To φαινόμενο της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα:

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "To φαινόμενο της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα:"

Κλεόπατρος Σαμαράς
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 To φαινόμενο της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα: Κρίσιμες πτυχές και πιθανές λύσεις Στέφανος Μήτσιος 8th Thessaloniki Τax Forum American Hellenic Chamber of Commerce Θεσσαλονίκη, 7 Νοεμβρίου 2016

Οι δύο αυτές έννοιες διαφέρουν μεταξύ τους, τόσο εννοιολογικά όσο και πρακτικά.

2 Το έγκλημα της φοροδιαφυγής Κάθε παράνομη πράξη ή παράλειψη του φορολογουμένου, με την οποία επιδιώκεται η μείωση της φορολογικής του επιβάρυνσης ή η αποφυγή καταβολής φόρων Συχνά συγχέεται με τη φοροαποφυγή. Οι δύο αυτές έννοιες διαφέρουν μεταξύ τους, τόσο εννοιολογικά όσο και πρακτικά. Σύγχυση δημιουργείται και με την έννοια της παραοικονομίας, αλλά η φοροδιαφυγή είναι μέρος τόσο της παραοικονομίας όσο και της επίσημης οικονομικής δραστηριότητας

3 Χαρτογράφηση του φορολογικού τοπίου: Εξέλιξη εσόδων Από το 2010 μέχρι σήμερα τα φορολογικά έσοδα μειώνονται σε σταθερή ετήσια βάση, κυρίως όμως στους έμμεσους και λιγότερο στους άμεσους φόρους Παράλληλα οι έμμεσοι φόροι συνεχίζουν και καταλαμβάνουν σημαντικό ποσοστό του συνόλου των εσόδων χαρακτηριστικό των αναπτυσσόμενων και όχι των αναπτυγμένων χωρών ,6 Έσοδα τακτικού προϋπολογισμού (Δισ. Ευρώ) 2,7 3,7 3,4 4,2 3,7 4,9 6,4 4,3 6,9 5,8 6,0 23,0 23,726,328,630,2 28,331,028,6 26,124,523,8 23,8 16,918,819,220,321,421,920,721,321,120,120,519,8 45% 43% 41% 39% 37% 35% 33% 31% 29% 27% 25% 'Εμμεσοι φόροι ως ποσοστό των συνολικών φόρων (%) Άμεσοι φόροι Έμμεσοι φόροι Μη φορολογικά έσοδα * Προσωρινά στοιχεία Ελλάδα Γερμανία Ιταλία EE-28

4 Χαρτογράφηση του φορολογικού τοπίου: Ανακατανομή στους άμεσους φόρους Η σταθερή πορεία των άμεσων φόρων είναι σε κάποιο βαθμό παραπλανητική. Τα μειωμένα έσοδα από τη διαρκώς συρρικνούμενη φορολογική βάση των εισοδημάτων των φυσικών και νομικών προσώπων κάλυψαν οι αυξήσεις σε φόρους περιουσίας και οι έκτακτοι φόροι (όπως η εισφορά αλληλεγγύης). 25 Άμεσοι φόροι - Φόρος εισοδήματος & Λοιποί φόροι (Δισ. Ευρώ) ,2 4,2 3,7 3,7 4,2 4,8 5,9 7,4 7,8 8,6 8,3 7, ,8 14,6 15,5 16,6 17,2 17,0 14,8 13,9 13,3 11,5 12,2 12, * Φόρος εισοδήματος Λοιποί Άμεσοι φόροι

5 Κατανοώντας τα μεγέθη: Υστέρηση ΦΠΑ Ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος είναι και το ποσοστό υστέρησης στην είσπραξη του ΦΠΑ (VAT gap). Η υστέρηση στην είσπραξη του ΦΠΑ, υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ των εισπραχθέντων φορολογικών εσόδων από το ΦΠΑ και των εκτιμώμενων δυνητικών εσόδων. Στην Ελλάδα η υστέρηση στον ΦΠΑ ήταν διαχρονικά υψηλότερη από το μέσο όρο της Ευρώπης ενώ διαδοχικές αυξήσεις στον ονομαστικό συντελεστή δεν φαίνεται να βοήθησαν. 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% Υστέρηση ΦΠΑ (%) Το 2013 η υστέρηση στον ΦΠΑ στην Ελλάδα ήταν 34% σε σύγκριση με το μέσο όρο του μόλις 18% για την ΕΕ-26. 0% Ελλάδα Αυστρία Ιταλία Γερμανία ΕΕ-26

6 Κατανοώντας τα μεγέθη: Παραοικονομία 30% 300 Η παραοικονομία διαφέρει από τη φοροδιαφυγή, παρόλα αυτά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την κατανόησή της Ενισχύεται από τη χρήση των μετρητών, την αδιαφάνεια των συναλλαγών, την αντίσταση κατά των ηλεκτρονικών πληρωμών και την περιορισμένη επιβολή της νομοθεσίας παραοικονομία, % ΑΕΠ 25% 20% 15% 10% δισ. ευρώ Συμφώνα με πρόσφατα στοιχεία το μέγεθος της παραοικονομίας στην 5% Ελλάδα το 2014, υπολογίζεται ότι ανήλθε περίπου στο 23% του ΑΕΠ 0% 0 50 Παραοικονομία, % ΑΕΠ, Ελλάδα ΑΕΠ, Ελλάδα

