8. εξιότητες Ζωής 158

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "8. εξιότητες Ζωής 158"

Transcript

1 8. εξιότητες Ζωής 158

2 Ένας σηµαντικός τοµέας του προγράµµατος αγωγής για άτοµα µε αναπτυξιακές δυσκολίες είναι απόκτηση των βασικών συνηθειών και δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης. Ο τοµέας αυτός αποσκοπεί στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για να µπορεί το άτοµο να χρησιµοποιεί τις ικανότητες του χωρίς να είναι αναγκαία η συνεχής παρουσία των άλλων. Έτσι συγχρόνως αναπτύσσεται εκτός από το επίπεδο µάθησης και η ικανότητα να αντιµετωπίζει διάφορες καταστάσεις ή κινδύνους σε µια πορεία αυτονόµησης τους. Μερικές από τις βασικότερες ενότητες στη διδασκαλία δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης σε αυτόν τον τοµέα είναι οι εξής: ραστηριότητες φροντίδας εαυτού, στις οποίες συµπεριλαµβάνονται οι δραστηριότητες σίτισης, οι δραστηριότητες ένδυσης-απόδυσης, η προσωπική υ- γιεινή, η στοµατική υγιεινή, η περιποίηση, η χρήση τουαλέτας. ραστηριότητες διαχείρισης του χώρου διαβίωσης, στις οποίες συµπεριλαµβάνονται η φροντίδα ρούχων, η καθαριότητα του χώρου διαβίωσης, η παρασκευή γευµάτων - οργάνωση διατροφής - καθαριότητα, τα ψώνια, η διαχείριση χρηµάτων, η συντήρηση του χώρου διαβίωσης, η πρόληψη ατυχηµάτων. ραστηριότητες κυκλοφοριακής αγωγής για την ασφαλή µετακίνηση στην κοινότητα, οι οποίες συµπεριλαµβάνουν τη χρήση των µέσων µαζικής µεταφοράς καθώς και τη χρήση ιδιωτικού µέσου µεταφοράς. Ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες στις οποίες συµπεριλαµβάνονται η ανάπτυξη κοινωνικά αποδεκτών συµπεριφορών τόσο σε ατοµικό όσο και σε οµαδικό επίπεδο, η αλληλεπίδραση µε άλλα άτοµα και τη γενικότερη σύναψη διαπροσωπικών σχέσεων. ραστηριότητες που σχετίζονται µε την αντίδραση του ατόµου σε καταστάσεις κινδύνου. Οι δραστηριότητες µπορούν να αποκτήσουν µια εξελικτική πορεία στην οποία λογικό θα είναι κανείς να ξεκινήσει από τις πιο εύκολες, παρέχοντας έτσι την πιθανότητα η θετική ενίσχυση που θα προκύψει από την κάθε επιτυχία να αυξήσει την ικανότητα συµµετοχής του εκπαιδευόµενου και σε άλλες δραστηριότητες πιο σύνθετες. Σε όλα τα στάδια της εκπαίδευσης πρέπει ο εκπαιδευτής να είναι καλός παρατηρητής και να διαθέτει ευελιξία, ώστε να διατηρεί το ενδιαφέρον του κάθε εκπαιδευόµενου εξατοµικευµένα ανάλογα µε τις ανάγκες τις ικανότητες του. Βέβαια, πριν από την εφαρµογή οποιασδήποτε δραστηριότητες προηγείται η ανάλυση της. Κάθε δραστηριότητα είναι µια βήµα προς βήµα εξελισσόµενη 159

3 διαδικασία. Η ανάλυση επιτρέπει τη διάσπαση της δραστηριότητας σε απλούστερα τµήµατα παρέχοντας στον εκπαιδευτή τις γνώσεις για το πως η συγκεκριµένη δραστηριότητα µπορεί να συµβάλλει στην ανεξαρτοποίηση του εκπαιδευόµενου στις δραστηριότητες της καθηµερινής του ζωής ούτως ώστε να κινητοποιηθεί και να οργανώσει τις δεξιότητες του προς αυτή την κατεύθυνση. Αρχές Σχεδιασµού Παρέµβασης στις ραστηριότητες Καθηµερινής Ζωής Ο σχεδιασµός της παρέµβασης στις δραστηριότητες καθηµερινής ζωής βασίζεται στις εξής αρχές: 1) Το άτοµο πρέπει να αντιµετωπίζεται σαν µοναδικό, αυτόνοµο ον και να διευκολύνεται ώστε να συµµετέχει ενεργά και δυναµικά, στον καθορισµό στόχων και προτεραιοτήτων, στην επιλογή µεθόδων εκπαίδευσης και στη λήψη αποφάσεων. 2) Το πρόγραµµα παρέµβασης σε δραστηριότητες καθηµερινής ζωής οφείλει να προβάλει τις απόψεις του ατόµου και να το παρακινεί να πάρει την ευθύνη του τρόπου και της ποιότητας της ζωής του. 3) Το πρόγραµµα, το οποίο παρέχεται, πρέπει να είναι απόλυτα εξατοµικευµένο και βασισµένο στις ιδιαίτερες ικανότητες και ανάγκες του ατόµου, να εστιάζεται στην ανάπτυξη της αυτοαντίληψης και στην αίσθηση της ατοµικής ταυτότητας µέσα από την ανίχνευση και τη διερεύνηση των δυνατοτήτων και αδυναµιών του. 4) Η παρέµβαση σε δραστηριότητες καθηµερινής ζωής, πρέπει να διασφαλίζει την κατάκτηση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου λειτουργικότητας. 5) Μέσα από την εφαρµογή των προγραµµάτων, πρέπει να παρέχεται στο άτοµο ενθάρρυνση, σεβασµός και ενσυναίσθηση. 6) Η παρέµβαση στις δραστηριότητες καθηµερινής ζωής, πρέπει να είναι µια διαδικασία η οποία να είναι δοµηµένη, να παρέχει πλοκή, συνοχή και να είναι σύντοµη. εν πρέπει να βιώνεται από τον εκπαιδευτή ή το άτοµο που εκπαιδεύεται σαν µια σειρά µεµονωµένων δραστηριοτήτων, που δεν έχουν νόηµα για κανέναν, αλλά πρέπει να βιώνεται σαν µια συνολική διαδικασία της οποίας όλα τα στάδια, από την αρχή έως το τέλος έχουν ίδια σηµαντικότητα αξία αλλά και οφέλη. 7) Η δράση και το κίνητρο αποτελούν επίσης στοιχεία-κλειδιά, τα οποία πρέπει να εισάγονται κατά τη διαδικασία της παρέµβασης σε δραστηριότητες καθηµερινής ζωής. ηλαδή η κάθε δραστηριότητα θα πρέπει να επιφέρει στο άτοµο εσωτερική ικανοποίηση και ευχαρίστηση. 160

4 Μέθοδοι Εκπαίδευσης ραστηριοτήτων Καθηµερινής Ζωής Οι µέθοδοι εκπαίδευσης των δραστηριοτήτων καθηµερινής ζωής και οι τρόποι παροχής βοήθειας είτε σε ατοµικό είτε σε οµαδικό επίπεδο είναι: α) Η επίδειξη και η εκτέλεση µια τεχνικήτη επίδειξης είναι η µίµηση, όπου ο εκπαιδευόµενος επιχειρεί να κάνει ότι και ο εκπαιδευτής. Η εκτέλεση µιας δραστηριότητας συνήθως αποτελεί αναπόσπαστο µέρος της επίδειξης. Αυτό µπορεί να γίνει τόσο λεκτικά όσο και µε τη µίµηση κινήσεων. β) Η εξερεύνηση και η εξιχνίαση είναι τεχνικές που ενθαρρύνουν την εµπλοκή του ατόµου στη δραστηριότητα, αλλά ο εκπαιδευτής έχει λιγότερο έλεγχο πάνω στη δοµή και την εκτέλεση της δραστηριότητας, γ) Η επεξήγηση και η διαπραγµάτευση κάποιες δραστηριότητες µπορεί να εκτελεστούν επιτυχώς µε την αναλυτική τους επεξήγηση ή µε τη διαπραγµάτευση των διαφόρων σταδίων τους. Σε αυτή τη µέθοδο καλό είναι να χρησιµοποιείται απλό λεξιλόγιο καθώς και σύντοµες οδηγίες. δ) Το παίξιµο ρόλου και η αναπαράσταση της συµπεριφοράς το θετικό στοιχείο των τεχνικών αυτών είναι ότι ο εκπαιδευόµενος έχει την ευκαιρία να δοκιµάσει το συγκεκριµένο ρόλο ή συµπεριφορά, πριν πραγµατικά τη χρησιµοποιήσει σε πραγµατικές συνθήκες, ε) Η επίλυση προβλήµατος είναι µια τεχνική εκπαίδευσης όπου περιλαµβάνει τον προσεκτικό καθορισµό συγκεκριµένου προβλήµατος από τον εκπαιδευόµενο µε τη βοήθεια του εκπαιδευτή, σχεδιασµό διαφόρων και δυνατών λύσεων και την επιλογή της πλέον κατάλληλης. ζ) Τα οπτικοακουστικά µέσα είναι χρήσιµα εκπαιδευτικά βοηθήµατα γιατί παρέχουν την ευκαιρία της εκµάθησης µιας δραστηριότητας µε τη συνεχή της επανάληψη χρησιµοποιώντας τον ίδιο ακριβή τρόπο η) Η επανάληψη και η εξάσκηση ο µέγιστος σκοπός τους είναι η βελτίωση µιας δραστηριότητας σε ακρίβεια και σε ταχύτητα. στ) Η τροποποίηση της συµπεριφοράς είναι µια ιδιαίτερα ισχυρή µέθοδος εκπαίδευσης, η οποία πρέπει να χρησιµοποιείται προσεκτικά και όχι καταχρηστικά. 161

5 Βασικά Σηµεία για την Αποτελεσµατικότητα της Παρέµβασης του Εκπαιδευτή στα Προγράµµατα ραστηριοτήτων Καθηµερινής Ζωής Ο εκπαιδευτής γενικότερα θα πρέπει να έχει συνειδητή χρήση του εαυτού. Η σχέση ανάµεσα στον εκπαιδευτή και τον εκπαιδευόµενο είναι µεγίστης σηµασίας. Γι' αυτό εκπαιδευτής καλό είναι να επιδιώκει: Την επιλογή και την ενδυνάµωση των χαρακτηριστικών της κάθε δραστηριότητας, για την προαγωγή των ειδικών αλληλεπιδράσεων. Την προαγωγή παρότρυνσης και καθοδήγησης του εκπαιδευόµενου. Την παροχή και τον έλεγχο του προσωπικού αυθορµητισµού καθώς και της χρήσης χιούµορ. Την γνώση των συναισθηµάτων και των αντιδράσεων του, αλλά και την συνειδητή τους χρήση. Τη συνειδητοποίηση των στάσεων και προκαταλήψεων και την επίδραση τους στην σχέση αυτή. Τον αυτοέλεγχο και την αντίληψη των δικών του αναγκών. Τη γνώση των κινδύνων του χειρισµού και της εξουσίας προς τους άλλους. Την ευόδωση των κατάλληλων αντιδράσεων του εκπαιδευόµενου, µέσω επαίνου, ενθάρρυνσης, κατανόησης και συµπαράστασης. Την µετάδοση της εµπιστοσύνης στον εαυτό του και της αυτοπεποίθησης. Ο Ρόλος της Οικογένειας Τέλος, εξίσου σηµαντική στον τοµέα της αυτοεξυπηρέτησης είναι και η συνεργασία της οικογένειας µε τον εκπαιδευτή. Οι γονείς πρέπει να βοηθήσουν το έργο του εκπαιδευτή, µε την εξάσκηση του ατόµου που εκπαιδεύεται στο σπίτι, εξασφαλίζοντας έτσι µια συνέχεια στην προσπάθεια που γίνεται. Πολλές φορές όµως οι γονείς αντί να εµµένουν στην εκτέλεση µιας δραστηριότητας αυτοεξυπηρέτησης από το ίδιο το άτοµο, την εκτελούν οι ίδιοι. Η λύση αυτή αποτελεί για τους γονείς την ευκολία, όµως στερεί από το παιδί πολύτιµες ευκαιρίες για µάθηση και εκπαίδευση. Έτσι π.χ. ευκολότερο είναι να κάνουν οι ίδιοι µπάνιο το παιδί τους, παρά να το µάθουν να κάνει µόνο του. Παραµένοντας όµως αναξιοποίητες αυτές οι ευκαιρίες για εκπαίδευση το άτοµο παραµένει εξαρτηµένο από τους άλλους. Απαιτείται λοιπόν συνειδητή προσπάθεια και επιµονή και εκ µέρους της οικογένειας ούτως ώστε να ασκηθεί το παιδί στην αυτοεξυπηρέτηση. 162

6 Ανεξαρτητοποίηση στη Στοµατική Υγιεινή Βασικός στόχος: Εκπαίδευση στη φροντίδα του στόµατος και των δοντιών. Επιµέρους στόχοι: Αναγνώριση της διαδικασίας Σωστή συγκράτηση της οδοντόβουρτσας Σωστός χειρισµός της οδοντόβουρτσας κατά τη πραγµατοποίηση της δραστηριότητας Κατάλληλες τεχνικές βουρτσίσµατος τω δοντιών και των ούλων ιεξοδικό ξέπλυµα του στόµατος Ολοκληρωµένος καθαρισµός και αποθήκευση της οδοντόβουρτσας Χρήση οδοντικού νήµατος για τον καθαρισµό των µεσοδόντιων διαστηµάτων εξιότητες: Εστίαση προσοχής Ικανότητα αναγνώρισης Οργάνωση µάθησης Ανάπτυξη αδρού συντονισµού Ανάπτυξη λεπτού συντονισµού κινήσεων Οπτικοκινητικός συντονισµός Αµφίπλευρη οργάνωση Ανάπτυξη δύναµης λαβής άνω άκρου Ανάπτυξη δακτυλικής λαβής 163

7 Ειδικοί κανόνες υγιεινής: Πλένουµε τα δόντια µας δυο φορές την ηµέρα πρωί και βράδυ Αντικαθιστούµε την οδοντόβουρτσα µας κάθε 3-4 µήνες Αντικαθιστούµε την οδοντόβουρτσα µας µετά από κρύωµα ή γρίπη εν ανταλλάσσουµε οδοντόβουρτσα µε άλλα άτοµα Μετά το τέλους κάθε βουρτσίσµατος δοντιών, καθαρίζουµε επιµελώς την οδοντόβουρτσα µας και την αποθηκεύουµε 164

8 Περιορίζουµε την κατανάλωση γλυκισµάτων και τροφίµων που περιέχουν ζάχαρη γιατί ευνοούν στην ανάπτυξη τερηδόνας, η οποία καταστρέφει τα δόντια Αποφεύγουµε τις καταχρήσεις του καφέ και ροφηµάτων που περιέχουν καφεΐνη (π.χ. αναψυκτικά τύπου cola) καθώς και του καπνίσµατος 165

9 Εµπλουτίζουµε το διαιτολόγιο µας µε τροφές όλων των οµάδων, δίνοντας µεγαλύτερη έµφαση στις πιο φυσικές και λιγότερο επεξεργασµένες εν αµελούµε τον προληπτικό ιατρικό έλεγχο κάθε 6 µήνες ή 1 έτος Φροντίζουµε έγκαιρα για την θεραπευτική αντιµετώπιση των προβληµατικών δοντιών γιατί προδιαθέτουν µολύνσεις αποστήµατα ή άλλες επιπλοκές Ειδικοί κανόνες ασφάλειας: Αποφεύγουµε τη χρήση αιχµηρών αντικειµένων για τον καθαρισµό των δοντιών µας (π.χ. οδοντογλυφίδας, καρφίτσας κ.α.), γιατί προκαλούνται τραυµατισµοί στα ούλα και τα δόντια που προδιαθέτουν για ανάπτυξη τερηδόνας εν καταπίνουµε την οδοντόκρεµα Προµηθευόµαστε οδοντόκρεµα τέτοιας υφής ανάλογα µε την ευαισθησία των ούλων µας, µέτριας κατά το δυνατόν εν πιέζουµε την οδοντόβουρτσα µε δύναµη πάνω στα ούλα για την αποφυγή τραυµατισµών στη στοµατική κοιλότητα Χρησιµοποιούµε το οδοντικό νήµα µε προσοχή και µε το σωστό τρόπο για την αποφυγή τραυµατισµών των ούλων 166

10 Εργαλεία: - οδοντόβουρτσα - ποτήρι Υλικά: - οδοντόκρεµα - οδοντικό νήµα Περίληψη της διαδικασίας: Η οδοντόβουρτσα εισέρχεται στη στοµατική κοιλότητα υπό γωνία 45, ανασηκώνοντας το επάνω χείλος µε το πίσω µέρος της. Τοποθετείται στην περιοχή των ούλων και µε κυκλικές κινήσεις κατευθύνεται προς τα δόντια. Βουρτσίζουµε καλά προς όλες τις κατευθύνσεις. Ξεπλένουµε το στόµα µε άφθονο νερό. Η δραστηριότητα πρέπει να έχει µικρή διάρκεια και να µην υπερβαίνει τα 10 λεπτά. Ολοκληρώνεται µε τη χρήση οδοντικού νήµατος για τον καθαρισµό των µεσοδόντιων διαστηµάτων. 167

11 168

12 Ανάλυση Έργου: 1. Ο εκπαιδευόµενος πηγαίνει στο µπάνιο (κατάλληλο χώρο) 2. Στέκεται µπροστά στον καθρέφτη. 3. Γεµίζει ένα ποτήρι µε νερό και το ακουµπά δίπλα από τη βρύση, στο νεροχύτη. 4. Παίρνει στο ένα χέρι την οδοντόκρεµα. 5. Ανοίγει το καπάκι της οδοντόκρεµας. 6. Παίρνει µε το άλλο το χέρι την οδοντόβουρτσα από τη θήκη της ούτως ώστε να εφάπτεται πάνω σε αυτή και πιέζει το σωληνάριο µέχρι να βγει η µικρή α- παιτούµενη ποσότητα. 7. Ανοίγει, η βρύση, ρυθµίζοντας τη σε χαµηλή ροή. 8. Περνάει την οδοντόβουρτσα κάτω από τη βρύση µε µία γρήγορη κίνηση. 9. Φέρνει την οδοντόβουρτσα στο στόµα του. 10. Ανασηκώνει το επάνω του χείλος µε το πίσω µέρος της οδοντόβουρτσας. 11. Αρχίζει, τοποθετώντας τις τρίχες της οδοντόβουρτσας κοντά στη γραµµή των ούλων, να βουρτσίζει τις εσωτερικές επιφάνειες µε µικρές κυκλικές κινήσεις. 12. Στη συνέχεια βουρτσίζει µε τον ίδιο τρόπο και τις εξωτερικές επιφάνειες των δοντιών. 13. Τοποθετεί τις τρίχες της οδοντόβουρτσας στη µασητική επιφάνεια και βουρτσίζει µε µικρές κυκλικές κινήσεις. 14. Σπρώχνει το κάτω χείλος µε το πίσω µέρος της οδοντόβουρτσας. Καθαρίζει όλες τις επιφάνειες (εσωτερικές, εξωτερικές, µασητικές) µε τον ίδιο τρόπο. 15. Αποµακρύνει την οδοντόβουρτσα από το στόµα του. 16. Φτύνει τη σαπουνάδα από το στόµα του. 17. Παίρνει το ποτήρι µε το νερό δίπλα από τη βρύση. 18. Ξεπλένει καλά το στόµα του. 19. Φτύνει όλο το νερό, επαναλαµβάνοντας ώστε να καθαρίσει πλήρως το στόµα του. 20. Ξεπλένει καλά την οδοντόβουρτσα. 21. Τινάζει την οδοντόβουρτσα για να φύγει το πολύ νερό. 22. Τοποθετεί την οδοντόβουρτσα όρθια για να στραγγίζει εύκολα σε καλά αεριζόµενη θέση (η υγρασία που παραµένει ευνοεί στην ανάπτυξη µικροβίων). 23. Ακολουθεί καθαρισµός των µεσοδόντιων διαστηµάτων µε τη χρήση οδοντικού νήµατος. 169

13 170

14 171

15 172

16 173

17 174

18 175

19 176

20 9. Θεατρικό Παιγνίδι 177

21 ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι-ΟΡΙΣΜΟΣ Το θεατρικό παιχνίδι εντάσσεται στο σύνολο της παιδαγωγικής πρακτικής και αποτελεί δυναµικό µέσο για την ενεργοποίηση του ατόµου, την απελευθέρωση της φαντασίας του, την καλλιέργεια της ψυχοκινητικής του έκφρασης, της κοινωνικοποίησης του και της εξοικείωσης του µε τη θεατρική λειτουργία και το θέατρο γενικότερα. Κρατώντας σαν βάση του το στοιχείο της ψυχαγωγίας του παιδιού το θεατρικό παιχνίδι είναι µια εξελιγµένη µορφή παιχνιδιού µε δοµή και οµαδικότητα που αντλεί τη µέθοδο του από τη θεατρική λειτουργία. Στο θεατρικό παιχνίδι δεν υπάρχει προκαθορισµένο έργο ή χώρος. Τα παιδιά µπορούν να υποδύονται τους εαυτούς τους και να αυτοσχεδιάζουν χαρακτήρες και καταστάσεις. Το θεατρικό παιχνίδι στηρίζεται στην αυθόρµητη και ελεύθερη έκφραση του παιδιού και στην ανάγκη του να αναπαράγει, να ανασυνθέσει και να συµβολίσει την πραγµατικότητα. Επίσης, το παιδί µε ελεύθερες κινήσεις στο χώρο εκφράζει µε το σώµα του, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού συναισθήµατα και καταστάσεις που αδυνατεί µε το λόγο. Κύρια πηγή ευαισθητοποίησης, για να µπορέσει το άτοµο να περάσει σε µια διαδικασία έκφρασης και απελευθέρωσης της φαντασίας του, είναι το σώµα. Για να µπορεί το άτοµο να εκφραστεί µε το σώµα του, θα πρέπει να είναι ικανό να κινηθεί ελεύθερα µέσα στο χώρο. Πιο συγκεκριµένα: Να έχει αίσθηση του χώρου. Να αισθάνεται άνετα όλα τα µέλη του. Να µπορεί να ζει και να εκφράζει καταστάσεις µε αυτά Να αισθάνεται το βάρος και το σχήµα. Να επικοινωνεί µε τους άλλους µέσα από ένα ρόλο που θα έχει διαλέξει εκείνο. 178

22 ΟΦΕΛΗ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙ ΙΟΥ Μέσα από το θεατρικό παιχνίδι, το άτοµο µε νοητική υστέρηση υποβοηθάται στα εξής: Στη διέγερση και ανάπτυξη των αισθήσεων. Στη γνωριµία µε το σώµα του, τα όρια και τις δυνατότητες του. Στην αντίληψη των συναισθηµάτων του εαυτού και των άλλων. Στην ανάπτυξη και ενίσχυση της προσοχής και της µνήµης. Στην αντίληψη του εαυτού σε σχέση µε τον γύρω κόσµο. Στην ανάπτυξη της µίµησης. Στην κοινωνικοσυναισθηµατική ανάπτυξη γενικότερα. Ιδιαίτερα για τα παιδιά µε νοητική υστέρηση, η βίωση του γνωστικού σχήµατος του σώµατος τους, η καλλιέργεια της λεπτής κινητικότητας, η κατανόηση των εννοιών και ο προσανατολισµός στο χώρο και στο χρόνο, τα βοηθούν ώστε να οργανώσουν την αντίληψη τους για τον εαυτό τους και το περιβάλλον και να αναπτύξουν δεξιότητες α- παραίτητες για την όσο το δυνατόν µεγαλύτερη ανεξαρτητοποίηση τους. ΟΜΗ Το θεατρικό παιχνίδι κινείται σε 4 επίπεδα: Ψυχολογικό Κοινωνικό Εκπαιδευτικό-παιδαγωγικό Αισθητικό-εκφραστικό Το θεατρικό παιχνίδι διεξάγεται σε τρεις φάσεις: α) προθέρµανση, β) κύρια φάση και γ) χαλάρωση: Προθέρµανση-> Η φάση αυτή είναι ένα σύντοµο ζέσταµα που επιτυγχάνεται µέσα από έντονη αισθησιοκινητική δραστηριότητα, µε σκοπό να προετοιµάσουµε το άτόµο για να συµµετάσχει µε ενθουσιασµό στη συνέχεια της δραστηριότητας. Στη φάση αυτή προσπαθούµε µε διάφορα παιχνίδια, κινητική δραστηριότητα, σωµατική έκφραση κ.λ.π. να εξοικειώσουµε το άτοµο µε έναν άλλο τρόπο συµπεριφοράς και να το αποδεσµεύσουµε από έµφυτες συστολές, επιφυλάξεις κ.λ.π. Κύρια φάση-> Είναι το στάδιο όπου δίνουµε τις κατάλληλες δραστηριότητες, προσπαθώντας να επιτύχουµε τους στόχους που έχουµε θέσει. Είναι σηµαντικό να έχουµε εκ των προτέρων καθορίσει τους στόχους και έπειτα να οργανώσουµε το πρόγραµµα µας βάσει αυτών. Είναι καλό να αποφεύγουµε τα παραγγέλµατα 179

23 και τις εντολές, όσο αυτό είναι εφικτό, και να παρουσιάζουµε τη δραστηριότητα «ντυµένη» µε µια ιστοριούλα. Χαλάρωση-> Στη φάση αυτή τα παιδιά ηρεµούν και βγαίνουν από το ρόλο που έχουν υποδυθεί. Η φάση αυτή είναι εξίσου σηµαντική µε τις προηγούµενες, καθώς, αν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού παρίσταναν για παράδειγµα ένα άγριο ζώο, µετά το τέλος της δραστηριότητας θα συνεχίσουν να συµπεριφέρονται µε βίαιο τρόπο. Αξιολόγηση-> Μετά το τέλος του θεατρικού παιχνιδιού ακολουθεί συζήτηση, τα άτοµα λένε τη γνώµη τους για το θέµα, τη "λύση" που διάλεξαν. Τη φάση αυτή δεν είναι απαραίτητο να την εφαρµόζουµε πάντα. Είναι στην κρίση του εµψυχωτή-συντονιστή. Ιδιαίτερα όταν έχουµε να κάνουµε µε παιδιά µε Ν.Υ., αυτισµό, συναισθηµατικές διαταραχές κλπ. δεν είναι πάντα εφικτή η εφαρµογή της. Τα παραπάνω στάδια δεν εφαρµόζονται πάντα όλα, ούτε µε την ίδια σειρά. Για παράδειγµα το στάδιο της χαλάρωσης µπορεί να χρησιµοποιηθεί οποιαδήποτε στιγµή στη διάρκεια του παιχνιδιού κρίνουµε ότι είναι απαραίτητο. ΧΡΟΝΙΚΗ ΙΑΡΚΕΙΑ Η διάρκεια του θεατρικού παιχνιδιού δεν είναι απόλυτα καθορισµένη και εξαρτάται από τη διάθεση και το ενδιαφέρον των συµµετεχόντων, καθώς και από την ικανότητα του συντονιστή-εµψυχωτή. Συνήθως 30-45' της ώρας είναι ένας ικανοποιητικός χρόνος. ΧΩΡΟΣ Ο χώρος όπου διεξάγεται το θεατρικό παιχνίδι πρέπει να φροντίζουµε να είναι άνετος, ζεστός, φιλικός και προσαρµοσµένος στις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόµων µε νοητική υστέρηση. Τα αντικείµενα που υπάρχουν σ' αυτόν θα πρέπει να είναι προσαρµοσµένα στις δυνατότητες των παιδιών και να µεταφέρονται εύκολα για να δίνουν τη δυνατότητα για γρήγορες και ουσιαστικές αλλαγές στο χώρο. 180

24 ΤΕΧΝΙΚΑ-ΥΛΙΚΑ ΜΕΣΑ Μερικά από τα τεχνικά µέσα που χρησιµοποιούµε στο θεατρικό παιχνίδι είναι: Σωµατική έκφραση Αυτοσχεδιασµός Παντοµίµα Μίµηση προτύπου Κωµικά στοιχεία (υπερβολή κι αντίθεση) Το θεµατολογικό υλικό το αντλούµε µέσα από: προσωπικά βιώµατα του ατόµου κοινωνικά και επίκαιρα γεγονότα προβλήµατα που αντιµετωπίζει το άτοµο (στο σχολείο, στην οικογένεια κ.τ.λ.) Τα επαγγέλµατα Λαϊκές παραδόσεις και θρύλοι Σκηνικό-κοστούµια: Τα υλικά για το θεατρικό παιχνίδι βρίσκονται µέσα σε µπαούλα-κιβώτια-χαρτόκουτα. Είναι παλιά φουστάνια, φούστες, νυχτικά, µανδύες, πολύχρωµα υφάσµατα, τσάντες, παπούτσια, περούκες κλπ. Σκηνικά εξαρτήµατα: σεντόνια, πολύχρωµα υφάσµατα, καραβόπανο, χαρτιά γκοφρέ, κορδέλες, στεφάνια, µπάλες κλπ. Επίσης, έχουµε στη διάθεση µας διάφορα χρώµατα για µακιγιάζ. Μουσική-Ήχοι: Τύµπανα, ντέφια, διάφορα κρουστά όργανα, ξυλόφωνα, µεταλλόφωνα, κουτιά από γάλα που έχουν µέσα βότσαλα, ρύζι κλπ. και οποιοδήποτε άλλο αυτοσχέδιο όργανο σκεφτούµε. Τα άτοµα πολλές φορές συνθέτουν διάφορα τραγούδια ανάλογα µε το θέµα του παιχνιδιού. Ανεξάρτηα πάντως από αυτό υπάρχει πάντα µια βασική ηχητική κάλυψη των διάφορων φάσεων και σκηνών που διαµορφώνονται. 181

25 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ-ΕΜΨΥΧΩΤΗ Η ψυχή του θεατρικού παιχνιδιού είναι ο εµψυχωτής. Πριν αποφασίσει ο εµψυχωτής να παίξει ένα θεατρικό παιχνίδι µε τα παιδιά πρέπει να έχει καταφέρει να δη- µιουργήσει µια ουσιαστική σχέση και ένα βαθµό ικανοποιητικής επικοινωνίας µε την οµάδα. Ο εµψυχωτής πρέπει να συµµετέχει στο παιχνίδι, να είναι ενθουσιώδης και ενθαρρυντικός και όχι να «ελέγχει» και να εξουσιάζει τα άτοµα. Αν το θεατρικό παιχνίδι εξελιχθεί σε «µάθηµα» θα είναι αποτυχηµένο. Όσο το θεατρικό παιχνίδι εξελίσσεται σε ένα αυθόρµητο και τυχαίο γεγονός, όσο διαµορφώνει µια ατµόσφαιρα χαρούµενου παιχνιδιού, τόσο πιο ουσιαστικό «µάθηµα» θα γίνει για τα παιδιά και τον εκπαιδευτικό-εµψυχωτή. Ο εµψυχωτής δρα σε πολλά επίπεδα, τρία όµως είναι τα πιο βασικά: Α. Παιδαγωγικά: Επινοεί τρόπους, ώστε να παρακινήσει τα παιδιά να ανακαλύψουν δικούς τους κώδικες επικοινωνίες έκφρασης και γνώσης, οργάνωσης του χώρου και χρήσης των υλικών. Β. Θεατρικά: Τα βοηθά να ανακαλύψουν το παιχνίδι των ρόλων, να κάνουν µια "προβολή" καταστάσεων µε το δικό τους τρόπο. Γ. Ψυχολογικά: Παρά το γεγονός ότι ο δάσκαλος ή ο νηπιαγωγός δεν είναι ψυχολόγος, µε τη δηµιουργική του παρουσία δίνει στα παιδιά µια αίσθηση ασφάλειας, τα βοηθά να εκφραστούν αβίαστα και ελεύθερα, να δηµιουργήσουν συλλογικά. Θεατρικό παιχνίδι µπορεί να γίνει στην τάξη, αφού όµως ο εµψυχωτής απαλλαγεί από την ιδεολογία και το σύνδροµο της τάξης, από την ιδέα και την ύπαρξη της τάξης σαν «οχυρό γνώσης και αξιοπρέπειας». Αληθινά σοβαρός γίνεται κανείς µε τα παιδιά όταν επικοινωνεί µαζί τους, όταν τους δίνει τη δυνατότητα να αποθέσουν ένα µικρό ή µεγάλο µέρος από το συναισθηµατικό τους φορτίο και τις ανάγκες που έχουν για δράση και κίνηση. 182

26 Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙ Ι Το θεατρικό παιχνίδι υποβοηθά το άτοµο µε αναπηρίες και ειδικότερα το άτοµο µε νοητική υστέρηση, ώστε να συνειδητοποιήσει βιωµατικά το σωµατικό του σχήµα µέσα από συγκεκριµένες στάσεις κατά τρόπο συνολικό και τµηµατικό. Το βοηθά επίσης να καλλιεργεί και να ελέγχει την κινητικότητα του, να κατανοήσει τις έννοιες του χώρου, του χρόνου και του ρυθµού, µα επιτύχει την αρµονία της ψυχικής και σωµατικής του ανάπτυξης και να ενταχθεί οµαλά σε µια διαδικασία ηθικής, κοινωνικής, συναισθηµατικής και νοητικής ωρίµανσης. Το άτοµο µε αναπηρίες, όπως και γενικότερα ο υπόλοιπος πληθυσµός, αισθάνεται το σώµα του σαν κέντρο, σαν άξονα του κόσµου, ο οποίος καθορίζει τις µορφές συµπεριφοράς του στις ασταθείς σχέσεις του µε το περιβάλλον. Γι αυτό, το θεατρικό παιχνίδι έχει σκοπό να οργανώσει την συνολική εµπειρία του ατόµου και να το βοηθήσει να ανακαλύψει τον εαυτό του και τον κόσµο που το περιβάλλει. Το γνωστικό σχήµα του σώµατος Το άτοµο µε νοητική υστέρηση µέσα από τη συνειδητοποίηση και τη βίωση του σωµατικού του σχήµατος ανακαλύπτει και αποδέχεται τη σωµατική του ταυτότητα. Καταφέρνει να κυριαρχήσει στις κινήσεις του, να τις δαµάσει, να χρησιµοποιήσει το σώµα του όπως αυτό θέλει και σύµφωνα µε τα όρια που του θέτει ο χώρος µέσα στον οποίο κινείται. Έχοντας γνώση των δυνατοτήτων του, το άτοµο προλαβαίνει άσκοπες κινήσεις, απώλεια χρόνου και εσφαλµένες ενέργειες που θα το έφερναν σε σύγκρουση µε πρόσωπα του περιβάλλοντος του. Παράλληλα, χρησιµοποιεί το σώµα του ως σηµείο αναφοράς και ως άξονα για να προσανατολίζεται µέσα στο χώρο. Μέσα από το θεατρικό παιχνίδι, το άτοµο βιώνει το σώµα του σφαιρικά, στο σύνολο του, µέσα από ελεύθερες και οργανωµένες κινήσεις στο χώρο, όπως µετατοπίσεις, βαδίσµατα, πηδήµατα, καθώς και µιµητικές δραστηριότητες, οι οποίες γίνονται µε ή χωρίς πρότυπο. Επίσης, µιµείται και ενδιαφέρεται περισσότερο για θέµατα από την οικογενειακή ζωή, την υγιεινή του σώµατος, το άµεσο περιβάλλον, τις εποχιακές µεταβολές, τη ζωή των ζώων και τον κόσµο της φαντασίας. Σιγά-σιγά αρχίζει να αντιλαµβάνεται και να βιώνει τα διάφορα τµήµατα του σώµατος του «ακολουθώντας την αρχή της κεφαλοουριαίας και περιφερειακής ανάπτυξης». Μαθαίνει να ελέγχει το σώµα του µε δραστηριότητες διαφοροποίησης και συντονισµού των κινήσεων των µελών του, καθώς και µε δραστηριότητες που βοηθούν την ανάπτυξη του µυϊκού τόνου, της αναπνοής, της χαλάρωσης και της καλής στάσης του σώµατος. 183

27 Το άτοµο µε νοητική υστέρηση ενθαρρύνεται µέσα από το θεατρικό παιχνίδι, να εκφράζεται ελεύθερα, να επινοεί λύσεις και να αυτενεργεί. Μέσα από τις ψυχοκινητικές δραστηριότητες που διεξάγονται αρχίζει δειλά δειλά να εκφράζεται, να µεταφέρει στους άλλους την εικόνα που έχει για τον εαυτό του και σταδιακά να την εµπλουτίζει και να την ολοκληρώνει. Τέλος, γνωρίζει την ονοµασία και τις δυνατότητες κάθε µέλους του σώµατος. Αµφιπλευρικότητα Αµφιπλευρικότητα είναι η ικανότητα που έχει το άτοµο να χρησιµοποιεί κατά βούληση και τις δύο πλευρές του σώµατος του. Η πλευρίωση κάθε ατόµου οφείλεται κυρίως σε νευρολογικά δεδοµένα. Πολλές φορές όµως είναι αποτέλεσµα της επίδρασης και της πίεσης του κοινωνικού περιβάλλοντος (π.χ: πολλοί αριστερόχειρες πιέζονται να γίνουν δεξιόχειρες). Το άτοµο µε νοητική υστέρηση, µέσα από δραστηριότητες διαχωρισµού των δύο πλευρών του και της ισόρροπης ανάπτυξης τους, υποβοηθάται να ανακαλύψει την αµφιπλευρικότητά του. Η συνειδητοποίηση της αµφιπλευρικότητας και το ξεκαθάρισµα της υπεροχής της µιας πλευράς δίνει σιγουριά στις κινήσεις και άνεση στη συµπεριφορά του ατόµου. Τέλος, το βοηθά καθοριστικά στην κατάκτηση της γραφής. Για να φτάσει το άτοµο µε νοητική υστέρηση να γνωρίζει τις έννοιες δεξιά-αριστερά (έννοιες δόµησης χώρου), πρέπει προηγουµένως να έχει αντιληφθεί και να έχει βιώσει το σωµατικό του άξονα, να γνωρίζει τις δυνατότητες κάθε µέλους του, καθώς και το χώρο που καταλαµβάνει ως προς τον άξονα του. Η αντίληψη του χώρου Το άτοµο µε νοητική υστέρηση δυσκολεύεται να κατακτήσει τη σωστή αίσθηση και αντίληψη του χώρου, που είναι ο προσανατολισµός και η δόµηση του εξωτερικού κόσµου. Επίσης, δεν κάνει σαφείς µετακινήσεις ούτε έχει συνείδηση των αποστάσεων. Για το λόγο αυτό πρέπει να το βοηθήσουµε να αισθανθεί και να συλλάβει την έννοια του χώρου: αρχικά την έννοια του συγκεκριµένου χώρου (π.χ. της τάξης) και αργότερα την έννοια του ευρύτερου χώρου. Με τη βοήθεια του θεατρικού παιχνιδιού το παιδί µαθαίνει να προσανατολίζεται στο χώρο σε σχέση µε σταθερά σηµεία αναφοράς. Γνωρίζει το σώµα του και το χώρο που αυτό καταλαµβάνει, καθώς επίσης και το χώρο που κατέχουν τα αντικείµενα σε σχέση µε το σώµα. Αντιλαµβάνεται παράλληλα το χώρο σε σχέση µε τα αντικείµενα, όπως και το χώρο µεταξύ των αντικειµένων. Τέλος, αφού βιώσει όλα τα παραπάνω, είναι ικανό να αναπαραστήσει νοερά το χώρο και να περιγράψει τις διαδροµές που έκανε. Η 184

28 αντίληψη και η βίωση της έννοιας του χώρου είναι σηµαντικότατη προϋπόθεση για την κατάκτηση της ικανότητας προσανατολισµού, την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αίσθησης ασφάλειας. Συµβάλλει επίσης καθοριστικά στην εκµάθηση της γραφής, της ανάγνωσης και της κατανόησης των µαθηµατικών. Σηµείωση: Στις ασκήσεις σωµατογνωσίας που θα παρατεθούν παρακάτω πρέπει να τονίσουµε ότι το άτοµο πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζει βασικά µέλη του σώµατος του για να µπορέσει να συµµετέχει. Επίσης, όπως είναι λογικό, χρειάζεται συνεχής επανάληψη των ασκήσεων στο άτοµο µε νοητική υστέρηση για να επιτευχθεί ο σκοπός τους. 185

29 186

30 187

31 Περιγραφή δραστηριότητας Ο εκπαιδευτής - εµψυχωτής υποδέχεται τα παιδιά και τους εξηγεί ότι θα παίξουν ένα παιχνίδι που θα είναι διασκεδαστικό και θα τους βοηθήσει να γνωριστούν καλύτερα µεταξύ τους. Για να διασκεδάσουν όµως όλοι πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες. Προθέρµανση Ο εµψυχωτής εξηγεί: Μόλις αρχίσει να παίζει η µουσική θα τρέξουµε όλοι στο χώρο, όπου θέλουµε, χωρίς να ακουµπήσει ο ένας τον άλλο (ο εµψυχωτής τρέχει µαζί µε τα παιδιά) Μόλις σταµατήσει η µουσική όλοι σταµατούν και χτυπούν παλαµάκια. Κύρια φάση Αρχίζει να παίζει η µουσική Τώρα θα κάνουµε ότι είµαστε πουλιά και φτερουγίζουµε (ο εµψυχωτής απλώνει τα χέρια του σαν φτερά πουλιού και τα κουνάει πάνω κάτω) Σταµατά η µουσική Πλησιάζουµε το παιδί που είναι δίπλα µας και ψιθυρίζουµε το όνοµα µας. Το άλλο παιδί κάνει το ίδιο. Καθόµαστε στο πάτωµα σε σχήµα κύκλου. Ο εκπαιδευτής - εµψυχωτής στέκεται όρθιος κρατώντας το µαντήλι στο χέρι του. Όποιο παιδί ακουµπήσει µε το µαντήλι, χτυπάει τα χέρια του µε όποιον τρόπο θέλει (π.χ. τα χτυπάει στα γόνατα ή στο πάτωµα ή στο στήθος κ.λπ.) και λέει το όνοµα του. Οι υπόλοιποι επαναλαµβάνουν το όνοµα του και τις κινήσεις που έκανε. Σηκωνόµαστε όρθιοι Τώρα θα κάνουµε ότι είµαστε πάλι πουλάκια (η µουσική αρχίζει). Φτερουγίζουµε και πετάµε από κλαδάκι σε κλαδάκι. Η µουσική σταµατά. Τώρα φωνάζουµε όλοι δυνατά το όνοµα µας (ο καθένας το δικό του αλλά ταυτόχρονα µε τους άλλους) Χαλάρωση Βάζουµε απαλή µουσική. Ξαπλώνουµε όλοι στα στρώµατα. Τα στρώµατα γίνονται ένα πελώριο κρεβάτι όπου τα παιδιά ξαπλώνουν να ξεκουραστούν (ο εκπαιδευτής ξαπλώνει µαζί τους). Κλείνουµε όλοι τα µάτια µας. 188

32 189

33 190

34 191

35 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Προθέρµανση Στεκόµαστε όρθιοι σε σχήµα κύκλου Φανταστείτε ότι κάνει πολύ κρύο!!! Τρίβουµε το σώµα µας για να ζεσταθούµε Πρώτα τρίβουµε τα χέρια µας Μετά τρίβουµε το πρόσωπο µας και τα πόδια µας (ο εµψυχωτής βρίσκεται και αυτός στον κύκλο, εκτελεί τις κινήσεις και τα παιδιά τις επαναλαµβάνουν) Κύρια φάση Σκεφτείτε ότι αυτό είναι ένα ενοχλητικό κουνουπάκι που ήρθε και άρχισε να µας τσιµπάει (ο εµψυχωτής κρατάει το κουνουπάκι στο χέρι και ακουµπάει µ' αυτό διάφορα µέρη του σώµατος των παιδιών). Ξύνουµε κάθε µέρος του σώµατος µας που τσιµπάει το κουνουπάκι Το ενοχλητικό κουνουπάκι τσιµπάει το κεφάλι µας (το παιδί που το ακούµπησε το κουνουπάκι ξύνει το κεφάλι του) Τώρα τσιµπάει το χέρι µας Μετά τσιµπάει το πόδι µας Το ενοχλητικό κουνουπάκι τσίµπησε την κοιλιά µας Τώρα τσιµπάει το στήθος µας Έπειτα τσιµπάει την πλάτη µας Παίρνουµε µια υποτιθέµενη αλοιφή να βάλουµε εκεί που µας τσίµπησε το κουνούπι Βάζουµε αλοιφή στο κεφάλι µας (τα παιδιά πιάνουν το κεφάλι τους. Ο εκπαιδευτής αναφέρει µόνο το όνοµα του κάθε µέλους του σώµατος, χωρίς να τα δείχνει) Μετά βάζουµε αλοιφή στα χέρια µας, στην κοιλιά µας, στα πόδια µας, στο στήθος και στην πλάτη µας Χαλάρωση Ξαπλώνουµε όλοι στα στρώµατα Κλείνουµε τα µάτια µας και προσπαθούµε να φανταστούµε ότι ακούµε το κουνούπι που πετάει µέσα στην αίθουσα 192

36 193

37 194

38 195

39 196

40 Περιγραφή δραστηριότητας Τοποθετούµε σε σειρά τα καρεκλάκια το ένα πίσω από το άλλο και σχηµατίζουµε τρενάκι. Ο εµψυχωτής φορά στα παιδιά το µπλε λαστιχάκι στο ένα χέρι (δείχνουµε το δεξί αλλά δεν το ονοµάζουµε ακόµα) και το κόκκινο στο άλλο (αριστερό). Εξηγούµε ότι η πλευρά που φορούν το µπλε λαστιχάκι είναι η µπλε πλευρά (δηλαδή έχουν µπλε αφτί, µπλε µάτι, χέρι και πόδι) ενώ η πλευρά που φορούν το κόκκινο λαστιχάκι είναι η κόκκινη πλευρά. Προθέρµανση Αρχίζει η µουσική. Τώρα όλοι περπατάµε. Η µουσική σταµατά. Χαιρετάµε µε το µπλε χέρι πρώτα και ύστερα µε το κόκκινο. Η µουσική αρχίζει. Όλοι τρέχουµε. Στην παύση της µουσικής σταµατάµε και χτυπάµε µε δύναµη το µπλε πόδι στο πάτωµα και ύστερα το κόκκινο πόδι. Κύρια φάση Τώρα όλοι ανεβαίνουµε στο τρένο (καρεκλάκια το ένα πίσω από το άλλο). Τι παρατηρούµε; Η µπλε πλευρά όλων βρίσκεται από τη µια µεριά του τρένου (ο εµψυχωτής δείχνει την µπλε πλευρά) και η κόκκινη από την άλλη µεριά (ο εµψυχωτής δείχνει την κόκκινη πλευρά). Ο εκπαιδευτής - εµψυχωτής παίρνει το ρόλο του ελεγκτή αφού πριν έχει µοιράσει τα συµβολικά χρήµατα στα παιδιά. Κάθε παιδί πρέπει να δώσει χρήµατα µε το µπλε χέρι και να πάρει το εισιτήριο µε το κόκκινο χέρι. Ο εκπαιδευτής γίνεται οδηγός του τρένου και κάθεται σε µια καρέκλα µπροστά από τα παιδιά. Όταν λέει «µπλε στροφή» γέρνουν όλοι προς την µπλε πλευρά. Όταν λέει «κόκκινη στροφή» κάνουν το αντίθετο. Όταν λέει «µπλε µάτι» κλείνουν όλοι µε το µπλε χέρι το µπλε µάτι. Όταν λέει «µπλε αφτί» πιάνουν όλοι µε το µπλε χέρι το µπλε αφτί. Όταν λέει «µπλε χέρι» χαιρετούν όλοι µε το µπλε χέρι. Όταν λέει «µπλε πόδι» χτυπούν όλοι το µπλε πόδι στο πάτωµα. Αντίστοιχες εντολές δίνονται και για την κόκκινη πλευρά. Οι παραπάνω εντολές επαναλαµβάνονται ανακατεµένα: κόκκινο χέρι, µπλε µάτι, κόκκινο αφτί κ.λπ. 197

41 Χαλάρωση Τώρα καθόµαστε όλοι στο πάτωµα σε σχήµα κύκλου και φανταζόµαστε ότι γινόµαστε νιφάδες χιονιού που πέφτουν απαλά στο χιόνι (γέρνουµε µπροστά και αγκαλιάζουµε τα πόδια µας µε τα χέρια µας). 198

42 199

43 10. Οπτικό Λεξιλόγιο 200

44 ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΠΤΙΚΟΥ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ Η ανάγνωση διαδραµατίζει έναν αύξουσας σηµασίας ρόλο στον κόσµο µας σήµερα. Είναι ένας απαραίτητος παράγοντας στη σύγχρονη ζωή, που είναι στενά συνδεδεµένος µε την επαγγελµατική και κοινωνική πρόοδο του ατόµου. Σε όλα τα επαγγέλµατα ακόµη και στα χειρονακτικά, η ανάγνωση είναι απαραίτητη π.χ για να ενηµερωθεί κάποιος για τους κανόνες λειτουργίας και ασφάλειας ενός µηχανήµατος. Στις περισσότερες ανθρώπινες δραστηριότητες στο σπίτι, στην εργασία, στη διασκέδαση, η ανάγνωση είναι απαραίτητη. Ας µην ξεχνάµε ότι ένα µεγάλο µέρος της πληροφόρησης σήµερα το δεχόµαστε µέσω του γραπτού λόγου. Για τα άτοµα που λόγω διαφόρων δυσκολιών δεν είναι σε θέση να κατακτήσουν την ανάγνωση,όπως είναι πολλά άτοµα µε ΝΥ, είναι χρήσιµο να µπορούν να αναγνωρίζουν κάποιες λειτουργικές λέξεις, οπτικά χωρίς να είναι σε θέση να τις αποκωδικοποιήσουν. Έτσι ανάλογα µε τα ενδιαφέροντα και τις ασχολίες του ατόµου µε ΝΥ µπορεί να δηµιουργηθεί ένα οπτικό λεξιλόγιο που στόχο θα έχει να µπορεί να νιώθει πιο ασφαλής µε τον γραπτό λόγο σε ορισµένα περιβάλλοντα. Φυσικά µε την βοήθεια διαφόρων άλλων συµβόλων και ερεθισµάτων που περιβάλλουν µια λέξη είναι πολλές φορές εύκολο για το άτοµο µε Ν Υ να συµπεράνει το νόηµα της λέξης. Π.χ. Όταν υπάρχει η λέξη «φρούτα» δίπλα στο µανάβικο είναι εύκολο σιγά σιγά να συνδέσει την εικόνα της λέξης µ' αυτό που σηµαίνει. Πολλές φορές όµως θα χρειαστεί να ξεχωρίσει π.χ ένα σαµπουάν από ένα αφρόλουτρο. Σε πολλές άλλες ανάλογες περιπτώσεις η κατάκτηση ενός οπτικού λεξιλογίου που να βασίζεται στη λειτουργικότητα, µε συχνή πρακτική άσκηση είναι πολύ χρήσιµη στο άτοµο µε Ν Υ. Η ανάπτυξη του οπτικού λεξιλογίου αφορά και προαπαιτεί την ανάπτυξη όλων των οπτικών δεξιοτήτων µε προα-ναγνωστικές δραστηριότητες (παραδείγµατα τους θα υπάρχουν στα στάδια που αναλύονται πιο κάτω). Τα άτοµα µε ΝΥ χρειάζονται αρκετό χρόνο και εξάσκηση για να αναπτύξουν δεξιότητες ανάγνωσης. Απαραίτητες προϋποθέσεις να έχουν εξασκηθεί στις επιµέρους δεξιότητες της οπτικής παρατηρητικότητας, διάκρισης και µνήµης. Αναπτύσσοντας τις οπτικές αυτές ικανότητες βοηθάµε το άτοµο µε τη ΝΥ να είναι ικανό να αναπτύξει το οπτικό λειτουργικό λεξιλόγιο ακόµη και αν δεν είναι σε θέση να διαβάσει. Για να προετοιµάσουµε ένα µαθητή να είναι ικανός να αποκτήσει ένα χρήσιµο οπτικό λεξιλόγιο πρέπει να γίνει εντατική εξάσκηση όλων των οπτικών ικανοτήτων του ατόµου. 201

45 1) Οπτική ταυτοποίηση: Το παιδί µαθαίνει ότι κάθε αντικείµενο έχει ένα σταθερό όνοµα -γραπτή λέξη. Στις ασκήσεις του παρουσιάζουµε ζευγάρια εικόνας- λέξης ώστε να γίνει η σύνδεση 2) Οπτική διαφοροποίηση /διάκριση: Ασκήσεις που το παιδί παρατηρεί πραγµατικά αντικείµενα, εικόνες, σχήµατα ή γράµµατα µε στόχο να βρει οµοιότητες και διαφορές. 3) Οπτική µνήµη: Ασκήσεις που το παιδί προσπαθεί να βρεί οπτικές αλλαγές σε ένα αντικείµενο ή µια εικόνα, ή προσπαθεί να θυµηθεί ποιες εικόνες είδε πριν από λίγο. Οι ίδιες ασκήσεις µπορούν να γίνουν µε σύµβολα και γράµµατα. 4) Οπτική συνάφεια: Ασκήσεις που το παιδί προσπαθεί να αναγνωρίζει αντικείµενα ή τµήµατα µιας οπτικής πληροφορίας χωρίς να βλέπει ολόκληρο το αντικείµενο. Μ'αυτό τον τρόπο το παιδί σταδιακά µαθαίνει να κοιτά την λέξη σαν ένα σύνολο και να την αναγνωρίζει ακόµη και αν δεν γνωρίζει ένα ένα τα γράµµατα που την αποτελούν. 5) Οπτικής σύζευξη: Ασκήσεις που θα τον βοηθήσουν να µπορεί να ενώσει δύο οπτικά ερεθίσµατα διαφορετικά µεταξύ τους π.χ λέξη- εικόνα ή λέξη-αντικείµενο που αυτή η λέξη ονοµάζει. 6) Οπτικής κατανόηση: Ασκήσεις που σαν στόχο έχουν να συνδέσουν τις δεξιότητες που έχει µάθει και να τις χρησιµοποιήσει για να ερµηνεύσουν οπτικές πληροφορίες 202

46 203

47 204

48 205

49 ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΑ ΙΩΝ Α- Οι δραστηριότητες στο στάδιο Α διασκορπίζονται σ' όλο το πρόγραµµα του κάθε µαθητή. Ο δάσκαλος προσπαθεί να εξοικειώσει το µαθητή µε την ονοµασία του κάθε αντικειµένου, χώρου, τόπου, ονόµατος κλπ, επιδιώκει την αύξηση του εκφραστικού και προσληπτικού λεξιλογίου και την εξάσκηση της οπτική παρατηρητικότητας αρχικά µε αντικείµενα, εικόνες και απλές λέξεις. Γίνεται προφορική επισήµανση του ονόµατος του κάθε αντικειµένου που µελετάται. Σ'αυτό το στάδιο γίνεται και η επιλογή των λέξεων που θέλει και χρειάζεται ο µαθητής να συµπεριλάβει στο λειτουργικό του λεξιλόγιο. Ο δάσκαλος µπορεί να προτείνει στο µαθητή τις λέξεις που θα του ήταν χρήσιµο να µάθει να αναγνωρίζει οπτικά π.χ. το όνοµα του και τη διεύθυνση του. Αφού επιλεγούν οι λέξεις που θα διδαχθεί ο µαθητής ξεκινά η διαδικασία σύνδεσης του αντικειµένου µε τη λέξη που το συµβολίζει (Στάδιο Β). Αυτό µπορεί να γίνεται ε- λεύθερα ή οργανωµένα, στην κοινότητα ή στο σχολείο, µε το άµεσο αντικείµενο ή µε την εικόνα του. Π.χ στο σπίτι της ηµιαυτόνοµης διαβίωσης οι χώροι, οι συσκευές, το περιεχόµενο των συρταριών, ντουλαπιών και του ψυγείου, συνοδεύονται µε µια καρτελίτσα µε τη λέξη του αντικειµένου και την εικονίτσα του. Παράλληλα οι µαθητές της ηµιαυτόνοµης διατηρούν ένα ντοσιέ όπου έχουν τις ίδιες καρτελίτσες µε τις λέξεις και τις εικόνες για περαιτέρω µελέτη. Οι µαθητές έχουν έτσι τη δυνατότητα για πολλαπλή εξάσκηση και καθηµερινή οπτική εµπειρία σύνδεσης του αντικειµένου µε τη αντίστοιχη λέξη. Παράλληλα γίνονται και οι ασκήσεις βιωµατικής εξοικείωσης µε τις -προς µελέτηλέξεις στο τετράδιο του µαθητή. 206

50 Παράδειγµα ασκήσεων που λαµβάνουν χώρα στη Γ φάση Χρωµάτισε τα παρακάτω αντικείµενα και την ονοµασία τους. 207

51 208

52 209

53 Η απασχόληση και η οπτική επαφή µε τη λέξη-στόχο βοηθά τον µαθητή να συνηθίσει την οπτική εικόνα της λέξης Παράλληλα την συνδέει µε το αντικείµενο που συµβολίζει. Οι ασκήσεις µπορούν να συνεχίσουν κόβοντας, κολλώντας,πλάθοντας µε πλαστελίνη, βάφοντας τη λέξη µε διάφορα υλικά, κάνοντας κατασκευές. Παράλληλα ο δάσκαλος µπορεί να χρησιµοποιήσει διάφορα οπτικά «κλειδιά» που να βοηθούν τον µαθητή να ανακαλεί πιο εύκολα την εικόνα της λέξης. Π.χ. η λέξη «ψάρι» να εµφανίζεται πάντα µέσα στο σχήµα του ψαριού, κλπ... Στην φάση δίνονται στο µαθητή ασκήσεις σύνδεσης του αντικειµένου µε τη λέξη. Στην αρχή οι ασκήσεις αυτές εκτελούνται µε πολύ βοήθεια και χρησιµοποιούνται πάντα λέξεις µε τις οποίες το παιδί έχει ήδη εξασκηθεί και εξοικειωθεί. 210

54 Παράδειγµα ασκήσεων Ένωσε τη λέξη µε τη σωστή εικόνα 211

55 ιάλεξε τη σωστή λέξη και βαλ' την κάτω από την εικόνα. ίνουµε στο µαθητή ανάλογα µε το επίπεδο που βρίσκεται από µια ως 3 καρτέλες µε τις αντίστοιχες λέξεις και τους ζητάµε να τις τοποθετήσει κάτω από την αντίστοιχη εικόνα. ( Υπάρχουν µπροστά του ο αντίστοιχος αριθµός εικόνων) Παράδειγµα λέξεων 212

56 ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ από τη φάση Ε. Στόχος της δραστηριότητας : Ο µαθητής να αναγνωρίζει τη λέξη «τηλέφωνο» σε διάφορα περιβάλλοντα ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 Επιµέρους στόχος δραστηριότητας: Ο µαθητής να µπορεί να αναγνωρίσει και να ταυτίσει την λέξη «τηλέφωνο» ανάµεσα σε τρεις ανόµοιες λέξεις. Προαπαιτούµενες δεξιότητες : Να έχουν προηγηθεί ασκήσεις οπτικής διάκρισης, µνήµης και ταυτοποίησης µε εικόνες, σύµβολα ώστε να είναι εξοικειωµένος µε τη διαδικασία της δραστηριότητας. Ο µαθητής να έχει επιλέξει την λέξη αυτή Να την έχει συνδέσει µε το αντίστοιχο αντικείµενο και την σηµασία του Υλικά που απαιτούνται : Καρτέλες µε τυπωµένες λέξεις ιαδικασία : Καθόµαστε απέναντι από το παιδί του δίνουµε να κρατά την καρτέλα µε την τυπωµένη λέξη «τηλέφωνο». Τοποθετούµε µπροστά του τρεις ακόµη καρτέλες µε τυπωµένες τις λέξεις «κάµερα», «ποδήλατο», «τηλέφωνο». Του ζητάµε να επιλέξει την λέξη τηλέφωνο που κρατάει και να την αντιγράψει. Ανάλυση έργου Ο µαθητής κοιτάζει την καρτέλα µε τη λέξη τηλέφωνο Ο µαθητής κοιτάζει τις τρεις καρτέλες που έχει απέναντι του Αναγνωρίζει αυτή που είναι όµοια µε αυτήν µπροστά του Ταυτίζει τις δύο όµοιες καρτέλες ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Επιµέρους στόχος της δραστηριότητας : Ο µαθητής να µπορεί να ανακαλέσει την µορφή της λέξης «τηλέφωνο» και να την αναγνωρίσει ανάµεσα σε τρεις ανόµοιες λέξεις. Προαπαιτούµενες δεξιότητες: Να έχουν προηγηθεί ασκήσεις οπτικής διάκρισης, µνήµης και ταυτοποίησης µε εικόνες, σύµβολα ώστε να είναι εξοικειωµένος µε τη διαδικασία της δραστηριότητας. Ο µαθητής να έχει επιλέξει την λέξη αυτή Να την έχει συνδέσει µε το αντίστοιχο αντικείµενο και την σηµασία του Υλικά που απαιτούνται : Καρτέλες µε τυπωµένες λέξεις ιαδικασία: ίνουµε την λέξη «τηλέφωνο» στο παιδί να την κοιτάξει λίγη ώρα. Ακόλουθα αποσύρουµε τη λέξη «τηλέφωνο» και του ζητάµε να την αναγνωρίσειανακαλέσει ανάµεσα σε τρεις ανόµοιες λέξεις. 213

57 Ανάλυση έργου : Ο µαθητής κοιτάζει την καρτέλα µε τη λέξη τηλέφωνο Ο εκπαιδευτής αποσύρει την καρτέλα µε τη λέξη «τηλέφωνο» Ο µαθητής κοιτάζει τις τρεις καρτέλες που έχει απέναντι του Αναγνωρίζει αυτή που είναι όµοια µε αυτήν που παρατήρησε προηγούµενα Αφού επιλέξει τη σωστή του φανερώνουµε την κρυµµένη καρτέλα Ο µαθητής ταυτίζει τις δύο όµοιες καρτέλες ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Αυτές οι δραστηριότητες µπορούν να συνεχιστούν αλλάζοντας τις λέξεις που µπαίνουν µαζί µε την λέξη που αναζητούµε. Μπορούν να είναι λέξεις που έχει δουλέψει ο µαθητής ή άγνωστες. Το µέγεθος των γραµµάτων θα πρέπει να είναι µεγάλο και σταδιακά µπορεί να µικραίνει. Είναι σηµαντικό µετά την κατάκτηση κάθε λέξης να δίνεται η ίδια λέξη και µε άλλη µορφή για να γενικεύεται από το µαθητή και κάθε παραλλαγή στη µορφή της Ο εκπαιδευτής στη διάρκεια της συναλλαγής πρέπει να είναι ενθαρρυντικός και να ενισχύει την προσπάθεια του µαθητή. Θα πρέπει να δίνει τις οδηγίες µε σαφήνεια ώστε ο µαθητής να γνωρίζει ανά πάσα στιγµή τι του ζητείται. Θα πρέπει να δίνει στο µαθητή όσο χρόνο χρειάζεται για να ανταποκριθεί στη δραστηριότητα. 214

58 215

59 Άλλες δραστηριότητες Σταδιακά αυξάνουµε τον αριθµό των λέξεων που δίνουµε στο παιδί για να κάνει την οπτική διάκριση και ταυτοποίηση Σταδιακά δίνουµε λέξεις πιο όµοιες οπτικά µε τη ζητούµενη λέξη Ακολουθεί σχεδιάγραµµα που δείχνει πως γίνεται σταδιακά η πρόοδος των επιµέρους δραστηριοτήτων. 216

60 Η ίδια πρόοδος µπορεί να γίνει και για την ραστηριότητα 2. Στην περίπτωση αυτή ζητάµε από το παιδί να ανακαλέσει και να αναγνωρίσει την λέξη «τηλέφωνο» ανάµεσα από άλλες λέξεις που αλλάζουν προοδευτικά είτε σε ποσότητα είτε σε βαθµό οµοιότητας. 217

61 218

62 219

63 Αφού σιγουρευτούµε ότι ο µαθητής καταφέρνει τα επιµέρους στάδια µε ελάχιστη βοήθεια µπορούµε να προχωρήσουµε στη διδασκαλία της επόµενης λέξης. Σύνοψη Πολλοί µαθητές έχουν πολύ αναπτυγµένες τις οπτικές δεξιότητες και αποκτούν εύκολα ένα οπτικό λειτουργικό λεξιλόγιο. 'Άλλοι, έχουν µεγαλύτερη δυσκολία καθότι η εικόνα µιας λέξης είναι ένα δύσκολο οπτικό ερέθισµα για να αποτυπωθεί στη µνήµη και να ανακληθεί και η αντίστοιχη σηµασία του. Οι µαθητές αυτοί χρειάζονται περισσότερο χρόνο και εξάσκηση σε απλούστερες µορφές ασκήσεων. (µε εικόνες και σύµβολα). Επίσης στα παιδιά µε νοητική υστέρηση παρατηρείται η δυσκολία να µάθουν να αναγνωρίζουν πολλές λέξεις. Το να επιδιώκουµε να αναπτύξουµε το λεξιλόγιο παραπάνω από το όριο µνήµης του µαθητή θα ήταν ανώφελο. Το σηµαντικότερο είναι να κάνουµε τις σωστές επιλογές ώστε ο µαθητής να διαβάζει οπτικά τις λέξεις που το διευκολύνουν στην καθηµερινή του ζωή. Πρακτική εφαρµογή της µεθόδου Ο Υπεύθυνος Κυκλοφοριακής αγωγής του Κέντρου δουλεύει το οπτικό λεξιλόγιο µε τον εξής τρόπο. Οι µαθητές εξασκούνται στην οπτική διάκριση των επιγραφών στα λεωφορεία, στην αναγνώριση ταµπελών στα µαγαζιά και στις υπηρεσίες, µέχρι τον κατάλογο µιας καφετέριας ή ενός εστιατορίου. Το οπτικό λεξιλόγιο συγκεντρώνεται για κάθε µαθητή στο τετράδιο του όπου υπάρχουν λέξεις µε βοηθητικές εικόνες ή σκέτες λέξεις, για περαιτέρω εξάσκηση. Κατά την διάρκεια της επαγγελµατικής τους εκπαίδευσης οι µαθητές του Κέντρου εξασκούνται στο λεξιλόγιο που αφορά το εργαστήριο τους και την εργασία τους. Η 220

64 διάγνωση των αναγκών σε οπτικό λεξιλόγιο γίνεται στην διάρκεια της εκπαίδευσης και της εργασίας τους. Οι λέξεις που χρειάζεται ένας µαθητής για να διεκπεραιώσει καλύτερα την εργασία του και να γίνει πιο αποτελεσµατικός και αυτάρκης δουλεύονται µε την παραπάνω µέθοδο. 221

ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ-ΟΡΙΣΜΟΣ

ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ-ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ-ΟΡΙΣΜΟΣ Το θεατρικό παιχνίδι εντάσσεται στο σύνολο της παιδαγωγικής πρακτικής και αποτελεί δυναμικό μέσο για την ενεργοποίηση του ατόμου, την απελευθέρωση της φαντασίας του, την καλλιέργεια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΕ ΡΙΩΝ 8-10

ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΕ ΡΙΩΝ 8-10 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΙ ΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΠΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΡΣΙΝΟΗ ΑΨΟΥΡΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΕ ΡΙΩΝ 8-10 ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Γιατί χρειάζεται να κάνουµε τόσο ειδική διαφοροποίηση; Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσµα του αυτισµού έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τον κόσµο,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαλείο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης για παιδιά µε Αυτισµό στο Γνωστικό τοµέα

Εργαλείο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης για παιδιά µε Αυτισµό στο Γνωστικό τοµέα Εργαλείο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης για παιδιά µε Αυτισµό στο Γνωστικό τοµέα Οπτική αντίληψη Ακουστική αντίληψη Γνωστικός - εκτελεστικός τοµέας Γνωστικός - εκφραστικός τοµέας Μίµηση Οπτική µνήµη Λειτουργική

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Σκοποί της παρουσίασης Εξέταση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των παιχνιδιών σε σχέση με τα προγράμματα Φ.Α. Εισαγωγή στα

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Κωνσταντίνος Π. Χρήστου 1 Κριτήρια: Διδακτική διαδικασία Μαθητοκεντρικά Δασκαλοκεντρικά Αλληλεπίδρασης διδάσκοντα διδασκόµενου Είδος δεξιοτήτων που θέλουν να αναπτύξουν Επεξεργασίας Πληροφοριών Οργάνωση-ανάλυση πληροφοριών, λύση

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικοκινητική Αγωγή

Μουσικοκινητική Αγωγή Μουσικοκινητική Αγωγή Τι είναι η Μουσικοκινητική Αγωγή Αρχές της Μουσικοκινητικής Αγωγής (Carl Orff) Παιδαγωγικές βάσεις της Μουσικοκινητικής Αγωγής Ποιοι οι στόχοι της Μουσικοκινητικής Αγωγής Αυτοσχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός)

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) 1. Ειδικοί σκοποί. Σωματικός τομέας (Ψυχοκινητικός) ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΠΣ) ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ι. Α'- Β' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 1. Ειδικοί σκοποί Ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, αντίληψη μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ονοματεπώνυμο του παιδιού Ημερομηνία σύνταξης της παιδαγωγικής έκθεσης Ημερομηνία γέννησης του παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010 Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Δημοτικής, Προδημοτικής και Ειδικής Εκπαίδευσης για τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα (21-22 Δεκεμβρίου 2010 και 7 Ιανουαρίου 2011) Δ Φάση Επιμόρφωσης Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

από ευχάριστες δραστηριότητες, όπως εκείνες της προανάγνωσης,, ενώ παράλληλα συνειδητοποιούν το φωνημικό χαρακτήρα της γλώσσας και διακρίνουν τα

από ευχάριστες δραστηριότητες, όπως εκείνες της προανάγνωσης,, ενώ παράλληλα συνειδητοποιούν το φωνημικό χαρακτήρα της γλώσσας και διακρίνουν τα ΔΕΥΤΕΡΑ Προσέλευση νηπίων και αυθόρμητες δραστηριότητες στις οργανωμένες γωνιές της τάξης. Το ελεύθερο παιχνίδι είτε ατομικό,είτε ομαδικό σε ελκυστικά οργανωμένες γωνιές επιτρέπει στα παιδιά να χρησιμοποιούν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής θα διδάσκεται από φέτος στην Ε και Στ Δημοτικού. Πρόκειται για μάθημα βιωματικού χαρακτήρα, με κύριο

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Ημέρας για Παιδιά, Εφήβους και Νεαρούς Ενήλικες με Διαταραχή στο Φάσμα του Αυτισμού. Ν. Καστοριάς

Κέντρο Ημέρας για Παιδιά, Εφήβους και Νεαρούς Ενήλικες με Διαταραχή στο Φάσμα του Αυτισμού. Ν. Καστοριάς Κέντρο Ημέρας για Παιδιά, Εφήβους και Νεαρούς Ενήλικες με Διαταραχή στο Φάσμα του Αυτισμού Ν. Καστοριάς Τεύχος 12 Δεκέμβριος 2016 [1] ΑΥΤΟΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ Το να νιώθει κανείς

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας Αυγερινός Γ. Ανδρέας aavgerin@phyed.duth.gr Κεντρική έννοια είναι ότι Ο καθηγητής ΦΑ επιτυγχάνει τους διδακτικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκοινωνικές Διαστάσεις των Κινητικών Παιχνιδιών. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ενός ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

Ψυχοκοινωνικές Διαστάσεις των Κινητικών Παιχνιδιών. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ενός ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Ψυχοκοινωνικές Διαστάσεις των Κινητικών Παιχνιδιών ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ενός ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Σκοποί της παρουσίασης Παρουσίαση των Ψυχοκινητικών, γνωστικών και συναισθηματικών

Διαβάστε περισσότερα

Πρωινό γεύμα και υγιεινή σώματος στην τουαλέτα.

Πρωινό γεύμα και υγιεινή σώματος στην τουαλέτα. Προσέλευση νηπίων και αυθόρμητες δραστηριότητες στις οργανωμένες γωνιές της τάξης. Το ελεύθερο παιχνίδι είτε ατομικό,είτε ομαδικό σε ελκυστικά οργανωμένες γωνιές επιτρέπει στα παιδιά να χρησιμοποιούν δημιουργικά

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά Παιχνίδια για παιδιά στη φύση

Εκπαιδευτικά Παιχνίδια για παιδιά στη φύση Εκπαιδευτικά Παιχνίδια για παιδιά στη φύση Πληροφορίες για την οργάνωση σχολικών εκδρομών περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Kids And Nature Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Ψυχαγωγία Φροντίδα Δημιουργική Απασχόληση

Διαβάστε περισσότερα

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Γιατί ακόμα και όταν η αγάπη είναι δεδομένη, η επικοινωνία είναι κάτι που μαθαίνεται* *Προγράμματα βασισμένα στην «Επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα: 5 Ο στάδιο: γράφω και διαβάζω τρισύλλαβες λέξεις 6 ο στάδιο: γράφω και διαβάζω λέξεις που αρχίζουν µε φωνήεν 7 ο στάδιο: γράφω και διαβάζω λέξεις που έχουν τελικό σίγµα (-ς) 8 ο στάδιο: γράφω

Διαβάστε περισσότερα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ Η απόκτηση μιας δεξιότητας ή η ανάπτυξη της γνώσης απαιτεί

Διαβάστε περισσότερα

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών 1 η Τάξη Στόχοι Τα παιδιά: Αναπτύσσουν, σε κάθε ευκαιρία, τον προφορικό λόγο. Ως ομιλητές απαντούν σε απλές ερωτήσεις, ανακοινώνουν, περιγράφουν,

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 5η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία Περιεχόμενο ενοτήτων Ποιοτική αξιολόγηση Ορισμός και στάδια που περιλαμβάνονται Περιεχόμενο: στοιχεία που τη

Διαβάστε περισσότερα

Φωτεινή Κωστή Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή

Φωτεινή Κωστή Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή Φωτεινή Κωστή Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή Παιχνίδια «Μαντεύω» Η δασκάλα ή ένα παιδί περιγράφει με 1-2 προτάσεις το αντικείμενο της κρυμμένης εικόνας ή ένα πρόσωπο και τα παιδιά προσπαθούν να μαντέψουν

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές κατευθύνσεις. Επιδιώξεις Προοπτικές Οργάνωση-Σχεδιασµός Βασικά χαρακτηριστικά

Βασικές κατευθύνσεις. Επιδιώξεις Προοπτικές Οργάνωση-Σχεδιασµός Βασικά χαρακτηριστικά Βασικές κατευθύνσεις Επιδιώξεις Προοπτικές Οργάνωση-Σχεδιασµός Βασικά χαρακτηριστικά Επιδιώξεις στην εκπαιδευτική διαδικασία Να µεταδοθούν γνώσεις, οι οποίες θα ευαισθητοποιήσουν, θα επηρεάσουν τις στάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Αγαπητοί γονείς, Καθώς το νηπιαγωγείο μας έχει ήδη ανοίξει τις πόρτες του στα μικρά μας παιδάκια αλλά και σε εσάς, βρισκόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική Παιδαγωγική. Μουσικοκινητική Αγωγή. Α εξάμηνο Θεωρία. Εισαγωγικές έννοιες μουσικής παιδαγωγικής. Τι είναι Μουσική Παιδαγωγική

Μουσική Παιδαγωγική. Μουσικοκινητική Αγωγή. Α εξάμηνο Θεωρία. Εισαγωγικές έννοιες μουσικής παιδαγωγικής. Τι είναι Μουσική Παιδαγωγική Μουσικοκινητική Αγωγή Α εξάμηνο Θεωρία Μίχα Παρασκευή, PhD Μουσικολόγος, Μουσικοπαιδαγωγός 1 Μουσικοκινητική Αγωγή (Θ) - ΜΙΧΑ Παρασκευή 1 Μουσική Παιδαγωγική Εισαγωγικές έννοιες μουσικής παιδαγωγικής Μουσικοκινητική

Διαβάστε περισσότερα

Ευχάριστο διάβασμα στο σπίτι. Αναστασία Χ Γιαννακού Ειδική Παιδαγωγός Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου

Ευχάριστο διάβασμα στο σπίτι. Αναστασία Χ Γιαννακού Ειδική Παιδαγωγός Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ευχάριστο διάβασμα στο σπίτι Αναστασία Χ Γιαννακού Ειδική Παιδαγωγός Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Βασική Αρχή!!! Ο ενήλικας καθοδηγεί το παιδί κατά τη φοίτηση του στην Α τάξη του Δημοτικού Σχολείου

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Η ανατροφή των παιδιών, οι αξίες, τα κίνητρα που δίνει

Διαβάστε περισσότερα

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Πρόσβαση στην γνώση και στην πληροφορία -Επιστήµονες-πειράµατα -Πηγή ενηµέρωσης-εξελίξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟ ΟΜΗ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟ ΟΜΗ ΤΙΤΛΟΣ «Ο κύκλος του νερού» ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Το σενάριο µάθησης περιλαµβάνει δραστηριότητες που καλύπτουν όλα τα γνωστικά αντικείµενα που προβλέπονται από το ΕΠΠΣ νηπιαγωγείου. Συγκεκριµένα

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκινητική: ευκαιρία για μια νέα Φυσική Αγωγή? Αντώνης Καμπάς ΤΕΦΑΑ-ΔΠΘ

Ψυχοκινητική: ευκαιρία για μια νέα Φυσική Αγωγή? Αντώνης Καμπάς ΤΕΦΑΑ-ΔΠΘ Ψυχοκινητική: ευκαιρία για μια νέα Φυσική Αγωγή? Αντώνης Καμπάς ΤΕΦΑΑ-ΔΠΘ Ο όρος «κινητικός γραμματισμός» συναντάται στις ΗΠΑ ήδη από την εποχή του μεσοπολέμου, ωστόσο ως ολοκληρωμένη θεωρία εμφανίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Μαθήματος: Κοινωνικές και Επικοινωνιακές Δεξιότητες για Ανάπτυξη Αυτοπεποίθησης και Τεχνικών Επίλυσης Διαφορών

Σχέδιο Μαθήματος: Κοινωνικές και Επικοινωνιακές Δεξιότητες για Ανάπτυξη Αυτοπεποίθησης και Τεχνικών Επίλυσης Διαφορών Σχέδιο Μαθήματος: Κοινωνικές και Επικοινωνιακές Δεξιότητες για Ανάπτυξη Αυτοπεποίθησης και Τεχνικών Επίλυσης Διαφορών Διάρκεια: Περιληπτική Περιγραφή: Δύο 45λεπτες διδακτικές περίοδοι Η πρώτη περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων σε παιδιά με νοητική ανεπάρκεια μέσα από το παιχνίδι με τους συνομηλίκους τους: ένα πιλοτικό πρόγραμμα παρέμβασης

Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων σε παιδιά με νοητική ανεπάρκεια μέσα από το παιχνίδι με τους συνομηλίκους τους: ένα πιλοτικό πρόγραμμα παρέμβασης Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων σε παιδιά με νοητική ανεπάρκεια μέσα από το παιχνίδι με τους συνομηλίκους τους: ένα πιλοτικό πρόγραμμα παρέμβασης Γ. Μπάρμπας Ε. Γκιργκινούδη θεωρητικό πλαίσιο βασικός πυρήνας

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς Παρατήρηση III Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική Υ.Α Γ2/6646/20-11-97 Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική ΥΠΕΠΘ-Γ2/6646120.Ι 1.97 Ενηµέρωση για το πρόγραµµα επιµόρφωσης Καθηγητών στο Σχολικό Επαγγελµατικό Προσανατολισµό και

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων σε μαθητή με ΔΑΦ

Ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων σε μαθητή με ΔΑΦ Ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων σε μαθητή με ΔΑΦ Τσιταμπάνη Χριστίνα Δασκάλα Ειδικής Αγωγής (ΠΕ71) Σχ. έτος 2016-17 ΠΡΟΦΙΛ ΜΑΘΗΤΗ ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Γνωστικές & Αντιληπτικές δεξιότητες Αδρή - λεπτή κινητικότητα

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Παρατήρηση Αξιολόγηση & Διάγνωση Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια»

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» 1 ο Γενικό Λύκειο Πάτρας Ερευνητική Εργασία Β Τάξης Σχολικού έτους 2012-2013 Ομάδα Ε Ας φανταστούμε μία στιγμή το σχολείο των ονείρων μας.

Διαβάστε περισσότερα

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να μιλούν? Προσπαθώντας να επικοινωνήσουν Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να γράφουν? Μαθαίνoυν να γράφουν γράφοντας Η γραφή λύνει προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΙΤΛΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: Προπαίδεια - Πίνακας Πολλαπλασιασμού του 6 ΕΠΙΜΟΡΦOYMENH: ΠΗΛΕΙΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Η διδασκαλία του Βόλεϊ στο Σχολείο» ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΜΙΝΑΡΗΣ Καθηγητής Φυσ. Αγωγής ΣΚΟΠΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Το σεμινάριο αυτό έχει σαν σκοπό να δώσει βασικές κατευθύνσεις

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική Παιδαγωγική Θεωρία και Πράξη

Μουσική Παιδαγωγική Θεωρία και Πράξη Μουσική Παιδαγωγική Θεωρία και Πράξη Σκοποί Στόχοι - Δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου

Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης

ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης Μαθησιακή υσκολία Στρατηγικές ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης να διδάξει στους µαθητές τρόπους

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση Απόδοση. Διαφοροποιήσεις στην Κινητική Συμπεριφορά. Μάθημα 710 Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 3η

Μάθηση Απόδοση. Διαφοροποιήσεις στην Κινητική Συμπεριφορά. Μάθημα 710 Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 3η Μάθηση Απόδοση. Διαφοροποιήσεις στην Κινητική Συμπεριφορά Μάθημα 710 Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 3η Στόχοι- περιεχόμενο διάλεξης Ορισμός μάθησης διαφορές με την απόδοση Αξιολόγησης Μάθησης Στάδια μάθησης

Διαβάστε περισσότερα

Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: Σπυριδούλα Κατσιφή - Χαραλαμπίδη Τηλέφωνο:

Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: Σπυριδούλα Κατσιφή - Χαραλαμπίδη Τηλέφωνο: Τμήμα: Προσχολικής Πρωτοβάθμιας ευτεροβάθμιας Λιβαδειάς Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: Σπυριδούλα Κατσιφή - Χαραλαμπίδη Τηλέφωνο: 22610-81826 Χώρος υλοποίησης: 1 ο ημοτικό Σχολείο Λιβαδειάς

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία Αικατερίνη Φλώρου Εκπαιδευτικός Νοµικός Σύµβουλος ΣΕΠ ΓΕΛ Αναβύσσου Το σχολείο βασικός φορέας κοινωνικοποίησης Οι σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ 2. Ι ΡΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙ Ι «H ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ (ΕΙ ΙΚΩΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ ) N. MAΚΡΗ, ATTΙΚΗΣ TK

ΕΠΕΑΕΚ 2.  Ι ΡΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙ Ι «H ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ (ΕΙ ΙΚΩΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ ) N. MAΚΡΗ, ATTΙΚΗΣ TK Αναβάθµιση του θεσµού της Εκπαίδευσης ατόµων µε αυτισµό στην Α/βάθµια και Β/βάθµια Εκπαίδευση. Μέτρο 1.1 Βελτίωση των συνθηκών ένταξης στο εκπαιδευτικό σύστηµα Ατόµων Ειδικών Κατηγοριών Ενέργεια 1.1.4

Διαβάστε περισσότερα

ΤοΚέντροΥποστήριξηςΓονέων παρουσιάζει. το θεραπευτικό παιχνίδι µε το αυτιστικό παιδί

ΤοΚέντροΥποστήριξηςΓονέων παρουσιάζει. το θεραπευτικό παιχνίδι µε το αυτιστικό παιδί ΤοΚέντροΥποστήριξηςΓονέων παρουσιάζει το θεραπευτικό παιχνίδι µε το αυτιστικό παιδί www.kyg.gr 2310 450 941 6940402054 Επίσης: YouTube - therapeutikopaixnidi Πηγές www.autismcentre.org SonRise www.horison.nl

Διαβάστε περισσότερα

<<Μεγαλώνω και αλλάζω>> Υπεύθυνοι Προγράμματος:Ηλιάδης Πέτρος Ράκας Άλκιβιάδης Σαρίδου Κωνσταντίνα

<<Μεγαλώνω και αλλάζω>> Υπεύθυνοι Προγράμματος:Ηλιάδης Πέτρος Ράκας Άλκιβιάδης Σαρίδου Κωνσταντίνα Υπεύθυνοι Προγράμματος:Ηλιάδης Πέτρος Ράκας Άλκιβιάδης Σαρίδου Κωνσταντίνα ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Βασικός σκοπός του προγράμματος ήταν: Α. να διαμορφώσει στους μαθητές ορθές στάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός της μετάβασης

Ορισμός της μετάβασης Ορισμός της μετάβασης Ορίζεται ως το από έναν σε έναν που εμπεριέχει σύνθετες και διαδοχικές διαδικασίες αλλαγών που επηρεάζουν το συνολικό φάσμα της ατομικής και

Διαβάστε περισσότερα

Συναισθηματική Νοημοσύνη

Συναισθηματική Νοημοσύνη Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος Οικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. Εισηγήτρια : Ζέρβα Ζ. Αντιγόνη καθηγήτρια φυσικής αγωγής

ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. Εισηγήτρια : Ζέρβα Ζ. Αντιγόνη καθηγήτρια φυσικής αγωγής ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Εισηγήτρια : Ζέρβα Ζ. Αντιγόνη καθηγήτρια φυσικής αγωγής ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η καταγραφή των απόψεων σχετικά µε το µάθηµα της φυσικής αγωγής σε δηµοτικά σχολεία

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης)

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης Μιχάλης Σκουµιός Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Παρατήρηση ιδασκαλίας και Μοντέλο Συγγραφής Έκθεσης

Διαβάστε περισσότερα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τα. Χρώματα. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τα. Χρώματα. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων Το πρώτο μου βιβλίο για τα Χρώματα με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ Η απόκτηση μιας δεξιότητας ή η ανάπτυξη της γνώσης απαιτεί ορισμένες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Προετοιμασία & εργασία των μαθητών στο σπίτι

Προετοιμασία & εργασία των μαθητών στο σπίτι Προετοιμασία & εργασία των μαθητών στο σπίτι Στέλιος Κ. Κρασσάς Σχολικός Σύμβουλος 32 ης Π. Δημ. Εκπ. Αττικής 1 Στο σημερινό σχολείο γίνεται όλη η δουλειά στην τάξη; δεν υπάρχει εργασία για το σπίτι; πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Παιδαγωγικά παιχνίδια Ελεύθερος συνειρμός Το παιχνίδι ρόλων Οραματισμός Ζωγραφική / Σχέδιο Εργασία σε μικρές ομάδες Επισκέπτες ομιλητές Χρήση Βίντεο Ανάθεση εργασιών Τα παιδαγωγικά

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων

Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Αισθητηριακές Διαταραχές Διαταραχές κατά

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα Εισαγωγή 1. Θεωρητικό Υπόβαθρο 2. Ανάλυση της κίνησης

Περιεχόµενα Εισαγωγή 1. Θεωρητικό Υπόβαθρο 2. Ανάλυση της κίνησης Περιεχόµενα Εισαγωγή...11 1. Θεωρητικό Υπόβαθρο...15 1.1. Η δηµιουργικότητα...15 1.2. Το δηµιουργικό άτοµο, η δηµιουργική συµπεριφορά, η δηµιουργική διαδικασία και το δηµιουργικό προ όν...20 1.3. Η δηµιουργική

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 12. Κώνσταντινος Π. Χρήστου 1

Μάθηµα 12. Κώνσταντινος Π. Χρήστου 1 Μάθηµα 12 Κώνσταντινος Π. Χρήστου 1 Προϊόν της αξιολόγησης Process product research Ορισµός των παραγόντων που καθιστούν τη διδασκαλία αποτελεσµατική Εξαρτάται από τους στόχους, την ιδεολογία, τα ιδεώδη

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγική προσέγγιση - Πρακτική Εφαρμογή Προγράμματος Πρόληψης και Προαγωγής της στοματικής υγείας στο μαθητικό πληθυσμό

Παιδαγωγική προσέγγιση - Πρακτική Εφαρμογή Προγράμματος Πρόληψης και Προαγωγής της στοματικής υγείας στο μαθητικό πληθυσμό Παιδαγωγική προσέγγιση - Πρακτική Εφαρμογή Προγράμματος Πρόληψης και Προαγωγής της στοματικής υγείας στο μαθητικό πληθυσμό Ματίνα Στάππα Αναστασία Μιχαηλίδου Γιώργος Μενεγάκης Η προαγωγή της στοματικής

Διαβάστε περισσότερα

Αιτία παραποµπής Ε Ω ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ.

Αιτία παραποµπής Ε Ω ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ. Στοιχεία εξέτασης Στοιχεία εξεταζοµένου παιδιού Ονοµατεπώνυµο: 1043 1043 (1043) Φύλο: Αγόρι Ηµ/νια γέννησης: 16-07-2011 Μητρική γλώσσα: Ελληνικά Προτίµηση χεριού: εξί Ηµ/νια εξέτασης: 21-11-2016 Χρονολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙ ΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΡΣΙΝΟΗ ΑΨΟΥΡΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΕ ΡΙΩΝ 8-10 ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Το καθήκον

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ (10.11.2010) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς Κεφάλαιο 3: Κυκλοφορούμε με ασφάλεια) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Λογισμικό: Το σπίτι και το σχολείο μου Κατηγορία αναπηρίας: Βαριά Νοητική Αναπηρία Μάθημα: Γλώσσα

Λογισμικό: Το σπίτι και το σχολείο μου Κατηγορία αναπηρίας: Βαριά Νοητική Αναπηρία Μάθημα: Γλώσσα Λογισμικό: Το σπίτι και το σχολείο μου Κατηγορία αναπηρίας: Βαριά Νοητική Αναπηρία Μάθημα: Γλώσσα Παρουσίαση Λογισμικού: Κατερίνα Αραμπατζή Προμηθευτής: Καστανιώτης Προσβασιμότητα: Τα προγράμματα του λογισμικού

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΕΠΣ) Μαρία Παντελή-Παπαλούκα Επιθεωρήτρια σχολείων Προϊστάμενη Κυπριακής Εκπαιδευτικής Αποστολής Σύμβουλος Εκπαίδευσης Κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 2η Φυσική Αγωγή Στο Ειδικό Σχολείο: Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Και Προσαρμογές

Διάλεξη 2η Φυσική Αγωγή Στο Ειδικό Σχολείο: Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Και Προσαρμογές ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 2η Φυσική Αγωγή Στο Ειδικό Σχολείο: Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Και Προσαρμογές Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ,

Διαβάστε περισσότερα

εκπαιδευτικού δράματος και της διερευνητικής δραματοποίησης

εκπαιδευτικού δράματος και της διερευνητικής δραματοποίησης ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Η παρούσα εργασία αποτελεί μια εναλλακτική πρόταση στη διδασκαλία της Γλώσσας. Πρόκειται για βιωματική διαδικασία που βασίζεται σε μεθόδους και τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος και

Διαβάστε περισσότερα

Θεµατολογία: 1. Όλου του κόσµου τα παιχνίδια: Ένα ταξίδι που χαρτογραφεί την ιστορία του παιχνιδιού 2. Ελληνικά παραδοσιακά παιχνίδια: Παιχνίδια από ά

Θεµατολογία: 1. Όλου του κόσµου τα παιχνίδια: Ένα ταξίδι που χαρτογραφεί την ιστορία του παιχνιδιού 2. Ελληνικά παραδοσιακά παιχνίδια: Παιχνίδια από ά Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α 2 0 1 6-2 0 1 7 Τα εκπαιδευτικά προγράµµατα έχουν σκοπό να βοηθήσουν τα παιδιά να γνωρίσουν και να κατανοήσουν ένα θέµα, συνδυάζοντας το παιχνίδι µε τη γνώση.

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α.

Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α. Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού στα δηµοτικά σχολεία µε Ε.Α.Ε.Π. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α. Η θεµατική ενότητα «ρυθµός-κίνηση-χορός» στη σχολική Φυσική Αγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση Μαθηµατική Μοντελοποίηση Μοντελοποίηση Απαιτητική οικονοµία και αγορά εργασίας Σύνθετες και περίπλοκες προβληµατικές καταστάσεις Μαθηµατικές και τεχνολογικές δεξιότητες Επίλυση σύνθετων προβληµάτων Μαθηµατικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΧΟΡΟ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ»

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΧΟΡΟ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΧΟΡΟ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Α1 και Α2 Τάξη του 5 ου Δημοτικού Σχολείου Μενεμένης Φεβρουάριος Ιούνιος 2012 1 Συντελεστές

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Πακλατζόγλου Σοφία Μουράτογλου Νικόλαος Καρολίδου Σωτηρία Παζάρσκη Γεωργία Γιολάντα ΠΕΣΥΠ 3 Απριλίου 2017 Θεσσαλονίκη Η μάθηση είναι διαδικασία πρόσκτησης

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης; ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικά εκπαιδευτικών παρεµβάσεων. - ο ρόλος του δικτύου. ρ. Απόστολος Ντάνης

Χαρακτηριστικά εκπαιδευτικών παρεµβάσεων. - ο ρόλος του δικτύου. ρ. Απόστολος Ντάνης Χαρακτηριστικά εκπαιδευτικών παρεµβάσεων της φυσικής άσκησης για την υγεία - ο ρόλος του δικτύου ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φυσικής Αγωγής Το απλό εκπαιδευτικό σχήµα Στόχοι Εκπαιδευτική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ (2 η

ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ (2 η ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ/ Ε εξάμηνο ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ (2 η Παρατήρηση) Διδακτικές διαστάσεις/

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση Οµάδας Μεγάλων Οδηγών

Εκπαίδευση Οµάδας Μεγάλων Οδηγών Εκπαίδευση Οµάδας Μεγάλων Οδηγών Περιεχόµενα 1. Σκεπτικό εκπαίδευσης οµάδας ΜΟ 2. Περιγραφή 3. Ενδεικτικό ωρολόγιο πρόγραµµα 4. Εκπαιδευτική µεθοδολογία (µε βήµατα) 5. Θέµατα (στόχος, βήµατα) ΣΟ Υπευθυνότητες

Διαβάστε περισσότερα

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ Ερωτήσεις 1. Η δυσγραφία μπορεί να χωριστεί στις δύο ακόλουθες κατηγορίες: Α) γενική και μερική Β) γενική και ειδική Γ) αναπτυξιακή και επίκτητη Δ) αναπτυξιακή και μαθησιακή 2. Η αναπτυξιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ 1 of 18 4/16/2015 4:11 PM ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Το ερωτηματολόγιο αυτό έχει διάφορες ενότητες για τα ψηφιακά παιχνίδια που παίζονται σε συσκευές κινητής τεχνολογίας και ειδικότερα

Διαβάστε περισσότερα

Υγείας και Οµορφιάς. Τρόποι καθηµερινής φροντίδας και περιποίησης των δοντιών. Υπέροχο χαµόγελο. για µια ολόκληρη ζωή!

Υγείας και Οµορφιάς. Τρόποι καθηµερινής φροντίδας και περιποίησης των δοντιών. Υπέροχο χαµόγελο. για µια ολόκληρη ζωή! Ι ΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ HUMBOLDT ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ Τρόποι καθηµερινής φροντίδας και περιποίησης των δοντιών γιατί σηµαίνει Υπέροχο χαµόγελο Υγείας και Οµορφιάς για µια ολόκληρη ζωή! www.aligners.gr www.angelakisd.gr

Διαβάστε περισσότερα

Β' Μέρος ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ

Β' Μέρος ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ Β' Μέρος ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ 58 Εκπαιδευτικά παιχνίδια Β Μέρος / Εκπαιδευτικά Φάκελοι ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ Οι εκπαιδευτικοί φάκελοι που παρουσιάζονται στο Β μέρος αυτού του βιβλίου έχουν δημιουργηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας

Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ,

Διαβάστε περισσότερα

Παπαμιχαλοπούλου Ελευθερία, Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής Τ.Ε. 1 ο Νηπιαγωγείου Ελληνικού Υπ. Διδάκτορας Ειδικής Αγωγής, Τ.Ε.Α.Π.Η.

Παπαμιχαλοπούλου Ελευθερία, Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής Τ.Ε. 1 ο Νηπιαγωγείου Ελληνικού Υπ. Διδάκτορας Ειδικής Αγωγής, Τ.Ε.Α.Π.Η. Π3.2.2. Κοινωνικές Ιστορίες που αφορούν στην Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη και στην κατανόηση κοινωνικών καταστάσεων για μαθητές με αναπηρία Π3.2.3. Κοινωνικές Ιστορίες που αφορούν στη διαχείριση κινδύνων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: «ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ» Συντάκτης: Βάρδα Αλεξάνδρα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: «ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ» Συντάκτης: Βάρδα Αλεξάνδρα ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: «ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ» Συντάκτης: Βάρδα Αλεξάνδρα ΕΡΩΤΗΜΑ 1 ο : Σύμφωνα με το Δ.Ε.Π.Π.Σ., ο παιδαγωγικός ρόλος ανανεώνεται, αναθεωρείται, αναβαθμίζεται, προκειμένου να ανταποκριθεί

Διαβάστε περισσότερα