Υιοθετήστε ένα βιβλίο Save a book, adopt a book. Κατάλογος βιβλίων Book catalogue

Transcript

1 Υιοθετήστε ένα βιβλίο Save a book, adopt a book Κατάλογος βιβλίων Book catalogue

2 Υιοθετήστε ένα βιβλίο Save a book, adopt a book Μία πρωτοβουλία με στόχο την προσέλκυση ενός ευρύτερου κοινού δωρητών σε ένα πρόγραμμα εξεύρεσης πόρων για τη συντήρηση, ψηφιοποίηση και διατήρηση πολύτιμων θησαυρών (παλαίτυπων, σπάνιων χειρόγραφων, αρχέτυπων) από τη συλλογή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ). Μία πρωτοβουλία που στοχεύει: στην εκπλήρωση του στόχου της ΕΒΕ ως κέντρο πρόσληψης του Ελληνικού πολιτισμού στη διαχρονία του από όλον τον κόσμο, στη διαφύλαξη των γραπτών θησαυρών της ΕΒΕ, προκειμένου να διατηρηθούν για τις επόμενες γενεές, στην πρόσβαση των μελετητών και αναγνωστών από ολόκληρο τον κόσμο με τους γραπτούς θησαυρούς της ανθρωπότητας και κυρίως του Ελληνισμού, ενώ παράλληλα προσφέρει: ελεύθερη επιλογή τίτλων από την εκτεταμένη, ηλεκτρονική (online) συλλογή της ΕΒΕ, αναγνώριση του δωρητή με αναφορά του ονόματός του σε ηλεκτρονικούς καταλόγους της ΕΒΕ, δυνατότητα εκτύπωσης συγγραμμάτων κατά παραγγελία (printing-on-demand) credits: Φίλοι και Υποστηρικτές ΚΠΙΣΝ Στον κατάλογο αυτό παρουσιάζονται επιλεγμένοι τίτλοι βιβλίων που χρήζουν συντήρησης και εξειδικευμένης φροντίδας. Ξεφυλλίστε τον και επιλέξτε τον τίτλο που σας ενδιαφέρει να «υιοθετήσετε» προσφέροντας την οικονομική σας συνεισφορά. Οι τρόποι πληρωμής αναφέρονται αναλυτικά στη φόρμα συνεισφοράς ποσού στην ιστοσελίδα μας. Το συντήρησης κάθε σπάνιου βιβλίου αναγράφεται δίπλα από κάθε τίτλο. Ελάχιστη συνεισφορά ανά χρήστη 100. Στους τίτλους με μεγαλύτερο κόστος συντήρησης, μπορείτε να επιλέξτε το ποσό της συνεισφοράς σας με ελάχιστο τα 100, προκειμένου να συμπεριληφθεί η δωρεά σας ονομαστικά στους ηλεκτρονικούς καταλόγους της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

3 Τα πρώτα δέκα βιβλία Decisiones Rotae Romanae, 1477 Ένα βιβλίο τυπωμένο από μαθητή του Γουτεμβέργιου...σελ.3 Fasciculus medicine, 1513 Ένα σπουδαίο εικονογραφημένο ιατρικό εγχειρίδιο...σελ.5 Ιερόν Ευαγγέλιον, 1539 Το πρώτο τυπωμένο για τους ορθόδοξους ευαγγέλιο...σελ.7 Machumetis Saracenorum [...] ipseque Alcoran, 1543 Η πρώτη έκδοση του Κορανίου (σε λατινική μετάφραση)...σελ.9 Christopher Angell, a Grecian, who tasted of many stripes and torments [...], 1618 Ένας Έλληνας καταγγέλει δημόσια στην Αγγλία τα βασανιστήρια που υπέστη από τους Τούρκους...σελ.11 Προσκυνητάριον τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλήμ καί πάσης Παλαιστίνης, 1749 Ένα ασυνήθιστο βιβλίο: όλο χαλκογραφημένο...σελ.13 Claude Adrien Helvetius, De l esprit, η έκδοση, σπανιότατο αντίτυπο από το 1ο τράβηγμα...σελ.15 Traite elementaire de chimie, 1789 Πρώτη έκδοση της Χημείας του Λαβουαζιέ...σελ.17 Οι του Καλλίμαχου Κυρηναίου ύμνοι, 1792 Ένα από τα τυπογραφικά αριστουργήματα του G. Bodoni...σελ.19 Κατάλογος τῆς τυπογραφίας Νικολάου Γλυκύ [...], 1798 Σπουδαίο τεκμήριο για τη δράση της μακροβιότερης ελληνικής τυπογραφικής και εκδοτικής επιχείρησης...σελ.21 Στο σχεδιασμό του καταλόγου χρησιμοποιήθηκαν γραμματοσειρές που έχει αποτυπώσει ψηφιακά η Ελληνική Εταιρία Τυπογραφικών Στοιχείων (ΕΕΤΣ) / Greek Font Society (GFS) / Decisiones Rotae Romanae/Fasciculus medicine/ Ιερόν Ευαγγέλιον/Machumetis Saracenorum principis eiusque successorum vitae ac doctrina ipseque Alcoran/Christopher Angell, a Grecian, who tasted of many stripes and torments inflicted by the Turkes for the faith which he had in Christ Iesus/Προσκυνητάριον τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλήμ καί πάσης Παλαιστίνης/Claude Adrien Helvetius, De l esprit/traite elementaire de chimie par Lavoisier Antoine Laurent ( )/Οι του Καλλίμαχου Κυρηναίου ύμνοι/κατάλογος τῆς τυπογραφίας Νικολάου Γλυκύ, τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων Πάντων τῶν μέχρι τοῦδε προτυπωθέντων πλουσιώτερος: Περιέχων κατ ἀλφάβητον πλεῖστα παλαιά, καί σπάνια βιβλία, ἔν διαφόροις τόποις ἐκδοθέντα ἅτινα πωλοῦνται, χωρίς συγκατάβασιν κατά τάς ἐν αὐτῷ σημειωμένας τιμάς [Τιμοκατάλογος]

4 Decisiones Rotae Romanae [Βασιλεία, Berthold Ruppel, Michael Wenssler και Bernhard Richel, c. 1477] Ταξιθετικός #: NOM-21, Σχήμα 2ο Διαστάσεις: 42,5 x 32,3 x 7,8 εκ. συντήρησης: 1200 Το βιβλίο, που περιέχει ένα είδος μεσαιωνικής νομολογίας του ανώτατου εκκλησιαστικού δικαστηρίου της Καθολικής Εκκλησίας (Rota Romana), είναι τυπωμένο στην Βασιλεία (Basel) από τoυς τυπογράφους Berthold Ruppel, Michael Wenssler και Bernhard Richel, που συνεργάζονταν για ένα μικρό διάστημα. Ο πρώτος από αυτούς, ο Berthold Ruppel, φαίνεται ότι ήταν συνεργάτης και μαθητής του Γουτεμβέργιου, τον καιρό που αυτός τύπωνε την περίφημη Βίβλο του και ο πρώτος που άνοιξε τυπογραφείο στη Βασιλεία. Οι εργασίες συντήρησης θα περιλαμβάνουν την προσθήκη αποσπώμενης μπροστινής πινακίδας για την προστασία του σώματος του βιβλίου, τον καθαρισμό και την αποκατάσταση των μηχανικών φθορών του καλύμματος και του σώματος του βιβλίου. Τα φθαρμένα κεφαλάρια του θα στερεωθούν και θα συμπληρωθούν όπου είναι απαραίτητο. 4 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/National Library of Greece) πάνω: Γενική μπροστινή όψη κάτω: Πίσω όψη

5 Fasciculus medicine [Βενετία, Gregorius de Gregoriis, 1513] Ταξιθετικός #: ΙΑΤΡ-335 Σχήμα 4ο Διαστάσεις: 31 x 21,5 x 1,2 εκ. συντήρησης: 300 Η πρώτη έκδοση του βιβλίου έγινε το 1491 στη Βενετία, στο τυπογραφείο των αδελφών de Gregoriis. Η έκδοση αποδείχθηκε εξαιρετικά επιτυχημένη και την ακολούθησαν πολλές επανεκδόσεις. Το αντίτυπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος προέρχεται από την έκδοση του 1513, του ίδιου τυπογραφείου. Πρόκειται για ιατρικό εγχειρίδιο, αποτελούμενο από σύντομες μεσαιωνικές ιατρικές πραγματείες, τις οποίες είχε συγκεντρώσει και αντιγράψει ο γιατρός Johannes von Ketham. Το βιβλίο, που ήταν το πρώτο εικονογραφημένο ιατρικό εγχειρίδιο, απέκτησε μεγάλη φήμη και εξ αιτίας των εξαιρετικών ξυλογραφιών του. Οι εργασίες συντήρησης θα περιλαμβάνουν, σε ότι αφορά στη βιβλιοδεσία την ενίσχυση των γωνιών και των ακμών των πινακίδων καθώς και αισθητική αποκατάσταση, όπου κρίνεται απαραίτητο. Στο σώμα του βιβλίου θα γίνει ξηρός καθαρισμός για την αφαίρεση των επιφανειακών ρύπων από τα φύλλα του βιβλίου, υγρός καθαρισμός χωρίς να λυθεί το βιβλίο, για την απομάκρυνση σημαδιών από εισχώρηση υγρασίας και οξύτητα καθώς και αποκατάσταση μικρής έκτασης φθορών στο χαρτί. 6 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/National Library of Greece) πάνω: Άνοιγμα σε σελίδες με σημάδια εισχώρησης υγρασίας κάτω: Μπροστινή όψη

6 Ιερόν Ευαγγέλιον [Βενετία, 1539] Ταξιθετικός #: ΘΕΟΛ-4275 Σχήμα 2ο Διαστάσεις: 31 x 21,5 x 1,2 εκ συντήρησης: 1200 Πολύ αξιόλογο βιβλίο, καθώς είναι το πρώτο έντυπο ελληνικό ευαγγέλιο, προϊόν της πρώτης επιτυχημένης επιχείρησης παραγωγής ελληνικών βιβλίων, που είχε ιδρύσει στη Βενετία το 1521 ο επιχειρηματίας Ανδρέας Κουνάδης από την Πάτρα. Οι εργασίες συντήρησης στο βιβλίο αυτό θα αφορούν στην αποκατάσταση των φθορών του καλύμματος, ώστε να είναι ασφαλής ο χειρισμός του. Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν επεμβάσεις στο σώμα του, όπως ξηρός και υγρός καθαρισμός και αποκατάσταση των μηχανικών φθορών. 8 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/ National Library of Greece) πάνω: το πρώτο φύλλο του βιβλίου κάτω: α) Μπροστινή όψη β) Πίσω όψη

7 Machumetis Saracenorum principis eiusque successorum vitae ac doctrina ipseque Alcoran [Βασιλεία, Johannes Oporinus, 1543] Ταξιθετικός #: ΘΕΟΛ-7353-N Σχήμα 4ο (=2o) Διαστάσεις 29,6 x 21,4 x 63,0 εκ. συντήρησης: 300 Πολύ αξιόλογο βιβλίο. Είναι η πρώτη έκδοση του Κορανίου, όχι στο πρωτότυπο, το οποίο επίσης δεν είχε τυπωθεί, αλλά της λατινικής μετάφρασής του, στο τυπογραφείο του σπουδαίου λόγιου τυπογράφου της πόλης Βασιλείας Johannes Oporinus, που έγινε το 1543 ύστερα από παρακίνηση του Λούθηρου. Οι Αρχές, όταν αντιλήφθηκαν ότι ετοιμάζεται η έκδοση την διέκοψαν και συνέλαβαν τον τυπογράφο. Το βιβλίο τελικά τυπώθηκε ύστερα από παρεμβάσεις του Λούθηρου και του Μελάγχθονα και κοπιώδεις διαπραγματεύσεις με τις Αρχές. Οι εργασίες συντήρησης θα περιλαμβάνουν την αφαίρεση των κηλίδων υγρασίας και την αντικατάσταση της ακατάλληλης αυτής βιβλιοδεσίας με εναλλακτική βιβλιοδεσία συντήρησης. 10 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/ National Library of Greece) πάνω: Γενική πίσω όψη κάτω: α) Μπροστινή όψη β) Σελίδα με σημάδια εισχώρησης υγρασίας

8 Christopher Angell, a Grecian, who tasted of many stripes and torments inflicted by the Turkes for the faith which he had in Christ Iesus [Οξφόρδη, John Lichfeild [sic] & William Wrench, 1618] Ταξιθετικός #: ΙΣΤ-90-K Διαστάσεις: 18,1x13,4x1,0 εκ συντήρησης: 100 Σπάνιο βιβλίο, 2η έκδοση της αγγλικής μετάφρασης του έργου Πόνησις Χριστοφόρου του Αγγέλου Έλληνος, του πολλών πληγών και Μαστίγων γευσαμένου αδίκως παρά των Τουρκών διά την εις Χριστόν πίστιν, ενός πολύ ενδιαφέροντος κειμένου που έγραψε στην Αγγλία, όπου είχε καταφύγει, ο Έλληνας μοναχός Χριστόφορος Άγγελος, καταγγέλλοντας τα βασανιστήρια που υπέστη από τους Τούρκους στην Αθήνα. Υπάρχει μάλιστα στο βιβλίο και σχετική ξυλογραφία. Το βιβλίο τυπώθηκε στο πανεπιστημιακό τυπογραφείο της Οξφόρδης. Οι εργασίες συντήρησης θα αφορούν στις φθορές του καλύμματος, ώστε να είναι ασφαλής ο χειρισμός του και να αποκατασταθεί αισθητικά. Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν βασικές επεμβάσεις στο σώμα του, σε μηχανικές φθορές του χαρτιού, όπως σχισίματα και περιορισμένες απώλειες. 12 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/National Library of Greece) πάνω: αποσπασμένη πινακίδα κάτω: Μπροστινή όψη του βιβλίου

9 Προσκυνητάριον τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλήμ καί πάσης Παλαιστίνης [Βιέννη, 1749] Ταξιθετικός #: ΘΕΟΛ JD Σχήμα 8ο Διαστάσεις: 18,2 x 15,8 x 14,0 εκ. συντήρησης: 800 Πολύ αξιόλογο βιβλίο, λόγω του τρόπου με τον οποίο τυπώθηκε. Το κείμενο δεν είναι στοιχειοθετημένο, ως συνήθως, αλλά είναι χαραγμένο σε πλάκες χαλκού, μαζί με τις εικόνες. Είναι το μοναδικό ελληνικό βιβλίο που έχει τυπωθεί με αυτόν τον τρόπο. Η χάραξη είναι έργο του ιεροδιακόνου Χριστοφόρου Ζεφάρ από τη Δοϊράνη. Η βιβλιοδεσία του είναι μεταγενέστερη, από τα τέλη του 19ου αιώνα. Ραμμένο σε χωνευτά νεύρα, το βιβλίο φέρει κάλυμμα με πινακίδες από χαρτόνι και χάρτινη διακοσμημένη επένδυση, ενώ στη ράχη έχει χρησιμοποιηθεί δέρμα με εμπίεστη διακόσμηση. Η συντήρηση του βιβλίου αυτού θα περιλαμβάνει την προσωρινή απόσπαση του σώματος από το κάλυμμα, την αφαίρεση των παλαιών επεμβάσεων, την απομάκρυνση των σημαδιών εισχώρησης υγρασίας, την αποκατάσταση των μηχανικών φθορών στα φύλλα και την επανασύνδεση του σώματος με το κάλυμμα. 14 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/ National Library of Greece) πάνω: Άνοιγμα σε σελίδες με εμφανή παρουσία μυκήτων και σημαδιών εισχώρησης υγρασίας κάτω: α) Σελίδα τίτλου β) Μπροστινή όψη

10 Claude Adrien Helvetius, De l esprit [Παρίσι, Durand, 1758] Ταξιθετικός #: ΦΛΣ-962-C Σχήμα 4ο Διαστάσεις: 29,3x23,4x6,6 εκ συντήρησης: 300 Σπουδαίο βιβλίο του Γάλλου φιλοσόφου Helvetius. Το αντίτυπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος προέρχεται από το πρώτο «τράβηγμα» του βιβλίου στο τυπογραφείο, πριν γίνουν κάποιες επεμβάσεις στο κείμενο και γι αυτό είναι σπανιότατο. Από την εκτύπωση αυτή έχουν σωθεί ελάχιστα αντίτυπα, λιγότερα από 10 σε όλον τον κόσμο. Το 2014 ένα τέτοιο αντίτυπο (το 5ο γνωστό) είχε πωληθεί σε δημοπρασία του οίκου Christies αντί ευρώ. Οι εργασίες συντήρησης στο βιβλίο αυτό θα αφορούν την αποκατάσταση των φθορών του καλύμματος και ιδιαιτέρως του δέρματος, ώστε να είναι ασφαλής ο χειρισμός του και να αποκατασταθεί αισθητικά. Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν επεμβάσεις στο σώμα του, όπως ξηρός και υγρός καθαρισμός, όπου χρειάζεται, καθώς και αποκατάσταση των μηχανικών φθορών. 16 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/National Library of Greece) πάνω: Η ράχη του βιβλίου κάτω: Η μπροστινή όψη του βιβλίου

11 Traite elementaire de chimie...par Lavoisier Antoine Laurent ( ) [Παρίσι, Cuchet, 1789] Ταξιθετικός #: ΦΕ-1592 Σχήμα 8ο (2 τόμοι) Διαστάσεις: Τόμος 1 21x13,5x2,5 εκ. και Τόμος 2 21 x 13,5x3 εκ. συντήρησης: 200 και για τους 2 τόμους Πρώτη έκδοση του σπουδαίου εγχειριδίου Χημείας του Λαβουαζιέ, που θεωρείται το πρώτο «μοντέρνο» εγχειρίδιο Χημείας και τυπώθηκε τη χρονιά κατά την οποία έγινε η Γαλλική Επανάσταση. Και στους δύο τόμους οι εργασίες συντήρησης θα περιλαμβάνουν την αποκατάσταση φθορών στη βιβλιοδεσία τους, κυρίως στην περιοχή της ράχης των βιβλίων όπου υπάρχουν απώλειες και αποκολλήσεις της δερμάτινης επένδυσης, ενίσχυση στις γωνίες και στις ακμές των πινακίδων, καθώς και αισθητική βελτίωση όπου κρίνεται απαραίτητο. Επιπλέον, στον τόμο 1 θα γίνει αποκατάσταση στο σχισμένο και μερικώς αποκολλημένο μπροστινό εσώφυλλο. 18 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/ National Library of Greece) πάνω: Γενική όψη της ράχης των δύο τόμων κάτω: α) Σελίδα τίτλου του πρώτου τόμου β) Γενική όψη των δύο τόμων

12 Οι του Καλλίμαχου Κυρηναίου ύμνοι [Giambattista Bodoni, 1792] Ταξιθετικός #: ΕΦ-3960 Σχήμα 2o Διαστάσεις 35,9x26,2x1,2 εκ. συντήρησης: 200 Τυπογραφικό αριστούργημα, έργο ενός από τους σπουδαιότερους τυπογράφους όλων των εποχών, του Giambattista Bodoni. Το κείμενο είναι στοιχειοθετημένο μόνο με κεφαλαία γράμματα, κατά το πρότυπο της Ανθολογίας των Επιγραμμάτων που είχε τυπώσει ο Ιανός Λάσκαρις τo Τα λίγα αντίτυπα της έκδοσης αυτής, που έγινε το 1792, είχαν ήδη πουληθεί πριν όταν τελείωσε η εκτύπωση. Οι εργασίες συντήρησης στο βιβλίο αυτό αφορούν την αποκατάσταση του χάρτινου καλύμματος, τον καθαρισμό του σώματος, τη ραφή των τευχών και την αποκατάσταση των μηχανικών φθορών του χαρτιού, όπως σχισίματα και απώλειες. 20 (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/ National Library of Greece) πάνω: Το αποσπασμένο κάλυμμα κάτω: α) Η πίσω όψη του βιβλίου β) Η μπροστινή όψη του βιβλίου

13 Κατάλογος τῆς τυπογραφίας Νικολάου Γλυκύ, τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων. Πάντων τῶν μέχρι τοῦδε προτυπωθέντων πλουσιώτερος: Περιέχων κατ ἀλφάβητον πλεῖστα παλαιά, καί σπάνια βιβλία, ἔν διαφόροις τόποις ἐκδοθέντα ἅτινα πωλοῦνται, χωρίς συγκατάβασιν κατά τάς ἐν αὐτῷ σημειωμένας τιμάς [Τιμοκατάλογος] [Βενετία, Νικόλαος Γλυκύς, 1798] Ταξιθετικός #: ΒΙΒΛ-1946-OE Σχήμα 12ο Διαστάσεις: 17,7x12,5x0,6εκ. συντήρησης: 100 Τιμοκατάλογος των βιβλίων που διέθετε προς πώληση η τυπογραφική και εκδοτική επιχείρηση που είχε ιδρύσει το 1670 ο Έλληνας έμπορος Νικόλαος Γλυκύς, και η οποία επιβίωσε ως το Οι εργασίες συντήρησης θα περιλαμβάνουν την αφαίρεση της σύγχρονης βιβλιοδεσίας, καθώς περιορίζει σημαντικά το άνοιγμα του βιβλίου και καταπονεί τα φύλλα, όπως επίσης και την αποκατάσταση φθορών στο αρχικό κάλυμμα ώστε να γίνει ξανά λειτουργικό. 22 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ (credits: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος/ National Library of Greece) Το παλαιό χάρτινο κάλυμμα του βιβλίου

14 Υιοθετήστε Decisiones Rotae Romanae/ Fasciculus medicine/ιερόν ένα βιβλίο Ευαγγέλιον/Machumetis Saracenorum principis Save eiusque successorum vitae ac doctrina ipseque Alcoran/ Christopher Angell, a a book Grecian, who tasted of many stripes and torments inflicted by the Turkes for the faith which he had in Christ Iesus/Προσκυνητάριον τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλήμ καί πάσης Παλαιστίνης/Claude Adrien Helvetius, De l esprit/traite elementaire de chimie par Lavoisier Antoine Laurent ( )/Οι του Καλλίμαχου Κυρηναίου ύμνοι/κατάλογος τῆς τυπογραφίας Νικολάου Γλυκύ, τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων Πάντων τῶν μέχρι τοῦδε προτυπωθέντων πλουσιώτερος: Περιέχων κατ ἀλφάβητον πλεῖστα παλαιά, καί σπάνια βιβλία, ἔν διαφόροις τόποις ἐκδοθέντα ἅτινα πωλοῦνται, χωρίς συγκατάβασιν κατά τάς ἐν αὐτῷ σημειωμένας τιμάς [Τιμοκατάλογος] Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος Φίλοι και Υποστηρικτές Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος