ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΙΚΤΥΟ

Transcript

1 ΣΒΒΕ ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΙΚΤΥΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΚΕMBΡΙΟΣ 2003

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 3 ιατροφή και κίνδυνοι 3 Οι διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων Καταναλωτών 4 Πέντε σηµεία για τη διατροφική πολιτική 7 ιατροφικές/ καταναλωτικές συνήθειες και βιολογικά προϊόντα 8 ΣΒΒΕ 2

3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ιατροφή και κίνδυνοι 1 Η σχέση διατροφής και υγείας είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Ο πατέρας της Ιατρικής, Ιπποκράτης (460 π.χ.) συνέδεσε τη σωστή διατροφή, µε την καλή υγεία. Είναι ενδιαφέρουσα η σηµασία, που αποδίδει ο Ιπποκράτης στη συνύπαρξη σωστής διατροφής και άσκησης. Είναι, επίσης, ενδιαφέρουσα η αναγνώριση της σχέσης µεταξύ φυσικής και διανοητικής υγείας, όπως αυτή διατυπώθηκε, από τους αρχαίους προγόνους µας, στο γνωστό ρητό: "Νους υγιής εν σώµατι υγιεί". υόµισι χιλιάδες χρόνια µετά, η κακή διατροφή αποτελεί ένα παγκόσµιο πρόβληµα, µε δύο όψεις. Η µία αφορά τον τρίτο κόσµο, όπου συνεχίζουν να επικρατούν η πείνα και η εξαθλίωση. Κάθε µέρα, συνάνθρωποί µας, κυρίως παιδιά, πεθαίνουν από πείνα. Από την άλλη µεριά, οι ζώντες στην αφθονία των αναπτυγµένων χωρών, πεθαίνουν από το πολύ ή το ακατάλληλο φαγητό ή και από τα δύο. Σύµφωνα µε σχετικές µελέτες, 3 στους 10 ανθρώπους, που ζουν σε αναπτυγµένες χώρες, εµφανίζουν συµπτώµατα κακής διατροφής, µε τη µορφή της έλλειψης θρεπτικών στοιχείων (ιδιαίτερα σιδήρου, ασβεστίου, βιταµινών Α, C και ριβοφλαβίνης), ή µε τη µορφή αναιµιών, παχυσαρκίας, ή ασθενειών του κυκλοφορικού (καρδιαγγειοπάθειες, υπέρταση, κ.λπ.). Ο διαβήτης, σοβαρές περιοδοντικές ασθένειες, αλκοολισµός, διάφορες µορφές καρκίνου κ.λπ. είναι ασθένειες, που συνδέονται µε την κακή διατροφή. Ιδιαίτερα επιρρεπείς, στην κακή διατροφή, είναι τα µικρά παιδιά, οι έφηβοι, οι νεαρές έγκυες γυναίκες, οι φτωχές οικογένειες, οι ανάπηροι και οι ηλικιωµένοι. Τα τελευταία 60 χρόνια, ο Ελληνικός πληθυσµός έζησε δραστικές αλλαγές, στον τρόπο ζωής. Καθώς περάσαµε, από την ανέχεια της εποχής του µεσοπολέµου, στην αφθονία της σηµερινής εποχής, σταδιακά, εγκαταλείψαµε την παραδοσιακή Μεσογειακή δίαιτα και υιοθετήσαµε το δυτικό τρόπο ζωής και µια δίαιτα δυτικού τύπου. Από µια δίαιτα, φτωχή σε ζωικές πρωτεΐνες και ζωικά λίπη, πλούσια σε όσπρια, δηµητριακά, ψάρι, φρούτα και λαχανικά, που συνδυαζόταν µε συχνή χειρωνακτική εργασία (άσκηση), περάσαµε σε µια διατροφή, µε συχνή χρήση κρεάτων, ραφιναρισµένων τροφίµων, πρόχειρων φαγητών (fast food), γλυκισµάτων, ζαχαρούχων αναψυκτικών, προϊόντων σνακς, κ.