ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟKΟΜΕΙΑ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Transcript

1 ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟKΟΜΕΙΑ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όταν μπαίνουμε στον κόσμο της μέλισσας Apis mellifera, βρισκόμαστε σε ένα πολυδιάστατο τοπίο ύπαρξης. Η μορφή της ζωής της μέλισσας είναι μοναδική και για να την κατανοήσουμε,θα πρέπει να την προσεγγίσουμε σαν έναν οργανισμό ενιαίο,που το κάθε κύτταρο του,η μεμονωμένη μέλισσα, εκτείνεται ομόκεντρα γύρω από την κυψέλη σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου. Το σμήνος των μελισσών συνδέεται έντονα μέσω των μελισσών-συλλεκτριών, με την κατάσταση στον γύρο χώρο. Κανονικά η ακτίνα πτήσης των μελισσών μιας κυψέλης εκτείνεται μεταξύ 500 και 2000 μέτρων. Αυτό διαφοροποιείται ανάλογα με την εποχή του έτους την ανθοφορία, τη βλάστηση του γύρω τοπίου. Με βάση την ακτίνα πτήσης υπολογίζουμε έτσι έναν χώρο συσχετισμού με το περιβάλλον 30 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πλέον. Μετά κάποιο διάστημα δεν υπάρχει ένα σημείο σε αυτό το χώρο που να μην το έχει επισκεφθεί μία μέλισσα. Αυτό μας δίνει μια σημαντική εικόνα για τη επίδραση των μελισσών στη φύση. Οι εργάτριες γίνονται τα «μέλη του σώματος» (χέρια πόδια) της κυψέλης, η οποία έτσι με δραστηριότητα των μελισσών αποκτά μια εξωτερική μορφή. Μέσα στην κυψέλη δημιουργούν στο εσωτερικό της τα διάφορα όργανα, τα οποία μεριμνούν για τη διατήρηση και ανάπτυξη του οργανισμού, εκτελούν εκεί μέσα τον ουσιώδη μεταβολισμό. Μια έκφραση αυτού του έργου είναι η ρυθμιζόμενη φυσική θερμότητα, η οποία καταλαμβάνει όλα τα τμήματά του. Ένα άλλο είναι όλες οι ουσίες που παράγει η κυψέλη. Παλαιοί πολιτισμοί θεωρούσαν την μέλισσα πρέσβειρα που ενώνει ουρανό και γη. Αυτή η ταλάντωση μεταξύ των δύο υπαρξιακών πόλων καθιστά το μελίσσι ιδιόμορφο, ιερό και αινιγματικό. Όταν συνδεθούμε με το μελίσσι, καταφέρνουμε να αναπτύξουμε μια βαθιά κατανόηση για τη συνοχή κάθε ζωής και να ασχοληθούμε ενδόμυχα με τα βαθύτερα ερωτήματα. Ζώντας παρέα με το μελίσσι έχουμε τη δυνατότητα να αναπτύσσουμε νέους δρόμους συνείδησης. Το μελίσσι ακτινοβολεί ζεστασιά και εσωτερικότητα. Μας κάνει ικανούς να βλέπουμε με την καρδιά μας και όχι μόνο με τα μάτια μας. Η ζωή με τις μέλισσες δεν έχει να κάνει τόσο με εργαλεία, κυψέλες και επιχειρησιακά προγράμματα, γιατί τελικά έχει να κάνει με τη διατήρηση της ζωής πάνω στη Γη. Το μελίσσι βρίσκεται στο κέντρο της βιόσφαιρας της Γης. Οι μέλισσες είναι πρέσβειρες της ζωής, γιατί εξασφαλίζουν διατήρηση και ευζωία σε ένα μεγάλο αριθμό φυτών και ζώων. Η αλυσίδα διατροφής μας εξαρτάται από αυτές. Όλα αυτά μπορούν να πάρουν τον χαρακτηρισμό «σοφία της μέλισσας». Πολλές πύλες και δρόμοι μπορούν να οδηγήσουν στη γνώση της ζωής μας, η «σοφία της μέλισσας» είναι ένας εξ αυτών. Ο άνθρωπος αναζητά αιτίες και λογικές ερμηνείες για τις ανισορροπίες που ο ίδιος έχει δημιουργήσει μέσα από τις αντιλήψεις του και τις πράξεις του. Πίσω όμως από όλες τις εμφανείς αιτίες που έχουν δοθεί μέσα από μελέτες,στατιστικές, επιστημονικά ονόματα, αυτά τα μικρά όντα-φορείς μηνυμάτων, μας δίνουν τη δικιά τους εξήγηση: Για τις μέλισσες που εργάζονται ακατάπαυστα, συνεχώς μέσα στη χαρά της υπηρεσίας, η καθεμία στη θέση της,στην αποστολή της για το κοινό Αγαθό, το Όλον, την κοινότητα, η αντίληψη της ατομικότητας που έχει αναπτύξει ο άνθρωπος είναι κάτι το ασύλληπτο. Με την αφοσίωσή της, τις τελετουργίες της, όλον τον τρόπο που ζει ως συλλογικό άτομο του οποίου η

