Μνήμη και γνωστικές δομές

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μνήμη και γνωστικές δομές"

Transcript

1 Μνήμη και γνωστικές δομές

2 Πέντε +1 Μνήμη και γνωστικές δομές Η μνήμη και ο ρόλος της στην οργάνωση πληροφορίας σε δομές που υπόκεινται της κατανόησης και της σκέψης Επίλυση προβλήματος και συλλογισμός (reasoning) Στην experts vs. novices ερευνητική παράδοση Μικρά παιδιά και νόηση Μεταγνωστικές διαδικασίες και αυτορρύθμιση Πρόβλεψη, σχεδιασμός, καταμερισμός χρόνου, self-explanation, εντοπισμός κενών στην κατανόηση, ενεργοποίηση γνώσης Πολιτισμική εμπειρία και συμμετοχή σε «κοινότητες» Πέρα από την ψυχρή νόηση: Στάσεις, συναισθήματα, κίνητρα, επιστημολογικές πεποιθήσεις, πεποιθήσεις για τα μαθηματικά. J.D. Bransford, A.L. Brown, &R.R. Cocking (Eds.). (1999). How people learn. Washington, D.C.: National Academy Press.

3 Γνωστική Ψυχολογία Αντίληψη-Μνήμη-Σκέψη-Γλώσσα

4 Συμπεριφορισμός Ερέθισμα Αντίδραση

5 Γνωστική Ψυχολογία Ερέθισμα Νοητικές διεργασίες Αντίδραση

6 Οι απαρχές της Γνωσιακής Επιστήμης Hixon Symposium, 1948 ΜΙΤ meeting, 1965 Dartmouth conference, 1965

7 John von Neumann ( ) Αναλογία ανάμεσα στον εγκέφαλο και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή

8 Warren Mc Cullogh ( ) Παραλληλισμός ανάμεσα στο νευρικό σύστημα και στις «λογικές μηχανές» Κατασκευή μοντέλου για τον νευρώνα

9 Karl Lashley ( ) Το ζήτημα της γλώσσας Το πρόβλημα της σειριακής συμπεριφοράς Rapid righting with his uninjured hand saved from loss the contents of the capsized canoe (Hixon Symposium, 1948)

10 Noam Chomsky (1928-) Ο συμπεριφορισμός δεν μπορεί να εξηγήσει την ανάπτυξη της γλώσσας Ταχεία ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων Μέχρι τα 4-5 χρόνια, ένα παιδί μπορεί να κατανοήσει και να κατασκευάσει προτάσεις που δεν έχει ακούσει ποτέ.

11 George Miller (1920- ) O μαγικός αριθμός 7 (περιορισμοί της μνήμης)

12 M.Minsky, J. McCarthy, A. Newel, H.Simon: Από τους πρωτεργάτες της Τεχνητής Νοημοσύνης

13 Jerome Bruner (1915-;) Πρώτη συστηματική απόπειρα περιγραφής της δημιουργίας εννοιών με γνωστικούς όρους Κατηγοριοποίηση στη βάση ομοιότητας

14 Έννοιες-κλειδιά για την Γνωσιακή Επιστήμη Ο εγκέφαλος ως υπολογιστής To μοντέλο της επεξεργασίας πληροφοριών

15

16 Γνωστική Ψυχολογία: Βασική Υπόθεση Οι πληροφορίες από το περιβάλλον αναπαρίστανται και γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας από τον εγκέφαλο μέσω γνωστικών διαδικασιών όπως οι: Αντίληψη (αισθητηριακή), προσοχή, μνήμη, σκέψη. Ικανότητα αναπαράστασης του περιβάλλοντος Ικανότητα χειρισμού και αλλαγών των αναπαραστάσεων, Ικανότητα αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της γνωστικής διαδικασίας (συνείδηση) Νους: σύστημα δημιουργίας και χειρισμού συμβολικών αναπαραστάσεων οποίο υπόκεινται σε περιορισμούς που εξαρτώνται από το νευρο-φυσιολογικό υπόστρωμα Έννοια-κλειδί: Αναπαράσταση

17 Ένα απλό σύστημα επεξεργασίας πληροφοριών

18 (Εσωτερικές) Αναπαραστάσεις (Μία) κατηγοριοποίηση και (μια) θεωρία που συνδέεται με τη μάθηση των μαθηματικών

19 Ο J. Bruner είναι διάσημος, ανάμεσα σε άλλα, ως ένας εκ των θεμελιωτών της Γνωστικής Ψυχολογίας Το μοντέλο του ανθρώπινου εγκέφαλου ως επεξεργαστή πληροφοριών για την ανακαλυπτική μάθηση για τη «σπειροειδή διάταξη» στα αναλυτικά προγράμματα για το απόφθεγμα: «Ξεκινάμε με την υπόθεση ότι οποιοδήποτε θέμα μπορεί να διδαχθεί αποτελεσματικά σε οποιοδήποτε παιδί, ανεξαρτήτως σταδίου ανάπτυξης, αρκεί να γίνεται με κατάλληλο τρόπο»

20 J. Bruner, αναπαραστάσεις & γνωστική ανάπτυξη Ο J. Bruner θεωρεί ότι υπάρχουν 3 στάδια στον τρόπο με τον οποίο αναπαριστώνται οι πληροφορίες: Πραξιακή αναπαράσταση Ή ενεργή ή εμπράγματη Εικονική αναπαράσταση Ή εικονιστική Συμβολική αναπαράσταση Σημαντικές παρατηρήσεις: Πρόκειται για εσωτερικές/νοητικές αναπαραστάσεις Ο όρος «στάδιο» δε σημαίνει αναγκαστικά ότι, π.χ., από μια ηλικία και μετά, όλες οι πληροφορίες αναπαρίστανται συμβολικά

21 Πραξιακή (ή ενεργή αναπαράσταση) Ένα βρέφος θυμάται την πράξη «κουνάω την κουδουνίστρα μου» και μπορεί να επαναλαμβάνει αυτή την κίνηση όταν, π.χ., η κουδουνίστρα έχει πέσει κάτω, ως εάν η κίνηση αυτή μπορεί να φέρει το αποτέλεσμα του «κουδουνίσματος». Ένα παιδί Δημοτικού που δεν το αφήνουν να χρησιμοποιήσει τα δάχτυλά του για να προσθέσει 5 + 4, μπορεί να πραγματοποιήσει αυτή την ενέργεια νοερά. Ένας ενήλικας μπορεί να ανακαλεί πώς είναι να κάνεις ποδήλατο Χωρίς να είναι σε θέση να περιγράψει πλήρως με λόγια αυτή την ενέργεια

22 Εικονική αναπαράσταση Όταν οι πληροφορίες αναπαριστώνται «οπτικά» Αν ερωτηθείτε, πόσα παράθυρα έχει το σπίτι σας, τι θα κάνετε για να το απαντήσετε;

23 Συμβολική αναπαράσταση Οι πληροφορίες κωδικοποιούνται με σύμβολα Παρόμοια με το συμβολικό σύστημα της γλώσσας ή τον τρόπο που κωδικοποιούνται οι πληροφορίες σε υπολογιστή.

24 Η διδακτική όψη της θεωρίας του Bruner για τις αναπαραστάσεις Εστιάζουμε στο είδος των εξωτερικών αναπαραστάσεων στις οποίες εκθέτουμε τα παιδιά Καθώς και: Στην αναγνώριση ότι οι συμβολικές αναπαραστάσεις είναι ισχυρές, αλλά απαιτητικές Η σύνδεση ανάμεσα στις διαφορετικές αναπαραστάσεις είναι σημαντική

25 Αναπαραστάσεις του αριθμού πέντε

26 Αναπαραστάσεις του αριθμού πέντε

27 Αναπαραστάσεις του αριθμού πέντε

28 Αναπαραστάσεις του αριθμού πέντε 5

29 Αναπαραστάσεις του αριθμού πέντε

30 Αναπαραστάσεις του αριθμού πέντε 0 5

31 O όρος «στάδιο» κατά Bruner σε σχέση με τις αναπαραστάσεις, δε συνδέεται με την ηλικία κατά τον ίδιο τρόπο που συνδέονται τα στάδια του Piaget Και ένα προνήπιο μπορεί να κατασκευάζει συμβολικές αναπαραστάσεις (σκεφτείτε τη γλώσσα), ενώ και οι ενήλικες δε σταματούν να κατασκευάζουν πραξιακές (ενεργές) αναπαραστάσεις

32 Η σταδιακή «αναβάθμιση» των αναπαραστάσεων...συνιστάται από διδακτική άποψη, όταν πρόκειται να διδάξουμε κάτι καινούργιο, ανεξαρτήτως της ηλικίας των μαθητών. Ένα παιδί του Νηπιαγωγείου θα χειριστεί τουβλάκια και θα εκτεθεί σε εικονικές αναπαραστάσεις των αριθμών στο πεδίο Ένα παιδί στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού θα χρειαστεί επίσης χειραπτικό υλικό και εικονικές αναπαραστάσεις για τους αριθμούς Ένα παιδί Λυκείου θα ήταν ωφέλιμο να πειραματιστεί π.χ. με ένα ψηφιακό υλικό για να αποκτήσει αίσθηση του μεγέθους «μικρών» δεκαδικών αριθμών.

33 Μνήμη

34 Τα 3 στάδια της μνήμης Κωδικοποίηση Αποθήκευση Ανάσυρση Η μνήμη απαιτεί οι πληροφορίες που έρχονται από τον εξωτερικό κόσμο πρώτα να κωδικοποιούνται, μετά να αποθηκεύονται και τέλος να ανασύρονται. Αν κάποιο από αυτά τα στάδια της μνήμης δεν λειτουργήσει, τότε η πληροφορία ξεχνιέται

35 Τα 3 στάδια της μνήμης Κωδικοποίηση: Οι πληροφορίες από τις αισθήσεις κωδικοποιούνται ώστε να μπορεί το μνημονικό σύστημα να τις επεξεργάζεται. Διαφορετικά ερεθίσματα (π.χ. οπτικά, ακουστικά) κωδικοποιούνται με διαφορετικό τρόπο (μνημονικοί κώδικες) Αποθήκευση: Διατήρηση των πληροφοριών για μεγάλο χρονικό διάστημα Ανάσυρση Ανάκληση Αναγνώριση.

36 Θεωρίες για τη μνήμη Η θεωρία των δύο λειτουργιών (Atkinson & Shiffrin, 1968) Βραχύχρονη και μακρόχρονη μνήμη Η θεωρία των επιπέδων επεξεργασίας (Craik & Lockhart, 1974) Συγκρατούνται καλύτερα οι πληροφορίες που έχουν τύχει βαθύτερης επεξεργασίας Η θεωρία της μνήμης εργασίας (Baddeley & Hitch, 1974)

37 Μοντέλο Επεξεργασίας Πληροφοριών της Μνήμης Πληροφορίες από το περιβάλλον Αισθητηριακές Καταγραφές Οπτικές Ακουστικές Απτικές Βραχύχρονη Μνήμη ή Μνήμη εργασίας Μακρόχρονη Μνήμη Άλλες

38 Βραχύχρονη Μνήμη ή Μνήμη Εργασίας (Ι) Είναι το μέρος του μνημονικού συστήματος που αποθηκεύει περιορισμένο αριθμό πληροφοριών για περίπου δεκαοκτώ δευτερόλεπτα. H βραχύχρονη μνήμη δεν είναι απλά μια προσωρινή αποθήκη πληροφοριών Αλληλεπιδρά με τη μακρόχρονη μνήμη Η ακουστική κωδικοποίηση φαίνεται να είναι κυρίαρχη στη βραχύχρονη μνήμη Ερεθίσματα που σχετίζονται μεταξύ τους ηχητικά είναι πιο δύσκολο να ανακληθούν από ερεθίσματα που διαφοροποιούνται ηχητικά. Ανάλυση λαθών σε πειράματα με οπτικά ερεθίσματα (π.χ. γράμματα) δείχνει ότι οι άνθρωποι τείνουν να μπερδεύουν τα ερεθίσματα που μοιάζουν ηχητικά

39 Βραχύχρονη Μνήμη ή Μνήμη Εργασίας (ΙΙ) Η βραχύχρονη μνήμη έχει περιορισμούς (χωρητικότηταδιάρκεια) Ο Η. Ebbinghaus έδειξε ότι μια λίστα από 6 το πολύ ψευδολέξεις μαθαίνεται με μία δοκιμή, ενώ οι δοκιμές αυξάνονται σημαντικά με μικρή αύξηση των λέξεων.

40

41 Βραχύχρονη Μνήμη ή Μνήμη Εργασίας (ΙΙΙ) Ο G. Miller (1956) υποστήριξε ότι η ικανότητα αποθήκευσης της βραχύχρονης μνήμης είναι 7 2 τμήματα πληροφορίας

42 Τμήματα πληροφορίας & σημασία/νόημα ΚΣΥΣΛΟΤΑΓΑΠΟΚΙΝΤΙ ΣΚΥΛΟΣ ΓΑΤΑ ΠΟΝΤΙΚΙ

43 Μνήμη και σημασία/νόημα

44 Μακρόχρονη Μνήμη Η αποθηκευτική ικανότητα της μακρόχρονης μνήμης είναι πρακτικά απεριόριστη. Η κωδικοποίηση πληροφοριών στη μακρόχρονη μνήμη γίνεται ορισμένες φορές αυτόματα, ενώ σε άλλες είναι μια επίπονη διαδικασία. Η σημασιολογική κωδικοποίηση είναι σημαντική για τη μακρόχρονη μνήμη Θυμόμαστε καλύτερα όταν κωδικοποιούμε μια πληροφορία με περισσότερους από έναν τρόπους (π.χ., και σημασιολογικά και οπτικά)

45 Είδη μακρόχρονης μνήμης (Ι) Επεισοδιακή Αφορά γεγονότα τα οποία έχουμε βιώσει. Σημασιολογική Περιλαμβάνει γνώση δεδομένων (πρβλ. know what ). Διαδικαστική Είναι η μνήμη που εμπλέκεται στη εκμάθηση συμπεριφορών και δεξιοτήτων π.χ. πώς να εκτελούμε μια δραστηριότητα (πρβλ. know how ).

46 Είδη μακρόχρονης μνήμης (ΙΙ) Έκδηλη μνήμη Αντιστοιχεί στη σκόπιμη προσπάθεια ανάκλησης κάποιας πληροφορίας. Άδηλη μνήμη Είναι ακούσια ανάμνηση προϋπαρχουσών εμπειριών, η οποία συχνά δεν συνοδεύεται από επίγνωση.

47 Μνήμη και προϋπάρχουσα γνώση

48 Η προϋπάρχουσα γνώση δίνει νόημα και μας επιτρέπει να οργανώνουμε καλύτερα τις πληροφορίες Αρχάριοι και ειδήμονες σκακιστές: Ποιος θυμάται καλύτερα τις θέσεις των πιονιών στη σκακιέρα; (Chase & Simon, 2003)

49 Έργο 1: Θέσεις πραγματικού παιχνιδιού Φάση μελέτης: Μελετήστε αυτή τη σκακιέρα για 5. Φάση ελέγχου: Τώρα αναπαράγετε τη σκακιέρα (χωρίς να κοιτάζετε).

50 Έργο 2: Τυχαίες θέσεις Φάση μελέτης: Μελετήστε αυτή τη σκακιέρα για 5. Φάση ελέγχου: Τώρα αναπαράγετε τη σκακιέρα (χωρίς να κοιτάζετε).

51 Οι έμπειροι σκακιστές μπορούν να ανακαλέσουν περισσότερα πιόνια με ακρίβεια, αλλά μόνο όταν τα πιόνια είναι τοποθετημένα σε θέσεις πραγματικού παιχνιδιού

52 Δεν αρκεί να έχουμε τις γνώσεις πρέπει να αναγνωρίζουμε και πότε μας χρειάζονται ώστε να τις ενεργοποιήσουμε. Bransford & Johnson (1972, 1973)

53 Η διαδικασία είναι πραγματικά αρκετά απλή. Πρώτα τακτοποιείς τα αντικείμενα σε διαφορετικούς σωρούς. Ασφαλώς ένας σωρός μπορεί να είναι αρκετός, ανάλογα με την ποσότητα. Αν δεν χρειάζεται να πας κάπου αλλού λόγω ελλείψεως των απαιτούμενων υλικών, αυτό είναι μεγάλη διευκόλυνση. Είναι σημαντικό να μην το παρακάνεις. Είναι καλύτερα να βάλεις λίγα αντικείμενα μαζί. Σε πρώτη φάση αυτό μπορεί να μην φαίνεται σημαντικό, αλλά εύκολα μπορεί να προκύψουν προβλήματα. Ένα λάθος μπορεί να έχει μεγάλο κόστος. Με την πρώτη ματιά η διαδικασία μπορεί να φανεί αρκετά πολύπλοκη. Σύντομα όμως θα γίνει ένα μέρος της καθημερινότητας. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πότε θα πάψει να είναι αναγκαίο αυτό το έργο, αλλά κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Μετά το πέρας της διαδικασίας, τα αντικείμενα τοποθετούνται ξανά σε διαφορετικούς σωρούς και μετά στην κατάλληλη θέση τους. Θα χρησιμοποιηθούν ξανά και ο όλος κύκλος θα πρέπει να επαναληφθεί. Αυτό όμως είναι μέρος της ζωής.

54 Το πλύσιμο των ρούχων Η διαδικασία είναι πραγματικά αρκετά απλή. Πρώτα τακτοποιείς τα αντικείμενα σε διαφορετικούς σωρούς. Ασφαλώς ένας σωρός μπορεί να είναι αρκετός, ανάλογα με την ποσότητα. Αν δεν χρειάζεται να πας κάπου αλλού λόγω ελλείψεως των απαιτούμενων υλικών, αυτό είναι μεγάλη διευκόλυνση. Είναι σημαντικό να μην το παρακάνεις. Είναι καλύτερα να βάλεις λίγα αντικείμενα μαζί. Σε πρώτη φάση αυτό μπορεί να μην φαίνεται σημαντικό, αλλά εύκολα μπορεί να προκύψουν προβλήματα. Ένα λάθος μπορεί να έχει μεγάλο κόστος. Με την πρώτη ματιά η διαδικασία μπορεί να φανεί αρκετά πολύπλοκη. Σύντομα όμως θα γίνει ένα μέρος της καθημερινότητας. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πότε θα πάψει να είναι αναγκαίο αυτό το έργο, αλλά κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Μετά το πέρας της διαδικασίας, τα αντικείμενα τοποθετούνται ξανά σε διαφορετικούς σωρούς και μετά στην κατάλληλη θέση τους. Θα χρησιμοποιηθούν ξανά και ο όλος κύκλος θα πρέπει να επαναληφθεί. Αυτό όμως είναι μέρος της ζωής.

55 Όταν θέλουμε να μάθουμε κάτι καινούργιο, η προϋπάρχουσα γνώση μας είναι σημαντική όλοι το ξέρουν αυτό για τα Μαθηματικά!

56 Προϋπάρχουσα γνώση και μαθηματικά: H άποψη του «κοινού νου» «Η προϋπάρχουσα γνώση είναι πολύ σημαντική στα μαθηματικά. Τα μαθηματικά είναι σαν μια αλυσίδα αν λείπει κάποιος κρίκος, σπάει η αλυσίδα. Αν κάποιο παιδί έχει κενά στα μαθηματικά, δεν μπορεί να προχωρήσει»

57 Η προϋπάρχουσα γνώση μπορεί να είναι ελλιπής ή ανύπαρκτη μπορεί να υπάρχει και να μας βοηθάει να μάθουμε κάτι καινούργιο μπορεί να υπάρχει, αλλά να μας δυσκολεύει στο να μάθουμε κάτι καινούργιο

58 Μια μικρή ιστορία

59 «Πουλιά»

60 «Αγελάδες»

61 «Άνθρωποι»

62 Συμπέρασμα; Προϋπάρχουσα γνώση και ερμηνεία Η προϋπάρχουσα γνώση διαμορφώνει την ερμηνεία και κατανόηση της νέας πληροφορίας Είτε διευκολύνοντας, είτε θέτοντας περιορισμούς

63 Οργάνωση της πληροφορίας σε γνωστικές δομές

64 Έννοιες Δομικά στοιχεία της σκέψης Οργανώνονται σε εννοιολογικές δομές Δύο διαφορετικές θεωρήσεις: Η γνωστική διαδικασία αρχίζει με τη διαμόρφωση απλών, μεμονωμένων εννοιών, οι οποίες στη συνέχεια συνδέονται μεταξύ τους για να δημιουργήσουν πιο σύνθετες εννοιολογικές δομές Οι έννοιες δεν υφίστανται μεμονωμένα είναι ενσωματωμένες σε σύνθετα πλαίσια τα οποία περιλαμβάνουν θωρητικού τύπου παραδοχές και καθορίζονται από τις σχέσεις τους με άλλες έννοιες

65 Έννοιες: Η κλασική άποψη (G. Frege, 1952) Μια εννοιολογική κατηγορία καθορίζεται από ένα σύνολο αναγκαίων και επαρκών γνωρισμάτων (ιδιοτήτων) που ορίζουν σαφώς ποιες περιπτώσεις ανήκουν και ποιες δεν ανήκουν στην κατηγορία. Αν το x έχει τα γνωρίσματα, τότε ανήκει στην κατηγορία και αν το x ανήκει στην κατηγορία, τότε έχει τα γνωρίσματα π.χ. Οι ιδιότητες που ορίζουν την κατηγορία «εργένης» είναι (άντρας, ανύπαντρος, ενήλικος )

66 Η κλασική άποψη: Επακόλουθα Κάθε κατηγορία διαμερίζει το σύνολο των αντικειμένων του κόσμου σε δύο ξένα μεταξύ τους σύνολα, αυτό των περιπτώσεων που ανήκουν στην κατηγορία και αυτό των περιπτώσεων που δεν ανήκουν στην κατηγορία. Οι ιδιότητες/τα γνωρίσματα που καθορίζουν την κατηγορία είναι εξίσου σημαντικά. π.χ. οι ιδιότητες «άντρας» και «ανύπαντρος» είναι εξίσου σημαντικές για τον καθορισμό της κατηγορίας «εργένης». Οι περιπτώσεις που ανήκουν σε μια κατηγορία έχουν την ίδια αντιπροσωπευτική ισχύ. π.χ., αν ο Χ και ο Y είναι άντρες, ενήλικες και ανύπαντροι, τότε δεν υπάρχει λόγος να θεωρηθεί ο Χ αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα εργένη από τον Υ.

67 Οι κατηγορίες οργανώνονται σε ιεραρχικά δίκτυα Ζώο (αναπνέει, τρώει, έχει δέρμα, ) Πτηνό (έχει φτερούγες, γεννάει αυγά, ) Ψάρι (έχει βράγχια, ζει στο νερό, έχει λέπια ) Καναρίνι (κελαηδάει, μπορεί να πετάξει, είναι κίτρινο, ) Σολωμός (έχει ροζ σάρκα, τρώγεται, ) Στρουθοκάμηλος (έχει μεγάλο μέγεθος, δεν πετάει)

68 Αξιολόγηση της κλασικής άποψης Κατασκευή υπολογιστικού μοντέλου (Collins & Quillian, 1969, 1970) Έννοιες ως ιεραρχικά δίκτυα Τα υποκείμενα καλούνταν να απαντήσουν αν μια περίπτωση ανήκει σε υπερκείμενη κατηγορία (π.χ., Είναι το καναρίνι ζώο;) και αν μια περίπτωση έχει κάποια από τις ιδιότητες (π.χ., Μπορεί το καναρίνι να πετάξει; ) Στήριξη της θεωρίας Όσο μεγαλύτερη η απόσταση μεταξύ της κατηγορίας ή της ιδιότητας από τη θέση της περίπτωσης στο δίκτυο, τόσο περισσότερος χρόνος απαιτήθηκε για την απάντηση στην ερώτηση.

69 Αποτυχίες στις προβλέψεις της κλασικής άποψης Κάποιες ιδιότητες φαίνεται να είναι πιο σημαντικές από άλλες. Oι συμμετέχοντες στο πείραμα του Conrad (1972) ανέφεραν πιο συχνά κάποιες ιδιότητες, σε σχέση με κάποιες άλλες. Π.χ., η ιδιότητα «έχει ροζ σάρκα» αναφέρεται πιο συχνά για το σολωμό, από την ιδιότητα «έχει πτερύγια». Κάποια μέλη μιας κατηγορίας φαίνονται να είναι πιο αντιπροσωπευτικά από κάποια άλλα Ο κοκκινολαίμης βαθμολογήθηκε από τους συμμετέχοντες σε πείραμα της Rosch (1973) ως πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα πουλιού από το καναρίνι. Ο χρόνος που χρειάστηκαν οι συμμετέχοντες για να αξιολογήσουν δηλώσεις (π.χ. «Ο πιγκουΐνος/το σπουργίτι είναι πτηνό») ήταν μεγαλύτερος όταν επρόκειτο για λιγότερο αντιπροσωπευτικό δείγμα.

70

71 Άλλες κριτικές στην κλασική άποψη Από φιλοσοφική άποψη: Δεν είναι πάντα δυνατή η πλήρης περιγραφή των γνωρισμάτων που καθορίζουν την εννοιολογική κατηγορία. π.χ., η έννοια «παιχνίδι» (Wittgenstein, 1958) Από ψυχολογική άποψη Υπάρχουν διαφορές στις κρίσεις των ανθρώπων σχετικά με το αν κάτι ανήκει σε μια κατηγορία ή όχι.

72 Απόπειρες διάσωσης της κλασικής θεωρίας: Η θεωρία των προτύπων (Rosch, 1977) Βασικές αρχές Οι κατηγορίες (έννοιες) οργανώνονται γύρω από συγκεκριμένα πρότυπα. Ως πρότυπο θεωρείται είτε ένα σύνολο χαρακτηριστικών γνωρισμάτων, είτε το πιο αντιπροσωπευτικό/ά παράδειγμα/τα μιας κατηγορίας Αντίθετα με την κλασική άποψη, δεν υπάρχουν ικανές και αναγκαίες συνθήκες για να ανήκει ένα αντικείμενο σε μια κατηγορία. Επομένως: Μη αναγκαία γνωρίσματα μπορεί να θεωρούνται πιο χαρακτηριστικά από αναγκαία γνωρίσματα Τα όρια των κατηγοριών είναι ασαφή Η κατηγοριοποίηση ενός νέου αντικειμένου γίνεται με βάση την ομοιότητά του με τα πρωτοτυπικά μέλη μιας κατηγορίας.

73 Στήριξη στη θεωρία των προτύπων Όσο πιο αντιπροσωπευτικό (τυπικό) μιας κατηγορίας είναι ένα αντικείμενο, τόσο πιο γρήγορα κατηγοριοποιείται από τους συμμετέχοντες σε πειράματα π.χ. ένα καναρίνι κατηγοριοποιείται πιο γρήγορα ως πτηνό, απ ό,τι μια στρουθοκάμηλος Τα τυπικά μέλη μιας κατηγορίας αναφέρονται πρώτα από τους συμμετέχοντες σε πειράματα, όταν τους ζητείται να αναφέρουν μια λίστα αντικειμένων που ανήκουν στην ίδια κατηγορία Τα παιδιά μαθαίνουν πρώτα τα τυπικά μέλη μιας κατηγορίας Τα τυπικά μέλη χρησιμεύουν συχνότερα ως σημεία αναφοράς π.χ., «Η έλλειψη μοιάζει με κύκλο», αντί του «Ο κύκλος μοιάζει με έλλειψη».

74 Κριτικές στη θεωρία προτύπων Δεν είναι πάντα δυνατό να εντοπιστούν πρότυπα για μια κατηγορία π.χ. για αφηρημένες έννοιες όπως «έργο τέχνης» (Hampton, 1981) H ομοιότητα δεν μπορεί να εξηγήσει πώς δημιουργούνται κατηγορίες από ετερόκλητα αντικείμενα π.χ. η κατηγορία των «καθαρών» και «ακάθαρτων» ζώων (Murphy & Medin, 1985) Η συνάφεια μιας κατηγορίας δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο με βάση την ομοιότητα Μια φράουλα και μια κόκκινη ομπρέλα ομοιάζουν ως προς το χρώμα, το γεγονός ότι καταλαμβάνουν χώρο, έχουν βάρος κ.λπ.

75 Άλλες προτάσεις Τα μέλη μιας κατηγορίας δεν καθορίζονται από την ομοιότητά τους, αλλά από τη σχέση τους με άλλες έννοιες στα πλαίσια κάποιου σύνθετου εννοιολογικού πλέγματος / θεωρίας. (Murphy & Medin, 1985; Medin & Ortony, 1989)

76 Οργάνωση των εννοιών σε θεωρίες Οι άνθρωποι οργανώνουν τη γνώση τους για τον κόσμο σε δομές που έχουν τη μορφή θεωρίας, υπό την εξής έννοια: αποτελούν επεξηγηματικά πλαίσια, τα οποία αποσκοπούν στην ερμηνεία φαινομένων. περιλαμβάνουν γνώση για τον κόσμο και παραδοχές (π.χ. οντολογικές). έχουν εννοιολογικό περιεχόμενο (εμπεριέχουν έννοιες και τις σχέσεις τους μεταξύ τους) φιλτράρουν τις εισερχόμενες πληροφορίες ( π.χ. καθορίζουν τι είναι σημαντικό, «παρεμβαίνουν» στην ερμηνεία των πληροφοριών). καθορίζουν την εννοιολογική κατηγοριοποίηση

77 Οργάνωση εννοιών σε έννοιες (ΙΙ) Οι έννοιες μπορεί να έχουν χαρακτηριστικά γνωρίσματα Αλλά υπάρχουν επίσης και σχέσεις ανάμεσα στα χαρακτηριστικά οι οποίες σχηματίζουν επεξηγηματικά πλαίσια. Τα φτερά κάνουν τα πτηνά ικανά να πετούν. Οι έννοιες δεν είναι αποθηκευμένες ως στατική γνώση αλλά μπορούν να δημιουργούνται δυναμικά χρησιμοποιώντας πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και άλλες προϋπάρχουσες γνώσεις. (Αυτό εξηγεί τη δημιουργία νέων κατηγοριών) Η συνάφεια των εννοιών πηγάζει από την υποκείμενη θεωρία και όχι μόνο από την ομοιότητα. Οι αναπαραστάσεις των εννοιών και τα αποτελέσματα του πλαισίου πηγάζουν από τις θεωρίες που δημιουργούνται για να εξηγήσουν τις καταστάσεις που παρατηρούμε. Όταν βλέπουμε ένα πιάνο να μεταφέρεται το χαρακτηριστικό γνώρισμα του βάρους του πιάνου ενεργοποιείται σε αντίθεση των μουσικών χαρακτηριστικών του πιάνου).

78 Ποιες είναι οι απαρχές των θεωριών; Μια υπόθεση Οι άνθρωποι έχουν βιολογικά βασισμένες προδιάθεση να οικοδομούν θεωρίες, οι οποίες αναδιοργανώνονται με την πρόσκτηση γνώσεων (π.χ. Carey, 1985; Vosniadou, 1994)

79 Observational Data

80 Πώς σκέφτονται τα παιδιά του Δημοτικού για το σχήμα της γης; Vosniadou & Brewer, 1982

81 Η περίπτωση του αριθμού Από τον αριθμό, στους φυσικούς, στους ρητούς και τους πραγματικούς

82 Σε προηγούμενη συνάντηση είδαμε ότι ανεξάρτητα από το αν δεχτούμε ή όχι ότι «η βιολογία πριμοδοτεί τους φυσικούς αριθμούς» δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, η εμπειρία του στα πλαίσια του κοινωνικο-πολιτισμικού του περιβάλλοντος ευνοεί τη μάθηση για τον αριθμό που αντιστοιχεί στο φυσικό αριθμό.

83 Ένα σημαντικό στοιχείο Πολλοί ερευνητές (όχι όλοι!) συμφωνούν ότι η γνώση για τον αριθμό (ως φυσικό) είναι οργανωμένη ως «θεωρία» Όχι επιστημονική «θεωρία», για την οποία έχουν επίγνωση τα παιδιά Αλλά μια σύνθετη και σχετικά συνεκτική δομή ή επεξηγηματικό πλαίσιο, η οποία είναι οργανωμένη γύρω από κάποιες αρχές υπόκειται της σκέψης των παιδιών σχετικά με τον αριθμό Π.χ. των εξηγήσεων που δίνουν υπόκειται των πεποιθήσεων των παιδιών σχετικά με τον αριθμό Τι είναι οι αριθμοί; Τι είδους ερωτήσεις απαντούν; Πώς πρέπει να συμπεριφέρονται; Vamvakoussi & Vosniadou, 2010

84 Απαρχές των επεξηγηματικών πλαισίων για τον αριθμό Αρχική κατανόηση του αριθμού, βασισμένη σε αρχές, που ξεκινά από την πράξη της απαρίθμησης (Gelman, 2000) Υποστηρίζει τα μικρά παιδιά να κατασκευάσουν την αρχή του επόμενου (Hartnett & Gelman,1998) αντιληφθούν την πρόσθεση και την αφαίρεση με βάση την απαρίθμηση και τον πολλαπλασιασμό ως επαναλαμβανόμενη πρόσθεση (Smith, Solomon & Carey, 2005) διατάσσουν τους αριθμούς βάσει της θέσης τους στη λίστα των φυσικών.

85 Επιπλέον στα πρώτα σχολικά χρόνια η θεσμική εκπαίδευση (τυπικά) επικεντρώνεται στην αριθμητική των φυσικών αριθμών Εξωτερίκευση, οργάνωση, και επιβεβαίωση των αρχικών επεξηγηματικών πλαισίων για τον αριθμό Ενίσχυση της συλλογιστικής που βασίζεται στην απαρίθμηση (διακριτότητα-ύπαρξη επόμενου, μία αδιαίρετη μονάδα κ.λπ.) Επικράτηση του προσθετικού, έναντι του πολλαπλασιαστικού συλλογισμού (additive vs. multiplicative reasoning)

86 Προσθετικός έναντι πολλαπλασιαστικού συλλογισμού Ποιο «μάκρυνε» περισσότερο;

87 Η έννοια του ρητού Γιατί οι ρητοί παρουσιάζουν τόσες δυσκολίες για τα παιδιά;

88 5 δυσκολίες στην κατανόηση των ρητών 1. Οι ρητοί έχουν πολλά διαφορετικά «πρόσωπα» Μέρος της μονάδας, πηλίκο, λόγος, τελεστής, 2. Καινούργια σύμβολα, καινούργιο νόημα, καινούργιες αναπαραστάσεις για τον αριθμό 3. Επαναπροσδιορισμός της μονάδας και των πράξεων 4. Επαναπροσδιορισμός των αριθμών ως πολλαπλασιαστικές σχέσεις 5. Η προϋπάρχουσα γνώση οδηγεί τα παιδιά σε παρανοήσεις και λάθη (Μoss, 2005)

89 Φυσικοί Διακριτοί Υπάρχει ελάχιστο στοιχείο Ένας αριθμός, ένα σύμβολο Μετράνε διακριτές ποσότητες Η διάταξη υποστηρίζεται από τη θέση στην αριθμοσειρά Περισσότερα ψηφία, μεγαλύτερος αριθμός Η πρόσθεση και ο πολλαπλασιασμός «μεγαλώνουν» τους αριθμούς Η μονάδα είναι προφανής Ρητοί (θετικοί) Πυκνοί Δεν υπάρχει ελάχιστο στοιχείο Ένας αριθμός, πολλά σύμβολα Δεν μετράνε διακριτές ποσότητες Η διάταξη δεν υποστηρίζεται από θέση στην αριθμοσειρά Περισσότερα ψηφία, όχι απαραίτητα μεγαλύτερος αριθμός Η πρόσθεση και ο πολλαπλασιασμός δεν «μεγαλώνουν» απαραίτητα τους αριθμούς Η μονάδα δεν είναι πάντα προφανής

90 Σε κάθε μία από τις διαφορές αντιστοιχεί μια δυσκολία των παιδιών Παρανοήσεις, συστηματικά λάθη

91

92 Εννοιολογική αλλαγή Το πέρασμα από τους φυσικούς στους ρητούς δε σημαίνει απλώς ότι «προστίθενται» καινούργιοι αριθμοί Από τους φυσικούς στους ρητούς η έννοια αριθμός αλλάζει ριζικά Τι είναι οι αριθμοί; Τι ερωτήσεις απαντούν; Σε ποια πλαίσια χρησιμοποιούνται; Πώς «συμπεριφέρονται»; Ακόμα και οι φυσικοί αλλάζουν Π.χ. Στο σύνολο των φυσικών, κάθε φυσικός έχει μοναδικό επόμενο Στο σύνολο των ρητών, κανένας φυσικός δεν έχει μοναδικό επόμενο

93 Τι κάνει η εκπαίδευση/διδασκαλία; (Ι) Δίνεται έμφαση στη διαδικαστική, έναντι της εννοιολογικής γνώσης των ρητών Οι απόπειρες των ίδιων των μαθητών να κατανοήσουν τους ρητούς παραβλέπονται Οι διαφορές μεταξύ των ρητών και των φυσικών αριθμών δεν γίνονται ξεκάθαρες στα παιδιά Δεν δίνεται αρκετή προσοχή στις δυσκολίες των παιδιών να κατασκευάσουν νόημα για το συμβολισμό των ρητών, γιατί ο συμβολισμός θεωρείται «διάφανος», δηλ. υποτίθεται ότι τα παιδιά μπορούν να τους κατανοήσουν άμεσα, χωρίς παραπάνω εξήγηση (Μoss & Case, 1999)

94 Τι κάνει η εκπαίδευση/διδασκαλία; (ΙΙ) Υποθέτει ότι μπορεί ότι η προϋπάρχουσα γνώση των παιδιών μπορεί να αξιοποιηθεί πάντα ως βάση για να χτιστεί πάνω η καινούργια γνώση «Όλοι οι γνωστοί μας αριθμοί, δηλαδή οι φυσικοί, τα κλάσματα και οι δεκαδικοί, μαζί με τους αντίστοιχους αρνητικούς, σχηματίζουν το σύνολο των ρητών αριθμών» (Βιβλίο της Β Γυμνασίου, Έκδοση ΙΖ, 2003, σελ.298)

95 Τι κάνει η εκπαίδευση/διδασκαλία; (ΙΙΙ) Εισάγει τα κλάσματα μέσω της μεταφοράς «το κλάσμα είναι μέρος μιας μονάδας» Πίτες, τούρτες, πίτσες κ.λπ. Η έμφαση σε αυτό το «πρόσωπο» του ρητού Δίνει περιορισμένες ευκαιρίες για κατανόηση π.χ. των καταχρηστικών κλασμάτων Στηρίζεται στο λογισμό διακριτών ποσοτήτων Δημιουργεί εμπόδια στη βαθιά κατανόηση των ρητών (Moss, 2005; Mamede, Nunez, Bryant, 2005)

96 Υποθάλποντας την εννοιολογική αλλαγή

97 Τι κάνει η εκπαίδευση/διδασκαλία; (ΙV) Επικεντρώνει αποκλειστικά στην αριθμητική των φυσικών στα πρώτα χρόνια της μαθηματικής εκπαίδευσης

98 Αναλυτικά Εισαγωγή των ρητών νωρίτερα; Χτίσιμο πάνω σε κατάλληλες βάσεις Άτυπη γνώση για μη διακριτές ποσότητες; Μέτρηση; Μοιρασιά; Εμβάθυνση στην ύλη Απαιτείται χρόνος και προσπάθεια Vosniadou & Vamvakoussi, 2006; Vamvakoussi & Vosniadou, 2010; Vosniadou et al., 2001

99 Διδασκαλία Ι Το πρώτο βήμα είναι να μη δημιουργούμε επιπλέον δυσκολίες «Όταν ξέρω το ένα και ψάχνω τα πολλά κάνω πολλαπλασιασμό» «Στην αφαίρεση ο αφαιρετέος είναι πάντα μικρότερος από το μειωτέο» Vosniadou & Vamvakoussi, 2006; Vamvakoussi & Vosniadou, 2010; Vosniadou et al., 2001

100 Διδασκαλία ΙΙ Ενημερότητα για τις αντιλήψεις των παιδιών Κοιτάμε τη βιβλιογραφία, ρωτάμε τις κατάλληλες ερωτήσεις, ακούμε Αναγνώριση της δυσκολίας Π.χ. κάποιοι αναφέρονται στην Ιστορία των Μαθηματικών Ανάπτυξη της μεταγνωσιακής επίγνωσης Δίνουμε την ευκαιρία στα παιδιά να αναγνωρίσουν και να εκφράσουν τι πιστεύουν (π.χ. συζήτηση στην τάξη ή σε ομάδες) Υπομονή και επιμονή Η εννοιολογική αλλαγή δε συμβαίνει αυθημερόν Vosniadou & Vamvakoussi, 2006; Vamvakoussi & Vosniadou, 2010; Vosniadou et al., 2001

101 Ένα σημαντικό ερώτημα Θυμηθείτε το στην ενότητα «Μεταγνώση»

102 Γιατί πολλές φορές τα παιδιά κάνουν συστηματικά λάθη παρά το γεγονός ότι σε δεύτερη φάση είναι σε θέση να δώσουν τη σωστή απάντηση;; Π.χ. 1/2 < 1/3

103 Πόσοι αριθμοί υπάρχουν ανάμεσα στο 3/8 και το 5/8? «Υπάρχει μόνο ένας αριθμός, το 4/8. Αλλά μπορεί να είναι και το 4.0/8, έτσι? Και μπορεί να είναι και το 16/8, έτσι? Υπάρχουν πολλοί-πολλοί αριθμοί». Ελένη, Γ Γυμνασίου «Δεν υπάρχει άλλος αριθμός. Γιατί, αν απλοποιήσεις το 4/8 παίρνεις το 1/2. Κι αυτό δεν είναι ανάμεσα». Άγγελος, Γ Γυμνασίου (Vamvakoussi & Vosniadou, 2004)

104 Πόσοι αριθμοί υπάρχουν μεταξύ των & 0.01? «Ανάμεσα στο και το 0.01 υπάρχουν 9 αριθμοί ή 10, δεν είμαι σίγουρος γι αυτό. ( ). Αλλά αν τους κάνεις κλάσματα, τότε μπορείς να βρεις περισσότερους αριθμούς ανάμεσα. Μπορείς να βρεις άπειρους αριθμούς». Πάνος, Γ Γυμνασίου (Vamvakoussi & Vosniadou, 2004)

Μνήμη και γνωστικές δομές

Μνήμη και γνωστικές δομές Μνήμη και γνωστικές δομές Πέντε +1 Μνήμη και γνωστικές δομές Η μνήμη και ο ρόλος της στην οργάνωση πληροφορίας σε δομές που υπόκεινται της κατανόησης και της σκέψης Επίλυση προβλήματος και συλλογισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 4 Γνωστική ψυχολογία Οι πληροφορίες του περιβάλλοντος γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας από τον εγκέφαλο μέσω γνωστικών διαδικασιών (αντίληψη, μνήμη,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 5 Έννοιες και Κλασική Θεωρία Εννοιών Έννοιες : Θεμελιώδη στοιχεία από τα οποία αποτελείται το γνωστικό σύστημα Κλασική θεωρία [ή θεωρία καθοριστικών

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήµιο Αθηνών. Εισαγωγή στην Ψυχολογία. Στέλλα Βοσνιάδου 11/23/2006

Πανεπιστήµιο Αθηνών. Εισαγωγή στην Ψυχολογία. Στέλλα Βοσνιάδου 11/23/2006 Μνήµη Στέλλα Βοσνιάδου Τµήµα ΜΙΘΕ Πανεπιστήµιο Αθηνών 11/23/2006 Εισαγωγή στην Ψυχολογία Στέλλα Βοσνιάδου Τα τρία στάδια της µνήµης Κωδικοποίηση Αποθήκευση Ανάσυρση Η µνήµη απαιτεί οι πληροφορίες που έρχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΝΗΜΗ 11/30/2001. Εισαγωγή στην Ψυχολογία Στέλλα Βοσνιάδου

ΜΝΗΜΗ 11/30/2001. Εισαγωγή στην Ψυχολογία Στέλλα Βοσνιάδου ΜΝΗΜΗ Η θεωρία των δύο λειτουργιών (Atckinson & Shifrim) Η θεωρία των επιπέδων επεξεργασίας (Craik & Lockhart) Η θεωρία της µνήµης εργασίας (Baddeley & Hitch)» Αισθητήρια καταγραφή» Βραχύχρονη µνήµη» Μακρόχρονη

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32)

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Διάλεξη 9 Η δομή της μνήμης Πέτρος Ρούσσος Μνήμη Σημασία της μνήμης Η περίπτωση του Η.Μ. (ή Henry Molaison) Μνήμη είναι το μέσο με το οποίο συγκρατούμε τις εμπειρίες του παρελθόντος

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία Inside the black box για µια επιστήµη του Νου Επιστροφή στο Νου Γνωστική Ψυχολογία / Γνωσιακή Επιστήµη Inside the black box για µια επιστήµη του Νου Επιστροφή στο Νου Γνωστική

Διαβάστε περισσότερα

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 8: Ανάπτυξη Μνήμης

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 8: Ανάπτυξη Μνήμης Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 8: Ανάπτυξη Μνήμης Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Απάντηση στα ερωτήματα: Τι είναι η μνήμη

Διαβάστε περισσότερα

Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία. Άννα Κουκά

Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία. Άννα Κουκά Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία Άννα Κουκά 1. Οι ψυχολόγοι αναπτύσσουν διάφορες θεωρίες για να εξηγήσουν τη μάθηση και την ανάπτυξη της γνώσης Πώς μαθαίνουν τα παιδιά Για

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. σύμβολα αριθμών. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. σύμβολα αριθμών. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών σύμβολα αριθμών επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου 1 αναπαραστάσεις των αριθμών Εμπράγματες Υλικά αντικείμενα ($$$) Εικονικές (***) Λεκτικές (τρία) Συμβολικές, (3, τρία) Διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία επεξεργασίας πληροφοριών (ΕΠ) και εφαρμογές στην Π.Α.

Θεωρία επεξεργασίας πληροφοριών (ΕΠ) και εφαρμογές στην Π.Α. Θεωρία επεξεργασίας πληροφοριών (ΕΠ) και εφαρμογές στην Π.Α. Η προσέγγιση αυτή τονίζει ότι ο Πιαζέ υποτιμούσε την ικανότητα των μικρών παιδιών. Επίσης, διαφωνούν με τον Πιαζε για το αν η ανάπτυξη ακολουθεί

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

Η οργάνωση της γνώσης ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ

Η οργάνωση της γνώσης ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ Η οργάνωση της γνώσης ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ Έννοιες και κατηγορίες Σημασιολογική μνήμη (Tulving) τα θεμελιώδη συστατικά στοιχεία της: Έννοιες: νοητικές αναπαραστάσεις που χρησιμοποιούνται σε διάφορες γνωστικές

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 3: Θεωρίες Επεξεργασίας Πληροφοριών για την γνωστική ανάπτυξη

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 3: Θεωρίες Επεξεργασίας Πληροφοριών για την γνωστική ανάπτυξη Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 3: Θεωρίες Επεξεργασίας Πληροφοριών για την γνωστική ανάπτυξη Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία 3

Γνωστική Ψυχολογία 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Γνωστική Ψυχολογία 3 Ενότητα #5: Βραχύχρονη Μνήμη Διδάσκων: Οικονόμου Ηλίας ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Τι είναι μάθηση; Συμπεριφορισμός: Aλλαγή συμπεριφοράς Γνωστική ψυχολογία: Aλλαγή νοητικών δομών Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ

ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ ΔΟΜΕΣ Δομή Ομάδας Σύνολο Α και μια πράξη η πράξη είναι κλειστή ισχύει η προσεταιριστική ιδότητα υπάρχει ουδέτερο στοιχείο υπάρχει αντίστροφο στοιχείο ισχύει η αντιμεταθετική

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Η τυπική θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών

Η τυπική θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών Η θεωρία επεξεργασίας πληροφοριών: Ιστορία μέθοδοι επισκόπηση ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ Η τυπική θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών 1 Επεξεργασία Πληροφοριών Η επικρατούσα μεταφορά: ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι σαν

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία και Μάθηση. Στέλλα Βοσνιάδου Πανεπιστήµιο Αθηνών

Γνωστική Ψυχολογία και Μάθηση. Στέλλα Βοσνιάδου Πανεπιστήµιο Αθηνών Γνωστική Ψυχολογία και Μάθηση Στέλλα Βοσνιάδου Πανεπιστήµιο Αθηνών Θεωρίες της επεξεργασίας πληροφοριών Η σκέψη είναι επεξεργασία πληροφοριών Περιγραφή των δοµικών χαρακτηριστικών (περιορισµών) της σκέψης

Διαβάστε περισσότερα

Η Μνήμη Στάδια μνήμης: 1) Kωδικοποίηση. 2) Αποθήκευση. 3) Ανάσυρση

Η Μνήμη Στάδια μνήμης: 1) Kωδικοποίηση. 2) Αποθήκευση. 3) Ανάσυρση Η Μνήμη Στάδια μνήμης: 1) Kωδικοποίηση 2) Αποθήκευση 3) Ανάσυρση Ανάκληση Αναγνώριση Μοντέλα της κατεύθυνσης πολλαπλών χώρων αποθήκευσης ή πολυδομικά μοντέλα (π.χ Attkinson & Shiffrin, 1968) Aποθηκευτικοί

Διαβάστε περισσότερα

O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική. Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών

O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική. Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών Η έννοια της δραστηριότητας Δραστηριότητα είναι κάθε ανθρώπινη δράση που έχει ένα κίνητρο και ένα

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Θεωρίες Μάθησης Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Κάθε εκπαιδευτικός (εκούσια ή ακούσια) υιοθετεί μια θεωρία μάθησης. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες εκπαιδευτικές τεχνολογίες. Για την εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9 Περιεχόμενα Προλογικό Σημείωμα 9 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.1. Εισαγωγή 14 1.2 Τα βασικά δεδομένα των Μαθηματικών και οι γνωστικές απαιτήσεις της κατανόησης, απομνημόνευσης και λειτουργικής χρήσης τους 17 1.2.1. Η

Διαβάστε περισσότερα

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας;

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Για τους γονείς και όχι μόνο από το Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Ακουστικός, οπτικός ή μήπως σφαιρικός; Ανακαλύψτε ποιος είναι ο μαθησιακός τύπος του παιδιού σας, δηλαδή με ποιο τρόπο μαθαίνει

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία 3

Γνωστική Ψυχολογία 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Γνωστική Ψυχολογία 3 Ενότητα #4: Αισθητήρια Καταγραφή Διδάσκων: Οικονόμου Ηλίας ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 20

ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 20 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Χ. ΛΕΜΟΝΙΔΗΣ ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 20 Στη διδασκαλία συνήθως τα παιδιά αρχικά διδάσκονται τις

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία 3

Γνωστική Ψυχολογία 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Γνωστική Ψυχολογία 3 Ενότητα #2: Μνημονικές Δομές και Λειτουργίες Διδάσκων: Οικονόμου Ηλίας ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Σύμφωνα με τον Piaget, η νοημοσύνη είναι ένας δυναμικός παράγοντας ο οποίος οικοδομείται προοδευτικά, έχοντας σαν βάση την κληρονομικότητα, αλλά συγχρόνως

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία 3

Γνωστική Ψυχολογία 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Γνωστική Ψυχολογία 3 Ενότητα #8: Θεωρητικά μοντέλα Διδάσκων: Οικονόμου Ηλίας ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΠΑΙΤΕ ΕΠΠΑΙΚ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Δρ. Κατσιφή Χαραλαμπίδη Σπυριδούλα Σχολική Σύμβουλος. 5 ο ΜΑΘΗΜΑ «ΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ»

ΑΣΠΑΙΤΕ ΕΠΠΑΙΚ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Δρ. Κατσιφή Χαραλαμπίδη Σπυριδούλα Σχολική Σύμβουλος. 5 ο ΜΑΘΗΜΑ «ΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ» ΑΣΠΑΙΤΕ ΕΠΠΑΙΚ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 5 ο ΜΑΘΗΜΑ «ΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ» Δρ. Κατσιφή Χαραλαμπίδη Σπυριδούλα Σχολική Σύμβουλος ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2016-17 Β ΕΞΑΜΗΝΟ Λιβαδειά ΕΝΟΤΗΤΕΣ 1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΝΟΕΡΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΛΟΓΑΡΕΖΩ ΜΕ ΤO TΖΙΜΙΔΙ Μ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Γενικά θεωρητικά θέματα των νοερών υπολογισμών

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΝΟΕΡΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΛΟΓΑΡΕΖΩ ΜΕ ΤO TΖΙΜΙΔΙ Μ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Γενικά θεωρητικά θέματα των νοερών υπολογισμών ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΝΟΕΡΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΛΟΓΑΡΕΖΩ ΜΕ ΤO TΖΙΜΙΔΙ Μ Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Γενικά θεωρητικά θέματα των νοερών υπολογισμών 1.1.: Η θέση των νοερών υπολογισμών στο σύγχρονο διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι εξάσκησης της μνήμης και μέθοδοι καλυτέρευσης

Τρόποι εξάσκησης της μνήμης και μέθοδοι καλυτέρευσης Η μνήμη είναι μια νοητική ικανότητα με την οποία αποθηκεύουμε, αναγνωρίζουμε και ανακαλούμε, αλλά και αναπλάθουμε πληροφορίες ή εμπειρίες. Με άλλα λόγια, με τη μνήμη αποθηκεύουμε και διατηρούμε δεδομένα

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ενότητα 4: Θεωρίες ψυχολογικής ανάπτυξης Επεξεργασία Πληροφοριών, Bruner και προσχολική Διδάσκων: Μανωλίτσης Γεώργιος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Το μάθημα της Τεχνολογία ευκαιρία μεταγνωστικής ανάπτυξης

Το μάθημα της Τεχνολογία ευκαιρία μεταγνωστικής ανάπτυξης Το μάθημα της Τεχνολογία ευκαιρία μεταγνωστικής ανάπτυξης Χρυσούλα Λαλαζήση Σχολική Σύμβουλος Δ/μιας Eκπ/σης Αρχιτεκτόνων-Πολιτικών Μηχανικών και Τοπογράφων Μηχανικών chrlalazisi@gmail.com Πως μαθαίνουμε;

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση Μαθηµατική Μοντελοποίηση Μοντελοποίηση Απαιτητική οικονοµία και αγορά εργασίας Σύνθετες και περίπλοκες προβληµατικές καταστάσεις Μαθηµατικές και τεχνολογικές δεξιότητες Επίλυση σύνθετων προβληµάτων Μαθηµατικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ»

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ» ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ» Νικόλαος Μπαλκίζας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του σχεδίου μαθήματος είναι να μάθουν όλοι οι μαθητές της τάξης τις έννοιες της ισοδυναμίας των κλασμάτων,

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά για Διδασκαλία III

Μαθηματικά για Διδασκαλία III Μαθηματικά για Διδασκαλία III Μαριάννα Τζεκάκη Απαραίτητα στον εκπαιδευτικό Μαθηματικό περιεχόμενο γνώση Ζητήματα των στόχων της διδασκαλίας των μαθηματικών μάθησης και του σχετικού μαθηματικού περιεχομένου

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα Ενότητα 9: Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών Βασιλική Μητροπούλου-Μούρκα Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ

Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ Ομάδα Γ Βότσης Ευστάθιος Γιαζιτσής Παντελής Σπαής Αλέξανδρος Τάτσης Γεώργιος Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αρχάριοι προγραμματιστές Εισαγωγή Προβλήματα Δυσκολίες Διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

THE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION

THE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION THE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION E F R A I M F I S C H B E I N, T E L - A V I V U N I V E R S I T Y M A R I A D E R I, U N I V E R S I T Y O F P I S

Διαβάστε περισσότερα

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση 8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση Η εννοιολογική χαρτογράφηση (concept mapping) αποτελεί ένα μέσο για την αναπαράσταση των γνώσεων, των ιδεών, των εννοιών προς οικοδόμηση (Jonassen et al. 1998), των νοητικών

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Γνωστική Ψυχολογία. Πέτρος Ρούσσος

Εφαρμοσμένη Γνωστική Ψυχολογία. Πέτρος Ρούσσος 3 Εφαρμοσμένη Γνωστική Ψυχολογία (ΨΧ 90) Πέτρος Ρούσσος Η βελτίωση της μνημονικής ικανότητας Ο παράγοντας της «Εξάσκησης» Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να βελτιώσουμε το αποτέλεσμα της εξάσκησης; «Συμπυκνωμένες»

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας Άννα Κουκά Μοντέλα για τη διδασκαλία της Χημείας Εποικοδομητική πρόταση για τη διδασκαλία «Παραδοσιακή»

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Αντιπαράθεση φύσης ανατροφής η ανάπτυξη είναι προκαθορισμένη κατά την γέννηση από την

Διαβάστε περισσότερα

Ο πρώτος ηλικιακός κύκλος αφορά μαθητές του νηπιαγωγείου (5-6 χρονών), της Α Δημοτικού (6-7 χρονών) και της Β Δημοτικού (7-8 χρονών).

Ο πρώτος ηλικιακός κύκλος αφορά μαθητές του νηπιαγωγείου (5-6 χρονών), της Α Δημοτικού (6-7 χρονών) και της Β Δημοτικού (7-8 χρονών). Μάθημα 5ο Ο πρώτος ηλικιακός κύκλος αφορά μαθητές του νηπιαγωγείου (5-6 χρονών), της Α Δημοτικού (6-7 χρονών) και της Β Δημοτικού (7-8 χρονών). Ο δεύτερος ηλικιακός κύκλος περιλαμβάνει την ηλικιακή περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Σέργιος Σεργίου Λάμπρος Στεφάνου ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ 16 ο Συνέδριο Ε.Ο.Κ. 8-19 Οκτωβρίου 2016 Αξιοποίηση των Δεικτών Επάρκειας Ομαδική Εργασία Διαφοροποιημένη διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Μαθηματικά A Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Γ. Προτείνεται να αξιοποιηθούν διδακτικά τα παρακάτω «ψηφιακά δομήματα» από τα εμπλουτισμένα σχ. εγχειρίδια. Προτείνεται να μην

ΤΑΞΗ: Γ. Προτείνεται να αξιοποιηθούν διδακτικά τα παρακάτω «ψηφιακά δομήματα» από τα εμπλουτισμένα σχ. εγχειρίδια. Προτείνεται να μην ΤΑΞΗ: Γ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: Βιβλίο μαθητή, Μαθηματικά Γ Δημοτικού, 2015, ένα τεύχος Τετράδιο εργασιών, Μαθηματικά Γ Δημοτικού, 2015, α τεύχος Τετράδιο εργασιών, Μαθηματικά Γ Δημοτικού, 2015, β τεύχος Τετράδιο

Διαβάστε περισσότερα

Βετεράνοι αθλητές. Απόδοση & Ηλικία. Βασικά στοιχεία. Αθλητισμός Επιδόσεων στη 2η και 3η Ηλικία. Γενικευμένη θεωρία για τη

Βετεράνοι αθλητές. Απόδοση & Ηλικία. Βασικά στοιχεία. Αθλητισμός Επιδόσεων στη 2η και 3η Ηλικία. Γενικευμένη θεωρία για τη Αθλητισμός Επιδόσεων στη 2η και 3η Ηλικία. Γενικευμένη θεωρία για τη Διατήρηση η της αθλητικής απόδοσης 710: 8 η Διάλεξη Μιχαλοπούλου Μαρία Ph.D. Περιεχόμενο της διάλεξης αυτής αποτελούν: Αγωνιστικός αθλητισμός

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχολογία Ενότητα 10: Μνήμη: Δομικά μέρη και Λειτουργία

Εισαγωγή στην Ψυχολογία Ενότητα 10: Μνήμη: Δομικά μέρη και Λειτουργία Εισαγωγή στην Ψυχολογία Ενότητα 10: Μνήμη: Δομικά μέρη και Λειτουργία Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Παρουσίαση της μνημονικής

Διαβάστε περισσότερα

Ο όρος μεταγνώση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη γνώση μας για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε, θυμόμαστε, σκεφτόμαστε και ενεργούμε, με

Ο όρος μεταγνώση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη γνώση μας για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε, θυμόμαστε, σκεφτόμαστε και ενεργούμε, με 8 Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Μεταγνώση και μεταγνωστικές διεργασίες Μεταγνώση (1) Cogito ergo sum (Descartes, 1628) Ο όρος μεταγνώση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη γνώση μας για τον τρόπο με τον

Διαβάστε περισσότερα

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Διαβάστε προσεκτικά την λίστα που ακολουθεί. Ποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται θεωρείτε ότι θα συνέβαλαν περισσότερο στην προώθηση του γραμματισμού των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος»

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Παράγοντες που επιδρούν στη μάθηση Η σοβαρότητα του αυτισμού Το επίπεδο της νοητικής τους ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

ιαχωρισµός σηµασιολογικής και επεισοδιακής µνήµης( Tulving,1972)

ιαχωρισµός σηµασιολογικής και επεισοδιακής µνήµης( Tulving,1972) Πώς είναι οργανωµένες οι έννοιες; Είδηµνήµης ιαχωρισµός σηµασιολογικής και επεισοδιακής µνήµης( Tulving,1972) Σηµασιολογική µνήµη: οι γενικές γνώσεις που έχει κάποιος για έννοιες, βασικές αρχές και νοήµατα,

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Πρόλογος... 13

Περιεχόμενα. Πρόλογος... 13 Περιεχόμενα Πρόλογος... 13 Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία... 17 1. Γνωστική Ψυχολογία... 17 2. Ιστορική αναδρομή... 19 2.1. Οι πρόδρομοι... 19 2.2. Επιδράσεις από άλλες επιστήμες... 20 2.2.1.

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Μάθηση και κατάκτηση των Μαθηματικών ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ 1/2 Με τον όρο αριθμητική νοείται η μάθηση πρόσθεσης, αφαίρεσης,

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Πέρα όµως από την Γνωσιακή/Εννοιολογική ανάλυση της δοµής και του περιεχοµένου των σχολικών εγχειριδίων των Μαθηµατικών του Δηµοτικού ως προς τις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να μιλούν? Προσπαθώντας να επικοινωνήσουν Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να γράφουν? Μαθαίνoυν να γράφουν γράφοντας Η γραφή λύνει προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Αναγνωστική ετοιμότητα Παλαιότερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι: υπάρχει μια συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου- Υπολογιστή & Ευχρηστία

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου- Υπολογιστή & Ευχρηστία Αλληλεπίδραση Ανθρώπου- Υπολογιστή & Ευχρηστία Ενότητα 2: Ο Άνθρωπος Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά της Φύσης και της Ζωής

Μαθηματικά της Φύσης και της Ζωής Μαθηματικά της Φύσης και της Ζωής Τάξη: Ε Η ομάδα χορού 1. Σε μια ομάδα παραδοσιακών χορών συμμετέχουν 39 αγόρια και 23 κορίτσια. Κάθε εβδομάδα προστίθενται στην ομάδα 6 νέα αγόρια και 8 νέα κορίτσια.

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32)

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Διάλεξη 1 Εισαγωγή, ορισμός και ιστορία της Γνωστικής Ψυχολογίας Πέτρος Ρούσσος Μερικά διαδικαστικά http://users.uoa.gr/~roussosp/gr/index.htm http://eclass.uoa.gr/courses/ppp146/

Διαβάστε περισσότερα

Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη. Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη. Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Βασική βιβλιογραφία Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την 1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την παλαιότερη γνώση τους, σημειώνουν λεπτομέρειες, παρακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

ΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ασχολήθηκα 30 χρόνια με τη διδασκαλία των Μαθηματικών του Γυμνασίου, τόσο στην Μέση Εκπαίδευση όσο και σε Φροντιστήρια. Η μέθοδος που χρησιμοποιούσα για τη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 5: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: III

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 5: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: III ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Θεματική Ενότητα 5: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: III Θεματική Ενότητα 5: Στόχοι: Η εισαγωγή των φοιτητών στην ψυχολογική προσέγγιση της Σχολής

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη Ενότητα 3 Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών: Βασικές Αρχές και Κριτική Θεώρηση Ελευθερία

Διαβάστε περισσότερα

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4.1. Αποτελέσματα από το πρόγραμμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης δασκάλων και πειραματικής εφαρμογής των νοερών

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Οι μαθηματικές έννοιες και γενικότερα οι μαθηματικές διαδικασίες είναι αφηρημένες και, αρκετές φορές, ιδιαίτερα πολύπλοκες. Η κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Y404. ΔΙΜΕΠΑ: ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Β ΦΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΕ ΜΑΘΗΤΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΛΕΜΟΝΙΔΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΕΜ: 3734 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Τι είναι Μαθηματικά; Ποια είναι η αξία τους καθημερινή ζωή ανάπτυξη λογικής σκέψης αισθητική αξία και διανοητική απόλαυση ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Εννοιολογική χαρτογράφηση Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

6. ΠΡΟΣΟΧΗ. Ο William James (1890) και άλλοι από τους πρώτους ψυχολόγους μελέτησαν την προσοχή με τη μέθοδο της ενδοσκόπησης.

6. ΠΡΟΣΟΧΗ. Ο William James (1890) και άλλοι από τους πρώτους ψυχολόγους μελέτησαν την προσοχή με τη μέθοδο της ενδοσκόπησης. 6. ΠΡΟΣΟΧΗ Σε τι αναφέρεται η προσοχή; Η προσοχή είναι μία αυτόνομη διεργασία του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την οποία οι αισθήσεις εστιάζουν σε συγκεκριμένα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. ΙΣΤΟΡΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ Α ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ:

ΤΑΞΗ Α ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: ΤΑΞΗ Α ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: Βιβλίο μαθητή, Μαθηματικά Α Δημοτικού, 2015, α τεύχος Βιβλίο μαθητή, Μαθηματικά Α Δημοτικού, 2015, β τεύχος Τετράδιο εργασιών, Μαθηματικά Α Δημοτικού, 2015, α τεύχος Τετράδιο

Διαβάστε περισσότερα

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες 2. Πηγή δυσκολιών για την ατομική θεωρία Η ατομική θεωρία περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες Η καθημερινή αισθητηριακή εμπειρία υπαγορεύει ότι : τα στερεά και τα υγρά είναι συνεχή - π.χ. το έδαφος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού. Νοέμβρης 2012 1/11/2012. Φιλοσοφία διδασκαλίας. What you learn reflects how you learned it.

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού. Νοέμβρης 2012 1/11/2012. Φιλοσοφία διδασκαλίας. What you learn reflects how you learned it. Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού Νοέμβρης 2012 Χρύσω Αθανασίου (Σύμβουλος Μαθηματικών ) Ελένη Δεληγιάννη (Συγγραφική Ομάδα) Άντρη Μάρκου (Σύμβουλος Μαθηματικών) Ελένη Μιχαηλίδου (Σύμβουλος Μαθηματικών)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ ΧΑΛΑΣΜΑ ΔΕΚΑΔΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ ΧΑΛΑΣΜΑ ΔΕΚΑΔΑΣ ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ ΧΑΛΑΣΜΑ ΔΕΚΑΔΑΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Υπολογισμοί και εκτίμηση Αρ2.11 Αναπαριστούν καταστάσεις πρόσθεσης, αφαίρεσης, πολλαπλασιασμού, τέλειας και ατελούς διαίρεσης,

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Ένα αρχέγονο ερώτηµα Τι είναι η γνώση; Ποια η διαδικασία του γνωρίζειν; θεωρίες, επιστημολογίες, μεταφορές και πρακτικές στην τάξη των μαθηματικών Μάθηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Εισαγωγή Ενεργός συμμετοχή Κοινωνική αλληλεπίδραση Δραστηριότητες που έχουν νόημα Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις Χρήση στρατηγικών Ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και εσωτερική σκέψη

Διαβάστε περισσότερα

EDUP-332 Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Νηπιαγωγείο

EDUP-332 Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Νηπιαγωγείο EDUP-332 Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Νηπιαγωγείο Συνάντηση 2 Βασικές πρωτομαθηματικές δεξιότητες: σύγκριση, σειροθέτηση, εκτίμηση Ο Τζέρεμι και η Τζάκι Ο Τζέρεμι και η αδερφή του η Τζάκι συζητούσαν

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση Ενότητα # 1.2: Η προοπτική των βασικών αρχών της φύσης των Φυσικών Επιστημών στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ MATHDebate - Η Φωνή των Φοιτητών - Ψάχνοντας την Αριστεία στην Εκπαίδευση Μαθηματικών μέσω της Αύξησης των Κινήτρων για Μάθηση (project 2016-2018) mathdebate.eu Σύντομη

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικές διαφορές στην κατάκτηση της Γ2. Ασπασία Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε

Ατομικές διαφορές στην κατάκτηση της Γ2. Ασπασία Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε Ατομικές διαφορές στην κατάκτηση της Γ2 Ασπασία Χατζηδάκη, Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε 2011-12 Α. Παράμετροι που επηρεάζουν την εκμάθηση μιας Γ2 Πολλές παράμετροι επηρεάζουν τη διαδικασία αυτή. Σύμφωνα με τον

Διαβάστε περισσότερα

Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Ένα αρχέγονο ερώτημα Τι είναι η (μαθηματική) γνώση; Ποια η διαδικασία του γνωρίζειν; θεωρίες, επιστημολογίες, μεταφορές και πρακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος

Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος Η Τζούλι και η μαμά της έχουν βγει για να αγοράσουν ένα τζιν για το σχολείο. Παρατηρούν έναν πάγκο με την εξής ταμπέλα πάνω: 40% έκπτωση των τιμών στις ετικέτες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 8: Γνωστική επανάσταση/τομείς της ψυχολογίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 8: Γνωστική επανάσταση/τομείς της ψυχολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Θεματική Ενότητα 8: Γνωστική επανάσταση/τομείς της ψυχολογίας Θεματική Ενότητα 8: Στόχοι: Η εξοικείωση των φοιτητών με τις επιδράσεις, από άλλες

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Πακλατζόγλου Σοφία Μουράτογλου Νικόλαος Καρολίδου Σωτηρία Παζάρσκη Γεωργία Γιολάντα ΠΕΣΥΠ 3 Απριλίου 2017 Θεσσαλονίκη Η μάθηση είναι διαδικασία πρόσκτησης

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικογνωστικές θεωρίες μάθησης. Διδάσκουσα Φ. Αντωνίου

Κοινωνικογνωστικές θεωρίες μάθησης. Διδάσκουσα Φ. Αντωνίου Κοινωνικογνωστικές θεωρίες μάθησης Διδάσκουσα Φ. Αντωνίου Περίγραμμα Νοοκατασκευαστική θεώρηση της μάθησης Ιστορικό υπόβαθρο Top-down * bottom up Ομαδοσυνεργατική μάθηση Νοοκατασκευαστικές μέθοδοι στην

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΕΨΗ 30/11/2001. Εισαγωγή στην Ψυχολογία Σκέψη Στέλλα Βοσνιάδου

ΣΚΕΨΗ 30/11/2001. Εισαγωγή στην Ψυχολογία Σκέψη Στέλλα Βοσνιάδου ΣΚΕΨΗ Έννοιες Κλασσική θεωρία: αναγκαία και επαρκεί καθοριστικά γνωρίσµατα Θεωρία των προτύπων: Rosch Medin & Murphy Barsalou Αριθµός µετασχηµατισµών από το πρότυπο Η αναγνώριση των γεωµετρικών σχηµάτων,

Διαβάστε περισσότερα

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος Περιεχομένα Ενότητες δραστηριοτήτων Μικρή ιστορία για τη δημιουργικότητα Ποιος θέλει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: σύγχρονες αναγνώσεις Καβάλα 14/11/2015 ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2 Γιατί αλλαγές; 1 3 Για ουσιαστική μαθηματική ανάπτυξη, Σύγχρονο πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΒΟΛΕΪ Η μάθηση μιας κίνησης είναι το σύνολο των εσωτερικών

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Γ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης

Μαθηματικά Γ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Μαθηματικά Γ Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση της προϋπάρχουσας

Διαβάστε περισσότερα