Τοµέας Αστικού, Αστικού Δικονοµικού και Εργατικού Δικαίου ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Επιβλέπων καθηγητής : Δηµήτριος Ζερδελής

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τοµέας Αστικού, Αστικού Δικονοµικού και Εργατικού Δικαίου ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Επιβλέπων καθηγητής : Δηµήτριος Ζερδελής"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Τοµέας Αστικού, Αστικού Δικονοµικού και Εργατικού Δικαίου ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Επιβλέπων καθηγητής : Δηµήτριος Ζερδελής Διπλωµατική εργασία της: Ελπίδας Καραθόδωρου Με τίτλο: «Οι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι ως λόγος καταγγελίας στη σύµβαση αορίστου και ορισµένου χρόνου» Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2012

2 Πίνακας Περιεχοµένων - Βασικές Συντοµογραφίες Συντοµογραφίες νοµικών περιοδικών Εισαγωγή στο αντικείµενο µελέτης Η καταγγελία ως τρόπος λήξης της σύµβασης αορίστου και ορισµένου χρόνου...9 Ι. Η καταγγελία της σύµβασης εργασίας εν γένει...9 Α. Η καταγγελία στη σύµβαση εργασίας αορίστου χρόνου ) Η τακτική καταγγελία της σύµβασης αορίστου χρόνου και οι περιορισµοί στους οποίους υπόκειται αυτή ) Η έκτακτη καταγγελία της σύµβασης εργασίας αορίστου χρόνου...12 Β. Η καταγγελία στη σύµβαση εργασίας ορισµένου χρόνου ) Έννοια και χαρακτηριστικά του σπουδαίου λόγου ) Περιπτωσιολογία ) Άµυνα του εργαζοµένου σε περίπτωση καταγγελίας της σύµβασης ορισµένου χρόνου Οι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι ως λόγος καταγγελίας της σύµβασης εργασίας εν γένει...27 Ι. Έννοια των οικονοµικοτεχνικών λόγων και της επιχειρηµατικής απόφασης...27 ΙΙ. Οι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι στη σύµβαση αορίστου χρόνου...31 Α. Η καταγγελία ως επακόλουθο µιας επιχειρηµατικής απόφασης. Το ανέλεγκτο της επιχειρηµατικής απόφασης από το δικαστή

3 Β. Ο δικαστικός έλεγχος στις απολύσεις για οικονοµικοτεχνικούς λόγους- Στάδια δικαστικού ελέγχου...35 Γ. Μεταξύ ποιων εργαζοµένων θα γίνει η επιλογή του απολυτέου...41 Δ. Τα κριτήρια βάσει των οποίων γίνεται η επιλογή του απολυτέου...43 ΙΙΙ. Συγκριτική Επισκόπηση Η γερµανική και βρετανική προσέγγιση για το δικαστικό έλεγχο των απολύσεων για οικονοµικοτεχνικούς λόγους στη σύµβαση αορίστου χρόνου...48 Α. Γερµανική Προσέγγιση...48 Β. Βρετανική Προσέγγιση...50 ΙV. Οι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι στη σύµβαση ορισµένου χρόνου...52 Α. Γενικές παρατηρήσεις...52 Β. Το άρθρο 674 ΑΚ ) Η εύλογη αποζηµίωση του άρθρου 674 ΑΚ...58 Γ. Επιτρέπεται η καταγγελία των συµβάσεων ορισµένου χρόνου για οικονοµικοτεχνικούς λόγους;...60 Δ. Ειδικότερες περιπτώσεις που συνιστούν οικονοµικοτεχνικούς λόγους στη σύµβαση ορισµένου χρόνου ) Η πτώχευση του εργοδότη ως αιτία της καταγγελίας της συµβάσεως εργασίας ) Απόλυση λόγω παύσεως της λειτουργίας της επιχείρησης ένεκα ανωτέρας βίας ) Ειδική Εκκαθάριση επιχειρήσεων ως σπουδαίος λόγος ) Τράπεζες και Δηµόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισµοί (ΔΕΚΟ)...70 E. Συγκριτική επισκόπηση στα πλαίσια του γερµανικού και βρετανικού δικαίου

4 1) Η έκτακτη καταγγελία συµβάσεων εργασίας που δεν επιτρέπεται να λυθούν µε τακτική καταγγελία για οικονοµικοτεχνικούς λόγους στα πλαίσια του γερµανικού δικαίου...76 i. Η έκτακτη καταγγελία στη γερµανική εργατική νοµοθεσία αντιπαραβολές µε το ελληνικό νοµικό πλαίσιο...76 ii. Η ιδιαίτερη προβληµατική του αποκλεισµού της τακτικής καταγγελίας στο γερµανικό δίκαιο...78 iii. Οι ερµηνευτικές θέσεις για την αντιµετώπιση της προβληµατικής...81 α. Η γενική αντιµετώπιση της έκτακτης καταγγελίας συµβάσεων που δεν επιτρέπεται να λυθούν µε τακτική καταγγελία...81 β. Η αντιµετώπιση της έκτακτης καταγγελίας για οικονοµικοτεχνικούς λόγους συµβάσεων που δεν επιτρέπεται να λυθούν µε τακτική καταγγελία ) Η σύµβαση ορισµένου χρόνου γνωστή ως «fixed term employment contract» και η απόλυση για οικονοµικοτεχνικούς λόγους κατά το βρετανικό δίκαιο Γενικά Συµπεράσµατα και κριτικές προσεγγίσεις...90 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5 Βασικές Συντοµογραφίες AK Αστικός Κώδικας α.ν αναγκαστικός νόµος ΑΠ Άρειος Πάγος αρ. αριθµός άρθρ. Άρθρο β.δ βασιλικό διάταγµα ν.δ νοµοθετικό διάταγµα βλ. βλέπε ΔΕΚ Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ΔΕΚΟ Δηµόσιες Επιχειρήσεις & Οργανισµοί εδ. εδάφιο εκδ. Έκδοση επ. επόµενα ΕφΑθ. Εφετείο Αθηνών ΕφΘες. Εφετείο Θεσσαλονίκης ΕφΠειρ. Εφετείο Πειραιώς ΜΠρΘ Μονοµελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης ΠΠρΑθ. Πολυµελές Πρωτοδικείο Αθηνών ΠΠρΠειρ. Πολυµελές Πρωτοδικείο Πειραιώς ν. νόµος ό.π. όπως παραπάνω ΟλΑΠ Ολοµέλεια Αρείου Πάγου Π.Δ. Προεδρικό Διάταγµα Υ.Α Υπουργική Απόφαση ΚΠολΔ Κώδικας Πολιτικής Δικονοµίας σελ. Σελίδα σσε συλλογική σύµβαση εργασίας πρβλ. παράβαλε KSchG Kündigungsgesetz BGB Bundesarbeitgerich 5

6 Συντοµογραφίες νοµικών περιοδικών ΑρχΝ Αρχείο Νοµολογίας ΔΕΝ Δελτίο Εργατικής Νοµοθεσίας ΕΕργΔ Επιθεώρηση Εργατικού Δικαίου ΝοΒ Νοµικό Βήµα Αρµ. Αρµενόπουλος ΝΟΜΟΣ Βάσεις Νοµικών Δεδοµένων «ΝΟΜΟΣ» ΧρΙΔ Χρονικά Ιδιωτικού Δικαίου ΠειρΝοµολ Πειραϊκή Νοµολογία 6

7 1. Εισαγωγή στο αντικείµενο µελέτης Στην σηµερινή εποχή που η οικονοµική κρίση εξαπλώνεται µε ταχύτατους ρυθµούς, µίας από τις βασικότερες συνέπειες που αυτή επιφέρει είναι η καταγγελία από τον εργοδότη των συµβάσεων εργασίας στον ιδιωτικό τοµέα. Συνηθέστατος λόγος για την απώλεια των θέσεων εργασίας αποτελεί άµεσα ή έµµεσα η οξύτατη δυσχέρεια και οικονοµική δυσπραγία µε την οποία έρχονται αντιµέτωπες ακόµη και οι εύρωστες µέχρι πρότεινος επιχειρήσεις. Τα αποτελέσµατα της κρίσης στο δίκαιο της καταγγελίας των συµβάσεων εργασίας είναι πράγµατι κάτι περισσότερο από ορατά. Περαιτέρω, εκδηλώνονται σε ποικίλα επίπεδα. Τόσο σε επίπεδο πρακτικό, αφού ολοένα και συχνότερα τίθενται σε εφαρµογή οι διατάξεις για την απόλυση κάποιες φορές και µε καταστρατηγικού χαρακτήρα προσεγγίσεις, από την πλευρά της εργοδοσίας, µε στόχο την άµβλυνση των δυσµενών για αυτή συνεπειών όσο και νοµοθετικό, καθόσον το προστατευτικό για τον εργαζόµενο πλέγµα διατάξεων γνωρίζει µεταρρυθµιστικούς κινδύνους εις βάρος του τελευταίου. Έτσι οι ελαστικές µορφές εργασίας ενθαρρύνονται κατά τρόπο άµεσο κι έµµεσο, ενώ παράλληλα συζητείται κι επιδιώκεται συνεχώς η µεταρρύθµιση των προϋποθέσεων σχετικά µε τη νοµιµότητα της απόλυσης. Επιπλέον η γενικευµένη οικονοµική δυσχέρεια των επιχειρήσεων και η ανάγκη τους για µείωση προσωπικού, σε συνδυασµό µε την κατά κάποιον τρόπο επιδίωξή τους για παράκαµψη των προστατευτικών ρυθµίσεων της έκτακτης καταγγελίας, επαναφέρουν στο προσκήνιο τα σχετικά µε την έκτακτη καταγγελία ζητήµατα. Όσο η κρίση εξαπλώνεται, τόσο η έκτακτη καταγγελία καλείται σε εφαρµογή, ολοένα και πιο εύκολα από τους φορείς της επιχείρησης, προκειµένου να αποφύγουν τις χρονικά ή οικονοµικά επώδυνες για αυτούς διαδικασίες και ενέργειες. Όπως εξάλλου αναφέρθηκε, οι βασικότεροι λόγοι για την απόλυση των εργαζοµένων, λόγω της κρίσης είναι, έστω κι αν αυτό δεν κατονοµάζεται ευθέως, οικονοµικοτεχνικής φύσης. Οι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι ως αιτία καταγγελίας τόσο της σύµβασης αορίστου χρόνου όσο και της σύµβασης ορισµένου χρόνου αποτελούν περιστατικά που ανάγονται στη σφαίρα δράσης και ευθύνης του εργοδότη. Κατόπιν όλων αυτών των σκέψεων γίνεται φανερό ότι προκύπτει µία σειρά από προβληµατισµούς, αναφορικά µε το δίκαιο της καταγγελίας, σε δύο επίπεδα. Πρώτον, 7

8 κατά πόσο η έκτακτη καταγγελία µπορεί να επιστρατεύεται λειτουργώντας ουσιαστικά σε πολλές περιπτώσεις, ως υποκατάστατο της τακτικής; Είναι σύννοµη µια αντίστοιχη τακτική, ακόµη κι αν υπαγορεύεται από αποχρώντες οικονοµικούς λόγους; Αντίστροφα, τι συµβαίνει στις περιπτώσεις συνδροµής έντονων οικονοµικοτεχνικών λόγων οι οποίοι πράγµατι δικαιολογούν την καταγγελία συµβάσεων εργασίας, αλλά οι περιορισµοί που συνοδεύουν την τακτική καταγγελία φαντάζουν ιδιαίτερα επαχθείς ή η τακτική καταγγελία έχει εξαρχής αποκλειστεί; Συνδυάζοντας τα παραπάνω, κατά πόσο και µε ποια µορφή είναι δικαιολογηµένη η έκτακτη καταγγελία για λόγους οικονοµικοτεχνικούς; Η παρούσα µελέτη αναφέρεται πρώτα στην καταγγελία της σύµβασης αορίστου χρόνου, η οποία διακρίνεται σε τακτική και έκτακτη καθώς και στην καταγγελία στην σύµβαση ορισµένου χρόνου εν γένει. Μετά από τη γενική αυτή ανάλυση η µελέτη εστιάζει στην τακτική καταγγελία για οικονοµικοτεχνικούς λόγους και στους ελέγχους που υπόκειται αυτή, αφού πρωτίστως γίνει µία διεξοδική ανάλυση της έννοιας των οικονοµικοτεχνικών λόγων. Στη συνέχεια απαντάται το ερώτηµα αν δικαιολογείται η καταγγελία για οικονοµικοτεχνικούς λόγους στη σύµβαση ορισµένου χρόνου. Τέλος παρατίθεται µία περιπτωσιολογία των οικονοµικοτεχνικών λόγων ως σπουδαίος λόγος και επιχειρείται µία σύγκριση τόσο µε το γερµανικό δίκαιο της καταγγελίας όσο και µε το βρετανικό. 8

9 2. Η καταγγελία ως τρόπος λήξης της σύµβασης αορίστου και ορισµένου χρόνου Ι. Η καταγγελία της σύµβασης εργασίας εν γένει Η καταγγελία αποτελεί το συνηθέστερο τρόπο λήξης των συµβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου. Άλλοι τρόποι λήξης της σχέσεως εργασίας αποτελούν ο θάνατος του µισθωτού (675 παρ. 1 ΑΚ) και ο θάνατος του εργοδότη µόνο όµως στην περίπτωση που τα µέρη είχαν αποβλέψει κυρίως στο πρόσωπό του (675 παρ. 2 ΑΚ). Στην περίπτωση της σύµβασης εργασίας ορισµένου χρόνου ο συνηθέστερος τρόπος λύσης της σύµβασης εργασίας συνιστά η αυτοδίκαιη λήξη µετά την πάροδο του συµφωνηµένου χρόνου (669 παρ. 1 ΑΚ). Τέλος τόσο η σύµβασης εργασίας ορισµένου χρόνου όσο και η αορίστου µπορούν να λήξουν µε την σύναψη νέας αντίθετης σύµβασης στο πλαίσιο της αρχής ελευθερίας των συµβάσεων 1. Η καταγγελία ασκείται µε µονοµερή απευθυντέα δήλωση βούλησης του ενός συµβαλλόµενου µέρους προς το άλλο και επιφέρει ένα συγκεκριµένο αποτέλεσµα που είναι η λύση µίας διαρκούς έννοµη σχέσης, όπως είναι η σχέση εργασίας για το µέλλον. Αν θα θέλαµε να προσδιορίσουµε τη νοµική φύση της καταγγελίας θα λέγαµε ότι είναι ένα δικαίωµα και µάλιστα διαπλαστικό 2 από τη στιγµή που η άσκησή του επιφέρει τη διάπλαση µίας νέας έννοµης κατάστασης. Η καταγγελία µπορεί να ασκηθεί είτε από την πλευρά του εργοδότη είτε από την πλευρά του εργαζοµένου. Κανένα άλλο πρόσωπο δεν µπορεί να καταγγείλει τη σύµβαση εργασίας. Όταν η καταγγελία ασκείται από την πλευρά του εργοδότη ονοµάζεται «απόλυση» ενώ όταν ασκείται από την πλευρά του εργαζοµένου ονοµάζεται «παραίτηση» 3. Η καταγγελία ως δικαιοπραξία υπόκειται στις γενικές προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για να είναι έγκυρη µία δικαιοπραξία. Πιο συγκεκριµένα, πρέπει και ο καταγγέλλων και το αντισυµβαλλόµενο µέρος να έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα 4 (130 ΑΚ). Δεύτερον πρέπει η καταγγελία να µην αντίκειται σε απαγορευτική διάταξη 1 Βλ. Καρακατσάνη Α. Γαρδίκα Στ., Ατομικό Εργατικό Δίκαιο, εκδ. 5 η Σάκκουλα 1995, σελ Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, εκδ. Σάκκουλα 2002, σελ. 1 επ. 3 Βλ. Κουκιάδη Ι., Εργατικό Δίκαιο Ατομικές εργασιακές σχέσεις και το δίκαιο της ευελιξίας της εργασίας, εκδ. Σάκκουλα 2005, σελ Διαφορετικά η καταγγελία πρέπει να γίνεται από ή προς το νόμιμο αντιπρόσωπο του δικαιοπρακτικά ανίκανου. 9

10 του νόµου ( 174 ΑΚ) και να µην είναι αντίθετη προς τα χρηστά ήθη (178 ΑΚ). Τέλος η καταγγελία δεν θα πρέπει να είναι καταχρηστική βάσει του άρθρου 281 ΑΚ. Το ζήτηµα της καταχρηστικότητας της καταγγελίας της σύµβασης εργασίας κυρίως αορίστου αλλά και ορισµένου χρόνου, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θα αποτελέσει χωριστό αντικείµενο της παρούσας µελέτης. Α. Η καταγγελία στη σύµβαση εργασίας αορίστου χρόνου 1) Η τακτική καταγγελία της σύµβασης αορίστου χρόνου και οι περιορισµοί στους οποίους υπόκειται αυτή Το συνηθέστερο είδος καταγγελίας της σύµβασης εργασίας αορίστου χρόνου συνιστά η τακτική καταγγελία. Με την τακτική καταγγελία λύεται η σύµβαση για την οποία δεν καθορίστηκε ορισµένη διάρκεια. Για αυτό το είδος της καταγγελίας δεν απαιτείται γενικά η ύπαρξη κάποιου ιδιαίτερου λόγου. Η δικαιολογητική βάση της τακτικής καταγγελία είναι ότι περιορίζει χρονικά µία επ αόριστον συµβατική δέσµευση 5. Η τακτική καταγγελία της σύµβασης αορίστου χρόνου υπόκειται σύµφωνα µε τους ν. 2112/1920, 3198/1955 και το β.δ. 16/18 Ιουλίου 1920 σε ορισµένες τυπικές προϋποθέσεις περιορισµούς. Οι τυπικοί περιορισµοί έχουν ως κύριο σκοπό να περιορίσουν την έκταση των δυσµενών συνεπειών της απόλυσης και να βοηθήσουν 5 Βλ. Ζερδελή, Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ

11 τον εργαζόµενο να ορθοποδήσει. Τέτοιοι είναι ο έγγραφος τύπος 6, η προθεσµία προειδοποίησης, η αποζηµίωση. Παράλληλα όμως με τους τυπικούς περιορισμούς υπάρχουν και οι ουσιαστικοί. Βέβαια η καταγγελία του εργοδότη είναι ελεύθερη και αναιτιώδης, δεν είναι δηλαδή προϋπόθεση του κύρους της η ύπαρξη ορισµένου λόγου. Ωστόσο αν λάβουµε υπόψη ότι η εργασία ενός ατόµου προσδιορίζει και χαρακτηρίζει το ίδιο το άτοµο και επιπλέον καθορίζει την οικονοµική του υπόσταση, καταλαβαίνουµε τι συνέπειες µπορεί να έχει στον εργαζόµενο η απώλεια της εργασίας του. Οι λόγοι αυτοί οδήγησαν µε την πάροδο του χρόνου στην θέσπιση προστατευτικών για τον εργαζόµενο διατάξεων από τη καταγγελία του εργοδότη. Οι περιορισµοί που επιβάλλονται στον εργοδότη απορρέουν από την γενικότερη ιδέα, που επικρατεί στο εργατικό δίκαιο, του περιορισµού της συµβατικής ελευθερίας προς το συµφέρον του εργαζοµένου. Ειδικότερα οι ουσιαστικοί περιορισµοί της τακτικής καταγγελίας υποβάλλουν την καταγγελία από πλευράς του εργοδότη σ έναν έλεγχο ως προς το λόγο για τον οποίο αυτή έγινε 7. Ο έλεγχος αυτός θα γίνει µε βάση τη γενική ρήτρα της κατάχρησης δικαιώµατος, η καταγγελία δηλαδή ως δικαίωµα υπόκειται στο φραγµό του 281ΑΚ, καθώς µε αυτή θίγονται ζωτικής σηµασίας συµφέροντα για τον εργαζόµενο. Σε µια πρώτη φάση ο έλεγχος καταχρηστικής άσκησης του δικαιώµατος της καταγγελίας περιορίζεται στον έλεγχο υποκειµενικών κριτηρίων του εργοδότη. Η απόλυση δηλαδή θεωρούνταν καταχρηστική όταν γινόταν από ταπεινά ελατήρια (κίνητρα), όπως µίσος ή εκδίκηση. Πρόκειται για τη λεγόµενη κακόβουλη καταγγελία 8. Στο σηµείο αυτό η καταχρηστικότητα εντοπίζεται στο γεγονός ότι υπάρχει επιλήψιµο κίνητρο. Στη φάση αυτή η καταγγελία του εργοδότη έχει τεκµήριο νοµιµότητας είναι δηλαδή έγκυρη εκτός εάν αποδείξει ο εργαζόµενος το αντίθετο 9. Σε µια δεύτερη φάση ο έλεγχος της καταχρηστικής άσκησης περιστρέφεται στη αντικειµενική αξιολόγηση της καταγγελίας. Μ άλλα λόγια καταχρηστική είναι η αντικειµενικά αδικαιολόγητη καταγγελία, όταν δηλαδή αυτή δε δικαιολογείται από τη συνδροµή αντικειµενικών λόγων. Τέτοιοι είναι αυτοί που είτε α) αναφέρονται στο πρόσωπο του µισθωτού, όπως η ανικανότητά του για εργασία και η συµπεριφορά του 6 Ο οποίος, σημειωτέον, πρέπει να τηρείται σε κάθε περίπτωση 7 Βλ. Ζερδελή Δ., Εργατικό Δίκαιο, Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις, εκδόσεις Σάκκουλα, 2011, σελ 1053 επ. 8 Βλ. Κουκιάδη Ι., ό.π., σελ. 754 επ. 9 Στο άρθρο 14 παρ. 4 του Ν. 1264/1982 ο νομοθέτης απαγορεύει ρητά μια περίπτωση κακόβουλης καταγγελίας, αυτή που γίνεται λόγω συνδικαλιστικής δράσης του εργαζομένου. 11

12 γενικότερα στην επιχείρηση (ατοµικοί λόγοι) είτε β) αυτοί που αναφέρονται στην οικονοµική ή τεχνική κατάσταση της επιχείρησης (οικονοµικοτεχνικοί λόγοι) 10. Μπορούµε λοιπόν να πούµε ότι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι είναι µια κατηγορία αντικειµενικών λόγων µε τη συνδροµή των οποίων εξασφαλίζεται καταρχήν η εργοδοτική άµυνα στην ένσταση για καταχρηστική άσκηση του δικαιώµατος καταγγελίας. Αυτός ο έλεγχος της καταχρηστικής άσκησης δικαιώµατος στηρίζεται στο γεγονός ότι ο εργαζόµενος έχει µια δικαιολογηµένη προσδοκία ότι θα διατηρήσει τη θέση εργασίας του αν δεν υπάρξει ιδιαίτερος λόγος. Με την πάροδο του χρόνου η νοµολογία προχώρησε ένα βήµα παραπέρα. Πολλές δικαστικές αποφάσεις έλεγχαν πλέον αν οι λόγοι που οδήγησαν τον εργοδότη στην καταγγελία της σύµβασης εργασίας καθιστούσαν αναγκαία τη απόλυση. Πρόκειται για την εφαρµογή της γνωστής αρχής της «ultima ratio», ως ειδικότερη έκφανση της αρχής αναλογικότητας. 2) Η έκτακτη καταγγελία της σύµβασης εργασίας αορίστου χρόνου Είναι δυνατόν ο εργοδότης να απαλλαχθεί από τις διατυπώσεις που περιγράφηκαν παραπάνω αν συντρέχουν λόγοι που καθιστούν µη ανεκτή τη συνέχιση της εργασιακής σχέσης. Τέτοιο λόγοι δηλαδή επιβάλλουν την άµεση λύση της εργασιακής σχέσης. Μ άλλα λόγια πρόκειται για τη λεγόµενη έκτακτη καταγγελία. Οι λόγοι αυτοί συνδέονται άµεσα µε την επίµεµπτη συµπεριφορά του εργαζοµένου. Δεν αποκλείεται όµως οι λόγοι αυτοί να εµπίπτουν στην σφαίρα ευθύνης του καταγγέλλοντος εργοδότη. Πιο συγκεκριµένα λόγοι που δίνουν την ευκαιρία στον εργοδότη να καταγγείλει την σύµβαση εργασίας χωρίς να τηρήσει τις προαναφερόµενες προϋποθέσεις είναι πρώτον η τέλεση αξιόποινης πράξης εκ µέρους του εργαζοµένου. Δεύτερο λόγο συνιστά η καταγγελία λόγω ανωτέρας βίας. Σε περίπτωση δηλαδή που συντρέχουν περιστατικά ανωτέρας βίας τα οποία επιφέρουν διακοπή της 10 Βλ. Ζερδελή Δ., Εργατικό Δίκαιο, ό.π., σελ και 1085 επ. 12

13 λειτουργίας της επιχείρησης, ο εργοδότης απαλλάσσεται από την υποχρέωση να καταβάλει µισθό στο µισθωτό. Τέτοιου είδους περιστατικά όµως δεν λύουν και αυτοδίκαια τη σύµβαση εργασίας. Ο εργοδότης θα πρέπει δηλαδή να καταγγείλει τη σύµβαση εργασίας και να τηρήσει τον έγγραφο τύπο 11. Εφόσον λοιπόν συντρέχει γεγονός ανωτέρας βίας ο εργοδότης απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποζηµίωσης, εκτός και αν είναι ασφαλισµένος για το συγκεκριµένο γεγονός, οπότε σ αυτήν την περίπτωση, σύµφωνα µε το άρθρο 6 παρ. 2 εδ. γ του ν. 2190/1920, ο εργαζόµενος θα λάβει τα 2/3 της αποζηµίωσης. Ειδικότερα για να συντρέχει περίπτωση ανωτέρας βίας πρέπει να συντρέχουν δύο προϋποθέσεις. Πρώτον να πρόκειται για περιστατικό ανωτέρας βίας, δηλαδή περιστατικό τυχαίο και απρόβλεπτο που δεν µπορούσε να αποτραπεί ούτε µε µέτρα άκρας επιµέλειας και σύνεσης 12. Δεύτερον ένα τέτοιο γεγονός να έχει επιφέρει οριστική και ολική διακοπή της επιχείρησης. 11 Η τήρηση του έγγραφου τύπου είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση έγγραφης καταγγελίας 12 Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ Ειδικότερα κρίθηκε νομολογιακά ότι συνιστούν περιστατικά ανωτέρας βίας η αιφνίδια πυρκαγιά ή ο σεισμός, καθώς και η αιφνίδια και βαριά αρρώστια του εργοδότη, ΕφΘρ 441/1999, Αρμ 2000, σελ. 1124, ΕφΑθ 5047/1985, ΔΕΝ 1986, σελ Παράλληλα η δυνάμει δικαστικής απόφασης έξωση του εργοδότη από το μισθωμένο κατάστημα λόγω ιδιόχρησης, ΑΠ 612/1971. Αντίθετα δε συνιστούν περιστατικά ανωτέρας βίας η διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης λόγω κακού προϋπολογισμού η κακής οικονομικής κατάστασης, ΑΠ 324/1981, ΑρχΝομολ 1981, σελ. 471, καθώς και η πτώχευση του εργοδότη, ΑΠ 255/1991 ΔΕΝ 1993, σελ. 851, ΕφΑθ 678/1975, ΕΕργΔ 1975, σελ. 1545, βλ. και παρακάτω σελ. 61. Ο δικαιολογητικός λόγος απόρριψης των τελευταίων αυτών περιστατικών ως γεγονότων ανωτέρας βίας συνίσταται στο ότι η εν λόγω οικονομική δυσπραγία θα μπορούσε να αποτραπεί με μέσα άκρας επιμέλειας και σύνεσης, με συνέπεια να μην απαλλάσσεται ο εναγόμενος από την υποχρέωση για πληρωμή της αποζημίωσης απόλυσης, ΕφΑθ 1680/2001, ΕλλΔνη 2001, σελ