2 μοναδική θέληση είναι να εργάζεται για το καλό του μελισσιού, η μέλισσα είναι φορέας ενός θησαυρού διδασκαλιών. Κανονίζει και εξισορροπεί τον κόσμο, όπως ακριβώς το κάνει και στο εσωτερικό του μελισσώνα. Οι μέλισσες, προσφέροντας γενναιόδωρα στον άνθρωπο τον καρπό της αλχημιστικής εργασίας τους, κάνουν ουσιαστικά μια προσφορά προς τους Θεούς. Τον διδάσκουν πώς να μεταμορφώνεται και να πετά προς το αληθινό του είναι, κάνοντας να κυλήσει το μέλι, «το νέκταρ των θεών» επάνω στη γη. Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ. Το ότι η γη νοσεί -ανίατα σχεδόν-το είχε διαγνώσει από το 1912 ο νομπελίστας δρ Αλέξις Κάρελ. Ο διακεκριμένος Γάλλος επιστήμονας μας προειδοποιούσε ότι από τη στιγμή που βάση για κάθε μορφή ανθρώπινης ζωής είναι το έδαφος, η μοναδική μας ελπίδα για έναν υγιή κόσμο, εναπόκειται στην επαναφορά της αρμονίας που διαταράξαμε με τις σύγχρονες μεθόδους καλλιέργειας. Στην εποχή μας το χώμα είναι κουρασμένο,άρρωστο, δηλητηριασμένο από συνθετικές χημικές ουσίες. Γι αυτό το λόγο έχει πέσει τόσο το επίπεδο ποιότητας της τροφής και έχει επιδεινωθεί η κατάσταση της υγείας μας. Το διαιτολόγιο μας σήμερα αποτελείται από νοθευμένες και αποφυσικοποιημένες τροφές,λόγω των χρωστικών, της λεύκανσης, της θέρμανσης και της συντήρησης. Η δηλητηρίαση του εδάφους με τεχνικά γεωργικά πρόσθετα, άρχισε στα μέσα του περασμένου αιώνα από τον Γερμανό χημικό Ιούστο φον Λίμπιχ. Τα γερμανικά ορυχεία εξήγαγαν τα καλιούχα άλατα και μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο την σκυτάλη την πήραν οι Αμερικανικές εταιρείες. Τα φάρμακα, σύντομα προστέθηκαν στον κατάλογο προιόντων των χημικών εταιρειών,καθώς οι γερμανικές και ελβετικές εταιρείες ανακάλυπταν συνεχώς, νέες συνθέσεις και προιόντα.ηταν οι ίδιες εταιρείες που χρηματοδότησαν τον Χιτλερ και την άνοδο του φασισμού. Όταν ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος τελείωσε, οι τεράστιες ποσότητες από τα δηλητηριώδη αέρια που είχαν απομείνει χρησιμοποιήθηκαν για τα έντομα και την γεωργία, με αποκορύφωμα την δημιουργία του DDT. Αυτό το καθομολογία καταστρεπτικό εντομοκτόνο φαντάζει αθώο μπροστά στα σύγχρονα νεονικοτινοειδή. Όταν το σύνδρομο CCD ή Σύνδρομο Εγκατάλειψης Αποικιών Κυψελών εμφανίσθηκε, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αναφέρανε για την μυστηριώδη εξαφάνιση των μελισσών. Σε κάποιες περιοχές των ΗΠΑ, παραπάνω από το 40% των κυψελών είναι πλέον άδειες. Στην Ισπανία εκατοντάδες χιλιάδες αποικίες έχουν χαθεί, ενώ ανάλογα προβλήματα αναφέρονται και από την Ελλάδα, τη Σουηδία, την Ιταλία την Πορτογαλία Πολωνία και την Αγγλία. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από επιστημονική μελέτη του προβλήματος, ο Οργανισμός Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) αναγνώρισε την υψηλή τοξικότητα των νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων για τις μέλισσες. Τα Acetamiprid και Imidacloprid της Bayer CropScience θα μπορούσαν να «προκαλέσουν βλάβες στην ανάπτυξη του ανθρώπινου νευρικού

3 συστήματος ιδιαίτερα του εγκεφάλου των εμβρύων. Την άνοιξη του 2013 αποφασίστηκε ο περιορισμός της χρήσης τριών από αυτά για δύο χρόνια. Η πραγματικότητα αυτή λοιπόν, λέει ότι ορισμένα από τα ευρέως χρησιμοποιούμενα σε όλο τον κόσμο παρασιτοκτόνα και εντομοκτόνα καταστρέφουν τις μέλισσες και δεν υπάρχει κανένα μυστήριο. Και ενώ η μέλισσα παραμένει ένα έντομο απόλυτα ενσωματωμένο και εξαρτώμενο από τη φύση, ο άνθρωπος, ιδιαίτερα τα τελευταία 100 χρόνια, βάλθηκε να καταστρέψει ότι φυσικό υπάρχει γύρω του. Με τις δραστηριότητες και τον απολίτιστο πολιτισμό του, έγινε αιτία να εξαφανιστούν χιλιάδες είδη φυτών και ζώων και οι προβλέψεις των επιστημόνων για το μέλλον είναι ακόμα πιο ζοφερές. Παράλληλα, κατάντησε τις μέλισσες να εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά από τις δικές του επιλογές και φαίνεται πως είναι έτοιμος να τις οδηγήσει στον αφανισμό. Τους κατέστρεψε το φυσικό τους περιβάλλον, τις δηλητηρίασε με ένα σωρό «παρασκευάσματα», και τις γέμισε με ένα σωρό αρρώστιες, χωρίς να τους δώσει το χρόνο να τις αντιμετωπίσουν όπως αυτές γνωρίζουν με δικά τους φυσικά μέσα.. ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ Η υπερεντατικοποίηση της γεωργίας, οι μονοκαλλιέργειες, τα χημικά φυτοφάρμακα, τα γενετικώς τροποποιημένα, η βιομηχανοποίηση της κτηνοτροφίας, δίνουν πρόσκαιρη λύση στην ικανοποίηση του ανθρώπου για καταναλωτισμό και στην ανάγκη για περισσότερα τρόφιμα,αλλά αφήνουν ένα οικοσύστημα σε αποσύνθεση. Συνέπεια αυτής πορείας, υπήρξαν τα μεγάλα διατροφικά σκάνδαλα,η νόσος της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας[ τρελές αγελάδες], η νόσος των πουλερικών, το κρέας αλόγου σε τροφές κ.α που είχαν επιπτώσεις στην ποιότητα των τροφών και την υγεία των ανθρώπων. Στην μελισσοκομία επικράτησε και εδώ η λάθος αρχή. Ποσότητα σε βάρος της ποιότητας. Η χωρίς αυτοέλεγχο τεχνική διατροφή,η εντατική εκμετάλλευση, η αντιμετώπιση των ασθενειών με χημικό τρόπο,διατάραξαν την μελισσοκοινωνία. Ντομπάρουμε τα μελίσσια με βιταμίνες και πρωτείνες, με τροφές αμφιβόλου ποιότητος,κυψέλες έξω από την φυσιολογία τους, φύλλα κερήθρας με κατάλοιπα και κελιά μεγαλύτερα από το φυσιολογικό. Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθούν χημικά υπολείμματα στο μέλι και στο κερί και να υποβαθμιστεί το προιόν. Από τις αρχές του αιώνα υπήρξαν κινήματα για έναν διαφορετικό τρόπο γεωργίας και αντίληψης για την φύση,όπως της βιοδυναμικής με τον Ρούντολφ Στάινερ και της φυσικής καλλιέργειας από τον fukuoka. Αυτά οδήγησαν στην δημιουργία ενός κινήματος πριν 40 χρόνια,για επιστροφή στην παραδοσιακή γεωργία και για προιόντα απαλλαγμένα από τα φυτοφάρμακα. Αυτή η γεωργία ονομάστηκε ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ.

4 Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα παραγωγής που διατηρεί την υγεία των εδαφών, των οικοσυστημάτων και των ανθρώπων. Στηρίζεται σε οικολογικές διαδικασίες, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και στους κύκλους των φυτών που έχουν προσαρμοστεί σε τοπικές συνθήκες. Για την προστασία των καταναλωτών και των παραγωγών η Ευρωπαική Κοινότητα θέσπισε κανονισμούς για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων, με ποιο πρόσφατους τον 834/2007 και τον 889/2008. Οι Κανονισμοί αυτοί περιλαμβάνουν προδιαγραφές που αφορούν την καταγωγή και τη μετατροπή των ζώων, τη διατροφή, τις σταβλικές εγκαταστάσεις, τις κτηνιατρικές φροντίδες, τη διαχείριση των αποβλήτων, τη μεταποίηση, καθώς και τις υποχρεώσεις των παραγωγών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο όρος «βιολογικό» έχει τεχνική και νομική κάλυψη ώστε να διασφαλίζεται ο καταναλωτής ότι τα προϊόντα αυτά ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες προδιαγραφές που περιγράφει ο κανονισμός 1894/99,ο οποίος αφορά αποκλειστικά τα κτηνοτροφικά προϊόντα ανάμεσα στα οποία είναι και το μέλι. Ο κανονισμός αυτός ορίζει την περίοδο μετατροπής των μελισσών, την καταγωγή και την διατροφή, την θέση των μελισσοκομείων και δίνει οδηγίες για την πρόληψη των ασθενειών καθώς και ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τυχόν αγωγές. Κανένα προϊόν δεν επιτρέπεται να πωλείται ή να διαφημίζεται ως βιολογικό, αν δεν έχει παραχθεί και επισημανθεί σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους κανόνες παραγωγής. Επίσης πρέπει να γίνει κατανοητό ότι στη βιολογική μελισσοκομεία, αυτό που καρπώνεται ο μελισσοκόμος είναι η επιπλέον συλλογή και αποταμίευση τροφής που γίνεται από την μέλισσα, για χάρη της αναπαραγωγής και διαχείμασης. Το ελληνικό μέλι είναι ανώτατης ποιότητας, θρεπτικής αξίας και γεύσης και ως βιολογικά παραγόμενο μπορεί να εξασφαλίσει υψηλή θέση στην παγκόσμια αγορά. Οι προοπτικές που ανοίγονται για το βιολογικό ελληνικό μέλι είναι τεράστιες. Για να μετατραπεί η μελισσοκομεία από συμβατική σε βιολογική είναι σχετικά εύκολο. Το δύσκολο είναι η αλλαγή νοοτροπίας. Από τις γνωστές ασθένειες των μελισσών, μόνο για την βαρρόα απαιτείται φαρμακευτική αγωγή. Για όλες τις άλλες ασθένειες (ιώσεις, σηψιγονίες, νοσεμίαση, μυκητιάσεις κλπ) υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις χωρίς φάρμακα. Δεν υπάρχουν διαφορετικά νομοθετημένα ποιοτικά κριτήρια για το βιολογικό μέλι. Δηλαδή το βιολογικό μέλι θα πρέπει να εμφανίζει τα χαρακτηριστικά που ισχύουν και στο συμβατικό μέλι και ορίζονται από την οδηγία 2001/110 E.K. Το ίδιο ισχύει και για την ετικέτα η οποία θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις διατάξεις της οδηγίας 2000/13/ΕΚ, τα προεδρικά διατάγματα, τις αγορανομικές διατάξεις και τις αποφάσεις του Ανώτατου Χημικού Συμβουλίου. Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι στα πλαίσια της βιολογικής έννοιας πρέπει να δούμε την μελισσοκοινωνία σαν ένα έμβιο σύνολο με υψηλές δυνατότητες αυτοσυντήρησης, που μπορεί να λειτουργήσει σαν εκμετάλλευση και όχι σαν μια μηχανή παραγωγής μελιού.

5 ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ 1894/ Ο χαρακτηρισμός των μελισσοκομικών προϊόντων ως βιολογικής παραγωγής συνδέεται στενά τόσο με τα χαρακτηριστικά της μεταχείρισης των κυψελών όσο και με την ποιότητα του περιβάλλοντος. Αυτός ο χαρακτηρισμός εξαρτάται επίσης από τις συνθήκες συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των μελισσοκομικών προϊόντων. 1.3 Όταν ένας παραγωγός εκμεταλλεύεται πολλές μελισσοκομικές μονάδες στην ίδια περιοχή, όλες οι μονάδες πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. Κατά παρέκκλιση απ αυτή την αρχή, ένας παραγωγός μπορεί να εκμεταλλεύεται μονάδες που δεν είναι σύμφωνες προς τον παρόντα κανονισμό υπό τον όρο ότι πληρούνται όλες οι απαιτήσεις του κανονισμού πλην των διατάξεων που ορίζονται στο σημείο 4.2 σχετικά με τη θέση των μελισσοκομείων. Στην περίπτωση αυτή, το προϊόν δεν μπορεί να πωλείται με αναφορά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής. 2. Περίοδος μετατροπής 2.1 Τα μελισσοκομικά προϊόντα είναι δυνατόν να πωλούνται με αναφορά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής μόνο εφόσον οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού έχουν τηρηθεί επί τουλάχιστον ένα έτος. Κατά την περίοδο μετατροπής το κερί πρέπει να αντικαθίσταται σύμφωνα με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο σημείο Καταγωγή των μελισσών 3.1 Κατά την επιλογή των φυλών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ικανότητα προσαρμογής των ζώων στις τοπικές συνθήκες, καθώς και η ζωτικότητά τους και η αντοχή στις ασθένειες. Προτιμάται η χρησιμοποίηση των ευρωπαϊκών φυλών της Apis meliffera και των τοπικών οικοτύπων τους. 3.2 Τα μελίσσια πρέπει να δημιουργούνται μέσω διαίρεσης των παλιών μελισσιών ή μέσω της αγοράς σμηνών ή κυψελών από μονάδες που πληρούν τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού. 3.3 Ως πρώτη παρέκκλιση, υπό την επιφύλαξη της προηγούμενης έγκρισης από την αρχή ή τον φορέα επιθεώρησης, τα μελίσσια που υπάρχουν στη μονάδα παραγωγής η οποία δεν πληροί τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού είναι δυνατόν να μετατρέπονται. 3.4 Ως δεύτερη παρέκκλιση, είναι δυνατόν να αγοράζονται σμήνη από μελισσοτρόφους που δεν παράγουν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου που λήγει 24 Αυγούστου 2002 εφόσον υπάρχει περίοδος μετατροπής. 3.5 Ως τρίτη παρέκκλιση, η ανασύσταση των μελισσιών επιτρέπεται από την αρχή ή τον φορέα ελέγχου, όταν δεν είναι διαθέσιμα μελίσσια που παράγουν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, σε περίπτωση υψηλής θνησιμότητας των ζώων που οφείλεται σε ασθένειες ή καταστροφικές περιστάσεις, εφόσον υπάρχει περίοδος μετατροπής.

6 3.6 Ως τέταρτη παρέκκλιση, για την ανασύσταση των μελισσιών είναι δυνατόν να ενσωματώνεται στη μονάδα βιολογικής παραγωγής κατ έτος ένα 10% βασιλισσών και σμηνών που δεν πληρούν τον παρόντα κανονισμό, υπό τον όρο ότι οι βασίλισσες και τα σμήνη τοποθετούνται σε κυψέλες με κηρήθρες ή βάσεις(φύλλα) κηρήθρων που προέρχονται από μονάδες βιολογικής παραγωγής. Σ αυτή την περίπτωση δεν επιβάλλεται περίοδος μετατροπής. 4 Θέση των μελισσοκομείων 4.1 Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν περιοχές ή τοποθεσίες στις οποίες δεν επιτρέπεται μελισσοκομία σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Ο μελισσοκόμος παρέχει, στην αρχή ή το φορέα επιθεώρησης, χάρτη, σε κατάλληλη κλίμακα, στον οποίο επισημαίνεται η θέση των κυψελών, όπως προβλέπεται στο παρ.ιιι, μέρος Α1, τμήμα 2, πρώτη περίπτωση (Κατά την έναρξη εφαρμογής του καθεστώτος ελέγχου, ο παραγωγός, ακόμα και αν η δραστηριότητά του περιορίζεται στη συλλογή αυτοφυών φυτών, και ο οργανισμός ελέγχου, πρέπει να προβούν σε πλήρη περιγραφή της μονάδας με ένδειξη των χώρων αποθήκευσης και παραγωγής και των αγροτεμαχίων ή/και των περιοχών συλλογής και ενδεχομένως των χώρων όπου πραγματοποιούνται ορισμένες εργασίες μεταποίησης ή/και συσκευασίας). Όταν δεν εντοπίζονται τέτοιες τοποθεσίες, ο μελισσοκόμος οφείλει να παρέχει στην αρχή ή τον φορέα επιθεώρησης επαρκή τεκμηρίωση και αποδεικτικά στοιχεία, όπου περιλαμβάνονται και κατάλληλες αναλύσεις εφόσον είναι αναγκαίες ότι οι τοποθεσίες στις οποίες έχουν πρόσβαση τα μελίσσια του, πληρούν τους όρους του παρόντος κανονισμού. 4.2 Η θέση των μελισσοκομείων πρέπει : α) να εξασφαλίζει αρκετές φυσικές πηγές νέκταρος, μελιτώματος και γύρης για τις μέλισσες και πρόσβαση σε νερό. β) να είναι τέτοια ώστε, σε ακτίνα 3 km από τη θέση του μελισσοκομείου, οι πηγές νέκταρος και γύρης να αποτελούνται βασικά από βιολογικές καλλιέργειες ή/και αυτοφυή βλάστηση σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 6 και του παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού, και οι καλλιέργειες αυτές να μην εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, αλλά να εφαρμόζονται σ αυτές μέθοδοι με μικρή επίδραση στο περιβάλλον, όπως λ.χ., οι περιγραφόμενες στα προγράμματα που καταρτίζονται βάσει του κανονισμού(εοκ) 1078/92, οι οποίες δεν επηρεάζουν σημαντικά τον βιολογικό χαρακτήρα της μελισσοκομικής παραγωγής. γ) να είναι τέτοια ώστε να διατηρείται αρκετή απόσταση από οποιεσδήποτε πηγές μη γεωργικής παραγωγής που ενδεχομένως προκαλούν μόλυνση, όπως για παράδειγμα : αστικά κέντρα, αυτοκινητοδρόμους, βιομηχανικές περιοχές, χώρους διάθεσης απορριμμάτων, αποτεφρωτές απορριμμάτων, κλπ. Οι αρχές ή οι φορείς ελέγχου θεσπίζουν μέτρα που εξασφαλίζουν την τήρηση αυτής της απαίτησης. Οι ανωτέρω απαιτήσεις δεν ισχύουν για περιοχές όπου δεν υπάρχει ανθοφορία ή όταν οι μέλισσες βρίσκονται σε νάρκη (ξεχειμώνιασμα).

7 5. Διατροφή 5.1 Στο τέλος της παραγωγικής περιόδου, πρέπει να αφήνονται στις κυψέλες άφθονα αποθέματα μελιού και γύρης, ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της χειμερινής περιόδου. 5.2 Η τεχνητή διατροφή των μελισσιών επιτρέπεται σε περίπτωση που απειλείται η επιβίωση τους λόγω άκρως δυσμενών κλιματικών συνθηκών. Η τεχνητή διατροφή γίνεται με βιολογικό μέλι, προερχόμενο κατά προτίμηση από την ίδια βιολογική μονάδα. 5.3 Ως πρώτη παρέκκλιση από το σημείο 5.2, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να επιτρέπουν τη χρήση σιροπιού ζάχαρης βιολογικής παραγωγής ή μελάσας ζάχαρης βιολογικής παραγωγής αντί του μελιού βιολογικής παραγωγής κατά την τεχνητή διατροφή, οσάκις αυτό επιβάλλεται από κλιματικές συνθήκες που προκαλούν κρυστάλλωση του μελιού. 5.4 Ως δεύτερη παρέκκλιση, η αρχή ή ο φορέας επιθεώρησης μπορεί να επιτρέπει, για την τεχνητή διατροφή, σιρόπι ζάχαρης, μελάσα ζάχαρης και μέλι που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου που λήγει στις 24 Αυγούστου Στα μητρώα των μελισσοκομείων καταχωρούνται τα ακόλουθα στοιχεία σχετικά με τη χρήση τεχνητής διατροφής : τύπος του προϊόντος, ημερομηνίες, ποσότητες και κυψέλες στις οποίες χρησιμοποιείται η τεχνητή διατροφή. 5.6 Άλλα προϊόντα πλην των αναφερομένων στα σημεία 5.1 έως 5.4 δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία που τηρεί τον παρόντα κανονισμό. 5.7 Η τεχνητή διατροφή μπορεί να γίνεται μόνο κατά το διάστημα μεταξύ της τελευταίας εσοδείας μελιού και 15 ημέρες πριν την έναρξη της επόμενης περιόδου έκκρισης νέκταρος ή μελιτώματος. 6. Πρόληψη των νόσων και κτηνιατρικές αγωγές. 6.1 Η πρόληψη των νόσων στη μελισσοκομία βασίζεται στις ακόλουθες αρχές : α) επιλογή κατάλληλων ανθεκτικών φυλών β) εφαρμογή ορισμένων πρακτικών που συμβάλλουν στην ισχυρή αντίσταση στις νόσους και στην πρόληψη των λοιμώξεων, όπως : τακτική ανανέωση των βασιλισσών, συστηματική επιθεώρηση των κυψελών ώστε να εντοπίζονται τυχόν καταστάσεις ανώμαλες από υγειονομική άποψη, έλεγχος των κηφήνων (περιορισμός του κηφηνόγονου) στις κυψέλες, τακτική απολύμανση του υλικού και εξοπλισμού, καταστροφή του μολυσμένου υλικού ή πηγών, τακτική ανανέωση του κεριού και επαρκή αποθέματα γύρης (και μελιού) στις κυψέλες. 6.2 Εάν παρόλα τα προαναφερόμενα προληπτικά μέτρα, τα μελίσσια ασθενήσουν ή μολυνθούν, πρέπει να υποβάλλονται αμέσως σε θεραπευτική αγωγή, εφόσον χρειάζεται, τα μελίσσια μπορεί να τοποθετούνται σε απομονωμένες μελισσοκομικές εγκαταστάσεις.

8 6.3 Για τη χρησιμοποίηση κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων κατά τη μελισσοκομία που τηρεί τον παρόντα κανονισμό, τηρούνται οι ακόλουθες αρχές: α) Είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται στο μέτρο που η αντίστοιχη χρήση επιτρέπεται στο κράτος μέλος με βάση τις σχετικές κοινοτικές διατάξεις σύμφωνες προς την κοινοτική νομοθεσία. β) Χρησιμοποιούνται κατά προτίμηση φυτοθεραπευτικά και ομοιοπαθητικά προϊόντα αντί των αλλοπαθητικών συνθετικών χημικών προϊόντων, εφόσον η θεραπευτική τους ικανότητα είναι αποτελεσματική για την ασθένεια για την οποία προορίζεται η αγωγή. γ) Εάν η χρησιμοποίηση των προαναφερομένων προϊόντων αποδεικνύεται ή φαίνεται να είναι αναποτελεσματική για την εκρίζωση νόσου ή μόλυνσης, η οποία υπάρχει κίνδυνος να εξοντώσει τα μελίσσια, επιτρέπεται η χρησιμοποίηση αλλοπαθητικών χημικών φαρμακευτικών προϊόντων υπό την ευθύνη κτηνιάτρου, ή άλλων προσώπων που έχουν λάβει σχετική άδεια από το κράτος μέλος, με την επιφύλαξη των στοιχείων α) και β). δ) Απαγορεύεται η προληπτική χρήση αλλοπαθητικών συνθετικών χημικών φαρμακευτικών προϊόντων. ε) Με την επιφύλαξη της αρχής του παραπάνω στοιχείου α), το μυρμηκικό οξύ, το γαλακτικό οξύ, το οξικό οξύ και το οξαλικό οξύ και οι ουσίες μενθόλη, θυμόλη, ευκαλυπτόλη, καμφορά είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται σε περίπτωση βαρροικής ακαρίασης (Varroa jacobsoni). 6.4 Πέραν των ανωτέρων αρχών, επιτρέπονται οι κτηνιατρικές αγωγές ή οι επεξεργασίες των κυψελών, κηρήθρων κλπ, που είναι υποχρεωτικές δυνάμει της εθνικής ή της κοινοτικής νομοθεσίας. 6.5 Σε περίπτωση αγωγής με αλλοπαθητικά συνθετικά χημικά προϊόντα, τα μελίσσια στα οποία εφαρμόζεται η αγωγή πρέπει να απομονώνονται κατά τη διάρκεια της εν λόγω αγωγής και όλο το κερί πρέπει να αντικαθίσταται με κερί που πληροί τους όρους του παρόντος κανονισμού. Στη συνέχεια, για τα μελίσσια αυτά θα ισχύει η περίοδος μετατροπής διάρκειας ενός έτους. 6.6 Οι απαιτήσεις του προηγούμενου σημείου δεν εφαρμόζονται στα προϊόντα που αναφέρεται στο σημείο 6.3 στοιχείο ε). 6.7 Όποτε πρόκειται να χρησιμοποιηθούν κτηνιατρικά φαρμακευτικά προϊόντα, ο τύπος του προϊόντος (συμπεριλαμβανομένης της ένδειξης της ενεργού φαρμακολογικής ουσίας) καθώς και οι λεπτομέρειες της διάγνωσης, η ποσολογία, η δοσολογία, η διάρκεια της αγωγής και η περίοδος απόσυρσης σύμφωνα με τον νόμο πρέπει να καταγράφονται σαφώς και να δηλώνονται στην αρχή ή το φορέα επιθεώρησης πριν τα προϊόντα διατεθούν στην αγορά ως βιολογικής παραγωγής. 7 Ορθές πρακτικές εκτροφής και αναγνώρισης. 7.1 Απαγορεύεται η εξόντωση των μελισσών στις κηρήθρες ως μέθοδος συνδεόμενη με τη συλλογή μελισσοκομικών προϊόντων.

9 7.2 Απαγορεύονται οι ακρωτηριασμοί όπως η κορυφοτομή των φτερών της βασίλισσας. 7.3 Επιτρέπεται η αντικατάσταση της βασίλισσας που συνεπάγεται την θανάτωση της παλιάς βασίλισσας. 7.4 Η πρακτική της εξόντωσης του αρσενικού γόνου (καταστροφή του κηφηνόγονου), επιτρέπεται μόνο για την περιστολή της βαρροικής ακαρίασης (Varroa jacobsoni). 7.5 Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση συνθετικών χημικών απωθητικών κατά τη διάρκεια των ενεργειών συλλογής μελιού. 7.6 Η ζώνη στην οποία βρίσκεται το μελισσοκομείο πρέπει να καταχωρείται σε ειδικό μητρώο μαζί με τα αναγνωριστικά στοιχεία των κυψελών. Ο φορέας ή η αρχή επιθεώρησης πρέπει να ενημερώνονται για την μετακίνηση των μελισσιών εντός συμφωνούμενης προθεσμίας. 7.7 Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την εξασφάλιση της κατάλληλης συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκευσης των μελισσοκομικών προϊόντων. Όλα τα μέτρα που λαμβάνονται προς εκπλήρωση των απαιτήσεων καταγράφονται. 7.8 Οι αφαιρέσεις των πλαισίων μελιού και οι ενέργειες συλλογής μελιού πρέπει να καταχωρούνται στο ειδικό μητρώο του μελισσοκομείου. 8 Χαρακτηριστικά των κυψελών και υλικά που χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία. 8.1 Οι κυψέλες πρέπει να κατασκευάζονται βασικά από φυσικά υλικά που δεν παρουσιάζουν κίνδυνο μόλυνσης του περιβάλλοντος ή των μελισσοκομικών προϊόντων. 8.2 Εκτός από τα προϊόντα που αναφέρονται στο σημείο 6.3 στοιχείο ε), εντός των κυψελών χρησιμοποιούνται μόνο (φυσικά)προϊόντα όπως πρόπολη, κερί και φυτικά έλαια. 8.3 Το κερί για τις νέες κηρήθρες πρέπει να προέρχεται από μονάδες βιολογικής παραγωγής. Ως παρέκκλιση, ιδίως στην περίπτωση των νέων εγκαταστάσεων ή κατά την περίοδο μετατροπής, η αρχή ή ο φορέας επιθεώρησης μπορεί να επιτρέπει, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δεν υπάρχει στην αγορά βιολογικό κερί, τη χρήση κεριού μη προερχόμενου από τέτοιες μονάδες, εφόσον αυτό προέρχεται από πώματα κελιών κηρήθρας(ξελεπίσματα). 8.4 Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση κηρήθρων που περιέχουν γόνο προς εξαγωγή μελιού. 8.5 Για την προστασία των υλικών (πλαισίων, κυψελών, κηρήθρων), ιδίως στις επιδημίες επιτρέπονται μόνο τα ενδεδειγμένα προϊόντα που προβλέπονται στο μέρος Β τμήμα 2 του παραρτήματος ΙΙ (Μικροοργανισμοί που δεν είναι γενετικά τροποποιημένοι, κατά την έννοια της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ-βακτήρια μύκητες ιοί- π.χ. Bacillus thurigiensis) 8.6 Επιτρέπεται η φυσική επεξεργασία, όπως με ατμό ή γυμνή φλόγα.

10 8.7 Για τον καθαρισμό και την απολύμανση των υλικών, των κτηρίων, του εξοπλισμού, των σκευών ή των προϊόντων που χρησιμοποιούνται στη μελισσοκομία, επιτρέπονται μόνο οι ενδεδειγμένες ουσίες που προβλέπονται στο μέρος Ε του παραρτήματος ΙΙ (Σαπούνι καλίου και νατρίου / Νερό και ατμός / Γάλα ασβέστου / Άσβεστος / Καυστική άσβεστος / Υποχλωριώδες νάτριο π.χ. χλωρίνη / Καυστική σόδα / Καυστική ποτάσα / Υπεροξείδιο του υδρογόνου / Αιθέρια έλαια φυτών / Κιτρικό, υπεροξεικό, μυρμηκικό, γαλακτικό, οξαλικό και οξικό οξύ / Αλκοόλη / Φορμαλδεύδη / Ανθρακικό νάτριο) Υποχρεώσεις παραγωγού που ασκεί βιολογική μελισσοκομία Να γνωρίζει και να εφαρμόζει την ισχύουσα νομοθεσία. Να τεκμηριώνει λογιστικά κάθε εισερχόμενο και εξερχόμενο στην εκμετάλλευση του προϊόν (είδος, ποσότητα, σύσταση, προέλευση). Να ζητά πιστοποιητικό Συμμόρφωσης και Ποσότητας για κάθε προϊόν που αγοράζει Να εκδίδει πιστοποιητικό παρτίδας για κάθε παρτίδα προϊόντος που διαθέτει. Να καταγράφει την πώληση σε ημερολόγιο πώλησης, τις επεμβάσεις σε ημερολόγιο εργασιών, τις θεραπευτικές αγωγές στο ημερολόγιο Θεραπευτικών Αγωγών. Να ενημερώνει κάθε αύξηση ή μείωση των μελισσιών το Φορέα. Να εφαρμόζει «Σχέδιο Εκμετάλλευσης» που εκπονεί ο φορέας. Να εγγυάται την ελεύθερη & ανεμπόδιστη πρόσβαση των ελεγκτικών οργάνων σε τακτικό ή έκτακτο έλεγχο. Να χρησιμοποιεί νόμιμα το Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης, Πιστοποιητικό παρτίδας, Σήμα, Ταυτότητες, Ιδιότητα, κ.ά. Τέλος δεσμεύεται να αποδεχθεί την επιβολή των κυρώσεων του καν. 2092/91 (άρθρο 9 και 10) Βιβλιογραφία. Η ΑΛΧΙΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΙΣΣΙΟΥ..Michael Thiele ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ.ΒΑΣΙΛΗ ΛΙΑΚΟΥ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΠΗΤΕΡ ΤΟΜΠΚΙΝΣ-ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΜΠΕΡΝΤ ΓΡΑΠΤΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. Α.ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ.