Κατανόηση του συναισθηματικού και του κοινωνικού αντίκτυπου του καρκίνου

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κατανόηση του συναισθηματικού και του κοινωνικού αντίκτυπου του καρκίνου"

Transcript

1 Cancer how are you travelling? Καρκίνος και τώρα πώς πορεύεσαι; Κατανόηση του συναισθηματικού και του κοινωνικού αντίκτυπου του καρκίνου Καρκίνος και τώρα πώς πορεύεσαι; Κατανόηση του συναισθηματικού και του κοινωνικού αντίκτυπου του καρκίνου Η πρώτη έκδοση δημοσιεύτηκε το 2007 από το National Breast and Ovarian Cancer Centre (NBOCC, Εθνικό Κέντρο Καρκίνου του Μ αστού και των Ωοθηκών).* Η τρίτη έκδοση δημοσιεύτηκε το 2013 από την: Cancer Australia Locked Bag 3, Strawberry Hills NSW 2012 Τηλ.: Φαξ: Αριθμός κλήσης χωρίς χρέωση: Ιστότοπος: w w w.canceraustralia.gov.au Cancer Australia 2013 ISBN Print: Online: CIP: Το παρόν πόνημα προστατεύεται από τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων. Μ πορείτε να προχωρήσετε στην αναπαραγωγή του συνόλου ή μέρους του πονήματος χωρίς να αλλάξετε τη μορφή του για δική σας προσωπική χρήση ή, αν ανήκετε σε κάποια οργάνωση, για εσωτερική χρήση στην οργάνωσή σας, αλλά μόνο με την προϋπόθεση ότι εσείς ή η οργάνωσή σας δεν θα χρησιμοποιήσετε το αναπαραχθέν πόνημα για εμπορικό σκοπό και ότι θα διατηρήσετε ως αναπόσπαστο μέρος του πονήματος την παρούσα ανακοίνωση για την προστασία από τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων και όλες τις ανακοινώσεις για την αποποίηση ευθυνών. Εκτός από κάθε χρήση που επιτρέπεται βάσει του Νόμου του 1968 περί πνευματικών δικαιωμάτων ή βάσει της παρούσας ανακοίνωσης για την προστασία από τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, διατηρούμε όλα τα υπόλοιπα δικαιώματα και δεν επιτρέπεται να προχωρήσετε στην αναπαραγωγή του συνόλου ή οιουδήποτε μέρους του πονήματος με οιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικά ή αλλιώς) αν δεν έχει προηγουμένως εξασφαλιστεί η σχετική γραπτή άδεια της Cancer Australia. Όσα αιτήματα και ερωτήματα αφορούν την αναπαραγωγή και τα δικαιώματα του κειμένου πρέπει να αποστέλλονται προς Publications and Copyright contact officer, Cancer Australia, Locked Bag 3, Straw berry Hills NSW Συνιστώμενη παραπομπή Cancer Australia. Cancer - how are you travelling? Understanding the emotional and social impact of cancer. (Καρκίνος και τώρα πώς πορεύεσαι; Κατανόηση του συναισθηματικού και του κοινωνικού αντίκτυπου του καρκίνου.) National Breast and Ovarian Cancer Centre, Sydney, NSW, 2008.

2 Αποποίηση ευθυνών Η Cancer Australia ουδεμία ευθύνη αναλαμβάνει για σωματική βλάβη, απώλεια ή ζημιά που μπορεί να προκληθεί αν κάποιος χρησιμοποιήσει τις παρούσες πληροφορίες ή βασιστεί μόνο σ' αυτές. Η Cancer Australia εκπονεί το υλικό με βάση τις καλύτερες διαθέσιμες μαρτυρίες, αλλά ουδεμία εγγύηση παρέχει και ουδεμία νομική υποχρέωση ή ευθύνη αναλαμβάνει για την ενημερότητα ή την πληρότητα των πληροφοριών. * Στις 30 Ιουνίου του 2011, το National Breast and Ovarian Cancer Centre (NBOCC, Εθνικό Κέντρο Καρκίνου του Μ αστού και των Ωοθηκών) συγχωνεύτηκε με την Cancer Australia (Αυστραλιανή Αντικαρκινική Υπηρεσία) και σχηματίστηκε ένας ενιαίος εθνικός φορέας, η Cancer Australia, με στόχο την παροχή κατευθυντήριων οδηγιών όσον αφορά τον έλεγχο του καρκίνου και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων για όσες Αυστραλές έχουν προσβληθεί από καρκίνο.

3 Περιεχόμενα Cancer how are you trav elling?...1 Καρκίν ος και τώρα πώς πορεύεσαι;...1 Καταν όηση του συν αισθηματικού και του κοιν ων ικού αν τίκτυπου του κα ρκίν ου...1 Περιεχόμεν α...3 Ευχαριστίε ς...5 Εισαγωγή...6 Το ταξίδι του κα ρκίν ου σας...7 Συν αισθηματικά προβλήματα...7 Ψυχολογικά προβλήματα...7 Σωματικά προβλήματα...9 Πρακτικά ζητήματα...9 Οι σύν τροφοί σα ς στο ταξίδι...10 Όταν ο δρόμ ος γίν εται κα κοτρά χαλος...10 Πώς μ πορείτε ν α ξέρετε αν αυτά που ν ιώθετε είν αι φυσιολογικά;...12 «Οδική» β οήθεια...12 Το προσωπικό του «πληρώματός» σας...12 Ποιος μ πορεί ν α βοηθήσει;...12 Αν χρειαστεί ν α σταματήσετε για «σέρβις»...13 Ποιος μ πορεί ν α βοηθήσει;...13 Χρήσιμε ς συμβουλέ ς για του ς «τα ξιδιώτε ς»...15 Οδεύον τας προς τη σωστή κα τεύθυν ση...15 Σε ποιον μπορείτε ν α μιλήσετε;...15 Πώς μπορείτε ν α ζητήσετε βοή θεια;...15 Ποιες λύσε ις υ πάρχουν στη διά θεσή σα ς...16 Προχωρών τας μπροστά...17 Κατάλογος...17 Αν τικα ρκιν ικές οργαν ώσεις πολιτειών και επικρατειών...17 Ομάδες δράση ς και υποστήριξη ς...19 Άλλες οργαν ώσεις...20 Τι πρέπει ν α κάν ω για το θέμα αυτό;...20 Εύρεση περισσότερων πληροφοριών...21 Συζητήσεις για τη διάγν ωση, τη πρόγν ωση ή τη θεραπεία μου...21 Συζητήσεις για τα συν αισθήματά μου...21 Λήψη υποστή ριξης α πό την οικογέν εια, τους φίλους και τους φρον τιστέ ς μου...21

4 Αν τιμετώπιση των πρόσθετων δυσκολιών λόγω του καρκίν ου...21 Αν τιμετώπιση άγχου ς and κατάθλιψη ς...22 Λήψη τη ς πρα κτικής υ ποστή ριξη ς που χρειάζομαι...22 Πν ευματικές συμβουλές...22 Λίστα προτροπών για ερωτήσεις...22 Διάγν ωση...23 Φρον τίδα...23 Πληροφορίε ς and επιλογές θεραπευτικής αγωγής...23 Πώς μ πορώ ν α βοηθήσω;...24 Το μέλλον...24 Πληροφορίε ς για θέματα υ ποστή ριξη ς...25

5 Ευχαριστίες Το φυλλάδιο εκπονήθηκε από μια πολυεπιστημονική Ομάδα εργασίας την οποία αποτελούν τα εξής άτομα: Dr Jane Turner (Πρόεδρος) Professor Phyllis Butow Κα Diana Grivas Κα Jane Fletcher Dr Linda Forearm Κα Kim Hobbs Κα Suzanne M ullen Κα Gabrielle Prest Κα Katrina Read Dr Suzanne Steginga Κος John Stubbs Professor M artin Tattersall AO Dr M omo Tin Προσωπικό του NBOCC* Dr Alison Evans Κα Caroline Nehill Κα Bree Stevens Κα Thea Kremser Κα Holly Goodw in Dr Helen Zorbas Dr Karen Luxford Ευχαριστίες στον Alex Frampton από την εταιρεία Blue Bug Designs για την εικονογράφηση. Επίσης ευχαριστούμε θερμά τους τόσους καταναλωτές και επαγγελματίες στον χώρο της υγείας που μπήκαν στον κόπο να ανασκοπήσουν και να σχολιάσουν τα προσχέδια των άρθρων τα οποία συμπεριλάβαμε σ' αυτό το φυλλάδιο. Σημείωση για τον αναγνώστη Η κατάσταση και οι ανάγκες κάθε ασθενούς διαφέρουν.

6 Όλες οι πληροφορίες που θα βρείτε στο φυλλάδιο δεν είναι απαραίτητα σχετικές μ' εσάς και την τρέχουσα κατάστασή σας. Δεν χρειάζεται να διαβάσετε όλο το φυλλάδιο, απ' την αρχή ως το τέλος. Σε κάθε στάδιο στο ταξίδι του καρκίνου σας μπορεί να σας φανούν χρήσιμα διαφορετικά κεφάλαια. * Στις 30 Ιουνίου του 2011, το National Breast and Ovarian Cancer Centre (NBOCC, Εθνικό Κέντρο Καρκίνου του Μ αστού και των Ωοθηκών) συγχωνεύτηκε με την Cancer Australia (Αυστραλιανή Αντικαρκινική Υπηρεσία) και σχηματίστηκε ένας ενιαίος εθνικός φορέας, η Cancer Australia, με στόχο την παροχή κατευθυντήριων οδηγιών όσον αφορά τον έλεγχο του καρκίνου και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων για όσες Αυστραλές έχουν προσβληθεί από καρκίνο. Εισαγωγή Το φυλλάδιο αυτό δίνει πληροφορίες για τον συναισθηματικό και τον κοινωνικό αντίκτυπο του καρκίνου. Γράφτηκε για ανθρώπους που τους διαγνώστηκε καρκίνος αλλά και για τους συγγενείς και τους φίλους τους. Το φυλλάδιο αυτό μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο σε ανθρώπους που πρόσφατα τους διαγνώστηκε καρκίνος ή αυτή τη στιγμή υποβάλλονται σε θεραπεία. Ωστόσο, πραγματεύεται και ορισμένα θέματα που μπορεί να είναι σχετικά με την κατάστασή σας σε κάποια άλλη στιγμή στο ταξίδι του καρκίνου σας. Εξυπηρετεί ως εισαγωγή σε μερικές από τις συναισθηματικές, ψυχικές και πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα στα οποία έχει διαγνωστεί καρκίνος. Στόχος του δεν είναι να θεωρηθεί εκτενής οδηγός, αλλά να μπορέσει να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε μερικά από τα ζητήματα που αντιμετωπίζετε και να σας δώσει πληροφορίες για τους διαθέσιμους τύπους υποστήριξης. Το φυλλάδιο βασίζεται στις Κατευθυντήριες οδηγίες κλινικής πρακτικής για την παροχή ψυχοκοινωνικής φροντίδας σε ενήλικους καρκινοπαθείς (2003). Οι κατευθυντήριες οδηγίες εκπονήθηκαν για επαγγελματίες στον χώρο της υγείας National Breast and Ovarian Cancer Centre (Εθνικό Κέντρο Καρκίνου του Μ αστού και των Ωοθηκών)* και το πρόγραμμα National Cancer Control Initiative (Εθνική Πρωτοβουλία Ελέγχου του Καρκίνου). Οι συστάσεις που περιλαμβάνονται τόσο στις κατευθυντήριες οδηγίες όσο και στο φυλλάδιο βασίζονται στις έρευνες για τις εμπειρίες των καρκινοπαθών και τις θεραπείες που μπορούν να τους βοηθήσουν. Θα παρατηρήσετε ότι σε όλο το φυλλάδιο χρησιμοποιείται ο όρος «θεραπευτική ομάδα». Ο όρος αυτός αφορά την ομάδα των επαγγελματιών στον χώρο της υγείας που συμμετέχουν στην περίθαλψή σας και μπορεί να περιλαμβάνει γιατρούς, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, φυσικοθεραπευτές και τον παθολόγο σας (GP). Τα μέλη της θεραπευτικής σας ομάδας με τα οποία θα έρχεστε περισσότερο σε επαφή θα ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο στο ταξίδι του καρκίνου σας.