λπ., σε συνδυασµό µε πολύ άγχος και χωρίς, έστω στοιχειώδη, άσκηση. Η σηµερινή διατροφή µας οδηγεί σε υψηλή πρόσληψη συνολικών θερµίδων, σε σχέση µε τις ανάγκες του οργανισµού µας, σε υψηλή πρόσληψη ζάχαρης, άλατος, κορεσµένων λιπών και σε χαµηλή πρόσληψη φυτικών ινών, αντιοξειδωτικών ουσιών, ιχνοστοιχείων, βιταµινών και άλλων χρήσιµων διατροφικών στοιχείων. Μας οδηγεί, παράλληλα, στην εµφάνιση µιας σειράς ασθενειών, που έχουν διατροφική βάση, µε προεξάρχουσα τη συχνή εµφάνιση πολλών µορφών καρκίνου (ιδιαίτερα του καρκίνου του πεπτικού συστήµατος). Ανάµεσα στις ασθένειες διατροφικής βάσης, η παχυσαρκία κατέχει, σε πολλές χώρες, την πρώτη θέση. Όσο συχνή είναι η εµφάνισή της, άλλο τόσο συχνότερη είναι και η λανθασµένη αντιµετώπισή της. Αντί οι ασθενείς να συµβουλευτούν ειδικούς γιατρούς και διαιτολόγους, σπασµωδικά, επιζητούν γρήγορες λύσεις, σε επικίνδυνες δίαιτες, που τους συνιστούν ανεύθυνα άτοµα ή σε Ινστιτούτα Αδυνατίσµατος, που ενδιαφέρονται να συνάψουν µακροχρόνια, ακριβά συµβόλαια, αδιαφορώντας για την πραγµατική αντιµετώπιση του προβλήµατος ή τις παρενέργειες, που, τυχόν, να προκαλέσουν οι χρησιµοποιούµενες µέθοδοι. 1 Πηγή: Καταναλωτικά Βήµατα - Τεύχος Οκτωβρίου-Νοεµβρίου 2003, ΣΒΒΕ 3

4 Ο καρκίνος είναι µια κατ' εξοχήν περιβαλλοντική νόσος, αφού, πέρα από την κληρονοµική προδιάθεση, καθοριστικό ρόλο, στην εµφάνιση και εξέλιξή του, παίζουν η διατροφή, ο τρόπος και το περιβάλλον διαβίωσης. Η διατροφή και ο τρόπος διαβίωσης του ανθρώπου, σε πολλές περιπτώσεις, µπορούν να εµποδίσουν ή και να αποτρέψουν την εκδήλωση της επάρατης αυτής νόσου. Τα τρόφιµα επιβαρύνονται µε υπολείµµατα φυτοφαρµάκων (από ψεκασµούς καλλιεργειών), νιτρικά και νιτρώδη άλατα (από υπερβολική χρήση λιπασµάτων) και ελεύθερες χηµικές ρίζες (από καµένα λίπη - φριτέζες). Όλες οι παραπάνω ουσίες έχουν ενοχοποιηθεί, ως ισχυρά καρκινογόνα ή πρόδροµοι καρκινογόνων ουσιών. ιοξίνες, ορµόνες, αντιβιοτικά, σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια, (τρελές αγελάδες), είναι σύγχρονες απειλές, συνοδοί ενός συστήµατος παραγωγής, που πρέπει να αλλάξει άµεσα. Η κακή χρήση πρόσθετων ουσιών (στα τρόφιµα), η νοθεία και οι περιβαλλοντικοί ρυπαντές ολοκληρώνουν την εικόνα των κινδύνων, που συνδέονται µε την παραγωγή και τη διακίνηση των τροφίµων. Κινδυνεύουµε, λοιπόν, από κακή διατροφή. Κινδυνεύουµε, όµως, και από µηασφαλή τρόφιµα. Η ευθύνη της επιλογής των τροφίµων, που θα περιλάβουµε στη διατροφή µας βαρύνει, κυρίως, εµάς τους ίδιους. Η ευθύνη, όµως, για την παραγωγή και διακίνηση ασφαλών τροφίµων, βαρύνει, αποκλειστικά, την Πολιτεία, η οποία πρέπει να ενισχύσει, σηµαντικά, τους ελεγκτικούς της µηχανισµούς. Είναι αλήθεια ότι οι διατροφικές συνήθειες αποκτώνται σε νεαρή ηλικία. Σηµαντικό ρόλο παίζουν η οικογένεια και το σχολείο. Το σπιτικό φαγητό, το οποίο µαγειρεύεται µε "αγνά" υλικά (ελαιόλαδο, χωρίς πολύ αλάτι, χωρίς πολλά καρυκεύµατα) είναι ό,τι καλύτερο µπορούµε να προσφέρουµε στα παιδιά µας. Οι διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων Καταναλωτών 2 Πρόσφατα (16/10/2003) η Οµοσπονδία Ελλήνων Καταναλωτών διενήργησε έρευνα για τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων Καταναλωτών. Στην έρευνα συµµετείχαν 1000 καταναλωτές από όλη την Ελλάδα. Τα αποτελέσµατα της έρευνας συνοψίζονται συµπερασµατικά στα εξής:! Οι Έλληνες, παρά την αλλαγή του τρόπου ζωής τους (συνεχές ωράριο, περισσότερες ώρες εργασίας, κ.λπ.) συνεχίζουν να θεωρούν το µεσηµεριανό γεύµα, ως βασικό και να µην το παραλείπουν. Εδώ, ίσως, παίζουν ρόλο οι κλιµατολογικές συνθήκες και η οικογενειακή παράδοση.! Παρατηρείται αυξητική τάση, στη συχνότητα γευµάτων εκτός σπιτιού.! Παρά το γεγονός ότι τα γεύµατα σε fast-food είναι πιο φτηνά, το 30% δηλώνει ότι αποφεύγει το fast-food και το 38% ότι τα χρησιµοποιεί µια φορά την εβδοµάδα. ηλαδή, ένα ποσοστό της τάξης του 68% δεν εµπιστεύεται την διατροφή του σε fast-food.! Το 37% των ερωτηθέντων δηλώνουν πως οι διατροφικές τους συνήθειες έχουν αλλάξει. Από αυτούς, το 58% άλλαξε προς το καλύτερο, δίνοντας έµφαση στην υγιεινή διατροφή, στις σαλάτες και σε πιο ισορροπηµένα γεύµατα. Σηµαντικό, όµως, ποσοστό, 26% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η διατροφή του άλλαξε προς µια ποιο ανθυγιεινή κατεύθυνση. Οι αιτίες που προκάλεσαν αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες ποικίλουν, µε σηµαντικότερες την υγεία (21%), την εργασία (15%) και τον τρόπο ζωής (13%). 2 Πηγή: Έρευνα 2003 Οµοσπονδίας Ενώσεων Καταναλωτών, ΣΒΒΕ 4

5 ! Το 87% των ερωτηθέντων γνωρίζει τους κανόνες της υγιεινής διατροφής. Η κυριότερη πηγή ενηµέρωσης θεωρείται η οικογένεια, µε ποσοστό 34%. Ακολουθούν τα άλλα Μ.Μ.Ε., µε 24% και η τηλεόραση µε 20%. Το σχολείο, που, κανονικά, θα έπρεπε να αποτελεί την κυριότερη πηγή ορθής πληροφόρησης, καταλαµβάνει ένα ποσοστό 14%, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη της ενδυνάµωσης του προγράµµατος Αγωγής Υγείας και της εισαγωγής της Αγωγής Καταναλωτή, σε όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης. Υψηλό είναι, επίσης, το ποσοστό των Καταναλωτών που δεν γνωρίζουν τους κανόνες της υγιεινής διατροφής (13%). Από αυτό το 13%, η συντριπτική πλειοψηφία (77%) επιθυµεί να τους µάθει.! Η πλειοψηφία των Καταναλωτών δηλώνει πως έχει πρόβληµα µε την ακρίβεια των ειδών διατροφής (57%), µε την ποιότητα (61%) και µε την ασφάλεια και υγιεινή (67%).! Το 72% των Ελλήνων Καταναλωτών πιστεύει ότι οι έλεγχοι, που