14 Β. Η καταγγελία στη σύµβαση εργασίας ορισµένου χρόνου Στο πλαίσιο οµαλής εξέλιξης της σύµβασης ορισµένου χρόνου, η λήξη αυτής θα επέλθει µε την πάροδο του χρόνου χωρίς να χρειάζεται η πλήρωση κάποιας τυπικής προϋπόθεσης. Ωστόσο θα περιοριζόταν υπέρµετρα η συµβατική ελευθερία των συµβαλλόµενων αν δε δινόταν η δυνατότητα να καταγγελθεί η σύµβαση ορισµένου χρόνου για σπουδαίο λόγο. Έτσι λοιπόν το άρθρο ΑΚ παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε µέρος της σύµβασης εργασίας ορισµένου χρόνου να αποδεσµευτεί από αυτήν πριν τη λήξη της µε τη συνδροµή ενός σπουδαίου λόγου καταγγελίας 14. Η διάταξη του άρθρου 672 ΑΚ είναι δηµόσιας τάξης και έχει αναγκαστικό χαρακτήρα, εποµένως άκυρος είναι όχι µόνο ο πλήρης αποκλεισµός του δικαιώµατος της έκτακτης καταγγελίας αλλά και η εκ των προτέρων συµφωνία µε ατοµική σύµβασης εργασίας, µε συλλογική σύµβαση εργασίας, µε διαιτητική απόφαση ή µε κανονισµό εργασίας ότι κάποιοι λόγοι που αντικειµενικά θα µπορούσαν να αποτελέσουν σπουδαίο δεν θα παρέχουν δικαίωµα έκτακτης καταγγελίας 15. Η καλή πίστη δεν απαιτεί την µε κάθε θυσία τήρηση του συµφωνηµένου χρονικού ορίου, αλλά αντίθετα θέτει ορισµένα όρια αντοχής η υπέρβαση των οποίων δικαιολογεί την απαλλαγή του καταγγέλλοντος από τη συµβατική δέσµευση 16. Τυχόν ανυπαρξία όµως του σπουδαίου λόγου καθιστά την καταγγελία άκυρη. Η ίδια συνέπεια επέρχεται και και στην περίπτωση που ο προβαλλόµενος ως σπουδαίος λόγος δεν είναι πράγµατι σπουδαίος, µε την έννοια ότι µπορεί να λύσει την εργασιακή σχέση πριν την πάροδο της εκ των προτέρων καθορισµένης διάρκειας. Η ακυρότητα 13 Στο σημείο αυτό πρέπει να καταστεί σαφές ότι τυπικά το άρθρο 672 Ακ εφαρμόζεται τόσο στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου όσο και στις αορίστου, από τη στιγμή που η διατύπωση είναι «σε κάθε περίπτωση». Ωστόσο στην πράξη το έν λόγω άρθρο εφαρμόζεται μόνο στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, καθώς η σύμβαση αορίστου ρυθμίζεται εδικά από το ν. 2190/1920 όπως αυτός τροποποιήθηκε από το ν. 3198/1955. Βλ. Ζερδελή Δ., ό.π., σελ Βλ. Ληξουριώτη Ι., Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη 2011, σελ Ζερδελής Δ., Η καταγγελία για σπουδαίο λόγο (ΑΚ 672 ) ως αντικείμενο συμβατικών ρυθμίσεων αποκλεισμός, περιορισμός και διεύρυνση του δικαιώματος της έκτακτης καταγγελίας, ΔΕΝ 1994, σελ. 497 επ. 16 Ωστόσο έχει κριθεί ότι δεν προσκρούει στης δημοσίας τάξης διάταξη του άρθρου 672 ΑΚ η προηγούμενη απλώς συμβουλευτική γνώμη από τρίτους (π.χ από επιτροπή ή από υπηρεσιακό συμβούλιο. Δικαιολογητικός λόγος αυτής της θέσης είναι ότι μία τέτοια συμβουλευτική γνώμη δεν περιορίζει ουσιωδώς το δικαίωμα έκτακτης καταγγελίας, καθώς είναι και μικρής διάρκειας και δεν καταλήγει να θεωρείται ως ανεπίτρεπτη προθεσμία που απαιτείται για την έκτακτη καταγγελία, ΑΠ 1016/1995, ΕΕργΔ 1996, σελ

15 της καταγγελίας σηµαίνει ότι αυτή θεωρείται σαν να µην έγινε ποτέ (άρθρο 180 ΑΚ), οπότε η εργασιακή σχέση συνεχίζεται κανονικά, συνεπώς αν ο εργοδότης αρνείται να αποδεχθεί τις υπηρεσίες του εργαζόµενου, καθίσταται υπερήµερος και οφείλει µισθούς υπερηµερίας µε τη λήξη του εκ τον προτέρων καθορισµένου χρόνου της σύµβασης και επιπλέον και ό,τι άλλο ο εργαζόµενος δαπάνησε για την ανεύρεση άλλης εργασίας 17. 1) Έννοια και χαρακτηριστικά του σπουδαίου λόγου Ο νόµος δεν ορίζει την έννοια του σπουδαίου λόγου, ούτε καθιερώνει ένα γενικό κριτήριο το οποίο µπορεί να χρησιµοποιηθεί για τον ορισµό του σπουδαίου λόγου 18. Αν θέλαµε να ορίσουµε το σπουδαίο λόγο θα λέγαµε ότι σπουδαίο λόγο συνιστούν περιστατικά που αν ειδωθούν αντικειµενικά, αφού ληφθούν υπόψη η καλή πίστη, ευθύτητα, η εντιµότητα και η εµπιστοσύνη που απαιτείται στις συναλλαγές, καθώς και τα συναλλακτικά ήθη, καθιστούν µη ανεκτή την περαιτέρω διατήρηση της σύµβασης εργασίας και έτσι δίνουν το δικαίωµα στο συµβαλλόµενο µέρος να καταγγείλει τη σύµβαση εργασίας 19. Εποµένως µε τον εν λόγω όρο νοούνται οι αντικειµενικοί λόγοι που µπορούν να δικαιολογήσουν τη µονοµερή λύση της σύµβασης εργασίας 20. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο σπουδαίος λόγος είναι αόριστη νοµική έννοια, µ άλλα λόγια γενική ρήτρα 21, η εξειδίκευση της οποίας θα γίνει από το δικαστήριο µε βάση της εκάστοτε συνθήκες που χαρακτηρίζουν την επίδικη υπόθεση. Ο σπουδαίος λόγος είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων. Ειδικότερα το ίδιο γεγονός µπορεί να συνιστά σπουδαίο λόγο για την καταγγελία µίας σύµβασης εργασίας, όχι όµως για µια άλλη 22. Ο δικαστής λοιπόν θα κρίνει αν τα περιστατικά που επικαλείται ο καταγγέλλων 17 Βλ. Βλαστό Στ., Η ατομική σύμβαση εργασίας, εκδ. Σάκκουλας 2004, σελ Βλ. Καράκωστα Ι., ΑΚ- Ερμηνεία Σχόλια Νομολογία Ειδικό Ενοχικό, σελ Βλ. Καποδίστρια, ΕρμΑΚ άρ. 672 ΑΚ- Μίσθωση Εργασίας, εκδ. Αθήνα 1963, παρ. 17, Λεβέντη Γ., Ατομικό εργατικό Δίκαιο Πρακτικά θέματα με λύσεις, Αθήνα 2002, σελ. 234, Καρακατσάνη Αλ. Γαρδίκα Στ., Ατομικό Εργατικό Δίκαιο, ό.π., σελ. 528 επ., Ζερδελής Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας, ό.π., σελ. 90 επ., ΟλΑΠ 10/1995, ΕΕργΔ 1996, σελ. 374, ΑΠ 36/1988, ΕΕργΔ 1989, σελ. 365, ΑΠ 913/1986, ΕΕργΔ, σελ Τα πραγματικά κίνητρα του εργοδότη είναι κατά βάση αδιάφορα, βλ. Ζερδελή Δ., Εργατικό Δίκαιο ό.π., σελ. 946 επ. 21 Βλ. Ληξουριώτη Ι., ό.π., σελ Βλ. Αγραφιώτη, Αστικός Κώδιξ Κατ άρθρο Ερμηνεία ΙΙΙ Ειδικό Ενοχικό του Γεωργιάδη - Σταθόπουλου, εκδ. Σάκκουλα, σελ

16 καθιστούν µη ανεκτή τη συνέχιση της σύµβασης και κατά συνέπεια δικαιολογούν την πρόωρη λύση της. Τα δικαστήρια λοιπόν της ουσίας θα κρίνουν αν τα εκάστοτε περιστατικά υπάγονται στην έννοια του σπουδαίου λόγου. Με το συγκεκριµένο αυτό έργο ο δικαστής ουσιαστικά θεσπίζει δίκαιο που θα ρυθµίσει τη συγκεκριµένη περίπτωση. Ωστόσο η κρίση του δικαστή πρέπει να βασίζεται σε αντικειµενικά κριτήρια και όχι σε ατοµικές αντιλήψεις και πεποιθήσεις. Τέτοια κριτήρια περιέχονται στο Σύνταγµα, σε διάφορους νόµους και σε κοινώς αποδεκτές για την κοινωνία αντιλήψεις. Ο Άρειος Πάγος τέλος, ως ανώτατο δικαστήριο, ενδέχεται να κρίνει κατά πόσο υπήχθησαν ορθά στην έννοια του σπουδαίου λόγου τα εκάστοτε πραγµατικά περιστατικά, όπως αυτά έγιναν δεκτά από το πρωτοβάθµιο δικαστήριο 23. Η κρίση για το αν υπάρχει σπουδαίος λόγος ή όχι θα γίνει, όπως µόλις προαναφέρθηκε µε βάση τα εκάστοτε πραγµατικά περιστατικά σε συνδυασµό µε τις υπάρχουσες ειδικές συνθήκες. Αυτές οι συνθήκες αφορούν την προσωπικότητα και την κοινωνική θέση τόσο του εργαζοµένου όσο και του εργοδότη, τη φύση της σύµβασης, το είδος της παρεχόµενης εργασίας στην εκάστοτε περίπτωση, τον υπόλοιπο χρόνο διάρκειας της σύµβασης, το βαθµό υποχρέωσης πίστης του εργαζοµένου προς τον εργοδότη, το ποσό του µισθού 24 κ.λ.π. Σπουδαίο λόγο µπορεί να συνιστά ένα µεµονωµένο περιστατικό αλλά και ο συνδυασµός πολλών περιστατικών µαζί, ακόµα και στην περίπτωση που το καθένα περιστατικό από µόνο του δεν είναι ικανό να στοιχειοθετήσει σπουδαίο λόγο 25. Προκειµένου να στοιχειοθετηθεί σπουδαίος λόγος, δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρχει υπαιτιότητα του λήπτη της καταγγελίας 26. Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση να συντρέχει στο πρόσωπο του καταγγέλλοντος έλλειψη υπαιτιότητας. Μια τέτοια προϋπόθεση θα περιόριζε δραστικά τις περιπτώσεις που ο εργοδότης θα µπορούσε να καταγγείλει τη σύµβαση για σπουδαίο λόγο που αναφερόταν στο πρόσωπό το. Στην ουσία θα απέµεναν µόνο οι περιπτώσεις τυχερού και ανωτέρας βίας 27. Ωστόσο είναι γεγονός ότι η ύπαρξη πταίσµατος επηρεάζει τη συνολική εκτίµηση των πραγµατικών περιστατικών προκειµένου να θεωρηθεί ότι συντρέχει σπουδαίος λόγος, αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης της ανθρώπινης 23 Βλ. Καποδίστρια, ό.π., παρ Βλ. Καποδίστρια, ό.π., παρ. 19, Αγραφιώτη σε Γεωργιάδη Σταθόπουλο, ό.π., σελ Βλ. Αγραφιώτη σε Γεωργιάδη Σταθόπουλο, ό.π., σελ ΟλΑΠ 10/1995, ΕΕργΔ 1996, σελ Αλλά η πρόθεση του νόμου δεν είναι αυτή, από τη στιγμή που στο άρθρο 674 ΑΚ προβλέπεται ρητά ως σπουδαίος λόγος η μεταβολή των προσωπικών και περιουσιακών σχέσεων του εργοδότη, βλ. Αγραφιώτη σε Γεωργιάδη Σταθόπουλο, ό.π., σελ

