Εκτιμήσεις μοντέλων για την εξάλειψη της Ηπατίτιδας C έως το 2030

Transcript

1 Στρογγυλό Τραπέζι «Στοχεύοντας στην εξάλειψη της Ηπατίτιδας C στην Ελλάδα» Εκτιμήσεις μοντέλων για την εξάλειψη της Ηπατίτιδας C έως το 2030 Βάνα Σύψα Επίκουρη Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Εργαστήριο Τγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής τατιστικής, Ιατρική χολή ΕΚΠΑ vsipsa@med.uoa.gr 4 η Συνάνηηζη AIDS & Ηπαηίηιδες

2 Εξάλειψη (elimination) της HCV χεδόν μηδενική επίπτωση (τερματισμός μετάδοσης) και Mεγάλη μείωση στις νέες περιπτώσεις κίρρωσης και ΗΚΚ (π.χ. σε μία συγκεκριμένη χώρα)

3 Οι στόχοι του WHO μέχρι το Μείωση νέων μολύνσεων 2. Μείωση θανάτων

4 WHO Global Health Sector Strategies Viral Hepatitis Unprecedented opportunities to act Ειδικά για την ηπατίτιδα C: 1. Injection, blood and surgical safety 2. Harm reduction for people who inject drugs 3. Treatment To have greatest impact, effective interventions should be combined and tailored for the specific population, location and setting

5 Hagan et al, 2011 Συνδυασμός των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης μείωση του κινδύνου ορομετατροπής κατά 75% - 80% Turner et al, 2011

6 Θεραπεία Ίαση (SVR~95%) 1. Μείωση επιπολασμού 2. Μείωση φορτίου νοσηρότητας - θνησιμότητας 3. Μείωση επίπτωσης Treatment as prevention

7 αλλά και πολλοί φραγμοί Υραγμοί που σχετίζονται με την ηπατίτιδα Ασυμπτωματική μεγάλο ποσοστό αδιάγνωστων περιπτώσεων Άλλοι φραγμοί υχνά εντοπίζεται σε δύσκολα προσεγγίσιμους ή περιθωριοποιημένους πληθυσμούς Διακρίσεις, στίγμα Ανεπαρκής επιδημιολογική επιτήρηση Κόστος νέων θεραπειών Απουσία εμβολίου, προγράμματα μείωσης της βλάβης χαμηλής κάλυψης κίνδυνος επαναμόλυνσης Η ηπατίτιδα C μέχρι πρόσφατα δεν αποτελούσε προτεραιότητα στη δημόσια υγεία

8 Η κατάσταση στην Ελλάδα

9 Ηπατίτιδα C στην Ελλάδα Papatheodoridis et al, JVH 2014 % Saraswat et al, JVH 2015

10 HCV antibody prevalence (%) Συνεχιζόμενη μετάδοση Paraskevis et al, PLoS One, 2013, Raptopoulou et al, Hippokratia 2011 Raptopoulou et al, EASL 2006 Επιπολασμός anti-hcv σε Φρήστες Ενδοφλεβίων Ναρκωτικών ATHENS OTHER AREAS από 12 ευρωπαϊκές χώρες ανέφεραν αύξηση του επιπολασμού της HCV λοίμωξης σε Φρήστες Ενδοφλέβιων Ναρκωτικών to διάστημα Αυστρία, Βουλγαρία, Κύπρος, Ρουμανία και Ελλάδα Wiessing et al, Eurosurveillance, 2011 Year of data collection Δεδομένα ΕΚΤΕΠΝ

11 Χαρακτηριστικά των ασθενών Saraswat et al, JVH 2015 Raptopoulou et al, Hippokratia 2011 Hatzakis et al, J Viral Hep 2015

12 Ποιες είναι οι προβλέψεις για την Ελλάδα; Σο μελλοντικό φορτίου της νόσου εξαρτάται από: Τις νέες μολύνσεις (επίπτωση) Σι αναμένουμε για τις νέες μολύνσεις στο μέλλον; αύξηση, μείωση, σταθερός αριθμός; Τη θεραπεία Ποια θα είναι η αποτελεσματικότητα των θεραπειών στο μέλλον SVR Πόσοι ασθενείς θα διαγνωστούν και θα λάβουν θεραπεία Θεραπευτική κάλυψη

13 Μεθοδολογία Φρήση μοντέλου που προσομοιώνει την εξέλιξη των ασθενών μέσα από τα διάφορα στάδια της νόσου χρησιμοποιώντας κατάλληλες πιθανότητες μετάβασης από το ένα στάδιο ίνωσης στο άλλο Εφαρμόζεται στα χαρακτηριστικά της επιδημίας του εκάστοτε πληθυσμού

14 Μοντέλο φυσικής ιστορίας Acute Hepatitis Spontaneously Cured Chronic Hepatitis F0 Chronic Hepatitis F1 Chronic Hepatitis F2 Chronic Hepatitis F3 Compensated Cirrhosis Hepatocellular Carcinoma Decompensate d Cirrhosis Liver Related Death Liver Transplantation

15 Προβλέψεις 1. Σε επίπεδο πληθυσμού της Ελλάδας 2. τον πληθυσμό των ΦΕΝ της Αθήνας (πληθυσμός υψηλού κινδύνου & επιπολασμού)

16 Gkountas et al Σενάρια για την πρόβλεψη του φορτίου ηπατίτιδας C στην Ελλάδα Scenario Year SVR Treatment coverage/ year Fibrosis stage Age limits New infections /year Diagnosed patients/ Base case %-90% 2000 ALL year WHO scenario % 900 >=F % 4700 >=F % 6800 >=F % 6800 >=F % 7000 >=F άτομα

17 Gkountas et al Προβλέψεις για τον αριθμό ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα C % % Year Base case WHO

18 Gkountas et al Προβλέψεις για τον αριθμό ασθενών με κίρρωση % % Year Base case WHO

19 Προβλέψεις για τον αριθμό ασθενών με ΗΚΚ % % Year Base case WHO Gkountas et al

20 Gkountas et al Αριθμός HCV-σχετιζόμενων θανάτων % % Year Base case WHO

21 Προβλέψεις 1. ε επίπεδο πληθυσμού της Ελλάδας 2. Στον πληθυσμό των ΧΕΝ της Αθήνας (πληθυσμός υψηλού κινδύνου & επιπολασμού)

22 Ta σημερινά δεδομένα για τους ΧΕΝ στην Αθήνα: Περίπου 8300 χρήστες (problem drug users) Anti-HCV(+): 80% εκ των οποίων το 80% με χρόνια ηπατίτιδα C 64% με χρόνια ηπατίτιδα C Διάρκεια ενδοφλέβιας χρήσης 12 έτη κατά μέσο όρο

23 Επίπτωση χρόνιας ηπατίτιδας C σε XEN ανάλογα με το % θεραπευτικής κάλυψης/έτος (υποθέτοντας αύξηση κατά 2%/έτος της κάλυψης των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης) Gountas et al, υπό δημοσίευση

24 Επιπολασμός χρόνιας ηπατίτιδας σε XEN ανάλογα με το % θεραπευτικής κάλυψης/έτος (υποθέτοντας αύξηση κατά 2%/έτος της κάλυψης των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης) Gountas et al, υπό δημοσίευση

25 Είναι όλα αυτά εφικτά στην Ελλάδα;

26 Πρόληψη: Σύριγγες ανά χρήστη

27 Πρόληψη: Κάλυψη των προγραμμάτων υποκατάστασης με οπιοειδή & high coverage NSP Δεδομένα από πρόγραμμα ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ Sypsa et, submitted

28 Διάγνωση και θεραπεία υνολικός αριθμός διαγνωσμένων ασθενών (μέχρι το 2011): ασθενείς Cumulative number of diagnosed patients Diagnosis rate 2.5% ανά έτος (περίπου 4.000/έτος) Treatment rate 1.5% ανά έτος (περίπου 2,000/year) Saraswat et al, JVH 2015

29 Μεγάλο ποσοστό αδιάγνωστων ασθενών & διαγνωσμένων που δεν έχουν λάβει θεραπεία Papatheodoridis et al, JVH 2014 >40% των anti-hcv(+) ασθενών που επισκέφθηκαν 2 ηπατολογικά κέντρα δεν ξεκίνησαν θεραπεία (Papadopoulos et al, 2013)

30 Πόσο χρήσιμα είναι τα μοντέλα; Σα μοντέλα είναι χρήσιμα εργαλεία αλλά χρειάζεται προσοχή στην ερμηνεία τους και ανατροφοδότηση με ανανεωμένα δεδομένα Παρά τους πιθανούς περιορισμούς, αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για σχεδιασμό στρατηγικών κωτία: εκτίμηση του ελάχιστου αριθμού ασθενών που πρέπει να πάρουν θεραπεία για μείωση νοσηρότητας από μοντέλα CDC - Division of Viral Hepatitis (DVH) Strategic Plan: targeting, prioritizing, and improving policies and programs using data from surveillance, modeling, and other programs

31 H εξάλειψη του ΗCV στο γενικό πληθυσμό και στις ομάδες υψηλού κινδύνου στην Ελλάδα: Aπαιτεί μία πολύπλευρη προσέγγιση Διεύρυνση του screening Προγράμματα μείωσης της βλάβης υψηλής κάλυψης Αυξημένη πρόσβαση στη θεραπεία Μείωση του στίγματος και των διακρίσεων

32 Ευχαριστίες Ιατρική χολή ΕΚΠΑ Α. Φατζάκης Η. Γκούντας ΟΚΑΝΑ Ε. Καφετζόπουλος Ο. Αναγνώστου CDA H. Razavi