7 Πόση είναι η φοροδιαφυγή; Τα διαφυγόντα έσοδα από τη φοροδιαφυγή των φυσικών προσώπων εκτιμώνται από 1,9% ως 4,7% του ΑΕΠ ετησίως. Υποθέτοντας ότι το έλλειμμα ΦΠΑ αφορά στο σύνολό του φοροδιαφυγή, τα συνολικά διαφυγόντα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 3,5% του ΑΕΠ σε όρους 2013 Απώλειες από το λαθρεμπόριο ποτών, τσιγάρων και καυσίμων αντιστοιχεί σε περίπου 0,45% του ΑΕΠ Τα διαφυγόντα έσοδα από τη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή των επιχειρήσεων υπολογίζονται γύρω στο 0,06-0,15% του ΑΕΠ. Η συνολική ποσοτικοποιημένη έκταση της φοροδιαφυγής θα μπορούσε να κυμαίνεται περίπου από 6% έως 9% του ΑΕΠ, δηλαδή ανάμεσα σε 11 και 16 δισ. το χρόνο.

Τι φταίει για τη φοροδιαφυγή; Η πολυνομία και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος. Η ανασφάλεια δικαίου φορολογούμενων και υπαλλήλων της φορολογικής διοίκησης.

8 Τι φταίει για τη φοροδιαφυγή; Η πολυνομία και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος. Η ανασφάλεια δικαίου φορολογούμενων και υπαλλήλων της φορολογικής διοίκησης. Η συνεχιζόμενη αύξηση των φόρων. Η ανυπαρξία πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Τεχνολογική ανεπάρκεια Γραφειοκρατία Διαρθρωτικές στρεβλώσεις της ελληνικής οικονομίας Φορολογική κουλτούρα

9 Ποιες λύσεις υπάρχουν; (1) 1. Μείωση των συντελεστών φορολογίας και μη επιβολή έκτακτων / επιπρόσθετων φόρων στα ήδη φορολογηθέντα εισοδήματα 2. Εκτεταμένη χρήση πλαστικού χρήματος και επέκταση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης Συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ανά κάτοικο Αποτελεσματική και εντατική διενέργεια ελέγχων και αποτελεσματική περαίωση των φορολογικών υποθέσεων Αύξηση των φορολογικών ελέγχων κατά 1%...μειώνει τον αριθμό των παραβατών κατά 0,3 έως 0,4%

συνέβαλε στην αύξηση των ελέγχων κατά 19,13% και στην αύξηση των εσόδων κατά 12,46% ετησίως 5.

10 Ποιες λύσεις υπάρχουν; (2) 4. Οργάνωση και τεχνολογικός εκσυγχρονισμός των φορολογικών αρχών Στη Βραζιλία η εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος τήρησης βιβλίων το 2008 συνέβαλε στην αύξηση των ελέγχων κατά 19,13% και στην αύξηση των εσόδων κατά 12,46% ετησίως 5. Κατάρτιση και εκπαίδευση των υπαλλήλων της Φορολογικής Διοίκησης, αύξηση των αποδοχών τους Σε έρευνα του ΟΟΣΑ, το 17% των ερωτηθέντων πιστεύει πως το βασικό πρόβλημα στην Ελληνική Φορολογική Διοίκηση είναι η λάθος αξιοποίηση των ικανοτήτων του εργατικού δυναμικού. 6. Καταπολέμηση φαινομένων διαφθοράς, εφαρμογή αντικινήτρων

11 Ποιες λύσεις υπάρχουν; (3) 7. Δημιουργία σταθερού και απλοποιημένου φορολογικού συστήματος 8. Διαρθρωτικές αλλαγές στη δομή των επιχειρήσεων και αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου 100% 80% 60% 40% 20% 0% Ποσοστό απασχόλησης σε επιχειρήσεις ανά κατηγορία 13% 59% 0-9 άτομα άτομα άτομα άτομα άνω των 250 ατόμων 9. Δημιουργία φορολογικής συνείδησης και καλλιέργεια φορολογικής παιδείας

12 EY Assurance Tax Transactions Advisory About EY EY is a global leader in assurance, tax, transaction and advisory services. The insights and quality services we deliver help build trust and confidence in the capital markets and in economies the world over. We develop outstanding leaders who team to deliver on our promises to all of our stakeholders. In so doing, we play a critical role in building a better working world for our people, for our clients and for our communities. EY refers to the global organization, and may refer to one or more, of the member firms of Ernst & Young Global Limited, each of which is a separate legal entity. Ernst & Young Global Limited, a UK company limited by guarantee, does not provide services to clients. For more information about our organization, please visit ey.com. About EY's Tax Services Your business will only succeed if you build it on a strong foundation and grow it in a sustainable way. At EY, we believe that managing your tax obligations responsibly and proactively can make a critical difference. Our 38,000 talented tax professionals, in more than 140 countries, give you technical knowledge, business experience, consistency and an unwavering commitment to quality service wherever you are and whatever tax services you need EY All Rights Reserved.

Σχετικά έγγραφα

Κυπριακή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΚΟΕ)

Κυπριακή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΚΟΕ) Στρατηγικός Σχεδιασμός ΚΟΕ 2019-2021 Μάιος 2018 01 Στρατηγικός Σχεδιασμός 02 Προϋποθέσεις Επίτευξης των Στόχων (Gap Analysis) 03 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης 01 Στρατηγικός