17 συµπεριφοράς 28. Ο δικαστής λοιπόν ασφαλώς και θα λάβει υπόψη του ενδεχόµενη υπαιτιότητα και το βαθµό αυτής όταν θα προβεί σε µία στάθµιση συγκρουόµενων συµφερόντων των µερών προκειµένου να αποφανθεί αν στοιχειοθετείται σπουδαίος λόγος 29. Συµπερασµατικά λοιπόν µπορεί να ειπωθεί ότι η ύπαρξη πταίσµατος αποτελεί κριτήριο ή αλλιώς µία ένδειξη αλλά πάντως η έλλειψη υπαιτιότητας δεν αποκλείει την ύπαρξη σπουδαίου λόγου. Η υπαιτιότητα µπορεί να µην συνιστά αναγκαίο στοιχείο της έννοιας του σπουδαίου λόγου, ωστόσο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζηµίωσης κατά το άρθρο 673 ΑΚ. Ένα ζήτηµα που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι αν µπορεί να αποτελέσει σπουδαίο λόγο για καταγγελία της σύµβασης ένα γεγονός για το οποίο είναι υπαίτιος ο καταγγέλλων τη σύµβαση. Τυπικά από τη διατύπωση του άρθρου 672 ΑΚ προκύπτει ότι ανεξάρτητα από οποιαδήποτε υπαιτιότητα ο εργοδότης µπορεί να επικαλεστεί, εφόσον θα είναι δυσβάσταχτη για αυτόν πλέον η συνέχιση της εργασιακής σχέσης. Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι ουσιαστικά το άρθρο 672 ΑΚ συνιστά εξειδίκευση της καλής πίστης. Έτσι πρέπει να είναι κανείς πολύ επιφυλακτικός, σχεδόν αρνητικός για να δεχτεί ότι ένας λόγος µπορεί να δικαιολογήσει την πρόωρη καταγγελία της σύµβασης εργασίας όταν προκλήθηκε µε υπαιτιότητα του καταγγέλλοντος. 30 Όσον αφορά το χρονικό σηµείο στο οποίο θα πρέπει να συντρέχουν τα περιστατικά, γίνεται δεκτό ότι θα πρέπει να συντρέχουν πριν την καταγγελία και όσο η σύµβαση εργασία είναι ενεργή 31. Κατά άλλη άποψη ο σπουδαίος λόγος πρέπει να υφίσταται κατά το χρόνο καταγγελίας για σπουδαίο λόγο 32. Κατά τη διάρκεια της δίκης ο καταγγέλλων µπορεί να επικαλεστεί και νέους λόγους που δικαιολογούν την καταγγελία για σπουδαίο λόγο, είτε οι λόγοι αυτοί προϋπήρχαν της άσκησης καταγγελίας αλλά έγιναν γνωστοί µετά την άσκηση, είτε ήταν ήδη γνωστοί κατά την άσκηση της καταγγελίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως µεταγενέστεροι της καταγγελίας 28 Κατά το γερμανικό δίκαιο, μία ανυπαίτια συμπεριφορά κατά κανόνα δεν μπορεί να αποτελέσει σπουδαίο λόγο για την έκτακτη καταγγελία, βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας, ό.π., σελ Βλ. Ζερδελή Δ., Εργατικό Δίκαιο, ό.π., σελ , Καράκωστα Ι., ό.π., σελ Βλ. Κουκιάδη Ι., ό.π., σελ. 875, Έτσι σωστά δέχθηκε η νομολογία του Αρείου Πάγου ότι το κλείσιμο μιας επιχείρησης επειδή ο εργοδότης δεν τήρησε τους κανόνες υγιεινής, ενώ θα μπορούσε να το κάνει χωρίς μεγάλες δαπάνες, δεν αποτελούν σπουδαίο λόγο για την καταγγελία εκ μέρους του της σύμβασης εργασίας., ΑΠ 624/1976 ΕΕργΔ 35, σελ Βλ. Ληξουριώτη Ι., ό.π., σελ. 624 επ. 32 Λεβέντης Γ., Γνωμοδότηση Καταγγελία της συμβάσεως εργασίας για σπουδαίο λόγο, ΔΕΝ 2007, σελ επ. 17

18 λόγοι µόνο κατ εξαίρεση µπορούν γίνουν δεκτοί, αν συνδέονται άρρηκτα µε το λόγο της καταγγελίας που έχει ήδη ασκηθεί και η λήψη τους συµβάλει στο να διευκρινισθεί καλύτερα το όλο ιστορικό της καταγγελίας. Από την άλλη πλευρά και γεγονότα τα οποία προϋπήρχαν της σύµβασης εργασίας είναι δυνατό να αποτελέσουν σπουδαίο λόγο εφόσον όταν καταρτίσθηκε η σύµβαση εργασίας ορισµένου χρόνου δεν ήταν γνωστά στον καταγγέλλοντα µε την προϋπόθεση ότι επηρεάζουν την εργασιακή σχέση σε τέτοιο βαθµό ώστε η συνέχιση της τελευταίας να καθίσταται ανυπόφορη 33. Παράλληλα και η πρόκληση ζηµιάς δε συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για να αποφανθούµε για την ύπαρξη του σπουδαίου λόγου 34. Ωστόσο σε περίπτωση που ο καταγγέλλων ζηµιώθηκε από το έτερο συµβαλλόµενο µέρος, το γεγονός αυτό ενισχύει την ύπαρξη σπουδαίου λόγου 35. Η καταγγελία της συµβάσεως εργασίας ορισµένου χρόνου είναι µονοµερής αιτιώδης δικαιοπραξία, σε αντίθεση µε την τακτική καταγγελία, γιατί το κύρος της εξαρτάται από την ύπαρξη σπουδαίο λόγου. Αν θέλουµε να προσδιορίσουµε το χαρακτήρα που έχει η καταγγελία για σπουδαίο λόγο, θα πρέπει να καταστήσουµε σαφές ότι αυτή η καταγγελία δεν έχει κυρωτικό χαρακτήρα 36. Ειδικότερα η καταγγελία δεν λειτουργεί σαν κύρωση από τον καταγγέλλοντα προς τον αντισυµβαλλόµενό του για διατάραξη της οµαλής λειτουργίας της σύµβασης εργασίας για την οποία ο εν λόγω αντισυµβαλλόµενος είναι υπαίτιος. Αντίθετα η εν λόγω καταγγελία παρέχεται στον καταγγέλλοντα προκειµένου να προστατευθεί ο τελευταίος από κινδύνους και µελλοντικές βλαπτικές επιδράσεις που θα υπήρχαν αν διατηρούνταν η σύµβαση εργασίας και όχι σαν αντίδραση για παρελθόντα γεγονότα. Ωστόσο δεν αποκλείεται ο κυρωτικός χαρακτήρας της καταγγελίας όταν η τελευταία γίνεται για λόγους που αφορούν την συµπεριφορά του εργαζοµένου και συγκεκριµένα η καταγγελία γίνεται λόγω συµβατικών υποχρεώσεων του εργαζοµένου. Με αυτόν τον τρόπο ο εργοδότης αντιδράει στην συγκεκριµένη συµπεριφορά. Πάντως είναι γεγονός ότι ο πρωταρχικός σκοπός της έκτακτης καταγγελίας δεν είναι ο κολασµός του αντισυµβαλλοµένου αλλά η προστασία και διαφύλαξη των νόµιµων συµφερόντων του καταγγέλλοντος 37. Πρέπει να σηµειωθεί ότι και στην περίπτωση που ο σπουδαίος λόγος συνίσταται στην 33 ΑΠ 1487/1990, ΔΕΝ 1991, σελ. 85, ΑΠ 673/1987, ΕΕργΔ 1988, σελ. 173, ΕφΑθ 2207/1986, ΕΕργΔ 1986,σελ ΑΠ 1524/1977, ΕΕργΔ 1977, σελ. 298, ΑΠ 1006/1975, ΕΕργΔ 1977, σελ Βλ. Καποδίστρια, ό.π., παρ ΑΠ 451/1999, ΝΟΜΟΣ 37 Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π.,σελ

19 αντισυµβατική του ενός συµβαλλοµένου που έλαβε χώρα στο παρελθόν, εκείνο που έχει εξέχουσα σηµασία είναι αν η συµπεριφορά αυτή και οι συνθήκες που την περιβάλλουν µπορούν να αποτελέσουν βάση αρνητικής πρόγνωσης για τη συνέχιση της εργασιακής σχέσης στο µέλλον. Κατά συνέπεια αν δεν προβλέπεται ότι η αντισυµβατική συµπεριφορά του παρελθόντος θα έχει βλαπτικές επιδράσεις στη σύµβαση εργασίας τότε ο ισχυρισµός ότι τα συγκεκριµένα περιστατικά καθιστούν µη ανεκτή τη συνέχιση της εργασιακής σχέσης είναι ανεπαρκής και συνεπώς θα απορριφθεί ως αβάσιµος 38. Μέχρι τώρα αναφερθήκαµε στην έννοια και στα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα περιστατικό προκειµένου να θεωρηθεί ότι συνιστά σπουδαίο λόγο. Ακόµη όµως και στην περίπτωση που ένα περιστατικό παρουσιάζει εκείνη τη βαρύτητα που απαιτείται για να αποτελέσει σπουδαίο λόγο, ο δικαστής πρέπει να προχωρήσει σε µία στάθµιση συµφερόντων των δύο συµβαλλόµενων µερών, ενόψει των ιδιαίτερων συνθηκών της εκάστοτε περίπτωσης. Θα πρέπει δηλαδή ο δικαστής να αποφανθεί αν τα συµφέροντα του καταγγέλλοντος εµφανίζονται ανώτερα και περισσότερα άξια προστασίας συγκριτικά µε τα συµφέροντα του αντισυµβαλλόµενου µέρους. Πάντως είναι γεγονός ότι σε κάθε στάθµιση που προβαίνει ο δικαστής πρέπει να έχει υπόψη του ότι το άρθρο 672 ΑΚ δεν παύει να έχει εξαιρετικό χαρακτήρα 39. Αναµφισβήτητα το περιεχόµενο της έννοιας του σπουδαίου λόγου βασίζεται σε µεγάλο βαθµό στη συγκεκριµένη κάθε φορά περίπτωση, εποµένως ένας εκ των προτέρων γενικός και αφηρηµένος προσδιορισµός απόλυτων λόγων καταγγελίας δεν θα ήταν σωστός. Από την άλλη πλευρά όµως θα µπορούσε να υποστηριχθεί ότι δηµιουργείται ως ένα βαθµό ανασφάλεια δικαίου αν στηρίζεται ο δικαστής αποκλειστικά στην υποκειµενική αξιολόγηση των εκάστοτε συνθηκών. Γι αυτό το λόγο προτάθηκε η προσπάθεια διατύπωσης ορισµένων κατευθυντήριων γραµµών για τον εγγύτερο προσδιορισµό της αόριστης νοµικής έννοιας του σπουδαίου λόγου 40. Για τη δηµιουργία τέτοιου είδους κατευθυντήριων γραµµών αποφασιστικό ρόλο διαδραµατίζει η κάθε απόφαση του δικαστή που εξειδικεύει την έννοια του σπουδαίου λόγου. Επιπλέον ιδιαίτερα σηµαντική λειτουργία επιτελεί ο Άρειος Πάγος µε τον ακυρωτικό έλεγχο που ασκεί. Με άλλα λόγια η διατύπωση των εν λόγω κατευθυντήριων γραµµών αποσκοπεί στο να µειώσει την ανασφάλεια δικαίου που 38 Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ. 110 επ. 19

20 διαφορετικά θα υπήρχε και σε καµιά περίπτωση δεν στοχεύει στο να προδιατυπώσει απόλυτους λόγους καταγγελίας κάτι άλλωστε που θα ήταν αντίθετο και στο άρθρο 672 ΑΚ. Η πρόβλεψη αυτών των γενικών κατευθυντήριων γραµµών έχει τις ρίζες της στο γερµανικό δίκαιο και συγκεκριµένα στη διαδικασία που ακολουθεί το Γερµανικό Ακυρωτικό Δικαστήριο. Ειδικότερα το τελευταίο ακολουθεί δύο στάδια αναιρετικού ελέγχου 41. Κατά το πρώτο αξιολογείται αν αντικειµενικά κρινόµενος ο συγκεκριµένος λόγος που επικαλείται ο καταγγέλλων µπορεί να θεωρηθεί σπουδαίος. Κατά το δεύτερο στάδιο λαµβάνονται υπόψη όλες οι ειδικές συνθήκες και επιχειρείται µία στάθµιση συµφερόντων των δύο µερών. Κατά τη γερµανική νοµολογία η διατύπωση γενικών κατευθυντήριων γραµµών επιχειρείται τόσο κατά το πρώτο στάδιο όσο και κατά το δεύτερο. Ωστόσο εκείνο που ισχύει στην πράξη είναι η διατύπωση ορισµένων αρνητικών κανόνων από τη γερµανική νοµολογία δηλαδή η κρίση ότι ορισµένοι λόγοι δεν καθίστανται ικανοί να αποτελέσουν σπουδαίο λόγο. Από τις γενικές κατευθυντήριες γραµµές για τις οποίες έγινε λόγος παραπάνω θα µπορούσε να ειπωθεί ότι προέχουσα θέσει κατέχει η αρχή της αναλογικότητας µε την ειδικότερη εξειδίκευσή της αρχής ως αρχή της ultima ratio (αρχή του έσχατου µέσου) 42. Σύµφωνα µε την εν λόγω αρχή η έκτακτη καταγγελία πρέπει να αποτελεί το έσχατο µέσο για την προστασία των συµφερόντων του καταγγέλλοντος. Εποµένως όταν είναι δυνατή η προστασία των εν λόγω συµφερόντων µε ηπιότερα µέτρα τότε η έκτακτη καταγγελία δεν δικαιολογείται. Με άλλα λόγια η καταγγελία πρέπει να είναι όχι µόνο πρόσφορο αλλά και αναγκαίο µέσο για την προστασία των συµφερόντων του καταγγέλλοντος. Η προειδοποίηση, οι πειθαρχικές ποινές καθώς και η µετάθεση συνιστούν ηπιότερα µέτρα από την καταγγελία και συνεπώς πρέπει να εξετάζονται σε πρώτη φάση αν καθίστανται ικανά να διαφυλάξουν τα συµφέροντα του συµβαλλόµενου µέρους που προβαίνει στην καταγγελία. Μια άλλη αρχή που µπορεί να χρησιµεύσει ως κατευθυντήρια γραµµή συνιστά η αρχή της ίσης µεταχείρισης 43, ωστόσο η εν λόγω αρχή έχει περιορισµένη σηµασία στο δίκαιο της καταγγελίας για το λόγο ότι σύµφωνα µε την συγκεκριµένη αρχή πρέπει να βρίσκονται σε όµοια κατά τα ουσιώδη στοιχεία κατάσταση. Κάτι τέτοιο όµως είναι δύσκολα εφαρµόσιµο στην περίπτωση που µας αφορά, καθώς ακόµη και στην 41 Στη νομολογία του Αρείου Πάγου δεν υπάρχει σαφής διάκριση των δύο αυτών σταδίων 42 Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ. 118 επ. 43 Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ. 147 επ. 20

