ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ο. Minerals (select) Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: Human Apple Mango Orange Water-

Transcript

1 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ο 11.1 Παράθυρο εισαγωγής εντολών (SYNTAX) 11.2 Script γλώσσα προγραµµατισµού στο SPSS 11.3 Λήψη και εισαγωγή δεδοµένων µε το SPSS 11.4 Ανάγνωση δεδοµένων Minerals (select) Milk melon Human Apple Mango Orange Water- Sodium (mg) 12, ,4 0,5 Potassium (mg) 47, Magnesium (mg) 3,14 6, ,9 Calcium (mg) 31,79 7, ,5 Ca/Mg ratio 10,12 1,11 0,67 3 3,62 Iron (mcg) 57, Copper (mcg) 72,23 53, ,32 61 Zinc (mcg)

2 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΕΝΤΟΛΩΝ (SYNTAX) Στο παράθυρο Syntax του SPSS αποθηκεύονται µε µορφή κώδικα όλες οι διαδικασίες που περιγράφονται από τα παράθυρα του SPSS. Μετά την επιλογή των επιθυµητών ρυθµίσεων, ο χρήστης, µπορεί αντί για το πλήκτρο εκτέλεσης της εντολής (ΟΚ) να επιλέξει το πλήκτρο καταγραφής της πληροφορίας του παραθύρου σε κώδικα (Paste). Με την χρήση του πλήκτρου αυτού ενεργοποιείται το παράθυρο του syntax στο οποίο καταγράφεται αυτόµατα ο κώδικας που αντιστοιχεί στις ρυθµίσεις του παραθύρου. Μετά την καταγραφή των επιλογών σε κώδικα, µπορούµε να παράγουµε αποτελέσµατα κάνοντας χρήση του menu Run, από το παράθυρο του Syntax. Η εγγραφή των εργασιών µας σε γλώσσα Syntax, έπιτρέπει την αναπαραγωγή αποτελεσµάτων οποιαδήποτε στιγµή στο µέλλον, και την αποθήκευση εργασιών χωρίς να είναι απαραίτητη η διατήρηση των µεγάλων σε όγκο αρχείων του output. Τα αρχεία του syntax είναι πλήρως διαχειρίσιµα αρχεία κειµένου και αποθηκεύονται µε επέκταση *.sps. Παραδειγµα: Οπαρακάτω κώδικας get file = "c:\spssreg\elemapi.sav". regression /dependent api00 /method=enter acs_k3 meals full. Αν τον αποθηκευσουµε σε αρχείου πχ regelemapi.sps µπορούµε να τον χρησιµοποιήσουµε αν πάσα στιγµή και εκτελεί τις εντολές : a. Ανοιγµα αρχείου δεδοµένων "c:\spssreg\elemapi.sav".(πρέπει να υπάρχει εκεί το αρχείο) b.παλινδρόµηση µε εξαρτηµένη µεταβλητή την api00,ανεξάρτητες τις ack3, meals, full µε τη µέθοδο enter

3 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: και µας δίνει το σχετικό output Variables Entered/Removed(b) Model Variables Entered Variables Removed Method 1 FULL, ACS_K3, MEALS(a). Enter a All requested variables entered. b Dependent Variable: API00 Model Summary Model R R Square Adjusted R Square Std. Error of the Estimate 1.821(a) a Predictors: (Constant), FULL, ACS_K3, MEALS ANOVA(b) Model Sum of Squares df Mean Square F Sig. Regression (a) 1 Residual Total a Predictors: (Constant), FULL, ACS_K3, MEALS b Dependent Variable: API00 Coefficients(a) Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients Model B Std. Error Beta t Sig. (Constant) ACS_K MEALS FULL a Dependent Variable: API00

4 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: Script γλώσσα προγραµµατισµού στο SPSS Στο παράθυρο script του SPSS εγγράφονται προγράµµατα διαχείρισης του περιβάλλοντος του προγράµµατος. Το SPSS ενσωµατώνει την script γλώσσα προγραµµατισµού η οποία είναι υποσύνολο της visuai basic. Με την βοήθεια της script γλώσσας µπορούµε να τροποποιήσουµε το περιβάλλον του προγράµµατος στις ανάγκες µας. Μπορούµε, δηλαδή, να ενσωµατώσουµε µια δική µας ρουτίνα στο menu του προγράµµατος και να την καλούµε όπως οποιαδήποτε άλλη εντολή. Μπορούµε, επίσης, να τροποποιήσουµε τη µορφή των παραγόµενων αποτελεσµάτων προσθέτοντας, για παράδειγµα, αυτόµατα µία κενή στήλη σε κάθε παραγόµενο πίνακα. Ο κωδικός της script γλώσσας του SPSS αποθηκεύεται σε αρχεία µε επέκταση *.sbs.

5 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: Λήψη και εισαγωγή δεδοµένων µε το SPSS Η εκκίνηση του SPSS εµφανίζει την οθόνη του υπολογιστή ένα εισαγωγικό menu επιλογής αρχικών διαδικασιών, από αυτό ο χρήστης µπορεί να επιλέξει:.run the tutorial: Οδηγεί σε ένα πολύ καλό εισαγωγικό και αναλυτικό interactive κείµενο για την χρήση του SPSS..Type ίη data: Παραπέµπει στον κενό data editor του SPSS για άµεση εισαγωγή δεδοµένων..run an existing query: Επιτρέπει την άµεση εισαγωγή δεδοµένων από κάποια βάση δεδοµένων..create new query using Database Wizard: Οδηγεί στην ενεργοποίηση του βοηθού (Wizard) του SPSS, για την ανάγνωση δεδοµένων µέσω ODBC driver από δηµοφιλείς εφαρµογές. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει προηγουµένως εγκατασταθεί στον υπολογιστή, ο αντίστοιχος οδηγός (driver) ODBC της βάσης που θα αναγνωστεί..open an existing data source: Οδηγεί στην επιλογή ανοίγµατος ενός αρχείου δεδοµένων του SPSS (*.sav αρχείο)..open an other type of file: Επιτρέπει την ενεργοποίηση, εκτός των αρχείων δεδοµένων, των υπολοίπων αρχείων SPSS δηλαδή των αρχείων αποτελεσµάτων, syntax ή script.

6 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: ΑΝΑΓΝΩΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ Τα δεδοµένα που θα χρησιµοποιήσουµε σε µια διαδικασία ανάλυσης µπορούν να εισαχθούν κατευθείαν στο SPSS µέσω του Data Editor ή να αναγνωστούν από διαφορετικές πηγές αποθήκευσης στοιχείων.για παράδειγµα στο SPSS µπορούν να εισαχθούν δεδοµένα από 'spreadsheet applications' όπως το Microsoft Excel, από βάσεις δεδοµένων όπως MS Access, και από αρχεία κειµένου όπως τα αρχεία ASCII..ΑΝΑΓΝΩΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ SPSS Εάν θέλουµε να ανοίξουµε δεδοµένα τα οποία έχουν αποθηκευτεί προηγουµένως σε µορφή SPSS, θα πρέπει από το menu επιλογών του SPSS να ακολουθήσουµε τη διαδροµή: File 0pen Data Από το παράθυρο που ενεργοποιείται επιλέγουµε το αρχείο δεδοµένων (*. sav) που µας ενδιαφέρει. Στην συνέχεια, επιλέγεται το πλήκτρο Ανοιγµα και τα δεδοµένα εµφανίζονται στο Data Editor.

7 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: ΑΝΑΓΝΩΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΦΥΛΟ ΕΡΓΑΣΙAΣ (SPREADSHEET APPLICAΤΙΟΝ) Για την ανάγνωση δεδοµένων από φύλλα εργασίας, όπως το Microsoft Excel, πρέπει πρώτα να διαβάσουµε το excel αρχείο (*.xls) προκειµένου να ελέγξουµε το πλάτος που καλύπτουν σε αυτό τα δεδοµένα και οι ονοµασίες τους (αν υπάρχουν). Για παράδειγµα τα δεδοµένα ξεκινούν από το κελί ΑΙ και τελειώνουν στο κελί ΑΒ6401 (δεν είναι ορατό στην εικόνα). Στην συνέχεια στο menu του SPSS ακολουθούµε την διαδροµή: Fi1e Open Data Επιλέγουµε Excel(*.xls) από την επιλογή αρχείο τύπου και από τα excel αρχεία που εµφανίζονται στην οθόνη επιλέγουµε το προς ανάγνωση αρχείο.

8 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: Μετά την επιλογή του αρχείου ορίζεται στο παρακάτω παράθυρο το φύλο του excel αρχείου στο οποίο βρίσκονται τα δεδοµένα, ενώ στην επιλογή 'Range' ορίζουµε το εύρος των δεδοµένων στο φύλο εργασίας π.χ. Al:AB640l. Μετά την επιλογή του πλήκτρου ΟΚ τα δεδοµένα µας εισάγονται στο SPSS και µπορούν να αποθηκευτούν σαν *.sav αρχείο. ΑΝΑΓΝΩΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΒΑΣΕΩΝ (ΜΕΣΩ ΤΟΥ ODBC WIZARD) Για την ανάγνωση, στο SPSS, δεδοµένων από βάση (για παράδειγµα από τη Microsoft Access), ακολουθούµε την διαδροµή File Open Database New Query Η επιλογή της διαδροµής αυτής ενεργοποιεί τον Database Wizard, Στο πρώτο βήµα του οδηγού επιλέγεται το είδος της βάσης στην οποία

9 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: είναι αποθηκευµένα τα δεδοµένα και στη συνέχεια επιλέγεται το πλήκτρο Επόµενο. Προσδιορίζεται η διαδροµή για τον εντοπισµό του επιθυµητού αρχείου, για παράδειγµα της MS Access Database. Σε ορισµένες περιπτώσεις απαιτείται η εισαγωγή κάποιου κωδικού για την σύνδεση του χρήστη µε τη βάση. Μετά την επιλογή του πλήκτρου ΟΚ ενεργοποιείται το δεύτερο βήµα του οδηγού στο οποίο απεικονίζονται τα διαθέσιµα πεδία της βάσης : Για να επιλέξουµε τα πεδία των πινάκων που επιθυµούµε να διαβαστούν από το SPSS, τα µεταφέρουµε από την αριστερή πλευρά της οθόνης στη δεξιά. Αυτόµατα, ο οδηγός, µετατρέπει να πεδία της βάσης σε µεταβλητές του SPSS, µε µοναδικά ονόµατα. Για την µετάβαση στο επόµενο βήµα επιλέγεται το πλήκτρο Επόµενο:

10 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: Στο βήµα αυτό καθορίζεται η επιθυµητή σχέση στα πεδία ενός συγκεκριµένου πίνακα. Επιλέγονται, δηλαδή, είτε όλες οι εγγραφές είτε ένα σύνολο εγγραφών µε βάση κάποια ιδιότητα ( για παράδειγµα, άντρες που η ηλικία τους είναι µεγαλύτερη από 30 χρονών). Επίσης, στο βήµα αυτό µπορεί να επιλεγεί ένα τυχαίο δείγµα εγγραφών.η επιλογή του τυχαίου δείγµατος γίνεται µε την ενεργοποίηση της επιλογής 'Use Random Sampling' τότε ενεργοποιείται το δεύτερο κοµµάτι του παραθύρου στο οποίο δηλώνεται είτε το ποσοστό των περιπτώσεων που είναι επιθυµητό να εισαχθούν (επιλογή, Approximately'), είτε συγκεκριµένος αριθµός περιπτώσεων (επιλογή 'Exactly'). Στο επόµενο βήµα του οδηγού απεικονίζονται τα ονόµατα των µεταβλητών που θα αναγνωστούν στο SPSS. Τα ονόµατα αυτά µπορούν να αλλαχθούν πριν την εισαγωγή τους στο SPSS. Η επιλογή των 'Value Label' στη µεταβλητή Gender µετατρέπει την αλφαριθµητική µεταβλητή σε ακέραια και διατηρεί τις τιµές ως ετικέτες τιµών στη νέα µεταβλητή. Για την µετάβαση στο επόµενο βήµα του οδηγού επιλέγουµε το πλήκτρο 'Επόµενο'.

11 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: Στο τελευταίο βήµα, ο ορισµός των χαρακτηριστικών που ορίσθηκαν σε όλα τα βήµατα του οδηγού, εµφανίζονται σε SQL µορφή. Το ερώτηµα που δηµιουργήθηκε µέσα από τα βήµατα του οδηγού µπορεί να εκτελεστεί άµεσα ή να σωθεί σε αρχείο για µετέπειτα χρήση. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας µε την επιλογή του πλήκτρου 'Τέλος', τα δεδοµένα διαβάζονται από το SPSS και µπορούν να αποθηκευτούν σαν *.sav αρχείο.

12 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: ΕΡΓΑΣΙΑ 5 Οικονοµικός οργανισµός ενδιαφέρεται να µελετήσει την κατανάλωση των νοικοκυριών σε δύο Ευρωπαϊκές πόλεις, καθώς και το κατά πόσο αυτή επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η γεωγραφική θέση των πόλεων (1: Ανατολική Ευρώπη, 2: υτική Ευρώπη) και το εισόδηµα των µελών των νοικοκυριών. Προκειµένου να εξετάσει την επίδραση αυτών των παραγόντων στην κατανάλωση συνέλεξε µε τυχαίο τρόπο στοιχεία από 50 νοικοκυριά των δύο πόλεων. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται το εισόδηµα των νοικοκυριών (σε ευρώ), η γεωγραφική θέση της πόλης που ανήκει το κάθε νοικοκυριό, και η κατανάλωση των νοικοκυριών (σε ευρώ). Εισόδηµα Πόλη κατανάλωση Εισόδηµα Πόλη κατανάλωση Να αναλυθούν τα παραπάνω δεδοµένα α) συγκρίνοντας την κατανάλωση των νοικοκυριών των δύο πόλεων, και β) µελετώντας την µορφή της σχέσης µεταξύ της κατανάλωσης και του εισοδήµατος για το σύνολο των νοικοκυριών. Ας υποθέσουµε ότι η σχέση µεταξύ της κατανάλωσης και του εισοδήµατος, χωριστά για κάθε µία από τις δύο πόλεις, µπορεί να

13 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: θεωρηθεί ότι προσεγγίζεται ικανοποιητικά από µία συνάρτηση της µορφής µ y x = α + βx. Να συγκρίνετε, χρησιµοποιώντας την κατάλληλη στατιστική µέθοδο, τις ευθείες παλινδρόµησης των δύο πόλεων εξετάζοντας αν (α) η σταθερά και (β) η κλίση τους διαφέρουν στατιστικά σηµαντικά. Να γράψετε αναφορά στην οποία θα περιγράφετε την διαδικασία την οποία ακολουθήσατε κατά την ανάλυση των δεδοµένων και να επισηµάνετε τα συµπεράσµατα που προκύπτουν από αυτήν και θα µπορούσαν να φανούν χρήσιµα στον οικονοµικό οργανισµό για τις καταναλωτικές συνήθειες των νοικοκυριών των δύο πόλεων. ΕΡΓΑΣΙΑ 6 Ο διευθυντής ενός µεγάλου εκπαιδευτικού ιδρύµατος ενδιαφέρεται να µελετήσει δύο νέες µεθόδους διδασκαλίας που µπορούν να εφαρµοστούν σε κάποιο βασικό µάθηµα της θεωρητικής κατεύθυνσης των φοιτητών που σπουδάζουν στο τµήµα. Για το λόγο αυτό, διεξήγαγε ένα πείραµα σε 45 φοιτητές του τέταρτου έτους, που φοιτούν σε τρεις διαφορετικές πόλεις της Ελλάδος όπου υπάρχουν αντίστοιχα ιδρύµατα θεωρητικής κατεύθυνσης. Σε κάθε ένα από τα ιδρύµατα αυτά οι τεταρτοετείς φοιτητές χωρίστηκαν σε τρία οµοιόµορφα ως προς το επίπεδο των φοιτητών τµήµατα. Στο πρώτο τµήµα (οµάδα ελέγχου) το µάθηµα γινόταν µε τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, στο δεύτερο τµήµα (πειραµατική οµάδα Ι) ο διδάσκων χρησιµοποίησε εκπαιδευτική τηλεόραση, ενώ στο τρίτο τµήµα (πειραµατική οµάδα ΙΙ) ο διδάσκων χρησιµοποίησε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και πληροφορίες από το διαδίκτυο για να καλύψει το γνωστικό αντικείµενο του µαθήµατος. Στο τέλος του εξαµήνου οι φοιτητές των τµηµάτων αυτών και των τριών ιδρυµάτων εξετάστηκαν σε κοινά θέµατα και τα αποτελέσµατα που έλαβαν παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα.

14 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: Ίδρυµα Οµάδα Πειραµατική Οµάδα Ι Πειραµατική Οµάδα ΙΙ Πόλη Α Πόλη Β Πόλη Γ Ελέγχου Να γράψετε αναφορά στην οποία θα περιγράφετε την διαδικασία την οποία ακολουθήσατε στο SPSS κατά την ανάλυση των δεδοµένων και να επισηµάνετε τα συµπεράσµατα που προκύπτουν από αυτήν και θα µπορούσαν να φανούν χρήσιµα στον διευθυντή του εκπαιδευτικού ιδρύµατος.

15 Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: ΕΡΓΑΣΙΑ 7 Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τις Απώλειες Βάρους σε διάφορα κοµµάτια κρέατος δύο κατηγοριών διαφόρου βάρους κατά τον βρασµό του σε δυο διαφορετικές θερµοκρασίες. Α.Να δηµιουργήσετε ένα αρχείο sav στο SPSS µε τις κατάλληλες Μεταβλητές και να καταχωρήσετε τα δεδοµένα του πίνακα Β.Να γίνει γραφική παρουσίαση των δεδοµένων. Γ.Να ερευνήσετε τα δεδοµένα και να γράψετε αναφορά στην οποία θα περιγράφετε την διαδικασία την οποία ακολουθήσατε στο SPSS κατά την ανάλυση των δεδοµένων και να επισηµάνετε τα συµπεράσµατα που προκύπτουν από αυτήν και θα µπορούσαν να φανούν χρήσιµα Βάρος σε gr ανα ποιτητα ιάρκεια Βρασµού σε min ανα ποιτητα Απώλειες Βάρους σε gr ανα ποιτητα Τεµάχια Θερµοκρασία Άριστη Καλή Βρασµού C Ποιότητα Ποιότητα Άριστη Καλή Άριστη Καλή Ψοΐτες 68,3 1032,9 1293, ,31 16,72 >>> 93,3 1074,0 1318, ,63 18,29 ικέφαλος 68,3 1932,9 2931, ,56 20,49 >>> 93,3 1904,3 2975, ,30 14,91 Τετρακέφαλος 68,3 924,3 1138, ,35 22,85 >>> 93,3 873,8 1294, ,05 33,47 Ηµιµεµβρανώδης 68,3 1603,7 2492, ,12 16,40 >>> 93,3 1639,9 2413, ,39 25,71 Ήµιτενοντώδης 68,3 1507,2 1756, ,72 20,50 >>> 93,3 1494, , ,72 10,56