Η ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ"

Transcript

1 ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΙΔΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΧΟΛΗ ΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ TE ΣΜΗΜΑ ΗΛΕΚΣΡΟΛΟΓΙΑ - ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ: Η ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ ΓΙΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΡΟΣΑΙΑ ΣΟΤ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ 2008 ΚΑΛΑΘΑ ΑΝΑΣΑΙΟ Α.Ε.Μ.: 3720 Ε Π Ι Β Λ Ε Π Ω Ν : Κ Ω Ν Σ Α Ν Σ Ι Ν Ο Π Ο Σ Ο Λ Ι Α

2 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ I. ΠΡΟΛΟΓΟ II. ΔΙΑΓΧΓΗ... 5 Α. H ΑΞΝΓΝΣΖ ΡΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΑΞΝ ΡΖΛ ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΑ...7 III. ΣΟΙΥΔΙΑ ΑΓΟΡΑ ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΑΓΝΟΑ Ζ ΓΛΑΚΗΘΖ ΡΖΠ ΔΙΙΖΛΗΘΖΠ ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΑΠ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΠΛΔΣΗΕΔΡΑΗ ΚΔ ΔΛΡΝΛΝΠ ΟΘΚΝΠ ΒΥΜΗΡΖΠ ΑΙΝΚΗΛΗΑ ΞΟΥΡΝΣΡΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΞΟΥΡΖ ΚΔΡΑΞΝΗΖΠΖ Ν ΘΙΑΓΝΠ ΡΖΠ ΔΙΑΠΖΠ Ν ΘΙΑΓΝΠ ΡΖΠ ΓΗΔΙΑΠΖΠ ΡΔΙΗΘΑ ΞΟΝΦΝΛΡΑ ΑΜΑΛΔΡΑΗ Ζ ΘΑΡΑ ΘΔΦΑΙΖ ΘΑΡΑΛΑΙΥΠΖ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΠΡΖΛ ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΑΓΝΟΑ ΝΗ ΞΥΙΖΠΔΗΠ ΝΗΘΝΓΝΚΗΘΝ ΞΟΝΦΗΙ ΓΔΛ ΔΞΖΟΔΑΕΝΛΡΑΗ ΞΙΔΝΛ ΑΞΝ ΡΖΛ ΝΗΘΝΓΝΚΗΘΖ ΓΟΑΠΡΖΟΗΝΡΖΡΑ Ζ ΞΝΗΝΡΗΘΖ ΞΔΟΝΣΖ ΡΥΛ ΘΝΦΥΚΑΡΥΛ ΡΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΘΑΗ Ζ ΘΟΗΑΟΣΗΑ ΡΝΠ ΠΡΖΛ ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΑΓΝΟΑ ΔΚΦΑΛΗΠΖ, ΙΔΗΡΝΟΓΗΘΝΡΖΡΑ, ΑΠΦΑΙΔΗΑ ΑΔΟΝΠΡΔΓΑΛΥΠΖ, ΓΑΡΝΠΡΔΓΑΛΥΠΖ ΘΔΟΚΝΚΝΛΥΠΖ ΚΔΙΔΡΖ ΡΖΠ ICAP ΓΗΑ ΡΝΠ ΘΙΑΓΝΠ ΔΙΑΠΖΠ ΘΑΗ ΓΗΔΙΑΠΖΠ ΓΗΔΘΛΖΠ ΑΓΝΟΑ ΑΛΑΠΡΟΝΦΖ ΡΑΠΖΠ ΘΑΗ ΑΛΝΓΝΠ ΡΥΛ ΡΗΚΥΛ ΞΟΥΡΝΣΡΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΠΡΝ LME EAFA: ΑΗΠΗΝΓΝΜΔΠ ΝΗ ΞΟΝΝΞΡΗΘΔΠ ΓΗΑ ΡΝ 2004 ΠΡΝΛ ΡΝΚΔΑ ΡΝ ΦΝΦΙ

3 2.3 ΝΗ ΔΜΔΙΗΜΔΗΠ ΠΡΖΛ ΓΗΔΘΛΖ ΑΓΝΟΑ ΞΟΝΦΝΛΡΥΛ ΔΙΑΠΖΠ ΡΝ Γ' ΡΟΗΚΖΛΝ EUROWINDOOR: ΞΔΟΗΝΟΗΠΚΔΛΖΠ ΔΘΡΑΠΖΠ ΑΛΑΚΔΛΔΡΑΗ Ζ ΑΛΑΘΑΚΤΖ ΡΖΠ ΔΟΥΞΑΦΘΖΠ ΑΓΝΟΑΠ ΘΝΦΥΚΑΡΥΛ ΡΝ ΠΔ ΠΛΔΣΖ ΑΛΑΞΡΜΖ ΝΗ ΡΝΚΔΗΠ ΖΙΔΘΡΟΝΠΡΑΡΗΘΖΠ ΒΑΦΖΠ ΘΑΗ ΑΛΝΓΗΥΠΖΠ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΠΡΖΛ ΔΟΥΞΖ ΑΜΖΡΗΘΖ Ζ ΡΑΠΖ ΠΡΖΛ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΡΥΛ ΘΝΡΗΥΛ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΠΡΖΛ ΔΟΥΞΖ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΞΑΟΑΓΥΓΖ ΘΑΗ ΘΑΡΑΛΑΙΥΠΖ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΝΗ ΣΥΟΔΠ ΚΔ ΡΖΛ ΚΔΓΑΙΡΔΟΖ ΞΑΟΑΓΥΓΖ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΠΔ ΑΛΝΓΗΘΖ ΡΟΝΣΗΑ Ζ ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΑΓΝΟΑ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΡΝ ΡΑ ΒΟΑΒΔΗΑ ALUFOIL 2001 ΓΗΑ ΡΗΠ ΞΗΝ ΔΜΞΛΔΠ ΘΑΗ ΞΟΑΘΡΗΘΔΠ ΠΠΘΔΑΠΗΔΠ IV. ΙΓΙΟΣΗΣΔ ΝΗ ΗΓΗΝΡΖΡΔΠ ΡΝ ΘΑΘΑΟΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΘΑΗ ΡΥΛ ΘΟΑΚΑΡΥΛ ΡΝ ΘΟΑΚΑΡΑ ΣΡΥΛ KΟΑΚΑΡΑ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΓΗΑ ΚΖΣΑΛΗΘΖ ΞΙΑΠΡΗΘΖ ΓΗΑΚΝΟΦΥΠΖ ANTOXH TOY AΙOYMINIOY ΠTIΠ EΜΥTEPIKEΠ ΠYNΘHKEΠ...40 V. ΟΙ ΚΑΣΗΓΟΡΙΔ ΣΧΝ ΚΡΑΜΑΣΧΝ ΘΟΑΚΑΡΑ ΘΔΟΚΝΠΘΙΖΟΛΝΚΔΛΑ ΘΟΑΚΑΡΑ ΚΖ ΘΔΟΚΝΠΘΙΖΟΛΝΚΔΛΑ ΚΖΣΑΛΗΘΑ ΣΑΟΑΘΡΖΟΗΠΡΗΘΑ ΔΜΥΡΔΟΗΘΖ ΔΚΦΑΛΗΠΖ ΓΗΑΠΡΑΠΔΗΠ - ΞΑΣΝΠ...44 VI. ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΔ ΞΑΟΑΓΥΓΖ ΞΟΥΡΝΣΡΝ ΘΑΗ ΓΔΡΔΟΝΣΡΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ :

4 2.ΓΗΑΓΗΘΑΠΗΑ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ ΞΟΝΦΝΛΡΥΛ ΔΙΑΠΖΠ : ΘΔΟΚΖ ΔΙΑΠΖ ΤΣΟΖ ΔΙΑΠΖ ΓΗΑΓΗΘΑΠΗΑ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ ΞΟΝΦΝΛΡΥΛ ΓΗΔΙΑΠΖΠ Α. ΚΖΣΑΛΗΘΑ ΣΑΟΑΘΡΖΟΗΠΡΗΘΑ...49 Β. ΞΑΟΑΓΥΓΖ ΑΙΝΚΗΛΗΝ...50 Β.1 ΑΞΝΒΙΖΡΑ ΘΑΡΑ ΡΖΛ ΞΑΟΑΓΥΓΖ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΘΑΗ ΑΙΝΚΗΛΔΛΗΥΛ ΘΝΡΗΥΛ Γ. ΞΑΟΑΓΥΓΖ ΑΙΝΚΗΛΔΛΗΥΛ ΘΝΡΗΥΛ...51 VII. ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ - ΑΔΙΦΟΡΙΑ ΞΟΝΠΞΑΘΔΗΔΠ ΚΔΗΥΠΖΠ ΡΖΠ ΘΑΡΑΛΑΙΗΠΘΝΚΔΛΖΠ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ ΡΥΛ ΓΗΑΦΝΟΥΛ ΚΔΠΥΛ ΠΠΘΔΑΠΗΑΠ ΑΛΑΘΡΖΠΖ ΙΗΘΥΛ-ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΚΔΠΑ ΠΡΝ ΔΟΓΝΠΡΑΠΗΝ (PRIMARY RECYCLING) ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΚΔΡΑ ΡΖ ΣΟΖΠΖ (SECONDARY RECYCLING) ΠΠΡΖΚΑΡΑ ΑΛΑΘΡΖΠΖΠ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΙΗΘΥΛ ΠΠΘΔΑΠΗΑΠ ΘΑΗ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ ΔΞΔΜΔΟΓΑΠΗΑ ΣΟΖΠΗΚΝΞΝΗΖΚΔΛΥΛ ΘΝΡΗΥΛ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΔΡΑΗΟΗΘΑ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΑ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖΠ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΠΔ ΓΗΑΦΝΟΔΠ ΣΥΟΔΠ ΘΑΗ ΠΡΖΛ ΔΙΙΑΓΑ ΘΑΛΑΓΑΠ ΚΔΓΑΙΖ ΒΟΔΡΑΛΗΑ ΔΙΙΑΓΑ ΓΔΓΝΛΝΡΑ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖΠ ΚΔΗΝΛΔΘΡΖΚΑΡΑ-ΞΙΔΝΛΔΘΡΖΚΑΡΑ ΑΙΝΚΗΛΗΝ ΚΔΗΝΛΔΘΡΖΚΑΡΑ ΞΙΔΝΛΔΘΡΖΚΑΡΑ VIII. ΔΠΙΛΟΓΟ IX. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5 I. ΠΡΟΛΟΓΟ Ζ εξγαζία απηή έρεη σο ζθνπφ ηελ δηάδνζε ηεο αλαθχθισζεο ηνπ αινπκηλίνπ θαη άιισλ αγαζψλ. Πθνπφο καο είλαη κέζσ ηεο αλαθχθισζεο λα πξνζηαηέςνπκε ην θπζηθφ καο πεξηβάιινλ λα αλαπηχμνπκε ηελ αεηθνξία θαη λα εμνηθνλνκήζνπκε φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξε ελέξγεηα. Αξρηθά αλαθέξνπκε θάπνηα ηζηνξηθά ζηνηρεία σο εηζαγσγή θαη έπεηηα αλαιχνπκε ζηνηρεία αγνξάο, ηδηφηεηεο ηνπ κεηάιινπ ηξφπνπο παξαζθεπήο θαη επεμεξγαζίαο ηνπ αινπκηλίνπ, ηειηθά αλαιχνπκε ηελ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ, ηνπο ηξφπνπο πνπ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί, θάπνηεο ρψξεο ζηηο νπνίεο εθαξκφδεηαη κε θχξηα αλαθνξά ζηελ Διιάδα θαη ηέινο ηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα κέζσ ηεο αλαθχθισζεο. Σξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ αλάπηπμε ησλ δηαθφξσλ ζεκάησλ σο θχξηα πεγή ην internet κειέηεο απφ δηάθνξεο βηνκεραλίεο Διιεληθέο θαη Μέλεο πνπ ζαλ ζθνπφ έρνπλ ηελ δηάδνζε ηεο αλαθχθισζεο σο πξνο φθεινο ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ηνπ πιαλήηε αιιά θαη ηελ αχμεζε ησλ θεξδψλ ηνπο. Ζ παξνχζα εξγαζία γξάθηεθε γηα έλαλ ζθνπφ, ηελ ΠΡΟΣΑΙΑ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ θαη γηα λα επηδείμεη φηη κέζσ απιψλ θηλήζεσλ φπσο είλαη ε αλαθχθισζε κπνξνχκε λα θεξδίζνπκε πνιιά γηα ηνλ εαπηφ καο αιιά θαη ηνλ πιαλήηε κε απνηέιεζκα θαιχηεξεο θαη αξκνληθφηεξεο ζπλζήθεο δσήο

6 II. ΔΙΑΓΧΓΗ Ν άλζξσπνο ρξεζηκνπνηεί κέηαιια εδψ θαη πεξίπνπ 7 ρηιηάδεο ρξφληα. Ρα 200 ρξφληα απφ ηελ βηνκεραληθή επαλάζηαζε θαη ηα πεξίπνπ 100 απφ ηελ βηνκεραληθή παξαγσγή ηνπ αινπκηλίνπ, κνηάδνπλ ζαλ έλαο θφθθνο άκκνπ ζηελ θιεςχδξα ηεο ηζηνξίαο. Πε αληίζεζε κε ηνλ ραιθφ, ηνλ ρξπζφ θαη ηνλ ζίδεξν, ην αινπκίλην δελ ππάξρεη ζηελ θχζε ζε απιέο ρεκηθέο ελψζεηο εχθνια δηαζπάζηκεο, έηζη ε απνκφλσζε ηνπ κεηάιινπ απηνχ θαζπζηέξεζε ηδηαίηεξα. Ζ αλαθάιπςή ηνπ αιιά θαη ε παξαγσγή ηνπ, έγηλε δπλαηή κφλνλ κεηά ηελ αλαθάιπςε θαη επξεία ρξήζε ηνπ ειεθηξηζκνχ θαη κφλνλ φηαλ ε ρεκεία απνρσξίζηεθε απφ ην θάληαζκα ηεο αιρεκείαο. Ν Γαλφο θπζηθφο Hans Christian Oersted πνπ παξήγαγε ην πξψην θαζαξφ αινπκίλην ην Ν Γεξκαλφο Friedrich Wohler πεηπραίλεη ην 1827 ηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ κέζσ ηεο αληίδξαζεο πνηάζαο κε άλπδξν ρισξίδην ηνπ αινπκηλίνπ. Ζ πξψηε εγθαηάζηαζε βηνκεραληθήο παξαγσγήο αινπκηλίνπ ην 1888 ηθαλφηεηαο 20 θηιψλ εκεξεζίσο, ζην Ξίηζκπνπξγθ ησλ Ζ.Ξ.Α Ζιεθηξνιπηηθή θπςέιε πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζηε δηαδηθαζία αλαγσγήο Αλ θαη ην αινπκίλην δελ έγηλε γλσζηφ παξά κφλν ζηηο αξρέο ηνπ 19νπ αηψλα, παξφια απηά ρξεζηκνπνηήζεθε απφ ηελ αξραηφηεηα κε ηελ κνξθή ηνπ αξγίινπ ζαλ πξψηε χιε γηα ηελ θαηαζθεπή αγγείσλ, άιαηα πεξηέρνληα αινπκίλην γηα βαθέο θαη

7 θαξκαθεπηηθά παξαζθεπάζκαηα. Νη αξραίνη Θηλέδνη, νη Αηγχπηηνη, νη Έιιελεο θαη νη Οσκαίνη, ρξεζηκνπνίεζαλ ην αινπκίλην ζηηο θπζηθέο ηνπ ελψζεηο ρσξίο θαηά πάζα πηζαλφηεηα λα έρνπλ πιήξε γλψζε ηεο χπαξμεο ελφο κεηάιινπ πνπ έδηλε ηηο εηδηθέο απηέο ηδηφηεηεο ζηηο δεκηνπξγίεο ηνπο. Πηνλ κεζαίσλα νη επηζηήκνλεο - αιρεκηζηέο ηεο επνρήο, ππνπηεχζεθαλ ηελ χπαξμε ελφο κεηάιινπ ζηνλ θνηλφ θαη ηφζν θηελφ άξγηιν, πνπ ζα ηνπο έδηλε ηελ πνιππφζεηε ιχζε δεκηνπξγίαο ρξπζνχ κε ηελ κεηάιιαμή ηνπ. Έπξεπε λα θηάζεη ην 1761 γηα λα πξνηαζεί πξψηε θνξά ζηελ Ηζηνξία ην φλνκα "alume" απφ ηνλ de Morveau, σο ε βάζε ηνπ "alum", δειαδή ηνπ κεηάιινπ πνπ δελ ππήξρε αθφκε ζηελ θαζαξή ηνπ κνξθή. Αξγφηεξα, ην 1807, ν Sir Humphrey Davy πξφηεηλε ην φλνκα "alumium" γηα ην κέηαιιν, αλ θαη ιίγν αξγφηεξα ζπκθψλεζε κε ην φλνκα "aluminum", φξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαη ζήκεξα αθφκα γηα ην αινπκίλην ζηελ βφξεηα Ακεξηθή. Ιίγν αξγφηεξα ην φλνκα "aluminium" (αινπκίλην) θαζηεξψζεθε γηα λα κελ δηαθέξεη ην φλνκα ηνπ λένπ κεηάιινπ απφ ηα άιια θαζηεξσκέλα νλφκαηα ησλ θπζηθψλ ζηνηρείσλ πνπ έρνπλ θαηάιεμε ζε "-ium". Ζ δηεζλήο, ινηπφλ, ρεκηθή νλνκαζία ηνπ λένπ κεηάιινπ είλαη "αινπκίλην" κέρξη θαη ηηο κέξεο καο. Ρν ίδην ίζρπζε θαη ζηηο ΖΞΑ κέρξη ην 1925, φηαλ ε Ακεξηθαληθή Δηαηξία Σεκείαο απνθάζηζε λα αιιάμεη ην φλνκα μαλά ζε "aluminum", έηζη αθφκα θαη ζήκεξα νη Ακεξηθάλνη ρξεζηκνπνηνχλ απηή ηελ νλνκαζία, ζε αληίζεζε κε ηνλ ππφινηπν θφζκν. Αο επηζηξέςνπκε, φκσο, ζηελ ηζηνξηθή καο δηαδξνκή. Ν Hans Christian Oersted ήηαλ ν πξψηνο επηζηήκνλαο πνπ παξήγαγε θαζαξφ αινπκίλην ην 1825, κε ηελ ρξήζε ρισξηδίνπ ηνπ αινπκηλίνπ (AlCl3) θαη ακάιγακα πνηάζαο, έλα θξάκα δειαδή πνηάζαο θαη ςεπδαξγχξνπ. Ν Oersted αλεβάδνληαο ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ κίγκαηνο, ζε θαηάζηαζε ρακειήο πίεζεο πέηπρε ηελ απνκάθξπλζε ηνπ ςεπδαξγχξνπ, ην ελαπνκείλαλ δε πιηθφ ήηαλ ην αινπκίλην. Έηζη γελλήζεθε ην κέηαιιν πνπ άιιαμε ηελ ηζηνξία θαη νδήγεζε ηνλ άλζξσπν ζην θεγγάξη, δίλνληάο ηνπ παξάιιεια ηελ δπλαηφηεηα λα κπνξεί λα εθζθελδνλίδεη ππξαχινπο καδηθήο θαηαζηξνθήο θαηά ηνπ εαπηνχ ηνπ. Ζ αλαθάιπςε απηή δελ δεκηνχξγεζε παξά "έλα πνιχηηκν" κέηαιιν, κηα θαη ήηαλ πνιχ δχζθνιε θαη αθξηβή ε παξαγσγή ηνπ. Όλησο γηα αξθεηά ρξφληα ην αινπκίλην ζεσξνχληαλ πνιχηηκν κέηαιιν, πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ κφλνλ πάκπινπηνη γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ πηάησλ ηνπο αο πνχκε, θάηη ζαλ πηάηα απφ ρξπζάθη ζα ιέγακε. Αο δνχκε φκσο κε κηα γξήγνξε καηηά πσο εμειίρζεθε ε παξαγσγή ηνπ κεηάιινπ απφ ηηο αξρέο ηνπ 19 νπ αηψλα: 1808: O Βξεηαλφο Davy αλαθαιχπηεη ηελ χπαξμε ηνπ κεηάιινπ 1821: Ν P. Berthier αλαθαιχπηεη θνληά ζην ρσξηφ Les Baux ζηελ Γαιιία κηα ζθιεξή, θνθθηλσπή νπζία πνπ πεξηέρεη 52 % αινπκίλην θαη ηελ νλνκάδεη Βσμίηε. 1825: Ν Γαλφο Hans Christian Oersted παξάγεη κηα κηθξή πνζφηεηα αινπκηλίνπ ρξεζηκνπνηψληαο δηάιπκα πνηάζαο

8 1827: Ν Γεξκαλφο Friedrich Wohler αλαθνηλψλεη ηελ αλαθάιπςή ηνπ γηα ηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ κέζσ ηεο αληίδξαζεο πνηάζαο κε άλπδξν ρισξίδην ηνπ αινπκηλίνπ. 1845: Ν Wohler αλαθάιπςε θαη θαηέγξαςε ηελ ππθλφηεηα ηνπ αινπκηλίνπ θαη κία απφ ηηο βαζηθέο ηνπ ηδηφηεηεο, ηελ ειαθξφηεηα. 1854: Ν Γάιινο Henri Saite-Claire Deville βειηηψλεη ηελ κέζνδν ηνπ Wohler θαη παξάγεη βηνκεραληθά αινπκίλην, γηα πξψηε θνξά ζηελ ηζηνξία. Ζ ηηκή ηνπ κεηάιινπ μεπεξλά απηή ηνπ ρξπζνχ θαη ηεο πιαηίλαο. 1855: Κία ξάβδνο αινπκηλίνπ εθηίζεηαη ζηελ Γηεζλή Έθζεζε ησλ Ξαξηζίσλ καδί κε άιια πνιχηηκα κέηαιια. 1886: Γχν λένη θαη άγλσζηνη επηζηήκνλεο, ν Γάιινο Paul Louis Toussaint Heroult θαη ν Ακεξηθάλνο Charles Martin Hall, εθεπξίζθνπλ ηελ κέζνδν παξαγσγήο αινπκηλίνπ κέζσ ηεο ειεθηξφιπζεο δηαιχκαηνο αινπκίλαο. Νη δχν επηζηήκνλεο εξγάζηεθαλ μερσξηζηά, ρσξίο λα μέξνπλ ν έλαο ηελ εξγαζία ηνπ άιινπ. 1888: Νη πξψηεο εηαηξίεο παξαγσγήο αινπκηλίνπ γελλήζεθαλ ζηελ Γαιιία, ηελ Διβεηία θαη ηηο ΖΞΑ. 1889: Ν Απζηξηαθφο Friedrich Bayer, γηνο ηνπ ηδξπηή ηεο πεξίθεκεο εηαηξίαο ρεκηθψλ νπζηψλ, εθεπξίζθεη ηελ κέζνδν παξαγσγήο κεγάισλ πνζνηήησλ αινπκίλαο απφ ηνλ βσμίηε. 1900: Ζ εηήζηα παξαγσγή αινπκηλίνπ ζπάεη θάζε ξεθφξ, θηάλνληαο ηνπο 8 ηφλνπο ζε εηήζηα βάζε. A. H ΑΠΟΓΟΥΗ ΣΟΤ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ ΑΠΟ ΣΗΝ ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΑ Ρν αινπκίλην άξρηζε λα δεκηνπξγεί ηελ δηθή ηνπ αγνξά θαζψο ε παξαγσγή ηνπ ζηηο αξρέο ηνπ αηψλα έβγαιε ην κέηαιιν απηφ απφ ηνπο πίλαθεο ησλ πνιπηίκσλ κεηάιισλ. Ρφηε, ινηπφλ, ζηηο αξρέο ηνπ αηψλα ε παξαγσγή έθηαζε ζε κεξηθνχο ρηιηάδεο ηφλνπο, δηθαηψλνληαο ηελ «πξνθεηεία» ηνπ Ηνπιίνπ Βεξλ, " Απφ ηελ Γε ζηε Πειήλε" (θσηνγξαθία δεμηά). Νη πξψηεο ρξήζεηο ηνπ αινπκηλίνπ ζε βηνκεραληθέο εθαξκνγέο μεθίλεζαλ: 1908, κε ηελ παξαγσγή θαισδίσλ κεηαθνξάο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πςειήο Ράζεο. 1910, κε ηελ παξαγσγή θαισδίσλ γηα ρξήζε ζε ππφγεηεο γξακκέο κεηαθνξάο ειεθηξηθή ελέξγεηαο, κνλσκέλεο κε κνιχβη θαη ραξηί. Σξεζηκνπνηήζεθαλ γηα - 7 -

9 πξψηε θνξά ζηελ Βνζηφλε. 1912, κε ηελ παξαγσγή θνππαζηψλ εζσηεξηθψλ ρψξσλ απφ αινπκίλην γηα ην επηβαηηθφ πινίν AQUITANA. 1917, κε ηελ παξαγσγή θαισδίνπ γηα κεηαζρεκαηηζηέο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. 1920, κε ηελ παξαγσγή κεραληθψλ κεξψλ γηα κεραλέο. Ζ πξψηε κνλάδα παξαγσγήο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ζε βηνκεραληθέο πνζφηεηεο δεκηνπξγήζεθε ζηνλ Θαλαδά απφ ηελ Northern Aluminium Company, πνπ αξγφηεξα έγηλε ε γλσζηή ζε φινπο Alcoa. Ζ κνλάδα παξήγαγε έλαλ ηφλν αινπκηλίνπ ηελ εκέξα απφ ην 1901, φηαλ μεθίλεζε παξαγσγή. Ζ παηξίδα ηεο πξψηεο απηή κνλάδαο ήηαλ ην Shawinigan Falls Quibec, θνληά ζηνλ πνηακφ Saint Maurice, ηδαληθή ηνπνζεζία γηα ηελ παξαγσγή πδξνειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Ρν 1925, θαζψο ε δήηεζε γηα αινπκίλην απμάλνληαλ, ε Alcan αχμεζε ηελ παξαγσγή ηεο θαηαζθεπάδνληαο λέα κνλάδα παξαγσγήο αινπκηλίνπ θαη ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηελ πφιε Arvida ηεο ίδηαο Θαλαδηθήο πνιηηείαο. Ζ πξψηε κεγάιε βηνκεραληθή κνλάδα παξαγσγήο αινπκηλίνπ πνπ δεκηνπξγήζεθε απφ ηελ ALCAN ην

10 III. ΣΟΙΥΔΙΑ ΑΓΟΡΑ 1. ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 1.1. Η δπλακηθή ηεο ειιεληθήο βηνκεραλίαο αινπκηλίνπ ζπλερίδεηαη κε έληνλνπο ξπζκνύο Θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο 12εηίαο, ν θιάδνο ηνπ αινπκηλίνπ πέηπρε πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο, πνπ ήηαλ απφ ηνπο πςειφηεξνπο ζηελ Δπξψπε.Ν θιάδνο ηνπ αινπκηλίνπ ζηελ Διιάδα ραξαθηεξίδεηαη απφ έληνλν δπλακηζκφ, απφ ηελ επνρή ησλ λεπηαθψλ ηνπ βεκάησλ ηεο δεθαεηίαο ηνπ Νη ξπζκνί αλάπηπμήο ηνπ ήηαλ θαη είλαη απφ ηνπο ζηαζεξφηεξνπο θαη πςειφηεξνπο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Απφ ηελ ίδξπζε ηεο βηνκεραληθήο κνλάδαο παξαγσγήο πξσηφρπηνπ Αινπκηλίνπ ηεο Διιάδνο, ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960, πνπ επέηξεςε ηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ κεγάινπ φγθνπ εγρψξησλ θνηηαζκάησλ βσμίηε, ν θιάδνο γλψξηζε κηα ζπλερή δπλακηθή άλνδν, θηάλνληαο ζήκεξα λα αληηπξνζσπεχεη ην 1,7% ηνπ αθαζάξηζηνπ εζληθνχ πξντφληνο (Α.Δ.Ξ.) παξέρνληαο πάλσ απφ ζέζεηο εξγαζίαο ζηνλ επξχηεξν εξγαζηαθφ ρψξν. Νη ζπλερείο επελδχζεηο ζε ηερλνινγία θαη ηερλνγλσζία, θαηέζηεζαλ ηνλ θιάδν αθ ελφο πξφηππν γηα ηελ εζσηεξηθή νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη επηρεηξεκαηηθή δξάζε θαη αθ εηαίξνπ θαηέζηεζαλ ηα πξντφληα ηεο ειιεληθήο βηνκεραλίαο αληαγσληζηηθά, φρη κφλνλ ζηελ εζσηεξηθή αγνξά, αιιά θαη ζηελ απαηηεηηθή επξσπατθή αγνξά. Νη εμαγσγέο αθνξνχλ θπξίσο ηνλ πιενλάδνληα βσμίηε, αινπκίλα, πξσηφρπην αινπκίλην θαη πξντφληα πξψηεο κεηαπνίεζεο, ελψ πξφζθαηα δηειάζεηο πξνσζνχλ νινθιεξσκέλα ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ, αθφκε θαη ζε πνιχ αληαγσληζηηθέο αγνξέο, φπσο απηή ηεο Γεξκαλίαο, ελψ έρνπλ θαηαθηήζεη κεγάιν κέξνο ησλ αγνξψλ ζηηο ρψξεο ησλ Βαιθαλίσλ θαη ηεο Αλαηνιηθήο θαη Θεληξηθήο Δπξψπεο. Ρα βαζηθά πξντφληα πξψηεο κεηαπνίεζεο πνπ εμάγνληαη είλαη απηά ηεο έιαζεο θαισδίσλ θαη ρπηψλ, πνπ ζπλνιηθά αθνξνχλ πεξίπνπ ην 58% ηεο ζπλνιηθήο εγρψξηαο παξαγσγήο. Αλαιπηηθφηεξα, ε ζεκεξηλή θαηάζηαζε ηνπ θιάδνπ απνηππψλεηαη κε δηαχγεηα ζηα παξαθάησ ζηνηρεία Βσμίηεο Ν βσμίηεο, ε βαζηθή πξψηε χιε γηα ηελ παξαγσγή πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ππάξρεη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζην ππέδαθνο ηεο ειιεληθήο επηθξάηεηαο. Κε βεβαησκέλα απνζέκαηα 120 εθαη. ηφλσλ, ε Διιάδα θαηέρεη παγθνζκίσο ηελ 8ε ζέζε ησλ πεξηνρψλ κε ηα κεγαιχηεξα απνζέκαηα βσμίηε (πξψηε χιε γηα παξαγσγή αινπκίλαο) θαη πξαθηηθψο είλαη ε κφλε βσμηηνπαξαγσγφο ρψξα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Πχκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ Ππλδέζκνπ Κεηαιιεπηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ, ην έηνο 2002 παξήρζεζαλ ηφλνη βσμίηε παξνπζηάδνληαο εηήζηα αχμεζε 21% ζε ζρέζε κε ην Ρα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Διιεληθνχ βσμίηε είλαη: Ξινχζηνο ζε πεξηεθηηθφηεηα αινπκίλαο Γχζθνια θνηηάζκαηα νξπθηνχ (πςειή ζθιεξφηεηα) - 9 -

11 Κηθξά θαη δηαζθνξπηζκέλα θνηηάζκαηα ςειφηεξν θφζηνο εμφξπμεο απφ απηφ άιισλ παξαγσγψλ ρσξψλ (Απζηξαιίαο, Ρδακάτθαο, Ηλδηψλ, Βξαδηιίαο), φπνπ ην βάζνο εμφξπμεο μεθηλά ζην έλα κέηξν ηνπ ππεδάθνπο, πνιιέο θνξέο Αινπκίλα Ζ αινπκίλα είλαη ην βαζηθφ ελδηάκεζν πξντφλ γηα ηε κεηαιινπξγία αινπκηλίνπ. Όπσο ζε φιν ηνλ θφζκν, έηζη θαη ζηελ Διιάδα, ην 90% ηεο παξαγσγήο αινπκίλαο, ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ θαη ην ππφινηπν ζηε ρεκηθή βηνκεραλία ππξηκάρσλ. Κε παξαγσγή έλπδξεο αινπκίλαο ηφλσλ - θαηά ηφλνπο αλψηεξε ηεο πεξζηλήο - απφ ηελ Αινπκίληνλ ηεο Διιάδνο, επεηεχρζε ξεθφξ παξαγσγήο θαηά ην Πε απηφ ζπλεηέιεζε ε δηαδηθαζία ηνπ sweetening, πνπ είρε μεθηλήζεη ην 2000 θαη ιεηηνχξγεζε επηηπρψο. Νη βειηηψζεηο ηεο ρεκηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηεο αθξίβεηαο ησλ κεραλνινγηθψλ εμνπιηζκψλ, απνηέιεζαλ ηνπο παξάγνληεο απηήο ηεο επηηπρίαο. Θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2002 πσιήζεθαλ απφ ηελ Αινπκίλην ηεο Διιάδνο, ηε κνλαδηθή παξαγσγφ ζηε ρψξα καο, ηφλνη αινπκίλαο, θαη νη νπνίνη είλαη απμεκέλνη θαηά 9% ζε ζρέζε κε ην Όπσο θαη ηα πξνεγνχκελα ρξφληα, θαηά ηελ πεξζηλή ρξνληά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ φγθνπ ησλ πσιήζεσλ εζσηεξηθνχ - θπξίσο ζε έλπδξε κνξθή - αληηπξνζσπεχεη κφιηο ην 1% ηνπ ζπλνιηθνχ φγθνπ ησλ πσιήζεσλ. Ζ αχμεζε ηεο παξαγσγήο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ είρε σο απνηέιεζκα ηελ απνξξφθεζε ηνπ πιενλάζκαηνο ζηελ αγνξά αινπκίλαο, γεγνλφο πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο θαιχηεξεο πξννπηηθέο δήηεζεο νδήγεζε ζε ζεκαληηθή αχμεζε ησλ ηηκψλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην ήκηζπ ηεο παξαγσγήο εμάγεηαη, ελψ νη άιιεο επξσπατθέο ρψξεο εηζάγνπλ ην 35% ησλ αλαγθψλ ηνπο ζε αινπκίλα Πξσηόρπην Αινπκίλην Νη πσιήζεηο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Αινπκίληνλ ηεο Διιάδνο, έθηαζαλ ηνπο ηφλνπο ην 2002, ζεκεηψζεθε δε ξεθφξ παξαγσγήο ζηελ ειεθηξφιπζε γηα ηελ εηαηξία θαζψο απηή απμήζεθε θαηά 1% ζε ζρέζε κε ην 2001, νπφηε ε εηαηξία είρε πεηχρεη άιιν έλα ξεθφξ παξαγσγήο. Πεκεηψλεηαη φηη ην 1990 νη πσιήζεηο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ, ηφζν ζηελ εζσηεξηθή αγνξά φζν θαη ζηηο εμαγσγέο, ήηαλ ηφλνη. Ξαξάιιεια, ε παξαγσγή θνιψλσλ έθηαζε ζηνπο ηφλνπο, άιιν έλα ξεθφξ. Ζ βηνκεραλία πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ είλαη

12 επίζεο κηα βαξηά βηνκεραλία εληάζεσο θεθαιαίνπ πνπ ππφθεηηαη ζηελ θπθιηθφηεηα ησλ ρξεκαηηζηεξηαθψλ ηηκψλ ηνπ κέηαιινπ θαη θαη εμνρήλ ελεξγνβφξνο βηνκεραλία. Ρν θφζηνο ελέξγεηαο θπκαίλεηαη ζπλήζσο κεηαμχ 30-40% ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο Πξώηε κεηαπνίεζε Απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70, ε ειιεληθή βηνκεραλία πξψηεο κεηαπνίεζεο αινπκηλίνπ (έιαζε, δηέιαζε, θαιψδηα, ρπηήξηα) αλαπηχρζεθε κε εληππσζηαθνχο ξπζκνχο. Πηελ εμέιημε απηή επέδξαζαλ απφ ηελ κηα πιεπξά ε χπαξμε εγρψξηαο πξψηεο χιεο αινπκηλίνπ θαη απφ ηελ άιιε ε επξεία ρξήζε ηνπ αινπκηλίνπ ζε δηάθνξεο εθαξκνγέο. Ζ παξαγσγή ηνπ θιάδνπ, απφ κεξηθέο ρηιηάδεο ηφλνπο πξντφλησλ ην 1970, έθηαζε ην 2002 ζηνπο 297 ρηι. ηφλνπο. Νη πσιήζεηο πξντφλησλ πξψηεο κεηαπνίεζεο αινπκηλίνπ θαηά ην 2002 απεπζχλζεθαλ θαηά 41,6% ζηελ εζσηεξηθή αγνξά θαη ην ππφινηπν 58,4% ζε εμαγσγέο. Πεκεηψλεηαη φηη ε έιιεηςε εγρψξηαο απηνθηλεηνβηνκεραλίαο θαη αλεπηπγκέλσλ θιάδσλ κεραλνινγηθψλ θαη ειεθηξνινγηθψλ θαηαζθεπψλ ζηε ρψξα καο, έρεη πεξηνξίζεη ηε βηνκεραλία πξψηεο κεηαπνίεζεο αινπκηλίνπ ζε δχν βαζηθνχο ηνκείο: ηελ έιαζε θαη ηελ δηέιαζε Ο θιάδνο ηεο Διαζεο Κε εληππσζηαθνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο θηλείηαη ε εγρψξηα αγνξά έιαζεο αινπκηλίνπ ηελ ηειεπηαία 12εηία, θαζψο παξνπζηάδεη κέζν ξπζκφ αχμεζεο ζε πνζνζηφ 13,09%. Ξην ζπγθεθξηκέλα, απφ ηνπο ηφλνπο πνπ ήηαλ ε παξαγσγή ζηηο αξρέο ηνπ 1990, ην 2002 αλήιζε ζηνπο 163 ρηι. ηφλνπο, παξνπζηάδνληαο εηήζηα αχμεζε ζε πνζνζηφ 15,4% έλαληη ηνπ Πε κεγάιν βαζκφ, ε εμέιημε απηή νθείιεηαη ζηηο πςειέο επελδχζεηο πνπ έρεη πξαγκαηνπνηήζεη ν κνλαδηθφο εθπξφζσπνο ηνπ θιάδνπ ζηελ Διιάδα, ε ΔΙΒΑΙ, ε νπνία γηα ην 2003 αλακέλεηαη λα απμήζεη ηελ παξαγσγή ηεο ζηνπο ηφλνπο. Νη εμαγσγέο ηνπ 2002 αληηπξνζσπεχνπλ ην 73,9% ησλ ζπλνιηθψλ πσιήζεσλ θαη αλήιζαλ ζηνπο 97,9 ρηι. ηφλνπο. Όζνλ αθνξά ζηηο πξννπηηθέο, ν θιάδνο, ηνπιάρηζηνλ ζηελ εγρψξηα αγνξά, δελ αλακέλεηαη λα δψζεη ζηνηρεία πεξαηηέξσ αλφδνπ ηελ ακέζσο πξνζερή πεξίνδν, θαζψο ε αγνξά δελ έρεη πεξαηηέξσ πεξηζψξηα απνξξφθεζεο πεξηζζφηεξσλ ηειηθψλ πξντφλησλ. Ζ αλακελφκελε πεξαηηέξσ αλάπηπμε έρεη επηθεληξσζεί ζηελ ζπλερή αχμεζε ηεο παξαγσγήο εκηπξντφλησλ πξνο εμαγσγή. Δπελδχζεηο ζην εμσηεξηθφ (Βξεηαλία, εμαγνξά ηεο Mardon Star απφ ηνλ βαζηθφ παξαγσγφ ΔΙΒΑΙ) δηεπξχλνπλ ηνπο νξίδνληεο ηεο ειιεληθήο έιαζεο ζε Δπξσπατθφ θαη δηεζλέο επίπεδν, κε αμηψζεηο πνηφηεηαο θαη αληνρέο ζηνλ αληαγσληζκφ