21 περίπτωση που ο καταγγέλλων προβαίνει σε περισσότερες καταγγελίες για τον ίδιο λόγο είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν διαφοροποιήσεις µετά τη συνεκτίµηση ιδιαίτερων συνθηκών, ιδιοτήτων και περιστατικών. Τέλος κατά τη στάθµιση συµφερόντων των δύο µελών κρίσιµη είναι η υπολειπόµενη χρονική διάρκεια της σύµβασης 44. Όσο βραχύτερη είναι η υπολειπόµενη διάρκεια της σύµβασης τόσο περισσότερο µπορεί να αξιωθεί από τον καταγγέλλοντα να παραµείνει στη σύµβαση. Στο σηµείο αυτό είναι κρίσιµο να ειπωθεί ότι κατά τη νοµολογία 45 του Αρείου Πάγου είναι δυνατή συµβατική διεύρυνση της έννοιας του σπουδαίου λόγου είτε µε τη σύµβαση εργασίας είτε µε τον κανονισµό της επιχείρησης 46, χωρίς έτσι να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας της σύµβασης ως ορισµένου χρόνου. Μ άλλα λόγια τα συµβαλλόµενα µέρη µπορούν να συµφωνήσουν συµβατικώς ότι συγκεκριµένοι λόγοι που αντικειµενικά θεωρούνται µη σπουδαίοι ν λογίζονται ως σπουδαίοι, οι οποίοι εφόσον συντρέξουν θα επιτρέψουν την έκτακτη και αζήµια καταγγελία. Κατά συνέπεια µία τέτοια καταγγελία είναι καταρχήν έγκυρη, εφόσον δεν αντιτίθεται στα χρηστά ήθη ανάλογα µε την κάθε συγκεκριµένη περίπτωση. Ωστόσο η άποψη αυτή καταρρίπτεται από θεωρητικούς µε το επιχείρηµα ότι αν ήθελε ο νοµοθέτης να δώσει το δικαίωµα της διεύρυνσης των λόγων καταγγελίας µέσω εδικής συµφωνίας θα το ρύθµιζε µε ρητή αναφορά. 47 Η συµβατική δηµιουργία σπουδαίων λόγων αποστερεί από τη σύµβαση ορισµένου χρόνου από το βασικό χαρακτηριστικό της που είναι η βεβαιότητα σχετικά µε το χρόνο και τη διάρκεια λήξης της. Επιπλέον µια τέτοια διεύρυνση του σπουδαίου λόγου θα οδηγούσε σε καταστρατήγηση τόσο των νόµων 2112/1920 και 3198/1955 όσο και του άρθρου 672 ΑΚ 48. Το παραπάνω καθίσταται σαφές αν αναλογιστεί κανείς ότι µε τη συµβατική διεύρυνση του σπουδαίου λόγου ο εργοδότης θα µπορούσε να συνάπτει συµβάσεις ορισµένου χρόνου µε την ταυτόχρονη δυνατότητα να τις καταγγέλλει πρόωρα µε έκτακτη καταγγελία για λόγους που κατ αντικειµενική κρίση δεν είναι σπουδαίοι 49. Με αυτόν τον τρόπο ο εργοδότης θα εξασφάλιζε όλα τα πλεονεκτήµατα καθενός από τους δύο τύπους συµβάσεως χωρίς τις 44 Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ ΑΠ 14/1999 ΔΕΝ 59, σελ. 214, ΑΠ 1610/1988 ΝοΒ 38 σελ. 64, ΑΠ 1092/1974 ΕΕργΔ 32 σελ ΑΠ 582/1955, ΕΕργΔ 1955, σελ Σμαϊλης Παν., Καταγγελία της συμβάσεως εργασίας για σπουδαίο λόγο, ΕΕργΔ 1955, σελ. 939 επ. 48 ΑΠ 77/2010, με παρατηρήσεις Τσιμπούκη Χ., Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου με δυνατότητα πρόωρης καταγγελίας εκ μέρους του εργοδότη, ΕΕργΔ 2010, σελ. 799 επ. 49 Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ

22 υποχρεώσεις που επισύρουν αυτές. Έτσι όµως θα µετακύλιε τον κίνδυνο της επιχείρησης στον εργαζόµενο και µάλιστα αζηµίως. Εποµένως σε περίπτωση που υπάρχει µια τέτοια συµβατική διεύρυνση της έννοιας του σπουδαίου λόγο, τότε η καταγγελία που θα ακολουθήσει δεν θα είναι έκτακτη αλλά θα υπόκειται στις διατυπώσεις των νόµων 2112/1920 και 3198/1955. Άλλη είναι η περίπτωση κατά την οποία µε τη σύµβαση εργασίας ορισµένου χρόνου εξειδικεύονται λόγοι που αντικειµενικά είναι εµπίπτουν στην έννοια του σπουδαίου λόγου. Από την άλλη πλευρά είναι δυνατόν να τεθούν συµβατικοί περιορισµοί µε τους οποίους η καταγγελία για σπουδαίο λόγο µπορεί να εξαρτηθεί από άλλους παράγοντες όπως για παράδειγµα η προηγούµενη γνωµοδότηση µη δεσµευτική πειθαρχικού συµβουλίου ή η προηγούµενη κλήση σε απολογία του εργαζοµένου. Εποµένως τέτοιου είδους περιορισµοί είναι καθόλα έγκυροι ιδίως όταν οι τελευταίοι τίθενται προς όφελος των εργαζοµένων. 2) Περιπτωσιολογία Αν θέλαµε να χωρίσουµε σε κατηγορίες του λόγους καταγγελίας που κατά τη νοµολογία κρίθηκαν ως σπουδαίοι θα µπορούσε να θεωρηθεί ότι η µία βασική κατηγορία είναι οι λόγοι που αφορούν το πρόσωπο ή τη συµπεριφορά του εργαζοµένου. Ειδικότερα κατά τη νοµολογία κρίθηκε ότι συνιστά σπουδαίο λόγο το βαρύ πειθαρχικό παράπτωµα που διαπράχθηκε από τον µισθωτό ή διάπραξη αξιόποινης πράξης στο πλαίσιο της υπηρεσίας 50 καθώς και η ανάρµοστη συµπεριφορά του µισθωτού προς του πελάτες του καταστήµατος στο οποίο εργαζόταν 51. Επιπλέον άλλες περιπτώσεις που θεωρήθηκαν ότι συνιστούν σπουδαίο λόγο είναι η παραβίαση 50 Βλ. Καρακατσάνη Γαρδίκα, ό.π., σελ. 529 επ. 51 ΑΠ 155/1970, ΔΕΝ 26, σελ. 573, ΠρΑΘ 2327/1956, ΝοΒ 4 σελ. 529, Μαρκόπουλος Κ. - Επιτ. Δ/ντου Υπουργείου Εργασίας -, Η σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, ΔΕΝ 1996, σελ

23 ουσιωδών όρων της σύµβασης από πλευράς του εργαζοµένου 52 η επαγγελµατική ανεπάρκεια 53 και η έλλειψη συνεργασίας συνδυαζόµενη µε διενέξεις. Η παράβαση πρέπει να είναι ιδιαιτέρως αδικαιολόγητη και σοβαρή για να µπορέσει να δώσει χώρα σε έκτακτη καταγγελία. Ακόµη σπουδαίος λόγος συντρέχει όταν επήλθε κλονισµός της σχέσης εµπιστοσύνης µεταξύ των συµβαλλοµένων, το οποίο συµβαίνει συνήθως όταν ο µισθωτός παραβαίνει την υποχρέωση πίστης έναντι του εργοδότη 54. Τέτοια παράβαση λαµβάνει χώρα όταν ο εργαζόµενος ασκεί αθέµιτο ανταγωνισµό εις βάρος του εργοδότη ή προδίδει τα εµπορικά µυστικά της επιχείρησης 55. O κλονισµός της εµπιστοσύνης δικαιολογεί και την περίπτωση κατά την οποία ο εργοδότης µπορεί να προβεί σε έκτακτη καταγγελία όταν έχει µόνο υποψία διάπραξης εκ µέρους του εργαζοµένου σοβαρών αδικηµάτων 56. Παράλληλα η άρνηση του εργαζοµένου να εκτελέσει την εργασία που του ανέθεσε ο εργοδότης µπορεί να αποτελέσει σπουδαίο λόγο µόνο όταν εµπίπτει στα όρια του διευθυντικού δικαιώµατος του εργοδότη 57. Ωστόσο κρίθηκε από τη νοµολογία ότι δεν αποτελεί σπουδαίο λόγο η άρνηση του µισθωτού να παρέχει εργασία στο εξωτερικό 58 καθώς και η συνοµολόγηση σύµβασης µε τέτοια χρονική διάρκεια που δεν δικαιολογείται. Επίσης σπουδαίο λόγο δεν αποτελούν οι πολιτικές πεποιθήσεις του εργαζοµένου 59. Σε περίπτωση που η καταγγελία για σπουδαίο λόγο οφείλεται στην αθέτηση της σύµβασης από το ένα συµβαλλόµενο µέρος τότε αυτός που την αθέτηση οφείλει να αποζηµιώσει το άλλο µέρος κατά το άρθρο 673 ΑΚ για ολόκληρη τη ζηµία από την πρόωρη λύση της σύµβασης 60. Ως αθέτηση της σύµβασης νοείται κάθε υπαίτια 52 Σπουδαίο λόγο συνιστά και η παράβαση παρεπόμενων αλλά ουσιωδών υποχρεώσεων είτε έχουν συνομολογηθεί ρητά είτε επιβάλλονται από το νόμο, χωρίς να απαιτείται απαραίτητα να επέρχεται υλική ζημιά στον αντισυμβαλλόμενο. Η επέλευση ζημιά καθώς και το ύψος της θα ληφθούν υπόψη από το δικαστή κατά τη στάθμιση συμφερόντων. Των δύο μερών. Το ουσιώδες κρίνεται αφού ληφθούν υπόψη και οι ειδικές συνθήκες της εκάστοτε περίπτωσης. Παράβαση τέτοιων παρεπόμενων υποχρεώσεων θεωρήθηκε ότι υπάρχει όταν ο εργαζόμενος- οδηγός κατανάλωσε μεγάλη ποσότητα οινοπνευματωδών ποτών κατά τη διάρκεια της οδήγησης, αλλά και η γενικότερη μη τήρηση των κανόνων ασφαλείας, βλ. Ζερδελή Δ., ό.π., σελ ΟλΑΠ 10/1995 ΔΕΝ 51, σελ. 809, ΑΠ 10/99 ΝοΒ 48, σελ. 248, ΑΠ 1371/1999 ΝοΒ 48, σελ. 269, ΑΠ 541/1997, ΕΕργΔ 58, σελ. 393, ΑΠ 396/1993 ΔΕΝ 50, σελ. 238, ΟλΑΠ 6/1989 ΔΕΝ 46, σελ Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης του εργοδότη προς το πρόσωπο του εργαζομένου είναι ακόμη μεγαλύτερος όταν πρόκειται για ανώτερα στελέχη της επιχείρησης ή για υπαλλήλους εμπιστοσύνης, βλ. Ληξουριώτη Ι.,ό.π., σελ Βλ. Καποδίστρια, ό.π., παρ Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ. 160, ΑΠ 777/1964, ΝοΒ 1965, σελ. 627, ΑΠ 276/1988, ΕΕργΔ 1989, σελ ΕφΑθ 1130/1972, ΕΕργΔ 1972, σελ ΑΠ 1487/1990 ΔΕΝ 1991, σελ Βλ. Καρακατσάνη Γαρδίκα, ό.π., σελ

24 παράβαση των συµβατικών υποχρεώσεων των µερών κύριων ή παρεπόµενων. Αυτή η αξίωση αποζηµίωσης αναγνωρίζεται τόσο στον εργοδότη όσο και στο µισθωτό. Ωστόσο για να στοιχειοθετηθεί η συγκεκριµένη αξίωση θα πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις : Πρώτον πρέπει να υφίσταται δικαίωµα καταγγελίας για σπουδαίο λόγο, οποίος σπουδαίους λόγος να συνίσταται σε αθέτηση της σύµβασης εργασίας. Εναλλακτικά θα πρέπει να έχει ασκηθεί καταγγελία η οποία όµως είναι άκυρη καθόσον δεν υπάρχει σπουδαίος λόγος. Μια τέτοια όµως άσκηση άκυρης καταγγελίας δύναται να θεωρηθεί ως αθέτηση σύµβασης η οποία στοιχειοθετεί σπουδαίο λόγο για το άλλο συµβαλλόµενο µέρος 61. Εφόσον στοιχειοθετηθεί µία τέτοια αξίωση η αποζηµίωση που θα λάβει το ένα συµβαλλόµενο µέρος θα καλύπτει τη ζηµία που βρίσκεται σε αιτιώδη συνάφεια µε την πρόωρη λύση της σύµβασης, η οποία προκλήθηκε από την υπαίτια αθέτηση των συµβατικών δεσµεύσεων του άλλου µέρους και µέχρι το χρονικό σηµείο κατά το οποίο η εν λόγων σύµβαση θα έληγε αυτοδικαίως, µε την πάροδο δηλαδή της ορισµένης διάρκειας 62. Ένας άλλος λόγος που κρίθηκε από τη νοµολογία ότι συνιστά σπουδαίο λόγο για την καταγγελία της σύµβασης εργασίας από την πλευρά του εργοδότη συνιστά η συµµετοχή του εργαζοµένου σε παράνοµη απεργία. Ωστόσο κατά την ελληνική νοµολογία η συµµετοχή σε παράνοµη απεργία δε συνιστά σπουδαίο λόγο αν ο εργαζόµενος είχε την πεποίθηση ότι η απεργία ήταν νόµιµη 63. Από τη στιγµή όµως που ο εργαζόµενος λάµβανε γνώση του παράνοµου χαρακτήρα της απεργίας και συνέχιζε να απεργεί δεν υπήρχε λόγος για προστασία του συνταγµατικά κατοχυρωµένου δικαιώµατος της απεργίας και εποµένως ο εργοδότης θα µπορούσε να καταγγείλει για σπουδαίο λόγο. Ακόµα και η ασθένεια του εργαζοµένου µπορεί κάτω υπό ορισµένες προϋποθέσεις να δώσει το δικαίωµα στον εργοδότη να καταγγείλει για σπουδαίο λόγο 64. Στο σηµείο αυτό όµως πρέπει να καταστεί σαφές ότι η ασθένεια αυτή καθαυτή δε συνιστά από µόνη της σπουδαίο λόγο καταγγελίας. Ωστόσο αν η ασθένεια του εργαζοµένου έχει δυσµενείς επιδράσεις στην εργασιακή σχέση που καθιστούν µη ανεκτή τη διατήρησή της τότε παρέχεται το εν λόγω δικαίωµα στον εργοδότη. 61 Βλ. Ληξουριώτη, ό.π., σελ. 631 επ. 62 Πάντως κρίθηκε από τη νομολογία ότι από την αποζημίωση του μισθωτού αφαιρείται οτιδήποτε ο τελευταίος ωφελήθηκε από την πρόωρη λύση της σύμβασης, εφόσον όμως υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της απώλειας εργασίας και της παροχής υπηρεσιών στο νέο εργοδότη, ΑΠ 1623/2002, ΧρΙΔ 2003, σελ ΑΠ 874/1986, ΕΕργΔ 1987, σελ. 339, ΕφΘες 2044/1986, ΔΕΝ 1987, σελ ΑΠ 36/1988, ΕΕργΔ 1989, σελ. 365, ΑΠ 485/1987, ΕΕργΔ 1957, σελ

25 Στο ερώτηµα αν η άσκηση πιέσεων από τρίτους παράγοντες µπορεί να στοιχειοθετήσει σπουδαίο λόγο η απάντηση είναι ότι µπορεί µόνο αν η απαίτηση αυτή οφείλεται σε συµπεριφορά του εργαζοµένου ή έστω σε λόγους οι οποίοι συνδέονται στενά µε το πρόσωπο του τελευταίου και αντικειµενικά κρινόµενοι µπορούν να αποτελέσουν σπουδαίο λόγο 65. Τέλος αναγνωρίζεται από τη νοµολογία στο πλαίσιο του άρθρου 8 εδαφ. β του ν. 3198/1955 η δυνατότητα του εργοδότη να καταγγείλει τη σύµβαση εργασίας ορισµένου χρόνου όταν έχουν συµπληρωθεί όλες οι προϋποθέσεις για την πλήρη σύνταξη γήρατος του εργαζοµένου στο οποίο η καταγγελία αφορά 66. Από την άλλη πλευρά οι λόγοι για την έκτακτη καταγγελία της σύµβασης ορισµένου χρόνου µπορεί να ανάγονται τη σφαίρα δράσης και ευθύνης του καταγγέλλοντος εργοδότη. Σ αυτήν την περίπτωση σπουδαίο λόγο κατά την έννοια του άρθρου 672 ΑΚ συνιστούν οι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι. Οι οικονοµικοτεχνικοί λόγοι ως σπουδαίος λόγος αποτελούν έναν από τους δύο βασικούς άξονες γύρω από του οποίους θα βασισθεί η παρούσα µελέτη για το λόγο αυτό θα αναλυθούν διεξοδικά παρακάτω 67. χρόνου 3) Άµυνα του εργαζοµένου σε περίπτωση καταγγελίας της σύµβασης ορισµένου Σε περίπτωση που ο εργαζόµενος θέλει να αµφισβητήσει την καταγγελία του εργοδότη για σπουδαίο λόγο τότε θα ασκήσει αγωγή εντός της τρίµηνης αποσβεστικής προθεσµίας που προβλέπει το άρθρο 6 παρ. 3 του ν. 3198/1955. Η συγκεκριµένη διάταξη λοιπόν έχει εφαρµογή και στην σύµβαση ορισµένου χρόνου, όχι µόνο στην αορίστου. Η προθεσµία αυτή είναι ανατρεπτική αποσβεστική µε την έννοια ότι µετά 65 Βλ. Ληξουριώτη Ι., ό.π., σελ Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ Βλ. παρακάτω σελ

26 την πάροδο αυτής της προθεσµίας αυτής ο εργαζόµενος χάνει το δικαίωµα που έχει και η αγωγή που ενδεχοµένως θα ασκήσει θα απορριφθεί ως απαράδεκτη. Αίτηµα που θα έχει η αγωγή του εργαζοµένου θα είναι η αναγνώριση της ακυρότητας της καταγγελίας της σύµβασης ορισµένου χρόνου και (ή) η καταβολή των οφειλόµενων µισθών υπερηµερίας 68. Αν η αγωγή του εργαζοµένου έχει σαν αίτηµα µόνο την αναγνώριση ακυρότητας της καταγγελίας τότε η αγωγή θα είναι αναγνωριστική. Σε περίπτωση που ο εργαζόµενος ζητήσει την καταβολή µισθών υπερηµερίας ή/και την αξίωση για επαναπασχόληση η αγωγή του θα είναι καταψηφιστική. Κατά συνέπεια θα πρέπει στην αγωγή του να αναφέρει την κατάρτιση της σύµβασης εργασίας ορισµένου χρόνου, το νόµιµο συµβατικό µισθό και τη µη αποδοχή υπηρεσιών του από τον εργοδότη παρόλο που που δεν έληξε ο συµφωνηµένος χρόνος της σύµβασης. Δεν αποκλείεται φυσικά η αγωγή να έχει και αναγνωριστικό και καταψηφιστικό αίτηµα. Ο ισχυρισµός του εργοδότη ότι κατήγγειλε τη σύµβαση λόγω ύπαρξης σπουδαίου λόγου αποτελεί ένσταση, η οποία για να είναι ορισµένη πρέπει να αναφέρει αναλυτικά και µε ακρίβεια τα περιστατικά που συνιστούν τον σπουδαίο λόγο. Εκτός από τους λόγους που έχει επικαλεστεί ο εργοδότης ως σπουδαίο λόγο για να καταγγείλει τη σύµβαση το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να επικαλεστεί και άλλους λόγους που συνιστούν σπουδαίο λόγο χωρίς να ενδιαφέρει αν αυτοί οι συγκεκριµένοι λόγοι ήταν γνωστοί στον εργοδότη ή αν έγιναν γνωστή µετά την άσκηση της καταγγελίας από τον τελευταίο 69. Στο σηµείο αυτό κρίνεται σκόπιµο να αναφερθεί ότι το βάρος απόδειξης φέρει αυτός ο οποίος προβαίνει στην καταγγελία της σύµβασης εργασίας δηλαδή ο εργοδότης Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ ΑΠ 1269/1988, ΕλλΔνη 1989, σελ Βλ. Ζερδελή Δ., Το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, ό.π., σελ

Εργασιακά Θέματα. Καταχρηστική καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου εκ μέρους του εργοδότη

Εργασιακά Θέματα. Καταχρηστική καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου εκ μέρους του εργοδότη Εργασιακά Θέματα Καταχρηστική καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου εκ μέρους του εργοδότη Ιούλιος 2015 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Καταχρηστική καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου εκ μέρους του εργοδότη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ... 2 1. Συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου και αορίστου χρόνου... 2 1.1 Σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου... 3

Διαβάστε περισσότερα

Εργασιακά Θέματα. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου

Εργασιακά Θέματα. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου Εργασιακά Θέματα Συμβάσεις ορισμένου χρόνου Μάρτιος 2017 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ορισμός... 3 2. Είδη συμβάσεων ορισμένου χρόνου.. 3 3. Συμβάσεις ορισμένου και αορίστου χρόνου 4 4. Διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου

Διαβάστε περισσότερα

ίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής εργαζομένων

ίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής εργαζομένων Εργασιακά Θέματα ίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής εργαζομένων «Αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης 3 1.1 Γενικά 6 1.2 Δικαιούχοι 6 α) Ιδιωτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων

Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων ΙΝΕ - ΓΣΕΕ www.inegsee.gr info@inegsee.gr Περιεχόμενα 3 4 1. Ορισμός 2. Προϋποθέσεις άσκησης 3. Τρόπος άσκησης 4. Καταχρηστική άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Σύμβαση εξηρτημένης εργασίας

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Σύμβαση εξηρτημένης εργασίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Σύμβαση εξηρτημένης εργασίας. 1. Η σύμβαση εξηρτημένης εργασίας. 2. Το στοιχείο της εξαρτήσεως 3. Σύμβαση εταιρείας... 4. Ενδείξεις διαφοροποιήσεως μεταξύ συμβάσεως εξηρτημένης εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΟλΑΠ 18/1999

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΟλΑΠ 18/1999 ΟλΑΠ 18/1999 Παροχή δικηγορικών υπηρεσιών. Ευθύνη δικηγόρου για ζημία πελάτη. - Η παροχή δικηγορικών υπηρεσιών δεν υπάγεται στο ν. 2251/1994. Η ευθύνη των δικηγόρων για ζημία που προκλήθηκε κατά την παροχή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ...VII ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ... XV 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 Ι. Αντικείμενο της έρευνας... 1 ΙΙ. Η διάρθρωση της ύλης... 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002 ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ. Χρόνος αναθεώρησης εργασιών που έχουν εκτελεσθεί προ της έγκρισης Α.Π.Ε. Ανώνυµη εταιρεία µέλος του ΣΑΤΕ υπέβαλε το ακόλουθο ερώτηµα:

ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ. Χρόνος αναθεώρησης εργασιών που έχουν εκτελεσθεί προ της έγκρισης Α.Π.Ε. Ανώνυµη εταιρεία µέλος του ΣΑΤΕ υπέβαλε το ακόλουθο ερώτηµα: Νοµική Υπηρεσία ΣΑΤΕ Σταµάτης Σ. Σταµόπουλος, ικηγόρος, Νοµικός Σύµβουλος ΣΑΤΕ Αθήνα, 23.3.2013 ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ ΘΕΜΑ: Χρόνος αναθεώρησης εργασιών που έχουν εκτελεσθεί προ της έγκρισης Α.Π.Ε. Ανώνυµη εταιρεία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Προλογικό σημείωμα...... VII Εισαγωγικές παρατηρήσεις............ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Οι υποχρεώσεις εχεμύθειας και μη ανταγωνισμού κατά τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό σημείωμα... Αντί προλόγου... ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 1. Έννοια του δικαιώματος της απεργίας... 1 Εννοιολογικά γνωρίσματα... 2 α. Αποχή από την εργασία... 2 β. Συλλογική αποχή... 2 γ. Αγωνιστικός

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.»

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» Από τη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση με την επωνυμία «ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» τέθηκαν υπόψη μου το εξής περιστατικά: Οκτώ (8) από τα είκοσι ένα (21) μέλη του Δ.Σ., το

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 8 ο ΜΑΘΗΜΑ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 8 ο ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 8 ο ΜΑΘΗΜΑ Ι. Ανώμαλη Εξέλιξη της Ενοχής στις Αμφοτεροβαρείς Συμβάσεις 1. Έννοια Αμφοτεροβαρούς Σύμβασης Οι Αμφοτεροβαρείς Συμβάσεις δημιουργούν ενοχικές υποχρεώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας και δικαιώματα των θυμάτων

Περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας και δικαιώματα των θυμάτων Η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, όπου τα άτομα περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους, είναι πλέον σύνηθες φαινόμενο. Ως σεξουαλική παρενόχληση ορίζεται κάθε ανεπιθύμητη λεκτική, μη λεκτική

Διαβάστε περισσότερα

Προεδρικό ιάταγµα 456/1984 «Αστικός Κώδικας και Εισαγωγικός του Νόµος» (ΦΕΚ Α' 164/17-24.10.1984) ΕΚΑΤΟ ΟΓ ΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Προεδρικό ιάταγµα 456/1984 «Αστικός Κώδικας και Εισαγωγικός του Νόµος» (ΦΕΚ Α' 164/17-24.10.1984) ΕΚΑΤΟ ΟΓ ΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προεδρικό ιάταγµα 456/1984 «Αστικός Κώδικας και Εισαγωγικός του Νόµος» (ΦΕΚ Α' 164/17-24.10.1984) ΕΚΑΤΟ ΟΓ ΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Άρθρο 648 Έννοια Με τη σύµβαση εργασίας ο εργαζόµενος έχει υποχρέωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Γεώργιος Κ. Πατρίκιος, Δικηγόρος, LL.M., Υπ. Δ.Ν. ΕΝΟΤΗΤΑ : «ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ-ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ» - 1 - Οι δημόσιοι υπάλληλοι περαιτέρω οφείλουν να

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα Πηγές Συντακτική ομάδα

Περιεχόμενα Πηγές Συντακτική ομάδα Περιεχόμενα Λύση της σχέσης εργασίας... 2 1. Πότε λήγει μια σχέση εργασίας... 4 1.1 Λύση σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου... 4 1.2 Καταγγελία της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου... 5 1.2.1 Προϋποθέσεις

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων

Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων Ιούλιος 2017 Η ευθύνη του εργοδότη κατά το Ν. 551/1915 Η ευθύνη του εργοδότη κατά τη νομοθεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ΙΝΕ - ΓΣΕΕ www.inegsee.gr info@inegsee.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 Ευθύνη του Δημοσίου Έννοια ευθύνης του Δημοσίου υποχρέωση του Δημοσίου, των ΟΤΑ, των ΝΠΔΔ, να αποζημιώσουν τρίτα πρόσωπα για ζημίες που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

(2015) 1 PRO JUSTITIA ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ

(2015) 1 PRO JUSTITIA ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ Τόμος 1, 2015 ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΠΑΣΧΟΥΔΗΣ ΠΑΣΧΑΛΗΣ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ Β ΕΤΟΥΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: «Δημόσια Διαβούλευση Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας».

Θέμα: «Δημόσια Διαβούλευση Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας». ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 7 Απριλίου 2009 Αριθ. Πρωτ.: 734 Προς: κ Νίκο Βασιλάκο. Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) Πανεπιστημίου 69 και Αιόλου, 105 64, Αθήνα. Θέμα: «Δημόσια Διαβούλευση Κώδικα Προμήθειας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ 7 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ 7 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ 7 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ι. Εκπλήρωση της Παροχής από τον Οφειλέτη Εκπλήρωση της Παροχής είναι το σύνολο των πράξεων με τις οποίες (ή των παραλείψεων χωρίς τις οποίες)

Διαβάστε περισσότερα

Περιορισμοί στο ύψος νομίμου αποζημιώσεως Καταβολή αποζημίωσης πέραν της νομίμου

Περιορισμοί στο ύψος νομίμου αποζημιώσεως Καταβολή αποζημίωσης πέραν της νομίμου Καταγγελία της συμβάσεως εργασίας Περιορισμοί στο ύψος νομίμου αποζημιώσεως Καταβολή αποζημίωσης πέραν της νομίμου Έννοια «οικειοθελούς παροχής Η αρχή της ίσης μεταχείρισης ΓΙΑΝΝΗΣ Κ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ENNOIA ΔΙΚΑΙΟΥ Ι) Ορισμός, έννοια του κανόνα δικαίου, διάκριση από συγγενείς έννοιες ΙΙ) Δίκαιο-ηθική-εθιμοτυπία-συναλλακτικά ήθη ΙΙΙ) Βασικές διακρίσεις του

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των προσωπικών εταιρειών Δίκαιο των κεφαλαιουχικών εταιρειών

Δίκαιο των προσωπικών εταιρειών Δίκαιο των κεφαλαιουχικών εταιρειών Το εμπορικό δίκαιο διακρίνεται σε: Δίκαιο των προσωπικών εταιρειών Δίκαιο των κεφαλαιουχικών εταιρειών Προσωπικές εταιρείες: οι εταιρείες στις οποίες λαμβάνεται υπόψη το προσωπικό στοιχείο, τα πρόσωπα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 1. Έννοια και χαρακτηριστικά του Εργατικού Δικαίου... 1 1.1. Έννοια Εργατικού Δικαίου... 1 1.2. Χαρακτηριστικά του ΕργΔ... 1 1.3. Σύγχρονες τάσεις... 2 2. Ιστορικά... 3 3.

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΑΠ 296/2001

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΑΠ 296/2001 ΑΠ 296/2001 Εταιρίες κινητής τηλεφωνίας. Μονομερής αναπροσαρμογή τιμολογίων. Περιορισμός δυνατότητας συνδρομητή να καταγγείλει τη σύμβαση. Καταβολή υπέρμετρων εγγυήσεων. Καταχρηστικότητα όρων. Δημοσίευση

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ υπ αριθµ Αθήνα 4/1/2011 ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και Οµοσπονδίες ύναµης Γ.Σ.Ε.Ε. Θέµα: Συλλογικές διαπραγµατεύσεις & Συλλογικές Συµβάσεις Εργασίας. 10 κρίσιµα σηµεία. Συνάδελφοι, Στις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 6 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 6 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ 6 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Έννοια και Στοιχεία Ενοχής Ενοχή είναι η σχέση με την οποία ένα πρόσωπο έχει υποχρέωση προς ένα άλλο σε παροχή. Η παροχή μπορεί να συνίσταται

Διαβάστε περισσότερα

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) 669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Δικαίωμα για παροχή έννομης προστασίας κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Εννοια και περιεχόμενο. Θέσπιση από τον κοινό νομοθέτη περιορισμών και προϋποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Διαφάνεια των όρων της σύµβασης µεταξύ καταναλωτή (επιλέγοντα πελάτη) και παρόχου υπηρεσιών στον τοµέα της ενέργειας.

Διαφάνεια των όρων της σύµβασης µεταξύ καταναλωτή (επιλέγοντα πελάτη) και παρόχου υπηρεσιών στον τοµέα της ενέργειας. Διαφάνεια των όρων της σύµβασης µεταξύ καταναλωτή (επιλέγοντα πελάτη) και παρόχου υπηρεσιών στον τοµέα της ενέργειας. Ευγενία Σαρίκου Δικηγόρος- Μ.Δ.Ε Ποινικού Δικαίου Α.Π.Θ Με το Ν. 4001/2011 «Για την

Διαβάστε περισσότερα

Γ Ν Ω Μ Ο Δ Ο Τ Η Σ Η

Γ Ν Ω Μ Ο Δ Ο Τ Η Σ Η ΠΑΝΟ ΕΤΓΟΤΡΖ-ΓΗΚΖΓΟΡΟ ΑΘΖΝΩΝ ΝΟΜΗΚΟ ΤΜΒΟΤΛΟ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΔΝΩΖ ΓΖΜΩΝ ΚΑΗ ΚΟΗΝΟΣΖΣΩΝ ΔΛΛΑΓΟ ΜΠΟΤΜΠΟΤΛΗΝΑ 9-11 (2 ος όροφος) ΑΘΖΝΑ ΣΖΛ:210-8259140-1-FAX: 210-8259235 ΚΗΝ:6977506705 E-mail: pzygouris@gmail.com

Διαβάστε περισσότερα

Εργατικό Δίκαιο (Ι) 2 ο Φροντιστηριακό Μάθηµα Η προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών. Εισηγητής: δρ Δηµήτρης Γούλας

Εργατικό Δίκαιο (Ι) 2 ο Φροντιστηριακό Μάθηµα Η προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών. Εισηγητής: δρ Δηµήτρης Γούλας Εργατικό Δίκαιο (Ι) 2 ο Φροντιστηριακό Μάθηµα Η προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών Εισηγητής: δρ Δηµήτρης Γούλας 2 Σκοπός της προστασίας: Αυξηµένοι κίνδυνοι διώξεων/εκδικητικότητας λόγω της συνδικαλιστικής

Διαβάστε περισσότερα

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας Τ.Ε.Ι. Πειραιά Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Λογιστική και Χρηματοοικονομική Ειδικά θέματα Δικαίου Δρ. Μυλωνόπουλος Δ. Αν. Καθηγητής δίκαιο άδικο ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Σύμβαση δανεισμού... 2 1.1 Γενικά... 4 1.2 Γνήσιος και μη γνήσιος δανεισμός... 5 1.3 Το νομικό πλαίσιο για τον κατ επάγγελμα δανεισμό εργαζομένων... 5 Πηγές... 9 Συντακτική ομάδα... 9 1 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Έγγραφη Σύσταση Πόρισμα. ΣΧΕΤ. : Αρ. πρωτ. B/5976/31.07.08, Β/8293/10.11.2008 έγγραφά μας.

ΘΕΜΑ: Έγγραφη Σύσταση Πόρισμα. ΣΧΕΤ. : Αρ. πρωτ. B/5976/31.07.08, Β/8293/10.11.2008 έγγραφά μας. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Χειρίστρια: Δρ. Ζέτα Θεοχαροπούλου Ειδική Επιστήμονας Ηλεκτρον. Δ/νση: gtheocha@synigoroskatanaloti.gr ΠΡΟΣ: 1. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. Τομέα Εξυπηρέτησης Πελατείας Ακαδημίας

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο Μ.Μ.Ε. Μάθημα 10: Προστασία της προσωπικότητας και τύπος. Επικ. Καθηγητής Παναγιώτης Μαντζούφας Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Δίκαιο Μ.Μ.Ε. Μάθημα 10: Προστασία της προσωπικότητας και τύπος. Επικ. Καθηγητής Παναγιώτης Μαντζούφας Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ. Δίκαιο Μ.Μ.Ε. Μάθημα 10: Προστασία της προσωπικότητας και τύπος. Επικ. Καθηγητής Παναγιώτης Μαντζούφας Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ)

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) Παραίτηση από Δικόγραφο και Δικαίωμα αγωγής 2 Περιεχόμενα (ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) Περιεχόμενα Α. ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΠολΔ Άρθρα 294 - Παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ (ΑΛΛΑΓΗ) ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ... 2 1. Η έννοια της μεταβολής του προσώπου του εργοδότη... 2 Πηγές... 7 Συντακτική ομάδα... 7 1 ΜΕΤΑΒΟΛΗ (ΑΛΛΑΓΗ) ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ. ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ. ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ:ΤΣΑΝΤΗΡΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξάνδρα Ν. Κοψίνη Δικηγόρος - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Νομικής Αθηνών

Αλεξάνδρα Ν. Κοψίνη Δικηγόρος - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Νομικής Αθηνών H ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αλεξάνδρα Ν. Κοψίνη Δικηγόρος - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Νομικής Αθηνών Η συλλογική σύμβαση εργασίας (σ.σ.ε.) είναι ιδιότυπη σύμβαση, και για τη σύναψή

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας (Εφετείο Λάρισας408/2002)

Θέµα εργασίας. Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας (Εφετείο Λάρισας408/2002) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ )

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ) ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015) ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΜΗ ΝΟΜΙΜΗΣ ΣΥΝΑΨΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. 1.1.Χαρακτηριστικά του Δικαίου Ετερόνομοι κανόνες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. 3η Γραπτή Εργασία Αστικό & Εργατικό Δίκαιο. Θέμα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. 3η Γραπτή Εργασία Αστικό & Εργατικό Δίκαιο. Θέμα ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ΔΕΟ Θεματική Ενότητα: ΔΕΟ 10 - Βασικές Αρχές Δικαίου και Διοίκησης Ακαδημαϊκό Έτος: 2017/18 3η Γραπτή Εργασία Αστικό & Εργατικό Δίκαιο Γενικές οδηγίες για

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :0. Αρθρο :1 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :12

ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Αρθρο :0. Αρθρο :1 Πληροφορίες Νομολογίας & Αρθρογραφίας :12 + Μέγεθος Γραμμάτων - ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) Ν 2735/1999: Διεθνής Εμπορική Διαιτησία (276274) Αρθρο :0 ΦΕΚ Α` ΝΟΜΟΣ ΥΠ` ΑΡΙΘ. 2735 Διεθνής Εμπορική Διαιτησία. Αρθρο

Διαβάστε περισσότερα

670/2012 (Β2, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ) Ο

670/2012 (Β2, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ) Ο Άρειος Πάγος Απόφαση 670/2012 (Β2, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ) Ο χαρακτηρισμός της σύμβασης ή σχέσης εργασί Άρειος Πάγος Απόφαση 670/2012 (Β2, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ) Ο χαρακτηρισμός της σύμβασης ή σχέσης εργασίας ως ορισμένου ή αορίστου

Διαβάστε περισσότερα

περιεχόμενα Πρόλογος 15 Εισαγωγή "ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ"

περιεχόμενα Πρόλογος 15 Εισαγωγή ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ περιεχόμενα Πρόλογος 15 Εισαγωγή "ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΚΑΙΟΥ" α. Έννοια του δικαίου 18 1. Ορισμός του δικαίου 18 2. Χαρακτηριστικά στοιχεία του δικαίου 18 3. Δίκαιο και ηθική 19 4. Δίκαιο και χρηστά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... VII ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... XI ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... XVII ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΓΟΣ Α. Η νομοθετική ρύθμιση των ΓΟΣ... 1 I. Η κοινοτική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Συντομογραφίες...15 Ελληνικές...15 Ξενόγλωσσες...18

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Συντομογραφίες...15 Ελληνικές...15 Ξενόγλωσσες...18 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Συντομογραφίες...15 Ελληνικές...15 Ξενόγλωσσες...18 Εισαγωγή: Το φυσικό περιβάλλον ως ρυθμιστικό αντικείμενο του αστικού δικαίου: μια γενική θεώρηση 1. Ο παραπληρωματικός χαρακτήρας του αστικού

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1091/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 4 /2019

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1091/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 4 /2019 Αθήνα, 08-02-2019 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1091/08-02-2019 Α Π Ο Φ Α Σ Η 4 /2019 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΔΟΜΗΣΗΣ, ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ & ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ. Βικέλα 4, Τ.Κ , Βέροια. Γραμματεία: , Fax:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΔΟΜΗΣΗΣ, ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ & ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ. Βικέλα 4, Τ.Κ , Βέροια. Γραμματεία: , Fax: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ Βέροια, 4-07-2018 ΓΡΑΦΕΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ * : ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ?: ΤΗΛΕΦΩΝΟ (: Fax: e-mail: Δ3 Βικέλα 4, 591 32 Βέροια B. Καραγκιόζογλου Χ. Σαπλαχίδου 2331050589 23313 50611 23310

Διαβάστε περισσότερα

β)διαγραφή βεβαιωθέντων ποσών από τους Χρηματικούς Καταλόγους 062/2017, 063/2017, 064/2017 και 001/2017,002/2017 και 003/2017».

β)διαγραφή βεβαιωθέντων ποσών από τους Χρηματικούς Καταλόγους 062/2017, 063/2017, 064/2017 και 001/2017,002/2017 και 003/2017». ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΔΟΜΗΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ : ΤΗΛΕΦΩΝΟ : Fax: e-mail: Δ3 Βικέλα 4, 591 32 Βέροια Β. Καραγκιόζογλου 23313 50611 2331021777

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 Κεφάλαιο πρώτο: ΙΙ. Η διοίκηση, ΙΙΙ. Το διοικητικό δίκαιο (σελ. 16 25) Σκοπός των ως

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντάκτης ομάδας

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντάκτης ομάδας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η προστασία της Συνδικαλιστικής Δράσης... 4 1.1 Γενικά... 4 1.2 Ατομική προστασία εργαζομένων... 4 1.3 Προστασία της ίδιας της Συνδικαλιστικής Οργάνωσης... 4 1.4 Προστασία της Συνδικαλιστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ &ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ &ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ &ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ Θέμα: Δυνατότητα ψήφου των εκπροσώπων των ΔΕ νοσηλευτών στη Νοσηλευτική Επιτροπή Ι. Τεθέντα υπόψη μου στοιχεία ιστορικού. Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ 1 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 2 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ... 5 ΦΥΣΗ ΣΣΕ...

ΜΕΡΟΣ 1 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 2 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ... 5 ΦΥΣΗ ΣΣΕ... Πίνακας περιεχομένων ΜΕΡΟΣ 1 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 2 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ... 5 ΦΥΣΗ ΣΣΕ... 6 ΕΙΔΗ ΣΣΕ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΣΥΝΑΨΗΣ ΤΟΥΣ...

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται) ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται) ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η αρχή της ισότητας στις εργασιακές σχέσεις Εισαγωγή.... σ. 1 Εννοιολογικός προσδιορισμός της

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Αναφορά του κ... (αρ. πρωτ. εισερχ / ).

ΘΕΜΑ: Αναφορά του κ... (αρ. πρωτ. εισερχ / ). ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Α ν ε ξ ά ρ τ η τ η Α ρ χ ή Πληροφορίες: Ανδρέας Μαντζουράνης Ειδικός Επιστήμονας Αθήνα 5 Σεπτεμβρίου 2014 Ηλεκτρον. Δ/νση: amantzouranis@synigoroskatanaloti.gr Αριθ. Πρωτ. :18929 ΠΡΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Αρµόδιος: ηµήτριος Μάρκου Αναπληρωτής Συνήγορος του Καταναλωτή

Αρµόδιος: ηµήτριος Μάρκου Αναπληρωτής Συνήγορος του Καταναλωτή ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αρµόδιος: ηµήτριος Μάρκου Αναπληρωτής Συνήγορος του Καταναλωτή Εισηγήτρια: Φωτεινή Μιστριώτη Ειδική Επιστήµονας Ηλεκτρον. /νση: fmistrioti@synigoroskatanaloti.gr Αθήνα, 03 Μαΐου 2010

Διαβάστε περισσότερα

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική Ν. 2522/8-9-97 (ΦΕΚ-178 Α') : Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συμβάσεως δημόσιων έργων, κρατικών προμηθειών και υπηρεσιών σύμφωνα με την οδηγία 89/665 ΕΟΚ 'Αρθρο 1 : Πεδίο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ...2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ;...5 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ...2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ;...5 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ...2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ;...5 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...5 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ;...7 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...7 ΤΙ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο εργασία 1η σχεδιαγραµµα 1)εισαγωγή:έννοια γενικών συνταγµατικών αρχών 2)ειδικότερα, η απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος α)έννοια β)καθιέρωση της αρχής γ)εκταση εφαρµογής και σχέση α.25παρ3σ και 281 ΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Άρθρα του ν.4072/2012 για Προσωπικές Εταιρίες: Α) Τα άρθρα 249-270 περιλαμβάνουν ρυθμίσεις της Ο.Ε Β) Τα άρθρα 271-282 περιλαμβάνουν ρυθμίσεις της Ε.Ε

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση του ετερόρρυθμου εταίρου μετά την ισχύ του Ν. 4072/2012

Η θέση του ετερόρρυθμου εταίρου μετά την ισχύ του Ν. 4072/2012 Η θέση του ετερόρρυθμου εταίρου μετά την ισχύ του Ν. 4072/2012 Ερώτηση: Ποια η θέση του ετερόρρυθμου εταίρου μετά την ισχύ του Ν. 4072/2012; Απάντηση: Για την ετερόρρυθμη εταιρία πρέπει να τονιστεί το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝ Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: 35958/666

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝ Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: 35958/666 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Δ/ΝΣΗ ΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Α Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 29 Ταχ. Κώδικας: 10559

Διαβάστε περισσότερα

Πότε έχουμε εγκατάλειψη του ενός συζύγου από τον άλλο, που οδηγεί στο διαζύγιο;

Πότε έχουμε εγκατάλειψη του ενός συζύγου από τον άλλο, που οδηγεί στο διαζύγιο; Πότε έχουμε εγκατάλειψη του ενός συζύγου από τον άλλο, που οδηγεί στο διαζύγιο; Βάσει του άρθρου 1386 Αστικού Κώδικα οι σύζυγοι έχουν αμοιβαία υποχρέωση για συμβίωση, εφόσον η σχετική υποχρέωση δεν αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ι Σ Η Γ Η Τ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α

Ε Ι Σ Η Γ Η Τ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ- ΔΟΜΗΣΗΣ-ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ - ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Γραφείο: Δ3 Ταχ. Δ/νση : Βικέλα 4 Ταχ. Κωδ.: 59132, Βέροια

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Οι πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις στις επαγγελματικές μισθώσεις,

Οι πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις στις επαγγελματικές μισθώσεις, Οι πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις στις επαγγελματικές μισθώσεις, Μεταβολές και επίδραση στις υφιστάμενες μισθώσεις. Γεώργιος Καλπακίδης, Προπτυχιακός φοιτήτης, Τµήµα Νοµικής, Ευρωπαϊκό Παν/µιο Κύπρου.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ 2422/2012

ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ 2422/2012 ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ 2422/2012 (...) ΙΙ. Με την απευθυνόμενη στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών από 11.3.2010 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης.../2010 αγωγή, που άσκησε η ενάγουσα ανώνυμη εταιρία με την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εργατικό ατύχημα... 2 1.1 Γενικά... 3 1.2 Προϋποθέσεις... 3 1.3 Υποχρέωση για πρόνοια... 3 Πηγές... 5 Συντακτική ομάδα...

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εργατικό ατύχημα... 2 1.1 Γενικά... 3 1.2 Προϋποθέσεις... 3 1.3 Υποχρέωση για πρόνοια... 3 Πηγές... 5 Συντακτική ομάδα... ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εργατικό ατύχημα... 2 1.1 Γενικά... 3 1.2 Προϋποθέσεις... 3 1.3 Υποχρέωση για πρόνοια... 3 Πηγές... 5 Συντακτική ομάδα... 5 1 1. Εργατικό ατύχημα ΘΕΜΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ Η έννοια του εργατικού

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης. Ειδικοί Χρόνοι Ασφάλισης

Θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης. Ειδικοί Χρόνοι Ασφάλισης Θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης Ειδικοί Χρόνοι Ασφάλισης Φεβρουάριος 2015 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ειδικοί χρόνοι ασφάλισης Συνοπτική παρουσίαση. 3 1. Γενικά. 8 2. Ασφάλιση κατά τον χρόνο ασθένειας..... 8 3. Οφειλόμενες

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα : Η αρνητική αναθεώρηση ανατρέπει το δικαιοπρακτικό θεμέλιο των δημοσίων συμβάσεων στα έργα. Απαιτείται νομοθετική ρύθμιση.

Θέμα : Η αρνητική αναθεώρηση ανατρέπει το δικαιοπρακτικό θεμέλιο των δημοσίων συμβάσεων στα έργα. Απαιτείται νομοθετική ρύθμιση. Αθήνα, 04 Μαίου 2015 Αριθ. Πρωτ.1273 Προς Τον Υπουργό Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού κ. Γεώργιο Σταθάκη Τον Υπουργό Επικρατείας κ. Αλέξανδρο Φλαμπουράρη Τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΟΙΝΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΟΙΝΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Από τη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου που συμφωνείται μεταξύ του εργοδότη (μεταφορέα) και του οδηγού (εργαζομένου) προκύπτουν δικαιώματα και υποχρεώσεις και για τους δυο. Μπορείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η γενική ρήτρα των χρηστών ηθών (ΑΚ 178) 1. Γενικά... 17 Ι. Η λειτουργία της διατάξεως ως φραγμού στην ελευθερία διαπλάσεως των ιδιωτικών έννομων σχέσεων... 17 ΙΙ. Το άρθρο 178

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΙΣΘΟΥ ΕΠΙΣΧΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 2 1. Μέτρα προστασίας μισθού... 3 2. Επίσχεση εργασίας... 5 2.1 Πώς ασκείται νομίμως η επίσχεση εργασίας... 6 2.2 Άρση Ματαίωση επίσχεσης εργασίας...

Διαβάστε περισσότερα

Απόλυση Εργαζομένων: Νομολογία, Όροι & Ποσά Αποζημίωσης

Απόλυση Εργαζομένων: Νομολογία, Όροι & Ποσά Αποζημίωσης Απόλυση Εργαζομένων: Νομολογία, Όροι & Ποσά Αποζημίωσης Καταγγελία Σύμβασης Εργασίας Αορίστου Χρόνου Η απόλυση των υπαλλήλων μπορεί να γίνει είτε με προειδοποίηση είτε αμέσως χωρίς προειδοποίηση. Εγκυρη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΑΡΧΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ Δίκαιο: είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων, που ρυθμίζουν, κατά τρόπο υποχρεωτικό, την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων (βλ. σελ. 5) Δημόσιο Δίκαιο:

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014»

Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014» Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014 Συνοπτική παρουσίαση 3 2. Εισαγωγή. 5

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ι Σ Η Γ Η Τ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α

Ε Ι Σ Η Γ Η Τ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ- ΔΟΜΗΣΗΣ-ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ - ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Γραφείο: Δ3 Ταχ. Δ/νση : Βικέλα 4 Ταχ. Κωδ.: 59132, Βέροια

Διαβάστε περισσότερα

Κων/νος Τσουμάνης, Δικηγόρος, Νομικός Σύμβουλος ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ

Κων/νος Τσουμάνης, Δικηγόρος, Νομικός Σύμβουλος ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ Κων/νος Τσουμάνης, Δικηγόρος, Νομικός Σύμβουλος ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ Οι πρόσφατες τροποποιήσεις στην εργατική νομοθεσία και η δι αυτών παρεχόμενη ευχέρεια στον εργοδότη της εξαρτημένης σύμβασης εργασίας Τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/762/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 18/2014

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/762/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 18/2014 Αθήνα, 05-02-2014 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/762/05-02-2014 Α Π Ο Φ Α Σ Η 18/2014 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Ιδιοκτησία Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Το έγγραφο αυτό συνιστά βοήθηµα τεκµηρίωσης και δεν δεσµεύει τα κοινοτικά όργανα

Το έγγραφο αυτό συνιστά βοήθηµα τεκµηρίωσης και δεν δεσµεύει τα κοινοτικά όργανα 1986L0378 EL 09.03.1997 001.001 1 Το έγγραφο αυτό συνιστά βοήθηµα τεκµηρίωσης και δεν δεσµεύει τα κοινοτικά όργανα B Ο ΗΓΙΑΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 24ης Ιουλίου 1986 για την εφαρµογή της αρχής της ίσης µεταχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0011(COD) 8.11.2012. της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0011(COD) 8.11.2012. της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων 8.11.2012 2012/0011(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων προς την Επιτροπή Πολιτικών

Διαβάστε περισσότερα

E.E. Παρ. I (I), Αρ. 2721, Ν. 5ί(Ι)/92

E.E. Παρ. I (I), Αρ. 2721, Ν. 5ί(Ι)/92 E.E. Παρ. I (I), Αρ. 2721, 3.7.92 799 Ν. 5ί(Ι)/92 Ο περί Ρύθμισης των Σχέσεων Εμπορικού Αντιπροσώπου και Αντιπροσωπεύαμε νου Νόμος του 1992 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Αστικού Δικαίου - 4 ο Μάθημα

Στοιχεία Αστικού Δικαίου - 4 ο Μάθημα 1. Δικαιοπραξία Στοιχεία Αστικού Δικαίου - 4 ο Μάθημα Έννοια Δικαιοπραξίας Δικαιοπραξία είναι η δήλωση βούλησης ενός ή περισσότερων προσώπων που κατευθύνεται στην παραγωγή κάποιου έννομου αποτελέσματος,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Μορφές απασχόλησης πέραν της εξαρτημένης εργασίας και διάκρισή τους από αυτή... 2 1.1 Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας... 3 1.2 Πότε μια σύμβαση εξαρτημένης εργασίας δεν είναι έγκυρη... 3 1.3 Η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Συντομογραφίες. 1. Εισαγωγή 1 Ι. Η οικονομική σημασία των συμβάσεων καταναλωτικής

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Συντομογραφίες. 1. Εισαγωγή 1 Ι. Η οικονομική σημασία των συμβάσεων καταναλωτικής ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος Συντομογραφίες. ΙΧ ΧΙΧ 1. Εισαγωγή 1 Ι. Η οικονομική σημασία των συμβάσεων καταναλωτικής πίστης 1 ΙΙ. Το πρότυπο πληροφόρησης ( Informationsmodell ) στο σημερινό πεδίο των συμβάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΠΥΡΟΥ Γ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα Θέμα: Θρησκευτική Ελευθερία Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης. «Κώδικας Προµήθειας σε Πελάτες» Ο Υπουργός Ανάπτυξης

Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης. «Κώδικας Προµήθειας σε Πελάτες» Ο Υπουργός Ανάπτυξης Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης «Κώδικας Προµήθειας σε Πελάτες» Ο Υπουργός Ανάπτυξης Έχοντας υπόψη: α) τις διατάξεις του Ν. 1558/85 (ΦΕΚ Α 137) «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα» σε συνδυασµό µε τις διατάξεις

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμός 2176/2004 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ. Διοικητική πράξη - Ανάκληση - Αρχή του κράτους δικαίου - Αρχή της

Αριθμός 2176/2004 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ. Διοικητική πράξη - Ανάκληση - Αρχή του κράτους δικαίου - Αρχή της Αριθμός 2176/2004 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Περίληψη Διοικητική πράξη - Ανάκληση - Αρχή του κράτους δικαίου - Αρχή της νομιμότητας - Αρχή της χρηστής διοίκησης - Αρχή της ασφάλειας του δικαίου

Διαβάστε περισσότερα

Rui Teixeira Neves κατά Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

Rui Teixeira Neves κατά Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ (τέταρτο τμήμα) της 12ης Σεπτεμβρίου 2000 Υπόθεση Τ-259/97 Rui Teixeira Neves κατά Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων «Υπάλληλοι - Καθήκον πίστεως και αξιοπρεπούς ασκήσεως του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ 2011-2012 ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ 2011-2012 ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ) ΕΠΙ ΧΕΙΡ Η ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ 2011-2012 ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ) ΜΑΤΙ ΚΟ ΤΗ ΤΑ Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»

Διαβάστε περισσότερα