διενεργούνται από τους φορείς της πολιτείας, για την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίµων είναι ανεπαρκείς. Μόνο το 8% πιστεύει ότι διενεργούνται επαρκείς έλεγχοι. Τα δυο αυτά ποσοστά δείχνουν την έλλειψη εµπιστοσύνης των Καταναλωτών, προς τους φορείς ελέγχου της πολιτείας.! Παρότι, το 60% των Καταναλωτών προτιµούν τρόφιµα, χωρίς συντηρητικά, γιατί τα θεωρούν πιο υγιεινά, (σε ποσοστό 74% των ερωτηθέντων), µόνο το 32% αγοράζει κάποια βιολογικά προϊόντα, γιατί πιστεύει πως είναι πιο ακριβά και δυσεύρετα.! Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο το γεγονός ότι το 77% των ερωτηθέντων βαδίζουν τουλάχιστον µισή ώρα, καθηµερινά.! Σχετικά µε τα σχολικά κυλικεία, το 47% των γονέων δήλωσε πως δε γνωρίζει αν το κυλικείο στο σχολείο του παιδιού του, λειτουργεί σωστά, γεγονός που δείχνει έλλειψη ενηµέρωσης των γονέων. Αν και κανείς αυτό το συνδυάσει µε το 42% τον γονέων, που δε γνωρίζουν πως ξοδεύει το παιδί τους το χαρτζιλίκι του, καταλαβαίνουµε όλοι ότι τα διατροφικά πρότυπα της νέας γενιάς κινδυνεύουν άµεσα. Επίσης, µε βάση τα αποτελέσµατα της έρευνας δηµιουργήθηκε µια πυραµίδα, µε τα τρόφιµα, που καταναλώνει, σήµερα, ο Έλληνας και τη συχνότητα κατανάλωσης τους, και συγκρίθηκε µε την πυραµίδα της µεσογειακής δίαιτας. Τα συµπεράσµατα:! Οι Έλληνες εξακολουθούν να καταναλώνουν, καθηµερινά, λαχανικά, ψωµί και φρούτα.! Αρκετές φορές την εβδοµάδα, καταναλώνουν γλυκά, σε αντίθεση µε τη µεσογειακή δίαιτα, όπου τα γλυκά πρέπει να καταναλώνονται ελάχιστες φορές, την εβδοµάδα.! Τα γαλακτοκοµικά καταναλώνονται, σήµερα, µερικές φορές την εβδοµάδα, ενώ πρέπει, µε βάση τη µεσογειακή δίαιτα να καταναλώνονται καθηµερινά.! Στη διατροφή µας, σε συχνή εβδοµαδιαία βάση, «έχουν µπει» οι τηγανιτές πατάτες και τα αναψυκτικά, τα οποία δεν υπάρχουν καθόλου, στη µεσογειακή δίαιτα.! Το κρέας, που, σύµφωνα µε τη µεσογειακή δίαιτα, πρέπει να καταναλώνεται, λίγες φορές το µήνα, σήµερα, καταναλώνεται, λίγες φορές την εβδοµάδα. ΣΒΒΕ 5

6 ! Το ψάρι, που, σύµφωνα µε τη µεσογειακή δίαιτα, πρέπει να καταναλώνεται, λίγες φορές την εβδοµάδα, σήµερα, καταναλώνεται λίγες φορές το µήνα.! Τα όσπρια, που, σύµφωνα µε µεσογειακή δίαιτα, πρέπει να καταναλώνονται καθηµερινά, σήµερα καταναλώνονται, λίγες φορές το µήνα.! Τα αυγά, που σύµφωνα µε τη µεσογειακή δίαιτα, πρέπει να καταναλώνονται, λίγες φορές την εβδοµάδα, σήµερα, καταναλώνονται ελάχιστες φορές το µήνα. Βλέπουµε, λοιπόν, ότι οι Έλληνες αποµακρύνονταν από τη µεσογειακή δίαιτα, η οποία είναι παράδοσή µας, από τα αρχαία χρόνια. Η Πυραµίδα των ιατροφικών συνηθειών των Ελλήνων Καταναλωτών 3 Η Πυραµίδα της Μεσογειακής ιατροφής 3 Έρευνα 2003 Οµοσπονδίας Ενώσεων Καταναλωτών, ΣΒΒΕ 6

