ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Η υπεύθυνη: Κρίτσα Αριστέα

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η υπεύθυνη: Κρίτσα Αριστέα Σχολικό Έτος

2 Περιεχόμενα Α.ΠΡΟΛΟΓΟΣ...σελ.3 Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ..σελ.4 Γ. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦ.1 «Φιλαναγνωσία» 1.α Έννοια της Φιλαναγνωσίας....σελ.5 1.βΣπουδαιότητα και αναγκαιότητα της Φιλαναγνωσίας...σελ.8 1.γ Τρόποι της Φιλαναγνωσίας...σελ.10 ΚΕΦ.2 «Βιβλίο- Βιβλιοθήκη» 2.α Επιλογή βιβλίου...σελ.11 2.β Δημοφιλή βιβλία...σελ.11 2.γ Βιβλιοθήκη- Εμπλουτισμός...σελ.12 Δ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Στόχοι.....σελ.13 Δραστηριότητες Ομάδα 1 η...σελ.14 Ομάδα 2 η...σελ.14 Ομάδα 3 η...σελ.14 Ομάδα 4 η...σελ.15 Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ..σελ.16 ΣΤ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...σελ.17 Ζ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 2

3 A. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Εφόρμηση για την εκπόνηση της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας αποτέλεσε το ανήσυχο πνεύμα των μαθητων, τα πολλαπλά ενδιαφέροντα τους και η ραγδαία εξέλιξη των εξωτερικών ερεθισμάτων όπως διαδίκτυο, έντυπος τύπος για απόκτηση γνώσεων-πληροφοριών εκτός σχολικών εγχειριδίων. Σκοπός της εργασίας είναι να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι η σχέση τους με το βιβλίο, τους οδηγεί στην ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης καθώς και στην συναισθηματική νοημοσύνη. 3

4 Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο αρχικός σκοπός δημιουργίας των γραπτών κειμένων-τα οποία εξελίχθηκαν σε βιβλία αργότερα- ήταν για να μείνουν καταγεγραμμένα τα όσα βίωσαν-έζησαν οι παλαιότερες γενιές και να μεταλαμπαδευτούν οι γνώσεις-εμπειρίες στις επόμενες ως πολιτιστική κληρονομιά. Με το πέρασμα του χρόνου κατενόησαν ότι ο γραπτός λόγος ήταν ο μοναδικός τρόπος για ευρεία διάδοση και χρήση της γνώσης όχι μόνο ιστορικών γεγονότων αλλά και θρησκευτικών, οικονομικών, πολιτικών, ψυχαγωγικών, και άλλων. Συνεπώς, σήμερα, το περιεχόμενο των βιβλίων καλύπτει ποικίλες ανάγκες των ανθρώπων ανάλογα με τη διάθεση και τα ενδιαφέροντα τους. Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται αυξημένη τάση των νέων για ανάγνωση και μελέτη βιβλίων και εντύπων. 4

5 Γ. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦ. 1 ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ 1.α Έννοια φιλαναγνωσίας Η Φιλαναγνωσία παραμένει ένας ευρύς, μάλλον ασαφής όρος με έντονο αξιακό περιεχόμενο, και με μια ιδιόμορφη και έμμεση σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία. Ουσιαστικά, υπονοεί τη θετικά προσδιορισμένη σχέση (φιλική) του αναγνώστη με το βιβλίο (ως κατ' εξοχήν έκφραση του γραπτού έντυπου πολιτισμού) στην ευρύτερή του διάσταση και ως μορφή (εικόνα, σχήμα, υφή, αφή, οσμή) και ως περιεχόμενο (νόημα, σημασία). Θα μπορούσε να συγκατοικήσει και με τον όρο βιβλιοφιλία. Ο όρος "φιλαναγνωσία" έρχεται να προσδιορίσει ένα ευρύ πεδίο δημιουργικών δράσεων (αναγνωστικές πρακτικές) που συνδέονται με το γενικότερο πλαίσιο της εκπαίδευσης αλλά έχουν ισχυρή δυνατότητα εφαρμογής σε εξωσχολικά θεσμικά περιβάλλοντα, όπως οι βιβλιοθήκες, η οικογένεια και οι παρέες. Έτσι οι αναγνώστες μέσω των φιλαναγνωστικών δράσεων συναντούν τη γοητεία της ανακάλυψης της γνώσης, τη γεύση των λογοτεχνικών κειμένων, τη δημιουργική γραφή και κυρίως τη χαμένη αίσθηση της χαράς του παιχνιδιού και της δημιουργίας. Η φιλαναγνωσία είναι ένα χαρακτηριστικό κυρίως των νέων. Αν και η σχέση τους με το βιβλίο δεν είναι υπόθεση αποκλειστικά του σχολείου, οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί στα βιβλία και τη διδασκαλία της γλώσσας και της λογοτεχνίας,ιδιαίτερα στη βασική υποχρεωτική εκπαίδευση σε συνδυασμό φυσικά με συνολικότερες αλλαγές στον τρόπο ζωής (κυριαρχία της τηλεόρασης, γενίκευση της χρήσης υπολογιστών κ.ά.) φαίνεται ότι συμβάλλουν ώστε οι νέες γενιές να απομακρύνονται από τον έντυπο λόγο, την ανάγνωση, τη λογοτεχνία. (Παραρτημα 1) 5

6 1.β Σπουδαιότητα και αναγκαιότητα της φιλαναγνωσίας Ο χρόνος που τα παιδιά αφιερώνουν καθημερινά στις σχολικές τους δραστηριότητες είναι ο πιο παραγωγικός της ημέρας τους. Είναι λοιπόν αναγκαίο το σχολείο να αποτελεί την εστία αναζήτησης της γνώσης αλλά και της χαράς της δημιουργίας, ενισχύοντας την ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών. Μέσα και από τα προγράμματα φιλαναγνωσίας το σχολείο ανοίγει μία δίοδο επικοινωνίας με την κοινωνία και με βιωματικό τρόπο συμβάλλει στη νοητική, συναισθηματική, αισθητική και κριτική καλλιέργεια. Πλέον, οι διδάσκοντες, οι γονείς αλλά και οι ίδιοι οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να διαμορφώσουν το πρόγραμμα σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας μπορεί να προσφέρει χαρά και απόλαυση στον αναγνώστη. Ωστόσο, η αγάπη για το βιβλίο δε μεταδίδεται κληρονομικά ούτε αποτελεί μια έμφυτη λειτουργία. Αντίθετα, αποκτάται μέσω μιας μακροχρόνιας και συστηματικής παιδείας που δεν έχει καταναγκαστικό και υποχρεωτικό χαρακτήρα και καλλιεργείται από τη μικρή ηλικία, από τους πρώτους μήνες της ζωής ενός παιδιού κυρίως με το παράδειγμα των γονιών. Άλλοι παράγοντες που βοηθούν στην προσέγγιση του παιδιού με το λογοτεχνικό βιβλίο και όχι μόνο, είναι το σχολείο, ο δάσκαλος, οι σχολικές βιβλιοθήκες, οι εκθέσεις βιβλίων, οι εφημερίδες και τα περιοδικά, οι λογοτεχνικές-ποιητικές ημερίδες, οι επισκέψεις πνευματικών ανθρώπων στο σχολείο, οι ετήσιες εορταστικές εκδηλώσεις για το βιβλίο, οι καλλιτεχνικές εκδηλώσειςπαραστάσεις, οι δημιουργικές εργασίες των μαθητών. Τα παιδιά παράλληλα με την απόλαυση που προσφέρει η αφήγηση ή η ακρόαση ενός βιβλίου μπορούν να ασχοληθούν και με άλλες δραστηριότητες που ασκούν τη γλώσσα, τη φαντασία, τη δημιουργική σκέψη, την εφευρετικότητα, κεντρίζουν το ενδιαφέρον τους, δίνουν ευκαιρίες για πρωτοβουλίες, ανάπτυξη της κοινωνικότητας και υπευθυνότητας, διεύρυνση των πνευματικών 6

7 οριζόντων, μετάδοση γνώσεων, εξωτερίκευση συναισθημάτων. Η οργάνωση μετά αφηγηματικών δραστηριοτήτων, ζωγραφική, χειροτεχνία, κουκλοθέατρο, δραματοποίηση, δημιουργία αυτοσχέδιων παραμυθιών ή παιχνιδιών, προσφέρει εκτός από την ψυχαγωγία, διέξοδο στη δημιουργική έκφραση και τον αυθορμητισμό των μαθητών μέσα σε κλίμα συνοχής και συντροφικότητας. Η συζήτηση γύρω από το περιεχόμενο της ιστορίας με την υποβολή ανοιχτών ερωτήσεων που τους κινητοποιούν, η ανατροπή της πλοκής ή του τέλους της ιστορίας, ο σχολιασμός των πράξεων του ήρωα, η αλλαγή του τίτλου είναι ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, οι οποίες μετατρέπουν το βιβλίο σε ζωντανό σύντροφο στις αναζητήσεις τους. Επιπλέον, η μελέτη επιστημονικών,οκονομικών,πολιτικών εντύπων συμβάλλει στην ανάπτυξη και της κριτικής σκέψης.η κριτική σκέψη είναι μια διαδικασία του σκεπτόμενου νου και όταν αυτή ενταχθεί στο γνωστικό μας πλούτο, θα είναι ένα επιπλέον όπλο, για την επίλυση των προβλημάτων. Είναι, επίσης, απαραίτητη στη συνεργατική μάθηση. Χωρίς την κριτική σκέψη, η συνεργατική μάθηση είναι μια ψευτομάθηση. Ό,τι ακούμε ή ό,τι διαβάζουμε πρέπει να τα θέτουμε στον έλεγχο της κριτικής σκέψης και να μη γινόμαστε θύματα των επιτήδειων. Ο άνθρωπος χωρίς κριτική σκέψη δεν είναι καλός ομιλητής, ούτε καλός αναγνώστης. 1.γ Τρόποι της Φιλαναγνωσίας Δημιουργία και ανάπτυξη χώρων όπου οι νέοι θα μπορούν να διαβάσουν, να ερευνήσουν, να πληροφορηθούν, να ενημερωθούν και να ανταλλάξουν απόψεις για θέματα που τους αφορούν. Εμπλουτισμός των χωρών με σύγχρονα βιβλία που καλύπτουν διαφορετικές και εναλλασσόμενες ανάγκες στα σύγχρονα δεδομένα. 7

8 Ενδοσχολικές συναντήσεις με συγγραφείς, ποιητές, πνευματικούς ανθρώπους αλλά και ιδιώτες οι οποίοι με τις προσωπικές τους εμπειρίες, θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για απόκτηση γνώσης. Η οικογένεια έχει υποχρέωσηνα δώσει ανάλογα ερεθίσματα παροτρύνοντας το παιδί να αναζητήσει πληροφορίες, να προβληματιστεί, να ερευνήσει και να προβεί σε συμπεράσματα. Το ίδιο το άτομο να συνειδητοποιήσει ότι οι παρεχόμενεες γνώσεις, μόνο από τα σχολικά εγχειρίδια, περιορίζουν τους ορίζοντές του. Γι αυτό οφείλει να αναζητήσει πηγές για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. 8

9 ΚΕΦ.2 ΒΙΒΛΙΟ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 2.α Επιλογή βιβλίου Ο τρόπος με τον οποίο θα επιλεγεί ένα βιβλίο διαφοροποιείται ανάλογα με το περιεχόμενο του. Για παράδειγμα: 1. Λογοτεχνικά-ψυχαγωγικά Συγγραφέα Περίληψη Εκδοτικό οίκο Εξώφυλλο Αριθμό φύλλων 2. Ενημερωτικά-επιστημονικά Αντικειμενικότητα-γνωστικό αντικείμενο Συγγραφέας Ευρύτητα αντικειμένου Έτος έκδοσης Εικονογράφηση 2.β Δημοφιλή βιβλία Το μεγαλύτερο σύνολο των ανθρώπων επιλέγουν να διαβάσουν βιβλία τα οποία είτε έχουν πολυδιαφημιστεί, είτε είναι προϊόντα διαπλοκής η έχουν πολυσυζητηθεί η έχουν γίνει κινηματογραφική ταινία-τηλεοπτική σειρά και τα κατατάσσει στα πιο δημοφιλή. Παρακάτω οι περιλήψεις από κάποια από τα πιο δημοφιλή βιβλία και ποιήματα : ΒΙΒΛΙΑ Χαραυγή Χάρι Πότερ Οι Άθλιοι

10 ΠΟΙΗΜΑΤΑ Ρεαλισμός: «Ο δρόμος που δεν πήρα» Ρ. Φροστ Μοντερνισμός: «Τελευταίος σταθμός» Γ. Σεφέρης «Αφετε τα παιδία ήσυχα» Κ. Δημουλά «Έρημη χώρα» Τ.Σ. Έλιοτ «Θέλω να πεθάνω» Α. Σέξτον «Ουρλιαχτό» Α. Γκίνσμπεργκ «Με την τοκογλυφία» Ε. Πάουντ Συμβολισμός: «Εαρινή Συμφωνία» Γ. Ρίτσος Υπερρεαλισμός: «Φάτα Μοργκάνα» Ν. Καββαδίας «Παρουσία αγγέλων εντός ατμομηχανής» Α. Εμπειρίκος «Αποκριά» Μ. Σταχτούρης Σουρεαλισμός: «Ο αγράμματος και η ωραία» Ο. Ελύτης «Pema XX» (ποίημα 20) Π. Νερούδα 2.γ Βιβλιοθήκη-Εμπλουτισμός Η σπουδαιότητα ύπαρξης οργανωμένης βιβλιοθήκης έγκειται στο γεγονός ότι μετατρέπει το παιδί σε ενεργητικό αναγνώστη, το βοηθά να αποκτήσει καλές συνήθειες, ως προς τη χρήση και τη συντήρηση των βιβλίων και υπευθυνότητα όσον αφορά το δανεισμό και το σεβασμό για τα πράγματα που μας περιβάλλουν. Η εγγραφή του μαθητή στη δανειστική βιβλιοθήκη επηρεάζει και διαμορφώνει τη σχέση του με το βιβλίο. Παιδιά που απέκτησαν τη συνήθεια να δανείζονται βιβλία από την προσχολική ηλικία, εξακολουθούν να κάνουν το ίδιο και στην εφηβεία. Ο χώρος της βιβλιοθήκης ωστόσο, δεν πρέπει να είναι μόνο χώρος ανάγνωσης και δανεισμού. Μπορεί να μετατραπεί σε χώρο πολιτισμού και 10

11 γωνιά ανάπτυξης πολλών και ποικίλων δημιουργικών δραστηριοτήτων. Για να τα προσφέρει όλα αυτά η βιβλιοθήκη θα πρέπει να συνεισφέρουν πολλοί στον εμπλουτισμό της. Όπως: Το κράτος με κονδύλια Η τοπική κοινωνία (δωρεές, χορηγίες) Πνευματικοί άνθρωποι Συγγραφείς Εκδοτικοί Οίκοι Σχολική Κοινότητα Συνεργασία με την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα και το εξωτερικό 11

12 Δ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Στόχος της έρευνας ήταν η αναζήτηση της γνώσης μέσα από την επαφή τους με τα υπάρχοντα βιβλία και ώθηση για τον εμπλουτισμό απόκτησης νεώτερων εκδόσεων. Το πρώτο βήμα ήταν: να ενημερωθούν όλοι οι μαθητές της συγκεκριμένης εργασίας : για τον τρόπο λειτουργίας και ταξινόμησης των βιβλίων για την αξία της φιλαναγνωσίας. Γι αυτό επισκέφθηκαν τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Λάρισας. Για να επιτευχθούν οι στόχοι, οι μαθητές χωριστήκαν σε τέσσερις υποομάδες (Παράρτημα 2 Υποομάδες) μοιράζοντας τις αρμοδιότητες ανάλογες των στόχων των υποθεμάτων: ΟΜΑΔΑ 1 η Το υπόθεμα της πρώτης υποομάδας ήταν: «Πώς διαλέγω ένα βιβλίο». Γι αυτό συντάχθηκε και διανεμήθηκε στους μαθητές της Α και B τάξης του λυκείου ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 3 Ερωτηματολόγιο 1). Συμπεριλήφθηκαν ερωτήσεις όπως κριτήρια επιλογής ενός βιβλίου, συχνότητα διαβάσματος, αξία και τρόποι προώθησης της φιλαναγνωσίας. ΟΜΑΔΑ 2 η Το υπόθεμα της δεύτερης υποομάδας ήταν: «φιλαναγνωσία και νέος». Αφορούσε το θεωρητικό μέρος της εργασίας. Γι αυτό αναζητήθηκαν πληροφορίες στις οργανωμένες βιβλιοθήκες της τοπικής κοινωνίας, τις ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, 12

