Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 1

Transcript

1 Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 1 Κύριε Πρόεδρε, κυρίες, κύριοι, Θα ήθελα να σας µιλήσω για τέσσερα ράγµατα ου θεωρώ ιδιαίτερα σηµαντικά σε σχέση µε τη σύγκλιση των ε ικοινωνιών, των µέσων µαζικής ενηµέρωσης και της τεχνολογίας ληροφοριών. Στην αρχή θα ε ιχειρήσω να αναλύσω την αγορά του ο τικοακουστικού τοµέα. Στη συνέχεια θα σας µιλήσω για τη σύγκλιση και για την Πράσινη Βίβλο της Ε ιτρο ής. Αµέσως µετά, θα σας αρουσιάσω τα α οτελέσµατα των διαβουλεύσεων. Τέλος, θα µιλήσω για το νέο έγγραφο της Ε ιτρο ής, καθώς και για τα ερωτήµατα ου τίθενται σε αυτό. 1. Η ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Η µεγάλη ανά τυξη της ο τικοακουστικής αγοράς στην Ευρω αϊκή Ένωση ( ρώτη αγκόσµια αγορά), η ο οία υ ολογίζεται σε ερί ου 70% για τα ε όµενα δέκα έτη, α οτελεί µείζονα ευκαιρία και ρόκληση τόσο για τις βιοµηχανίες όσο για την κοινωνία γενικά. Το ο τικοακουστικό εριβάλλον µεταβάλλεται γρήγορα. Η ψηφιακή τεχνολογία α οτελεί βασικό αράγοντα αυτής της µεταβολής λόγω της ολλα λής χρήσης της: µ ορεί να χρησιµο οιηθεί α ό διάφορες λατφόρµες για µεγάλο φάσµα υ ηρεσιών, και, αντίστροφα, η ίδια υ ηρεσία µ ορεί να µεταδοθεί 1 Οµιλία Σπύρου Παππά, Γενικού ιευθυντή Πληροφόρησης, Επικοινωνίας, Πολιτισµού και Οπτικοακουστικής Πολιτικής στο Εθνικό Συµβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 1998

2 µε ολυάριθµα µέσα: µε δορυφόρο, καλώδιο, Internet, ακόµα και µέσω ερτζιανών. Η ψηφιακή τεχνολογία έχει το λεονέκτηµα ότι είναι α οτελεσµατική, ευέλικτη και βελτιώνει τη σχέση κόστους/α οτελεσµατικότητας. Ε ίσης ροσφέρει ευκαιρίες για τη δηµιουργία, την ροµήθεια και τη χρησιµο οίηση νέων ο τικοακουστικών µέσων. Η αύξηση και η διαφορο οίηση των υ ηρεσιών ο τικοακουστικών µέσων ου ε ιτρέ ει η ψηφιακή τεχνολογία ροβλέ εται να αυξήσουν τη ζήτηση ταινιών, τηλεο τικών ρογραµµάτων και ροϊόντων ολυµέσων. Ο τοµέας εξελίσσεται, συνε ώς, ταχέως. Τα καινοτόµα ροϊόντα και υ ηρεσίες και, ιδίως, η διαλογική τηλεόραση και τα ολυµέσα θα συµβάλλουν ουσιαστικά στην ανά τυξη της αγοράς, ιδίως κατά την ερίοδο Πρόκειται, βέβαια, για ε έκταση των ο τικοακουστικών αγορών και όχι για φαινόµενο υ οκατάστασης. Εκτός α ό την αγορά αυτή καθ αυτή της τηλεόρασης, η ρόοδος σε τµήµατα αγοράς των ροµηθευτών ευρω αϊκών ρογραµµάτων θα είναι ιδιαίτερα σηµαντική στις άλλες αγορές, ό ως ο κινηµατογράφος, το βίντεο, η συνδροµητική τηλεόραση και τα ολυµέσα. Σε αυτούς τους τοµείς, στην αγορά των ο οίων ε ικρατούν κυρίως τα αµερικάνικα ροϊόντα, το οσοστό των ευρω αϊκών ροϊόντων µ ορεί, µε σταθερή ολιτική, να αυξηθεί α ό 13% το 1995 σε 21% το Η ευρω αϊκή βιοµηχανία θα α οκοµίσει σηµαντικά κέρδη α ό αυτή την µεγάλη αύξηση, αξιο οιώντας την ολιτιστική και γλωσσική ολυµορφία µας και στηριζόµενη στο δηµιουργικό δυναµικό της. Σήµερα, η ευρω αϊκή βιοµηχανία αρουσιάζει ακόµη µεγάλο έλλειµµα στις συναλλαγές (6 δισ. δολάρια, δηλαδή ερί ου θέσεις α ασχόλησης). Ο αριθµός των θέσεων α ασχόλησης αυτού του τοµέα στην Ευρώ η (1,8 εκατοµµύρια) είναι ολύ µικρότερος α ό εκείνον των Ηνωµένων Πολιτειών (2,6 εκατοµµύρια). Συνε ώς, ροτεραιότητα για την Ε ιτρο ή α οτελεί η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ε ιχειρήσεων µε την ανά τυξη του µάρκετινγκ και των σχετικών ολιτικών, µε την

3 ραγµατο οίηση οικονοµιών κλίµακας ιδίως στη διανοµή, καθώς και µε την ανά τυξη της διεθνούς διάθεσης αυτών των ροϊόντων στο εµ όριο. Τα νέα ροϊόντα και υ ηρεσίες ροϋ οθέτουν, ε ίσης, την ανά τυξη ορισµένων τεχνογνωσιών, ιδίως όσον αφορά στο γλωσσικό και ολιτιστικό εντο ισµό, τη χρησιµο οίηση των αρχείων και διαχείριση των δικαιωµάτων. Εν ολίγοις, η αγορά ευρίσκεται σε λήρη εξέλιξη. Ποια είναι η σχέση µεταξύ αυτής της αγοράς και της σύγκλισης; 2. ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ Η λέξη σύγκλιση σηµαίνει τη δυνατότητα ου έχουν διάφορες λατφόρµες να µεταφέρουν υ ηρεσίες κατ ουσίαν όµοιες. Αυτός είναι ο βασικός ορισµός ου δίνεται σχετικά µε το θέµα στην Πράσινη Βίβλο ου εξέδωσε η Ε ιτρο ή στις 3 εκεµβρίου Ποια είναι η σηµασία της για τον ο τικοακουστικό τοµέα; Το φαινόµενο της σύγκλισης είναι σχετικά νέο. Οι γνώµες διίστανται όσον αφορά στις ε ι τώσεις της στην κοινωνία και στις οικονοµικές δραστηριότητες. Ωστόσο, είναι ροφανές ότι η ψηφιακή τεχνολογία ροσφέρει στους φορείς ου θα µ ορέσουν να ε ωφεληθούν α ό την ευελιξία της ολλές νέες αγορές για να ροτείνουν νέες υ ηρεσίες σε σύγκριση µε τους αραδοσιακούς τοµείς δραστηριότητάς τους. Ό,τι και αν ιστεύουµε για τις µελλοντικές εξελίξεις αυτού του φαινοµένου, είναι ροφανές ότι η σύγκλιση θα έχει βέβαιες ε ι τώσεις στους τοµείς αυτούς. Το θέµα είναι οια θα είναι η έκταση αυτών των ε ι τώσεων στις υφιστάµενες ρακτικές.

4 Ορισµένοι είναι της γνώµης ότι η σύγκλιση θα οδηγήσει στην ταχεία και λήρη µετατρο ή των υ ηρεσιών των τηλε ικοινωνιών, των µέσων µαζικής ενηµέρωσης και της τεχνολογίας των ληροφοριών, κατά τέτοιο τρό ο ου τα διάφορα αυτά είδη υ ηρεσιών, ου σήµερα είναι ξεχωριστά, θα συγχωνευθούν µεταξύ τους εξαλείφοντας ουσιαστικά τα αλιά εµ όδια ου τις χώριζαν. Άλλοι ιστεύουν ότι οι ιδιαιτερότητες του κάθε τοµέα θα εριορίσουν την έκταση της σύγκλισης των υ ηρεσιών και ότι ο ρόλος της βιοµηχανίας των µέσων µαζικής ενηµέρωσης είναι να µεταφέρει κοινωνικές, ολιτιστικές και ηθικές αξίες µέσα στην κοινωνία µας και, µάλιστα, ανεξάρτητα α ό τις τεχνολογίες ου βοηθούν στην ροσέγγιση του καταναλωτή. Αυτό σηµαίνει ότι η ρύθµιση των υ οδοµών και του εριεχοµένου των υ ηρεσιών ρέ ει να εξακολουθήσουν να διακρίνονται µεταξύ τους, ώστε να διατηρήσουν την α οτελεσµατικότητα και την οιότητα τους και να διαφυλάξουν το γενικό ενδιαφέρον. Η Πράσινη Βίβλος εξετάζει αυτά τα σηµαντικά θέµατα και θέτει τις ανάλογες ερωτήσεις για να ροετοιµάσει τις µελλοντικές ροτάσεις της Ε ιτρο ής για τους διάφορους τοµείς ου αφορά η σύγκλιση. Η ερίοδος διαβουλεύσεων για την Πράσινη Βίβλο διήρκεσε 5 µήνες οια ήταν τα συµ εράσµατα; 3. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ Θα έ ρε ε ίσως να αρχίσω µε την υ ενθύµιση ότι σκο ός της Πράσινης Βίβλου ήταν να αρχίσει µια ευρεία συζήτηση σχετικά µε ένα νέο και ολύ λοκο φαινόµενο. Ο στόχος αυτός έχει σίγουρα ε ιτευχθεί!

5 Στα µέσα Ιουνίου, η Ε ιτρο ή είχε λάβει άνω α ό 3000 σελίδες αρατηρήσεων α ό 270 οργανώσεις των τριών τοµέων, καθώς και α ό τις οργανώσεις καταναλωτών και α ό όλα τα κράτη µέλη. Στα λαίσια του Συµβουλίου για τον ο τικοακουστικό/ ολιτιστικό τοµέα και του Συµβουλίου τηλε ικοινωνιών ραγµατο οιήθηκαν συζητήσεις ροσανατολισµού και η Οικονοµική και Κοινωνική Ε ιτρο ή εξέδωσε ε ίσηµη γνώµη. Το Ευρω αϊκό Κοινοβούλιο ρόκειται να εκδώσει γνώµη σχετικά µε την Πράσινη Βίβλο την ερχόµενη εβδοµάδα. Τον Μάρτιο και Α ρίλιο του 1998 διοργανώθηκαν τρεις αρουσιάσεις της Πράσινης Βίβλου ρώτον για τις εθνικές και ευρω αϊκές ενώσεις και τα αντι ροσω ευτικά όργανα, δεύτερον για τις ε ιχειρήσεις µεµονωµένα και τρίτον για τις αρχές κρατών µελών. Στο τέλος των διαβουλεύσεων εντο ίσθηκαν ορισµένα κοινά θέµατα. (1) Υ άρχει συµφωνία όσον αφορά στην ραγµατικότητα της τεχνολογικής σύγκλισης, αλλά οι γνώµες διίστανται όσον αφορά στο ρυθµό της και την ε ί τωσή της στις αγορές και στις υ ηρεσίες. (2) Oι ερισσότεροι α ό αυτούς ου διατύ ωσαν αρατηρήσεις είναι υ έρ µιας εξελικτικής και όχι ε αναστατικής ροσέγγισης της νοµοθεσίας. Η λειοψηφία τάχθηκε σαφώς υ έρ της ρώτης ε ιλογής ου αρουσίασε η Ε ιτρο ή, µε την ροσαρµογή τους στις ιδιαιτερότητες των νέων υ ηρεσιών, ό ου είναι α αραίτητο.

6 (3) Μια τοµεακή νοµική ρύθµιση θα εξακολουθήσει να είναι α αραίτητη για να διασφαλισθούν ορισµένοι στόχοι γενικού ενδιαφέροντος, ιδίως στον ο τικοακουστικό τοµέα. Ωστόσο, η ρύθµιση αυτή, ή οι λε τοµέρειες εφαρµογής της, θα ρέ ει ροφανώς να ροσαρµοσθούν, ώστε να ληφθούν υ όψη οι συνέ ειες των νέων τεχνολογιών. Η εφαρµογή µιας τοµεακής ρύθµισης θα συνδυασθεί αφενός µε την εφαρµογή των κανόνων ανταγωνισµού, αφετέρου µε µεγαλύτερη χρησιµο οίηση της αυτορρύθµισης εκ µέρους των φορέων. (4) Τονίσθηκαν ορισµένα ιθανά εµ όδια και σηµαντικά ροβλήµατα νοµικής φύσεως. Ένα α ό τα θέµατα ου ρέ ει να εξετασθεί σύντοµα είναι το θέµα της ρόσβασης στους α οκωδικο οιητές, στους ηλεκτρονικούς οδηγούς ρογραµµάτων (EPG) και στις διε αφές ρογραµµατισµού εφαρµογών (API). (5) Μεγάλη σηµασία α οδίδεται στη διαχείριση των συχνοτήτων, και ιδίως τις διαδικασίες ανάθεσης και τα τέλη. Όλοι αναγνωρίζουν ότι οι διαθέσιµες συχνότητες ρέ ει να χρησιµο οιούνται µε α οτελεσµατικότερο τρό ο, αλλά οι γνώµες διίστανται όσον αφορά στο καλύτερο µέσο για να ε ιτευχθεί αυτό. (6) Φαίνεται ότι υ άρχει οµοφωνία για µια ιο οριζόντια ροσέγγιση της νοµοθεσίας (δηλαδή για αρα λήσιους κανόνες όσον αφορά τα δίκτυα και την ρόσβαση, αλλά µε κάθετη ή τοµεακή ροσέγγιση για ορισµένες τυχές της αροχής υ ηρεσιών ό ως, για αράδειγµα, το εριεχόµενο των ο τικοακουστικών ρογραµµάτων). Αυτή η ροσέγγιση ρέ ει να εξετασθεί στα λαίσια των α αντήσεων ου δίνουν οι ε ιλογές της Πράσινης Βίβλου.

7 Εξάλλου, ένας µεγάλος αριθµός αρατηρήσεων δείχνουν τα συµφέροντα των διαφόρων τοµέων. Για αράδειγµα: (1) Oι τοµείς των τηλε ικοινωνιών και της τεχνολογίας ληροφοριών ασκούν ιέσεις για λιγότερο αυστηρή τοµεακή νοµοθεσία ή για λιγότερο δεσµευτικούς κανόνες, λαµβανοµένου υ όψη του αυξανόµενου ανταγωνισµού λόγω της α ελευθέρωσης των τηλε ικοινωνιών, και της ταχύτητας των αλλαγών, ου καθορίζονται α ό την τεχνολογία και τη συντόµευση του κύκλου ζωής των ροϊόντων. (2) Οι ενώσεις καταναλωτών θεωρούν ότι η θέση ου υιοθετείται στην Πράσινη Βίβλο ε ικεντρώνεται κυρίως στην τεχνολογία και την ροσφορά, ενώ δεν τονίζεται αρκετά η εκτίµηση της ιθανής ζήτησης συγκλινουσών υ ηρεσιών, καθώς και η εκτίµηση των αναγκών των καταναλωτών. (3) Στον ο τικοακουστικό τοµέα, α οδίδεται µεγάλη σηµασία στο θέµα, εάν ρέ ει να καθορίσουν εθνικά ή κοινοτικά χρονοδιαγράµµατα για την αύση των αναλογικών εκ οµ ών. Η σχέση µεταξύ των ρυθµίσεων και των ρωτοβουλιών υ έρ των ρογραµµάτων αναφέρθηκε, ε ίσης, σε µεγάλη έκταση. Πρέ ει να αραδεχθούµε ότι η ζήτηση ρογραµµάτων υψηλής οιότητας θα αυξηθεί, ιδίως στον τοµέα της ραδιοτηλεόρασης και ότι, συνε ώς, ρέ ει να ροβλεφθούν µέτρα ου θα τονώσουν την ευρω αϊκή αραγωγή. Η Ε ιτρο ή εξέδωσε τον Ιούλιο του 1998 µια ανακοίνωση ου συνοψίζει τα α οτελέσµατα των διαβουλεύσεων και ζητά τη βαθύτερη εξέταση ορισµένων ουσιαστικών θεµάτων. Ποια είναι αυτά τα θέµατα;

8 4. ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Πρόκειται για τρία θέµατα: - Πώς θα διασφαλισθεί η ανταγωνιστική ρόσβαση στα δίκτυα και στις ψηφιακές ύλες σε ένα συγκλίνον εριβάλλον; - Πώς θα δηµιουργηθεί ένα ευνοϊκό λαίσιο για την ε ένδυση και την καινοτοµία, και ώς θα ενθαρρυνθεί η αραγωγή, η διανοµή και η διάθεση των ευρω αϊκών ρογραµµάτων; - Ποια θα είναι τα κριτήρια ου ρέ ει να θεσ ισθούν για να διασφαλισθεί ισορρο ηµένη κανονιστική ροσέγγιση; Οι α αντήσεις στα ερωτήµατα αυτά, ου ρέ ει να ανακοινωθούν στην Ε ιτρο ή έως τις 3 Νοεµβρίου, θα ε ιτρέψουν την ανά τυξη και την ανάλυση των βασικών θεµάτων και θα βοηθήσουν την Ε ιτρο ή να ροετοιµάσει το σχέδιο δράσης της για τη σύγκλιση. Αυτό το σχέδιο δράσης, του ο οίου η δηµοσίευση ροβλέ εται για τις αρχές του ε όµενου έτους, θα εριέχει µια ιο εµ εριστατωµένη ανάλυση και θα αρουσιάζει τις ροτάσεις συγκεκριµένων δράσεων ου α ορρέουν α ό την ανάλυση. Προτρέ ω το Ε.Σ.Ρ. να α αντήσει στις ερωτήσεις αυτές, τις ο οίες η Ε ιτρο ή θα εξετάσει µε ολλή ροσοχή και, ροσω ικά, θα διαβάσω µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σας ευχαριστώ για την ροσοχή σας.