Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο

Transcript

1 Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο Ενότητα 2: Χρηματιστήριο Κυριαζόπουλος Γεώργιος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τις βασικές εννοιολογικές προσεγγίσεις του χρηματιστηρίου. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Χρηματιστήριο. Ανάλυση κλάδου. Αμοιβαία κεφάλαια. Διαχείριση χαρτοφυλακίου. 5

6 Ιστορία, έννοιες και σκοπός του Χρηματιστηρίου (1) Χρηματιστήριο είναι ο τόπος που γίνονται αγοραπωλησίες εμπορευμάτων ή αξιών των οποίων οι τιμές διαμορφώνονται στην αγορά σύμφωνα με τους νόμους της ζήτησης και της προσφοράς. Τα σημερινά χρηματιστήρια έχουν τις ρίζες τους στις οργανωμένες αγορές εμπορευμάτων της αρχαιότητας. Στην Ελλάδα ονομάζονταν «Αγοραί» (Δήλο, Πειραιά, κλπ) ενώ στη Ρώμη ονομάζονταν «Forum». Όταν μιλάμε για το Χρηματιστήριο δεν αναφερόμαστε μόνο στο μέρος αλλά γενικότερα στο θεσμό. 6

7 Ιστορία, έννοιες και σκοπός του Χρηματιστηρίου (2) Με το πέρασμα των χρόνων, καθώς αυξανόταν ο αριθμός των εμπορευμάτων δημιουργήθηκαν μόνιμες εμπορικές εκθέσεις χωρίς τα αντικείμενα συναλλαγής να είναι παρόντα. Πολύ αργότερα, εμφανίστηκαν στο εμπόριο τα γραμμάτια, οι συναλλαγματικές, οι μετοχές και τα ομόλογα. Έτσι έγινε αναγκαία η ύπαρξη ενός οργανωμένου τόπου στον οποίο θα μπορούσαν οι αγοραστές και οι πωλητές να συναντιούνται και να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους σε ορισμένο μάλιστα χρόνο καθημερινά. 7

8 Ιστορία, έννοιες και σκοπός του Χρηματιστηρίου (3) Όταν το πλήθος των εμπορευμάτων και αξιών που διαπραγματεύονταν οι ενδιαφερόμενοι πολλαπλασιάστηκε, κρίθηκε αναγκαίος ο διαχωρισμός των χρηματιστηρίων σε κατηγορίες ανάλογα με το αντικείμενο τους. Έτσι φτάσαμε σήμερα να έχουμε: Χρηματιστήρια Αξιών (αγοραπωλησίες κινητών αξιών) (ΧΑ). Χρηματιστήρια Παράγωγων Προϊόντων. Χρηματιστήρια Παραγώγων (ΧΠΑ). 8

9 Ιστορία, έννοιες και σκοπός του Χρηματιστηρίου (4) Τα Χρηματιστήρια: Διευκολύνουν τις συναλλαγές γιατί επιτρέπουν στους εκπροσώπους της προσφοράς και της ζήτησης ορισμένων αγαθών να συναντιούνται σε ορισμένο χώρο και χρόνο. Επιτρέπουν την ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών των αγαθών, με βάση το θεμελιώδη νόμο της αγοράς (νόμος προσφοράς ζήτησης) και έτσι αποφεύγεται ή περιορίζεται ο κίνδυνος δημιουργίας τεχνιτών τιμών. 9

10 Ιστορία, έννοιες και σκοπός του Χρηματιστηρίου (5) Δίνουν την ευκαιρία στις μεν επιχειρήσεις να βρουν κεφάλαια μέσω της αποταμίευσης. Από την άλλη δίνουν και στους αποταμιευτές την ευκαιρία να επενδύσουν το προϊόν της αποταμίευσης τους σε τίτλους με την προσδοκία του κέρδους. Έτσι συμβάλλουν στην τόνωση της παραγωγής και γενικότερα στην οικονομική πρόοδο της χώρας. 10

11 Λόγοι δημιουργίας του χρηματιστηρίου H επιδίωξη εξεύρεσης μακροπρόθεσμων κεφαλαίων. H ανάγκη για σύναψη αγοροπωλησιών μεγάλων ποσοτήτων εμπορευμάτων που βρίσκονταν πολύ μακριά από τον τόπο διαπραγμάτευσής τους, ενώ απαιτούνταν για αυτά σοβαρά κεφάλαια. H τάση για κερδοσκοπία. 11

12 Την οργανωμένη μορφή του χρηματιστηρίου επέβαλαν: H ταχύτητα διενέργειας των συναλλαγών. H δημοσιότητά τους. H καθαρότητα των συναλλαγών. 12

13 Αντικείμενο χρηματιστηριακών συναλλαγών Κινητές Αξίες: τίτλοι που εκδίδουν οι εταιρίες, οι τράπεζες, το κράτος και οι δημόσιοι οργανισμοί και οι οποίοι τίτλοι παρέχουν ορισμένα δικαιώματα στους κατόχους τους. Π.Χ -χαρτονομίσματα. -μετοχές. -ομολογίες. -επιταγές. -γραμμάτια. -συναλλαγματικές. 13

14 Εταιρία και μετοχές (1) Εταιρία είναι η ένωση δύο ή περισσότερων νομικών ή φυσικών προσώπων σε μια νομική οντότητα η οποία έχει κοινούς στόχους και οράματα. Όταν οι στόχοι αυτοί είναι το κέρδος, τότε η εταιρία χαρακτηρίζεται ως κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Η εταιρία για να πραγματοποιήσει τον τελικό της στόχο, βασίζεται σε ένα αρχικό κεφάλαιο που ορίζεται ως μετοχικό κεφάλαιο. Το μετοχικό κεφάλαιο χωρίζεται σε ίσα μέρη που ονομάζονται μετοχές. 14

15 Εταιρία και μετοχές (2) Οι μετοχές είναι τίτλοι που αντιπροσωπεύει τα εξής δικαιώματα: Συμμετοχή στο προϊόν εκκαθάρισης της εταιρικής περιουσίας. Συμμετοχή στα καθαρά κέρδη της επιχείρησης (λήψη μερίσματος). 15

16 Εταιρία και μετοχές (3) Δικαίωμα να ζητήσει δέκα μέρες πριν τη Γενική Συνέλευσης τον Ισολογισμό της επιχείρησης μαζί με τις εκθέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και των Ελεγκτών. Δυνατότητα μεταβίβασης των μετοχών χωρίς περιορισμούς. Δικαίωμα προτίμησης κατά την έκδοση νέων μετοχών. 16

17 Κατηγορίες μετοχών Οι μετοχές διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: 1. Ονομαστικές Μετοχές. 2. Ανώνυμες Μετοχές. 3. Κοινές Μετοχές. 4. Προνομιούχες Μετοχές. 17

18 1. Ονομαστικές μετοχές Λέγονται οι μετοχές πάνω στις οποίες γράφεται το όνομα και τα στοιχεία του κατόχου τα οποία καταχωρούνται και στο μητρώο μετοχών. Τέτοιες μετοχές είναι παραδείγματος χάρη αυτές που εκδίδονται από: τράπεζες ασφαλιστικές εταιρίες. εταιρίες κοινής ωφελείας (πχ Δ.Ε.Η, Ο.Τ.Ε, κλπ). τεχνικές εταιρίες, κλπ. 18

19 2. Ανώνυμες μετοχές Δεν γράφεται το όνομα του κατόχου πάνω τους. Κάτοχος θεωρείται αυτός που τις προσκομίζει. Αυτή είναι και η βασική διαφορά με τις ονομαστικές μετοχές. 19

20 3. Κοινές μετοχές Αυτές, δίνουν στο μέτοχο το δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη της εταιρίας. Σε περίπτωση διάλυσης της εταιρίας έχουν δικαίωμα στο προϊόν εκκαθάρισης. Τέλος δίνουν το δικαίωμα στο μέτοχο της ψήφου στις Γενικές Συνελεύσεις. 20

21 4. Προνομιούχες μετοχές Είναι εκείνες οι μετοχές που εκτός από τα δικαιώματα των κοινών μετοχών δίνουν στον κάτοχο τους τα εξής προνόμια: Προηγούνται στη διανομή μερίσματος, το πρώτο μέρισμα 6 % της ονομαστικής αξίας. Προηγούνται στη διανομή κεφαλαίου κατά τη λύση της εταιρίας. Δικαιούνται μέρισμα για τις χρήσεις που η Α.Ε. δεν είχε κέρδος. 21

22 Τιμές μετοχών (1) Ονομαστική Τιμή. Τιμή Έκδοσης στο άρτιο. Τιμή Έκδοσης υπέρ το άρτιο. Τιμή Έκδοσης υπό το άρτιο. Εσωτερική ή Λογιστική Τιμή. Χρηματιστηριακή Τιμή ή Πραγματική Τιμή (Τιμή Αγοράς). 22

23 Τιμές μετοχών (2) Ονομαστική Τιμή: λέγεται η τιμή που αναγράφεται πάνω στη μετοχή. Αλλιώς ονομάζεται και Ονομαστική Αξία. Τιμή Έκδοσης στο άρτιο: η τιμή διάθεσης των μετοχών είναι ίση με ην ονομαστική τους αξία. Τιμή Έκδοσης υπέρ το άρτιο: η τιμή διάθεσης των μετοχών είναι μεγαλύτερη από την ονομαστική τους αξία. Τιμή Έκδοσης υπό το άρτιο: η τιμή διάθεσης των μετοχών είναι μικρότερη από την ονομαστική τους αξία. Στη χώρα μας, ο νόμος απαγορεύει την έκδοση μετοχών σε τιμή μικρότερη του άρτιου. 23

24 Τιμές μετοχών (3) Εσωτερική ή Λογιστική Τιμή: προκύπτει αν διαιρέσουμε την Καθαρή Παρούσα Αξία με τον αριθμό των μετοχών. Πραγματική ή Τιμή Αγοράς: προκύπτει αν διαιρέσουμε την Πραγματική Αξία των Ιδίων Κεφαλαίων με τον αριθμό των μετοχών. Χρηματιστηριακή Τιμή: είναι η τιμή που διαμορφώνεται από την προσφορά και τη ζήτηση μιας συγκεκριμένης μετοχής μέσα στο Χρηματιστήριο. 24

25 Τιμές μετοχών (4) Η Χρηματιστηριακή Τιμή επηρεάζεται και διαμορφώνεται από τα εξής: Από το μέρισμα ανά μετοχή, δηλαδή από τη μερισματική πολιτική της εταιρίας. Από την ποιότητα της εταιρίας. Από τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούν στη χρηματιστηριακή αγορά.από την προσφορά και ζήτηση μιας συγκεκριμένης μετοχής μέσα στο Χρηματιστήριο. 25

26 Μερίσματα (1) Τα καθαρά κέρδη διατίθενται ως εξής: Ένα μέρος για το υποχρεωτικό αποθεματικό, που είναι 5% επί των καθαρών κερδών. Ποσοστό 6% του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου σαν πρώτο μέρισμα στους μετόχους ή ποσοστό 35% τουλάχιστον των καθαρών κερδών, μετά την αφαίρεση του τακτικού αποθεματικού και εφόσον το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο του 6%. Το υπόλοιπο διατίθεται σύμφωνα με το καταστατικό. 26

27 Μερίσματα (2) Επίσης η Α.Ε. μπορεί να διανέμει μερίσματα με μορφή μετοχών, κάτι που συνηθίζεται σε άλλες χώρες. Αν τα καθαρά κέρδη μιας Α.Ε. δεν είναι αρκετά για να πάρουν οι μετοχές το πρώτο μέρισμα, πρώτα ικανοποιούνται οι προνομιούχες μετοχές. 27

28 Εισαγωγή μετοχών με δημόσια εγγραφή (1) Σε περίπτωση εισαγωγής μετοχών στο Χ.Α. με δημόσια εγγραφή, μέρος των εκδιδομένων νέων ή των υφιστάμενων μετοχών μπορεί να μη διατίθεται με δημόσια εγγραφή υπό τις εξής προϋποθέσεις: Η τιμή διάθεσης των μετοχών που δε διατίθενται με δημόσια εγγραφή δε θα είναι κατώτερη της τιμής στην οποία διατίθενται οι μετοχές με δημόσια εγγραφή. Εξαιρουμένων αυτών που διατίθενται σε εργαζόμενους της εκδότριας εταιρίας. Οι μετοχές που δε διατίθενται σε δημόσια εγγραφή δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το ποσοστό 5% των μετοχών που διατίθενται με δημόσια εγγραφή. 28

29 Εισαγωγή μετοχών με δημόσια εγγραφή (2) Η εκδότρια εταιρία που εισάγει για πρώτη φορά μετοχές της στο Χρηματιστήριο επιτρέπεται να διαθέτει σε δημόσια εγγραφή προνομιούχες χωρίς δικαίωμα ψήφου μετοχές μόνο, εάν και πριν από τη δημοσία εγγραφή είχε εκδώσει τέτοιες μετοχές. 29

30 Διασπορά μετοχών (1) Η διασπορά των μετοχών μιας εταιρίας θεωρείται επαρκής, εφόσον οι μετοχές, που είναι αντικείμενο αιτήσεως εισαγωγής, είναι κατανεμημένες στο ευρύ κοινό μέχρι ποσοστού τουλάχιστον 25% του συνόλου των μετοχών της ίδιας κατηγορίας. Για την εκτίμηση της πλήρωσης ή μη της προϋπόθεσης της επαρκούς διασποράς στο ευρύ κοινό, απαιτείται η κατανομή των μετοχών σε 2000 τουλάχιστον πρόσωπα σε κάθε περίπτωση. 30

31 Διασπορά μετοχών (2) Στα πρόσωπα αυτά δεν περιλαμβάνονται εκείνα που κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 2% του αριθμού των μετοχών των οποίων ζητείται η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (Χ.Α.Α). Προκειμένου περί εισαγωγής μετοχών που δεν προέρχονται από αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Η μεταβίβαση από τον πωλητή στους επενδυτές διενεργείται με χρηματιστηριακή συναλλαγή κατά τη διαδικασία που ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Χ.Α.Α. που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 31

32 Διασπορά μετοχών (3) Αν δεν επιτευχθεί επαρκής διασπορά μέσω του Χρηματιστηρίου, η διαπραγμάτευση των μετοχών αίρεται με απόφαση του (Διοικητικού Συμβουλίου) Δ.Σ. του Χ.Α.Α. Σε περίπτωση αιτήσεως εισαγωγής στο Χ.Α.Α. συμπληρωματικής σειράς μετοχών της ίδιας κατηγορίας το Δ.Σ. του Χ.Α.Α. μπορεί να κρίνει αν η διασπορά στο κοινό των μετοχών είναι επαρκής σε σχέση με το σύνολο των μετοχών της ίδιας κατηγορίας που έχουν εκδοθεί. 32

33 Διασπορά μετοχών (4) Αν οι μετοχές είναι εισηγμένες σε Χρηματιστήριο Αξιών ενός ή περισσοτέρων Κρατών μη Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Δ.Σ. του Χ.Α.Α. μπορεί κατά παρέκκλιση των όσων ανωτέρω ορίζοντα να επιτρέψει την εισαγωγή όταν έχει πραγματοποιηθεί επαρκής, κατά την κρίση του, διασπορά στο κοινό στα Τρίτα Κράτη. 33

34 Αξιολόγηση μετοχών (1) Η χρηματιστηριακή τιμή μιας μετοχής εκφράζει τις προσδοκίες των καταναλωτών για την πορεία της επιχείρησης και τα αναμενόμενα κέρδη της. Η τιμή αυτή επηρεάζεται τόσο από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες όσο και από εσωτερικούς παράγοντες. 34

35 Αξιολόγηση μετοχών (2) Οι εξωγενείς παράγοντες σχετίζονται με: φορολογική, νομισματική και οικονομική πολιτική. της εκάστοτε κυβέρνησης. τα επιτόκια. τον οικονομικό κύκλο. άλλους αστάθμητους παράγοντες. Οι εσωτερικοί παράγοντες σχετίζονται καθαρά με την ίδια την επιχείρηση και τη διοίκηση της. 35

36 Αξιολόγηση μετοχών (3) Η αξιολόγηση μιας μετοχής συνήθως γίνεται με δύο τρόπους: - την Τεχνική Ανάλυση και τη Θεμελιώδη Ανάλυση. 36

37 Μερισματική πολιτική (1) Τα καθαρά κέρδη μπορεί: Είτε να διανεμηθούν με τη μορφή μερισμάτων στους μετόχους, Είτε να αποθεματοποιηθούν, προκειμένου να βελτιώσουν τα μέσα δράσεως της εταιρίας. 37

38 Μερισματική πολιτική (2) Τα μερίσματα είναι η μοναδική χρηματική αμοιβή που εισπράττουν οι μέτοχοι από την ανώνυμη εταιρία. Είναι ενδεχόμενο οι μέτοχοι να εισπράξουν και κεφαλαιακά κέρδη, αν πωλήσουν τις μετοχές τους Τα αποθεματικά είναι σημαντική πηγή χρηματοδότησης της ανώνυμης εταιρίας. Οι μέτοχοι και η εταιρία είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση όταν τα καθαρά κέρδη διανέμονται ή όταν παρακρατούνται; 38

39 Μερισματική πολιτική (3) Ο κύριος σκοπός της Χρηματοοικονομικής Διοίκησης είναι η μεγιστοποιήση του πλούτου των μετόχων, ο οποίος αντιπροσωπεύεται από τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών της εταιρίας. Σε θεωρητικό επίπεδο τρεις απόψεις έχουν διατυπωθεί σχετικά με τη δυνατότητα της πολιτικής μερισμάτων να επηρεάσει τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών. 39

40 Μερισματική πολιτική των Modigliani Miller (1) Τα μερίσματα δεν επηρεάζουν τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών της εταιρίας. Η χρηματιστηριακή αξία των μετοχών: καθορίζεται από την αποδοτικότητα και την κατηγορία κινδύνου της εταιρίας. εξαρτάται από την πολιτική επενδύσεων της εταιρίας. Η θετική επίδραση των μερισμάτων αντισταθμίζεται από την αρνητική επίδραση της ανεύρεσης άλλων πηγών χρηματοδότησης. 40

41 Μερισματική πολιτική των Modigliani Miller (2) Προϋποθέσεις για τη θεωρία Modigliani Miller: Δεν υπάρχουν προσωπικοί και εταιρικοί φόροι εισοδήματος. Δεν υπάρχουν έξοδα έκδοσης των νέων μετοχών. Οι επενδυτές είναι αδιάφοροι μεταξύ είσπραξης μερισμάτων και κεφαλαιακών κερδών. Η πολιτική επενδύσεων είναι ανεξάρτητη από την πολιτική μερισμάτων. Οι επενδυτές και τα στελέχη της εταιρίας έχουν τις ίδιες πληροφορίες σχετικά με τις μελλοντικές ευκαιρίες επενδύσεων. 41

42 Μερισματική πολιτική των Modigliani Miller (3) Ισχύει για τέλειες αγορές. Σε μια ατελή αγορά, όπως η ελληνική, δεν μπορεί να ισχύει η ασχετικότητα των μερισμάτων. Τα μερίσματα πρέπει να σχετίζονται με την αξία της επιχείρησης και το κόστος του κεφαλαίου. Φαίνεται από: τη συνεχή πίεση των μετόχων στις Γενικές Συνελεύσεις για περισσότερο μέρισμα. την πτώση των τιμών των μετοχών των Α. Ε. οι οποίες δεν ικανοποιούν τους μετόχους για μεγαλύτερο μέρισμα. 42

43 Μερισματική πολιτική των Modigliani Miller (4) Υποθέτουμε ότι η εταιρία Win Ltd. λειτουργεί με τα παρακάτω χαρακτηριστικά. Το διοικητικό προσωπικό γνωρίζει ότι η εταιρία θα διαλυθεί σε ένα χρόνο με αξία ρευστοποίησης του ενεργητικού μηδέν. Η διοίκηση μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια την ταμειακή ροή σήμερα Ευρώ και ένα χρόνο μετά πάλι Ευρώ. Η εταιρία δεν έχει δάνεια. Η ταμειακή ροή που αναμένεται θα δίνεται εξολοκλήρου σαν μέρισμα. Το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 10 %. Ο αριθμός των μετοχών είναι

44 Μερισματική πολιτική των Modigliani Miller (5) Η αξία της εταιρίας σύμφωνα με το μοντέλο της προεξόφλησης των μερισμάτων θα είναι V 0 = div 0 + (Div 1 / 1+r s ) = /1,10= ,91 Η αξία της κάθε μετοχής θα είναι: P = ,91/ 1,000 = 19,09 44

45 Μερισματική πολιτική των Modigliani Miller (6) Μετά την ημερομηνία αποκοπής του μερίσματος η αξία της κάθε μετοχής πέφτει στις 9,09 (19,09-10) /1000=10 μέρισμα ανά μετοχή συνεπώς 19,09-10=9,09. ή το μέρισμα του επόμενου έτους 10/1.10=9,09 παρούσα αξία 9,09. 45

46 Μερισματική πολιτική (4) Μια μερίδα του διοικητικού συμβουλίου προτείνει αλλαγή της μερισματικής πολιτικής ισχυριζόμενη ότι αυτό θα επηρεάσει την αξία των μετοχών. Η εναλλακτική πρόταση είναι να αυξηθεί το μέρισμα στις Επειδή η καθαρή ταμειακή εισροή είναι οι 1000 επιπλέον μπορούν να προέλθουν με έκδοση ομολογιακού δανείου ή με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Έστω ότι επιλέχθηκε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με τους νέους μετόχους να επιθυμούν 10 % απόδοση της επένδυσης τους σε ένα έτος. Άρα από τις του επόμενου χρόνου οι νέοι μέτοχοι θα λάβουν 1100 (1000 χ 1,10) και θα μείνουν για τους παλιούς μετόχους. 46

47 Μερισματική πολιτική (5) Συνοπτικά το συνολικό εισόδημα των παλαιών μετόχων θα είναι: Πίνακας 1. Παράδειγμα Μερισματικής Πολιτικής (Πηγή: Διδάσκων 2014) Αξία της κάθε μετοχής θα είναι: V 0 = Div 0 + (Div 1 / 1+r s ) = 11 +8,9/1,10=19,09 47

48 Μερισματική πολιτική (6) Για να είναι δελεαστική η τιμή των νέων μετοχών ασφαλώς θα πρέπει να προσφέρει 10 % απόδοση. Οι νέοι μέτοχοι θα συμμετέχουν μόνο στη διανομή του μερίσματος του επόμενου έτους δηλαδή θα εισπράξουν 8,9 ανά μετοχή. Πληρώνοντας 8,09 (8,9/1.10) ανά μετοχή στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα είναι δυνατόν να έχουν την επιθυμητή απόδοση. Η εταιρία θα πρέπει να αντλήσει 1000 από τους νέους μετόχους άρα θα πρέπει να εκδώσει 1000/8,09 = 123,61 νέες μετοχές. 48

49 Μερισματική πολιτική Gordon Linter (1) Σύμφωνα με τους Gordon Linter, η τιμή μιας κοινής μετοχής καθορίζεται από τη παρούσα αξία των προσδοκώμενων μερισμάτων. P= Div1/(r-g). P= Τρέχουσα τιμή κοινής μετοχής στην περίοδο Ο. Div1= Μέρισμα ανά μετοχή στην περίοδο 1. r= Αποδοτικότητα απαιτούμενη από τους κοινούς μετόχους. g= Ρυθμός αύξησης μερισμάτων. 49

50 Μερισματική πολιτική Gordon Linter (2) Οι Gordon - Linter βασίζουν την τιμή των μετοχών στα μερίσματα, τα μερίσματα είναι η μοναδική χρηματική αμοιβή που εισπράττουν οι μέτοχοι μέχρι να πουλήσουν τις μετοχές τους Το υπόδειγμα Gordon - Linter υποθέτει ότι οι επενδυτές προτιμούν να εισπράξουν μερίσματα τώρα παρά υποσχέσεις για είσπραξη μετρητών σε κάποια στιγμή στο μέλλον. 50

51 Μερισματική πολιτική Gordon Linter (3) Τα μερίσματα είναι λιγότερο επικίνδυνα από τα κεφαλαιακά κέρδη Μία εταιρία: πρέπει να υιοθετεί έναν υψηλό δείκτη μερισμάτων προς καθαρά κέρδη και να παρέχει υψηλή απόδοση μερισμάτων, με σκοπό να ελαχιστοποιήσει το κόστος κεφαλαίου της Συντελεστής προεξόφλησης προσδοκώμενων μερισμάτων. 51

52 Μερισματική πολιτική (7) Η προτίμηση των επενδυτών για μέρισμα ξεκινάει από προσωπικούς υπολογισμούς. Οι μικρομέτοχοι (ειδικότερα αυτοί με έσοδα από μερίσματα π.χ Ευρώ θα προτιμούν τη διανομή των κερδών σαν μέρισμα. Οι μεγάλοι μέτοχοι: Δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα εσόδων διαβίωσης. Προτιμούν διατήρηση των κερδών και επανεπένδυση τους. ώστε να επιτύχουν αφορολόγητα κεφαλαιακά κέρδη. 52

53 Μερισματική πολιτική (8) Γιατί οι εταιρίες πληρώνουν μερίσματα και στη συνέχεια εκδίδουν νέες μετοχές; Οι μέτοχοι, ιδιοκτήτες της εταιρίας, επιθυμούν τα στελέχη να μεγιστοποιούν την αξία της εταιρίας, αλλά τα στελέχη μπορεί να ενδιαφέρονται περισσότερο για τα δικά τους συμφέροντα. Π.Χ Συγχώνευση Alpha Εθνικής Οι μέτοχοι είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν κάποιο κόστος προκειμένου να ασκήσουν έλεγχο στις ενέργειες των στελεχών. 53

54 Μερισματική πολιτική (9) Στις μεγάλες εταιρίες με τη μεγάλη διασπορά μετοχών είναι δύσκολο οι μέτοχοι να ενεργήσουν συλλογικά προκειμένου να ασκήσουν έλεγχο στις ενέργειες των στελεχών. Ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για την άσκηση ελέγχου στις ενέργειες των στελεχών, είναι η ύπαρξη κάποιου άλλου οργάνου, θεωρητικά το διοικητικό συμβούλιο είναι το όργανο που ασκεί τον έλεγχο, στην πράξη πολλές φορές τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου συμμαχούν με τα στελέχη όταν εμφανιστεί κάποια διάσταση συμφερόντων μεταξύ μετόχων και στελεχών. 54

55 Μερισματική πολιτική (10) Το πρόβλημα του ελέγχου των ενεργειών των στελεχών μειώνεται σημαντικά, όταν οι εταιρίες αντλούν κεφάλαια από εξωτερικές πηγές. Ο έλεγχος ασκείται από τους χρηματοδότες στους οποίους περιλαμβάνονται και τυχόν νέοι μέτοχοι. Οι νέοι επενδυτές είναι περισσότερο αποτελεσματικοί σε σχέση με τους παλιούς στην άσκηση ελέγχου. Οι νέοι επενδυτές μπορεί να αρνηθούν να συμμετάσχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Για ένα δεδομένο επίπεδο επενδύσεων, όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης μερισμάτων κερδών, τόσο συχνότερα οι εταιρίες εκδίδουν νέες μετοχές. 55

56 Μερισματική πολιτική (11) Μία πολιτική μερισμάτων υψηλού δείκτη διανομής κερδών υποχρεώνει τις εταιρίες να υφίστανται συχνούς ελέγχους από την αγορά κεφαλαίων. Αυτή η διαδικασία μειώνει το πρόβλημα της διάστασης απόψεων μεταξύ μετόχων και στελεχών. 56

57 Τεχνική και θεμελιώδης ανάλυση Η Τεχνική Ανάλυση βασίζεται στην αξιολόγηση μιας μετοχής με βάση τα στατιστικά ιστορικά στοιχεία μεταβολής. Η Θεμελιώδης Ανάλυση βασίζεται στους εσωτερικούς και εξωγενείς παράγοντες για την εκτίμηση της πορείας μιας μετοχή. - Γίνεται χρήση των αριθμοδεικτών. - Οικονομική Ανάλυση. - Κλαδική Ανάλυση. - Εφαρμογή Μαθηματικών Μοντέλων. 57

58 Βιβλιογραφία (1) Αγγελόπουλος, Π. Χ. (2005). Εισαγωγή στα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Εκδόσεις Σταμούλης. Αγγελόπουλος, Π. Χ. (2011). Εισαγωγή στα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Εκδόσεις Σταμούλης. Βούλγαρη Παπαγεωργίου, Ε. (2002). Χρηματιστήριο αξιών και χρηματιστήριο παραγώγων. Εκδόσεις Σύγχρονη Εκδοτική. Μαλινδρέτου, Β. Π. (2002). Σύγχρονα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Εκδόσεις Παπαζήση. Hull, J. C. (1999). Options, Futures, and other derivatives. International Edition. Prevtive Hall. Μυλωνάς, N. Θ. (2005). Αγορές και προϊόντα παραγώγων. Ελληνική Ένωση Τραπεζών. 58

59 Βιβλιογραφία (2) Παπαϊωάννου, Δ. Φ. (2002). Εισαγωγή στις Χρηματοοικονομικές αγορές. Παπούλιας, Γ. (1998). Παράγωγα. Εκδόσεις Παπούλια. Σαριαννίδης, Ν. (2009). Χρηματιστήριο Αξιών. Σημειώσεις του μαθήματος. ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας. Howells, P. & Bain, K. (2013). Χρήμα-Πίστη-Τράπεζες, μία ευρωπαϊκή προσέγγιση. Εκδόσεις Κριτική. 59

60 Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. «Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: URL. 60

61 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 61

62 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 62