7 Πέντε σηµεία για τη διατροφική πολιτική 4 Στις αρχές του 21 ου αιώνα η βελτίωση της ποιότητας ζωής ανάγεται σε κεντρικό στόχο του σύγχρονου ανθρώπου. Οι κοινωνίες των ανεπτυγµένων χωρών συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο ότι η διαφύλαξη της υγείας αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ όρο για ευζωία και υψηλού επιπέδου ποιότητα ζωής. Έτσι, το αξίωµα που πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες διατύπωσαν, ότι δηλαδή "το προλαµβάνειν κάλλιον του θεραπεύειν", καθίσταται επίκαιρο και σηµατοδοτεί τις ενέργειές µας. Το Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας χαρακτηρίζοντας τον τοµέα της διατροφής ως έναν από τους σηµαντικούς παράγοντες που όχι µόνο συµβάλλουν στην αύξηση του προσδόκιµου επιβίωσης αλλά και συγχρόνως στην αποφυγή της νοσηρότητας και γενικότερα στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόµων και έχοντας κεντρικό στόχο τη διαφύλαξη της υγείας κι όχι απλά την αντιµετώπιση των ασθενειών, έχει συγκροτήσει την Εθνική Επιτροπή ιατροφικής Πολιτικής, η οποία αποτελείται από διεθνώς αναγνωρισµένους επιστήµονες. Στόχοι της Επιτροπής είναι η προαγωγή της υγείας µέσα από την ισορροπηµένη δίαιτα και πρόληψη των τροφογενώς µεταδιδοµένων νοσηµάτων. Αντικείµενο της Επιτροπής, σε συνεργασία µε τα συναρµόδια υπουργεία, µε φορείς αλλά και µε τους διεθνείς οργανισµούς (παγκόσµιους & ευρωπαϊκούς), είναι να διαµορφώσει σύνολο οδηγιών και να λάβει εκείνα τα µέτρα έτσι ώστε κάθε πολίτης να µπορεί να έχει επαρκή και ασφαλή τρόφιµα αλλά και να γνωρίζει τις υγιεινές διατροφικές επιλογές που πρέπει να κάνει. Η Επιτροπή προκειµένου να διαµορφώσει την Εθνική ιατροφική Πολιτική έχει καθορίσει πέντε κύριους στόχους, µε τις αντίστοιχες υποεπιτροπές εργασίας. Οι στόχοι αυτοί είναι: 1. Μείωση της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία Από διάφορες µελέτες στον ελλαδικό χώρο, φαίνεται ότι το ποσοστό της παιδικής παχυσαρκίας από το 1980 και µετά αυξάνεται συνεχώς. Τα δύο σηµαντικότερα αίτια είναι η κακή διατροφή και η µείωση της φυσικής δραστηριότητας. Έργο της υποεπιτροπής είναι η καταγραφή του προβλήµατος στην Ελλάδα σε σύγκριση µε ευρωπαϊκές και άλλες χώρες και ακολούθως ο σχεδιασµός και η εφαρµογή εθνικού προγράµµατος πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας. 2. Αύξηση της κατανάλωσης λαχανικών και οσπρίων Σύµφωνα µε τα στοιχεία, το 50% των Ελλήνων δεν ανταποκρίνεται στη σύσταση του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας για ηµερήσια κατανάλωση τουλάχιστον τριών µερίδων λαχανικών. Έργο της υποεπιτροπής είναι ο καθορισµός των οµάδων του πληθυσµού µε χαµηλή κατανάλωση λαχανικών και η µεθοδολογία προσέγγισης των οµάδων αυτών. Όσον αφορά στην κατανάλωση οσπρίων, αυτή µειώνεται σε όλα τα επίπεδα, διαχρονικά, και απαιτεί διεπιστηµονική προσέγγιση. 3. Μείωση κρέατος - Αύξηση κατανάλωσης ψαριών Σύµφωνα µε το υπουργείο Γεωργίας, η κατά κεφαλή κατανάλωση κρέατος στην Ελλάδα υπολογίζεται στα κιλά ανά έτος (όλα τα είδη κρέατος), ενώ η αντίστοιχη κατανάλωση ψαριού υπολογίζεται στα κιλά ανά έτος. Έργο της αρµόδιας 4 Πηγή: Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας, ΣΒΒΕ 7

8 υποεπιτροπής είναι η εκπόνηση σχεδίου για τη µείωση της κατανάλωσης κρέατος και την αύξηση της κατανάλωσης ψαριών. 4. Σωστή διατροφή στην οµαδική τροφοδοσία Έργο της υποεπιτροπής είναι η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης στους χώρους οµαδικής τροφοδοσίας, η ανάλυση και η σύγκριση των στοιχείων µε τις υπόλοιπες χώρες του κόσµου και η διαµόρφωση αναλυτικής πρότασης για την εξασφάλιση σωστής και υγιεινής διατροφής στην οµαδική τροφοδοσία. Η δράση αυτή είναι ιδιαίτερα σηµαντική γιατί η σωστά παρεχόµενη διατροφική φροντίδα στην οµαδική τροφοδοσία συµβάλλει όχι µόνο στη θεραπεία των ασθενειών αλλά και στην προαγωγή της υγείας στον ευρύτερο πληθυσµό. 5. Ενηµέρωση καταναλωτών για τη διατροφική αξία και ασφάλεια τροφίµων Έργο της υποεπιτροπής σε συνεργασία µε τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίµων είναι η εκπόνηση προγράµµατος για την ενηµέρωση των καταναλωτών. ιατροφικές/ καταναλωτικές συνήθειες και βιολογικά προϊόντα Τα διατροφικά σκάνδαλα των τελευταίων ετών έχουν περιορίσει ασφυκτικά τις ποιοτικές επιλογές των καταναλωτών. Η αβεβαιότητα για αυτό που τρώµε είναι σήµερα περισσότερο έντονη από ποτέ. Σε µια εποχή λοιπόν που τα υγιεινά τρόφιµα αποτελούν είδος προς εξαφάνιση, η βιολογική γεωργία έρχεται να δώσει τη λύση για ποιότητα στο καθηµερινό µας τραπέζι. Τα βιολογικά προϊόντα κερδίζουν συνεχώς έδαφος σε όλο τον κόσµο και αποτελούν την προτίµηση κάθε συνειδητοποιηµένου καταναλωτή που επιθυµεί την υγιεινή διατροφή και την προστασία του περιβάλλοντος. Σήµερα, σύµφωνα µε έρευνες, σε όλο τον κόσµο καλλιεργούνται βιολογικά στρέµµατα, ενώ το µεγαλύτερο ποσοστό στην κατανάλωση βιολογικών προϊόντων κατέχει η Ευρώπη µε 46%. Αξίζει να σηµειωθεί ότι ορισµένες χώρες, όπως η ανία, στόχο έχουν µέσα στα επόµενα χρόνια να µετατρέψουν το σύνολο των καλλιεργήσιµων εδαφών τους από συµβατικά σε βιολογικά. Σε ανοδική τροχιά βρίσκεται και στην Ελλάδα η αγορά των βιολογικών προϊόντων. Οι βιολογικές καλλιέργειες έχουν αυξηθεί αισθητά, ενώ µεγαλύτερη είναι και η καταναλωτική ζήτηση. Έτσι λοιπόν, παρακάτω παρατίθενται ορισµένοι σοβαροί λόγοι για τους οποίους προτιµούνται και θα πρέπει να συνεχιστεί η κατανάλωση των βιολογικών προϊόντων έναντί των συµβατικών, προσδιορίζοντας παράλληλα την προσφορά τους σε θέµατα όπως η ποιότητα, η υγιεινή διατροφή και η προστασία του περιβάλλοντος. 1. Η βιολογική γεωργία συµβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος, (προωθεί την βιοποικιλότητα και την αειφορία της υπαίθρου) και στη διατήρηση της καθαρότητας των υδάτινων πόρων, µειώνοντας την παραγωγή και χρήση λιπασµάτων και φυτοφαρµάκων. Με σεβασµό στους ρυθµούς της φύσης, οι βιοκαλλιεργητές συνδυάζουν την παράδοση µε την σύγχρονη γνώση, καλλιεργούν σε µικρές εκτάσεις χρησιµοποιώντας µόνο φυσικά λιπάσµατα και χωρίς φυτοφάρµακα, προστατεύοντας το έδαφος, την ατµόσφαιρα και τα αποθέµατα νερού. Επιπλέον, ενισχύουν τη γονιµότητα του εδάφους εναλλάσσοντας τα είδη που καλλιεργούν και επιτρέπουν την φυσική ωρίµανση των καρπών χωρίς να εντατικοποιούν ή να επιταχύνουν την παραγωγή µε τεχνητές µεθόδους. Οι γεωργικές εκτάσεις προστατεύονται από την ερηµοποίηση και τη διάβρωση του εδάφους. 2. Είναι γεγονός ότι αγοράζοντας βιολογικά προϊόντα, αγοράζουµε περισσότερο προϊόν σε αντίθεση µε τα συµβατικά τα οποία περιέχουν 20-30% περισσότερο ΣΒΒΕ 8

9 νερό στην σύστασή τους. Η συγκέντρωση µεγάλων ποσοτήτων νερού στα συµβατικά προϊόντα οφείλεται καθαρά στην χρήση χηµικών λιπασµάτων, φυτοφαρµάκων και άλλων χηµικών ουσιών οι οποίες χρειάζονται περισσότερο νερό για να απορροφηθούν µε αποτέλεσµα να "αραιώνονται" οι θρεπτικές τους ουσίες. 3. εν χρησιµοποιούνται ορµόνες που θα αυξήσουν την παραγωγή και το βάρος -σε νερό- του κάθε καρπού και οι ποικιλίες που καλλιεργούνται δεν επιλέγονται για την µεγάλη παραγωγή τους αλλά για τη θρεπτική αξία, τη γεύση, την καλή προσαρµογή στις συνθήκες της χώρας, και σε ενδεχόµενη προσβολή από αρρώστιες ή έντοµα, δε µπορεί ο παραγωγός να προσφύγει σε δραστικές - χηµικές λύσεις για να σώσει την ποσότητα της παραγωγής του. 4. Επιτυγχάνεται η οικονοµία των µη ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Οι χηµικές βιοµηχανίες παραγωγής λιπασµάτων και φυτοφαρµάκων είναι εξαιρετικά ενεργοβόρες. 5. Προστατεύουν την υγεία του καταναλωτή. Είναι γνωστό ότι τα αγροχηµικά που χρησιµοποιούνται στη συµβατική γεωργία έχουν προσθετική δράση στον ανθρώπινο οργανισµό. Στην βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, άνθρωποι µε µεράκι για το αντικείµενο τους επιµένουν στον υγιεινό τρόπο καλλιέργειας και εκτροφής χρησιµοποιώντας µεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον, χωρίς την χρήση χηµικών λιπασµάτων, εντοµοκτόνων παρασιτοκτόνων και ορµονών. Με αυτό τον τρόπο παράγονται υγιεινά, φυσικά προϊόντα απαλλαγµένα από τοξικές ουσίες οι οποίες παραµένουν και συγκεντρώνονται µέσα από την τροφική αλυσίδα στα τρόφιµα συµβατικής καλλιέργειας και εκτροφής που φθάνουν στο τραπέζι µας. 6. Στη βιολογική γεωργία η χρήση των µεθόδων φυτοπροστασίας, ζιζανιοκτονίας και λίπανσης είναι ασφαλής και δεν επιβαρύνεται η υγεία του παραγωγού. 7. Τα βιολογικά προϊόντα έχουν εξαιρετική γεύση. Αυτό είναι το µήνυµα που παίρνουµε από τους καταναλωτές. Η φυσική διαδικασία µε την οποία αναπτύσσονται τα βιολογικά προϊόντα, τους επιτρέπει να διατηρούν ανέπαφη τη φυσική τους σύσταση, τα θρεπτικά συστατικά και τις βιταµίνες τους. Τον πλούτο αυτό των βιολογικών προϊόντων φανερώνει η µεστή γεύση και το αυθεντικό τους άρωµα. 8. Τα βιολογικά προϊόντα έχουν υψηλή διατροφική αξία. Αυτό συµβαίνει γιατί έχουν µεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φυσικά σάκχαρα, µέταλλα, ιχνοστοιχεία και µικρότερη περιεκτικότητα σε νερό. Επίσης σύµφωνα µε σχετικές µελέτες, έχουν µεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταµίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας, σε σχέση µε τα συµβατικά, περιέχουν 20-30% λιγότερο νερό, και µεγαλύτερες συγκεντρώσεις πρωτεϊνών, βιταµινών, ιχνοστοιχείων, µεταλλικών αλάτων και ενζύµων. Επίσης, τα βιολογικά προϊόντα δεν περιέχουν συντηρητικά, πρόσθετα και διάφορες χηµικές ουσίες στην σύνθεσή τους. Είναι η καλύτερη πρόταση για µια ισορροπηµένη και φυσική διατροφή. Αποτελούν την καλύτερη πρόταση για την παιδική διατροφή. Οι βιταµίνες, τα ιχνοστοιχεία και τα άλλα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν διατηρούνται ανέπαφα, µεταβολίζονται και απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισµό, χτίζοντας τα θεµέλια για την γερή ανάπτυξη των παιδιών. 9. Η βιολογική γεωργία είναι µια σύνθεση υψηλής επιστηµονικής προσέγγισης και παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών που τείνουν να εκλείψουν. 10. Την αυθεντικότητα των προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας προασπίζει η ίδια η νοµοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως απαιτεί ο Ευρωπαϊκός κανονισµός ΣΒΒΕ 9

10 2092/91, η διαδικασία παραγωγής των προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας και εκτροφής ελέγχεται σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και της επεξεργασίας τους από αρµόδιους εγχώριους και ξένους οργανισµούς πιστοποίησης. Όλα τα προϊόντα βιολογικής παραγωγής φέρουν πάντα την ένδειξη "βιολογικό προϊόν", το σήµα του οργανισµού που τα πιστοποιεί καθώς και τον ειδικό αριθµό πιστοποίησης. Προϊόντα που εµφανίζονται στην αγορά ως "οικολογικά", "υγιεινά", "ολικής αλέσεως" κλπ. δεν έχουν καµία σχέση µε τα πιστοποιηµένα βιολογικά προϊόντα και δεν εξασφαλίζουν καµιά εγγύηση στον καταναλωτή. Βάζοντας λοιπόν στο καθηµερινό µας τραπέζι πιστοποιηµένα βιολογικά προϊόντα, κάνουµε το πρώτο βήµα για µια καλύτερη ζωή. ΣΒΒΕ 10