ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ MΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Transcript

1 ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ MΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΛΕΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΡΡΕΣ 2010

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ....ΣΕΛ 1 1 ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ...ΣΕΛ3 1.1ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ...ΣΕΛ3 1.2 ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.. ΣΕΛ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ....ΣΕΛ8 2 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ..ΣΕΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ E-BANKING ΣΕΛ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΝΝΟΙΑ.....ΣΕΛ ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΕΛ Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΕΝΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ..ΣΕΛ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ E-BANKING... ΣΕΛ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ E-BANKING..ΣΕΛ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ.ΣΕΛ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΛΑΤΗ... ΣΕΛ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ...ΣΕΛ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ....ΣΕΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ E-GOVERNMENT.ΣΕΛ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΝΝΟΙΑ ΣΕΛ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ.ΣΕΛ E-GOVERNMENT AND EUROPE ΣΕΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ E-BUSINESS.... ΣΕΛ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ E-BUSINESS ΣΕΛ ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ..ΣΕΛ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ BUSINESS TO BUSINESS.ΣΕΛ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ...ΣΕΛ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ...ΣΕΛ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΜΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ...ΣΕΛ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ... ΣΕΛ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΜΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ. ΣΕΛ ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ.....ΣΕΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ E-COMMERCE.....ΣΕΛ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ..ΣΕΛ ΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ..ΣΕΛ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ..ΣΕΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΕΣΩ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ M-COMMERCE..ΣΕΛ ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΕΝΝΟΙΑ ΣΕΛ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ...ΣΕΛ35

3 ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΜΕΣΩ Ε-ΜΑΙL....ΣΕΛ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΜΕΣΩ Ε-ΜΑΙL. ΣΕΛ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΜΕΣΩ ΜΗΧΑΝΩΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ.....ΣΕΛ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ...ΣΕΛ ΠΩΛΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ...ΣΕΛ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ..ΣΕΛ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ..ΣΕΛ ΤΡΟΠΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ...ΣΕΛ82 4 ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΕΛ86 4.1ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ...ΣΕΛ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 131/ ΣΕΛ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ..ΣΕΛ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ. ΣΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ.... ΣΕΛ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ.ΣΕΛ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΣΕΛ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ.. ΣΕΛ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ...ΣΕΛ94 5 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ.ΣΕΛ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ.... ΣΕΛ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ.. ΣΕΛ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ...ΣΕΛ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ SSL ΚΑΙS-HTTP..ΣΕΛ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ S/MIME. ΣΕΛ FIREWALLS....ΣΕΛ105 6 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ.ΣΕΛ ΓΕΝΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ.ΣΕΛ ΠΡΩΤΗ ΓΕΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ- ΑΠΛΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ..ΣΕΛ ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΕΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ... ΣΕΛ ΤΡΙΤΗ ΓΕΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΜΕ ΤΑ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΕΛ ΤΕΤΑΡΤΗ ΓΕΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕΛ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ.ΣΕΛ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΕΝΟΣ ΚΥΚΛΟΥ ΑΓΟΡΩΝ ΣΤΟ INTERNET..ΣΕΛ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ...ΣΕΛ115 7 ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΙΝΟ..ΣΕΛ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ...ΣΕΛ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ....ΣΕΛ117 ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΣΕΛ122 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ....ΣΕΛ124 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ...ΣΕΛ125

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όλοι γνωρίζουμε την χρησιμότητα του Διαδικτύου, στις μέρες μας. Λίγο ο ρυθμός της ζωής που έχει αλλάξει, λίγο ο μηδαμηνός ελεύθερος χρόνος των ανθρώπων, έχει οδηγήσει τους περισσότερους από εμάς να χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο για τις συναλλαγές μας. Το είδος των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αρκετά μεγάλο, ειδικά όταν αφορά τις οικονομικές συναλλαγές. Ένα άλλο θέμα, είναι η ασφάλεια των συναλλαγών που παρέχει το Διαδίκτυο. Πως πραγματοποιείται δηλαδή μία συναλλαγή, χωρίς να «κινδυνεύουν»τα συναλλασσόμενα μέρη, από πιθανή εξαπάτηση. Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι μερικά από τα κίνητρα που μας ώθησαν να μελετήσουμε το θέμα των Οικονομικών Συναλλαγών μέσω του Διαδικτύου και να εξάγουμε συμπεράσματα, μέσα από τη συγγραφή της συγκεκριμένης πτυχιακής εργασίας. Έτσι λοιπόν, η παρούσα πτυχιακή εργασία εξατάζει και αναπτύσσει τα παρακάτω θέματα: Το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει μία σύντομη αναδρομή στην ιστορία του Διαδικτύου, την εξέλιξή του στην Ελλάδα παραθέτοντας τις υπηρεσίες που παρέχονται μέσω του αυτού. Σο δεύτερο κεφάλαιο απαριθμόνται οι διάφορες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας που προσφέρονται στο Διαδίκτυο και παράλληλα παρατίθεται μία εκτενής αναφορά σε όλες οι συναλλαγές που διενεργόυνται μέσω αυτού και οι οποίες έχουν οικονομικό σκοπό. Τέτοιες υπηρεσίες είναι η ηλεκτρονική τραπεζική, το ηλεκτρονικό εμπόριο, το ηλεκτρονικό επιχειρείν, η τηλεεργασία, η ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των πελατών κ.α. 1

5 Το τρίτο κεφάλαιο πραγματεύεται τα χαρακτηριστικά που συνιστούν, θέτουν τα πλαίσια και ενδυναμώνουν τη λειτουργία και την δομή των οικονομικών συναλλαγών που διενεργούνται μέσω του Διαδικτύου. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρατίθενται οι γενικές αρχές και οι κανόνες του ελληνικού και του ευρωπαϊκού νομικού και θεσμικού πλαισίου οι οποίοι διέπουν και ρυθμίζουν τη λειτουργία και την ασφάλεια των συναλλαγών μέσω Διαδικτύου. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναπτύσσεται ένα μείζονος σημασίας ζήτημα το οποίο αφενός απασχολεί τους χρήστες των παραπάνω συναλλαγών, αφετέρου δε αποτελεί το στοιχείο εκείνο που μπορεί να εξασφαλίσει το συγκριτικό πλεονέκτημα που αποζητούν οι σύγχρονες υπηρεσίες προκειμένου να διακριθούν και να διαφοροποιηθούν από τις υπόλοιπες- το θέμα της ασφάλειας των οικονομικών συναλλαγών. Στο επόμενο κεφάλαιο παρατίθεται η εξελικτική πορεία του ηλεκτρονικού καταστήματος καθώς και η διαδικασία που απαιτείται αναφορικά με τη χρήση και λειτουργία αυτών των νέας μορφής καταστημάτων, στη σύγχρονη κοινωνία. Παράλληλα και προκειμένου να διαπιστωθεί ο βαθμός αποδοχής της νέας αυτής μορφής εξυπηρέτησης των οικονομικών συναλλαγών, επιχειρήθηκε η εξαγωγή συμπερασμάτων μέσα από δείγμα 25 ατόμων με τη βοήθεια ερωτηματολογίου (βλ. Παράρτημα). 2

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 1.1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Η ιστορία του Διαδικτύου (Καρακώστας Ι., 2001, Διαδίκτυο, Νομικά Ζητήματα Διαδικτύου Δίκαιο και Οικονομία, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα) ξεκινάει το 1957, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από τον αρμόδιο υπουργό Άμυνας, ο οποίος ίδρυσε την υπηρεσία ερευνών Advanced Research Projects Agency ( ARPA). Η Αμερική θέλησε με την ενέργεια αυτή, να ξαναπάρει πίσω την στρατιωτική πρωτοκαθεδρία από τη Ρωσία, η οποία το ίδιο χρονικό διάστημα είχε κατασκευάσει τον Sputnik, τον πρώτο ρωσικό δορυφόρο. Έτσι λοιπόν, η υπηρεσία ερευνών ARPA βάζει τα θεμέλια, για τη μετέπειτα εξέλιξη του Διαδικτύου. Το 1960, οι ειδικοί της εταιρίας Rand Corporation, από όπου προήλθε το αμερικάνικο think tank, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, για να μπορέσει να υπάρξει μία σωστή επαφή, ανάμεσα στις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της Αμερικής κατά τη διάρκεια αλλά και ύστερα από μία πυρηνικέ επίθεση, θα έπρεπε να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο δίκτυο υπολογιστών. Το 1963, δύο σπουδαία διευθυντικά στελέχη, ο Τ.Ρ. Λίκλιντερ από την υπηρεσία ερευνών ARPA και ο Λάρι Ρόμπερτσον του αμερικανικού εργαστηρίου Lincoln στη Μασαχουσέτη, οραματίζονται ένα μελλοντικό σύστημα Διαδικτύου, το οποίο θα είναι σε θέση να επιτρέψει την κοινή χρήση των υπολογιστών. Το 1969, ξεκινάει σιγά-σιγά να δημιουργείται η μορφή του Διαδικτύου. Συγκεκριμένα, η εταιρία συμβούλων επιχειρήσεων BBN, παρουσιάζει το Network Control Protocol, το οποίο κατάφερε να μεταφέρει πληροφορίες, αλλά το πιο σημαντικό επέτρεψε την επικοινωνία μεταξύ των χρηστών του ίδιου του δικτύου. 3

7 Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, την ίδια χρονιά να δημιουργηθεί το Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET). Με τη βοήθεια του ARPANET, συνδέθηκαν μεταξύ τους το πανεπιστήμιο του Λος Άντζελες, της Σάντα Μπάρμπαρα, και της Γιούτα, με το ερευνητικό Ινστιτούτο του Στάνφορντ. Μέσα σε δύο χρόνια, το ARPANET κατάφερε να δημιουργήσει 23 οικοδεσπότες (hosts) συνδέοντας με αυτό τον τρόπο Πανεπιστήμια και κυβερνητικά κέντρα ερευνών. Εκείνη την εποχή, μία διεύθυνση-τοποθεσία στο Διαδίκτυο, ή αλλιώς στα αγγλικά ένα site κόστιζε περίπου $, τον χρόνο. Το 1972, το Διαδίκτυο εξαπλώνεται ραγδαία με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η Διεθνής Ομάδα Εργασίας Δικτύου ( International Network Working Group ) για να μπορέσει να διευθύνει το εξαπλωμένο αυτό δίκτυο. Ενώ τον ίδιο χρόνο πραγματοποιείται μία σημαντική εφεύρεση από τον Ρέι Τόμλινσον, αυτή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Το 1973, το ARPANET ανοίγει τα σύνορα του εκτός της Αμερικής στην Αγγλία και στη Νορβηγία. Την επόμενη χρονιά, η ΒΒΝ εγκαινιάζει την πρώτη εμπορική εκδοχή του ARPANET, το TELENET. Ακόμη, ο πατέρας του Διαδικτύου Βίντον Σερφ του Στανφορντ μαζί με τον Ρόμπερτ Καν, δημοσιεύουν μία εργασία σχετική με το Transmission Control Protocol (TCP) και το Internet Protocol (IP), τα οποία αποτελούν την κοινή γλώσσα όλων των υπολογιστών που έχουν σύνδεση με το Διαδίκτυο. Στη συγκεκριμένη εργασία, γίνεται για πρώτη φορά λόγος για τον όρο Internet (διασυνδεδεμένα δίκτυα). Η εξέλιξη συνεχίζεται, ώσπου το 1976, ο Μάικ Λέσκ δημιουργεί ένα νέο πρόγραμμα, το Unix to Unix CoPy (UUCP), το οποίο πρόγραμμα επιτρέπει σε δύο τερματικά, τα οποία όμως πρέπει να χρησιμοποιούν το λειτουργικό σύστημα Unix, να επικοινωνούν μέσω της τηλεφωνικής γραμμής ενός μόντεμ. 4

