ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Transcript

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

2 Κριτήρια προσδιορισμού του μεγέθους μιάς γεωργικής εκμετάλλευσης Η Χρησιμοποιούμενη Γεωργική Έκταση (ΧΓΕ) Ο αριθμός των παραγωγικών Ζώων (ΖΜ) Οι απαιτούμενες Μονάδες Ανθρώπινης Εργασίας (ΜΑΕ) Η συνολική αξία της γεωργικής παραγωγής (σε ευρώ) Το οικονομικό μέγεθος (η Τυπική Εκροή σε ευρώ) Η αξία του επενδεδυμένου κεφαλαίου (σε ευρώ)

3 «Χρησιμοποιούμενη Γεωργική Έκταση (ΧΓΕ)» = Καλλιεργούμενη Γη + Μόνιμοι Βοσκότοποι + Λιβάδια + Οικογενειακοί Λαχανόκηποι (+ Αγραναπαύσεις)

4 Πλήθος Εκμεταλλεύσεων κατά τάξεις μεγέθους της ΧΓΕ (στρέμματα) 1,000, , , , , , , , , , στρ στρ στρ στρ στρ στρ στρ. έως 20 στρ. Χωρίς Γ. Γη Περισσότερες από τις μισές: κάτω των 20 στρ. Εκμ. με >300 στρ: ή 2,5% του συνόλου (2013) Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

5 Συντελεστές μετατροπής των Ζώων σε Ζωικές Μονάδες (ΖΜ)

6 Η Ελληνική Κτηνοτροφία Σύνολο ΖΜ 2,479,650 2,626,560 2,406,520 2,142,980-14% Εκμ/σεις με Ζώα % Μέσο Μέγεθος (ΖΜ/εκμ.) % Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

7 Πλήθος Εκμεταλλεύσεων κατά τάξεις μεγέθους του Ζωικού Κεφαλαίου (Ζωικές Μονάδες) 1,000, , , , , , , , , ,000 > < 5 Χωρίς ΖΜ Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

8 Ανθρώπινη Απασχόληση στη Γεωργία (1) Η εργασία υπολογίζεται σε ανθρωποημέρες ή ανθρωποώρες ενός κανονικού ενήλικα ανθρώπου που απαιτούνται συνολικά για όλες τις καλλιεργητικές εργασίες σε μια γεωργική επιχείρηση στη διάρκεια ενός έτους. Ο δείκτης εκφράζεται σε Ετήσιες Μονάδες Εργασίες (Ε.Μ.Ε.) ή Μονάδες Ανθρώπινης Εργασίας (Μ.Α.Ε.). Μία (1) Ε.Μ.Ε. ή Μ.Α.Ε. αφορά την εργασία ενός ικανού για εργασία ανθρώπου, ηλικίας ετών που δουλεύει 280 ημερομίσθια ετησίως ή ώρες. Αυτός ο ορισμός εφαρμόζεται στο Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης (γνωστό και ως RICA ή FADN)

9 Ανθρώπινη Απασχόληση στη Γεωργία (2) Όμως, γενικότερα, η Eurostat ορίζει τη ΜΑΕ ως εξής: H 1 MAE αντιστοιχεί στην εργασία που εκτελείται από ένα άτομο που απασχολείται πλήρως σε γεωργική εκμετάλλευση. Πλήρης απασχόληση σημαίνει τις ελάχιστες ώρες που απαιτούνται από τις σχετικές εθνικές διατάξεις που διέπουν τις συμβάσεις εργασίας. Εάν οι εθνικές διατάξεις δεν αναφέρουν τον αριθμό των ωρών, τότε οι ώρες θεωρούνται ως οι ελάχιστες ετήσιες ώρες εργασίας. Αυτές ισοδυναμούν με 225 εργάσιμες ημέρες, με οκτώ ώρες η κάθε μία. (

10 Ανθρώπινη Απασχόληση (ΜΑΕ) κατά τάξεις μεγέθους των εκμεταλλεύσεων 700, , , , , , , στρ στρ στρ στρ στρ στρ στρ. έως 20 στρ. Χωρίς Γ. Γη Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

11 Μέσο Μέγεθος (σε ΜΑΕ) κατά τάξεις μεγέθους των εκμεταλλεύσεων Χωρίς Γ. Γη έως 20 στρ στρ στρ στρ στρ στρ στρ στρ. Μ.Ο. Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

12 Το Οικονομικό Μέγεθος μιάς εκμετάλλευσης Οικονομικό Μέγεθος = Τυπική Εκροή όλων των προϊόντων, σε ευρώ Τυπική Εκροή (ΤΕ) ή Standard Output ενός προϊόντος: Η μέση χρηματική αξία της γεωργικής παραγωγής σε τιμές παραγωγού, σε ευρώ ανά εκτάριο ή ανά κεφαλή ζώου. Η αξία αυτή υπολογίζεται σε περιφερειακό επίπεδο ως μέσος όρος μιας πενταετίας. Το άθροισμα όλων των ΤΕ σε μια εκμετάλλευση, είναι ένα μέτρο του συνολικού οικονομικού μεγέθους της.

13 Πλήθος Εκμεταλλεύσεων κατά τάξεις οικονομικού μεγέθους 900, , , , , , , ,000 Τυπική Εκροή, σε < , Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

14 Η παραγωγική εξειδίκευση μιάς εκμετάλλευσης Από την Τυπική Εκροή προσδιορίζεται και η παραγωγική εξειδίκευση μιας εκμετάλλευσης, που ονομάζεται Τεχνικοοικονομικός Προσανατολισμός (ΤΟΠ). Εάν μιά εκμ/ση έχει πολλούς κλάδους παραγωγής, ο κλάδος παραγωγής με ΤΕ > 2/3 της συνολικής ΤΕ προσδιορίζει και τον ΤΟΠ στον οποίο θα ενταχθεί η εκμ/ση αυτή.

15 Επενδεδυμένο Κεφάλαιο στη μέση εκμ/ση κάθε ΤΟΠ (Αξία Εδάφους και Κεφαλαίου, ) 200, , , , , ,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 Πηγή: ΔΙΓΕΛΠ, 2013

16 Το Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης (ΔΙΓΕΛΠ ή FADN ή RICA) Ετήσια δειγματοληπτική έρευνα. Στην Ελλάδα πραγματοποιείται σε δείγμα 4779 εκμ/σεων (για το 2013), οι οποίες αντιπροσωπεύουν όλες τις εκμ/σεις με οικονομικό μέγεθος > 4000, δηλ. τις μισές εκμ/σεις της χώρας. Με άλλα λόγια από την έρευνα εξαιρούνται οι πάρα πολύ μικρές. Στις εκμ/σεις που συμπεριλαμβάνονται στο ΔΙΓΕΛΠ αντιστοιχεί το 91% της συνολικής ΧΓΕ, το 82% των συνολικών ΜΑΕ και το 93% της συνολικής ΤΕ της χώρας.

17 Οι επικρατέστεροι Τεχνικοοικονομικοί Προσανατολισμοί (ΤΟΠ) στην Ελλ. Γεωργία [Ποσοστά %, ΔΙΓΕΛΠ 2010] Συνδυασμοί Αροτραίων Καλλιεργειών Ελαιοκομία Δημητριακά Συνδυασμοί Μόνιμων Καλλιεργειών Διάφορες Αροτραίες Καλλιέργειες 2.7 Πρόβατα Μικτή Φυτική και Ζωική Παραγωγή Πολυκαλλιέργειες Συνδυασμοί Αροτραίων και Μόνιμων Καλλιεργειών Κρασιά Ποιότητας Καπνός Αίγες Μικτή Εκτροφή Μηρυκαστικών Εσπεριδοειδή Ρύζι 6.2 Κηπευτικά Θερμοκηπίου Κηπευτικά Υπαίθρου Σταφύλια Επιτραπέζια Μελισσοκομία

18 Οι δύο προελεύσεις της Γεωργικής Οικονομικής Η σύνδεση με τη γεωπονική επιστήμη Τα προβλήματα και η βελτίωση της κατάστασης των γεωργών και των κοινωνιών της υπαίθρου Έμφαση σε πρακτικές λύσεις και τεχνικές-οργανωτικές βελτιώσεις Η εμπειρία της κρίσης της δεκαετίας του 1930 Η επίδραση της οικονομικής επιστήμης Η κυριαρχία της νεοκλασικής θεωρίας

19 Γεωργική Εκμετάλλευση: Μια τυπική Επιχείρηση;