13 Ο θιάδνο ηεο Γηέιαζεο Πεκαληηθή αχμεζε παξνπζίαζαλ ηελ ηειεπηαία 12εηία νη πσιήζεηο ησλ πξντφλησλ δηέιαζεο, θαζψο ζεκείσζαλ αχμεζε ζε πνζνζηφ 157%. Ππγθεθξηκέλα, απφ ηνπο ηφλνπο πνπ ήηαλ νη ζπλνιηθέο πσιήζεηο ην 1990, αλήιζαλ ζηνπο ηφλνπο ην 2002, παξνπζηάδνληαο κέζν εηήζην ξπζκφ αχμεζεο 11,9%. Νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ ζηελ εζσηεξηθή αγνξά απφ ηνπο ηφλνπο πνπ ήηαλ ην 1990, ην 2002 αλήιζαλ ζηνπο 81 ρηι. ηφλνπο. Νη εμαγσγέο ην 2002 αληηπξνζσπεχνπλ ην 39% ησλ ζπλνιηθψλ πσιήζεσλ ηνπ θιάδνπ, ελψ ην 1990 αληηπξνζψπεπαλ ην 43% ησλ ζπλνιηθψλ πσιήζεσλ, γεγνλφο, πνπ καδί κε ηελ αικαηψδε αχμεζε ηεο παξαγσγήο απνδεηθλχεη ηελ έληνλε θαηάθηεζε ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο απφ ην αινπκίλην. Ρα πξντφληα δηέιαζεο (πξνθίι) ζηελ εγρψξηα αγνξά αθνξνχλ ηηο αξρηηεθηνληθέο θαη θαηαζθεπαζηηθέο εθαξκνγέο. Σαξαθηεξηζηηθά πξντφληα ζηνλ ηνκέα απηφ απνηεινχλ ηα εμσηεξηθά θνπθψκαηα αινπκηλίνπ. Ρα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ γηα εμσηεξηθά αλνίγκαηα νηθνδνκψλ θαηέρνπλ πνζνζηφ πάλσ απφ ην 75% ζε ζρέζε κε ηα αληίζηνηρα πξντφληα άιισλ πιηθψλ (μχιν 10%, PVC 15%, εθηηκήζεηο ηνπ πεξηνδηθνχ καο). Ζ πξνηίκεζε ηνπ ειιεληθνχ θαηαλαισηηθνχ θνηλνχ γηα ηα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ δελ είλαη ηπραία. Έρεη απνδεηρζεί φηη ην αινπκίλην είλαη ην πιένλ θαηάιιειν πιηθφ γηα εμσηεξηθά θνπθψκαηα ζηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο ηεο Διιάδνο. Ρα ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ πνπ θπθινθνξνχλ ζήκεξα ζηελ ειιεληθή αγνξά ηθαλνπνηνχλ ζην αθέξαην ηηο απαηηήζεηο ζε ζρεδηαζκφ, ιεηηνπξγηθφηεηα, αεξνζηεγάλσζε, ζεξκνκφλσζε, ερνκφλσζε θαη αληνρή ζην ρξφλν, κε ειάρηζην θφζηνο ζπληήξεζεο. Πηελ εγρψξηα αγνξά, ν θιάδνο ηεο δηέιαζεο αλακέλεηαη λα επσθειεζεί απφ ηελ αχμεζε ηεο νηθνδνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, πνπ παξαηεξείηαη κε ηελ έληαζε ηεο ιήςεο ζηεγαζηηθψλ δαλείσλ, αιιά θαη ησλ λέσλ κέηξσλ πνπ βξίζθνληαη ππφ επεμεξγαζία απφ ηελ θπβέξλεζε θαη πνπ έρνπλ ζηφρν ηελ βειηίσζε ηεο θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο απφ λέα θαη ππάξρνληα θηίξηα. Δπίζεο, επσθειείηαη θαη απφ ηηο αληηθαηαζηάζεηο παιαηψλ θνπθσκάησλ, αθνχ θαηά ηελ ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ηνπο ηνπνζεηνχληαη θνπθψκαηα απφ αινπκίλην, αθφκα θαη ζε παξαδνζηαθέο πεξηνρέο ιφγσ ησλ λέσλ βαθψλ απνρξψζεσλ μχινπ. Ξάλησο, γηα ηα επφκελα ρξφληα είλαη ζίγνπξν φηη ε αχμεζε ηεο θαηαλάισζεο ζηελ ειιεληθή αγνξά ζα επηβξαδχλεηαη. Όκσο, ν ζρεδφλ κνλνκεξήο πξνζαλαηνιηζκφο ησλ εηαηξηψλ ηνπ θιάδνπ πξνο ηα νηθνδνκηθά πξνθίι δεκηνπξγεί αλεζπρίεο γηα πηζαλά πξνβιήκαηα αληαγσληζκνχ. Νη εηαηξίεο ηνπ θιάδνπ ηεο δηέιαζεο ζα πξέπεη λα αλαδεηήζνπλ (θαη κεξηθέο έρνπλ αξρίζεη αληίζηνηρεο θηλήζεηο) θαη άιιεο ιχζεηο πξνο άιινπο ηνκείο δξαζηεξηφηεηαο. Ρέηνηνπ είδνπο δξαζηεξηφηεηεο είλαη ε παξαγσγή εηδηθψλ πξνθίι θαη βηνκεραληθνχ πξνθίι. Ρέινο, νη εμαγσγέο ζα πξέπεη λα απνηεινχλ θαη απνηεινχλ ήδε - βαζηθφ ζηφρν ησλ εηαηξηψλ γηα ηελ πεξαηηέξσ αχμεζε ησλ πσιήζεψλ ηνπο. Ήδε έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο βηνκεραληψλ δηέιαζεο έρεη παηήζεη πφδη ζε ρψξεο, φρη κφλνλ ησλ Βαιθαλίσλ θαη ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο, αιιά έρεη εηζβάιεη θαη ζηελ θαξδία ηεο Δπξσπατθήο

14 Έλσζεο. Πχληνκα θαη κε φπιν ην πεξίθεκν CE, ε θαηάθηεζε απηή ζα γίλεη πην εχθνιε γηα ηνπο παξαγσγνχο πνηνηηθνχ πξνθίι. Δπηπξφζζεηα φπια κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ νη ζπλερείο επελδχζεηο ζε ηερλνγλσζία, ηερλνινγία, ζρεδίαζε, κάξθεηηλγθ θαη θπζηθά ζηελ ζπλερή εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ Σειηθά πξντόληα Ν ηνκέαο απηφο ηεο δεχηεξεο κεηαπνίεζεο, αθνξά ηελ παξαγσγή ηειηθψλ πξντφλησλ κε ρξήζε ζηελ νηθνδνκή, ζπζθεπαζία, κεηαθνξέο, νηθηαθφ εμνπιηζκφ θιπ. Δθηηκάηαη φηη πάλσ απφ επηρεηξήζεηο απφ κεγάιεο βηνκεραλίεο κέρξη κηθξέο νηθνγελεηαθέο βηνηερλίεο, δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ηνκέα απηφλ. Δίλαη δε αμηνζεκείσην φηη ν θχθινο εξγαζηψλ ηεο δεχηεξεο κεηαπνίεζεο αληηπξνζσπεχεη ην 42% ηνπ ζπλφινπ ηνπ θιάδνπ. Υζηφζν, ζηελ ειιεληθή αγνξά ππάξρνπλ αθφκε κεγάια πεξηζψξηα αλάπηπμεο ηνπ θιάδνπ, ηδηαίηεξα κέζσ εμεηδηθεπκέλσλ πξντφλησλ. Ζ θαηαλάισζε αινπκηλίνπ ζηελ Διιάδα είλαη ζήκεξα 15 θηιά αλά θάηνηθν, έλαληη 21 θηιψλ θαηά κέζν φξν ζηελ Δπξψπε, 34 θηιψλ ζηηο Ζ.Ξ.Α. θαη 27 θηιψλ ζηελ Ηαπσλία. Ζ κεησκέλε θαηαλάισζε αινπκηλίνπ ζηελ Διιάδα νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ζηελ ρψξα καο δελ ππάξρνπλ βαζηθνί βηνκεραληθνί ηνκείο απνξξφθεζεο αινπκηλίνπ, φπσο ηεο απηνθηλεηνβηνκεραλίαο θαη ηεο λαππεγηθήο, πνπ είλαη πξαθηηθά αλχπαξθηνη, θαη νη ηνκείο ηνπ νηθηαθνχ εμνπιηζκνχ, ησλ κεραλνινγηθψλ θαη ειεθηξνινγηθψλ εθαξκνγψλ πνπ παξνπζηάδνπλ πνιχ κηθξή αλάπηπμε. Αλ θαη γηα ηα επφκελα ρξφληα ηα εγρψξηα πξντφληα αινπκηλίνπ ζα απεπζχλνληαη θπξίσο ζηνπο ηνκείο ησλ νηθνδνκψλ θαη ηεο ζπζθεπαζίαο, ν θιάδνο ζίγνπξα ζα επσθειεζεί, κέζσ ησλ εμαγσγψλ, απφ ηε δηεχξπλζε ηεο ρξήζεο ηνπ αινπκηλίνπ ζηηο δηεζλείο αγνξέο Απμάλεηαη ε θαηά θεθαιή θαηαλάισζε αινπκηλίνπ ζηελ ειιεληθή αγνξά Ρα πεξηζψξηα πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ησλ ρξήζεσλ αινπκηλίνπ ζηελ ειιεληθή αγνξά είλαη αθφκε κεγάια, παξφιν πνπ ε θαηά θεθαιή θαηαλάισζε έρεη απμεζεί ζεκαληηθά. Πήκεξα νη κηζέο θαη πιένλ πνζφηεηεο πνπ θαηαλαιψλνληαη, πξννξίδνληαη γηα ρξήζεηο ζηελ νηθνδνκή κέζσ θπξίσο ηεο θαηαζθεπήο ησλ θνπθσκάησλ. πάξρεη δειαδή κία κεγάιε εμάξηεζε ηεο εγρψξηαο θαηαλάισζεο πξντφλησλ αινπκηλίνπ απφ ηελ νηθνδνκή θαη ηελ θαηαζθεπή πνξηνπαξαζχξσλ, φπνπ ζηηο

15 δξαζηεξηφηεηεο απηέο πεγαίλεη ζχκθσλα κε ηα ηειεπηαία ζηνηρεία ηνπ 2000, ην 60% πεξίπνπ ησλ πνζνηήησλ πνπ απνξξνθνχληαη, φπσο παξαηεξνχκε θαη ζην παξαηηζέκελν γξάθεκα. Ζ Διιάδα, παξφιν πνπ ήηαλ πξηλ κία 5εηία, κεηά ηελ Ρνπξθία νπξαγφο ρψξα ζηελ Δπξψπε ζηε θαηά θεθαιή θαηαλάισζε αινπκηλίνπ κε 6 kg, έρεη θαηαθέξεη λα μεπεξάζεη ηελ Ηζπαλία θαη έρεη θζάζεη ζηα 13 kg φπσο ραξαθηεξηζηηθά θαίλεηαη ζην θαησηέξσ γξάθεκα. Σαξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη ηα ηειεπηαία ρξφληα, έρεη ζρεδφλ δηπιαζηαζηεί ε εγρψξηα απνξξφθεζε αινπκηλίνπ, ελψ κε ηελ αλακελφκελε αλάπηπμε θαη άιισλ βηνκεραληθψλ θιάδσλ φπσο ηεο λαππεγηθήο, ησλ κεραλνινγηθψλ θαη ειεθηξηθψλ εθαξκνγψλ, ησλ κεηαθνξψλ θαη ηεο ζπζθεπαζίαο πνπ ήδε αλαπηχζζνληαη δηεζλψο, πηζηεχεηαη φηη ζα επηηεπρζεί πεξαηηέξσ δπλακηθή αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ

16 1.4. Οη πσιήζεηο νηθνδνκηθνύ πξνθίι δελ επεξεάδνληαη πιένλ από ηελ νηθνδνκηθή δξαζηεξηόηεηα Δδψ θαη δχν δεθαεηίεο ππήξρε κία ζηελή ζρέζε ζηε θαηαλάισζε νηθνδνκηθνχ πξνθίι πνπ πξννξίδεηαη γηα θνπθψκαηα, κε ηνλ φγθν ηεο νηθνδνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, φπνπ κε κία ρξνληθή πζηέξεζε δχν πεξίπνπ εηψλ, βιέπακε ηελ θαηαλάισζε πξνθίι αινπκηλίνπ λα απμάλεηαη ή λα κεηψλεηαη ζε ζρέζε κε ηελ θίλεζε ηεο νηθνδνκήο. πήξρε δειαδή κία άκεζε εμάξηεζε. Δίλαη φκσο ζαθέο, φηη ε ζχγθξηζε απηή έρεη πιένλ δηαθνξνπνηεζεί. Ξαξαηεξψληαο ηελ εμέιημε ηεο λφκηκεο νηθνδνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο απφ ηνλ 1985 έσο θαη ην 2000 θαη ζπγθξίλνληαο ηελ πνξεία ηεο κε ηελ εμέιημε ησλ πσιήζεσλ νηθνδνκηθνχ πξνθίι, βιέπνπκε θαζαξά φηη νη ξπζκνί αχμεζεο ησλ πσιήζεσλ πξνθίι ζηελ ειιεληθή αγνξά είλαη ζαθψο πην απμεηηθνί θαη ζπλερείο ζε ζρέζε κε ηνπο φγθνπο ηεο νηθνδνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Απφ απηφ ζπκπεξαίλνπκε φηη έρεη ήδε «αλνίμεη» ζεκαληηθά θαη ε αγνξά ηεο αληηθαηάζηαζεο παιαηψλ θνπθσκάησλ, κε λέα θαη πνηνηηθά αλψηεξα ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ, κία αγνξά απφ ηελ νπνία πξνζδνθάηαη φηη ζα απνθέξεη πςειφηεξνπο ξπζκνχο αλάπηπμεο ζηα ακέζσο επφκελα ρξφληα γηα ηνλ θιάδν ησλ πξντφλησλ δηέιαζεο θαη ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ (θνπθψκαηα) Η πνηνηηθή ππεξνρή ησλ θνπθσκάησλ ηνπ αινπκηλίνπ θαη ε θπξηαξρία ηνπο ζηελ ειιεληθή αγνξά Ρα ζεκεξηλά ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ πνπ θπθινθνξνχλ ζηελ ειιεληθή αγνξά, ηνπιάρηζηνλ φζνλ αθνξά ηνλ αξρηθφ ηνπο ζρεδηαζκφ, εμαζθαιίδνπλ θαιή αεξνζηεγαλφηεηα, επηηξέπνπλ κε ην θαηάιιειν δηπιφ ηδάκη λα επηηπγράλεηαη θαιή ζεξκνκφλσζε θαη παξάιιεια εμαζθαιίδνπλ έλα θαιφ επίπεδν ερνκφλσζεο γηα ηηο ζπλήζεηο ζπλζήθεο κηαο αζηηθήο πεξηνρήο. Θαηά πφζνλ φκσο απηά αληαπνθξίλνληαη ζηηο ζχγρξνλεο απαηηήζεηο θαη πξνζδνθίεο ησλ θαηαλαισηψλ; Ρα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ ζηελ ειιεληθή αγνξά έρνπλ έλα κεξίδην πνπ ζήκεξα εθηηκάηαη πάλσ απφ 75% ζε ζρέζε κε ηα άιια αληαγσληζηηθά πιηθά. Δχινγα ηίζεληαη θάπνηα εξσηήκαηα, δειαδή θαηά πφζν ην πνζνζηφ απηφ είλαη ηπραίν θαη θαηά πφζν κπνξεί λα απεηιεζεί; Γχν είλαη νη παξάγνληεο πνπ κπνξνχλ λα ην απεηιήζνπλ: Ζ πνηφηεηα θαη ε

17 ηηκή.όζνλ αθνξά ηελ ηηκή, πηζηεχεηαη φηη ν θιάδνο ηνπ αινπκηλίνπ ζηελ Διιάδα είλαη ζε ηέηνηα θαηάζηαζε ζήκεξα, πνπ κπνξεί λα δηακνξθψζεη κηα ηέηνηα πνιηηηθή ηηκψλ ψζηε, ηνπιάρηζηνλ ζε κεζνπξφζεζκε βάζε, λα αληηθξνχζεη ηνλ αληαγσληζκφ.όζνλ αθνξά ηελ πνηφηεηα, έρεη απνδεηρζεί φηη ην αινπκίλην είλαη ην πιένλ θαηάιιειν πιηθφ γηα εμσηεξηθά θνπθψκαηα ζηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο ηηο Διιάδαο. Δθείλν πνπ κέλεη λα αλαιχζεη θαλείο είλαη θαηά πφζνλ ηα ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ πνπ θπθινθνξνχλ ζήκεξα ζηελ ειιεληθή αγνξά ηθαλνπνηνχλ ηηο απαηηήζεηο ησλ θαηαλαισηψλ θαη εηδηθφηεξα ηηο απαηηήζεηο ζε ζρεδηαζκφ, ιεηηνπξγηθφηεηα, αεξνζηεγάλσζε, πδαηνζηεγάλσζε, ζεξκνκφλσζε θαη ερνκφλσζε. Ρα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ απνηεινχληαη απφ έλα ζπλδπαζκφ πξνθίι αινπκηλίνπ κε θαηάιιειν ζρεδηαζκφ. Ζ θαηαζθεπή νινθιεξψλεηαη κε άιια πιηθά θαη εμαξηήκαηα (ηδάκηα, ιάζηηρα θαη βνπξηζάθηα, ξάνπια, κεληεζέδεο θιπ) ψζηε λα επηηεπρζεί θαιφ αηζζεηηθφ απνηέιεζκα, ιεηηνπξγηθφηεηα, αζθάιεηα, αεξνζηεγάλσζε, πδαηνζηεγάλσζε, ζεξκνκφλσζε, ερνκφλσζε, θιπ. Ρν ζχλνιν φισλ απηψλ ησλ ζηνηρείσλ πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ νινθιεξσκέλε θαηαζθεπή ελφο αινπκηλέληνπ θνπθψκαηνο, νλνκάδεηαη "ζχζηεκα". Ρα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ θαζηεξψζεθαλ ζαλ ην βαζηθφ κέζν θαηαζθεπήο πνξηνπαξαζχξσλ ζηελ ειιεληθή αγνξά απφ ηηο αξρέο ηεο 10εηίαο ηνπ 1980 θαη ζήκεξα αληηπξνζσπεχνπλ πάλσ απφ ην 80% ηεο αγνξάο. Νη Έιιελεο θαηαλαισηέο έρνπλ λα δηαιέμνπλ κέζα απφ κηα κεγάιε πνηθηιία ζπζηεκάησλ πνπ θαιχπηνπλ ηηο ζχγρξνλεο πνηνηηθέο απαηηήζεηο. Ρν ηειηθφ επίπεδν ηεο πνηφηεηαο ησλ θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ θαζνξίδεηαη απφ πνιιέο ηδηφηεηεο θαη θάζε ηδηφηεηα εμαξηάηαη απφ πνιινχο επηκέξνπο ζχλζεηνπο παξάγνληεο. Όκσο, κεηαμχ ησλ πνιιψλ ηδηνηήησλ θαη επηκέξνπο παξαγφλησλ, ππάξρνπλ ιίγνη πνπ είλαη θαζνξηζηηθνί γηα ην ηειηθφ επίπεδν ηεο πνηφηεηαο ησλ θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ. Απνκνλψλνληαο θαη εμεηάδνληαο ηνπο πιένλ ζεκαληηθνχο, κπνξνχκε λα πξνζδηνξίζνπκε ην επίπεδν ηεο πνηφηεηαο ησλ πξνζθεξφκελσλ ζηελ Διιάδα ζπζηεκάησλ γηα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ θαη λα εθηηκήζνπκε θαηά πφζνλ απηά αληαπνθξίλνληαη ζηηο ζχγρξνλεο απαηηήζεηο θαη πξνζδνθίεο ησλ θαηαλαισηψλ Δκθάληζε, ιεηηνπξγηθόηεηα, αζθάιεηα Ρα πξψηα ζπζηήκαηα αινπκηλίνπ, ζηε δεθαεηία ηνπ '50 ζηελ Δπξψπε θαη ζηε δεθαεηία ηνπ '60 ζηελ Διιάδα, απνηεινχληαη απφ απιέο δηαηνκέο θαη κε κηθξέο πνηνηηθέο απαηηήζεηο. Όκσο, ε θχζε θαη νη ραξαθηεξηζηηθέο ηδηφηεηεο ηνπ αινπκηλίνπ (εχπιαζην, αληνρή ζηηο θαηαπνλήζεηο θαη ζηε δηάβξσζε, δπλαηφηεηα ρξσκαηηζκνχ θιπ.) έδσζαλ ηελ επρέξεηα ζηνπο ζρεδηαζηέο λα δεκηνπξγήζνπλ «φκνξθα» θαη «έμππλα» ζπζηήκαηα. Πηνλ ηνκέα απηφλ, εηδηθφηεξα νη Έιιελεο ζρεδηαζηέο κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζζνχλ σο πξσηνπφξνη. Ζ πνηθηιία ησλ εμαξηεκάησλ θαη ε θαηάιιειε πξνζαξκνγή ηνπο

18 εμαζθαιίδνπλ ζηα ζεκεξηλά ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ ιεηηνπξγηθφηεηα θαη αζθάιεηα. Ξνιχ δηαδεδνκέλα είλαη ζήκεξα ηα ζπζηήκαηα πνπ επηηξέπνπλ ζηα παξάζπξα ή ηηο πφξηεο, εθηφο απφ ην θαλνληθφ άλνηγκα θαη ηελ αλάθιεζή ηνπο πνπ πξνζθέξεη επηπιένλ αεξηζκφ ηνπ ρψξνπ κε παξάιιειε αζθάιεηα Αεξνζηεγάλσζε, πδαηνζηεγάλσζε Δίλαη πιένλ πνιχ καθξηά ε πεξίνδνο (δεθαεηία 80) πνπ ηα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ ήηαλ «αεξνθνπξηίλεο» παξά πφξηεο ή παξάζπξα. Ξαξo φια απηά αλ εμεηάζεη θαλείο ηηο θαηαζθεπέο θνπθσκάησλ κε εθείλα ηα ζπζηήκαηα, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ζα δηαπηζηψζεη φηη ελψ νη ζρεδηαζηέο είραλ πξνβιέςεη ηελ πξνζαξκνγή ζηεγαλνπνηεηηθψλ πιηθψλ (ιάζηηρα, βνπξηζάθηα θιπ), απηά δελ ππάξρνπλ. Δμ άιινπ ζα πξέπεη λα γλσξίδνπκε φηη ζε θάζε θνχθσκα αινπκηλίνπ ππάξρνπλ πιηθά (ιάζηηρα, βνπξηζάθηα, ξάνπια) πνπ ρξεηάδνληαη ζπληήξεζε θαη απφ θαηξφ ζε θαηξφ αληηθαηάζηαζε. Ρα ζεκεξηλά ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ έρνπλ βειηησζεί πάξα πνιχ ζηνλ ηνκέα ηεο αεξνζηεγάλσζεο θαη πδαηνζηεγάλσζεο. Ξξνβιέπνπλ πεξηκεηξηθά ιάζηηρα θαη βνπξηζάθηα, ζπγθνιιεκέλα ζηηο γσλίεο, πξνβιέπνπλ λεξνρχηεο απνξξνήο ησλ λεξψλ, δίλνπλ ηερληθέο νδεγίεο θαη ζπκβνπιεχνπλ ηνπο θαηαζθεπαζηέο γηα ηνλ ζσζηφ ηξφπν ζπλαξκνιφγεζεο θαη ηνπνζέηεζεο ζηελ νηθνδνκή. Ζ πιεηνςεθία δε ησλ θαηαζθεπαζηψλ έρεη βειηησζεί πάξα πνιχ ζηνλ ηνκέα απηφλ, δίλνληαο ηελ δένπζα πξνζνρή θαη επηκέιεηα, ελψ ζπλερψο δηνξγαλψλνληαη απφ δηάθνξνπο θιαδηθνχο θνξείο εηδηθά επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα. Ξξνζνρή ζα πξέπεη λα δνζεί ζηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ ζπζηήκαηνο γηα θάζε άλνηγκα θνπθψκαηνο. Γηα παξάδεηγκα, έλα «ειαθξχ» ζχζηεκα έρεη κεγαιχηεξνπο πεξηνξηζκνχο σο πξνο ην άλνηγκα πνπ κπνξεί λα ηνπνζεηεζεί απφ έλα «βαξχ» ζχζηεκα Θεξκνκόλσζε Νη ζεξκνκνλσηηθέο ηδηφηεηεο ελφο θνπθψκαηνο θαζνξίδνληαη ηφζν απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εκπνδίδεη ην πέξαζκα δεζηνχ ή θξχνπ αέξα κέζσ ησλ αξζξψζεψλ ηνπ (ηδηφηεηα πνπ αλαθέξεηαη ζηελ αεξνζηεγαλφηεηα) φζν θαη απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εκπνδίδεη ηελ δηάδνζε ηεο ζεξκφηεηαο κέζσ ησλ πιηθψλ απφ ηα νπνία είλαη θαηαζθεπαζκέλν. Η ζεξκηθή κόλσζε ελόο θνπθώκαηνο εμαξηάηαη από : ηνλ βαζκφ αεξνδηαπεξαηφηεηαο ηεο επηθάλεηαο ηνπ θνπθψκαηνο: Αλ έλα παξάζπξν επηηξέπεη ηελ δηέιεπζε κεγάιεο πνζφηεηαο αέξα κέζα απφ ηηο αξζξψζεηο ηνπ, ζα πξνθαιέζεη ηελ έμνδν δεζηνχ αέξα ή ηελ είζνδν θξχνπ αέξα (αλάινγα κε ηηο δηαθνξεηηθέοπηέζεηο), κε απνηέιεζκα ηελ ςχμε ηνπ ρψξνπ θαη επνκέλσο απμεκέλεο απαηηήζεηο ζέξκαλζεο γηα λα δηαηεξεζεί ζηαζεξή ε ζεξκνθξαζία ηνπ εζσηεξηθνχ ρψξνπ. ηνλ ηχπν ηνπ ηδακηνχ: Νη ζεξκηθέο απψιεηεο, ιφγσ κεηάδνζεο βξίζθνληαη ζε άκεζε ζπλάξηεζε κε ηελ επηθάλεηα, νπφηε ην γπαιί, πνπ αληηπξνζσπεχεη ην κεγαιχηεξν κέξνο ελφο θνπθψκαηνο, παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ εθηίκεζε ησλ ζεξκηθψλ απσιεηψλ

19 ηνλ ηχπν ηνπ πξνθίι αινπκηλίνπ: Θεξκηθέο απψιεηεο έρνπκε φρη κφλν κέζσ ηνπ γπαιηνχ, αιιά επίζεο θαη απφ ην πιαίζην ηνπ θνπθψκαηνο. Δπνκέλσο έλα πξνθίι κε κηθξφηεξε ζεξκηθή αγσγηκφηεηα ζα κεηψζεη ηηο απψιεηεο κέζα απφ ην πιαίζην. Παλ ζεξκνκνλσηηθφ νξίδεηαη έλα πξνθίι ηνπ νπνίνπ ην εζσηεξηθφ κέξνο θαη ην εμσηεξηθφ κέξνο ηεο ηνκήο ηνπ ρσξίδνληαη κε ηελ παξεκβνιή ελφο πιηθνχ δηαθνξεηηθήο πθήο θαη πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ρακειέο ηηκέο ζεξκηθήο αγσγηκφηεηαο. Απηφο ν ηχπνο ηνπ πξνθίι εκπνδίδεη ηελ άκεζε κεηαβίβαζε ηεο ζεξκφηεηαο ιφγσ αγσγηκφηεηαο απφ ην εζσηεξηθφ πεξηβάιινλ πξνο ηα έμσ θαη αληηζηξφθσο. Ρα ζεξκνκνλσηηθά πξνθίι αινπκηλίνπ πξνζθέξνπλ επίζεο θαη άιια πιενλεθηήκαηα: κείσζε (θαη θάησ απφ νξηζκέλεο ζπλζήθεο, εμαθάληζε) ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο πγξνπνίεζεο. Απηή ε δηαδηθαζία γίλεηαη φηαλ ν αέξαο πνπ πεξηέρεη πγξαζία ςχρεηαη μαθληθά, γηα απηφ ν αηκφο ζπκππθλψλεηαη θαη εκθαλίδεηαη κε ηε κνξθή πνιιψλ θαη κηθξψλ ζηαγφλσλ πάλσ ζηελ θξχα επηθάλεηα. Δίλαη ζαθέο φηη δηαηεξψληαο πην ςειά ηε ζεξκνθξαζία ζηελ εζσηεξηθή επηθάλεηα ελφο πξνθίι κεηψλεηαη απηή ε πηζαλφηεηα. κηθξφηεξε αίζζεζε ηνπ θξχνπ ή ηεο δέζηεο πνπ πξνθχπηεη αθνπκπψληαο ην εζσηεξηθφ απηψλ ησλ πξνθίι ή ηνπ "θξχνπ ξεχκαηνο" πνπ γίλεηαη αηζζεηφ θνληά ζηα θνπθψκαηα θαηά ηελ ρεηκεξηλή πεξίνδν ή ηνπ δεζηνχ ξεχκαηνο θαηά ηελ θαινθαηξηλή πεξίνδν. Θαηά γεληθή εθηίκεζε νη κεγαιχηεξεο ζεξκηθέο απψιεηεο δηα κέζνπ ελφο θνπθψκαηνο αινπκηλίνπ, γίλνληαη ιφγσ ηεο θαθήο αεξνζηεγαλφηεηαο, αθνινπζεί ν ηχπνο ηνπ ηδακηνχ θαη ηέινο ν ηχπνο ηνπ πξνθίι.θεσξψληαο φηη ν αινπκηλνθαηαζθεπαζηήο έρεη επηκειεζεί ηεο θαηαζθεπήο (θαιή ζπλαξκνιφγεζε, ηνπνζέηεζε φισλ ησλ απαξαίηεησλ εμαξηεκάησλ θαη ζηεγαλνπνηεηηθψλ πιηθψλ) θαη ηνπνζέηεζεο ηνπ θνπθψκαηνο ζηελ νηθνδνκή κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν θαη αγλνψληαο πξνο ην παξφλ ηελ επίδξαζε ηνπ πξνθίι αινπκηλίνπ (απιφ ή ζεξκνκνλσηηθφ) πνπ έρεη κηθξή ζρεηηθά ζπκκεηνρή, ηφηε ην θχξην βάξνο γηα ηελ επίηεπμε ηεο ζεξκνκφλσζεο πέθηεη ζηνλ ηχπν ηνπ ηδακηνχ. απιφ 4mm 5,8 5,7απιφ 10mm 5,6απιφ 12mm 5,5Γηπιφ 4-12πιφ1012ηπιφ Ζ ζεξκνκφλσζε πνπ επηηπγράλεηαη κε ηα ηδάκηα ηνπ θνπθψκαηνο εμαξηάηαη θαηά θχξην ιφγν απφ ην δηάθελν πνπ ππάξρεη κεηαμχ ηνπο. Ρν πάρνο ησλ ηδακηψλ πξαθηηθά δελ επεξεάδεη ηελ ζεξκνκφλσζε. Γηα παξάδεηγκα ζηνλ πίλαθα 1 δίλνληαη νη ζπληειεζηέο ζεξκνπεξαηφηεηαο γηα θνηλά απιά ηδάκηα θαη γηα θνηλά δηπιά ηδάκηα κε δηάθελν 12mm (Pilkingkton). Όζν πην κηθξφο είλαη ν ζπληειεζηήο K ηφζν θαιχηεξε ζεξκνκφλσζε επηηπγράλεηαη. Ξαξαηεξνχκε φηη κε δηάθελν 12mm (πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχκε ζηελ πξάμε) νη ζεξκηθέο απψιεηεο κέζσ ηνπ ηδακηνχ κεηψλνληαη ζην κηζφ

20 Ζ αθνπζηηθή κφλσζε πξέπεη λα είλαη έλα απφ ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζα πξέπεη λα έρνπλ ηα θνπθψκαηα γηα λα αληαπνθξίλνληαη ζηηο ζχγρξνλεο απαηηήζεηο γηα ηελ απνθπγή ζνξχβνπ πνπ κεηαβηβάδεηαη κέζσ ηνπ αέξα. Γηα λα αληεπεμέιζνπλ ηα παξάζπξα ηηο πην πάλσ απαηηήζεηο, ζα πξέπεη λα έρνπλ ηηο εμήο ηδηφηεηεο θαη' ειάρηζηνλ. Θαιή ζηεγαλφηεηα ζηνλ αέξα. Κεγάιε αληνρή ζε θαηαπνλήζεηο. Ρα ηδάκηα θαη ηα ιάζηηρα λα απνηεινχληαη απφ θαηάιιεια πιηθά θαη πάρε. Ζ ζπλαξκνιφγεζε ηνπ θνπθψκαηνο αιιά θαη ε ηνπνζέηεζε ζηελ νηθνδνκή λα έρεη πνιχ θαιή εθαξκνγή. Όπσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο ζεξκνκφλσζεο έηζη θαη εδψ, ζεσξψληαο φηη ν αινπκηλνθαηαζθεπαζηήο έρεη επηκειεζεί ηεο θαηαζθεπήο (θαιή ζπλαξκνιφγεζε, ηνπνζέηεζε φισλ ησλ απαξαίηεησλ εμαξηεκάησλ θαη ζηεγαλνπνηεηηθψλ πιηθψλ) θαη ηνπνζέηεζεο ηνπ θνπθψκαηνο ζηελ νηθνδνκή κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν, ηφηε ην θχξην βάξνο γηα ηελ επίηεπμε ηεο ερνκφλσζεο πέθηεη ζηνλ ηχπν ηνπ ηδακηνχ. Πηνλ πίλαθα 2 δίλνληαη νη ζπληειεζηέο ερνκείσζεο (Rw) γηα θνηλά απιά ηδάκηα θαη γηα θνηλά δηπιά ηδάκηα κε δηάθελν 12mm (Pilkingkton). Όζν πην κεγάινο είλαη ν ζπληειεζηήο Rw ηφζν κεγαιχηεξε ερνκείσζε επηηπγράλεηαη, άξα ηφζν θαιχηεξε ερνκφλσζε. Πε αληίζεζε κε ηελ ζεξκνκφλσζε, ε ερνκφλσζε πνπ επηηπγράλεηαη δελ εμαξηάηαη απφ ην αλ ην ηδάκη είλαη δηπιφ, ηξηπιφ θιπ., αιιά απφ ην πάρνο ηνπ ηδακηνχ. Κε ηελ αχμεζε ηνπ πάρνπο ηνπ ηδακηνχ βειηηψλεηαη ε ερνκφλσζε. Γηα θαηνηθίεο πνπ είλαη θηηζκέλεο θνληά ζε αεξνδξφκηα φπνπ νη απαηηήζεηο καο ζε ερνκείσζε είλαη πάλσ απφ 40 db, ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλδηπιά παξάζπξα. Πηε πξάμε απηφ επηηπγράλεηαη κε δηπιά παξάζπξα απιψλ ηδακηψλ πνπ ην έλα απέρεη απφ ην άιιν 120 mm (12cm) ηνπιάρηζηνλ. Κε απιά ιφγηα: Ζ αεξνζηεγάλσζε ζηα θνπθψκαηα αινπκηλίνπ είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη ηφζν ηελ ζεξκνκφλσζε φζν θαη ηελ ερνκφλσζε. Ζ ερνκφλσζε επεξεάδεηαη επίζεο απφ ην θαηά πφζν ε θαηαζθεπή είλαη «ζηηβαξή». Γειαδή πνιχ θαιή θαη ζηαζεξή ζπλαξκνιφγεζε θαη ζσζηή ηνπνζέηεζε ζηελ νηθνδνκή. Θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο ζεξκνκφλσζεο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο ερνκφλσζεο ην ηδάκη είλαη θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο. Όκσο, ζηελ πεξίπησζε ηεο ζεξκνκφλσζεο ζεκαζία έρεη αλ ην ηδάκη είλαη απιφ ή δηπιφ θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ δηπινχ ηδακηνχ ζεκαζία έρεη ην δηάθελν. Ρν δηάθελν ησλ 12mm πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζήκεξα ζηελ ειιεληθή αγνξά κεηψλεη ηηο ζεξκηθέο απψιεηεο θαηά 50% πεξίπνπ ζε ζρέζε κε ηελ ρξήζε απινχ ηδακηνχ.πηελ πεξίπησζε ηεο ερνκφλσζεο, απηή βειηηψλεηαη κε ην πάρνο ηνπ ηδακηνχ. Πηελ πξάμε, αλ ζέινπκε λα κηιάκε γηα ερνκνλσηηθά θνπθψκαηα αινπκηλίνπ, ζα πξέπεη λα κηιάκε γηα δηπιά παξάζπξα απιψλ ηδακηψλ κε απφζηαζε κεηαμχ ηνπο πάλσ απφ 120mm (12cm). Παλ ζπκπέξαζκα ζα κπνξνχζε θαλείο λα αλαθέξεη φηη ηα ζεκεξηλά ζπζηήκαηα θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ πνπ θπθινθνξνχλ ζηελ ειιεληθή αγνξά,

21 ηνπιάρηζηνλ φζνλ αθνξά ηνλ αξρηθφ ηνπο ζρεδηαζκφ, εμαζθαιίδνπλ θαιή αεξνζηεγαλφηεηα, επηηξέπνπλ κε ην θαηάιιειν δηπιφ ηδάκη λα επηηπγράλεηαη θαιή ζεξκνκφλσζε θαη παξάιιεια εμαζθαιίδνπλ έλα θαιφ επίπεδν ερνκφλσζεο γηα ηηο ζπλήζεηο ζπλζήθεο κηαο αζηηθήο πεξηνρήο. Ρα ηπρφλ πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ ζηελ πξάμε, νθείινληαη ζηελ θαθή επηινγή πιηθψλ (πξνθίι, ηδάκηα, εμαξηήκαηα θιπ) θαη ζηελ θαθή ζπλαξκνιφγεζε θαη ηνπνζέηεζε ζηελ νηθνδνκή Μειέηε ηεο ICAP γηα ηνπο θιάδνπο έιαζεο θαη δηέιαζεο Κέζν εηήζην ξπζκφ αχμεζεο ηεο ηάμεο ηνπ 4-5% πεξίπνπ ζε πνζφηεηεο γηα ηελ ηξηεηία , αλακέλεηαη λα εκθαλίζεη ην κέγεζνο ηεο εγxψξηαο αγνξάο πξντφλησλ δηέιαζεο θαη έιαζεο αινπκηλίνπ, ζχκθσλα κε ζxεηηθή κειέηε ηεο ICAP. Ππγθεθξηκέλα ζηε κειέηε ηεο ICAP κε ζέκα "Ξξντφληα Γηέιαζεο Eιαζεο Aινπκηλίνπ" πνπ είρε θπθινθνξήζεη, αλαθέξνληαη κεηαμχ ησλ άιισλ γηα θαζέλαλ απφ ηνπο δχν θιάδνπο: θιάδνο ηεο δηέιαζεο αλήθεη ζηε βηνκεραλία πξψηεο κεηαπνίεζεο αινπκηλίνπ. O αξηζκφο ησλ παξαγσγηθψλ κνλάδσλ κεγάινπ κεγέζνπο, κε ζπλνιηθφ θχθιν εξγαζηψλ άλσ ησλ 8,5 δηζ. δξρ. εθάζηε ην 1999, αλέξρεηαη ζε νθηψ. Oη κεγαιχηεξεο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ πξαγκαηνπνηνχλ ζεκαληηθνχ χςνπο επελδχζεηο, κε ζηφρν ηε ζπλερή βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πξντφλησλ ηνπο θαη ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο. Tν κέγεζνο ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο πξντφλησλ δηέιαζεο αθνινχζεζε αλνδηθή πνξεία ηελ πεξίνδν , παξνπζηάδνληαο κέζνο εηήζην ξπζκφ αχμεζεο ηεο ηάμεσο ηνπ 14,5% πεξίπνπ. Tν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο παξαγσγήο πξντφλησλ δηέιαζεο ην 1999 πξννξίζηεθε γηα νηθνδνκηθή ρξήζε, ελψ κηθξφηεξν πνζνζηφ θαηεπζχλζεθε ζηνλ νηθηαθφ εμνπιηζκφ. θιάδνο ηεο έιαζεο ραξαθηεξίδεηαη απφ πςειή ζπγθέληξσζε ηεο παξαγσγήο, θαζψο θαη απφ ζεκαληηθή εμαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα. H εγρψξηα παξαγσγή πξντφλησλ έιαζεο πξψηεο κεηαπνίεζεο θαιχπηεηαη ζρεδφλ εμ νινθιήξνπ απφ κία κεγάινπ κεγέζνπο βηνκεραληθή κνλάδα, ε νπνία απνηειεί θαη ην βαζηθφ πξνκεζεπηή ησλ εηαηξεηψλ δεχηεξεο κεηαπνίεζεο. Oη εηαηξείεο πξψηεο θαη δεχηεξεο κεηαπνίεζεο ηνπ θιάδνπ έιαζεο ραξαθηεξίδνληαη απφ έληνλε επελδπηηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ζπλερή εθζπγρξνληζκφ ηνπ κεραλνινγηθνχ ηνπο εμνπιηζκνχ. H ζπλνιηθή εγρψξηα παξαγσγή πξντφλησλ έιαζεο αθνινχζεζε αλνδηθή πνξεία ην δηάζηεκα , κε κέζν εηήζην ξπζκφ αχμεζεο 9,5% πεξίπνπ. O θχξηνο φγθνο ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ έιαζεο ρξεζηκνπνηήζεθε ην 1999 ζηε ζπζθεπαζία, ελψ κηθξφηεξν ήηαλ ην πνζνζηφ ησλ παξαγφκελσλ πνζνηήησλ πνπ πξννξίζηεθαλ γηα ηελ νηθνδνκηθή ρξήζε. H δηακφξθσζε ηεο ηηκήο ηνπ αινπκηλίνπ δηεζλψο, ε έιιεηςε εγρψξηαο πξψηεο χιεο, ν νμχο αληαγσληζκφο, ν ρακειφο βαζκφο αμηνπνίεζεο ηεο παξαγσγηθήο δπλακηθφηεηαο θπξίσο ζηε δηέιαζε, θαζψο επίζεο θαη ε πςειή ηηκή ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, απνηεινχλ νξηζκέλα απφ ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δχν θιάδσλ

22 2. ΓΙΔΘΝΗ ΑΓΟΡΑ Ζ ηζηνξία ηεο Alcan ήηαλ παξάιιειε κε ηελ ηζηνξία παξαγσγήο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ζηηο ΖΞΑ απφ ηελ Alcoa θαη αξγφηεξα απφ άιιεο Δπξσπατθέο εηαηξίεο. Ζ άλνδνο ηεο θαηαλάισζεο αινπκηλίνπ ζήκαλε ηελ κείσζε θαηαλάισζεο ραιθνχ. London Metal Exchange (LME): Μέζε εηήζηα ηηκή ραιθνύ θαη αινπκηλίνπ (Αγγιηθή ιίξα/ ηόλνο) Ξεγή: Ξεξηνδηθφ " Αινπκίλην", Alcan, Alcoa 2.1. Αλαζηξνθή ηάζεο θαη άλνδνο ησλ ηηκώλ πξσηόρπηνπ αινπκηλίνπ ζην LME alunet (8/4/2004) - Νη ηηκέο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ζεκείσζαλ άλνδν πιεζηάδνληαο ην φξην ησλ $1.740/mt ζην London Metal Exchange (LME). Ζ αγνξά πεξλάεη απηφ πνπ εχθνια πεξηγξάθεηαη σο λεπξηθή θξίζε. Ξαξφια απηά ε θίλεζε ηεο παξακέλεη ζηνλ άμνλα ησλ $1.640/mt έσο $1.750/mt Αλακέλνπκε απηή ηε παξάμελε ζηαζεξφηεηα λα ζπλερίζεη, κέρξη ηα ηέιε Απξηιίνπ, νπφηε θαη αλακέλεηαη ε δεχηεξε κεγάιε άλνδνο ηνπ έηνπο. Ρελ 8ε Απξηιίνπ ε ηηκή ηνπ πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ηξίκελεο πξνζεζκηαθήο αγνξάο έθιεηζε ζηα επίπεδα ησλ $1.739/mt, ζε ζρέζε κε ηελ 2 ε Απξηιίνπ φηαλ έθιεηζε ζηα $1.644/mt, θαη ζε ζχγθξηζε κε ηελ κέζε ηηκή Καξηίνπ ησλ $1.676,16/mt ζην LME

23 Ξεγή: London Metal Exchange Αλαζθόπεζε ησλ ζπλζεθώλ ηεο αγνξάο Ζ γεληθφηεξε αλνδηθή ηάζε, ηνπ πξνεγνχκελνπ δηαζηήκαηνο, απνθάιπςε ην γεγνλφο φηη νη ηηκέο θαζ' φιε ηελ δηάξθεηά ηεο παξέκεηλαλ πάλσ απφ ην επίπεδν ησλ $1.600/mt. ελψ γηα έλα κεγάιν δηάζηεκα μεπέξαζαλ θαη ηα $1.700/mt. γεγνλφο πνπ καο αλαγθάδεη λα δνχκε θαηάκαηα ηελ θαηάζηαζε. Νη ηηκέο ζα πηέδνληαη πξνο ηα πάλσ θαζψο ε θαηαλάισζε ζα απμάλεηαη, ιφγσ ηεο αλαθάκπηνπζαο νηθνλνκίαο ησλ ΖΞΑ, αιιά θπξίσο ιφγσ ηεο αθαζφξηζηεο, αιιά ζίγνπξα αλνδηθήο ηάζεο, θαηαλάισζεο αινπκηλίνπ απφ ηελ Θίλα. Αλ θαη πηζηεχνπκε φηη ε άλνδνο ζα βξεη ηελ νξνθή ηεο ζηα $1.750/mt, ε ζπλαιιαγκαηηθή δηαθνξά δνιαξίνπ-επξψ κπνξεί λα δψζεη δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα, θαζψο εληφο ηεο επξσδψλεο ην θφζηνο πιηθψλ πνπ θαζνξίδεηαη ζε δνιάξηα έρεη ζεηηθά απνηειέζκαηα ζην θφζηνο παξαγσγήο πξντφλησλ. Αλ ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ζηελ ΔΔ βειηησζεί, θάηη κάιινλ δχζθνιν, ηφηε νη ηηκέο ζα κπνξνχζαλ λα θαηαζηνχλ αλεμέιεγθηεο. Ρα γεληθφηεξα απνηειέζκαηα κηαο ζπλερνχο αλφδνπ ρσξίο νξνθή ζα ήηαλ θαηαζηξνθηθά γηα ην αινπκίλην κεζνπξφζεζκα, θαζψο ζα κπνξνχζε λα νδεγήζεη ζε ρξήζε άιισλ πιψλ, ιηγφηεξν αθξηβψλ γηα ηελ παξαγσγή παξφκνησλ πξντφλησλ, άξα αλ ε άλνδνο είρε θχγεη πάλσ απφ ην θξάγκα ησλ $1.750/mt, πεξηνρέο εθηφο ηεο Δπξσδψλεο ζα κπνξνχζαλ λα αληηκεησπίζνπλ πξνβιήκαηα, φζνλ αθνξά ηελ θαηαλάισζε αινπκηλίνπ, κε εμαίξεζε ηελ Θίλα, φπνπ νη ζπλζήθεο είλαη δηαθνξεηηθέο, ιφγσ θεληξηθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο νηθνλνκίαο

24 2.2. EAFA: Αηζηόδνμεο νη πξννπηηθέο γηα ην 2004 ζηνλ ηνκέα ηνπ θότι Πχκθσλα κε ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηεο European Aluminium Foil Association (EAFA), νη πσιήζεηο θφτι αινπκηλίνπ ζηελ Δπξψπε δηαηεξήζεθαλ ζε πςειά επίπεδα θαη ην Ππλνιηθά νη παξαδφζεηο άγγημαλ ηνπο ηνλ νπο, κία ζπκβνιηθή αχμεζε ηεο ηάμεο ηνπ 0,1% ζε ζχγθξηζε κε ην 2002 πνπ ην ζχλνιν ησλ πσιήζεσλ έθζαζε ηνπο ηφλνπο. Νη πσιήζεηο εληζρχζεθαλ νπζηαζηηθά απφ ηηο εμαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο εθηφο ηεο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο πνπ θαιχπηεη ε EAFA (Αξκελία, Δπξσπατθή Έλσζε, Ρζερία, Νπγγαξία, Οσζία, Πνπεδία θαη Ρνπξθία) αθνχ ζεκείσζαλ αχμεζε 2,7% ηελ ζηηγκή πνπ ε ρξήζε ζηελ γεσγξαθηθή πεξηνρή ηεο EAFA ζεκείσζε κηθξή πηψζε ηεο ηάμεο ηνπ 0,4%. Ν Ξξφεδξνο ηεο EAFA θ. Livio Frigerio, αλαθεξφκελνο ζηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία είπε: Ζ ζπληήξεζε ησλ πσιήζεσλ ζε πςειά επίπεδα, παξά ηελ δχζθνιε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο Δπξψπεο απνδεηθλχεη ηνλ

25 δπλακηζκφ πνπ δηαθαηέρεη ηφζν ηελ δήηεζε θφτι, φζν θαη ηελ εγεηηθή ζέζε πνπ έρεη ε επξσπατθή βηνκεραλία θφτι αλαθνξηθά κε ηελ πνηφηεηα θαη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα. Άιισζηε, νη ζρεηηθέο κε ην ηνλάδ ζηαηηζηηθέο ππνηηκνχλ ηελ αλνδηθή πνξεία ησλ πσιήζεσλ ιφγσ ηεο κείσζεο πάρνπο ηνπ θφτι. Πηε πξννπηηθή φκσο ηεο αλάθακςεο ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκίαο πνπ δηαθαίλεηαη, ε βηνκεραλία θφτι δελ κπνξεί παξά λα είλαη αηζηφδνμε γηα ηελ πνξεία ηεο ην Ξεξίπνπ ηα 3/4 ηνπ παξαγφκελνπ θφτι αινπκηλίνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνλ ηνκέα ζπζθεπαζίαο ράξηο ησλ ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ, πνπ ην θαζηζηνχλ ηδαληθφ γηα εχθακπηεο θαη ζθιεξέο ζπζθεπαζίεο. Ν αξηζκφο λέσλ πξντφλησλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ θαηλνηνκία ρξήζεο ηνπ θφτι, δείρλεη έλα πγηέο κέιινλ γηα ην πιηθφ. Ρν θχιιν αινπκηλίνπ βξίζθεη πξφζθνξν έδαθνο θαη ζε άιινπο ηνκείο πέξαλ ηεο ζπζθεπαζίαο, φπσο γηα παξάδεηγκα ζηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία, ζε εθαξκνγέο ζεξκαληηθψλ θιηκαηηζηηθψλ ζπζηεκάησλ θαη ζε άιιεο βηνκεραληθέο εθαξκνγέο Οη εμειίμεηο ζηελ δηεζλή αγνξά πξντόλησλ έιαζεο ην δ' ηξίκελν ηνπ 2002 (alunet Απξίιηνο 2003) - Ζ αγνξά πξντφλησλ έιαζεο δηεζλψο, παξνπζίαζε κηα γεληθφηεξε αδπλακία λα αληηδξάζεη ζηα κέηξηα έσο αξλεηηθά απνηειέζκαηα ηεο δηεζλνχο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο, κε κφλε ηελ κηθξή βειηίσζε ησλ κεγεζψλ ζηηο ΖΞΑ. Έηζη νη ηηκέο ησλ πξντφλησλ βαζηθνχ ηχπνπ 6063 γλψξηζαλ κηθξή άλνδν ζηηο ΖΞΑ, θαη ζηαζηκφηεηα ή κείσζε ζηελ Δπξψπε θαη ζηελ Ηαπσλία θαηά ην δ' ηξίκελν ηνπ Ζ αληίδξαζε ηεο Δπξσπατθήο αγνξάο ζηελ αβεβαηφηεηα πνπ δείρλνπλ νη θαηαλαισηέο είλαη ε ζπλερήο κείσζε ηεο παξαγσγήο γηα λα δηαηεξεζνχλ ηα πεξηζψξηα θέξδνπο, πνπ είλαη ήδε πηεζκέλα. Πηελ Δπξψπε, ε αγνξά παξνπζίαζε αδπλακία ηνλ Κάξηην. Γεληθφηεξα, ε παξαγσγή-θαηαλάισζε δελ μαλαθέξδηζε αθφκα ην έδαθνο πξνο ηελ πξνεγνχκελε (2000) αλνδηθή ζηαζεξφηεηά ηεο. Ζ 1/1,07 ηζνηηκία ηνπ εχξν κε ην δνιάξην κείσζε ηηο εμαγσγέο, εηδηθά ζε εκη-πξντφληα πνπ θαηεπζχλζεθαλ ζηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία. Έηζη, νη ηηκέο θχινπ αινπκηλίνπ ηχπνπ 1050 παξαδφζεσο Καΐνπ ζηελ Δπξψπε δηακνξθψζεθαλ ζηα 2,09 επξψ/kg ζπγθξηλφκελε κε 2,16-2,21 επξψ/kg ηνλ Νθηψβξην. Πηε Ηζπαλία νη ηηκέο θχινπ αινπκηλίνπ ηχπνπ 1050 παξαδφζεσο Καΐνπ δηακνξθψζεθαλ ζηα 2,10 επξψ/kg ζπγθξηλφκελε κε 2,35 επξψ/kg ηνλ ίδην κήλα ηνπ Πηηο Ζ.Ξ.Α. ηνλ Κάξηην νη ηηκέο θπκάλζεθαλ ζε πςειφηεξα επίπεδα ηνλ Κάξηην. Νη ηηκέο θχινπ αινπκηλίνπ ηχπνπ 3003 παξαδφζεσο Καΐνπ δηακνξθψζεθαλ ζηα $1-1,05/lb, ζε ζρέζε κε ηνλ Φεβξνπάξην, πνπ είραλ βξεζεί ζηα $0,98-1,02/lb. Ζ παξνχζα αβεβαηφηεηα δελ επηηξέπεη ηδηαίηεξε αηζηνδνμία, αιιά ηα λνχκεξα απηά αλακέλεηαη λα βειηησζνχλ πεξαηηέξσ κεηά ην ηέινο ηνπ δεχηεξνπ ηξηκήλνπ ηνπ 2003, θαζψο ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ζηνλ θιάδν, αιιά θαη ζηελ νηθνλνκία ησλ Ζ.Ξ.Α. αλακέλεηαη λα βειηησζεί, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο American Aluminum Association.Ζ παγθφζκηα αγνξά πιαηαίσλ πξντφλησλ αθνινχζεζε ηελ γεληθφηεξε εηθφλα ηεο νηθνλνκίαο πηεδφκελε απφ ηηο πςειέο ηηκέο θαπζίκσλ θαη ηελ ρακειή αγνξαζηηθή δπλαηφηεηα ησλ κέζσλ

26 νηθνλνκηθψλ ζηξσκάησλ ζηελ Δπξψπε, φπνπ νη εμαηξεηηθά πςεινί θφξνη ζηα θαχζηκα θαη γεληθφηεξα ζηελ ελέξγεηα απνξξνθνχλ γεσκεηξηθά ην εηζφδεκα ησλ πνιηηψλ ζε θαηξνχο νηθνλνκηθήο θξίζεο. Ξεγή: IPAI, alunet International, Metal Bulletin, Ξεξηνδηθφ "ΑΙΝΚΗΛΗΝ" Θαηαλάισζε πξντφλησλ έιαζεο ζηηο θχξηεο παγθφζκηεο αγνξέο (ρηι. ηφλνη) 1ν 2.4. EuroWindoor: Πεξηνξηζκέλεο έθηαζεο αλακέλεηαη ε αλάθακςε ηεο επξσπατθήο αγνξάο θνπθσκάησλ ην 2003 Πχκθσλα κε ηα ηειεπηαία ζηνηρεία ηεο EuroWindoor (Δπξσπατθήο Έλσζεο Θαηαζθεπαζηψλ Θνπθσκάησλ & Ξξνζφςεσλ) πνπ δεκνζηεχνληαη ζην πεξηνδηθφ "Ρν Αινπκίλην", ην 2001 ε παξαγσγή ησλ εξγαδφκελσλ ζηνλ ηνκέα θαηαζθεπήο θνπθσκάησλ θαη ζπλερψλ πξνζφςεσλ ζηελ Δπξψπε, αλεξρφηαλ ζε 100,5 εθαηνκκχξηα κνλάδεο πξντφληνο (1 κνλάδα = 1,69 η.κ.), κε ζπλνιηθφ ηδίξν πνπ άγγημε ηα 38,5 δηζ. επξψ. Ρελ ίδηα πεξίνδν, ε επξσπατθή αγνξά θνπθσκάησλ ζεκείσζε κηθξή χθεζε ηεο ηάμεο ηνπ 2,5%, ην 2002 πξνβιέπεηαη φηη ζα παξακείλεη ζηάζηκε θαη ην 2003 αλακέλεηαη κηα αχμεζε ηεο ηάμεσο ηνπ 0,9%.Ζ θαηάζηαζε ζα κπνξνχζε λα είλαη πνιχ θαιχηεξε, αλ ζηελ Γεξκαλία, πνπ ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο ηξεηο κεγαιχηεξεο αγνξέο θνπθσκάησλ ζηελ Δπξψπε θαη ζηελ νπνία απαζρνινχληαη πεξίπνπ άλζξσπνη, δελ ππήξρε κηα ζπλερή πησηηθή ηάζε. Ζ αηζηνδνμία πνπ ππάξρεη ζηηο πξνβιέςεηο γηα ην 2003 νθείιεηαη ζηελ πξνζδνθψκελε αλάπηπμε (5,6%) ησλ, πξνο έληαμε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ρσξψλ ηεο Θεληξηθήο Δπξψπεο θαη ζηελ αλάπηπμε ησλ πεξηνρψλ ηνπ Αηγαίνπ (4,4%, Διιάδα - Ρνπξθία). Ζ αλάπηπμε ζηηο ρψξεο πνπ πξφθεηηαη λα εληαρζνχλ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε είλαη έλα ζεηηθφ ζεκάδη γηα φινπο ζηελ Δπξψπε. Όκσο απηή ε αλνδηθή ηάζε ζα παγησζεί κφλν αλ

27 ε ζπλερήο πηψζε ηεο Γεξκαληθήο αγνξάο πάξεη έλα ηέινο, είπε ν Karl Heinz Herbert, Γεληθφο Γηεπζπληήο ηνπ Δζληθνχ Δπαγγεικαηηθνχ Ππλδέζκνπ Verband der Fenster und Fassadenhersteller θαη Γεληθφο Γξακκαηέαο ηεο EuroWindoor, παξνπζηάδνληαο απηή ηελ απαηζηφδνμε κειέηε ζηελ πξφζθαηε GLASSTEC 2002 ζην Dusseldorf.Πε φηη αθνξά ζηελ πξφβιεςε γηα ην 2002 θαη 2003, ε Γεξκαλία ήηαλ ε κφλε ρψξα πνπ δείρλεη πησηηθέο ηάζεηο. Ζ πηψζε έσο ην ηέινο ηνπ 2002 αλακέλεηαη λα θπκαλζεί ζην 9,1% θαη ην 2003 ζην 5,2%. Δπίζεο, ε κείσζε ησλ νηθνδνκηθψλ αδεηψλ πνπ εθδίδνληαη, θαλεξψλεη φηη ε ππάξρνπζα θξίζε ζηνλ νηθνδνκηθφ ηνκέα ζα ζπλερηζηεί. Ζ αξλεηηθή απηή ηάζε πξνβιέπεηαη φηη ζα ζπλερηζηεί ην 2003 θαη ζα ελδπλακσζεί απφ ηηο ρψξεο ησλ Άιπεσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Ηηαιίαο κε πησηηθή ηάζε ηεο ηάμεο ηνπ 0,1% θαη ησλ ρσξψλ ηεο Ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ (-1,1%). Όιεο νη ππφινηπεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο ζα έρνπλ κία αλνδηθή ηάζε. Ν δείθηεο αλάπηπμεο ζα θπκαλζεί κεηαμχ 0,5% (Οσζία θαη ρψξεο ηεο Βαιηηθήο) θαη ζην 5,6% γηα ηηο πξναλαθεξζείζεο πξνο έληαμε ζηελ Δ.Δ. ηεο Θεληξηθήο Δπξψπεο ρψξεο, Ξνισλία, Ρζερία, Πινβαθία θαη Πινβελία. Ππλνιηθά, ε επξσπατθή αγνξά θνπθσκάησλ ζα παξακείλεη ζηάζηκε ην 2002 θαη ζα ζεκεηψζεη κία αλάθακςε ην 2003 ηεο ηάμεο ηνπ 0,9%. Πε αξηζκνχο απηφ ζεκαίλεη φηη ε παξαγσγή ζα είλαη ηεο ηάμεο ησλ 101,50 εθαηνκκπξίσλ κνλάδσλ πξντφλησλ ζπλνιηθά ην Νη πεξηνρέο πνπ ζα έρνπλ ηελ κεγαιχηεξε παξαγσγή ζα είλαη ε Γεξκαλία, Γαιιία, Benelux (Βέιγην, Νιιαλδία, Ινπμεκβνχξγν) θαη Βξεηαλία κε 15 εθαηνκκχξηα κνλάδεο πξντφληνο ε θάζε κία. Σα πιηθά πξνηίκεζεο Ρελ επξσπατθή αγνξά θνπθσκάησλ κνηξάδνληαη ηξία βαζηθά πιηθά. Ρν 1997 ην μχιν θαηείρε ην 33,5%, ην PVC ην 39,1% θαη ην Αινπκίλην ην 23,4%. Ρν 2002 νη πξνβιέςεηο δείρλνπλ αλαθαηαηάμεηο κηθξνχ κεγέζνπο ζε φηη αθνξά ζηα πιηθά θαη ζπγθεθξηκέλα πησηηθή πνξεία ζηελ ρξήζε ηνπ μχινπ κε ην πνζνζηφ ηεο αγνξάο λα πέθηεη ζην 29,7%, αλνδηθά λα θηλείηαη ην PVC κε 41,5% θαη κηθξή άλνδν γηα ην αινπκίλην κε 24,8%. Αθφκε, πξέπεη λα ιεθζεί ζνβαξά ππ' φςε ηα θνπθψκαηα κε ζπλδπαζκφ αινπκηλίνπ μχινπ, πνπ βξίζθνληαη ζε ζπλερή άλνδν, απφ 1% ην 1997, ζε 3,1% ην 2002.Ζ ζχγθξηζε ησλ επξσπατθψλ απηψλ κέζσλ φξσλ ρξήζεο, καο δείρλεη φηη ην πιηθφ επηινγήο δηαθέξεη αλάινγα κε ηελ ρψξα. Ρν μχιν γηα ην 2002 θαίλεηαη λα θπξηαξρεί ζηηο ρψξεο ησλ Βαιθαλίσλ κε 69,2%, ζηηο Πθαλδηλαβηθέο ρψξεο κε 56,1%, ζηηο ππφ έληαμε ρψξεο ηεο Θεληξηθήο Δπξψπεο ζηελ Δ.Δ. κε 48,3%, ζηελ Οσζία θαη ηηο ρψξεο ηεο Βαιηηθήο κε 48,3%.Ρν PVC - θαηά ηελ EuroWindoor - θπξηαξρεί ζηελ πεξηνρή ηνπ Αηγαίνπ (74,1%) ζηελ Βξεηαλία (58,7%) θαη ζηελ Γεξκαλία (53,3%), ελψ ην αινπκίλην είλαη ην πιηθφ επηινγήο ζηελ Ηβεξηθή ρεξζφλεζν (73%) θαη ζηηο ρψξεο ησλ Άιπεσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Ηηαιίαο (41,2%). Ζ Δπξσπατθή αγνξά ραξαθηεξίδεηαη απφ πνηθηιία πιηθψλ θαη ξπζκνχο αλάπηπμεο δηαθνξεηηθνχο. Υο αγνξά κπνξεί λα αλαπηπρζεί θαη λα ελδπλακσζεί κφλν αλ ε θζίλνπζα πνξεία ηεο γεξκαληθήο αγνξάο ζηακαηήζεη είπε ν Karl Heinz Herbert θαη θαηέιεμε: Γη απηφλ ηνλ ιφγν είλαη ζεκαληηθφ γηα φιε ηελ Δπξψπε λα βειηησζεί ε θξαηηθή πξνζέγγηζε

28 ηεο γεξκαληθήο βηνκεραλίαο θνπθσκάησλ. Θαη ζα κπνξνχζε λα δνζεί έλα ζεκαληηθφ θίλεηξν γηα ηελ αλάθακςε ηεο γεξκαληθήο αγνξάο κε ηελ απνδνρή ηνπ αηηήκαηφο καο λα επηδνηεζεί κε 50% κείσζε ηνπ Φ.Ξ.Α. ε αληηθαηάζηαζε ησλ παιαηψλ, κε λέα ελεξγεηαθά απνδνηηθά παξάζπξα 2.5. ε ζπλερή αλάπηπμε νη ηνκείο ειεθηξνζηαηηθήο βαθήο θαη αλνδίσζεο αινπκηλίνπ ζηελ Δπξώπε Ζ αλνδίσζε ηνπ αινπκηλίνπ αλαθάκπηεη ζε φιε ηελ Δπξψπε κεηά απφ κία θαη πιένλ δεθαεηία «ζησπήο» κπξνζηά ζηελ επηζεηηθή άλνδν ηεο ειεθηξνζηαηηθήο βαθήο, πνπ θαη απηή φκσο παξνπζίαζε άλνδν, θαζψο απμήζεθε ε ρξήζε θνπθσκάησλ αινπκηλίνπ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε ηελ ηειεπηαία πεληαεηία. Πχκθσλα κε ζηνηρεία πνπ παξνπζίαζε ε ESTAL (Δπξσπατθή Έλσζε Αλνδησηψλ θαη Βαθέσλ Αινπκηλίνπ), αιιά θαη ζηνηρεία πνπ δεκνζηεχνληαη ζην πεξηνδηθφ "ΑΙΝΚΗΛΗΝ", ε αχμεζε παξαγσγήο αλνδησκέλσλ πξνθίι ησλ κειψλ ηεο, απφ ην 1996 έσο ην 2000 έθηαζε ην 34% θαη ηελ ίδηα πεξίνδν ε αχμεζε ηεο παξαγσγήο πξντφλησλ ειεθηξνζηαηηθήο βαθήο έθηαζε ζην 47%. Ζ ESTAL, πεξηιακβάλεη σο ρψξεο κέιε ηελ Απζηξία, ην Βέιγην, ηελ Γαιιία, ηελ Γεξκαλία, ηελ Κεγάιε Βξεηαλία, ηελ Διιάδα, ηελ Ρνπξθία, ηελ Νπγγαξία, ηελ Ηηαιία, ηελ Νιιαλδία, ηελ Λνξβεγία, ηελ Ξνξηνγαιία, ηελ Ηζπαλία θαη ηελ Διβεηία. Ζ παξαγσγή αλνδησκέλνπ αινπκηλίνπ θαηά ην 2000 ζηηο ρψξεο κέιε ηεο ESTAL, έθηαζε ζηνπο ηφλνπο κε εγθαηεζηεκέλε δπλακηθφηεηα 5,9 εθαηνκκχξηα Amperes, παξνπζηάδνληαο αχμεζε θαηά 15% πεξίπνπ ζε ζρέζε κε ην Ζ παξαγσγή απφ ηηο ρψξεο κέιε ηεο ESTAL αληηπξνζσπεχεη ην 66% ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο ζηελ Δπξψπε, πνπ έρεη ζπλνιηθά εγθαηεζηεκέλε δπλακηθφηεηα 8,5 εθαηνκκχξηα Amperes. Ζ παξαγσγή ησλ κειψλ ηα ηειεπηαία 5 ρξφληα ( ) έρεη παξνπζηάζεη αχμεζε θαηά 34% πεξίπνπ. Δθηηκήζεηο γηα ην 2001 αλαθέξνπλ κηθξή κείσζε ηεο παξαγσγήο, ιφγσ ηεο γεληθφηεξεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ζηελ επξσπατθή αγνξά. Θαηά ην 2000 νη κνλάδεο αλνδίσζεο ζηελ Δπξψπε μεπέξαζαλ ηηο 460, ελψ απφ απηέο νη 238 βξηζθφηαλ ζε ρψξεο κέιε ηεο ESTAL, εθ ησλ νπνίσλ νη 133 θαηείραλ ην επξσπατθφ ζήκα πνηφηεηαο Qualanod θαη ε ρξεζηκνπνηεζείζα δπλακηθφηεηα έθηαζε πεξίπνπ ην 68%. Νη ζεκαληηθφηεξεο ρψξεο κέιε ηεο ESTAL, ζηηο νπνίεο θαηαλέκεηαη ε παξαγσγή, είλαη ε Γαιιία (6,7%), ε Ηζπαλία (11,3%), ε Γεξκαλία (22,7%), ε Ηηαιία (32,5%), ελψ ε Διιάδα κε παξαγσγή ηφλσλ ην 2000 αληηπξνζψπεπε ην 1,3% ηεο παξαγσγήο. Νη εθηηκήζεηο ηεο Διιεληθήο Έλσζεο Αινπκηλίνπ γηα ην 2001 θαηεβάδνπλ ηελ παξαγσγή ζηελ Διιάδα ζηνπο ηφλνπο. Ζ παξαγσγή ειεθηξνζηαηηθά βακκέλνπ αινπκηλίνπ απφ ηηο κνλάδεο ζηηο ρψξεο κέιε ηεο ESTAL, αλήιζε ην 2000 ζηνπο ηφλνπο, παξνπζηάδνληαο αχμεζε θαηά 9% ζε ζρέζε κε ην 1999, ελψ θαηά ην 2001 ζεκεηψζεθε κείσζε ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο. Ρα κέιε ηεο ESTAL παξήγαγαλ ην 67% ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο ζηελ Δπξψπε. Ζ παξαγσγή ησλ κειψλ ηα ηειεπηαία 5 ρξφληα ( )

29 έρεη παξνπζηάζεη αχμεζε θαηά πεξίπνπ 47%, κε κφλε παξαθσλία ην δχζθνιν 2001, κηα θαηάζηαζε πνπ αλακέλεηαη λα αλαηξαπεί έζησ κεξηθψο, κέρξη ην ηέινο ηνπ Ρν 2000 νη κνλάδεο ειεθηξνζηαηηθήο βαθήο ζηελ Δπξψπε ήηαλ 621, ελψ ζηηο ρψξεο κέιε ηεο ESTAL ήηαλ 274. Ζ ρξεζηκνπνηνχκελε δπλακηθφηεηα αλήιζε ζην 73%, ελψ κνλάδεο, πνπ θαηείραλ ην επξσπατθφ ζήκα πνηφηεηαο Qualicoat, ήηαλ 271. Νη ζεκαληηθφηεξεο ρψξεο παξαγσγνί κέιε ESTAL θαη ε θαηαλνκή ηνπο είλαη, ε Γαιιία (8,6%), ε Ηζπαλία (15,9%), ε Γεξκαλία (21,4%), ε Ηηαιία (22,6%), ελψ ε Διιάδα κε εθηηκψκελε παξαγσγή ηφλσλ αληηπξνζσπεχεη ην 8,1% ηεο παξαγσγήο θαη βξίζθεηαη ζηελ 5ε ζέζε. Ππλνιηθά, ε Διιεληθή αγνξά θαη ε βηνκεραλία παξαγσγήο πξντφλησλ αλνδίσζεο θαη ειεθηξνζηαηηθήο βαθήο, αλ θαη απφ ηηο κηθξφηεξεο πιεζπζκηαθά θαη απφ ηηο πην απνκαθξπζκέλεο γεσγξαθηθά απφ ην θέληξν ηεο Δ.Δ., παξακέλεη εθ ησλ πιένλ δπλακηθψλ θαη ζπλερίδεη λα έρεη ηάζεηο αλφδνπ καθξνπξφζεζκα Απμεηηθή ε ηάζε ζηελ αλαθύθισζε ησλ θνπηηώλ αινπκηλίνπ ζηελ Δπξώπε Πηελ εμαηξεηηθά αληαγσληζηηθή αγνξά ησλ ζπζθεπαζηψλ γηα αλαςπθηηθά θαη πνηά, ηα θνπηηά αινπκηλίνπ πξνζθέξνπλ πνιιά απφ ηα πιενλεθηήκαηα πνπ ζπλαληψληαη ζηνλ ζεκεξηλφ ηξφπν δσήο. Ρν 2001, ε ρξήζε «θνπηηψλ» γηα ηελ ζπζθεπαζία πνηψλ θαη αλαςπθηηθψλ ζηελ Δπξψπε ζεκείσζε εμαηξεηηθή αχμεζε χςνπο 7,1%, θζάλνληαο ζε ζχλνιν πεξίπνπ ηα 38 δηζεθαηνκκχξηα θνκκάηηα. Ρν κεξίδην πνπ θαηαιακβάλεη ην αινπκίλην ζε απηφλ ηνλ ηνκέα ζπζθεπαζίαο απμήζεθε απφ 55 ζε 57%.Ζ αγνξά ζηελ Αλαηνιηθή θαη Θεληξηθή Δπξψπε ηνλψζεθε ράξηο θαη ζηελ Οσζηθή αγνξά, πνπ ην πνζνζηφ ηεο δηπιαζηάζηεθε ην 2002, δείρλνληαο κηα αχμεζε πνπ αλακελφηαλ απφ πνιχ θαηξφ. Πηελ Γπηηθή Δπξψπε, ε αγνξά ηεο Ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ ζπλερίδεη λα δηαγξάθεη αλνδηθή πνξεία ηεο ηάμεσο ηνπ 10% εηεζίσο. Απφ ηελ ζηηγκή πνπ ηα θνπηάθηα βγαίλνπλ ζηελ θαηαλάισζε θαη θπξίσο ηα θνπηάθηα πνπ πεξηέρνπλ πνηά γλσζηψλ βηνκεραληψλ, απνζηέιινληαη ζε φιε ηελ Δπξψπε θαη κία κηθξή πνζφηεηα εμάγεηαη εθηφο ησλ Δπξσπατθψλ ζπλφξσλ

30 Ν παξαθάησ πίλαθαο παξνπζηάδεη ηελ εθηίκεζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Αινπκηλίνπ γηα ηελ ρξήζε ησλ θνπηηψλ γηα πνηά αλά ρψξα θαη ην αλάινγν πνζνζηφ αλαθχθισζεο. ή

31 % 45% (5) Απηά ηα πνζνζηά αλαθχθισζεο, δείρλνπλ έλα κεγάιν θάζκα επηηεπγκάησλ αλά ρψξα. Ππλνιηθά ην πνζνζηφ αλαθχθισζεο ζηελ Γπηηθή Δπξψπε πνηθίιιεη απφ 2% έσο 45%, αλαδεηθλχνληαο φηη ζε εζληθφ επίπεδν, ηα θνπηηά αινπκηλίνπ επηιέγνληαη θαη αμηνινγνχληαη επαξθψο. Ζ Αγγιία είλαη έλα θαιφ παξάδεηγκα ελφο πξαγκαηηθνχ εζεινληηθνχ ζπζηήκαηνο πεξηζπιινγήο θνπηηψλ, απφ ηελ ζηηγκή πνπ ην πνζνζηφ ηεο αλαθχθισζεο θζάλεη ην 42%, πνιχ θνληά ζηνλ κέζν φξν ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο. Αθφκε θαη κε εμαλαγθαζηηθφ πξφγξακκα αλάθηεζεο δηάθνξσλ πιηθψλ πνπ ππάξρνπλ ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο ην πνζνζηφ αλαθχθισζεο απμάλεηαη ζπλερψο απφ ηελ ζηηγκή πνπ φιν θαη πεξηζζφηεξνη επηρεηξεκαηίεο αλαγλσξίδνπλ ηελ αμία ηνπ πιηθνχ θαη νη κνληέξλεο ηερλνινγίεο αλαθχθισζεο κεηψλνπλ δξαζηηθά ην θφζηνο Παγθόζκηα παξαγσγή θαη θαηαλάισζε αινπκηλίνπ Ρα πξνζσξηλά δηαζέζηκα ζηνηρεία ηνπ 2002, δείρλνπλ κία νξηαθή αιιά ζηαζεξή άλνδν ηεο παξαγσγήο ζηε βηνκεραλία πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ. Ζ θξίζε πνπ ππξνδνηήζεθε απφ ηηο ηξνκνθξαηηθέο επηζέζεηο ηεο 11εο Πεπηεκβξίνπ, έρεη δψζεη ηελ ζέζε ηεο ζε κηα αλάθακςε δηαθνξεηηθή απφ ηηο πξνεγνχκελεο, θαζψο ηψξα ε αγνξά απνξξνθά ηηο αληηδξάζεηο ηεο παγθνζκηνπνηεκέλεο δηαθίλεζεο πξντφλησλ θαη φρη κφλν πξσηφρπηνπ. Ρν απνηέιεζκα ήηαλ κηα ζρεδφλ άκεζε αιιά νξηαθή αλάθακςε ησλ ηηκψλ ησλ κεηάιισλ, θαζψο μαλάξρηζε ε ζηαδηαθή απνξξφθεζε κέξνπο ησλ δηεζλψλ απνζεκαηηθψλ απφ ηηο ΖΞΑ θαη ιηγφηεξν απφ ηελ Δπξψπε. Έλα κεγάιν κέξνο ηεο παξαγσγήο βαζηθψλ βηνκεραληθψλ κεηάιισλ, πνπ πξηλ ηελ θξίζε δηνρεηεχνληαλ ζηηο ΖΞΑ θαη Δπξψπε, θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο θξίζεο βξέζεθε ρσξίο αγνξαζηέο κε απνηέιεζκα ηελ ππεξπξνζθνξά. Ζ παξαγσγή πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ απαηηεί κεγάιε θαηαλάισζε ελεξγείαο θαη πςειή ηερλνινγηθή βάζε. Νη ΖΞΑ εγνχληαη ηεο παξαγσγήο, βαζηδφκελεο ζηνπο ρακεινχο θφξνπο ελεξγείαο θαη ζηελ πςειή θαηαλάισζε ηεο εγρψξηαο αγνξάο, πνπ μεπεξλάεη ηα 270 εθ. αλζξψπσλ. Νη ΖΞΑ ζπλερίδνπλ ηελ ζηαζεξή θαη ξσκαιέα απμεηηθή ηνπο πνξεία, ζε αληίζεζε κε ηελ θαηάζηαζε ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο Ιαηηληθήο Ακεξηθήο πνπ βξίζθεηαη ζε νηθνλνκηθή χθεζε θαη ζηελ Δπξσπατθή αγνξά πνπ παξνπζίαζε αδπλακία απνξξφθεζεο πξντφλησλ. Ζ θαηάζηαζε άξρηζε λα αληηζηξέθεηαη ηνλ Ηνχλην ηνπ 2002 φηαλ ρψξεο φπσο ε Γεξκαλία θαη ε Γαιιία δήισλαλ επίζεκνπο ξπζκνχο αλάπηπμεο κε ζεηηθφ πξφζεκα, βάδνληαο έλα ηέινο ζηνπο αξλεηηθνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο ζηηο παξαπάλσ πεξηνρέο, πνπ ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα ηαιαηπψξεζαλ απηέο ηηο νηθνλνκίεο. Ν Θαλαδάο ζε αληίζεζε δελ έρεη κεγάιε εγρψξηα αγνξά, αιιά έρεη πξνηθηζηεί απφ ηελ θχζε κε ηηο κεγάιεο ιίκλεο θαη ηνπο πεξίθεκνπο θαηαξξάθηεο, ζαλ απνηέιεζκα έρεη πνιχ ρακειφ θφζηνο ελεξγείαο θαη πςειά πνζνζηά απνζεκαηηθψλ γηα εμαγσγέο θαη ρξήζε ζε ελεξγνβφξεο βηνκεραλίεο, φπσο απηή ηεο παξαγσγήο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ. Ζ βηνκεραλία παξαγσγήο ηνπ Θαλαδά ινηπφλ είλαη απφ ηηο πιένλ παξαγσγηθέο. Ζ Οσζία, καδί κε ηηο ππφινηπεο ηεο Θνηλνπνιηηείαο Αλεμαξηήησλ Σσξψλ κνηξάδνληαη ηελ βηνκεραληθή ηζηνξία ηεο πξψελ Πνβηεηηθήο Έλσζεο, πνπ ιεηηνπξγνχζε κε βάζε ηνλ θεληξηθφ ζρεδηαζκφ. Δθηφο απφ ηελ κεγάιε δπλακηθφηεηα παξαγσγήο, νη αλάγθεο ηεο ζηξαηησηηθέο κεραλήο απηήο ηεο κεγάιεο ππεξδχλακεο νδήγεζαλ ηελ βηνκεραλία ζηελ δεκηνπξγία θαη εθαξκνγή

32 νξηζκέλσλ κνλαδηθψλ ζην είδνο ηνπο θξακάησλ, πνπ δελ ππάξρνπλ αιινχ ζηνλ θφζκν. Ζ παξαγσγή δε ζηελ πεξηνρή απηή βξίζθεηαη ζε ζπλερή άλνδν κηα θαη νη εμαγσγέο αινπκηλίνπ ζπλεπάγνληαη πνιχηηκν μέλν ζπλάιιαγκα. Ζ εθηίκεζε καο είλαη φηη ε Οσζία ζήκεξα ζηνρεχεη ζηελ αγνξά ηεο Θίλαο. Ζ Θίλα είλαη ν πην λεφηεπθηνο παξαγσγφο κεγάισλ πνζνηήησλ ζηνλ θφζκν. Κε ηελ ζηξνθή ηεο πην πνιππιεζνχο ρψξαο ζηνλ θφζκν πξνο έλα ζχζηεκα ζπγθξαηεκέλνπ θαηαλαισηηζκνχ, ε ρψξα απηή ησλ 1,2 δηζ. Αλζξψπσλ αληηπξνζσπεχεη ηελ κεγαιχηεξε αγνξά ζηελ πθήιην. Κε ηελ αιιαγή ηνπ ζπζηήκαηνο ηδηνθηεζίαο αθίλεηεο πεξηνπζίαο, ρηιηάδεο άλζξσπνη αγνξάδνπλ δηακεξίζκαηα ηα νπνία αλαθαηλίδνπλ ρξεζηκνπνηψληαο έηζη κεγάιν φγθν πξντφλησλ αινπκηλίνπ. Ζ παξαγσγή φκσο ηνπ γίγαληα απηνχ δελ είλαη ζε ζέζε λα θαιχςεη ηελ δήηεζε, πνπ ζπκπιεξψλεηαη απφ εηζαγσγέο θαη ζπλερείο επελδχζεηο ζε λέεο δπλακηθφηεηεο. Γπζηπρψο ε κπζηηθνπάζεηα ησλ Θηλέδσλ δελ καο επηηξέπεη λα παξαθνινπζήζνπκε κε αθξίβεηα ηελ παξαγσγηθή ηνπο δπλακηθφηεηα. Ρα λέα θξάγκαηα ζηνλ Θίηξηλν πνηακφ, πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ γηα ηελ απνηξνπή ησλ πιεκκχξσλ, αλακέλεηαη λα απμήζνπλ ζεκαληηθά ηελ παξαγσγή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο δίλνληαο έηζη ψζεζε ζηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ κε κηθξφηεξν θφζηνο. Νη ρψξεο ηεο Ιαηηληθήο Ακεξηθήο, πνπ είλαη ζρεηηθά κεγάιεο ζε παξαγσγνί βσμίηε, θαηάθεξαλ λα απνζπάζνπλ έλα ηκήκα ηεο δηεζλνχο αγνξάο, ππνβνεζνχκελεο απφ ην ρακειφ θφζηνο ελεξγείαο, αιιά ε θαηάζηαζε ησλ εζσηεξηθψλ αγνξψλ ηνπο δελ επηηξέπεη ζηηο εηαηξίεο παξαγσγήο αηζηνδνμία θαη αζθάιεηα, κηα θαη ε χπαξμή ηνπο εμαξηάηαη απφ ηηο εμαγσγέο. Ζ Δπξψπε παξακέλεη έλαο απφ ηνπο δχν κεγαιχηεξνπο θαηαλαισηέο θαη παξαγσγνχο πξσηφρπηνπ κεηάιινπ. Ξαξά ηελ κεγάιε ζρεηηθά παξαγσγή, πνπ θηάλεη ηνπο 3,5 εθ. ηφλνπο, είλαη αλαγθαζκέλε λα πξνβαίλεη ζε εηζαγσγέο, θαζψο ε βηνκεραλία ηεο γεξαηάο επείξνπ είλαη ηδηαίηεξα αλεπηπγκέλε. Κάιηζηα γηα θέηνο, ε αχμεζε ηεο δήηεζεο αλακέλεηαη λα απμεζεί ζηελ Δπξψπε θαηά 1,5%. Ζ βαξηά βηνκεραλία ζηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο, θαη ηδηαίηεξα ζηηο ΖΞΑ, Ηαπσλία θαη Δπξσπατθή Έλσζε, βαζίδεηαη φιν θαη πην πνιχ ζηελ ρξήζε ηνπ αινπκηλίνπ. Ζ βαζηθέο ρξήζεηο αινπκηλίνπ εζηηάδνληαη ζηηο ζπζθεπαζίεο, ζηνλ ηνκέα θαηαζθεπψλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ζηελ θαηαζθεπή νρεκάησλ. Ν θιάδνο ηνπ απηνθηλήηνπ θαη γεληθφηεξα ηεο θαηαζθεπήο κέζσλ κεηαθνξψλ, θαηαλαιψλεη πεξίπνπ 1 εθαηνκκχξην ηφλνπο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ θαη' έηνο θαη αλακέλεηαη λα θηάζεη ηα 4 εθ ηφλνπο ζηελ επφκελε δεθαεηία. Ζ απμεηηθή ηάζε θαηαλάισζεο ζηνλ θιάδν απηφ δελ είλαη κφλνλ απνηέιεζκα ηεο απμεκέλεο θαηαλάισζεο νρεκάησλ, αιιά θαη ε ζηαζεξά αλνδηθή πνξεία ρξήζεο ηνπ κεηάιινπ γηα ηελ θαηαζθεπή ηκεκάησλ νρεκάησλ πνπ κέρξη ηψξα θαηαζθεπάδνληαλ απφ άιια κέηαιια. Ζ ξαγδαία άλνδνο ηεο ρξήζεο ηνπ κεηάιινπ εζηηάδεηαη ζε ρψξεο κε βαξηά βηνκεραλία, κε απνηέιεζκα λα δίδεηαη κηα ζηξεβιή εηθφλα ηεο θαηαλάισζεο. Γηα παξάδεηγκα, ε Γεξκαλία έρεη ζρεδφλ νθηαπιάζηα θαηαλάισζε απφ ηελ Διιάδα, αιιά ζηελ θαηαλάισζε ηεο Γεξκαλίαο

33 πξνζκεηξάηαη θαη ε θαηαζθεπή απηνθηλήησλ πνπ πσινχληαη εδψ ζηελ Διιάδα θαη ζε άιιεο ρψξεο. Θα πξνβιέςνπκε, ινηπφλ, πσο ε ζπλερήο άλνδνο ηεο παξαγσγήο ζα απνξξνθεζεί "εχθνια", θαζψο ην αινπκίλην βξίζθεη φιν θαη λέεο ρξήζεηο. Έηζη ζχληνκα ζα δνχκε λέεο ρψξεο λα πξνζζέηνληαη ζην θαηάινγν ησλ παξαγσγψλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε Κνδακβίθε θαη ην Ρνκπάγθν. Πηνηρεία γηα ηελ παγθφζκηα παξαγσγή αινπκηλίνπ: Οη ρώξεο κε ηελ κεγαιύηεξε παξαγσγή αινπκηλίνπ Ζ παξαγσγή πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ απαηηεί κεγάιε θαηαλάισζε ελεξγείαο θαη πςειή ηερλνινγηθή βάζε. Νη ΖΞΑ εγνχληαη ηεο παξαγσγήο, βαζηδφκελεο ζηνπο ρακεινχο θφξνπο ελεξγείαο θαη ζηελ πςειή θαηαλάισζε ηεο εγρψξηαο αγνξάο, πνπ μεπεξλάεη ηα 270 εθ. αλζξψπσλ, αλ θαη ηα ηειεπηαία ηξία ρξφληα ε ηάζε είλαη πησηηθή θαζψο παξαγσγνί κεηαθέξνπλ αξγά αιιά ζηαζεξά ηηο κνλάδεο ηνπο ζε ηξίηεο ρψξεο. Ν Θαλαδάο ζε αληίζεζε, δελ έρεη κεγάιε εγρψξηα αγνξά, αιιά έρεη πξνηθηζηεί απφ ηελ θχζε κε ηηο κεγάιεο ιίκλεο θαη ηνπο πεξίθεκνπο θαηαξξάθηεο, ζαλ απνηέιεζκα έρεη πνιχ ρακειφ θφζηνο ελεξγείαο θαη πςειά πνζνζηά απνζεκαηηθψλ γηα εμαγσγέο θαη ρξήζε ζε ελεξγνβφξεο βηνκεραλίεο φπσο απηή ηεο παξαγσγήο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ, κηα ηάζε πνπ ζπλερίδεη λα έρεη απμεηηθέο ηάζεηο. Ξεγή γξαθήκαηνο: Canada Aluminium Association Ζ Οσζία, καδί κε ηηο ππφινηπεο ηεο Θνηλνπνιηηείαο Αλεμαξηήησλ Σσξψλ κνηξάδνληαη ηελ βηνκεραληθή ηζηνξία ηεο πάιε πνηέ Πνβηεηηθήο Έλσζεο, πνπ ιεηηνπξγνχζε κε βάζε ηνλ θεληξηθφ ζρεδηαζκφ. Δθηφο απφ ηελ κεγάιε δπλακηθφηεηα παξαγσγήο, νη αλάγθεο ηεο ζηξαηησηηθέο κεραλήο απηήο ηεο κεγάιεο ππεξδχλακεο νδήγεζαλ ηελ βηνκεραλία ζηελ δεκηνπξγία θαη εθαξκνγή νξηζκέλσλ κνλαδηθψλ ζην είδνο ηνπο θξακάησλ, πνπ δελ ππάξρνπλ αιινχ ζηνλ θφζκν. Κεηά ηελ θξίζε ηνπ 1998 νη εηαηξίεο, κε ηελ παξέκβαζε ηνπ Θξεκιίλνπ, έπαςαλ λα παξάγνπλ αινπκίλην γηα ινγαξηαζκφ ησλ ηξηψλ κεγάισλ εηαηξηψλ ηνπ θφζκνπ (ALCAN, ALCOA, Pechiney) θαη νη

34 ηδηνθηήηεο ηνπο γηα πξψηε θνξά ην 2002 μεθίλεζαλ εθηεηακέλεο επελδχζεηο ζηελ πνηφηεηα αιιά θαη πνζφηεηα παξαγσγήο, κε ζηφρν φρη κφλνλ ηηο δπηηθέο αγνξέο αιιά θαη ηελ αλεξρφκελε Θίλα.Ζ Θίλα είλαη ν πην λεφηεπθηνο παξαγσγφο κεγάισλ πνζνηήησλ ζηνλ θφζκν. Κε ηελ ζηξνθή ηεο πην πνιππιεζνχο ρψξαο ζηνλ θφζκν πξνο έλα ζχζηεκα ζπγθξαηεκέλνπ θαηαλαισηηζκνχ, ε ρψξα απηή ησλ 1,2 δηο αλζξψπσλ αληηπξνζσπεχεη ηελ κεγαιχηεξε αγνξά ζηελ πθήιην. Κε ηελ αιιαγή ηνπ ζπζηήκαηνο ηδηνθηεζίαο αθίλεηεο πεξηνπζίαο, ρηιηάδεο άλζξσπνη αγνξάδνπλ δηακεξίζκαηα ηα νπνία αλαθαηλίδνπλ ρξεζηκνπνηψληαο έηζη κεγάιν φγθν πξντφλησλ αινπκηλίνπ. Ρν απνηέιεζκα ήηαλ ε δεκηνπξγία εθαηνληάδσλ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηελ δηέιαζε αινπκηλίνπ. Ξαξάιιεια, ηα λέα θξάγκαηα ζηνλ Θίηξηλν πνηακφ, πνπ θαηαζθεπάζηεθαλ γηα ηελ απνηξνπή ησλ πιεκκχξσλ, αλακέλεηαη λα απμήζνπλ ζεκαληηθά ηελ παξαγσγήειεθηξηθνχ ξεχκαηνο δίλνληαο έηζη ψζεζε ζηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ κε κηθξφηεξν θφζηνο. Ζ Θίλα ζήκεξα, θαη φπσο έρνπκε πνιιαπιψο επηζεκάλεη ζην παξειζφλ, αλαπηχζζεηαη ζε κία απφ ηηο κεγαιχηεξεο αγνξέο γηα ην αινπκίλην ζηνλ θφζκν.ρέινο ε Απζηξαιία θαη ε Βξαδηιία, πνπ είλαη ζρεηηθά κεγάιεο παξαγσγνί βσμίηε, θαηάθεξαλ λα απνζπάζνπλ έλα ηκήκα ηεο δηεζλνχο αγνξάο, ππνβνεζνχκελεο απφ ην ρακειφ θφζηνο ελεξγείαο. Κε ηελ δεχηεξε φκσο λα αληηκεησπίδεη ζνβαξά πξνβιήκαηα ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα, αθήλνληαο εξσηεκαηηθά γηα ην κέιινλ ηεο σο παξαγσγνχ κε παγθφζκηα εκβέιεηα.ζ Δπξψπε έρεη κείλεη πίζσ ζην ζέκα θνξνιφγεζεο ελεξγείαο θαη αλ εμαηξεζνχλ νη Πθαλδηλαβηθέο ρψξεο, δελ έρεη απνθηήζεη αθφκα ζαλ Έλσζε κηα θνηλή πνιηηηθή γηα λα αληηκεησπίζεη ηηο επεξρφκελεο αιιαγέο κηαο δηεζλνπνηεκέλεο παγθφζκηαο νηθνλνκίαο. Έηζη αιιαγέο ζηνλ ράξηε ηεο παξαγσγήο ζηελ Δπξψπε δελ αλακέλνληαη ζην άκεζν κέιινλ ε αλνδηθή ηξνρηά ε Δπξσπατθή αγνξά αινπκηλίνπ ην 2002 Ζ νηθνλνκηθή αλάθακςε ζηελ Δπξψπε θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ πξψησλ κελψλ ηνπ 2002, έδσζε κηα αλάζα ζηηο αγνξέο κεηά ηελ νηθνλνκηθή χθεζε ηνπ 2001 πνπ δεκηνχξγεζε αξθεηά πξνβιήκαηα ζηνλ θιάδν. Ζ χθεζε έγηλε αθφκα πην εκθαλήο απφ ην γεγνλφο φηη ππήξμε κείσζε ηεο παξαγσγήο εκηπξντφλησλ, πνπ ζε κεξηθέο πεξηπηψζεηο έθηαζε θαη ην 30% ζε ρψξεο, θπξίσο ηεο Β. Δπξψπεο. Ξαξ' φια απηά, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Αινπκηλίνπ (Δ.Δ.Α.), ε παξαγσγή πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ην 2001 παξνπζίαζε κηθξή άλνδν, ρακειφηεξε φκσο απφ ηηο πξνβιέςεηο. Ζ Γπηηθή Δπξψπε παξήγαγε 3,885 εθαηνκκχξηα ηφλνπο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ην 2001, έλαληη 3,801 εθαηνκκχξηα ηφλνπο ην 2000 θαη ε Αλαηνιηθή Δπξψπε παξήγαγε 3,728 εθαηνκκχξηα ηφλνπο, έλαληη 3,689 εθαηνκκχξηα ηφλνπο. Ζ αχμεζε ηεο παξαγσγήο πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ θαηά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία ζηελ

35 Δπξψπε έθηαζε ην 27%, θαζψο 1,3 εθαηνκκχξηα ηφλνη πξνζηέζεθαλ ζηελ παξαγσγή. Πχκθσλα κε ηελ έθζεζε ηεο Δ.Δ.Α., ε θαηαλάισζε πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ ζηελ Γπηηθή Δπξψπε κεηψζεθε θαηά 0,4% ην 2001, αιιά αλακέλεηαη λα απμεζεί θαηά 1,5% ην 2002, θηάλνληαο ζηνπο 5,95 εθαηνκκχξηα ηφλνπο. Ζ αχμεζε ηεο θαηαλάισζεο ην 2002 ζηελ Δπξψπε αλακέλεηαη λα δεκηνπξγεζεί απφ ηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία θαη ηελ βηνκεραλία θαηαζθεπήο νηθηψλ θαη γξαθείσλ. Ρν 2001 ε Δπξσπατθή απηνθηλεηνβηνκεραλία αλέθεξε κείσζε ηεο θαηαλάισζεοηεο ηάμεο ηνπ 2% πεξίπνπ ζε ζρέζε κε ην Ζ Δπξσπατθή παξαγσγή απηνθηλήησλ έθηαζε ηα 13,3 εθαηνκκχξηα νρήκαηα (εθηηκήζεηο) θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ 2001 ζε ζρέζε κε 14,75 εθαηνκκχξηα νρήκαηα ην Αχμεζε φκσο αλακέλεηαη ην 2002 ζηελ ζπγθεθξηκέλε βηνκεραλία, πνπ θαηά εθηηκήζεηο θέξεηαη λα θηάλεη ην 3-4%. Αληίζηνηρα, ε θάκςε ηεο νηθνδνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ην 2001 κείσζε ηελ θαηαλάισζε αινπκηλίνπ ζηηο θαηαζθεπέο, αιιά θαη ζε απηφ ην κέησπν αλακέλεηαη αλάθακςε ην 2002, θαζψο εθηηκήζεηο ηνπνζεηνχλ ηελ αχμεζε λέσλ αδεηψλ θαηαζθεπήο νηθηψλ θαη γξαθείσλ έσο θαη 12%, κε εμαίξεζε ηηο ζθαλδηλαβηθέο ρψξεο. Απηή ε ζεηηθή εηθφλα νθείιεηαη ζηελ ζπλερφκελε δήηεζε πνπ νθείιεηαη ζηελ γεληθφηεξε αλάθακςε ηεο Δπξσπατθήο νηθνλνκίαο θαη εηδηθφηεξα ησλ θαηαζθεπψλ θηηξίσλ. Ζ ζπλνιηθή απνξξφθεζε πξντφλησλ δηέιαζεο ζην θιάδν ησλ νηθνδνκψλ έθηαζε ην 50% ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο ησλ Δπξσπαίσλ δηειαζηψλ. Ρελ κεγαιχηεξε αχμεζε αλακέλεηαη λα γλσξίζνπλ ε Γαιιία, ε Ηηαιία, ε Ηζπαλία θαη ε Νιιαλδία, ελψ πξνβιέςεηο γηα ηελ Γεξκαλία δελ κπνξνχλ λα γίλνπλ απηή ηε ζηηγκή. Ρν 2001, ε θαηαλάισζε ησλ πξντφλησλ έιαζεο ζηελ Δπξψπε απμήζεθε θαηά 3% ζε ζρέζε κε ην 2000, θηάλνληαο ηνπο 3,5 εθαηνκκχξηα ηφλνπο, έλαληη ησλ 3,4 εθαη. ηφλνπο ην Ζ απμεηηθή ηάζε αλακέλεηαη λα ζπλερηζηεί θαη ζην πξνζερέο κέιινλ, αιιά κε ζαθψο αξγφηεξνπο ξπζκνχο θαη βαζηθφ θηλεηήξην κνριφ ηηο βαξέσο ηχπνπ εθαξκνγέο ζηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία θαη ηελ λαππεγηθή. Γεληθφηεξα ε εηθφλα πνπ παξνπζηάδεη ε επξσπατθή αγνξά είλαη ζεηηθή, γηα πξψηε θνξά κεηά ηελ θξίζε ηνπ 2001, πνπ είλαη δελ έλα αθφκε καθξηλφ παξειζφλ. Ζ βηνκεραλία πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ, θαζψο θαη ε βηνκεραλία κεηαπνίεζεο αξρίδνπλ λα αλαθάκπηνπλ, ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία πνπ πξναλαθέξζεθαλ. Ξεγή: Ξεξηνδηθφ "ΡΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ", ηεχρνο Απξηιίνπ

36 2.10. Σα βξαβεία Alufoil 2001 γηα ηηο πην έμππλεο θαη πξαθηηθέο ζπζθεπαζίεο Ζ EAFA (European Aluminium Foil Association) παξνπζίαζε ηα βξαβεία ζπζθεπαζηψλ κε ηελ ρξήζε αινπκηλίνπ γηα ην 2001, έρνληαο δηαιέμεη ηέζζεξα πξντφληα απφ ζπλνιηθά 13 ππνςεθηφηεηεο. Ζ πνηφηεηα θαη νη λέεο δηαδηθαζίεο ζπζθεπαζίαο πνπ παξνπζηάζηεθαλ, γηα αθφκε κία ρξνληά εμέπιεμαλ ηνπο θξηηέο, φπσο αλέθεξε ν Ξξφεδξνο ηεο θξηηηθήο επηηξνπήο Pierre Labat. Ζ πνηφηεηα ησλ ππνςεθηνηήησλ ήηαλ εμαηξεηηθή θαη δεκηνχξγεζε ησλ πεηξαζκφ λα δψζνπκε πεξηζζφηεξα βξαβεία απφ φηη ζπλήζσο. Ζ επθάληαζηε ρξήζε foil αινπκηλίνπ γηα ηελ δεκηνπξγία ιχζεσλ γηα ζπζθεπαζίεο, ζε θάζε πεξίπησζε - πνπ παξνπζηάζηεθε έγηλε αληηθείκελν ζαπκαζκνχ απφ ηνπο θξηηέο είπε ν θ. Labat. Ρν πξψην βξαβείν γηα ηελ θαιχηεξε ζπζθεπαζία θέξδηζε ε Alcan Deutschland γηα ην ζχζηεκα ζπζθεπαζίαο έηνηκνπ γεχκαηνο Rauch Fresh Menu. Ρν ρξπζαθί θαη καχξν πηάην απφ foil αινπκηλίνπ δεκηνπξγεί κηα θαηλνηνκία ζηελ ζπζθεπαζία παγσκέλσλ γεπκάησλ ζε άκεζν αληαγσληζκφ κε ηα αληίζηνηρα πηάηα θαηαζθεπαζκέλα απφ πιαζηηθφ. Ζ ζπζθεπαζία απηή δίλεη ηελ δπλαηφηεηα επηιεθηηθήο κεηαθνξάο ζεξκφηεηαο ζε ηκήκαηά ηεο, θαζψο ην θιείζηκφ ηεο είλαη αεξνζηεγέο θαη επηηξέπεη ηελ δηαρείξηζε ηεο εζσηεξηθήο αηκφζθαηξαο ηνπ ρψξνπ φπνπ ζπζθεπάδεηαη ην πξντφλ. Ρν θαπάθη έρεη ζρεδηαζηεί γηα λα δέλεη κε ηελ ππφινηπε ζπζθεπαζία θάλνληάο ηελ ηδηαίηεξα ζηεξεή κε απνηέιεζκα λα κελ πθίζηαηαη ε αλάγθε ζπζθεπαζίαο ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο κε θνπηί απφ ραξηφλη. Ρν γεληθφηεξν απνηέιεζκα είλαη ε επίηεπμε θαιχηεξεο ζπζθεπαζίαο απφ ην αληαγσληζηηθφ πιαζηηθφ, κηθξφηεξν θφζηνο θαη θπζηθά κηθξφηεξε επίπησζε ζην πεξηβάιινλ. Ζ δεχηεξε ππνςεθηφηεηα, πνπ θέξδηζε βξαβείν ηεο EAFA ήηαλ ην Pure-Aluminium Blister Pack, ην κνλαδηθφ λέν πξντφλ πνπ επηηξέπεη ηελ θαηαζθεπή ζπζθεπαζηψλ γηα θάξκαθα πνπ έρνπλ ηελ κνξθή ηακπιέηαο, ρσξίο ηελ ρξήζε πιαζηηθνχ ή άιινπ πιηθνχ. Κέρξη ηψξα νη ζπζθεπαζίεο γηα ηακπιέηεο έθαλαλ ρξήζε αινπκηλίνπ θαη πιαζηηθνχ. Κε ηελ θαηλνηνκία απηή ε θαξκαθνβηνκεραλία δελ ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζεη άιια πιηθά, πξνζηαηεχνληαο ην πξντφλ απφ ηηο επηδξάζεηο ηνπ θσηφο θαη ηεο πγξαζίαο. Ζ λέα απηή εθαξκνγή δεκηνπξγήζεθε απφ ηελ Teich AG ηεο Απζηξίαο γηα ηελ θαξκαθεπηηθή εηαηξία Bayer θαη ζα ρξεζηκνπνηεζεί αξρηθά απφ ηνλ ηνκέα θαξκάθσλ γηα δψα. Ζ ηξίηε ππνςεθηφηεηα πνπ θέξδηζε βξαβείν ήηαλ απηή ηεο Διβεηηθήο Bell AG γηα ηελ ζπζθεπαζία έηνηκνπ καξηλαξίζκαηνο γηα θξέαηα. Απηή ε ζπζθεπαζία αινπκηλίνπ είλαη ε πξψηε πνπ επηηξέπεη ηελ ρξήζε ηνπ ζε κνξθή ζαθνχιαο, θάηη πνπ κέρξη ηψξα δελ ήηαλ εθηθηφ. Ρελ πξψηε χιε ην εκηπξντφλ γηα ηελ θαηαζθεπή ηεο ζαθνχιαο αινπκηλίνπ ην παξήγαγε ε Tscheulin Rothal ηεο Γεξκαλίαο. Ζ θαηαζθεπή ηεο

37 αινπκηλέληαο ζαθνχιαο έγηλε δπλαηή κε ηελ ρξήζε πνιιαπιψλ επηζηξψζεσλ foil εηδηθνχ θξάκαηνο θαη θπζηθά ε εηδηθή θαηεξγαζία. Ρέινο, ε EAFA έδσζε θαη ηέηαξην βξαβείν, θαζψο δελ ζα κπνξνχζε λα αγλνεζεί ε παξαγσγή κηαο πξαγκαηηθάπξσηφηππεο ζπζθεπαζίαο γηα δηζθία θαξκάθσλ πνπ δηαιχνληαη ζην ζηφκα ηνπ αζζελνχο θαη φπσο είλαη γλσζηφ ζε ηαηξηθνχο θχθινπο ηα δηζθία απηά είλαη ηδηαίηεξα αζηαζή ρεκηθψο. Ζ εηαηξίεο, ινηπφλ, Lawson Mardon Neher AG ηεο Γεξκαλίαο, παξαγσγφο foil, ε εηαηξία ζπζθεπαζηψλ RP Scherer ηεο Αγγιίαο θαη ε Kloeckner AG ηεο Γεξκαλίαο πνπ παξάγεη κεραλήκαηα ζπζθεπαζηψλ, ζπλεξγάζηεθαλ ζηελά γηα ηελ παξαγσγή απηνχ ηνπ πξαγκαηηθά θαηλνηφκνπ πξντφληνο. Πε αληίζεζε κε ηελ παξαδνζηαθή ζπζθεπαζία πνπ γίλεηαη κεηά ηελ ηππνπνίεζε ηνπ ζρήκαηνο ηνπ πξντφληνο, απηή ε λέα ηερλνινγία επηηξέπεη ηελ απφιπηα απνζηεηξσκέλε ζπζθεπαζία, θαζψο ην δηζθίν ρχλεηαη κε θαινχπη ζηελ ζπζθεπαζία, κε ηελ δηαδηθαζία λα ιακβάλεη ρψξα ζε θελφ αέξνο

38 IV. ΙΓΙΟΣΗΣΔ Αινπκίλην: Σν πιηθό ηνπ 21νπ αηώλα Νη ρεκηθέο θαη θπζηθέο ηδηφηεηεο ηνπ αινπκηλίνπ ην θαζηζηνχλ κία απφ ηηο πιένλ ρξήζηκεο βηνκεραληθέο πξψηεο χιεο, πνπ ραξαθηήξηζαλ κεγάια βήκαηα ηεο αλζξσπφηεηαο ην δεχηεξν κηζφ ηνπ 20νπ αηψλα, φπσο ε θαηάθηεζε ηνπ δηαζηήκαηνο. Ρν αινπκίλην ή αξγίιην είλαη ην ηξίην θαηά ζεηξά ζηνηρείν κεηά ην νμπγφλν θαη ην ππξίηην πνπ ζπλαληάηε ζην θινηφ ηεο γεο. Πε αληίζεζε κε ηνλ ραιθφ, ηνλ ρξπζφ θαη ηνλ ζίδεξν ην αινπκίλην δελ ππάξρεη ζηελ θχζε ζε απιέο ρεκηθέο ελψζεηο εχθνια δηαζπάζηκεο, έηζη ε απνκφλσζε ηνπ κεηάιινπ απηνχ θαζπζηέξεζε δηαίηεξα. Ζ αλαθάιπςε ηνπ, αιιά θαη ε παξαγσγή ηνπ έγηλε δπλαηή κφλνλ κεηά ηελ αλαθάιπςε θαη επξεία ρξήζε ηνπ ειεθηξηζκνχ θαη φηαλ ε ρεκεία απνρσξίζζεθε απφ ην θάληαζκα ηεο αιρεκείαο. Ρν αινπκίλην πξνέξρεηαη απφ ην νξπθηφ βσμίηεο, πνπ κεηά ηελ εμφξπμε ηνπ κεηαηξέπεηαη ζε αινπκίλα θαη ζηε ζπλέρεηα κε ειεθηξφιπζε κεηαηξέπεηαη ζε κέηαιιν αινπκίλην. Ζ ζεκεξηλή πςειή ηερλνινγία θαη νη ηδηφηεηεο ηνπ αινπκηλίνπ θαη ησλ θξακάησλ ηνπ, εμεγνχλ ην ζεκεξηλφ επξχ θάζκα εθαξκνγψλ ηνπ. Ρν αινπκίλην κεηαπνηείηαη κε δηέιαζε, κε έιαζε, κε ρχηεπζε, κε κεραλνπξγηθά εξγαιεία γηα ηελ παξαγσγή πξντφλησλ ε ηκεκάησλ δηαθφξσλ πξντφλησλ, νπφηε θαη ηα απνθαινχκε εκηπξντφληα γηα ρξήζε ζε κεραλνινγηθέο θαη ειεθηξηθέο εθαξκνγέο. Ζ ρξήζε ηνπ αινπκηλίνπ θαη ησλ θξακάησλ ηνπ εμαζθαιίδνπλ ζε θάζε πεξίπησζε πνιχ κεγάιε κεραληθή αληνρή ηνπ ζε ζρέζε κε ην βάξνο ηνπ, θαζηζηνχλ ην αινπκίλην έλα ηδαληθφ πιηθφ γηα ηελ θαηαζθεπή κεηαθνξηθψλ κέζσλ ιφγσ ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο πνπ επηηπγράλεηαη. Ρν αινπκίλην σο πιηθφ ζπζθεπαζίαο δελ είλαη ηνμηθφ, είλαη αδηαπέξαζην απφ πγξά θαη αέξηα θαη εμαζθαιίδεη ηελ πγηεηλή ησλ ηξνθίκσλ φηαλ θαη φπνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ζπζθεπαζία ηνπο. Πηελ νηθνδνκή απνηειεί έλα απφ ηα βαζηθά πιηθά. Δίλαη αδηάβξσην απφ θαηξηθνχο παξάγνληεο θαη δίλεη κνλαδηθέο ιχζεηο ζηελ θαηαζθεπή κνληέξλσλ θηηξίσλ, ζηελ αλαθαηαζθεπή, ηελ αλαθαίληζε ή ζπληήξεζε παιαηψλ θηηξίσλ κε ηζηνξηθή θαη αξρηηεθηνληθή αμία. 1. ΟΙ ΙΓΙΟΣΗΣΔ ΣΟΤ ΚΑΘΑΡΟΤ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ ΚΑΙ ΣΧΝ ΚΡΑΜΑΣΧΝ ΣΟΤ Ρν αινπκίλην δηαηίζεηαη ζε κεγάιε πνηθηιία θξακάησλ. Ζ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ θξάκαηνο γίλεηαη αλάινγα κε ηελ ρξήζε ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο θαη ηηο ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο, θαζψο θαη απφ ηελ κέζνδν ηεο παξαγσγηθήο επεμεξγαζίαο. Ζ δπλαηφηεηα πνπ έρεη ην αινπκίλην, λα επηηπγράλεη δηαθνξεηηθέο ηδηφηεηεο πξνθεηκέλνπ λα θαιχςεη ηηο εηδηθέο απαηηήζεηο θάζε πξντφληνο, νθείιεηαη ζην γεγνλφο ηεο εχθνιεο θξακαηνπνίεζήο ηνπ. Κε ηελ πξνζζήθε κηθξψλ πνζνηήησλ θξακαηνπνηψλ (ρεκηθψλ) ζηνηρείσλ (π.ρ. ραιθφο, καγλήζην, ππξίηην, καγγάλην, ςεπδάξγπξνο θιπ), κπνξνχκε λα επηηχρνπκε

39 πξψηε χιε αινπκηλίνπ κε ηηο επηζπκεηέο θαη θαηάιιειεο ηδηφηεηεο γηα θάζε ηχπν πξντφληνο. Η ΘΑΘΑΟΝ ΑΙΝΚΗΛΗΝ Νη ηειηθέο ηδηφηεηεο θάζε πξντφληνο πνπ ζα παξαρζεί απφ αινπκίλην, επηηπγράλνληαη κε ηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ θξάκαηνο αινπκηλίνπ, ηελ κέζνδν επεμεξγαζίαο ηνπ (κεραληθή πιαζηηθή δηακφξθσζε ή ρχηεπζε) θαη ηηο ζεξκηθέο θαηεξγαζίεο (βαθή, ηερλεηή γήξαλζε, αλφπηεζε θιπ) πνπ ζα ππνζηεί. Ρν αινπκίλην θαη ηα θξάκαηά ηνπ, (είηε πξσηφρπην είηε δεπηεξφρπην), δηαηξνχληαη ζε δχν θχξηεο θαηεγνξίεο : Aινπκίλην ή θξάκαηα αινπκηλίνπ γηα ρξήζε ζε ρπηήξηα (παξαγσγή ρπηψλ αληηθεηκέλσλ). Αινπκίλην ή θξάκαηα αινπκηλίνπ γηα κεραληθή κεηαπνίεζε (παξαγσγή πξντφλησλ έιαζεο, δηέιαζεο, νιθήο, θιπ). Νη ηδηφηεηεο ησλ πξντφλησλ ηνπ αινπκηλίνπ ή ησλ θξακάησλ ηνπ, εμαξηψληαη ηφζν απφ ηελ θξακαηνπνίεζε φζν θαη απφ ηηο κεραληθέο ή ζεξκηθέο θαηεξγαζίεο πνπ ζα ππνζηεί

40 1.1. Κξάκαηα ρπηώλ Πχκθσλα κε ηα Δπξσπατθά πξφηππα EN ηα θξάκαηα αινπκηλίνπ ζπκβνιίδνληαηκε πέληε αξηζκεηηθά ςεθία. Ρν πξψην ςεθίν πξνζδηνξίδεη ηελ νκάδα ησλ θξακάησλ βάζεη ηνπ θπξηφηεξνπ θξακαηνπνηνχ ζηνηρείνπ. Ρν πέκπην ςεθίν είλαη πάληα 0. Ρνπ πεληαςήθηνπ απηνχ αξηζκνχ πξνεγείηαη ζπκβνιηζκφο πνπ δείρλεη ηελ ρξήζε ηνπ θξάκαηνο.ρυλ Ρα ραξαθηεξηζηηθφηεξα θξάκαηα γηα ηελ παξαγσγή ρπηψλ αληηθεηκέλσλ είλαη απηά πνπ έρνπλ κεγάιε πεξηεθηηθφηεηα ζε ππξίηην. Ρν ππξίηην βειηηψλεη ηηο ξενινγηθέο ηδηφηεηεο έηζη ψζηε ην ξεπζηφ κέηαιιν λα θαηαιακβάλεη φιεο ηηο θνηιφηεηεο ηνπ θαινππηνχ Kξάκαηα αινπκηλίνπ γηα κεραληθή πιαζηηθή δηακόξθσζε Ρν αινπκίλην θαη ηα θξάκαηα αινπκηλίνπ πνπ πξννξίδνληαη γηα κεραληθή επεμεξγαζία (έιαζε, δηέιαζε, ζθπξειαζία θιπ) πξνζδηνξίδνληαη απφ ην Δπξσπατθφ πξφηππν ΔΛ 573 θαη ραξαθηεξίδνληαη απφ ηε ρεκηθή ηνπο ζχζηαζε βάζεη δηεζλψο απνδεθηνχ ζπζηήκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηεί ηέζζεξηο αξηζκνχο. Ρν πξψην απφ ηα ηέζζεξα ςεθία δείρλεη ηελ νκάδα θξάκαηνο ζχκθσλα κε ην ζε κεγαιχηεξε αλαινγία επξηζθφκελν ζηνηρείν. ΘΟΑΚΑΡΑ ΚΖΣΑΛΗΘΖΠ ΞΙΑΠΡΗΘΖΠ ΓΗΑΚΝΟΦΥΠΖΠ

41 2. ANTOXH TOY AΛOYMINIOY TI EΞΧTEPIKE YNΘHKE «Aluminium does not rust, only corrodes in a lovely dust» Ρν αινπκίλην δελ ζθνπξηάδεη, αιιά έρνληαο κεγάιε ρεκηθή ζπλάθεηα πξνο ην Νμπγφλν, ελψλεηαη άκεζα κε απηφ -ζην ειεχζεξν πεξηβάιινλ- παξάγνληαο ζηξψκα ηξηνμεηδίνπ ηνπ αινπκηλίνπ ζηελ ειεχζεξε επηθάλεηα ηνπ κεηάιινπ. Ρν ζηξψκα απηφ, πάρνπο ειαρίζηνπ (κεηαμχ 50 θαη 100 Angstrom) είλαη θπζηθνρεκηθά αλζεθηηθφ ζε έλα επξχ θάζκα δξαζηηθφηεηαο πεξηβάιινληνο. Ζ αληνρή ηνπ επηθαλεηαθνχ ζηξψκαηνο νμεηδίνπ, είλαη πνιχ θαιή γηα πεξηβάιινληα κε ph κεηαμχ 4 θαη 8, δειαδή ζην κέζν φμηλν πεξηβάιινλ, φπνπ θαη ε αλζεθηηθφηεηα ζηε δηάβξσζε ηνπ κεηάιινπ είλαη πνιχ θαιή. Θάησ απφ ph 4 θαη πάλσ απφ 8, ε κελ φμηλε αληίδξαζε νδεγεί ζε Al3+ ηφληα, ελψ ε αιθαιηθή ζρεκαηίδεη AlO2. Ρν πγξφ πεξηβάιινλ ζεσξείηαη εμαηξεηηθά ππνβνεζεηηθφ γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο ρεκείαο ηεο δηάβξσζεο. Νη γεληθέο ρεκηθέο αληηδξάζεηο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζε δηάβξσζε παξνπζία πγξαζίαο, είλαη: o o ΝΜΔΗΓΥΠΖ: (Αλνδηθή αληίδξαζε) : Al =( Al3+) + 3e ΑΛΑΓΥΓΖ : (Θαζνδηθή αληίδξαζε) : ( Ζ+) + e = ½ H2-40 -

42 V. ΟΙ ΚΑΣΗΓΟΡΙΔ ΣΧΝ ΚΡΑΜΑΣΧΝ Ρν αινπκίλην θαη ηα θξάκαηά ηνπ - είηε πξσηφρπην είηε δεπηεξφρπην - δηαηξνχληαη ζε δχν θχξηεο θαηεγνξίεο : Αινπκίλην ή θξάκαηα αινπκηλίνπ γηα κεραληθή πιαζηηθή δηακφξθσζε (παξαγσγή πξντφλησλ έιαζεο, δηέιαζεο, νιθήο, θιπ). Aινπκίλην ή θξάκαηα αινπκηλίνπ γηα ρξήζε ζε ρπηήξηα (παξαγσγή ρπηψλ αληηθεηκέλσλ). Θξάκαηα γηα κεραληθή πιαζηηθή δηακφξθσζε ην αινπκίλην θαη ηα θξάκαηά ηνπ πνπ πξννξίδνληαη γηα κεραληθή πιαζηηθή δηακφξθσζε (έιαζε, δηέιαζε, νιθή, ζθπξειαζία θιπ) πξνζδηνξίδνληαη απφ ην Δπξσπατθφ πξφηππν ΔΛ 573 θαη πξνζδηνξίδνληαη απφ ηε ρεκηθή ηνπο ζχζηαζε βάζεη ελφο δηεζλψο απνδεθηνχ ζπζηήκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηεί ηέζζεξηο αξηζκνχο. Ρν πξψην απφ ηα ηέζζεξα ςεθία δείρλεη ηελ νκάδα θξάκαηνο ζχκθσλα κε ην, ζε κεγαιχηεξε αλαινγία επξηζθφκελν, θξακαηνπνηφ ζηνηρείν. Ρα θξάκαηα γηα κεραληθή επεμεξγαζία ρσξίδνληαη ζε: ζεξκνζθιεξπλφκελα θαη κε ζεξκνζθιεξπλφκελα. 1. ΚΡΑΜΑΣΑ ΘΔΡΜΟΚΛΗΡΤΝΟΜΔΝΑ Ρα θξάκαηα απηά απνθηνχλ ηηο κεραληθέο αληνρέο κεηά απφ ζεξκηθή επεμεξγαζία. εηξά 2000: θξάκαηα αινπκηλίνπ ραιθνχ Ρα θξάκαηα ηεο ζεηξάο απηήο απνθηνχλ κεραληθέο αληνρέο πςειφηεξεο απφ απηέο ηνπ κέζνπ ράιπβα. Σξεζηκνπνηνχληαη ζηηο πεξηπηψζεηο θαηαζθεπψλ κε απαίηεζε πςειέο κεραληθέο αληνρέο. Θάησ απφ εηδηθέο ζπλζήθεο παξνπζηάδνπλ κηα απμεκέλε επαηζζεζία ζηελ αηκνζθαηξηθή δηάβξσζε, γη απηφ ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη εηδηθή κέξηκλα πξνζηαζίαο. Ρα θξάκαηα ηεο ζεηξάο απηήο κπνξνχλ λα ζπγθνιιεζνχλ κε εηδηθέο ηερληθέο, κφλνλ φπσο ε ζπγθφιιεζε κε δέζκε ειεθηξνλίσλ. Σξεζηκνπνηνχληαη επξχηαηα ζηελ αεξνλαππεγηθή, βηνκεραλία φπισλ θιπ. Σαξαθηεξηζηηθά θξάκαηα 2017, εηξά 6000: θξάκαηα αινπκηλίνπ - ππξηηίνπ καγλεζίνπ Απνηεινχλ ηα θξάκαηα πνπ θαηά βάζε ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ δηέιαζε γηα ηελ παξαγσγή πξνθίι. Ζ νκάδα απηή ρσξίδεηαη ζε δχν βαζηθέο θαηεγνξίεο. Πηελ θαηεγνξία ησλ θξακάησλ πνπ έρνπλ πςειή πεξηεθηηθφηεηα ζε καγλήζην θαη ππξίηην θαη πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ην καγγάλην, ρξψκην θαη ςεπδάξγπξν εμαζθαιίδνπλ πςειέο κεραληθέο ηδηφηεηεο. Σαξαθηεξηζηηθά θξάκαηα: 6005, 6061, Ζ άιιε θαηεγνξία απνηειείηαη απφ θξάκαηα πνπ πεξηέρνπλ κηθξφηεξεο πνζφηεηεο καγλεζίνπ θαη ππξηηίνπ θαη πξνζθέξνπλ κεγάιεο ηαρχηεηεο δηέιαζεο, αιιά ρακειφηεξεο κεραληθέο ηδηφηεηεο. Ξαξνπζηάδνπλ θαιή δηαθνζκεηηθή ζπκπεξηθνξά θαη έηζη ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο ζηηο αξρηηεθηνληθέο θαη δηαθνζκεηηθέο εθαξκνγέο. Σαξαθηεξηζηηθά θξάκαηα: 6060,6063. εηξά 7000: θξάκαηα αινπκηλίνπ ςεπδαξγχξνπ ν ςεπδάξγπξνο κε ην καγλήζην είλαη ηα θχξηα θξακαηνπνηά ζηνηρεία. Ρα θξάκαηα απηά

43 επηηπγράλνπλ ηηο πςειφηεξεο κεραληθέο ηδηφηεηεο απφ φια ηα θξάκαηα αινπκηλίνπ. Σξεζηκνπνηνχληαη επξχηαηα ζηελ αεξνλαππεγηθή θαη αεξνδηαζηεκηθή βηνκεραλία. 2. ΚΡΑΜΑΣΑ ΜΗ ΘΔΡΜΟΚΛΗΡΤΝΟΜΔΝΑ Ρα θξάκαηα απηά απνθηνχλ ηηο κεραληθέο αληνρέο ηνπο αλάινγα κε ην βαζκφ ηεο κεραληθήο θαηεξγαζίαο πνπ πθίζηαληαη. εηξά 1000: Θαζαξφ αινπκίλην κε 99,00% ειάρηζηε θαζαξφηεηα ην θαζαξφ αινπκίλην ππνδηαηξείηαη ζε θαηεγνξίεο αλάινγα κε ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε αινπκίλην. Ρν θαζαξφ αινπκίλην ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ πςειή αληίζηαζε ζηε δηάβξσζε, πςειή ζεξκηθή θαη ειεθηξηθή αγσγηκφηεηα θαη ηελ εχθνιε κνξθνπνίεζε. Νη κεραληθέο αληνρέο είλαη ζρεηηθά ρακειέο. εηξά 3000: θξάκαηα αινπκηλίνπ - καγγαλίνπ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θξακάησλ ηεο ζεηξάο απηήο είλαη: ε εχθνιε κνξθνπνίεζε, ε θαιή αληνρή ζηελ αηκνζθαηξηθή δηάβξσζε, ε επθνιία ζπγθφιιεζεο κε ηηο ζπλήζεηο κεζφδνπο. Σαξαθηεξηζηηθά θξάκαηα ην 3003 θαη εηξά 4000: θξάκαηα αινπκηλίνπ - ππξηηίνπ ε παξνπζία ηνπ ππξηηίνπ ειαηηψλεη ην ζεκείν ηήμεο ησλ θξακάησλ ηεο θαηεγνξίαο απηήο. Ρν γεγνλφο απηφ, θαζηζηά απηά ηα θξάκαηα θαηάιιεια γηα ρξήζε σο ειεθηξφδηα πιήξσζεο ζε εξγαζίεο ζπγθφιιεζεο θνκκαηηψλ αινπκηλίνπ. εηξά 5000: θξάκαηα αινπκηλίνπ - καγλεζίνπ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θξακάησλ απηψλ είλαη: πνιχ θαιή ζπγθνιιεηηθφηεηα, πνιχ θαιή ζπκπεξηθνξά ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο (θξπνγεληθά ζπζηήκαηα), πνιχ θαιή αληηδηαβξσηηθή ζπκπεξηθνξά ζην ζαιάζζην πεξηβάιινλ, κέζεο κεραληθέο αληνρέο. Σξεζηκνπνηείηαη επξέσο ζηε λαππεγηθή, ζηε ρεκηθή βηνκεραλία, ζηηο νηθνδνκέο, ζηα κεηαθνξηθά κέζα, θιπ. Σαξαθηεξηζηηθά θξάκαηα: 5005, 5052, 5754, 5083, 5086, Ξεγή: Ξεξηνδηθφ Ρν Αινπκίλην Πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξνθίι αινπκηλίνπ Ζ αθξηβήο ρεκηθή ζχζηαζε θαζψο θαη ηα κεραληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θξακάησλ αινπκηλίνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε δηέιαζε, πξνζδηνξίδνληαη απφ ηα πξφηππα ΔΛ ή ΔΙΝΡ ΔΛ. Ρα ζπλήζε θξάκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε δηέιαζε γηα ηελ παξαγσγή επηκήθσλ πξντφλησλ αινπκηλίνπ είλαη ηα δηεζλψο γλσζηά 6060, 6061,6063 θαη 6082, ησλ νπνίσλ ε αθξηβήο ρεκηθή ζχλζεζε πεξηγξάθνληαη ζηα πξφηππα ΔΛ 573 1,2,3. Ρα θξάκαηα απηά δηειάζνληαη εχθνια, κπνξνχλ λα ππνζηνχλ ζεξκηθή θαηεξγαζία, επηδέρνληαη επηθαλεηαθή θαηεξγαζία (αλνδίσζε, ειεθηξνζηαηηθή βαθή), έρνπλ θαιή αληηδηαβξσηηθή ζπκπεξηθνξά, αληέρνπλ ζηηο κεραληθέο θαηαπνλήζεηο

44 θαη ειεθηξνζπγθνινχληαη θαιά. Γηα ηελ εμαζθάιηζε φισλ απηψλ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ, ζα πξέπεη λα ειέγρεηαη ε ρεκηθή ζχλζεζε ηνπ θξάκαηνο θαη ε ζεξκηθή θαηεξγαζία (π.ρ. ηερλεηή γήξαλζε) θαηά ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία ηεο δηέιαζεο. Ζ βαζηθή ρεκηθή ζχλζεζή ηνπο είλαη: Κ 3. ΜΗΥΑΝΙΚΑ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ Ρα κεραληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξντφλησλ δηέιαζεο αλαθέξνληαη, θπξίσο, ζην φξην ζξαχζεο κεηά απφ ηελ δνθηκαζία εθειθπζκνχ ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛ θαη ζηε δνκηθή ζθιεξφηεηα ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛ - (ζε θιίκαθα BRINELL). Ρα παξαπάλσ κεραληθά ραξαθηεξηζηηθά εμαξηψληαη απφ ηελ ρεκηθή ζχζηαζε ηνπ θξάκαηνο αινπκηλίνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαζψο θαη απφ ηνλ ηχπν ηεο ζεξκηθήο επεμεξγαζίαο (π.ρ. ηερλεηή γήξαλζε). 4. ΔΞΧΣΔΡΙΚΗ ΔΜΦΑΝΙΗ Ζ εμσηεξηθή εκθάληζε ησλ πξνθίι, πξέπεη λα είλαη ηέηνηα πνπ λα εμαζθαιίδεη ηελ θαηάιιειε δηαθνζκεηηθή θαη αληηδηαβξσηηθή ζπκπεξηθνξά ηνπο κεηά ηελ επηθαλεηαθή θαηεξγαζία. Κηθξέο ξαβδψζεηο, μπζίκαηα, απιαθψζεηο θαη άιιεο κεραληθέο θαθψζεηο πνπ νθείινληαη ζηηο ζπλζήθεο ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο ζα πξέπεη πξηλ απφ ηελ επηθαλεηαθή θαηεξγαζία λα δηνξζσζνχλ. Γελ επηηξέπνληαη νη απνθινηψζεηο, νη θπζαιίδεο, νη ξσγκέο, ηα ζηίγκαηα ηα απνηππψκαηα απφ μέλεο χιεο, ηα ίρλε δηάβξσζεο θαη γεληθά ηα ειαηηψκαηα πνπ επηδξνχλ αξλεηηθά ζηελ θαηαζθεπαζηηθή θαη δηαθνζκεηηθή ρξήζε ησλ δηαηνκψλ. Ν έιεγρνο ηεο εμσηεξηθήο εκθάληζεο ησλ δηαηνκψλ αινπκηλίνπ, πνπ πξννξίδνληαη γηα αξρηηεθηνληθή ρξήζε, γίλεηαη κε γπκλφ κάηη. Ζ ζχγθξηζε γίλεηαη κε πξνθαζσξηζκέλα δείγκαηα αλαθνξάο

45 5. ΓΙΑΣΑΔΙ ΠΑΥΟ Θαζνξίδνληαη απφ θαηαζθεπαζηηθά ζρέδηα θαη έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ηηο κεραληθέο, δηαθνζκεηηθέο θαη ιεηηνπξγηθέο απαηηήζεηο ησλ θαηαζθεπψλ γηα ηηο νπνίεο πξννξίδνληαη. Ρα πξφηππα ΔΛ σο 9 θαζνξίδνπλ ηηο αλνρέο ησλ δηαζηάζεσλ θαη πάρνπο ησλ δηαθφξσλ πξντφλησλ δηέιαζεο αινπκηλίνπ (ξάβδνη, ζσιήλεο, κνξθνξξάβδνη/πξνθίι θιπ). Δηδηθφηεξα γηα ηνπο κνξθνξάβδνπο (πξνθίι) εθαξκφδνληαη δχν πξφηππα γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ αλνρψλ: Γηα κνξθνξξάβδνπο πνπ πξννξίδνληαη γηα γεληθή ρξήζε εθαξκφδεηαη ην πξφηππν ΔΛ Γηα κνξθνξξάβδνπο πνπ πξννξίδνληαη γηα αξρηηεθηνληθή ρξήζε (θνπθψκαηα, παινπεηάζκαηα θιπ) εθαξκφδεηαη ην πξφηππν ΔΛ Πηα παξαπάλσ πξφηππα, εθηφο ησλ αλνρψλ ζε δηαζηάζεηο θαη πάρε ηεο δηαηνκήο, θαζνξίδνληαη θαη νη αλνρέο πνπ αθνξνχλ: Πηαζεξά κήθε Δπζχηεηα Πηξεβιφηεηα Γσλίεο Δπηπεδφηεηα Δηδηθφηεξα, γηα ηηο βαζηθέο δηαηνκέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα θαηαζθεπή πνξηνπαξαζχξσλ, πξνηείλεηαη ειάρηζην πάρνο δηαηνκψλ 1.5 mm. Ρν πάρνο απηφ θξίλεηαη αλαγθαίν γηα ηελ επίηεπμε κηάο ζσζηήο θαηαζθεπήο (ζσζηή πξνζαξκνγή, ζπγθξάηεζε κε βίδεο, ζπγθξάηεζε παινπίλαθα, θαηαπνλήζεηο θιπ)

46 VI. ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΔ 1. Παξαγσγή πξσηόρπηνπ θαη δεπηεξόρπηνπ αινπκηλίνπ Ρν αινπκίλην ή αξγίιην παξήρζε, βηνκεραληθά, γηα πξψηε θνξά κφιηο ην Ρεο πεξηζζφηεξα κέηαιια, έηζη θαη απηφ βξίζθεηαη ππφ ηε κνξθή νξπθηψλ. Απφ βηνκεραληθήο πιεπξάο ην πιένλ ζεκαληηθφ νξπθηφ είλαη ν βσμίηεο, φπνπ ην αξγίιην πεξηέρεηαη ππφ ηελ κνξθή νμεηδίσλ ή έλπδξσλ νμεηδίσλ (αινπκίλα). Ν βσμίηεο γηα λα ζεσξείηαη νηθνλνκηθά εθκεηαιιεχζηκνο πξέπεη λα έρεη κία πεξηεθηηθφηεηα κεγαιχηεξε ηνπ 55% ζε αινπκίλα (Αl2Ν3). Ρν κέηαιιν πνπ παξάγεηαη κε ηε δηαδηθαζία ηεο ειεθηξφιπζεο ηεο αινπκίλαο, είηε ζαλ θαζαξφ αινπκίλην είηε ζαλ θξάκα αινπκηλίνπ νλνκάδεηαη Ξξσηφρπην Αινπκίλην. Κία άιιε πεγή αινπκηλίνπ, πνιχ ζεκαληηθή απφ ελεξγεηαθήο άπνςεο, είλαη ε επαλάηεμε θαη επαλαρχηεπζε θνκκαηηψλ πνπ ήδε έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί SCRAP.Ρν scrap πξνέξρεηαη είηε απφ ζπιινγή δηαθφξσλ θνκκαηηψλ αινπκηλίνπ πνπ ε ρξήζε ηεο έρεη πάςεη, ηεο θάξηεξ απηνθηλήησλ, παιηά παξάζπξα ή πφξηεο, θνπηηά κπχξαο θαη αλαςπθηηθψλ θ.ι.π. OLD SCRAP), είηε απφ ηα απνθφκκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη θαηά ηελ επεμεξγαζία ηνπ αινπκηλίνπ γηα ηελ παξαγσγή πξντφλησλ NEW SCRAP). Ρν αινπκίλην πνπ παξάγεηαη απφ ηελ επαλάηεμε ηνπ νλνκάδεηαη Γεπηεξφρπην Αινπκίλην. Ρν δεπηεξφρπην αινπκίλην, αλ αθνινπζεζεί ν ζσζηφο ηξφπνο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο έρεη ηεο ηεο ηδηφηεηεο θαη ραξαθηεξηζηηθά κε απηά ηνπ πξσηφρπηνπ αινπκηλίνπ

47 Γηαδηθαζία παξαγσγήο πξσηόρπηνπ αινπκηλίνπ Ζ βηνκεραληθή παξαγσγή αινπκηλίνπ βαζίδεηαη ζηελ ηερλνινγία ηεο ειεθηξφιπζεο ζε ιεθάλεο φπνπ ε αινπκίλα, παξάγσγν ηνπ βσμίηε δηαπεξλάηαη απφ ειεθηξηθφ ξεχκα ζε κπάλην θξπνιίζνπ. Ρν ζρεηηθά πςειφ θφζηνο παξαγσγήο αινπκηλίνπ νθείιεηαη θπξίσο ζηελ κεγάιε θαηαλάισζε ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο. 2. Γηαδηθαζία παξαγσγήο πξντόλησλ έιαζεο Απφ ηελ δηαδηθαζία ηεο έιαζεο παξάγνληαη ηα πιαηέα πξντφληα αινπκηλίνπ, φπσο θχιια, ηαηλίεο, Foil θιπ. Ζ παξαγσγή ησλ πξντφλησλ έιαζεο γίλεηαη, ζπλήζσο, ζε δχν ζηάδηα: ηελ ζεξκή έιαζε θαη ηελ ςπρξή έιαζε Θεξκή έιαζε Ζ πξψηε χιε αινπκηλίνπ ηεο ζεξκήο έιαζεο είλαη κηα νξζνγσληθή πιάθα κε πάρνο mm θαη κε βάξνο απφ θηιά. Νη δχν φςεηο ηεο πιάθαο ηνξλάξνληαη ψζηε λα αθαηξεζεί ην επηθαλεηαθφ επίζηξσκα πνπ ιφγσ ηεο δηαδηθαζίαο ηεο ρχηεπζεο παξνπζηάδεη κηα ηδηαίηεξε θαη αλεπηζχκεηε δνκή απφ ηελ ππφινηπε κάδα ηεο πιάθαο. Ζ πιάθεο αινπκηλίνπ πξνζεξκαίλνληαη ζε ζεξκνθξαζία 455oc σο 525oc εμαξηψκελε απφ ηε θχζε ηνπ θξάκαηνο. Ζ δηεξγαζία ηεο έιαζεο γίλεηαη ζε πξνθαζνξηζκέλε ειεγρφκελε ζεξκνθξαζία. Ζ δηαδηθαζία ηεο έιαζεο ζπλερίδεηαη κέρξη ηνπ επηζπκεηνχ πάρνπο πνπ κπνξεί λα θζάζεη κέρξη 3-5 mm. Ρα πξντφληα ηεο ζεξκήο έιαζεο κπνξεί λα βξίζθνληαη είηε ζε κνξθή κεγάισλ πιαθψλ είηε πεξηηπιηγκέλα ζε ξνιινχο (κπνκπίλεο) Φπρξή έιαζε Ζ δηαδηθαζία απηή αθνινπζείηαη γηα ηελ παξαγσγή ιεπηφηεξσλ θχιισλ αινπκηλίνπ. Ζ ςπρξή έιαζε γίλεηαη ζε ρακειφηεξεο ζεξκνθξαζίεο. Γίλεηαη ζε κηα δηάηαμε πνιιαπιψλ ειάζηξσλ. Θάζε έλα έιαζηξν κεηψλεη ην πάρνο ηεο επίπεδεο πιάθαο ή ηνπ ξνιινχ φπσο απηά παξάγνληαη απφ ηελ δηαδηθαζία ηεο ζεξκήο έιαζεο. Κε ηελ ςπρξή έιαζε θξακάησλ αινπκηλίνπ κπνξεί λα θζάζεη σο θαη 0,05mm. Ρν θαζαξφ αινπκίλην κπνξεί λα θζάζεη ζε πάρε θάησ ησλ 0,003mm. Θαζψο πξνρσξεί ν βαζκφο έιαζεο (ζπλερήο κείσζε ηνπ πάρνπο), ην αινπκίλην ζθιεξαίλεη κε ζπλέπεηα ηελ απαίηεζε κεγαιχηεξσλ δπλάκεσλ. Έηζη απαηηνχληαη ελδηάκεζεο ζεξκηθέο επεμεξγαζίεο πξνθεηκέλνπ λα καιαθψλεη ην κέηαιιν. Φύιια: Δπίπεδα πξντφληα έιαζεο, νξζνγσληθήο εγθάξζηαο δηαηνκήο, κε πάρνο, κεγαιχηεξν απφ 0,20mm πνπ παξαδίλνληαη ζε επζχγξακκα ή δίζθνπο κε ςαιηδηζκέλα (μαθξηζκέλα) ή πξηνληζκέλα άθξα. Φχιια κε πάρνο κεγαιχηεξν απφ 6mm νλνκάδνληαη ρνληξά θχιια

48 Σαηλίεο: Δπίπεδα πξντφληα έιαζεο, νξζνγσληθήο εγθάξζηαο δηαηνκήο κε πάρνο πάλσ απφ 0,2mm θαη κέρξη 6mm πνπ παξαδίλνληαη ζε ξφινπο. Λεπηά θύιια (foil): Eπίπεδα πξντφληα έιαζεο, πάρνπο 0,6mm πνπ παξαδίλνληαη ζε ξνινχο. Βακκέλα θύιια: Ρα έηνηκα βακκέλα θχιια αινπκηλίνπ έρνπλ κηα ζεηξά εθαξκνγψλ εμ αηηίαο ηεο πςειήο αληνρήο ζηε δηάβξσζε, ηελ εχθνιε κνξθνπνίεζή ηνπο ζε δηάθνξα ζρήκαηα, ηελ πνηθηιία θαη ηελ αληνρή ησλ ρξσκαηηθψλ επηθαιχςεσλ, ηνλ εχθνιν θαζαξηζκφ. Θαηάιιεια δηακνξθσκέλα ζε ισξίδεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ θάιπςε νξνθψλ, γηα ηελ θαηαζθεπή ξνιψλ, θαηαζθεπή πνξηνπαξαζχξσλ, γηα ηελ θάιπςε πξνζφςεσλ, γηα ηελ θάιπςε ζηεγψλ, γηα ηελ θαηαζθεπή ηεληψλ θαη ζηφξο. Ρα θχιια αινπκηλίνπ κπνξνχλ λα ζπλδπαζζνχλ κε πνιπνπξεζάλε γηα ηελ δεκηνπξγία πξντφλησλ κε απμεκέλεο ζεξκνκνλσηηθέο θαη ερνκνλσηηθέο ηδηφηεηεο. Ξεγή: Ξεξηνδηθφ "Ρν Αινπκίλην" Πε φιεο ηηο εθαξκνγέο ησλ βακκέλσλ θχιισλ αινπκηλίνπ απαηηείηαη πνιχ θαιή πξφζθπζε ησλ ρξσκαηηθψλ επηθαιχςεσλ, θαιή εκθάληζε, θαη ζηαζεξφηεηα ησλ

49 ρξσκάησλ ζην ρξφλν. Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο ε βαθή ησλ θχιισλ αινπκηλίνπ γίλεηαη ζε εηδηθέο θαηάιιεια εμνπιηζκέλεο κνλάδεο. 3. Γηαδηθαζία παξαγσγήο πξντόλησλ δηέιαζεο Ζ πξψηε χιε αινπκηλίνπ - θνιψλεο ή κπηγηέηηεο - αθνχ ζεξκαλζεί ζε κία ζεξκνθξαζία oc νδεγείηαη ζηελ πξέζα. Ρν ζεξκφ κέηαιιν ζπκπηέδεηαη κέζα ζ' έλα ρψξν πνπ απφ ηελ κηα κεξηά είλαη θιεηζκέλνο κε ηελ κήηξα, ε νπνία έρεη ηα αλαγθαία αλνίγκαηα φκνηα κε ην ηειηθφ πξνθίι πνπ ζέινπκε λα παξάγνπκε, θαη απφ άιιε απφ ην έκβνιν ηεο πξέζαο. Ρν πξνθίι κεηά ηελ έμνδφ ηνπ απφ ηελ κήηξα, ςχρεηαη κε ηελ βνήζεηα αλεκηζηήξσλ θαη αθνχ επζπγξακκηζζεί θφβεηαη ζηα επηζπκεηά κήθε. Ρν ηειεπηαίν ζηάδην ηεο φιεο δηαδηθαζίαο είλαη ε γήξαλζε. Ρν πξνθίι νδεγείηαη ζε θνχξλν θαη παξακέλεη κηα νξηζκέλε ζεξκνθξαζία γηα κηα ρξνληθή πεξίνδν. Κε ηελγήξαλζε επηηπγράλνπκε ηα ηειηθά κεραληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξντφλησλ. Γξακκή παξαγσγήο πξνθίι Κξάκα: Ζ αθξηβήο ρεκηθή ζχζηαζε θαζψο θαη ηα κεραληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θξακάησλ αινπκηλίνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε δηέιαζε, πξνζδηνξίδνληαη απφ ηα πξφηππα ΔΛ ή ΔΙΝΡ ΔΛ. Ρα ζπλήζε θξάκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε δηέιαζε γηα ηελ παξαγσγή επηκήθσλ πξντφλησλ αινπκηλίνπ είλαη ηα δηεζλψο γλσζηά 6060, 6061,6063 θαη 6082, ησλ νπνίσλ ε αθξηβήορεκηθή ζχλζεζε πεξηγξάθνληαη ζηα πξφηππα ΔΛ 573 1,2,3. Πρεκαηηθή παξάζηαζε εκβφινπ πξέζαο παξαγσγήο πξνθίι

50 Α. ΜΗΥΑΝΙΚΑ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ Ρα κεραληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξντφλησλ δηέιαζεο αλαθέξνληαη, θπξίσο, ζην φξην ζξαχζεο κεηά απφ ηελ δνθηκαζία εθειθπζκνχ ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛ θαη ζηε δνκηθή ζθιεξφηεηα ζχκθσλα κε ην πξφηππν ΔΛ - (ζε θιίκαθα BRINELL. Ρα παξαπάλσ κεραληθά ραξαθηεξηζηηθά εμαξηψληαη απφ ηελ ρεκηθή ζχζηαζε ηνπ θξάκαηνο αινπκηλίνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαζψο θαη απφ ηνλ ηχπν ηεο ζεξκηθήο επεμεξγαζίαο (π.ρ. ηερλεηή γήξαλζε). ΡΑΒΓΟ (Bar): Ξξντφληα δηέιαζεο ή φιθεζεο κε θπξηή δηαηνκή ζηαζεξή ζε φιν ην κήθνο ηεο πνπ κπνξεί λα είλαη θπθιηθή, ηεηξαγσληθή, νξζνγσληθή ή θαλνληθή πνιπγσληθή ηα νπνία παξαδίλνληαη ζε επζχγξακκα κήθε. ρεκαηηθή παξάζηαζε κεξώλ πξέζαο παξαγσγήο πξνθίι Ξεγή: Ξεξηνδηθφ "Ρν Αινπκίλην" ΜΟΡΦΟΡΡΑΒΓΟΙ (ΠΡΟΦΙΛ) ΠΛΗΡΟΤ ΓΙΑΣΟΜΗ: Δίλαη πξντφληα δηέιαζεο κε πιήξε θαη ζηαζεξή δηαηνκή νπνηνδήπνηε ζρήκαηνο πνπ παξάγνληαη ζχκθσλα κε ζρέδηα ή κνληέια θαη παξαδίλνληαη ζε επζχγξακκα κήθε. ΜΟΡΦΟΡΡΑΒΓΟΙ (ΠΡΟΦΙΛ) ΧΛΗΝΧΣΗ ΓΙΑΣΟΜΗ: Δίλαη πξντφληα δηέιαζεο ή φιθεζεο, ζηαζεξήο ζσιελσηήο δηαηνκήο κε νπνηαδήπνηε εμσηεξηθή κνξθή κε κηά ή πεξηζζφηεξεο εζσηεξηθέο θνηιφηεηεο ηα νπνία παξαδίδνληαη ζε επζχγξακκα κήθε. ΤΡΜΑΣΑ: Δηλαη πξντφληα δηέιαζεο ή φιθεζεο κε πιήξε θπξηή δηαηνκή, ζηαζεξή ζε φιν ην κήθνο ηεο πνπ κπνξεί λα είλαη θπθιηθή, ηεηξαγσληθή, νξζνγσληθή ή θαλνληθή πνιπγσληθή, ηα νπνία παξαδίλνληαη ζε ζηεθάληα ή ζε θνπινχξεο. ΧΛΗΝΔ: Δίλαη πξντφληα δηέιαζεο ή φιθεζεο κε ζηαζεξή ζσιελσηή δηαηνκή πνπ κπνξεί λα είλαη θπθιηθή, ειιεηπηηθή, ηεηξαγσληθή ή νξζνγσληθή κε ζηαζεξφ πάρνο ηα νπνία παξαδίλνληαη ζε θνπινχξεο ή ζε κπνκπίλεο

51 Β. ΠΑΡΑΓΧΓΗ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ Β.1. Απόβιεηα Καηά ηελ Παξαγσγή Αινπκηλίνπ θαη Αινπκηλέλησλ θνπηηώλ Νη ζεκαληηθφηεξεο δηεξγαζίεο πνπ αθνινπζνχληαη ζην παξαγσγηθφ ζχζηεκα ηνπ αινπκηλίνπ είλαη: 1. Δμφξπμε βσμίηε 2. Ξαξαγσγή αινπκίλαο. 3. Ξαξαγσγή αινπκηλίνπ. 4. Κεηαπνίεζε αινπκηλίνπ. Θαηά ηελ δηαδηθαζία Ξαξαγσγήο ηνπ αινπκηλίνπ ππάξρνπλ δπν παξάγνληεο επηβάξπλζεο ηνπ πεξηβάιινληνο: ε εξπζξά ηιήο θαη ηα αέξηα πνπ παξάγνληαη απφ ηελ ειεθηξφιπζε. Πε Ξαξαγσγή 1 tn αινπκηλίνπ αληηζηνηρνχλ 1,06 tn εξπζξάο ηιχνο. Ζ εξπζξά ηιήο έρεη πςειφ ξζ θαη ιεπηνκεξή θνθθνκεηξηθή ζχζηαζε. Πήκεξα απνρχλεηαη ζηε Θάιαζζα. Θα πξέπεη φκσο εδψ λα αλαθεξζεί φηη είλαη πηζαλφλ ηηο επφκελεο δεθαεηίεο ε εξπζξά ηιχο λα γίλεη πξψηε χιε παξαγσγήο γηα fe, Ρi ή Al203. Απφ ηα ειεθηξνιπηηθά θειηά παξάγνληαη αέξηα πνπ πεξηέρνπλ θζνξηνχρεο ελψζεηο (ΖF, CF4) θαζψο θαη CO2,SO2 θ.ιπ. Πε φιεο ηηο εγθαηαζηάζεηο γίλεηαη πξνζπάζεηα λα αλαθηεζνχλ ηα αέξηα. Ζ βηβιηνγξαθία αλαθέξεη φηη ε αλάθηεζε είλαη δπλαηή ζε πνζνζηφ 60%. Ρν ππφινηπν πνζνζηφ δεκηνπξγεί ηελ πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε. Νη εθπνκπέο θζνξηνχρσλ ελψζεσλ, νη νπνίεο παξάγνληαη θαηά ηελ ειεθηξφιπζε ηεο αινπκίλαο (Α12Ν3), κπνξεί λα έρνπλ ζνβαξέο επηπηψζεηο ηφζν ζηελ θηελνηξνθία φζν θαη ζηε γεσξγία ηεο γχξσ πεξηνρήο, φηαλ ππεξβνχλ νξηζκέλα επηηξεπφκελα φξηα. Ζ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ ζπλδένληαη κε ηηο παξαπάλσ εθπνκπέο ιχλνληαη κε κεζφδνπο πνπ βαζίδνληαη ζηελ ηδηφηεηα πνπ παξνπζηάδεη ε αινπκίλα κε απμεκέλε εηδηθή επηθάλεηα (60-80 m2/g) λα δεζκεχεη ηηο θζνξηνχρεο ελψζεηο. Ν κεραληζκφο ζπγθξάηεζεο ησλ αεξίσλ πάλσ ζηελ αινπκίλα είλαη πηζαλφηαηα ρεκνξξφθεζε γηα ηηκέο ηεο ζρέζεο F/Al2O3 0,015 (mol/g) ή ζρεκαηηζκφο δεζκψλ πδξνγφλνπ γηα πςειφηεξεο ηηκέο. Ζ δηαδηθαζία έρεη σο εμήο: Ρα εθιπφκελα αέξηα παγηδεχνληαη κε ηνπνζέηεζε ζηελ ιεθάλε θηλεηψλ ζθεπάζηξσλ ηδηαίηεξα ζχλζεηεο θηλεκαηηθήο. Απηφ πξνθεηκέλνπ λα εμππεξεηνχληαη νη εξγαζίεο αιιαγήο ησλ αλφδσλ κχδεζεο ηνπ κεηάιινπ θαη δηάηξεζεο ηεο επηθαλεηαθήο θξνχζηαο. Πηε ζπλέρεηα νδεγνχληαη ζε θαηαθφξπθν αληηδξαζηήξα θηλνχκελεο θιίλεο. Πηνλ αληηδξαζηήξα έξρνληαη ζε επαθή κε ηελ θαηάιιειε πνζφηεηα αινπκίλαο. Πε δηάξθεηα κεξηθψλ δεπηεξνιέπησλ νη θζνξηνχρεο ελψζεηο πξνζξνθνχληαη ζηελ αινπκίλα. Ρν αηψξεκα θζνξησκέλεο αινπκίλαο ζε αέξα νδεγείηαη ζε θέληξα δηήζεζεο γηα δηαρσξηζκφ. Ζ θζνξησκέλε αινπκίλα ζπγθξαηείηαη θαη νδεγείηαη ζηηο ιεθάλεο κε ηνλ θιαζζηθφ ηξφπν. Πε φηη αθνξά ηε δέζκεπζε ησλ αεξίσλ ζε επίπεδν ιεθάλεο, νη επηδφζεηο πνπ επηηπγράλνληαη είλαη 89% πεξίπνπ. Ρν ρακειφ % νθείιεηαη ζηελ αλάγθε αλνίγκαηνο ησλ ζθεπάζηξσλ γηα αιιαγή αλφδσλ δηάηξεζεο ηεο

52 επηθαλεηαθήο θξνχζηαο ή κχδεζεο. Πε φηη αθνξά ηελ πξνζξφθεζε επηηπγράλνληαη απνδφζεηο ηεο ηάμεσο 99,5%. Πήκεξα ε θαηάζηαζε έρεη βειηησζεί φηη αθνξά ηελ απφδνζε δέζκεπζεο ησλ αεξίσλ ζε επίπεδν ιεθάλεο. Απηφ επηηπγράλεηαη κε απηνκαηνπνίεζε ηεο δηάηξεζεο θαη ηξνθνδνζίαοηεο ιεθάλεο Α1203. Γηα πνιιά ρξφληα ε βηνκεραλία αινπκηλίνπ αζρνιείηαη κε ηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα. Απηφ έρεη νδεγήζεη ζηελ επίιπζε αξθεηψλ πξνβιεκάησλ, φπσο π.ρ. είλαη ν ππνδηπιαζζηαζκφο ησλ εθπνκπψλ θζνξίνπ ή ε κείσζε ηεο ζθφλεο θαηά 75%. Ξνιχ ζπρλά ε επηηπγραλφκελεο ηηκέο θπκαίλνληαη θάησ απφ ηα επηηξεπφκελα φξηα πνπ έρνπλ ζεζπηζηεί γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Νη ζπλερείο κεηξήζεηο εθπνκπψλ ζηηο κνλάδεο ρχηεπζεο ηνπ αινπκηλίνπ απνθιείνπλ θίλδπλν γηα ηελ πγεία. Γ. ΠΑΡΑΓΧΓΗ ΑΛΟΤΜΙΝΔΝΙΧΝ ΚΟΤΣΙΧΝ Ρα αινπκηλέληα θνπηηά παξάγνληαη κε εμέιαζε θαη είλαη δχν ηεκαρίσλ. Ζ κέζνδνο πνπ αθνινπζείηαη γηα ηελ παξαγσγή ησλ θνπηηψλ κπχξαο θαη αλαςπθηηθψλ, πνπ παξνπζηάδνπλ θαη ην κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ, είλαη γλσζηή ζαλ κέζνδνο «εμώζεζεο θαη ζηδεξώκαηνο» (Draw and Ironing). Ν θχξηνο ξππαληήο ζ έλα εξγνζηάζην θαηαζθεπήο αινπκηλέλησλ θνπηηψλ είλαη ηα δηάθνξα ιηπαληηθά (ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγή),ηα νπνία πεξηέρνληαη ζηα πγξά εθπιχζεσο ησλ θνπηηψλ κεηά ηε κνξθνπνίεζή ηνπο. Ζ κέζε παξνρή απνβιήησλ, πξνο ηελ εγθαηάζηαζε θαηεξγαζίαο ηνπο, εθηηκάηαη ζηα 5 m³/ψξα κε κεγίζηε παξνρή ηα 8 m³/ψξα (γηα κία γξακκή παξαγσγήο).ζ εγθαηάζηαζε κπνξεί λα είλαη ζρεδηαζκέλε θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε λα επηηξέπεη ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζε κεγάινπ κέξνπο ησλ θαηεξγαζκέλσλ απνβιήησλ γηα νξηζκέλα ζηάδηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο (Ξεξίπνπ 80%). Η εγθαηάζηαζε θαηεξγαζίαο πεξηιακβάλεη η αθόινπζα ζηάδηα: 1. Γεμακελή εμνπδεηέξσζεο. Ζ δεμακελή απηή είλαη επελδεδπκέλε κε πιαζηηθφ θχιιν PVC γηα απνθπγή δηάβξσζήο ηεο απφ ηα απφβιεηα. Δδψ κε ηελ πξνζζήθε νμένο ή βάζεσο (αλάινγα κε ην ξζ ησλ απνβιήησλ) θαη κε ηε βνήζεηα ηζρπξήο αλάδεπζεο κε αέξα επηηπγράλεηαη ε εμνπδεηέξσζε ησλ απνβιήησλ ζε ξζ πεξίπνπ 7. Ζ φιε δηαδηθαζία ηεο εμνπδεηέξσζεο γίλεηαη απηφκαηα κε ηε βνήζεηα απηφκαηνπ ειεθηξνληθνχ ξπζκηζηή ξζ θαη δχν δνζνκεηξηθψλ αληιηψλ. 2. Γεμακελή θξνθίδσζεο. Ρ απφβιεηα κεηά ηελ εμνπδεηέξσζή ηνπο, ζηε δεμακελή εμνπδεηέξσζεο, κέζσ ελφο εηδηθνχ θαλαιηνχ νδεγνχληαη ζηνλ ππζκέλα ηεο δεμακελήο θξνθίδσζεο. Πην θαλάιη απηφ γίλεηαη πξνζζήθε θαη αλάκημε ησλ απαξαίηεησλ θξνθηδσηηθψλ νπζηψλ. Ηζρπξή αλάδεπζε θαη εδψ επηηπγράλεηαη κε αέξα. Πηε δεμακελή θξνθίδσζεο ππάξρεη θαη εηδηθφο αξγφζηξνθνο αλακίθηεο γηα ηελ θαιχηεξε δεκηνπξγία ησλ θιφθσλ(aglomeration)

53 3. Γεμακελή επίπιεπζεο. Πηε δεμακελή απηή, ε νπνία είλαη εθνδηαζκέλε κε εηδηθφ μέζηξν ιάζπεο επηθάλεηαο, γίλεηαη ε απνκάθξπλζε ηεο δεκηνπξγνχκελεο ζηελ πξνεγνχκελε δεμακελή ιάζπεο. Δπεηδή φπσο ηνλίζακε θαη πξνεγνπκέλσο ην θχξην ξππαληηθφ θνξηίν ησλ απνβιήησλ είλαη ηα ιάδηα απφ ην μέπιπκα ησλ παξαγνκέλσλ θνπηηψλ, θαηά θχξην ιφγν ε ιάζπε πνπ ζρεκαηίδεηαη κε ηελ επίδξαζε ησλ θξνθηδσηηθψλ αλέξρεηαη ζηελ επηθάλεηα ηεο δεμακελήο (ιφγσ δηαθνξάο εηδηθνχ βάξνπο). Ρ απφβιεηα ζηε δεμακελή απηή νδεγνχληαη κε ππνβξχρην αγσγφ απφ ηε δεμακελή θξνθίδσζεο. Ζ ιάζπε πνπ ζπζζσξεχεηαη ζηελ επηθάλεηα ηεο δεμακελήο κε ηε βνήζεηα ηνπ μέζηξνπ ιάζπεο νδεγείηαη ζηε δεμακελή ιαδηψλ απ φπνπ απνκαθξχλεηαη κε βπηία. 4. Γεμακελή αεξηζκνύ. Πηε δεμακελή απηή νδεγνχληαη η απφβιεηα κεηά ηελ απνκάθξπλζε ηνπ κεγαιχηεξνπ κέξνπο ηνπ ξππαληηθνχ θνξηίνπ κε ηε βνήζεηα ππφγεηνπ αγσγνχ. Δδψ κε ηε κέζνδν ηεο βηνινγηθήο θαηεξγαζίαο απνκαθξχλεηαη ην ελαπνκείλαλ βηνινγηθφ θνξηίν (θπξίσο ιάδηα πνπ δελ ππέζηεζαλ θξνθίδσζε). Ν απαηηνχκελνο γηα ηε βηνινγηθή επεμεξγαζία αέξαο παξέρεηαη κε εηδηθφ δηαλνκέα ζηνλ ππζκέλα ηεο δεμακελήο απφ αεξνζπκπηεζηή ρακειήο πίεζεο. 5. Γεμακελή θαζίδεζεο βηνινγηθήο ιάζπεο. Πηε δεμακελή απηή νδεγνχληαη η απφβιεηα κεηά ηε βηνινγηθή επεμεξγαζία κε ππεξρείιηζε, ελψ θαζηδάλεη ε δεκηνπξγνχκελε ζηνλ αεξηζκφ βηνινγηθή ιάζπε, ε νπνία κε ηε βνήζεηα ππνβξχρηαο αληιίαο επαλαθπθινθνξεί ζηε δεμακελή αεξηζκνχ. Θαηά θαηξνχο (ζπλήζσο κία ή δχν θνξέο ηελ εβδνκάδα) έλα κέξνο ηεο ιάζπεο νδεγείηαη ζηηο θιίλεο μήξαλζεο. 6. Γεμακελή ηξνθνδνζίαο ζηειώλ ελεξγνύ άλζξαθα. Κεηά ηελ θαζίδεζε ηεο βηνινγηθήο ιάζπεο ην δηαπγαζκέλν λεξφ κε ππεξρείιηζε νδεγείηαη ζηε δεμακελή ηξνθνδνζίαο ζηειψλ ελεξγνχ άλζξαθα. 7. ηήιεο άλζξαθα. Ρνπνζεηνχληαη ηξεηο ζηήιεο ελεξγνχ άλζξαθα ζε ζεηξά. Νη ζηήιεο ηνπνζεηνχληαη θαηά ηέηνηνλ ηξφπν ψζηε λα είλαη δπλαηή ε ιεηηνπξγία κε ηηο δχν ζηήιεο, ελψ ε ηξίηε βξίζθεηαη εθηφο ιεηηνπξγίαο γηα αλάζηξνθε πιχζε ή νπνηαδήπνηε κεραλνινγηθή επέκβαζε. Πηηο ζηήιεο απηέο απνκαθξχλεηαη ζρεδφλ νιφθιεξν ην ελαπνκέλνλ νξγαληθφ θνξηίν. Δπίζεο ν άλζξαθαο εξγάδεηαη θαη ζαλ θίιηξν γηα ηε ζπγθξάηεζε ηπρφλ ιάζπεο πνπ ζα κπνξνχζε λα μεθχγεη απφ ηε δεμακελή θαζίδεζεο. 8. Γεμακελή ρισξίσζεο. Κεηά ηελ απνκάθξπλζε φινπ ηνπ νξγαληθνχ θνξηίνπ θαη ηεο ηπρφλ ιάζπεο, πνπ δηέθπγε απφ ηε δεμακελή θαζίδεζεο, ηα θαζαξά πιένλ λεξά νδεγνχληαη ζηε δεμακελή ρισξίσζεο. Δδψ πξνζηίζεληαη, κε ηε βνήζεηα δνζνκεηξηθήο αληιίαο, ππνρισξηψδεο λάηξην γηα ηε ζαλάησζε ηπρφλ κηθξννξγαληζκψλ πνπ κπνξεί λα ππάξμνπλ ζη απφβιεηα(νη κηθξννξγαληζκνί απηνί δεκηνπξγνχληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο βηνινγηθήο επεμεξγαζίαο)

54 9. Γεμακελή θαζαξψλ-ζηήιε απνρισξίσζεο. Κεηά ηε ρισξίσζε ηα θαζαξά λεξά νδεγνχληαη ζηε δεμακελή θαζαξψλ, φπνπ θαη απνζεθεχνληαη. Απφ ηε δεμακελή θαζαξψλ ην λεξφ, κε ηε βνήζεηα ησλ αληιηψλ αθνχ πεξάζεη απφ ηε ζηήιε απνρισξηψζεσο γηα ηελ απνκάθξπλζε ηπρφλ ελαπνκείλαληνο ρισξίνπ, κπνξεί λα νδεγεζεί ζηελ παξαγσγή ή λα δηαηεζεί ζε θπζηθφ απνδέθηε. Ξξφβιεκα ζηεξεψλ απνβιήησλ, δελ ππάξρεη, θαζ φζνλ ηα δηάθνξα απνθφκκαηα θαη ηα ζθάξηα θνπηηά ηεο παξαγσγήο πσινχληαη ζε κνλάδεο δεπηεξνγελνχο παξαγσγήο φπνπ θαη αλαθπθιψλνληαη

55 VII. ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ ΑΔΙΦΟΡΙΑ Ρν αινπκίλην δηθαίσο ραξαθηεξίδεηαη ζαλ ην "πξάζηλν" κέηαιιν, ηθαλνπνηψληαο ηαπηφρξνλα ηηο ηερλνινγηθέο αιιά θαη νηθνινγηθέο απαηηήζεηο. Δδψ θαη πεξίπνπ 10 ρξφληα, ε θνηλσλία έρεη ζπλεηδεηνπνηήζεη ην βαξχ πεξηβαιινληηθφ θφζηνο πνπ επηζχξεη ε αλεμέιεγθηε ηερλνινγηθή αλάπηπμε, κε απνθνξχθσκα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Ζ δηεζλήο παξαγσγή αινπκηλίνπ είλαη απφ ηνπο βαζηθνχο πξσηαγσληζηέο ζηελ πξνζπάζεηα γηα κείσζε ελέξγεηαο γηα παξαγσγηθή δηεξγαζία, πεξηνξηζκφ θαη έιεγρν εθπνκπψλ ξχπσλ θαη δηαηήξεζε ηνπιάρηζηνλ ηεο πνηφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ είλαη ην ζεκαληηθφηεξν κέζν γηα ηελ νηθνλνκία ελέξγεηαο θαη ηε κείσζε εθπνκπψλ ξχπσλ. Γηα λα θαηαδεηρζεί ε ζεκαληηθφηεηα ηεο αλαθχθισζεο, ηνλίδεηαη φηη ελψ γηα ηελ πξσηνγελή παξαγσγή ελφο (1) θηινχ αινπκηλίνπ (ειεθηξφιπζε αινπκίλαο απφ βσμίηε) απαηηείηαη ελέξγεηα δεθαηεζζάξσλ (14) KWH, γηα ηελ αλαθχθισζε ηεο ίδηαο πνζφηεηαο απφ ζθξαπ, απαηηείηαη κφλν ην 5% ηεο ελέξγεηαο ηεο κεζφδνπ ειεθηξνιχζεσο. Ζ Γηεζλήο πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιιεηαη πξφο ηελ θαηεχζπλζε απηή, απνδεηθλχεηαη θαη κε ην "θιείζηκν" νξπρείσλ βσμίηε, ελψ πνιιέο κνλάδεο ειεθηξφιπζεο (πάλσ απφ ην 60% παγθνζκίσο) ηξνθνδνηνχληαη κε ελέξγεηα απφ πδξνειεθηξηθά έξγα (θαζαξφηεξε ελέξγεηα, ρσξίο εθπνκπέο θαπλαεξίσλ). Ζ επαλαθνξά ηνπ ηνπίνπ ησλ ζθακκέλσλ νξπρείσλ είλαη θαζηεξσκέλε, θαη ηα Ζλσκέλα Έζλε έρνπλ βξαβεχζεη ηελ αλαδάζσζε παιαηψλ νξπρείσλ κεγάιεο εηαηξίαο ζηελ Απζηξαιία. Ζ πξνζπάζεηα γηα νηθνλνκηθφηεξε δηεξγαζία ειεθηξνιχζεσο έρεη ήδε δηεζλψο απνδψζεη, επηηπγράλνληαο κείσζε ελέξγεηαο ζην 30% ζε ζρέζε κε εθείλε πνπ ρξεηαδφηαλ πξφ 30εηίαο. Θαηαβάιιεηαη πξνζπάζεηα κέζσ ελεκέξσζεο γηα λα επηθξαηήζεη ν φξνο ρξεζηκνπνίεζε αινπκηλίνπ αληί γηα θαηαλάισζε αινπκηλίνπ, ψζηε ην θνηλφ λα εμνηθεησζεί κε ηηο έλλνηεο πεξηζπιινγήο δηαρσξηζκνχ θαη αλαθχθισζεο. Ζ δηαηήξεζε ηεο αμίαο ηνπ κεηάιινπ, παξάιιεια κε ηελ επ άπεηξνλ δπλαηφηεηα αλαθχθισζεο ηνπ αινπκηλίνπ, απνηεινχλ εμαηξεηηθά ειθπζηηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ εληζρχνπλ ην πξνθίι νηθνινγίαο ηνπ αινπκηλίνπ. πνγξακκίδεηαη ε δεδνκέλε ζήκεξα δηαηήξεζε ηεο ίδηαο πνηόηεηαο κεηάιινπ κεηά ηελ αλαθχθισζή ηνπ. Ν ραξαθηεξηζκφο ηνπ ζαλ «Δλεξγεηαθή Ρξάπεδα» απνδίδεη πιήξσο ηα παξαπάλσ. Αιιά θαη ε παξαγσγή πξντφλησλ απφ αινπκίλην, έρεη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ζεκαληηθή νηθνινγηθή επίπησζε, φπσο ζηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία: Έηζη, ζε θάζε κείσζε ηνπ βάξνπο ελφο απηνθηλήηνπ κεζαίνπ θπβηζκνχ ζηα 100 θηιά, ιφγσ ρξήζεο αινπκηλίνπ αληί ράιπβα, πξνθχπηεη κείσζε εθπνκπήο θαπζαεξίσλ πνζφηεηαο 2 ηφλσλ γηα φιε ηε δηάξθεηα δσήο ηνπ απηνθηλήηνπ, ελψ ζηνλ ίδην ρξφλν ε αλακελφκελε

56 νηθνλνκία θαπζίκνπ είλαη 900 ιίηξα βελδίλεο (ειαθξφηεηα θαηαζθεπήο). Ζ δηάξθεηα δσήο ησλ θαηαζθεπψλ απφ αινπκίλην είλαη ζεκαληηθά κεγαιχηεξε εθείλσλ απφ ράιπβα, γηα ιφγνπο αληνρήο ζηε δηάβξσζε, ελψ ην θφζηνο ζπληήξεζήο ηνπο ραξαθηεξίδεηαη απφ ειάρηζην έσο θαη ακειεηέν. Ζ ηερλνινγία ησλ θξακάησλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επθνιία ππνβηβαζκνχ ηνπ πάρνπο κε ηελ έιαζε, δίλεη λέα δηάζηαζε ζε δπλαηφηεηα νηθνλνκίαο κεηάιινπ ζηηο θαηαζθεπέο (ζθιεξφηεξα θξάκαηα - ρακειφηεξν πάρνο). Ζ αλαθχθισζε ζαλ εθαξκνζκέλε βηνκεραληθή κέζνδνο παξαγσγήο αινπκηλίνπ, έρεη ηζηνξία δσήο ζηελ Δπξψπε απφ ην 1920 πεξίπνπ.ρν ζθξαπ πνπ πξνθχπηεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο ζηα εξγνζηάζηα παξαγσγήο, αλαθπθιψλεηαη ακέζσο δίλνληαο αληίζηνηρεο θξακαηηθά πνζφηεηεο πιαθψλ απφ ην ρπηήξην. Απφ ηελ άιιε, νη θάζε είδνπο θαηαζθεπέο θαη πξντφληα αινπκηλίνπ κπνξνχλ λα αλαθπθισζνχλ κεηά ην ηέινο ηεο δηάξθεηαο δσήο ηνπο. Απηφ βέβαηα πξνυπνζέηεη ηελ πεξηζπιινγή, ηνλ θξακαηηθφ δηαρσξηζκφ θαη ηελ αλαθχθισζή ηνπο. Δθηεηακέλα δίθηπα πεξηζπιινγήο, δηαρσξηζκνχ, πξνεπεμεξγαζίαο θαη εκπνξίαο, ιεηηνπξγνχλ ήδε ζε φιν ηνλ θφζκν. Πε Δπξσπατθή θιίκαθα, ην αινπκίλην πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία είλαη απφ εθείλα κε ηνλ πςειφηεξν βαζκφ αλαθχθισζεο. Ρν αινπκίλην απφ δνκηθέο εθαξκνγέο αθνινπζεί, ελψ ηξίην ζε βαζκφ αλαθχθισζεο είλαη ην αινπκίλην απφ ηα θνπηηά κπχξαο θαη αλαςπθηηθψλ. Έρνπλ αλαπηπρζεί δηαθνξεηηθέο ηερληθέο αλαθχθισζεο, πξνζαξκνζκέλεο ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αλαθπθιψζηκνπ αινπκηλίνπ, π.ρ. άιιε γηα άβαθν θαη ρνλδξνχ πάρνπο αινπκίλην, άιιε γηα θφηι αινπκηλίνπ, άιιε γηα βακκέλν αινπκίλην.ζ ΔΙΒΑΙ, έρεη επελδχζεη ζεκαληηθά ζηνλ ηνκέα αλαθχθισζε, κε λέαο ηερλνινγίαο κνλάδεο, ελψ παξάιιεια πξνσζεί ηελ πιήξε αλαθχθισζε ησλ ζηεξεψλ πξνηφλησλ ηνπ ρπηεξίνπ ζε άιιεο πθήο πιηθά. Απφ ηελ έλαξμε ηεο εθβηνκεράληζεο ηνπ αινπκηλίνπ ζηα 1950, ε αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ κέζα ζην εξγνζηάζην (primary recycling) απμήζεθε θαηά 5,7% εηεζίσο. Ρν 2006 ε ζπλνιηθή παγθφζκηα αλαθχθισζε αινπκηλίνπ ζην εξγνζηάζην (primary recycling) αλειίρζεθε ζε 33,6 εθαηνκκχξηα ηφλνπο. Ξέληε εθαηνκκχξηα ηφλνη ζα παξαρζνχλ ζηελ Δπξψπε, απφ ηνπο νπνίνπο ηα 2,8 εθαηνκκχξηα ζα παξαρζνχλ ζηελ Δπξαπατθή Έλσζε ησλ 25. Απηφ πξνθχπηεη ην 2005, απφ ηελ ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή αχμεζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο κε ηα 25 κέιε ηεο, φηαλ παξήρζεζαλ 3 εθαηνκκχξηα ηφλνη. Ρα ηειεπηαία 25 ρξφληα ε παξαγσγή ηεο Δ.Δ. ησλ 25 ζηελ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ ζην εξγνζηάζην (primary recycling) απμήζεθε θαηά κέζν φξν ζην 1,5% εηεζίσο, αλ θαη απηφ πξνβιεπφηαλ λα κεησζεί θαηά 7,8% ηελ ρξνληθή πεξίνδν

57 Η εθβηνκεράληζε ηνπ αινπκηλίνπ από ην 1950 κέρξη ην 2005, αλά πεξηνρή Ζ θαηάζηαζε ζηε Θίλα είλαη ιηγφηεξν δηαθνξεηηθή δεδνκέλνπ αλ θαη ραξαθηεξίδεηαη σο γξεγνξφηεξε απμαλφκελε παξαγσγή, ε νπνία θαηέρεη ην 27% ηεο παγθφζκηαο παξαγσγήο. Ζ Ακεξηθή απνηειεί ην 16% ηεο παγθφζκηαο παξαγσγήο, ε Δπξψπε ην 15%, ε Οσζία ην 11% θαη ε Απζηξαιία ην 6%. 1. ΠΡΟΠΑΘΔΙΔ ΜΔΙΧΗ ΣΗ ΚΑΣΑΝΑΛΙΚΟΜΔΝΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ ΣΧΝ ΓΙΑΦΟΡΧΝ ΜΔΧΝ ΤΚΔΤΑΙΑ Νη ζεκαληηθφηεξεο δηεξγαζίεο πνπ αθνινπζνχληαη ζην παξαγσγηθφ ζχζηεκα ηνπ αινπκηλίνπ είλαη: Δμφξπμε βσμίηε. Ξαξαγσγή αινπκίλαο. Ξαξαγσγή αινπκηλίνπ. Κεηαπνίεζε ηνπ αινπκηλίνπ. Ζ αλαθχθισζε ησλ απνξξηκκάησλ απφ ηε κεηαπνίεζε θαη ηελ θαηαλάισζε γίλεηαη ζε κνλάδεο δεπηεξνγελνχο παξαγσγήο πνπ απνηεινχλ ην 5ν ζηάδην ηνπ ζπζηήκαηνο. Ζ ελέξγεηα πνπ απαηηείηαη γηα ηελ παξαγσγή 1 ηφλνπ πξσηνγελνχο αινπκηλίνπ ζηελ ειεθηξνιπηηθή δηεξγαζία ηεο ηήμεο έρεη κεησζεί ζηαζεξά, ηα ηειεπηαία 35 ρξφληα, θαηά 30% πεξίπνπ.πηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν, ε πνζφηεηα ηνπ κεηάιινπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ θνπηηψλ, έρεη ειαηησζεί πεξίπνπ θαηά 50% (θπξίσο δηα κέζνπ ηεο ειάηησζεο ηνπ πάρνπο ηνπ ηνηρψκαηνο ηνπ πεξηέθηε). Γηα ηελ παξαγσγή 1 Kg πξσηνγελνχο αινπκηλίνπ κε ειεθηξφιπζε απαηηνχληαη πεξίπνπ 14 Kwh. Ρν 61% ηνπ ειεθηξηζκνχ απηνχ πξνέξρεηαη απφ πδξνειεθηξηθή ελέξγεηα.ζ πδξνειεθηξηθή ελέξγεηα, ζπγθξηλφκελε κε ηελ ελέξγεηα ησλ παξαδνζηαθψλ θαπζίκσλ, παξάγεη ειεθηξηζκφ κε ιηγφηεξεο απψιεηεο. Ζ απφδνζε θηάλεη ην 90%

58 2. ΑΝΑΚΣΗΗ ΤΛΙΚΧΝ-ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ Κε ηνλ φξν αλαθχθισζε (recycling) ελλννχκε ην δηαρσξηζκφ ησλ νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ ζε επηκέξνπο ζπζηαηηθά ή νκνηνγελείο θαηεγνξίεο ζπζηαηηθψλ θαη ηελ επαλαθνξά ηνπο ζην θπζηθφ θαη νηθνλνκηθφ θχθιν. Ζ δξαζηεξηφηεηα απηή ζηνρεχεη: α) ζηε θφξηηζε ηνπ πεξηβάιινληνο κε κηθξφηεξεο πνζφηεηεο απνξξηκκάησλ θαη β)ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ρξήζηκσλ πξψησλ πιψλ. Ζ αλαθχθισζε απνηειεί θαηά θάπνην ηξφπν κηα γελίθεπζε ηεο παιηάο γλσζηήο πξαθηηθήο επαλαρξεζηκνπνίεζεο (re-use) νξηζκέλσλ πιηθψλ. Πηνλ ηνκέα ηεο ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ είλαη ζπλεζηζκέλε θαη ζήκεξα ε επαλαρξεζηκνπνίεζε ησλ γπάιηλσλ θηαιψλ γηα αλαςπθηηθά, αιθννινχρα πνηά θαη γάια. Ζ επηινγή ηεο επαλαρξεζηκνπνίεζεο/αλαθχθισζεο πξνσζείηαη ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα. Ζ Θαηεπζπληήξηα Νδεγία 85/339 ηεο ΔΝΘ 32 ελζαξξχλεη ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζε πιηθψλ ζπζθεπαζίαο θαη ην ζρεδηαζκφ λέσλ εχθνια αλαθπθινχκελσλ. Αλάινγα ζπκβαίλνπλ θαη ζηηο ΖΞΑ θαη ηελ Ηαπσλία. Ζ αλαθχθισζε ησλ πιηθψλ δηαθξίλεηαη, αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε: 2.1. Αλαθύθισζε κέζα ζην εξγνζηάζην (primary recycling) Απφ ηηο δηεξγαζίεο κεηαπνίεζεο πξνθχπηνπλ απνξξίκκαηα παξαγσγήο (ζθάξηα, πξντφληα, απνθφκκαηα) εθ ησλ νπνίσλ έλα κέξνο αλαθπθιψλεηαη εζσηεξηθά ζηε κεηαπνηεηηθή κνλάδα (ηα κεηαιιηθά απνξξίκκαηα παξαγσγήο αλαθέξνληαη θαη ζαλ home scrap) θαη ην ππφινηπν ηξνθνδνηεί ηηο κνλάδεο δεπηεξνγελνχο παξαγσγήο (ζπγθεληξψλεηαη ζε νκνεηδείο παξαγσγηθέο κνλάδεο θαη αλαθπθιψλεηαη-new scrap) Αλαθύθισζε κεηά ηε ρξήζε (secondary recycling) Πηελ πεξίπησζε απηή, πνπ είλαη θαη ε πην ζεκαληηθή απφ ηελ άπνςε ηεο δηαρεηξηδφκελεο πνζφηεηαο, ηα απνξξίκκαηα πξνέξρνληαη απφ ηελ θαηαλάισζε (old scrap) θαη ηα πξνβιήκαηα είλαη πεξηζζφηεξα. Ζ αλαθχθισζε ησλ απνξξηκκάησλ απφ ηελ θαηαλάισζε εθαξκφδεηαη δηεζλψο ζε φιν θαη επξχηεξε θιίκαθα ζπκβάιινληαο ζεκαληηθά ηφζν ζηε κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ απνξξηκκάησλ,πνπ φπσο αλαθέξζεθε απνηειεί ζήκεξα έλα ζπλερψο νμπκέλσλ πξφβιεκα, φζν θαη ζηελ εμνηθνλφκεζε πξψησλ πιψλ θαη ελέξγεηαο. Δμ άιινπ φιεο απηέο νη επηπηψζεηο ζπλεπάγνληαη έκκεζα θαη ζεκαληηθή κείσζε ηεο ξχπαλζεο ηνπ πεξηβάιινληνο. Δηδηθφηεξα γηα ηελ αλαθχθισζε ησλ πιηθψλ ζπζθεπαζίαο έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα νξγαλσηηθά ζρήκαηα, κε απνηέιεζκα πνιιέο ρψξεο λα έρνπλ επηηεπρζεί πνιχ πςεινί δείθηεο αλάθηεζεο. Η επηηπρήο αλάθηεζε ρξήζηκσλ πιηθώλ εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκό από δηάθνξνπο παξάγνληεο, όπσο: Ρα πνζνηηθά θαη πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ απνξξηκκάησλ (δπλαηφηεηα αλαθχθισζεο θαη επεμεξγαζίαο). Ζ εμαζθάιηζε αγνξάο γηα ηα πξντφληα απηά

59 Ζ εμάξηηζε ηνπ ηφπνπ απφ ρξήζηκα πιηθά θαη ελέξγεηα. Θφζηνο. Σξεζηκνπνηψληαο ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία έξεπλαο, πνπ έγηλε ζηηο αξρέο ηνπ 2006, γηα ηηο αξρηθέο ηζνξξνπίεο ρξήζεο ηνπ αινπκηλίνπ αλά πεξηνρή ζηνλ θφζκν, ζχκθσλα κε ηελ European Aluminum Association (EAA), ε Αζία θαη ε Δπξψπε έρνπλ έλα απμαλφκελν αξρηθφ έιιεηκκα ζηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ αλά 3 εθαηνκκχξηα ηφλνπο ε θάζε κηα. Ζ εζσηεξηθή παξαγσγή ηεο Ακεξηθήο πξνβιέπεηαη λα απμεζεί απφηνκα ζηα 1,7 εθαηνκκχξηα ηφλνπο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ησλ ΖΞΑ θαη ηνπ Θαλαδά. Ζ Οσζία πξνβιεπφηαλ λα είλαη ν κεγαιχηεξνο θαζαξφο-εμαγσγέαο θαη ηέζεθε ν ζηφρνο ψζηε λα εμαγάγεη 2,7 εθαηνκκχξηα ηφλνπο γηα ην 2006 θαη 2,9 εθαηνκκχξηα ηφλνπο γηα ην Αξρηθέο ηζνξξνπίεο ρξήζεο ηεο παξαγσγήο αινπκηλίνπ αλά πεξηνρή Νη γεσγξαθηθνί νξηζκνί, πεξηνρέο δηαδξακαηίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηνπο ππνινγηζκνχο ησλ θαζαξψλ-εγρψξησλ εηζαγσγψλ. Γηα ην 2006 ε Δπξψπε ππνινγίδεηαη λα είλαη ν θαζαξφο εγρψξηνο εηζαγσγέαο ηεο αξρηθήο παξαγσγήο αινπκηλίνπ κε 2,8 3 εθαηνκκχξηα ηφλνπο. Ζ Δπξψπε ησλ 25 θαη ε European Free Trade Association (EFTA) καδί πξνβιέπνληαη λα εηζαγάγνπλ 3 εθαηνκκχξηα ηφλνπο ζηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν, θαη αλ ζπκπεξηιεθζεί ζε απηφ θαη ε Αλαηνιηθή Δπξψπε, ηφηε αθφκε 2,8 εθαηνκκχξηα ηφλνη ζα ζπκπεξηιεθζνχλ ζηηο θαζαξέο εηζαγσγέο θαη πξνβιέπεηαη ζπλνιηθά λα θζάζνπλ ζηνπο 4,3 εθαηνκκχξηα ηφλνπο γηα ην 2006, αλ θαη ην 2005 ε ζπλνιηθή εηζαγσγή αλήιζε ζηα 3,9 εθαηνκκχξηα ηφλνπο, ζηνρεχνληαο ζε κηα αχμεζε πεξηζζφηεξε απφ ην 10% ηεο εηήζηαο

60 3. ΤΣΗΜΑΣΑ ΑΝΑΚΣΗΗ Σα ζπζηήκαηα αλάθηεζεο αλαθπθισκέλσλ πιηθώλ από ηα ζηεξεά απνξξίκκαηα κπνξνύλ λα δηαθξηζνύλ ζε δύν ηύπνπο: Α) Πε απηά πνπ η αλακεκηγκέλα ζηεξεά απνξξίκκαηα δηαρσξίδνληαη κεραληθά ζε έλαλ αξηζκφ απφ ρξήζηκεο ζπληζηψζεο θαη Β) Πηα ζπζηήκαηα εθείλα ζηα νπνία ηα απνξξίκκαηα δηαρσξίδνληαη αξρηθά ζηελ πεγή θαηά ηχπν θαη, θαηφπηλ, δηαρσξίδνληαη μερσξηζηά γηα επαλαρξεζηκνπνίεζε ή πεξαηηέξσ επεμεξγαζία (Γηαινγή ζηελ Ξεγή). Νη δηεξγαζίεο πνπ πεξηιακβάλεη κηα κνλάδα κεραληθνχ δηαρσξηζκνχ, δηαθξίλνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο: πνβηβαζκφο ηνπ κεγέζνπο. Γηαρσξηζκφο θαη ηαμηλφκεζε. Ν ππνβηβαζκφο ηνπ κεγέζνπο κε ηε ρξήζε δηαθφξσλ ηχπσλ κχισλ ζε φιε ηε κάδα ησλ απνξξηκκάησλ ή θαη ζε επηκέξνπο ζπζηαηηθά. Ν δηαρσξηζκφο βαζίδεηαη ζηηο δηαθνξέο κεγέζνπο (θνζθίληζκα), αιιά θαη ζηηο θπζηθνρεκηθέο ηδηφηεηεο πνπ ππάξρνπλ αλάκεζα ζηα ζπζηαηηθά νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ, δειαδή καγλεηηθψλ ηδηνηήησλ (αλάθηεζε ζηδεξνχρσλ κεηάιισλ) θαη ηνπ εηδηθνχ βάξνπο γηα ηελ ηαμηλφκεζε ζε βαξηά θαη ειαθξά θιάζκαηα. Νη παξαπάλσ δηεξγαζίεο ππνβάιινληαη ζε επηινγή θαη ηεξάξρεζε ζχκθσλα κε ηε ζχζηαζε ησλ απνξξηκκάησλ, αιιά θαη ηηο δπλαηφηεηεο απνξξφθεζεο ησλ αλαθηνχκελσλ πξντφλησλ απφ ηελ αγνξά. Γηεζλψο ππάξρεη κηα ηεξάζηηα πνηθηιία κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ θαη δηαηάμεηο επεμεξγαζίαο. Ζ Γηαινγή ζηελ Ξεγή (ΓζΞ) είλαη εθείλν ην ζχζηεκα αλάθηεζεο θαηά ην νπνίν νξηζκέλα πιηθά δηαρσξίδνληαη ζηελ πεγή παξαγσγή ηνπο. Πε αληίζεζε κε ηε κεραληθή αλαθχθισζε, ε ΓζΞ δελ απαηηεί εγθαηαζηάζεηο πςειήο ηερλνινγίαο. Γηα ηε ιεηηνπξγία ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο απαηηείηαη ε ζπλεξγαζία ησλ λνηθνθπξηψλ θαη ελφο νξγαληζκνχ γηα ηε δηαινγή, απνζήθεπζε θαη κεηαθνξά ησλ δηαρσξηζκέλσλ πιηθψλ ζηνπο εκπφξνπο. Ξαξάιιεια βαζίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηε ζπκκεηνρή ησλ δεκνηψλ θαη πξνυπνζέηεη ηελ άςνγε νξγάλσζε ηνπ ζπζηήκαηνο αλάθηεζεο. Θεσξεηηθά ινηπφλ δελ ππάξρεη ηίπνηα πνπ λα εκπνδίδεη ηε ζπληνληζκέλε ιεηηνπξγία ελφο πξνγξάκκαηνο ΓζΞ. πάξρνπλ φκσο δηάθνξνη παξάκεηξνη πνπ επεξεάδνπλ απηήλ ηε Θεσξεηηθή δπλαηφηεηα. Δπεηδή ην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ΓζΞ είλαη ε αλάθηεζε ησλ πιηθψλ πξηλ απηά λα αλακεηρζνχλ κε ηα απνξξίκκαηα, ππάξρνπλ ζεσξεηηθά πνιιέο κε ηηο νπνίεο κπνξεί λα πινπνηείηαη απηή ε δηαδηθαζία. Γχν βαζηθέο κεζνδνινγίεο είλαη ηα κφληκα θαη ηα εζεινληηθά πξνγξάκκαηα αλαθχθισζεο. Ρα κφληκαπξνγξάκκαηα εθαξκφδνληαη ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο π.ρ. Γήκνπο γηα νξηζκέλα πιηθά ζε κφληκε βάζε. Απηά απαηηνχλ κφληκν πξνζσπηθφ, κεραλνινγηθφ εμνπιηζκφ γηα ηελ απνζήθεπζε ησλ αλαθηψκελσλ πιηθψλ, ηε κεηαθνξά θαη κεηαπψιεζή ηνπο θαη ηέινο έλα κεραληζκφ ζπλερνχο ελεκέξσζεο ησλ θαηνίθσλ ζηελ πεξηνρή ησλ νπνίσλ εθαξκφδεηαη έλα ηέηνην πξφγξακκα. Πε αληίζεζε κε απηά, κπνξεί λα εθαξκνζηεί έλα εζεινληηθφ πξφγξακκα πνπ έρεη επνρηαθή δηάξθεηα, αθνξά θάπνην ζπζηαηηθφ ησλ απνξξηκκάησλ πνπ είλαη ζε άλνδν ηελ

61 πεξίνδν απηή θαη ηελ νξγάλσζή ηνπ αλαιακβάλεη ζπλήζσο θάπνηα νκάδα αλζξψπσλ π.ρ. πξφζθνπνη, ζρνιεία, θηιαλζξσπηθέο νξγαλψζεηο. Ξιενλέθηεκα ησλ εζεινληηθψλ πξνγξακκάησλ είλαη ε κεγάιε ζπκκεηνρή ηνπ θφζκνπ θαη ην ρακειφ θφζηνο ιεηηνπξγίαο. Αληίζεηα δελ απνηεινχλ απνδεθηή ιχζε ζηε ζηαζεξή κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ απνξξηκκάησλ ζηνηρείν πνπ εμαζθαιίδεηαη απφ ηα κφληκα πξνγξάκκαηα, ηα νπνία φκσο έρνπλ κεγαιχηεξν θφζηνο ιφγσ ηεο αλάγθεο χπαξμεο κφληκνπ ζρήκαηνο γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπο. Δλδηαθέξνλ έρεη ε πεξηνδηθή ζπλχπαξμε ησλ δχν ζπζηεκάησλ, πνπ ζπλδπάδεη ηα πιενλεθηήκαηα ηνπ ελφο θαη κε απηά ηνπ άιινπ θάλνληαο ηε ΓζΞ πην απνηειεζκαηηθή. Ρα ζεκαληηθφηεξα κνληέια ΓζΞ ηα νπνία πξέπεη λα είλαη θαηαιιειφηεξα ζε θάζε πεξίπησζε είλαη: α. Ρα θέληξα ζπιινγήο. β. Ζ ζπιινγή ζε θάδνπο. γ. Ζ ζπιινγή πφξηα-πφξηα. α. Ρα θέληξα ζπιινγήο είλαη εγθαηαζηάζεηο ππνδνρήο αλαθπθισκέλσλ πιηθψλ, ζηηο νπνίεο ν δεκφηεο κεηαθέξεη ηα πιηθά απηά έλαληη θάπνηαο αληακνηβήο πνπ απνηειεί θίλεηξν γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπ. Απφ εθεί ηα πιηθά πθίζηαληαη θάπνηα επεμεξγαζία θαη κεηαθέξνληαη ζηηο αληίζηνηρεο βηνκεραλίεο γηα παξαγσγή λέσλ πξντφλησλ. Παλ αληηζηάζκηζκα ηνπ κεδεληθνχ θφζηνπο ζπιινγήο ππάξρεη ην θφζηνο επέλδπζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο εγθαηάζηαζεο θαη ην κεηνλέθηεκα ηεο απφζηαζεο κεηαθνξάο ησλ πιηθψλ. β. Ζ ζπιινγή ζε θάδνπο είλαη ην πην ζπλεζηζκέλν κνληέιν ΓζΞ ζχκθσλα κε ην νπνίν ηα αλαθπθισκέλα πιηθά ηνπνζεηνχληαη απφ ηνλ ίδην ηνλ θάηνηθν ζε θάδνπο δηαθνξεηηθνχο γηα θάζε πιηθφ ή ζε θνηλφ θάδν (GREEN BIN). Κε ηελ απνθνκηδή ηνπο ηα πιηθά κεηαθέξνληαη ζηηο βηνκεραλίεο γηα παξαπέξα επεμεξγαζία. Ζ απνζήθεπζε ζε θνηλφ θάδν έρεη ην πιενλέθηεκα ηεο ζπιινγήο πεξηζζφηεξσλ - πιηθψλ πνπ εμαλεκίδεηαη φκσο απφ ην πξφζζεην θφζηνο επαλαδηαινγήο ησλ πιηθψλ απηψλ γηα ηε κεηαπψιεζήηνπο. γ. Ζ ζπιινγή πφξηα-πφξηα εθαξκφδεηαη θπξίσο γηα ην ραξηί θαη κπνξεί λα ζπλδπαζζεί κε ηελ απνθνκηδή ησλ απνξξηκκάησλ αλ ρξεζηκνπνηεζεί εηδηθφ trailer δεκέλν κε ην απνξξηκκαηνθφξo. ςειφ πνζνζηφ ζπκκεηνρήο κπνξεί λα απμήζεη ην θφζηνο ιφγσ ηεο παξάηαζεο ηνπ ρξφλνπ ζπιινγήο ή ηεο αλάγθεο ελδηάκεζεο κεηαθνξάο ησλ πιηθψλ γηα πψιεζε. Έλα άιιν ραξαθηεξηζηηθφ απηήο ηεο κνξθήο είλαη ην ρακειφ θφζηνο δελ απαηηνχληαη θάδνη αιιά θαη ε κηθξή ζπκκεηνρή ιφγσ ηεο αλάγθεο πνιχ θαιήο πξνδηαινγήο. Νη δηάθνξνη παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ ζηελ θνηλσληθή βησζηκφηεηα ελφο πξνγξάκκαηνο

62 ΓζΞ πξέπεη λα δηεξεπλεζνχλ (ραξαθηεξηζηηθά ησλ νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ, αγνξά πξντφλησλ, ππθλφηεηα ζπιινγήο, ζπρλφηεηα ζπιινγήο, ηνπνζέηεζε ησλ θάδσλ, πνζνζηφ ζπκκεηνρήο, πιεξνθφξεζε θαη θίλεηξα) θαη λα ιεθζνχλ ζνβαξά ππ φςε ζην ζρεδηαζκφ ηνπ νξγαλσηηθνχ ζπζηήκαηνο γηα ηελ επηηπρή ιεηηνπξγία ηεο αλαθχθισζεο. Γηα ηελ νινθιεξσκέλε αμηνιφγεζε ηεο ΓζΞ πξέπεη νη δξαζηεξηφηεηέο ηεο καδί κε απηέο ηεο ελαπφζεζεο, αιιά θαη ζπλνιηθά ηεο δηαρείξηζεο λα εμεηάδνληαη καδί. Ξξέπεη δειαδή ζηελ εμέηαζε ηεο πνξείαο ηνπ πξνγξάκκαηνο λα ζπλεθηηκψληαη ην επίπεδν ησλ ηηκψλ αγνξάο ησλ αλαθηψκελσλ πιηθψλ, αιιά θαη ην δηαξθψο απμαλφκελν θφζηνο ηαθήο ησλ απνξξηκκάησλ ζηηο ρσκαηεξέο. Ρν ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηεο ΓζΞ, πνπ είλαη ε εμνηθνλφκεζε πιηθψλ απφ ηα απνξξίκκαηα, πξνζδίδεη ζηελ νηθνλνκηθή ζπληζηψζα ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ. Ρν ζηνηρείν απηφ απαηηεί ηδηαίηεξε δηεξεχλεζε επεηδή πξαθηηθά θαλέλα ζχζηεκα κεραληθήο αλαθχθισζεο δελ κπνξεί λα είλαη επηθεξδέο (πνπ απνηειεί έθθξαζε ηνπ ελεξγεηαθνχ ηζνδπγίνπ ηεο φιεο δηαδηθαζίαο). Ζ πνιηηηθή ηεο θάζε θπβέξλεζεο ζηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ (πνιηηηθή κείσζήο ηνπο θαη αλάθηεζε πεγψλ) κπνξνχλ λα επηδξάζνπλ ζηελ νηθνλνκηθή βησζηκφηεηα ησλ πξνγξακκάησλ δηαινγήο ζηελ πεγή. Πηελ θαηεχζπλζε απηή, πξνσζνχληαη λνκνζεηήκαηα γηα ηελ ελζάξξπλζε θαη ππνβνήζεζε ηεο επηιεθηηθήο ζπιινγήο. Ρα λνκνζεηήκαηα απηά πεξηιακβάλνπλ κέηξα γηα ηνλ ππνρξεσηηθφ δηαρσξηζκφ ησλ πιηθψλ ησλ απνξξηκκάησλ ζηα λνηθνθπξηά, πξνβιέπνπλ επηβαξχλζεηο (πξντφλησλ- ρξήζηε-επηζηξνθήο), ελζαξξχλνπλ ηελ θαζηέξσζε αγνξψλ γηα δεπηεξνγελή πιηθά, ππνρξεψλνπλ ππεξεζίεο λα εθαξκφδνπλ ηελ αλαθχθισζε θαη λα ρξεζηκνπνηνχλ επίζεο αλαθπθισκέλν ραξηίθιπ. Θαζφζνλ αθνξά ηελ Διιάδα, ζηηο αξρέο ηνπ 1986 εθαξκφζηεθε απφ ηνλ Δληαίν Πχλδεζκν Γήκσλ θαη Θνηλνηήησλ Λ. Αηηηθήο έλα πεηξακαηηθφ πξφγξακκα ΓζΞ ζε νξηζκέλα ζεκεία δέθα Γήκσλ ηεο Αηηηθήο. Ρν κνληέιν ζπιινγήο ήηαλ απηφ ηεο ηαπηφρξνλεο ζπιινγήο ραξηηνχ, γπαιηνχ θαη κεηάιισλ ζε δηαθνξεηηθνχο θάδνπο. Ρα απνηειέζκαηα ηνπ πξνγξάκκαηνο επηβεβαίσζαλ πιήξσο ηα φζα αλαθέξζεθαλ πξνεγνπκέλσο. Έηζη: Ρα αλαθηψκελα πιηθά ήηαλ πςειήο θαζαξφηεηαο. Ζ ζπκκεηνρή ησλ δεκνηψλ ήηαλ αλάινγε ηεο ελεκέξσζεο πνπ είραλ. Ζ ζπκκεηνρή ήηαλ κεγαιχηεξε ζηηο πεξηνρέο κε πςειφ βηνηηθφ επίπεδν. Ρν πνζνζηφ αλάθηεζεο ηνπ γπαιηνχ ήηαλ κεγαιχηεξν. Ρα πνζνζηά αλάθηεζεο ηνπ θάζε πιηθνχ ήηαλ: 1. Γπαιί: 15% (έθηαζε ηνπηθά θαη ην 20%). 2. Σαξηί: 4%. 3. Κέηαιια: 2,5%. Πχλνιν 4,7% ή 4Θg αλά θάηνηθν ην ρξφλν, φπνπ απφ ηε ζπλνιηθή πνζφηεηα ησλ πιηθψλ ην 61% ήηαλ ραξηί ην 31,5% γπαιί,ην 2% ζηδ. κέηαιια θαη ην 0,1% αινπκίλην. Υο πξνο ην νηθνλνκηθφ κέξνο ηεο αλάιπζεο, ηα έκκεζα έζνδα ήηαλ θαηά 45% κεγαιχηεξα απφ ηα άκεζα. Ζ ζπλνιηθή δε νηθνλνκηθή δηαρείξηζε έδεημε ελζαξξπληηθά απνηειέζκαηα-ππεξθάιπςε ησλ εμφδσλ θαηά 15%, ζπλππνινγίδνληαο ηα ηξέρνληα έμνδα ζπιινγήο κεηαθνξάο θαη δηάζεζεο ησλ νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ. Ξξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ην παξαπάλσ πξφγξακκα μεθίλεζε κε κεγάιεο θηινδνμίεο, αιιά ρσξίο επαξθή νηθνλνκνηερληθή κειέηε θαη κε ιίγα ρξήκαηα κε απνηέιεζκα,ηέζζεξα ρξφληα κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ, λα ραξαθηεξίδεηαη σο απνηπρία

63 Πήκεξα πάιη ν εληαίνο ζχλδεζκνο Γήκσλ θαη Θνηλνηήησλ, μεθηλά ζε ζηαζεξή πηα βάζε έλα νινθιεξσκέλν πξφγξακκα αλαθχθισζεο ραξηηνχ, αινπκηλίνπ θαη γπαιηνχ ζε πέληε Γήκνπο ηεο Αηηηθήο, ελψ παξάιιεια αξρίδεη εθζηξαηεία αλαθχθισζεο ραξηηνχ ζηα ζρνιεία θαη ηα ζηξαηφπεδα. Θη απηφ γηαηί κηα δνθηκή πνπ έγηλε ζηα εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα ηεο πξσηεχνπζαο, πξηλ κεξηθά ρξφληα, απέδεημε φηη απφ ζρνιεία κε 550 καζεηέο κπνξνχλ λ αλαθπθισζνχλ Kg ραξηηνχ ηελ εβδνκάδα! Απηή ηε θνξά πέληε Γήκνη, ην Ξαιαηφ Τπρηθφ, ε Αγ. Ξαξαζθεπή, ην Διιεληθφ, ε Γιπθάδα θαη ε Βνχια, εμνπιίδνληαη κε ηνπο ηεξάζηηνπο ραξαθηεξηζηηθνχο ρξσκαηηζηνχο θάδνπο πνπ γξάθνπλ απ έμσ γηα πνίν πιηθφ πξννξίδεηαη ν θαζέλαο, δειαδή γηα γπαιί, γηα αινπκίλην ή γηα ραξηί. Νη θάδνη πνπ έρνπλ ηνπνζεηεζεί ππνδέρνληαη αινπκηλέληα θνπηηά, μεραζκέλεο εθεκεξίδεο ή πεξηνδηθά θαη γπάιηλεο θηάιεο θαη πνηήξηα. Απηά ζηε ζπλέρεηα, κηα θνξά ηελ εβδνκάδα, ζπιιέγνληαη απφ εξγαδφκελνπο ζην Πχλδεζκν θαη κε ηα εκηθνξηεγάθηα, πνπ δηαζέηεη, πεγαίλνπλ θαη επζείαλ ζηηο βηνκεραλίεο κε ηηο νπνίεο έρεη γίλεη ζχκβαζε. Ζ Διιεληθή Δηαηξεία Αινπκηλίνπ ζε ζπλεξγαζία κε ην Γήκν Λ. Τπρηθνχ έρνπλ μεθηλήζεη απφ ηνλ Απξίιην ηνπ 1989 κηα πξνζπάζεηα αλαθχθισζεο ηνπ αινπκηλίνπ. Κέζα ζε 7 κήλεο εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο έρνπλ ζπγθεληξσζεί θνπηηά θαη έρνπλ εηζπξαρζεί δξρ.( euro) 4. ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ ΤΛΙΚΧΝ ΤΚΔΤΑΙΑ ΚΑΙ ΔΞΟΙΚΟΝΟΜΗΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ Ζ εμνηθνλφκεζε Δλέξγεηαο πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ αλαθχθισζε ησλ πιηθψλ ζπζθεπαζίαο εμαξηάηαη απφ ην χςνο ηεο αλαθηψκελεο πνζφηεηαο θαη απφ ηε δηαθνξά δε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζήο κεηαμχ ηεο πξσηνγελνχο παξαγσγήο πξψησλ ε ελδηακέζσλ πιψλ πνπ ππνθαζίζηαληαη απφ ην αλαθηψκελν πιηθφ θαη ηεο δηαδηθαζίαο αλαθχθισζεο. Κε ηελ αλαθχθισζε ησλ θνπηηψλ αινπκηλίνπ εμνηθνλνκείηαη ελέξγεηα ηεο ηάμεσο ηνπ 95%. Ζ εμνηθνλφκεζε πξψησλ πιψλ γηα θάζε ηφλν δεπηεξνγελνχο αινπκηλίνπ, πνπ ππνθαζηζηά ην πξσηνγελέο αινπκίλην, είλαη ηέζζεξηο ή /πεξηζζφηεξνη ηφλνη βσμίηε, 500 Θg ζφδαο, 100 Kg αζβεζηφιηζνπ, 700 Kg θάξβνπλνπεηξειαίνπ, 25 Kg θξπνιίηε θαη 35 Kg θζνξηνχρνπ αινπκηλίνπ. 5. ΔΠΔΞΔΡΓΑΙΑ ΥΡΗΙΜΟΠΟΙΗΜΔΝΧΝ ΚΟΤΣΙΧΝ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ Ρα θνπηηά ηνπ αινπκηλίνπ αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ ζπζθεπαζηψλ κηαο ρξήζεο. Θαηά ζπλέπεηα ν θαηαλαισηήο ηα πεηάεη κεηά ηε ρξήζε. Πχκθσλα κε έξεπλα ηεο European Aluminum Association (EAA) πνπ έγηλε ην 2006,νη θάηνηθνη ηεο Δπξψπεο ρξεζηκνπνίεζαλ θαηά κέζν φξν 35 θνπηηά-ηελεθεδάθηα αινπκηλίνπ ην Κφιηο ην 52% ησλ δνρείσλ απηψλ ζπιιέρζεθαλ γηα αλαθχθισζε. Ξην θάησ επηζπλάπησ ηνλ πίλαθα ζηαηηζηηθήο πνπ έγηλε γηα ηνπο θαηνίθνπο ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο γηα ηελ αλαθχθισζε ησλ δνρείσλ αινπκηλίνπ απφ ην 1991 κέρξη θαη ην

64 Αλαθύθισζε ρξεζηκνπνηνύκελσλ θνπηηώλ αινπκηλίνπ ζηελ Δπξώπε Ρν αινπκίλην αληέρεη ζηε θπζηθή δηάβξσζε πνιχ ιηγφηεξν βέβαηα απφ ην πιαζηηθφ, αιιά πνιχ πεξηζζφηεξν απφ ην ιεπθνζίδεξν. Ρν απνηέιεζκα είλαη ε ζνβαξή επηβάξπλζε ηνπ φγθνπ ησλ δχζθνια αθνκνηνπκέλσλ απνξξηκκάησλ. Έηζη ηα θνπηηά αινπκηλίνπ, καδί κε ηηο άιιεο κε επηζηξεθφκελεο ζπζθεπαζίεο, απνηεινχλ ζηφρν επίζεζεο ησλ νηθνιφγσλ. Γηα λα θάλνπλ θνπηάθηα αινπκηλίνπ, ή νπνηνδήπνηε άιιν πξντφλ αινπκηλίνπ, κε ην λα ζθάςνπλ ην κεηάιιεπκα αινπκηλίνπ απφ ην έδαθνο, λα θαζαξηζηεί, θαη λα δηακνξθσζεί παίξλεη 20 θνξέο πεξηζζφηεξε ελέξγεηα δεκηνπξγψληαο ην ίδην πξντφλ απφ ηα παιαηά δνρεία θαη ηα απνξξίκκαηα αινπκηλίνπ. Απηφ ζεκαίλεη φηη δεκηνπξγψληαο ην πξντψλ ρξεζηκνπνηνχκε ιηγφηεξε ελέξγεηα, κε ζπλέπεηα ιηγφηεξε ξχπαλζε απφ ηνπο ζηαζκνχο παξαγσγήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο. Αθεηέξνπ, ην αινπκίλην πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα λα δεκηνπξγεζεί ην λέν πξντφλ δελ ζα θαηαιήμεη ζε κηα ρσκαηεξή, θαη απηφ ζα βνεζήζεη ζην πξφβιεκα ηεο ηνπνζέηεζεο ησλ ζθνππηδηψλ καο. Αθνχ ην δνρείν ζπιιερζεί απφ έλα ζεκείν ζπιινγήο, ζπληξίβεηαη, θαη ιακβάλεηαη ζε εγθαηαζηάζεηο αλαθχθισζεο. Νη εγθαηαζηάζεηο αλαθχθισζεο κπνξνχλ λα δηαηξεζνχλ ζε απηά ηα ζηάδηα: 1) Ρν ρξεζηκνπνηεκέλν αινπκίλην, πνπ είλαη βξψκηθν θαη θαιπκκέλν ζην ρξψκαθαη άιια επηζηξψκαηα, ηνπνζεηείηαη ζε κηα δψλε κεηαθνξέσλ θαη ηεκαρίδεηαη ζε κηθξά θνκκάηηα. Θαηά κήθνο ηεο ίδηαο δψλεο κεηαθνξέσλ, ην αινπκίλην πεξλά κέζσ κεξηθψλ κεγάισλ καγλεηψλ. Απηφ αθαηξεί νπνηνδήπνηε ράιπβα θαη κεξηθά άιια κέηαιια πνπ είλαη κε ην αινπκίλην. Απηφ πξέπεη λα γίλεη επεηδή άιια κέηαιια πξέπεη λα αλαθπθισζνχλ κε δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο. 2) Ρν αινπκίλην θνξηψλεηαη έπεηηα ζε έλαλ θνχξλν πνπ είλαη ζρεδηαζκέλνο λα αθαηξέζεη φιν ην ρξψκα θαη ηελ βξψκα απφ απηφ. Ν θνχξλνο ζεξκαίλεηαη έσο φηνπ ην ρξψκα θαη ηα επηζηξψκαηα απνκαθξπλζνχλ απφ ην αινπκίλην, θαη απνξξνθηνχληαη απφ ην θνχξλν απφ ηζρπξνχο αλεκηζηήξεο

65 3) Ρα ηεκάρηα ηνπ αινπκηλίνπ ηίζεληαη έπεηηα ζε έλαλ θνχξλν, πνπ ιεηψλεη ην αινπκίλην εληειψο, θαη ην αλακηγλχεη γηα λα ζηγνπξεπηεί φηη είλαη ηεο ζσζηήο πνηφηεηαο γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί πάιη. 4) Κεηά ην ιηψζηκν, ην αινπκίλην ρχλεηαη ζε κεγάιεο θφξκεο, θαη είλαη έηνηκν λα πσιεζεί ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην αινπκίλην. Ξξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ην πξψην ζηνηρείν είλαη κηα πξναηξεηηθή κέζνδνο ζηε δηαδηθαζία αλαθχθισζεο, ελψ ηα δεχηεξα θαη ηξίηα ζηάδηα κπνξνχλ λα ππνβιεζνχλ ζε επεμεξγαζία ζην θνχξλν. Ξξνθεηκέλνπ λα γίλεη θαηαλνεηή ε δηαδηθαζία αλαθχθισζεο αινπκηλίνπ, πξέπεη λα εξεπλήζνπκε ηα αθφινπζα ζηνηρεία: 1) Ζ δηαδηθαζία αλαθχθισζεο 2) Ρερλνινγία πεξηζηξνθηθψλ θνχξλσλ 3) Σεκεία δηαδηθαζίαο 4) Βειηηζηνπνίεζε δηαδηθαζίαο 1) Γηαδηθαζία αλαθύθισζεο Ν ξφινο ηεο αλαθχθισζεο ζηε βηνκεραλία αινπκηλίνπ δελ κπνξεί λα ηνληζηεί. Ζ αλαθχθισζε είλαη έλα θξίζηκν ζπζηαηηθφ ηεο βηνκεραλίαο, θαη απφ ηε ζπκβνιή ηεο ζην πεξηβάιινλ θαη ιφγσ ηνπ επλντθνχ νηθνλνκηθνχ αληίθηππνπ ζηελ παξαγσγή. Απηφ ην δηπιφ φθεινο είλαη πηζαλψο ν ιφγνο πνπ ηα δνρεία πνηψλ αινπκηλίνπ απνηεινχλ ηψξα ηε ζπλνιηθή αγνξά δνρείσλ πνηψλ ζηηο ΖΞΑ. Ζ απαίηεζε γηα ηα ρξεζηκνπνηεκέλα δνρεία είλαη ηζρπξή θαη νπζηαζηηθά εγγπεκέλε. Θαηά εμέηαζε ησλ δεηεκάησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, είλαη ζεκαληηθφλα ζπκεζνχκε φηη ην θνπηί αινπκηλίνπ είλαη ζηεξεά αμία, θαη φρη ζηεξεφ απφβιεην. Θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ 25 εηψλ, νη βηνκεραλίεο αινπκηλίνπ έρνπλ αλαπηχμεη έλα ζχζηεκα αλαθχθισζεο πνπ σθειεί ην πεξηβάιινλ θαζψο επίζεο θαη ηε βηνκεραλία. Απηά ηα νθέιε πεξηιακβάλνπλ ηελ νηθνλνκία ελέξγεηαο θαη ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαζψο επίζεο θαη ηελ νηθνλνκία ρψξνπ απνξξηκκάησλ.ρν ζχζηεκα αλαθχθισζεο ρξεζηκεχεη σο έλα ππέξγεην νξπρείν, έλα θξίζηκν ζπζηαηηθφ ηνπ αλεθνδηαζκνχ κεηάιισλ ηεο βηνκεραλίαο. Ζ ηήμε, ε επεμεξγαζία θαη ε θαηαζθεπή ηνπ αινπκηλίνπ παξάγνπλ ηε ζθσξεία θαη ην απφξξηκκα. Ρν αινπκίλην πνπ αλαθηάηαη απφ ην απφξξηκκα θαη ηε ζθσξεία απαηηεί κφλν 5% ηεο ελέξγεηαο πνπ απαηηείηαη γηα λα θάλεη ην παξζέλν αινπκίλην απφ ην βσμίηε. Θαηά ζπλέπεηα, είλαη πιενλέθηεκά γηα καο λα αλαθηνχκε ην αινπκίλην κέζσ επεμεξγαζίαο ηεο ζθσξείαο θαη ηνπ απνξξίκκαηνο. Πηηο παξφλ IMCO εγθαηαζηάζεηο, ην θπξίσο πιηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζα είλαη ζθσξεία θαη απφξξηκκα αινπκηλίνπ δηαζέζηκεο απφ ηελ Alcoa θαη απφ ηε δεπηεξνβάζκηα αγνξά κεηάιισλ

66 Κύθινο δσήο αινπκηλίνπ 2) Σερλνινγία πεξηζηξνθηθώλ θνύξλσλ Ζ δηαδηθαζία ηήμεο είλαη βαζηζκέλε ζε έλαλ πεξηζηξνθηθφ θνχξλν πνπ απνηειείηαη απφ έλα θπιηλδξηθφ ηχκπαλν ράιπβα θαη κηα αίζνπζα. Ν θνχξλνο ζεξκαίλεηαη απφ κηα θιφγα θπζηθνχ αεξίνπ πνπ βξίζθεηαη ζην ηχκπαλν θνχξλσλ. Ρν ζχζηεκα θαπζηήξσλ παξάγεη ζεξκνθξαζίεο άλσ ησλ 1700 C κέζα ζηελ ππξίκαρε χιε. Κεηά ην ιηψζηκν, ην αινπκίλην κεηαγγίδεηαη απφ ηνλ θνχξλν θαη θαηεπζχλεηαη είηε ζηηο θφξκεο φπνπ ζα ζηαζεξνπνηεζεί, ή ζηηο πξνζεξκαζκέλεο ρνάλεο. 3) Υεκηθή δηαδηθαζία Ν απμαλφκελνο βαζκφο ζηνλ νπνίν ηα δνρεία αινπκηλίνπ αλαθπθιψλνληαη, ζπλδεκέλνο κε ηηο απζηεξέο απαηηήζεηο πνπ ηνπνζεηνχληαη ζηελ πνηφηεηα κεηάιισλ, έρεη αλαγθάζεη ηε βηνκεραλία αινπκηλίνπ λα ειέγρεη απζηεξά ηε ζχλζεζε ησλ ιεησκέλσλ κεηάιισλ θηηαγκέλε επάλσ απφ αλαθπθισκέλν αινπκίλην. Δηδηθφηεξα, ππάξρεη κηα αλάγθε λα ειεγρζνχλ ηα ζηνηρεία φπσο ην Mg, ηo Ca, ην Na, ην Fe θαη ην Zn. Κηα απφ ηηο κεζφδνπο πνπ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί απφ θαηξφ ζηελ βηνκεραλία αλαθχθισζεο είλαη ε ξχζκηζε ηεο ζχλζεζεο θξακάησλ (π.ρ., αθαίξεζε καγλεζίνπ) απφ "ην ριψξην πνπ ξεπζηνπνηεί ". Ν ζηφρνο είλαη λα ειαρηζηνπνηεζνχλ νη εθπνκπέο ρισξίνπ θαη ε απψιεηα αινπκηλίνπ απφ ηε δηαδηθαζία ξεπζηνπνίεζεο ρισξίνπ. Ζ κέζνδνο πεξηιακβάλεη κηα κειέηεησλ θαηλνκέλσλ πνπ δηαδξακαηίδνπλ έλαλ ξφιν ζηελ αθαίξεζε

67 ηνπ καγλεζίνπ απφ ηα ιεησκέλα κέηαιια αινπκηλίνπ κε ηε ξεπζηνπνίεζε ρισξίνπ, δειαδή νη θηλεηηθέο θαη ε καδηθή κεηαθνξά ησλ αληηδξάζεσλ κεηαμχ ηνπ Mg, ηνπ Al θαη ηνπ CL2, θαη ηεο ζπκπεξηθνξάο θπζαιίδσλ ζηελ έγρπζε ηνπ ρισξίνπ ζηα ιεησκέλα κέηαιια αινπκηλίνπ. Πε απηή ηελ ηερλνινγία κίγκαηα Αξγνχ/ρισξίνπ βξάδνπλ κέζσ ηνπ ιεησκέλνπ θξάκαηνο γηα λα αληηδξάζνπλ κε ηα ζπζηαηηθά πνπ αθαηξνχληαη. Πηελ παξνχζα εξγαζία, ε απνθαηάζηαζε ηνπ αινπκηλίνπ απφ ην απφξξηκκα θαη ε ζθσξία έρνπλ γίλεη ρξεζηκνπνηψληαο salt based flux πνπ γίλεηαη θαηαλνεηή θαιά θαη αζθείηαη επξέσο ζε φιν ηνλ θφζκν. Ζ salt based flux πξνζηαηεχεη ην αινπκίλην απφ ηελ νμείδσζε, πξνσζεί ηελ έλσζε ησλ ιεησκέλσλ ζηαγνληδίσλ αινπκηλίνπ θαη ρσξίδεη ηνπο κνιπζκαηηθνχο παξάγνληεο απφ ην κέηαιιν αινπκηλίνπ. Όηαλ ην πιηθφ ηξνθψλ αλακηγλχεηαη κε ηελ αιαηηζκέλε ξνή, κεξηθέο αληηδξάζεηο εκθαλίδνληαη κεηαμχ ηνπ κεηάιινπ αινπκηλίνπ θαη ησλ αιάησλ θαη ηειηθά, ην αινπκίλην θαη ην καγλήζην απφ ην ιεησκέλν κέηαιιν κεηαλαζηεχνπλ ζην άιαο φπσο ηα αινγφλα θαη ην Na θαη ην Θ δηαιχνληαη ζην κίγκα άιαηνο. Απηή ε αληίδξαζε ζπκβάιιεη ζηελ έκθπηε απψιεηα κεηάιισλ θαη ην καγλήζην απφ ην κέηαιιν δηαιχεηαη θαηά πξνηίκεζε ζηε ξνή απφ ηα θξάκαηα AlMg. 4) Βειηηζηνπνίεζε δηαδηθαζίαο Ξξνθεηκέλνπ λα βειηηζηνπνηεζεί ε δηαδηθαζία αλάθακςεο αινπκηλίνπ, πξέπεη λα πξνζδηνξίζνπκε πνηνη παξάγνληεο έρνπλ ηε κέγηζηε επηξξνή θαη πνηεο ηηκέο παξάγνπλ ηε ζπλεπέζηεξε απφδνζε. Κφιηο εθθξαζηεί ε πνηφηεηα ζηνπο λνκηζκαηηθνχο ή πεξηβαιινληηθνχο φξνπο, ν ππφινηπνο ζηφρνο είλαη λα δηθαηνινγεζνχλ νη δξαζηεξηφηεηεο ειέγρνπ δηεξγαζίαο. Πε απηφ ην πξφγξακκα, κηα κέζνδνο Taguchi ζα ρξεζηκνπνηεζεί αξρηθά γηα λα πξνγξακκαηίζεη έλαλ ειάρηζην αξηζκφ πεηξακάησλ. Απηή ε εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ Taguchi εζηηάδεη ζην πψο λα δηεπζχλεη επηθεξδψο ηηο δξαζηεξηφηεηεο ειέγρνπ δηεξγαζίαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο αλαθχθισζεο αινπκηλίνπ. Απηή ε κέζνδνο βνεζά: Δληνπίδεη ηελ πγεία ηεο δηαδηθαζίαο. Διαρηζηνπνηεί ηηο αηέιεηεο παξαγσγήο. Θαζνξίδεη ηε βέιηηζηε δηαδηθαζία ειέγρνληαο ηα δηαζηήκαηα θαη ηα φξηα ειέγρνπ. Θαζηεξψλεη ηα βέιηηζηα πξνιεπηηθά ζπζηήκαηα ζπληήξεζεο. Πρεδηάδεη ηα θαιχηεξα ζπζηήκαηα ζχλδεζεο δηαδηθαζίαο κε ζηφρν ηελ πιήξε απηνκαηνπνίεζε ζην κέιινλ. Νξγαλψλεη νξζνινγηθάηα ζπζηήκαηα επηζεψξεζεο. Δπηηπγράλεη κηα ηζνξξνπία κεηαμχ ηεο χπαξμεο "ζπλεηδεηήο πνηφηεηαο" θαη "ζπλεηδεηνχ θφζηνπο". Όια αμηνινγνχληαη ρξεζηκνπνηψληαο ηε ιεηηνπξγία απψιεηαο Taguchi, έλα εξγαιείν αλάιπζεο βαζηζκέλν ζην θφζηνο. Αθνχ δεκηνπξγεζεί κηα νξζνγψληα ζεηξά Taguchi, νη επηιεγκέλεο παξάκεηξνη δηαδηθαζίαο ζα δηαθνξνπνηεζνχλ ειαθξψο απφ ηηο ηππνπνηεκέλεο ηηκέο πνπ νδεγνχλ ζηα πνηθίια επίπεδα παξαγσγήο. Ζ ζηαηηζηηθή αλάιπζε (φπσο ε ANOVA) ζα θαζνξίζεη έπεηηα ηε ζρέζε κεηαμχ ησλ φξσλ επεμεξγαζίαο θαη ησλ επηπέδσλ παξαγσγήο. Κέζσ ηεο απιήο εθηίκεζεο ηεο πεξηβαιινληηθήο επίδξαζεο, ζε θάζε εηζαγσγή θαη παξαγσγή ηεο δηαδηθαζίαο ζα δνζεί έλαο ζρεηηθφο παξάγνληαο ζηάζκηζεο

68 Πην αινπκίλην πνπ αλαθηάηαη ζα δνζεί κηα ζεηηθή ζηάζκηζε, ελψ φιεο νη πεξηβαιινληηθέο δαπάλεο, φπσο ε ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζην θνχξλν, ζα έρνπλ ηηο αξλεηηθέο ζηαζκίζεηο. Ν ζπλδπαζκφο απηψλ ησλ παξαγφλησλ ζα παξαγάγεη κηα εμίζσζε γηα ην πεξηβαιινληηθφ θφζηνο νπνηαζδήπνηε παξηίδαο. Απηή ε ζηξαηεγηθή είλαη βαζηζκέλε ζηελ έλλνηα ησλ παξαγφλησλ πεξηβαιινληηθήο επίδξαζεο πνπ βξίζθνληαη ζηηο κεζφδνπο αλάιπζεο θχθισλ δσήο. Ζ πεξηβαιινληηθή ζπλάξηεζε θφζηνπο κπνξεί λα βειηηζηνπνηεζεί κε ηε ρξεζηκνπνίεζε κηαο βαζηζκέλεο ζηελ θιίζε αξηζκεηηθήο ξνπηίλαο γηα λα βξεη ηνπο φξνπο δηαδηθαζίαο πνπ ζα παξαγάγνπλ ηνλ ειάρηζην αληίθηππν ζην πεξηβάιινλ. 6. ΔΣΑΙΡΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ Η Ford θαη Alcan πξνσζνύλ πξώηεο ηελ αλαθύθισζε "θιεηζηώλ βξόγρσλ" ηνπ ζθειεηνύ αινπκηλίνπ ησλ απηνθηλήησλ ΠΗΘΑΓΝ, Ηιιηλφηο - Ford Motor Company θαη Alcan Inc. έρνπλ εγθαηληάζεη ην πξψην πξφγξακκα αλαθχθισζεο "θιεηζηψλ βξφγρσλ" ηεο βνξεηνακεξηθαληθήο απηνθίλεηεο βηνκεραλίαο γηα ηα απνξξίκκαηα θχιισλ αινπκηλίνπ. Πην πιαίζην ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο, ε Ford αλαθηά ηα επεμεξγαζκέλα απνξξίκκαηα αινπκηλίνπ απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο ζην Πηθάγν θαη ηα επηζηξέθεη ζηελ Alcan γηα λα αλαθπθισζνχλ άκεζα ζε θχιιν απηνθηλήηνπ. Ξαιηφηεξα, ην αλαθηεκέλν αινπκίλην πσινχληαλ ζηε γεληθή αγνξά απνξξίκκαηνο ζε ζπλδπαζκφ κε άιια κέηαιια, κηθξαίλνληαο θαηά ζπλέπεηα θαη ηελ πνηφηεηά ηνπ θαη ηελ αμία ηνπ, θαζηζηψληαο ην αθαηάιιειν γηα ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζε ηνπ ζηηο εθαξκνγέο απηνθηλήηνπ. Ζ λέα δηαδηθαζία "θιεηζηψλ βξφγρσλ" παξέρεη ζεκαληηθά νηθνλνκηθά θαη πεξηβαιινληηθά νθέιε θαη γηα ηηο δχν εηαηξίεο. Ρα απνξξίκκαηα αινπκηλίνπ παξάγνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζθξάγηζεο ησλ θνπθνχισλ αινπκηλίνπ γηα ην Ford Explorer, ηo Ford F-150 θαη ηα θνξηεγά Ranger pick up ησλ δαζνθπιάθσλ, θαζψο επίζεο θαη ηηο θνπθνχιεο γηα ην απηνθίλεην πφιεο Lincoln. Ρα αινπκίληα "θελά" θηηαγκέλα απφ θξάκα αξγηιίνπ ελφο απηνθηλήηνπ, γλσζηφ σο AA6111, θφβεηαη ζηελ απαξαίηεηε κνξθή ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Πηθάγνπ θαη νη ηαθηνπνηεκέλεο άθξεο ζπιιέγνληαη γηα ηελ αλαθχθισζε. Νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Πηθάγνπ είλαη γηα ηελ Ford ν πςειφηεξνο ρξήζηεο γηα ην θχιιν αινπκηλίνπ. Πρεδφλ 1,3 εθαηνκκχξην θνπθνχιεο είλαη ζθξαγηζκέλεο ζηηο εγθαηαζηάζεηο εηεζίσο, πνπ παξάγνπλ πεξίπνπ 13 εθαηνκκχξηα ιίβξεο απνξξίκκαηνο πξνο αλαθχθισζε. Ρν θιεηδί γηα ηελ επηηπρία ηεο δηαδηθαζίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ Πηθάγνπ είλαη ε δπλαηφηεηα λα δηαρσξηζηεί ην απφξξηκκα AA6111 απφ άιια κέηαιια θαη ζρεηηθά ππνπξντφληα πνπ παξάγνληαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο. Ζ Ford επέλδπζε ζρεδφλ $ ζηηο ηξνπνπνηήζεηο ζην ππάξρνλ ζχζηεκα ρσξηζκνχ γηα λα παξάγεη ''θαζαξφ'' απφξξηκκα αινπκηλίνπ. Απηφ ην πιηθφ πςειήο-αμίαο έπεηηα ζπζζσξεχεηαη, δέλεηαη κε ηε κε κεηαιιηθή δψλε θαη ζηέιλεηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο αινπκηλίνπ ηεο Alcan ζην Oswego, Λέα φξθε, φπνπ ην ιεηψλνπλ μαλά θαη θπιηέηαη άιιε κηα θνξά ζην θχιιν απηνθηλήηνπ. Απηφο ν βξφρνο κπνξεί λα επαλαιεθζεί νπζηαζηηθά θαηά ηξφπν αφξηζην επεηδή ην αινπκίλην δελ ππνβηβάδεηαη φηαλ αλαθπθιψλεηαη. "Ρν πξφγξακκα αλαθχθισζεο θιεηζηψλ βξφγρσλ πνπ έρεη εγθαηληαζηεί κε ηε Ford επηηξέπεη ζηνπο πειάηεο καο λα εμαγάγνπλ ηε κέγηζηε αμία απφ ην αινπκίλην," ν ελ ιφγσ

69 Tom Gannon, αληηπξφεδξνο, Alcan Automotive. "Κέρξη 85 ηνηο εθαηφ ηεο αξρηθήο αμίαο ηνπ αινπκηλίνπ κπνξνχλ λα δηαηεξεζνχλ κε ην δηαρσξηζκφ ηνπ απνξξίκκαηνο θαη ηελ επηζηξνθή ηνπ πίζσ ζην κεηαιιηθφ θχιιν απηνθίλεησλ." Θαη εδψ είλαη φπνπ ηα πεξηβαιινληηθά νθέιε κπαίλνπλ ζην παηρλίδη. "Ζ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ απαηηεί κφλν 5 ηνηο εθαηφ ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα παξαρζεί ην αξρηθφ κέηαιιν," εμήγεζε ν Andy Acho, ηεο Ford Motor Company's. "Απηφ είλαη έλαο ζεκαληηθφο παξάγνληαο ζηε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο απηνχ ηνπ ζπζηαηηθνχ ηεο Ford. Δπηπιένλ, ε αλαθχθισζε απνβάιιεη 95 ηνηο εθαηφ ησλ εθπνκπψλ αεξίνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ ζπλδένληαη κε ηελ αξρηθή παξαγσγή, κε απηφλ ηνλ ηξφπν παξέρεη ηεξάζηηα πεξηβαιινληηθά πιενλεθηήκαηα." (25 Νθησβξίνπ ) 7. ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ ΑΛΟΤΜΙΝΙΟΤ Δ ΓΙΑΦΟΡΔ ΥΧΡΔ ΚΑΙ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Ρα πνζνζηά αλαθχθισζεο θνπηηψλ αινπκηλίνπ ζε δηάθνξεο ρψξεο θαίλνληαη ζηνλ πίλαθα 1. Ζ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ είλαη ε πιένλ ζπκθέξνπζα γηαηί πιεξεί φια ηα θξηηήξηα πνπ έρνπκε αλαθέξεη. Απηφο άιισζηε είλαη θαη ν θχξηνο ιφγνο πνπ ην πνζνζηφ αλαθχθισζήο ηνπ, ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο, είλαη πνιχ πςειφ. Ρν Ξξφγξακκα Γηαινγή ζηελ Ξεγή, πνπ αλαθέξζεθε πξνεγνπκέλσο θαη πνπ έγηλε κε Ξξσηνβνπιία ηνπ Δληαίνπ Ππλδέζκνπ Γήκσλ & Θνηλνηήησλ ηνπ Λνκνχ Αηηηθήο θαη ην ΞΔΣΥΓΔ (ΞΔΟΞΑ)*, ζηελ εμάκελε-πεηξακαηηθή δηάξθεηά ηνπ επηβεβαίσζε ηε ζρέζε πνζνζηηαίαο ζπκκεηνρήο ηνπ αινπκηλίνπ θαη νηθνλνκηθφηεηαο ηνπ Ξξνγξάκκαηνο. Πηνλ πίλαθα 2 παξνπζηάδεηαη ε αλαινγία ησλ αλαθηψκελσλ πιηθψλ θαηά βάξνο, αιιά θαη ζχκθσλα κε ηα έζνδα πνπ αλαινγνχλ ζ απηά (νη πνζφηεηεο αλαθέξνληαη ζε ηφλνπο ην κήλα).απφ ηνλ πίλαθα απηφ θαίλεηαη φηη ελψ ε θαηά βάξνο ζπκκεηνρή ηνπ αινπκηλίνπ είλαη κφιηο 0,4%, ε αλαινγία ηνπ ζηα έζνδα θζάλεη ην 8,4%

70 ΠΙΝΑΚΑ 1 Πνζνζηά αλαθύθισζεο θνπηηώλ αινπκηλίνπ-κπύξαο & Αλαςπθηηθώλ ζε δηάθνξεο ρώξεο (1988) * Ππλνιηθά, ην πνζνζηφ αλαθχθισζεο θηάλεη ην 50%. * Πε ζπλεξγαζία κε ηελ Ρνπηθή Απηνδηνίθεζε θαη ηνπο αληίζηνηρνπο θιάδνπο ηεο βηνκεραλίαο. ΠΙΝΑΚΑ 2 ρέζε πνζνζηηαίαο ζπκκεηνρήο ησλ δηαθόξσλ πιηθώλ θαη αλαινγνύλησλ εζόδσλ (Rhod Island Recycling Program *) Αλάινγα απνηειέζκαηα ππήξμαλ (πίλαθαο 3) κε παξφκνηα πξνγξάκκαηα αλαθχθισζεο πνπ έγηλαλ ζηηο ΖΞΑ (Rhod Island Recycling Program 1989)

71 ΠΙΝΑΚΑ 3 ρέζε πνζνζηηαίαο ζπκκεηνρήο ησλ δηαθόξσλ πιηθώλ θαη αλαινγνύλησλ εζόδσλ (Rhod Island Recycling Program 1989*). * Νη ηηκέο βαζίζηεθαλ ζε κέζν κεληαίν βάξνο πνπ καδεχηεθε απφ Κάτν- Γεθέκβξην1989. Ξεγή: Ρhe Recyclable Aluminum Can,ALCOA,1990 Νη Ακεξηθαλνί αλαθπθιψλνπλ απηήλ ηελ πεξίνδν πεξίπνπ δχν απφ θάζε ηξία δνρεία πνπ ζπιιέγνπλ. Ρν 1974 [ ]103 εθαηνκκχξηα ιίβξεο αινπκηλίνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζε εκπνξεπκαηνθηβψηηα πνηψλ (UBC) αλαθπθιψζεθαλ. Κέρξη ην 2000, ν αξηζκφο είρε απμεζεί ζε 1,9 δηζεθαηνκκχξην ιίβξεο. Απηφ είλαη ην αληίηηκν ηεο αλαθχθισζεο, 62,1 ηνηο εθαηφ φισλ ησλ δνρείσλ πνηψλ αινπκηλίνπ πνπ ζπιιέθηεθαλ. Γηάγξακκα

72 7.1. Καλαδάο Ζ παξαγσγή ηνπ αινπκηλίνπ απφ ηηο αλαθπθισκέλεο χιεο ρξεζηκνπνηεί ην έλα δέθαην ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα παξαρζεί απφ πξψηεο χιεο. Πηνλ Θαλαδά ζήκεξα, ε δηαθνξά απηή κεηαθξάδεηαη ζε κηα εηήζηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο 13 εθαηνκκπξίσλ gigajoules (GJ), ηζφηηκν κε 2,1 εθαηνκκχξηα βαξέιηα πεηξειαίνπ. Ρφζν ζεκαληηθέο πνχ είλαη απηέο νη εμνηθνλνκήζεηο, κπνξνχλ εχθνια λα δηπιαζηαζηνχλ, ζχκθσλα κε κηα λέα έθζεζε απφ ηελ Natural Resources Canada (NRCan). Ρν θιεηδί είλαη θαηάιιειεο δηαδηθαζίεο, εμνπιηζκφο θαη ηερληθέο απνδνηηθήο ελέξγεηαο ζηελ αλαθχθισζε αινπκηλίνπ, αμηνινγψληαο ηηο πξφζθαηεο θαηλνηνκίεο, απνδεηθλχεηαη φηη ε ηερλνινγία είλαη αξθεηά ψξηκε γηα λα αλαπηπρζεί. Ζ έθζεζε είλαη ε πξψηε απφ κία ζεηξά δεκνζηεχζεσλ πνπ πξνεηνηκάδνληαη ζην πιαίζην ηνπ βηνκεραληθνχ ζηνρνζεηεκέλνπ πξνγξάκκαηνο (ITP). Ζ πξφζζεηε ρξεκαηνδφηεζε πξνσζήζεθε απφ ην πνπξγείν πεξηβάιινληνο θαη ελέξγεηαο ηνπ Νληάξην, Ζ Union Gas Limited θαη B.C. Gas Inc. ITP πξνζδηνξίδνπλ ηηο ζηξαηεγηθέο επθαηξίεο ζην έηνο 2010.O ζηφρνο ηνπο είλαη λα σζήζνπλ ηελ αληαγσληζηηθή θαλαδηθή βηνκεραλία, λα ζπληεξήζνπλ ηα απνιηζσκέλα θαχζηκα θαη ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα, θαη λα κεηψζνπλ ηηο πεξηβαιινληηθέο επηδξάζεηο. Η πξόθιεζε Ζ έθζεζε απφ ηνλ F.T. Gerson πνπ πεξηνξίδεηαη ζην Ρνξφλην εζηηάδεη ζε εθείλεο ηηο θάζεηο ηεο δεπηεξνβάζκηαο παξαγσγήο αινπκηλίνπ πνπ είλαη νη πην ππνθεηκεληθή ζηηο ιχζεηο, ηελ πξνεηνηκαζία απνξξίκκαηνο, ηελ επεμεξγαζία θαη ηελ ηήμε. Δξεπλά αξθεηέο απφ ηηο πην ειπηδνθφξεο λέεο εμειίμεηο παγθνζκίσο. Νη βαζηθέο θαηλνηνκίεο ζεκεηψλνληαη ζχκθσλα κε ηε ζρεηηθφηεηά ηνπο ζηηο θαλαδηθέο δηαδηθαζίεο αλαθχθισζεο θαη ηηο αλεζπρίεο ηεο βηνκεραλίαο (ρακειφηεξν θφζηνο, ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα, ηξαρχηεηα, θ.ιπ...) Ζ ζπνπδαηφηεηα ηεο έθζεζεο είλαη ε αλάγθε ελφο ππνθαηάζηαηνπ ηνπ θνχξλνπ ηήμεο. Νη θνχξλνη ηήμεο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο ζηελ απνζπγθφιεζε ηνπ αινπκηλίνπ απφ κεηαιιηθά απνξξίκκαηα θαη κηθηά απφβιεηα, είλαη ςειά ζηνλ θαηάινγν απεηινχκελσλ ππφ εμαθάληζε ηερλνινγηθψλ εηδψλ ιφγσ ηεο ζεξκηθήο αλεπάξθεηαο, ηεο πεξηβαιινληηθήο επίδξαζήο ηνπο θαη ηεο θαθήο πνηφηεηαο ηνπ δεπηεξνβάζκηνπ θξάκαηνο πνπ παξάγνπλ. Ν μεξφο ρσξηζκφο, πξνεγείηαη απφ ηνλ ηεκαρηζκφ, ε ιείαλζε ή θνληνπνίεζε, είλαη κηα ινγηθή ελαιιαθηηθή ιχζε γηα ηνλ θνχξλν ηήμεο. Ν θαηάινγνο πηζαλψλ αλάδνρσλ ηερλνινγηψλ πεξηιακβάλεη ην ρσξηζκφ απφ ξεχκαηα ζηξνβίινπ, ηε ρξήζε νπηηθψλ, ηελ αθηηλνβνιία ή ηνπο καγλήηεο, θαη νη δηαδηθαζίεο βαζίδνληαη ζηε βαξχηεηα. Ζ πξνζέξκαλζε ηνπ πγξνχ ή παγσκέλνπ απνξξίκκαηνο ρξεζηκνπνηψληαο ηε ζεξκηθή δηαδηθαζία απνβιήησλ ζα κπνξνχζε επίζεο λα βειηηψζεη ηελ απνδνηηθφηεηα ηεο πξνεηνηκαζίαο απνξξίκκαηνο. Δπίζεο ζπληζηάηαη γηα ηελ αλάπηπμε: βειηηψζεηο θαπζηήξσλ θαη ππξίκαρεο απμήζεηο - παξαδείγκαηνο ράξηλ, ε ρξήζε ησλ αλαπαξαγσγηθψλ, ηνλσηηθψλ θαη νμπγφλν-εκπινπηηζκέλσλ θαπζηήξσλ αεξίνπ

73 Βειηηψζεηο ζηελ πξαθηηθή θαζαξηζκνχ θαη αλάκημεο. Απηνί πεξηιακβάλνπλ ηε ρξήζε ησλ αληερεηηθψλ θνχξλσλ, ηελ Lift-Spray-Vacuum (LSV) επεμεξγαζία ηνπ ιεησκέλνπ αινπκηλίνπ, θελή απφζηαμε ζε έλαλ θνχξλν επαγσγήο, θαη ηελ θιαζκαηηθή απφζηαμε γηα ηελ αθαίξεζε ηνπ ιηζίνπ απφ ηα δεπηεξνβάζκηα ιεησκέλα κέηαιια. Θαιχηεξεο ηερληθέο γηα ηελ αθαίξεζε ηεο ζθνπξηάο απφ ην αινπκίλην. Διπηδνθφξεο ηερλνινγίεο πεξηιακβάλνπλ ηε ζέξκαλζε ηφμσλ πιάζκαηνο (φπσο αλαπηχζζεηαη απφ ηελ Alcan), ηε δηαδηθαζία Droscar(έκκεζν ηφμν), ε δηαδηθαζία Pechiney "ζπκπηέζεσλ ", ν επεμεξγαζηήο ζθσξείαο Aros θαη McMahon, θαη ν ρσξηζκφο κέζσ ηξίβν-ειεθηξηζκνχ (ππφ αλάπηπμε ζην Ξαλεπηζηήκην ηνπ Γπηηθνχ Νληάξην). Ρερληθέο γηα ηελ αλάθακςε ησλ άιαησλ απφ ηηο ζθνπξηέο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ρξήζεο ησλ αλφξγαλσλ ελψζεσλ θαη ηεο πξνζαξκνγήο ζηελ θαλαδηθή πξαθηηθή κηαο επηηπρνχο δηαδηθαζίαο πέληε-βεκάησλ πνπ επηδεηθλχεηαη ζηελ Lunen ηεο Γεξκαλία. Οθέιε Δλέξγεηα Νη κνλάδεο ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλνληαη γηα λα παξαρζεί ην δεπηεξνβάζκην πιίλζσκα ζηνλ Θαλαδά θπκαίλεηαη κεηαμχ 3 θαη 13 GJ/t. Ν κέζνο φξνο ηεο βηνκεραλίαο είλαη 11,6 GJ/t. Δάλ ε κέζε ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα φισλ ησλ αλαθπθισηψλ ζηνλ Θαλαδά ζα κπνξνχζε λα παξνπζηαζηεί σο ε θαιχηεξε ζηνλ θφζκν, ε εηήζηα εμφθιεζε ζα ήηαλ κηα πεξαηηέξσ απνηακίεπζε 1,2 εθαηνκκπξίσλ GJ/yr ζε ηξέρνληα επίπεδα παξαγσγήο, ην αληίηηκν πεξίπνπ βαξειηψλ ηνπ πεηξειαίνπ. Πρεδφλ ε κηζή απηή απνηακίεπζε ζα κπνξνχζε λα πξαγκαηνπνηεζεί κέζσ ηεο απνδνηηθφηεξεο ηήμεο ηνπ απνξξίκκαηνο. Πεξηβαιινληηθόο Νη πεξηβαιινληηθέο δαπάλεο ηεο παξαγσγήο αινπκηλίνπ απφ ηηο δεπηεξεχνπζεο πεγέο είλαη ηνπιάρηζηνλ 20 θνξέο ρακειφηεξεο απφ εθείλεο πνπ ρξεψλνληαη ζηελ αξρηθή παξαγσγή. Ρν ρακήισκα ηνπ θφζηνπο ηεο ελέξγεηαο πνπ απαηηείηαη γηα λα παξαρζεί ην αινπκίλην απφ ηηο δεπηεξεχνπζεο πεγέο ζα ρακήισλε απηφκαηα ην βαζκφ ησλ άρξεζησλ απνξξηκκάησλ πνπ κπνξνχλ λα αλαθηεζνχλ νηθνλνκηθά. Γηα ηε βηνκεραλία, απηφ ζα ζήκαηλε έλαλ κεγαιχηεξν αλεθνδηαζκφ ρξεζηκνπνηεκέλνπ απνξξίκκαηνο,πςειφηεξε παξαγσγηθφηεηα, κεγαιχηεξεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη απμαλφκελα θέξδε. Ρν πεξηβάιινλ ζα σθεινχηαλ απφ κηα κεησκέλε απαίηεζε γηα ην πξσηνγελέο κέηαιιν θαη ηελ ελέξγεηα. Δπηπιένλ, ε R&D πξφηεηλε ζηελ έθζεζε ηεο, εάλ έρεη επηηπρία, ζα κπνξνχζε λα κεηψζεη ην πνζφ απνβιήησλ πνπ απνξξίθζεθε απφ ηνπο θαλαδηθνχο αλαθπθισηέο πεξηζζφηεξν απφ 80 ηνηο εθαηφ. Οηθνλνκηθόο Όινο-εηπσκέλα, πεξίπνπ άκεζεο θαη έκκεζεο πιήξνπο απαζρφιεζεο θαλαδηθέο εξγαζίεο εμαξηψληαη απφ έλαλ ζηαζεξφ αλεθνδηαζκφ θξάκαηνο θαιήο

74 πνηφηεηαο αλαθπθισκέλνπ αινπκηλίνπ. Δάλ ην απφξξηκκα αινπκηλίνπ δελ κπνξέζεη λα αλαθπθισζεί νηθνλνκηθά ζε απηήλ ηελ ρψξα, θαηφπηλ ζα εμαρζεί, καδί κε ηηο ζρεηηθέο εξγαζίεο Μεγάιε Βξεηαλία Πνζνζηό αλαθύθισζεο 2001 *Ζ Alufoil επίζεο αλαθηά ελέξγεηα απφ εγθαηαζηάζεηο απνβιήησλ, πξνζζέηνληαο ηφλνπο (5%) ζην γεληθφ πνζνζηφ απνθαηάζηαζεο 16% γηα ην αινπκηλφραξην. Ρν γεληθφ πνζνζηφ απνθαηάζηαζεο γηα ηφλνπο ηνπ αινπκηλίνπ ζπζθεπαζίαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ aerosols, ηηο πεξαηψζεηο θαη ηα βαξέιηα είλαη 34%. Γεγνλόηα γηα ην πνζνζηό αλαθύθισζεο Ρν πνζνζηφ αλαθχθισζεο είλαη γηα επαλαρξεζηκνπνηήζηκεο ζπζθεπαζίεο αινπκηλίνπ, φπσο θαζνξίδεηαη ζην πιαίζην ηεο λνκνζεζίαο απνβιήησλ ζπζθεπαζίαο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Ρν πνζνζηφ αλαθχθισζεο δελ πεξηιακβάλεη ηελ αλαθχθισζε ησλ απνξξηκκάησλ παξαγσγήο (φπσο ην κέηαιιν πνπ αθήλεηαη φηαλ ζθξαγίδνληαη ηα ζηξνγγπιά εκπνξεπκαηνθηβψηηα θχιισλ αινπκηλίνπ απφ ην εμέιηθηξν θχιισλ αινπκηλίνπ). Νη δηαζέζηκεο πνζφηεηεο, καδί κε ηελ πςειή αμία ηνπ αινπκηλίνπ, ζεκαίλνπλ φηη απηφ ην κέηαιιν ζρεδφλ πάληα ζα επηζηξέθεηαη γηα αλαθχθισζε. Ζ πιεηνςεθία ηεο ζπζθεπαζίαο αινπκηλίνπ ζα ήηαλ ζηηο ρσκαηεξέο, εάλ δελ ρξεζηκνπνηνχληαλ γηα αλαθχθισζε. Ξνιχ ιίγα είλαη δηαζέζηκα γηα ηελ απνθνκηδή κέζσ ησλ εκπνξηθψλ ζπζηεκάησλ απνβιήησλ. Ν φξνο "απνθαηάζηαζε" δείρλεη ηελ απνθαηάζηαζε ηεο ελέξγεηαο απφ ηα απφβιεηα φπνπ απηέο νη εγθαηαζηάζεηο ππάξρνπλ ζε εγθαηαζηάζεηο απνηεθξσηήξσλ. Κνιπζκέλν θχιιν αινπκηλίνπ απφ ηξφθηκα πνπ αθήλεηαη ζηηο ρσκαηεξέο ζα νμεηδψλεηε ζε έλαλ απνηεθξσηήξα, απειεπζεξψλνληαο ηελ ελέξγεηα κε ηε ζεξκαληηθή αμία ηνπ άλζξαθα

75 Δ θνπηί από αινπκίλην; Αλαθύθισζε ζπζθεπαζίαο αινπκηλίνπ Ρν αινπκίλην έρεη αλαθπθισζεί ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην απφ ηνλ πξφσξν εηθνζηφ αηψλα, θαη ε δηαδηθαζία κπνξεί ηψξα λα ζεσξεζεί κέξνο ηνπ θπζηθνχ θχθινπ ηεο δσήο ηνπ κεηάιινπ. Νη πξφσξνη ιφγνη γηα αλαθχθισζε ήηαλ εκπνξηθνί, θαζψο επίζεο θαη πεξηβαιινληηθνί, δεδνκέλνπ φηη ε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο 95% - πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ ηνπηθή παξαγσγή ηνπ κεηάιινπ κέζσ ηεο αλαθχθισζεο - έρεη πγηέο νηθνλνκηθφ λφεκα. Κε ηε ζεκεξηλή ηερλνινγία, ην αινπκίλην θαη ηα θξάκαηά ηνπ κπνξνχλ λα ιεηψζνπλ θαη λα αλαζρεκαηηζηνχλ επαλεηιεκκέλσο, παξάγνληαο ην κέηαιιν κε ηηο ίδηεο ηδηφηεηεο κε ην αξρηθφ αινπκίλην. Γη απηφ ην αλαθπθισκέλν αινπκίλην δηαηεξεί κηα πςειή αμία απνξξίκκαηνο, ε νπνία νδεγεί ηε ζπιινγή γηα ηελ πεξαηηέξσ αλαθχθισζε. Νπζηαζηηθά 100% ηνπ απνξξίκκαηνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ θαηαζθεπή θαη ηελ παξαγσγή ησλ πξντφλησλ αινπκηλίνπ αλαθπθιψλεηαη. Σα αλαθπθισκέλα πνηά πνπ ζπζθεπάδνληαη ζην Ηλσκέλν Βαζίιεην Ρα κεηξεηά γηα ηελ ππνδνκή ζπιινγήο δνρείσλ, ε πςειή αμία ηνπ κεηάιινπ, θαη ε πξνψζεζε γηα ηηο ηνπηθέο εθθιήζεηο θηιαλζξσπίαο, έρνπλ ζεκαληηθέο ζπλεηζθνξέο ζην ηξέρνλ επίηεπγκα ελφο πνζνζηνχ 42% αλαθχθισζεο γηα ηα δνρεία, θαη 11% γηα ην θχιιν αινπκηλίνπ. Νη ζηφρνη αλαθχθισζεο ηνπηθψλ αξρψλ, θαη ε ρξεκαηνδνηήζεηο θάπνησλ θπβεξλήζεσλ (Waste Strategy 2000), πξέπεη λα βνεζήζνπλ λα αλαπηχμνπλ ηεο εγθαηαζηάζεηο απνθνκηδήο απμάλνληαο ην πνζνζηφ επηηεχγκαηνο ζε πάλσ απφ 50%. Γηαδηθαζίεο αλαθύθισζεο Ρα δνρεία αινπκηλίνπ θαη ην θχιιν αινπκηλίνπ αλαθπθιψλεηαη ρσξηζηά επεηδή είλαη ειαθξψο δηαθνξεηηθά θξάκαηα, έηζη είλαη ζεκαληηθφ φηη ζπιιέγνληαη ρσξηζηά, αλ θαη κπνξνχλ ζπρλά λα ιεθζνχλ ζην ίδην ζεκείν αλαθχθισζεο

76 Σα πνηά αινπκηλίνπ θιεηζηώλ βξόγρσλ κπνξνύλ λα αλαθπθισζνύλ Ζ αλαθχθισζε ηεο Alcan άλνημε ην πξψην αθηεξσκέλν εξγνζηάζην αλαθχθισζεο ζηα θνπηηά αινπκηλίνπ ζηελ Δπξψπεζην Warrington, Ρζέζατξ, ην 1991 κε κηα επέλδπζε 28m. Νη εγθαηαζηάζεηο ιεηψλνπλ μαλά ηα ρξεζηκνπνηεκέλα δνρεία πνηψλ γηα λα παξαγάγνπλ ηα πιηλζψκαηα, ηα νπνία γίλνληαη ξνιά ζε έλαλ κχιν, θαη παξέρνληαη έπεηηα ζηνπο θαηαζθεπαζηέο δνρείσλ γηα λα μαλαγίλνπλ δνρεία. Ρν θφζηνο εμνπιηζκνχ κείσζεο εθπνκπήο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ήηαλ 5m ηεο αξρηθήο επέλδπζεο, θαη απηά έρνπλ αλαβαζκηζηεί πξφζθαηα, επηηξέπνληαο ζηηο εγθαηαζηάζεηο λα ζπλερίζνπλ λα ππεξβαίλνπλ ηηο επξσπατθέο λνκνζεηηθέο απαηηήζεηο. Ρν εξγνζηάζην ηεο Warrington πηνζεηεί ηελ πην πξφζθαηε ηερλνινγία ηήμεο γηα λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ απνδνηηθφηεηα παξαγσγήο θαη ελέξγεηαο ζηελ παξαγσγή ησλ πνηνηηθψλ πιηλζσκάησλ, ν κεγαιχηεξνο ηεο νπνίαο δπγίδεη 27 ηφλνπο θαη είλαη ελλέα κέηξα καθξχο. Σεκαρίζκνο Ρα δνρεία αινπκηλίνπ θζάλνπλ απφ επηά πεξηθεξεηαθά θέληξα επεμεξγαζίαο Alcan ζε δέκαηα θαη ηεκαρίδνληαη ζε θνκκάηηα ζην κέγεζνο ελφο μχινπ θαξπδηάο ζε έλαλ θαηαζηξνθέα 1000 hp κε κηα ρσξεηηθφηεηα 15 ηφλσλ αλά ψξα. Ρα απνθφκκαηα πεξλνχλ έπεηηα κέζσ ελφο δηπινχ καγλεηηθνχ ηπκπάλνπ γηα λα αθαηξεζεί ν ράιπβαο, ν νπνίνο είλαη έλαο κνιπζκαηηθφο παξάγνληαο ζηε δηαδηθαζία. Αθαίξεζε επίζηξσζεο Ζ ιάθα απφ ηα καξθαξηζκέλα θαη δηαθνζκεκέλα δνρεία αθαηξείηαη θπζψληαο θαπηφ αέξα (γχξσ ζηνπο 500 ºC) κέζσ ησλ απνθνκκάησλ ζε έλα θνχξλν, κέζν ελφο αξγά-θηλνχκελνπ κνλσκέλνπ κεηαθνξέα. Σήμε To θαπηφ, ηεκαρηζκέλν, πεξηζπιιεγκέλν αινπκίλην ηξνθνδνηείηαη ζε έλαλ απφ ηνπο δχν θνχξλνπο 90-ηφλσλ, νη νπνίνη πεξηέρνπλ ηνπο θαηαδπφκελνπο αλαδεπηήξεο πνπ δεκηνπξγνχλ κηα δίλε ζηελ ιίκλε ηνπ ιεησκέλνπ αινπκηλίνπ θαη ζέξλνπλ ηα απνθφκκαηα γξήγνξα θάησ ζην ιεησκέλν κέηαιιν. Απηή ε δηαδηθαζία επηηπγράλεη ηα γξήγνξα πνζνζηά ηήμεο θαη ηηο πςειέο παξαγσγέο. Νη θνχξλνη έρνπλ ηνπο αλαπαξαγσγηθνχο θαπζηήξεο θαηάζηαζεο πξνφδνπ θαη έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο θαπζηήξσλ γηα λα κεηψζνπλ ην πνζφ ρξεζηκνπνηνχκελεο ελέξγεηαο. Νη αλαδεπηήξεο αεξησζνχκελσλ αληιηψλ Alcan ελαιιάζζνληαη κεηαμχ ηεο εθαξκνγήο ησλ ζεηηθψλ θαη αξλεηηθψλ πηέζεσλ, εθξεγλεληφ θαη απνξξνθνχληαη ζην κέηαιιν γηα λα επηηχρνπλ γξήγνξε ηήμε θαη ίζεο ζεξκνθξαζίεο. Ζ ζθνπξηά, πνπ είλαη έλα ππνπξντφλ ηνπ ιεησκέλνπ αινπκηλίνπ, αθαηξείηαη πεξηνδηθά απφ ηνπο θνχξλνπο, θαη ςχρεηαη θάησ απφ έλα θάιπκκα αξγνχ γηα λα απνηξαπεί ε νμείδσζε. Απηφ απμάλεη ην πνζφ αινπκηλίνπ πνπκπνξεί λα αλαθηεζεί απφ ηε ζθνπξηά. Ρν ιεησκέλν κέηαιιν κεηαθέξεηαη ζην θνχξλν εθκεηάιιεπζεο 90-ηφλσλ, φπνπ επηηπγράλεηαη αθξηβήο έιεγρνο ηεο ζεξκνθξαζίαο, ε ζχλζεζε θξακάησλ ειέγρεηαη θαη ην κέηαιιν εμεηάδεηαη γηα λα αθαηξεζνχλ ηα κε κεηαιιηθά κφξηα πξηλ ηελ ρχηεπζε

77 Υύηεπζε Ρα πιηλζψκαηα πεηηνχληαη κε ηελ θιίζε ηνπ θνχξλνπ εθκεηάιιεπζεο θαη ηελ έθρπζε ηνπ ιεησκέλνπ κεηάιινπ - κέζσ κηαο δηαδηθαζίαο δχν ζηαδίσλ, γηα λα αθαηξεζνχλ νπνηαδήπνηε ππφινηπα κηθξά κε κεηαιιηθά κφξηα θαη αέξηα - κέζα ζε κηα θάζεηε κνλάδα ρχηεπζεο. Ζ ρεκηθή ζχλζεζε θαη ε θαζαξφηεηα ησλ κεηάιισλ εμεηάδεηαη έπεηηα ζε θάζε ρχηεπζε. Όπσο ξέεη ην κέηαιιν ζηε θφξκα, θαηαςχρεηαη κε αληιίεο πνπ ςεθάδνπλ κε παγσκέλν λεξφ γχξσ απφ ηε θφξκα, θαη έλα ζηαζεξνπνηεκέλν εμσηεξηθφ θνρχιη δηακνξθψλεηαη. Ζ βάζε ηεο θφξκαο αξρίδεη ζε ρακειφηεξν πδξαπιηθά, ην κέηαιιν ζπλερίδεη λα ξέεη ζηε θφξκα θαη ην θνρχιη ηψξα άκεζα ςχρεηαη απφ κηα δεπηεξνβάζκηα ζεηξά χδαηνο θαη έηζη ην πιίλζσκα απμάλεηαη ζε έλα κήθνο κέρξη 9m. Ρν πιίλζσκα ζηαζεξνπνηείηαη βαζκηαία θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο ρχηεπζεο, ε νπνία δηαξθεί πεξίπνπ ηξεηο ψξεο. Ρα πιηλζψκαηα, πνπ θάζε έλα πεξηέρεη πεξίπνπ 1.6m ρξεζηκνπνηεκέλα δνρεία πνηψλ, ζηέιλνληαη έπεηηα ζε έλαλ κχιν γηα λα ξνιιαξηζηνχλ ζε θχιια απφ ην νπνίν ηα canmakers παξάγνπλ ζηε ζπλέρεηα ηα λέα δνρεία - θαη νιφθιεξε ε δηαδηθαζία μαλαξρίδεη. Αλαθύθισζε θύιισλ αινπκηλίνπ Ρν θχιιν αινπκηλίνπ αλαθπθιψλεηαη ζηε δεπηεξνβάζκηα βηνκεραλία αινπκηλίνπ, κε άιια απνξξίκκαηα αινπκηλίνπ φπσο ηα πιαίζηα παξαζχξσλ θαη νη ιαβέο απφ πφξηεο. Ζ δηαδηθαζία είλαη παξφκνηα κε ηνπ εξγνζηαζίνπ αλαθχθισζεο θιεηζηνχ βξφγρνπ, ρσξίο ηελ πξνγελέζηεξε επεμεξγαζία ηνπ ηεκαρηζκνχ θαη ηνπ απνβεξληθψκαηνο. Ρν αέξην πεηξνρεκηθήο βηνκεραλίαο ηξνθνδνηείηαη απιά ζην θνχξλν ιεηψλεη κέζσ ηεο ζεξκφηεηαο θαη αλαθαηεχεηαη ζε έλα ρακειφ πεξηβάιινλ νμπγφλνπ. Ρν δεπηεξνβάζκην αινπκίλην παξάγεηαη ζπρλά ζηελ πξνδηαγξαθή ησλ πειαηψλ, κε ηηο ξπζκίζεηο θξακάησλ πνπ γίλνληαη ζην θνχξλν. Ρα πξνθχπηνληα πιηλζψκαηα είλαη πνιχ κηθξφηεξα απφ εθείλνη πνπ παξάγνληαη ζην εξγνζηάζην αλαθχθισζεο ηνπ Warrington (πεξίπνπ 1m καθξχ), θαη ηα πεξηζζφηεξα απφ απηά ηα πεξηερφκελα αλαθπθισκέλνπ θχιιν αινπκηλίνπ ζα αγνξαζηνχλ απφ ηηο εθάζηνηε επηρεηξήζεηο, ζα ιησζνχλ μαλά θαη ζα ρπζνχλ ζηηο θφξκεο γηα ηα ηκήκαηα κεραλψλ απηνθηλήησλ φπσο ηα θεθάιηα ησλ θπιίλδξσλ

78 Απηφ είλαη κηα αζθαιήο θαη απμαλφκελε ηέινο-αγνξά γηα ην θχιιν αινπκηλίνπ, φπσο ην αινπκίλην ρξεζηκνπνηείηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν ζηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία γηα λα θάλεη ηα νρήκαηα ειαθξχηεξα, θαη λα θάλεη εμνηθνλφκεζε θαχζηκνπ ζε φιε ηε δηάξθεηα δσήο ηνπ νρήκαηνο Διιάδα Ρν είδνο ηνπ αινπκηλίνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ Θαηαζθεπή ησλ πιηθψλ ζπζθεπαζίαο θαη ππάξρεη ζηα νηθηαθά απνξξίκκαηα, αλήθεη ζηα πξντφληα ειάζεσο. Ν πίλαθαο 4 παξνπζηάδεη ηελ εμέιημε ηεο θαηαλάισζεο Ξξντφλησλ ειάζεσο αινπκηλίνπ ζηελ Διιάδα, ζηελ πεξίνδν Ζ θαηαλάισζε αινπκηλίνπ απμήζεθε 23,8% ζηελ πεξίνδν Ζ αχμεζε νθείιεηαη θπξίσο, ζηελ αχμεζε ηεο ρξήζεο θνπηηψλ αινπκηλίνπ γηα κπχξα θαη αλαςπθηηθά. ΠΙΝΑΚΑ 4 Φαηλνκεληθή θαηαλάισζε πξνίόλησλ ειάζεσο αινπκηλίνπ(ρηι.ηόλλνη) Ξεγή: Ξαξαγσγή θαη εηζαγσγέο-εμαγσγέο ε Γ88] Δηζαγσγέο-εμαγσγέο ΔΠΔ Ρα πιηθά ζπζθεπαζίαο απφ αινπκίλην, πνπ είλαη ε θχξηα κνξθή αινπκηλίνπ ζηα νηθηαθά απνξξίκκαηα, απνηεινχλ έλα κέξνο κφλν ηεο ρξήζεο ησλ πξντφλησλ ειάζεσο αινπκηλίνπ. Ν πίλαθαο 5 καο πιεξνθνξεί γηα ηε ζπκκεηνρή ησλ πιηθψλ ζπζθεπαζίαο ζηα πξντφληα ειάζεσο αινπκηλίνπ

79 ΠΙΝΑΚΑ 5 Σειηθέο ρξήζεηο ησλ πξντόλησλ ειάζεσο αινπκηλίνπ (επί ηνηο %) ΠΙΝΑΚΑ 6 Γηάθξηζε ησλ πιηθώλ ζπζθεπαζίαο από αινπκίλην ζε θαζαξά θαη ζύλζεηα ην1983 (θαηαλάισζε ζε %)

80 Ρα πιηθά ζπζθεπαζίαο απφ αινπκίλην κπνξνχλ λα θαηαηαρζνχλ ζε θαζαξά πξντφληα, δειαδή απηά πνπ ην αινπκίλην απνηειεί ην κνλαδηθφ ή ην θπξηφηεξν πιηθφ, θαη ζχλζεηα πξντφληα, δειαδή απηά πνπ ην αινπκίλην δελ απνηειεί ηελ θχξηα πξψηε χιε (πίλαθαο 6). Ζ αλαθχθισζε θαη ν δηαρσξηζκφο ζηα πξντφληα απηά είλαη ή ηερληθά δχζθνινο ή νηθνλνκηθά αδχλαηνο θαη απνξξίπηεηαη σο δπλεηηθά αλαθπθιψζηκε πνζφηεηα. Ζ εηήζηα ζπζζψξεπζε αινπκηλίνπ ζηα νηθηαθά απνξξίκκαηα ηεο Αηηηθήο, ην 1988, ήηαλ πεξίπνπ 5000 ηφλνη. Ζ αληίζηνηρε εηήζηα θαηαλάισζε αινπκηλέλησλ θνπηηψλ ήηαλ 400 εθαη. ή 8000 ηφλνη. Απ απηφ αλαθπθιψζεθε ην 20%, επνκέλσο ε δπλαηφηεηα πξφζζεηεο αλαθχθισζεο κφλν ζηα αινπκηλέληα θνπηηά είλαη 6,3 ρηι. ηφλνη εηεζίσο. Γηα λα εμεηάζνπκε ηε δπλαηφηεηα απνξξφθεζεο ηνπ αλαθπθισκέλνπ αινπκηλίνπ, είλαη ρξήζηκν λα δνχκε ηε δνκή ηνπ θφζηνπο ζηελ αινπκηλνβηνκεραλία. Ρα ζπζηαηηθά κέξε ηνπ θφζηνπο ηνπ αινπκηλίνπ είλαη: Ξξψηεο χιεο, βσμίηεο θαη αινπκίλα ζε πνζνζηφ 30% ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο. Δλέξγεηα, γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ πξψησλ πιψλ, ζε πνζνζηφ 30%. Δξγαηηθά θαη ρξεκαηννηθνλνκηθφ θφζηνο, ζε πνζνζηφ 30%. Ζ απνξξφθεζε ησλ αλαθπθισκέλσλ πνζνηήησλ είλαη βέβαηε, εθφζνλ ε παξαγσγή ηνπ αινπκηλίνπ απφ αλαθπθισκέλν πιηθφ απαηηεί κφλνλ ην 5% ηεο ελέξγεηαο ζε ζρέζε κε ηελ παξαγσγή απφ πξσηνγελή πξψηε χιε απφ βσμίηε. Ήδε ην 1990 ε αλαθχθισζε ησλ θνπηηψλ αινπκηλίνπ ζηελ Διιάδα έθζαζε ην 25% θαη θαηαλαιψζεθαλ 600 εθαη. θνπηηά. Ρελ πξσηνβνπιία γηα ηελ αλαθχθισζε θνπηηψλ αινπκηλίνπ ζηελ Διιάδα ηελ έρεη πάξεη ε Διιεληθή Έλσζε Αινπκηλίνπ. Γίλεηαη ιφγνο γηα πξνζπάζεηα ζπιινγήο ησλ αινπκηλέλησλ θνπηηψλ κπχξαο θαη αλαςπθηηθψλ, ε νπνία μεθίλεζε κε ηελ θαηάξηηζε πξνγξακκάησλ - πηιφησλ ζε δήκνπο, ζρνιεία, ζηξαηησηηθέο κνλάδεο θαη λνζνθνκεία. Ύζηεξα απφ ηελ επηηπρία ησλ πξσηνβνπιηψλ ηνπο έσο ζήκεξα, νη αξκφδηνη ηεο Διιεληθήο Έλσζεο Αινπκηλίνπ μεθηλνχλ κηα δηεπξπκέλε πξνζπάζεηα γηα ηελ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ. Ζ Διιεληθή Έλσζε Αινπκηλίνπ, ε νπνία ηδξχζεθε ην 1985, είλαη έλαο κε θεξδνζθνπηθφο νξγαληζκφο θαη έρεη κέιε ηνπ βηνκεραληθέο κνλάδεο θαη θιαδηθνχο ζπλδέζκνπο πνπ θαιχπηνπλ νιφθιεξν ην θάζκα βσμίηεο - αινπκίλα - αινπκίλην. Θα ήηαλ παξάιεηςε λα κελ αλαθέξνπκε κεξηθά πξάγκαηα ζρεηηθά κε ηνλ αινπκηλνθάγν (LUCKY CAN), ην κεράλεκα πνπ δέρεηαη ρξεζηκνπνηεκέλα θνπηηά κπχξαο θαη αλαςπθηηθψλ θαη βνεζά θπζηθά ζηελ πξνζπάζεηα αλαθχθισζεο κεηαιιηθψλ θνπηηψλ. Δζσηεξηθφ κέξνο αινπκηλνθάγνπ

81 Ν αινπκηλνθάγνο δέρεηαη ηα θνπηάθηα, δηαρσξίδεη ηα αινπκηλέληα απφ ηα ιεπθνζηδεξά, ηα ζπκπηέδεη θαη η απνζεθεχεη ζε μερσξηζηέο ζαθνχιεο ζην θάησ κέξνο ηνπ. Ραπηφρξνλα γπξίδνπλ νη ηξνρνί ηεο ηχρεο θαη νη ηπρεξνί παίξλνπλ έλα θνππφλη (ή ρξήκαηα), πνπ είηε αληαιιάζζεηαη κε έλα δψξν, είηε δίλεη ηελ επθαηξίαζπκκεηνρήο ζηηο κεληαίεο θιεξψζεηο γηα ηα κεγάια δψξα. Ρν κεράλεκα πεξηιακβάλεη πδξαπιηθή πξέζα θαη απνζεθεπηηθφ ρψξν 2000 θνπηηψλ. Ζ πξέζα ζπκπηέδεη ηα θνπηάθηα ζην 1/20 ηνπ αξρηθνχ φγθνπ ηνπο. Ρέηνηνη αινπκηλνθάγνη ρξεζηκνπνηνχληαη επξχηαηα ζε δηάθνξεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο (π.ρ. Απζηξία, Διβεηία θιπ) θαη έρεη δηαπηζησζεί φηη νη εηαηξείεο πνπ θηινμελνχλ ηα κεραλήκαηα απηά (hosts) απμάλνπλ ηελ πειαηεία ηνπο θαη έρνπλ ζνβαξή κείσζε ζηεξεψλ απνβιήησλ. Πηελ Διιάδα ηνλ Ηνχλην ηνπ 90 εγθαηαζηάζεθαλ ζηελ πεξηνρή ηεο Αζήλαο 3 ηέηνηνη αινπκηλνθάγνη κε ηελ ππνζηήξημε 4 εηαηξεηψλ θαη ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ, γηα κηα δνθηκαζηηθή πεξίνδν. Αλ ε δνθηκαζηηθή απηή πεξίνδνο έρεη επηηπρία, ηφηε Θα επαθνινπζήζεη ε εγθαηάζηαζε κεγάινπ αξηζκνχ κεραλψλ παλειιαδηθά. 8. ΓΔΓΟΝΟΣΑ ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ Δλα ρξεζηκνπνηεκέλν θνπηί αινπκηλίνπ ζπιιέγεηαη γηα αλαθχθισζε, επεμεξγάδεηαη ζε έλα λέν θνπηί αινπκηλίνπ θαη είλαη πίζσ ζην ξάθη παληνπσιείσλ κέζα ζε 60 εκέξεο. Ρν 2000, 100,8 δηζεθαηνκκχξηα δνρεία αινπκηλίνπ παξήρζεζαλ ζηηο Ζλσκέλεο Ξνιηηείεο, θαη 62,6 δηζεθαηνκκχξηα απφ απηά αλαθπθιψζεθαλ, γηα ηα νπνία ε βηνκεραλία πιήξσζε $1,2 δηζεθαηνκκχξηα. Ρα εζεινληηθά πξνγξάκκαηα φπσο ACBHHH, θαη ηα εκπνξηθά θέληξα αλαθχθισζεο απνηεινχλ ηα πεξηζζφηεξα κέζα γηα ηελ αλαθχθισζε απφ ηα ρξεζηκνπνηεκέλα δνρεία αινπκηλίνπ πνπ επηζηξέθνπλ γηα αλαθχθισζε. Ρν αινπκίλην δελ είλαη ζηεξεφ απφβιεην, είλαη ζηεξεά αμία. Ρν αινπκίλην απφ ηα αλαθπθισκέλα δνρεία θαη άιια πξντφληα απνηεινχλ πεξίπνπ 35% ηνπ αλεθνδηαζκνχ ησλ κεηάιισλ ηεο βηνκεραλίαο. Δάλ έλα ηνηο εθαηφ φισλ ησλ δνρείσλ πνπ αλαθπθιψζεθαλ αλαθπθισλφληνπζαλ γηα θαηνηθίεο, 250 θαηλνχξγηα ζπίηηα ζα κπνξνχζαλ λα ρηηζηνχλ θάζε έηνο. Ρν θελφ θνπηί αινπκηλίνπ αμίδεη πεξίπνπ έλα ζελη. Απηήλ ηελ πεξίνδν δχν απφ ηα ηξία δνρεία πνπ θαηαλαιψλνληαη ζηηο ΖΞΑ αλαθπθιψλνληαη. Ξάλσ απφ 50% ησλ δνρείσλ αινπκηλίνπ πνπ παξάγνληαη αλαθπθιψλνληαη. Δίθνζη έηε πξηλ ρξεηάδνληαλ 19 δνρεία αινπκηλίνπ γηα λα θηηαρηεί κηα ιίβξα, αιιά ζήκεξα, ηα δνρεία πνηψλ αινπκηλίνπ είλαη ειαθξχηεξα θαη ρξεηάδνληαη 29 δνρεία γηα λα θηηαρηεί κηα ιίβξα

82 Νη Ακεξηθαλνί πεηάλε αξθεηφ αινπκίλην θάζε ηξεηο κήλεο έηζη ψζηε λα επαλνηθνδνκήζνπλ νιφθιεξν ηνλ εκπνξηθφ αεξνζηφιν ηνπο. Ρν 1994, νη Ακεξηθαλνί αλαθχθισζαλ 64,7 δηζεθαηνκκχξηα δνρεία αινπκηλίνπ, δχν δηζεθαηνκκχξηα πεξηζζφηεξα απ' φ,ηη ην Θάζε ιεπηφ θάζε εκέξαο, έλαο κέζνο φξνο δνρείσλ αινπκηλίνπ αλαθπθιψλεηαη. Πήκεξα, ν εζληθφο κέζνο φξνο αλαθπθισκέλσλ θνπηηψλ αινπκηλίνπ είλαη δχν απφ θάζε ηξία δνρεία. Ζ θαηαζθεπή λέσλ δνρείσλ αινπκηλίνπ απφ ηα ρξεζηκνπνηεκέλα δνρεία παίξλεη 95 ηνηο εθαηφ ιηγφηεξε ελέξγεηα θαη 20 αλαθπθισκέλα δνρεία κπνξνχλ λα γίλνπλ κε ηελ ελέξγεηα πνπ απαηηείηαη γηα λα παξαρζεί έλα θνπηί ρξεζηκνπνηψληαο ην παξζέλν κεηάιιεπκα. Ζ αλαθχθισζε ελφο θνπηηνχ αινπκηλίνπ ζψδεη αξθεηή ελέξγεηα γηα λα θξαηήζεη έλαλ ιακπηήξα 100-Watt γηα ζρεδφλ ηέζζεξηο ψξεο ή λα ιεηηνπξγήζεη ηελ ηειεφξαζή ζαο γηα ηξεηο ψξεο. Νη Ακεξηθαλνί ρξεζηκνπνηνχλ έλαλ κέζν φξν 1,5 δηζεθαηνκκχξην δνρείσλ αινπκηλίνπ θάζε βδνκάδα ην αλαθπθισκέλν αινπκίλην εμνηθνλνκεί 95% ηεο ελέξγεηαο πνπ απαηηείηαη γηα λα παξαγάγεη ην ίδην πξντφλ απφ ην κεηάιιεπκα παξά ην πςειφ πνζνζηφ αλαθχθισζεο, Ακεξηθαλνί μεθνξηψλνληαη αξθεηά δνρεία αξγηιίνπ θάζε έηνο γηα λα θάλνπλ πεξίπνπ DC-10 αεξησζνχκελα αεξνπιάλα. Ξεξίπνπ 65 ηνηο εθαηφ ηνπ αινπκηλίνπ ηεο Ακεξηθήο αλαθπθιψλεηαη, φκσο, πεξηζζφηεξνη απφ έλαο εθαηνκκχξηα ηφλνη ησλ εκπνξεπκαηνθηβσηίσλ αινπκηλίνπ θαη ζπζθεπαζίαο (δνρεία ζφδαο,αινπκηλφραξην) ξίρλνληαη ζηα ζθνππίδηα θάζε ρξφλν. Αλ θαη ην αινπκίλην είλαη ιηγφηεξν απφ έλα ηνηο εθαηφ ησλ δεκνηηθνχ ζηεξεψλ απνβιήησλ ηνπ έζλνπο, παξακέλεη έλα απφ ηα πνιπηηκφηεξα αλαθπθιψζηκα πιηθά. Ρα ρξεζηκνπνηεκέλα δνρεία αινπκηλίνπ παξακέλνπλ ην πην αλαθπθιψζηκν ζηνηρείν ζηηο ΖΞΑ, αιιά άιινη ηχπνη αινπκηλίσλ, φπσο ηα πιαίζηα, νη πδξνξξνέο, ηα παηδνχξηα ησλ παξαζχξσλ, κπνξνχλ επίζεο λα αλαθπθισζνχλ. Ρν αινπκίλην έρεη κηα πςειή αγνξαζηηθή αμία θαη ζπλερίδεη λα παξέρεη έλα νηθνλνκηθφ θίλεηξν γηα λα αλαθπθισζεί. Ρα αλαθπθισκέλα πιηθά, φπσο ην αινπκίλην, παξέρνπλ επίζεο ζηνπο θαηαζθεπαζηέο ην πνιχηηκν αέξην πεηξνρεκηθήο βηνκεραλίαο. Ξαξαδείγκαηνο ράξηλ, ηα αλαθπθισκέλα δνρεία αινπκηλίνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα θάλνπληα λέα δνρεία. Πηελ πξαγκαηηθφηεηα, ζρεδφλ 55 ηνηο εθαηφ ελφο λένπ αινπκηλίνπ γίλνληαη απφ αλαθπθισκέλν αινπκίλην. Ρν πξψην δνρείν αινπκηλίνπ εκθαλίζηεθε ην Ζ πξάμε ηεο αλαθχθισζεο ησλ ρξεζηκνπνηεκέλσλ δνρείσλ άξρηζε ην 1968 ζηελ Θαιηθφξληα. Έλα εθαηνκκχξην ιίβξεο ησλ δνρείσλ

83 αινπκηλίνπ αλαθηήζεθαλ εθείλν ην έηνο, έλα πνζφ πνπ ιεηψλνπλ ζε πεξίπνπ ηέζζεξηο ψξεο ζήκεξα. Δπεηδή ην αξγίιην πνπ βξίζθεηαη ζηα εδάθε καο ζα είλαη αθφκα, γχξσ ζηα 200 ή πεξηζζφηεξα έηε, ε αλαθχθισζε θνλζεξβψλ θαη ηα απνξξίκαηα αινπκηλίνπ έρνπλ λφεκα. Ζ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ είλαη ηφζν εχθνιε. Κε ηελ αλαθχθισζε ηνπ αινπκηλίνπ, βνεζάκε λα νινθιεξψζνπκε ην βξφρν αλαθχθισζεο -- έλα θνπηί αινπκηλίνπ πνπ αλαθπθιψλεηαη ζήκεξα ζα είλαη πίζσ ζην ξάθη παληνπσιείσλ ζε πεξίπνπ 90 εκέξεο. Έλα θύπειιν ξπδηνύ από ηελ αλαθύθισζε ελόο θνπηηνύ αινπκηλίνπ; Η ελέξγεηα πνπ ζώδεηαη κε ηελ αλαθύθισζε απν έλα θνπηί αινπκηλίνπ. Κε ηελ αλαθχθισζε ησλ δνρείσλ αινπκηλίνπ, ε ελέξγεηα πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηε δεκηνπξγία ηνπ πξσηνγελνχο αινπκηλίνπ απφ ην βσμίηε ζψδεηαη. Γεληθά, ε ελέξγεηα πνπ απαηηείηαη γηα λα αλαθπθισζεί ην αινπκίλην ιέγεηαη φηη είλαη 590 kwh/t (θηινβάηψξεο/ηφλνο) -- ζχκθσλα κε ηηο ππάξρνπζεο πιεξνθνξίεο πεξίπνπ 3 ηνηο εθαηφ ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα δεκηνπξγεζεί ην αινπκίλην απφ ηνλ βσμίηε. Ζ ελέξγεηα γηα λα δεκηνπξγεζεί έλα θνπηί αινπκηλίνπ (20 γξ) απφ ην βσμίηε είλαη πεξίπνπ 362 kcal. Η ελέξγεηα πνπ ζώδεηαη κε ηελ αλαθύθισζε ελόο θνπηηνύ; 97% ησλ αλσηέξσ, ή 350 kcal (0.175eu) Απηφ είλαη ζρεδφλ ίδην πνζφ ελέξγεηαο φπσο πεξηιήθζεθε ζε έλα θχπειιν ξπδηνχ (έλα θχπειιν ππνινγίδεηαη ίζν κε 100 γξ). Δπ'επθαηξία έλαο ππνινγηζηήο ζεκεησκαηάξησλ (πεξίπνπ 20 Watt) κπνξεί λα ηξέμεη γηα πεξίπνπ 20 ψξεο κε 350 kcal (πεξίπνπ 407 Watt ψξεο) ηεο ελέξγεηαο. Δπνκέλσο, ε ελέξγεηα πνπ ζψδεηαη ζηελ αλαθχθισζε ελφο θνπηηνχ αινπκηλίνπ είλαη πεξίπνπ ηζνδχλακε κε ηελ ελέξγεηα γηα λα ηξέμεη έλαλ ππνινγηζηή ζεκεησκαηάξησλ γηα κηα πιήξε κέξα. eu=ecological unit Η αλαθύθισζε δελ είλαη εύθνιε! (1)

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΙNCOFRUIT - (HELLAS).

ΙNCOFRUIT - (HELLAS). Πξνο ΟΛΑ ΤΑ ΜΔΛΗ Κε Σπλάδειθε Θέκα: Ιζπαλία & Γεξκαλία 5 ε ΔΒΓΟΜΑΓΑ 2011 (31 Ιαλ έσο 30 Φεβξ.2011) Παξαζέηνπκε θαησηέξσ: Αλαζθόπεζε ηεο 4 εο εβδνκάδνο 2011 κε ηηο ηηκέο ησλ εζπεξηδνεηδώλ πνπ δηακνξθώζεθαλ

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15

Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15 Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15 Εηζαγσγή Οη ηερληθέο ζπληήξεζεο ηξνθίκσλ έρνπλ ζθνπό : α) λα παξεκπνδίζνπλ αλεπηζύκεηεο κεηαβνιέο ζηα ραξαθηεξηζηηθά (γεύζε - ρξώκα -

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ 1 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ ΝΟΗΠΚΝΠ 2 Τν πεηξέιαην, πνπ κεξηθέο θνξέο ζηελ θαζεκεξηλή γιώζζα απνθαιείηαη θαη μαύπορ σπςσόρ ή τσάι τος Ρέξαρ, είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ

ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ Ο πολσμεριζμός Πολσμεριζμός είναι η τημική ανηίδραζη καηά ηην οποία πολλά μόρια ίδιων ή διαθορεηικών οργανικών ενώζεων, ποσ ονομάζονηαι μονομερή, ενώνονηαι και ζτημαηίζοσν

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΟΜΟ Α Mάθημα 5: To παραγωγής σναρηήζεις κόζηοσς Η ζπλάξηεζε ζπλνιηθνύ θόζηνπο C FC VC Όπνπ FC= ην ζηαζεξό θόζηνο (ην θόζηνο γηα ηνλ ζηαζεξό παξαγσγηθό ζπληειεζηή) θαη VC= ην κεηαβιεηό

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε 2. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 3. Έληππν νηθνλνκηθήο πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1 ΘΕΡΙΝΟ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ι ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ ΑΚΗΕΙ ΜΕΡΟ Ι 1. Να γίλνπλ νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ησλ παξαθάησ ζπλαξηήζεσλ. t ( i) e ( ii) ln( ) ( iii). Να βξεζεί ην Π.Ο., ν ηύπνο ηεο αλίζηξνθεο θαη ην Π.Τ. ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑ TH BIOMHXANIA ΕΠΙΠΛΟΥ / FOR THE FURNITURE INDUSTRY

ΓΙΑ TH BIOMHXANIA ΕΠΙΠΛΟΥ / FOR THE FURNITURE INDUSTRY ΓΙΑ TH BIOMHXANIA ΕΠΙΠΛΟΥ / FOR THE FURNITURE INDUSTRY ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΜΑΣ Όια ηα πξντφληα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζηελ παξαγσγή είλαη επηιεγκέλα θαη δνθηκαζκέλα ζην ρεκηθφ καο εξγαζηήξην. Σπγθεθξηκέλα, ηα πεξηζζφηεξα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ ΤΕΙ Δσηικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομητανικού Στεδιαζμού Εργαζηήριο C 3 www.c3.teiwm.gr C 3 LAB www.c3.teiwm.gr 1 Εηζαγσγή Πεπιεσόμενα ύκβνια

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W.

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W. ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι Τειηθή Εμέηαζε: 5 Σεπηέκβξε 6 (Δηδάζθσλ: ΑΦ Τεξδήο) ΘΕΜΑ Θεσξνύκε θβαληηθό ζύζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη από Φακηιηνληαλή Η, ε νπνία ζε κνξθή πίλαθα ρξεζηκνπνηώληαο ηηο ηδηνζπλαξηήζεηο, θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

K- Clusters Γξάζε 7.1.: ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΚΑΘΝΟΣΟΜΘΑ ΣΟΝ ΚΛΑΓΟ ΣΟΤ ΜΑΡΜΑΡΟΤ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΞΘΟΠΟΘΗΘΜΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ, ΑΠΌ ΣΑ ΠΑΡΑΠΡΟΪΟΝΣΑ ΚΑΘ ΣΑ ΜΠΑΖΑ ΣΟ ΣΡΑΝΟΒΑΛΣΟ

K- Clusters Γξάζε 7.1.: ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΚΑΘΝΟΣΟΜΘΑ ΣΟΝ ΚΛΑΓΟ ΣΟΤ ΜΑΡΜΑΡΟΤ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΞΘΟΠΟΘΗΘΜΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ, ΑΠΌ ΣΑ ΠΑΡΑΠΡΟΪΟΝΣΑ ΚΑΘ ΣΑ ΜΠΑΖΑ ΣΟ ΣΡΑΝΟΒΑΛΣΟ K- Clusters Γξάζε 7.1.: ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΚΑΘΝΟΣΟΜΘΑ ΣΟΝ ΚΛΑΓΟ ΣΟΤ ΜΑΡΜΑΡΟΤ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΞΘΟΠΟΘΗΘΜΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ, ΑΠΌ ΣΑ ΠΑΡΑΠΡΟΪΟΝΣΑ ΚΑΘ ΣΑ ΜΠΑΖΑ ΣΟ ΣΡΑΝΟΒΑΛΣΟ Ο πινχηνο ηεο Διιάδαο ζε θνηηάζκαηα καξκάξνπ εθιεθηήο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

Όια ηα πξντφληα ηεο ΒΜP είλαη πηζηνπνηεκέλα θαηά ISO 9001 θαη πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ επξσπατθνχ θαλνληζκνχ ΔΝ 12365.

Όια ηα πξντφληα ηεο ΒΜP είλαη πηζηνπνηεκέλα θαηά ISO 9001 θαη πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ επξσπατθνχ θαλνληζκνχ ΔΝ 12365. ΓΙΑ ΞΥΛΙΝΑ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ / FOR WOODEN FRAMES ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΜΑΣ Όια ηα πξντφληα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζηελ παξαγσγή είλαη επηιεγκέλα θαη δνθηκαζκέλα ζην ρεκηθφ καο εξγαζηήξην. Σπγθεθξηκέλα, ηα πεξηζζφηεξα πιηθά κε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας

ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Ασκήσεις αποθεµάτωνµ Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

Όια ηα πξντφληα ηεο ΒΜP είλαη πηζηνπνηεκέλα θαηά ISO 9001 θαη πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ επξσπατθνχ θαλνληζκνχ ΔΝ 12365.

Όια ηα πξντφληα ηεο ΒΜP είλαη πηζηνπνηεκέλα θαηά ISO 9001 θαη πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ επξσπατθνχ θαλνληζκνχ ΔΝ 12365. ΓΙΑ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ / FOR ALUMINIUM FRAMES ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΜΑΣ Όια ηα πξντφληα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζηελ παξαγσγή είλαη επηιεγκέλα θαη δνθηκαζκέλα ζην ρεκηθφ καο εξγαζηήξην. Σπγθεθξηκέλα, ηα πεξηζζφηεξα πιηθά

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ 1) Υξηζηνπγελληάηηθα ειαηάθηα θάξηα ή θαδξάθη θάξηα ή θαδξάθη Τιηθά πνπ ζα ρξεηαζηνύκε: Υαξηί θάλζνλ καύξν γηα ην θόλην, πξάζηλν γηα ηα ειαηάθηα, θόθθηλν γηα ηα αζηεξάθηα Απιό

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ.

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ. ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΔΙΑΚΤΜΑΝΕΙ ΠΛΗΘΩΡΙΜΟ - ΑΝΕΡΓΙΑ 9.1. ΕΡΩΣΗΕΙ ΩΣΟΤ ΛΑΘΟΤ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ καθεμιάρ

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1 ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ Πνιινί άλζξσπνη πηζηεύνπλ όηη ν άλεκνο ζα έπξεπε λα αληηθαηαζηήζεη ην πεηξέιαην θαη ην θάξβνπλν σο πεγή ελέξγεηαο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνύ. Οη θαηαζθεπέο πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθόλα είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πνελλδικών εξεηάζεων 2-27 Σςνπηήζειρ Η γξθηθή πξάζηζε ηεο ζπλάξηεζεο f είλη ζπκκεηξηθή, σο πξνο ηνλ άμνλ, ηεο γξθηθήο πξάζηζεο ηεο f 2 Αλ f, g είλη δύν ζπλξηήζεηο κε πεδί νξηζκνύ

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ 1 Σ. Δ. Ι. ΓΤ Σ Ι Κ Η Μ Α Κ Δ Γ Ο Ν Ι Α ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ Σ Μ Η Μ Α Μ Η Υ Α Ν ΟΛΟ Γ Ι Α Δξγαζηήξην Μεραλνπξγηθώλ Καηεξγαζηώλ & CAD ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ 2: Πνηόηεηα Δπηθάλεηαο Γξ. Βαξύηεο

Διαβάστε περισσότερα

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017 www.romvos.edu.gr Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 217 ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σσζηφ β. Λάζνο γ. Λάζνο δ. Σσζηφ ε. Σσζηφ Α2.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 ΑΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΙΑ ΛΤΔΙ ΙΑΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 1: Λάζος (είλαη ηζνζθειήο ππεξβνιή) Α2: Λάζος (ην ζεηηθό πξόζεκν ζεκαίλεη όηη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Δηζνδήκαηνο θαη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Πνζόηεηαο ήηαλ

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτική Άσκηση - Δέντρα

Επαναληπτική Άσκηση - Δέντρα Η NovelGadgets Α.Ε. είλαη κηα πνιπεζληθή εηαηξεία πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζηνλ ρώξν ηεο πιεξνθνξηθήο θαη θαηαζθεπάδεη θαηλνηνκηθέο εθαξκνγέο (gadgets) γηα ηνπο πειάηεο ηεο. Πξόζθαηα, δεκηνύξγεζε έλα λέν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: /0/03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΔΜΑ Α ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΩΝ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ Κιηληθή ηαμηλόκεζε ηνπ βαζκνύ ηεξεδνληθήο βιάβεο ηωλ νπώλ θαη ζρηζκώλ καζεηηθώλ επηθαλεηώλ θαηά ICDAS 1 νο Βαζκόο

Διαβάστε περισσότερα

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ Συστήματα Αρίθμησης Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ 1 Ειζαγωγή Τν bit είλαη ε πην βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο. Είλαη κία θαηάζηαζε on ή off ζε έλα ςεθηαθό θύθισκα. Άιιεο θνξέο είλαη κία θαηάζηαζε high ή low voltage

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E.

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Γεώργιος Μπριζκόλας Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Τηνζέηεζε Γηεζλψλ Πξνηχπσλ απφ ηε Βηνκεραλία Εθελοντικά πρότυπα Υποχρεωτική νομοθεσία ISO 9001 ISO14001 ISO 50001 OHSAS 18001 ISO

Διαβάστε περισσότερα

Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα ζε σώπερ ηος. εςπωπαϊκού Νόηος και Βοππά

Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα ζε σώπερ ηος. εςπωπαϊκού Νόηος και Βοππά ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΔΝΗΜΔΡΩΗ ΓΔΛΣΙΟ 2/2014 Υπό την Εποπτεία του Υπουργείου Εργαςίασ, Κοινωνικήσ Αςφάλιςησ & Πρόνοιασ Πατδνχζε Χ. Ινχιηνο 2014 Οι ζηαηιζηικέρ για ηη Γιά Βίος Μάθηζη (ΓΒΜ): η θέζη ηηρ Δλλάδαρ ανάμεζα

Διαβάστε περισσότερα

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟ ΚΤΠΡΟΤ Πξόγξακκα Δπηκόξθσζεο Τπνςεθίσλ Καζεγεηώλ Σερλνινγίαο Γελάξεο 2011 ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ Ι (Ύιε Γπκλαζίνπ) Διδάσκων: Σαββίδης Σάββας Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα «ην θνηλό θαη ην θύξην» (Γ.νισκόο) γηα λα ρηίδω πάληα κε ηνλ ίδηνλε ηξόπν, κε ηηο ίδηεο θαηαζθεπαζηηθέο θαη πιαζηηθέο πξννπηηθέο, κε ηελ ίδηαλε πάληνηε πίζηε θαη αγάπε.. Α.Κ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΙΜΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΣΑΗ

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΙΜΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΣΑΗ ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΣΡΙΚΗ Α.Ε. ΜΕ ΙΧΤ ΣΗΝ ΑΓΟΡΑ ΣΗ ΗΛΕΚΣΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 2011 ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΙΜΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΣΑΗ Ρο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Θήβα ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΠΩΛΗΕΩΝ 1/1/2011 TA ΔΚΞΝΟΗΘΑ ΡΗΚΝΙΝΓΗΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ Παλεπηζηεκίνπ (Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ) 34 06 79 ΑΘΖΝΑ Τει. 36653-367784 - Fax: 36405 e-mail : info@hms.gr www.hms.gr GREEK MATHEMATICAL SOCIETY 34, Panepistimiou (Δleftheriou

Διαβάστε περισσότερα

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Ναηαιία Σπαλνύ, spanou@igme.gr & natspanou@gmail.com Τερληθόο Γεσιόγνο (M.Sc.) Πεξηγξαθή Χάξηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα 11 Ηουνίου 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις)

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα 11 Ηουνίου 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα Ηουνίου 08 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α Α. Απόδεημε ζεωξήκαηνο ζει. 99 ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α. α.

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΔΝΝΟΙΔ ΚΑΙ ΟΡΙΜΟΙ ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΣΟΤ ΚΑΝΟΝΙΜΟΤ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΚΑΝΟΝΙΜΟΤ

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΔΝΝΟΙΔ ΚΑΙ ΟΡΙΜΟΙ ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΣΟΤ ΚΑΝΟΝΙΜΟΤ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΚΑΝΟΝΙΜΟΤ ΜΑΘΗΜΑ 2T2 41 ΓΟΜΙΚΗ ΦΤΙΚΗ ΗΥΟΜΟΝΩΗ - ΗΥΟΠΡΟΣΑΙΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΣΟΤ ΚΑΝΟΝΙΜΟΤ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΚΑΝΟΝΙΜΟΤ ΜΟΝΑΓΔ ΑΚΟΤΣΙΚΗ ΚΑΣΗΓΟΡΙΔ ΑΚΟΤΣΙΚΗ ΑΝΔΗ ΠΑΡΑΜΔΣΡΟΙ ΑΚΟΤΣΙΚΗ ΑΝΔΗ ΚΡΙΣΗΡΙΑ ΗΥΟΜΟΝΩΗ - ΗΥΟΠΡΟΣΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα