aκρητη-ω Από την Αγαθή Παλαιογιώργου / By Agathi Paleogiorgou ellas, Photostock roup, Ιstock Photo, Visual H age G l Im ίες / Photos: Im τογραφ ω Φ

Transcript

1

2 κρητη a-ω lexicon ειναι δυνατον να συμπεριλαβει κανεισ τη μαγεια, τη γοητεια, τη δυναμικη και την ενεργεια ενοσ τοσο ζωντανου νησιου οσο η κρητη σε μερικεσ μονο σελιδεσ; σιγουρα, οχι! εαν εχετε επισκεφτει το νησι εστω και μια φορα, το εχετε ηδη ερωτευτει. εαν οχι, το λεξικο που ακολουθει θα σασ ενημερωσει για τα πιο δυνατα σημεια, μερη, συνηθειεσ, φαγητα. Χαρειτε το! Από την Αγαθή Παλαιογιώργου / By Agathi Paleogiorgou if you have already visited crete, you have fallen in love with the island. if not, enjoy these pages full of the most important cretan points, places, habits, dishes! Φωτογραφίες / Photos: Iml Image Group, Ιstock Photo, Visual Hellas, Photostock

3 lexicon ANEK Lines Yπάρχει πιο όμορφος τρόπος να μεταφερθεί κανείς στην Κρήτη από ένα απολαυστικό θαλάσσιο ταξίδι, ατενίζοντας το απέραντο γαλάζιο; Η ANEK Lines, διαθέτοντας πείρα πάνω από 40 χρόνια και προσφέροντας την περίφημη κρητική φιλοξενία, εξασφαλίζει με τα πλοία του υπερσύγχρονου στόλου της άνεση, ποιότητα και φιλοξενία στη μετάβασή σας στη Μεγαλόνησο. Πρόκειται, εξάλλου, για τη ναυτιλιακή εταιρεία που δημιουργήθηκε με μετόχους τους απλούς ανθρώπους του νησιού, οι οποίοι ήθελαν ένα δικό τους μεταφορικό μέσο για να ταξιδεύουν από την Κρήτη προς την ηπειρωτική Ελλάδα! ANek Lines Is there a better way to travel to Crete than a pleasant sea journey, with a view into the endless blue? ANEK Lines, with over 40 years of experience, offers the famous Cretan hospitality and ensures comfort, quality and safety during the trip to the Big Island on the ships of its super modern fleet. Moreover, this is the shipping company whose shareholders are the ordinary people of the island who created it in order to have their own private means of travelling from Crete to Greece s mainland! 24

4 Anaktoρα...και όταν στην Κρήτη μιλά κανείς για ανάκτορα, εννοείται ότι αναφέρεται στο Μινωικό Παλάτι της Κνωσού, τον κορυφαίο, δηλαδή, προορισμό του νησιού στη λίστα του «sightseeing». Κανείς δεν διανοείται να τον χάσει ειδικά αν επισκέπτεται πρώτη φορά το νησί και δικαίως! Πού αλλού θα νιώσεις το μεγαλείο της Μινωικής Εποχής, αντικρίζοντας τα εντυπωσιακά Προπύλαια με τις τοιχογραφίες τους και θα περιηγηθείς με θαυμασμό στην αίθουσα θρόνου του Μίνωα και το εντυπωσιακό μέγαρο της Βασίλισσας; Όσο για την πληροφορία ότι τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησής του ανάγονται στη νεολιθική εποχή ( π.χ.) απλώς προκαλεί δέος! palaces when someone talks about Cretan palaces, naturally he refers to the Minoan Palace of Knossos, the top destination in the island s sightseeing list. No one dares to miss it especially if he visits the island for the first time and justly! Where else will you feel the glory of the Minoan Era than here, as you look at the impressive Propylaea with their murals and wander around admiring King Mino s throne hall and the Queen s spectacular mansion? And when you hear that the oldest traces of the island s inhabiting go back to the Neolithic Age (7,000-3,000 B.C.), it will simply fill you with awe!

5 thebest Αρκάδι Η Μονή του Αρκαδίου, ένα ακόμη κλασικό αξιοθέατο του νησιού, αποτελεί εντυπωσιακό δείγμα αρχιτεκτονικής αναγεννησιακού ρυθμού, με θολωτά κελιά και γοτθικά παράθυρα. Ο λόγος όμως που το Αρκάδι είναι τόσο σημαντικό είναι η ιστορία του: Εδώ ξεκίνησε το Μάη του 1866 η μεγάλη Κρητική Επανάσταση κατά των Τούρκων, ενώ στις 7 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς έγινε η τρομερή μάχη που κατέληξε στην ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης του. Ένα γεγονός υψίστης ιστορικής σημασίας για το νησί, όπως και η ηρωική Μάχη της Κρήτης στις 20 Μαΐου του ΑRKADI Arkadi Monastery, one more classic sight of the island, is an impressive sample of Renaissance architecture with domed cells and windows in gothic style, but the reason that makes Arkadi so important is its history: the great Cretan Revolution against the Turks started here, in May 1866, and on November 7 the same year, a fierce battle occurred that ended with the explosion of the monastery s powder magazine. This is an event of major historic significance for the island, similar to the heroic Battle of Crete on May 20th, ΑπAκι Είναι ένα ξεχωριστό κρητικό αλλαντικό από παστό χοιρινό. Το κρέας κόβεται σε στενόμακρες «λωρίδες», μαρινάρεται στο ξίδι, καπνίζεται, καλύπτεται από ένα στρώμα μπαχαρικών και μυρωδικών και, τέλος, αφυδατώνεται στον αέρα. Τρώγεται φέτα φέτα ή χρησιμοποιείται σε διάφορες συνταγές. APAKI It s a special Cretan sausage, made from salted pork. The meat is cut into oblong strips, marinated in vinegar, smoked, covered by a layer of spices and condiments and, finally, desiccated in the air. It is consumed slice-by-slice or used in various recipes. ΑσπΑλαθος Ο άγριος, αγκαθωτός αυτός θάμνος, ευδοκιμεί ιδιαίτερα στην Κρήτη. Έχει πολύ δυνατό αγκάθι και, όταν ανθοφορεί, κίτρινα λουλούδια με χαρακτηριστική μυρωδιά. Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι με τα ακανθωτά κλαδιά του κτυπούσαν και τιμωρούσαν τους τυράννους στον Άδη. Το κύκνειο άσμα του Σεφέρη, εξάλλου, το ποίημα «Επί Ασπαλάθων...», βασίζεται σε μία περικοπή του Πλάτωνα όπου αναφέρεται η τιμωρία του τυράννου Αρδιαίου. Στην Κρήτη πάντως εμπνέει και χαρούμενες μαντινάδες, όπως η παρακάτω: «Ασπάλαθος όντε ανθεί κι ο κρίνος όντε δένει κι η κοπελιά σα στολιστεί το νου τ αθρώπου παίρνει». ΑSPALATHOS This wild, thorny bush flourishes especially in Crete. It has very strong thorns and, when it blossoms, its flowers are yellow with a distinctive smell. The Ancient Greeks believed that tyrants were beaten in Hades with its thorny branches in order to be punished. In fact, Seferis last work, the poem Epi Aspalathon is based on an excerpt by Plato that refers to the punishment of tyrant Ardiaios. Moreover, in Crete, this plant inspires cheerful mantinades (witty verses) too. 28

6 lexicon ΑμΑρι Η δροσερή περιοχή του Αμαρίου (στο Νομό Ρεθύμνου) συγκαταλέγεται στις πιο όμορφες επαρχίες της Κρήτης! Χάρη στις άφθονες πηγές της, ιδιαίτερα στις πλαγιές του Κέδρου, είναι κατάφυτη από οπωροφόρα δέντρα που παράγουν φρούτα, όπως τα περίφημα γερακαριανά κεράσια και μήλα. Ξακουστά είναι όμως και τα αμαριώτικα «μαύρα» κρασιά. Η πανέμορφη κοιλάδα της (βλ. φωτογραφία πάνω) αποτελεί έναν εναλλακτικό προορισμό, ιδανικό και για αγροτουρισμό. Συνιστούμε λοιπόν ανεπιφύλακτα το γύρο της και τη διαμονή στα παραδοσιακά χωριά της, με θέα στον επιβλητικό Ψηλορείτη. ΑΜΑRI The cool area of Amari (in the Prefecture of Rethymno) is one of the most beautiful Cretan provinces! Due to its abundant springs, especially on the slopes of Mount Kedros, it is full of trees bearing fruits, like the famous gerakariana cherries and apples. Also famous are the black wines of Amari. Its magnificent valley (photo above) is an alternative destination, ideal for agrotourism. Therefore, we recommend wholeheartedly to visit it and to stay in its traditional villages, with a view to the imposing Psiloritis Mountain. Αγροτουρισμός Mακριά απ ό,τι περιλαμβάνει η έννοια του μαζικού τουρισμού, η εναλλακτική αυτή μορφή τουρισμού (που αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Κρήτη) φέρνει όσους την επιλέγουν πιο κοντά στη φύση, την παράδοση και τον πολιτισμό ενός τόπου. Στα κύρια χαρακτηριστικά της συμπεριλαμβάνεται η, μικρής κλίμακας, ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη ανάπτυξη. Επίσης, η συμμετοχή σε δραστηριότητες που έχουν άμεση σχέση με το αγροτικό περιβάλλον και την παραγωγή τοπικών προϊόντων, τη διατήρηση των παραδοσιακών αξιών και την προστασία του οικοσυστήματος. Για να ενημερωθείτε περί καταλυμάτων και δραστηριοτήτων, επισκεφτείτε και τις ιστοσελίδες και AGROTOURISM Far from the spirit of massive tourism, this alternative form of tourism (which is especially interesting in Crete) brings those who choose it, closer to the nature, tradition and culture of a place. Low scale, controlled and adjustable development is one of its main characteristics, as well as the participation in activities directly related to the agricultural environment and the production of local goods, the preservation of traditional values and the protection of the ecosystem. To learn about accommodation and relevant activities, visit the sites: and

7 Βάι βαμοσ Ένας από τους πρώτους αγροτουριστικούς προορισμούς του νησιού με ατμοσφαιρικά, πετρόχιστα καταλύματα. Τα αναστηλωμένα κτίσματα του 18ου, 19ου και 20ού αιώνα, έχουν διατηρήσει τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία χωρίς να παραμελούν τις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής. Έχετε πολλά να κάνετε εδώ: να παρακολουθήσετε διάφορα προγράμματα (π.χ., περιπάτων και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης), μαθήματα (παραδοσιακής κρητικής κουζίνας κ.ά.) και εν γένει να συμμετάσχετε σε μια μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων που θα σας φέρουν σε επαφή με την κουλτούρα του τόπου! (Βάμος Αποκορώνου, Χανιά, τηλ: , VAMOS This is one of the first agrotourist destinations of the island. Its restored buildings of the 18th, 19th and 20th centuries have preserved their traditional architectural elements, but they have not neglected the demands of contemporary life. There is a lot to do here: environmental training and lessons. (Vamos Apokoronou, Chania, tel.: , Πρόκειται για το μοναδικό στην Ευρώπη Φοινικόδασος όπου ευδοκιμεί ο ενδημικός κρητικός φοίνικας Phoenix theophrasti, γνωστός από τη Μινωική Εποχή. Είναι όχι μόνο πανέμορφο σαν όαση, που καταλήγει σε μια χρυσή αμμουδιά, αλλά και σημαντικός βιότοπος που συγκαταλέγεται στα 19 Αισθητικά Δάση της Ελλάδας. Το φοινικόδασος του Βάι βρίσκεται στο νομό Λασιθίου, λίγο βορειότερα από το χωριό Παλαιόκαστρο (και περίπου 20 χλμ. από τη Σητεία) και αποκλείεται να μην μπείτε στον πειρασμό να το επισκεφτείτε! vai It s the only date palm forest in Europe where the indigenous Cretan date palm, Phoenix theophrasti, flourishes. Not only it s gorgeous but also it s an important natural habitat of plants and animals, included among the 19 Aesthetic Forests of Greece. It is located in the Prefecture of Lasithi, a bit to the north from Paleokastro village. ΒΟτανα Η γενναιόδωρη κρητική φύση χαρίζει πλουσιοπάροχα πολλά είδη βοτάνων με ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες. Κορυφαίο; Το ξακουστό δίκταμο. Μη φύγετε από το νησί χωρίς να το/τα προμηθευτείτε! ηεrbs The generous Cretan nature lavishly offers many types of herbs with beneficial health qualities, among which the famous dittany is the leading one. Don t leave the island without getting it and other herbs!

8 lexicon Βουνά Ο Ψηλορείτης είναι το ψηλότερο βουνό του νησιού (ύψος μ.), έχει 5 κορυφές που υπερβαίνουν τα μ. ενώ ξακουστές περιοχές του είναι το οροπέδιο της Νίδας και η σπηλιά Ιδαίο Άντρο. Στην οροσειρά των Λευκών Όρεων 50 κορυφές υπερβαίνουν τα 2.000μ. ενώ απαντώνται τα φαράγγια της Σαμαριάς, της Ελυγιάς, του Κλάδου και του Τρυπητή. Άλλα σημαντικά όρη είναι τα Αστερούσια στο νομό Ηρακλείου (εδώ συναντάς το Αγιοφάραγγο, το φοινικόδασος του Άγιου Νικήτα αλλά και ένα οργανωμένο αναρριχητικό πεδίο στο χωριό Καπετανιάνα), η Δίκτη (ή Λασιθιώτικα Όρη με το περίφημο οροπέδιό τους) και ο Κόφινας Μεσσαράς Ηρακλείου. Στα βουνά μπορεί κανείς να απολαύσει ορειβασία, trekking, αναρρίχηση, παραπέντε, εξερεύνηση σπηλαίων, mountain bike και ιππασία. Ενημερωθείτε από sites όπως αυτά του Ελληνικού Ορειβατικού Σύλλογου Ρεθύμνου (τηλ ) και Ε.Ο.Σ. Χανίων (τηλ ) ή από τουριστικά γραφεία του νησιού. Αυτό, βέβαια, που δίνει όσο τίποτε άλλο τη δυνατότητα στους περιπατητές να γνωρίσουν τις ομορφιές της κρητικής φύσης είναι το περίφημο μονοπάτι Ε4 που περνά μέσα από τα ψηλά βουνά της, από παλιά μονοπάτια, οικισμούς και μοναστήρια: ένα ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών, που ξεκινά από τα Πυρηναία, διασχίζει ολόκληρη την οροσειρά των Άλπεων, την Ελλάδα (φτάνοντας στο Γύθειο και από εκεί συνεχίζεται νοητά μέχρι το Καστέλλι απ όπου ξεκινά το Ε4 στην Κρήτη) και φτάνει μέχρι τη Ζάκρο όπου και τελειώνει. Μοuntains Psiloritis is the highest mountain of the island (2,456 m high) and has 5 summits above 2,000 m, whereas its famous regions are: the Nida Plateau and the Idaean Cave. In the impressive White Mountains (Lefka Ori) 50 summits exceed 2,000 and there are the gorges of Samaria, Elygia, Klados and Trypiti. Other important mounts are: Asterousia in the Heraklio Prefecture (here you will find Agiofarango, the date palm forest of Agios Nikitas, and an organized climbing site in Kapetaniana village), Mountain Dikti (or Lasithiotika Ori with their famous plateau) and Kofinas of Messara Plain in Heraklio. At the mountains you can enjoy mountain sports, extreme or not ountaineering and trekking with accommodation in mountain shelters, climbing, paragliding from the slopes above their plateaus, exploration of caves, mountain biking and horse riding. You can obtain relevant information from the sites of Rethymno Greek Mountaineering Club (tel ) and Chania Greek Mountaineering Club (tel ), or from the island s tourist offices. The famous Ε4 path that passes through Crete s high mountains, old footpaths, settlements and monasteries enables trekkers to know the beauties of Cretan nature; it s a European long distance path that begins from the Pyrenees, crosses the entire mountain range of the Alps, passes through Greece (up to Gythio and from there, in an imaginary line, to Kasteli, where the Ε4 begins in Crete) and goes till Zakros where it ends.

9 Γαύδος Το μικρό νησί, που υπάγεται στο νομό Χανίων, αποτελεί το νοτιότερο άκρο της Ελλάδας και της Ευρώπης. Γνωστό και ως τόπος εξορίας, παλιότερα ήταν ομολογουμένως πιο απομονωμένο. Τα τελευταία χρόνια όμως όλο και περισσότεροι τουρίστες έρχονται εδώ για ν απολαύσουν τη γαλήνια ατμόσφαιρα και τις πανέμορφες παραλίες του με τα κρυστάλλινα νερά, όπως το Σαρακίνικο, ο Αϊ-Γιάννης και ο Ποταμός. gavdos The small island that comes under the Prefecture of Chania is the most southern spot of Greece and Europe. Famous as a place of exile, it was admittedly more isolated in earlier times. Today more and more tourists enjoy its ambience and beautiful beaches of Sarakiniko, Ai Giannis and Potamos. 34 Γaμος γαμοπiλαφο Αν έχετε την τύχη να σας προσκαλέσουν σε έναν παραδοσιακό κρητικό γάμο, ιδιαίτερα σ ένα ορεινό χωριό, μην το χάσετε με τίποτα. Θα ζήσετε τη γνήσια μεθυστική ατμόσφαιρά του, το γλέντι, τους χορούς (ναι, και τις μπαλοθιές!), με τη ρακή και το κρασί να ρέουν άφθονα. Αν πάλι αυτό δεν συμβαίνει, παρηγορηθείτε στη σκέψη ότι το ξακουστό έδεσμά του, το γαμοπίλαφο (φτιαγμένο με ιδιαίτερη τέχνη από στακοβούτυρο, αρνί και κοτόπουλο) μπορείτε πλέον να το δοκιμάσετε και σε εστιατόρια του νησιού (ή ακόμη και της Αθήνας, όπως το βραβευμένο Αλάτσι). wedding - gamopilafo If you are invited to a traditional Cretan wedding, don t miss it! You will experience its authentic ambience, the feast, the dances (yes, and balothies, i.e. firing into the air!), plus a lot of raki and wine. Then again, if that does not happen, comfort yourselves with the thought that now you can also taste its famous delicacy, gamopilafo in several restaurants of the island (even in some Athenian restaurants, like the famous Alatsi). Γεωργιοyπολη Ένας ακόμη δημοφιλής καλοκαιρινός προορισμός που αναπτύσσεται τα τελευταία κυρίως χρόνια, γνωστός για την υπέροχη, τεράστια αμμουδιά του, που εκτείνεται σε... χιλιόμετρα! Η Γεωργιούπολη είναι κτισμένη στο «πέρασμα του Αλμυρού» στον αρχαίο δρόμο μεταξύ ανατολικής και δυτικής Κρήτης, γι αυτό και παλιότερα ονομαζόταν Αλμυρούπολη. Η τριγύρω περιοχή έχει χαρακτηριστεί βιότοπος καθώς διασώζει πλούσια χλωρίδα και πανίδα ενώ αξίζει να επισκεφτείτε το σπήλαιο Κουρνά και τους παραδοσιακούς οικισμούς της. georgioypoli A fast growing, popular summer destination, especially in recent years, famous for its wonderful vast sandy beach on an expanse of many kilometers! Georgioupoli is built on Perasma tou Almyrou, the ancient road between eastern and western Crete, which is why it was formerly named Almyroupoli. The surrounding area has been characterized as a natural habitat of plants and animals, with rich flora and fauna, whereas it s worthwhile to visit Kournas Cave and its traditional villages.

10 Δροσουλίτες Σύμφωνα με το θρύλο, κάθε χρόνο τις τελευταίες μέρες του Μαΐου και τις πρώτες του Ιουνίου, με την πρωινή δροσιά, εμφανίζονται στο Φραγκοκάστελλο τα φαντάσματα των πολεμιστών που χάθηκαν υπερασπίζοντας το Κάστρο από τους Τούρκους. Οι σκιές προχωρούν αργά προς το Κάστρο και χάνονται στη θάλασσα περίπου στην ανατολή του ηλίου. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι τις έχουν δει ενώ οι ορθολογιστές αποδίδουν το φαινόμενο σε αντικατοπτρισμό που οφείλεται στη διάθλαση των ηλιακών ακτίνων στο νέφος της πρωινής δροσιάς. drosoulites According to the legend, each year, during the last days of May and the first days of June, with the morning dew, the harmless ghosts of warriors who died defending the Castle from the Turks, appear in Frangokastello. Τhese shadows walk slowly towards the Castle and vanish in the sea, at sunrise. Some claim they have seen them and some others attribute the phenomenon to the reflection. Ι. & Σ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΚΟΚΚΟΡΗ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ ΣΕΡΒΙΑΣ , ΑΘΗΝΑ, ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ

11 Ελούντα Ο απόλυτος luxury προορισμός του νησιού, χάρη στα φημισμένα resorts που εκτείνονται στην περιοχή, όπως το Porto Elounda Deluxe resort και το elounda peninsula ALL SUITE HOTEL. Αν είστε λάτρης της haute cuisine, απολαύστε την εμπειρία ενός γεύματος στο κορυφαίο εστιατόριο των πολυτελών ξενοδοχείων στην Κρήτη: το Calypso του Elounda Peninsula (τηλ ). Με σεφ τον Ζαν Σαρλ Μετεγιέ, τιμήθηκε και με το βραβείο Gourmet για τις υπέροχες γεύσεις του στις οποίες η δημιουργικότητα συναντά την κρητική κουζίνα. ΕLOUNDA This the top luxurious destination of the island, due to its famous resorts that are spread around the area, like Porto Elounda Deluxe Resort and Elounda Peninsula ALL SUITE HOTEL. Don t forget to enjoy a meal at the top-level restaurant of luxurious Cretan hotels: Calypso, at Elounda Peninsula (tel ). ΕλιA Τι να πρωτοαναφέρει κανείς για το ευλογημένο δέντρο και τον καρπό του που αποτελεί βασική καλλιέργεια στην Κρήτη; Ατέλειωτες πλαγιές του νησιού λάμπουν όταν ο ήλιος φωτίζει τα ασημοπράσινα φυλλώματα των ελαιόδεντρων, ενώ το ελαιόλαδο που παράγεται εδώ (απαραίτητο συστατικό της μεσογειακής διατροφής) είναι ξακουστό παγκοσμίως. Το ίδιο και οι εξαιρετικής ποιότητας ελιές, διαφόρων ειδών. Κάποιοι ξενώνες, όπως αυτός του Σαρρή στο Ξηροκάμπι Κυδωνίας Χανίων, παρέχουν στους φιλοξενούμενούς τους τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ή και να συμμετάσχουν στις διαδικασίες ελαιοσυλλογής ( τηλ ) Ελαιόλαδο βιολογικής καλλιέργειας θα πάρετε στο χωριό Ελιά Πεδιάδος στο Ηράκλειο, κατευθείαν από τον παραγωγό (τηλ ). olive What can one say about the blessed tree and its fruit that constitutes the basic farming product of Crete? Endless slopes of the island glow when the sun shines on the silver green foliage of the olive trees, whereas the olive oil produced here (a basic ingredient of the Mediterranean diet) is famous worldwide, as well as the excellent quality olives of many types. Some guesthouses, like Sarris House in Xirokambi Kydonias in Chania, offer to their guests the opportunity to attend or participate in the olive collection process during the winter months: from November to February. ( tel ). Bio olive oil you can get at Elia Pediados village at Heraclion, tel ΕλαφονHσι Το τυρκουάζ χρώμα των νερών στην παραλία του είναι σχεδόν εκτυφλωτικό ενώ η αμμουδιά σε ορισμένα σημεία παίρνει ροζ αποχρώσεις από τα θραύσματα κοραλλιών. Το νησάκι αυτό βρίσκεται 5 χλμ. νοτιότερα από τη μονή Χρυσοσκαλίτισσας και 77 χλμ. από τα Χανιά και είναι πραγματικά μαγευτικό (γι αυτό και πολυσύχναστο). ELAFONISI The turquoise color of the waters at its beach is almost blinding, whereas the sand in some spots has pink color shades from coral splinters. This small island, 5 km south of Chrysoskalitissa monastery and 77 km from Chania, is truly enchanting - and busy. It is only 100 meters far from the shore and, as the waters are very shallow, one can reach it walking! 36

12 lexicon Ενυδρείο Μην παραλείψετε να «καταδυθείτε» σ έναν μαγευτικό Υδάτινο κόσμο: Το Θαλασσόκοσμο του Ενυδρείου Κρήτης CretAquarium, μέλος της οικογένειας των μεγάλων ευρωπαϊκών ενυδρείων. Στον ατμοσφαιρικό χώρο του που εκτείνεται σε τ.μ. θα παρατηρήσετε (από 50 διαφορετικά σημεία παρατήρησης) εκατοντάδες είδη και χιλιάδες οργανισμούς του θαλάσσιου βασιλείου της Μεσογείου: από μεγάλους θηρευτές καρχαρίες μέχρι μικροσκοπικούς ιππόκαμπους και τη φαντασμαγορία των μεδουσών. Μια εμπειρία αξέχαστη για μικρούς και μεγάλους. (Βρίσκεται στις Γούρνες, στα 14 χλμ. από το Ηράκλειο. Τηλ. για πληροφορίες επίσκεψης: , aquarium Don t forget to dive in a magic aquatic world: Thalassocosmos of CretAquarium, the Cretan Aquarium, member of the family of the great European Aquariums. In its site with the fantastic ambience, which extends on a surface of 5,000 sq. m. you will observe (from 50 different observation points) hundreds of species and thousands of organisms of the Mediterranean oceanic kingdom: from large hunter sharks to tiny seahorses and the panorama of jellyfish. It s an unforgettable experience for young and old (it is located at Gournes, 14 km from Heraklio. Information tel.: , Eλυρος Η Αρχαία Έλυρος, η σημαντικότερη πόληκράτος της νοτιοδυτικής Κρήτης, έδωσε το όνομά της στο νεότερο πλοίο της ANEK Lines. Το Ε/Γ-Ο/Γ «ΕΛΥΡΟΣ» ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία της Shimonoseki Mitsubishi στην Ιαπωνία. Τα πιο σύγχρονα φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, τα υψηλά standards της Τεχνικής Υπηρεσίας της ΑΝΕΚ και 10 μήνες εντατικών εργασιών είχαν ως αποτέλεσμα ένα υπερπολυτελές cruise ferry τελευταία λέξη της ναυπηγικής που υπόσχεται αξέχαστα ταξίδια στους επιβάτες του! elyros Ancient Elyros, historically the most significant city-state of northwestern Crete, gave its name to the newest ship of ANEK Lines. ELYROS passenger ship-ferryboat was built at Shimonoseki Mitsubishi shipyard in Japan. The most contemporary environment friendly materials, the high standards of ANEK s Technical Services and 10 months of intense work, resulted in a super luxurious cruise ferry!

13 Ζαρός Η κατάφυτη με πλατάνια περιοχή φημίζεται για τα νερά της και είναι ευρύτερα γνωστή από το ομώνυμο εμφιαλωμένο νερό (φυσικό ή ανθρακούχο) αλλά και την τεχνητή λίμνη και εκτροφείο πέστροφας και σολομού. Μπορείτε να τα απολαύσετε αφού περιηγηθείτε κοντά στις υδατοδεξαμενές στις ταβέρνες Βότομος και Ίδη. ( ζυθοποιια Είστε λάτρης του ζύθου; Συστήνουμε ανεπιφύλακτα να δροσιστείτε με υπέροχες, φρέσκιες βιολογικές μπίρες τοπικής παραγωγής: αυτές της Ρεθυμνιακής Ζυθοποιίας (Ρεθυμνιακή, 13ο χλμ. εθνικής οδού Ρεθύμνου - Σπηλίου, τηλ.: ). Δοκιμάστε και την μπύρα ΧΑΡΜΑ (παρασκευάζεται από Ι. ΛΙΟΝΑΚΗΣ & ΣΙΑ ΟΒΕΕ, Ζουνάκι Πλατανιά Ν. Χανίων, τηλ.: ). brewery Are you a beer lover? We unreservedly recommend to you to quench your thirst with delicious fresh local beers, made from raw materials of ecological cultivation: the beers by Rethymniaki Brewery (Rethymniaki, 13th km of the National Road Rethymno Spilio, tel.: ). Also taste HARMA beer (it is produced by I. LIONAKIS, Zounaki Platania, Chania, tel.: ). zaros The full of plane trees area is famous for its waters and is widely known for the bottled water with the same name (natural or mineral), but also for the artificial lake and the trout and salmon farm. You can enjoy them after a small tour near the water tanks at Votomos and Idi taverns ( ζορμπασ Το θρυλικό λογοτεχνικό ήρωα του Νίκου Καζαντζάκη στο μυθιστόρημα «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» ενέπνευσε ένα υπαρκτό πρόσωπο, φίλος του συγγραφέα. «Αν ήθελα να ξεχωρίσω ποιοι άνθρωποι περισσότερο αφήκαν τα χνάρια τους στην ψυχή μου, ίσως να ξεχώριζα τρεις ή τέσσερεις: Τον Όμηρο, τον Μπέρξονα, τον Νίτσε και τον Ζορμπά... Ο Ζορμπάς μ έμαθε να παίζω με τη ζωή και να μη φοβούμαι το θάνατο» έλεγε ο ίδιος ο Νίκος Καζαντζάκης. Ακόμη κι όσοι δεν έχουν μπει στην περιπέτεια της ανάγνωσης του βιβλίου, κρατούν τουλάχιστον στο μυαλό τους την εικόνα του Άντονι Κουίν να χορεύει στην ομώνυμη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη. ζοrba The legendary literary hero of Nikos Kazantzakis novel, Zorba the Greek was inspired by an actual person, friend of the writer. Kazantzakis used to say: If I had to choose the people who left their marks on my soul, I would have chosen three or four: Homer, Bergson, Nietzsche and Zorba Zorba taught me to play with life and not be afraid of death. Even those who haven t experienced the adventure of reading the book, at least maintain in their memory the image of Anthony Quinn dancing in Mihalis Kakogiannis movie with the same title. 38

14 lexicon Ζυγουρι Βραστό αλλά και στο φούρνο το ζυγούρι (χρονιάτικο αρνί ή και κατσίκι) με μακαρούνια ή πιλάφι, αποτελεί ακόμη ένα κλασικό πιάτο της κρητικής παράδοσης. ζυgoyri Boiled, but also roasted in the oven, zygouri (one-year-old lamb or goat) with pasta or rice, is another classic dish of Cretan tradition. ζακροσ Ένα από τα πιο όμορφα μέρη που μπορείτε ν ανακαλύψετε στο νησί είναι το γραφικό χωριό Ζάκρος και το επίνειό της, η Κάτω Ζάκρος, στο Νομό Λασιθίου. Η υπεραναπτυγμένη τουριστικά εκδοχή του νησιού φαντάζει μακρινή εδώ, στο σημείο που καταλήγει το περίφημο ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Γνωρίστε τους αυθεντικούς κατοίκους της και επισκεφτείτε τον αρχαιολογικό χώρο του Μινωικού Ανακτόρου, το Φαράγγι των Νεκρών, το Σπήλαιο των Πελεκητών (και με βαρκάκι!), τις πηγές της Ζάκρου και φυσικά τις υπέροχες κάθε άλλο παρά πολύβουες παραλίες της. zakros Visit the picturesque village Zakros and its seaport, Kato Zakros in the Prefecture of Lasithi. Meet its authentic inhabitants and visit the archaeological site of the Minoan palace, the Farangi ton Nekron (Dead People s Gorge), the Spilaio ton Pelekiton (a cave you can also reach by boat!), the springs of Zakros, and of course its magnificent and not at all bustling beaches.

15 , HΔΥΠΟΤΑ Δοκιμάστε τα σπιτικά λικέρ, με βάση τη ρακή, που με τόση τέχνη φτιάχνουν οι νοικοκυρές του νησιού. Ανάλογα με τις περιοχές, έχουν τη γεύση, το χρώμα και τα αρώματα του κερασιού, του βύσσινου και του ροδιού. Άλλοτε πάλι, το δυνατό απόσταγμα αναμειγνύεται με μέλι, κανέλα, γαρίφαλα, πετιμέζι μέχρι και θυμάρι! liqueurs Try the homemade liqueurs, based on raki (local alcoholic drink) as the main ingredient, which are prepared by the housewives of the island so skillfully. Depending on the region, they have the taste, color and aromas of cherry, sour cherry and pomegranate. Sometimes, the strong extract is mixed with honey, cinnamon, clove, syrup, even thyme! θερισοσ Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να πάτε στον Θέρισο, που απέχει μόλις 15 χλμ. από τα Χανιά και βρίσκεται στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Το χωριό έχει συνδεθεί με την επαναστατική δράση του Ελευθέριου Βενιζέλου, καθώς αποτέλεσε το στρατηγείο του στην περίοδο των αγώνων του κατά του πρίγκιπα Γεωργίου. Για να φτάσετε ως εκεί, θα περάσετε από ένα φαράγγι εκπληκτικής, άγριας ομορφιάς που έχει πάρει το όνομά του από το μεγάλο πολιτικό. Σε απόσταση 2 χλμ. από το χωριό βρίσκεται το σπήλαιο Σαρακήνα ενώ αξίζει να επισκεφτείτε τις πηγές του ποταμού Αναβαλόντα και φυσικά να γευτείτε την παραδοσιακή κρητική κουζίνα στις ταβέρνες της περιοχής. τηεrisos There are several reasons to go to Therisos, which is just 15 km far from Chania, at the foot of Lefka Ori Mountains. This village has been linked with the revolutionary activity of Eleftherios Venizelos, since it was his headquarters during his struggle against Prince George. To get there, you will pass by a gorge of amazing, wild beauty that has taken its name from the great politician. Sarakina Cave is at a distance of 2 km from the village, whereas it is also worthwhile to visit the springs of Anavalondas River and, of course, taste the traditional Cretan cuisine in the restaurants of the area. 42

16 lexicon θαλασσινο αγερι Η αχινοσαλάτα του, οι αστακομακαρονάδες και η μεγάλη ποικιλία των θαλασσινών και των ολόφρεσκων ψαριών του είναι ξακουστά! Ο λόγος για το Θαλασσινό Αγέρι, το εστιατόριο που λειτουργεί εδώ και 20 χρόνια σε ένα απομονωμένο λιμανάκι στη γραφική γειτονιά των Χανίων, τα Ταμπακαριά. Θα απολαύσετε όλα τα παραπάνω δίπλα στη θάλασσα και με εξαιρετική σχέση ποιότητας-τιμής. (Βιβαλάκη 35, Ταμπακαριά Χαλέπα, τηλ.: www. thalasinoageri.gr.) τηαlassino ageri Its sea urchin salad, lobster spaghetti, the large variety of seafood and the very fresh fish are famous! We are talking about Thalassino Ageri, the restaurant that operates during the last 20 years in a secluded small port of Tabakaria, a picturesque neighborhood of Chania. Here, you will enjoy all the above, by the sea, with an excellent relation of quality vs. price. (Vivalaki St. 35, Tabakaria, Chalepa: tel , ΨαροταβΕρνα Θαλασσινό Αγέρι Στο ήσυχο και γραφικό λιμανάκι μας, σε ένα περιβάλλον που θυμίζει κινηματογραφικό σκηνικό με τραπεζάκια δίπλα στη θάλασσα, μπορείτε να απολαύσετε φρέσκα, ντόπια ψάρια, θαλασσινά και αστακομακαρονάδες. ΒΙΒΙΛΑΚΗ 35, ΤΑΜΠΑΚΑΡΙΑ, ΧΑΛΕΠΑ, ΧΑΝΙΑ THALASSINO AGERI: 35 VIVILAKI STR., TABAKARIA, CHALEPA, CHANIA TEL.: , Νεκτάριος Λιονάκης, Κιν.:

17 Ιδαιον αντρο Στο σπήλαιο του όρους Ίδη (Ψηλορείτη) σύμφωνα με τη μυθολογία ανατράφηκε ο Δίας από τις νύμφες Αδράστεια και Ίδα, που τον έτρεφαν με το γάλα της ιερής κατσίκας Αμάλθειας. Όσο κι αν υπάρχει διάσταση απόψεων σχετικά με το μύθο (ως τόπος γέννησης του Δία αναφέρεται και το Δικταίον Άντρο στο οροπέδιο του Λασιθίου ενώ μια άλλη εκδοχή λέει ότι ο Δίας γεννήθηκε στο σπήλαιο Δικταίον Άντρο και στη συνέχεια ανατράφηκε στο Ιδαίον Άντρο) ο Ζευς, ούτως ή άλλως, ονομάζεται Κρηταγενής! Idaean Cave According to the mythology, Zeus was raised by nymphs Adrasteia and Ida, who fed him the milk of the sacred goat Amalthea, in the cave of Mount Ida (Psiloritis). Even if there is a difference of opinions regarding the myth (Dikteon Cave in the Lasithi plateau is also mentioned as the birthplace of Zeus, whereas another version says that Zeus was born in the Dikteon Cave and then he was raised in the Idaean Cave), Zeus is called Cretagenis (born in Crete)! Καλιτσοyνια Αυτά τα λαχταριστά εδέσματα από ζύμη και τυρί θα τα συναντήσετε σε διάφορες εκδοχές στο νησί: Ανεβατά, Σητειακά, Χανιώτικα, αρωματισμένα με δυόσμο κ.ά. Η συνταγή τους ενίοτε παραλλάσσεται, για να παραχθεί ένα αρμυρό έδεσμα που συνήθως περιλαμβάνει χόρτα: άγρια, σπανάκι και μάραθο. kalιtsounia You will find those delicious pastries, made from dough and cheese, in various parts of the island and in different versions: Anevata, Sitiaka, Chaniotika (named after different Cretan areas), flavored with mint etc. Their recipe sometimes changes, creating a salty delicacy, which usually includes greens: wild greens, spinach and fennel. Γραφεία: 1ο χλμ εθν. οδού Σητείας - Αγ. Νικολάου, , Σητεία, Κρήτη, τηλ.: , fax: , info@sitiacoop.gr,

18 κοπανελι Σύμφωνα με το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Γαβαλοχωρίου «Κοπανέλι ονομάζεται η τεχνική της διαπλοκής πολλών κλωστών σε κατακόρυφη διάταξη, τυλιγμένων σε 14 μακρόστενα ξυλάκια που ονομάζονται κοπανέλια». Σκοπός των γυναικών που έκαναν κοπανέλι ήταν ο στολισμός του σπιτιού και της γυναικείας φορεσιάς. κοpaneli According to the Historical and Folk Museum of Gavalohori, Kopaneli is the technique of interweaving many threads in a vertical layout, wrapped around 14 oblong sticks called kopanelia. It was used for the decoration of houses and women s costumes. kρι-κρι Tο αγριοκάτσικο κρι-κρι (Capra aegagrus creticus) είναι το ζώο-έμβλημα της Κρήτης. Το γηγενές αυτό θηλαστικό της ανατολικής Μεσογείου απαντάται πλέον μόνο στην Κρήτη και σε τρία μικρά νησάκια που βρίσκονται κοντά της. Θεωρείται απειλούμενο είδος, το κυνήγι του απαγορεύεται αυστηρά και θα το συναντήσετε στο Φαράγγι της Σαμαριάς που έχει ανακηρυχτεί Εθνικός Δρυμός. κri-kri The wild goat Kri-kri (Capra aegagrus creticus) is the famous animal of Crete, and it climbs fearlessly its steep mountainsides. This indigenous mammal of Eastern Mediterranean is now found only in Crete and three other small islands near it. You will find it in Samaria Gorge, which is a National Park. Κτhμα τησ Μαριασ Το Κτήμα της Μαρίας στην Ακρόπολη του Βουλγάρω (5 χλμ. από το Καστέλι, 39 χλμ. από τα Χανιά) είναι από μόνο του προορισμός στο νησί! Το αριστοκρατικό ύφος, η υψηλή αισθητική και η παραδοσιακή αρχιτεκτονική χαρακτηρίζουν αυτό το αρχοντικό όπου έζησαν 7 οικογένειες και το οποίο αναγεννήθηκε σε μια μικρή γειτονιά 8 πολυτελών κατοικιών. Από τις βεράντες, η θέα είναι υπέροχη, ενώ οι γεύσεις διά χειρός της κυρίας Μαρίας Πεντάρη μοναδικές.(τηλ , info@maria-villas.gr) ΜΑRIA S εstate Maria s Estate, in the Acropolis of Voulgaro (5 km from Kasteli, 39 km from Chania) is an important destination on the island! Its aristocratic style, high aesthetics and traditional architecture characterize this mansion that has accommodated 7 families and was restored to create a small neighborhood of 8 sumptuous villas. The view from the terraces is fantastic, whereas the delicious dishes created by the hands of Ms. Maria Pentari are unique (tel , info@maria-villas.gr). Το Κτήμα της Μαρίας είναι χτισμένο στην ακρόπολη του Βουλγάρω & αποτελείται από 8 πολυτελείς κατοικίες με πανοραμική θέα. Οι πέτρινες καμάρες, οι οντάδες, τα σκαλιστά κρεβάτια με ουρανό & τα τζάκια σας ταξιδεύουν σε άλλες εποχές. Ο επισκέπτης θα οδηγηθεί σε δελεαστικά γευστικά μονοπάτια από την κα. Μαρία Πεντάρη ιδιοκτήτρια ενός εκ των καλύτερων εστιατορίων των Χανίων (Εστιατόριο Μαρίας). Το πρωινό πλούσιο με σπιτικές μαρμελάδες, σφακιανές πίτες, ολόφρεσκα αυγά θα σας μείνει αξέχαστο. Ο κρασάτος κόκορας & η κολοκυθόπιτα με χειροποίητο φύλλο είναι γεύσεις που δεν πρέπει να χάσετε. Με ορμητήριο το Κτήμα της Μαρίας μπορεί κανείς να επισκεφθεί τις ονειρικές παραλίες με τα κρυστάλλινα νερά & τη λευκή άμμο στο Μπάλο (βραβευμένη ως η καλύτερη παραλία της Μεσογείου), τη Γραμβούσα, το Ελαφονήσι, τα Φαλάσσαρνα. ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΞΕΝΩΝΕΣ LUXURY TRADITIONAL VILLAS Boυλγάρω Κίσσαμος Χανιά τηλ.: κιν.: ANOIXTA OΛO TO XΡΟΝΟ fax: info@maria-villas.gr

19 lexicon Κρασί Η καλλιέργεια των αμπελιών και η οινοποιία κατεξοχήν σημαντικό στοιχείο του ελληνικού πολιτισμού κυριαρχεί στην Κρήτη από τα μινωικά χρόνια. Η ιδιαίτερη αγάπη των Κρητικών για το διονυσιακό αλκοολούχο νέκταρ των σταφυλιών είναι εμφανής από άκρη σ άκρη του νησιού: Πέρα από τις οργανωμένες μονάδες παραγωγής (συνεταιριστικών ενώσεων ή ιδιωτικών εταιρειών), είναι πολλοί οι ντόπιοι που φτιάχνουν με μεράκι το ολόδικό τους κρασί από παραδοσιακές ποικιλίες (οι ρίζες των οποίων φτάνουν μέχρι την αρχαιότητα!). Στη Μεγαλόνησο παράγεται το 20% της συνολικής παραγωγής κρασιού στην Ελλάδα (περίπου τόνοι) ενώ οι αμπελώνες απλώνονται σε έκταση στρεμμάτων. Οι πιο σημαντικές οινοπαραγωγές περιοχές είναι η περιοχή Πεζών στο νομό Ηρακλείου, οι Αρχάνες και οι Δαφνές στον ίδιο νομό και η Σητεία στο νομό Λασιθίου ενώ μικρότερες ποσότητες παράγονται στο νομό Χανίων. Αν, ως λάτρεις του οίνου, θέλετε να «εντρυφήσετε» στις διαδικασίες παραγωγής του και να ευφρανθείτε δοκιμάζοντας εκλεκτές γεύσεις κρασιών, μπορείτε να επισκεφτείτε τους οργανωμένους χώρους παρουσίασης και γευσιγνωσίας γνωστών οινοποιείων (μεμονωμένα ή σε γκρουπ): Στην Ένωση Πεζών, στο Φανταξομέτοχο (οινοποιείο Μπουτάρη), στο «Μίνως» (οινοποιείο Μηλιαράκη) όλα σε απόσταση από 8-17 χιλιομέτρων από το Ηράκλειο. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε και σε πολλά ακόμη σημεία ή ξενώνες στο υπόλοιπο νησί! wine The cultivation of vineyards and winemaking a particularly important element of Greek civilization is predominant in Crete since the Minoan era. The special love of the Cretans for the Dionysian alcoholic nectar of the grapes is obvious in the entire island. Except for the organized production units (cooperatives or private companies), many locals produce enthusiastically their own wine from traditional varieties (whose roots derive from the antiquity)! 20% of the total wine production of Greece (about 95,000 tons) is produced in Crete, where vineyards spread on an area of 125,000 acres. The most important wine producing areas are: Peza, Archanes and Dafnes villages in Heraklio Prefecture and Sitia in Lasithi Prefecture, whereas smaller quantities are produced in the Chania Prefecture. If you love wine and you wish to indulge in its production process and rejoice by savoring selected wine tastes, you can visit the organized areas of presentation and wine tasting of well-known wine makers (individually, or in a group): at Peza Association, Fantaxometoho (Boutari winery), Minos (Miliaraki winery), all at a distance of 8-17 km from Heraklio. You can do the same in many other parts or guesthouses of the island! keδροδασοσ Η σπάνιας ομορφιάς περιοχή που βρίσκεται δυτικά του Ελαφονησίου, μαγεύει με τη γαλήνια, αμμουδένια παραλία της και το πανέμορφο δάσος με τους κέδρους. Είναι ιδανικός εναλλακτικός προορισμός για όσους απεχθάνονται τις «οργανωμένες» πλαζ αλλά και για μια ημερήσια εκδρομή (πάρτε μαζί σας τα απαραίτητα!). Ως ένα πραγματικό φυσικό κόσμημα όμως απαιτεί το σεβασμό και την προστασία όσων το επισκέπτονται ή ενίοτε κατασκηνώνουν εκεί. kedrodasos (cedart tree forest) This region of unique beauty, west of Elafonissi, fascinates with its calm, sandy beach and the magnificent forest of cedar trees. It is an ideal alternative destination for those who hate organized beaches, but also for a day trip (take with you all the essentials!). However, like a true natural jewel, it demands the respect and protection of those visiting it or sometimes camping there. Καλλιτεχνικo χωριo Στην περιοχή Τσικαλαριά των Χανίων συναντά κανείς το Βιοτεχνικό Πάρκο, αλλά και το Καλλιτεχνικό χωριό. Το πρώτο αποτελείται από 87 κτίρια, όπου στεγάζονται μικρές και μεσαίες βιοτεχνικές επιχειρήσεις, σε μία περιοχή τ.μ. Όσο για το Καλλιτεχνικό Χωριό «Βερέκυνθος», βρίσκεται ανάμεσα στη Σούδα και στα Τσικαλαριά (στην ανατολική είσοδο των Χανίων) και λειτουργούν εκεί εργαστήρια κεραμικής, γλυπτικής, αργυροχρυσοχοΐας, υαλουργίας, κατασκευής δερμάτινων ειδών, υφαντών και επεξεργασίας ημιπολύτιμων λίθων. Με αυτό τον τρόπο συνεχίζεται η μεγάλη παράδοση της περιοχής στη χειροβιοτεχνία. «Βερέκυνθος» εξάλλου ονομαζόταν το βουνό όπου ζούσαν και λατρεύονταν οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, γιοι του Δία και προστάτες των πανάρχαιων τεχνών που δίδαξαν στους ανθρώπους: της μεταλλουργίας, της κεραμικής, της υαλουργίας και της υφαντικής! Εδώ, μπορείτε να αγοράσετε χειροποίητα τοπικά προϊόντα ή και να συμμετάσχετε σε μια οργανωμένη ξενάγηση. (Βιοτεχνικό Πάρκο Χανίων: τηλ και , Καλλιτεχνικό χωριό «Βερέκυνθος»: τηλ /80118/81410) art village In the Tsikalaria area of Chania, there is the Industrial Park and the Art Village. The former consists of 87 buildings, which house small and medium-sized craft industries on an area of 112,000 sq. m. As for Verekinthos Art Village, it is located between Souda and Tsikalaria (at the eastern entrance of Chania), and it includes workshops of pottery, sculpture, manufacture of silver and gold articles, glass making, manufacture of leather goods, weaving, and processing of semi-precious stones. Thus, the long handicraft tradition of the region continues. Moreover, Verekinthos was the name of the mountain where the Idaean Dactyls lived and were worshiped; they were sons of Zeus, guardians of the ancient arts, who taught people metallurgy, ceramics, glass making and weaving! Here, you can buy local handmade products and/or participate in an organized tour (Chania Industrial Park: tel and , Verekinthos Art Village: tel / / 81410). 46

20 Λyρα - Λαγοyτο Η Λύρα δεν είναι μόνο παραδοσιακό μουσικό όργανο σήμα-κατατεθέν του νησιού αλλά ένα ιερό σύμβολο της Κρήτης: ο ήχος της είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με την ίδια της την πολιτισμική ταυτότητα. Ο Όμηρος πάντως στην Οδύσσεια (Θ 261) μοιάζει να περιγράφει ένα αυθεντικό κρητικό γλέντι όπως το γνωρίζουμε και σήμερα: «Κι ως του Δημόδοκου έφεραν τη βοερή τη λύρα, Μέσα στη μέση πάει αυτός και γύρω του οι λεβέντες Στέκουν, της νιότης πρωτανθοί και του χορού τεχνίτες». Οι απαρχές της μοιάζει να χάνονται στο χρόνο, πηγαίνοντας πιο πίσω και από τη δημιουργία των τοιχογραφιών των μινωικών ανακτόρων. Η συντροφική έως... ακατάλυτη σχέση της λύρας με το λαγούτο διαμορφώθηκε μεταγενέστερα (η παρουσία του λαγούτου, όπως και του βιολιού, επισημαίνεται από τον 16ο αιώνα μ.χ. σύμφωνα με φιλολογικές πηγές). Στον «Eρωτόκριτο» του Bιτσέντζου Kορνάρου αναφέρεται επανειλημμένως το λαγούτο και ο λαγουτάρης: «Έπαιρνε το λαγούτον του κι εσιγανοπορπάτει, κι εκτύπαν το γλυκιά γλυκιά αγνάντια στο παλάτι... κι ας έρθη αυτός που τραγουδεί και παίζει το λαγούτο, γλήγορα φέρετέ τονε εις το παλάτι τούτο...» Lyre - Lute The lyre is not only a traditional musical instrument-trademark of the island, but a sacred Cretan symbol: its sound is inseparably linked to the island s cultural identity. Homer in Odyssey (8.261) seems to describe an authentic Cretan feast, as we know it today. The lyre s beginning seems to be lost in time; it is even earlier than the murals of the Minoan palaces. The comradely, even indestructible relation of the lyre with the lute was formed later (according to literary sources, the presence of the lute, as well as the violin, is noted since the 16th century A.D.). Vitsentzos Kornaros repeatedly mentions the lute and the lute player in Erotokritos Weitnauer:210x140 21/04/09 14:26 Page 1