13 το διαδίκτυο καθώς και από το πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας για την φιλαναγνωσία. ( ΟΜΑΔΑ 3 η «Τρόποι εμπλουτισμού της σχολικής βιβλιοθήκης» ήταν το υπόθεμα της τρίτης υποομάδας. Επειδή το εύρος του συγκεκριμένου στόχου ήταν πολύπλευρο υπήρξε συνεργασία όλων των υποομάδων. Για να επιτευχθεί η παρακίνηση των μαθητών προτάθηκε και υλοποιήθηκε εν όψει Χριστουγέννων, το «Χριστουγεννιάτικο δέντρο των ευχών». Κάθε ευχή αντιστοιχούσε σε ένα βιβλίο το οποίο θα χαριζόταν στη βιβλιοθήκη από τους μαθητές μετά το πέρας των εορτών, αφού το διάβαζαν. Παράλληλα τυπώθηκε και αναρτήθηκε στο σχολικό χώρο αφίσα με λεζάντα «Σώσε το πνεύμα σου..γίνε βιβλιοδότης». (φωτο 4) Ακόμη σχεδιάστηκε σελιδοδείκτης όπου δόθηκε σε κάθε μαθητή που χάρισε βιβλίο στη σχολική βιβλιοθήκη. Εκτός των άλλων ζωγράφισαν (φωτο 5) κάδρα με συνθήματα φιλαναγνωσίας καθώς και σηματοδότες με ήρωες του «Αρκά» που σε κατευθύνουν στο χώρο της βιβλιοθήκης. Επιπλέον οργανώθηκε και λειτούργησε έκθεση βιβλίου σε συνεργασία με βιβλιοπωλεία της πόλης και σε συνεργασία με άλλη ερευνητικά ομάδα με θέμα: «Διαχείριση και οργάνωση δανειστικής βιβλιοθήκης του 2 ου Λυκείου Λάρισας» με σκοπό την προώθηση της φιλαναγνωσίας. Τέλος, μέσω έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου (εφημερίδαεκδοτικοί οίκοι) κλήθηκαν να ευαισθητοποιηθούν και να προβούν σε δωρεά βιβλίων οι παραπάνω, ώστε να εμπλουτιστεί η βιβλιοθήκη με νέους και σύγχρονους τίτλους βιβλίων, τα οποία άπτονται του ενδιαφέροντος των μαθητών, πράγμα που προέκυψε από έρευνα.(παράρτημα 3 Ερωτηματολόγιο 2) ΟΜΑΔΑ 4 η 13

14 «Τα πιο δημοφιλή βιβλία και ποιήματα» ήταν το θέμα της τέταρτης ομάδας. Για να πετύχουν το στόχο τους, αναζήτησαν στο διαδίκτυο τα πιο δημοφιλή βιβλία και ποιήματα. Επιπλέον, κατά τη λειτουργία της βιβλιοθήκης ως δανειστική, κατέγραψαν τις προτιμήσεις των συμμαθητών τους για το περιεχόμενο των βιβλίων που επέλεξαν. (Παράρτημα 4 Γράφημα 3) Τέλος, όταν λειτούργησε η έκθεση βιβλίου, η ομάδα είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με συμμαθητές τους και να πληροφορηθεί τους λόγους επιλογής των βιβλίων που προτίμησαν. Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Από την αποδελτίωση των ερωτηματολογίων (Παράρτημα 3), την επίσκεψη στη δημοτική βιβλιοθήκη Λάρισας και όλη την έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της ερευνητικής εργασίας συμπεραίνουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών τόσο του γυμνασίου όσο και του λυκείου επιλέγει το βιβλίο που θα διαβάσει με βασει την περίληψη και το περιεχόμενο του και λιγότερο από το εξώφυλλο του. Επιπλέον το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών στο γενικό του σύνολο προτιμά τους ξένους συγγραφείς. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών δηλώνει ότι σπάνια διαβάζει βιβλία ενώ υπάρχει και ενα ποσοστό το οποίο δε διαβάζει καθόλου. Η προμήθεια των βιβλίων γίνεται κατά κύριο λόγο από τα βιβλιοπωλεία και λιγότερο απο κάποια δανειστική βιβλιοθήκη ή το ιντερνετ. Τα ενδιαφέροντα τους όσον αφορά το περιεχόμενο είναι για τα κορίτσια, τα μυθιστορήματα και τα ψυχολογικά και για τα αγόρια, επιστημονικά και αστυνομικά ενώ ενα μεγάλο ποσοστό, αλλου περιεχομένου. 14

