ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Transcript

1 ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Τόμος Α /

2

3 Αγαπητοί φίλοι και φίλες, Η έκδοση που κρατάτε στα χέρια σας συγκεντρώνει στις σελίδες της τα βραβευμένα ποιήματα και διηγήματα όλων των Λογοτεχνικών Διαγωνισμών που έχει μέχρι σήμερα διοργανώσει η «Πολιτιστική Εννεάδα», το περιοδικό που εκδίδει ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας. Πρόκειται για διηγήματα και ποιήματα που απέσπασαν Βραβεία ή Επαίνους κατά τη διάρκεια του 1ου το 2002, του 2ου το 2003 και του 3ου το 2005, Λογοτεχνικού Διαγωνισμού Ποίησης-Διηγήματος Δυτικής Αθήνας. Η «Εννεάδα» διοργανώνει φέτος τον 4ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Ποίησης-Διηγήματος. Όσοι και όσες διακριθούν σ αυτόν θα τιμηθούν σε ειδικά προγραμματισμένη γι αυτόν το σκοπό τελετή που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 11 Μαρτίου, στα πλαίσια του 2ου Διαδημοτικού Φεστιβάλ Τεχνών Δυτικής Αθήνας. Έτσι, δίπλα στις Εικαστικές Τέχνες και τη Μουσική, η Λογοτεχνία θα έχει τη δική της ξεχωριστή θέση. Είναι γεγονός πως οι Λογοτεχνικοί Διαγωνισμοί της «Εννεάδας», εδώ και μια 5ετία, αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία κι ένα ουσιαστικό βήμα έκφρασης των λογοτεχνών της Δυτικής Αθήνας. Όμως ο Α.Σ.Δ.Α. και οι Δήμοι της Δυτικής Αθήνας δεν επαναπαύονται στις δάφνες τους! Συνεχίζουν, εγκαινιάζοντας φέτος ένα νέο πρωτοποριακό θεσμό: πρόκειται για την 1η Έκθεση Βιβλιοθήκης Δυτικής Αθήνας που διοργανώνεται στο περιθώριο του 2ου Διαδημοτικού Φεστιβάλ Τεχνών Δυτικής Αθήνας Ο επισκέπτης του Φεστιβάλ θα έχει μ αυτήν την ευκαιρία, τη χαρά αλλά και τη δυνατότητα να δει για πρώτη φορά συγκεντρωμένες τις πολιτιστικές εκδόσεις των Δήμων αλλά και δεκάδες βιβλία λογοτεχνών της «δυτικής όχθης»! Αυτό βέβαια είναι το πρακτικό επακόλουθο της μελέτης, της έρευνας και της συστηματικής καταγραφής του λογοτεχνικού δυναμικού της Δυτικής Αθήνας που ο Α.Σ.Δ.Α. πραγματοποίησε τα προηγούμενα χρόνια. Το σύνολο των προσπαθειών μας, όλη αυτή τη μακρά περίοδο, αποδεικνύει ότι με συνέπεια και επιμονή επιχειρούμε να αναδείξουμε και να στηρίξουμε με κάθε τρόπο τους λογοτέχνες της Δυτικής Αθήνας. Οι αναγνώστες αυτής της έκδοσης μπορούν να πάρουν από πρώτο χέρι μια γεύση απ τη μαγεία της λογοτεχνίας, την ομορφιά του ποιητικού λόγου και της διήγησης. Μπορούν να συν-ταξιδεύσουν με τα μοναδικά και αναντικατάστατα συναισθήματα και τις εμπειρίες που μόνο η ανάγνωση ενός βιβλίου μπορεί να προσφέρει. Καλή ανάγνωση! Ο Πρόεδρος του Α.Σ.Δ.Α. Παναγιώτης Μπιτούνης 3

4 1ος ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Δ. ΑΘΗΝΑΣ-2002 Στον 1ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Δυτικής Αθήνας, έλαβαν μέρος συνολικά 111 λογοτέχνες. Τα βραβεία απέσπασαν οι εξής συμμετέχοντες: Στην κατηγορία της ποίησης: 1ο Βραβείο: Σπύρος Τσοτάκος για το έργο «Αναμονής Ανθοφορία» 2ο Βραβείο: Ευστράτιος Μαραγκός για το έργο «Γράφω την αρχή» 3ο Βραβείο: Γρηγόρης Περγάρης για το έργο «Ερωτικό» 1ος Έπαινος: Χριστίνα Σπύρου για το έργο «Στην αυλή των Θαυμάτων» 2ος: Ευτυχία Βλαχονάτσου για το έργο «Αράπικα τσιγάρα» 3ος: Κων/νος Τζιβράς για το έργο «Ελλάδα» Στην κατηγορία του διηγήματος: 1ο Βραβείο: Δημήτρης Πατέλης για το έργο «Της Αγίας Καθηγήτριας» 2ο Βραβείο: Ευαγγελία Ρουμελιώτου- Δαρσινού για το έργο «Το πτυχίο» 3ο Βραβείο: Το μοιράστηκαν οι: Βασίλης Σακκάς για το έργο «Χριστουγεννιάτικη γιορτή» και Αντώνης Ξυνός για το έργο «Άνθρωπος της διπλανής πόρτας». 1ος Έπαινος: Κατερίνα Ρόζη για το έργο «Τρίτο σκαλοπάτι». 2ος: Δημήτρης Λουκάς για το έργο «Καλά Χριστούγεννα» 3ος: Χαράλαμπος Ματσαμάκης για το έργο «Δώδεκα Ιούδες» Τις επιτροπές αξιολόγησης των έργων συνέθεσαν καταξιωμένοι λογοτέχνες από τη Δυτική Αθήνα. Για την ποίηση οι ποιητές: Ελευθερία Αναγνωστάκη- Τζαβάρα (Γεν. Γραμματέας της Ε. Ε. Λ. και μέλος της επιτροπής κρίσης νέων μελών), Νίκος Δεληγιάννης (μέλος της επιτροπής κρίσης της Ε.Ε.Λ.), Κώστας Μπίσδας (μέλος επίσης της Ε.Ε.Λ.) Για το Διήγημα οι συγγραφείς: Γιάννα Φασιλή (μέλος της επιτροπής κρίσης νέων μελών της Ε.Ε.Λ), Δημήτρης Βαρβαρήγος, (μέλος της Ε.Ε.Λ.), Αλέξανδρος Βαγενάς (φιλόλογος με ειδικές σπουδές στο Λονδίνο στην συγκριτική Λογοτεχνία και κριτική λογοτεχνικών κειμένων). Ο Πρόεδρος του ΑΣΔΑ κ. Παναγιώτης Μπιτούνης απευθυνόμενος στους λογοτέχνες, διακριθέντες και μη, είπε μεταξύ άλλων: «Η προσωπική έκφραση και δημιουργία είναι η βάση του πολιτισμού, ο οποίος όμως ανθίζει και φτάνει στην ακμή του μέσα από τη συμμετοχή και την συνεργασία. Πιστεύουμε ότι η πολιτιστική πολιτική απαιτεί νέες απόψεις και προτάσεις, δημιουργικό διάλογο και κυρίως ενότητα. Ο ΑΣΔΑ με τη δημιουργία του Γραφείου Πολιτισμού, το πολιτιστικό περιοδικό του, την ΕΝΝΕΑΔΑ και με τους νέους θεσμούς, όπως ο «Λογοτεχνικός Διαγωνισμός», η «Διαδημοτική Έκθεση Εικαστικών» αλλά και η «Διαδημοτική Έκθεση Παιδικής Τέχνης» θέτει τις βάσεις για μια συνολική πολιτιστική ανάπτυξη. Προσωπικά θέλω να υποσχεθώ πως θα συνεχίσω να στέκομαι κοντά στους καλλιτέχνες της Δυτικής Αθήνας, σ αυτούς τους ακούραστους εργάτες του πνεύματος, ανταποκρινόμενος με όλες μου τις δυνάμεις, στο μεγάλο χρέος που όλοι εμείς που ασχολούμαστε με την Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουμε απέναντί τους». 4

5 ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΟΙΗΣΗΣ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ «Αναμονής Ανθοφορία» του Σπύρου Τσοτάκου Ένα κύμα ξεπλένει την αλληγορία Των φυγόκεντρων βημάτων. Περιαυγής Η μουσική Των αιχμαλώτων δακρύων. Ακροβατεί κονίαμα νοσταλγικό Στις κορφές μου. Ευώνυμο το Σήμερα Και Αειθαλές το Αύριο. Το ακροτελεύτιο Αντίο Κι οι λέξεις των πυρακάνθων σωμάτων Που σιωπούν. Εδώ Καταμεσής ατέρμονων αστρικών ιριδισμών Περιμένοντας στο σκοτάδι Μόνος, μέσα μου Σαν ακρωτήρι. του Ευστράτιου Μαραγκού 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ «Γράφω την αρχή» Αδράχνω τις πρωινές ακτίνες του ηλίου, την ώρα που ο δαυλός των οραμάτων αρχίζει να βυθίζεται σε σκοτεινό πέλαγος...και έτσι γράφεται η αρχή. Σπαθίζω με δύναμη το ακατέργαστο μέταλλο των αξιών, για να το διαχωρίσω από τα ταπεινά συστατικά του χώματος... και έτσι γράφεται η αρχή. Σφυρηλατώ σωρούς από ταξίδια, επάνω στις φτερούγες ενός γλυκόλαλου αηδονιού...και έτσι γράφεται η αρχή. Χαράσσω μια νέα πορεία στην επιφάνεια του χάρτη της φαντασίας, ενώ παράλληλα 5

6 δέχομαι προσανατολισμό από την αγλαή Ηώ...και έτσι γράφεται η αρχή. Λαξεύω τον απαρχαιωμένο λίθο του λογισμού - που φωλιάζει κρυφά στη θέση του Ηνίοχου- όταν ήδη το πέπλο της νύχτας έχει φθαρεί ολοκληρωτικά... και έτσι γράφεται η αρχή. Ιχνογραφώ τις χορδές του συναισθήματος με τις δροσοσταλίδες του αγρού, υπό την ευοίωνη σκιά κυμάτων ευτυχίας...και έτσι γράφεται η αρχή. Χρωματίζω εκ των προτέρων τα ιδανικά με βαφές πολύφωνες, μήπως και φυσήξει ο αγέρας της μακράς λήθης...και έτσι γράφεται η αρχή. Χρυσώνω την εικόνα της αυγής μέσα στο εργαστήρι της αθανασίας, γιατί είναι επιβράβευση δίκαιη να αστράφτει παντοτινά η προσφορά της...και έτσι γράφεται και θα γράφεται η αρχή. 6

7 Ευγενία Πέζα -Ψαρώνη «Δέντρο» Μελάνι σε χαρτί 7

8 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ «Ερωτικό» του Γρηγόρη Περγάρη Αναπάντεχα τον γνώρισα. Φτεροκοπούσε, αργόσχολα, κυνηγώντας το φως. Αποξεχάστηκα, να μετρώ τα παιχνίδια του ως το σούρουπο. Ο Έρωτας της Άνοιξης είναι το άτακτο παιδί που ιδρώνει στα φύλλα των δέντρων. Ο Έρωτας της Άνοιξης είναι ο ρυθμός των λουλουδιών που χορεύουν στις πνοές του ανέμου. Ο Έρωτας της Άνοιξης είναι το φεγγάρι τ Απρίλη. Μια τρέλα κυριαρχεί στη σκέψη μου. Θα την αλυσοδέσω με λέξεις Και θα την σύρω ως το λευκό χαρτί. Ξάπλωσα να κοιτώ τον ουρανό. Εκτόξευσα τις επιθυμίες στα σύννεφα. Τα χέρια της νύχτας τυλίχτηκαν στο λαιμό μου. Το τραγούδι που βγήκε ήταν ερωτικό. «Φεγγάρι τ Απρίλη μοιάζεις με θάλασσα μελαχρινή, απέραντη, τρικυμισμένη. Φεγγάρι τ Απρίλη μπαίνεις στα όνειρα Απρόσκλητο, σιωπηλό, ολόγυμνο. Φεγγάρι τ Απρίλη καις το κορμί μου την κάθε Άνοιξη». Όλη τη νύχτα στην αγκαλιά της Άνοιξης Μετρούσα τ αστέρια μέχρι να τα μαζέψει το φως. Όλη τη νύχτα ψαχούλευα τα σύννεφα Να βρω το φεγγάρι Το φεγγάρι μου. Όλη τη νύχτα το κορμί μου καίγονταν δείχνοντας με φωτιά το δρόμο στην ευτυχία να ρθει. Απόμεινα στην αγκαλιά της Άνοιξης Συντροφιά με την τρέλα μου και τα λευκά χαρτιά να με κοιτάζουν σαν τεράστια στόματα. 8

9 1ος ΕΠΑΙΝΟΣ «Στην Αυλή των Θαυμάτων» της Χριστίνας Σπύρου Π 1: Είστε σίγουρος; Είμαι πράγματι μια θάλασσα βαθιά; Μα εγώ το τρέμω το νερό. Σβήνω. Τουλάχιστον, γνωρίζετε, καταφέρνω να αναδύομαι στην επιφάνεια; Π 2: Όμορφος αυτός ο χειμώνας της αναμονής, του ρευστού και της θλίψης... Και τα έπη. Όμορφα. Αφού είναι πτερόεντα. της Ευτυχίας Βλαχονάτσου Με κούτες από αράπικα τσιγάρα μπαρκάρω στο καράβι κι όπου βγάλει κι αν θυμηθώ το πρόσωπό σου πάλι θ ανοίξουν οι πληγές μου, σα φουγάρα που μες τα σπλάχνα τους φωτιές ανάβουν, όμως μονάχα ο καπνός ξεφεύγει σαν το μπουρίνι πού ρχεται και φεύγει τα λόγια σου, τ άδειο μυαλό μου σκάβουν. Φύκια είναι τα μαλλιά σου που με σέρναν μες της καρδιάς σου τα ανήλιαγα κοχύλια από το να με φαρμακώνει η ζήλια, τα κύματα στον πάτο ας με παίρναν γιατί έτσι κι αλλιώς, με έχεις ξεγραμμένο σας αγαπάω, άλλα κρίματα δεν έχω τη βάρδια μου να κάνω δεν αντέχω κατράμι μάτια, στόμα ματωμένο. Καταμεσής στο πέλαγο η γοργόνα χαμογελάει με το δικό σου στόμα την αρμυρή στα μάτια μου σταγόνα 2ος ΕΠΑΙΝΟΣ «Αράπικα τσιγάρα» 9

10 λογιάζω για θαλασσινό νερό, στην αφρισμένη θάλασσα θα πέσω στην αγκαλιά της μήπως και χωρέσω γιατί η δική σου είναι μία πόλη που ξένος είμαι μοναχά εγώ. του Κωνσταντίνου Τζιβρά 3ος ΕΠΑΙΝΟΣ «Ελλάδα» Ακτή με βράχια ώρα δώδεκα και να παίζει κρυφτό ο ήλιος με το κίτρινο των σπάρτων στη ρεματιά πλατάνια να συντροφεύουνε τ αηδόνι μια κούπα θάλασσα στον πρωϊνό καφέ του αγωγιάτη κι από πάνω ο ήλιος να στοιβάζει αλάτι στις αλυκές. Στις πέντε το πρωϊ να ζωντανεύουνε οι πόλεις αντάμα οι φωνές του λαχειοπώλη με τις ψεύτικες ελπίδες χώρια τα γέλια των παιδιών στο κενό της μάθησης χίλια καντάρια ζάχαρη για να γλυκάνουνε οι πίκρες μας με τιττιβίσματα σε θάλασσες αιώνων. 10

11 Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου «Στο νησί» Μελάνι σε χαρτί 11

12 ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ 1o ΒΡΑΒΕΙΟ «Της Αγίας καθηγήτριας» του Δημήτρη Πατέλη Ώρες δουλεύαμε με τον φίλο μου τον Σωτήρη, Πολιτικό Μηχανικό και πέντε χρόνια μεγαλύτερό μου, το κοστολόγιο για τη θεμελίωση της νέας γέφυρας στη διασταύρωση Ιεράς οδού και Κηφισού. Οι παλαιές που φτιάχτηκαν το 1981, ήταν πια ασύμφορες και η Πατρίδα προγραμμάτισε το γκρέμισμα τους και τη κατασκευή νέων, να δείξει καλύτερο πρόσωπο, στους Ολυμπιακούς αγώνες του Μετά τις τρεις το απόγευμα, κοίταζε συνεχώς το ρολόι του και φαντάστηκα, πως κάποιο τηλέφωνο σημαντικό περίμενε. Μα γύρω στις τέσσερις, άφησε τον υπολογιστή και φόρεσε το σακάκι του βιαστικά και αμήχανα, σαν αλλού να ταξίδευε. -Εδώ θα διακόψουμε, γιατί στις πέντε έχω κάποια κηδεία να πάω. Δεν του απάντησα αλλά διάβασε στο βλέμμα μου κάποιο ερωτηματικό και συνέχισε σαν κοντοστάθηκε στη πόρτα. -Αν το θέλεις, συνόδεψέ με, το έχω ανάγκη. Αισθάνομαι άσχημα, αναπνέω δύσκολα. Βρεθήκαμε στο Τρίτο Νεκροταφείο, έψαξε στους νεκροθαλάμους και στάθηκε μπροστά σε κάποιον που έγραφε απ έξω. «Κλεαρέτη Σ. Καθηγήτρια Μαθηματικών Ετών 84». Μπήκαμε μέσα, πρώτος αυτός, σταθήκαμε σε μια μικρή σειρά συγγενών και σαν ήλθε η ώρα του να προσκυνήσει, με κατέπληξε. Όλοι οι άλλοι φιλούσαν την εικόνα, το φέρετρο, ενώ αυτός φίλησε την αναπαυμένη, λιγόσαρκη, καταρυτιδωμένη γριούλα στα χείλη και μάλιστα με κάποια διάρκεια. Σαν βγήκαμε έξω, κάτσαμε στο απέναντι παγκάκι, μπροστά από τους Οικογενειακούς τάφους και τον κοίταζα να έχει κρατημένο το κεφάλι του, σαν να ταξίδευε. Ύστερα ανασηκώθηκε και μίλησε πρώτος. -Βάζω στοίχημα πως σε παραξένεψα, μα δεν είμαι αδικαιολόγητος. Ακούμπησε πίσω το κεφάλι στον ευκάλυπτο που στήριζε το παγκάκι και μίλησε σιγά, σαν να υπαγόρευε κάποια αμαρτήματά του στο Θεό. -Ζούσαμε τότε στην Ερμούπολη, πριν πενήντα χρόνια. Ήμουνα δεκάξι χρονών, στην ηλικία που τ αγόρια δεν είναι ούτε μωρά να τα κανακέψεις ούτε και άντρες να τ αγαπήσεις και να συνδεθείς μαζί τους. Σ αυτά, πρόσθεσε πως ήμουνα και μπιμπικιάρης στα μάγουλα. Αλλά είχε αρχίσει να μου αρέσει πολύ το γυναικείο σώμα, δείγμα πως μέσα μου η σάλπιγγα βάραγε για ξύπνημα. Επαρχία όμως και νοοτροπία δολοφονική για ένα αγόρι... Μια φορά τόλμησα να κοιτάξω μια θειά μου, της μάνας μου αδελφή, στο στήθος σαν έσκυψε να μαζέψει ένα χαλί και με κατακεραύνωσε. -Είσαι και ματιάρικο ζουλάπι και μου τράβηξε ένα χαστούκι που είδα όλο τον Γαλαξία να περνάει μπροστά μου. Και φυσικά σαν γυναικούλα δεν έχασε την ευκαιρία να μη το πει της μάνας μου, για να με φιλοδωρήσει και αυτή δυο μπάτσους. Και δυο μήνες αργότερα, σαν κρυφοκοίταξα μια μεγάλη μου ξαδέλφη, τριαντάρα, που ασβέστωνε τις πλάκες στο καλντερίμι, μου κοπάνησε δυο με τον μπλάστρι και με στόλισε καρούμπαλα. Έτσι αυγάτεβε η 12

13 σεξουαλική μου πείρα μέχρι που μια μέρα μου λέει η μάνα μου. -Εδώ να, σου έχω δείγματα κουμπιών που μου λείπουνε. Τράβα στη θεία σου την Κλεαρέτη μήπως έχει όμοια να μου δανείσει. Πρόσεχε, είναι καθηγήτρια! Θεία μου ήταν, από τριτοξαδέλφη της μάνας μου, είκοσι χρόνια μεγαλύτερή μου, μιά γυναικάρα με άντρα δικαστικό. Σαν χτύπησα την πόρτα, άκουσα ένα εμπρός και σαν μπήκα, βρήκα την μακροθεία μου να σιδερώνει, φορώντας ένα κοντό παντελόνι και ένα εφαρμοστό μπλουζί, που την έκανε αξιοθέατη. Τη θαύμασα με τα δύο μάτια, μα σαν με κοίταξε, αφήνοντας σε μια άκρη το βαποράκι, ξέρεις έτσι λέγαμε παλιά τα σύνεργα του σιδερώματος, πάγωσα μέχρι τα νύχια. Σκέφτηκα πως αφού οι πολύ απλές γυναικούλες με δείρανε, αυτή που ήταν και κοτζάμ καθηγήτρια, θα με σκότωνε... Σταμάτησε, ξεροκατάπιε με δυσκολία κοιτάζοντας την εκκλησία που θα γινόταν η τελετή και συνέχισε, πιο ψύχραιμα τώρα. -Τίποτε δεν έγινε απ ότι φοβόμουνα και λαχτάρησα. Με κοίταξε γελώντας, χωρίς να με ρωτήσει ποιος ήμουνα και μου ανταπέδωσε το θαυμασμό μου, μ ένα φιλί στο μάγουλο. Έπειτα, αφού έμαθε τι ήθελα, μου είπε να καθίσω στον μεγάλο καναπέ κι εκείνη πήγε στο μέσα δωμάτιο. Σαν γύρισε με τρατάρισε γλυκό μελιτζανάκι και μέχρι να το φάω ξαναπήγε μέσα και έφερε ένα όμορφο μικρό μπαουλάκι, χαλκοντυμένο. -Εδώ να φυλάω τα κουμπιά τα παλιά, για κάθε ζήτηση Σωτηράκι. Έλα να ψάξουμε να βρούμε κάτι για την μαμά σου. Έλα κοντά, τέσσερα μάτια ψάχνουν καλύτερα. Έκατσε πλάι μου, άνοιξε το μπαουλάκι κι άρχισε να σκαλίζει. Σε κάθε ένα που εύρισκε να ταιριάζει, μου έγνεφε ν ανοίξω την παλάμη μου, να το τοποθετήσει μέσα. Δεν ξέρω αν έτσι νόμιζα ή έτσι ήταν πράγματι, κρατούσε τα δάκτυλά της αρκετά μέσα στη φούχτα μου κι ήταν εκείνη η επαφή με το δέρμα της, μια δική μου ταυτόχρονη, Ανάσταση και Ανάληψη. Σαν τα βρήκαμε όλα, με συνόδεψε μέχρι τη πόρτα με το χέρι στον ώμο μου και πριν την ανοίξει, με κοίταξε παίζοντας μια συμφωνία για μάτια και βλέφαρα, που νόμιζα πως άκουγα τις σάλπιγκες του Παραδείσου. Όλα περίμενα να τ ακούσω, εκτός από αυτά που μου είπε. Λόγια που τα κράτησε η μνήμη και η καρδιά χιλιοκάρφωτα, στη πιο καλή μεριά τους. -Μ αρέσει ο τρόπος που με κοιτάς. Ο θαυμασμός σου είναι αθώος και γοητευτικός. Και ξέρεις τι έκανε μετά; Με κοίταξε με πιότερη γλυκύτητα και φέρνοντάς με πιο κοντά της, μου έπιασε το αριστερό χέρι και το ακούμπησε στο στήθος της. Με ένιωσε πως ήμουν έτοιμος για απογείωση και με άφησε ένα λεπτό να ηρεμήσω. Ύστερα μίλησε σιγά, με το χέρι μου πάντα αραγμένο στον Παράδεισο. -Να ζητείς και να κάνεις πάντα ότι σ αρέσει, με ευγένεια. Ένα κομμάτι από εσένα είναι η κάθε γυναίκα. Έλα πάλι οπόταν θέλεις να τα λέμε, να με κοιτάζεις όσο επιθυμείς. Έλα κι όταν έχεις κάποια ανάγκη στα Μαθηματικά, στη Φυσική... Στο σπίτι το βράδυ εκείνο αλλά και στα επόμενα που πέρασαν, προσπάθησα να μην δείξω τίποτε από την ζάλη και τη σαστιμάρα της ευτυχία που ένιωσα. Εκείνη δίδασκε στο γυμνάσιο Θηλέων κι έτσι, δεν μπορούσα να τη δω σε κάποια σύμπτωση, μέσα στο χώρο του Σχολείου. Η ίδια μου η Μάνα μου έδωσε βοήθεια, σαν βγήκανε οι βαθμοί του πρώτου τριμήνου και διαπίστωσε ότι οι δικοί μου, ήταν πιο χαμηλοί, από τις βαθμολογίες που είχαν οι γείτονες και συμμαθητές μου. Έτρεμε για μένα η δόλια, έτρεξε, ρώτησε, έμαθε και μου έφερε τα χαμπέρια. -Έχεις ανάγκη από λίγο φροντιστήριο Σωτήρη μου και τα κανόνισα, με τη θεία Κλεαρέτη. Θα σου κάνει τρεις φορές την εβδομάδα φροντιστήριο, το απόγευμα. Αύριο κιόλας σε περιμένει, κατά τις πέντε. Βρέθηκα με καρδιοχτύπι στην πόρτα της την επόμενη, μακαρίζοντας την ιδέα της 13

14 μάνας μου και των καθηγητή των μαθηματικών, που με κοπάνησε. Είχαν περάσει είκοσι ημέρες από τη πρώτη μας συνάντηση κι όμως ένιωθα μια αγωνία, σαν να με περίμενε ο Θεός... Κι εκείνη φορούσε ένα πλεχτό άσπρο φόρεμα που με γέμισε μύρωμα. Έδειξε τη χαρά της που την επισκέφτηκα αλλά ο δικός μου θαυμασμός και η χαρά κούρνιασαν, σαν με πέρασε μέσα και με σύστησε στον άντρα της. Πάντα με χαμόγελο με οδήγησε σε κάποιο άλλο δωμάτιο και καθισμένη πλάι μου, άρχισε να μου εξηγεί τον πολλαπλασιασμό των πολυωνύμων. Πρόσεξε το παίξιμο των ματιών μου στο άνοιγμα του φορέματός της και με μάλωσε, παίζοντας τα δάκτυλά της στα δικά μου. -Τώρα κοιτάμε τα μαθηματικά. Για τα άλλα, έχουμε ώρα και όρεξη. Στα μέσα του μαθήματος ήρθε και μας αποχαιρέτησε ο άντρας της, γιατί είχε κάποια δουλειά και μόλις ξανάλθε κοντά μου, μετά τον αποχαιρετισμό της, η τρυφερότητά της πολλαπλασιάστηκε. Συνεχίσαμε το μάθημα με το χέρι της στον ώμο μου, τα μαλλιά της κοντά στα χείλη μου και τη φωνή της να με καθοδηγεί σε όλα. Σαν τελείωσα, στη πόρτα με φίλησε δυό φορές στα μάγουλα και μια στα χείλη ελαφρά, δείχνοντας τη χαρά της, που έμεινα κοντά της μια ώρα. -Να μου ξανάλθεις γρήγορα! Οι βαθμοί μου στο επόμενο τρίμηνο, ήταν στα ύψη και η χαρά της μάνας μου ακόμα πιο ψηλά. Μα πέρα από όλα αυτά, η δική μου ζωή είχε βγάλει φτερά. Η Κλεαρέτη δεν είχε παιδιά, ούτε και ανίψια. Σαν γυναίκα δικαστικού στην επαρχία, είχε λίγες συναναστροφές και όπως μου εξομολογήθηκε κάποτε, της θύμιζα μια παιδική της αγάπη. Για να φανώ στα μάτια της ικανός διάβαζα όσο μπορούσα πιότερο κι εκείνη σε κάθε δύσκολη άσκηση που έλυνα, με βράβευε. Στην αρχή μ αγκάλιαζε και μετά με φιλούσε στα μάγουλα. Πλάι μου γνώρισε τον γιο που δεν είχε, την παλιά αγάπη που έχασε, τη τρυφερή συντροφιά που ήθελε. Εγώ αντάμωσα στα χέρια της, μια ακόμα μάνα έξω από τα συνηθισμένα, μια φίλη που ήταν ποταμός τρυφερότητας, μια αγάπη που ήξερε να προσφέρει και να συμβουλεύει. Έτσι δεν ήταν καθόλου περίεργο, που κοντά της έμαθα, πως στην αγάπη και στον έρωτα δεν υπάρχει «ντροπή σου» και «Απαγορεύεται» αλλά μόνο το «Δείξε μου τι σου αρέσει να το αγαπήσω και εγώ». Έμαθα κοντά της πως ο Έρωτας είναι δεσμός χωρίς δεσμά. Έμαθα δίπλα της να είμαι τρυφερός με τις γυναίκες και είχα τόσες επιτυχίες αργότερα. Όταν μιλούσα μαζί της, σαν είμαστε μόνη την έλεγα φίλη, μεγάλη αδελφή, νεαρή μάνα, αγαπημένη. Σαν της πήγαινα κάθε μήνα, τα χρήματα που είχε συμφωνήσει με τη μάνα μου για τα μαθήματα, τα έπιανε στα χέρια της, τα κράταγε για λίγο και μετά, μου τα έβαζε στην τσέπη μου γελώντας. Πάντα μου έλεγε και κάποιο τρυφερό λόγο που συνεχιζόταν με αγάπη και έρωτα... Σαν της έλεγα πως τη σκέπτομαι συνεχώς, με κρατούσε αγκαλιά ακόμα πιο τρυφερά και απαντούσε. -Είναι γιατί είμαι, το πρώτο γυναικείο κορμί που αγκαλιάζεις. Πάντως σε ευχαριστώ! Σαν μετά από δύο χρόνια, βρήκα μια φίλη στην ηλικία μου, το κατάλαβε, το έμαθε και μου έδωσε να νοιώσω, πως δεν ήταν ανάγκη πλέον να πηγαίνω σπίτι της, ούτε ακόμα και για ασκήσεις. Στην πόρτα της μπροστά, με φίλησε πιο τρυφερά από κάθε άλλη φορά και μ αποχαιρέτησε. Θυμάμαι πως ήταν βουρκωμένη. -Καλοτάξιδος στην ζωή και στον έρωτα. Ομόρφυνες και τη δική μου ζωή... Έξω τα κοράκια άρχισαν να μαζεύουν τα στεφάνια και καταλάβαμε ότι θα την έβγαζαν από τον νεκροθάλαμο, για την εκκλησία της τελετής. Ο φίλος μου συνέχισε. -Ήταν για εμένα ότι καλύτερο καλό, με βρήκε στη ζωή μου. Έχω να τη δω σαράντα χρόνια και από τηλεφώνημα σημερινό της αδελφής μου, έμαθα πως σήμερα... Θα έλεγε κι άλλα, μα φάνηκαν οι νεκροπομποί που κουβάλαγαν από εκείνη την 14

15 γυναικάρα, ότι άφησε ο χρόνος και οι ασθένειες. Σαν διάβαιναν από κοντά μας, ο φίλος μου λύγισε και τον στήριξα να μη πέσει. Κοντά του σκύβοντας, τον άκουσα να λέει πλέοντας στον χρόνο και στο συναίσθημα. -Καλό σου ταξίδι...αγία μου Καθηγήτρια...Σ ευχαριστώ για όλα! Τις μεγάλες αγάπες, λέει ο ποιητής, τις χαρακτηρίζουν οι αγέραστες αναμνήσεις και η ατερμάτιστη τρυφερότητα, που κουβαλάει η θύμησή τους στα γεράματα.!!! 15

16 Ευγενία Πεζά Ψαρώνη «Φοινικόδεντρο» μελάνι σε χαρτί Φαμπριάνο 16

17 της Ευαγγελίας Ρουμελιώτη -Δαρσινού 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ «Το Πτυχίο» Πέρασε ο Γιώργης στο Πανεπιστήμιο, στην Ιατρική, κι αντί να πετάει από τη χαρά του, κάθισε με τον πατέρα του στο τραπέζι, αμίλητος και βουρκωμένος. «Μην κάνεις έτσι, μωρέ παιδί μου θα βρούμε μια λύση...», τον παρηγορούσε ο γέρος. Η οικογένεια του Γιώργη, όπως οι περισσότερες οικογένειες στο χωριό, ήταν φτωχή. Πάλευαν με τα χωράφια, με τα λίγα ζωντανά τους και μερικές ρίζες ελιές να τα φέρουν βόλτα. Δύσκολα χρόνια σαν έχεις παιδιά να μεγαλώσεις. Πόσο μάλλον να θες να τα σπουδάσεις. Γι αυτό την εποχή εκείνη, όταν υπήρχαν πολλά παιδιά στην οικογένεια αποφάσιζαν να σπουδάσει ένα, εκείνο που «έπαιρνε» τα γράμματα. Τα άλλα έμεναν να βοηθούν στα χτήματα και στη μίζερη καθημερινότητα του χωριού. Ο Γιώργης είχε κατεβάσει το κεφάλι. Η μάνα του, από την ώρα που ο Γιώργης της είπε τα ευχάριστα, έκλαιγε συνεχώς γιατί, καλά- περίκαλα- πέρασε στην Ιατρική ο Γιώργης μα, με τα λόγια δεν μπορεί να σπουδάσει. Χρειάζονται λεφτά και εκείνα τα ρημάδια δεν υπάρχουνε. Σηκώθηκε ο πατέρας αποφασιστικά. «Άκου Γιώργη... Θα φύγεις από το χωριό, θα προκόψεις που ο κόσμος να χαλάσει.» Κι ο Γιώργης μάζεψε τα λιγοστά μπογαλάκια του και ήρθε στην Αθήνα. Στην αρχή νοίκιασε κάποιο μικρό δωματιάκι, στην αυλή ενός σπιτιού κατά τα Εξάρχεια. Είχε μέσα ένα κρεβάτι, ένα τραπέζι να τρώει και να διαβάζει και δυο καρέκλες. Σε μια γωνίτσα έβαλε μια γκαζιέρα, να ψήνει τον καφέ του και να φτιάχνει κανένα τηγανιτό αυγό. Η μάνα του έστελνε κάθε βδομάδα σε ένα χάρτινο κουτί του μπακάλη, πότε χυλοπίτες και ψωμί ζυμωτό, πότε μυζήθρα και χορτόπιτα, τυλιγμένα σε λαδόκολλα.. Μα δεν τον πείραζε, τα έτρωγε για να μη χαλάσει ούτε δραχμή από το λιγοστό χαρτζιλίκι που του έκρυβε η μάνα του σε φάκελο, στον πάτο του κουτιού, μαζί με δυο αράδες. «Γιώργη μου, να είσαι καλά, και να κάνεις το κουράγιο σου...εγώ ότι μπορώ το κάνω. Σε φιλώ, η μάνα σου.» Εκείνα τα λόγια ήταν βάλσαμο στην ψυχή και δύναμη για να πετύχει, να γίνει κάποιος και να ξεφύγει απ τη φτώχεια και τη μιζέρια. Ήταν στο τέλος της δεκαετίας του 60. Τα καλύτερα νιάτα έφυγαν τότε στην Αυστραλία και τη Γερμανία. Ερήμωσε η Ελλάδα. Κάποιοι γύρισαν ύστερα από πολλά χρόνια, οι περισσότεροι δεν γύρισαν ποτέ. Πέρασε ο πρώτος χρόνος, πέρασε και ο δεύτερος και τα πράγματα δυσκόλεψαν. Ο γέρος δεν είχε πολύ κουράγιο. Που και που, δυο λέξεις στο χαρτί. «Εμείς δεν έχουμε υγεία, πρόσεξε εσύ Γιώργη μου...». Σφίχτηκε η καρδιά του Γιώργη και έκατσε να σκεφτεί τι θα κάνει. Στο μεταξύ είχε γίνει φίλος με δυο άλλους συμφοιτητές του, το Δημήτρη και το Θανάση και τα λέγανε. Ο Θανάσης ήταν και αυτός από το διπλανό χωριό και καταλάβαινε από φτώχεια. Όσο μπορούσε τον βοηθούσε μα μήπως είχε περισσότερα κι αυτός; Ο Δημήτρης ήταν σε καλύτερη κατάσταση. Η μάνα του είχε μαγειρείο σε ένα στενάκι κάπου στην Ασκληπιού κι έβγαζε καλό μεροκάματο. «Να ρχομαι να βοηθάω τη μάνα σου ρε Δημήτρη τα βράδια στο μαγαζί, να τρώω τουλάχιστον κανένα πιάτο φαΐ...» 17

18 «Τι λες ρε Γιώργη, αν αρχίσεις από τώρα τη δουλειά, δεν παίρνεις πτυχίο κακομοίρη μου. Θα σπουδάζεις...μέχρι να ασπρίσουν τα μαλλιά σου. Άσε, κάτι άλλο θα σκεφτούμε.» Ένας βαρύς αναστεναγμός ξέφυγε από το στήθος του Γιώργη και είπε την πικρή κουβέντα: «Θα τα παρατήσω ρε παιδιά, δεν πάει άλλο...», και βούρκωσαν τα μάτια του. Πέσαν πάνω του οι άλλοι. «Τι λες καημένε, που θα τα παρατήσεις κοτζάμ άντρας και θα πας να αρμέγεις γίδια στο χωριό...εμείς θα σου δίνουμε ένα μέρος από το χαρτζιλίκι μας μέχρι να σκεφτούμε τι θα κάνουμε.» Αλλά ο Δημήτρης είχε τότε μια καλύτερη σκέψη: «Άκου Γιώργη, πόσα χρόνια θέλεις να πάρεις πτυχίο; Τέσσερα- πέντε. Θα έρχεσαι να τρως στην ταβέρνα μεσημέρι βράδυ και η κυρά- Χαρίκλεια θα κρατάει τεφτέρι...» «Τι θες να πεις ρε Δημήτρη;» «Πως όταν με το καλό τελειώσεις και πιάσεις δουλειά, της επιστρέφεις όλα τα χρωστούμενα με το παραπάνω» Ξαφνιάστηκαν οι άλλοι δύο με την πρωτότυπη σκέψη του όμως ήταν λογική και έβγαζε το Γιώργη από το βραχνά του καθημερινού φαγητού. Ο Δημήτρης του έδωσε θάρρος. «Ξέρεις πόσο σε αγαπάει και σε εκτιμάει η μάνα μου» «Μα τόσα χρόνια δανεικά...», ψιθύρισε ο Γιώργης. «Ε, και; Γραμμένα θα είναι. Φοβάσαι μη χάσουμε το λογαριασμό;» Η κυρα- Χαρίκλεια που ήταν ψυχούλα, μόλις άκουσε το σχέδιο τους γέλασε και το δέχτηκε...αμέσως! Πώς να μην κάνεις θυσίες για τέτοια παιδιά, που στο μυαλό τους έχουν να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι; Έτσι και έγινε. Ο Γιώργης απαλλαγμένος από το άγχος του φαγητού, έπεσε με τα μούτρα στο διάβασμα. Έγραψε στους γονείς του πως βρήκε δουλειά, να λιγοστέψουν το χαρτζιλίκι, να ανασάνουν κι αυτοί λίγο. Μόνο τα κουτιά της μάνας του ήθελε να λαβαίνει, με πεσκέσια και μυρουδιές για να έχει μέσα στην ψυχή του το χωριό και τους δικούς του. Μόλις έφταναν τα πράγματα φρέσκα, τα έπαιρνε και έκανε γιορτή με τους φίλους του στο μαγεριό της κυρά- Χαρίκλειας. Μ ελιές, μυζήθρα και ένα μπουκάλι κρασί από το βαρέλι του πατέρα, έπιναν στην υγειά τους και την απόκτηση του πολυπόθητου πτυχίου. «Ωραίο κρασί έχει ο πατέρας σου Γιώργη», έλεγε η κυρά- Χαρίκλεια. «Μωρέ, μόλις πάρω εγώ το πτυχίο, θα σου φέρω ένα βαρέλι να έχεις, να πίνεις και να με θυμάσαι. Γράψε μόνο στο τεφτέρι τι σου χρωστάω...» «Γράφω γιε μου, γράφω...». Να είναι καλά ο Δημήτρης και η κυρά- Χαρίκλεια, τον έσωσαν τον Γιώργη. Έτοιμος ήταν να τα παρατήσει και να γυρίσει στο χωριό. Ένιωθε πολύ υποχρεωμένος με την αγάπη που του έδειχναν. Για αυτό όταν τα βράδια έπεφτε πολύ δουλειά στο μαγεριό, πήγαιναν μαζί με το Δημήτρη να βοηθήσουν την κυρα- Χαρίκλεια να σερβίρει. Εκεί στο μαγαζί μαζεύονταν και μόνιμοι πελάτες, φοιτητές κα εργάτες από τη γειτονιά ακόμα και άνεργοι καλλιτέχνες. «Αγαπημένοι μου γιατροί, μπορώ να έχω ένα ποτηράκι κρασάκι ακόμα ή απαγορεύεται στην ηλικία μου;», τους ρωτούσε ο κύριος Μπετόβεν. Οι άλλοι ξεσπούσαν σε γέλια. Ήταν ένας γεράκος με άσπρα μαλλιά, που οι άκρες τους ανέμιζαν στον αέρα, με γκρι φθαρμένο κουστουμάκι και μαύρο παπιγιόν. Κανείς δεν 18

19 ήξερε το όνομά του και τον έλεγαν Μπετόβεν, γιατί με το βιολί του γυρνούσε όλα τα στενά των Εξαρχείων και έπαιζε μουσική, μαζεύοντας μερικά ψιλά για να ζήσει. «Εγώ λέω δεν πρέπει να πιεις άλλο», απαντούσε ο Δημήτρης «Εγώ λέω να πιεις διότι, ο οίνος ευφραίνει καρδία», έλεγε ο Γιώργης. «Τότε θα πιω εις υγεία της Ευφροσύνης μου», έλεγε ο Μπετόβεν και κατέβαζε το ποτηράκι. Ευφροσύνη λέγαν την άπιστη που τον πρόδωσε- όπως τους ομολόγησε- και από τότε γυρνάει στους δρόμους παίζοντας βιολί και ελπίζοντας να τον ακούσει και να γυρίσει πίσω. Η κυρά- Χαρίκλεια τους μάλωνε. «Φτάνει τώρα, αρκετά ξεκουραστήκατε, διάβασμα πάλι». Και ο χρόνος περνούσε σα νεράκι. Ήρθε ο καιρός που οι φίλοι έκοψαν τα γλέντια και τα κρασιά κα κλείστηκαν να διαβάσουν, να πάρουν το πτυχίο. Βρίσκονταν πια στο τελευταίο έτος. Ο Γιώργης με την επιμονή του φίλου του άφησε το δωμάτιο και εγκαταστάθηκε στην αποθηκούλα, δίπλα στο μαγεριό, για να μην χάνει χρόνο στο πήγαινε έλα. Του έδωσε και η κυρα-χαρίκλεια όλα τα χρειαζούμενα, του έκλεισε την πόρτα και τον φοβέρισε: «Δε θα βγαίνεις από εκεί μέσα παρά μόνο για κατούρημα!» Και πράγματι, ούτε δυο βήματα πιο κάτω δεν πήγαινε στο παράθυρο του Δημήτρη, να ανταλλάξουν δυο κουβέντες. Η κυρα-χαρίκλεια κέρβερος! Ώσπου, όλα τελείωσαν. Οι τρεις φίλοι ολοκλήρωσαν τις εξετάσεις και στο τέλος της εξεταστικής περιόδου χώρισαν για λίγο. Ο Γιώργης πήγε στο χωριό να δει τους δικούς τους. Ο πατέρας του περίμενε στο κατώφλι. «Καλώς τον γιατρό», έσπασε η φωνή του μόλις τον είδε. «Ε, όχι και γιατρός κιόλας!», του απάντησε γελώντας Αγκαλιάστηκαν και δάκρυσαν και οι δυο. Εκείνος έσκυψε και φίλησε τα χέρια του τα μαραμένα, ύστερα τα έσφιξε πάνω στην καρδιά του. «Πέτυχα πατέρα». «Πέτυχες παιδί μου...». Κι έμειναν να κοιτάζονται στα μάτια. Τον επόμενο χρόνο ο Γιώργης θέλησε να τελειώσει ακόμα ένα χρέος. Κάλεσε τους φίλους του και ανηφόρισε στο μαγεριό της κυρά- Χαρίκλειας με ένα μπουκάλι κρασί που έφερε από το χωριό. «Κόπιασε κυρα-χαρίκλεια, σου χω κρασάκι περσινό, υπόλοιπο, κατευθείαν για πονοκέφαλο.» Τσούγκρισαν όλοι χαρούμενοι τα ποτήρια τους για να ευχηθούν καλή σταδιοδρομία. Η κυρα-χαρίκλεια κέρασε μεζεδάκια και κολοκυθάκια τηγανιτά. Έφαγαν, τραγούδησαν, κέρασαν τον κόσμο που ήρθε στο μαγαζί για τα καλορίζικα του πτυχίου ώσπου μέθυσαν. Σαν έφυγαν οι πολλοί κι έμειναν μόνοι τους, ο Γιώργης σηκώθηκε όρθιος. Ήταν πολύ σοβαρός και οι άλλοι σταμάτησαν απότομα τα γέλια. Έβγαλε με επισημότητα ένα άσπρο χαρτί, τυλιγμένο σε ρολό, το άνοιξε και είπε με τρεμάμενη φωνή: «Αυτό είναι το πτυχίο μου κυρα- Χαρίκλεια. Χωρίς εσένα, δε θα το είχα πάρει.» «Να σαι καλά Γιώργη μου, μα θα το έπαιρνες το πτυχίο σου γιατί πάλεψες πολύ και το αξίζεις παιδί μου.» «Κυρα- Χαρίκλεια, θέλω πάνω στο πτυχίο να βάλεις την υπογραφή σου». 19

20 Οι άλλοι κοιτάχτηκαν ξαφνιασμένοι. «Τι κάνεις εκεί ρε Γιώργη...Μη χαλάς το πρωτότυπο», είπε ο Δημήτρης. Στο μεταξύ, αμήχανα η κυρα-χαρίκλεια πήρε με δέος το χαρτί στα χέρια της και το κοίταξε ώρα πολύ από πάνω μέχρι κάτω. Ο Γιώργης επέμενε. «Υπόγραψε κυρα-χαρίκλεια, χωρίς εσένα δε θα το έπαιρνα τούτο το πτυχίο...». Τον κοίταξε στα μάτια εκείνη και ύστερα το έδωσε γλυκά πίσω. «Δεν ξέρω γράμματα παιδί μου...» Κι εκεί, στο σημείο που έπιασε το πτυχίο η κυρα-χαρίκλεια με τα λαδωμένα δάχτυλά της σχηματίστηκε μια σκούρα κηλίδα. Ο Γιώργης φίλησε με ευλάβεια το λεκέ από το λάδι και ύστερα την αγκάλιασε. «Την πήρα την υπογραφή μου κυρα-χαρίκλεια, μη μου στεναχωριέσαι...μα τώρα φέρε και τα τεφτέρια...» «Ποια τεφτέρια Γιώργη μου;» «Αυτά που κράταγες για το φαΐ μου τόσα χρόνια. Τι τα έκανες τα τεφτέρια κυρα- Χαρίκλεια;», τη ρώτησε με αγωνία. Βούρκωσε η κυρα- Χαρίκλεια. «Εδώ μέσα τα έχω Γιώργη μου, όλα γραμμένα...» και ακούμπησε τα λαδωμένα χέρια της πάνω στην καρδιά της. Δεν άντεξε, τα βαλε τα κλάματα ο Γιώργης κι ας ήταν κοτζάμ άντρας και μέλλων γιατρός. Αλλά και οι άλλοι δεν ήταν καλύτεροι! Ρουφούσαν από τη συγκίνηση τις μύτες τους. Ήταν μια περίεργη, μεθυσμένη παρέα που έκλαιγαν και γελούσαν, μέχρι που ξημέρωσε. Η ιστορία είναι αληθινή και μας τη διηγήθηκε συγκινημένος ένα βράδυ ο Θανάσης ένας εκ των τριών φίλων. Είχε πριν λίγο συναντήσει καθ οδόν το Γιώργη. Πετυχημένοι γιατροί και οι δύο στις συνοικίες της Δυτικής Αθήνας, θυμήθηκαν τα παλιά δύσκολα χρόνια. Αυτό λοιπόν το βράδυ που συναντήθηκαν, ο Γιώργης τον οδήγησε στο νέο του ιατρείο που άνοιξε στο κέντρο του Περιστερίου.. Ύστερα μπαίνοντας στο γραφείο του έδειξε στον τοίχο, στην καλύτερη θέση, μέσα σε πολυτελή κορνίζα, το πτυχίο του. Εκεί κάτω δεξιά, στην άκρη του πτυχίου μια σκούρα λαδιά... Ήταν η υπογραφή της κυρά-χαρίκλειας. 20

21 Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου «Μοναστηράκι» μελάνι σε χαρτί 21

22 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ «Ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας» του Αντώνη Ξυνού Ο κυρ Θόδωρος δεν τα βόλευε άσχημα. Όχι τίποτα σπουδαίο δηλαδή, ένα μπακαλικάκι είχε όλο κι όλο, κι η γειτονιά, φτωχογειτονιά, μεροκαματιάρηδες άνθρωποι, τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, τι να βγάλεις, τα εκατομμύρια; Αλλά πάλι κι αυτός τι ανάγκες είχε; Ένα στόμα ήταν, έτσι τα φερε η ζωή, μαγκούφης. Ας είναι βλογημένο... Δύσκολα ήτανε τα χρόνια και τα μεροκάματα λειψά κι αυτά όχι πάντα. Μα ο κυρ Θόδωρος βαστούσε βερεσέδια. Είχε ένα μεγάλο τεφτέρι γεμάτο λαδιές, κι έγραφε παστρικά-παστρικά κυρά Μαρία μπελτές 1.20, κυρ Νίκος λάδι , κυρά Σταύραινα ψωμί λεπτά 80. Γιατί είχε και ψωμί ο κυρ Θόδωρος, «πρατήριον άρτου» βέβαια! Χρόνια το δούλευε το βερεσέ κι ούτε μια φορά στα τόσα χρόνια δεν βρέθηκε κανένας, μα κανένας, να πει πως τον έκλεψε έστω και μια δεκάρα. Το αντίθετο μάλιστα. Όλο και τύχαινε καμιά φορά να λησμονήσει να σημειώσει στο τεφτέρι κάποιο μικροποσό. Ήταν πολλές οι χήρες και τα ορφανά στα χρόνια μετά τον εμφύλιο κι ο κυρ Θόδωρος λησμονούσε κάποτε να σημειώσει στο τεφτέρι του Θανασάκης ψωμί λεπτά 80. Χώρια που του δινε κι ένα «ζύγι», μια φετάρα δηλαδή παραπανίσια, έτσι, για το δρόμο. Κι αν πάλι, καμιά φορά, τον κυρ Μήτσο να πούμε, τον σκολνούσαν απ τη δουλειά, έσκιζε τη σελίδα που είχε επικεφαλίδα «κυρ Μήτσος» και του λεγε «σκίστηκε μωρέ Μήτσο απ τα σβησίματα, δε βαριέσαι, φτου κι απ την αρχή». «Μα τα παλιά κυρ Θόδωρε;». «Έ, τι να κάνουμε τώρα, χάλασε. Ας είναι, γράφει ο Θεός. Θα τα πληρώσει αυτός και με το παραπάνω». Όμορφη καρδιά, σωστός άνθρωπος. Απορίας άξιο πώς έγινε μπακάλης. Τον αγαπούσε τον κόσμο ο κυρ Θόδωρος, κι όχι μόνο τον αγαπούσε, τον πονούσε, που ναι και το σπουδαιότερο. «Φτωχοί άνθρωποι είμαστε όλοι μας μωρέ, φτωχοί σαν τα σπουργίτια. Ζούμε μιαν άνοιξη, ένα καλοκαίρι, άντε κι ένα χινόπωρο, κι ύστερα πλακώνει ο χειμώνας και παγώνουμε». Κάτι τέτοια έλεγε το βράδυ, σαν έκλεινε το μαγαζί και μαζευόντανε δυότρεις πίσω απ το «παγκάρι» (τον πάγκο του) κουτσοπίνοντας και φιλοσοφώντας. Γεμάτη ήταν η μέρα του, να ανασάνει δεν προλάβαινε. Μα σαν έπεφτε η νύχτα και σκολνούσαν κι οι δυο-τρεις, ερχότανε βαριά η μοναξιά και τονε πλάκωνε. Ξαπλωμένος στο καμαράκι πίσω απ το μπακάλικο, ανάμεσα στα λάδια, τα τσουβάλια με τα φασόλια και τα ρύζια, απόμενε να κοιτάζει το ταβάνι μέσα απ τον καπνό του τσιγάρου του. Τι κοιτούσε; ποιος τον ξέρει! Μπορεί και τη ζωή του, τα πίσω χρόνια τα πικρά ή τ άλλα τα πικρότερα, τα μπροστινά. Εκείνα που δεν τα ξερε ακόμα, αλλά τα μάντευε. Δεν είναι δα και τόσο δύσκολο να μαντέψεις εκείνο που θάρθει! Άντε τα καβαντζάραμε τα πενήντα, τα καβαντζάραμε και τα εξήντα, τι μένει ακόμα; Τον γάιδαρο τον φάγαμε. Να πεις ότι φοβότανε τον θάνατο, δεν τον φοβότανε ο μαύρος ο κυρ Θόδωρος, ήτανε αυτός παλιός του γνώριμος και μακαντάσης. Τον είδε στα ξερονήσια που τον έστειλε ο Μεταξάς, τον γνώρισε καλά στην Αλβανία που πολεμούσαν δίπλα-δίπλα, τον είδε στον εμφύλιο, τον ξαναβρήκε στην ειρήνη, στα γνώριμά του πάλι ξερονήσια...όμως γνωρίζονταν κι από παλιότερα...από την πρώτη μέρα που είδε τον κόσμο σ ένα από 22

23 τα παντέρμα χωριά της Ηπείρου, έτρεξε αυτός να τον συναντήσει με το πρώτο κλάμα. Χτύπησε τη φτωχιά τη μάνα του δυο μερών λεχώνα. Στα πέντε χρόνια ο αδελφός, στα δέκα χρόνια η αδελφή, στα δεκατρία ο πατέρας... Μπακαλογατάκι στα Γιάννενα δεκατριών χρονών παιδάκι, του κλότσου και του μπάτσου, τον γνώρισε τον κόσμο απ την καλή! Κι ύστερα...ύστερα... πόσο γλυκιά, πόσο όμορφη μπορεί να γίνει η ρημάδα η ζωή σαν θέλει! Ύστερα ήρθε η Φανούλα...η πιο γλυκιά Φανούλα του κόσμου! Με τα πλούσια τα καστανά μαλλιά, με τα μεγάλα χνουδωτά της μάτια! Δυο μάτια που κοιτούσανε μόνον αυτόν. Αυτόν και κανέναν άλλο! Μα είναι σκληρό το χώμα της Ηπείρου, σκληρή κι η μοίρα των παιδιών της, ο μισεμός... Να φύγει για κάνα δυο χρόνια, να κάνει μια καζάντια, να γυρίσει να την πάρει. Τον πήρε ο Μεταξάς γιατί ζητούσε δίκιο. Τρία χρόνια εξόριστος στη Λέρο. Μετά τον πήρε η πατρίδα να πολεμήσει για το δίκιο. Τον πιάσανε οι Γερμανοί γιατί πολέμησε για το δίκιο, ύστερα πήρε τα βουνά γιατί δεν έβρισκε το δίκιο, κι ολοστερνά καταδικάστηκε ισόβια, να μάθει να μη θέλει δίκιο! Βγήκε κάποτε, με κάποια αμνηστία. Όλα τούτα τα χρόνια, πόθος κρυφός, μεράκι άσβηστο μεσ την καρδιά του η Φανούλα. Να βγει με το καλό, να πιάσει δυο δραχμούλες, μονάχα δυο-λόγω τιμής- και να γυρίσει. Να γυρίσει Θεέ μου, φτάνει πια! Να γυρίσει πίσω, σε κείνη, τη μόνη χαρά της μαύρης του ζωής. Ε, λοιπόν, ήρθε κάποτε η μέρα! Μια μέρα πιο λαμπρή κι από Λαμπρή! Μάζεψε ό,τι είχε και δεν είχε, έβγαλε εισιτήριο, πλύθηκε, ντύθηκε, ξυρίστηκε και...πάγωσε! Ποιος ήταν αυτός που τον κοιτούσε μέσα απ τον καθρέφτη; Ποιόν θα της γύριζε πίσω της Φανούλας; Αυτό το οικτρό απομεινάρι; Τι θα της έλεγε δηλαδή, «ήρθα;» «Ποιος είσαι εσύ που ήρθες;» «Ποιος είστε κύριε;» Ή ακόμα χειρότερα, «Ποιος είσαι εσύ ρε μπάρμπα;» Μπάρμπα; Τούτη η λέξη τον χτύπησε κατάστηθα σαν βόλι! Ναι, μπάρμπα. Γιατί δηλαδή, άδικο θα είχε; Ο κυρ Θόδωρος δεν ξεκίνησε ποτέ για τα Γιάννενα... Μεγάλο χωνευτήρι η ζωή, σιγά-σιγά κατακάθονται όλοι οι πόνοι, κατάκατσε κι ο πόνος ο δικός του. Μονάχα, να, μένει μια πίκρα απ αυτό το κατακάθι. Μια πίκρα ύπουλη, βουβή γι αυτό και πιο πικρή απ όλες... Τούτη την πίκρα ρούφαγε μαζί με τον καπνό απ το τσιγάρο του, κειδά, στο άθλιο καμαράκι ξαπλωμένος, μόνος κι έρημος, ανάμεσα στα ρύζια, τους πελτέδες και τις ζάχαρες. Ξένος στον τόπο, ξένος στη χαρά, σ όλον τον κόσμο ξένος... Ο έρμος ο κυρ Θόδωρος, που κερνούσε καραμέλες τα πιτσιρίκια και που σκιζότανε τα φύλλα του τεφτεριού του, τάχα μου από τα σβησίματα....φύγανε κι άλλα χρόνια. Νερό ο χρόνος που κυλάει κι ο κόσμος άλλαζε σιγάσιγά. Πέσανε τα χαμόσπιτα και οι παράγκες, οι φτωχές, ανοιχτόκαρδες παράγκες, κι υψώθηκαν στη θέση τους διώροφα, τριώροφα, πολυκατοικίες ψηλές, καθαρές, σύγχρονες, μα χωρίς ψυχή, χωρίς καρδιά, χωρίς ανθρωπιά. Κοπήκανε και τα τεφτέρια. Τώρα δόξα τω Θεώ λεφτά υπήρχαν, δουλειές υπήρχαν, ποιος τον είχε ανάγκη τον κυρ Θόδωρο; Τα καταναλωτικά αγαθά είχανε γίνει χιλιάδες, πόσα να χωρέσουν στην τρύπα του; Τα μπακάλικα γίνονταν σούπερ μάρκετ κι όποιο δεν μπορούσε μαράζωνε, έσβηνε. Τέτοιος ο νόμος της εξέλιξης και τέτοια η ζωή. Ψέμματα; 23

24 Κι ένα σούρουπο, φανταράκι πια ο Θανασάκης (ψωμί λεπτά 80) γυρνώντας με άδεια, είδε το καμαράκι του κυρ Θόδωρου ανοιχτό και μπήκε να του πει μια καλησπέρα. Ο γέρος κείτονταν νεκρός, παγωμένος, σαν σπουργίτι το χειμώνα, με μάτια ορθάνοιχτα κι ένα δάκρυ που δεν είχε προλάβει ακόμα να στεγνώσει. Το παιδί απόμεινε άφωνο. Ύστερα άναψε το φως, έκλεισε σιγά την πόρτα κι έκατσε δίπλα του. Του χάιδεψε τα μαλλιά, του σταύρωσε τα χέρια κι απόμεινε να τον κοιτάζει μεσ στα ορθάνοιχτα μάτια του που δεν κλείναν πια. Κι ύστερα, σηκώθηκε αργά, επίσημα, χτύπησε το πόδι του σε μιαν άψογη προσοχή, που δεν θα την χαχάλιζε για κανέναν στρατηγό, έφερε το χέρι του σπαθί στον μπερέ του κι έμεινε έτσι ακίνητος, ώρα πολύ. Και τα μάτια του τρέχανε... τρέχανε ποτάμι... 24

25 Αντώνης Αλεβιζόπουλος «Στην Έδεσσα» μελάνι σε χαρτί 25

26 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ «Χριστουγεννιάτικη γιορτή» του Βασίλη Σακκά Πάει πολύς καιρός που είχε να βρεθεί μετέωρος. Μια διαρκής ανασφάλεια, ένα αναίτιο ανεβοκατέβασμα, μια ανεξήγητη εναλλαγή διαθέσεων, καταστάσεων και γεγονότων είναι το χαρακτηριστικό των τελευταίων ημερών. Με την καρδιά γεμάτη αγάπη και το μυαλό αποκλεισμένο από τη σκέψη της, πήρε βιαστικά το δρόμο να την ανταμώσει. Το ταξίδι μια γιορτή, η κίνηση ένα παιχνίδι και η προσμονή υπέροχη. Ανεβαίνοντας την Κολοκοτρώνη το μάτι του σταμάτησε σε μια βιτρίνα γεμάτη με υπέροχα αντίγραφα αρχαιοελληνικών κοσμημάτων. Χωρίς δισταγμό μπήκε και κοίταζε τα εκθέματα που λαμπύριζαν κάτω από το φως που πλησίαζε το χάλκινο, κάτι ανάμεσα σε γήινο και πύρινο, ανάμεσα σε ήλιο και χώμα. Οι μαίανδροι λεπτεπίλεπτοι, με τελίτσες ανάγλυφες να διασπούν τη σπειροειδή πορεία τους που θαρρείς δεν κατέληγε πουθενά και επαναλάμβανε αέναα τη διαδρομή. Παρόμοιες ανάγλυφες τελίτσες, αλλά μικρότερες και πιο πυκνές και στη περίμετρο του δαχτυλιδιού. Η ευγενική υπάλληλος το έβαλε σ ένα βαθύ μπλε κουτάκι και του έδεσε ένα απλό φιόγκο όπως ταίριαζε στο περιεχόμενό του. Μηχανικά πλήρωσε και με το δώρο της γιορτής της στην τσέπη ανηφόρισε ακόμα πιο χαρούμενος. Θόρυβοι, φωνές, κορναρίσματα, σπρωξιές, πολύχρωμα λαμπιόνια και βιαστικοί περαστικοί περνούν σαν ταινία από τα μάτια και το μυαλό του, είναι και δεν είναι εκεί, περπατάει και δεν περπατάει, χαμογελάει σαν χαζός και ζυγώνει ανυπόμονα στο σημείο που τον περιμένει, στο σημείο που χαίρεται τη δημιουργία της, έτοιμος να μοιραστεί τη χαρά της, να νοιώσει την αγωνία της, να ακούσει το χτυποκάρδι της. Αριστερά του ένα ανθοπωλείο γεμάτο όμορφα λουλούδια στη βιτρίνα, στολισμένες ανθοδέσμες, περίεργες συσκευασίες και φυτά. Μπαίνει και κατευθύνεται στο ψυγείο με τα κατακόκκινα τριαντάφυλλα. Δείχνει το πιο θαλερό, «μη το τυλίγετε» ζητάει, το πληρώνει και βγαίνοντας το κρύβει στο μανίκι του για να της κάνει έκπληξη και συνεχίζει. Η πολυκοσμία μεγαλώνει, τα φώτα πληθαίνουν και η μουσική πλημμυρίζει τα αυτιά του. Το μεγάλο χριστουγεννιάτικο δέντρο, με τα χιλιάδες φώτα του στέκει εντυπωσιακό, επιβλητικό, φανταχτερό αλλά και ψεύτικο. Παρά το ύψος του δε του φαντάζει μεγαλύτερο από τα ταπεινά δέντρα της πλατείας που πήραν κι αυτά ότι στολίδι περίσσεψε από το μεγάλο τους «τεχνητό» αδερφό. Λίγο πιο πάνω ένα ασημένιο καράβι, αληθινά όμορφο, περιμένει ταξιδευτές του ονείρου, ναυαγούς του αιώνα που φεύγει και θαλασσοπόρους με όρεξη να αρμενίσουν στα αταξίδευτα νερά του νέου χρόνου και αιώνα. Στη σκηνή μπροστά από το καράβι κόσμος στριμώχνεται για να δει τους λιλιπούτειους αστέρες που απαντούν σε ερωτήσεις κάποιων διαγωνισμών, τραγουδούν και παίρνουν δώρα από τους «χορηγούς»... Τα μάτια του ταξιδεύουν στην τέντα που προστατεύει τους ηχολήπτες, στους παρουσιαστές που προσπαθούν να ζεσταθούν και να ζεστάνουν την ατμόσφαιρα και τους παρευρισκόμενους που δεν δείχνουν ενθουσιασμένοι, στους Άγιο-Βασίληδες που περιέργως φέτος δεν είναι οι γνωστές καθιερωμένες πια βρώμικες εγκληματικές φάτσες, που σε αρπάζουν με το ζόρι για να φωτογραφηθείς μαζί τους και να λες πως σε θυμήθηκε ο Αϊ-Βασίλης, αφού ξαλάφρωσε λίγο την τσέπη σου. Τα κόκκινα ρούχα και τα άσπρα γένια τους είναι καθαρά και ανοίγουν διάπλατα την αγκάλη στα διερχόμενα πιτσιρίκια για 26

27 να τιμήσουν το έθιμο και να εισπράξουν ευγενικά τον όβολό τους. Κόσμος πάει κι έρχεται, κοπελίτσες στα κόκκινα μοιράζουν τουρτουρίζοντας, για χάρη της εμφάνισης, διαφημιστικά σε αφηνιασμένους περαστικούς, μπαλονάδες σείουν το γυαλιστερό προϊόν τους με φιγούρες επίκαιρες και ανεπίκαιρες, σύγχρονες και παλαιωμένες, διαχρονικές και εφήμερες για να κινήσουν την προσοχή των πιτσιρικάδων, οι οποίοι αφού εξασκήσουν τα κόσμια μέσα, αρχίζουν τις ανορθόδοξες μεθόδους από φωνές και κλάματα μέχρι ξαπλώματα στην πλατεία έως ικανοποιήσεως του αιτήματος. Tη βλέπει στην άλλη μεριά να μιλάει σε μια άλλη κοπέλα και προσπερνάει βιαστικά το πλήθος για να τη ζυγώσει, να της μιλήσει, να την αγγίξει και να τη γεμίσει ευχές και φιλιά...πλησιάζει, αλλά δεν είναι αυτή...καλοκοιτώντας την ούτε καν της μοιάζει... παραισθήσεις ; Ίσως η σκέψη του παίζει μαζί του, παίζει με τη λαχτάρα του να την ανταμώσει. Πιάνει το τηλέφωνο και σχηματίζει τον αριθμό της. Η πολυάσχολη αγαπημένη του, αφού τον κάνει για λίγο απρόσμενη αιφνιδιαστική πάσα σε μια κυρία που δεν κατάλαβε ποια ήταν και γιατί έπρεπε να μιλήσει μαζί της, του ανακοινώνει βιαστικά ότι δεν μπορεί να τον δει αυτή την ώρα, δεν μπορεί να τον δει πριν από μια ώρα, αλλά θα προσπαθήσει να το κάνει τρία τέταρτα. Συμφωνεί και κλείνει το τηλέφωνο κοιτάζοντας το ρολόι του, δικό της δώρο. Κάνει το γύρο ης πλατείας, χαζεύει με δυο Αϊ-Βασίληδες με έλκηθρο μάλλον ταράνδων (δεν ορκίζεται γι αυτό ) που θέλουν να το βάλουν μπροστά στη σκηνή, αλλά μια κοπέλα αποφασιστικά επεμβαίνει και τους απομακρύνει. Χαζεύει με τα «δρώμενα επί σκηνής», χαζεύει με το πλήθος που κινείται κουρδισμένο, αλλά και παγώνει. Το κρύο έχει αρχίσει να γίνεται ανυπόφορο και δεν είναι κατάλληλα ντυμένος για «σκοπιά». Κινείται στο ρυθμό της μουσικής για να ζεσταθεί και κάνει ξανά το γύρο της πλατείας, διώχνοντας αρνητικές σκέψεις. Μπορεί πλέον να πει με σχεδόν φωτογραφική ακρίβεια που βρίσκεται κάθε τι εντός της πλατείας, που είναι κάθε Αϊ-Βασίλης με το φωτογράφο του, κάθε πάγκος με τα διαφημιστικά, το περιπολικό της Δημοτικής Αστυνομίας, τα παγκάκια, τα στολισμένα και αστόλιστα δέντρα... Δυσκολεύεται λίγο με τα αδέσποτα σκυλιά γιατί αλλάζουν διαρκώς θέση και δεν μπορεί να καταγράψει πλήρως τη θέση τους. Επιτέλους έχει περάσει η ώρα... Στο νέο του τηλεφώνημα έχει σαν απάντηση παραγγελία να πάει στους ηχολήπτες να περιμένει και να του κάνει παρέα μια φίλη της για να μην βαρεθεί μέχρι να έρθει σε λίγο. Οι ώρες γίνανε δυο, το κρύο φοβερό κι ακόμα περιμένει! Ξανά πηδηματάκια στο ρυθμό της μουσικής που συνεχίζει να παίζει και πέρα δώθε μπροστά από την τέντα των ηχοληπτών. Ίσως θα ήταν καλύτερα να άλλαζε κανένα τσολιά από πάνω στη σκοπιά για να ζεσταθεί κι αυτός λίγο, σκέφτεται και χαμογελάει... Ακόμα μισή ώρα και εξαντλείται η υπομονή του. Σηκώνει το τηλέφωνο, αλλά τη βλέπει να έρχεται χαμογελώντας. «Περίμενε δυο λεπτά κι έρχομαι» του λέει για να εξαφανιστεί ξανά... Σέρνει το βήμα του στο πλακόστρωτο της Ερμού και σε λίγο αρχίζει να τρέχει. Το πλήθος παραμερίζει στο ξέφρενο τρέξιμό του και φτάνει χαμηλά στην Αθηνάς. Ιδρωμένος, ξαναμμένος, αλλά χαλαρωμένος ανηφορίζει προς την Ομόνοια. Δεξιά του μια νεαρή πόρνη, προκλητικά ντυμένη του χαμογελάει και του γνέφει. Το βλέμμα του χάνεται για λίγο και μετά εστιάζει επάνω της. Στο όμορφο, αλλά κακοβαμμένο της πρόσωπο διακρίνεται μια απέραντη θλίψη, ένα ατέλειωτο πικρό παράπονο. «Από που είσαι;» τη ρωτάει. «Έχει σημασία για αυτό που θέλεις να κάνεις;» ρωτάει. «Και που ξέρεις εσύ τι θέλω να κάνω;» της απαντάει πειραγμένος και τα μάτια του ανταμώνουν τα δικά της. «Έμαθα από καιρό τι θέλουν όλοι από εμένα», του απαντάει και ένα δάκρυ ξεβάφει τη φτηνομπογιά των ματιών της και κυλάει στο μάγουλό της. Τα έχασε. 27

28 Έψαχνε λόγια και δεν έβρισκε τι να πει. Στο τέλος σχεδόν ψεύτικα βγήκαν από τα χείλη του τα λόγια : «Ίσως ήσουν άτυχη με τους ανθρώπους που συνάντησες μέχρι τώρα ή με τους ανθρώπους που η δουλειά σου σε κάνει να γνωρίζεις». «Άστα καλύτερα τα περί τύχης», του λέει, «γιατί την τύχη μου την είδα από τη μέρα που γεννήθηκα». «Πως σε λένε» τόλμησε να τη ρωτήσει. «Με λέγανε Αγάπη», απάντησε μετά από ένα δισταγμό, «αλλά αυτό έχει ξεχαστεί και καθένας με φωνάζει όπως θέλει». Μια ακατανίκητη δύναμη από μέσα του τον έσπρωξε και άνοιξε το μπουφάν του, ξεκούμπωσε το πουκάμισο μπροστά στα έκπληκτα μάτια της και έβγαλε το κατακόκκινο τριαντάφυλλο, που είχε κρύψει εκεί για να το προφυλάξει όταν χοροπήδαγε από το κρύο και της το πρόσφερε. «Σε αυτή θα πιάσει τόπο», σκέφτηκε. Δεν είδε ποτέ πιο γρήγορη αλλαγή σε έκφραση προσώπου. Το θλιμμένο αλλά πρόστυχο προσωπείο έπεσε και από κάτω εμφανίστηκε ένα όμορφο, γλυκό, παιδικό πρόσωπο. Ένα «ευχαριστώ» από καρδιάς που δεν είχε ξανακούσει βγήκε από τα χείλη της, έσφιξε το τριαντάφυλλο στην αγκαλιά της σαν να ήταν ο πολυαγαπημένος της και σήκωσε το πρόσωπο στον ουρανό με κλειστά μάτια και μια έκφραση απόλυτης ικανοποίησης. Κάτι τον έσπρωξε πάλι, άπλωσε στην τσέπη του και της πρόσφερε και το κουτάκι με το πολύτιμο περιεχόμενο. Πριν προλάβει να πει κάτι, πριν το ανοίξει της ευχήθηκε απλά «Καλά Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά», τη φίλησε στο υγρό μάγουλο και απομακρύνθηκε βιαστικά. Σε λίγο άκουσε τη φωνή της, άκουσε τα τακούνια της να χτυπούν σε γρήγορο ρυθμό στο πεζοδρόμιο της οδού Αθηνάς και άρχισε να τρέχει, χωρίς να κοιτάξει πίσω του. Κατέβηκε σχεδόν πετώντας τις σκάλες του υπογείου και χωρίς να ακυρώσει εισιτήριο μπήκε στο τρένο. Την ώρα που έκλεινε η πόρτα και ξεκινούσε την είδε αναψοκοκκινισμένη από το τρέξιμο και τη συγκίνηση να φτάνει στην πλατφόρμα και να ψάχνει. Δεν κατάλαβε αν τον είδε από το παράθυρο του τρένου, δεν ξέρει τι έκανε μετά, δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτα... Γύρω του φωνές, φασαρία, γέλια και αστεία. Τυλιγμένος σε μια περίεργη μαγεία βρίσκεται κάπου αλλού. Κλείνει τα μάτια και το μυαλό του ταξιδεύει στη σημερινή μέρα. Στην αρχή και στο τέλος της. Στις προηγούμενες μέρες και νύχτες. Στην ακροθαλασσιά που άρχισε το υπέροχο ταξίδι. Στη Χριστουγεννιάτικη γιορτή που τελείωσε... Στις ματαιώσεις και τις ενισχύσεις, στις αναβολές και τους ορισμούς, στη ζέστη και στο κρύο, στη λιακάδα και το χιονιά. Στις συναντήσεις, στο υπέροχο κρασί που ήπιε και σ αυτό που δεν ήπιε... Στις απέλπιδες προσπάθειες επικοινωνίας και στην αδιάφορη έως προσβλητική πολλές φορές στάση της. Στο ξεχασμένο ντοσιέ, στις ξεχασμένες γιορτές... Στο μεθυστικό ανέβασμα και το μοιραίο κατρακύλισμα. Στην αγωνία του για την αγωνία της, στην προσπάθεια του για την προσπάθεια της, στην έγνοια του για την έγνοια της, στη ανυπόμονη προσμονή για τη μέρα της γιορτής της και την πολλά υποσχόμενη βραδινή έξοδο μαζί της. Στην άγνωστη κοπέλα του δρόμου, στο δάκρυ και το χαμόγελό της. Η σκέψη του κόλλησε στην έκφρασή της, στα μάτια της... Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέρασε, αλλά συνήλθε όταν ένοιωσε ένα σκούντημα και άκουσε μια φωνή να του λέει :«ξυπνήστε κύριε, φτάσατε στο τέρμα». Άνοιξε τα μάτια του και χαμογελώντας ευχήθηκε «Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά». «Επίσης κύριε και εύχομαι το όνειρο που σας έκανε να χαμογελάτε να γίνει πραγματικότητα», απάντησε ο ελεγκτής κι αυτός κατέβηκε χαμογελώντας για το όνειρο που τον έκανε να χαμογελάει. Ανέβηκε δυο-δυο τα σκαλιά και έβγαλε το τηλέφωνο για να της ευχηθεί και να την αποχαιρετήσει. Ο αριθμός της ήταν ακόμα στη μνήμη του τηλεφώνου και αυτή στη δική του. Απάντησε αλλαγμένη εντελώς...κάτι μεσολάβησε και ήταν αλλιώτικη, είχε χάσει το τυπικό και απωθητικό στυλάκι της, την παγωνιά που εξέπεμπε 28

29 στα προηγούμενα τηλεφωνήματα. Τσιμπήθηκε για να δει αν ονειρεύεται, αλλά αυτή συνέχισε με απέραντη τρυφερότητα και περίεργη ευφορία, να αναρωτιέται που είναι, γιατί δεν την περίμενε εκεί και πάει λέγοντας. Της ευχήθηκε γλυκά και έκλεισε το τηλέφωνο... Προχώρησε σιγοσφυρίζοντας και αναρωτήθηκε αν θα γίνει η αποψινή γιορτινή της έξοδο χωρίς τη συνοδεία του...αναρωτήθηκε αν θα τον σκέφτεται κάποια στιγμή την ώρα που θα χορεύει πάνω στο τραπέζι μεθυσμένη απ το κρασί που δεν ήπιανε μαζί, αν θα σχολιάζει το σημερινό στήσιμό του... αν θα σκεφτεί πως θα ήταν αν ήταν κι αυτός εκεί και χτυπούσε παλαμάκια, αν... Σκέφτηκε ότι δεν έχει νόημα να ονειρεύεται, ούτε να ξαναθυμάται τα γεγονότα που δείχνουν ότι δεν ταξιδεύει μαζί της στις ίδιες θάλασσες, δεν πετάει στους ίδιους ουρανούς, δεν ονειρεύεται τα ίδια όνειρα... Δεν έχει νόημα να επιμένει για ταξίδια στα όνειρα της που δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ. Τα δικά του όνειρα τώρα πια ξεκόλλησαν από την πραγματικότητα γιατί αυτή τον πονάει, γιατί τον πληγώνει, γιατί σ αυτή δεν βρίσκουν κάτι να τους ταιριάζει και μακριά από αυτήν φτιάχνουν τη δική τους εκδοχή, το δικό τους «εναλλακτικό» σενάριο... Τώρα τα όνειρα του ξέκοψαν από τα γεγονότα, αρνήθηκαν την πραγματικότητα που τα λάβωσε και λεύτερα ανοίγονται σε ταξίδια δίχως όρια. Ταξίδια που τη βάζουν όπου αυτά θέλουν, ταξίδια στα οποία είναι πάντα εκεί, που απαντάει πάντα γλυκά στο τηλέφωνο, που έρχεται πάντα στην ώρα της, που περιμένει πάντα στην ορθάνοιχτη πόρτα και τον προσκαλεί ανυπόμονα να διαβεί. Ίσως είναι στιγμές που η λήθη αδυνατεί να διώξει κάποια συννεφάκια που διαβαίνουν αγνοώντας νόμους και κανόνες και φέρνουν ξανά στην επιφάνεια την αναζήτηση της πραγματικής αέρινης παρουσίας της. Ίσως είναι στιγμές που μια αδιόρατη θλίψη σκεπάζει το βλέμμα του για την ανεκπλήρωτη ονειρική πραγματικότητα και το χαμένο ονειρικό του ταξίδι. Αλλά τι σημασία έχουν όλα αυτά! Τα όνειρα είναι όνειρα και η πραγματικότητα πραγματικότητα... Ευχήθηκε να μην του μείνει ποτέ πια «άπιωτο κρασί» και η σκέψη του φτερούγισε στο βλέμμα της οδού Αθηνάς... 29

30 1ος ΕΠΑΙΝΟΣ «Το τρίτο σκαλοπάτι» της Κατερίνας Ρόζη Το τηλέφωνο χτύπησε πολλές φορές μέχρι να το σηκώσει η Σοφία, η οικιακή βοηθός του καθηγητή της Παντείου Γεράσιμου Μαρά. «Εμπρός ποιος είναι;» ρώτησε η κοπέλα. «Τον κύριο Μαρά» ακούστηκε σιγά μια αντρική φωνή. «Μάλιστα περιμένετε παρακαλώ» είπε η Σοφία και το έδωσε στον καθηγητή που εκείνη τη στιγμή είχε πλησιάσει. «Λέγετε παρακαλώ», «ο κύριος Μαράς;» ρώτησε ο άγνωστος. «Μάλιστα» απάντησε ο καθηγητής, «κύριε Μαρά, θα μπορούσα να σας δω κάπου έξω;» ρώτησε πάλι ο άγνωστος «ποιος είστε κύριε τι θέλετε;» ρώτησε ο καθηγητής υψώνοντας τη φωνή του. «Το όνομά μου και να σας το πω κύριε δεν σας λέει τίποτα». «Τότε», τον διέκοψε ο Μαράς, «λυπάμαι μα δεν μπορώ να συνεχίσω, δεν συνηθίζω να μιλώ με αγνώστους». «Εντάξει, μην το κλείνετε θα σας συστηθώ, αν και ξέρω πως δεν θα γίνεται σοφότερος με το να μάθετε το δικό μου όνομα, ωστόσο λέγομαι Θεόδωρος Μανιάτης και σας τηλεφωνώ εκ μέρους του κυρίου Γεωργακόπουλου, φίλου του πατέρα σας. Έχω για σας ένα γράμμα που πρέπει να το παραδώσω στα χέρια σας. Που μπορώ να σας δω για να σας το δώσω;» Ο Μαράς, όταν άκουσε το όνομα Γεωργακόπουλος, ένοιωσε σαν να σκίρτησε κάτι μέσα του. Και βέβαια θυμόταν αυτό το όνομα. Όταν ήταν μικρός, ο πατέρας του τον έφερνε στο σπίτι και δειπνούσε μαζί τους πολλές φορές. Μα τώρα θα έπρεπε να είναι μεγάλος. «Ζει είναι καλά;» ρώτησε τον άγνωστο. «Όχι κύριε έχει πεθάνει εδώ και καιρό αλλά εγώ είχα ξεχάσει το γράμμα που μου είχε δώσει για σας, τι θα λέγατε να βρεθούμε στις στήλες του Ολυμπίου Διός;». «Εντάξει» είπε ο Μαράς, «σε μισή ώρα θα είμαι εκεί». Έτσι λοιπόν, τελειώνοντας το πρωινό του, ετοιμάστηκε, πήρε την καμπαρτίνα του και βγήκε αθόρυβα, προσέχοντας να μην ξυπνήσει τη γυναίκα του και τα παιδιά. Σήκωσε το γιακά του για να προφυλαχθεί από το πρωινό τσουχτερό κρύο και αφέθηκε περπατώντας να σκέπτεται αυτόν τον Γεωργακόπουλο από το παρελθόν. Εδώ και πολλά χρόνια ο πατέρας του είχε πεθάνει. Μα πάντα τον θυμόταν με άπειρη αγάπη, μια αγάπη που στηριζόταν στον μεγάλο θαυμασμό για τη δράση του ως αντιστασιακό. Είχε ακούσει πολλές ιστορίες και φυσικά του χρωστούσε τα πάντα. Γι αυτό σε όλο το σπίτι του καθηγητή δέσποζαν οι φωτογραφίες του πατέρα του, μαζί με άλλους και κυρίως με αυτόν τον Γεωργακόπουλο. Είχε πράγματι μεγάλη λαχτάρα να δει τι θα έγραφε στο γράμμα του. Με αυτές τις σκέψεις έφτασε κοντά στις στήλες του Ολυμπίου Διός και το βλέμμα του πήρε κάποιον από το απέναντι πεζοδρόμιο να έρχεται προς το μέρος του. Ακριβώς στην στροφή και στη πόρτα ενός καταστήματος ένα αυτοκίνητο που ερχόταν με μεγάλη ταχύτητα χτύπησε τον άνθρωπο αυτόν τη στιγμή που κουνούσε το χέρι στον Μαρά για να του δείξει πως τον γνώριζε. Τον πέταξε σχεδόν στα πόδια του Μαρά που κοιτούσε εντελώς χαμένος αυτή τη σκηνή. Έσκυψε να δει αν ζει μα ήταν νεκρός και αυτός που τον χτύπησε είχε εξαφανιστεί. Την στιγμή αυτή δεν περνούσε κανείς. Με μια σκέφτηκε ότι ο άγνωστος του είχε μιλήσει για ένα γράμμα. Κινήθηκε γρήγορα βάζοντας το χέρι του στην τσέπη του θύματος. Πράγματι ήταν ένας φάκελος. Τον 30