Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών"

Transcript

1 Sel. 12 ΣTOMA 2011; 39 : Οδοντική Χειρουργική Βιβλιογραφική εργασία Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών Δ. ΔIONYΣOΠOYΛOΣ 1 Eργαστήριο Oδοντικής Xειρουργικής, Oδοντιατρική Σχολή A.Π.Θ. Giomers Νewly introduced hybrid aesthetic restorative materials. D. DIONYSOPOULOS 1 Department of Operative Dentistry, Dental School, Aristotle University of Thessaloniki, Greece Περίληψη Για την αντιμετώπιση των μειονεκτημάτων των υαλοϊονομερών κονιών έγινε προσπάθεια κατασκευής νέων υβριδικών υλικών που να συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα των υαλοϊονομερών κονιών με αυτά των σύνθετων ρητινών. Τέτοια υλικά είναι οι ρητινώδεις τροποποιημένες υαλοϊονομερείς κονίες, τα compomers και τα giomers, τα οποία είναι μια νέα κατηγορία φθοριούχων υβριδικών υλικών αισθητικών αποκαταστάσεων. Ο σκοπός της βιβλιογραφικής αυτής ανασκόπησης ήταν η παρουσίαση των, μέχρι σήμερα, διαθέσιμων πληροφοριών για τη σύνθεση, καθώς και την κλινική και εργαστηριακή έρευνα που σχετίζεται με τα giomers. Τα giomers είναι νέα υβριδικά αισθητικά υλικά για οδοντικές αποκαταστάσεις και περιέχουν ένα νέο τύπο ενισχυτικών ουσιών, ο οποίος αποτελείται από τα προϊόντα χημικής αντίδρασης σκλήρυνσης μιας φθοριοαλουμινοπυριτικής υάλου και ενός πολυακρυλικού οξέος και ονομάζονται ενισχυτικές ουσίες από προ-αντιδράσαντα συστατικά υαλοϊονομερούς κονίας (PRG-fillers). Τα giomers αποτελούνται από συστατικά υαλοϊονομερούς κονίας και σύνθετης ρητίνης, αλλά δεν εντάσσονται στην κατηγορία των compomers, στα οποία υπάρχει αφυδατωμένο πολυακρυλικό οξύ στη ρητινώδη μήτρα και το οξύ δεν αντιδρά με την ύαλο μέχρι να πραγματοποιηθεί απορρόφηση νερού. Τα giomers τοποθετούνται σε μια ιδιαίτερη κατηγορία υλικών και είναι γνωστά ως σύνθετες ρητίνες και συνδετικοί παράγοντες με ενισχυτικές ουσίες του τύπου PRG. Τα giomers διατηρούν περισσότερα χαρακτηριστικά των σύνθετων ρητινών παρά των υαλοϊονομερών κονιών και θεωρούνται τροποποίηση των σύνθετων ρητινών. Τα giomers παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα απελευθέρωσης φθορίου από τις υαλοϊονομερείς κονίες και έχουν την ιδιότητα της επαναπρόσληψης και επαναπελευθέρωσης φθορίου στο στοματικό περιβάλλον. Είναι βιοσυμβατά, μπορούν να λειανθούν και να στιλβωθούν σε ικανοποιητικό επίπεδο και έχουν πολύ καλή αισθητική απόδοση. Εμφανίζουν ισχυρή και μα-κράς διάρκειας συνδετική ικανότητα στους οδοντικούς ιστούς και κλινική σταθερότητα. Είναι πολλά υποσχόμενα νέα υβριδικά υλικά, τα οποία συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να βελτιώνονται. ΛEΞEIΣ KΛEIΔIA: giomers, υβριδικά υλικά, ενισχυτικές ουσίες PRG, Στάλθηκε στις Εγκρίθηκε στις Υποψήφιος Διδάκτορας Summary Hybrid materials combining the technologies of glass ionomers and resin composites have been developed to help overcome problems of conventional glass ionomer cements, such as moisture sensitivity, low initial mechanical properties and inferior translucency and at the same time maintain their clinical advantages such as fluoride release and adhesiveness. These hybrid materials mainly include resin modified glass ionomer cement and compomers (polyacid modified composites). Recently, a new category of hybrid aesthetic restorative materials which differ from both resin modified glass ionomer cements and compomers have been introduced known as giomers. The aim of this review article is to identify giomers and analyze the composition, their properties and results from recently developed studies. Giomers are newly introduced hybrid aesthetic restorative materials for dental restorative therapy. They are based on pre-reacted glass-ionomer (PRG) technology. Chemically, they consist of fluoroalumino silicate glass reacted with polyalkenoic acid in water prior to inclusion into the silica-filled urethane resin. Giomers contain both of the essential components of glass-ionomer cements and resins but they cannot be classified as compomers, in which a variable amount of dehydrated polyalkeonic acid is incorporated in the resin matrix and the acid does not react with the glass until water uptake occurs. Giomers are placed in a separate category of composites known as PRG composites. These materials have significant fluoride release, fluoride recharge, biocompatibility, smooth surface finish, excellent aesthetics and clinical stability. As per today's knowledge, giomers are promising restorative materials and are considered to be most interesting development of near future. KEY WORDS: giomers, hybrid materials, PRG-fillers, fluoride release Receivet on 10 th May, Accepted on 10 th Dec., Dentist, PhD Candidate

2 62 Εισαγωγή Η επιλογή του κατάλληλου υλικού αποκατάστασης των τερηδονισμένων δοντιών γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τη θέση και την έκταση της τερηδονικής βλάβης, την ευαισθησία του ατόμου στην τερηδόνα (τερηδονικός κίνδυνος), τη σύγκλειση, τις αισθητικές απαιτήσεις και τις φυσικές και μηχανικές ιδιότητες του εμφρακτικού υλικού. Ένα σημαντικό μειονέκτημα των εμφρακτικών υλικών είναι η έλλειψη ικανοποιητικής συγκολλητικής ικανότητας με τους σκληρούς οδοντικούς ιστούς, με αποτέλεσμα τη μικροδιείσδυση (microleakage) που μπορεί να οδηγήσει σε επανατερηδονισμό στα όρια της κοιλότητας ή και σε πολφική βλάβη 1,2. Ο επανατερηδονισμός στα όρια της κοιλότητας αναφέρεται ως δευτερογενής τερηδόνα και αποτελεί την κύρια αιτία αποτυχίας των εμφράξεων τόσο των μονίμων όσο και των νεογιλών δοντιών 3-5.Η δευτερογενής τερηδόνα είναι η πιο συχνή αιτία αντικατάστασης των εμφράξεων. Σε αυτήν οφείλεται περίπου το 60% όλων των περιπτώσεων αντικατάστασης εμφράξεων, ανεξάρτητα από το είδος του εμφρακτικού υλικού 6-8. Οι αυξημένες αισθητικές απαιτήσεις της εποχής μας, σε συνδυασμό με την ανάγκη μείωσης της ανάπτυξης της δευτερογενούς τερηδόνας, οδήγησαν την έρευνα στη σύνθεση υλικών που να συνδυάζουν την ικανοποιητική αισθητική με τη δυνατότητα να απελευθερώνουν φθόριο. Οι τυπικές υαλοϊονομερείς κονίες είναι αισθητικά υλικά και έχουν την ιδιότητα να απελευθερώνουν και να επαναπροσλαμβάνουν φθόριο, με αποτέλεσμα να λειτουργούν ως αποθήκες φθορίου 9,10. Μια άλλη σημαντική ιδιότητα των υαλοϊονομερών κονιών είναι η ικανότητα χημικής συγκόλλησής τους με την αδαμαντίνη και την οδοντίνη. Η συγκόλληση αρχικά οφείλεται στη δημιουργία ασθενών δεσμών υδρογόνου, οι οποίοι όμως, προοδευτικά αντικαθίστανται από ιοντικούς δεσμούς, στους οποίους συμμετέχουν ιόντα Ca και P της υαλοϊονομερούς κονίας και του υδροξυαπατίτη των οδοντικών ιστών 11,12. Οι υαλοϊονομερείς κονίες, όμως, εκτός από τα σημαντικά τους πλεονεκτήματα εμφανίζουν και ορισμένα μειονεκτήματα, όπως είναι η ευαισθησία στην υγρασία κατά τη διάρκεια της πήξης τους, η μικρή αντίσταση στην αποτριβή και τα κατάγματα, καθώς και το γεγονός ότι είναι αδιαφανείς, με αποτέλεσμα τη φτωχή αισθητική τους απόδοση 13,14. Για την αντιμετώπιση των μειονεκτημάτων των υαλοϊονομερών κονιών έγινε προσπάθεια παρασκευής νέων υλικών που να συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα των υαλοϊονομερών κονιών και τα πλεονεκτήματα των σύνθετων ρητινών, δηλαδή υβριδίων. Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά διάφορα σκευάσματα, στα οποία περιλαμβάνονται οι Διονυσόπουλος ρητινώδεις τροποποιημένες υαλοϊονομερείς κονίες, οι πολυόξινες τροποποιημένες σύνθετες ρητίνες ή compomers και πρόσφατα τα giomers. Τα υλικά αυτά περιέχουν ένα νέο τύπο ενισχυτικών ουσιών, ο οποίος αποτελείται από προϊόντα χημικής αντίδρασης σκλήρυνσης μιας υαλοϊονομερούς κονίας και ονομάζονται ενισχυτικές ουσίες από προ-αντιδράσαντα συστατικά υαλοϊονομερούς κονίας (Pre-Reacted Glass ionomer) PRG-fillers. Η νέα αυτή μορφή ενισχυτικών ουσιών επινοήθηκε από τους Roberts και συν 15 καιμεβάσητηνέα αυτή τεχνολογία αναπτύχθηκαν διάφορες σύνθετες ρητίνες και συνδετικοί παράγοντες. Ο όρος GIOMER προέρχεται από τα συνθετικά των λέξεων Glass IOnomer και polyμεr. Tα giomers κυκλοφορούν στο εμπόριο σε διάφορες μορφές φθοριούχων σύνθετων ρητινών και συνδετικών συστημάτων και είναι προϊόντα της εταιρείας Shofu Inc. (Kyoto, Japan). Ο σκοπός της βιβλιογραφικής αυτής ανασκόπησης ήταν η παρουσίαση, των μέχρι σήμερα, διαθέσιμων πληροφοριών για τη σύνθεση, καθώς και την εργαστηριακή και κλινική έρευνα των giomers και με τον τρόπο αυτό, να βοηθήσει τον κλινικό οδοντίατρο στη σωστή επιλογή του πλέον κατάλληλου υλικού αποκατάστασης για κάθε κλινική περίπτωση. Σύγχρονα εμφρακτικά υλικά που απελευθερώνουν φθόριο Στη διεθνή αγορά υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός οδοντιατρικών υλικών από διάφορους κατασκευαστές, τα οποία έχουν την ιδιότητα να απελευθερώνουν φθόριο προς τους γειτονικούς οδοντικούς ιστούς και προς το στοματικό περιβάλλον 10,16. Η βιολογική σημασία της απελευθέρωσης ιόντων φθορίου από τα υλικά είναι σημαντική, όσον αφορά την αναστολή της δευτερογενούς τερηδόνας. Η πρόσληψη ιόντων φθορίου από τους γειτονικούς οδοντικούς ιστούς, που μπορεί να γίνει με αντικατάσταση των ιόντων ΟΗ του υδροξυαπατίτη (HΑp) με ιόντα F σχηματίζοντας φθοριοαπατίτη (FAp), σύμφωνα με την αντίδραση Ca 10 (PO 4 ) 6 (OH) 2 +2F Ca 10 (PO 4 ) 6 F 2 +2OH, ενδυναμώνει τη δομή των οδοντικών ιστών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με μελέτες 17,18,τημείωσητηςεμφάνισηςκαιτου μεγέθους του επανατερηδονισμού στα όρια των εμφράξεων. Το φαινόμενο αυτό ενισχύει την επανασβεστίωση των οδοντικών ιστών, μειώνει την απασβεστίωσή τους και εμποδίζει την επανάληψή της στις ίδιες στοματικές συνθήκες και επιπλέον, αυξάνει τη μικροσκληρότητα των οδοντικών ιστών 19,22.Η παρουσία ιόντων φθορίου έχει, επίσης, επίδραση στο μεταβολισμό των τερηδονογόνων μικροβίων, εμποδίζοντας έτσι το σχηματισμό της μικροβιακής πλάκας 23. Απαραίτητη προϋπόθεση για τις αντιτερηδονικές ιδιότητες των ιόντων φθορίου είναι η

3 Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών 63 χαρακτηριστικών των σύνθετων ρητινών και των υαλοϊονομερών κονιών προέκυψαν οι πολυόξινες τροποποιημένες σύνθετες ρητίνες (polyacid modified composite resin) που είναι γνωστές και ως COM- POMERS (COMPOsite resins + glass ionomers). Τα υλικά αυτά έχουν μερικές ιδιότητες που είναι χαρακτηριστικές των σύνθετων ρητινών και άλλες χαρακτηριστικές των υαλοϊονομερών κονιών. Η ομοιότητα τους, όμως, όσον αφορά τις μηχανικές και φυσικές ιδιότητες είναι μεγαλύτερη με τις σύνθετες ρητίνες, παρά με τις υαλοϊονομερείς κονίες. Στα compomers υπάρχει αφυδατωμένο πολυακρυλικό οξύ μέσα στη ρητινώδη μήτρα, το οποίο κατά τη διάρκεια της πήξης του υλικού δεν αντιδρά με την ύαλο μέχρι να πραγματοποιηθεί απορρόφηση νερού. Τα υλικά αυτά απελευθερώνουν φθόριο, κυρίως, αμέσως μετά την πήξη τους και αφού προσλάβουν νερό, αλλά ο βαθμός απελευθέρωσης ελαττώνεται σημαντικά με την πάροδο του χρόνου 28,31. Απελευθερώνουν φθόριο περισσότερο από τις φθοριούχες σύνθετες ρητίνες, αλλά λιγότερο από τις υαλοϊονομερείς κονίες. Οι φθοριούχες σύνθετες ρητίνες είναι μια άλλη τροποποίηση των σύγχρονων συνθέτων ρητινών. Εμφανίζουν καλύτερες μηχανικές ιδιότητες από τα άλλα φθοριούχα εμφρακτικά υλικά και έχουν μεγαλύτερη αντοχή στην αποτριβή, αλλά εμφανίζουν μικρότερο βαθμό απελευθέρωσης φθορίου, η απελευθέρωση του οποίου ελαττώνεται σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Για να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο η αντιτερηδονική δράση των φθοριούχων σύνθετων ρητινών και των συνδετικών παραγόντων, κατασκευάστηκε μια νέα κατηγορία υλικών, τα οποία υποστηρίζεται ότι απελευθερώνουν περισσότερο φθόριο προς τους σκληρούς οδοντικούς ιστούς και τα οποία ονομάστηκαν giomers 30 Τα υλικά αυτά περιέχουν ένα νέο τύπο ενισχυτικών ουσιών, ο οποίος αποτελείται από προϊόντα χημικής αντίδρασης σκλήρυνσης μιας φθοριοαλουμινοπυριτικής ύαλου, τύπου υαλοϊονομεσυνεχής παρουσία τους στις κατάλληλες συγκεντρώσεις γύρω από τους οδοντικούς ιστούς. Η υαλοϊονομερής κονία είναι ένα σύστημα κονίας που βασίζεται στη μίξη αργυλοπυριτικής ύαλου και υδατικών διαλυμάτων ασθενών οξέων (πολυακρυλικό οξύ, ιτακονικό οξύ), με αποτέλεσμα το σχηματισμό μιας μήτρας και τη σταδιακή ολοκλήρωση της σκλήρυνσης του υλικού 24. Αμέσως μετά τη σκλήρυνση απελευθερώνονται μεγάλα ποσά φθορίου, αλλά με την πάροδο του χρόνου, ο βαθμός απελευθέρωσης φθορίου ελαττώνεται σημαντικά 25,26. Οι υαλοϊονομερείς κονίες συνδέονται χημικά με τους σκληρούς οδοντικούς ιστούς, απελευθερώνουν σχετικά μεγάλη ποσότητα φθορίου και έχουν συντελεστή θερμικής διαστολής όμοιο με αυτόν των σκληρών οδοντικών ιστών, αλλά έχουν μειωμένες μηχανικές ιδιότητες και μικρή αντίσταση στην αποτριβή και είναι ευαίσθητες στην υγρασία. Οι υαλοϊονομερείς κονίες χρησιμοποιούνται για περισσότερα από 30 χρόνια και κατά τη χρονική αυτή περίοδο έχουν υποβληθεί σε κάποιες τροποποιήσεις με σκοπό την κατασκευή βελτιωμένων σκευασμάτων. Μια τέτοια τροποποίηση ήταν ο συνδυασμός των κλασικών στοιχείων σύνθεσης των υαλοϊονομερών κονιών με συστήματα φωτοπολυμεριζόμενων ή χημικά πολυμεριζόμενων μεθακρυλικών ομάδων και η δημιουργία μιας νέας γενιάς υαλοϊονομερών κονιών. Τα υλικά αυτά ονο-μάστηκαν ρητινώδεις τροποποιημένες υαλοϊονομερείς κονίες (resin-modified glass ionomers) και είναι υβριδικά υλικά, στα οποία τα στοιχεία της υαλοϊονομερούς κονίας βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα από τα στοιχεία της σύνθετης ρητίνης 27.Η σκλήρυνση των υλικών αυτών γίνεται με αντίδραση οξέος-βάσης και με σύστημα διπλού πολυμερισμού, δηλαδή και με χημικό πολυμερισμό (αυτοπολυμερισμός) και με φωτοπολυμερισμό. Τα υλικά αυτά απελευθερώνουν φθόριο, αλλά σε μικρότερο βαθμό από τις συμβατικές υαλοϊονομερείς κονίες Σε μια προσπάθεια συνδυασμού των θετικών ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Τα υλικά giomers της εταιρίας Shofu Inc. που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα. Υλικό Beautifil Imperva Fluoro Bond Reactmer Bond Reactmer Past Fluoro Sealant Beautifil II Fluoro Bond II Fluoro Bond Shake-One Beauty Ortho Bond ResiCem Τύπος Φωτοπολυμεριζόμενη σύνθετη ρητίνη Αυτοαδροποιούμενος συνδετικός παράγοντας 2 σταδίων Αυτοαδροποιούμενος συνδετικός παράγοντας 1 σταδίου (all-in-one) Φωτοπολυμεριζόμενη σύνθετη ρητίνη Αυτοαδροποιούμενο sealant Φωτοπολυμεριζόμενη σύνθετη ρητίνη Αυτοαδροποιούμενος συνδετικός παράγοντας 2 σταδίων Αυτοαδροποιούμενος συνδετικός παράγοντας 1 σταδίου (all-in-one) Αυτοαδροποιούμενος συνδετικός παράγοντας για ορθοδοντική χρήση Ρητινώδης κονία συγκόλλησης διπλού συστήματος πολυμερισμού Ημερομηνία κυκλοφορίας

4 64 ρούς κονίας και ενός πολυακρυλικού οξέος και ονομάζονται ενισχυτικές ουσίες από προ-αντιδράσαντα συστατικά υαλοϊονομερούς κονίας (PRG-fillers). Η νέα αυτή μορφή ενισχυτικών ουσιών, όπως προαναφέρθηκε, επινοήθηκε από τους Roberts & συν 15 και με βάση τη νέα αυτή τεχνολογία, αναπτύχθηκαν διάφορες σύνθετες ρητίνες και συνδετικά συστήματα. Σκοπός τους ήταν, κυρίως, η δημιουργία νέων υλικών που να συνδυάζουν τη μεγάλη απελευθέρωση ιόντων φθορίου με την ισχυρή και μακράς διάρκειας σύνδεση με τους οδοντικούς ιστούς. Τα giomers κυκλοφορούν στο εμπόριο σε διάφορες μορφές φθοριούχων υλικών και είναι προϊόντα της εταιρείας Shofu Inc (Kyoto, Japan). Τα προϊόντα τέτοιου τύπου που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα φαίνονται στον Πίνακα Ι. Η σύνθεση των giomers Α) Οι ενισχυτικές ουσίες (fillers) Οι πρώτες φθοριούχες σύνθετες ρητίνες που κυκλοφόρησαν, περιείχαν ενισχυτικές ουσίες με φθοριούχο νάτριο (NaF) ως παράγοντα απελευθέρωσης ιόντων φθορίου. Οι ενισχυτικές ουσίες αυτές απελευθερώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες ιόντων φθορίου αρχικά, αλλά αυτό έχει δυσμενείς συνέπειες στην ακεραιότητα και αντοχή της δομής των υλικών που τα περιέχουν 15. Οι ενισχυτικές ουσίες των giomers αποτελούνται από τα προϊόντα αντίδρασης οξέος-βάσης μιας φθοριοαλουμινοπυρι-τικής ύαλου, τύπου υαλοϊονομερούς κονίας (fuoroaluminosilicate glass - FASG) και ενός πολυακρυλικού οξέος (polyalkenoic acid - PAA) με την παρουσία νερού. Κατά την αντίδραση αυτή η FASG είναι δέκτης πρωτονίων, ενώ το ΡΑΑ είναι δότης πρωτονίων. Το προϊόν της αντίδρασης αυτής είναι μια υγρή πυριτιούχος υδρογέλη, η οποία μετά την πήξη της υφίσταται αποξήρανση, κονιορτοποίηση και σιλανοποίηση για να σχηματίσει τις ενισχυτικές ουσίες κατάλληλου μεγέθους, οι οποίες ονομάζονται ενισχυτικές ουσίες από προ-αντιδράσαντα συστατικά υαλοϊονομερούς κονίας, (pre-reacted glass ionomer) PRG-fillers. Μια άλλη μορφή αυτών των ενισχυτικών ουσιών είναι ο τύπος ασβεστίου (PRG-Ca), που μπορεί να παρασκευαστεί από φθοριοαλουμινοπυριτική ύαλο που περιέχει αλκαλικές γαίες και κυρίως ασβέστιο. Ένα μέρος του ασβεστίου μπορεί να αντικατασταθεί από άλλα μέταλλα όπως το λανθάνιο, το γαδολίνιο ή το υττέρβιο για την παραγωγή ακτινοσκιερών ενισχυτικών ουσιών. Χαρακτηριστικοί τύποι τέτοιας φθοριούχου ύαλου είναι οι εξής: SiO 2 -Al 2 O 3 -CaF 2 SiO 2 -Al 2 O 3 -CaF 2 -AlPO 4 SiO 2 -Al 2 O 3 -CaF 2 -AlPO 4 -Na 3 AlF 6 Το πολυακρυλικό οξύ που χρησιμοποιείται στην παραγωγή των PRG-fillers είναι ένα ομοπολυμερές ή συμπολυμερές ακόρεστου μονομερούς, που έχει επαναλαμβανόμενες χημικές μονάδες στην παράπλευρη αλυσίδα. Τέτοιες μονάδες είναι καρβοξυλικές ομάδες, φωσφορικές ομάδες και θειικές ομάδες. Ιδιαίτερα προτιμούνται ομοπολυμερή και συμπολυμερή ακόρεστων μόνο, δι ή τρι-καρβοξυλικών οξέων, που φέρουν καρβοξυλική ομάδα στην παράπλευρη αλυσίδα. Τέτοια οξέα είναι το ακρυλικό οξύ, το μαλεϊκό οξύ, το ιτακονικό οξύ και το 3-βουτενο-1,2,3-τρικαρβοξυλικό οξύ 15. CO 2 H CO 2 H -CH 2 - CH - - CH2 2 -C- -CH -CH- -CH 2 -C- CO 2 H CH 2 CO 2 H CO 2 HCO 2 H CHCO 2 H CH 2 CO 2 H Ακρυλικό οξύ Ιτακονικό οξύ Μαλεϊκό οξύ 3-βουτινο 1,2,3 τρικαρβοξυλικό οξύ Όπως συμβαίνει στις υαλοϊονομερείς κονίες, έτσι και στα PRG-fillers, η δυνατότητα απελευθέρωσης φθορίου επηρεάζεται σημαντικά από τη σύνθεση της φθοριούχου ύαλου 32. Τα PRG-fillers ανάλογα με το βαθμό αντίδρασης της ύαλου με το οξύ διακρίνονται σε δύο τύπους, στον τύπο όπου η αντίδραση εντοπίζεται στην επιφάνεια και ονομάζονται επιφανειακής αντίδρασης (surface reaction type, S-PRG fillers) και στον τύπο όπου η αντίδραση προχώρησε σε όλη τη μάζα και ονομάζονται πλήρους αντίδρασης (full reaction type, F-PRG fillers). Για να γίνει η παραγωγή των F-PRG απαραίτητη προϋπόθεση είναι η παρουσία μεγάλης ποσότητας νερού. Τα PRG-Ca fillers χρησιμοποιούνται τόσο για την παραγωγή σύνθετων ρητινών όσο και για την παραγωγή συνδετικών συστημάτων. Έχει βρεθεί ότι στα συνδετικά συστήματα η περιεκτικότητα σε PRG-Ca fillers σε ποσοστό 17% κ.β. είναι η πλέον κατάλληλη, για να επιτευχθεί ο καλύτερος συνδυασμός συνδετικής αντοχής στην αδαμαντίνη και οδοντίνη και απελευθέρωσης φθορίου 33. Β) Τα μονομερή Διονυσόπουλος Τα εμφρακτικά υλικά giomers που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα, περιέχουν τους ίδιους τύπους μονομερών με τις υπόλοιπες σύγχρονες σύνθετες ρητίνες και έτσι, είναι συμβατά με τα περισσότερα συνδετικά συστήματα που είναι διαθέσιμα στο εμπόριο. Όμως τα συνδετικά συστήματα giomers παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις στη σύνθεση των μονομερών τους. Ο στόχος των κατασκευαστών των συνδετικών αυτών συστημάτων ήταν να αυξήσουν τη διάρκεια

5 Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών 65 αντοχής του δεσμού με τους οδοντικούς ιστούς με δύο τρόπους: α) μειώνοντας τη νανοδιείσδυση που παρατηρείται στην υβριδική ζώνη και οφείλεται στην επίδραση του νερού στο δεσμό 34,35 και β) ενισχύοντας τη δομή της οδοντικής επιφάνειας που γίνεται η σύνδεση, με την πρόσληψη ιόντων φθορίου, τα οποία απελευθερώνονται από τα PRG-fillers που περιέχουν3 36. Η νανοδιείσδυση παρατηρήθηκε από τους Sano &συν3 37, όταν διαπίστωσαν ότι υπήρχε διείσδυση ιόντων αργύρου στην υβριδική ζώνη ακέραιου δεσμού οδοντίνης-συνδετικού παράγοντα. H ερμηνεία που έδωσαν στο φαινόμενο αυτό ήταν η παρουσία μικροσκοπικών κενών σε μέγεθος νανομέτρων (nm) μέσα στην υβριδική ζώνη, που σχηματίστηκαν εξαιτίας της ανελλιπούς διαβροχής της οδοντικής επιφάνειας από τον συνδετικό παράγοντα. Στα κενά αυτά, ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης βακτηρίων, δε συμβαίνει το ίδιο με τα μόρια του νερού και με τα βακτηριακά προϊόντα (π.χ. οξέα, ένζυμα), με συνέπεια την υδρολυτική εξασθένηση του δεσμού 38,39. Έχει βρεθεί ότι η χρήση αυτοαδροποιούμενων συνδετικών συστημάτων 2 σταδίων έχει το πλεονέκτημα της απευθείας εφαρμογής τους σε οδοντίνη με οδοντινικό τρίμμα (smear layer), χωρίς ξεχωριστό στάδιο αδροποίησης, ελαχιστοποιώντας, έτσι, το φαινόμενο της νανοδιείσδυσης 34,35. Για το λόγο αυτόν οι κατασκευαστές των αυτοαδροποιούμενων συνδετικών συστημάτων giomers χρησιμοποίησαν, εκτός από τα γνωστά όξινα μονομερή, το 4-ακρυλοξυεθυλτριμελιτικό οξύ (4-ΑΕΤ) που έχει όξινες καρβοξυλικές ομάδες και ένα νέο όξινο μονομερές το μεθακρυλοξυεξυλ φωσφονοοξικό οξύ (6-ΜΗΡΑ), που έχει όξινες φωσφορικές ομάδες και βελτιωμένες ιδιότητες, σε σχέση με το δεσμό τόσο με την αδαμαντίνη όσο και με την οδοντίνη 40. Ένα άλλο πρόβλημα που προκύπτει με τα συνδετικά συστήματα είναι το γεγονός ότι στο στοματικό περιβάλλον οι επιφάνειες που επιδιώκεται σύνδεση είναι ποικίλες, με αποτέλεσμα την αναζήτηση ενός κατάλληλου συνδετικού συστήματος που να εφαρμόζεται σε όλες. Έτσι, εκτός από τους οδοντικούς ιστούς, τέτοιες επιφάνειες είναι τα πολύτιμα μέταλλα (χρυσός, πλατίνα, κράματα χρυσού), τα μη πολύτιμα μέταλλα, οι πορσελάνες και τα κεραμικά υλικά (ζιρκόνιο, αλουμίνα). Η ικανότητα σύνδεσης των μονομερών των συνδετικών συστημάτων με αυτές τις επιφάνειες εξαρτάται από τις όξινες ομάδες που περιέχουν στο μόριό τους. Τα μονομερή με όξινες φωσφορικές και καρβοξυλικές ομάδες επιτυγχάνουν ισχυρή σύνδεση με τους οδοντικούς ιστούς και τα μη πολύτιμα μέταλλα, αλλά μη ικανοποιητική σύνδεση με τα πολύτιμα μέταλλα 41. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιήθηκε ένα νέο μονομερές, το 10-μεθακρυλοξυδεκυλ 6,8-διθειοκτανοξεικό οξύ (10-MDDT), το οποίο περιέχει δισουλφιδικές ομάδες (-S-S-) που έχουν την ικανότητα σύνδεσης με τα πολύτιμα μέταλλα 42. Τα δύο αυτά νέα όξινα μονομερή (6-ΜΗΡΑ και 10-MDDT) συντίθενται από το μεθακρυλικό μονοϋδροξυαλκυλεστέρα (HAMA), ο οποίος αντιδρά με τα ανάλογα οξέα, το φωσφονοοξεικό οξύ (ΡΡΑ) και το θειοκτονικό οξύ (ΤΑ), όπως φαίνεται στο Σχήμα 1. Το ΗΑΜΑ σχηματίζεται με εστεροποίηση του μεθακρυλικού χλωρίου με την αλκυλενογλυκόλη. Σχήμα 1. Οι αντιδράσεις σύνθεσης των νέων όξινων μονομερών 6-MHPA και 10-MDDT. Όσον αφορά τις πορσελάνες και τα κεραμικά υλικά, σε μια πρόσφατη μελέτη που χρησιμοποιήθηκε το ΑΖ Primer (Shofu Inc., Kyoto, Japan), το οποίο περιέχει 6-ΜΗΡΑ, με τη ρητινώδη κονία ResiCem διπλού συστήματος πολυμερισμού (giomer), η σύνδεση που επιτεύχθηκε σε ολοκεραμικές αποκαταστάσεις με ζιρκόνιο και αλουμίνα, ήταν πολύ ικανοποιητική 43. Το όξινο μονομερές 4-ΑΕΤ που περιέχουν τα συνδετικά συστήματα giomers, έχει παρατηρηθεί ότι συνδέεται χημικά με το οδοντινικό υπόστρωμα. Πιο συγκεκριμένα, οι καρβοξυλικές ομάδες στο μόριο του μονομερούς αντικαθιστούν τα φωσφορικά ανιόντα της επιφάνειας των κρυστάλλων του υδροξυαπατίτη και σχηματίζουν ιοντικούς δεσμούς με τα κατιόντα ασβεστίου των κρυστάλλων 44,45.Έτσι, στην υβριδική ζώνη της μεσόφασης οδοντίνης-συνδετικού παράγοντα, εκτός από τη μικρομηχανική σύνδεση παρατηρείται και χημική με το σχηματισμό αλάτων χαμηλής διαλυτότητας 4-ΑΕΤCa, ενισχύοντας το δεσμό 46,47. Ιδιότητες των giomers Οδεσμόςμετουςοδοντικούςιστούς Έχει βρεθεί ότι ο δεσμός των συνδετικών παρα-

6 66 Διονυσόπουλος γόντων με την οδοντίνη υποβαθμίζεται παρουσίας νερού με την πάροδο του χρόνου, εξαιτίας του φαινόμενου της νανοδιείσδυσης 48,49. Σε μια σχετική μελέτη βρέθηκε ότι η αντοχή στον εφελκυσμό μιας μη φθοριούχου ρητίνης, που συνδέθηκε σε αδροποιημένη οδοντίνη και τοποθετήθηκε σε νερό, ενώ αρχικά ήταν 18MPa σε μερικούς μήνες έφτασε τα 8MPa και σε δύο χρόνια έφτασε τα 4Mpa 50. Για να μελετηθεί η επίδραση των PRG-fillers που περιέχονται στους συνδετικούς παράγοντες, στην αντοχή διάτμησης στην αδαμαντίνη και την οδοντίνη ύστερα από παραμονή των δοκιμίων σε νερό για ένα χρόνο, παρασκευάστηκαν δοκίμια με συνδετικούς παράγοντες χωρίς φθόριο και δοκίμια με συνδετικούς παράγοντες με φθόριο (PRG-fillers). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στα δοκίμια που ο συνδετικός παράγοντας περιείχε φθόριο (PRG-fillers) η αντοχή στη διάτμηση δεν ελαττώθηκε σημαντικά ύστερα από 1 χρόνο 46. Στην ίδια εργασία, όπου μελετήθηκε, επίσης, η αντοχή στην κάμψη και το μέτρο ελαστικότητας φθοριούχων (PRG-fillers) και μη φθοριούχων συνδετικών παραγόντων, βρέθηκε ότι σε όλες τις περιπτώσεις δεν ελαττώθηκαν σημαντικά ύστερα από παραμονή για ένα χρόνο στο νερό. Αντίθετα, η αντοχή στην κάμψη ενός συνδετικού παράγοντα που περιείχε ενισχυτικές ουσίες με φθοριούχο νάτριο 17% κ.β., ελαττώθηκε σημαντικά ύστερα από ένα χρόνο, γεγονός που αποδόθηκε στην απομάκρυνση από τη μάζα του μεγάλης ποσότητας νατρίου και φθορίου 46. Σε μια νεότερη εργασία, όπου μελετήθηκε η αντοχή στη διάτμηση ενός φθοριούχου συνδετικού παράγοντα με PRG-fillers (Imperva Fluoro Bond, Shofu Inc.) που συνδέθηκε σε βόειο αδαμαντίνη και οδοντίνη, βρέθηκε ότι εμφανίστηκε ισχυρή σύνδεση τόσο στην αδαμαντίνη όσο και στην οδοντίνη, η οποία δεν ελαττώθηκε σημαντικά ύστερα από δύο χρόνια παραμονής σε νερό θερμοκρασίας 37 C 47.Η μακρά διάρκεια της συνδετικής αντοχής αυτών των συνδετικών παραγόντων αποδόθηκε στα βελτιωμένα μονομερή που περιέχουν, αλλά και στην απελευθέρωση του φθορίου το οποίο ενισχύει την αντοχή των οδοντικών ιστών 47,51. Ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην υποβάθμιση του δεσμού των συνδετικών παραγόντων στην οδοντίνη, είναι η ελαστική παραμόρφωση του δοντιού που έχει εμφραχθεί, λόγω των μασητικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια της μάσησης, με αποτέλεσμα την απώλεια της σύνδεσης στα όρια των εμφράξεων 52. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται υποβάθμιση λόγω κόπωσης (fatigue) και η μελέτη της κόπωσης αυτής είναι πολύ σημαντική, γιατί ο δεσμός οδοντίνης-σύνθετης ρητίνης σπάνια δέχεται δυνάμεις αμιγώς διάτμησης ή εφελκυσμού 53,54. Για να μελετηθεί η διάρκεια της σύνδεσης στην επιφάνεια της οδοντίνης και αδαμαντίνης συνδετικών παραγόντων με PRG-fillers κάτω από συνθήκες άσκησης δυνάμεων κόπωσης με μια ειδική συσκευή, παρασκευάστηκαν δοκίμια με φθοριούχα (PRGfillers) και μη φθοριούχα συνδετικά συστήματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ύστερα από 10 5 κύκλους καταπόνησης η αντοχή εφελκυσμού των δοκιμίων με φθοριούχο συνδετικό παράγοντα (PRG-fillers) δεν εμφάνισε σημαντική ελάττωση τόσο στην αδαμαντίνη όσο και στην οδοντίνη. Αντίθετα, ύστερα από 3X103 κύκλους καταπόνησης η αντοχή εφελκυσμού των δοκιμίων με μη φθοριούχο συνδετικό παράγοντα παρουσίασε σημαντική μείωση. Η μεγαλύτερη σταθερότητα στη σύνδεση του φθοριούχου συνδετικού παράγοντα με τους οδοντικούς ιστούς αποδόθηκε στο 4-ακρυλοξυεθυλτριμελιτικό οξύ (4-AET) που περιείχε και το οποίο συνδέεται χημικά με τον υδροξυαπατίτη του οδοντικού ιστού, αλλά και στην ενίσχυση της αδαμαντίνης και της οδοντίνης από την πρόσληψη φθορίου από τα PRGfillers, που είναι ενσωματωμένα στον συνδετικό παράγοντα 55,56. Ένας άλλος παράγοντας, που μπορεί να επηρεάσει τη διάρκεια του δεσμού ενός συνδετικού παράγοντα στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη, είναι οι εσωτερικές τάσεις που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των συστολών και των διαστολών λόγω των θερμικών εναλλαγών στο περιβάλλον του στόματος. Σε μια μελέτη της αντοχής στη διάτμηση ενός φθοριούχου συνδετικού παράγοντα, του Fluoro Βοnd σε συνδυασμό με το giomer Beautifil (Shofu Inc.), βρέθηκε ότι ύστερα από κύκλους μεταξύ 4 και 60 C δεν εμφανίστηκε στατιστικά σημαντική διαφορά τόσο στην αδαμαντίνη όσο και στην οδοντίνη 57. Βρέθηκε, επίσης, ότι η αντοχή στη διάτμηση του αυτοαδροποιούμενου συνδετικού συστήματος (selfetch) ήταν ανώτερη από αυτή του συνδετικού συστήματος ξεχωριστού σταδίου αδροποίησης (total-etch). Η ικανοποιητική διάρκεια της σταθερότητας του δεσμού αποδίδεται σε δύο παράγοντες. Στην αποτελεσματική σύνδεση του αυτοαδροποιούμενου συνδετικού συστήματος στην επιφάνεια του δοντιού και στην ενίσχυση του δοντιού, λόγω της πρόσληψης φθορίου από τα PRG-fillers που περιείχαν 57. Υπάρχει ένα συνεχές ενδιαφέρον για τη διευκρίνιση της φύσης του χημικού δεσμού των συνδετικών παραγόντων με τους σκληρούς οδοντικούς ιστούς, στη μεσόφαση της σύνδεσης σε μοριακό επίπεδο. Έχουν γίνει μελέτες με φωτοηλεκτρική φασματοσκοπία με ακτίνες Χ (XPS) της μεσόφασης ενός πολυακρυλικού οξέος και μονομερών συνδετικού συστήματος με αδαμαντίνη και συνθετικό υδροξυαπατίτη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι καρβοξυλικές ομάδες αντικατέστησαν τα φωσφορικά ιόντα (ΡΟ 4 3 ) του υδροξυαπατίτη και σχημάτισαν ιοντικούς δεσμούς με τα ιόντα ασβεστίου του υδροξυα-

7 Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών 67 πατίτη 44,45,58. Το 4-ακρυλοξυεθυλτριμελιτικό οξύ (4-ΑΕΤ) που περιέχεται στο Fluoro Bond Primer (ph 2,5), το οποίο ανήκει στα συνδετικά συστήματα των giomers, δημιουργεί στην οδοντίνη ένα λεπτό υβριδικό στρώμα που περιέχει Ρ και Ca. To ασβέστιο του στρώματος αυτού οφείλεται στην αντίδραση του 4-ΑΕΤ με κατιόντα ασβεστίου Ca 2+ γύρω από τους κρυστάλλους του υδροξυαπατίτη στη μεσόφαση και στο σχηματισμό 4-ΑΕΤCa. Έχει βρεθεί ότι το 4-AETCa έχει πολύ μικρή διαλυτότητα στο νερό και στο ΗΕΜΑ, γεγονός που σχετίστηκε θετικά με τη μακρά διατήρηση του δεσμού των συνδετικών παραγόντων των giomers στους οδοντικούς ιστούς ύστερα από μακρά παραμονή σε νερό 33,56,57, Απελευθέρωση φθορίου και αντιτερηδονικές ιδιότητες Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι οι συμβατικές υαλοϊονομερείς κονίες απελευθερώνουν φθόριο. Η απελευθέρωση φθορίου από τις υαλοϊονομερείς κονίες χαρακτηρίζεται από μία αρχική μαζική απελευθέρωση, που πραγματοποιείται κατά την αρχική διαδικασία της πήξης της κονίας και διαρκεί περίπου 24 ώρες. Η απελευθέρωση φθορίου με την πάροδο του χρόνου ελαττώνεται σημαντικά, αλλά συνεχίζεται σε μικρότερες ποσότητες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι ρητινώδεις τροποποιημένες υαλοϊονομερείς κονίες, οι όξινες τροποποιημένες σύνθετες ρητίνες και οι φθοριούχες σύνθετες ρητίνες, επίσης απελευθερώνουν φθόριο, αλλά σε μικρότερο βαθμό από τις συμβατικές υαλοϊονομερείς κονίες. Η απελευθέρωση φθορίου από τα φθοριούχα εμφρακτικά υλικά είναι μια σύνθετη διαδικασία, η οποία οφείλεται σε διάφορους εσωτερικούς παράγοντες, όπως η χημική σύνθεση της οργανικής μήτρας και ο τύπος των ανόργανων ενισχυτικών ουσιών Επίσης, στις εργαστηριακές μελέτες η απελευθέρωση φθορίου από τα υλικά, επηρεάζεται από παράγοντες που σχετίζονται με τις συνθήκες του πειράματος, όπως το είδος του διαλύματος παραμονής των δοκιμίων, η συχνότητα αλλαγής του διαλύματος, αλλά και το ph και η θερμοκρασία του διαλύματος. Άλλοι παράγοντες σε κλινικές συνθήκες είναι η σύσταση και το pη του σάλιου, ο σχηματισμός πλάκας και επιχρίσματος, καθώς και ο σωστός χειρισμός των υλικών από τον οδοντίατρο Η αντιτερηδονική δράση των φθοριούχων εμφρακτικών υλικών αποδίδεται στη συνεχή απελευθέρωση ιόντων φθορίου. Επειδή, όμως, η ποσότητα του φθορίου που απελευθερώνεται από τα εμφρακτικά υλικά με την πάροδο του χρόνου ελαττώνεται, έχει προταθεί η επαναφόρτιση με φθόριο, ώστε να διατηρείται η συνεχής απελευθέρωση φθορίου. Η δυνατότητα επαναφθορίωσης ενός εμφρακτικού υλικού, εξαρτάται, κυρίως, από τον τύπο και τη διαπερατότητα του, από τη συχνότητα της έκθεσης του υλικού σε φθόριο και από το είδος και την πυκνότητα του υλικού φθορίωσης 68,69. Τα giomers δεν εμφανίζουν αρχική μαζική απελευθέρωση φθορίου, όπως οι υαλοϊονομερείς κονίες και το ποσό του φθορίου που απελευθερώνουν είναι ελαφρά μεγαλύτερο από τις σύνθετες ρητίνες και τα compomers, αλλά μικρότερο σε σύγκριση με τις υαλοϊονομερείς κονίες 32,70.Έχει βρεθεί, ότι ύστερα από 24 ώρες η μέση απελευθέρωση φθορίου από δοκίμια (1 mm πάχος, 6 mm διάμετρος) σε 5ml απιονισμένου νερού ήταν 4.56 ppm και εμφάνισε μια ημερήσια πτωτική τάση σε χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας 70. Έχει βρεθεί, επίσης, ότι τα giomers έχουν την ιδιότητα της επαναφόρτισης με φθόριο, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει την αντιτερηδονική τους δράση 32. Τα εμφρακτικά υλικά με ρητινώδη μήτρα έχουν μικρότερη ικανότητα απελευθέρωσης και επαναπρόσληψης ιόντων φθορίου σε σχέση με τις συμβατικές υαλοϊονομερείς κονίες. Απελευθέρωση ιόντων φθορίου από ένα υλικό με ρητινώδη μήτρα που έχει πολυμεριστεί, πραγματοποιείται μόνο παρουσία νερού και εξαρτάται από το βαθμό απορρόφησης του νερού και από την κινητικότητα των πολυμερών αλυσίδων που σχηματίζονται μέσα στην οργανική μήτρα. Σε όλα τα φθοριούχα αισθητικά εμφρακτικά υλικά η επαναπελευθέρωση ιόντων φθορίου, ύστερα από επαναφόρτισή τους, είναι παροδική και εξαρτάται από το χρόνο παραμονής, την πυκνότητα και το είδος της πηγής φθορίου που εφαρμόζεται. Τα PRG-fillers των giomers επειδή κατασκευάζονται από υαλοϊονομερή κονία, έχουν ικανοποιητική ικανότητα επαναφόρτισης και επαναπελευθέρωσης ιόντων φθορίου και για αυτό υποστηρίζεται ότι έχουν καλή αντιτερηδονική δράση 15. Για πολλά χρόνια, η αντιτερηδονική δράση του φθορίου αποδίδονταν στην ενσωμάτωση του στη δομή του δικτύου των κρυστάλλων του υδροξυαπατίτη και στη μικρότερη διαλυτότητα των κρυστάλλων του φθοριοαπατίτη που σχηματίζονταν. Νεότερες, όμως, παρατηρήσεις έδειξαν ότι η παρουσία φθορίου στο υδάτινο στρώμα που περιβάλλει τους κρυστάλλους του απατίτη, είναι περισσότερο αποτελεσματική από το φθόριο που είναι ενσωματωμένο στους κρυστάλλους 71. Έχει βρεθεί ότι ύστερα από εφαρμογή στην οδοντίνη συνδετικού παράγοντα που περιέχει PRG-fillers εμφανίζεται αύξηση της περιεκτικότητας της οδοντίνης σε φθόριο 72. Για να μελετηθεί ο βαθμός πρόσληψης φθορίου από την οδοντίνη από ένα φθοριούχο αυτοαδροποιούμενο συνδετικό σύστημα giomer (Reactmer Bond) χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της ηλεκτρονικής μικροανάλυσης (electron probe

8 68 Διονυσόπουλος microanalysis, ΕΡΜΑ). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο βαθμός πρόσληψης φθορίου ήταν πολύ υψηλός και σχεδόν ο ίδιος με το βαθμό πρόσληψης από υαλοϊονομερείς κονίες. Το γεγονός αυτό, θεωρήθηκε ότι θα μπορούσε να συμβάλει στο σχηματισμό ζώνης αναστολής ανάπτυξης δευτερογενούς τερηδόνας στα όρια των εμφράξεων 57. Για να μελετηθεί in vitro η αντιτερηδονική δράση του συνδετικού παράγοντα Reactmer Bond και της σύνθετης ρητίνης Reactmer Past, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των giomers, συγκρίθηκαν με μια ρητινώδη τροποποιημένη υαλοϊονομερή κονία και ένα compomer. Η μελέτη έγινε με παρατήρηση της ζώνης αναστολής ανάπτυξης της δευτερογενούς τερηδόνας στην οδοντίνη με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο LASER (confocal laser scanning electron microscopy, CLSEM). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το εύρος της ζώνης αναστολής στα όρια των εμφράξεων των giomers ήταν παρόμοιο με αυτό της ρητινώδους τροποποιημένης υαλοϊονομερούς κονίας. Αντίθετα, δε βρέθηκε ζώνη αναστολής στα όρια των εμφράξεων με το compomer 73. Παρόμοια αποτελέσματα έδειξαν και μελέτες με CLSEM in vivo σε πιθήκους για χρονικά διαστήματα παραμονής των εμφράξεων 7,30 και 90 μέρες 74. Ο μηχανισμός με τον οποίο τα ιόντα φθορίου επηρεάζουν το μεταβολισμό των μικροβίων και έτσι, την παραγωγή οξέων από τη μικροβιακή πλάκα, περιλαμβάνει την αναστολή λειτουργίας του γλυκολυτικού ενζύμου ενολάση και της ΑΤΡασης, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση του σχηματισμού μικροβιακών αποικιών. Παρά το γεγονός ότι ακόμα και μικρές ποσότητες φθορίου μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη των μικροβίων, τη σύνθεση της οδοντικής πλάκας και την παραγωγή οξέων in vitro, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρη η κλινική σημασία της επίδρασης των φθοριούχων υλικών στο μεταβολισμό της μικροβιακής πλάκας και σε τι βαθμό συντελεί στην αναστολή της δευτερογενούς τερηδόνας 75. Για να μελετηθεί ο βαθμός συσσώρευσης μικροβιακής πλάκας σε εμφράξεις σύνθετης ρητίνης και σε εμφράξεις με giomers, απομονώθηκε ο μικροοργανισμός streptococcus oralis από εμφράξεις σύνθετων ρητινών και χρησιμοποιήθηκε για in vitro δοκιμασία του βαθμού συσσώρευσης της μικροβιακής πλάκας σε τέσσερις εμπορικές σύνθετες ρητίνες, που περιείχαν τις συνήθεις ενισχυτικές ουσίες και σε δύο giomers, τα Beautifil και Beautifil II. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι σύνθετες ρητίνες Beautifil και Beautifil II που περιείχαν S-PRG fillers συσσώρευσαν μικρότερη ποσότητα πλάκας από τις άλλες 76. Οι Tsubota & συν 77 υποστήριξαν πρόσφατα ότι τα S-PRG fillers των giomers έχουν την ιδιότητα να φράζουν τα ανοικτά οδοντινικά σωληνάρια και να ενισχύουν την υποκείμενη οδοντίνη. Στην έμφραξη αυτή συμβάλλουν το φθόριο και άλλα ανόργανα συστατικά που προέρχονται από τα S-PRG fillers και το αποτέλεσμα είναι η σημαντική ελάττωση της υπερευαισθησίας της οδοντίνης 77. Βιολογικές ιδιότητες και κλινικά χαρακτηριστικά Οι κατασκευαστές των giomers υποστηρίζουν ότι είναι βιοσυμβατά εμφρακτικά υλικά. Για να μελετηθεί η βιοσυμβατότητα των giomers, οι Sonoda και συν 78 εξέτασαν ιστολογικά την αντίδραση του πολφού σε δόντια πιθήκων, σε εμφράξεις με Reactmer bond και Reactmer past (Shofu Inc). Τα αποτελέσματα έδειξαν ικανοποιητική βιοσυμβατότητα του πολφού στα συγκεκριμένα εμφρακτικά υλικά. Τα giomers σύμφωνα με τους κατασκευαστές εμφανίζουν κλινική σταθερότητα και πληρούν τις απαιτήσεις της ADA για σύνδεση στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη. Οι Matis και συν 79 συνέκριναν ορισμένες ιδιότητες των υλικών Beautifil (giomer) και της μικρόκοκκης σύνθετης ρητίνης Silux Plus, όπως είναι η συγκράτηση των εμφράξεων, η αναστολή της δευτερογενούς τερηδόνας, ο αποχρωματισμός των εμφράξεων, η οριακή δυσχρωμία, η οριακή εφαρμογή, η επιφανειακή τραχύτητα και η μετεμφρακτική ευαισθησία και βρήκαν ότι το giomer είχε καλύτερα χαρακτηριστικά από τη σύνθετη ρητίνη. Οι Yap & Wattanapayungkul 80 μελέτησαν την επίδραση ενός λευκαντικού παράγοντα που εφαρμόζεται στο ιατρείο, στη σκληρότητα μιας υβριδικής σύνθετης ρητίνης (Spectrum TPH), ενός compomer (Dyract AP), ενός giomer (Reactmer) και μιας ρητινώδους τροποποιημένης υαλοϊονομερούς κονίας (Fuji II LC). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα υλικά αυτά δεν επηρεάστηκαν σημαντικά από τη χρησιμοποίηση των λευκαντικών παραγόντων, οι οποίοι περιείχαν υπεροξείδιο του καρβαμιδίου 35% και υπεροξείδιο του υδρογόνου 35%. Η σκληρότητα του giomer ήταν μεγαλύτερη του compomer και της ρητινώδους τροποποιημένης υαλοϊονομερούς κονίας και η μέση τιμή της ήταν 35,69 ΚΝΗ. Τα giomers όπως υποστηρίζουν οι κατασκευαστές, έχουν ικανοποιητική αισθητική απόδοση και εμφανίζουν περισσότερο λεία επιφάνεια από άλλα εμφρακτικά υλικά. Σε μια μελέτη in vitro έγινε σύγκριση του βαθμού λειότητας ενός giomer (Reactmer), μιας σύνθετης ρητίνης (Spectrum TPH), ενός compomer (Dyract AP), μιας ρητινώδους τροποποιημένης υαλοϊονομερούς κονίας (Fuji II LC) και μιας συμβατικής υαλοϊονομερούς κονίας (Fuji II). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το giomer είχε μεγαλύτερο βαθμό λειότητας από τη συμβατική και τη ρητινώδη τροποποιημενή υαλοϊονομερή κονία και παρόμοιο βαθμό λειότητας με τη σύνθετη ρητίνη και το compomer 81. Οι Gordan & συν 82 μελέτησαν την επίδραση των

9 Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών 69 παραγόντων που εμποδίζουν τον φωτοπολυμερισμό, όπως είναι οι χρωστικές που χρησιμοποιούνται στα αισθητικά εμφρακτικά υλικά, μετρώντας τη σκληρότητα μιας σύνθετης ρητίνης (Ζ-100, 3Μ ESPE) και ενός giomer (Beautifil, Shofu Inc). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι τιμές της σκληρότητας (VHN) για το giomer ήταν μικρότερες από αυτές της σύνθετης ρητίνης και ότι η χρήση Mylar strips ελάττωσε ακόμα περισσότερο τη σκληρότητα. Οι Tay & συν 83 συνέκριναν την επίδραση της πρόσληψης νερού από την υαλοϊονομερή φάση μιας συμβατικής υαλοϊονομερούς κονίας (Chem Flex), μιας ρητινώδους τροποποιημένης υαλοϊονομερούς κονίας (Fuji II LC), ενός giomer (Reactmer Paste), ενός compomer (Dyract AP) και μιας σύνθετης ρητίνης (Spectrum TPH). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η σύνθετη ρητίνη και η υαλοϊονομερής φάση στο giomer δεν επηρεάστηκαν από την πρόσληψη νερού. Αντίθετα, στη συμβατική υαλοϊονομερή κονία, στη ρητινώδη τροποποιημένη υαλοϊονομερη κονία και στο compomer η υαλοϊονομερής φάση επηρεάστηκε σημαντικά. Οι Huang & συν 84 συνέκριναν την επίδραση της απορρόφησης νερού με την ελάττωση των οριακών κενών σε δύο τροποποιημένες υαλοϊονομερείς κονίες (Vitremer, Fuji II LC), δύο giomers (Beautifil, Reactmer Past) δύο compomers (Compoglass F, F2000) και δύο σύνθετες ρητίνες (Filtek Z250, Tetric- Ceram) για χρονικό διάστημα παραμονής στο νερό 12 εβδομάδων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ελάττωση των οριακών κενών που προέκυψε από την απορρόφηση του νερού ήταν μεγαλύτερη και ταχύτερη στις ρητινώδεις τροποποιημένες υαλοϊονομερείς κονίες και ακολούθησαν τα compomers, ενώ οι σύνθετες ρητίνες ήταν σχετικά σταθερές. Τα giomers εμφάνισαν ταχεία και σχετικά μεγάλη διαστολή, με αποτέλεσμα οι ερευνητές να προτείνουν την αποφυγή της χρήσης τους σε παρασκευές κοιλοτήτων με λεπτή και ανυποστήρικτη αδαμαντίνη. Συμπεράσματα Τα giomers είναι υβριδικά υλικά που συνδυάζουν ιδιότητες των σύνθετων ρητινών και των υαλοϊονομερών κονιών. Οι ενισχυτικές ουσίες που περιέχουν αποτελούνται από προ-αντιδράσαντα συστατικά υαλοϊονομερούς κονίας (pre-reacted glass ionomer), PRG-fillers. Έχει βρεθεί ότι σε συνδετικούς παράγοντες της κατηγορίας των giomers η πλέον αποτελεσματική περιεκτικότητα σε PRG-fillers είναι 17% κ.β., καθώς έχει διαπιστωθεί ότι τα προϊόντα αυτά εμφανίζουν ισχυρή σύνδεση με την αδαμαντίνη και την οδοντίνη και απελευθερώνουν ικανοποιητική ποσότητα φθορίου. Τα giomers εμφανίζουν μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως η απελευθέρωση και η επαναπρόσληψη φθορίου, η ισχυρή σύνδεση στην αδαμαντίνη και την οδοντίνη, η καλή βιοσυμβατότητα, η κλινική σταθερότητα, η πολύ καλή αισθητική απόδοση και η λεία επιφάνεια μετά τη στίλβωση. Ενδείκνυνται για την αποκατάσταση τερηδονικών βλαβών ιδιαίτερα σε άτομα με ευαισθησία στην τερηδόνα. Τα συνδετικά συστήματα giomers φαίνεται να έχουν πολλαπλές εφαρμογές με πολύ καλά αποτελέσματα, σε σχέση με το δεσμό που δημιουργούν με ποικίλες επιφάνειες στη στοματική κοιλότητα. Τα giomers είναι πολλά υποσχόμενα αισθητικά εμφρακτικά υλικά, τα οποία από την εμφάνισή τους μέχρι σήμερα έχουν βελτιωθεί σημαντικά και υπάρχει περιθώριο ακόμη μεγαλύτερης βελτίωσής τους στο μέλλον. Είναι πολύ νέα υλικά και για το λόγο αυτό η κλινική και εργαστηριακή έρευνα τους είναι περιορισμένη, αλλά τα αποτελέσματα μέχρι σήμερα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Βιβλιογραφία 1. Going R. Microleakage around dental restorations: A summarizing review. J Am Dent Assoc 1972; 84: Onsley JS, Wagner MJ, Taylor PP. Effect of surface con ditioners on marginal leakage. J Dent Child 1970; 37: Featherstone JDB. The science and practice of caries pre vention. J Am Dent Assoc 2000; 131: Burke FJT, Cheung SW, Mjor IA, Wilson NHF. Restoration longevity and analysis of reasons for the placement and replacement of restorations provided by vocational dental practitioners and their trainees in the United Kingdom. Quint Int 1999; 30: Wilson NHF, Burke FJT. When should we restore lesions of secondary caries and with what materials? Quint Int 1998; 29: Mjor IA. The location of clinically diagnosed secondary caries. Quint Int 1998; 29: Mjor IA. The reasons for replacement and the age of failed restorations in general dental practice. Acta Odontol Scand 1997; 55: Mjor IA, Qvist V. Marginal failures of amalgam and compos ite restorations. J Dent 1997; 25: Attar N, Önen A. Artificial formed caries-like lesions around esthetic restorative materials. J Clin Pediatr Dent 2002; 26: Preston AJ, Agalamanyi EA, Higham SM, Mair LH. The recharge of esthetic dental restorative materials with fluoride in vitro -two years' results. Dent Mater 2003; 19: Κούτσουρη Ν. Υλικά αισθητικών αποκαταστάσεων, Υαλοϊονομερής κονίες. Στο: Δουβίτσας Γ. Κλινική Αισθητική Οδοντιατρική. Αθήνα, Εκδόσεις Ζήτα, 2004: Van Noort P. Introduction to dental materials. 2nd ed. London: Mosby; 2002;

10 70 Διονυσόπουλος 13. Sidhu SK. A comparative analysis of techniques of restoring cervical lesions. Quint Int 1993; 24: Burgess J, Norling B, Summit J. Resin ionomer restorative materials: the new generation. J Esthet Dent 1994; 6: Roberts TA, Miyai K, Ikemura K, Fuchigami K, Kitamura T. Fluoride ion sustained release preformed glass ionomer filler and dental compositions containing the same. United States Patent No 5, 883, 153; Eichmiller FC, Marjenhoff WA. Fluoride-releasing dental restorative materials. Oper Dent 1998; 23: Serra MC, Curry JA. The in vitro effect of glass ionomer cement restoration on enamel subjected to a demineralization and remineralization model. Quint Int 1992; 23: Smith DK, Martin E. Microleakage of glass ionomer/composite resin restorations: a laboratory study. 1. The influence of glass ionomer cement. Austr Dent 1992; 37: Itota T, Torii Y, Nakabo S, Tashiro Y, Konishi N, Negamine M, Toshiyama M. Effect of fluoride-releasing adhesive system on decalcified dentin. J Oral Rehabil 2003; 30: Itota T, Yoshiyama M. Effect of fluoride releasing adhesives on dentin. J Hard Tis Biol 2005; 14: Itota T, Iwai Y, Okamoto M, Tashiro Y, Nakabo S, Nishitani Y, Negamine M, Torii Y, Yoshiyama M. Remineralization of decalcified dentin by a fluoridereleasing adhesive system. Japan J Conserv Dent 2001; 44: Samuel SMW, Rubinstein C. Microhardness of enamel restored with fluoride and non-fluoride releasing dental materials. Braz Dent J 2001; 12: Kawai K, Yasunaga T, Torii M, Tsuchinati H. Inhibition of extra cellular glycosyltransferase by elute from fluoride releasing resin. Japan J Conserv Dent 1989; 32: Wilson AD, Kent BE. A new translucent cement for dentistry. Br Dent J 1972; Carvalho AS, Cury JA. Fluoride release from some dental materials in different solutions. Oper Dent 1999; 24: DeMaeyer ΕΑΡ, Verbeeck RMH, Vercrusse CWJ. Stoichiometry of the leaching process of fluoride-containing aluminosilicate glass-ionomer glasses. J Dent Res 1999; 78: Ewoldsen N, Herwig L. Decay-inhibiting restorative materials: past and present. Compendium 1998; 19: Muller U, Kielbassa AM, Schulte-Monting J, Hellwig E. Fluoride release from light-curing restorative materials. Am J Dent 2000; 13: Williams JA, Billington RW, Pearson GJ. A long-term study of fluoride release from metal containing conventional and resin-modified glass ionomer cements. J Oral Rehab 2001; 28: Yip HK, Smales RJ. Fluoride release from a polyacidmodified resin composite and 3 resin-modified glassionomer materials. Quint Int 2000; 31: Vemtersch G, Leloup G, Vreven J. Fluoride release from glass-ionomer cements, compomers and resin composites. J Oral Rehab 2001; 28: Itota T, Carrick TE, Yoshiyama M, McCabe JF. Fluoride release and recharge in giomer, compomer and resin composite. Dent Mater 2004; 20: Ikemura K, Tay FR, Kouro Y, Endo T, Yoshiyama M, Miyai K, Pashley DH. Optimizing filler content in an adhesive system containing pre-reacted glass-ionomer fillers. Dent Mater 2003b; 19: Sano H, Takatsu T, Ciucchi B, Horner JA, Pashley DH. Nanoleakage: Leakage within the hybrid layer. Oper Dent 1995; 20: Sano H, Yoshiyama M, Ebisu S, Burrow MF, Takatsu T, Ciucchi B, Carvalho R, Pashley DH. Comparative SEM and TEM observations of nanoleakage within the hybrid layer. Oper Dent 1995; 20: Tay WM, Braden M. Fluoride ion diffusion from polyalkenoate (glass ionomer) cements. Biomater 1988; 9: Sano H, Takatsu T, Hosoda H. Microporous dentin zone beneath resin-impregnated layer. Oper Dent 1994; 19: Sano H, Takatsu T, Ciucchi B, Horner JA, Matthews WG, Pashley DH. Nano-leakage: leakage within the hybrid layer. Oper Dent 1995; 20: Paul SJ, Welter DA, Ghazi M, Pashley DH. Nano-leakage at the dentin adhesive interface vs μ-tensile bond strength. Oper Dent 1999; 24: Corry A, Millet DT, Creanor SL, Foye RH, Gilmour WH. Effect of fluoride exposure on cariostatic potential of orthodontic bonding agents: an in vitro evaluation. J Orthodont 2003; 30: Nuzzo RG, Dubois LH, Allara DL. Fundamental studies of microscopic wetting on organic surfaces. Part 1: Formation and structural characterization of self-consistent serics of polyfunctional organic monolayers. J Am Chem Soc 1990; 112: Kojima K, Kadoma Y, Ikemura K. (Meth)actylic ester derivatives. United States Patent 1997 No 5,670,657 (Shofu Inc). 43. Sato T. The adhesive priming agent for zirconia and alumina-based all-ceramics prosthesis. 2nd Int Cong Adhes Dent 2005; 328 (#S-09). 44. Yoshida Y, Van Meerbeek Β, Nakayama Υ, Snauwaert J, Hellemans L, Lambrechts P, Vanherle G, Wakasa K. Evidence of chemical bonding at biomaterial-hard tissue interfaces. J Dent Res 2000; 79: Yoshida Y, Van Meerbeek B, Nakayama Y, Yoshikawa M, Abe Y, Lambrechts P, Vanherle G, Okazaki M. Adhesion to and decalcification of hydroxyapatite by carboxylic acids. J Dent Res 2001; 80: Ikemura K, Kouro Y, Endo T. A new fluoride-releasing dental adhesive and its bonding durability to teeth under long-term water-immersion. J Adhes Soc Jpn 1998; 34: Ikemura K, Shinno K, Fujii A, Kimoto K, Kouro Y. Twoyear bonding durability of self-etching adhesives to enamel and dentin. J Dent Res 2002; 81 (Special Issue): Abst.No Gwinnett AJ, Yu S. Effect of long-term water storage on dentin bonding. Am J Dent 1995; 8: Sano H, Kanemura N, Burrow MF, Inai N, Yamada T,

11 Giomers Μία νέα κατηγορία υβριδικών αισθητικών εμφρακτικών υλικών 71 Tagami J. Effect of operator variability on dentin adhesion: Student V.S. dentists. Dent Mater 1998; 17: Kiyomura M. Bonding strength to bovine dentin with 4- META/MMA-TBB resin: long-term stability and influence of water. Dent Mater J 1987; 6: Ikemura K, Tay FR, Endo T, Pashley H. A review of chemical-approach and ultramorphological studies on the development of fluoride-releasing dental adhesives comprising new pre-reacted glass ionomer (PRG) fillers. Dent Mater J 2008; 27: Quist V. The effect of mastication on marginal adaptation of composite restorations in vivo. J Dent Res 1983; 62: Asmussen E, Jorgensen KD. Fatigue strength of some resinous materials. Scand J Dent Res 1982; 90: McCabe JF, Carrick TE, Chadwick RG, Walls AWG. Alternative approaches to evaluating the fatigue characteristics of materials. Dent Mater 1990; 6: Ikemura K, Kouro Y, Endo T. Effects of a new prereacted glass-polyalkenoate filler in a dental adhesive on bonding durability to teeth under fatigue load cycling. J Adhes Soc Jpn 1998; 34: Ikemura K, Nishino M, Endo T. A study on the bonding mechanism to dentin of a new fluoride-releasing dental adhesive. J Adhes Soc Jpn 1998; 34: Ikemura K, Shinno K, Fujii A, Kimoto K, Kouro Y, Negoro N. Bonding durability and fluoride-uptake to dentin of new all-in-one adhesive. J Dent Res 2001; 80 (Special Issue): Abstract No Yoshida Y, Nagakane, Fukuda R, Nakayama Y, Okazaki M, Shintani, Inoue S, Tagawa Y, Suzuki K, De Munk J, Van Meerbeek B. Comparative study on adhesive performance of functional monomers. J Dent Res 2004; 83: Ikemura K. Development of fluoride-releasing two-step self-etching adhesive and all-in-one adhesive and dynamic interaction of 4-AET with dentin. The 2nd International Congress on Adhesive Dentistry 2005; 352 (#S-33). 60. Ikemura K, Tay PR, Hironaka T, Negoro N, Pashley DH, Endo T. Kinetic interaction of a self-etch adhesive with dentin substrates. The 8th International Symposium on Organic Reactions 2006; Oral IB9: Ikemura K, Tay FR, Hironaka T, Negoro N, Pashley DH, Endo T, Ishida H. Time-resolution spectroscopic and ultramorphological studies on the interaction changes of a dental adhesive monomer with dentin substrate during treating time. J Adhes Soc Jpn 2007; 43: Wiegand A, Buchalla W, Attin T. Review on fluoridereleasing restorative materials-fluoride release and uptake characteristics, antibacterial activity and influence on caries formation. Dent Mater 2007; 23: Marraoui SA, Burrow MF, Tyas MJ, Dashper SG, Eakins D, Reynolds EC. Incorporation of casein phosphopeptide-amorphous calcium phosphate into glassionomer cement. J Dent Res 2003; 82: Osinaga PW, Grande RH, Ballester RY, Simionato MR, Delgado Rodrigues CR, Muench A. Zinc sulfate addition to glass-ionomer-based cements: influence on physical and antibacterial properties, zinc and fluoride release. Dent Mater 2003; 19: Williams JA, Briggs E, Billington RW, Pearson GJ. The effects of adding fluoride compounds to a fluoride-free glass ionomer cement on subsequent fluoride and sodium release. Biomater 2003; 24: Nicholson JW, Czarnecka B. The release of ions by compomers under neutral and acidic conditions. J Oral Rehab 2004; 31: De Maeyer EA, Verbeeck RM, Vercruysse CW. Stoichiometry of the leaching process of fluoride-containing aluminosilicate glass-ionomer glasses. J Dent Res 1999; 78: Preston AJ, Higham SM, Agalamanyi EA, Mair LH. Fluoride recharge of aesthetic dental materials. J Oral Rehab 1999; 26: Han L, Cv K, Li M, Niwano K, Ab N, Okamoto A. Effect of fluoride mouth rinse on fluoride releasing and recharging from aesthetic dental materials. Dent Mater 2002; 21: Yap AU, Tham SY, Zhu LY, Lee HK. Short-term fluoride release from various aesthetic restorative materials. Oper Dent 2002; 27: Cate JM ten, Featherstone JDM. Physicochemical aspects of fluoride-enamel interactions. In: Fejerskov O, Ekstrand J, Burt BA, editors. Fluoride in dentistry. Copenhagen: Munksgaard, 1996; Ikemura K, Tomita S, Nishino M, Endo T. A SIMS study on fluoride ion uptake into dentin substrate derived from a pre-reacted glass-polyalkenoate filler in dental adhesive. J Adhes Soc Jpn 1998; 34: Okuda M, Pereira PNR, Nikaido T, Yoshimitsu K, Tagami J. Evaluation of caries inhibition effect with confocal laser scanning microscope. J Dent Res 2000; 79(Special Issue): 147, Abstract No Sonoda H, Okuda M, Sasafuchi Y, Kitasako Y, Nikaido T, Otsuki M, Tagami J. Secondary caries inhibition around Reactmer in vivo. Japan J Conserv Dent 2000; 43 (Special Issue): Friedl KH, Schmalz G, Hiller KA, Shams M. Resin-modified glass ionomer cements: fluoride release and influence on Streptococcus mutans growth. Eur J Oral Sci 1997; 105: Nishio M, Yamamoto K. The anti-dental plaque effect of fluoride releasing light-cured composite resin restorative materials. Japan J Conserv Dent 2002; 45: Tsubota Y, Mukai Y, Hanaoka K. The application of S- PRG powder in the curative treatment of dental hypersesitivity in vitro. Japan J Conserv Dent 2006; 49: Sonoda Η, Sasafuchi YM, Kitasako Υ, Arakawa Μ, Otsuki Μ, Tagami J. Pulpal response to a fluoridereleasing all-in-one resin bonding systems. Oper Dent 2002; 27: Matis BA, Cochran MA, Carlson TJ, Eckert GJ, Kulapongs KJ. Giomer composite and microfilled composite in clinical double blind study. IADR/AADR/CARD 2002; San Diego Abst.No Yap AUJ, Wattanapayungkul P. Effects of In-office tooth whiteners on hardness of tooth-colored restoratives. Oper Dent 2002; 27: Yap AUJ, Kok BYY. Surface finish of a new hybrid aes-

12 72 Διονυσόπουλος thetic restorative material. Oper Dent 2002; 27: Gordon VV, Shen C, Mjor IA. Effect of light-barrier and pigment on the microhardness of composite resins. IADR/AADR/CADR 2002; San Diego Abst.No Tay FR, Pashley EL, Huang C, Hashimoti M, Sano H, Smales RJ, Pashley DH. The glass ionomer phase in resin based restorative materials. J Dent Res 2001; 80: Huang C, Kei LH, Wei SH, Cheung GS, Tay FR, Pashley DH. The influence of resin-based restorative materials on artificial gap reduction. J Adhes Dent 2002; 4:61-71.

Η επίδραση των σύγχρονων φθοριούχων εμφρακτικών υλικών στο σχηματισμό δευτερογενούς τερηδόνας

Η επίδραση των σύγχρονων φθοριούχων εμφρακτικών υλικών στο σχηματισμό δευτερογενούς τερηδόνας Οδοντική Χειρουργική ΣTOMA 2013; 41 : 151-162 Βιβλιογραφική ανασκόπηση Η επίδραση των σύγχρονων φθοριούχων εμφρακτικών υλικών στο σχηματισμό δευτερογενούς τερηδόνας Δ. ΔIONYΣOΠOYΛOΣ 1 Eργαστήριο Oδοντικής

Διαβάστε περισσότερα

Dental Expert. Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας

Dental Expert. Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας Dental Expert Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας Αεροαποτριβή Άννα Ελµάογλου Ε.Π.Ε. - Φειδιππίδου 30, 11527, Aθήνα Tηλ 210 7770739, 210 7770757 Φαξ 210 7770716 email: info@dental-expert.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑ 2014 28(3): 119-124 119

ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑ 2014 28(3): 119-124 119 ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑ 2014 28(3): 119-124 119 Σχέση αυχενικής οριακής προσαρμογής με την ανάπτυξη δευτερογενούς τερηδόνας σε εμφράξεις ΙΙης ομάδας από υαλοϊνομερή κονία τροποποιημένη με ρητίνη σε νεογιλούς γομφίους

Διαβάστε περισσότερα

BEAUTIFIL Flow Plus ΕΝΕΣΙΜΟ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΘΙΑ ΚΑΙ ΟΠΙΣΘΙΑ ΔΟΝΤΙΑ

BEAUTIFIL Flow Plus ΕΝΕΣΙΜΟ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΘΙΑ ΚΑΙ ΟΠΙΣΘΙΑ ΔΟΝΤΙΑ ΕΝΕΣΙΜΟ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΘΙΑ ΚΑΙ ΟΠΙΣΘΙΑ ΔΟΝΤΙΑ ΔΥΝΑΤΟ ΟΠΩΣ ΕΝΑ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του συστήματος αποκατάστασης είναι οι ιδιότητες διάχυσης του φωτός που αντιστοιχούν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7. Ιστοποθολογικές μεταβολές στην τερηδονική βλάβη

Κεφάλαιο 7. Ιστοποθολογικές μεταβολές στην τερηδονική βλάβη Κεφάλαιο 7. Ιστοποθολογικές μεταβολές στην τερηδονική βλάβη Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό θα περιγραφούν οι μεταβολές των σκληρών οδοντικών ιστών σε ιστολογικό επίπεδο, που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της έναρξης

Διαβάστε περισσότερα

Έ να τεκµηριωµένο κλινικό πλεονέκτηµα, τόσο των συµβατικών όσο και των ρητινωδών υαλο ονοµερών

Έ να τεκµηριωµένο κλινικό πλεονέκτηµα, τόσο των συµβατικών όσο και των ρητινωδών υαλο ονοµερών ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 2009,66(2): 66-70 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΦΘΟΡΙΟΥ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΡΗΤΙΝΩ ΕΙΣ ΥΑΛΟ ΟΝΟΜΕΡΕΙΣ ΚΟΝΙΕΣ Α. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ*, Ε. ΝΤΟΚΟΣ**, Σ. ΑΓΑΘΟΠΟΥΛΟΣ***, Μ. ΚΑΡΑΚΑΣΙ ΗΣ**** Π Ε Ρ Ι

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση δοντιών με εκτεταμένη απώλεια ιστών

Αντιμετώπιση δοντιών με εκτεταμένη απώλεια ιστών Στρατής Παπάζογλου Προσθετολόγος, MS, PhD Επικ. Καθηγητής Οδοντικής Χειρουργικής Αντιμετώπιση δοντιών με εκτεταμένη απώλεια ιστών Εκτεταμένη απώλεια ιστών Κοιλότητες μεγαλύτερες από τυπικές, συχνά αποκαθυστούν

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επιπλέον φθόριο για τον έλεγχο της τερηδόνας

Πολλοί ασθενείς χρειάζονται επιπλέον φθόριο για τον έλεγχο της τερηδόνας Οδηγός για διάφορες ομάδες ασθενών με τερηδονικό κίνδυνο Aσθενείς με τερηδονικό κίνδυνο που χρειάζονται διαφορετικές λύσεις για την αποτελεσματική πρόληψη της τερηδόνας ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Colgate Duraphat

Διαβάστε περισσότερα

Συνεταιρισμός Οδοντιάτρων θεσσαλονίκης

Συνεταιρισμός Οδοντιάτρων θεσσαλονίκης Protofill Το Protofill είναι φώτο-πολυμεριζόμενη μίκρο-υβριδική σύνθετη ρητίνη γενικής χρήσης για αποκαταστάσεις στην πρόσθια και την οπίσθια περιοχή του φραγμού. Η εύπλαστη σύσταση του υλικού και η μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

SDI - Riva bond LC. Οδηγίες χρήσεως. Α) Συγκολλητικός παράγοντας γενικής χρήσης για άμεσες αποκαταστάσεις

SDI - Riva bond LC. Οδηγίες χρήσεως. Α) Συγκολλητικός παράγοντας γενικής χρήσης για άμεσες αποκαταστάσεις SDI - Riva bond LC Φωτοπολυμεριζόμενος συγκολλητικός παράγοντας για άμεσες αποκαταστάσεις Οδηγίες χρήσεως Ευχαριστούμε για την απόφασή σας να χρησιμοποιήσετε το σύστημα συγκόλλησης Riva Bond LC. Το Riva

Διαβάστε περισσότερα

Κεραμικά στην οδοντική χειρουργική

Κεραμικά στην οδοντική χειρουργική Κεραμικά στην οδοντική χειρουργική Στρατής Παπάζογλου Επίκ. Καθηγητής Προσθετολόγος, MS, PhD Τι είναι κεραμικά υλικά; Είναι υλικά που αποτελούνται από ενώσεις μετάλλων με μη μεταλλικά στοιχεία Μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΙΚΟ ΨΕΥΔΟΚΟΛΟΒΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΡΗΤΙΝΩΔΗΣ ΚΟΝΙΑ ΔΙΠΛΟΥ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ. 3 ενδείξεις 1 υλικό

ΥΛΙΚΟ ΨΕΥΔΟΚΟΛΟΒΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΡΗΤΙΝΩΔΗΣ ΚΟΝΙΑ ΔΙΠΛΟΥ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ. 3 ενδείξεις 1 υλικό ΥΛΙΚΟ ΨΕΥΔΟΚΟΛΟΒΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΡΗΤΙΝΩΔΗΣ ΚΟΝΙΑ ΔΙΠΛΟΥ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ 3 ενδείξεις 1 υλικό Το ParaCore διπλού πολυμερισμού είναι μια ενισχυμένη με ύαλο σύνθετη ρητίνη, η οποία είναι ακτινοσκιερή και διαθέσιμη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ Α ΡΟΤΗΤΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΤΙΛΒΩΣΗ

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ Α ΡΟΤΗΤΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΤΙΛΒΩΣΗ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 2013,70(1): 21-30 21 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ Α ΡΟΤΗΤΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΤΙΛΒΩΣΗ. ΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΣ*, Ε. ΚΟΛΙΝΙΩΤΗ-ΚΟΥΜΠΙΑ**, Π. ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ***,

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιόρθωση συντηρητικών αποκαταστάσεων. Μέρος Β. Πρωτόκολλα επιδιόρθωσης αποκαταστάσεων συνθέτων ρητινών

Επιδιόρθωση συντηρητικών αποκαταστάσεων. Μέρος Β. Πρωτόκολλα επιδιόρθωσης αποκαταστάσεων συνθέτων ρητινών ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑ 2014 28(3): 103-117 103 Επιδιόρθωση συντηρητικών αποκαταστάσεων. Μέρος Β. Πρωτόκολλα επιδιόρθωσης αποκαταστάσεων συνθέτων ρητινών 1. Λέκτορας 2. Μεταπτυχιακός φοιτητής 3. Καθηγητής Αντωνιάδου

Διαβάστε περισσότερα

9. Σε μία κοιλότητα V ομάδας ποιο τοίχωμα δεν υπάρχει: Α. το παρειακό Β. το κοπτικό Γ. το αυχενικό Δ. το αξονικό

9. Σε μία κοιλότητα V ομάδας ποιο τοίχωμα δεν υπάρχει: Α. το παρειακό Β. το κοπτικό Γ. το αυχενικό Δ. το αξονικό ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Ζ (7 ου ) ΕΞΑΜΗΝΟΥ Εξεταστική περίοδος Ιανουάριος 2019 Υπεύθυνος μαθήματος: Ε. Κουλαουζίδου, Αναπλ. Καθηγήτρια 1. Η αφαίρεση βαθιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ. Your Smile. Our Vision. Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2012. Riva Luting. Rok. SeT PP. δώρο. δώρο 50,00 230,00 175,00. Συσκευασία σκόνη-υγρό

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ. Your Smile. Our Vision. Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2012. Riva Luting. Rok. SeT PP. δώρο. δώρο 50,00 230,00 175,00. Συσκευασία σκόνη-υγρό ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2012 Riva Luting ΥΑΛΟΪΟΝΟΜΕΡης κονία Συσκευασία σκόνη-υγρό 50,00 SeT PP Rok Ρητινώδης κονία Ασσορτί συσκευασία 5 συριγγών 230,00 15 άξονες ρητίνηςυαλονημάτων Twin Luscent

Διαβάστε περισσότερα

Υλικά συντηρητικών αποκαταστάσεων νεογιλών γομφίων - Ανασκόπηση κλινικών μελετών

Υλικά συντηρητικών αποκαταστάσεων νεογιλών γομφίων - Ανασκόπηση κλινικών μελετών ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑ 2014 28(1): 19-60 Υλικά συντηρητικών αποκαταστάσεων νεογιλών γομφίων - Ανασκόπηση κλινικών μελετών 1. Παιδοδοντίατρος, Υπ. Διδάκτωρ Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μανάκου Α. 1 Εθνικό και Καποδιστριακό

Διαβάστε περισσότερα

5. Να βρείτε τον ατομικό αριθμό του 2ου μέλους της ομάδας των αλογόνων και να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή του.

5. Να βρείτε τον ατομικό αριθμό του 2ου μέλους της ομάδας των αλογόνων και να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή του. Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων 1. α) Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που μπορεί να πάρει κάθε μία από τις στιβάδες: K, L, M, N. β) Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοπολυμεριζόμενος οδοντικός συγκολλητικός παράγοντας γενικής χρήσεως. Όλη η δύναμη που χρειάζεστε σε μία σταγόνα.

Φωτοπολυμεριζόμενος οδοντικός συγκολλητικός παράγοντας γενικής χρήσεως. Όλη η δύναμη που χρειάζεστε σε μία σταγόνα. Φωτοπολυμεριζόμενος οδοντικός συγκολλητικός παράγοντας γενικής χρήσεως Όλη η δύναμη που χρειάζεστε σε μία σταγόνα. ONE COAT BOND: Υπερσυμπυκνωμένο. Ενός συστατικού. Τοποθέτηση σε ένα βήμα. Αυτό είναι που

Διαβάστε περισσότερα

* Αισθητικές άμεσες και έμμεσες εμφράξεις (λευκά σφραγίσματα): Η χρήση υλικών, όπως

* Αισθητικές άμεσες και έμμεσες εμφράξεις (λευκά σφραγίσματα): Η χρήση υλικών, όπως ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ: Η Διαφορά της ΓΕΝΙΚΗΣ απο την ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ οδοντιατρικής,είναι: Γενικη οδοντιατρκή: Αφορά την υγεία του στόματος,καθώς και την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Εύη Καραγιαννίδου Χημικός Α.Π.Θ. ΟΙ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΕΣ ΚΟΛΛΕΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΑΠΟ ΓΥΑΛΙ ή ΚΕΡΑΜΙΚΟ

Εύη Καραγιαννίδου Χημικός Α.Π.Θ. ΟΙ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΕΣ ΚΟΛΛΕΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΑΠΟ ΓΥΑΛΙ ή ΚΕΡΑΜΙΚΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Εύη Καραγιαννίδου Χημικός Α.Π.Θ. ΟΙ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΕΣ ΚΟΛΛΕΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΑΠΟ ΓΥΑΛΙ ή ΚΕΡΑΜΙΚΟ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Faculty of Geotechnical Sciences and Environmental Management Department of Environmental Science and Technology

CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Faculty of Geotechnical Sciences and Environmental Management Department of Environmental Science and Technology CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Faculty of Geotechnical Sciences and Environmental Management Department of Environmental Science and Technology Msc Thesis METAL BIOLEACHING FROM SLUDGE: CURRENT STATUS

Διαβάστε περισσότερα

Fill-Up! Βαθύ. Γρήγορο. Τέλειο.

Fill-Up! Βαθύ. Γρήγορο. Τέλειο. ΔΙΠΛΟΥ ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΥ ΣΥΝΘΕΤΗ ΡΗΤΙΝΗ ΜΑΖΙΚΗΣ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Fill-Up! Βαθύ. Γρήγορο. Τέλειο. www.coltene.com Βαθύ Απεριόριστο πάχος στρώματος της έμφραξης, καθώς το Fill-Up! είναι διπλού πολυμερισμού Εγγυημένος

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη μικροδιείσδυσης εμφράξεων με υαλοϊονομερείς κονίες και σύνθετη ρητίνη σε νεογιλά δόντια

Μελέτη μικροδιείσδυσης εμφράξεων με υαλοϊονομερείς κονίες και σύνθετη ρητίνη σε νεογιλά δόντια 106 ΜΕΛΕΤΗ ΜΙΚΡΟΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΕΜΦΡΑΞΕΩΝ ΜΕ ΥΑΛΟΪΟΝΟΜΕΡΕΙΣ ΚΟΝΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΗ ΡΗΤΙΝΗ ΣΕ ΝΕΟΓΙΛΑ ΔΟΝΤΙΑ Μελέτη μικροδιείσδυσης εμφράξεων με υαλοϊονομερείς κονίες και σύνθετη ρητίνη σε νεογιλά δόντια Τολίδης

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Να βρεθεί η δομή των παρακάτω ατόμων: 23 11 Na, 40 20 Ca, 33 16 S, 127 53 I, 108

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών

Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών Ενότητα: Ιστοποθολογικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της τερηδόνας. Ραχιώτης Χρήστος Οδοντιατρική Σχολή Ιστοποθολογικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της τερηδόνας Κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΕΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΕΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΧΑΤΖΗΣΤΑΥΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΕΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ. Σκοπός της παρούσας έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση:

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ

ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ Εδαφικά κολλοειδή Ανόργανα ορυκτά (άργιλος) ή οργανική ουσία (χούμος) με διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή. Ηάργιλος(

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ. Χ. Κορδούλης

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ. Χ. Κορδούλης ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ Χ. Κορδούλης ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Τα κεραμικά υλικά είναι ανόργανα µη μεταλλικά υλικά (ενώσεις μεταλλικών και μη μεταλλικών στοιχείων), τα οποία έχουν υποστεί θερμική κατεργασία

Διαβάστε περισσότερα

Πιο ενεργά συστατικά κολλοειδή κλασματα Διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή.

Πιο ενεργά συστατικά κολλοειδή κλασματα Διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή. Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Πιο ενεργά συστατικά κολλοειδή κλασματα Διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή. Ανόργανα ορυκτά (άργιλος) οργανική ουσία (χούμος) Η άργιλος (< 2μ) των εδαφών, διαμέτρου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΑΝΟΔΟΜΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΕΣ ΑΝΘΡΑΚΑ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΑΝΟΔΟΜΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΕΣ ΑΝΘΡΑΚΑ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΑΝΟΔΟΜΗΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΕΣ ΑΝΘΡΑΚΑ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ Πετούσης Μάρκος, Δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. ΤΕΙ Κρήτης Σύνθετα υλικά Σύνθετα υλικά

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση: Η Θεωρία Brønsted - Lowry 2 Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοστοµατικές επιδιορθώσεις αποκαταστάσεων µε το GLUMA Bond Universal

Ενδοστοµατικές επιδιορθώσεις αποκαταστάσεων µε το GLUMA Bond Universal Οδηγός Εφαρµογής Οδηγός εφαρµογής Ενδοστοµατικές επιδιορθώσεις αποκαταστάσεων µε το GLUMA Bond Universal Giving a hand to oral health. Περιεχόµενα 01 H αποτελεσµατικότητα των ενδοστοµατικών επιδιορθώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Έξυπνα υλικά στην Οδοντιατρική

Έξυπνα υλικά στην Οδοντιατρική Οδοντική Χειρουργική ΣTOMA 2016; 44: 83-92 Βιβλιογραφική ανασκόπηση Έξυπνα υλικά στην Οδοντιατρική Δ. Π. ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΣ 1 Εργαστήριο Οδοντιατρικής Χειρουργικής,Οδοντιατρικό Τμήμα, Σχολή Επιστημών Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών

Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών Παθολογία Σκληρών Οδοντικών Ιστών Ενότητα: Χημικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ δοντιών και στοματικού περιβάλλοντος. Απομεταλλικοποίηση-επαναμεταλλικοποίηση. Ραχιώτης Χρήστος Οδοντιατρική Σχολή Χημικές αλληλεπιδράσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ο αριθμός Avogadro, N A, L = 6,022 10 23 mol -1 η σταθερά Faraday, F = 96 487 C mol -1 σταθερά αερίων R = 8,314 510 (70) J K -1 mol -1 = 0,082 L atm mol -1 K -1 μοριακός

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών

Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 04 ΥΛΙΚΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Διδάσκων Δρ Κατσιρόπουλος Χρήστος Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών 2014-15 1 Ταξινόμηση ΣΥ 2 Διάφοροι Τύποι ινών 3 Ίνες Άνθρακα -υψηλές ειδικές

Διαβάστε περισσότερα

Επομένως ο βαθμός πολυμερισμού είναι: gτmol. Ο μηχανισμός συνδυασμού επιβάλλει ο αριθμός των μορίων βενζολικού περοξειδίου να είναι:

Επομένως ο βαθμός πολυμερισμού είναι: gτmol. Ο μηχανισμός συνδυασμού επιβάλλει ο αριθμός των μορίων βενζολικού περοξειδίου να είναι: Ασκήσεις Πολυμερή Υπολογίστε το ποσοστό του μονομερούς εκκινητή βενζολικού περοξειδίου (BPO) που απαιτείται για να παραχθεί 1 kg πολυαιθυλενίου με μέσο μοριακό βάρος 200000g/mol. Ποιος είναι ο βαθμός πολυμερισμού;

Διαβάστε περισσότερα

Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5

Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5 Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5 1 Καρδιολογική Κλινική ΝΙΜΤΣ, 2 Σχολή Χημικών Μηχανικών, Πολυτεχνειούπολη

Διαβάστε περισσότερα

Η συμμετοχή της ορθοδοντικής θεραπείας στη δημιουργία υφιζήσεων των ούλων. Μία σύγχρονη επισκόπηση

Η συμμετοχή της ορθοδοντικής θεραπείας στη δημιουργία υφιζήσεων των ούλων. Μία σύγχρονη επισκόπηση Ορθοδοντική ΣTOMA 2014; 42 : 177-185 Βιβλιογραφική ανασκόπηση Η συμμετοχή της ορθοδοντικής θεραπείας στη δημιουργία υφιζήσεων των ούλων. Μία σύγχρονη επισκόπηση Ε. ΓΕΩΡΓΑΚΑ 1, Κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 2, Ε. ΜΑΡΚΟΒΙΤΣΗ-ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ανασύσταση κολοβώματος με τη χρήση. σύνθετης ρητίνης χαμηλού

Ανασύσταση κολοβώματος με τη χρήση. σύνθετης ρητίνης χαμηλού 18 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Ανασύσταση κολοβώματος με τη χρήση μιας σύνθετης ρητίνης διπλού πολυμερισμού και θεραπεία με ολο-κεραμικές εργασίες Senior Consuiltant Prof. Dr. Juergen Manhart

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά σωματίδια της ύλης

Βασικά σωματίδια της ύλης 1 Βασικά σωματίδια της ύλης Τα βασικά σωματίδια της ύλης είναι τα άτομα, τα μόρια και τα ιόντα. «Άτομο ονομάζουμε το μικρότερο σωματίδιο της ύλης που μπορεί να πάρει μέρος στο σχηματισμό χημικών ενώσεων».

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΣΗ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΜΕΣΩ ΘΕΡΜΟΛΥΣΗΣ ΟΡΓΑΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΣΥΝΘΕΣΗ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΜΕΣΩ ΘΕΡΜΟΛΥΣΗΣ ΟΡΓΑΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΜΕΣΩ ΘΕΡΜΟΛΥΣΗΣ ΟΡΓΑΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α.Μ. Νέτσου 1, Ε. Χουντουλέση 1, Μ.Περράκη 2, Α.Ντζιούνη 1, Κ. Κορδάτος 1 1 Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ 2 Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ;

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ; Ελένη Α. Φράγκου Νεφρολόγος ΧΩΡΙΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΟΡΗΓΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

FroiPlak FroiDent. Στοματικής Υγιεινής ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΧΡΟΝΙΑ

FroiPlak FroiDent. Στοματικής Υγιεινής ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΧΡΟΝΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ πληρησ σειρα προϊοντων Στοματικής Υγιεινής ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Κατά της μικροβιακής πλάκας... Στοματικό Διάλυμα Χλωρεξιδίνη 0,20% - Ξυλιτόλη 3% Ισχυρή αντισηπτική προστασία Ταχεία

Διαβάστε περισσότερα

φοράς ένθεσης μετά την κατασκευή του τελικού εκμαγείου. Τα κέρινα ομοιώματα των πρωτευουσών στεφανών χυτεύονται από κράμα χρωμίου κοβαλτίου 6, 7, 8

φοράς ένθεσης μετά την κατασκευή του τελικού εκμαγείου. Τα κέρινα ομοιώματα των πρωτευουσών στεφανών χυτεύονται από κράμα χρωμίου κοβαλτίου 6, 7, 8 17. Κατασκευή συνδυασμένης τηλεσκοπικής μ.ο. με πρωτεύουσες από κράμα χρωμίου-κοβαλτίου και δευτερεύουσες και σκελετό μ.ο. σε ένα τεμάχιο από το ίδιο κράμα Σύνοψη Εδώ γίνεται αναφορά στα εργαστηριακά στάδια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΗΣ ΡΗΤΙΝΗΣ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΗΣ ΡΗΤΙΝΗΣ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΟΞΕΙΔΙΚΗΣ ΡΗΤΙΝΗΣ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ν. Κεφαλά, Α. Βασιλάκης, Λ. Ζουμπουλάκης Εργαστηριακή Μονάδα Προηγμένων και Συνθέτων Υλικών, Σχολή Χημικών

Διαβάστε περισσότερα

All from a Single Source

All from a Single Source All from a Single Source Το PeKacid TM είναι μια νέα, καινοτόμος λύση για τον φώσφορο σε ασβεστούχα εδάφη και νερά με μεγάλη σκληρότητα. Στερεό φωσφορικό οξύ σε σάκους Μονοκρυσταλλικό, με χαμηλό ph (2.2)

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί

Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί Σύνοψη Παρουσιάζονται οι χημικοί δεσμοί, ιοντικός, μοριακός, ατομικός, μεταλλικός. Οι ιδιότητες των υλικών τόσο οι φυσικές όσο και οι χημικές εξαρτώνται από το είδος ή τα είδη

Διαβάστε περισσότερα

Διαφορές Νεογιλών Μόνιμων Δοντιών

Διαφορές Νεογιλών Μόνιμων Δοντιών Κεφάλαιο 1 Διαφορές Νεογιλών Μόνιμων Δοντιών Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται τα εξής: Η μορφολογία των νεογιλών δοντιών. Οι βασικές διαφορές ως προς τη μύλη, τη ρίζα και τον πολφό στα νεογιλά και τα μόνιμα

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Αντιδράσεις Εξουδετέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

E#ects of Drying on Bacterial Activity and Iron Formation in Acid Sulfate Soils

E#ects of Drying on Bacterial Activity and Iron Formation in Acid Sulfate Soils J. Jpn. Soc. Soil Phys. No. 3+, p..3 /1,**, * ** ** E#ects of Drying on Bacterial Activity and Iron Formation in Acid Sulfate Soils Kaoru UENO*, Tadashi ADACHI** and Hajime NARIOKA** * The Graduate School

Διαβάστε περισσότερα

1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα

1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα 1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα Θεωρία 3.1. Ποια είναι τα δομικά σωματίδια της ύλης; Τα άτομα, τα μόρια και τα ιόντα. 3.2. SOS Τι ονομάζεται άτομο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ Φειδιππίδου 55, 115 27 Γουδή Τηλ: 210 77 95 747. www.vitsaropoulos.gr e-mail: info@vitsaropoulos.gr ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ Φειδιππίδου 55, 115 27 Γουδή Τηλ: 210 77 95 747. www.vitsaropoulos.gr e-mail: info@vitsaropoulos.gr ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΤΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΙΟ ΟΡΘΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΙΑΤΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Aριθµός Πιστοποιητικού: ΤΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΙΟ EN ISO 9001 ΕΚΕΒΥΛ ΗΤΑΣ Aριθµός Πιστοποιητικού: 2006V185RN ΔΥ8/1348/2004 ΕΚΕΒΥΛ Aριθµός

Διαβάστε περισσότερα

Τ η σηµερινή εποχή, που οι αισθητικές απαιτήσεις των οδοντιατρικών ασθενών αυξάνουν, η σύγχρονη

Τ η σηµερινή εποχή, που οι αισθητικές απαιτήσεις των οδοντιατρικών ασθενών αυξάνουν, η σύγχρονη ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 2011,68(2): 72-78 ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΡΗΤΙΝΩ ΩΝ ΚΟΝΙΩΝ. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ. Α. ΒΡΟΧΑΡΗ*, Β. ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ** Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Η Τ η σηµερινή εποχή, που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ. Συγκριτική μελέτη in vitro της αντιτερηδονογόνου δράσης σύγχρονων φθοριούχων υλικών συντηρητικών αποκαταστάσεων

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ. Συγκριτική μελέτη in vitro της αντιτερηδονογόνου δράσης σύγχρονων φθοριούχων υλικών συντηρητικών αποκαταστάσεων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Συγκριτική μελέτη in vitro της αντιτερηδονογόνου δράσης σύγχρονων φθοριούχων υλικών συντηρητικών αποκαταστάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Προσφορές Οδοντιατρικών Προϊόντων 3Μ 5/2-30/6/2018

Προσφορές Οδοντιατρικών Προϊόντων 3Μ 5/2-30/6/2018 Προσφορές Οδοντιατρικών Προϊόντων 3Μ 5/2-30/6/2018 Η 3M στο διαδίκτυo https://www.3mespe.com/gr https://www.facebook.com/3m www.youtube.com/user/3mespedentaleurope 1 Προσφορές Επωφεληθείτε τώρα από τις

Διαβάστε περισσότερα

Αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα. Κατερίνα Σάλτα 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2014

Αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα. Κατερίνα Σάλτα 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2014 Αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα Κατερίνα Σάλτα 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2014 Διαλύματα Διαλύματα είναι τα ομογενή μείγματα δύο ή περισσοτέρων χημικών ουσιών. Διαλύτης θεωρείται η ουσία

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 01 Κατηγοριοποιήση υλικών-επίδειξη δοκιμίων Διδάσκοντες: Δρ Γεώργιος Ι. Γιαννόπουλος Δρ Θεώνη Ασημακοπούλου Δρ ΘεόδωροςΛούτας Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών

Διαβάστε περισσότερα

FroiPlak FroiDent ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Στοματικής Υγιεινής

FroiPlak FroiDent ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Στοματικής Υγιεινής ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ πληρησ σειρα προϊοντων Στοματικς Υγιεινς ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Κατά της μικροβιακς πλάκας... ΟΥΛΙΤΙΔΑ - ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑ...και του ερεθισμού των ούλων 500 ml & Στοματικό Διάλυμα Χλωρεξιδίνη

Διαβάστε περισσότερα

2.3 ΜΕΡΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

2.3 ΜΕΡΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός 2.3 ΜΕΡΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να επισημαίνουμε τη θέση των μετάλλων στον περιοδικό πίνακα των στοιχείων. Να αναφέρουμε

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες προτιμήσεις των οδοντιάτρων-παιδοδοντιάτρων για τα υλικά αποκατάστασης στη νεογιλή οδοντοφυΐα

Σύγχρονες προτιμήσεις των οδοντιάτρων-παιδοδοντιάτρων για τα υλικά αποκατάστασης στη νεογιλή οδοντοφυΐα ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑ 2012 27(3): 85-91 85 Σύγχρονες προτιμήσεις των οδοντιάτρων-παιδοδοντιάτρων για τα υλικά αποκατάστασης στη νεογιλή οδοντοφυΐα Χατζηδημητρίου Κ. 1, Πίτρου Ρ. 2 Η επιλογή του κατάλληλου οδοντιατρικού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Χ ΑΝΑΤΟΜΙΚΟ ΘΕΜΑ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΕΣ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΦΙΛΜ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Χ ΑΝΑΤΟΜΙΚΟ ΘΕΜΑ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΕΣ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΦΙΛΜ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Χ ΑΝΑΤΟΜΙΚΟ ΘΕΜΑ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΕΣ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΦΙΛΜ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Η ακτινοβολία χ που εξέρχεται από το σώμα, αλληλεπιδρά με το φθορίζον στρώμα της ΕΠ, μετατρέπεται

Διαβάστε περισσότερα

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1 Θρεπτικές ύλες Τι καλούµε θρεπτικές ύλες; Ποιες είναι; Τρόφιµα Τι καλούµε τρόφιµο; Χηµεία Τροφίµων Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή Προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν τρόφιµο; 2

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΟΝΤΙΟΥ ΓΙΑ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΟΝΤΙΟΥ ΓΙΑ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ. ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 2 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ 5 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΟΝΤΙΟΥ ΓΙΑ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Είναι να αποκτήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Eγνατία 88, 546 23 Θεσσαλονίκη Tηλ.: (2310) 270 550, 270 850 Fax: (2310) 270 850 e-mail: newdent@otenet.gr

Eγνατία 88, 546 23 Θεσσαλονίκη Tηλ.: (2310) 270 550, 270 850 Fax: (2310) 270 850 e-mail: newdent@otenet.gr Eγνατία 88, 546 23 Θεσσαλονίκη Tηλ.: (2310) 270 550, 270 850 Fax: (2310) 270 850 e-mail: newdent@otenet.gr Για την απόδοση του λευκού και του κόκκινου Φωτοπολυμεριζόμενη Mικροκεραμική Σύνθετη Ρητίνη GUM

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η:Ταξινόμηση των στοιχείων-στοιχεία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η:Ταξινόμηση των στοιχείων-στοιχεία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ΕΝΟΤΗΤΑ 2η:Ταξινόμηση των στοιχείων-στοιχεία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον 1. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Η ανάγκη της ταξινόμησης των στοιχείων Ενώ στην αρχαιότητα ήταν γνωστά γύρω στα 13 περίπου στοιχεία, τον 18o αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Συγκριτική μελέτη της κλινικής συμπεριφοράς τριών εμφρακτικών υλικών σε αποκαταστάσεις ΙΙης ομάδας νεογιλών δοντιών - Μελέτη ανάκτησης

Συγκριτική μελέτη της κλινικής συμπεριφοράς τριών εμφρακτικών υλικών σε αποκαταστάσεις ΙΙης ομάδας νεογιλών δοντιών - Μελέτη ανάκτησης ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑ 2014 28 (1): 3-17 3 Συγκριτική μελέτη της κλινικής συμπεριφοράς τριών εμφρακτικών υλικών σε αποκαταστάσεις ΙΙης ομάδας νεογιλών δοντιών - Μελέτη ανάκτησης 1. Παιδοδοντίατρος, Υπ. Διδάκτωρ Οδοντιατρικής

Διαβάστε περισσότερα

Dental Expert. Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας

Dental Expert. Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας Dental Expert Ο Εξειδικευµένος Συνεργάτης του Οδοντιατρείου σας Άννα Ελµάογλου Ε.Π.Ε. - Φειδιππίδου 30, 11527, Aθήνα Tηλ 210 7770739, 210 7770757 Φαξ 210 7770716 email: info@dental-expert.gr 1 Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ. 3o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε.

ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ. 3o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε. ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ 3o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε. Αμανατίδης ΤΡΙΤΗ 24/10/2017 ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Κατηγορίες

Διαβάστε περισσότερα

Ελαφρές κυψελωτές πλάκες - ένα νέο προϊόν για την επιπλοποιία και ξυλουργική. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ και ΜΠΑΡΜΠΟΥΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Ελαφρές κυψελωτές πλάκες - ένα νέο προϊόν για την επιπλοποιία και ξυλουργική. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ και ΜΠΑΡΜΠΟΥΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ελαφρές κυψελωτές πλάκες - ένα νέο προϊόν για την επιπλοποιία και ξυλουργική ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ και ΜΠΑΡΜΠΟΥΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Σχολή ασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος,

Διαβάστε περισσότερα

Άγκιστρο: το λεγόμενο "γατζάκι", συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας

Άγκιστρο: το λεγόμενο γατζάκι, συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας Άγκιστρο: το λεγόμενο "γατζάκι", συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας Αδαμαντίνη (σμάλτο) : η σκληρή και λευκή ουσία που καλύπτει εξωτερικά τη μύλη του κάθε δοντιού Αμάλγαμα : ένα από τα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΟΥΣ DENTALISTS!

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΟΥΣ DENTALISTS! DENTAL PROGRAMME 2015 2016 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΟΥΣ DENTALISTS! Αγαπητέ πελάτη, Έχετε επιλέξει τον κατάλογο αυτό επιθυμώντας να αποκτήσετε μία πλήρη εικόνα των προϊόντων μας. Λαμβάνοντας υπόψη την

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΤΑΞΗ: Α Ενιαίου Λυκείου ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής Άσκηση 4η Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής 2 Θεωρητικό μέρος Αναλυτική Χημεία ονομάζεται ο κλάδος της Χημείας που αναπτύσσει και εφαρμόζει μεθόδους, όργανα και στρατηγικές για να δώσει πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Anaxdent. New Outline by Michel Magne. Οι οδηγίες που ακολουθούν αφορούν το εγχειρίδιο του υλικού και θα πρέπει να συνδυάζονται µε αυτό.

Anaxdent. New Outline by Michel Magne. Οι οδηγίες που ακολουθούν αφορούν το εγχειρίδιο του υλικού και θα πρέπει να συνδυάζονται µε αυτό. Anaxdent New Outline by Michel Magne Οι οδηγίες που ακολουθούν αφορούν το εγχειρίδιο του υλικού και θα πρέπει να συνδυάζονται µε αυτό. Σελίδα 4 Πολυµέθυλο-µεθακρυλικό στο χρώµα των δοντιών. Το new outline

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Να ονομαστούν οι ενώσεις: 1. NH 4 F 2. K 2 SΟ 4 3. Ca(CN) Mg 3 (PO 4 ) 2 6. K 2 O 7. Cu(NO 3 ) Mg(OH) 2 10.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Να ονομαστούν οι ενώσεις: 1. NH 4 F 2. K 2 SΟ 4 3. Ca(CN) Mg 3 (PO 4 ) 2 6. K 2 O 7. Cu(NO 3 ) Mg(OH) 2 10. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 1. α) Να γράψεις τους τύπους των επόμενων χημικών ενώσεων: 1. θειϊκό οξύ. 2. αμμωνία. 3. νιτρικό οξύ. 4. οξείδιο του ασβεστίου. 5. υδροξείδιο του νατρίου. 6. ανθρακικό οξύ. 7. μονοξείδιο του

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Α Λυκείου. Ασκήσεις τράπεζας θεμάτων στο 2 ο Κεφάλαιο

Χημεία Α Λυκείου. Ασκήσεις τράπεζας θεμάτων στο 2 ο Κεφάλαιο Χημεία Α Λυκείου Ασκήσεις τράπεζας θεμάτων στο 2 ο Κεφάλαιο 1) Θέμα 2530 (Ερώτημα 2.1. ) Δίνονται: υδρογόνο, 1 H, άζωτο, 7 N α) Να γράψετε την κατανομή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το άτομο του αζώτου.

Διαβάστε περισσότερα

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-22: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ

ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ 1. Να συμπληρώσετε την επόμενη πρόταση με μία από τις επιλογές i, ii, iii που προτείνονται. Η λεμονάδα είναι όξινη γιατί περιέχει : i. γαλακτικό οξύ, ii. Κιτρικό οξύ, iii.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ (BIOMINERALS, BIOLOGICAL CERAMICS) -NACRE (μαργαρο, σεντεφι) -ΦΕΡΡΙΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΟΣΩΜΑΤΑ

ΣΥΝΘΕΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ (BIOMINERALS, BIOLOGICAL CERAMICS) -NACRE (μαργαρο, σεντεφι) -ΦΕΡΡΙΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΟΣΩΜΑΤΑ ΣΥΝΘΕΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ (BIOMINERALS, BIOLOGICAL CERAMICS) -NACRE (μαργαρο, σεντεφι) -OΣΤΑ -ΔΟΝΤΙΑ -ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΝΕΣ ΠΥΡΙΤΙΟΥ -ΦΕΡΡΙΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΟΣΩΜΑΤΑ Nacre (μαργαρο, σεντεφι) 95% Ανοργανη φαση=ανθρακικο

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις & Απαντήσεις

Ερωτήσεις & Απαντήσεις Ερωτήσεις & Απαντήσεις Μεσοδόντιo Ζελέ (Gel) με Φθόριο της TePe www.placcontrol.gr/interdentalgel Ερωτήσεις & Απαντήσεις Μεσοδόντιo Ζελέ (Gel) με Φθόριο της TePe 1. Τι είναι το Μεσοδόντιο Ζελέ (Gel) της

Διαβάστε περισσότερα

Απλώς εναρμονίζεται με το φυσικό περιβάλλον!

Απλώς εναρμονίζεται με το φυσικό περιβάλλον! Απλώς εναρμονίζεται με το φυσικό περιβάλλον! CLEARFIL MAJESTY TM ES-2 Θα εκπλαγείτε με τη συνδυαστική ικανότητα αυτής της μοναδικής σύνθετης ρητίνης σε κάθε κλινικό περιστατικό όταν τη χρησιμοποιείτε.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ Β. Κανελλόπουλος, Γ. οµπάζης, Χ. Γιαννουλάκης και Κ. Κυπαρισσίδης Τµήµα Χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανικές ιδιότητες υάλων. Διάγραμμα τάσης-παραμόρφωσης (stress-stain)

Μηχανικές ιδιότητες υάλων. Διάγραμμα τάσης-παραμόρφωσης (stress-stain) Μηχανικές ιδιότητες υάλων Η ψαθυρότητα των υάλων είναι μια ιδιότητα καλά γνωστή που εύκολα διαπιστώνεται σε σύγκριση με ένα μεταλλικό υλικό. Διάγραμμα τάσης-παραμόρφωσης (stress-stain) E (Young s modulus)=

Διαβάστε περισσότερα

Στεφάνη ή επένθετο κατασκευασμένο μέσα σε μια ημέρα

Στεφάνη ή επένθετο κατασκευασμένο μέσα σε μια ημέρα Dental Tr i b u n e Greek Edition Κλινικά Θέματα 15 Στεφάνη ή επένθετο κατασκευασμένο μέσα σε μια ημέρα Εξετάζοντας τα πλεονεκτήματα των έμμεσων οπίσθιων αποκαταστάσεων από σύνθετη ρητίνη L. Berland, FAACD

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων. Περιοδικός πίνακας. Σταυρακαντωνάκης Γιώργος Λύκειο Γαζίου Page 1

Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων. Περιοδικός πίνακας. Σταυρακαντωνάκης Γιώργος Λύκειο Γαζίου Page 1 Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων 1. Για τις ενέργειες ΕL και ΕN των στιβάδων L και N αντίστοιχα, ισχύει ότι ΕL < ΕN ΣΩΣΤΟ, Όσο απομακρυνόμαστε από τον πυρήνα τόσο αυξάνεται η ενεργειακή στάθμη

Διαβάστε περισσότερα

µε βελτιωµένες ιδιότητες ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ρ. Αντώνιος Παπαδόπουλος

µε βελτιωµένες ιδιότητες ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ρ. Αντώνιος Παπαδόπουλος Θερµικά τροποποιηµένη ξυλεία: Μία νέα τεχνική για ξύλο µε βελτιωµένες ιδιότητες ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ρ. Αντώνιος Παπαδόπουλος Εισαγωγή Το ξύλο αποτελεί ιδανική πρώτη ύλη για πολλές κατασκευές. Η βιοµηχανία ξύλου

Διαβάστε περισσότερα

Αποχρώσεις αδαµαντίνης: A1, A2, A3, W. B2, D2,W Αποχρώσεις ηµιδιαφάνειας: CT, GT, BT, AT. Νανοϋβριδική ρητίνη

Αποχρώσεις αδαµαντίνης: A1, A2, A3, W. B2, D2,W Αποχρώσεις ηµιδιαφάνειας: CT, GT, BT, AT. Νανοϋβριδική ρητίνη Filtek Ultimate Βασίζεται στην µοναδική νανοτεχνολογία της 3Μ ΕSPE που συνδυάζει άριστη αντοχή και φυσική λάµψη. Άριστη αισθητική, χαµαιλεοντισµός, ευελιξία για µονοστρωµατική η διαστρωµατική τεχνική,

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία Α Γενικού Λυκείου

Χηµεία Α Γενικού Λυκείου Χηµεία Α Γενικού Λυκείου Απαντήσεις στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων Συγγραφή απαντήσεων: 'Αρης Ασλανίδης Χρησιμοποιήστε τους σελιδοδείκτες (bookmarks) στο αριστερό μέρος της οθόνης για την πλοήγηση μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Πολυμερισμός Προσθήκης

Πολυμερισμός Προσθήκης Είδη Πολυμερισμού 1 Πολυμερισμός Προσθήκης Ελευθέρων Ριζών: Ενεργό Κέντρο ελεύθερη Ρίζα. Ανιοντικός Ενεργό Κέντρο Ανιόν - X + Κατιοντικός Ενεργό κέντρο κατιόν + Y - 2 Ιοντικοί Πολυμερισμοί Ανιοντικός Πολυμερισμός

Διαβάστε περισσότερα

2. Σύνθετα υλικά µε ενίσχυση. ινών (fibrous composites) σωµατιδίων (particulate composites) 3. Στρωµατικά σύνθετα υλικά (laminar composites)

2. Σύνθετα υλικά µε ενίσχυση. ινών (fibrous composites) σωµατιδίων (particulate composites) 3. Στρωµατικά σύνθετα υλικά (laminar composites) ΣΥΝΘΕΤΑ ΥΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1..Ι. Παντελής (2008) «Μη µεταλλικά τεχνικά υλικά», Εκδ. Παπασωτηρίου (2 η έκδοση), Αθήνα 2. Μ. Ashby, H. Shercliff, D. Cebon (2011) «Υλικά: Μηχανική, επιστήµη, επεξεργασία και

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΚΥΚΚΟΥ ΠΑΦΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2010 2011 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ : Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΑΘΜΟΣ:.

ΛΥΚΕΙΟ ΚΥΚΚΟΥ ΠΑΦΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2010 2011 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ : Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΑΘΜΟΣ:. ΛΥΚΕΙΟ ΚΥΚΚΟΥ ΠΑΦΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2010 2011 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ : Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΑΘΜΟΣ:. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 24.05.2011 ΧΡΟΝΟΣ : 10.30 12.30 ( Χημεία - Φυσιογνωστικά)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ Η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας συναντά ορισμένα τεχνικά προβλήματα, Τα προβλήματα αυτά είναι: (α) ο σχηματισμός επικαθίσεων (ή καθαλατώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές ιδιότητες οδοντικών υλικών

Φυσικές ιδιότητες οδοντικών υλικών Φυσικές ιδιότητες οδοντικών υλικών Η γνώση των µηχανικών ιδιοτήτων των υλικών είναι ουσιώδης για την επιλογή ενδεδειγµένης χρήσης και την µακρόχρονη λειτουργικότητά τους. Στη στοµατική κοιλότητα διαµορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα