Η ΜΟΝΗ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΕΝΟΣ ΧΡΕΟΥΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙ.
|
|
- Ήλιόδωρος Βονόρτας
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Δ. ΜΙΧΑΗΛΑΡΗΣ Η ΜΟΝΗ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΕΝΟΣ ΧΡΕΟΥΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙ. Στὸ ἰδιωτικὸ ἀρχεῖο τῆς οἰκογένειας Περούλη 1 ποὺ ἀπόκειται στὸ Κρατικὸ Ἀρχεῖο τῆς Βενετίας, 2 ἀνάμεσα στὰ πολλὰ ἄλλα ντοκουμέντα, ποὺ εἴτε ἔχουν ἄμεση σχέση μὲ τὴν οἰκογένεια αὐτὴ καὶ τὶς ἐμπορικὲς καὶ ἄλλες δραστηριότητές της, εἴτε, κάποτε, δὲν συνάπτονται παρὰ ἔμμεσα μὲ αὐτήν, βρίσκεται καὶ τὸ ἀντίγραφο ἑνὸς ἐγγράφου τῆς μονῆς Πεντέλης, ποὺ κατὰ τὴ γνώμη μας προσφέρει ὁρισμένα στοιχεῖα στὴν ἱστορία τῆς μονῆς, ἀλλά, κυρίως, ἀποτελεῖ μιὰ καλὴ μαρτυρία γιὰ τὶς οἰκονομικὲς πραγματικότητες τῆς Τουρκοκρατίας. Συγκεκριμένα πρόκειται γιὰ ἕνα ἐπιτροπικὸ γράμμα ποὺ συντάχθηκε στὶς 8 Ὀκτωβρίου 1719 μὲ τὴ σύμφωνη γνώμη ὅλων τῶν μοναχῶν τῆς μονῆς ( ἄπαντες οἱ ἀσκούντες καὶ κοινοβηοτέβοντες ἱερομένοι τε καὶ μοναχοὶ ) καὶ ἐπικυρώθηκε ἀπὸ τὸν μητροπολίτη Ἀθηνῶν Ἰάκωβο 3 καὶ ἀπὸ ὁρισμένα πρόσωπα τῆς ἀνώτερης ἀθηναϊκῆς κοινωνίας, καὶ τοῦ ὁποίου ἴσον καὶ ὅμοιον συντάσσεται στὴ Σμύρνη στὶς 12 Δεκεμβρίου 1719 καὶ ἐπικυρώνεται ἀπὸ τὸν Βενετὸ πρόξενο τῆς πόλης 1. Γιὰ τὴν οἰκογένεια αὐτὴ ἀθηναϊκῆς καταγωγῆς διαθέτουμε τώρα τὸ δημοσίευμα τοῦ Vincenzo Ruzza, La famiglia Perulli da Atene a Venezia, [Vittorio Veneto 2000], σ. 119, τὸ ὁποῖο δὲν ἀποτελεῖ ἐπιστημονικὴ προσέγγιση ἀλλὰ μιὰ συγκινητικὴ κατάθεση ἑνὸς ἀπὸ τὰ τελευταῖα μέλη ἐκ θηλυγονίας τῆς οἰκογένειας Περούλη, ὁ ὁποῖος μετὰ ἀπὸ πολύχρονη καὶ κοπιαστικὴ προσπάθεια, ἀπόσο εἶμαι σὲ θέση νὰ γνωρίζω, συγκέντρωσε ὅλες τὶς βιβλιογραφικὲς ἀναφορὲς στὴν ἑλληνικὴ καὶ ἰταλικὴ γλώσσα σχετικὰ μὲ τοὺς Περούληδες καὶ τὴ δράση τους, φθάνοντας στὸ σημεῖο νὰ μεταφράσει στὰ ἰταλικὰ καὶ ἑλληνόγλωσσες μελέτες γιὰ τοὺς προγόνους του βλ. ἐπίσης Π. Δ. Μιχαηλάρης, «L attività armatoriale di Demetrio Peruli ed il suo intervento al traffico Mediterraneo», Actes du IIe Colloque International d Histoire. Économies Mediterranéennes-Équilibres et Intercommunications XIIIe-XIEe siècles, τ. 1, Ἀθήνα 1987, σ Τὸ ἔγγραφο ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ ἐδῶ ἀπόκειται στὴν ἐκτὸς καταλόγων σειρὰ μὲ τὰ στοιχεῖα, Archivio Privato dei Conti Perulli, S. T. [Serie Terza], b Προσπαθώντας νὰ ἐντοπίσω στοιχεῖα γιὰ τὸν μητροπολίτη αὐτόν, ποὺ συχνὰ συγχέεται μὲ τὸν ὁμώνυμό του ποὺ διετέλεσε μητροπολίτης Ἀθηνῶν κατὰ τὴν εἰσβολὴ τοῦ Μοροζίνη, διαπίστωσα ὅτι ὁ μητροπολιτικὸς κατάλογος τῆς περιοχῆς παρουσιάζει ἀρκετὰ κενά, μολονότι βρισκόμαστε πιὰ στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. Μετὰ λοιπὸν ἀπὸ μιὰ μικρὴ ἔρευνα
2 32 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης Φραγκίσκο Χορτάτζη 4 στὶς 22 Δεκεμβρίου τῆς ἴδιας χρονιᾶς. Αὐτὸ τὸ τελευταῖο λοιπὸν ἐπικυρωμένο ἐπιτροπικὸ ἔγγραφο εἶναι ποὺ ἔχουμε τώρα στὴ διάθεσή μας μέσω τοῦ ἀρχείου Περούλη, γιὰ νὰ παρακολουθήσουμε ἕνα ἐνδιαφέρον ἐπεισόδιο σχετικὰ μὲ τὴν οἰκονομικὴ κατάσταση τῆς μονῆς Πεντέλης στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰώνα. Γιὰ τὴν ἱστορία τῆς μονῆς Πεντέλης (Κοίμηση τῆς Θεοτόκου) ἔχουν γραφτεῖ ἀρκετὰ πράγματα, τὰ ὁποῖα κατὰ βάση ἀνακυκλώνουν γνωστὰ στοιχεῖα γιὰ τὴν ἵδρυση καὶ τὴν παρουσία τῆς μονῆς. Ἡ κατάσταση αὐτὴ ἐνδεχομένως ἔχει τὴν αἰτιολογία της στὸ γεγονὸς ὅτι τὸ ἀρχεῖο τῆς μονῆς δὲν διασώθηκε 5 καὶ κατὰ συνέπεια οἱ πηγὲς γιὰ τὴν ἱστορία τῆς μονῆς παραμένουν πάντα οἱ ἴδιες: ὁρισμένα πατριαρχικὰ γράμματα, δημοσιευμένα ἀρκαὶ προσφυγὴ κυρίως στὶς πληροφορίες ποὺ μᾶς παρέχει ὁ Ἰωάννης Μπενιζέλος (Ἱστορία τῶν Ἀθηνῶν, μὲ προλεγόμενα Ἰωάννου Γενναδίου, ἐπιμ. Ι. Κόκκωνα-Γ. Μπώκου, ἐπιστημ. ἐποπτεία καὶ παρουσίαση Μ. Ι. Μανούσακας, τ. 1-2, Ἀθήνα 1986), τὰ πατριαρχικὰ γράμματα ἀπὸ τὴν τράπεζα τοῦ Προγράμματος «Θεσμοὶ καὶ Ἰδεολογία στὴ νεοελληνικὴ κοινωνία, 15ος-19ος αἰ.» τοῦ ΚΝΕ/ΕΙΕ καὶ ἄλλες πληροφορίες ἀπὸ τὴν ἀθηναϊκὴ βιβλιογραφία συνθέτω, μὲ κάθε ἐπιφύλαξη, τὸν ἐπισκοπικὸ κατάλογο Ἀθηνῶν, γιὰ τὰ χρόνια ποὺ ἐδῶ μᾶς ἀπασχολοῦν, ὡς ἑξῆς: Ἰάκωβος, πρωτοσύγκ. Μυτιλήνης 1676, Ἰούν. 6-(1687;), Ἀθανάσιος 1687(;)-1689(;), Κύριλλος (;)- Ὀκτ. 1703, Μελέτιος (Μιχαὴλ Μήτρου, ἀπὸ Ἰωάννινα) Ὀκτ , Ἰάκωβος Β (ἀπὸ Κύθνο) , Ζαχαρίας βλ. καὶ Ἰω. Ἀναστασίου, Βιβλιογραφία τῶν ἐπισκοπικῶν καταλόγων τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Θεσσαλονίκη 1979, σ Γιὰ τὴν κρητικῆς καταγωγῆς οἰκογένεια τῶν Χορτάτσηδων βασικὲς παραμένουν πάντα οἱ δύο μελέτες τοῦ Μ. Ι. Μανούσακα: «Συμβολὴ εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Κρητικῆς οἰκογενείας Χορτάτση», ΕΕΒΣ 26 (1956) καὶ «Τὰ ἔγγραφα τῶν Χορτάτσηδων τῆς Σμύρνης (Συλλογὴ Whittall)», Μικρασιατικὰ Χρονικὰ 10 (1963) Εἰδικότερα γιὰ τὸν Φραγκίσκο Χορτάτση τοῦ ἐπιτροπικοῦ βλ. «Συμβολή...», ὅ.π., σ σύμφωνα μὲ τὶς πληροφορίες ποὺ μᾶς δίνει ὁ Μ. Μανούσακας ὁ Φρ. Χορτάτσης διορίστηκε πρόξενος τῆς Βενετίας στὴ Σμύρνη στὶς 18 Ὀκτ. 1719, θέση ποὺ διατήρησε ἕως τὸ θάνατό του (περὶ τὸ 1750), μολονότι προσπάθησε ἀνεπιτυχῶς νὰ μετατεθεῖ στὸ προξενεῖο τῆς Θεσσαλονίκης. Τὸ ἔγγραφο λοιπὸν τῆς μονῆς Πεντέλης ποὺ ἐπικυρώνει στὶς 19 Δεκεμβρίου 1719 εἶναι μία ἀπὸ τὶς πρῶτες πράξεις τῆς προξενικῆς του σταδιοδρομίας. Στὴν ἰταλικὴ ἐπικύρωση τοῦ Βενετοῦ προξένου ἀναφέρεται ὅτι τὸ πρωτότυπο ἔφερε ἐπικύρωση καὶ τοῦ Γάλλου προξένου στὴν Ἀθήνα, πράγμα ποὺ ἁπλῶς καταγράφεται στὸ ἀντίγραφό μας. Πάντως πρόξενος τῆς Γαλλίας στὴν Ἀθήνα τὰ χρόνια αὐτὰ εἶναι ὁ Γάσπαρης, ἀπὸ τὴ γνωστὴ ἀθηναϊκὴ οἰκογένεια ποὺ ἤδη ἀπὸ τὸν 17ο αἰ. εἶχε ἀποκτήσει τὴ γαλλικὴ ἰθαγένεια (βλ. Βασ. Κρεμμυδᾶς, Τὸ ἐμπόριο τῆς Πελοποννήσου τὸ 18ο αἰώνα ( ) (μὲ βάση τὰ γαλλικὰ ἀρχεῖα), Ἀθήνα 1972, σ. 47). 5. Ἡ μαρτυρία τοῦ ἡγουμένου τῆς μονῆς Κυρίλλου Δέγλερη (ἡγούμενος ἀπὸ τὸ ) ποὺ ὡς ἀπομνημόνευμα χρησιμοποιεῖται, παρὰ τὴν προφορικότητά της, ἀπὸ πολλοὺς μελετητὲς ὡς ἀσφαλὴς πηγὴ ἀναφέρει καταστροφὴ τοῦ ἀρχείου τῆς μονῆς ἀπὸ τοὺς Τούρκους στρατιῶτες τοῦ Ὀμὲρ Βριόνη, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν πρώτων χρόνων τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης.
3 Ἡ Μονὴ Πεντέλης στὴ δίνη ἑνὸς χρέους στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. 33 κετὲς φορές, κάποιες ἐπιγραφές, ἀρκετὲς μαρτυρίες ἀπὸ περιηγητικὰ κείμενα, τὰ «ἀπομνημονεύματα» ἑνὸς ἡγούμενου, καταθέσεις στοιχείων ἀπὸ δικαιοπρακτικὰ ἔγγραφα. 6 Σύμφωνα μὲ αὐτά, λοιπόν, ἡ μονὴ Πεντέλης ἱδρύθηκε στὰ τέλη τοῦ 16ου αἰ. (πιθανώτατα τὸ ἔτος 1578) μὲ μυθιστορηματικὸ τρόπο ὅπως συμβαίνει σὲ πολλὲς ἀνάλογες περιπτώσεις, φέρεται περίπου ὡς ἰδιωτικὴ τῆς οἰκογένειας Δέγλερη 7 καθὼς πολλοὶ ἀπὸ τοὺς γνωστοὺς ἡγουμένους τῆς πρώτης περιόδου δράσης τῆς μονῆς εἶναι μέλη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς, καὶ γενικὰ ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα μοναστήρια τῆς Ἀττικῆς ποὺ ἐπιβίωσε ὣς τὶς μέρες μας, ἔχοντας στενοὺς δεσμοὺς μὲ ὁρισμένες ἀπὸ τὶς πρῶτες ἀθηναϊκὲς οἰκογένειες. 8 Φυσικὰ ἐδῶ δὲν εἶναι πρόθεσή μας νὰ παραθέσουμε τὴν ἱστορία τῆς μονῆς, γι αὐτὸ ἂς παρακολουθήσουμε τὸ ντοκουμέντο καὶ τὶς πληροφορίες ποὺ αὐτὸ ἀποδεσμεύει Δημ. Γρ. Καμπούρογλου, Μνημεῖα τῆς ἱστορίας τῶν Ἀθηναίων, τ. 1-3, Ἀθήνα (στὸ ἔργο αὐτὸ ὑπάρχουν διάσπαρτες πληροφορίες γιὰ τὴ μονὴ κυρίως στὶς σελ , 336, τοῦ πρώτου τόμου καὶ σελ τοῦ δευτέρου τόμου) Διονύσιος Σ. Ἀλβανάκης, Ἱστορία τῶν ἱερῶν μονῶν τοῦ κράτους, Α Μοναὶ μητροπόλεως Ἀθηνῶν, τόμος πρῶτος Ἱερὰ μονὴ Πεντέλης, Ἀθήνα 1905 Δ. Γρ. Καμπούρογλου, «Ἡ μονὴ Πεντέλης», Μελέται καὶ Ἔρευναι, Ἀθήνα 1923, σ ὁ ἴδιος, Ἱστορία τῶν Ἀθηνῶν, τ. Β, Ἀθήνα 1890, σ Γ. Προκόπης, «Ἡ ἱερὰ μονὴ Πεντέλης», Ἀθήνα 1967 (ἀνάτυπο ἀπὸ τὸν Ι τόμο τῆς Θρησκευτικῆς καὶ Ἠθικῆς Ἐγκυκλοπαιδείας, στ ) Ἰωάννης Ἠλ. Βολανάκης, Ὁδηγὸς τοῦ Μουσείου τῆς ἱερᾶς μονῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης, β ἔκδ., [Ἀθήνα] Νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἀπὸ τὰ χρόνια ἵδρυσης τῆς μονῆς ἕως τὶς τελευταῖες δεκαετίες τοῦ 19ου αἰ. ἔχουν ἐντοπιστεῖ δέκα τουλάχιστον πρόσωπα ἀπὸ τὴν οἰκογένεια αὐτὴ ποὺ διετέλεσαν ἡγούμενοι τῆς μονῆς, βλ. Βολανάκης, ὅ.π., σ. 7-8 ὅπου κατάλογος τῶν ἡγουμένων ὡστόσο, καὶ τὸ ἔγγραφό μας τὸ ἀποδεικνύει, ὑπάρχουν ἀρκετὲς ἐλλείψεις καὶ στὸν κατάλογο αὐτὸ ἀφοῦ ὁ ἡγούμενος Γρηγόριος τοῦ ἐγγράφου δὲν μαρτυρεῖται ἀπὸ καμιὰ ἄλλη πηγὴ ἢ συγχέεται μὲ κάποιον ἄλλο. Σ αὐτὰ νὰ προστεθοῦν οἱ σχολιασμένες πλέον πληροφορίες ποὺ παραδίδει ὁ Δημ. Γρ. Καμπούρογλου, «Ἡ μονὴ Πεντέλης», ὅ.π., σ. 90 κ.ἑξ. ὅπου τὰ σχετικὰ μὲ τὴ δράση τῶν μελῶν τῆς οἰκογένειας Δέγλερη. 8. Ἡ σύνδεση, καλύτερα ἐξάρτηση, ὁρισμένων μονῶν ἀπὸ πλούσιες οἰκογένειες ποὺ ἐνδεχομένως ἀνάγεται καὶ στὴν ἵδρυσή τους ἀλλὰ κυρίως στὴν οἰκονομικὴ ἐνίσχυσή τους, κατὰ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ χρησιμοποιοῦν τὰ μοναστήρια ὡς καταλύματά τους εἶναι ἕνα ἐνδιαφέρον θέμα, τὸ ὁποῖο, ἀπόσο γνωρίζω, δὲν ἔχει μελετηθεῖ συστηματικά. Ὅσον ἀφορᾶ λ.χ. τὴν μονὴ Πεντέλης εἶναι βεβαιωμένη ἡ στενὴ σχέση της μὲ τὶς ἀρχοντικὲς ἀθηναϊκὲς οἰκογένειες τῶν Μισεραλιώτη, Ταρωνίτη καὶ Μπενιζέλου. 9. Τὸ ἔγγραφο δημοσιεύεται χωρὶς ἀποκαταστάσεις ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀνάλυση κάποιων βραχυγραφιῶν τῆς ἰταλικῆς ἐπικύρωσης. Ὡστόσο, πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι ὡς ἐκκλησιαστικὸ ἔγγραφο εἶναι ἀρκετὰ ἀνορθόγραφο ἀκόμα καὶ σὲ ὅρους καθαρὰ ἐκκλησιαστικοὺς τῶν ὁποίων ἡ συχνὴ ἐπανάληψη μᾶλλον ἔπρεπε νὰ εἶχε ἐμπεδώσει καὶ τὴν ὀρθὴ χρήση τους (ἀσκούντες, ἐπήκλην, κοινοβηοτέβοντες, εφρόσυνον, εντρηαδη, ἐκληθήσαμεν κ.λπ.).
4 34 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης ὁ ἀθηνῶν ἰάκωβος βεβαιοῖ: δεκεμβρίου εἰς τὴν σμύρνην, τὸ ἴσον καὶ ὅμοιον ἐκ τοῦ προτοτύπους- ἄπαντες οἱ ἀσκούντες καὶ κοινοβηοτέβοντες ἱερομένοι τε καὶ μοναχοὶ ἐν τῇ ἱερὰ καὶ σεβασμία μονὴ εἰς ὄνομα τιμομένη τῆς δεσποίνης ἡμῶν θεοτόκου τὸ ἐπήκλην Πεντέλης ἔχοντες τὸ εφρόσηνον καὶ χαρὰν τὴν ἔνθεον ὁποῦ ἐκληθήσαμεν εἰς τὸν ἱερὸν ναὸν διὰ νὰ ὑμνοῦμεν τὸν ἐντρηάδη θεὸν καὶ τὴν δεσποινάμας εὐχαρηστοῦμεν θεοτόκον, ὀποῦ ἐστόλησεν ταύτην τὴν ἱερὰν μονὴν μὲ διάφορα υποστατικὰ εἰς ταῖς τῶν πατέρων χρείαις, διὰ τοῦτο δὲν εἶναι τόσον ἀφούμηστη ἀλλὰ ἐπαινεμένη διὰ τὰ ἄλλα χαρήσματα ὁποῦ ἔχη καὶ πλέον διὰ τὴν τῶν ὑποστατικῶν ἀπόκτησιν, ἡ ανωμαλίαις ὄμως τῶν χρόνων ἔφεραν ἔληψιν τῶν εἰσοδημάτων καὶ ὀληγοστεψιν τῆς ἐντράδας, ὄτι ἡ δεκατία ἔγηνεν ἔκπαλαι ἀποκοπὴ διὰ νὰ δίδεται μέλη εἰς τὴν αὐθεντίαν τὸ κατέτος, καὶ τὰ μελήσια ἀφανηστέντα ὑπὸ τῶν ἐναντίον καιρῶν ἐξέπεσεν εἰς χρέος διὰ νὰ ἀναπληρὴ τὴν τελήαν ἀποκοπὴν τοῦ ὀποίου ἡ διαφορὰ ἀκολουθὰ περησὴ καὶ μετὰ καιρὸν φοβερίζη τὸ διάφορον νὰ ὑπερέβη τὸ ἴδιον χρέος καὶ φοβηθέντες μήπως ὑστερηθὴ κανένα ἀπὸ τὰ ὑποστατικὰ αὐτοῦ ὀποῦ ἀμποτες οὔτε νὰ γένη οὔτε νὰ καταφερθῆ. Ταῦτα στοχασθέντες ἡμεὶς ἀπεφασήσαμεν οἱ πατέρες κοινῶς καὶ τὸν καθηγούμενον τῆς ἱερᾶς μονῆς Πεντέλης κὺρ Γρηγόριον, ἐπήτροπον ἐποιήσαμεν καὶ καθολικὸν οἰκοκύρην νὰ ὑπάγη ἢ εἰς τὴν Χίον, ἢ εἰς τὴν Σμύρνην, καὶ ἕως εἰς τὴν Βενετίαν διὰ νὰ ἠμπορέση νὰ εὔρη σολδία μὲ ὀληγότερον τὸ διάφορον νὰ σηκόση τοῦτο τὸ χρέος ὁποῦ ἔχη ἐδῶ, καὶ ἡμεῖς στέργομεν καὶ βεβαιόνομεν ὄτι ἤθελεν κάμη ὁ ἄνωθέν μας ἡγούμενος νὰ εἶναι καλὰ γενομένα, κάντε σολδία ἤθελεν σηκώση, τὰ στέργομεν διὰ χρέος, κάντε τῆς τζέκας τὰ σολδία ὁποῦ εἶναι εἰς τὴν Βενετίαν ἤθελεν τὰ σηκόση ἤθελεν τὰ πουλίση ἢ τὸ διάφορόντου ἤθελεν πουλήση τὰ στέργομεν ὄλα διὰ καλὰ γενομένα. ἀκόμη τοῦ δίδομεν ἀπλὴν ἄδειαν καὶ ἐξουσίαν διὰ νὰ ἤθελεν βάνη ἐπητροπόν του τόσον διὰ τὰ σολδία τῆς Βενετίας ὄσον καὶ διὰ ἄλλην χρείαν ὀποῦ ἤθελεν τοῦ φανηστῆ εὔλογον βεβαιονοντές τον μὲ ταῖς ἴδιαις μας ὑπογραφαῖς διὰ ἴδιον καὶ καθολικὸν ἐπίτροπον τῆς ἄνωθεν εἰρημένης ἱερᾶς μονῆς Πεντέλης: ὀκτωβρίου- 8= ὀκτωβρίου -8 - εἰς τὴν ἀθήνα ὁ ἀθηνῶν ἰάκωβος βεβαιοῖ:- γερμανὸς ἱερομόναχος βεβαιοῖ:- μητροφάνης μοναχὸς βεβαιοῖ:- νεκτάριος ἱερομόναχος βεβαιοῖ:- νεκτάριος μοναχὸς βεβαιοῖ:- διονύσιος ἱερομόναχος βεβαιοῖ:- σεραφὶμ μοναχὸς βεβαιοῖ:- σωφρόνιος μοναχὸς βεβαιοῖ:- θεοδόσιος μοναχὸς βεβαιοῖ:-
5 Ἡ Μονὴ Πεντέλης στὴ δίνη ἑνὸς χρέους στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. 35 Ἡ ταπεινότης ἡμῶν διὰ τοῦ παρόντος δηλοποιῆ μὲ τὰ τῶν κάτωθεν τιμίων μαρτύρων ὄτι τὰ ἄνωθεν γεγραμένα δηνὄτι [=δηλονότι] ἡ ἐπητροπηκὴ τῶν πατέρων τῆς μονῆς Πεντέλης ὀποῦ καταστένουσι τὸν ἡγουμενόντους κὺρ γρηγόριον διὰ ἐπίτροπόν τους ὠς διὰλαμβάνη εἶναι ἀληθηνὴ καὶ βεβαία καὶ οὔτως ὁμολογοῦμεν:- σταμάτιος ἱερεὺς καὶ οἰκονόμος βεβαιοῖ:- νερούτζιος ἱερεὺς σακελλάριος βεβαιοῖ:- δημήτριος ἱερεὺς καὶ σκευοφήλαξ βεβαιοῖ:- ἀντώνιος παλαιολόγος βεβαιοῖ:- μπενιζέλος ἰωάννου βεβαιοῖ:- σωτήρχος λατήνος βεβαιοῖ:- μπερνάρδος παλαιολόγος βεβαιοῖ:- μιχαὴλ γερένης βεβαιοῖ:- μπενάρδος καπετανάκης βεβαιοῖ:- δημήτριος πατούσας βεβαιοῖ:- μπερνάρδος πατησότης βεβαιοῖ:- μιχάλης φωκάς βεβαιόνη:- γεώργιος καπετανάκης βεβαιοῖ:- ἄνγγελος μπενιζέλος βεβαιοῖ:- λεονάρδος καβαλάρης βεβαιοῖ:- Νoi Fran(ces)co Cortazzi per la Serenissima Repub(li)ca Veneta Console in Smirne e sue dependenze havendo perfetta cognitione della lingua e carattere Greco, certifichiamo et attestiamo a qualunque appartenirà qualmente la sopradetta copia è extratta dall originale firmato dal Ρadre superiore et dagl altri religiosi Greci dimoranti nel monasterio della Βeata Vergine di Μendelli d Αthene et dal Rev(erendissi)mo Vescovo Jacobo Greco di Αthene et dal Sig(no)r Console Francese dimorante in Αthene; Ιn fede diche habbiamo firmata la presente di nostra propria mano, e fatto ponere il solito sigillo di questo nostro Consolato - Data in Smirne adi 22 Decembre 1719 S.Ν. Fran(ces)co: Cortazzi Console Veneto Simon Αrrivabene Cancelliere [κάτω ἀριστερὰ πάνω σὲ βουλοκέρι ἡ σφραγίδα τοῦ βενετοῦ προξένου]. Σύμφωνα, λοιπόν, μὲ τὸ ντοκουμέντο μας ἡ μονὴ Πεντέλης εἶχε ὑποχρέωση ἔκπαλαι νὰ καταβάλλει στὸ ὀθωμανικὸ δημόσιο ἀντὶ τῆς δεκάτης μία κατ ἀποκοπὴν ποσότητα σὲ μέλι. Ἐπειδὴ ὅμως οἱ καταστάσεις δὲν εὐνόησαν τὴν παραγωγὴ μελιοῦ ἀναγκάστηκε, πιθανότατα στὰ τέλη τοῦ 17ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰώνα, νὰ μετατρέψει τὴν καταβολὴ σὲ εἶδος σὲ χρηματικὴ καταβολὴ καὶ ἐπειδὴ δὲν μπόρεσε ἀφ ἑαυτῆς νὰ ἀνταποκριθεῖ στὴν ὑποχρέωση αὐτὴ ἀναγκάστηκε νὰ πέσει σὲ δανεισμὸ (μᾶλλον σὲ τοκογλυφία). Ἡ κατάσταση αὐτὴ δημιούργησε, σύμφωνα μὲ τὸ ἔγγραφό μας, μεγάλο χρέος, ποὺ ὑπῆρχε κίνδυνος νὰ πολλαπλασιαστεῖ καθὼς οἱ τόκοι ἔτειναν νὰ ὑπερβοῦν τὸ κεφάλαιο («καὶ μετὰ καιρὸν φοβερίζη τὸ διάφορον νὰ ὑπερέβη τὸ ἴδιον χρέος»), πράγμα ποὺ ἐξαναγκάζει τοὺς μοναχούς, προκειμένου νὰ ἀποφύγουν τὴν ἐκποίηση κτη-
6 36 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης ματικῆς περιουσίας τῆς μονῆς, νὰ καταστήσουν ἐπίτροπό τους τὸν ἡγούμενό τους Γρηγόριο ποὺ ἐντέλλεται νὰ μεταβεῖ στὴ Χίο ἢ στὴ Σμύρνη ἀλλὰ καὶ σ αὐτὴν ἀκόμα τὴ Βενετία γιὰ νὰ ἐξασφαλίσει φθηνότερο χρῆμα (νὰ δανεισθεῖ μὲ μικρότερο τόκο), ἢ νὰ χρησιμοποιήσει, μὲ ὅποιον τρόπο κρίνει πρόσφορο, κάποια κεφάλαια ποὺ διαθέτει, ὅπως θὰ δοῦμε παρακάτω, ἡ μονὴ στὴν τζέκα τῆς Βενετίας. Τὸ ἔγγραφο προκειμένου νὰ ἔχει μεγαλύτερη ἰσχὺ ἐπικυρώθηκε αὐθημερὸν ἀπὸ τὸν μητροπολίτη Ἀθηνῶν Ἰάκωβο καὶ ἀπὸ πολλὰ γνωστὰ ὀνόματα τοῦ ἀθηναϊκοῦ ἀρχοντολογίου. Στὴν ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων, ὅπως μᾶς δείχνει ἡ ἐπικύρωση τοῦ βενετοῦ προξένου, ὁ ἡγούμενος τῆς Πεντέλης Γρηγόριος ἔφθασε στὴ Σμύρνη, ἀλλὰ ὁ ἐντοπισμὸς τοῦ παρόντος ἐγγράφου στὸ ἀρχεῖο Περούλη πρέπει νὰ σημαίνει ὅτι ὁ Γρηγόριος πῆγε καὶ στὴ Βενετία, ὅπου ἡ πα ρουσία Ἀθηναίων εἴταν ἀνέκαθεν ἰσχυρή, καὶ πιθανότατα θὰ ζήτησε βοήθεια ἀπὸ αὐτοὺς ἢ θὰ πραγματοποίησε κάποιες ἄλλες ἐνέργειες γιὰ τὶς ὁποῖες εἶχε ἐξουσιοδοτηθεῖ, σύμφωνα μὲ τοὺς ὅρους τοῦ κειμένου. Ἡ ἐξέλιξη τῶν γεγονότων δὲν μᾶς εἶναι γνωστή, ἀλλὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ ἀμέσως ἑπόμενα χρόνια οἱ πηγὲς ποὺ ἔχουμε στὴ διάθεσή μας δὲν ἀναφέρονται σὲ ἐκποίηση ὑποστατικῶν τῆς μονῆς, πρέπει νὰ σημαίνει ὅτι οἱ ἐνέργειες τοῦ ἡγουμένου τῆς μονῆς ὁδήγησαν σὲ κάποιο θετικὸ ἀποτέλεσμα. 10 Ἂς δοῦμε ὅμως ἂν οἱ πληροφορίες τοῦ ἐγγράφου εἶναι δυνατὸν νὰ συνδεθοῦν μὲ ἄλλα γνωστὰ στοιχεῖα ὥστε νὰ ἀναδειχθεῖ μὲ σαφέστερο τρόπο τὸ πραγματικὸ γεγονὸς τῶν φορολογικῶν ὑποχρεώσεων καὶ τοῦ χρέους τῆς μονῆς ποὺ καλοῦνται νὰ ἀντιμετωπίσουν οἱ μοναχοὶ καὶ ὁ ἡγούμενός της, καθὼς τὸ ἔτος 1719 πλησιάζει πρὸς τὸ τέλος του. Βρισκόμαστε, λοιπόν, στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰώνα ὅταν ἡ περιοχὴ τῆς Ἀττικῆς ὑπάγεται στρατιωτικὰ ὡς καζὰς στὸ σαντζάκι τοῦ Εὐρίπου ὅπου καὶ ἡ ἕδρα τοῦ πασᾶ εἰδικότερα ἡ περιοχὴ αὐτὴ ἀνήκει στὸ πεδίο ἐποπτείας τοῦ ἀρχιευνούχου τοῦ ὀθωμανικοῦ παλατιοῦ (κισλὰρ ἀγᾶ), ὁ ὁποῖος εἰσπράττει τοὺς φόρους (περίπου γρόσια) τῆς περιοχῆς ἐκμισθώνοντάς τους, μέσω πλειστηριασμοῦ, σὲ ἕνα σούμπαση (βοεβόδα) μὲ ἐτήσια θητεία στὸ ἀξίωμα. 11 Φυσικὰ ἡ εἰσαγωγὴ ἀργότερα (1760) τοῦ συστήματος μαλικιανὲ διαφοροποιεῖ 10. Μάλιστα ἔχουμε πληροφορίες γιὰ τὸ ἀντίθετο συγκεκριμένα γύρω στὸ 1790 πραγματοποιοῦνται ἀρκετὲς ἀγορὲς κτημάτων στὴν περιοχὴ τῆς Ἀττικῆς ἐκ μέρους τῆς μονῆς Πεντέλης, βλ. Καμπούρογλου, Μνημεῖα, ὅ.π., τ. 1, σ Γιὰ τὴν ἔνταξη τοῦ καζᾶ Ἀττικῆς στὸ σαντζάκι τοῦ Εὐρίπου βλ. Ἰωάννης Γ. Γιαννόπουλος, Ἡ διοικητικὴ ὀργάνωσις τῆς Στερεᾶς Ἑλλάδος κατὰ τὴν Τουρκοκρατίαν ( ), Ἀθήνα 1971, κυρίως σ (Βρίσκω τὴν εὐκαιρία ἐδῶ νὰ ἀναφερθῶ στὴν πληροφορία ποὺ παραθέτει ὁ Σπ. Ἀσδραχάς, Μηχανισμοὶ τῆς ἀγροτικῆς οἰκονομίας στὴν Τουρκοκρατία (ΙΕ -ΙΣΤ αἰώνας), Ἀθήνα 1978, σ. 277, μὲ παραπομπὴ στὸ δημοσίευμα Rusi Stojkov, La division administrative de l eyalet de Romélie pendant les années
7 Ἡ Μονὴ Πεντέλης στὴ δίνη ἑνὸς χρέους στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. 37 ὣς ἕνα βαθμὸ τὰ πράγματα. Ὅσον ἀφορᾶ τὶς φορολογικὲς ὑποχρεώσεις τῆς μονῆς Πεντέλης οἱ διάσπαρτες πληροφορίες ποὺ ἔχουμε ἀποτυπώνουν, μέσα στὸ γενικὸ σχῆμα, τὴν ὑπαγωγή της στὸ τζαμὶ τῆς Βαλιντὲ σουλτάνας (βασιλομήτορος), 12 στὸ ὁποῖο εἴταν ὑποχρεωμένη νὰ καταβάλλει ἀντὶ τῆς δεκάτης ὁρισμένη ποσότητα μελιοῦ. 13 Εἶναι γνωστὸ ἀπὸ διάφορες μαρτυρίες ὅτι ἡ περιοχὴ τῆς Αττικῆς πα ρήγαγε ἱκανὲς ποσότητες μελιοῦ, προϊὸν ποὺ μαζὶ μὲ τὸ λάδι ἀποτελοῦσαν τὰ δύο σπουδαιότερα προϊόντα ποὺ ἐξάγονταν ἀπὸ τὴν περιοχή. Οἱ σελίδες τοῦ Ἐβλιᾶ Τσελεμπῆ (1667) ἀλλὰ κυρίως τοῦ Φελὶξ Μπωζοὺρ (τέλη 18ου αἰ.), soixante du XVIIe siècle, Studia Balcanica 1 (1970) , μὲ στοιχεῖα «γιὰ μιὰ διαφορετικότερη διοικητικὴ ὀργάνωση τῆς Στερεᾶς στὸν ιζ αἰώνα»). Ἡ ὑπαγωγὴ τῆς πόλης ὑπὸ τὸν ἀρχιευνοῦχο ἀνάγεται, ὅπως καὶ πολλὰ ἄλλα γεγονότα ἄλλωστε, στὴ μεσολάβηση μιᾶς Ἀθηναίας, τῆς Βασιλικῆς, ἡ ὁποία ὡς μέλος τοῦ αὐτοκρατορικοῦ χαρεμιοῦ μεσολάβησε κ.λπ. κ.λπ. (βλ. τὰ σχετικὰ στὸ Γιαννόπουλος, ὅ.π., σ. 120). Ἡ ὑπαγωγὴ αὐτή, φαίνεται νὰ πραγματοποιήθηκε πάντως στὶς ἀρχὲς τοῦ 17ου αἰ. καὶ στὸ σημεῖο αὐτὸ κρίνω σκόπιμο νὰ παραπέμψω στὶς ὀξυδερκεῖς παρατηρήσεις τοῦ Δημητρίου Καμπούρογλου, ὁ ὁποῖος, στὴν προσπάθειά του νὰ ξεκαθαρίσει τὰ τοῦ δημοσίου βίου τῶν Ἀθηναίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας, παραθέτει σωρεία ἀποσπασμάτων ἀπὸ περιηγητικὰ κείμενα ἀλλὰ καὶ ἀπὸ κείμενα ὅσων ἄλλων Ἑλλήνων ἱστορικῶν ἀσχολήθηκαν μὲ τὴν ἱστορία τῆς Ἀθήνας (Σουρμελής, Κωνσταντινίδης, Παπαρρηγόπουλος, Λάμπρος, Περραιβὸς κ.λπ.), ἀντιμετωπίζοντας μὲ κριτικὴ διάθεση τὶς πληροφορίες τους καὶ καταλήγοντας σὲ ὁρισμένα συμπεράσματα γιὰ τὰ διοικητικὰ πράγματα τῆς Ἀθήνας ποὺ ἀξίζουν τὴν προσοχή μας (βλ. Δημ. Καμπούρογλου, Ἱστορία τῶν Ἀθηνῶν, τ. 2, χ.χ., σ ). 12. Μολονότι ἡ ὑπαγωγὴ αὐτὴ τῆς μονῆς μαρτυρεῖται ἀπὸ πολλὲς πηγές, δὲν μπορέσαμε νὰ ἐντοπίσουμε τὴν ἐπίσημη πράξη τοῦ γεγονότος: πιθανότατα τὸ γεγονὸς πρέπει νὰ ἀναζητηθεῖ στὴν τουρκικὴ βιβλιογραφία. Ὡστόσο, ἔχουμε σὲ πατριαρχικὸ γράμμα τοῦ Γερασίμου Γ ποὺ συντάχθηκε τὸν Φεβρουάριο 1796 καὶ ἀφορᾶ τὴ μονὴ Πετράκη, μνεία παρόμοιας ἐξάρτησης. Ἀναφέρεται συγκεκριμένα ὅτι τὸ μοναστήρι τῶν Ἀσωμάτων Πετράκη ἐκτὸς ἀπὸ τὴν σταυροπηγιακή του ἰδιότητα...ὑπετάχθη... μεθ ὅλων τῶν μετοχίων αὐτοῦ, τσιφτιλικίων, ζώων, μελισσίων, δένδρων καὶ πάντων τῶν κινητῶν καὶ ἀκινήτων αὐτοῦ πραγμάτων, βάκφι γεγομένων εἰς τὸν νεωστὶ βασιλικῶς ἀφιερωθέντα τουρμπὲν τῆς περιφανεστάτης... Βαλιδὲς Σουλτάνης κυρίας ἡμῶν, καὶ ἠλευθερώθη τέλεον τῶν κατὰ καιροὺς συδοσιμάτων καὶ λοιπῶν ἐνοχλήσεων τῶν ἐν Ἀθήναις ἐξουσιαστῶν, ὀφεῖλον μόνον δίδοσθαι κατ ἔτος τὸ διορισθὲν αὐτῷ ἐτήσιον εἰς τὸν δαψιλῆ καὶ περιφανῆ Τουρπέι Σερίφ... (Καμπούρογλου, Μνημεῖα, τ. 1, σ. 357). Παράλληλα ἔχουμε καὶ φιρμάνι τοῦ σουλτάνου Σελὶμ Γ ( ) πιθανῶς μὲ τὴν ἴδια ὑπόθεση τῆς μονῆς Πετράκη, στὸ ὁποῖο ἀναφέρεται (σὲ μετάφραση)...ἐπὶ τῷ ὅρῳ ὁ ρηθεὶς ἡγούμενος νὰ δίδη χιλίας ὀκάδας μέλι καθαρὸν καὶ χιλίας ὀκάδας ἔλαιον κατ ἔτος εἰς τὸ πτωχοκομεῖον τὸ ὁποῖον νεωστὶ ἵδρυσεν εἰς Ἐϊοὺπ Ἐνσαρῆ...[ἡ Βαλιδὲ σουλτάνα] (Καμπούρογλου, Μνημεῖα..., τ. 1, σ ). 13. Κώστας Η. Μπίρης, Τὰ Ἀττικὰ τοῦ Ἐβλιᾶ Τσελεμπῆ. Αἱ Ἀθῆναι καὶ τὰ περίχωρά των κατὰ τὸν 17ον αἰῶνα, Ἀθήνα 1959, σ (ὁ συγγραφέας γνωρίζει τὶς προηγούμενες ἐκδοτικὲς προσπάθειες τοῦ Δημοσθένη Τζώρτζογλου καὶ τοῦ Σοφοκλῆ Α. Χουδαβερδόγλου, στὶς ὁποῖες ἐπισημαίνει ὁρισμένες ἀνεπάρκειες ποὺ αἰτιολογοῦν τὴ δική του ἔκδοση τοῦ Τσελεμπῆ).
8 38 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης ὁριοθετώντας μιὰ περίοδο ἑκατὸ χρόνων, ἐκτιμῶ ὅτι ἀποτελοῦν, ἀνάμεσα στὰ ἄλλα, δύο καλὲς μαρτυρίες γιὰ τὴν ἐκτροφὴ μελισσιῶν, τὴν παραγωγὴ καὶ ἐξαγωγὴ τοῦ μελιοῦ τῆς Ἀττικῆς. 14 Ὁ Μπωζοὺρ ποὺ γράφει στὰ τέλη τοῦ 18ου αἰώνα, ἀναφέρεται στὴ φήμη τοῦ μελιοῦ τῆς Ἀττικῆς καὶ ἰδιαίτερα ἐκείνου τοῦ Ὑμηττοῦ, στὸν τρόπο παραγωγῆς, στὴν ποιότητα, στὸν τρόπο ἐπεξεργασίας του. Κάνοντας διάφορους ὑπολογισμοὺς καταλήγει στὸ συμπέρασμα ὅτι τὰ μοναστήρια καὶ οἱ χωρικοὶ τῆς Ἀττικῆς εἶναι σὲ θέση νὰ συντηρήσουν περίπου κυψέλες, δηλαδὴ κάθε μία ἀπὸ τὶς δύο αὐτὲς πληθυσμικὲς ὁμάδες, καὶ ὑπολογίζει τὴ συνολικὴ παραγωγὴ σὲ λίβρες, ποσότητα ποὺ τὴν βρίσκει σύμφωνη μὲ τὰ τουρκικὰ καντάρια ποὺ ἐκτιμοῦν ὡς παραγωγὴ οἱ ἔμποροι (44 ὀκάδες τὸ καντάρι). Ὅσον ἀφορᾶ τὴ μονὴ Πεντέλης καὶ τὴ σχέση της μὲ τὸ μέλι, ὁ Ἐβλιὰ Τσελεμπὴ ἀναφέρει στὰ τέλη τοῦ 17ου αἰώνα ὅτι ἡ μονὴ διαθέτει κυψέλες, προφανῶς στρογγυλεύοντας τοὺς ἀριθμούς, ἐνῶ ὁ Μπωζοὺρ ἑκατὸ περίπου χρόνια ἀργότερα ἀναφέρει ὅτι σὲ σύνολο χιλιάδων κυψελῶν ποὺ διαθέτουν οἱ μονὲς τῆς Ἀττικῆς (στοὺς ὑπολογισμούς του δὲν συμπεριλαμβάνονται τὰ μετόχια τῶν μονῶν στὰ ὁποῖα ἀποδίδει ἱκανότητα συντήρησης ἄλλων κυψελῶν), ἡ μονὴ Πεντέλης ἀπὸ μόνη της διαθέτει κυψέλες. Οἱ ἀριθμοὶ ποὺ παραδίδουν οἱ δύο πηγὲς δὲν παρουσιάζουν σημαντικὲς ἀποκλίσεις καὶ πάντως συμφωνοῦν στὴ διαπίστωση ὅτι ἡ μονὴ Πεντέλης διαθέτει κυριαρχικὴ θέση στὴν ἐκτροφὴ μελισσιῶν καὶ τὴν παραγωγὴ μελιοῦ. Αὐτὸ ἄλλωστε τὸ γεγονὸς συντελεῖ ὥστε ἡ μονὴ νὰ καταβάλλει τὶς ὑποχρεώσεις της σὲ εἶδος, καθὼς ἔχει, θεωρητικὰ τουλάχιστον λόγω τοῦ ἀριθμοῦ τῶν κυψελῶν, τὴ δυνατότητα νὰ παράγει ἱκανὴ ποσότητα τοῦ προϊόντος αὐτοῦ. Ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἐμπλοκὴ αὐτὴ τὸ ἔγγραφό μας καταθέτει μὲ χαρακτηριστικὸ τρόπο ὅτι ἡ δεκατία ἔγηνε ἔκπαλαι ἀποκοπὴ διὰ νὰ δίδεται μέλη εἰς τὴν αὐθεντίαν. Ἡ μετατροπὴ τῆς δεκάτης σὲ χρηματικὸ ποσὸ ἀλλὰ καὶ τὸ ἀντίστροφο δὲν εἶναι μιὰ ἀσυνήθιστη διαδικασία γιὰ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας. Αλλωστε καὶ ἡ φύση τοῦ προϊόντος εἶναι τέτοια ποὺ ὅταν οἱ πηγὲς 14. Βλ. Κώστας Η. Μπίρης, Τὰ Ἀττικά, ὅ.π., σ Φελὶξ Μπωζούρ, Πίνακας τοῦ ἐμπορίου τῆς Ἑλλάδος στὴν Τουρκοκρατία ( ), μετ. Ἑλένης Γαρίδη, εἰσαγωγή, ἐπιμέλεια, σχολιασμὸς Τάσου Βουρνᾶ, Ἀθήνα 1974, σ Ἂς σημειωθεῖ ἐδῶ ἡ σημασία ποὺ ἔχουν ὁρισμένα ἀγροτικὰ προϊόντα, ἐκτὸς τῶν δημητριακῶν, γιὰ τὸν προσπορισμὸ κάποιου διαφοροποιημένου εἰσοδήματος στὴν οἰκογένεια τοῦ παραγωγοῦ, βλ. Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Ο οικονομικός χώρος των Ελλήνων στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, Αθήνα 1993, σ. 9 (ανάτυπο από το π. Επιλογή, 1993, σ ): ὁ συγγραφέας ἀναφέρει ὡς παράδειγμα τέτοιων προϊόντων τὶς ἐλιὲς καὶ τὰ σῦκα τῆς Μεσ - σηνίας, τὴ σταφίδα τοῦ Αἰγίου, τὸ μέλι τῆς Ἀττικῆς καὶ τὸν κρόκο τῆς Κοζάνης ἐπισημαίνοντας, παράλληλα, τὸν ρόλο τῆς γεωγραφίας καὶ τοῦ κλίματος γιὰ τὴν καλλιέργεια τῶν προϊόντων αὐτῶν.
9 Ἡ Μονὴ Πεντέλης στὴ δίνη ἑνὸς χρέους στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. 39 ἀναφέρονται σὲ φορολογία ἐπὶ τῶν μελισσίων φυσικὰ ἐννοοῦν τὸ προϊὸν τῆς κυψέλης. 15 Ὅμως τὸ ἔγγραφο δὲν ἀναφέρει τὴν ποσότητα ποὺ ἔπρεπε νὰ καταβληθεῖ ἐτησίως ἐνῶ οἱ μαρτυρίες ποὺ ἔχουμε ἀποκλίνουν σημαντικά. Ὁ Ἐβλιὰ Τσελεμπὴ ἀναφέρει ὅτι ἡ μονὴ ἔχει ὑποχρέωση νὰ καταβάλλει ἐτησίως ὀκάδες μέλι, ἐνῶ ὁ Μπωζοὺρ δὲν ἀναφέρεται καθόλου στὴν ὑποχρέωση αὐτή. Πληροφορίες ἄλλες ἀναφέρουν ὡς ποσότητα τὶς λίτρες 16 ἐνῶ ὁ ἡγούμενος Κύριλλος στὸ κείμενό του κάνει λόγο γιὰ τὴν ὑποχρέωση καταβολῆς ἀρχικὰ χιλιάδων ὀκάδων, στὶς ὁποῖες, μετὰ τὴν προσάρτηση τῆς μονῆς Νταοὺ Πεντέλης καὶ τῶν ἐξαρτημάτων της, προστέθηκαν ἄλλες ὀκάδες ἀνεβάζοντας τὸ σύνολο στὶς ὀκάδες. 17 Γεγονὸς πάντως εἶναι ὅτι ἡ μονὴ Πεντέλης, στὴν ὁποία ἀνήκει πλέον ἡ πε- 15. Βλ. Σπ. Ἀσδραχάς, Μηχανισμοί..., ὅ.π., σ. 37 ὅπου πληροφορίες ἀπὸ τὸν κανουναμὲ τῶν Τρικάλων γιὰ τὴ φορολογία τοῦ μελιοῦ (1 ἀκτσὲς γιὰ κάθε μελίσσι). 16. J. Spon G. Wheler, Voyage d Italie..., τ.2, Λυών 1678, σ Βλ. τὴν σχετικὴ πληροφορία στὰ Ἀπομνημονεύματα τοῦ ἡγούμενου τῆς μονῆς Κύριλλου Δέγλερη (Καμπούρογλου, Μνημεῖα, ὅ.π.., τ. 1, σ ). Τὸ ἐπεισόδιο προσάρτησης τῆς μονῆς Νταοὺ Πεντέλης στὴ μονὴ Πεντέλης ἔχει συνδεθεῖ μὲ τὴν ἐρήμωση τῆς μονῆς Νταού, ἐξαιτίας τῆς ἐπιδρομῆς πειρατῶν (Καμπούρογλου, Μνημεῖα, τ. 1, σ. 396) σὲ μὴ προσδιορισμένο χρόνο περὶ τὰ τέλη τοῦ 17ου αἰ. Φυσικὰ οἱ λεηλασίες ποὺ ἀκολούθησαν τὴν ἀποχώρηση τῶν Βενετῶν τοῦ Μοροζίνη ἀπὸ τὴν Ἀττική, καὶ ἔθιξαν, ἀνάμεσα στὰ ἄλλα, τὰ περισσότερα μοναστήρια τῆς Ἀττικῆς ὀφείλονταν στὴν ἐπιστροφὴ τῶν ὀθωμανικῶν στρατευμάτων καὶ ὄχι σὲ Ἀλγερινοὺς πειρατές. Ὡστόσο, ἀνάγκασαν τοὺς μοναχοὺς τῆς μονῆς Πεντέλης νὰ προσφύγουν τὸ 1691 στὸ Πατριαρχεῖο καὶ νὰ ζητήσουν ἐπιβεβαίωση τῆς σταυροπηγιακῆς ἰδιότητας τῆς μονῆς, προφασιζόμενοι ὅτι οἱ ἐπιδρομεῖς κατέστρεψαν μαζὶ μὲ ὅλα τὰ ἄλλα καὶ τὸ σχετικὸ σιγίλλιο. Τὸ πατριαρχικὸ γράμμα, πράγματι, ἐκδόθηκε ἀπὸ τὸν πατριάρχη Καλλίνικο Β τὸν Φεβρουάριο τοῦ 1692 (Σπ. Λάμπρος, «Τρία πατριαρχικὰ σιγίλλια μονῶν τῆς Ἀττικῆς», Ν. Ἑλληνομνήμων 4 (1907) 94-97) ἀλλὰ μαζὶ μὲ τὴν ἐπιβεβαίωση τῆς σταυροπηγιακῆς ἰδιότητας ἀναγνώριζε ὡς μετόχια τῆς μονῆς Πεντέλης πολλὰ μοναστήρια τῆς Ἀττικῆς (Νταοὺ Πεντέλη, Ἅγιο Νικόλαο Καλλισίων, Ἁγίους Πάντες στὸν Γέρακα, Ἅγιο Γεώργιο Βραυρώνας, Ἅγιο Γεώργιο Στροφίτζι, Ἁγία Δύναμη Ἀθήνας, Ἁγίους Ἀποστόλους Χαλκίδας). Φυσικὰ τὸ κυρίαρχο γεγονὸς στὴν πράξη αὐτὴ εἶναι ἡ ὑπαγωγὴ τῆς μονῆς Νταοὺ Πεντέλης ὑπὸ τὴ δικαιοδοσία τῆς μονῆς Πεντέλης, καθὼς τὸ πρῶτο μοναστήρι διέθετε ἱκανὴ κτηματικὴ περιουσία. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ δημιούργησε ὑποψίες ποὺ ἔφθασαν ἕως τὸ σημεῖο νὰ ἀναφέρουν ὑποκινημένη, ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς τῆς Πεντέλης, λεηλασία εἰς βάρος τῆς μονῆς Νταού. Πάντως, ἡ ἐπιθετικὴ τακτικὴ τῆς μονῆς Πεντέλης εἰς βάρος τῶν ἄλλων μονῶν καὶ μονυδρίων τῆς Ἀττικῆς εἶναι διαπιστωμένη καὶ ἡ δυσαρέσκεια γιὰ τὶς πράξεις της φαίνεται ἔκδηλα, ἀκόμα καὶ σὲ δημοσιεύματα σχετικὰ πρόσφατα βλ. Γεώργιος Γεω. Λαδᾶς, Ἱστορία τῆς μονῆς τοῦ Παντοκράτορος Σωτῆρος Χριστοῦ τῆς ἐπιλεγομένης Νταοῦ-Πεντέλη, Ἀθήνα 1963, ἀνάτυπο ἀπὸ β τόμο τοῦ π. Συλλέκτης ( ). Σ αὐτὸ τὸ τελευταῖο δημοσίευμα ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται σὲ δόλια τακτικὴ τῆς μονῆς Πεντέλης καὶ ἀφήνει αἰχμὲς καὶ ἐναντίον τοῦ Δ. Γ. Καμπούρογλου γιὰ φιλικὴ πρὸς τὴν μονὴ Πεντέλης στάση, λόγω τῆς συγγενείας του μὲ τὸν Κύριλλο Δέγλερη (εἶχε βαφτίσει τὸν Καμπούρογλου), συγγραφέα τῶν Ἀπομνημονευμάτων ποὺ ἔχουμε ἤδη ἀναφέρει.
10 40 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης ριουσία καὶ τῆς μονῆς Νταού, ὅταν δημιουργεῖ τὸ χρέος ἔχει νὰ ἀντιμετωπίσει ἔτσι κι ἀλλιῶς αὐξημένες καταβολὲς σὲ μέλι ἄς σημειωθεῖ ἐδῶ ἐπιπροσθέτως ὅτι στὸ πατριαρχικὸ γράμμα τοῦ 1692 ἡ μονὴ ὡς σταυροπήγιο εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ καταβάλλει καὶ στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο 25 ὀκάδες μέλι ἐτησίως: παρέχῃ τε τῇ καθ ἡμᾶς τοῦ Χριστοῦ μεγάλῃ ἐκκλησίᾳ... ἐτήσιον κατ ἔθος ὅπερ ἦν διατεταγμένον εἰς σημεῖον ὑποταγῆς, μέλιτος ὀκάδας εἰκοσιπέντε, κατὰ τὴν τῶν σταυροπηγίων συνήθειαν. 18 Οἱ συντάκτες τοῦ ἐγγράφου μας μολονότι ἔχουν νὰ ἀντιμετωπίσουν ἀπολύτως οἰκονομικὲς καταστάσεις, φόρους, προϊόντα, δάνεια καὶ τόκους, δὲν ἀναφέρονται καθόλου σὲ ἀριθμοὺς καὶ αὐτὸ δυσκολεύει τὰ πράγματα. Βέβαια, ὁ ἡγούμενος ποὺ ξεκινᾶ τὸ ταξίδι ἐξασφάλισης κεφαλαίου γιὰ τὴν ἀποπληρωμὴ τῶν χρεῶν γνωρίζει τὴν πραγματικὴ κατάσταση, ἀλλὰ ἴσως βρισκόμαστε καὶ μπροστὰ σὲ μιὰ νοοτροπικὴ ἐκδήλωση, ὅπου ἡ παράθεση λέξεων ἀντὶ ἀριθμῶν λειτουργεῖ ἀνακουφιστικά. Ἐπιχειρώντας, ὡστόσο, μὲ βάση τὰ ποσοτικὰ στοιχεῖα τοῦ Μπωζοὺρ νὰ φτάσουμε σὲ κάποια ἀριθμητικὴ ἀπεικόνιση τοῦ χρέους ποὺ ἔχει σχηματισθεῖ καὶ ἔχει πανικοβάλλει τοὺς μοναχούς, ὁδηγούμαστε στὸ τελείως παρακινδυνευμένο συμπέρασμα ὅτι ἡ δεκάτη ποὺ ὄφειλε νὰ καταβάλλει ἡ μονὴ ἀντιπροσώπευε ἕνα ποσὸν τῆς τάξης τῶν πιάστρων, δηλαδὴ γροσίων ἐτησίως. Ἂν ὁ ὑπολογισμὸς αὐτὸς εἶναι σωστὸς καὶ ἂν καὶ πάλι ὑποθετικὰ θεωρήσουμε ὅτι οἱ δυσκολίες γιὰ τὴ μονὴ εἶχαν ἀρχίσει πρὶν ἀπὸ δέκα χρόνια τουλάχιστον, καὶ ὑπολογίζοντας τοκογλυφικὸ δανεισμὸ μὲ τόκο 40% (βλ. παρακάτω) καὶ ἀνατοκισμό, τὸ ποσὸ τῶν γροσίων φθάνει στὸ έξωφρενικὸ ποσὸν τῶν ἄσπρων. Βέβαια, ὅπως ἔχουμε κιόλας ἀναφέρει, αὐτὲς οἱ ἀναγωγὲς εἶναι ὑποθετικὲς ἀλλὰ ἡ οἰκονομικὴ δυναμικὴ ποὺ ὠθεῖ τοὺς μοναχοὺς νὰ ἀναζητήσουν χρήματα ἐκτὸς Ἀττικῆς δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ κινεῖται μέσα σ αὐτὸ τὸ πλαίσιο. Αλλωστε, οἱ μοναχοὶ ἔχουν ὑπόψη τους βιωμένα παραδείγματα τοκογλυφικοῦ δανεισμοῦ, ὑπερχρέωσης καὶ ἀπώλειας κτηματικῆς γῆς στὴν περιοχὴ τῆς Ἀττικῆς. 19 Κάτω, λοιπόν, ἀπὸ τέτοιες προϋποθέσεις εἶναι λογικὸ ὅτι ὀφείλουν νὰ ἀναζητήσουν χρήματα ἐκτὸς Ἀττικῆς, ἔστω καὶ ἔντοκα, ἀφοῦ οἱ 18. Βλ. Λάμπρος, ὅ.π.. Ἡ συνήθεια αὐτὴ τῶν σταυροπηγίων νὰ καταβάλλουν μικρὴ ποσότητα προϊόντων στὸ Πατριαρχεῖο ὡς ἔνδειξη ὑποταγῆς μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει ἀντικείμενο μιᾶς ἐνδιαφέρουσας μελέτης καθὼς εἶναι δυνατὸν νὰ ἀντληθοῦν στοιχεῖα γιὰ τὰ προϊόντα τῆς περιοχῆς ὅπου καὶ ἡ μονή, τὶς αὐξομειώσεις ποσοτήτων, ἀκόμα καὶ τὶς ἀλλαγὲς προϊόντων σὲ συνδυασμὸ μὲ τὰ δῶρα ποὺ ἀποστέλλουν μητροπολίτες σὲ συναδέλφους τους ἢ ἄλλους παράγοντες τῆς κοινωνικῆς ζωῆς. 19. Βλ. Σπ. Ἀσδραχὰς καὶ ἄλλοι, Ἑλληνικὴ οἰκονομικὴ ἱστορία, ΙΕ -ΙΘ αἰώνας, τ. 1, Ἀθήνα 2003, σ. 346: ὁ Σπ. Ἀσδραχὰς ἀναφέρεται ἀκριβῶς στὸ παράδειγμα τῆς Ἀττικῆς, ὅπου στὸ β μισὸ τοῦ 17ου αἰ. χωρικοὶ τῆς Ἀττικῆς ἔχασαν τὰ κτήματά τους ποὺ εἶχαν ὑποθηκεύσει σὲ πλούσιους Τούρκους τῆς Ἀθήνας, ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἶχαν δανειστεῖ χρήματα μὲ τόκο 30%-40% γιὰ νὰ ἀνταποκριθοῦν στὶς φορολογικές τους ὑποχρεώσεις.
11 Ἡ Μονὴ Πεντέλης στὴ δίνη ἑνὸς χρέους στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. 41 συνθῆκες τοῦ τόπου τους ὁδηγοῦν σὲ καταστάσεις ἐπώδυνες καὶ πάντως τέτοιες ποὺ εἶναι διάχυτος ὁ φόβος μεταξὺ τῶν μοναχῶν «...μήπως ὑστερηθὴ κανένα ἀπὸ τὰ ὑποστατικὰ αὐτοῦ ὀποῦ ἀμποτες οὔτε νὰ γένη οὔτε νὰ καταφερθῆ». Ἕνα ἄλλο στοιχεῖο ποὺ παραμένει ἀσαφὲς ἀπὸ τὸ ἔγγραφο εἶναι ἡ αἰτιολογία τῆς δημιουργίας τοῦ χρέους, μὲ ἄλλα λόγια οἱ λόγοι ποὺ δὲν ἐπέτρεψαν νὰ συνεχιστεῖ ἡ κατάσταση καταβολῆς μελιοῦ ἀντὶ χρημάτων. Ἡ διατύπωση τοῦ ἐγγράφου «...ἡ ανωμαλίαις ὄμως τῶν χρόνων ἔφεραν ἔληψιν τῶν εἰσοδημάτων καὶ ὀληγοστεψιν τῆς ἐντράδας» στὴ γενικότητά της ἀπεικονίζει ἔκτακτα γεγονότα (ἀνωμαλίες) ποὺ ἐπέφεραν ἀνατροπὴ μιᾶς κανονικότητας, ποὺ στὴν περίπτωση τῆς μονῆς βέβαια δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὴ δυνατότητα παραγωγῆς τῆς ἀπαραίτητης ποσότητας μελιοῦ ποὺ ἔπρεπε νὰ καταβληθεῖ στὸ ὀθωμανικὸ δημόσιο καὶ βέβαια ἐπέκταση τῆς ἀνωμαλίας αὐτῆς καὶ στὰ ἄλλα προϊόντα (κερί, λάδι, γάλα), τὰ ὁποῖα θὰ μποροῦσαν ἐκχρηματιζόμενα νὰ ἀποδώσουν τὰ ἀπαραίτητα γιὰ τὴ μονὴ χρήματα. Φυσικὰ οἱ ἀνωμαλίες ποὺ ὑπαινίσσεται τὸ ἔγγραφο πρέπει νὰ ἀναφέρονται εἴτε σὲ ἕνα ἔκτακτο σοβαρὸ γεγονὸς ποὺ δημιούργησε σοβαρὲς καὶ πολυχρόνιες ἀνωμαλίες ποὺ μὲ τὴ σειρά τους συνετέλεσαν στὴ διόγκωση τοῦ χρέους τῆς μονῆς, εἴτε σὲ ἀλλεπάλληλα δυσμενῆ γεγονότα τὰ ὁποῖα ἐμπόδισαν τὸ ἀνθρώπινο δυναμικὸ τῆς μονῆς νὰ ἀνταποκριθεῖ στὶς ὑποχρεώσεις του. Τὰ ἀνώμαλα γεγονότα στὴν περιοχὴ τοῦ καζᾶ τῆς Ἀττικῆς ἀλλὰ καὶ στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τοῦ σαντζακιοῦ τοῦ Εὐρίπου εἶναι γνωστὰ καὶ ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὴν εἰσβολὴ τοῦ Μοροζίνη καὶ τὴν ἐν συνεχεία ἀποχώρησή του. Οἱ μοναχοὶ τῆς Πεντέλης, ἤδη μὲ τὴν αἴτησή τους γιὰ τὴν ἀνανέωση τῶν σταυροπηγιακῶν τους δικαιωμάτων τὸ 1692 καὶ τὴν ἔκδοση τοῦ σχετικοῦ σιγιλλίου ἀναφέρονται μὲ τὸ γνωστὸ στρογγυλευμένο τρόπο στὰ ἀνώμαλα γεγονότα ποὺ ἀκολούθησαν τὴν ἀποχώρηση τῶν Βενετῶν:...ὀλοφυρόμενοί τε καὶ δακρυχέοντες, ἐδεήθησαν ἐκκλησιαστικῆς τυχεῖν ἀντιλήψεως καὶ μικρᾶς θεραπείας, ἐν τῇ δεινῇ συμφορᾷ ἣν ὑπέστησαν χαλεπῶς ἐκ τῆς δίκην σκηπτοῦ, παρ ἐλπίδας ἐπισκηψάσης αὐτοῖς πολυοδύνου λεηλασίας καὶ γὰρ τῆς Ἀθήνας μικρὸν ἔμπροσθεν ἅλωσιν ὑποστάσης ἀπροόπτως, ἐπέδραμον τηνικαῦτα κατὰ τῶν σφῶν μοναστηρίου, πλήθη παμμιγῆ, προνομευόντων αἰχμαλωτιστῶν, ἀπό τε τῶν κατὰ τόπον δυναστῶν, καὶ ἄλλων ἀκαθέκτων ἐχθρῶν, συρφετοῦ τε δίκην, οἵα φιλεῖ συμβαίνειν ἐν τοιαύταις ἁλώσεσιν, ἀλλεπαλλήλοις ἐπιφοραῖς καὶ ἀκαταπλήκτοις ὁρμαῖς, χαλεπά, καὶ ἀνύποιστα, ληστρικῶς ἐν αὐτῷ ἐξετέλεσαν, τὰ μὲν γὰρ πυρπολήσαντες, τὰ δὲ συνθλάσαντες καὶ καταστρέψαντες, τὰ δὲ κατασπάσαντες καὶ λεηλατήσαντες, ἀπεκομίσαντο καταστήσαντες τὸ πανάθλιον μοναστήριον ἔρημον, καὶ ἄπορον, γυμνόν τε καὶ ἐστερημένον τῶν ἰδίων καλῶν Σπ. Λάμπρος, ὅ.π., σ Στὴν ἴδια κατάσταση φαίνεται ὅμως νὰ ἀναφέρεται
12 42 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης Σύμφωνα, λοιπόν, μὲ αὐτὲς τὶς πραγματικότητες καὶ ἀκολουθώντας παλαιότερες συνήθειες ὁ ἡγούμενος Γρηγόριος πρέπει νὰ κινήσει γιὰ τὸ δρομολόγιο ποὺ θὰ τοῦ δώσει τὴ δυνατότητα ἀναζήτησης φθηνοῦ, φθηνότερου χρήματος ἢ ὁποιασδήποτε ἄλλης μορφῆς χρηματικῆς ἐνίσχυσης, καὶ τὸ δρομολόγιο αὐτὸ περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεῖς σταθμούς: Χίο, Σμύρνη, Βενετία. 21 Ὑποθέτω ὅτι ἡ Χίος ἀποτελεῖ σταθμὸ γιὰ τὸ πέρασμα πρὸς τὴ Σμύρνη, ὅπου ἡ συγκέντρωση ἐμπόρων καὶ κεφαλαίων ἀπὸ ὅλη τὴ Μεσόγειο παρεῖχε τὴ βεβαιότητα ὅτι θὰ εἴταν δυνατὸς ὁ δανεισμὸς μὲ ἕνα λογικὸ ἐπιτόκιο καὶ ὄχι μὲ τοκογλυφικὲς πρακτικές, μολονότι ἡ ἀπευθείας προσφυγὴ πρὸς τὴ βενετικὴ πιάτσα, σύμφωνα μὲ τὶς διαθεσιμότητες σὲ ἀνθρώπους καὶ κεφάλαια, φαίνεται ὡς ἡ καλύτερη κίνηση ποὺ ἐκείνη τὴ στιγμὴ θὰ μποροῦσε νὰ κάνει ἡ μονὴ Πεντέλης. Πιθανότατα, βέβαια, ἡ κίνηση πρὸς τὴ Σμύρνη νὰ ὑποκρύπτει καὶ τὴν κίνηση πρὸς τὴ Βενετία, καθὼς ἐκεῖ εἴταν δυνατὸν ὁ ἡγούμενος Γρηγόριος νὰ ἔλθει σὲ ἐπαφὴ μὲ βενετοὺς ἰθύνοντες ὁ πρόξενος ποὺ ἐπικυρώνει τὸ ἐπιτροπικὸ ἀποτελεῖ τὸ πρῶτο παράδειγμα καθὼς μετὰ τὶς καταστρεπτικὲς γιὰ τοὺς Βενετοὺς ἐξελίξεις στὴ σύγκρουσή τους μὲ τοὺς Τούρκους τῶν ἀρχῶν τοῦ 18ου καὶ τὴν ἀπώλεια τῆς Πελοποννήσου τὰ πράγματα βρίσκονται ἀκόμα σὲ ἀναστάτωση στὶς πλησιέστερες πρὸς τὴν Ἀθήνα περιοχές. Αλλωστε, ἐκεῖ μπορεῖ ὁ ἡγούμενος Γρηγόριος μετὰ ἀπὸ πιθανὴ χρηματοληπτικὴ ἀποτυχία νὰ ἀναζητήσει καὶ νὰ βρεῖ εὔκολα τὸ κατάλληλο πλοῖο ποὺ θὰ τὸν ὁδηγήσει στὴ Βενετία. Ἀναφέραμε τὴ Βενετία σὰν τὸν τόπο ποὺ ἔπρεπε νὰ ἀποτελέσει τὴν πρώτη ἐπιλογὴ γιὰ τὴν ἀνεύρεση κεφαλαίων ἐκ μέρους τῆς μονῆς Πεντέλης. Τὰ πιθανὰ κίνητρα ποὺ ἔπρεπε νὰ κατευθύνουν τὴ σκέψη καὶ τὰ βήματα τῶν μοναχῶν πρὸς τὴν πιάτσα τῆς Βενετίας εἶναι ἀρχικὰ ἡ συγκέντρωση πολλῶν Ἀθηναίων καὶ μάλιστα εὐκατάστατων στὴν πόλη αὐτή, οἱ ὁποῖοι μποροῦσαν νὰ βοηθήσουν ἀπὸ κάθε ἄποψη ἀναφέρω τὰ γνωστὰ ἀθηναϊκὰ ὀνόματα, Περούλη, Μάκολα, Ταρωνίτη, Καπετανάκη. Ἀλλὰ τὸ κυριότερο στοιχεῖο ποὺ ὁδηγοῦσε καὶ ἔγγραφο τῆς Ἱστορικῆς καὶ Ἐθνολογικῆς Ἑταιρείας τῆς Ἑλλάδος τοῦ 1699 ποὺ ἀφορᾶ τὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα: τὸ ἔγγραφο συντάσσεται στὸ Ναύπλιο καὶ στὸ προοίμιό του σημειώνεται: «Ἐπειδὴ καὶ αἱ μεταβολαὶ τοῦ καιροῦ καὶ ἡ ἐρήμωσις τῆς Ἀθήνας, εἰς ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἔγιναν ἀφορμὴ νὰ χαλασθοῦν πολλοὶ τόποι ἀξιοπαίνετοι ὁποῦ ἀνάμεσα εἰς ὅλα εἶναι καὶ τὸ μοναστήριον τοῦ ἁγίου Ἀνδρέα... τὸ ὁποῖον τώρα ἀπὸ ταῖς ἀνωμαλίαις τοῦ καιροῦ ἦλθεν εἰς τὸν καιρὸν τῆς πτωχείας...» (Καμπούρογλου, Μνημεῖα, τ. 1, σ. 178). 21. Γιὰ τὴ λειτουργία τῶν μοναστηριῶν καὶ τὴ διαπλοκή τους μὲ τὴν οἰκονομία, καθὼς καὶ τὶς κινήσεις τῶν μοναχῶν ποὺ εἶναι ἀποτέλεσμα ἀκριβῶς αὐτῆς τῆς διαπλοκῆς βλ. τὴ μεστὴ ἀνάλυση τοῦ Σπύρου Ἀσδραχᾶ (Ἑλληνικὴ οἰκονομικὴ ἱστορία, ὅ.π., σ ): τὰ μοναστήρια, μολονότι κλειστὲς ὁμάδες τῆς κοινωνίας ἀποτελοῦν «... κοινωνίες ποὺ ἔρχονται σὲ ἄμεση ἐπαφὴ μὲ τὸν ἔξω κόσμο, κοντινὸ καὶ μακρινὸ καὶ διαπλέκονται μὲ τὴν οἰκονομία του ὄχι μόνο ζητώντας ἐλεημοσύνες ἢ ἐξαργυρώνοντας τὴ μεσολάβησή τους γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς, ἀλλὰ δίνοντας γιὰ καλλιέργεια τὰ κτήματά τους, δανείζοντας καὶ δανειζόμενα».
13 Ἡ Μονὴ Πεντέλης στὴ δίνη ἑνὸς χρέους στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. 43 πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτή, ὅπως ἄλλωστε καὶ τὸ ἐπιτροπικὸ δηλώνει καὶ τώρα μπορέσαμε νὰ τὸ ἐπιβεβαιώσουμε καὶ ἀπὸ ἄλλη πηγή, εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ μονὴ Πεντέλης διαθέτει ἕνα κεφάλαιο ἀπὸ παλιὰ στὴν τζέκα τῆς Βενετίας ποὺ μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει τὴ λύση τοῦ οἰκονομικοῦ ἀδιεξόδου. Οἱ κινήσεις ποὺ ἐντέλλεται νὰ πραγματοποιήσει ὁ ἡγούμενος στὴ Βενετία καλύπτουν ἕνα εὐρύτερο πλέγμα οἰκονομικῶν συναλλαγῶν ἀπὸ τὸν ἁπλὸ δανεισμό: «...κάντε τῆς τζέκας τὰ σολδία ὁποῦ εἶναι εἰς τὴν Βενετίαν ἤθελεν τὰ σηκόση ἤθελεν τὰ πουλίση ἢ τὸ διάφορόντου ἤθελεν πουλήση τὰ στέργομεν ὄλα διὰ καλὰ γενομένα. ἀκόμη τοῦ δίδομεν ἀπλὴν ἄδειαν καὶ ἐξουσίαν διὰ νὰ ἤθελεν βάνη ἐπητροπόν του τόσον διὰ τὰ σολδία τῆς Βενετίας ὄσον καὶ διὰ ἄλλην χρείαν ὀποῦ ἤθελεν τοῦ φανηστῆ εὔλογον». Γίνεται δηλαδὴ φανερὸ ἀπὸ τὴν παραπάνω διατύπωση ὅτι ἡ μονὴ Πεντέλης διαθέτει στὴν τζέκα, τὴν τράπεζα τῆς Βενετίας, ἕνα κεφάλαιο, τὸ ὁποῖο ὁ Γρηγόριος στὴν ὕστατη προσπάθεια γιὰ τὴν ἀνακούφιση τοῦ χρέους μπορεῖ νὰ τὸ χρησιμοποιήσει μὲ ποικίλους τρόπους: νὰ τὸ σηκώσει, νὰ τὸ πουλήσει ὡς κατάθεση, νὰ πουλήσει ἔναντι τὸν τόκο τοῦ κεφαλαίου. Ἀναζητώντας πληροφορίες γιὰ τὴν ὕπαρξη ἑνὸς τέτοιου κεφαλαίου στὶς διαθέσιμες βιβλιογραφικὲς πηγὲς ἔπιασα στὰ χέρια μου ὕστερα ἀπὸ πολὺ καιρὸ ἕνα παλιὸ δημοσίευμα τοῦ Κωνσταντίνου Μέρτζιου, 22 τὸ ὁποῖο ἔρχεται νὰ ἀποκτήσει τώρα μιὰ ὀργανικὴ συνάφεια ἀκριβῶς μὲ αὐτὲς τὶς ὑποθέσεις τῆς μονῆς Πεντέλης. Σύμφωνα, λοιπόν, μὲ τὶς πληροφορίες ποὺ μᾶς παρέχονται ἀπὸ διάφορα ἔγγραφα ποὺ ἐκδίδει ὁ Μέρτζιος ἀπὸ τὸ Κρατικὸ Ἀρχεῖο Βενετίας, ὅταν ὁ Φραγκίσκος Μοροζίνης ἑτοιμαζόταν νὰ ἐκκενώσει τὴν Ἀττικὴ ὁ ἡγούμενος καὶ οἱ μοναχοὶ τῆς Πεντέλης, φοβούμενοι λεηλασίες καὶ ἁρπαγὲς θέλησαν νὰ διασώσουν ἕνα κεφάλαιο ἀπὸ 1.100,5 τσεκίνια ποὺ διέθετε ἡ μονή. Τὰ ἐμπιστεύθηκαν ἔτσι στὸν Ἀθηναῖο πρόκριτο Μιχαὴλ Καλογερᾶ ποὺ μαζὶ μὲ ἄλλους Ἀθηναίους πέρασαν στὸν Μοριὰ ἀκολουθώντας τοὺς Βενετούς, τὰ ὁποῖα μετὰ τὸ θάνατο τοῦ τελευταίου βρέθηκαν στὰ χέρια ἑνὸς ἄλλου Ἀθηναίου, τοῦ Νικολάου Θωμᾶ, ὡς ἐπιτρόπου τῶν ἀνηλίκων παιδιῶν τοῦ Καλογερᾶ. Στὴ συνέχεια (1692) ἡ βενετικὴ διοίκηση ποὺ πληροφορήθηκε τὰ σχετικὰ ὑποχρέωσε τὸν Θωμὰ νὰ τὰ παραδώσει σ αὐτὴν γιὰ νὰ κατατεθοῦν στὸ Δημόσιο Ταμεῖο, πράγμα ποὺ ἔγινε μὲ τὴν παρουσία ἑπτὰ Ἀθηναίων προκρίτων. Φυσικὰ ἡ σχετικὴ ἐντολὴ δὲν ἀφοροῦσε μόνο τὸ συγκεκριμένο κεφάλαιο τῆς μονῆς Πεντέλης, ἀλλὰ ὑπῆρξε γενικὴ διαταγὴ τῶν βενετικῶν ἀρχῶν ποὺ φαίνεται ὅτι βρίσκονταν σὲ δεινὴ οἰκονομικὴ θέση καὶ διέταξαν, σύμφωνα μὲ τὴν ἑλληνικὴ μετάφραση τοῦ Κ. Μέρτζιου, «...οἱονδήποτε κατέχοντα ὑπὸ τύπον παρακαταθήκης, ἐνεχύρου, ἢ ἐξ οἱασδήποτε ἄλλης αἰτίας, 22. Κ. Δ. Μέρτζιος, «Ἡ μονὴ Πεντέλης καὶ τὰ φλωριά της», Τὰ Ἀθηναϊκὰ 15 (1960) 1-7.
14 44 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης χρήματα ἀνήκοντα εἰς ἰδιώτην, ἐπὶ ποινῇ αὐστηρᾷ, νὰ δώσῃ λεπτομερῆ σημείωσιν εἰς τὸ Δημόσιον Ταμεῖον...». 23 Αὐτὰ ὅλα ἔγιναν στὸ Ναύπλιο, ὅπου δύο χρόνια ἀργότερα (1 Αὐγούστου 1694) ὁ Γενικὸς Προνοητὴς Μαρίνος Μικιὲλ ἀναγκάστηκε νὰ τὰ χρησιμοποιήσει γιὰ τὴ μισθοδοσία τῶν στρατιωτῶν του, ἐνῶ ἕνα χρόνο περίπου πρὶν (16 Ἀπριλίου 1693) ὁ τότε ἡγούμενος τῆς μονῆς Πεντέλης, Μελχισεδέκ, εἶχε κατορθώσει νὰ ἀποσπάσει, σύμφωνα μὲ τὶς πηγές, μόλις 100 τσεκίνια 24 (2.500 λίρες) γιὰ τὶς ἀνάγκες τῆς μονῆς καὶ κατὰ συνέπεια εἶχε λαμβάνειν 1.100,5 τσεκίνια (=25.512,10 λίρες), ποσὸν ποὺ μάταια ἐπιχείρησε τὴν περίοδο αὐτὴ νὰ ἀναλάβει ἡ μονὴ Πεντέλης. Ὁ ἴδιος ἡγούμενος Μελχισεδὲκ θὰ ἐπανέλθει τὸ 1697 καὶ μὲ αἴτημά του ποὺ ὑποβλήθηκε στὶς 3 Ὀκτωβρίου πρὸς τὶς βενετικὲς ἀρχὲς θὰ ἐκλιπαρήσει γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ τῶν 1.100,5 τσεκινιῶν ἐπειδή, ὅπως ἀναφέρει στὸ ἔγγραφο, ἡ μονὴ καὶ οἱ τριάντα μοναχοί της πρέπει νὰ συντηρήσουν τὰ κτίριά της ποὺ ἔπαθαν μεγάλες ζημιὲς ἀπὸ τὶς ἐπιδρομὲς τῶν βαρβάρων ὡς ἐναλλακτικὴ πρόταση ὁ ἡγούμενος προτείνει τὴν κατάθεση τῶν ὀφειλομένων «...εἰς τὸ Δημόσιον Θησαυροφυλάκιον τῆς πόλεως ταύτης, ἐπὶ ἐτησίῳ τόκῳ, ὁ ὁποῖος νὰ καταβάλλεται εἰς τοὺς νομίμους ἀντιπροσώπους τῆς Μονῆς» Μέρτζιος, ὅ.π., σ. 4: φυσικὰ τὰ χρήματα τῆς μονῆς Πεντέλης ἐμπίπτουν στὴν κατηγορία τῆς παρακαταθήκης καὶ πρέπει νὰ παραδοθοῦν ἂς σημειωθεῖ ὅτι γιὰ τὴν περίπτωση αὐτὴ δίδεται στὶς 2 Ὀκτωβρίου 1692 καὶ προσωπικὴ ἐντολὴ στὸν Νικόλαο Θωμᾶ νὰ καταθέσει τὰ χρήματα τῆς μονῆς Πεντέλης (ὅ.π., σ. 5). Ἡ παράδοση τῶν χρημάτων τῆς μονῆς στὸ Δημόσιο Ταμεῖο, ποὺ ἐκπροσωπεῖται ἀπὸ τὸν Προνοητὴ Ναυπλίου Τζιρολάμο Λιπομάνο, ἔγινε δυὸ μέρες ἀργότερα (4 Ὀκτωβρίου 1692) ἐνῶ οἱ Ἀθηναῖοι τοῦ Ναυπλίου ποὺ παραβρέθηκαν ὡς μάρτυρες ἦταν οἱ: Σπυρίδων Περούλης, Μιχαὴλ Ροΐδης, Δημήτριος Γάσπαρης, Ἀνδρέας Φολερός, Νικόλαος Θεοτόκης, Γεωργάκης Ροΐδης καὶ Κοσμᾶς Πασχάλης (ὅ.π., σ. 5-6). Γιὰ παρόμοιους δανεισμούς, στὴν ἴδια πόλη καὶ τὰ ἴδια χρόνια βλ. Ευτυχία Δ. Λιάτα, Μαρτυρίες για την πτώση τ Αναπλιοὺ στους Τούρκους (9 Ιούλη 1715), Μνήμων 5 (1975) 109. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἔχει νομίζω κάποιο ἐνδιαφέρον νὰ ἀναφέρουμε καὶ τὴν πληροφορία γιὰ τὸν θησαυρὸ τῆς μονῆς ποὺ βρέθηκε τὸ 1950 καὶ ἀντιπροσωπεύεται ἀπὸ ἱκανὸ ἀριθμὸ βενετσιάνικων τσεκινιῶν ποὺ κρύφτηκαν τὸ 1687 γιὰ προφανεῖς λόγους: βλ. Θησαυροὶ νεωτέρων χρόνων τοῦ Νομισματικοῦ Μουσείου (15ος-20ὸς αἰ.), Ἀθήνα 2005, σ Γιὰ κάποιους λόγους εἴτε πρόκειται γιὰ μεμονωμένη ἐνέργεια κάποιου μοναχοῦ εἴτε λησμονήθηκε τὸ μέρος εἴτε ὁ ἀποκρύψας δὲν βρισκόταν πιὰ στὴ ζωὴ εἴτε γιὰ ὁποιονδήποτε ἄλλον λόγο τὰ χρήματα αὐτὰ δὲν ἀνασύρθηκαν γιὰ νὰ χρησιμοποιηθοῦν σὲ αὐτὴν τὴ δύσκολη περίσταση στὴν ὁποία βρέθηκε ἡ μονή. 24. Μέρτζιος, ὅ.π., σ Στὸ ἴδιο, σ Βέβαια, πέρα ἀπὸ τὶς πολύτιμες πληροφορίες ποὺ ἀντλοῦμε ἀπὸ τὶς πολλὲς καὶ ποικίλες ἐργασίες τοῦ Κωνσταντίνου Μέρτζιου, τὰ προβλήματα ποὺ δημιουργοῦνται ὁρισμένες φορὲς ἀπὸ τὶς δικές του μεταφράσεις τῶν κειμένων εἶναι σοβαρά. Ἔτσι, λοιπόν, πιθανότατα τὸ Δημόσιο Θησαυροφυλάκιο τῆς μετάφρασης εἶναι ἡ τζέκα τῆς Βενετίας.
15 Ἡ Μονὴ Πεντέλης στὴ δίνη ἑνὸς χρέους στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰ. 45 Φθάνουμε ἔτσι στὸ ἔτος 1706 ὅταν οἱ μοναχοὶ τῆς Πεντέλης ἐπανέρχονται στὸ θέμα καὶ μὲ αἴτησή τους στὸ δόγη ἀναφέρουν ὅλο τὸ ἱστορικὸ τοῦ κεφαλαίου τους καὶ παρακαλοῦν νὰ ἐπιστραφοῦν στὴ μονὴ τὰ χρήματα, ἐπειδὴ βρίσκεται σὲ κακὴ οἰκονομικὴ κατάσταση τὸ κεφάλαιό τους, ὅπως ἀναφέρουν, βρίσκεται στὸ Δημόσιο Ταμεῖο, τεκμήριο ὅτι τὸ προηγούμενο αἴτημά τους νὰ μεταφερθεῖ ἐκεῖ καὶ νὰ καταστεῖ ἔντοκο εἶχε γίνει δεκτό. Ἡ ὑπόθεση παραπέμπεται ἀπὸ τὸ δόγη γιὰ νὰ ἐξεταστεῖ στὰ εἰδικὰ ὄργανα (σάβιοι) τῆς Βενετίας καὶ στὸ πλαίσιο τῆς ἔρευνας αὐτῆς ἐπισυνάπτονται ὅλα τὰ ἔγγραφα τῶν ἐπισήμων ἀρχῶν τοῦ Ναυπλίου, στὰ ὁποῖα ἀναφερθήκαμε ἤδη, ἀπὸ τὰ ὁποῖα γίνεται φανερὸ ὅτι εἶναι ἀληθινὰ ὅσα ὑποστηρίζουν οἱ μοναχοὶ τῆς Πεντέλης καὶ τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦν τὴ βάση γιὰ τὸ δημοσίευμα τοῦ Μέρτζιου. Ἡ ὑπόθεση, ὅπως ἐκτίθεται ἀπὸ τὸν Μέρτζιο, φθάνει ἕως τὸ ἔτος 1706 καθὼς αὐτὸς δὲν θέλησε νὰ δώσει συνέχεια στὸ θέμα ἤ, τὸ πιθανότερο, δὲν βρῆκε ἄλλα στοιχεῖα γιὰ τὴν ὑπόθεση αὐτή. Ετσι ὁ ἐντοπισμὸς τοῦ ἐγγράφου τῆς μονῆς Πεντέλης τοῦ 1719 ἀποκαθιστᾶ τὴν ἑνότητα τῶν γεγονότων καὶ ὁδηγεῖ στὸ συμπέρασμα ὅτι τουλάχιστον τὸ κεφάλαιο τῶν 1.100,5 τσεκινιῶν ποὺ βρισκόταν κατατεθειμένο στὴ βενετσιάνικη τζέκα πρέπει νὰ χρησιμοποιήθηκε μὲ κάποιο τρόπο γιὰ τὶς ἀνάγκες τῆς μονῆς. Ὁ ἐντοπισμός, ἐξάλλου, τοῦ ἐπιτροπικοῦ στὸ ἀρχεῖο Περούλη μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει στὴ σκέψη ὅτι ὁ ἡγούμενος πούλησε τὸ κεφάλαιο ἔλαβε δηλαδὴ χρήματα ἀπὸ τὸν Περούλη καὶ κατέστησε τὸν δανειστή του διαχειριστὴ τοῦ κεφαλαίου ἢ προεξόφλησε τοὺς τόκους καὶ μέρος τοῦ κεφαλαίου. Ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Δημ. Περούλη ποὺ αὐτὴν τὴν ἐποχὴ διέθετε κεφάλαια ἱκανά, ἕνα ἄλλο πρόσωπο ποὺ μπορεῖ νὰ ἔλαβε μέρος στὴ διαδικασία εἶναι ὁ ἐπίσης ἀθηναϊκῆς καταγωγῆς Βερνάρδος Μάκολας, πεθερὸς τοῦ Περούλη, ὁ ὁποῖος λόγω ἀκριβῶς αὐτῆς τῆς συγγένειας πέρασε ἀρκετὲς οἰκονομικὲς δραστηριότητες στὸν γαμπρό του. 26 Ετσι, λοιπόν, ὁ ἡγούμενος Γρηγόριος ἐνεργώντας σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τῆς μοναστικῆς κοινότητας χρησιμοποίησε μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο τὸ κεφάλαιο τῆς μονῆς καὶ ἄντλησε τὰ χρήματα ποὺ αὐτὴ εἶχε ἄμεση ἀνάγκη. Μὲ ἀφορμὴ καὶ ἀφετηρία ἕνα ἐπιτροπικὸ ἔγγραφο τοῦ 1719 ἔγινε προσπάθεια νὰ ἀποκατασταθοῦν στὴ λειτουργία τους τὰ μέρη ἑνὸς οἰκονομικοῦ μηχανισμοῦ ἤδη γνωστοῦ στὰ περισσότερα στοιχεῖα του, ὁ ὁποῖος βέβαια κάθε φορὰ ποὺ ἐντοπίζεται στὴν κίνησή του, ἀποκτᾶ ἁδρότερα χαρακτηριστικὰ καὶ ἀποκαλύπτει περισσότερο τὰ ἐπιμέρους σημεῖα. Γιατί, βέβαια, ἡ παραγωγὴ με- 26. Παν. Δ. Μιχαηλάρης, «Φεουδαλικὲς καταστιχώσεις στὴ Λευκάδα (18ος αἰώνας)», Από την τοπική ιστορία στη συνολική: το παράδειγμα της Λευκάδας, 15ος-19ος αι., Πρακτικά Δ Συνεδρίου Επτανησιακού Πολιτισμού (Λευκάδα, 8-12 Σεπτεμβρίου 1993), Αθήνα 1996, σ
16 46 Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης λιοῦ στὴν Ἀττικὴ εἶναι διαδικασία γνωστὴ ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ἕως τὰ νεότερα χρόνια, ἀλλὰ ἡ ἔνταξή της στοὺς φορολογικοὺς μηχανισμοὺς τῆς ὀθωμανικῆς πραγματικότητας καὶ ἡ ἀνάδειξη ἑνὸς λειτουργικοῦ παραδείγματος τῆς διαδικασίας αὐτῆς καθιστᾶ περισσότερο ἐμφανῆ τὰ πράγματα. Μὲ ἀφορμή, λοιπόν, τὴν περίπτωση τῆς μονῆς Πεντέλης ἡ ἔρευνα ποὺ ἔγι νε ἀποκαλύπτει, ἀπὸ ἤδη δημοσιευμένα στοιχεῖα, ὅτι στὴν περίμετρο τῆς Ἀττικῆς ὁρισμένα μοναστήρια (Καισαριανή, Πετράκη, ἴσως καὶ ἄλλα) ἔχουν τὴ δυνατότητα νὰ καταβάλλουν ἀντὶ τῆς δεκάτης σὲ χρῆμα ἀνάλογη ποσότητα προϊόντος, κυρίως μελιοῦ καὶ λαδιοῦ. Ἀπὸ τοὺς περισσότερους ποὺ ἀσχολήθηκαν μὲ τὴν ἀθηναϊκὴ ἱστορία τὸ γεγονὸς αὐτὸ παρουσιάζεται ὡς προνόμιο λόγω τῆς ἐξάρτησης τῆς περιοχῆς ἀπὸ τὸν Κισλὰρ ἀγασὴ καὶ τὴ Βαλιδὲ σουλτάνα. Ὡστόσο, αὐτὴ ἡ μορφὴ φορολογίας δὲν πρέπει νὰ ἐμπίπτει σὲ προνομιακὲς διευκολύνσεις ἀλλὰ σὲ μιὰ μορφὴ φορολογικῆς ἀπόδοσης ποὺ κατευθύνεται σὲ μιὰ συγκεκριμένη ὑποδοχὴ τῆς ὀθωμανικῆς διοίκησης μὲ πιθανὴ κοινωνικὴ δραστηριότητα. Τοῦτο, ἐπειδὴ τὸ μέλι καὶ κάποτε τὸ λάδι τῶν θρησκευτικῶν ἱδρυμάτων τῆς Ἀττικῆς ἀποδίδονται σὲ τζαμιὰ τῆς Κωνσταντινούπολης, τὰ ὁποῖα βέβαια κατὰ τὴ λειτουργία τους ἀσκοῦν καὶ πράξεις κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης. Ετσι στὴν ἀνέλιξή της ἡ ἔρευνα φέρνει στὸ προσκήνιο μιὰ διπλὴ λειτουργία καὶ ἐξάρτηση τῶν μονῶν τῆς Ἀττικῆς ἐνδεχομένως καὶ ἄλλων περιοχῶν τὰ ὁποῖα ὑπάγονται ταυτόχρονα στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ὡς σταυροπηγιακά, ἀλλὰ ἀνήκουν ὡς φορολογικὲς μονάδες σὲ κάποιο τζαμὶ τῆς Κωνσταντινούπολης, ἰδιότητες ποὺ στὴν πιὸ χαρακτηριστικὴ περίπτωση ἀναγνωρίζονται καὶ σὲ ἐπίσημη πατριαρχικὴ πράξη στὰ τέλη τοῦ 18ου αἰ. 27 Ἡ σχετικὴ αἰτιολογία τοῦ γεγονότος παρουσιάζει βέβαια τὴν ἀπαλλαγὴ τῶν θρησκευτικῶν ἱδρυμάτων ἀπὸ τὴν ὑποχρέωση τῆς καταβολῆς ἄλλων δοσιμάτων ποὺ συνδέονται μὲ τὴν αὐθαίρετη δράση τοπικῶν παραγόντων, ἀλλὰ τὸ παράδειγμα τῆς μονῆς Πεντέλης νομίζω ὅτι ἀποδεικνύει ὅτι ἡ φορολογία αὐτοῦ τοῦ εἴδους δὲν εἴταν ἀμελητέα ὑπόθεση καὶ πάντως μποροῦσε ὑπὸ ἀντίξοες περιστάσεις νὰ δημιουργήσει σοβαρὰ προβλήματα, τὰ ὁποῖα βέβαια καμιὰ προνομιακὴ μεταχείριση δὲν εἴταν δυνατὸν νὰ ἐπιλύσει. Οὔτε, ἐξάλλου, ἡ μετατροπὴ τῆς δεκάτης σὲ χρῆμα κινεῖται σὲ διαφορετικὴ κατεύθυνση, ἀλλὰ μᾶλλον ἀποτελεῖ μιὰ κανονικότητα γιὰ τὴν ἐποχὴ ἡ καταβολὴ αὐτή, ὡστόσο στὴν περίπτωση τῆς Πεντέλης δείχνει μὲ τὸν πιὸ σαφὴ τρόπο τὴν διαδικασία προσφυγῆς σὲ τοκογλυφικὸ δανεισμό, ὑπερχρέωση, ἀναζήτηση χρήματος καὶ ἐνδεχόμενη ἐκποίηση περιουσιακῶν στοιχείων. 27. Βλ. ἐδῶ σημ. 12, ὅπου μνεία τῆς ὑπαγωγῆς τῆς μονῆς Πετράκη σὲ βακούφι τῆς βαλιντὲ σουλτάνας σὲ πατριαρχικὸ ἔγγραφο τοῦ Γερασίμου Γ (Φεβρουάριος 1796). Ἂς σημειωθεῖ ὅτι μαζὶ μὲ τὴ μονὴ Πετράκη ὑπὸ τὸ ἴδιο καθεστὼς ὑπάγονται καὶ τὰ μετόχιά της: ἡ μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου (Καρέα), ἡ Ἁγία Τριάδα καὶ ὁ Ἅγιος Νικόλαος (βλ. Καμπούρογλου, Μνημεῖα, τ. 1, σ ).
17 SUMMARY Ρanagiotis D. Μichaïlaris, Τhe monastery of Ρenteli in a turmoil due to a debt at the beginning of the 18th century Ιn 1719, the monks of Ρentelis monastery ask their abbot Gregorios through a document edited by them and confirmed by the Μetropolitan of Αthens Ιacobos to travel to Chios, Ιzmir, Venice and whenever he needs to, in order to settle a serious matter of the monastery. Ιn fact, the monastery of Ρenteli was obliged to give a certain amount of honey every year to the Οttoman state instead of tithe. Νevertheless, due to the irregular situation the honey-bees of the monastery had been destroyed, so it had to borrow money in order to fulfill its annual obligations by paying cash. Ηowever, the practice of borrowing created a high debt which the monastery was unable to pay up, so its abbot had to travel in search of cheap money. Τhis article attempts to present the conditions existing in Αttica at the end of 17th beginning of 18th century, which led the monastery of Ρenteli to this difficult situation: the invasion of Venitians, the Venitian occupation and subsequent withdrawal, the invasion of the Οttoman troops, the plunder of monasteries. Μoreover this article makes an effort to analyse the tax regime to which the monastery of Ρenteli was liable, correlating it with its honey production as well as the overall honey production of Αttica. Τhis practice seems to have come to a dead end, leading the abbot Gregorios away from Αttica, and finally in Venice, at the Ρublic Βank (Ζecca) of which the monastery had deposited a sum of money.
18
Η Θεωρια Αριθμων στην Εκπαιδευση
Η Θεωρια Αριθμων στην Εκπαιδευση Καθηγητὴς Ν.Γ. Τζανάκης Εφαρμογὲς τῶν συνεχῶν κλασμάτων 1 1. Η τιμὴ τοῦ π μὲ σωστὰ τὰ 50 πρῶτα δεκαδικὰ ψηφία μετὰ τὴν ὑποδιαστολή, εἶναι 3.14159265358979323846264338327950288419716939937511.
Διαβάστε περισσότεραΣυγκρίσεις ιατονικής Κλίµακας ιδύµου µε άλλες διατονικές κλίµακες.
Page 1 of 5 Βυζαντινή Μουσική Κλίμακες Σύγκριση τῆς Διατονικῆς Κλίμακας τοῦ Διδύμου, μὲ τὶς ἀντίστοιχες τοῦ Χρυσάνθου, τῆς Ἐπιτροπῆς 1881, καὶ ἄλλων Σὲ αὐτὴ τὴν ἱστοσελίδα δίνουμε τὴν σύγκριση (σὲ συχνότητες)
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΙΦΝΑΪΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΑ Β ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΙΦΝΑΪΚΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΣΙΦΝΟΣ 27-30 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΡΝΙΚΟΥ - ΕΥΓΕΝΙΔΗ
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΙΦΝΑΪΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΑ Β ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΙΦΝΑΪΚΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΣΙΦΝΟΣ 27-30 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΡΝΙΚΟΥ - ΕΥΓΕΝΙΔΗ ΤΟΜΟΣ Β ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΑΘΗΝΑ 2005
Διαβάστε περισσότεραΕἰσαγωγὴ. Αὐτόματη Δημιουργία Οἰκονομικῶν Κινήσεων Ἀμοιβῶν. Αὐτόματη Δημιουργία Οἰκονομικῶν Κινήσεων Ἀμοιβῶν. ICAMSoft Law Applications Σημειώ σεις
Εἰσαγωγὴ Ὅπως γνωρίζουν ὅλοι οἱ χρῆστες τῶν δικηγορικῶν ἐφαρμογῶν μας, τὰ εἴδη τῶν ἐνεργειῶν ποὺ μποροῦν νὰ καταγραφοῦν σὲ μία ὑπόθεση εἶναι 1. Ἐνέργειες Ἐξέλιξης, 2. Οἰκονομικές, 3. Λοιπές Ἐνέργειες &
Διαβάστε περισσότερα- 1 - Ποιοι κερδίζουν από το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών; Γιατί η άμεση ανταλλαγή αγαθών, ορισμένες φορές, είναι δύσκολο να
- 1 - Ο παράξενος πραματευτής Ανθολόγιο Ε & Στ τάξης: 277-279 Οικονομικές έννοιες Ανταλλαγή Αντιπραγματισμός Εμπόριο Ερωτήσεις Ποιοι κερδίζουν από το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών; Γιατί η άμεση ανταλλαγή
Διαβάστε περισσότεραὌχι στὴν ρινόκερη σκέψη τοῦ ρινόκερου Κοινοβουλίου μας! (ε ) Tὸ Παγκόσμιο Οἰκονομικὸ Φόρουμ προωθεῖ τὴν ὁμοφυλοφιλία*
Ὄχι στὴν ρινόκερη σκέψη τοῦ ρινόκερου Κοινοβουλίου μας! (ε ) Tὸ Παγκόσμιο Οἰκονομικὸ Φόρουμ προωθεῖ τὴν ὁμοφυλοφιλία* «Οἱ ὁμοφυλόφιλοι ἀπὸ τὴν δεκαετία τοῦ 2000 ἐμφανίζονται πανίσχυροι οἰκονομικὰ καὶ κοινωνικά,
Διαβάστε περισσότεραΜαρτυρία Πίστεως καὶ Ζωῆς
Ἐπισκόπου Γαρδικίου Κλήμεντος Μαρτυρία Πίστεως καὶ Ζωῆς Ὁμιλίες σὲ Ἐκδηλώσεις Εἰσηγήσεις - Διαλέξεις - Ἄρθρα Ἐκδόσεις Γεώργιος Χοροζίδης, Φυλὴ Ἀττικής, 2017, σελίδες 222. Ἡ ἰδέα γιὰ τὴν κυκλοφόρησι τοῦ
Διαβάστε περισσότεραἈσκητὲς καὶ ἀσκητήρια στὴ νῆσο Σκόπελο
Ἀσκητὲς καὶ ἀσκητήρια στὴ νῆσο Σκόπελο (Μιὰ πρώτη προσέγγιση στὸ θέμα) Εἰπώθηκε, πὼς ὁλόκληρο τὸ Ἅγιον Ὄρος μοιάζει μὲ τὸ Καθολικὸ ἑνὸς ἰεροῦ Ναοῦ καὶ ὅτι ἡ περιοχὴ ἀπὸ τὴν Ἁγία Ἄννα καὶ πέρα εἶναι τὸ
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με κορυφαίο επιτελείο
Διαβάστε περισσότεραἘγκατάστασις ICAMSoft Law Applications' Application Server ἔκδοση 3.x (Rel 1.1-6ος 2009) 1
Ἐγκατάστασις ICAMSoft Law Applications' Application Server ἔκδοση 3.x (Rel 1.1-6ος 2009) 1 Ἐγκατάστασις ICAMSoft Law3 Application Server ὅτι ἀναφέρεται ἐδῶ δὲν μπορεῖ νὰ ἐκτελεσθεῖ δικτυακά, δηλ. ἀπὸ ἄλλον
Διαβάστε περισσότεραΠαραθέτουμε απόσπασμα του άρθρου: ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ ΑΠΙΣΤΕΥΤΟΝ- Οι Ιεχωβάδες και οι Μασόνοι κεφάλαια εις το βιβλίον των θρ
Με ένα από τα αγαπημένα της θέματα ασχολήθηκε για μια ακόμη φορά, στο φύλλο 1991 της 27ης Σεπτεμβρίου 2013, η εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ. Αιτία, το κεφάλαιο του βιβλίου των Θρησκευτικών που διδάσκεται στην
Διαβάστε περισσότερα11η Πανελλήνια Σύναξη Νεότητος της Ενωμένης Ρωμηοσύνης (Φώτο Ρεπορτάζ)
15/03/2019 11η Πανελλήνια Σύναξη Νεότητος της Ενωμένης Ρωμηοσύνης (Φώτο Ρεπορτάζ) / Νέοι και Εκκλησία Κατά την Κυριακὴ 10 Μαρτίου 2019 καὶ ὥρα 10:45 π.μ. (ἀμέσως μετὰ τὴν Θεία Λειτουργία) πραγματοποιήθηκε
Διαβάστε περισσότεραΚατάλογος τῶν Συγκερασµῶν ὅλων τῶν Βυζαντινῶν ιατονικῶν Κλιµάκων µέχρι καὶ σὲ 1200 µουσικὰ διαστήµατα (κόµµατα)
Κατάλογος τῶν Συγκερασµῶν ὅλων τῶν Βυζαντινῶν ιατονικῶν Κλιµάκων µέχρι καὶ σὲ 1200 µουσικὰ διαστήµατα (κόµµατα) τοῦ Παναγιώτη. Παπαδηµητρίου ρ. Ἠλεκτρ. Μηχανικοῦ, Φυσικοῦ Περιεχόµενα 1. Εἰσαγωγή...1 2.
Διαβάστε περισσότεραΣτὴν ἀρχὴ ἦταν ὁ Λόγος. Ὁ Λόγος ἦταν μαζὶ μὲ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ἤ 01ο (01-52) 01-05 Ὁ Λόγος εἶναι Θεὸς καὶ ημιουργὸς τῶν πάντων Στὴν ἀρχὴ ἦταν ὁ Λόγος. Ὁ Λόγος ἦταν μαζὶ μὲ τὸ Θεὸ Πατέρα καὶ ἦταν Θεὸς ὁ Λόγος. Αὐτὸς ἦταν στὴν ἀρχὴ μαζὶ μὲ τὸ Θεὸ Πατέρα.
Διαβάστε περισσότεραποταμιτου εκδοσεισ ποταμιτου καταλογοσ ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΝΟΗΜΑ www.potamitis.info ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΝΟΗΜΑ θεροσ 2012
εκδοσεισ θεροσ 2012 ποταμιτου ποταμιτου καταλογοσ www.potamitis.info ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΝΟΗΜΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΝΟΗΜΑ 8,99 σκληρὸ ἐξώφυλλο, 32 σελίδες, 22Χ22 ἑκατοστά Κάθε Σάββατο, ἡ Γιαγιὰ ἀφήνει τὸ καλαθάκι της μὲ τὰ
Διαβάστε περισσότεραΑποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή.
Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή. Mαθηματικό σύστημα Ένα μαθηματικό σύστημα αποτελείται από αξιώματα, ορισμούς, μη καθορισμένες έννοιες και θεωρήματα. Η Ευκλείδειος γεωμετρία αποτελεί ένα
Διαβάστε περισσότεραΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Διδακτική ενότητα
ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΑ Α, Β, Γ, ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Διδακτική ενότητα Στόχος μας είναι: Να ανακαλύψετε τους παράγοντες που οδήγησαν στην εμφάνιση και
Διαβάστε περισσότεραΕὐκλείδεια Γεωµετρία
Εὐκλείδεια Γεωµετρία Φθινοπωρινὸ Εξάµηνο 2010 Καθηγητὴς Ν.Γ. Τζανάκης Μάθηµα 14 22-11-2010 Συνοπτικὴ περιγραφή Πρόταση τῆς έσµης Εὐθειῶν. Εστω ὅτι τὰ σηµεῖα, καὶ, εἶναι τέτοια ὥστε οἱ εὐθεῖες και εἶναι
Διαβάστε περισσότερα(Θ. Λειτουργία Ἰωάννου Χρυσοστόμου)
Οἱ πιστοὶ ὑπὲρ τῶν κατηχουμένων δεηθῶμεν. Ἵνα ὁ Κύριος αὐτοὺς ἐλεήσῃ. Κατηχήσῃ αὐτοὺς τὸν λόγον τῆς ἀληθείας. Ἀποκαλύψῃ αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον τῆς δικαιοσύνης. Ἑνώσῃ αὐτοὺς τῇ ἁγίᾳ αὐτοῦ καθολικῇ καὶ ἀποστολικῇ
Διαβάστε περισσότεραΘεωρία Συνόλων - Set Theory
Θεωρία Συνόλων - Set Theory Ἐπισκόπηση γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν Πρωτοετῶν Φοιτητῶν τοῦ Τµήµατος Διοίκησης, στὸ µάθηµα Γενικὰ Μαθηµατικά. Ὑπὸ Γεωργίου Σπ. Κακαρελίδη, Στὸ Τµῆµα Διοίκησης ΤΕΙ Δυτικῆς Ἑλλάδος
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΤΟΥ Α. ΣΑΡΤΖΕΤΑΚΗ
ΧΡΗΣΤΟΥ Α. ΣΑΡΤΖΕΤΑΚΗ Μέρος Β - ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ 1. Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Ι) Η ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑ γ) Η ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΜΑΣ 4. ΗΛΩΣΕΙΣ (d) Προφορικὴ δήλωσις 6.1.1993 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙ Α www.sartzetakis.gr
Διαβάστε περισσότεραΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ Β ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΑΜΟΥ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ Β ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΑΜΟΥ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ (5-6 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2004, Διορθόδοξον Κέντρον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Διαβάστε περισσότεραBYZANTINA ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ 23 (2013) 279-283
Paul Canart, Études de paléographie et de codicologie reproduites avec la collaboration de Maria Luisa Agati et Marco D Agostino, τόμ. I-II [Studi e Testi 450-451], Città del Vaticano 2008, σσ. XXVIII+748+VI+749-1420.
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ): ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ «ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ» ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Ιερός Ναός Αγίου
Διαβάστε περισσότεραΚΑΘΕ ὥρα τηλεθέασης φέρνει στὰ μάτια μας εἰκόνες βίας, φόνων,
Sbatti il mostro in prima pagina 1 Η λαγνεία τοῦ «κακοῦ» στὰ ΜΜΕ* Νίκος Βαραλῆς ΚΑΘΕ ὥρα τηλεθέασης φέρνει στὰ μάτια μας εἰκόνες βίας, φόνων, καταστροφῶν καὶ διαστροφῶν σὲ ἀπεριόριστες ποσότητες. Ο δημοσιογραφικὸς
Διαβάστε περισσότεραἙλληνικὰ σταυρόλεξα μὲ τὸ L A T E X
eutypon32-33 2014/11/30 12:03 page 19 #23 Εὔτυπον, τεῦχος 32-33 Ὀκτώβριος/October 2014 19 Ἑλληνικὰ σταυρόλεξα μὲ τὸ L A T E X Ἰωάννης Α. Βαμβακᾶς Ιωάννης Α. Βαμβακᾶς Παπαθεοφάνους 12 853 00 Κῶς Η/Τ: gavvns
Διαβάστε περισσότεραΣτους κήπους της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης
26/02/2019 Στους κήπους της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Πατριαρχεία / Οικουμενικό Πατριαρχείο Ἡ Ἱερὰ Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης ἀκολουθώντας τὸ παράδειγμα τοῦ περιβαλλοντικὰ εὐαισθητοποιημένου καὶ πρωτοπόρου
Διαβάστε περισσότεραΈγκατάσταση καὶ Χρήση Πολυτονικοῦ Πληκτρολογίου σὲ Περιβάλλον Ubuntu Linux.
Έγκατάσταση καὶ Χρήση Πολυτονικοῦ Πληκτρολογίου σὲ Περιβάλλον Ubuntu Linux. Μακρῆς Δημήτριος, Φυσικός. mailto: jd70473@yahoo.gr 1. Εἰσαγωγή. Τὸ πολυτονικὸ σύστημα καταργήθηκε τὸ 1982. Δὲν θὰ ἀσχοληθοῦμε
Διαβάστε περισσότεραΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ Β2 ΠΕΤΡΑ ΠΕΤΣΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΟΖΙΝΗ ΜΑΡΙΑ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΟΥ Yπεύθυνοι καθηγητές Μπουρμπούλιας Βασίλης - φιλόλογος Τσατσούλα Μαρία - φυσικός 1 Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ: Η Μεσόγειος
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: Διαφορές εσωτερικού εξωτερικού δανεισμού. Η διαχρονική κατανομή του βάρους από το δημόσιο δανεισμό.
1 ΘΕΜΑ: Διαφορές εσωτερικού εξωτερικού δανεισμού. Η διαχρονική κατανομή του βάρους από το δημόσιο δανεισμό. Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate, εισηγητής Φροντιστηρίων
Διαβάστε περισσότεραχρωματιστές Χάντρες».
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τό παρόν πόνημα μου εἶναι ἐμπνευσμένο ἀπό τά συγγραφικά ἔργα τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτη Φλωρίνης ὅπου δημοσιεύονται στό ἔντυπο (Ἔκδοσις Ε'): «ΠΟΙΚΙΛΑ ΣΥΝΤΟΜΑ -ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ», καί συγκεκριμένα στό
Διαβάστε περισσότεραΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ
127 ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ (ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ) Εἰσαγωγὴ Ἡ δημιουργία τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης εἶναι πάνω ἀπ ὅλα γεγονὸς πνευματικῆς σημασίας. Ἡ πολιτικὴ ἡγεσία
Διαβάστε περισσότεραΜητροπολίτου Μόρφου Νεοφύτου
Μητροπολίτου Μόρφου Νεοφύτου Στὴν καθ ἡμᾶς Μητροπολιτικὴ περιφέρεια Μόρφου τιμᾶται ἰδιαίτερα ὁ ὅσιος Σωζόμενος. Ἐπίκεντρο τῆς ἐδῶ τιμῆς του εἶναι ἡ ἁγιοτόκος κοινότητα τῆς Γαλάτας, ὅπου εὑρίσκεται κατάγραφος
Διαβάστε περισσότεραLAHGLATA ACIOCQAVIAS PEQIODOS Bò L hgla Aò
LAHGLATA ACIOCQAVIAS PEQIODOS Bò L hgla Aò Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ πρώτου Ἁγιογράφου, Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ (18η Ὀκτωβρίου) καὶ πρὸς τιμήν Του, πραγματοποιήθηκε, μὲ τὴν
Διαβάστε περισσότεραΦροντιστηριακὸ Μάθημα Ἁγιογραφίας Β
Φροντιστηριακὸ Μάθημα Ἁγιογραφίας Β Στὴν Ἱερὰ Μονή μας, τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης, στὴν Φυλὴ Ἀττικῆς, μὲ τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ, τὴν εὐχὴ τοῦ ἀσθενοῦντος Σεβασμιωτάτου Πνευματικοῦ Πατρός μας,
Διαβάστε περισσότεραΕὐκλείδεια Γεωµετρία
Εὐκλείδεια Γεωµετρία Φθινοπωρινὸ Εξάµηνο 010 Καθηγητὴς Ν.Γ. Τζανάκης Μάθηµα 9 ευτέρα 18-10-010 Συνοπτικὴ περιγραφή Υπενθύµιση τοῦ Θεωρήµατος τοῦ Θαλῆ. εῖτε καὶ ἐδάφιο 7.7 τοῦ σχολικοῦ ϐιβλίου. Τονίσθηκε,
Διαβάστε περισσότεραΣκέψεις γιὰ τὴν διατροφὴ καὶ τὴ νηστεία
Σκέψεις γιὰ τὴν διατροφὴ καὶ τὴ νηστεία Ἀλήθεια, πόσο σημαντικὸ εἶναι τὸ θέμα τῆς διατροφῆς. Εἴμαστε αὐτὸ ποὺ τρῶμε, λένε μερικοὶ ὑλιστὲς φιλόσοφοι. Καὶ ἐννοοῦν τίποτα παραπάνω. Ἡ λογικὴ αὐτὴ εἶναι λίγο
Διαβάστε περισσότερα3. δυνητικό: ἄν, ποὺ σημαίνει κάτι ποὺ μπορεὶ ἤ ποὺ μποροῦσε νὰ γίνει.
1 Άκλιτα μέρη Μόρια Λέγονται οι άκλιτες λέξεις, οι περισσότερες μονοσύλλαβες, που δεν ανήκουν κανονικά σ ένα ορισμένο μέρος του λόγου. Αυτά έχουν κυρίως επιρρηματική σημασία και χρησιμοποιούνται στο λόγο
Διαβάστε περισσότεραΧριστιάνα Ἀβρααμίδου ΜΑΤΙΑ ΑΝΑΠΟΔΑ. Ποιήματα
Χριστιάνα Ἀβρααμίδου ΜΑΤΙΑ ΑΝΑΠΟΔΑ Ποιήματα ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ Αὒγουστος 2011 12 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ Χριαστιάνα Ἀβρααμίδου ΜΑΤΙΑ ΑΝΑΠΟΔΑ Ποιήματα Τεῦχος 12 - Αὒγουστος 2011 ISSN: 1792-4189 Μηνιαία
Διαβάστε περισσότεραΜονάδες 5 1.2.α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα σωστά συµπληρωµένο.
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ): ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Τὰ Ἕξι μεγάλα ἐρωτήματα τῆς δυτικῆς μεταφυσικῆς καταλαμβάνουν μιὰ ξεχωριστὴ θέση στὴν ἱστορία τῆς φιλοσοφικῆς ἱστοριογραφίας. Ὁ συγγραφέας του βιβλίου, Χάιντς Χάιμζετ (1886-1975),
Διαβάστε περισσότεραΚατάλογος Ἐκδόσεων καὶ Ἐργοχείρων
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ ΦΥΛΗ ΑΤΤΙΚΗΣ Κατάλογος Ἐκδόσεων καὶ Ἐργοχείρων Ἀπρίλιος 2013 Κεντρικὴ Διάθεσις: Γεώργιος Χοροζίδης, Ἱ. Μονὴ Ἁγ. Κυπριανοῦ Α.Γ. 112, 133 51 ΦΥΛΗ Τηλέφ: 210 2411380,
Διαβάστε περισσότεραEISGCGSG Dò. «Ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ: Χθὲς καὶ σήμερον ἡ αὐτὴ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» Σάββατο, 22α Δεκεμβρίου 2012
EISGCGSEIS OQHODONGS EIJOMOKOCIAS EISGCGSG Dò «Ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ: Χθὲς καὶ σήμερον ἡ αὐτὴ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» Εἰσηγητής: +Θεοφ. Ἐπίσκοπος Μεθώνης κ. Ἀμβρόσιος, Ἱστορικὸς Τέχνης Στὸ πλαίσιο τῆς Ἔκθεσης
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Διδάσκων : Πομπιέρη Βασιλεία, Δικηγόρος, LLM UCL Πτωχευτικό Δίκαιο Σημαντικότερες ρυθμίσεις σε προπτωχευτικό στάδιο. Εισαγωγή της διαδικασίας συνδιαλλαγής Σκοπός Η διάσωση και εξυγίανση
Διαβάστε περισσότεραμπορεῖ νὰ κάνει θαύματα. Ἔτσι ὁ ἅγιος Νέστωρ, παρότι ἦταν τόσο νέος, δὲν λυπήθηκε τὴν ζωή του καὶ ἦταν ἕτοιμος νὰ θυσιάσει τὰ πάντα γιὰ τὸν Χριστό.
Ο Μ Ι Λ Ι Α ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΙΣ ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΜΑΝΤΟΥΛΙΔΟΥ (25 Ὀκτωβρίου 2013) Ἱερώτατε καὶ φίλτατε ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ
Διαβάστε περισσότεραΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Ποιμαντικές σκέψεις Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ τοῦ Ἀλεξάνδρου Μ. Σταυροπούλου Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Ὁ χρόνος καὶ ἡ σχετικότητά του Συνήθως, τέλος τοῦ παλαιοῦ ἀρχὲς τοῦ καινούριου χρόνου,
Διαβάστε περισσότεραΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΜΑΤΘΑΙΟ, πού, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε,
+ Η Ταπείνωση τοῦ Ἀποστόλου Ματθαίου* Μιὰ Μαρτυρία τῆς Παραδόσεως γιὰ τὴν Κριτικὴ Μελέτη τῶν Πηγῶν Ηλία Βουλγαράκη ( 1999) ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΜΑΤΘΑΙΟ, πού, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, ἕγραψε ἕνα ἀπὸ τὰ τέσσερα
Διαβάστε περισσότεραιδαγµένο κείµενο 'Αριστοτέλους 'Ηθικά Νικοµάχεια (Β6, 4-10)
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ιδαγµένο κείµενο 'Αριστοτέλους 'Ηθικά
Διαβάστε περισσότεραΘέμα: «Περὶ τοῦ προσώπου τοῦ Ἀναδόχου εἰς τὸ Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος».
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ὑπ ἀριθμ. 18 Πρὸς Ἅπαντας τοὺς Ἐφημερίους τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Θέμα: «Περὶ τοῦ προσώπου τοῦ Ἀναδόχου εἰς τὸ Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος». Ἀγαπητοὶ Πατέρες, Ἐξ αἰτίας τοῦ ὅτι παρατηρεῖται
Διαβάστε περισσότεραΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΡΜΙΣΗΣ, ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ, ΠΡΥΜΝΟΔΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΟΥ ΣΚΑΦΩΝ ΣΕ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. (ΛΙΜΑΝΙΑ κ.λπ.) ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΡΜΙΣΗΣ, ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ, ΠΡΥΜΝΟΔΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΟΥ ΣΚΑΦΩΝ ΣΕ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ΛΙΜΑΝΙΑ κ.λπ.) ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ Επιμέλεια Άγγελου Αργυρακόπουλου
Διαβάστε περισσότεραΝὰ συγκαλέσει πανορθόδοξη Σύνοδο ή Σύναξη των Προκαθημένων καλεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη η Κύπρος αν ο στόχος δεν επιτευχθεί
18/02/2019 Νὰ συγκαλέσει πανορθόδοξη Σύνοδο ή Σύναξη των Προκαθημένων καλεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη η Κύπρος αν ο στόχος δεν επιτευχθεί Αυτοκέφαλες Εκκλησίες / Εκκλησία της Κύπρου Ανακοίνωση σχετικά
Διαβάστε περισσότεραΟ Αγιος Βασίλειος τοῦ Οστρογκ τῆς Σερβίας ὁ Θαυματουργὸς *
Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιον τῆς Ορθοδόξου Εκκλησίας τῆς Σερβίας Ο Αγιος Βασίλειος τοῦ Οστρογκ τῆς Σερβίας ὁ Θαυματουργὸς * 29 Ἀπριλίου 1671 «ΣΤΗ ΖΩΝΤΑΝΗ οἰκογένεια τῆς Εκκλησίας ὁ λαὸς νοιώθει τοὺς Ἁγίους ὡς τοὺς
Διαβάστε περισσότεραΑναγνώριση Προτύπων. Σημερινό Μάθημα
Αναγνώριση Προτύπων Σημερινό Μάθημα Bias (απόκλιση) και variance (διακύμανση) Ελεύθεροι Παράμετροι Ελεύθεροι Παράμετροι Διαίρεση dataset Μέθοδος holdout Cross Validation Bootstrap Bias (απόκλιση) και variance
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΙΑ ΔΑΚΤΥΛΙΩΝ. Σημειώσεις προπτυχιακοῦ μαθήματος 1. Ν.Γ. Τζανάκης. Πανεπιστήμιο Κρήτης - Ηράκλειο
ΘΕΩΡΙΑ ΔΑΚΤΥΛΙΩΝ Σημειώσεις προπτυχιακοῦ μαθήματος 1 Ν.Γ. Τζανάκης Τμῆμα Μαθηματικῶν Πανεπιστήμιο Κρήτης - Ηράκλειο 1 Τελευταία ἔκδοση 15-6-2014 2 Περιεχόμενα 1 Διαιρετότητα 3 1.1 Τα βασικα....................................
Διαβάστε περισσότεραΑς υποθέσουμε ότι ο παίκτης Ι διαλέγει πρώτος την τυχαιοποιημένη στρατηγική (x 1, x 2 ), x 1, x2 0,
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Στατιστικής Εισαγωγή στην Επιχειρησιακή Ερευνα Εαρινό Εξάμηνο 2015 Μ. Ζαζάνης Πρόβλημα 1. Να διατυπώσετε το παρακάτω παίγνιο μηδενικού αθροίσματος ως πρόβλημα γραμμικού
Διαβάστε περισσότεραΚείµενο διδαγµένο Κείµενο από το πρωτότυπο
ΤΡΙΤΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 1999 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κείµενο διδαγµένο Κείµενο από το πρωτότυπο Θουκυδίδη Ιστορία Γ, 70 Καὶ (ἦν γὰρ Πειθίας ἐθελοπρόξενός τε τῶν Ἀθηναίων καὶ τοῦ δήµου προειστήκει)
Διαβάστε περισσότεραΔιαχείριση Συσχετισμένων Ἀρχείων & Εἰκόνων
Διαχείριση Συσχετισμένων Ἀρχείων & Εἰκόνων Εἰσαγωγὴ Μιὰ ἀπὸ τὶς βασικὲς πρόσθετες δυνατότητες τῆς ἔκδοσης 3 τῶν ἰατρικῶν ἐφαρμογῶν μας, εἶναι ἡ δυνατότητα συσχετισμοῦ ὅσων ψηφιακῶν ἀρχείων ἀπαιτεῖται στὴν
Διαβάστε περισσότεραΣᾶς εὐαγγελίζομαι τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς γεννήσεως τοῦ. Χριστοῦ, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν κορυφαία πράξη τοῦ Θεοῦ νὰ σώσει τὸν
Χριστούγεννα 2013 Ἀρ. Πρωτ. 1157 Πρός τό Χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε. Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, Σᾶς εὐαγγελίζομαι τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ,
Διαβάστε περισσότεραΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Ἀπόδοση στὴ νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος ΠΡΟΛΟΓΟΣ Καὶ δικαιότατη καὶ αὐτὴ ποὺ πρέπει
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2014 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Διδαγμένο Κείμενο ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2014 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Επομένως οι αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως ούτε αντίθετα προς τη φύση μας, αλλά έχουμε από τη φύση την ιδιότητα να τις δεχτούμε
Διαβάστε περισσότεραΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ὑπ ἀριθμ. 17
Πρὸς Ἅπαντας τοὺς Ἐφημερίους τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ὑπ ἀριθμ. 17 Θέμα: «Περὶ τῆς νομιμότητας τελέσεως τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος ἀνηλίκων». Ἀγαπητοὶ Πατέρες, Σχετικὰ μὲ τὶς προϋποθέσεις,
Διαβάστε περισσότεραΜὲ τὴν Χάρι τοῦ Κυρίου μας
Ἱερὸ Τελετὴ Λήξεως Μαθημάτων Ἁγιογραφίας τῆς Μητροπόλεώς μας Περίοδος ΣΤ, 2013-2014 Ζωὴ καὶ Δημιουργικὴ Συνέχεια στὴν Ὀρθόδοξη Ἁγιογραφία + Κυριακὴ Ἁγιορειτῶν Πατέρων, 9/22.6.2014 Μὲ τὴν Χάρι τοῦ Κυρίου
Διαβάστε περισσότεραὉ Γάμος. Ἀγαπητοί μας μελλόνυμφοι,
Ὁ Γάμος Ἀγαπητοί μας μελλόνυμφοι, ὲ λίγες ἡμέρες πρόκειται νὰ ἑνωθεῖτε μὲ τὰ δεσμὰ τοῦ Γάμου διὰ τῶν εὐλογιῶν τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας τοῦ Κυρίου μας. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς χρειάζεται ὡς καταλύτη τὸν τελειωτῆ καὶ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με κορυφαίο
Διαβάστε περισσότεραΤευχος πρωτο. αρχεία. Πηγεσ γνωσησ, πηγεσ μνημησ Ένα σύγχρονο αρχείο. Το ΙΑ/ΕΤΕ ανοίγει τα χαρτιά του
Τευχος πρωτο αρχεία Πηγεσ γνωσησ, πηγεσ μνημησ Ένα σύγχρονο αρχείο Το ΙΑ/ΕΤΕ ανοίγει τα χαρτιά του Άσκηση Υπόθεση παραχάραξης Το 1938, το Υφυπουργείον Δημοσίας Ασφαλείας του ελληνικού κράτους δημοσιεύει
Διαβάστε περισσότεραΕκεί όπου όντως ήθελε ο Θεός
13/02/2019 Εκεί όπου όντως ήθελε ο Θεός Πατριαρχεία / Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Του π. Πολυκάρπου Αγιαννανίτη Ὅπου διακονεῖ κανεὶς τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία, ἐκεῖ βρίσκει τὴ χαρὰ καὶ τὴν ἀνάπαυσή του.
Διαβάστε περισσότεραΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1. Ἡ Καινή Διαθήκη, Θεσσαλονίκη 2010. 2. Ἱερός Ναός ἁγίου Γεωργίου (Ροτόντα), Κατάθεση μαρτυρία, Θεσσαλονίκη
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ231: Δομές Δεδομένων και Αλγόριθμοι Εαρινό Εξάμηνο 2017-2018 Φροντιστήριο 3 - Λύσεις 1. Εστω ο πίνακας Α = [12, 23, 1, 5, 7, 19, 2, 14]. i. Να δώσετε την κατάσταση
Διαβάστε περισσότεραΤὴν ὥρα ποὺ γραφόταν μία ἀπὸ τὶς πιὸ θλιβερὲς καὶ αἱματοβαμμένες
Τιμὴ καὶ εὐγνωμοσύνη Ἰαπωνικὸ πλοῖο πέταξε πανάκριβο μετάξι γιὰ νὰ σώσει Μικρασιάτες* Ἡ ἄγνωστη ἱστορία τοῦ ἐμπορικοῦ καραβιοῦ ἀπὸ τὴν Ἄπω Ἀνατολὴ ποὺ ἔδωσε παράδειγμα ἀνθρωπιᾶς, ἐνῶ οἱ δυτικοὶ «σύμμαχοί»
Διαβάστε περισσότεραΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Κείµενο από το πρωτότυπο (στ.471-490) ΧΟΡΟΣ ηλοῖ τὸ γέννηµ' ὠµὸν ἐξ ὠµοῦ πατρὸς 471 τῆς παιδὸς εἴκειν δ'οὐκ ἐπίσταται κακοῖς.
ΑΡΧΗ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 1999 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Κείµενο από το πρωτότυπο
Διαβάστε περισσότεραΟΙ «ΛΟΓΟΙ» ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΓΑΛΛΙΑΝΟΥ, τοὺς ὁποίους ὁ Χ. Γ. Πατρινέλης
ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ Ο ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Τὰ χρονικὰ ὅρια τῆς θητείας τοῦ τρίτου μετὰ τὴν Ἅλωση πατριάρχη κατὰ τὴ μαρτυρία τοῦ Θεόδωρου Ἀγαλλιανοῦ ΟΙ «ΛΟΓΟΙ» ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΓΑΛΛΙΑΝΟΥ, τοὺς ὁποίους ὁ Χ. Γ. Πατρινέλης ἀνέσυρε
Διαβάστε περισσότεραΈννοια. Η αποδοχή της κληρονομίας αποτελεί δικαίωμα του κληρονόμου, άρα δεν
1 1. Αποδοχή κληρονομίας Έννοια. Η αποδοχή της κληρονομίας αποτελεί δικαίωμα του κληρονόμου, άρα δεν μπορεί να ασκηθεί από τους δανειστές του κληρονόμου, τον εκτελεστή της διαθήκης, τον κηδεμόνα ή εκκαθαριστή
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΚΟΝΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΦΟΣΙΩΣΕΩΣ
Μητροπολίτου Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καί Πολυκάστρου ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΦΟΣΙΩΣΕΩΣ ΑΘΗΝΑ 1987 Προσφώνηση στοὺς Νεωκόρους τῶν Ἱ. Ναῶν τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, κατὰ τὴ διάρκεια γεύματος ποὺ
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του αποκτά πρόσβαση στο περιβάλλον του ιατρού που παρέχει η εφαρμογή.
ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Ο ιατρός αφού διαπιστώσει εάν το πρόσωπο που προσέρχεται για εξέταση είναι το ίδιο με αυτό που εικονίζεται στο βιβλιάριο υγείας και ελέγξει ότι είναι ασφαλιστικά ενήμερο (όπως ακριβώς γίνεται
Διαβάστε περισσότεραμαθη ματικῶν, ἀλλὰ καὶ τὴ βαθιά του ἐκτίμηση γιὰ τὴ χαϊντεγκεριανὴ ἱστορικὴ κατανόηση τοῦ ἀνθρώπινου κόσμου. Καταγράφοντας ὅλες αὐτὲς τὶς ἐπιδράσεις,
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τὸ βιβλίο αὐτὸ εἶναι προϊὸν μακρόχρονης ἐξέλιξης. Γιὰ εἴκοσι περίπου χρόνια, τὸ ἐνδιαφέρον μου γιὰ τὸν Φρέγκε ἀποτέλεσε μέρος ἑνὸς ὁδοιπορικοῦ ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ τὸ Μόναχο καί, μέσω τῆς Ὀξφόρδης
Διαβάστε περισσότεραἙλένη Γλύκατζη-Ἀρβελέρ. Γιατὶ τὸ Βυζάντιο. Ἐκδόσεις «Ἑλληνικὰ Γράμματα», Ἀθήνα 2009, σελίδες 292.
Ἑλένη Γλύκατζη-Ἀρβελέρ Γιατὶ τὸ Βυζάντιο Ἐκδόσεις «Ἑλληνικὰ Γράμματα», Ἀθήνα 2009, σελίδες 292. Κατ ἐπανάληψιν ἔχει ἐπισημανθῆ ὅτι ἐπιβάλλεται νὰ ἀναθεωρήσουμε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες τὴν ὀπτικὴ εἰκόνα ποὺ ἔχουν
Διαβάστε περισσότεραΗ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΡΗΣΕ ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗ. Ἡ καρδιά (ἔλεγε κάποτε ὁ γέροντας Παΐσιος) εἶναι ὅπως τό ρολόι.
Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΡΗΣΕ ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗ. Ἡ καρδιά (ἔλεγε κάποτε ὁ γέροντας Παΐσιος) εἶναι ὅπως τό ρολόι. Καί πράγματι εἶναι! σταματώντας ὁ χρόνος της, χρόνος ὅπου μετριοῦνται μέ τούς χτύπους τῆς καρδιᾶς, σταματάει
Διαβάστε περισσότεραΕπὶ τῇ ἱερᾷ μνήμῃ τοῦ Ἁγίου Ιωάννου, τοῦ ἐν τῷ ὄρει Ζάντεν, καὶ τῶν δώδεκα μαθητῶν αὐτοῦ, Φωτιστῶν τῆς Ιβηρίας-Γεωργίας (7η Μαΐου, Ϛʹ αἰ.
Επὶ τῇ ἱερᾷ μνήμῃ τοῦ Ἁγίου Ιωάννου, τοῦ ἐν τῷ ὄρει Ζάντεν, καὶ τῶν δώδεκα μαθητῶν αὐτοῦ, Φωτιστῶν τῆς Ιβηρίας-Γεωργίας (7η Μαΐου, Ϛʹ αἰ. ) Η Βυζαντινὴ παρουσία στὴ Γεωργία* Η Γεωργία κατὰ τὴ μεσαιωνικὴ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Γενικός σημαιοστολισμός, από τις 8:00 π.μ. της 25 ης Οκτωβρίου. Δημοτικών καταστημάτων, των Ν.Π.Δ.Δ., των Τραπεζών, των οικιών
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ν Ο Μ Ο Σ Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τήνος, 21 Οκτωβρίου 2013 Αρ. Πρωτ.: 15.020._ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΕΠΕΤΕΙΟΥ 28 ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 Γενικός σημαιοστολισμός, από τις 8:00 π.μ. της 25
Διαβάστε περισσότεραΗμέρα 4 η (α) Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης. (β) Η απόλυτη υπεραξία. Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης
Ημέρα 4 η (α) Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης (β) Η απόλυτη υπεραξία Αγορά και πώληση της εργασιακής δύναμης Στο κεφάλαιο για την αγορά και την πώληση της εργατικής δύναμης (ελληνική έκδοση: τόμος
Διαβάστε περισσότεραὉ νεο-δαρβινισμὸς καὶ ἡ ἀμφισβήτηση τοῦ Θεοῦ*
Ἡ Θεωρία τῆς Ἐλέξιξης: κοσμικὴ θρησκεία, μὲ νόημα καὶ ἠθικὴ Ἡ Ὁ νεο-δαρβινισμὸς καὶ ἡ ἀμφισβήτηση τοῦ Θεοῦ* Ὄχι Ἐξέλιξη, ἀλλὰ Σχεδιασμὸς Μέρος B ἐπιστημονικὴ κριτικὴ ποὺ ἀσκεῖται στὴν Θεωρία τῆς Ἐξέλιξης
Διαβάστε περισσότεραἝλληνες στὴν κόλαση τῶν γκουλὰγκ
https://engymo.wordpress.com Ἕλληνες στὴν κόλαση τῶν γκουλὰγκ Ὁ 65χρονος Ἰβᾶν Τζουχὰ εἶναι γεωγράφος στὸ ἐπάγγελμα. Ἀλλὰ ἡ μοῖρα τῆς οἰκογένειάς του (ὁ Ἕλληνας παππούς του τουφεκίστηκε ἀπὸ τὸν Στάλιν)
Διαβάστε περισσότεραΠοικιλία τέρπουσα. Πρωτοψάλτου τῆς τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας. Κωνσταντίνου τοῦ Βυζαντίου ( 30 Ἰουνίου 1862) 1
Ποικιλία τέρπουσα ἡ μελοποιία στὴν Ἀνθολογία Στιχηραρίου τοῦ Πρωτοψάλτου τῆς τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας Κωνσταντίνου τοῦ Βυζαντίου ( 30 Ἰουνίου 1862) 1 ὑπὸ Κωνσταντίνου Τερζοπούλου Ἀμφιθέατρο Νέου Κτηρίου
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του έχει πρόσβαση στο περιβάλλον του φαρμακείου που παρέχει η εφαρμογή.
ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Ο ασθενής έχοντας μαζί του το βιβλιάριο υγείας του και την τυπωμένη συνταγή από τον ιατρό, η οποία αναγράφει τον μοναδικό κωδικό της, πάει στο φαρμακείο. Το φαρμακείο αφού ταυτοποιήσει το
Διαβάστε περισσότεραΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2017 Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΘΙΜΟΣ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 25 εκεμβριου 2017 ἀριθμ. πρωτ. : 877 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2017 Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΘΙΜΟΣ Πρὸς τοὺς εὐλαβεῖς Ἱερεῖς καὶ τοὺς εὐσεβεῖς Χριστιανοὺς τῆς καθ ἡμᾶς Θεοσώστου
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΘΛΙΒΕΡΑ ΕΠΕΤΕΙΟΣ*
Εναγώνια κραυγὴ ἀφυπνίσεως γιὰ ἕνα μεῖζον θέμα ΜΙΑ ΘΛΙΒΕΡΑ ΕΠΕΤΕΙΟΣ* Τὰ εἰκοσάχρονα ἀπὸ τὴν ψήφιση τοῦ ἀνθρωποκτόνου Νόμου τῶν ἐκτρώσεων 1609/86 Τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτου π. Νεκταρίου Ζιόμπολα ΠΟΙΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΜνήμη Φωτίου Κόντογλου
Ο προφήτης τῆς Πονεμένης Ρωμηοσύνης Μνήμη Φωτίου Κόντογλου Κείμενον Αʹ Βιο-Βιβλιογραφικὰ τοῦ Φώτη Κόντογλου* 1895 Γεννιέται ὁ Φ.Κ. στὶς 8 Νοεμβρίου, στὸ Αϊβαλὶ τῆς Μ. Ασίας (Κυδωνίες). Γονεῖς του ὁ Νικόλαος
Διαβάστε περισσότεραODBC Install and Use. Κατεβάζετε καὶ ἐγκαθιστᾶτε εἴτε τήν ἔκδοση 32bit εἴτε 64 bit
Oἱ ἐφαρμογές Law4 χρησιμοποιοῦν τὸν Firebird SQL Server 32 ἤ 64 bit, ἔκδοση 2.5.x Γιὰ νὰ κατεβάσετε τὸν ODBC πηγαίνετε στό site www.firebirdsql.org στήν δ/νση http://www.firebirdsql.org/en/odbc-driver/
Διαβάστε περισσότεραΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Κείµενο από το πρωτότυπο (701-718)
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Κείµενο από
Διαβάστε περισσότεραΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ (Δελφῶν καί Μιαούλη) Τηλ:2310-828989. Ἡ Θεία Κοινωνία.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ (Δελφῶν καί Μιαούλη) Τηλ:2310-828989 Ἡ Θεία Κοινωνία κατ οἶκον Θεσσαλονίκη 2008 Κάποιοι συσχετίζουν κάκιστα τὴν παρουσία τοῦ ἱερέως στό
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ
ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Tα Πανεπιστημιακά Φροντιστήρια «ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ» προετοιμάζοντας σε ολιγομελείς ομίλους τους υποψήφιους για τον επικείμενο διαγωνισμό του Υπουργείου Οικονομικών, με κορυφαίο επιτελείο
Διαβάστε περισσότεραICAMLaw Application Server Χειροκίνηση Ἀναβάθμιση
Εἰσαγωγή Ὁ ICAMLaw Application Server (στὸ ἑξῆς γιά λόγους συντομίας IAS) ἀποτελεῖ τὸ ὑπόβαθρο ὅλων τῶν δικηγορικῶν ἐφαρμογῶν τῆς ICAMSoft. Εἶναι αὐτός ποὺ μεσολαβεῖ ἀνάμεσα: α) στὴν τελική ἐφαρμογὴ ποὺ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΣΧΑΛΙΟΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΘΙΜΟΣ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2015 ἀριθμ. πρωτ.: 181.- ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΘΙΜΟΣ Πρὸς τὸν ἱερὸ Κλῆρο καὶ τὸν εὐσεβῆ Λαὸ τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Διαβάστε περισσότεραΠὼς ἡ Ρωσία ξέφυγε ἀπὸ τὰ δόντια τῆς Νέας Τάξης τῶν Rothschilds
Σχῆμα 1: Πὼς ἡ Ρωσία ξέφυγε ἀπὸ τὰ δόντια τῆς Νέας Τάξης τῶν Rothschilds Ὅταν ὁ Βλαντιμὶρ Πούτιν ἐξελέγη πρόεδρος τῆς Ρωσίας τὸ 2000, ἡ Ρωσία εἶχε πέσει σὲ πτώχευση. Ἡ Ρωσία χρωστοῦσε 16,6 δισεκατομμύρια
Διαβάστε περισσότεραΑΣΕΠ 2000 ΑΣΕΠ 2000 Εμπορική Τράπεζα 1983 Υπουργείο Κοιν. Υπηρ. 1983
20 Φεβρουαρίου 2010 ΑΣΕΠ 2000 1. Η δεξαμενή βενζίνης ενός πρατηρίου υγρών καυσίμων είναι γεμάτη κατά τα 8/9. Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας το πρατήριο διέθεσε τα 3/4 της βενζίνης αυτής και έμειναν 4000
Διαβάστε περισσότεραΕλεύθερη συμβίωση: Διέξοδος ἢ παγίδα;*
«Νομιμοποίηση τῆς Ἐλεύθερης Συμβίωσης» (δ ) Ἕνα εἶδος πολιτικοῦ γάμου; Ἕνα εἶδος τρίτου γάμου; Μείωση τῆς ἀπόστασης ἀπὸ τὸν Γάμο; Ἕνα βῆμα πρὸς τὸν Γάμο; Τρίτης κατηγορίας γάμος; Γάμος χωρὶς στεφάνι; Παλλακεία;
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ. Μορφές δημόσιου δανεισμού. Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ Μορφές δημόσιου δανεισμού Σύνταξη: Παπαδόπουλος Θεοχάρης, Οικονομολόγος, MSc, PhD Candidate 1 Ανάλογα με την πηγή προελεύσεως των πόρων Με βάση το κριτήριο αυτό, ο δανεισμός διακρίνεται
Διαβάστε περισσότεραΠρωτομηνιά και Άνοιξη: Τρεις σπουδαίες Αγίες εορτάζουν
01/03/2019 Πρωτομηνιά και Άνοιξη: Τρεις σπουδαίες Αγίες εορτάζουν / Επικαιρότητα Η Εκκλησία μας, κατά την 1η Μαρτίου εκάστου έτους και πρώτη ημέρα της εποχής της Ανοίξεως, τιμά τη μνήμη δύο γυναικών Μαρτύρων
Διαβάστε περισσότεραΟι κλασικὲσ σπουδὲσ στην ὲλλαδα σημὲρα
63 Οι κλασικὲσ σπουδὲσ στην ὲλλαδα σημὲρα νικολαοσ κονομησ στὴν Ἑλλάδα δυστυχῶς τὸ ἀνήμπορο ἑλληνικὸ κράτος δὲν κατόρθωσε νὰ διαχειρισθεῖ μὲ τὴ δέουσα σοβαρότητα τὴν τεράστια κληρονομιὰ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς
Διαβάστε περισσότερα