8 Στη συνέχεια, το UUCP μετατρέπεται σε UUNET, το οποίο αποτελεί το πρώτο παγκόσμιο δίκτυο που βασίζεται κυρίως στην χρήση των τηλεφωνικών γραμμών. Από εκεί και έπειτα, ξεκινάει μία νέα εποχή για το Διαδίκτυο, εξέλιξης και προόδου. Το 1979, ιδρύονται τα newsgroups και εμφανίζεται η Compuserve, η οποία αποτελεί την πρώτη υπηρεσία on-line πληροφοριών προσφέροντας μόνο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και μερικές βάσεις δεδομένων. Την εποχή εκείνη η Compuserve αποτελούταν μόνο από 1200 συνδρομητές, σήμερα ο αριθμός αυτός ανέρχεται στους συνδρομητές. Από το 1980, τα πρωτόκολλα TCP και IP σταματούν να αντιμετωπίζονται πια ως στρατιωτικά μυστικά, αλλά αποτελούν πια ελεύθερη προσβαση από όλους. Το 1982, με τη βοήθεια του EUNET συνδέονται και άλλες χώρες, όπως είναι η Ολλανδία, η Δανία και η Σουηδία. Το 1983, το ARPANET παύει πια να υπάρχει και αντικαθίσταται παγκοσμίως από τον όρο Internet. Το 1985, μπαίνει και η Ιαπωνία στο παιχνίδι του Διαδικτύου δημιουργώντας το δικό της Japan Unix Network ή αλλιώς Junet, ενώ στην Αμερική δε σταματάει η εξέλιξη αφού ιδρύεται η America Online, η οποία είναι η μεγαλύτερη εταιρία παροχής υπηρεσιών Διαδικτύου, που σήμερα αριθμεί περίπου εννιά εκατομμυρίων συνδρομητών. Δυστυχώς, δεν άργησαν να εμφανιστούν τα πρώτα προβλήματα της εμφάνισης του Διαδικτύου. Το 1988, δημιουργήθηκαν ανησυχίες για το πόσο ασφαλής ήταν η χρήση του Διαδικτύου, ενώ κάνουν την εμφάνιση τους νέοι όροι, όπως είναι : χάκερ, κράκερ, ηλεκτρονική διάρρηξη, ιοί. Παρόλα αυτά, το 1990 δημιουργήθηκε ο Παγκόσμιος Ιστός World Wide Web από τον Τίμ Μπέρνερσ-Λι. Με τον παγκόσμιο αυτό ιστό, επιτρέπεται στους 5

9 χρήστες του να έχουν πρόσβαση σε μία τεράστια ποικιλία πληροφοριών από χιλιάδες sites από όλο τον κόσμο. Από εκεί και έπειτα μέχρι σήμερα, τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν ήταν : Αναπτύχθηκε το File Protect Control. Κυκλοφόρησε το Gοpher, σύστημα πλοήγησης (1991). Σχηματίστηκε η Internet Society, μη κυβερνητική διεθνής οργάνωση για την παγκόσμια συνεργασία και το συντονισμό του Διαδικτύου (1992). Κυκλοφορεί το Wired, το πρώτο περιοδικό για το Διαδίκτυο (1993). Λειτουργεί η πρώτη κυβερνοτράπεζα, η First Virtual (1994). Παρουσιάζεται το πακέτο πλοήγησης της Microsoft (1995). Η Microsoft και η NBC εγκαινιάζει τον πρώτο ειδησεογραφικό οργανισμό με την επωνυμία MSNBC, ο οποίος συνδυάζει την παραδοσιακή και καλωδιακή εκπομπή με το Διαδίκτυο (1996). Από εκεί και έπειτα και μέχρι σήμερα, οι χρήστες του Διαδικτύου συνεχώς αυξάνονται. Σήμερα παγκοσμίως οι χρήστες παγκοσμίως υπολογίζονται στο ένα δισεκατομμύριο. 6

10 1.2 ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Το Διαδίκτυο στην Ελλάδα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1980, όταν ο «Δημόκριτος» και το «Ινστιτούτο Τεχνολογικής Έρευνας» του Πανεπιστημίου Κρήτης απόκτησαν για πρώτη φόρα σύνδεση με το Διαδίκτυο.( Ι. Καρακώστας, 2001, Διαδίκτυο, Νομικά Ζητήματα Διαδικτύου Δίκαιο και Οικονομία, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα). Χρειάστηκε να περάσει μία δεκαπενταετία για να φανεί η ανάπτυξη του ελληνικού Διαδικτύου. Συγκεκριμένα, το 1994 ιδρύθηκε ο πρώτος ιδιωτικός παροχέας πρόσβασης στο Διαδίκτυο, ενώ την ίδια περίοδο συστάθηκε και η μη κερδοσκοπική «Ένωση Ελλήνων Χρηστών Internet». Μετά από τρία χρόνια δημιουργήθηκαν είκοσι δύο παροχείς πρόσβασης στο Διαδίκτυο, ενώ ο αριθμός των εταιριών που παρείχαν εξειδικευμένες υπηρεσίες είχε υπερδιπλασιαστεί. Στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί μεγάλο θέμα γύρω από τη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι ιστοσελίδες. Πριν από λίγα χρόνια, πολύ λίγες ιστοσελίδες χρησιμοποιούσαν την ελληνική γλώσσα, ενώ θεωρούταν αδύνατο να σταλεί ηλεκτρονικό μήνυμα με ελληνικούς χαρακτήρες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι ελληνόφωνοι χρήστες να επικοινωνούν μεταξύ τους γράφοντας το μήνυμα τους στα ελληνικά με λατινικούς όμως χαρακτήρες. Βέβαια κάτι τέτοιο σήμερα έχει εκλείψει. Σήμερα, στον κυβερνοχώρο, έχει δική του ιστοσελίδα ο Πρωθυπουργός, το Κοινοβούλιο και φυσικά όλα τα πολιτικά κόμματα. Τέλος ο αριθμός των ελλήνων χρηστών στο Διαδίκτυο βρίσκεται περίπου στο ένα εκατομμύριο. 7

11 1.3 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Το Διαδίκτυο προσφέρει πολλές δυνατότητες στους χρήστες του, για να διευκολύνουν την ποιότητα της ζωής τους (Αμαλία Μήλιου, 2004, Υπηρεσίες Προστιθέμενης Αξίας στο Διαδίκτυο, εκδόσεις Τζίολα, Αθήνα). Οι βασικές υπηρεσίες του Διαδικτύου είναι οκτώ, δηλαδή: Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το οποίο είναι ένας γρήγορος τρόπος αποστολής μηνυμάτων και εντελώς οικονομικός. Όποιος χρήστης έχει τοποθετήσει στον υπολογιστή του το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μπορεί να στέλνει, να λαμβάνει και να διαχειρίζεται την ηλεκτρονική του αλληλογραφία. Κύριο στοιχείο του ηλεκτρονικού μηνύματος είναι να υπάρχει μία διεύθυνση, η οποία θα αποτελείται από το όνομα του χρήστη και το όνομα του χώρου. Αν ένας χρήστης επιθυμεί να στείλει ένα μήνυμα αλλά να είναι απόρρητο, μπορεί να το κάνει ελεύθερα με το πρόγραμμα Pretty Good Privacy. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα χρησιμοποιείται ευρέως αλλά δυστυχώς έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις, από τις κυβερνήσεις, οι οποίες ούτε και αυτές έχουν πρόσβαση στα συγκεκριμένα μηνύματα. Οι ταχυδρομικοί κατάλογοι, οι οποίοι είναι ομάδες συζητήσεων, όπου τα μέλη τους κάνουν χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η εγγραφή σε ένα ταχυδρομικό κατάλογο γίνεται, όπως και η εγγραφή κάποιου ατόμου ως συνδρομητή σε εφημερίδα ή περιοδικό. Σε μία ομάδα συζήτησης υπάρχει ένας βασικός κανόνας, απαγορεύεται η αποστολή ακατάλληλων πληροφοριών. Μπορεί επίσης να υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των μελών της ομάδας, ή ακόμη μπορεί να υπάρχει έλεγχος των μηνυμάτων. Κάθε ομάδα συζήτησης λοιπόν τηρεί τους δικούς της κανόνες. Ο παγκόσμιος ιστός, ο οποίος αποτελεί μία τεράστια συλλογή εγγράφων τα οποία είναι αποθηκευμένα σε υπολογιστές, διάσπαρτους σε όλο τον κόσμο. Μέσω του παγκόσμιου ιστού μπορεί ο κάθε χρήστης να αγοράσει χιλιάδες 8

12 καταναλωτικά αγαθά, ενώ μπορεί να του παρέχονται και εξειδικευμένες υπηρεσίες. Οι ομάδες συζητήσεων και οι δίαυλοι συνομιλιών επιτρέπουν σε χρήστες με κοινά ενδιαφέροντα να έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους. Για να συμμετάσχει κανείς σε μία ομάδα συζήτησης, θα πρέπει να εγγραφεί πρώτα σε αυτήν προκειμένου να έχει τη δυνατότητα ο κάθε χρήστης να συμμετάσχει σε μία ομάδα συζήτησης ελεγχόμενη. Στις ομάδες συζήτησης λειτουργούν και πρωτόκολλα συμπεριφοράς, τα οποία ρυθμίζουν, με αυτό τον τρόπο το περιεχόμενο των μηνυμάτων. Αν ξεκινήσει κανείς την περιπλάνηση του μέσα στο Internet, σύντομα θα ανακαλύψει διάφορα αρχεία που θα θελήσει να αντιγράψει, όπως για παράδειγμα αναβαθμισμένα προγράμματα και άλλα. Η μεταφορά αρχείων στο Internet εκτελείται από ένα διαχειριστικό σύστημα που καλείται File Transfer Ρrοtοcol ή FTP εν συντομία. Υπάρχουν εκατομμύρια αρχεία στο Internet και όλα βρίσκονται σε FTP sites. Φυσικά, δεν μπορεί κανείς, έτσι απλά να μπει και να «αρπάξει» οτιδήποτε θελήσει από οποιοδήποτε FTP. Τα αρχεία είναι διαθέσιμα μόνο σε εκείνους που έχουν την κατάλληλη άδεια, κυρίως μέσο κάποιου λογαριασμού, με την εταιρεία που έχει τα αρχεία. Mε έναν x αριθμό sites προσφέρεται το ανώνυμο (anonymous) FTP που κάνει τα αρχεία προσιτά στον καθένα. Ένα site που προσφέρει anonymous FTP, έχει μόνο ένα directory στο οποίο μπορεί κανείς να μπει, όμως είναι αρκετά μεγάλο με πληθώρα αρχείων σε πολλά θέματα. Ένα από τα σημαντικά στοιχεία ενός FTP, είναι ότι δεν έχει καμία σημασία με τι είδους υπολογιστή έχετε συνδεθεί στο Internet. Αυτό όμως που σίγουρα έχει σημασία, είναι ο τύπος της σύνδεσης που έχει. Για να μεταφέρει ένα αρχείο με μία κίνηση, θα χρειαστεί σύνδεση με κλήση dial in (SLIP/ΡΡΡ), σύνδεση με εξομοίωση πρωτοκόλλου, ή απευθείας σύνδεση. 9

13 Επίσης μπορεί κανείς να πάρει αρχεία από ανώνυμα FTP με , στέλνοντας μία αίτηση για μεταφορά ενός αρχείου σε κάποιον FTP mail server, έναν ειδικό δηλαδή υπολογιστή που ασχολείται με τα FTP μόνο με . Μπορεί να γίνει, αλλά θα πάρει καιρό και δε θα είναι και ιδιαίτερα εύκολο. Τα μεγάλα πλεονεκτήματα της χρήσης των FTP και του Internet για να κατεβάσετε αναβαθμίσεις, είναι η ταχύτητα, το κόστος και η ποικιλία επιλογών. Δεν είναι πια ανάγκη να περιμένει κανείς επί εβδομάδες για να παραλάβει το πρόγραμμα που παρήγγειλε. Με το FTP, το αρχείο θα βρίσκεται στον υπολογιστή του μετά από λίγα λεπτά ή και δευτερόλεπτα ανάλογα με την ταχύτητα σύνδεσης. Telnet. Το Telnet είναι μία εντολή που επιτρέπει τον έλεγχο ενός υπολογιστή από έναν άλλο υπολογιστή που βρίσκεται σε απόσταση. Χρησιμοποιείται και για εργασία εξ αποστάσεως. Για να υπάρξει δυνατότητα χρησιμοποίησης ενός υπολογιστή που βρίσκεται πολύ μακριά, ο χρήστης πρέπει συνήθως να καταβάλει κάποιο αντίτιμο και να χρησιμοποιήσει προσωπικό κωδικό ασφάλειας. Το telnet μειώνεται όσο αναπτύσσεται ο Παγκόσμιος Ιστός ο οποίος καθιστά ολοένα και πιο σπάνια την ανάγκη τηλεχειρισμού ξένου υπολογιστή. 10

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Εκτός από τις υπηρεσίες που προαναφέραμε στο πρώτο κεφάλαιο, οι οποίες στην ουσία αποτελούν τις βασικές λειτουργίες του Διαδικτύου και δημιουργούν επίσης κοινωνίες μέσα στο Διαδίκτυο, υπάρχουν και άλλες υπηρεσίες οι οποίες προσφέρουν κάποιο κέρδος στα μέρη της συναλλαγής που πραγματοποιείται (Αμαλία Μήλιου, Ανδρέας Πομπόρτσης, 2004, Υπηρεσίες Προστιθέμενης Αξίας στο Διαδίκτυο, εκδόσεις Τζίολας). Οι συγκεκριμένες υπηρεσίες είναι γνωστές ως υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας στο Διαδίκτυο και αφορούν: Την ηλεκτρονική τραπεζική, Την ηλεκτρονική διακυβέρνηση Την ηλεκτρονική επιχειρηματικότητα, Την τηλεργασία και Την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των πελατών. Κάθε μία από τις παραπάνω υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας έχει το δικό της πλαίσιο λειτουργίας, τα οφέλη και τα χαρακτηριστικά της και για αυτό το λόγο στο δεύτερο αυτό κεφάλαιο παρέχουμε λεπτομερή ανάλυση, ξεχωριστά για κάθε υπηρεσία. 11

15 2.1 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ E-BANKING ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΝΝΟΙΑ Η ηλεκτρονική τραπεζική αφορά, την πραγματοποίηση τραπεζικών συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο, μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή με την χρήση του Διαδικτύου (Α. Αρχοντάκης, Δ. Παπαδιάς, Π. Τσαντίλας, 2005, Οι τεχνολογίες πληροφορικής στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα ). Οι ελληνικές τράπεζες οι οποίες παρέχουν τη δυνατότητα διαδικτυακών συναλλαγών είναι : Η τράπεζα Alpha. Η τράπεζα Πειραιώς. Η τράπεζα Eurobank. Η τράπεζα Κύπρου και φυσικά Η Εθνική Τράπεζα. Οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες μέσω του Διαδικτύου είναι ( Συναλλαγές στο Internet, Κ.Καρακατσάνης ) : Η πραγματοποίηση εντολών για εξόφληση λογαριασμών κοινής ωφέλειας. Η μεταφορά χρημάτων μεταξύ λογαριασμών σε συγκεκριμένη ημερομηνία. Η εμφάνιση υπολοίπων και τόκων λογαριασμών. Η ημερήσια ή η μηνιαία ενημέρωση για την κίνηση των συνδεδεμένων με το σύστημα λογαριασμών. Η πληροφόρηση για τις τιμές των ξένων χαρτονομισμάτων καθώς και οι τιμές Fixing. 12

16 Η ενημέρωση χαρτοφυλακίου του πελάτη και παρακολούθηση της εξέλιξης των μετοχών στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. Η αγορά ή η πώληση μετοχών. Η αποστολή κινήσεων. Η πληρωμή Φ.Π.Α. Η πραγματοποίηση πιστώσεων προμηθευτών, μισθοδοσίας. Η ενημέρωση εκδοθέντων μετοχών. Από τις παραπάνω εργασίες, καταλαβαίνουμε ότι, ακόμη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί κατάθεση ή ανάληψη μετρητών από έναν λογαριασμό. Η ηλεκτρονική τραπεζική είναι ένα υποσύνολο των τραπεζικών συναλλαγών από απόσταση. Άλλες τέτοιες τραπεζικές συναλλαγές είναι Οι συναλλαγές από αυτόματες ταμειολογιστικές μηχανές, Οι συναλλαγές μέσω τηλεφώνου, Οι συναλλαγές μέσω Modem και τέλος, Το m-banking, δηλαδή η τραπεζική συναλλαγή μέσω κινητού τηλεφώνου. 13

17 2.1.2 ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Όσο αφορά τους κανόνες που διέπουν μία ηλεκτρονικά τραπεζική συναλλαγή, θα πρέπει να τους διαχωρίσουμε σε αυτούς που αφορούν την Τράπεζα και σε αυτούς που αφορούν τον πελάτη. Η Τράπεζα έχει το δικαίωμα να μην εγκρίνει και να απορρίψει τυχόν τραπεζική συναλλαγή με τον συγκεκριμένο πελάτη. Για να πραγματοποιηθεί μία ηλεκτρονική συναλλαγή, η Τράπεζα έχει την υποχρέωση να χορηγήσει στον συγκεκριμένο πελάτη της κωδικό ασφαλείας για τις συναλλαγές του με την Τράπεζα. Είναι σίγουρο ότι η Τράπεζα δεν φέρει καμία ευθύνη, για θετική ή αποθετική ζημία του κωδικού ασφαλείας. Η τράπεζα οφείλει να ανακοινώσει τον τρόπο επικοινωνίας με τον πελάτη, δηλαδή τις ημέρες και τις ώρες λειτουργίας της, βάση και των συστημάτων ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων. Η τράπεζα έχει το δικαίωμα να προσδιορίζει ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για κάθε συναλλαγή και να το αλλάζει κατά την απόλυτη διακριτική της ευχέρεια. Η ενημέρωση του πελάτη της για το νέο όριο συναλλαγής μπορεί να γίνει κατά την διενέργεια αυτής. Η μεταφορά χρημάτων από και σε λογαριασμό και οι χρεώσεις αμοιβών της Τράπεζας για συναλλαγές του πελάτη καταγράφονται στα εμπορικά βιβλία της Τράπεζας. Τέλος όσον αφορά την Τράπεζα, δικαιούται αυτή να λύσει την παρούσα σύμβαση, οποτεδήποτε κρίνει αυτή και μετά από έγγραφη καταγγελία, η οποία θα απευθύνεται προς τον πελάτη. Η λύση της σύμβασης επέρχεται δέκα πέντε ημέρες μετά την επίδοση της καταγγελίας. Ο πελάτης, τώρα, συναινεί στην επεξεργασία των στοιχείων του από την Τράπεζα με οποιοδήποτε τρόπο και στον έλεγχο και διασταύρωση των στοιχείων αυτών με άλλες βάσεις τραπεζικών δεδομένων. 14

18 Ευθύνη του πελάτη είναι να παραλάβει των κωδικό ασφαλείας, να τον αλλάξει και να τον απομνημονεύσει. Ενώ, θα πρέπει να μεριμνά για να αποφευχθεί η εκούσια ή ακούσια διαρροή του κωδικού ασφαλείας προς τρίτο. Τέλος, εάν για οποιοδήποτε λόγο, είτε εκούσια, είτε ακούσια η συναλλαγή με κωδικό ασφαλείας γίνει από τρίτο πρόσωπο, την ευθύνη φέρει ο πελάτης και όχι η Τράπεζα Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΕΝΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Τα ελληνικά τραπεζικά ιδρύματα, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε διαρκή τροποποίηση λόγω του σκληρού ανταγωνισμού που υπάρχει στην τραπεζική αγορά. Η εισαγωγή της πληροφορικής στον τραπεζικό κλάδο επέφερε ποικίλες οργανωτικές μεταβολές. Η πληροφορική κυρίως βοήθησε τα πιστωτικά ιδρύματα, καταργώντας ατύπως τα ενδιάμεσα επίπεδα. Η πληροφορική εμφανίστηκε ως τομέας, ύστερα ως τμήμα της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών, ενώ τώρα αποτελεί διεύθυνση ή υποδιεύθυνση. Η εισαγωγή των υπολογιστών έχει μεταβάλει την οργάνωση της εργασίας στην οποία η τεχνολογία ενσωματώνεται. 15

19 2.1.4 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ E-BANKING Η τεχνολογία του e-banking εφαρμόστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, με το σύστημα terminal to host. Ακόμη και σήμερα, ύστερα από πολλές δεκαετίες το μοντέλο της διαδικασίας έχει παραμείνει το ίδιο. Το πρώτο σύστημα e-banking, γνωστό και ως EBS, χρησιμοποίησε δομή point-to-point, όπου μόνο ένας χρήστης μπορούσε να επικοινωνήσει με μία τράπεζα και το αντίστροφο. Τα μέτρα ασφαλείας του συγκεκριμένου συστήματος ήταν, η χρήσης ταυτότητας του χρήστη και ο κωδικός πρόσβασης τους. Τα χαρακτηριστικά ενός συστήματος e-banking είναι τα εξής : Υποστηρίζει μεγάλο αριθμό διαφορετικών συσκευών πρόσβασης και καναλιών διανομής. Παρέχει εικοσιτετράωρη δυνατότητα εξυπηρέτησης. Υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε πραγματικό χρόνο, σε λογαριασμούς και οικονομικές εφαρμογές. Προσφέρει ταχύτητα εξυπηρέτησης. Μεθοδικός σχεδιασμός για χαμηλό κόστος ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ E-BANKING Η νέα αυτή εφαρμογή επέφερε οφέλη τόσο στον τραπεζικό κλάδο όσο και στους πελάτες του. Στην ενότητα αυτή, θα αναφέρουμε ξεχωριστά τα οφέλη του e-banking για την τράπεζα και για τον πελάτη. 16

20 ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ Τα οφέλη της ηλεκτρονικής τραπεζικής για την Τράπεζα, αναφέρονται επιγραμματικά αμέσως παρακάτω. (Α. Αρχοντάκης, Δ. Παπαδιάς, Π. Τσαντίλας, 2005, Οι τεχνολογίες πληροφορικής στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα ). Δηλαδή, η εφαρμογή του e-banking φέρει τα εξής οφέλη : Διευρύνει την παρουσία του πιστωτικού ιδρύματος με αποτέλεσμα να επιτυγχάνει την προσέλκυση των πελατών. Είκοσι τέσσερις ώρες την ημέρα, κάθε μέρα, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αύξηση του όγκου συναλλαγών και την ικανοποίηση των πελατών. Η επικοινωνία και η εξυπηρέτηση των πελατών είναι άμεση. Βοηθάει την τράπεζα να επεκταθεί σε νέες αγορές. Μειώνει τα τραπεζικά έξοδα συναλλαγών. Με αυτό τον τρόπο, οι τράπεζες αποδίδουν υψηλότερο τόκο στις καταθέσεις, ενώ χορηγούν δάνεια με χαμηλότερο επιτόκιο. Διευκολύνει στην πλήρη διαφάνεια των ορών των τραπεζικών συναλλαγών που αφορούν το κόστος. Χρησιμοποιείται από τους «καλούς» πελάτες της Τράπεζας. Δηλαδή με άλλα λόγια, από πελάτες, οι οποίοι κάνουν χρήση περισσότερων τραπεζικών προϊόντων και αφήνουν μεγαλύτερο κέρδος στην Τράπεζα ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΛΑΤΗ Εάν υπάρχουν οφέλη για την Τράπεζα είναι φυσικό ακόλουθο να υπάρχουν και οφέλη για τον πελάτη. 17

21 Με την ηλεκτρονική τραπεζική, οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες προσφέρονται στον πελάτη όλες τις ώρες, ώστε να έχει την πολυτέλεια να εξυπηρετηθεί, όποτε αυτός θέλει. Επίσης, ο πελάτης εξοικονομεί χρόνο και χρήμα, ενώ έχει την καλύτερη και πληρέστερη ενημέρωση για προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρονται. Η ηλεκτρονική τραπεζική προσφέρει στον πελάτη τη δυνατότητα να αυξήσει το κέρδος του, να προβλέψει τα έσοδα του και να σχεδιάσει και να βελτιώσει τα οικονομικά του ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ Δυστυχώς, εκτός από τα οφέλη, μία τράπεζα έχει να αντιμετωπίσει και ορισμένους επιχειρηματικούς κινδύνους, οι οποίοι προκύπτουν από τη συνεχόμενη χρήση του Διαδικτύου. Έτσι λοιπόν, από την ηλεκτρονική τραπεζική, μία τράπεζα έχει να αντιμετωπίσει λειτουργικούς κινδύνους, οι οποίοι αναφέρονται στις επιχειρηματικές διαδικασίες. Οι επιχειρηματικοί κίνδυνοι μπορεί να προέρθουν από τεχνικές δυσλειτουργίες, ανθρώπινα λάθη και ανεπαρκή δομή του συστήματος. Οι τεχνικές δυσλειτουργίες μπορεί να αφορούν : Την υπερφόρτωση του τραπεζικού συστήματος. Την μεταβολή του στατικού περιεχομένου. Την κατάρρευση των εξυπηρετών. Τις παρεμβολές στην επικοινωνία. 18

22 Μπορεί όμως η ηλεκτρονική τραπεζική να προκαλέσει και νομικούς κινδύνους γιατί το νομικό πλαίσιο των ηλεκτρονικών συναλλαγών δεν είναι ακόμη ολοκληρωμένο. Ακόμη, υπάρχει αβεβαιότητα ως προς το ποιος φορέας έχει δικαιοδοσία στις διακρατικές συναλλαγές. Κάθε τράπεζα, η οποία θέλει να εγκαταστήσει στις υπηρεσίες της την ηλεκτρονική τραπεζική, θα πρέπει να είναι σε θέση να αντεπεξέλθει γρήγορα και άμεσα στις απαιτήσεις των καταναλωτών, για να μην χαλάσει την φήμη της και την τραπεζική πίστη που τη δείχνουν οι πελάτες της. 2.2 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ E-GOVERNMENT ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΕΝΝΟΙΑ Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αναφέρεται στην τεχνολογία που χρησιμοποιείται για να εμπλουτιστούν τα μέσα πρόσβασης και παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες, τις επιχειρήσεις ή ακόμη και τους ίδιους τους δημόσιους υπαλλήλους. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση βοηθάει, επίσης στην ηλεκτρονική οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης, η οποία εφαρμόζεται στα πλαίσια της γενικής προσπάθειας για αλλαγή του τρόπου λειτουργίας και νομοθέτησης μιας πελατοκεντρικής προσέγγισης. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση ανοίγει το δρόμο για να αναπτυχθεί μία νέα σχέση μεταξύ των πολιτών και της κυβέρνησης, η οποία θα βασίζεται σε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και συμμετοχή του πολίτη, δημιουργώντας την ύψιστη διαφάνεια και μειώνοντας την υπάρχουσα διαφθορά. 19

23 Για να έχει επιτυχία η υιοθέτηση μίας τέτοιας στρατηγικής, οι δημόσιοι υπάλληλοι που αποτελούν τη Δημόσια Διοίκηση θα πρέπει να αντιληφθούν τον σκοπό και το ρόλο των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Για να λειτουργεί σωστά η ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα πρέπει να υπάρχει σωστή και ποιοτική εκπαίδευση και κατάρτιση των ατόμων που έχουν πρόσβαση στις νέες αυτές τεχνολογίες. Οι περισσότερες κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων χωρών εφαρμόζουν e- government, για διάφορους λόγους, όπως : Να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους. Να βελτιώσουν την παραγωγικότητα τους. Να αυξήσουν την πρόσβαση των πολιτών σε πληροφορίες και υπηρεσίες σε πραγματικό χρόνο. Μεταξύ των χωρών που διαθέτουν ολοκληρωμένη ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι : οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ο Καναδάς, η Φιλανδία και η Αγγλία Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Για να μπορέσει μία κυβέρνηση να λειτουργήσει μέσα στο Διαδίκτυο, θα πρέπει να οργανωθεί σωστά και σταδιακά για να έχει ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Για να μπορέσει ένα κράτος να λειτουργήσει με ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα πρέπει με την παρακάτω σειρά να διενεργήσει τις παρακάτω ενέργειες: 20

24 Καταρχήν θα πρέπει όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο, για να ενημερώσουν τους πολίτες της χώρας τους, σχετικά με τις πληροφορίες που προσφέρουν, αλλά και που μπορούν να απευθύνονται για να λύσουν τα προβλήματα τους. Σε αυτή την φάση, στόχος της κυβέρνησης είναι να μειώσει τον χρόνο και την προσπάθεια που θα πρέπει να καταβάλει κάθε πολίτης για να καλύψει την ανάγκη του. Δεύτερον, μετά τη δημιουργία Ιστοσελίδας στο Διαδίκτυο, οι οργανισμοί της Δημόσιας Διοίκησης είναι υποχρεωμένοι, να διασφαλίσουν την ασφάλεια της διεξαγωγής των ηλεκτρονικών συναλλαγών τους μέσω της Ιστοσελίδας τους. Οι ανάγκες πλέον του πολίτη έναντι της Δημόσιας Διοίκησης είναι πολυάριθμες, για αυτό το λόγο, σήμερα, στο Διαδίκτυο έχουν δημιουργηθεί πύλες, όπου ο πολίτης την ίδια στιγμή έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με περισσότερους από έναν χρήστες. Μετά τις απλές πύλες, δημιουργούνται οι Πύλες Προσωποποιημένου Περιεχομένου, μέσω των οποίων οι πολίτες εξυπηρετούνται βάσει των προσωπικών τους χαρακτηριστικών και αναγκών. Έπειτα, τα στοιχεία που δημιουργούνται από την παραπάνω πράξη καταχωρούνται για περαιτέρω ανάλυση και δημιουργούν τη βάση του συστήματος Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων ( CRM ). Στο προτελευταίο στάδιο της ολοκλήρωσης, μετασχηματίζονται οι δομές των Κυβερνήσεων και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι τώρα αναδιοργανώνουν τις υπηρεσίες τους ανά δέσμη κοινών υπηρεσιών. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση ολοκληρώνεται, με τη δημιουργία κέντρων εξυπηρέτησης, τα οποία θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τις ανάγκες των πελατών τους. 21