ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ"

Transcript

1 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ Βλασταρίδη Αικατερίνη ΑΕΜ:15845 Πτυχιακή εργασία Επόπτρια Καθηγήτρια: κ.κουϊδή Ευαγγελία Θεσσαλονίκη,

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή. 3 Κεφάλαιο 1 Βασικές γνώσεις για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Φυσιολογία Διαβήτη.4 Επιδημιολογικά αίτια...4 Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης.5 Είδη σακχαρώδη διαβήτη...5 Αίτια...7 Συμπτώματα..8 Επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2..9 Οι επιπλοκές της θεραπείας...9 Αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 11 Κεφάλαιο 2 Θεραπευτικές εφαρμογές της άσκησης Θεραπευτικές εφαρμογές της άσκησης..14 Φυσιολογικές προσαρμογές της άσκησης σε διαβητικά άτομα..14 Επίδραση της άσκησης στον σακχαρώδη διαβήτη..15 Αντενδείξεις της άσκησης..16 Προγράμματα εκγύμνασης σε διαβητικά άτομα τύπου 2.18 Συμπεράσματα...23 Βιβλιογραφία 24 2

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η πτυχιακή αυτή εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια των σπουδών μου στο Τμήμα Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η βιβλιογραφική ανασκόπηση στο θέμα του σακχαρωδη διαβήτη τύπου 2 και η επίδραση της Άσκησης στα διαβητικά άτομα τύπου 2. Θα γίνει αναφορά στη φυσιολογία του διαβήτη στον ορισμό του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στην επιδημιολογία, στην παθοφυσιολογία και στα αίτια. Δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε την διάγνωση και τα συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, στις επιπλοκές του διαβητη και τέλος στην αντιμέτωπη. Ειδική αναφορά θα γίνει για την επίδραση της άσκησης στα διαβητικά άτομα τύπου 2 ως θεραπευτικό μέσο, όπως και προγράμματα εκγύμνασης. 3

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Φυσιολογία του Διαβήτη Ο σακχαρώδης διαβήτης οφείλεται σε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, δηλαδή την εμφάνιση υπεργλυκαιμίας. Τα κύτταρα του οργανισμού χρησιμοποιούν την γλυκόζη που προέρχεται από τους υδατάνθρακες της τροφής ως καύσιμη ύλη για την παραγωγή ενέργειας, που είναι απαραίτητη για το σύνολο των κυτταρικών λειτουργιών. Ο μεταβολισμός της γλυκόζης αλλά και η είσοδος της γλυκόζης στα γραμμωτά μυϊκά κύτταρα εξαρτάται κυρίως από την ινσουλίνη, μια ορμόνη που παράγεται από τα β- κύτταρα του παγκρέατος. Όταν η ινσουλίνη δεν υπάρχει ή όταν δεν δρα αποτελεσματικά τα κύτταρα αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν την γλυκόζη για την παραγωγή ενέργειας και εμφανίζεται διαβήτης. Η επακόλουθη διαταραχή του μεταβολισμού δεν περιορίζεται μόνο στην γλυκόζη, αλλά αφορά και τα λιπίδια. ( Επιπολασμός του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2 Ο σακχαρώδης διαβήτης ανευρίσκεται σε κάθε σχεδόν πληθυσμό παγκοσμίως και επιδημιολογικές μελέτες υποδηλώνουν ότι χωρίς αποτελεσματική πρόληψη και προγραμμάτων ελέγχου, θα συνεχίσει να αυξάνεται διεθνώς. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 αντιπροσωπεύει το 85-95% των περιπτώσεων διαβήτη. Η μεταβολική αυτή διαταραχή είναι πλέον ένα κοινό και σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας, που στις περισσότερες χώρες απορρέει από την ταχεία κοινωνική και πολιτιστική αλλαγή, τη γήρανση του πληθυσμού, την αστικοποίηση, την αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, την καθιστική ζωή και τον ανθυγιεινό τρόπο ζωής (WHO 1994). Στην παρούσα φάση ο διαβήτης αφορά το 7% του συνολικού ενήλικου 4

5 πληθυσμού. Οι περιοχές με το μεγαλύτερο σχετικό επιπολασμό είναι η Β. Αμερική όπου το 10,2% του πληθυσμού είναι διαβητικοί, ακολουθούμενη από τη Μέση Ανατολή και τη Β. Αφρική με 9,3%. Η Ινδία είναι η χώρα με τους περισσότερους διαβητικούς σε απόλυτο αριθμό 50,8 εκατομμύρια και ακολουθεί η Κίνα με 43,2 εκατομμύρια και οι Ηνωμένες Πολιτείες με 26,8 εκατομμύρια (IDF Diabetes Atlas, Diabetes and IGT prevalence, 2009)(WHO 1994). Εκτιμάται πως περίπου 285 εκατομμύρια άτομα διεθνώς εμφανίζουν διαβήτη (2010), και συγκεκριμένα το 6,6% στην ηλικιακή ομάδα ετών. Το 70% αυτών διαβιούν σε χώρες με μεσαίο ή χαμηλό εισόδημα. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί τουλάχιστον κατά 50% στα επόμενα 20 έτη, αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Μέχρι το 2030 το 7,8% του ενήλικου πληθυσμού θα εμφανίζει διαβήτη, ενώ η μεγαλύτερη αύξηση αναμένεται στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Στην Ευρώπη ο επιπολασμός της νόσου ανέρχεται σήμερα στο 8,5%. Πάνω από άτομα κάθε χρόνο αναμένεται να πεθάνουν στην Ευρώπη λόγω του διαβήτη (IDF Diabetes Atlas 3rd Edition, Brussels 2006). Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα το 5.9% του γενικού πληθυσμού πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. ( Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης Ο ΣΔ είναι η πιο συχνή χρόνια μεταβολική νόσος. Χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού, κυρίως των υδατανθράκων και στη συνέχεια των λιπών και των λευκωμάτων που είναι τα κύρια θρεπτικά συστατικά από τα οποία ο οργανισμός αντλεί ενέργεια για να λειτουργήσει και έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Η χρόνια υπεργλυκαιμία μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη, δυσλειτουργία ή ανεπάρκεια διαφόρων οργάνων, όπως οι οφθαλμοί, οι νεφροί (διαβητική μικροαγγειοπάθεια),ο εγκέφαλος, η καρδιά, τα περιφερικά αγγεία (διαβητική μακροαγγειοπάθεια). 5

6 Διακρίνουμε δύο τύπους Σακχαρώδη διαβήτη: (α) Τον πρωτοπαθή ή ιδιοπαθή και (β) τον δευτεροπαθή. Χρησιμοποιήθηκαν πολλοί όροι για να καθορίσουν τους τύπους του διαβήτη, επικράτησαν όμως κυρίως δύο: (α) Τύπος 1: Ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης (IDDM) και (β) Τύπος 2: Μη ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης (INDDM). Ο διαβήτης τύπου 1: έχει απότομη έναρξη, ανακαλύπτεται κατά τη παιδική ηλικία (πριν από τα 15), είναι ασταθής και εξαιτίας των χαμηλών επιπέδων ινσουλίνης που έχουν τα άτομα αυτά, χρειάζεται ινσουλίνη για την ρύθμιση του. Οι άρρωστοι αυτοί, επίσης, είναι επιρρεπείς σε κέτωση. Ο διαβήτης τύπου 2: που θα επικεντρωθώ εμφανίζεται συνήθως σε άτομα άνω των 40 ετών των αρρώστων αυτών είναι παχύσαρκα. Η έναρξη του διαβήτη αυτού του τύπου είναι αθόρυβη και τα επίπεδα ινσουλίνης του αίματος είναι φυσιολογικά. Είναι συνήθως σταθερός και οι άρρωστοι δεν είναι επιρρεπείς σε κέτωση. ( Ο διαβήτης, επίσης, ταξινομείται ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Υπάρχουν τέσσερα στάδια: 1. Το προδιαβητικό ή δυνητικό στάδιο 2. Το λανθάνον ή υποκλινικό στάδιο 3. Το ασυμπτωματικό στάδιο 4. Ο κλινικός διαβήτης ( 6