7 Το ταξίδι του καρκίνου σας Η διάγνωση καρκίνου σηματοδοτεί την αρχή μιας πορείας με πάρα πολλές συναισθηματικές, ψυχολογικές, σωματικές και πρακτικές δυσκολίες. Ορισμένες από τις δυσκολίες αυτές τις αντιμετωπίζουν πολλοί καρκινοπαθείς ενώ άλλες παρουσιάζονται σε ασθενείς με διάγνωση συγκεκριμένων τύπων καρκίνου. Οι εν λόγω δυσκολίες μπορεί να έχουν σχέση με το σοκ μετά τη διάγνωση καρκίνου και τους φόβους για το μέλλον. Ή μπορεί να οφείλονται στις σωματικές παρενέργειες της θεραπείας, π.χ. ναυτία και κόπωση. Επίσης καλείστε να αντιμετωπίσετε το πρακτικό κόστος της θεραπείας και τις οικονομικές επιπτώσεις γιατί θα χρειαστεί να λείψετε από τη δουλειά σας. Υπάρχουν και συγκεκριμένα ψυχολογικά προβλήματα, από τις ανησυχίες για την εικόνα του σώματός σας μετά τη θεραπεία ως τις περιόδους άγχους ή κατάθλιψης. Η συναισθηματική, σωματική και πρακτική πορεία ορισμένων ανθρώπων μπορεί να πάρει εντελώς διαφορετική τροπή αν ο καρκίνος επανέλθει. Άλλοι άνθρωποι καλούνται να συμφιλιωθούν με τις δυσκολίες της επιβίωσής τους από τον καρκίνο. Συναισθηματικά προβλήματα Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν την πρώτη διάγνωση καρκίνου με θυμό, σοκ, συντριβή, δυσπιστία ή φόβο για το μέλλον τους. Άλλοι αισθάνονται θλίψη, απόγνωση ή απώλεια. «Ο γιατρός μου είπε τη λέξη καρκίνος και αμέσως έσβησαν όλα γύρω μου. Σαν να κατέβασα τον κεντρικό μου διακόπτη. Δεν μιλούσε πια σε μένα. Μ ιλούσε σ' έναν εντελώς διαφορετικό άνθρωπο.» Άλλοι άνθρωποι λένε ότι τα συναισθήματά τους εκδηλώθηκαν πραγματικά τέλειωσε η θεραπεία τους και είχαν πια τον χρόνο και τον χώρο για να αναλογιστούν όσα είχαν συμβεί. Δεν νιώθουν όλοι οι ασθενείς τα ίδια πράγματα για τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους. Όλοι μας νιώθουμε πολλά και διαφορετικά πράγματα σε διάφορες στιγμές της ζωής μας. Αλλά όταν τα συναισθήματα αυτά έχουν σχέση με τον καρκίνο σου, μπορεί να κρατήσουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και να επηρεάσουν διάφορες πτυχές της ζωής σου. Στους περισσότερους ανθρώπους τα συναισθήματα αυτά αμβλύνονται με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, η συναισθηματική φροντίδα που χρειάζεστε είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική σε όλο το ταξίδι του καρκίνου σας. Ψυχολογικά προβλήματα Όταν έχεις καρκίνο, δεν επηρεάζεται μόνο η γενική συναισθηματική σου ευεξία αλλά μπορεί να αλλάξει και το πώς βλέπεις τον εαυτό σου και τους άλλους ανθρώπους στη ζωή σου. Μ πορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσετε τα εξής ζητήματα: Αλλαγές στο πώς νιώθετε για το σώμα σας μετά τη θεραπεία για τον καρκίνο. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ουλές ή αλλαγές στο σώμα σας μετά από τη χειρουργική επέμβαση ή στις παρενέργειες της θεραπείας, π.χ. αύξηση του σωματικού σας βάρους και απώλεια των μαλλιών σας.

8 Αλλαγές στο πώς νιώθετε για τη σεξουαλικότητά σας και τις ερωτικές σας στιγμές με τον σύντροφό σας. Αυτό έχει άμεση σχέση με την εικόνα του σώματός σας, την αυτοεκτίμηση και τη διάθεσή σας και το πόσο καλά αισθάνεστε. Ένταση στις σχέσεις σας με όσους βρίσκονται κοντά σας, ιδίως με τον σύντροφό σας. Μ ετά από μια διάγνωση καρκίνου οι σύντροφοι και οι άλλοι κοντινοί συγγενείς μπορεί να νιώθουν εξίσου συγκλονισμένοι και συντετριμμένοι με το άτομο στο οποίο έγινε η διάγνωση. Δυσκολίες στη δημιουργία μιας νέας σχέσης. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται γιατί δεν ξέρουν πώς, πότε και πόσο ανοιχτά πρέπει να μιλήσουν στον άλλο. Επίσης, πολλοί άνθρωποι έχουν πλήρη επίγνωση των αλλαγών στο σώμα τους μετά τη θεραπεία. Πολλοί καρκινοπαθείς κατά στιγμές θα φτάνουν σε απόγνωση. Μ ερικοί άνθρωποι έχουν πιο έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις που μπορεί να τους οδηγήσουν σε υψηλά επίπεδα άγχους και στην κατάθλιψη. Άγχος Αν νιώθετε να σας κατακλύζει διαρκώς η ταραχή ή ο θυμός ή αν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, να συγκεντρωθείτε ή να πάρετε αποφάσεις, μπορεί να έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα το άγχος σας. Στα συμπτώματα του άγχους περιλαμβάνονται και η αποφυγή λυπηρών και επώδυνων ζητημάτων ή καταστάσεων και η συνεχής ανάγκη για επιβεβαίωση και καθησύχαση. Αυτά τα αισθήματα άγχους μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής σας αλλά και της ζωής των ανθρώπων που βρίσκονται γύρω σας. «Είχα την αμέριστη συμπαράσταση των γειτόνων μου, αλλά ένιωθα πραγματικά βαθιά μελαγχολία. Είχα τρομοκρατηθεί.» Κατάθλιψη Η κατάθλιψη είναι πολύ συνηθισμένο πρόβλημα στην κοινότητα. Τα περιστατικά κατάθλιψης είναι ακόμη περισσότερα στην περίπτωση των καρκινοπαθών. Περίπου ένας στους τρεις καρκινοπαθείς ενδέχεται να πέσει κάποια στιγμή σε κατάθλιψη. Μ ερικά από τα βασικά προειδοποιητικά σημάδια είναι όταν νιώθει κανείς διαρκώς πεσμένος ή υποτονικός και όταν χάνει το ενδιαφέρον του για πράγματα που συνήθως απολάμβανε. Σημάδια κατάθλιψης μπορεί να αποτελούν και οι διαταραχές του ύπνου ή της όρεξης. Ωστόσο, μερικές φορές είναι δύσκολο να διακρίνουμε αν η κακή σας όρεξη είναι σύμπτωμα κατάθλιψης ή παρενέργεια της θεραπείας. Η κατάθλιψη μπορεί να δυσχεράνει την αντιμετώπιση των σωματικών συμπτωμάτων και του καρκίνου. Ορισμένοι άνθρωποι αποφεύγουν να μιλήσουν για τα συναισθηματικά τους προβλήματα ή να ζητήσουν βοήθεια γιατί νιώθουν ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνοι τους το πρόβλημά τους ή δεν θέλουν να γίνουν βάρος στους άλλους. Άλλοι άνθρωποι παροτρύνονται από το περιβάλλον τους να είναι δυνατοί και θετικοί, οπότε δυσκολεύονται να ζητήσουν βοήθεια. Έχει σημασία να ξέρετε ότι υπάρχουν στη διάθεσή σας πολλές αποτελεσματικές θεραπείες και υπηρεσίες που θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε κάθε δυσκολία που μπορεί να αντιμετωπίσετε.

9 Σωματικά προβλήματα Οι καρκινοπαθείς μπορεί να παρουσιάσουν μια σειρά από σωματικά συμπτώματα και παρενέργειες της θεραπείας. Στα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνονται η ναυτία και οι εμετοί, ο πόνος, η συνεχής κόπωση, τα προβλήματα γονιμότητας και το λεμφοίδημα (πρήξιμο σε κάποια περιοχή του σώματος). Επίσης, μερικοί ασθενείς αναφέρουν ότι στη διάρκεια της χημειοθεραπείας δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν ή να σκεφτούν καθαρά. Τα συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα της ζωής σας χωρίς να αποτελούν απειλή γι' αυτήν. Για παράδειγμα, μετά τη θεραπεία μερικοί ασθενείς νιώθουν ότι ξεραίνεται το στόμα τους, ότι έχει αλλάξει η γεύση τους και ότι δεν μπορούν να φάνε ζεστό φαγητό οπότε μάλλον επηρεάζονται αρνητικά οι κοινωνικές τους δραστηριότητες και η καθημερινή τους οικογενειακή ζωή. «Αν αρχίσω να νιώθω κουρασμένη, κοντοστέκομαι και λέω στον εαυτό μου Εντάξει, κάνε λίγο κράτει. Μ αθαίνω να λέω Όχι, αυτό δεν θα το κάνω σήμερα. Θα το κάνω αργότερα ή θα πω σε κάποιον άλλο να με βοηθήσει.» Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά σε διαφορετικά σωματικά προβλήματα. Όμως είναι σημαντικό να ξέρετε ότι η εξάντληση που σας προκαλούν τα σωματικά προβλήματα μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να φτάσετε στο άγχος και στην κατάθλιψη. Πολλά από τα συμπτώματα θα εξαφανιστούν μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, αλλά αν τα σωματικά σας συμπτώματα ή οι παρενέργειες της θεραπείας επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής σας, πείτε το στη θεραπευτική σας ομάδα. Μ πορεί επίσης να διαπιστώσετε ότι η διάγνωση του καρκίνου σας έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο σε ορισμένα κομμάτια ή σε ορισμένους «ρόλους» στη ζωή σας έναντι άλλων. Για παράδειγμα, ίσως διαπιστώσετε ότι δεν αντέχετε σωματικά για να κάνετε όλες τις δουλειές στο σπίτι όπως πριν, αλλά ο καρκίνος σας δεν έχει επηρεάσει τη δυνατότητά σας να κάνετε τη δουλειά σας σωστά. Ή, αντιστρόφως, μερικές ασθενείς μπορεί να παρατηρήσουν μια μικρή αλλαγή στις δουλειές του σπιτιού, αλλά να κρίνουν ότι χρειάζονται πολυήμερες άδειες από τη δουλειά ή ίσως χρειαστεί να σταματήσουν εντελώς να δουλεύουν. Ο αντίκτυπος του καρκίνου στους διάφορους ρόλους σας μπορεί να αλλάζει ανάλογα με το στάδιο στο ταξίδι του καρκίνου σας. Πρακτικά ζητήματα Μ ετά από μια διάγνωση καρκίνου, υπάρχουν πολλά πρακτικά ζητήματα που πρέπει να σκεφτείτε. Περιλαμβάνονται το κόστος της θεραπείας, οι υπηρεσίες υποστήριξης, τα ταξίδια, τα καταλύματα, η φροντίδα των παιδιών ή έκτακτες δαπάνες όπως για περούκες ή προσθετική μαλλιών. Επίσης πρέπει να συνυπολογίσετε τα τρέχοντα έξοδα που μπορεί να μην καλύπτονται αν διαπιστώσετε ότι σας είναι δύσκολο να δουλέψετε μετά τη θεραπεία. «Χρησιμοποίησα την ταξιδιωτική κάλυψη του ταμείου αρωγής στο οποίο είμαστε ασφαλισμένοι. Βρήκαν κατάλυμα που πληρούσε τα κριτήρια και δεν ήταν μακριά από το νοσοκομείο, οπότε κάλυψαν εκείνοι τα έξοδα.» Οι πρακτικές δυσκολίες μπορεί να έχουν αντίκτυπο και στην οικογένειά σας. Μ ερικές φορές οι ασθενείς νιώθουν ένοχες που η δική τους θεραπεία για τον καρκίνο σημαίνει ότι η υπόλοιπη οικογένεια αναγκάζεται να αλλάξει τις συνήθειές της μέσα στο σπίτι. Μ πορεί να χρειαστεί να αναλάβουν τα παιδιά πρόσθετες δουλειές στο σπίτι ή ίσως υπάρχουν κάποιες οικονομικές δυσκολίες.

10 «Όσο διαρκούσε η θεραπεία μου, αναγκάστηκα να ψάχνω να βρω μπέιμπι σίτερ ή να παίρνω τον γιο μου μαζί μου στο νοσοκομείο. Δεν ήξερα ότι ίσως υπήρχε διαθέσιμη βοήθεια.» Η έγνοια σας γι' αυτά τα πρακτικά θέματα ενδέχεται να επηρεάσει το πώς νιώθετε, ιδίως αν σας αναγκάζει να διακόπτετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Μ ην ξεχνάτε ότι η συναισθηματική φροντίδα και η κοινωνική υποστήριξη που χρειάζεστε είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική σε όλο το ταξίδι του καρκίνου σας. Έχετε στη διάθεσή σας μια σειρά επαγγελματιών στον χώρο της υγείας και υπηρεσιών υποστήριξης που μπορούν να σας βοηθήσουν να τα βγάλετε πέρα στις δύσκολες στιγμές. Δεν χρειάζεται να περάσετε όλη αυτή τη δοκιμασία μόνη σας. Πληροφορίες για το κόστος και τις διάφορες επιλογές για πρακτική υποστήριξη, π.χ. οικονομική και ταξιδιωτική βοήθεια, μπορείτε να πάρετε από την Cancer Council Helpline (Γραμμή βοήθειας των Αντικαρκινικών Συμβουλίων) καλώντας τον αριθμό Οι σύντροφοί σας στο ταξίδι Ο καρκίνος σας επηρεάζει και όσους βρίσκονται γύρω σας την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους σας. Ο σύντροφός σας ή τα παιδιά σας ενδέχεται να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες και να χρειάζονται και αυτοί υποστήριξη. Οι σύντροφοι μπορεί να αντιμετωπίσουν υψηλότερα επίπεδα άγχους από τον καρκινοπαθή και έχουν διαφορετικές ανάγκες σε ό,τι αφορά την ενημέρωσή τους. Τα παιδιά μπορεί να νιώσουν ιδιαίτερα αγχωμένα αν δεν μπορούν να μιλήσουν για τον καρκίνο του γονιού τους. «Θαρρώ πως η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη για όσους βρίσκονται γύρω σου, νιώθουν απογοητευμένοι, δεν μπορούν άλλωστε να κάνουν και πολλά πράγματα παρά μόνο να είναι κοντά σου.» Μ πορεί να διαπιστώσετε ότι ορισμένοι φίλοι και συνάδελφοί σας δεν ξέρουν τι να σας πουν για τον καρκίνο σας και έτσι έχουν την τάση να κρατούν αποστάσεις. Άλλοι άνθρωποι μπορεί να σας ξαφνιάσουν ευχάριστα με την αμέριστη υποστήριξη και την κατανόησή τους. «Μ ερικοί φίλοι καλά τα πάνε. Άλλοι πάλι... δεν ξέρουν τι να πουν.» Όταν ο δρόμος γίνεται κακοτράχαλος Στο ταξίδι του καρκίνου σας κατά στιγμές πιθανότατα θα νιώσετε πολύ μεγαλύτερη θλίψη ή αγωνία, όπως όταν γίνει η αρχική διάγνωση ή όταν πρόκειται να χειρουργηθείτε. Μ ερικοί άνθρωποι επίσης βιώνουν μεγάλο στρες όταν αρχίζουν ορμονικές θεραπείες ή χημειοθεραπεία ή όταν τελειώνουν τη θεραπεία. Είναι πολύ φυσιολογικό να φοβάστε και να αγωνιάτε μήπως επανέλθει ο καρκίνος αρκετά χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας σας. Πολλοί άνθρωποι νιώθουν ιδιαίτερα φοβισμένοι όταν φτάνει η ώρα για τις τακτές ιατρικές τους εξετάσεις.

11 «Το επίπεδο του άγχους αυξάνεται όσο πλησιάζει ο καιρός να κάνω πάλι εξετάσεις. Κάθομαι στα καρφιά και αγωνιώ την ώρα που πρέπει να γίνει η εξέταση.» Αν ο καρκίνος όντως επανέλθει, μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσετε μια σειρά από καινούριες δυσκολίες. Πολλοί ασθενείς συγκλονίζονται από την είδηση για την επανεμφάνιση του καρκίνου και τη θεωρούν πιο οδυνηρή από την αρχική διάγνωση. Φέρνει μαζί της νέα επίπεδα αγωνίας και αβεβαιότητας τόσο για το άτομο στο οποίο γίνεται η διάγνωση όσο και για την οικογένειά του. Αν και το φυλλάδιο αυτό δεν πραγματεύεται ειδικότερα τις δυσκολίες που προξενεί ο προχωρημένος καρκίνος, υπάρχουν στη διάθεσή σας πολλοί άνθρωποι που μπορούν να σας βοηθήσουν, στους οποίους περιλαμβάνονται η θεραπευτική σας ομάδα, ομάδες υποστήριξης και πνευματικοί σύμβουλοι. Υπάρχουν ορισμένοι καρκινοπαθείς που ίσως αντιμετωπίσουν περισσότερες δυσκολίες στο ταξίδι του καρκίνου τους λόγω της ηλικίας και της οικογενειακής τους κατάστασης ή άλλων ζητημάτων. Οι νεότεροι άνθρωποι μπορεί να ανησυχήσουν ιδίως για τον αντίκτυπο του καρκίνου στον σύντροφο και τα παιδιά τους και ίσως νιώσουν κατά κάποιον τρόπο απομονωμένοι. Όσοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα στον γάμο ή στην οικογένειά τους μπορεί να νιώσουν ότι δεν έχουν αρκετή υποστήριξη. Όσοι άνθρωποι έχουν παιδιά συχνά νιώθουν ένοχοι για τον αντίκτυπο του καρκίνου τους στα παιδιά τους και μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόσθετες πιέσεις όσον αφορά τα οικονομικά τους και τη φροντίδα των παιδιών. Όσοι άνθρωποι δεν έχουν σύντροφο μπορεί να νιώσουν απομονωμένοι ή να φοβηθούν να ξεκινήσουν μια νέα σχέση. Όσοι άνθρωποι χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν αγχωτικά συμβάντα στη ζωή τους στο παρελθόν μπορεί να βιώσουν περισσότερο στρες όσο διαρκεί το ταξίδι του καρκίνου τους. Όσοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα ίσως δυσκολευτούν ακόμη περισσότερο λόγω του πρόσθετου κόστους της θεραπείας και της αποχής από τη δουλειά τους. Όσοι άνθρωποι έπασχαν από κατάθλιψη ή μελαγχολία στο παρελθόν ίσως διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να περάσουν νέα διαστήματα κατάθλιψης. Όσοι άνθρωποι έχουν ή είχαν προβλήματα λόγω αλκοόλ ή ναρκωτικών μπορεί να βιώσουν εντονότερο συναισθηματικό στρες. Σε σχέση με τους άντρες οι γυναίκες είναι πολύ πιθανότερο να πέσουν σε κατάθλιψη ή μελαγχολία και ανησυχούν πολύ για τη σεξουαλικότητα και την εικόνα του σώματός τους. Στη λίστα αυτή δεν εξαντλήσαμε όλα τα προβλήματα και ίσως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που βρίσκουν τον δρόμο ακόμη πιο κακοτράχαλο λόγω των προσωπικών τους περιστάσεων. Όσοι άνθρωποι έχουν διαφορετική πολιτισμική και γλωσσική προέλευση μπορεί να νιώσουν απομονωμένοι και να μην μπορούν να συζητήσουν για τον καρκίνο τους με τους φίλους και τους συγγενείς τους εξαιτίας των πολιτισμικών τους πεποιθήσεων.

12 Πώς μπορείτε να ξέρετε αν αυτά που νιώθετε είναι φυσιολογικά; Μ ερικές φορές μπορεί να δυσκολεύεστε να εκφράσετε με λόγια αυτά που νιώθετε. Υπάρχουν εργαλεία, όπως το θερμόμετρο του στρες, που μπορεί να φανούν χρήσιμα για να εξηγήσετε αυτά που βιώνετε. «Οδική» βοήθεια Η υποστήριξη στη διάρκεια της διάγνωσης και της θεραπείας σας είναι πολύ σημαντική. Αν έχετε επαρκή υποστήριξη από τους συγγενείς και τους φίλους σας και από επαγγελματίες στον χώρο της υγείας ή από ειδικές υπηρεσίες υποστήριξης, θα μπορέσετε να συμφιλιωθείτε πολύ πιο εύκολα με το γεγονός ότι πάσχετε από καρκίνο. Ίσως σας βοηθήσει το να μιλήσετε με τον σύντροφό σας, με κάποιον φίλο ή κάποιο μέλος της οικογένειας που σας κάνει να νιώθετε άνετα. Ίσως προτιμάτε να ζητήσετε τη βοήθεια ενός επαγγελματία στον χώρο της υγείας ή κάποιου ατόμου που έχει βιώσει μια παρόμοια εμπειρία. Ή αν σας έχει κατακλύσει η αγωνία ή ο φόβος και δεν το αντέχετε, υπάρχουν διάφοροι τύποι τεχνικών και θεραπειών που μπορούν να βοηθήσουν. Η διαδρομή στο ταξίδι του καρκίνου σας δεν είναι πάντα ευθεία και ούτε μπορείτε πάντα να υπολογίσετε εκ των προτέρων τις λακκούβες και τις καμπές της. Αν μιλήσετε για τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σας, το ταξίδι σας θα γίνει πολύ πιο ομαλό. Έτσι ίσως μπορέσετε να αναγνωρίσετε και τα συναισθηματικά προβλήματα που ενδεχομένως αντιμετωπίζετε. Αυτό που έχει σημασία είναι να ξέρετε ότι έχετε στη διάθεσή σας βοήθεια και διάφορες θεραπείες και ότι μπορούν να βελτιώσουν κατά πολύ την ποιότητα της ζωής σας. Το προσωπικό του «πληρώματός» σας Εκτός από τους συγγενείς και τους φίλους σας, υπάρχουν αρκετά μέλη της θεραπευτικής σας ομάδας που μπορούν να σας στηρίξουν όσο διαρκεί το ταξίδι του καρκίνου σας. Ίσως ακούσετε τα μέλη της ομάδας να χρησιμοποιούν τον όρο «ψυχοκοινωνική φροντίδα» όταν αναφέρονται στη συναισθηματική φροντίδα και την πρακτική σας υποστήριξη. Η ψυχοκοινωνική φροντίδα εστιάζει στη συναισθηματική πλευρά του ταξιδιού του καρκίνου σας, λαμβάνοντας υπόψη την κοινωνική κατάσταση, τις πνευματικές πεποιθήσεις και τις προσωπικές ανησυχίες σας. Ποιος μπορεί να βοηθήσει; Οι παθολόγοι (GP) είναι ο σύνδεσμός σας με μια σειρά επαγγελματιών στον χώρο της υγείας που μπορούν να σας βοηθήσουν παρέχοντας υπηρεσίες συναισθηματικής φροντίδας και πρακτικής υποστήριξης. Σε πολλές περιπτώσεις μάλλον έχετε εδραιωμένη σχέση με τον GP σας, ο οποίος γνωρίζει την οικογένειά σας, οπότε είναι σε θέση να προσφέρει υποστήριξη και ενημέρωση. Οι νοσηλευτές παρέχουν διαρκή υποστήριξη σε όλο το ταξίδι του καρκίνου σας. Έχουν τη δυνατότητα να σας ενημερώσουν για άλλους επαγγελματίες στον χώρο της υγείας που μπορούν να σας βοηθήσουν σε κάθε δυσκολία που θα προκύψει. Οι νοσηλευτές είναι συνήθως πολλοί έμπειροι στην παροχή βοήθειας για την αντιμετώπιση των σωματικών συμπτωμάτων και είναι εξοικειωμένοι με τα συναισθηματικά προβλήματα των καρκινοπαθών.

13 Οι κοινωνικοί λειτουργεί παρέχουν ενημέρωση για θέματα χρηματοοικονομικών και πρακτικής υποστήριξης. Μ πορούν επίσης να παράσχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβάνοντας και άλλα μέλη της οικογένειάς σας αν χρειαστεί. Οι ψυχολόγοι παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες και μπορούν να προσφέρουν συγκεκριμένες θεραπείες για να σας βοηθήσουν. Οι ψυχίατροι είναι γιατροί που έχουν ειδικευτεί στην ψυχική υγεία και τον τρόπο λειτουργίας του μυαλού μας. Εκτός από τις συμβουλευτικές υπηρεσίες που προσφέρουν, μπορούν να θεραπεύσουν παθήσεις όπως την κατάθλιψη και τη με μελαγχολία και, αν χρειαστεί, να συνταγογραφήσουν φάρμακα. Οι σύμβουλοι σας ακούν και να σας βοηθούν να βρείτε λύσεις για κάθε συγκεκριμένο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε και να αποφασίσετε ποιο θέλετε να είναι το επόμενο βήμα. Οι εργοθεραπευτές παρέχουν πρακτική υποστήριξη για να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε σωματικά προβλήματα ή εμπόδια στο σπίτι ή στη δουλειά σας. Ορισμένοι εργοθεραπευτές είναι ειδικευμένοι στην παροχή συγκεκριμένων θεραπευτικών διαδικασιών, π.χ. μασάζ για λεμφοιδήματα. Οι φυσικοθεραπευτές παρέχουν σωματική υποστήριξη, μασάζ και θεραπείες ώστε να βελτιωθεί η κινητικότητα, να μειωθούν οι πόνοι σας και να σας βοηθήσουν σε προβλήματα όπως τα λεμφοιδήματα. Οι λογοθεραπευτές σας βοηθούν αν δυσκολεύεστε να μιλήσετε, να φάτε και να καταπιείτε. Οι διαιτολόγοι ή οι διατροφολόγοι σας βοηθούν να ξεπεράσετε κάθε διατροφική δυσκολία και να διατηρήσετε έναν υγιεινό τρόπο διατροφής. Οι πνευματικοί σύμβουλοι μπορούν να σας μιλήσουν για θέματα πίστης. «Μ ίλησα με κάποιον σύμβουλο στο νοσοκομείο. Η συνάντησή μας πρέπει να κράτησε μία ώρα και ξαφνικά άρχισα να μιλάω για όλα και ήταν πολύ ανακουφιστικό γιατί ο σύμβουλος απλώς καθόταν και μ' άκουγε.» Εκτός από την ομάδα των επαγγελματιών στον χώρο της υγείας που σας κουράρουν, στο πλήρωμά μας πολύτιμο κομμάτι μπορεί να είναι και μια ομάδα υποστήριξης. Για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά τις ομάδες υποστήριξης, ανατρέξτε στην επόμενη ενότητα. Αν χρειαστεί να σταματήσετε για «σέρβις» Ποιος μπορεί να βοηθήσει; Ειδικές θεραπείες και αγωγές μπορούν να σας βοηθήσουν να αντεπεξέλθετε στις συναισθηματικές, πρακτικές και σωματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας καρκινοπαθής. Αν σας δοθεί η ευκαιρία να μιλήσετε για τον καρκίνο σας και πείτε πώς αισθάνεστε, θα μειωθεί το άγχος σας. Στις ομάδες υποστήριξης που αποτελούνται από άτομα με τις ίδιες εμπειρίες έχετε την ευκαιρία να πηγαίνετε και να μιλάτε με ανθρώπους που έχουν περάσει ή περνούν παρόμοια πράγματα μ' εσάς. Συχνά οι άνθρωποι λένε ότι νιώθουν λιγότερη αγωνία και μοναξιά και περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον μετά τη συνάντηση με μια ομάδα υποστήριξης.

14 «Στην ομάδα υποστήριξης είχα τη δυνατότητα να πω πόσο σιχαμερή και απαίσια ήταν όλη η βδομάδα που πέρασε επειδή για τους άλλους πρέπει να δείχνω ότι κάνω θετικές σκέψεις.» Ωστόσο, οι ομάδες υποστήριξης δεν αρέσουν σ' όλο τον κόσμο, οπότε δεν είναι ανάγκη να πιέσετε τον εαυτό σας για να συμμετάσχετε σε κάποια ομάδα. Αν δεν νιώθετε άνετα σε μια ομαδική συνάντηση, ίσως προτιμήσετε την υποστήριξη από ένα μόνο άτομο που έχει περάσει παρόμοιες καταστάσεις. Οι ομαδικές και οι διαπροσωπικές συζητήσεις δεν είναι απαραίτητο να γίνονται πάντα διά ζώσης, αλλά μπορούν να πραγματοποιηθούν και τηλεφωνικά ή μέσω Διαδικτύου. Η Cancer Council Helpline μπορεί να σας φέρει σε επαφή με τοπικές ομάδες υποστήριξης. Καλέστε τον αριθμό Πολλά νοσοκομεία ή αντικαρκινικά κέντρα επίσης προσφέρουν προγράμματα όπου εσείς και η οικογένειά σας μπορείτε να ενημερωθείτε για τον καρκίνο σε ομάδες και να μιλήσετε για το πώς τα βγάζετε πέρα. Η θεραπεία κατά οικογένειες ή ζευγάρια μπορεί να σας φανεί χρήσιμη για να βελτιωθεί η επικοινωνία σας με διάφορα μέλη της οικογένειάς σας και να μάθετε πώς αισθάνονται. Αν βιώνετε υψηλά επίπεδα στρες, μπορεί να σας βοηθήσει κάποιος ψυχολόγος ή ψυχίατρος με ειδικές θεραπείες ή αγωγές ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής σας, να μειωθούν τα συμπτώματα μελαγχολίας ή κατάθλιψης και να αντιμετωπιστούν τα σωματικά συμπτώματα. Περιλαμβάνονται θεραπείες για να μπορέσετε να αλλάξετε τις μη χρήσιμες σκέψεις ή συμπεριφορές και να αποκτήσετε συγκεκριμένες δεξιότητες αντιμετώπισής τους ή να μάθετε τεχνικές χαλάρωσης. Ακολουθούν μερικές τεχνικές που έχει αποδειχτεί ότι βοηθούν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων. Ίσως θελήσετε να συζητήσετε για τις τεχνικές αυτές με τη θεραπευτική σας ομάδα ή να ρωτήσετε αν υπάρχουν άλλες τεχνικές που θα μπορούσαν να σας φανούν χρήσιμες: η θεραπεία χαλάρωσης μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του πόνου οι τεχνικές χαλάρωσης των μυών και η καθοδηγούμενη νοερή εικονοπλασία μπορούν να σας βοηθήσουν αν έχετε άγχος μια σειρά τεχνικών όπως η χαλάρωση των μυών, η εικονοπλασία, ο διαλογισμός, η σωματική άσκηση και η εκπαίδευση μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό της ναυτίας και των εμετών οι ασκήσεις για τον έλεγχο της αναπνοής και οι τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αναπνευστικής δυσχέρειας Η εξειδικευμένη φροντίδα μπορεί να αποδειχτεί σημαντική για όσους υποφέρουν από κατάθλιψη ή αυτοκτονικές σκέψεις. Στην περίπτωση αυτή συνήθως απαιτείται ένας συνδυασμός θεραπειών για να αλλάξουν οι σκέψεις ή οι συμπεριφορές καθώς και φαρμακευτική αγωγή, π.χ. αντικαταθλιπτικά.

15 Χρήσιμες συμβουλές για τους «ταξιδιώτες» Στο ταξίδι του καρκίνου σας μπορεί να σας φανούν χρήσιμες ορισμένες από τις συμβουλές που ακολουθούν: Βεβαιωθείτε ότι έχετε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για τον καρκίνο σας. Έτσι θα περιοριστούν η αγωνία και η απόγνωση που νιώθετε. Μπορεί να σας φανεί χρήσιμο το να μαγνητοφωνήσετε τις συμβουλές του γιατρού σας, να ετοιμάσετε μια λίστα με ερωτήσεις που θα του κάνετε στο επόμενο ραντεβού σας ή να πάρετε μαζί σας κάποιον συγγενή ή φίλο σας που θα σας βοηθήσει να θυμάστε τις πληροφορίες. Στη σελίδα 35 θα βρείτε μια λίστα με ερωτήσεις που ίσως θέλετε να κάνετε στον γιατρό σας. Είναι λογικό να ζητήσετε μια δεύτερη γνώμη αν νιώθετε ότι χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες ή αν πιστεύετε ότι οι ειδικοί δεν αντιλαμβάνονται τις ανησυχίες σας. Γενικά, η αναγνώριση και η θαρραλέα αντιμετώπιση κάθε δυσκολίας που θα προκύπτει μάλλον θα σας βοηθούν πολύ. Αν αποφύγετε να μιλήσετε για τα συναισθήματά τας και για διάφορα άλλα προβλήματα, μάλλον θα φτάσετε σε ακόμη μεγαλύτερη απόγνωση. Αν προσεγγίσετε το ταξίδι του καρκίνου σας με ευελιξία, τα πράγματα μπορεί να γίνουν πολύ πιο εύκολα. Μ εγαλύτερες πιθανότητες να φτάσουν στη συναισθηματική εξάντληση έχουν όσοι νιώθουν την ανάγκη να ελέγχουν τα πάντα. Καθοριστικό ρόλο για την ευεξία σας παίζουν και η σωματική άσκηση και μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, που θα περιλαμβάνει πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Ξαναγεμίστε τη «δεξαμενή των καυσίμων» σας με όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή! Οδεύοντας προς τη σωστή κατεύθυνση Σε ποιον μπορείτε να μιλήσετε; Μ πορείτε να αποταθείτε σε οποιοδήποτε μέλος της θεραπευτικής σας ομάδας για κάθε συναισθηματική, σωματική ή πρακτική δυσκολία που μπορεί να αντιμετωπίζετε. Επιλέξτε κάποιο άτομο που εμπιστεύεστε και με το οποίο νιώθετε άνετα ίσως κάποιον νοσηλευτή ή γιατρό ή τον κοινωνικό σας λειτουργό. Είναι όλοι τους σε θέση να σας φέρουν σε επαφή με το πιο ενδεδειγμένο άτομο που θα μπορούσε να σας βοηθήσει. Ο GP σας είναι κομμάτι του ταξιδιού του καρκίνου σας από μιας αρχής και μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως σύνδεσμός σας με μια σειρά υπηρεσιών συναισθηματικής φροντίδας και πρακτικής υποστήριξης. «Ο GP μου ήταν πολύ υποστηρικτικός και μόλις άρχισα τη θεραπεία μου έδωσε έναν αριθμό τηλεφώνου για να μπορέσω να επικοινωνήσω με την υπηρεσία υποστήριξης. Για μένα είχε ιδιαίτερη αξία το ότι μπόρεσα να μιλήσω με κάποιον που είχε περάσει παρόμοια πράγματα.» Πώς μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια; Μ ερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να μιλήσουν για το πώς αντιμετωπίζουν την κατάσταση και αν τα βγάζουν πέρα. Μ πορεί να πιστεύετε ότι δεν βρίσκετε τα λόγια να περιγράψετε πώς νιώθετε. Ίσως ντρέπεστε ή νιώθετε ότι δεν θέλετε να γίνετε βάρος ή ότι ο γιατρός σας είναι ιδιαίτερα

16 πολυάσχολος. Σας προτείνουμε, λοιπόν, ορισμένους τρόπους για να θίξετε το θέμα της συναισθηματικής και πρακτικής φροντίδας σας. «Τώρα τελευταία δυσκολεύομαι να κοιμηθώ/νιώθω μεγάλη εξάντληση/νομίζω ότι δεν τα βγάζω πέρα και έχω ακούσει ότι υπάρχουν κάποιες αγωγές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν. Μ ήπως μπορούμε να συζητήσουμε για το θέμα αυτό;» «Δεν νιώθω τόσο καλά όσο θα ήθελα και νομίζω ότι χρειάζομαι βοήθεια για να τα καταφέρω. Μ ήπως ξέρετε κάποιες υπηρεσίες που θα μπορούσαν να με βοηθήσουν στο θέμα αυτό;» «Διάβασα κάτι για παροχή συναισθηματικής φροντίδας σε καρκινοπαθείς. Συνειδητοποίησα ότι μερικές φορές δυσκολεύομαι να τα βγάλω πέρα και θα ήθελα να αποταθώ σε κάποιον για το θέμα αυτό.» Μ πορεί να σας είναι δύσκολο να ζητήσετε βοήθεια, αλλά θα πρέπει να θυμάστε ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να ζητήσουν συναισθηματική υποστήριξη κάποια στιγμή στη ζωή τους για πολλούς και διάφορους λόγους. Το γεγονός ότι θα αποταθείτε σε κάποιον επαγγελματία στον χώρο της υγείας για να του πείτε πώς νιώθετε δεν σημαίνει ότι είστε «τρελοί» ή αδύναμοι. Είναι φυσιολογικό όσο φυσιολογικό είναι το να πάτε στον γιατρό για έναν τραυματισμό ή επειδή πονάτε κάπου. Μ πορεί επίσης να κρίνετε ότι ναι μεν δυσκολεύεστε να τα βγάλετε πέρα αλλά δεν θέλετε απαραίτητα να ζητήσετε τη βοήθεια ειδικού. Αφού μιλήσετε με τον γιατρό σας, μπορεί να νιώσετε ότι θα τα καταφέρετε μόνοι σας ακολουθώντας μερικές από τις συμβουλές που σας έδωσε. Αν και είναι καλό να ζητάτε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε, είναι εξίσου καλό να τα βγάζετε πέρα μόνοι σας έχοντας την υποστήριξη των συγγενών και των φίλων σας. Ή ίσως θα προτιμούσατε να μιλήσετε με κάποιον που έχει περάσει παρόμοια κατάσταση. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της υποστήριξης από ομοιοπαθείς. Αυτό που προέχει είναι να συνεχίσετε να έχετε επίγνωση των αντιδράσεών σας σε αγχωτικά συμβάντα και κάθε αλλαγής στη διάθεση, τα συναισθήματα και τα επίπεδα της ενέργειάς σας. Αν αλλάξουν τα πράγματα, μπορείτε να αποφασίσετε να αλλάξετε ρότα και να αποταθείτε σε ειδικό για να ζητήσετε την υποστήριξη που χρειάζεστε. Ποιες λύσεις υπάρχουν στη διάθεσή σας Αν αποφασίσετε να ζητήσετε βοήθεια, ο GP σας ή κάποιο μέλος της θεραπευτικής σας ομάδας θα σας φέρει σε επαφή με το άτομο που ενδείκνυται για να παράσχει υποστήριξη με βάση την προσωπική σας κατάσταση. Το άτομο αυτό θα μπορούσε να είναι ένας από τους τόσους επαγγελματίες στον χώρο της υγείας, όπως κοινωνικός λειτουργός, σύμβουλος ή ψυχολόγος, ή ίσως κάποιος ομοιοπαθής. Αν συνιστάται η επικοινωνία σας με κάποιον επαγγελματία στον χώρο της υγείας, μπορείτε να του τηλεφωνήσετε και να κλείσετε ραντεβού για μια επίσκεψη στο ιατρείο του. Μ πορεί να σας φανεί εξαιρετικό χρήσιμο το να μιλήσετε με κάποιον που δείχνει ενδιαφέρον για ό,τι σας ανησυχεί και είναι υποστηρικτικός και ειδικευμένος στο να βοηθά τους ανθρώπους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Μ πορεί επίσης να σας βοηθήσει να καταλάβετε καλύτερα τις ανησυχίες και τους φόβους σας και να εξερευνήσετε νέους τρόπους αντιμετώπισης των

17 προβλημάτων. Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν μεγάλη παρηγοριά στις συνεδρίες αυτές και φεύγουν ανακουφισμένοι και αισιόδοξοι. Πολλοί άνθρωποι κρίνουν ότι υπάρχουν θετικές πλευρές στο ταξίδι του καρκίνου τους. Συχνά αναγκάζονται να επανεξετάσουν τη ζωή τους και να βρουν τι έχει σημασία γι' αυτούς. Ορισμένοι άνθρωποι λένε ότι αναθεωρούν τις προτεραιότητές τους και μαθαίνουν να εκτιμούν τα πράγματα που έχουν αξία στη ζωή τους. Πολλοί άνθρωποι περιγράφουν τον καρκίνο τους ως «εμπειρία που αλλάζει τη ζωή τους». Προχωρώντας μπροστά «Ο καρκίνος με δίδαξε να ΖΩ τη ζωή μου κι όχι απλώς να υπάρχω.» «Δεν μπορώ να εκλάβω τον καρκίνο ούτε ως δώρο ούτε ως το καλύτερο πράγμα που μου έχει συμβεί. Έμαθα αρκετά πράγματα για τον εαυτό μου, πράγματα που με κάνουν να νιώθω καλά, να νιώθω ότι έχω δύναμη και αντοχή, αλλά επίσης έμαθα πόσο εύθραυστη και ατελής μπορεί να αποδειχτεί ότι είναι η ζωή μας. Τώρα πια αποδέχομαι με μεγαλύτερη ευκολία τις αδυναμίες, τόσο τις δικές μου όσο και των άλλων γύρω μου.» Να θυμάστε ότι η αγωνία, η λύπη, ο φόβος ή η ανησυχία που μπορεί να νιώθετε δεν θα κρατήσουν για πάντα. Οι περισσότεροι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι τα πράγματα βελτιώνονται με τη διαθέσιμη υποστήριξη και ορισμένα συναισθήματα σταδιακά εξαφανίζονται από μόνα τους με την πάροδο του χρόνου. Αν πιστεύετε ότι λόγω του καρκίνου βιώνετε ορισμένες από τις συναισθηματικές, σωματικές ή πρακτικές δυσκολίες που περιγράφονται στο φυλλάδιο και ότι σας καταβάλλουν ή δυσχεραίνουν την καθημερινή σας ζωή, υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια. Δεν είναι κακό να ζητάτε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε. Κατάλογος Το τηλέφωνο της Cancer Council Helpline: Η Cancer Council Helpline παρέχει γενική ενημέρωση αλλά και πληροφορίες για τοπικούς πόρους. Σε όποια περιοχή της Αυστραλίας κι αν βρίσκεστε, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση στην υπηρεσία με χρέωση τοπικής κλήσης. Το τηλέφωνο της Cancer Australia: Διεύθυνση ηλ-ταχ.: Ιστότοπος: w w w.canceraustralia.gov.au Αντικαρκινικές οργανώσεις πολιτειών και επικρατειών Τα State and Territory Cancer Councils (Αντικαρκινικά Συμβούλια Πολιτειών και Επικρατειών) παρέχουν ενημέρωση και εκπαιδευτικούς πόρους για όλους τους τύπους καρκίνου. Για να μάθετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με ομάδες υποστήριξης καρκινοπαθών και άλλες τοπικές υπηρεσίες, αποταθείτε στην τοπική οργάνωση της πολιτείας ή της επικράτειάς σας καλώντας την Cancer Council Helpline στον αριθμό

18 Cancer Council Australia w w w.cancer.org.au Cancer Council ACT Τηλ.: (02) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: reception@actcancer.org Ιστότοπος: w w w.actcancer.org Cancer Council NSW Τηλ.: (02) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: feedback@nsw cc.org.au Ιστότοπος: w w w.cancercouncil.com.au Cancer Council NT Τηλ.: (08) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: admin@cancernt.org.au Ιστότοπος: w w w.cancercouncilnt.com.au Cancer Council QLD Τηλ.: (07) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: info@qldcancer.com.au Ιστότοπος: w w w.cancerqld.org.au Cancer Council SA Τηλ.: (08) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: tcc@cancersa.org.au Ιστότοπος: w w w.cancersa.org.au Cancer Council TAS Τηλ.: (03) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: infotas@cancertas.org.au Ιστότοπος: w w w.cancertas.org.au Cancer Council VIC Τηλ.: (03) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: enquiries@cancervic.org.au Ιστότοπος: w w w.cancervic.org.au

19 Cancer Council WA Τηλ.: (08) Ιστότοπος: w w w.cancerw a.asn.au Cancer Institute NSW Τηλ.: (02) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: information@cancerinstitute.org.au Ιστότοπος: w w w.cancerinstitute.org.au Ομάδες δράσης και υποστήριξης Θα πρέπει να λάβετε υπόψη ότι στη λίστα που ακολουθεί δεν παρατίθενται ούτε εξαντλούνται όλες οι επιλογές σας. Μ πορείτε να αποταθείτε στη θεραπευτική σας ομάδα και να ζητήσετε τα στοιχεία επικοινωνίας ακόμη περισσότερων οργανώσεων που έχουν ως αντικείμενο τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου από τον οποίο πάσχετε. Breast Cancer Netw ork Australia Τηλ.: Διεύθυνση ηλ-ταχ.: beacon@bcna.org.au Ιστότοπος: w w w.bcna.org.au Cancer Voices Australia Τηλ.: (02) Ιστότοπος: w w w.cancervoicesaustralia.org.au Leukaemia Foundation Τηλ.: Διεύθυνση ηλ-ταχ.: info@leukaemia.org.au Ιστότοπος: w w w.leukaemia.org.au OvCa Australia Τηλ.: Διεύθυνση ηλ-ταχ.: info@ovca.org.au Ιστότοπος: w w w.ovca.org Prostate Cancer Foundation of Australia Τηλ.: Ιστότοπος: w w w.prostate.org.au

20 Άλλες οργανώσεις Australian Council of Stoma Associations (ACSA) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: Ιστότοπος: w w w.australianstoma.com.au CanTeen (περιλαμβάνει προγράμματα για ασθενείς, αδέλφια και τέκνα) Τηλ.: Διεύθυνση ηλ-ταχ.: admin@canteen.org.au Ιστότοπος: w w w.canteen.org.au Continence Foundation of Australia Διεύθυνση ηλ-ταχ.: info@continence.org.au Ιστότοπος: w w w.continence.org.au Πρωτοβουλία Look good feel better Τηλ.: Ιστότοπος: w w w.lgfb.org.au National Continence Helpline Τηλ.: Palliative Care Australia Τηλ.: (02) Διεύθυνση ηλ-ταχ.: pcainc@pallcare.org.au Ιστότοπος: w w w.pallcare.org.au The Lymphoedema Association of Australia Ιστότοπος: w w w.lymphoedema.org.au Υπηρεσία Μ ετάφρασης και Διερμηνείας Τηλ.: (Όλο το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, χρέωση τοπικής κλήσης) Τι πρέπει να κάνω για το θέμα αυτό; Ανάλογα με το πώς αισθάνεστε ίσως θελήσετε να υιοθετήσετε κάποιες από τις ιδέες που ακολουθούν. Μ πορεί να θέλετε να τσεκάρετε τις λύσεις που έχουν σχέση με την κατάστασή σας. Αν έχετε αμφιβολίες για τον τρόπο πρόσβασης σε μια από τις λύσεις αυτές, ρωτήστε κάποιο μέλος της θεραπευτικής σας ομάδας ή καλέστε την Cancer Council Helpline στον αριθμό

21 Εύρεση περισσότερων πληροφοριών Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας εξηγήσει όσες λέξεις δεν καταλαβαίνετε. Μ αγνητοφωνήστε τη συζήτηση με τον γιατρό σας κατά την επίσκεψη στο ιατρείο του. Κλείστε άλλο ένα ραντεβού αν έχετε περισσότερες απορίες. Ζητήστε ενημερωτικό φυλλάδιο για τον καρκίνο από τον οποίο πάσχετε. Αναζητήστε πληροφορίες στο Διαδίκτυο. Ζητήστε από τη θεραπευτική σας ομάδα να σας συστήσει μια λίστα αξιόπιστων ιστοτόπων. Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας διευκρινίσει ή να σας επιβεβαιώσει πληροφορίες που βρήκατε στο Διαδίκτυο. Συζητήσεις για τη διάγνωση, τη πρόγνωση ή τη θεραπεία μου Πείτε στον γιατρό πόσες πληροφορίες θέλετε να μάθετε. Διασφαλίστε ότι καταλάβατε σωστά όσα σας έχει πει ο γιατρός ζητώντας του να επαναλάβει ορισμένα σημεία, είτε εξηγώντας τα με διαφορετικό τρόπο είτε γραπτά. Ρωτήστε ποια είναι τα οφέλη και ποιες οι παρενέργειες της θεραπευτικής αγωγής. Ζητήστε από τον γιατρό να σας εξηγήσει με ακρίβεια τι περιλαμβάνει η θεραπεία, δηλαδή τι θα συμβεί βήμα προς βήμα και πώς θα νιώθετε ύστερα από κάθε βήμα. Συζητήσεις για τα συναισθήματά μου Μ ιλήστε με τον σύντροφό σας, με άλλα μέλη της οικογένειάς σας ή με φίλους σας και πείτε τους πώς νιώθετε. Μ ιλήστε με τον γιατρό ή τους νοσηλευτές σας και πείτε τους τι φοβάστε και τι σας ανησυχεί όσον αφορά τη θεραπεία. Πηγαίνετε σε μια ομάδα υποστήριξης καρκινοπαθών για να μοιραστείτε τις εμπειρίες σας. Επισκεφτείτε κάποιον σύμβουλο ή κοινωνικό λειτουργό και συζητήστε μαζί τους για τα συναισθήματά σας ή για ό,τι άλλο σας προξενεί ανησυχία. Ζητήστε συμβουλές τηλεφωνικά μέσω του Αντικαρκινικού Συμβουλίου στην πολιτεία ή στην επικράτειά σας. Λήψη υποστήριξης από την οικογένεια, τους φίλους και τους φροντιστές μου Ζητήστε από κάποιο μέλος της θεραπευτικής σας ομάδας να σας βοηθήσει να εξηγήσετε τη διάγνωση ή τη θεραπεία σας σε κάποιον συγγενή ή φίλο σας. Μ άθετε αν υπάρχουν ομάδες υποστήριξης για την οικογένεια και τους φίλους. Οργανώστε συμβουλευτικές συνεδρίες για ζευγάρια όπου θα συμμετάσχετε μαζί με τον σύντροφό σας. Αντιμετώπιση των πρόσθετων δυσκολιών λόγω του καρκίνου

22 Μ ιλήστε με κάποιο μέλος της θεραπευτικής σας ομάδας και ρωτήστε πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τις αλλαγές στο σώμα σας. Συζητήστε με κάποιον σύμβουλο για τον αντίκτυπο του καρκίνου στη σεξουαλικότητά σας. Συζητήστε με τον γιατρό σας για τα θέματα γονιμότητας. Αν έχετε κάποιο σωματικό πρόβλημα, πείτε το στον γιατρό σας. Αντιμετώπιση άγχους and κατάθλιψης Επισκεφτείτε κάποιον επαγγελματία στον χώρο της υγείας, π.χ. ψυχολόγο ή ψυχίατρο, αν νιώθετε ότι υποφέρετε από κατάθλιψη ή αν θέλετε να καταπολεμήσετε το άγχος σας. Λήψη της πρακτικής υποστήριξης που χρειάζομαι Για να ζητήσετε βοήθεια σε ό,τι αφορά τα οικονομικά σας, επισκεφτείτε κάποιον κοινωνικό λειτουργό. Ζητήστε από κάποιον νοσηλευτή να σας ενημερώσει σχετικά με την προσθετική μαλλιών. Επικοινωνήστε με το Αντικαρκινικό Συμβούλιο στην πολιτεία ή στην επικράτειά σας και ζητήστε πληροφορίες όσον αφορά την αρωγή στα έξοδα για ταξίδια και καταλύματα. Επικοινωνήστε με τη Centrelink και ζητήστε πληροφορίες όσον αφορά τη λήψη οικονομικής βοήθειας για το διάστημα εποχή που δεν θα μπορείτε να δουλέψετε. Πνευματικές συμβουλές Μ ιλήστε με τον ιερέα του νοσοκομείου. Ζητήστε πνευματική καθοδήγηση. Προσαρμογή πληροφοριών από τη μελέτη Butow, P and Grivas, D, 2004 The psychosocial impact of cancer a guide for adults w ith cancer, their family and friends, School of Psychology, University of Sydney. Λίστα προτροπών για ερωτήσεις Πολλοί άνθρωποι έχουν απορίες και θέματα που τους απασχολούν και θέλουν να ρωτήσουν τον γιατρό τους, ιδίως την πρώτη φορά που θα τον επισκεφτούν. Συχνά ξεχνούν τις ερωτήσεις αυτές λόγω βιασύνης την ώρα της επίσκεψης και τις ξαναθυμούνται αργότερα αφού φύγουν. Για να σας βοηθήσουμε να εκμεταλλευτείτε στο έπακρο κάθε επίσκεψη στον γιατρό σας, έχουμε συντάξει μια λίστα με τις ερωτήσεις που συνήθως κάνουν οι ασθενείς. Ίσως προτιμάτε να τσεκάρετε τις ερωτήσεις που θέλετε να κάνετε και ύστερα να σημειώσετε και άλλες ερωτήσεις στον παρεχόμενο ελεύθερο χώρο. Επίσης μπορεί να θελήσετε να ρωτήσετε τον γιατρό σας τι σημαίνουν μερικές λέξεις που δεν γνωρίζετε.

23 Διάγνωση Τι είδους καρκίνο έχω; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του καρκίνου στο σώμα μου; Φροντίδα Είστε ειδικευμένος για τη θεραπεία του τύπου του καρκίνου από τον οποίο πάσχω; Πόση πείρα έχετε στη θεραπεία ανθρώπων σαν εμένα; Συνεργάζεστε με άλλους ειδικούς σε μια πολυεπιστημονική ομάδα; Υπάρχουν άλλα μέλη της ομάδας τα οποία πρέπει να δω; Ποιος θα είναι υπεύθυνος για την περίθαλψή μου; Πόσο καθιερωμένη είναι η θεραπευτική αγωγή που μου συστήνετε; Υπάρχει κάποιος άλλος ειδικός που θα μπορούσατε να μου συστήσετε ώστε να πάρω μια δεύτερη γνώμη και ο οποίος να είναι ειδικευμένος στον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου; Πληροφορίες and επιλογές θεραπευτικής αγωγής Είναι απαραίτητη η θεραπευτική αγωγή; Ποιες επιλογές έχω; Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά της θεραπευτικής αγωγής; Τι ακριβώς θα γίνεται στη διάρκεια της θεραπευτικής αγωγής και πώς θα με επηρεάσει βραχυπρόθεσμα; Μ ήπως υπάρχουν μακροπρόθεσμες παρενέργειες της θεραπευτικής αγωγής; Μ ήπως υπάρχουν κλινικές δοκιμές που ενδεχομένως έχουν σχέση με την περίπτωσή μου; Η θεραπευτική μου αγωγή θα είναι διαφορετική αν γραφτώ και συμμετάσχω σε κάποια κλινική δοκιμή; Κατά γνώμη μας, ποια θεραπευτική αγωγή ενδείκνυται για την περίπτωσή μου; Πείτε μου για το χρονοδιάγραμμα της θεραπευτικής αγωγή, π.χ. πόσες θεραπείες πρέπει να κάνω και πόσο συχνά; Πόσο χρόνο έχω για να σκεφτώ και ν' αποφασίσω; Χρειάζεστε την απόφασή μου σήμερα; Τι πρέπει να κάνω αν διίστανται οι πληροφορίες που έχω; Ποιο είναι το μακροπρόθεσμο σχέδιο για τις ιατρικές μου εξετάσεις μετά τη θεραπεία;

24 Πώς μπορώ να βοηθήσω; Μ ήπως μπορώ να κάνω κάτι πριν ή μετά τη θεραπεία μου ώστε να είναι πιο αποτελεσματική; Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνω; Πρέπει να αλλάξω τη διατροφή μου, το ωράριο της εργασίας μου, την άθλησή μου κλπ; Το μέλλον Ένα από τα ζητήματα για τα οποία πολλοί ασθενείς θέλουν να συζητήσουν με τον εξειδικευμέν ο θεράποντα γιατρό τους, αλλά δυσκολεύονται και διστάζουν να το κάνουν, είναι το τι τους επιφυλάσσει το μέλλον τους. Η πρόγνωση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τι είναι πιθανόν να συμβεί (όσον αφορά τον καρκίνο) στο μέλλον. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η πρόγνωση σημαίνει μόνο τον αναμενόμενο χρόνο επιβίωσης, ενώ στην πραγματικότητα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων όπως τις συνέπειες του καρκίνου και της θεραπείας του στον τρόπο ζωής του ασθενούς ή τη δυνατότητα επίτευξης ορισμένων στόχων. Μ ερικές από τις σχετικές ερωτήσεις παρατίθενται εδώ για να σας διευκολύνουν να σκεφτείτε τι θέλετε να ρωτήσετε τον εξειδικευμένο θεράποντα γιατρό σας: Σε ποιο σημείο βρίσκεται ο καρκίνος μου αυτή τη στιγμή; Έχει προχωρήσει/κάνει μετάσταση σε άλλα μέρη του σώματός μου; Πόσο πιθανό είναι να αναπτυχθεί ο καρκίνος και σε άλλα μέρη του σώματός μου; Τι συμπτώματα θα μου προκαλέσει ο καρκίνος; Τι πιθανότητες υπάρχουν να βελτιωθούν τα συμπτώματα μέσω της θεραπείας; Ποιες είναι οι συνήθεις παρενέργειες της θεραπείας για τις οποίες πρέπει να προετοιμαστώ; Μ ήπως υπάρχουν κάποιες ασυνήθιστες παρενέργειες που ενδέχεται να με επηρεάσουν ; Υπάρχει κάποια λύση για την αντιμετώπιση των παρενεργειών αυτών; Ποιος είναι ο στόχος της θεραπευτικής μου αγωγής; Η ίαση του καρκίνου ή ο έλεγχος και η διαχείριση/ανακούφιση των συμπτωμάτων; Υπάρχει κάποια χρονική περίοδος κατά την οποία είναι πιθανό να μην έχω κανένα σύμπτωμα; Αν η θεραπευτική αγωγή φέρει το αναμενόμενο αποτέλεσμα, τι πιθανότητες υπάρχουν να επανέλθει ο καρκίνος; Τι θα πρέπει να περιμένω αν αποφασίσω να μην υποβληθώ σε θεραπεία; Ποιος είναι ο αναμενόμενος χρόνος επιβίωσης για όσους πάσχουν από τον τύπο του δικού μου καρκίνου; Υπάρχει δυνατότητα να μου δώσετε κάποιο χρονικό πλαίσιο; Πόσο καιρό θα ζήσω;

25 Μ ήπως υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που καθιστούν την πρόγνωσή μου διαφορετική απ' αυτή του μέσου ασθενούς; Πώς μπορεί να επηρεαστούν οι επιδόσεις μου στη δουλειά μου; Πώς μπορεί να επηρεαστεί ο τρόπος της ζωής μου (π.χ. καθημερινές δραστηριότητες, σεξουαλική ζωή); Πείτε μου το σενάριο στην καλύτερη περίπτωση. Πείτε μου το σενάριο στη χειρότερη περίπτωση. Μ πορείτε να συνοψίσετε όσα μπορούμε να κάνουμε για τον καρκίνο μου; Πληροφορίες για θέματα υποστήριξης Τι πληροφορίες υπάρχουν διαθέσιμες για τον καρκίνο μου και τη θεραπεία του (π.χ. βιβλία, βίντεο, ιστότοποι); Υπάρχουν πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα του ιδιωτικού έναντι του δημόσιου συστήματο ς υγείας για την περίπτωσή μου; Ποιο θα είναι το συνολικό κόστος για τη θεραπεία μου (π.χ. φαρμακευτική αγωγή, χημειοθεραπεία); Δικαιούμαι κάποιο επίδομα αν δεν μπορώ να εργαστώ; Μ πορείτε να μου δώσετε κάποιες συμβουλές για να μπορέσω να αντιμετωπίσω καλύτερα την κατάσταση; Μ ήπως μπορώ να μιλήσω με κάποιον άλλο ασθενή που έχει υποβληθεί στην ίδια θεραπεία; Υπάρχουν υπηρεσίες/ομάδες υποστήριξης που μπορούν να βοηθήσουν εμένα και την οικογένειά μου να αντιμετωπίσουμε καλύτερα αυτή την αρρώστια; Μ ε ποιον μπορώ να επικοινωνήσω αν αντιμετωπίσω κάποια προβλήματα; Βιβλιογραφική παραπομπή: Προσαρμογή πληροφοριών από τη μελέτη Butow, P and Grivas, D, 2004 The psychosocial impact of cancer a guide for adults w ith cancer, their family and friends, School of Psychology, University of Sydney. Cancer Australia 2013 PCAC( g)

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ;

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ; Με την επιστημονική συνεργασία της Αιματολογικής Μονάδας, Γ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Με

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Όλα όσα θέλετε να ξέρετε αν κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο είναι ασθενής

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Όλα όσα θέλετε να ξέρετε αν κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο είναι ασθενής www.agaliazo.gr ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Λεωσθένους 21-23, 18536 Πειραιάς - Τ: 210 4181641 - F: 210 4535343 e: oekk@otenet.gr - www.oekk.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ν. ΑΧΑΙΑΣ Πατρέως 8-10, 26221 Πάτρα - Τ/F: 2610 226122 e:

Διαβάστε περισσότερα

Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου. να αντιμετωπίσει το λέμφωμα;

Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου. να αντιμετωπίσει το λέμφωμα; Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου να αντιμετωπίσει το λέμφωμα; Το λέμφωμα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος Με την επιστημονική συνεργασία του Αιματολογικού Τμήματος, Γ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί;

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί; www.agaliazo.gr ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Λεωσθένους 21-23, 18536 Πειραιάς - Τ: 210 4181641 - F: 210 4535343 e: oekk@otenet.gr - www.oekk.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ν. ΑΧΑΙΑΣ Πατρέως 8-10, 26221 Πάτρα - Τ/F: 2610 226122 e:

Διαβάστε περισσότερα

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι.

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι. Μελαγχολία Το φυλλάδιο θα σου φανεί χρήσιμο στην περίπτωση που νιώθεις θλίψη ή μελαγχολία. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις αν έχεις συμπτώματα κατάθλιψης και πώς μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου ή κάποιον

Διαβάστε περισσότερα

Βοήθημα για άτομα που βλέπουν ομάδα kαταπραϋντική φροντίδα ανιάτων. Κάνοντας ερωτήσεις μπορεί να σας βοηθήσει: National Community Education Initiative

Βοήθημα για άτομα που βλέπουν ομάδα kαταπραϋντική φροντίδα ανιάτων. Κάνοντας ερωτήσεις μπορεί να σας βοηθήσει: National Community Education Initiative National Community Education Initiative Κάνοντας ερωτήσεις μπορεί να σας βοηθήσει: Βοήθημα για άτομα που βλέπουν ομάδα kαταπραϋντική φροντίδα ανιάτων Asking Questions Can Help: An aid for people seeing

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος

Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος Η απώλεια του «ονειρεμένου παιδιού» Οι γονείς βιώνουν μιαν απώλεια. Βιώνουν την απώλεια του παιδιού που έκτισαν μέσα στο

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης;

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης; Ολοι κάποιες φορές νιώθουμε μελαγχολία ή θλίψη, αλλά αυτά τα συναισθήματα συνήθως περνούν μετά από λίγες μέρες. Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη, η διαταραχή αυτή επηρεάζει την καθημερινή του ζωή, τη φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Αγαπήστε την καρδιά σας

Αγαπήστε την καρδιά σας Αγαπήστε την καρδιά σας Σύντομος οδηγός για την υποστήριξη της καρδιακής ανάρρωσης Greek Στο νοσοκομείο Εξιτήριο από το νοσοκομείο Σχέδιο ανάρρωσης Στο νοσοκομείο Τι συνέβη στην καρδιά μου; Η κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

Αλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης

Αλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια φυσιολογική αναπτυξιακή κρίση που περιλαμβάνει σημαντικές σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές και επηρεάζει όλες τις εγκύους ανεξάρτητα από την ψυχολογική τους υγεία. Όπως κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Καθολικές Υπηρεσίες Παρηγορητικής Φροντίδας. Πληροφορίες για όσους ενδέχεται να χρειαστούν παρηγορητική φροντίδα και τους φροντιστές τους

Καθολικές Υπηρεσίες Παρηγορητικής Φροντίδας. Πληροφορίες για όσους ενδέχεται να χρειαστούν παρηγορητική φροντίδα και τους φροντιστές τους Καθολικές Υπηρεσίες Παρηγορητικής Φροντίδας Πληροφορίες για όσους ενδέχεται να χρειαστούν παρηγορητική φροντίδα και τους φροντιστές τους Τι είναι η Παρηγορητική Φροντίδα; Παρηγορητική ή ανακουφιστική φροντίδα

Διαβάστε περισσότερα

Finding the words starting a conversation when your cancer has progressed

Finding the words starting a conversation when your cancer has progressed Finding the words starting a conversation when your cancer has progressed Πώς θα βρείτε τα λόγια για να ξεκινήσετε τη συζήτηση όταν έχει προχωρήσει ο καρκίνος σας Ευχαριστίες Το National Breast and Ovarian

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Το φυλλάδιο αναφέρεται σε προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζεις στο χώρο του σχολείου και προτείνει λύσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν...

Το φυλλάδιο αναφέρεται σε προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζεις στο χώρο του σχολείου και προτείνει λύσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν... Σχολείο Το φυλλάδιο αναφέρεται σε προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζεις στο χώρο του σχολείου και προτείνει λύσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν... ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Πληροφορίες για το φυλλάδιο Το σχολείο αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας;

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας; Σχιζοφρένεια Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Η σχιζοφρένεια, μια πνευματική ασθένεια που προκαλεί διαταραχή στον τρόπο που σκέφτεται το άτομο, επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού. Συνήθως ξεκινά από τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙONOMIKHΣ ΣΑΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΠΑΡΤΕ ΜΕΡΟΣ

Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙONOMIKHΣ ΣΑΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΠΑΡΤΕ ΜΕΡΟΣ Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙONOMIKHΣ ΣΑΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΠΑΡΤΕ ΜΕΡΟΣ Η Χρηματοδοτιση του εργου Εγινε απο το Υπουργειο Υγειας και Μακροχρονης Φροντιδας του Ονταριο. www.oha.com 1. Συμμετεχετε στην φροντιδα της υγειονομικης

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: ΠΠ 1 Οι άνθρωποι με συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ) θα πρέπει να έχουν έγκαιρη πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση

Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση H Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδας ευχαριστεί την PH EUROPE για την συνδρομή της στην δημιουργία αυτού του εργαλείου Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδας - HPH Δερβενακίων 11β

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας. Αξιολόγηση Ικανοτήτων

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας. Αξιολόγηση Ικανοτήτων 3 Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας Αξιολόγηση Ικανοτήτων Αξιολόγηση Ικανοτήτων Γενική Περιγραφή της Ενότητας: Αυτή η ενότητα στοχεύει στην αξιολόγηση των ηγετικών ικανοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΙ ΣΤΗΝ ΙΠΙ

ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΙ ΣΤΗΝ ΙΠΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΙ ΣΤΗΝ ΙΠΙ Για τους ασθενείς που διαγνώστηκαν με ΙΠΙ: Ένας οδηγός που θα σας βοηθήσει να συζητήσετε την πάθησή σας και τις διαθέσιμες επιλογές διαχείρισης με τον γιατρό

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση της κόπωσης από τον καρκίνο

Αντιμετώπιση της κόπωσης από τον καρκίνο Coping with cancer fatigue: For people with cancer, their families and friends Greek Αντιμετώπιση της κόπωσης από τον καρκίνο Η κόπωση είναι ένα αίσθημα μεγάλης κούρασης που βιώνουν πολλοί άνθρωποι που

Διαβάστε περισσότερα

Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση

Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση H Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδας ευχαριστεί την PH EUROPE για την συνδρομή της στην δημιουργία αυτού του εργαλείου Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδας - HPH Δερβενακίων 11β

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 EUFAMI ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 Επιμέλεια Πανελ. Συλ. Οικογ. για την Ψυχική Ύγεία ΣΟΨΥ 1 1 Σκοποί της έρευνας To 2008, η EUFAMI έκανε μια έρευνα σε 11 Ευρωπαϊκές χώρες, για να αξιολογήσει:

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗ (NALTREXONE) ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Η Ναλτρεξόνη

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗ (NALTREXONE) ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Η Ναλτρεξόνη ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗ (NALTREXONE) ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Η Ναλτρεξόνη Στη θεραπεία της εξάρτησης από το αλκοόλ Οδηγίες για τους ασθενείς και τις οικογένειες τους. Η Ναλτρεξόνη

Διαβάστε περισσότερα

διαρκεί ένα µικρό χρονικό διάστηµα 2. Τέτοιες ασθένειες είναι σοβαρές καταστάσεις για την υγεία

διαρκεί ένα µικρό χρονικό διάστηµα 2. Τέτοιες ασθένειες είναι σοβαρές καταστάσεις για την υγεία Σας παρακαλούµε να µας πείτε πόσο συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε τις ακόλουθες προτάσεις σχετικά µε ασθένειες, όπως ο καρκίνος µαστού σηµειώνοντας ένα a στο αντίστοιχο κουτάκι. ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Χριστιάνα Μήτση Ψυχολόγος Μsc-Ψυχοθεραπεύτρια Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr Συνέντευξη της Ναταλί Σαμπά στη Βάλια Κουρκουμέλη. (Από το babyspace.gr. Ημερομηνία online έκδοσης: 22/07/2010) Η παιγνιοθεραπεία για τη Ναταλί Σαμπά ήταν η ευκαιρία να

Διαβάστε περισσότερα

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 1 - Το μυστικό της ιατρικής Σε κάθε θέμα ή επιστήμη υπάρχει πάντα ένα δεδομένο που είναι σημαντικότερο σε σύγκριση με

Διαβάστε περισσότερα

Ακούει την καρδιά σας!

Ακούει την καρδιά σας! Ακούει την καρδιά σας! Καρδιοαναπνευστική αποκατάσταση ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ Όταν η καρδιά φέρνει τα πάνω κάτω Ένα οξύ καρδιολογικό πρόβλημα ή ένα χειρουργείο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ. European Society of Human Reproduction and Embryology

ΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ. European Society of Human Reproduction and Embryology European Society of Human Reproduction and Embryology ΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΙΑΤΡΙΚΩΣ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΕΙΤΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας 3 Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας Εποικοδομητική κριτική Οι ενότητες κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας έχουν αναπτυχθεί για να σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε για το

Διαβάστε περισσότερα

Δυσκολίες στην επικοινωνία μεταξύ συγγενών και ασθενή με καρκίνο. Παναγιώτης Χατζήκος, Ψυχαναλυτικός- Ψυχοθεραπευτής

Δυσκολίες στην επικοινωνία μεταξύ συγγενών και ασθενή με καρκίνο. Παναγιώτης Χατζήκος, Ψυχαναλυτικός- Ψυχοθεραπευτής Δυσκολίες στην επικοινωνία μεταξύ συγγενών και ασθεν με καρκίνο. Παναγιώτης Χατζκος, Ψυχαναλυτικός- Ψυχοθεραπευτς ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΑΣΘΕΝΗ ΚΑΙ Φόβος Άγχος Σοκ Δυσπιστία Θυμός Άρνηση Ενοχ Απόγνωση

Διαβάστε περισσότερα

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!!

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Η παραδοχή ενός πρώην νοσηλευτή της ΜΤΝ Κλεισαρχάκη Σοφία Κοινωνική Λειτουργός Εργάζομαι. Ως επαγγελματίας και είμαι Ηθικά ευαίσθητος στην ευπάθεια του ασθενούς Βιώνω

Διαβάστε περισσότερα

«Η Διατήρηση της Σεξουαλικότητας μετά τον Γυναικολογικό Καρκίνο»

«Η Διατήρηση της Σεξουαλικότητας μετά τον Γυναικολογικό Καρκίνο» «Η Διατήρηση της Σεξουαλικότητας μετά τον Γυναικολογικό Καρκίνο» Βασιλική Κουμαντάκη Ψυχολόγος Εθελόντρια & Μέλος Εξελεγκτικής Επιτροπής Συλλόγου «Κ.Ε.Φ.Ι.» Αθηνών Επιστημονικός Συνεργάτης «ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΣΤΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Βιώνουμε αλλαγές στην οικογένειά μας, όπως το διαζύγιο των γονιών μας. Μας απογοητεύουν ή απογοητεύουμε τον εαυτό μας.

Βιώνουμε αλλαγές στην οικογένειά μας, όπως το διαζύγιο των γονιών μας. Μας απογοητεύουν ή απογοητεύουμε τον εαυτό μας. Νοιώθεις θυμωμένος Το φυλλάδιο θα σε βοηθήσει στην περίπτωση που νιώθεις ότι ο θυμός σου δυσκολεύει τη ζωή σου και θα σου προτείνει λύσεις για να αντιμετωπίζεις και να ελέγχεις τα έντονα συναισθήματα θυμού...

Διαβάστε περισσότερα

Ενσωματωμένες υπηρεσίες Συμπεριφορικής Υγείας στις δομές υγείας. Β Μέρος

Ενσωματωμένες υπηρεσίες Συμπεριφορικής Υγείας στις δομές υγείας. Β Μέρος Ενσωματωμένες υπηρεσίες Συμπεριφορικής Υγείας στις δομές υγείας Β Μέρος Κατάθλιψη Αξιολόγηση Χρήση ψυχομετρικών εργαλείων Ερωτήσειςγια: Συναίσθημα Ύπνο Ενδιαφέροντα Ενοχή Ενέργεια Συγκέντρωση Όρεξη Ψυχοκοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας Αυτά τα συμπτώματα είναι πολύ σπάνια αλλά πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό σας εάν τα αισθανθείτε Αισθάνεστε δυσφορία με τον πόνο στην μέση

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη. Ασθενείς με. Νοσήματα του Εντέρου. Αθήνα, Μάιος 2011. Ετοιμάστηκε για την:

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη. Ασθενείς με. Νοσήματα του Εντέρου. Αθήνα, Μάιος 2011. Ετοιμάστηκε για την: Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Ασθενείς με Νοσήματα του Εντέρου Ετοιμάστηκε για την: Αθήνα, Μάιος 2011 Ταυτότητα Έρευνας Μεθοδολογία: Κοινό-στόχος στόχος: 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

Στίγμα. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί το στίγμα σχετικά με την ψυχική ασθένεια.

Στίγμα. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί το στίγμα σχετικά με την ψυχική ασθένεια. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί το στίγμα σχετικά με την ψυχική ασθένεια. Στίγμα Τρελός. Ψυχοπαθής. Σχιζοφρενής. Παρανοϊκός. Όχι καλά. Αυτοί οι όροι χρησιμοποιούνται συχνά με ένα υποτιμητικό τρόπο για να περιγράφουν

Διαβάστε περισσότερα

Υποστηρίξεις Φροντιστών

Υποστηρίξεις Φροντιστών Σελίδα Υποστηρίξεις Φροντιστών Το φυλλάδιο αυτό περιέχει πληροφορίες σχετικά με τις υποστηρίξεις που διατίθενται για φροντιστές σε όλη τη Νέα Νότια Ουαλία. Οι κυριότερες επαφές περιλαμβάνουν: Carers NSW

Διαβάστε περισσότερα

Εάν απαντήσατε "ναι" σε 3 ή περισσότερες ερωτήσεις, συμβουλευτείτε το έντυπο αυτό, το οποίο περιέχει πληροφορίες που μπορούν να σας βοηθήσουν.

Εάν απαντήσατε ναι σε 3 ή περισσότερες ερωτήσεις, συμβουλευτείτε το έντυπο αυτό, το οποίο περιέχει πληροφορίες που μπορούν να σας βοηθήσουν. Βήχετε μερικές φορές τις περισσότερες μέρες; Έχετε συχνά πτύελα (φλέματα) όταν βήχετε; Είστε άνω των 40 ετών; Αναπνέετε με δυσκολία σε σύγκριση με τους συνομήλικους σας; Καπνίζετε ή είστε πρώην καπνιστής/καπνίστρια;

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΓΕΙ

ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΓΕΙ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΓΕΙ #6005 ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΓΕΙ Σας καλωσορίζουμε στην πρώτη σας συγκέντρωση των Ανώνυμων Οικογενειών! Δείξατε ότι έχετε πολύ θάρρος και ότι στα αλήθεια νοιάζεστε με το να

Διαβάστε περισσότερα

Άνοια στην Τρίτη ηλικία:

Άνοια στην Τρίτη ηλικία: Άνοια στην Τρίτη ηλικία: οι επιπτώσεις της νόσουστηνκαθημερινότητα της οικογένειας και οι τρόποι παρέμβασης για μια λειτουργική επικοινωνία Γκαρίπη Χριστιάνα / Κλινική ψυχολόγος Τι είναι άνοια; Μία ετερογενής

Διαβάστε περισσότερα

The Keele STarT Back Screening Tool

The Keele STarT Back Screening Tool The Keele STarT Back Screening Tool Σκεπτόμενος (-η) τις 2 τελευταίες εβδομάδες σημειώστε την απάντησή σας στα ακόλουθα ερωτήματα: Διαφωνώ Συμφωνώ 0 1 1 Ο πόνος στην μέση μου απλώθηκε κάτω στο (-α) πόδι

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ. Ευγενία Β. Γκιντώνη Ψυχολόγος, MSc Επιστημονική Συνεργάτης Ψ.Ν.Τ ΚΕΔΔΥ Αρκαδίας

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ. Ευγενία Β. Γκιντώνη Ψυχολόγος, MSc Επιστημονική Συνεργάτης Ψ.Ν.Τ ΚΕΔΔΥ Αρκαδίας ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ Ευγενία Β. Γκιντώνη Ψυχολόγος, MSc Επιστημονική Συνεργάτης Ψ.Ν.Τ ΚΕΔΔΥ Αρκαδίας ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ Εντάσσεται στο Μέτρο 2.3 «Ενέργειες Πρόληψης Ενίσχυσης της Κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα

Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων.

Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων. 1. Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων. Υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα πέντε παιδιά πέφτει θύμα σεξουαλικής βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης. Μπορείτε να βοηθήσετε να μη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Τερψιχόρη Γκιόκα Μέλος ΠΟΔ Αττικής Η «Συμβουλευτική Ψυχολογία» είναι ο εφαρμοσμένος κλάδος της Ψυχολογίας, ο οποίος διευκολύνει την δια βίου προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση γραπτού λόγου

Κατανόηση γραπτού λόγου Κατανόηση γραπτού λόγου Επίπεδο Γ Δεύτερη διδακτική πρόταση Λαχτάρα για φαγητό Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Ενσωμάτωση δεξιοτήτων: Υλικό: 1 διδακτική ώρα ενήλικες

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση 1 Τέταρτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-5 Ώρα για δράση... 6-14 Σημειώσεις... 15 2 Μάθημα Πέμπτο- Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις πώς να διαχειριστείς την λεπτή γραμμή

Διαβάστε περισσότερα

«Tα 14 Πράγματα που Κάνουν οι Καταπληκτικοί Γονείς», από την ψυχολόγο-συγγραφέα Dr. Λίζα Βάρβογλη!

«Tα 14 Πράγματα που Κάνουν οι Καταπληκτικοί Γονείς», από την ψυχολόγο-συγγραφέα Dr. Λίζα Βάρβογλη! «Tα 14 Πράγματα που Κάνουν οι Καταπληκτικοί Γονείς», από την ψυχολόγο-συγγραφέα Dr. Λίζα Βάρβογλη! Οι καταπληκτικοί γονείς κάνουν καταπληκτικά πράγματα! Και δεν εννοώ περίπλοκα, δύσκολα, ή κάτι τέτοιο,

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

manningham Have your say about your city Έρευνα της Alzheimer s Australia Vic για κοινότητα φιλική προς την άνοια

manningham Have your say about your city Έρευνα της Alzheimer s Australia Vic για κοινότητα φιλική προς την άνοια manningham Have your say about your city Έρευνα της Alzheimer s Australia Vic για κοινότητα φιλική προς την άνοια Μια κοινότητα φιλική προς την άνοια είναι ένα μέρος που άτομα που πάσχουν από άνοια υποστηρίζονται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης Δημητράκη Γεωργία Ψυχολόγος Υγείας MSc Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Δομή παρουσίασης... Συννοσηρότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΓΕΙΑ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 o Ερωτηµατολόγιο για την ανταποκρισιµότητα των παρεχοµένων υπηρεσιών υγείας

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΓΕΙΑ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 o Ερωτηµατολόγιο για την ανταποκρισιµότητα των παρεχοµένων υπηρεσιών υγείας ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 o Ερωτηµατολόγιο για την ανταποκρισιµότητα των παρεχοµένων υπηρεσιών υγείας ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΓΕΙΑ 1. Με βάση διαφορετικές πλευρές της υγείας σας σήµερα, όπως τις περιγράψατε προηγουµένως, πού θα τοποθετούσατε

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Πανταζής Α. Ιορδανίδης Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Α.Π.Θ Καθηγητής Ψυχολογίας & Διατροφής, ΑΤΕΙ Ιορδανίδης,, 10/3/11 1 ρ.πανταζής Ιορδανίδης, 10/3/11 2

Διαβάστε περισσότερα

02/06/15. Όταν αισθανθούμε ότι κάτι μας απειλεί ο οργανισμός μας ετοιμάζεται για το σύνδρομο Fight or Flight, δηλαδή παλεύω ή φεύγω.

02/06/15. Όταν αισθανθούμε ότι κάτι μας απειλεί ο οργανισμός μας ετοιμάζεται για το σύνδρομο Fight or Flight, δηλαδή παλεύω ή φεύγω. Αντιμετωπίζοντας το στρες για μια χαρούμενη και δημιουργική ζωή Το στρες μπορεί από εχθρός μας να γίνει σύμμαχος Ένα ποσοστό άγχους είναι αναγκαίο στη ζωή μας γιατί μας βοηθάει να ενεργοποιηθούμε και να

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΕΙΡΗΝΗ ΡΗΓΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΕΙΡΗΝΗ ΡΗΓΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΕΙΡΗΝΗ ΡΗΓΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΕ 6 ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣΕΤΕ ΤΙΣ 6 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες. Όταν οι γονείς χωρίζουν-οι συνέπειες ενός διαζυγίου στα παιδιά. Ο χωρισμός των δύο γονέων, θεωρείται ένα από τα πιο στρεσσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη που αποτελούν μια οικογένεια. Τα παιδιά βιώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα ALL.CAN. Παρουσίαση αποτελεσμάτων για την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) Copyright 2019 IQVIA. All rights reserved.

Έρευνα ALL.CAN. Παρουσίαση αποτελεσμάτων για την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) Copyright 2019 IQVIA. All rights reserved. Έρευνα ALL.CAN Παρουσίαση αποτελεσμάτων για την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) 10. 04. 2019 Copyright 2019 IQVIA. All rights reserved. + Στόχος και ταυτότητα της έρευνας + Σχετικά με την πάθηση Table

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η συχνή επιθετική συμπεριφορά ενός παιδιού εναντίον ενηλίκων και συνομηλίκων, μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Τρόποι θετικής προσαρμογής Ελένη Τσαχαγέα Κλινική Ψυχολόγος Επιστ. Συνεργάτης Νευρολογικό Τμήμα Γ.Ν.Α «Γιώργος Γεννηματάς» Σκοπός Ομιλίας Να παρουσιάσει το

Διαβάστε περισσότερα

1. Άδειας Ασκήσεως του Επαγγέλματος του Ψυχολόγου.

1. Άδειας Ασκήσεως του Επαγγέλματος του Ψυχολόγου. Η σοφία, η κατανόηση, η συμπόνια, και η ολοκληρωμένη προσωπικότητα είναι σίγουρα σημαντικές παράμετροι και χαρακτηριστικά που θα ήθελες να έχει ο ψυχοθεραπευτής σου, αλλά δεν είναι επαρκή κριτήρια στα

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα Υπηρεσιών Αναπηρίας και Η Υπηρεσία Σας Eύκολη Ελληνική Απόδοση

Πρότυπα Υπηρεσιών Αναπηρίας και Η Υπηρεσία Σας Eύκολη Ελληνική Απόδοση Πρότυπα Υπηρεσιών Αναπηρίας και Η Υπηρεσία Σας Eύκολη Ελληνική Απόδοση 1 Greek Σχετικά με αυτό το βιβλίο Αυτό το βιβλίο σάς λέει τα πάντα σχετικά με τα 12 Πρότυπα Υπηρεσιών Αναπηρίας (Disability Services

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

σόκ. Σιώπησε και έφυγε μετανιωμένος χωρίς να πει τίποτα, ούτε μια λέξη.» Σίμος Κάρμιος Λύκειο Λειβαδιών Σεπτέμβριος 2013

σόκ. Σιώπησε και έφυγε μετανιωμένος χωρίς να πει τίποτα, ούτε μια λέξη.» Σίμος Κάρμιος Λύκειο Λειβαδιών Σεπτέμβριος 2013 Εμπειρίες που αποκόμισα από το Διήμερο Σεμινάριο που αφορά στην ένταξη Παιδιών με Απώλεια Ακοής στη Μέση Γενική και Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση Είχα την τύχη να συμμετάσχω στο διήμερο σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας

Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας Υψηλά πρότυπα οστεοπαθητικής περίθαλψης σε όλη την Ευρώπη What to expect from your osteopath 1 Τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Οστεοπαθητικής Περίθαλψης εγγυώνται την ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες - Η μετάβαση από την παιδιατρική στην ενήλικη φροντίδα (1η έκδοση). Δεκέμβριος 2012

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες - Η μετάβαση από την παιδιατρική στην ενήλικη φροντίδα (1η έκδοση). Δεκέμβριος 2012 Μετάφραση από το φυλλάδιο IPOPI Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες - Η μετάβαση από την παιδιατρική στην ενήλικη φροντίδα (1η έκδοση). Δεκέμβριος 2012 Εισαγωγή Αυτό το φυλλάδιο διευκρινίζει τα θέματα που αντιμετωπίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Παρεμβάσεις στην ΣΤ τάξη» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΘΕΜΑ: «Παρεμβάσεις στην ΣΤ τάξη» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΘΕΜΑ: «Παρεμβάσεις στην ΣΤ τάξη» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Το Κέντρο Πρόληψης του Δήμου Γλυφάδας σε συνεργασία με το διευθυντή του 1 ου δημοτικού κο Κασσέρη, υλοποίησε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ 1 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Στο 1 ο Δημοτικό Σχολείο Γλυφάδας εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πρόγραμμα προαγωγής ψυχικής υγείας, το οποίο σχεδιάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι τα διατροφικά προβλήματα και οι διατροφικές διαταραχές;

Τι είναι τα διατροφικά προβλήματα και οι διατροφικές διαταραχές; Διατροφή και εφηβεία Το φυλλάδιο θα σε ενημερώσει για προβλήματα και διαταραχές που σχετίζονται με τη διατροφή - όπως βουλιμία και ανορεξία - και προτείνει μεθόδους αντιμετώπισής τους... Σε ποιους απευθύνεται

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός για τους φροντιστές ασθενών και των οικογενειών

Οδηγός για τους φροντιστές ασθενών και των οικογενειών Greek Rights and Responsibilities Οδηγός για τους φροντιστές ασθενών και των οικογενειών Περιεχόμενα Η Περίθαλψη της Υγείας σας Τα Δικαιώματα & οι Υποχρεώσεις σας...3 Πρόσβαση Έχετε το δικαίωμα σε υγειονομική

Διαβάστε περισσότερα

Η φωνή των ευάλωτων: Θάρρος για επικοινωνία

Η φωνή των ευάλωτων: Θάρρος για επικοινωνία Η φωνή των ευάλωτων: Θάρρος για επικοινωνία ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟ ΔΙΕΡΜΗΝΕΑ ΑΝΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Σκεφτείτε ότι η αποκλειστική σας ευθύνη, ως ανθρωπιστικός διερμηνέας, είναι να διασφαλίσετε

Διαβάστε περισσότερα

Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού κρίσεις πανικού

Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού κρίσεις πανικού Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού (ΔΠ) είναι μια αγχώδης διαταραχή που εκδηλώνεται με ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα. Είναι μια από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

«Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών

«Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών + «Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών + Απώλεια ονομάζουμε κάθε στέρηση, κάθε αποχωρισμό από

Διαβάστε περισσότερα

Συμπτώματα συνεξάρτησης

Συμπτώματα συνεξάρτησης Συμπτώματα συνεξάρτησης Οι συνεξαρτητικές συμπεριφορές είναι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το συνεξαρτητικό άτομο προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους καταστρέφοντας τον εαυτό του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Κινδυνεύει κάποιο από τα αγαπημένα σας πρόσωπα;

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Κινδυνεύει κάποιο από τα αγαπημένα σας πρόσωπα; www.agaliazo.gr ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Λεωσθένους 21-23, 18536 Πειραιάς - Τ: 210 4181641 - F: 210 4535343 e: oekk@otenet.gr - www.oekk.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ν. ΑΧΑΙΑΣ Πατρέως 8-10, 26221 Πάτρα - Τ/F: 2610 226122 e:

Διαβάστε περισσότερα

"Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα"

Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα "Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα" Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο και το Σύνδεσμο Νοσηλευτών η κατ οίκον

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων

Χρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων Χρόνιες Ασθένειες Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων Χρόνιες Ασθένειες Όπως συμβαίνει με κάθε ετησίως ανανεούμενο ασφαλιστήριο συμβόλαιο, έτσι και το ασφαλιστήριο υγείας είναι σχεδιασμένο

Διαβάστε περισσότερα

BREAST SCREENING The Facts

BREAST SCREENING The Facts BREAST SCREENING GREEK The Facts ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΑΣΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Τα στοιχεία Τι είναι η εξέταση µαστού; Η εξέταση µαστού (µαστογραφία) είναι µια ακτινογραφία των µαστών. Η εξέταση µαστού µπορεί να ανιχνεύσει όγκους

Διαβάστε περισσότερα

Η αποτελεσματική επικοινωνία γονέων-εκπαιδευτικών

Η αποτελεσματική επικοινωνία γονέων-εκπαιδευτικών Δρ Γεώργιος Γιαννακόπουλος Ψυχίατρος παιδιών και εφήβων Η αποτελεσματική επικοινωνία γονέων-εκπαιδευτικών Εταιρεία Εκπαίδευσης και Ψυχοθεραπείας Αθήνα 2013 0 Copyright 2013 Γεώργιος Γιαννακόπουλος ISBN:

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

Νιώθω Θυμωμένος. Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων

Νιώθω Θυμωμένος. Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων Νιώθω Θυμωμένος Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων Ορισμός Συναισθηματική κατάσταση που ποικίλλει σε ένταση από τον ήπιο εκνευρισμό ως την έντονη οργή και μανία. Όπως και άλλα συναισθήματα, συνοδεύεται από φυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης»

«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» «Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Η Ιατρική Παρέμβαση (Medical Intervention -Med.In) είναι μια Ελληνική ιατρική οργάνωση αρωγής με δράσεις εντός

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία Εισαγωγή «Όποιος έχει υγεία, έχει ελπίδα. Και όποιος έχει ελπίδα, έχει τα πάντα.» Τόμας Κάρλαϊλ Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο Ο πατέρας μου είναι γιατρός, ένας από τους καλύτερους παθολόγους που

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα!

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα! Ημερομηνία 14/02/2017 Μέσο Συντάκτης Link www.mothersblog.gr Κατερίνα Ηλιάκη http://www.mothersblog.gr/synenteyxeis/item/43377-o-ksexoristos-kosmos-tondidymon--i-eyi-stathatou-mila-sto-mothersblog--gia-to-proto-tis-syggrafikoegxeirima

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογική εξήγηση των δυσκολιών στην ανθρώπινη επικοινωνία - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχολόγ

Βιολογική εξήγηση των δυσκολιών στην ανθρώπινη επικοινωνία - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχολόγ Οι άνθρωποι κάνουμε πολύ συχνά ένα μεγάλο και βασικό λάθος, νομίζουμε ότι αυτό που λέμε σε κάποιον άλλον, αυτός το εκλαμβάνει όπως εμείς το εννοούσαμε. Νομίζουμε δηλαδή ότι ο «δέκτης» του μηνύματος το

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης () για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: 1 1 2 3 4 Οι άνθρωποι με συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας (ΟΑ) θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαγγελματία του τομέα

Διαβάστε περισσότερα

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του ΓΡΑΦΕΙΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ/ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ/ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Διατροφικό πρόγραμμα Η σωστή ακολουθία με την οποία ο ειδικός πρέπει να βοηθήσει τους ασθενείς να βελτιώσουν την κατάστασή τους είναι η εξής: 1. a. b. c. d. Πρώτη επίσκεψη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΕΣ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΕΣ Αγγελική Γουδέλη, 2011 Κοινωνικό Άγχος Αμηχανία Φόβος Το κοινωνικό άγχος, ή αλλιώς κοινωνική φοβία, θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

Παρακαλώ δώστε τις ημερομηνίες των τελευταίων σας τεσσάρων περιόδων, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης.

Παρακαλώ δώστε τις ημερομηνίες των τελευταίων σας τεσσάρων περιόδων, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών έναρξης και λήξης. Προετοιμασία για την επίσκεψη σε έναν ειδικό σε θέματα γονιμότητας Κάντε άλλο ένα βήμα μπροστά Απαιτείται μεγάλη ικανότητα ώστε να προσδιοριστεί η πηγή των προβλημάτων γονιμότητας και να συστηθεί η κατάλληλη

Διαβάστε περισσότερα

Aγχώδεις διαταραχές. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές και πώς μπορείτε να βρείτε βοήθεια.

Aγχώδεις διαταραχές. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές και πώς μπορείτε να βρείτε βοήθεια. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές και πώς μπορείτε να βρείτε βοήθεια. Οι αγχώδεις διαταραχές, όπως η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή, η Διαταραχή Πανικού και η Κοινωνική Φοβία, συνήθως

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις σεμιναρίου Σεξουαλικότητα & Εφηβεία

Εντυπώσεις σεμιναρίου Σεξουαλικότητα & Εφηβεία Εντυπώσεις σεμιναρίου Σεξουαλικότητα & Εφηβεία Καλύτερη πληροφόρηση Ένιωσα σίγουρη για τον εαυτό μου Πολλές απορίες που δεν είχα φανταστεί με σιγούρεψαν Η σημερινή ενημέρωση ήταν από τις καλύτερες που

Διαβάστε περισσότερα