15 Αρκετά μεγάλο ποσοστό έχει παρακινηθεί να διαβάσει ένα βιβλίο αφού είχε δει την αντίστοιχη ταινία στη τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών θεωρεί ότι οι νέοι δεν αφιερώνουν αρκετό χρόνο στην ανάγνωση βιβλίων παρόλο που αναγνωρίζουν ότι τους προσφέρει τόσο γνώσεις και πνευματική καλλιέργεια όσο και ευχάριστη παρέα κατά τον ελεύθερο χρόνο τους. Επιπρόσθετα, πιστεύουν ότι η ενασχόλησή τους με την τεχνολογία (πχ, τηλεόραση, νέας τεχνολογίας κινητά, tablet, κλπ) τους έχει επηρεάσει αρνητικά ως προς το ενδιαφέρον τους για την ανάγνωση βιβλίων. Θεωρούν ότι, τις πληροφορίες που χρειάζονται μπορούν πολύ ευκολότερα να τις αναζητήσουν μέσω των ηλεκτρονικών μηχανών, παρά να αναζητήσουν το αντίστοιχο βιβλίο. Τέλος, οι μαθητές είναι θετικοί στη δημιουργία και ανανέωση της βιβλιοθήκης του σχολείου τους και θεωρούν ότι η κοινωνία μπορεί και έχει υποχρέωση απέναντι στους νέους να προωθήσει τη φιλαναγνωσία είτε με ενίσχυση των βιβλιοθηκών με περισσότερα βιβλία και χώρους ανάγνωσης όσο και με εκθέσιες βιβλίων και διαλέξεις, καθώς και με εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία όπου οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να κατανοήσουν σε βάθος την αξία της φιλαναγνωσίας. Υ.Γ. Οι φωτογραφίες της συγκεκριμένης διερευνητικής εργασίας βρίσκονται στο γραφείο της υπεύθυνης καθηγήτριας. 15

16 ΣΤ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Παραρτημα 1 Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα που αφορά στο μάθημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο με υπεύθυνη της επιστημονικής έρευνας την κα Χριστίνα Αργυροπούλου, επίτιμη σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, συγκεντρώθηκαν συνολικά ερωτηματολόγια, εκ των οποίων από τους φιλολόγους και από τους μαθητές. Η αποστολή και η συγκέντρωση των ερωτηματολογίων άρχισε το 2004 και έληξε το Η αποκωδικοποίηση και η ερμηνεία των δεδομένων, ολοκληρώθηκε το 2008και κατέληξε στα εξής συμπεράσματα: Μόλις το 25% των μαθητών διαβάζουν εξωσχολικά λογοτεχνικά βιβλία η φιλαναγνωσία των μαθητών συνδέεται και με το μορφωτικό επίπεδο της οικογένειας, την περιοχή διαμονής και την κοινωνική τάξη Διαφοροποίηση σημειώνεται και με βάση το φύλο, αφού τα κορίτσια εμφανίζονται να απαντούν θετικά στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων κατά 32,94%, ενώ τα αγόρια απαντούν θετικά μόλις κατά 17,64%. Το ενδιαφέρον για την ανάγνωση εξωσχολικών λογοτεχνικών βιβλίων φαίνεται ότι μειώνεται ευδιάκριτα από τάξη σε τάξη. Η έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου συνεχίζεται με άλλες 22 ερωτήσεις που αφορούν τόσο στα σχολικά βιβλία της λογοτεχνίας όσο και στη διδασκαλία του μαθήματος. Οι μαθητές δηλώνουν ότι βρίσκουν τα κείμενα και τις ερωτήσεις των σχολικών βιβλίων κατανοητά, δηλώνουν ικανοποιημένοι από την εικονογράφηση των βιβλίων και για τη δυνατότητα συμμετοχής τους στο μάθημα, ενώ... «διψούν» για όποιες προτάσεις γίνονται από το 16

17 ερωτηματολόγιο και τους φαίνονται ότι θα «εμπλουτίσουν» το μάθημα της λογοτεχνίας. θετικές είναι οι απαντήσεις στην πρόταση δημιουργίας «λογοτεχνικών εργαστηρίων» στα σχολεία ή στην πρόταση να ακούν μελοποιημένα στην τάξη τα ποιήματα που διδάσκονται, όπως επίσης ότι προτιμούν να εμπλουτισθεί το μάθημα της Λογοτεχνίας με τεχνολογικά μέσα (vide, CD- Rm) με ποσοστό 75% 17

18 Παράρτημα 2: Υποομάδες ΥΠΟΟΜΑΔΑ: 1η Τσιούμαρη Εμιλίνα Τσιάρα Χριστίνα Λυμτσιούλη Ισμήνη Πούρικας Γιώργος Μόκιας Νίκος 2 η Πουλιανίδου Βασιλική Πολίτη Κατερίνα Ποτούλας Έκτορας Χατζηγεωργίου Πέτρος 3 η Μπουκουβάλα Ελένη Γκάτα Σίσσυ Στεργιούλας Δημήτρης Τσιάπι Σπύρος 4 η Κοπαναρά Κατερίνα Κατσαρού Βαρβάρα Μαριόλης Δημήτρης Μάγκας Αντώνης ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ 1 ο «Πώς διαλέγω ένα βιβλίο;» 2 ο «Φιλαναγνωσία και Νέος» 3 ο «Τρόποι εμπλουτισμού της σχολικής βιβλιοθήκης» 4 ο «Τα πιο δημοφιλή βιβλία και ποιήματα» 18

19 Παράρτημα 3 Ερωτηματολόγιο1: «Πώς διαλέγω ένα βιβλίο;» *Διερευνητική Εργασία Φιλαναγνωσίας. Αγόρι ή Κορίτσι 1 Πώς επιλέγεις ένα βιβλίο; Από: α) Εξώφυλλο β) Κριτικές γ) Περίληψη / περιεχόμενο 2 Προτιμάς Έλληνες ή ξένους συγγραφείς; α) Έλληνες β) Ξένους 3 Πόσο συχνά διαβάζεις βιβλία; α) Μία φορά το μήνα β) Μία φορά στους 3 μήνες γ) Σπάνια δ) Δεν διαβάζω 4 Από που προτιμάτε να προμηθεύεστε βιβλία; Από: α) Βιβλιωπολείο β) Βιβλιοθήκη (δημόσια / ιδιωτική / σχολική) γ) Internet δ) Άλλο... 5 Πιστεύεις ότι οι νέοι αφιερώνουν αρκετό χρόνο στην ανάγνωση βιβλίων; α) Ναι β) Όχι 6 Τι πιστεύεις ότι σου προσφέρει η ανάγνωση βιβλίων; α) Γνώσεις και πνευματική καλλιέργεια β) Ευχαρίστηση κατά τον ελεύθερο χρόνο 7 Θεωρείς ότι η ενασχόληση σου με συσκευές όπως ο υπολογιστής, η τηλεόραση και το κινητό επηρεάζει τη σχέση σου με το βιβλίο; Αν ναι πώς; α) Δεν επηρεάζει β) Επηρεάζει θετικά γ) Επηρεάζει αρνητικά 8 Με ποιούς τρόπους πιστεύεις ότι μπορεί η κοινωνία να προωθήσει τη φιλαναγνωσία; α) Ενίσχυση βιβλιοθηκών β) Ομιλίες / διαλέξεις επί του θέματος γ) Εκθέσεις βιβλίων δ) Εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία 19

20 Παράρτημα 3 Ερωτηματολόγιο 2: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Τι τάξη είστε; Α Λυκείου Β Λυκείου 2. Τι φύλο είστε; Αρσενικό Θυληκό 3. Διαβάζετε βιβλία; Ναι Όχι Έχω καιρό να διαβάσω 4. Αν απαντήσατε Ναι στην προηγούμενη ερώτηση, ποιο βιβλίο ήταν αυτό που διαβάσατε τελευταία; (Τίτλος βιβλίου- Συγγραφέας) 5. Τι είδους βιβλία προτιμάτε να διαβάζετε στον ελεύθερό σας χρόνο; Μυθιστόρημα Επιστημονική Φαντασία Αστυνομικά Ψυχολογικά Ιστορικά Χιουμοριστικά Ποίηση Άλλο: 6. Αγαπημένος συγγραφέας (ονόματα) 7. Ποιο βιβλίο από τα παρακάτω θεωρείτε best-seller; 20

21 Όταν έκλαψε ο Νίτσε Harry Ptter Twilight Έγκλημα και Τιμωρία Ο αλχημιστής Vampire Diaries Το νησί Άλλο: 8. Διαβάζετε βιβλία που ανήκουν στην ελληνική λογοτεχνεία; Ναι Όχι 9. Αν απαντήσατε θετικά στην προηγούμενη ερώτηση, ποια από τα παρακάτω βιβλία Ελλήνων συγγραφέων θα προτιμούσατε να διαβάσετε; Ματωμένα Χώματα Ένα παιδί μετράει τα άστρα Τα μυστικα του βάλτου Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι Άλλο: 10. Έχετε διαβάσει κάποιο βιβλίο με αφορμή τη μεταφορά του στον κινηματογράφο; Ναι Όχι 11. Αν ναι, ποια ταινία σας παρακίνησε; Άρχοντας των Δαχτυλιδιών Ο νονός Το πράσινο μίλι Το ημερολόγιο Twilight 21

22 Το κορίτσι με το τατουάζ Οι άθλιοι Άλλο: 12. Είστε θετικοί στη δημιουργία και ανανέωση της βιβλιοθήκης του σχολείου μας; Ναι Όχι Δε με απασχολεί 13. Συμφωνείτε, το Δεκέμβριο, να φέρετε ένα βιβλίο στο Δέντρο των Ευχών; Ναι Όχι 22

23 Παράρτημα 3: Αποδελτίωση Ερωτηματολόγιο 1 Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου 1 η ερώτηση 2 η ερώτηση 23

24 3 η ερώτηση 4 η ερώτηση 24

25 5 η ερώτηση 6 η ερώτηση 25

26 78 ηη ερώτηση 26

27 Αποδελτίωση Ερωτηματολόγιο 2 Αγαπημένος συγγραφέας Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Best-Seller Harry Ptter Αγαπημένο ελληνικό λογοτεχνικό βιβλίο «Ματωμένα Χώματα» 27

28 28

29 Γράφημα 3: «Προτιμήσεις μαθητών σχετικά με το περιεχόμενο βιβλίων» Ψυχαγωγικά Λογοτεχνικά Ιστορικά Επιστημονική Φαντασία Μυθιστορήματα 29

30 Μοιράσου τη γνώση σου μαζί μας (εφημερίδα) Αγαπητοί αναγνώστες.. Με αφορμή τη δημιουργία σχολικής βιβλιοθήκης στο πλαίσιο της Διερευνητικής Εργασίας, λόγω της έλλειψης υλικοτεχνικών υποδομών, σας παρακαλούμε εκ μέρους του 2 ο Γενικού Λυκείου Λάρισας, να στηρίξετε την προσπάθεια των μαθητών για τη συγκρότηση σχολικής βιβλιοθήκης δωρίζοντας μας τυχόν βιβλία και τόμους εγκυκλοπαίδειας που δεν χρειάζεστε.! Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων. 30

31 Σώσε το πνεύμα σου.. Γίνε Βιβλιοδότης.!! Υπεύθυνος Prject Φιλαναγνωσία : κα Κρίτσα Υπεύθυνος Prject Βιβλιοθήκη : κα Μότσια 31

32 32