7 1.4 Αίτια Κληρονομικότητα Άτομα τα οποία έχουν συγγενείς με διαβήτη έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν διαβήτη σε σχέση με άτομα τα οποία δεν έχουν κληρονομικό ιστορικό. Ο λόγος είναι ότι τα κληρονομικά χαρακτηριστικά μεταφέρονται από την μία γενιά στην επόμενη. Είναι δύσκολο όμως να καθορισθεί με ακρίβεια η πιθανότητα αυτή. Σαν γενική τοποθέτηση μπορεί να αναφερθεί ότι τα παιδιά διαβητικού γονέα ή γονέων έχουν αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν διαβήτη αλλά δεν είναι σίγουρο ότι αυτό θα συμβεί. Χωρίς να είναι απόλυτες μπορεί να γίνουν κάποιες προσεγγίσεις με βάση επιστημονικές έρευνες. Οι επιστήμονες λένε λοιπόν: Ένα παιδί με ένα ή δύο γονείς που έχουν διαβήτη τύπου 2 έχει πιθανότητα 30% να αναπτύξει διαβήτη τύπου 2 κατά τη διάρκεια της ενηλίκου περιόδου της ζωής του Παχυσαρκία Περίπου το 80% των διαβητικών τύπου 2 είναι υπέρβαροι διότι ένα από τα βασικά αίτια του διαβήτη τύπου 2 είναι η παχυσαρκία. Το πρόσθετο βάρος σε ένα άτομο μπορεί να μετατρέψει μια τάση αυτού του ατόμου για ανάπτυξη διαβήτη σε ενεργό διαβήτη τύπου 2. Η καλύτερη προφύλαξη λοιπόν από τον διαβήτη τύπου 2 είναι η διατήρηση του βάρους του σώματος στα φυσιολογικά επίπεδα Ηλικία Γενικά ο διαβήτης, ιδιαίτερα ο τύπου 2, προσβάλλει άτομα από τη μέση ηλικία και μετά. Στατιστικά 1 στους 900 ανθρώπους έχουν διαβήτη από την γέννηση μέχρι τα 20 χρόνια. Μεταξύ των ετών ένας στους 200 ( αυξημένα ποσοστά διαβήτη στις μεγαλύτερες ηλικίες σχετίζονται με τη γενική μείωση των δυνατοτήτων λειτουργίας που συμβαίνει σε όλα τα κύτταρα όσο περνούν τα χρόνια. Είναι αυτονόητο ότι με την αύξηση της παχυσαρκίας με το πέρασμα των χρόνων αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισής του καθώς λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν σε άτομα που είχαν αγροτικό τρόπο ζωής. 7

8 1.5 Συμπτώματα Ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται ο διαβήτης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως από τον τύπο του διαβήτη. Γενικά ο τύπος 1 είναι αυτός που είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί ξαφνικά (και σε μικρότερη ηλικία), με τα θορυβώδη συμπτώματα της οξείας επιπλοκής του (πχ. Διαβητική κετοξέωση) ενώ ο τύπος 2 συνήθως ακολουθεί πιο ήπια-ύπουλη πορεία ή μπορεί να είναι ακόμα και τελείως ασυμπτωματικός. Πάντως συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν και θεωρούνται κλασικά για κάθε τύπο διαβήτη είναι: 1. Πολυουρία 2. Ξηροστομία 3. Πολυδιψία 4. Απώλεια βάρους 5. Πολυφαγία 6. Κούραση 7. Θολή όραση 8. Κράμπες στα πόδια 9. Φαγούρα και μυκητιάσεις στα γεννητικά όργανα 10. Λοιμώξεις-πληγές και ουλές που καθυστερούν να κλείσουν Τα παραπάνω συμπτώματα όμως, όπως είπαμε, μπορεί να λείπουν και τελείως (κυρίως στον τύπο 2). Οπότε δεν είναι καθόλου απίθανο η πρώτη εμφάνιση του διαβήτη (ο οποίος μπορεί να «δουλεύει» αδιάγνωστος για 5, 10 ή και περισσότερα χρόνια) να γίνει με τα συμπτώματα κάποιας από τις επιπλοκές του. ( 8

9 1.7 Επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Οι οξείες επιπλοκές του διαβήτη μπορούν να συμβούν σε οποιοδήποτε σημείο της πορείας του και απαιτούν άμεση αντιμετώπιση. Οι κυριότερες είναι: Υπερωσμωτική (μη κετωτική) κατάσταση Οι χρόνιες επιπλοκές είναι αρκετά συχνές και συμβαίνουν συνήθως μετά από αρκετά χρόνια από την έναρξη του διαβήτη. Στην περίπτωση όμως του τύπου 2, δεν μπορεί κανένας να είναι σίγουρος πότε ακριβώς πραγματικά ξεκίνησε (μπορεί να υπάρχει «ύπουλα» για πολλά χρόνια πριν τη διάγνωση). Έτσι δεν είναι σπάνιο κάποιες από αυτές να υπάρχουν ήδη κατά τη στιγμή της διάγνωσης. Ο καλύτερος τρόπος για να τις αποφύγει κάποιος είναι να παραμένει πάντα καλά «ρυθμισμένος». Οι κυριότερες χρόνιες επιπλοκές είναι: 1. Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια 2. Διαβητική νεφροπάθεια 3. Διαβητική νευροπάθεια 4. Μακροαγγειοπάθεια 5. Διαβητικό πόδι ( Η θεραπεία έχει επιπλοκές; Όλες οι φαρμακευτικές ουσίες, για οποιαδήποτε πάθηση, μπορεί να εμφανίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Γι' αυτό είναι σημαντικό να χορηγούνται πάντα με προσοχή και με βάση συγκεκριμένες ενδείξεις. Όσον αφορά την αντιδιαβητική θεραπεία, όταν χορηγείται σύμφωνα με τις ενδείξεις οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πολύ ήπιες και αμελητέες σε σχέση με το όφελος. Μοναδική σοβαρή επιπλοκή που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας είναι η υπογλυκαιμία. Η υπογλυκαιμία μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε ασθενή που λαμβάνει ινσουλίνη ή χάπια που προάγουν την έκκρισή της, όπως οι σουλφονυλουρίες ή οι μεγλιτινίδες. Είναι μια σοβαρή και 9

10 επείγουσα κατάσταση, που όμως μπορεί να προληφθεί με τη σωστή ευαισθητοποίηση των ασθενών. Ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο μπορεί να οφείλεται σε: Υπερδοσολογία των φαρμάκων (από λάθος ή σκόπιμα) Μικρότερη ποσότητα υδατανθράκων στην τροφή, καθυστέρηση ή και πλήρη παράλειψη ενός γεύματος (ενώ χορηγήθηκαν κανονικά τα φάρμακα) Έντονη σωματική δραστηριότητα που δεν φρόντισε ο ασθενής να καλύψει κατάλληλα (με επιπλέον ποσότητα υδατάνθρακα ή με μικρή μείωση της ινσουλίνης) Κατανάλωση αλκοοόλ χωρίς παράλληλη λήψη υδατανθράκων Σπανιότερα, στην πρόοδο άλλων χρόνιων καταστάσεων όπως η νεφρική ανεπάρκεια ή η νευροπάθεια του αυτονόμου νευρικού συστήματος. Τα συμπτώματα που μπορεί να τη συνοδεύουν είναι: Αίσθημα πείνας Ταχυκαρδία Τρέμουλο Αδυναμία Ιδρώτας Ανησυχία Ζάλη Πονοκέφαλος Δυσκολία στη συγκέντρωση Θολή όραση Επιθετικότητα Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να καταλήξει σε σπασμούς και κώμα. Η μέτρηση του σακχάρου πρέπει να γίνει άμεσα όταν υπάρχουν κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα. Η τιμή που θα βρούμε μπορεί να είναι από mg/dl έως και πολύ χαμηλότερα (στα mg/dl συνήθως υπάρχει κώμα). Αλλά υπάρχουν και ασθενείς (συνήθως αρρύθμιστοι) που μπορεί να αισθάνονται παρόμοια συμπτώματα και με φυσιολογικό ή και αυξημένο σάκχαρο αίματος, ενώ αντίθετα άλλοι ασθενείς (συνήθως αυτοί με τέλεια ρύθμιση για μεγάλο διάστημα) 10

11 μπορεί να μην αισθανθούν κανένα προειδοποιητικό σύμπτωμα μέχρι να είναι πολύ αργά («ανεπίγνωστη» υπογλυκαιμία). Η αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας γίνεται με τη χορήγηση υδατανθράκων. Όταν το άτομο επικοινωνεί και συνεργάζεται, μπορεί να πιει π.χ. ένα ποτήρι χυμό (τύπου Amita) ή coca-cola ή ένα ποτήρι νερό με μια κουταλιά ζάχαρη, ή να μασήσει 2-3 καραμέλες γλυκόζης (υπάρχουν στα φαρμακεία). Προσοχή: το να φάει κανείς γλυκά δεν είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης. Εκτός του ότι οι επιπλέον θερμίδες που θα του δώσουν είναι περιττές, ο κύριος λόγος είναι ότι τα περισσότερα από αυτά περιέχουν και ποσότητα λίπους που κάνει την απορρόφηση των υδατανθράκων δυσκολότερη ή και απρόβλεπτη. Αν τώρα το άτομο δεν συνεργάζεται ή είναι σε κώμα, η αντιμετώπιση πρέπει να γίνει στο νοσοκομείο με ενδοφλέβια χορήγηση γλυκόζης (προσοχή: μην προσπαθείτε να βάλετε κανενός είδους τροφή στο στόμα ενός τέτοιου ατόμου, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να πνιγεί). Για τις περιπτώσεις αυτές (που το άτομο δεν μπορεί να λάβει τροφή) υπάρχουν και ειδικά kit για ένεση γλυκαγόνης (ορμόνη που ανταγωνίζεται την ινσουλίνη). Δεν είναι κακή ιδέα να υπάρχει ένα τέτοιο kit στο σπίτι ενός ασθενή με διαβήτη. ( 1.8 Αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 Πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του διαβήτη παίζει η εκπαίδευση του διαβητικού ασθενούς όσον αφορά στη διατροφή που πρέπει να ακολουθεί, στον έλεγχο του σακχάρου από τον ίδιο και στη χορήγηση ινσουλίνης. Η στρατηγική αντιμετώπισης έχει ως στόχο αφενός τον μακροχρόνιο γλυκαιμικό έλεγχο του ασθενούς κι αφετέρου την εξάλειψη των παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης των χρόνιων επιπλοκών του διαβήτη, δηλαδή τη διακοπή του καπνίσματος, τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης, την αύξηση της σωματικής άσκησης και την υιοθέτηση από τον ασθενή του υγιεινού τρόπου ζωής. Σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, ο γλυκαιμικός έλεγχος είναι δυνατόν να επιτευχθεί αρχικά με έλεγχο του σωματικού βάρους και δίαιτα ή με χορήγηση αντιδιαβητικών φαρμάκων από του στόματος. Ινσουλίνη θα χρειαστούν οι ασθενείς 11

12 αυτοί σε περίπτωση αποτυχίας του γλυκαιμικού ελέγχου με τα παραπάνω μέτρα. Ο συνηθέστερος τρόπος χορήγησης της ινσουλίνης είναι η υποδόρια χορήγηση. Ο τύπος ινσουλίνης, η δόση και η συχνότητα χορήγησης εξαρτώνται αποκλειστικά από τις ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς. Για το λόγο αυτό, το σχήμα της ινσουλινοθεραπείας είναι απόλυτα εξατομικευμένο Διατροφή Η σωστή διατροφή είναι ένα από τα κύρια όπλα στην αντιμετώπιση του διαβήτη (ποτέ όμως μόνη της). Έχουν κατά καιρούς εκδοθεί διάφορες οδηγίες ως προς το τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται να τρώει ένας διαβητικός. Κατά τις σύγχρονες απόψεις, καταρχάς δεν υπάρχουν τροφές που απαγορεύονται. Υπάρχουν τροφές που θα πρέπει να αποτελούν τη βάση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου και τροφές που καλό είναι να αποφεύγονται ή να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες (πάντα στα πλαίσια του ισορροπημένου διαιτολογίου). Το διαιτολόγιο αυτό θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες, τις προτιμήσεις και τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου και είναι δουλειά κάποιου εξειδικευμένου διαιτολόγου. ( Φάρμακα Εκτός από τη σωστή διατροφή, ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να πάρει και κάποια φάρμακα. Τα φάρμακα στοχεύουν τις διάφορες συνιστώσες του προβλήματος. Έτσι, κατά περίπτωση, μπορούμε να δώσουμε φάρμακα που μειώνουν την «αντίσταση» στην ινσουλίνη, φάρμακα που εμποδίζουν την απορρόφηση των σακχάρων, φάρμακα που προκαλούν έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας και, τέλος, την ίδια την ουσία που λείπει, την ινσουλίνη. Ο ασθενής τύπου 2 χρησιμοποιεί όλες οι διαθέσιμες θεραπευτικές κατηγορίες, μόνες ή σε συνδυασμούς. Συνήθως ξεκινάμε με 12

13 μετφορμίνη και συνεχίζουμε σε συνδυασμούς με άλλα αντιδιαβητικά από το στόμα. Επειδή όμως ο διαβήτης είναι νόσημα που εξελίσσεται με τα χρόνια, στην πλειονότητα των περιπτώσεων θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε και τις ενέσιμες θεραπείες. Έτσι, μετά πχ από χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος των ασθενών με τύπο 2 θα χρειαστούν κάποιο σχήμα που να περιλαμβάνει ινσουλίνη. Αναλυτικά, εκτός της ινσουλίνης, τα φάρμακα είναι: 1. Μετφορμίνη 2. Ακαρβόζη 3. Σουλφονυλουρίες 4. Μεγλιτινίδες 5. Γλιταζόνες 6. Αναστολείς DPP-4 7. Αναστολείς SGLT2 8. Ινκρετινο-μιμητικά Τα παραπάνω φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε διάφορους συνδυασμούς μεταξύ τους ή μαζί με κάποια «βασική» ινσουλίνη, φυσικά πάντα με τις οδηγίες κάποιου ειδικού γιατρού. ( 13

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θεραπευτικές εφαρμογές της άσκησης Το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου, υγιούς ή πάσχοντος, για άθληση έχουν αποδειχθεί σε μεγάλο βαθμό όλες οι κοινωνίες. Η γύμναση δεν πρέπει να έχει αποκλειστικά ανταγωνιστική μορφή, δεν αποβλέπει μόνο πρωταθλητισμό, αλλά ο ουσιαστικός της ρόλος είναι η προάσπιση της υγείας. Παράλληλα αποτελεί ουσιώδη τρόπο ψυχαγωγίας και γι αυτό είναι δικαίωμα και ανάγκη όλων, τόσο των υγιών, όσο και εκείνων με διάφορες παθήσεις. Με την προγραμματισμένη συστηματική γύμναση βελτιώνεται η ικανότητα παραγωγής έργου, δημιουργείται αίσθημα ευεξίας και αποτρέπεται ή επιβραδύνεται η εξέλιξη ορισμένων συστηματικών παθήσεων. Η γύμναση αποτελεί βασικό στοιχείο των προγραμμάτων αποκατάστασης, που αποσκοπούν στη θεραπευτική αντιμετώπιση ορισμένων χρόνιων παθήσεων, διαβήτης τύπου 2. Σήμερα η φυσική αποκατάσταση ή θεραπευτική γυμναστική αποτελεί την τρίτη φάση της ιατρικής, καθώς ακολουθεί την προληπτική και τη θεραπευτική ιατρική. Ως φυσική αποκατάσταση η θεραπευτική γυμναστική, σύμφωνα με τον ορισμό της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας ορίζεται το σύνολο των διαδικασιών που εφαρμόζονται προγραμματισμένα για να μειώσουν τις επιπτώσεις των καταστάσεων σωματικής ή ψυχικής ανικανότητας και αναπηρίας, καθώς και για να βοηθήσουν στην κοινωνική επανένταξη των ασθενών. (Αστέριος Π. Δεληγιάννης 1997) 2.2 Φυσιολογικές προσαρμογές της άσκησης σε διαβητικά άτομα 1. Η αερόβια άσκηση σε τακτά χρονικά διαστήματα & με ελεγχόμενη επιβάρυνση: Βελτιώνει την δραστηριότητα των τριχοειδών στους μύες Βελτιώνει τις μυϊκές ίνες ταχείας οξείδωσης 14

15 Βελτιώνει την ικανότητα του μυοκαρδίου Ελαττώνει την καρδιακή συχνότητα Βελτίωση της V02max Προφυλάσσει τα αγγεία από αρτηριοσκληρωτικές αλλοιώσεις Βελτιώνει τον αριθμό και τη δραστηριότητα των μεταφορέων της γλυκόζης (με αποτέλεσμα ευκολότερη είσοδος της γλυκόζης στα κύτταρα με > επίπεδα ινσουλίνης) 2. Ευνοικές, μακροπρόθεσμες επιδράσεις της συστηματικής άσκησης Διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης Μείωση κατά 20-50% της χορηγούμενης ινσουλίνης Βελτίωση της μυϊκής δύναμης και αντοχής Καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης Ρύθμιση του βάρους Βελτίωση της ποιότητας ζωής Μείωση λήψης φαρμάκων Καλύτερη διαχείριση στρεσογόνων καταστάσεων 2.3 Επίδραση της άσκησης στον σακχαρώδη διαβήτη Ένας υποστηρικτικός και ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας της φαρμακευτικής αγωγής και διαιτητικής αντιμετώπισης όπως έχει ήδη λεχθεί είναι η ημερήσια μέτρια ικανοποιητική (επαρκής) σωματική άσκηση του διαβητικού. Η διάρκεια και η ένταση της σωματικής επιβάρυνσης θα πρέπει να συζητηθεί με το γιατρό εφόσον ως γνωστό τα διαφορετικά είδη άσκησης ασκούν διαφορετική επίδραση στη γλυκόζη του αίματος και επομένως για να αποφευχθεί μια υπογλυκαιμία θα πρέπει η δόση της ινσουλίνης ή η κατανάλωση των υδατανθράκων να προσαρμόζεται ανάλογα με τη αθλητική δραστηριότητα Η άσκηση στο διαβήτη τύπου 2 15

16 Πρόκειται για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας οι οποίοι εκτός από τον διαβήτη εμφανίζουν συχνά παχυσαρκία, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία και ισχαιμική καρδιοπάθεια. Πολλοί από αυτούς θεραπεύονται μόνο με δίαιτα ή σε συνδυασμό με υπογλυκαιμικά δίσκία, δίχως τη χορήγηση ινσουλίνης. Τα οφέλη από την άσκηση στους διαβητικούς τύπου 2 είναι πολλαπλά εκτός από τη βελτίωση της ρύθμισης όπως: Μείωση της αντίστασης ιστών στην ινσουλίνη Ελάττωση της αρτηριακής πίεσης Αύξηση της HDL μείωση της LDL & τριγλυκεριδίων Έχει διαπιστωθεί ότι: 1. Άτομα με σχετικά μικρή κακή ρύθμιση ή και με άλλους παράγοντες κινδύνου, έχουν λιγότερες αγγειακές επιπλοκές όταν ασκούνται 2. Ενισχύεται η διαιτητική προσπάθεια των παχύσαρκων για απώλεια βάρους. Θα πρέπει να τονιστεί ότι: 1. H άσκηση να είναι συνεχής γιατί έχει διαπιστωθεί ότι η διακοπή για λίγες μόνο ημέρες επαναφέρει τις παραμέτρους που είχαν βελτιωθεί στην προηγoύμενη κατάσταση 2. Απώτερος στόχος της άσκησης: προφύλαξη των αγγείων από αθηρωματικές αλλοιώσεις και επακόλουθες επιπλοκές, όπως έφραγμα, εγκεφαλικά επεισόδια, στηθάγχη. 2.4 Αντενδείξεις για συμμετοχή σε προγράμματα άσκησης Οι πιο σοβαρές αντενδείξεις για τη συμμετοχή των ασθενών με ΣΔ στα προγράμματα άσκησης είναι ασταθής υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια (>III NYHA), σοβαρές καρδιακές αρρυθμίες, ασταθής στηθάγχη, ενεργός ηπατική νόσος, αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης, σοβαρή εγκεφαλική και περιφερική αγγειακή νόσος και κάποιο σοβαρό ορθοπεδικό πρόβλημα. Η πιο σοβαρή επιπλοκή που έχει αναφερθεί σε ασκούμενους ασθενείς με ΣΔ είναι τα υπογλυκαιμικά επεισόδια και οι παροδικές κράμπες. Το γεγονός ότι οι ασθενείς με ΣΔ μπορεί να πάσχουν και από άλλα συνοδά νοσήματα δεν τους αποκλείει από τα προγράμματα άσκησης. Κατά κανόνα πρέπει 16

17 να αποφεύγεται οποιαδήποτε μορφή άσκησης, όταν ο ασθενής έχει χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα <80 mg/dl ή αισθάνεται κάποια δυσφορία και αδυναμία. ( Σημεία προσοχής πριν την άσκηση 1. Ο τύπος της άσκησης εξαρτάται από την ηλικία και τις συνυπάρχουσες επιπλοκές 2. Να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς ώστε να γίνεται εξατομικευμένη 3. Ιδιαίτερη προσοχή στους ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς για την αποφυγή υπογλυκαιμίας 4. H άσκηση θα πρέπει να αποφεύγεται όταν ο ασθενής έχει κάποια λοίμωξη, ψυχολογικά προβλήματα ή λαμβάνει φάρμακα που επαυξάνουν ή μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα 5. Λόγω πιθανής νευροπάθειας χρειάζεται προσοχή για πιθανές πτώσεις (λόγω κακής ισορροπίας ή και όρασης) 6. Θα πρέπει να συμμορφώνεται πλήρως με τη δίαιτα του, με τη λήψη φαρμάκων του και με το πρόγραμμα άσκησης 7. Θα πρέπει να εφαρμόζει σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής 8. Σωστό και ανατομικό υπόδημα 9. Σχολαστική καθαριότητα αμυχών ή άλλων τραυμάτων Πριν την ένταξη των ασθενών σε πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει: Να υποβάλλονται σε πλήρη ιατρικό έλεγχο που περιλαμβάνει: 1. Λήψη ιστορικού 2. Ηλεκτροκαρδιογράφημα ηρεμίας 3. Υπέρηχος 4. Δοκιμασία κόπωσης 5. Εργοσπιρομέτριση ( 17

18 2.6 Προγράμματα εκγύμνασης σε διαβητικά άτομα τύπου 2 Συνιστάται μέτριας ή έντονης έντασης αερόβια άσκηση (Πίνακας 1), διάρκειας τουλάχιστον 30 λεπτών την ημέρα (συνεχώς ή διακεκομμένα σε δεκάλεπτες ή δεκαπεντάλεπτες περιόδους), το ολιγότερο 5 φορές την εβδομάδα, με μεσοδιάστημα όχι πέρα των 2 ημερών χωρίς άσκηση Μεγαλύτερης διάρκειας άσκηση μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερη μείωση της HbA1c Πίνακας 1 ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΝΤΑΣΗ ΕΙΔΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Ρυθμική επαναλαμβανόμενη κίνηση των μυών διάρκειας τουλάχιστον 10 λεπτών Μέτρια 50 70% του μέγιστου καρδιακού ρυθμού* Ποδήλατο Γρήγορο βάδισμα Κολύμβηση Χορός τη φορά Έντονη Γρήγορο βάδισμα σε >70% του μέγιστου ανάβαση καρδιακού ρυθμού* Τροχάδην Αεροβική γυμναστική Ποδόσφαιρο Καλαθοσφαίριση Γρήγορη κολύμβηση *Μέγιστος υπολογιζόμενος καρδιακός ρυθμός: Για γυναίκες και μη γυμνασμένους άνδρες = 220 ηλικία. Για γυμνασμένους άνδρες = 205 (0.5 ηλικία) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΕΡΟΒΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗΣ 18

19 Η ένταση της άσκησης πρέπει να είναι σε ανεκτό επίπεδο για τους ασθενείς και να έχει προοδευτική αύξηση. Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη μείωση πιθανότητας των μυοσκελετικών τραυματισμών και κακώσεων στα πόδια. Η ένταση πρέπει να είναι χαμηλή έως μέτρια(50-70% VO 2 max) για να επιφέρει στον οργανισμό ομαλές μεταβολικές προσαρμογές, γιατί μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα καθώς και αυξάνει της ευαισθησίας της ινσουλίνης. Η ένταση ελέγχεται με την μέτρηση της καρδιακής συχνότητας και την κλίμακα υποκειμενικής αντίληψης της κόπωσης του Borg H διάρκεια της άσκησης πρέπει συσχετίζεται με τις θερμιδικές απαιτήσεις του ασθενούς και είναι αντιστρόφως ανάλογη με την ένταση. Στο ξεκίνημα του προγράμματος η διάρκεια πρέπει να είναι min και στην συνέχεια θα έχουμε μία προοδευτική αύξηση έως min. Εάν ο στόχος του ασθενούς είναι η απώλεια βάρους, τότε η άσκηση θα έχει ένταση χαμηλή έως μέτρια (50% VO 2MAX ) και διάρκεια έως 60 min. H συχνότητα της άσκησης ενδείκνυται να είναι 3-4 φορές την εβδομάδα. Ανάλογα με το επίπεδο που έχει φτάσει ο ασθενείς μπορούμε να του αυξήσουμε την άσκηση σε 5 φορές την εβδομάδα. Ενθαρρύνουμε τους ασθενείς να έχουν καθημερινή φυσική δραστηριότητα (30-75 min) επειδή θα επιτύχουν θετική επίδραση στα επίπεδα γλυκόζης (12-48 ώρες). Ενδεικτικό πρόγραμμα άσκησης για βελτίωση της αερόβιας ικανότητας Συχνότητα Αρχικά 3 φορές/εβδομάδα (όχι περισσότερες από 2 συνεχόμενες ημέρες χωρίς άσκηση). Σταδιακή αύξηση στις 5 φορές/εβδομάδα. Ένταση Μέτρια προς υψηλή (40-60% της εφεδρικής καρδιακής συχνότητας ή της εφεδρι- κής VO2 ). Μεγαλύτερα αποτελέσματα στο γλυκαιμικό προφίλ, όταν η ένταση είναι >60% της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (VO2max). Ποσότητα 150 min/εβδομάδα, μέτριας έντασης άσκηση (κλίμακα Borg, RPE, 12-13) ή 75 19

20 min/εβδομάδα, υψηλής έντασης άσκηση (RPE 14-16). Αν στα αρχικά στάδια, ο ασκούμενος δεν μπορεί να πραγματοποιήσει 30 min συνεχόμενης άσκησης, προτείνονται εναλλακτικά δύο ή τρία 10-λεπτα την ημέρα. Είδος άσκησης Έντονο περπάτημα ή άσκηση με συμμετοχή μεγάλων μυϊκών ομάδων. Εξέλιξη προγράμματος Αύξηση συχνότητας άσκησης μετά τις 2-4 εβδομάδες άσκησης. Ακολουθεί αύξηση της διάρκειας και μετέπειτα αύξηση της έντασης Παράδειγμα 150 min/εβδομάδα έντονο περπάτημα 6.4 km/h (ένταση περίπου 5 μεταβολικά ισοδύναμα - ΜΕΤς) ή για αθλούμενους με πολύ καλή φυσική κατάσταση, 75 min/ εβδομάδα χαλαρό τρέξιμο στα 9.6 km/h Στους περισσότερους ασθενείς με ΣΔ 2, η υψηλή αυτή ένταση της άσκησης δεν είναι ανεκτή και μπορεί να οδηγήσει σε μυοσκελετικά προβλήματα. Αναερόβια άσκηση (αντιστάσεων, ενδυνάμωσης) Η αναερόβια άσκηση (Πίνακας 2) μπορεί να συμπληρώνει την αερόβια άσκηση, προσφέροντας επιπλέον οφέλη, καθώς βελτιώνει την μυϊκή δύναμη, την αντοχή, την σύσταση του σώματος, την ανοχή στη γλυκόζη. Οι ασθενείς πρέπει να ενθαρρύνονται (εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις) να εκτελούν ασκήσεις εκγύμνασης διαφόρων μυϊκών ομάδων. Η ένταση πρέπει να είναι 40-50% 1RM και η συχνότητα πρέπει να είναι 2-3 φορές την εβδομάδα. Κατά την ημέρα της άσκησης επιλέγονται 8-10 ομάδες μυών και εκτελούνται 8-10 συσπάσεις ανά μυϊκή ομάδα με διάλειμμα ενός λεπτού από ομάδα σε ομάδα. Η όλη ως άνω διαδικασία επαναλαμβάνεται 2-3 φορές, με ενδιάμεσο διάλειμμα 3-5 λεπτά. Για τις ασκήσεις χρησιμοποιείται τέτοιο βάρος 20

21 ή αντίσταση, που να είναι δύσκολο να επαναληφθούν περισσότερο από φορές. Πίνακας 2 ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ (αντιστάσεων, ενδυνάμωσης) ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΙΔΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Ασκήσεις που χρησιμοποιούν μυϊκή δύναμη για να μετατοπίσουν ένα βάρος ή ασκούν μυϊκή αντίσταση έναντι ενός βάρους Εκτελούνται 2-3 φορές την εβδομάδα ασκήσεις που να αφορούν κατά το δυνατόν περισσότερες ομάδες μυών. Οι ασκήσεις αυτές επαναλαμβάνονται σε κάθε συνεδρία 8-10 φορές ανά ομάδα μυών Ελεύθερα βάρη Ειδικά μηχανήματα που προβάλλουν ρυθμιζόμενη αντίσταση στο έργο μυϊκών ομάδων Ενδεικτικό πρόγραμμα άσκησης για μυϊκή ενδυνάμωση Συχνότητα 2-3 φορές/εβδομάδα (όχι σε συνεχόμενες ημέρες). Εξέλιξη σε 3 φορές/εβδομάδα. Ένταση Αρχικά μέτρια ένταση, στο 50% της 1ΜΕ. Καλύτερα αποτελέσματα με υψη- λότερη ένταση (75-80% της 1ΜΕ). Διάρκεια 5-10 ασκήσεις μεγάλων μυϊκών ομάδων, επαναλήψεις ανά σετ. Αρχικά 1 σετ με εξέλιξη σε 3-4 σετ. Σε μετέπειτα στάδια αύξηση της επιβά- ρυνσης με αύξηση του βάρους και μείωση των επαναλήψεων, στις 8-10, εάν δεν υπάρχουν επιπλοκές. Όργανα άσκησης Ελεύθερα βάρη, ελαστικοί ιμάντες και μηχανήματα. 21

22 Εξέλιξη του προγράμματος Αργή σταδιακή αύξηση της επιβάρυνσης. Μετά από περίπου 6 μήνες προπονήσεων, αύξηση της συχνότητας σε 3 φορές/εβδομάδα. Παράδειγμα Στην έναρξη: 1 σετ, 15 επαναλήψεις, 5 ασκήσεις (άνω άκρα, κάτω άκρα και κορμός). Όταν ο αθλούμενος δύναται να εκτελέσει περισσότερες επαναλήψεις ανά σετ, αύξηση βάρους, αριθμού σετ, συχνότητας προπόνησης. Στις 2-4 εβδομάδες: 2 σετ, 15 επαναλήψεις, 5 ασκήσεις (άνω άκρα, κάτω άκρα και κορμός), 2 φορές/εβδομάδα. Στις 6-8 εβδομάδες: 2 σετ, 12 επαναλήψεις και αύξηση βάρους, 6 ασκήσεις (άνω άκρα, κάτω άκρα και κορμός). Μακροπρόθεσμος στόχος είναι τα 3 σετ των 8-10 επαναλήψεων. Προσοχή σε μανούβρα Valsalva και σε υπάρχουσες επιπλοκές διαβήτη (π.χ. Αμφιβληστροειδοπάθεια). 1ΜΕ: Μία μέγιστη επανάληψη. 22

23 Συμπεράσματα Κλείνοντας την πτυχιακή μου εργασία πρέπει να επισημάνουμε ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πολύ συνηθισμένη ασθένεια η οποία σχετίζεται στην πιο συχνή μορφή της με την παχυσαρκία. Είναι «ύπουλη» διότι μπορεί να υπάρχει για χρόνια χωρίς να προκαλεί συμπτώματα αλλά προκαλώντας βλάβες στα ζωτικά όργανα του σώματος (καρδιά, εγκέφαλος, νεφροί). Σχετίζεται συχνά με αλλά προβλήματα (π.χ. υπέρταση, αυξημένη χοληστερίνη, αυξημένο ουρικό οξύ) τα οποία επίσης επιβαρύνουν την υγεία του ασθενούς. Η ασθένεια αντιμετωπίζεται με δίαιτα, φάρμακα και με άσκηση. Η σωματική δραστηριότητα είναι αναγκαία για τη διατήρηση καλής υγείας. Για τα άτομα με διαβήτη, η τακτική σωματική δραστηριότητα έχει ακόμη μεγαλύτερα οφέλη. Η σωματική δραστηριότητα βοηθά το διαβητικό άτομο, να βελτιώσει την ανταπόκριση του οργανισμού του στην ινσουλίνη, πράγμα που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος. Να ελαττώσει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερίνης, μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιοπάθειας. Να ελέγχει το βάρος του και τέλος να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών του διαβήτη. 23

24 Βιβλιογραφία: Αστέριος Π. Δεληγιάννης < Ιατρική της άθλησης από την θεωρία στην πράξη> 1997 Αστέριος Π. Δεληγιάννης < Ιατρική της άθλησης> 1992 Brian J. Sharkey, PhD Steven E. Gaskill, PhD, επιμέλεια Ελληνικής Έκδοσης Αστέριος Δεληγιάννης, 2011 Σακχαρώδης διαβήτης και άσκηση, Η.Ν. Μυγδάλης, Ι.Κ. Στέλιου Ρύθμιση του σωματικού βάρους στο διαβήτη τύπου 2, Κουλούρη, Αγορίτσα Γ, ανασκοπική εργασία Η επίδραση των διαφόρων μορφών άσκησης σε ασθενείς με παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2, Σταύρου Β, Σταύρου Σ, ανασκοπική εργασία H επίδραση της άσκησης σε νεότερους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, Καδόγλου, Νικόλαος Παναγιώτης, διδακτορική διατριβή Η διερεύνηση της σχέσης ποιότητας ζωής και ικανοποίησης απο τη θεραπευτική αγωγή ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, Φιλίππου, Κατερίνα, ανασκοπική εργασία Σακχαρώδης διαβήτης, 2001, Σωτήρης Ράπτης, ανασκοπική εργασία Προγράμματα πρόληψης διαβήτη τύπου 2, Μ. Ματτέ, Ε.Γ. Βελονάκης, ανασκοπική εργασία 24

25 ΒΕΛΟΝΑΚΗΣ ΓΕ, ΚΑΛΑΝΤΙΔΟΥ Α, ΚΑΡΑΪΤΙΑΝΟΥ Α, ΛΑΣΚΑΡΗΣ Ι, ΤΡΙΧΟΠΟΥΛΟΥ Α. Επιδημιολογικά χαρακτηριστικά του σακχαρώδη διαβήτη στην Ελλάδα. Ιπποκράτης 1983, 11: S.A. Ross, E.A. Gulve, M. Wang, Chem Rev 104 (2004) S.R. Colberg, R.J. Sigal, B. Fernhall, J.G. Regensteiner, B.J. Blissmer, R.R. Rubin, L. ChasanTaber, A.L. Albright, B. Braun, Diabetes Care 33 (2010) e The Effects of Free-Living Interval Walking Training on Glycemic Control, Body Composition, and Physical Fitness in Type 2 Diabetic Patients, KRISTIAN KARSTOFT, MD, KAMILLA WINDING, MSC, SINE H. KNUDSEN, MSC, JENS S. NIELSEN, PHD. Διαδίκτυο:

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Φροντίδα ενήλικα με Σακχαρώδη Διαβήτη στο νοσοκομείο και στο σπίτι

Φροντίδα ενήλικα με Σακχαρώδη Διαβήτη στο νοσοκομείο και στο σπίτι Φροντίδα ενήλικα με Σακχαρώδη Διαβήτη στο νοσοκομείο και στο σπίτι Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2016 ΚΩΤΤΑ ΘΕΟΔΩΡΑ, Αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Α ΠΡΠ του ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης Ετυμολογία όρου «διαβαίνω»

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου. Ενημέρωση & Πρόληψη

Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου. Ενημέρωση & Πρόληψη Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Ενημέρωση & Πρόληψη Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Μεταβολικό Σύνδρομο Παχυσαρκία Υπερλιπιδιαμία Υπέρταση Σακχαρώδης Διαβήτης Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Μεταβολικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 13η: Διαβήτης Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ Ανακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (14 Νοεμβρίου 2018) Τι είναι ο Διαβήτης Φετινό Θέμα: «Ο διαβήτης αφορά κάθε οικογένεια» Ο διαβήτης είναι μια αυτοάνοση

Διαβάστε περισσότερα

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή Διαβήτης και Άσκηση Τι είναι διαβήτης Διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια κατά την οποία ο οργανισμός δε μπορεί να ρυθμίσει σωστά τα επίπεδα της γλυκόζης και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D. ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D. Τι είναι σακχαρώδης διαβήτης; Παθοφυσιολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένη συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα Καμπύλη σακχάρου (75

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

Diabetes_ protect our future.mp4

Diabetes_ protect our future.mp4 Diabetes_ protect our future.mp4 14/11 Γενέθλια του νομπελίστα γιατρού Φρέντερικ Μπάντινγκ 1991 από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη 2007:επίσημη Ημέρα από τα Ηνωμένα Έθνη Θέμα 2009 2013: Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ Η δυσλιπιδαιμία χαρακτηρίζει τις μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών στο αίμα. Ορίζεται περαιτέρω ως η ύπαρξη αυξημένων συγκεντρώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΣΑΚΧΑΡΩΝ-ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΑΛΜΥΡΟ ΝΕΡΟ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΣΔ -ΜΕΙΩΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr!

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! «Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! Λέω συχνά στους διαβητικούς ασθενείς, που με επισκέπτονται στο ιατρείο μου, να μην επαναπαύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» «Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκοµείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα 9o Πανελλήνιο Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Ph.D., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ Σερρών ΑΠΘ Καρατράντου Κωνσταντίνα, MSc, Διδάσκουσα στο ΤΕΦΑΑ - ΠΘ Ιπποκράτης

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

Αγγελική Βουτσά. Παθολόγος-Διαβητολόγος. Τ. Συν/στρια Δ/ντρια Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Λήμνου

Αγγελική Βουτσά. Παθολόγος-Διαβητολόγος. Τ. Συν/στρια Δ/ντρια Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Λήμνου Αγγελική Βουτσά Παθολόγος-Διαβητολόγος Τ. Συν/στρια Δ/ντρια Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Λήμνου Τι είναι ο διαβήτης; Μεταβολική διαταραχή αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα Ο διαβήτης οφείλεται σε

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Διαβήτης Τύπου 1 Δεν παράγεται καθόλου ινσουλίνη

Σακχαρώδης Διαβήτης. Διαβήτης Τύπου 1 Δεν παράγεται καθόλου ινσουλίνη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Δ/ΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΙΣΧΥΛΟΥ 28 ΤΚ 152-34 ΤΗΛ.2106894444-Fax:2106894944 e-mail:proliptiki.iatriki@halandri.gr. Χαλάνδρι,14/11/2017.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ. ρ. Μυλωνάκη Θεοχαρούλα. Υπεύθυνη ιαβητολογικού Ιατρείου

ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ. ρ. Μυλωνάκη Θεοχαρούλα. Υπεύθυνη ιαβητολογικού Ιατρείου ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ ρ. Μυλωνάκη Θεοχαρούλα ιευθύντρια Β Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν. Χανίων Υπεύθυνη ιαβητολογικού Ιατρείου Πινακοθήκη ήµου Χανίων, 17/02/2012 Συχνότητα του

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται. είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης

Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται. είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΖΩΑ Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 ) είτε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Περιορισμοί της άσκησης σε άτομα με ΣΔ Παναγιώτης Β. Τσακλής PhD Καθηγητής Εµβιοµηχανικής Τµ Φυσικοθεραπείας - ΑΤΕΙΘ Dept Mechanical Engineering Fibers & Polymers Lab Massachusetts Institute of Technology

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Λέκτορας ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. Ζαφειρίδης Ανδρέας, Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. (Υπεύθυνος

Διαβάστε περισσότερα

Η χρησιμότητα του αυτοελέγχου στο Σακχαρώδη Διαβήτη. Εμμ. Δ. Μπελιώτης

Η χρησιμότητα του αυτοελέγχου στο Σακχαρώδη Διαβήτη. Εμμ. Δ. Μπελιώτης Η χρησιμότητα του αυτοελέγχου στο Σακχαρώδη Διαβήτη Εμμ. Δ. Μπελιώτης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια, εξελισσόμενη νόσος. Ακρογωνιαίοι λίθοι της θεραπευτικής της προσέγγισης είναι η αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου ΝΙΚΟΛΑΟΣ Κ. ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ Παθολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Εξειδίκευση Σακχαρώδης Διαβήτης "Ασκληπιός" Διαγνωστικό Κέντρο Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου Είναι η πρώτη φορά που μια μη μεταδοτική

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Τα οφέλη της άσκησης στην υγεία

Τα οφέλη της άσκησης στην υγεία Τα οφέλη της άσκησης στην υγεία Ο ρόλος της κίνησης είναι πολύ σημαντικός, ήδη από νωρίς στην ανάπτυξη του παιδιού Αισθησιοκινητική μάθηση Κινητική ανάπτυξη Σωματική ανάπτυξη Συναισθηματική ανάπτυξη Κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης στα παιδιά

Σακχαρώδης Διαβήτης στα παιδιά Σακχαρώδης Διαβήτης στα παιδιά ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΙΓΚΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ & ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Ιατρικά θέματα γιά εκπαιδευτικούς Αμφιθέατρο Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων Σάββατο

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιολογικός ασθενής και Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ)

Καρδιολογικός ασθενής και Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) Καρδιολογικός ασθενής και Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) 1 Α Ϊ Δ Ο Ν Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ Β Α Σ Ι Λ Ι Κ Η Π Ν Η Β Χ Ε Ι Ρ Ο Υ Ρ Γ Ι Κ Ή Σ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Σ 4 2 4 Γ Σ Ν Ε Ε Ι Δ Ι Κ Ε Υ Μ Ε Ν Η Σ Τ Η Ν Π Α Θ Ο Λ Ο Γ Ι

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας Γυναικολόγος Νεότερες απόψεις και θεραπείες Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι η συχνότερη ορμονική πάθηση της σύγχρονης γυναίκας. Υπολογίζεται ότι περίπου

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Χριστίνα Χρυσοχόου Επιμελήτρια Α,Καρδιολογίας Ιπποκράτειο Γενικόν Νοσοκομείο Αθηνών,Αλέκος Δούρας Διευθυντης Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου

Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου Διαβήτης. Ακούμε καθημερίνα γύρω μας πως εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πάσχουν από διαβήτη ή παχυσαρκία. Όμως, τι πραγματικά είναι αυτό; Τι ειναι ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή της άσκησης στην πρόληψη των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου ΚΑΥΚΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ

Η συμβολή της άσκησης στην πρόληψη των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου ΚΑΥΚΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ Η συμβολή της άσκησης στην πρόληψη των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου ΚΑΥΚΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ MSc Άσκηση & Υγεία, PhD (c), Προϊσταμένη Αναισθησιολογικού Τμήματος ΓΝΘ Άγιος Παύλος-ΠΑΝΑΓΙΑ Εργαστηριακή Συνεργάτιδα,

Διαβάστε περισσότερα

«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr!

«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr! «Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr! Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος διαβήτη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMPAKA METEORA NEWS ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΕΑ GREECE

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMPAKA METEORA NEWS ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΕΑ GREECE Ο διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει πολύ ινσουλίνη, ή όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την ινσουλίνη που παράγετε. Η ινσουλίνη

Διαβάστε περισσότερα

Dyslipidemia: Updated Guidelines Διαχείριση δυσλιπιδαιμιών

Dyslipidemia: Updated Guidelines Διαχείριση δυσλιπιδαιμιών Dyslipidemia: Updated Guidelines Διαχείριση δυσλιπιδαιμιών Σπύρου Αλκέτα Θεοδώρα, Νοσηλεύτρια ΠΕ, Msc, Καρδιολογική Μονάδα Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Οι κατευθυντήριες οδηγίες συνοψίζουν και αξιολογούν

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Αντώνιος Π. Λέπουρας, Ιατρός Παθολόγος, Εξειδικευμένος στον Σακχ. Διαβήτη, Δ/ντής Β Παθολογικής & Διαβητολογικού Ιατρείου, Ιατρικού Ψυχικού

Γράφει: Αντώνιος Π. Λέπουρας, Ιατρός Παθολόγος, Εξειδικευμένος στον Σακχ. Διαβήτη, Δ/ντής Β Παθολογικής & Διαβητολογικού Ιατρείου, Ιατρικού Ψυχικού Γράφει: Αντώνιος Π. Λέπουρας, Ιατρός Παθολόγος, Εξειδικευμένος στον Σακχ. Διαβήτη, Δ/ντής Β Παθολογικής & Διαβητολογικού Ιατρείου, Ιατρικού Ψυχικού Τι πρέπει να γνωρίζετε για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Όλοι

Διαβάστε περισσότερα

14 Νοεμβρίου-Παγκόσμια ημέρα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη

14 Νοεμβρίου-Παγκόσμια ημέρα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη 14 Νοεμβρίου-Παγκόσμια ημέρα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Η παγκόσμια ημέρα για τον σακχαρώδη διαβήτη γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου, με αφορμή τα γενέθλια του Frederick Banting, o οποίος σε συνεργασία

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικές Ασθένειες & Άσκηση

Μεταβολικές Ασθένειες & Άσκηση Μεταβολικές Ασθένειες & Άσκηση Σακκάς Γεώργιος PhD, Κλινικός Εργοφυσιολόγος Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογίας ΕΚΕΤΑ & Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας gsakkas@med.uth.gr Οξεία είναι μια κατάσταση η οποία εκδηλώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών.

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών. Υψηλή Χοληστερίνη: Αίτια και Θεραπεία - Συνήθη Ερωτήματα των ασθενών στη Μαχόμενη Κλινική Γράφει: Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος Τι είναι η χοληστερόλη; Είναι μία χημική ουσία (στερόλη),

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Δρ. Α. Μελιδώνης Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» Διαβητολογικό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118

Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118 Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118 Διάλεξη 6: Οστεοπόρωση, οστεοπενία και Άσκηση Υπεύθυνος Μαθήματος: ΑΘ. ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, PhD Διδάσκοντες: Α. Καλτσάτου,PhD 2016-2017 Διάλεξη6 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΣΎΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός προγραμμάτων άσκησης με στόχο την προαγωγή της υγείας. 4. Άσκηση και καρδιοπάθειες Άσκηση και υπέρταση. 150

Σχεδιασμός προγραμμάτων άσκησης με στόχο την προαγωγή της υγείας. 4. Άσκηση και καρδιοπάθειες Άσκηση και υπέρταση. 150 Τρίκαλα 2013 Περιεχόμενα Πρόλογος 3 Κεφάλαιο 1 Σχεδιασμός προγραμμάτων άσκησης με στόχο την προαγωγή της υγείας 4 Κεφάλαιο 2 Άσκηση και καρδιοπάθειες 112 Κεφάλαιο 3 Άσκηση και υπέρταση 150 Κεφάλαιο 4 Άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης διαβήτης και οι προβλέψεις για το μέλλον

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης διαβήτης. Νέζη Ματίνα

Σακχαρώδης διαβήτης. Νέζη Ματίνα Σακχαρώδης διαβήτης Νέζη Ματίνα Ορισμός Είναι ένα μεταβολικό νόσημα με πολλαπλή αιτιολογία που χαρακτηρίζεται από: Χρόνια υπεργλυκαιμία Διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, των λιπιδίων και των πρωτεϊνών,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ «Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ»

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ «Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ» ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ «Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ» ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΠΑΜΑΡΙΝΟΥΔΗ ΙΩΑΝΝΑ ΣΤΕΦΑΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά Καρδιακή Ανεπάρκεια Απόστολος Καραβίδας Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθήνας Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή καρδιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα www.pegkaspanagiotis.gr Τι εννοούμε με τον όρο πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου; Εννοούμε τη συντονισμένη δέσμη ενεργειών, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Ηπειρος Προτάσεις για πιλοτικό πρόγραµµα πρόληψης και αντιµετώπισης των καρδιαγγειακών νοσηµάτων

Ηπειρος Προτάσεις για πιλοτικό πρόγραµµα πρόληψης και αντιµετώπισης των καρδιαγγειακών νοσηµάτων Ηπειρος Προτάσεις για πιλοτικό πρόγραµµα πρόληψης και αντιµετώπισης των καρδιαγγειακών νοσηµάτων Λάµπρος Μιχάλης Καθηγητής Καρδιολογίας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Σκοπός πιλοτικού προγράµµατος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η τιμή της γλυκόζης νηστείας είναι 126mg/dl (7.0 mmol/l),

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Κώστα κουραβανα

Από τον Κώστα κουραβανα Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 5/10/2015

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 5/10/2015 Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Σακχαρώδης διαβήτης Ε. Κουτρούμπα-Μαρκέτου Δρ. Διευθύντρια Βιοχημικού Εργαστηρίου ΓΝΑ ΚΑΤ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΗΠΑΡ VLDL Ανασκόπηση μεταβολισμού λιπιδίων & λιποπρωτεϊνών ΤΡΟΦΗ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΗΠΑΡ Κυκλοφορία Χυλομικρά Λιπαρά οξέα HDL LDL VLDL ΗΠΑΡ Τριγλυκερίδια Φωσφολίπιδια

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας"

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας Επιστημονική ημερίδα με θέμα "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας" ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σωτήριος Τόζιος, Νοσηλευτής Τ.Ε, MSc ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 Επιδημιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Εισηγήτρια: Σουλτάνα Αυγέρη 1 Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) Σύνθετη διαταραχή μεταβολισμού των υδατανθράκων που προκαλείται μερική ή ολική έλλειψη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς Μεταβολικό Σύνδρομο Γλυκόζης νηστείας 110mg/dl Σπλαχνική παχυσαρκία [>102cm (m) >88cm (f)] TG 150mg/dl αρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτόκολλο αντιμετώπισης αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας. Δημήτρης Καλυβιανάκης

Πρωτόκολλο αντιμετώπισης αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας. Δημήτρης Καλυβιανάκης Πρωτόκολλο αντιμετώπισης αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας Δημήτρης Καλυβιανάκης Σύγκρουση συμφερόντων Καμία Περιεχόμενα 1. Ορισμός αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας 2. Χαρακτηριστικά ασθενών με αγγειακή

Διαβάστε περισσότερα

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Ελένη Αθανασιάδου, Κωνσταντίνος Παλέτας, Μαρία Σαρηγιάννη, Πασχάλης Πάσχος, Ελένη Μπεκιάρη, Απόστολος Τσάπας Β Παθολογική Κλινική,

Διαβάστε περισσότερα

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο!

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Η αλματώδης αύξηση της συχνότητας του Σακχαρώδη Διαβήτη δημιούργησε την ανάγκη ίδρυσης οργανωμένων Κέντρων, τα οποία διαθέτουν όλα τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΙΒΑΣ Γ.

ΓΡΙΒΑΣ Γ. Άσκηση και υγεία Η άσκηση είναι συνδεδεμένη με τη σωματική και ψυχική υγεία ενός ατόμου, και αποτελεί την καταλληλότερη «μη φαρμακευτική» παρέμβαση για την πρόληψη και αποκατάσταση χρόνιων παθήσεων (παχυσαρκία,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ Ι ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ. Μαρία Μελέτη Πτυχιούχος Νοσηλεύτρια

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ Ι ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ. Μαρία Μελέτη Πτυχιούχος Νοσηλεύτρια Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ Ι ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ Μαρία Μελέτη Πτυχιούχος Νοσηλεύτρια Ο ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης είναι γνωστός σαν τύπου 1 και αποτελεί την

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και ΣΔ. Καλλιόπη Κώτσα Επικ. Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας

Άσκηση και ΣΔ. Καλλιόπη Κώτσα Επικ. Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας Άσκηση και ΣΔ Καλλιόπη Κώτσα Επικ. Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας «ο διαβήτης είναι αναμφισβήτητα σπάνιος στα άτομα που ζουν μία κοπιαστική ζωή στην ύπαιθρο, ενώ κυριαρχεί σε όσους έχουν επιλέξει επαγγέλματα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Το Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας προχώρησε στη δηµιουργία του Κέντρου

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; H υπέρταση δεν είναι αυτή καθ αυτή πάθηση, αλλά παθολογική κατάσταση, που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει βλάβη ζωτικών οργάνων και νόσο, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ ΠΑΠΑΠΑΝΤΕΛΗΣ ΝΙΚΗΤΑΣ ΕΚΠ/ΚΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ e-mail: nikitpapa@yahoo.gr (ΑΡΘΡΟ) 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ Σεπτεμβρίου Κάθε χρόνο από το 1999, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Καρδιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΔΙΑΒΗΤΗΣ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΔΙΑΒΗΤΗΣ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Στόχοι για την αντιμετώπιση του Γνώση Δεξιότητες Πηγές Υποστήριξη

Διαβάστε περισσότερα

Πως πιστεύεις ότι συνδέεται ο απεικονιζόμενος Πλάτανος ως - συμβολικό έμβλημα - με την ιστορία και τα μυστικά της Υγείας και της Ασθένειας;

Πως πιστεύεις ότι συνδέεται ο απεικονιζόμενος Πλάτανος ως - συμβολικό έμβλημα - με την ιστορία και τα μυστικά της Υγείας και της Ασθένειας; Το συγκεκριµένο γραµµατόσηµο εκδόθηκε το 1959 με θέμα το Δέντρο του Ιπποκράτη. Τι γνωρίζεις για την ιστορία του Δέντρου αυτού και πως κατέληξε ο κλωνοποιημένος γόνος του στις ΗΠΑ; SSL48 14.11.15 ISSN 2408

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ UEFA B

Η ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ UEFA B Η ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ UEFA B ΟΡΙΣΜΟΣ Γενικά με τον όρο αντοχή εννοούμε την φυσική (σωματική) και ψυχική ανθεκτικότητα του παίκτη στην κόπωση σε επιβαρύνσεις μεγάλης διάρκειας και

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΒασίληςΜούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://mougios.webpages.auth.gr Μεταβολικό σύνδροµο Παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από:

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 «Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» Ηλίας Ν. Μυγδάλης Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα Ειδικό φροντιστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Χρόνιες Πνευμονοπάθειες

Άσκηση και Χρόνιες Πνευμονοπάθειες Συµµαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Χρόνιες Πνευμονοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής ΕΚΕΤΑ Δίπλα Κωνσταντίνα, Λέκτορας ΤΕΦΑΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Καρδιακής Αποκατάστασης & Εργομετρικού Ελέγχου. www.cardiorehab.com.cy

Κέντρο Καρδιακής Αποκατάστασης & Εργομετρικού Ελέγχου. www.cardiorehab.com.cy Κέντρο Καρδιακής Αποκατάστασης & Εργομετρικού Ελέγχου www.cardiorehab.com.cy Καλωσορίσατε στο Κέντρο Καρδιακής Αποκατάστασης & Εργομετρικού Ελέγχου Στόχος του κέντρου Το κέντρο Καρδιακής Αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης - Θεραπευτική Άσκηση

Φυσιολογία της Άσκησης - Θεραπευτική Άσκηση Φυσιολογία της Άσκησης - Θεραπευτική Άσκηση Αναστάσιος Φιλίππου, Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας Άσκηση, παράγοντες κινδύνου και χρόνιες νόσοι Οφέλη της τακτικής σωματικής δραστηριότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Σ. Παπαδάτος 1,2, Σ. Ταλαγάνη 1, Α. Μπουρδάκης 2 1 Γ Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Άσκηση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Άσκηση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Δρ Παναγιώτης Β. Τσακλής ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Εργαστήριο Εµβιοµηχανικής & Εργονοµίας Άσκηση?? «Η άσκηση παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιµετώπιση του διαβήτη» Βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης

Διαβάστε περισσότερα

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση 1. 2. 3. 4. 5. Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση του καθενός μειώνει την ένταση του άγχους

Διαβάστε περισσότερα

Μετάταξη από τα αντιδιαβητικά δισκία σε ενέσιμες θεραπείες. Ενδοκρινολογικό τμήμα Διαβητολογικό κέντρο Δημήτρης Μαργαριτόπουλος

Μετάταξη από τα αντιδιαβητικά δισκία σε ενέσιμες θεραπείες. Ενδοκρινολογικό τμήμα Διαβητολογικό κέντρο Δημήτρης Μαργαριτόπουλος Μετάταξη από τα αντιδιαβητικά δισκία σε ενέσιμες θεραπείες Ενδοκρινολογικό τμήμα Διαβητολογικό κέντρο Δημήτρης Μαργαριτόπουλος 27 3 2017 Αντιδιαβητικά δισκία Διγουανίδια (μετφορμίνη) Σουλφονυλουρίες (γλιβενκλαμίδη,

Διαβάστε περισσότερα

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο.

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο. ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Παχυσαρκία σημαίνει υπέρμετρη αύξηση του σωματικού λίπους σε ποσοστό τέτοιο, ώστε να δυσχεραί- νει την υγεία του ανθρώπου. Η παιδική & εφηβική παχυσαρκία συνήθως διατηρείται και στην

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ 1 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Νοσηματα που οφείλονται σε απόλυτη ή σχετική ανεπάρκεια της ινσουλίνης Υπεργλυκαιμία αύξηση επίπεδων γλυκόζης, οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα 1. Ενημερωτικά στοιχεία για τον Σακχαρώδη Διαβήτη

Παράρτημα 1. Ενημερωτικά στοιχεία για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Παράρτημα 1. Ενημερωτικά στοιχεία για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης; Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μεταβολική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου

Διαβάστε περισσότερα

11. Υπογλυκαιμία στο Σακχαρώδη Διαβήτη

11. Υπογλυκαιμία στο Σακχαρώδη Διαβήτη 11. Υπογλυκαιμία στο Σακχαρώδη Διαβήτη Υπογλυκαιμία είναι η οξεία κατάσταση που εκδηλώνεται με συμπτώματα και σημεία οφειλόμενα σε σημαντική μείωση της γλυκόζης του αίματος. Είναι συνήθης στους θεραπευόμενους

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης Ενότητα 7: Προγραμματισμός προπόνησης ανάπτυξης φυσικής κατάστασης Γεροδήμος Βασίλειος, Καρατράντου Κωνσταντίνα Τμήμα Επιστήμης

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 7η Οργανικά Νοσήματα: Άσθμα, Διαβήτης

Διάλεξη 7η Οργανικά Νοσήματα: Άσθμα, Διαβήτης ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 7η Οργανικά Νοσήματα: Άσθμα, Διαβήτης Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Οργανικά Νοσήματα Οργανικά

Διαβάστε περισσότερα

Ινσουλινοθεραπεία στην παιδική και εφηβική ηλικία

Ινσουλινοθεραπεία στην παιδική και εφηβική ηλικία Ινσουλινοθεραπεία στην παιδική και εφηβική ηλικία ΤΣΙΡΟΥKIΔΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ-ΠΑΙΔΟΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΠΑΙΔΟΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ 3 ΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Μαρία Σκουρολιάκου, PhD

ΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Μαρία Σκουρολιάκου, PhD ΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΟΦΗ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Μαρία Σκουρολιάκου, PhD Επίκουρη Καθηγήτρια Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου ιαβήτης Ελλάδα: 1,000,000 ασθενείς Αδιάγνωστοι? Παγκοσµίως µια από τις κυριότερες

Διαβάστε περισσότερα