ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ (ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΚΡΟΤΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ)

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ (ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΚΡΟΤΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ)"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΙΣΚΙΝΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ Αριθμ. Διατρ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ (ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΚΡΟΤΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ε. ΑΡΕΑΛΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012

2 ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΙΣΚΙΝΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΥΡΚΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΠΤΑΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΙΣΚΙΝΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΥΡΚΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΡΑΤΖΗΣ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΤΕΝΙΔΗΣ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΑΡΕΣ ΣΑΪΕΧ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΡΡΗΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ «Η έγκρισις της Διδακτορικής Διατριβής υπό της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, δεν υποδηλοί αποδοχήν των γνωμών του συγγραφέως». Νόμος 5343/32, αρθρ. 202, παρ. 2 και ν. 1268/82, άρθρ. 50, παρ. 8)

3 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΑΡΛΑΤΖΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΗΣ

4 Στους Καθηγητές μου και σε όσους μου δίδαξαν την Επιστήμη και την Τέχνη της Ορθοπαιδικής. Στη μνήμη του πατέρα μου, στη μητέρα μου, στη σύζυγο και στα παιδιά μου.

5 Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Α. ΟΡΙΣΜΟΣ Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γ. ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Γενικά Οστά Σύνδεσμοι Ι. Πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος ΙΙ. Οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος ΙΙΙ. Σύνδεσμοι του Humphrey και Wrisberg IV. Έσω σταθεροποιητές του γόνατος V. Εξωτερικοί και οπίσθιοι έξω σταθεροποιητές του γόνατος Μηνίσκοι I. Έσω μηνίσκος II. Έξω μηνίσκος Μύες Αγγεία I. Ιγνυακή αρτηρία II. Ιγνυακές φλέβες Νεύρωση Ανατομικά στοιχεία του γόνατος Δ. ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ... 26

6 1. Γενικά Παθητική κίνηση του γόνατος Λειτουργία των μηνίσκων Εμβιομηχανική των χιαστών συνδέσμων Σταθερότητα σε δυνάμεις βλαισότητας- ραιβότητας Ε. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΣΤ. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Κλινική εξέταση Ακτινολογικές εικόνες Ζ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Η. ΣΥΝΟΔΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ Θ. ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Ι. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΙΑ. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΙΒ. ΥΛΙΚΟ- ΜΕΘΟΔΟΙ Σκοποί Κλινική μελέτη Ι. Σκοπός ΙΙ. Υλικό ΙΙΙ. Μέθοδος ΙV. Κλίμακες αξιολόγησης λειτουργικότητας του γόνατος ΚΛΙΜΑΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ TOY ΓΟΝΑΤΟΣ ΚΑΤΑ LYSHOLM. 42 ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ IKDC... 44

7 3. Νεκροτομική Μελέτη I. Σκοπός II. Υλικό και μέθοδος Υλικό Σύντομη περιγραφή Σχεδιασμός αγγειογραφίας Σχεδιασμός εξαρθρήματος Δημιουργία εξαρθρήματος Μετρήσεις μετά το τέλος του πειράματος Μέτρηση γωνίας στο τμήμα Ρ2 της ιγνυακής αρτηρίας Μέτρηση λόγου της διαμέτρου του κνημιαίου κονδύλου προς τη μέση διάμετρο της ιγνυακής Ιστολογική μελέτη III. Εικόνες νεκροτομικής μελέτης IV. Νεκροτομική μελέτη Οπίσθιο εξάρθρημα Στροφικό εξάρθρημα Πρόσθιο- υπερέκτασης Βλαισότητας- ραιβότητας V. Στατιστική ανάλυση ΙΓ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Κλινική μελέτη Ι. Γενικά στοιχεία ΙΙ. Συσχέτιση ταξινόμησης κατά Kennedy και κατά Schenck ΙΙΙ. Συνοδά κατάγματα περί το γόνατο IV. Σφυροβραχιόνιος δείκτης (Ankle Brachial Index, ABI) και Doppler 77 V. Συνοδές κακώσεις... 79

8 ΙV. Αντιμετώπιση του εξαρθρήματος του γόνατος και της αγγειακής βλάβης Συνοδά κατάγματα Αντιμετώπιση Εξωτερική οστεοσύνθεση Ανοικτή αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών Άλλα είδη αντιμετώπισης Αντιμετώπιση του εξαρθρήματος σε ασθενείς με αγγειακή βλάβη Αντιμετώπιση της βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία VIII. Αποτελέσματα αποκατάστασης IX. Επιπλοκές και σύνδρομο διαμερίσματος X. Αναλυτικά τα αποτελέσματα Νεκροτομική μελέτη I. Οπίσθιο εξάρθρημα II. Στροφικό εξάρθρημα III. Σύγκριση μεταξύ οπισθίου και στροφικού εξαρθρήματος IV. Πρόσθιο- υπερέκτασης V. Βλαισότητας- ραιβότητας VI. Εξάρθρημα βλαισότητας και ραιβότητας συνολικά VII. Ιστολογική ανάλυση της ιγνυακής αρτηρίας Χαρακτηριστικές περιπτώσεις ασθενών με εξάρθρημα του γόνατος ΙΔ. ΣΥΖΗΤΗΣΗ Κλινική μελέτη Νεκροτομική μελέτη ΙΕ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Κλινική μελέτη Νεκροτομική μελέτη

9 ΙΣΤ. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΙΖ. SUMMΑRΥ ΙΗ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

10 10 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη σε δύο βιβλία του στο «ΠΕΡΙ ΑΡΘΡΩΝ» κεφάλαιο 82 και στο «ΜΟΧΛΙΚΟΣ» κεφάλαιο 26. Εκεί αναφέρει (1): Συνεχίζει να είναι μια σπάνια κάκωση με ιδιαίτερες απαιτήσεις από την ομάδα των γιατρών που αναλαμβάνει την αντιμετώπισή του. Στην εποχή μας η αρθροσκοπική χειρουργική του γόνατος γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη, αλλά στην περίπτωση του εξαρθρήματος του γόνατος πρέπει συχνά να καταφύγουμε στις βασικές αρχές της χειρουργικής του γόνατος και να αντιμετωπίσουμε τις βλάβες με κλασικές μεθόδους ή με συνδυασμό αυτών με αρθροσκόπηση. Συχνά χρειάζεται συνεργασία του ορθοπαιδικού χειρουργού με αγγειοχειρουργό, καθώς το εξάρθρημα του γόνατος μπορεί να προκαλέσει και βλάβη της ιγνυακής αρτηρίας. Η ορθή αντιμετώπιση στηρίζεται στις αρχές που έθεσε ο πρωτοπόρος της χειρουργικής του γόνατος O Donoghue (2), δηλαδή στην έγκαιρη διάγνωση και την ανατομική αποκατάσταση των βλαβών. Λόγω της σχετικής σπανιότητας του τραυματικού εξαρθρήματος του γόνατος αλλά και της, ολοένα και περισσότερο αυξανόμενης, εξοικείωσης των νέων ορθοπαιδικών χειρουργών με το αθροσκόπιο, ενίοτε γίνεται δυσχερής η πλήρης εξοικείωση με την κλινική, απεικονιστική, καθώς και την εγχειρητική αντιμετώπιση της κάκωσης αυτής. Έναυσμα για την εκπόνηση της μελέτης αυτής αποτέλεσε η συχνή, σχετικά με τη σπανιότητα της κάκωσης, προσέλευση ασθενών με τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος στο νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Αρχικά, ξεκίνησε ως απλή συλλογή στοιχείων σχετικών με το μηχανισμό πρόκλησης, την αντιμετώπιση και το αποτέλεσμα αυτής. Στην πορεία της συλλογής των ασθενών και μετά από παρότρυνση του Καθηγητή Δ. Κισκίνη εξελίχθηκε σε κλινική και νεκροτομική μελέτη του τραυματικού εξαρθρήματος του γόνατος, καθώς και των συνοδών αγγειακών βλαβών.

11 11 Για την αμέριστη συμβολή τους στην εκπόνηση της διατριβής ευχαριστώ θερμά: Τον Καθηγητή Χειρουργικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Διευθυντή της Α Πανεπιστημιακής Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» κ. Δημήτριο Κισκίνη για την εμπιστοσύνη με την οποία με περιέβαλε, αναθέτοντάς μου την εκπόνηση της παρούσας διδακτορικής διατριβής. Ως επιβλέπων της διατριβής παρακολούθησε κάθε στάδιο της εκπόνησης, συνεισφέροντας με την προσήνεια και τις πολύτιμες υποδείξεις του στην υπερκέραση διαφόρων δυσκολιών που ανέκυψαν κατά την πορεία της μελέτης. Το συνεχές ενδιαφέρον του, η διαρκής αρωγή του και η ενθάρρυνση που έτυχα κατά τη διάρκεια της μελέτης αυτής συνέβαλαν σημαντικά στην ολοκλήρωση του πονήματος. Τον Καθηγητή Ορθοπαιδικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Διευθυντή της Γ Πανεπιστημιακής Ορθοπαιδικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» κ. Γεώργιο Καπετάνο, για την αμέριστη συμβολή του κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της μελέτης. Τον Καθηγητή Ορθοπαιδικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννη Κύρκο που με τις χρήσιμες υποδείξεις και παρεμβάσεις του, τόσο σε ό,τι αφορά το επιστημονικό τμήμα, όσο και σε ό,τι αφορά το διαδικαστικό, λόγω των ιδιαιτέρων δυσκολιών που είχε η νεκροτομική μελέτη, συνέτεινε στην ευόδωση της εργασίας. Ευχαριστώ θερμά τους: Νικόλαο Σαρατζή, Αναπληρωτή Καθηγητή της Α Πανεπιστημιακής Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου», Κυριάκο Κτενίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή της Α Πανεπιστημιακής Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου», Φάρες Σάιεχ Αναπληρωτή Καθηγητή της Γ Πανεπιστημιακής Ορθοπαιδικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» και Ιωάννη Σαρρή, Επίκουρο Καθηγητή της Γ Πανεπιστημιακής Ορθοπαιδικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» οι οποίοι με περιέβαλαν με τιμή αποδεχόμενοι να αποτελούν μέλη της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής. Ευχαριστώ θερμά τους δασκάλους μου στην ειδικότητα της ορθοπαιδικής και ακούραστους «πολεμιστές» στο μέτωπο του καθημερινού ορθοπαιδικού τραύματος, τους επιμελητές της ορθοπαιδικής κλινικής του νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, «Κοργιαλένειο- Μπενάκειο»: Δρ. Ιωάννη Μαρή, Δρ. Εμμανουήλ Απέργη,

12 12 Δρ. Γεράσιμο Θεοδωράτο, κ. Πλούταρχο Σιακαντάρη, κ. Μιχαήλ Λούκα, κ. Δημήτριο Παυλάκη και Δρ. Αθανάσιο Παπανικολάου. Επίσης, εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες στο Διευθυντή, τους Επιμελητές της αγγειοχειρουργικής κλινικής του νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, «Κοργιαλένειο- Μπενάκειο», όπως και στον αγγειοχειρουργό κ. Ιωάννη Κοτσικόρη για τη βοήθειά τους στη συλλογή των στοιχειών των ασθενών με βλάβη της ιγνυακής αρτηρίας. Τέλος, ευχαριστώ για τη σημαντική αρωγή και συμπαράστασή τους κατά τη διενέργεια της μελέτης: Τον Διευθυντή της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών κ. Φ. Κουτσαύτη, τον Ιατροδικαστή κ. Ν. Καλόγρια, καθώς και τους Νεκροτόμους, ιδιαίτερα τον κ. Ν. Αρβανιτάκη, για την αμέριστη βοήθεια τους, αλλά και για την κατανόηση που έδειξαν κατά τη διενέργεια της νεκροτομικής μελέτης. Τον Δρ. Ιωάννη Μπισχινώτη, Διευθυντή της Ορθοπαιδικής κλινικής του Νοσοκομείου Κοζάνης, για τη βοήθεια του κατά την αναζήτηση της διεθνούς βιβλιογραφίας σχετικά με το εξάρθρημα του γόνατος. Τον Δρ. Ανέστη Παπαδόπουλο, Επιμελητή Β της Ορθοπαιδικής κλινικής του Νοσοκομείου Εδέσσης για τη βοήθεια του κατά τη συγγραφή του πονήματος και τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων της νεκροτομικής μελέτης. Τον Κωνσταντίνο Δημητρακόπουλο, ορθοπαιδικό χειρουργόαθλητίατρο, για τη βοήθειά του στη νεκροτομική μελέτη. Τον Παναγιώτατο Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.κ. Άνθιμο, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σύρου κ.κ. Δωρόθεο και τον κ. Δ. Οικονομόπουλο δια τη σημαντική συμβολή τους στην εκπόνηση της μελέτης αυτής. Τέλος ευχαριστώ τους Γεωργία Αρεάλη, Ανέζα Ορφανού, Μηνά Ορφανό, Σπυριδούλα Αποστολάτου, Ηλία Γοναλάκη, Μιχάλη Κουτούζη, Μαρία Σαγκριώτη, Χαράλαμπο Βασιλειάδη, Νικόλαο Ραμπαούνη και Βασίλειο Ορφανό.

13 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 13

14 14 Α. ΟΡΙΣΜΟΣ Ως τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος μέχρι πρόσφατα οριζόταν η απώλεια οστικής επαφής μεταξύ του μηρού και της κνήμης στην άρθρωση του γόνατος. Προοδευτικά, όμως, ο ορισμός επεκτάθηκε και στις ημέρες μας συμπεριλαμβάνει και συνδεσμικές βλάβες του γόνατος, που αφορούν δύο ή περισσότερους συνδέσμους ακόμη και εάν η άρθρωση είναι αναταγμένη (3),(4, 5). Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όλες οι αναφορές στη σύγχρονη βιβλιογραφία συμφωνούν ότι αποτελεί μια σπάνια αλλά πολύ σοβαρή κάκωση, με μακροχρόνιες συνέπειες για την επιστροφή του πάσχοντος στην προηγούμενη φυσιολογική ζωή του (6-9). Η αιτία είναι ότι υφίστανται βλάβη οι δυναμικοί και οι στατικοί σταθεροποιητές του γόνατος, καθώς και το περονιαίο νεύρο και τα ιγνυακά αγγεία (10, 11). Ειδικά, όταν έχει τραυματιστεί η ιγνυακή αρτηρία μπορεί να κινδυνεύσει το μέλος ή ακόμη και η ζωή του τραυματία (12). Η επίπτωση των κακώσεων στα ιγνυακά αγγεία βρίσκεται κοντά στο 30% (13), και στο περονιαίο νεύρο ανέρχεται μέχρι και 25% (13-16). Όταν το γόνατο παραμένει εξαρθρωμένο, τότε η διάγνωση είναι σχετικά απλή. Δυστυχώς, όμως, εύκολα μπορεί να συμβεί αυτόματη ανάταξη και στην περίπτωση αυτή η βαρύτητα των συνδεσμικών κακώσεων να υποεκτιμηθεί οι δε συνυπάρχουσες αγγειακές ή νευρικές βλάβες να μην αναγνωριστούν. Συνεπώς, για τον εντοπισμό του απαιτείται εγρήγορση και υψηλός βαθμός κλινικής υποψίας σε κάθε κάκωση, ειδικά υψηλής ενέργειας, στην άρθρωση του γόνατος (14). Οι ασθενείς με εξάρθρημα του γόνατος πρέπει να παρακολουθούνται στενά για την πιθανότητα εμφάνισης αγγειακών επιπλοκών. Η πιθανότητα ύπαρξης βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία είναι αρκετά υψηλή και μπορεί να διαλάθει της αρχικής διάγνωσης και εκτίμησης (14, 15). Στη βιβλιογραφία το τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος αποτελεί το 0,02-0,2% των ορθοπαιδικών κακώσεων (15-19). Συχνότερα είναι αποτέλεσμα τροχαίου ατυχήματος σε νεαρής ηλικίας τραυματίες με αναλογία ανδρών προς γυναίκες 4:1 (15), το 1/3 είναι σχετικά χαμηλής ενέργειας αθλητικές κακώσεις και περίπου το 10% είναι αποτέλεσμα απλής πτώσης (8). Το τελευταίο εμφανίζεται σε παθολογικά παχύσαρκους ασθενείς, ιδιαίτερα γυναίκες, ακόμη και χωρίς πτώση (20-25).

15 15 Αν και σπάνια, αναφέρεται ότι σε ποσοστό 5% είναι αμφοτερόπλευρο (9, 15, 26-29) και σε ποσοστό 5 έως 17% το εξάρθρημα είναι ανοικτό (30). Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι σε συχνότητα 14 έως 44% οι ασθενείς είναι πολυτραυματίες (9, 15, 26-29). Μαζί με τη βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία μπορεί να υπάρχει και τραυματισμός των αντιστοίχων φλεβών. Δεν υπάρχει ειδική αναφορά στη συχνότητα της βλάβης στις ιγνυακές φλέβες στις περισσότερες σειρές εξαρθρημάτων γόνατος. Υπάρχει μόνο μια μελέτη της Εθνικής Βάσης Δεδομένων Τραύματος των ΗΠΑ (National Trauma Data Bank) που αναφέρει ότι η συχνότητα ακρωτηριασμού φθάνει το 27%, όταν συνυπάρχει τραυματισμός της ιγνυακής αρτηρίας και των φλεβών (31). 1. Γενικά Γ. ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Η άρθρωση του γόνατος σχηματίζεται από την επιγονατίδα, την κνήμη και το μηριαίο οστό. Αποτελείται από δύο διαρθρώσεις, την κνημομηριαία, μεταξύ των μηριαίων κονδύλων και των κνημιαίων κονδύλων και την επιγονατιδομηριαία μεταξύ της επιγονατίδας και της μηριαίας τροχηλίας. Εκτός των οστικών στοιχείων η άρθρωση του γόνατος συμπληρώνεται από τους μηνίσκους, τους συνδέσμους και από άλλα μαλακά μόρια, τα οποία είναι πολύ σημαντικά για τη σταθερότητα αυτής. 2. Οστά Οι μηριαίοι κόνδυλοι δεν έχουν το ίδιο ύψος. Ο έσω εκτείνεται περιφερικότερα του έξω. Ο έσω μηριαίος κόνδυλος είναι, επίσης, μεγαλύτερος. Ο έξω κόνδυλος, όμως, προβάλλει προς τα εμπρός. Οι δύο κόνδυλοι χωρίζονται από τη μεσοκονδύλια εντομή προς τα πίσω και τη μηριαία τροχιλία προς τα εμπρός. Ο έξω μηριαίος κόνδυλος έχει, επίσης, τη χαρακτηριστική εντομή και αύλακα για τον τένοντα του ιγνυακού μυός (32, 33). Ολόκληρη η αρθρική επιφάνεια της κνήμης έχει οπίσθια κλίση περίπου 10 ο. Το μεσογλήνιο έπαρμα χωρίζει την έσω από την έξω

16 16 κνημιαία γλήνη. Η κάθε μια γλήνη βρίσκεται πάνω στον αντίστοιχο κνημιαίο κόνδυλο (32). Η επιγονατίδα είναι το μεγαλύτερο σησαμοειδές οστό του σώματος με μέσο μέγεθος 4-5 cm. Έχει σχήμα τρίγωνο με τη βάση προς τα άνω και δύο επιφάνειες, μια πρόσθια και μια οπίσθια που φέρει χόνδρο και συντάσσεται με τη μηριαία τροχιλία. Η αρθρική της επιφάνεια είναι η πιο παχιά σε όλο τον ανθρώπινο σκελετό, λόγω των πολύ υψηλών δυνάμεων που αναπτύσσονται στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση (32, 33). 3. Σύνδεσμοι Ι. Πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΠΧΣ) εκτείνεται ριπιδοειδώς από την οπίσθια έσω περιοχή στη μεσοκονδύλιο εντομή του έξω κνημιαίου κονδύλου μέχρι την κνήμη. Στην κνήμη προσφύεται σε μια ευρεία περιοχή μπροστά και μεταξύ των μεσογληνίων φυμάτων. Αποτελείται από δύο κύριες μοίρες: την πρόσθια- έσω μοίρα που βρίσκεται υπό τάση στην κάμψη και την οπίσθια- έξω που βρίσκεται υπό τάση στην έκταση (32, 34). Σε μερικές μελέτες αναφέρεται και ενδιάμεση μοίρα που λειτουργεί σε όλες τις μοίρες κάμψης και έκτασης (35), αλλά υπάρχει ακόμη αμφισβήτηση ως προς την ύπαρξή της (36). Ανατομικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο ΠΧΣ έχει μήκος από 31 μέχρι 38mm και πάχος από 10 μέχρι 12 mm (37). Ο ΠΧΣ βρίσκεται ενδοαρθρικά, αλλά περιβάλλεται από τη δική του υμενική μεμβράνη. Aποτελείται από κολλαγόνο τύπου Ι κατά 90 % και τύπου ΙΙΙ κατά 10 %. Η αιμάτωση του ΠΧΣ προέρχεται από τη μέση αρθρική αρτηρία του γόνατος και μέσω διάχυσης από την υμενική μεμβράνη που τον περιβάλλει (38). Η νεύρωση του ΠΧΣ αποτελείται από μηχανοϋποδοχείς που προέρχονται από το κνημιαίο νεύρο (39). Ο ΠΧΣ δεν έχει υποδοχείς για τον πόνο. Αυτό ερμηνεύει το ότι η ρήξη του ΠΧΣ παραμένει σχετικά ανώδυνη μέχρι τη δημιουργία αίμαρθρου (40). ΙΙ. Οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος Ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΟΧΣ) βρίσκεται, επίσης, ενδαρθρικά και σε δική του υμενική μεμβράνη. Εκφύεται από την έξω επιφάνεια στη μεσοκονδύλιο εντομή του έσω μηριαίου κονδύλου και

17 17 προσφύεται στην κνήμη πίσω από το μεσογλήνιο φύμα και χαμηλότερα από την αρθρική επιφάνεια. Αποτελείται και αυτός από δύο μοίρες, μια μεγαλύτερη πρόσθια-έξω που βρίσκεται υπό τάση στην κάμψη και μια λεπτότερη οπίσθια- έσω που βρίσκεται υπό τάση στην έκταση (41, 42). Το μέσο μήκος του ΟΧΣ είναι 38mm και το μέσο πάχος του 13mm (43). Η μέση διάμετρος του ΟΧΣ είναι μεγαλύτερη κατά 50% του ΠΧΣ στη μηριαία έκφυση και κατά 20% στην κνημιαία πρόσφυσή του. Σε αντίθεση με τον ΠΧΣ ο ΟΧΣ είναι παχύτερος στην μηριαία έκφυσή του, λόγω της διαφορετικής έκφυσης των δύο μοιρών του. Έτσι, η έκφυσή του στον έσω μηριαίο κόνδυλο έχει περίπου 3cm εύρος και 1 cm βάθος (41). Η αγγείωση του ΟΧΣ είναι όμοια με του ΠΧΣ, αφού και οι δύο αιματώνονται από τη μέση αρθρική αρτηρία του γόνατος. Η αιμάτωσή του προέρχεται από τα μαλακά μόρια και όχι από το οστό (44). Η νεύρωσή του προέρχεται από το κνημιαίο και το θυροειδές νεύρο και φέρει κατά κύριο λόγο ιδιοδεκτική αισθητικότητα και όχι την αίσθηση του πόνου (39). ΙΙΙ. Σύνδεσμοι του Humphrey και Wrisberg Δύο ακόμη ενδοαρθρικοί επικουρικοί σύνδεσμοι υπάρχουν, ονομάζονται μηνισκομηριαίοι σύνδεσμοι. Εκτείνονται από το οπίσθιο κέρας του έξω μηνίσκου μέχρι τον έσω μηριαίο κόνδυλο, όπου προσφύονται εμπρός και πίσω από τον ΟΧΣ. Αυτός που έρχεται εμπρός από τον ΟΧΣ ονομάζεται σύνδεσμος του Humphrey και αυτός που έρχεται πίσω ονομάζεται σύνδεσμος του Wrisberg. Οι σύνδεσμοι αυτοί δε βρίσκονται σε όλα τα γόνατα, αλλά όταν υπάρχουν, αποτελούν το 22% της διαμέτρου του ΟΧΣ. Λειτουργούν σαν δευτερεύοντες σταθεροποιητές με δράση όμοια με αυτή του ΟΧΣ, δηλαδή παρεμποδίζουν την προς τα πίσω παρεκτόπιση του γόνατος (41). IV. Έσω σταθεροποιητές του γόνατος Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος (ΕΠΣ) είναι ο κύριος σταθεροποιητής του γόνατος σε δυνάμεις βλαισότητας. Έχει δύο μοίρες, μια επιπολής που ονομάζεται και κνημιαίος πλάγιος σύνδεσμος και μια εν τω βάθει που ονομάζεται και έσω θυλακικός σύνδεσμος. Και οι δύο μοίρες ξεκινούν από τον έσω μηριαίο επικόνδυλο. Η φορά των ινών και των δύο μοιρών έχει μεγάλη σημασία για τη σταθερότητα του γόνατος, όταν δέχεται δυνάμεις βλαισότητας σε όλο το εύρος της κίνησης αυτού. Η επιπολής μοίρα έχει δύο ομάδες ινών. Η πρόσθια φέρεται κάθετα και προσφύεται

18 18 στην κνήμη, 4-5 cm κάτω από την αρθρική επιφάνεια και πίσω από το χήνειο πόδα, η οπίσθια φέρεται λοξά και προς τα πίσω ενώνεται με την εν τω βάθει μοίρα και σχηματίζει τον οπίσθιο λοξό σύνδεσμο. Ο έσω θυλακικός σύνδεσμος (εν τω βάθει μοίρα ΕΠΣ) έχει, επίσης, δύο ομάδες ινών, τη μηνισκομηριαία και τη μηνισκοκνημιαία που συνδέονται με τον έσω μηνίσκο με τους στεφανιαίους συνδέσμους (45). Συνολικά, τρείς στοιβάδες μαλακών μορίων προσφέρουν σταθερότητα σε δυνάμεις βλαισότητας στο γόνατο. Η επιπολής αποτελείται από τις περιτονίες των μυών και το ραπτικό μύ. Η μεσαία από τον κνημιαίο σύνδεσμο (επιπολής μοίρα ΕΠΣ), όπως αναφέρθηκε, και τον ημιμεμβρανώδη μυ μαζί με τον οπίσθιο λοξό σύνδεσμο. Τέλος, η εν τω βάθει σχηματίζεται από τον αρθρικό θύλακο και τον θυλακικό σύνδεσμο (εν τω βάθει μοίρα ΕΠΣ) (45). V. Εξωτερικοί και οπίσθιοι έξω σταθεροποιητές του γόνατος Οι οπίσθιοι έξω σταθεροποιητές του γόνατος μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις στιβάδες. Η επιπολής αποτελείται από τη λαγονοκνημιαία ταινία, προς τα εμπρός και το δικέφαλο μηριαίο μυ με την περιτονία του, προς τα πίσω. Το περονιαίο νεύρο περνά πίσω από το δικέφαλο μηριαίο στο ύψος του έξω μηριαίου κονδύλου. Η μεσαία ομάδα αποτελείται από τους συνδέσμους της επιγονατίδας. Η εν τω βάθει ομάδα αποτελείται από τον έξω πλάγιο σύνδεσμο, τον τένοντα του ιγνυακού μυός, τον ιγνυοπερονιαίο σύνδεσμο, το φαμπελοπερονιαίο σύνδεσμο, τον τοξοειδή σύνδεσμο και τον αρθρικό θύλακο (46, 47). Ο έξω πλάγιος σύνδεσμος (ΕΠΣ) είναι ο κύριος σταθεροποιητής απέναντι σε δυνάμεις ραιβότητας και δευτερεύων σταθεροποιητής για δυνάμεις έξω στροφής. Εκτείνεται από την κεφαλή της περόνης μέχρι τον έξω μηριαίο επικόνδυλο. Η πρόσφυσή του στον έξω μηριαίο κόνδυλο βρίσκεται λίγο πιο πίσω και πάνω από το γεωμετρικό κέντρο του έξω μηριαίου επικονδύλου (46, 47). Ο ιγνυακός μυς ξεκινά από την οπίσθια άνω επιφάνεια της κνήμης και ο τένοντάς του καταφύεται στον έξω μηριαίο κόνδυλο μπροστά από τον ΕΠΣ (περίπου 2cm). Η δράση του είναι να ξεκλειδώνει το γόνατο από τη θέση της πλήρους έκτασης, προκαλώντας έσω στροφή της κνήμης. Επίσης, εμποδίζει την υπερβολική έξω στροφή της κνήμης (46, 47). Ο ιγνυοπερονιαίος σύνδεσμος εκτείνεται από το οπίσθιο μέρος της κεφαλής της περόνης μέχρι τον τένοντα του ιγνυακού. Έτσι, ενώνει έμμεσα την κεφαλή της περόνης με τον έξω μηριαίο κόνδυλο. Αυτός ο σύνδεσμος έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία στα χειρουργεία

19 19 αποκατάστασης βλαβών της οπίσθιας έξω γωνίας του γόνατος. Παρέχει στατική σταθερότητα απέναντι σε δυνάμεις οπίσθιας παρεκτόπισης, έξω στροφής και ραιβότητας (46, 47). Ο αρθρικός θύλακος σχηματίζει μια πάχυνση στο έξω τμήμα του. Αυτή αντίστοιχα με τον εν τω βάθει έσω πλάγιο σύνδεσμο έχει δύο μοίρες, τη μηνισκομηριαία και τη μηνισκοκνημιαία. Η δεύτερη είναι αυτή που συχνότερα παθαίνει βλάβες. Τέλος, υπάρχουν ο τοξοειδής και ο φαμπελοπερονιαίος σύνδεσμος και οι δύο ενισχύουν τον οπίσθιο έξω θύλακο και μπορεί να λείπουν (46, 47). 4. Μηνίσκοι Μεταξύ κνήμης και μηριαίου παρεμβάλλονται δύο ινοχόνδρινοι μηνοειδείς δίσκοι, οι μηνίσκοι. Ο έσω και ο έξω μηνίσκος προσφύονται στην περιφέρεια στον αρθρικό θύλακο και λεπτυνόμενοι βαθμιαία προς το κέντρο βοηθούν να αυξηθεί η επαλληλία μεταξύ των σφαιρικών μηριαίων κονδύλων και των σχετικά επίπεδων κνημιαίων γληνών (48). Μόνο το περιφερικό 20-30% των μηνίσκων αιματώνεται από τις έσω και έξω αρθρικές του γόνατος αρτηρίες. Συνέπεια της αιμάτωσής τους είναι ότι βλάβες στην περιφερική αιματούμενη ζώνη (γνωστή και ως κόκκινηκόκκινη) έχουν περισσότερες πιθανότητες επούλωσης. Αντίθετα, βλάβες στο μέσον ή στο κέντρο (κόκκινη- λευκή, λευκή- λευκή ζώνη) έχουν λιγότερες έως καθόλου δυνατότητες επούλωσης (49). I. Έσω μηνίσκος Ο έσω μηνίσκος έχει σχήμα C (45), είναι πιο επιμήκης και προσφύεται στον πρόσθιο και τον οπίσθιο μεσογλήνιο βόθρο, μπροστά από την πρόσφυση του προσθίου και του οπισθίου χιαστού αντίστοιχα. Προς τα εμπρός, επίσης, συνδέεται με τον έξω μηνίσκο με τον εγκάρσιο μηνισκικό σύνδεσμο. Η έσω επιφάνειά του προσφύεται στον αρθρικό θύλακο, στην εν τω βάθει μοίρα του έσω πλαγίου συνδέσμου και με τους στεφανιαίους συνδέσμους στην κνήμη λίγο κάτω από το ύψος της αρθρικής επιφάνειας (48, 50).

20 20 II. Έξω μηνίσκος Ο έξω μηνίσκος είναι πιο μικρός και πιο στρογγυλός από τον έσω, αλλά καλύπτει συγκριτικά μεγαλύτερη επιφάνεια της κνημιαίας γλήνης. Για το λόγο αυτό η διατήρηση του έξω μηνίσκου είναι πολύ σημαντική για την πρόληψη της δημιουργίας εκφυλιστικών αλλοιώσεων στο έξω διαμέρισμα του γόνατος. Προσφύεται με το πρόσθιο και το οπίσθιο κέρας του εμπρός και πίσω από την κατάφυση του προσθίου χιαστού στο μεσογλήνιο έπαρμα. Οι σύνδεσμοι του Humphrey και του Wrisberg, όπως αναφέρθηκε ήδη, αυξάνουν τη σταθερότητα του οπισθίου κέρατος (48, 50). Τέλος, ο τένοντας του ιγνυακού μυός προσφύεται στο οπίσθιο και έξω χείλος του έξω μηνίσκου (51). 5. Μύες Ο τετρακέφαλος μυς αποτελείται από τον ορθό μηριαίο, τον έσω, το μέσο και τον έξω πλάγιο. Και οι τέσσερις μύες καταφύονται στην επιγονατίδα με κοινό τένοντα, τον τένοντα του τετρακεφάλου και έχουν νεύρωση από το μηριαίο νεύρο. Στο εξωτερικό του γόνατος βρίσκονται τρείς μύες, που είναι από εμπρός προς τα πίσω η λαγονοκνημιαία ταινία, ο δικέφαλος μηριαίος και ο ιγνυακός. Η μακρά κεφαλή του δικεφάλου εκφύεται από την έσω επιφάνεια του ισχιακού κυρτώματος και η βραχεία από την τραχεία γραμμή στην οπίσθια επιφάνεια του μηριαίου οστού. Και οι δύο κεφαλές καταφύονται με κοινό τένοντα στην κεφαλή της περόνης. Πριν την κατάφυσή τους δίνουν ίνες στον έξω πλάγιο σύνδεσμο και στον έξω κνημιαίο κόνδυλο. Νευρώνονται η μεν μακρά από το κνημιαίο νεύρο η δε βραχεία από το περονιαίο νεύρο. Η λαγονοκνημιαία ταινία αποτελεί τη συνέχεια του τείνοντος την πλατεία περιτονία μυός και καταφύεται στο φύμα του Gerdy στην κνήμη. Όταν το γόνατο είναι σε έκταση, βρίσκεται μπροστά από τον άξονα του γόνατος και λειτουργεί σαν πλάγιος σταθεροποιητής. Μετά τις 30 ο κάμψη μετακινείται πίσω από τον άξονα του γόνατος και προκαλεί την προς τα πίσω παρεκτόπιση της κνήμης στο παθολογικό pivot shift test (52). Η ανατομία και η σημασία του ιγνυακού μυός για τη σταθερότητα και τη λειτουργία του γόνατος έχουν ήδη συζητηθεί. Στο εσωτερικό του γόνατος υπάρχουν οι μύες του χηνείου ποδός και ο υμιυμενώδης μυς. Η κατάφυση του χηνείου ποδός βρίσκεται στην κνήμη επί τα εντός του κνημιαίου κυρτώματος. Η κατάφυση του ραπτικού

21 21 είναι ευρεία σε συνέχεια με την περιτονία που την περιβάλλει. Από κάτω βρίσκονται οι καταφύσεις του ισχνού και του ημιτενοντώδους, που φέρονται οριζόντια, με αυτή του ισχνού να βρίσκεται εγγύς του ημιτενοντώδους. Οι δύο τελευταίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν μόσχευμα για την αποκατάσταση συνδεσμικών βλαβών. Ο υμιυμενώδης ξεκινά από το ισχιακό κύρτωμα και έχει πέντε καταφύσεις στον λοξό ιγνυακό σύνδεσμο, στον οπίσθιο θύλακο, στον ιγνυακό μυ, στον έσω μηνίσκο και στην οπίσθια επιφάνεια της κνήμης (45). Οι μύες της οπίσθιας επιφάνειας του γόνατος είναι η έσω και η έξω κεφαλή του γαστροκνημίου και ο μακρός πελματικός. Ο γαστροκνήμιος καταφύεται στο φύμα της πτέρνας με τον Αχίλλειο τένοντα. Ο μακρός πελματικός εκφύεται από τον έξω μηριαίο κόνδυλο λίγο ψηλότερα από την έξω κεφαλή του γαστροκνημίου και καταφύεται στο φύμα της πτέρνας επί τα εντός του Αχιλλείου τένοντα. Και οι δύο νευρώνονται από το κνημιαίο νεύρο. 6. Αγγεία I. Ιγνυακή αρτηρία Η ιγνυακή αρτηρία βρίσκεται πίσω από το γόνατο και έχει μήκος περίπου 20 cm (53). Αποτελεί τη συνέχεια της επιπολής μηριαίας στο σημείο που περνά από το τρήμα του μεγάλου προσαγωγού μεταξύ μέσου και κάτω τριτημορίου του μηριαίου (53, 54). Σπάνια υπάρχουν ανατομικές παραλλαγές όπου η ιγνυακή είναι κλάδος της εν τω βάθει μηριαίας (55). Στη συνέχεια η ιγνυακή αρτηρία κατευθύνεται κάθετα και διασχίζει τον ιγνυακό βόθρο επί τα εντός της μέσης γραμμής. Στο ύψος του τενοντίου τόξου του υποκνημίδιου μυός χωρίζεται στην πρόσθια κνημιαία αρτηρία και στο κνημοπερονιαίο στέλεχος, το οποίο με τη σειρά του δίνει την οπίσθια κνημιαία και την περονιαία αρτηρία (53, 55). Οι σχέσεις της ιγνυακής αρτηρίας στον ιγνυακό βόθρο είναι (56): α. Με τα υπόλοιπα ανατομικά στοιχεία: ι. Προς τα εμπρός βρίσκονται από πάνω προς τα κάτω το μηριαίο οστό, ο ιγνυακός μυς και ο λοξός ιγνυακός σύνδεσμος. ιι. Προς τα πίσω και από εγγύς προς άπω ο υμιμεμβρανώδης μυς, η ιγνυακή περιτονία και ο γαστροκνήμιος με τον μακρό πελματικό. ιιι. Επί τα εντός και από εγγύς προς άπω ο ημιτενοντώδης και η έσω κεφαλή του γαστροκνημίου.

22 22 ιv. Επί τα εκτός και από εγγύς προς άπω ο δικέφαλος μηριαίος, η έξω κεφαλή του γαστροκνημίου και ο υποκνημίδιος. β. Με αγγεία και νεύρα της περιοχής. ι. Η ιγνυακή φλέβα βρίσκεται επί τα εκτός της αρτηρίας, εάν οι φλέβες είναι διπλές, η αρτηρία πορεύεται μεταξύ τους. ιι. Το κνημιαίο νεύρο πορεύεται επί τα εκτός της ιγνυακής φλέβας. ιιι. Το κοινό περονιαίο νεύρο βρίσκεται επί τα εντός του τένοντα του δικεφάλου μηριαίου και έχει πορεία αποκλίνουσα από την αρτηρία. Η ιγνυακή αρτηρία χωρίζεται σε τρείς μοίρες: την υπεραρθρική (Ρ1) μέχρι την έκφυση των άνω αρτηριών του γόνατος, την οπισθοαρθρική (Ρ2) που βρίσκεται στο ύψος της μεσοκονδυλίου εντομής μέχρι τις κάτω αρτηρίες του γόνατος και την υποαρθρική (Ρ3) που ξεκινά κάτω από την αρθρική επιφάνεια και φτάνει μέχρι το τόξο του υποκνημίδιου (56, 57). Οι κλάδοι της ιγνυακής αρτηρίας είναι (33, 58): α. Μυϊκοί κλάδοι, άνω που αναστομώνονται τελικά με την εν τω βάθει μηριαία και κάτω που αιματώνουν τους επιπολής μύες της γαστροκνημίας (γαστροκνήμιος, υποκνημίδιος, μακρός πελματικός). β. Δερματικοί κλάδοι για το δέρμα της οπίσθιας επιφάνειας του γόνατος. γ. Οι αρτηρίες της άρθρωσης του γόνατος που είναι αναλυτικά: ι. Έσω και έξω άνω αρτηρίες του γόνατος ιι. Έσω και έξω κάτω αρτηρίες του γόνατος. ιιι. Η μέση αρτηρία του γόνατος, που διανέμεται στους χιαστούς συνδέσμους και τις ενάρθριες πτυχές. Οι άνω και οι κάτω αρτηρίες του γόνατος αναστομώνονται με τον κατιόντα κλάδο της έξω περισπωμένης μηριαίας αρτηρίας και σχηματίζουν δύο αναστομωτικούς δακτυλίους γύρω από την επιγονατίδα, έναν επιπολής και έναν εν τω βάθει. Οι αρτηρίες αυτές αιματώνουν την άρθρωση του γόνατος, τους μηνίσκους και την επιγονατίδα (32, 33, 44, 53, 58). Η ιγνυακή αρτηρία κατά την πορεία της προσφύεται σταθερά σε δύο σημεία, εγγύς, στην περιοχή του μηρού, στον χαλινό της κατάφυσης του μέγα προσαγωγού προς τη λευκή γραμμή και άπω, στην περιοχή της κνήμης, πίσω από το τόξο του υποκνημίδιου. Το ενδιάμεσο τμήμα της δεν έχει σταθερή πρόσφυση και κατά την κάμψη και έκταση κινείται μέσα στον ιγνυακό βόθρο (13). Το τοίχωμά της αποτελείται από 3 χιτώνες τον έξω, τον ενδιάμεσο και τον έσω. Οι 3 χιτώνες έχουν διαφορετική ελαστικότητα λόγω της διαφορετικής τους σύστασης και συνεπώς έχουν διαφορετική

23 23 ανταπόκριση σε δυνάμεις ελκυσμού. Ο έσω αποτελείται από μια στοιβάδα και είναι ο πιο ανελαστικός και ο έξω είναι ο πιο ανθεκτικός (13). II. Ιγνυακές φλέβες Μόλις κάτω από την άρθρωση του γόνατος, οι 4 πρόσθιες και οπίσθιες κνημιαίες ενώνονται με τις 2 περονιαίες και σχηματίζουν την ιγνυακή φλέβα, η οποία συνοδεύει την ομώνυμη αρτηρία μέσα στην ιγνυακή κοιλότητα και υποδέχεται, την ελάσσονα σαφηνή, τη γαστροκνήμιο και υποκνημίδιο, καθώς και τις αρθρικές φλέβες του γόνατος. Φέρει μία με δύο βαλβίδες, οι οποίες είναι, όμως, εξαιρετικά σημαντικές για την καλή λειτουργία της μυικής αντλίας και τη φλεβική επιστροφή. Συχνά μπορεί να είναι διφυής και τότε φέρεται επί τα εκτός και επί τα εντός της ιγνυακής αρτηρίας. Η μηριαία φλέβα αποτελεί τη συνέχεια της ιγνυακής και εκτείνεται από το τρήμα του μεγάλου προσαγωγού μυός μέχρι το βουβωνικό σύνδεσμο, όπου μεταπίπτει στην έξω λαγόνια φλέβα. Αποτελεί τη μεγαλύτερη φλέβα του κάτω άκρου, φέρει 3 με 4 ζεύγη βαλβίδων, συνοδεύει την ομώνυμη αρτηρία και υποδέχεται τη μείζονα σαφηνή και την εν τω βάθει μηριαία (32, 58). Και τα δύο αγγεία συγκρατούνται στέρεα στο μηρό με τον πόρο των προσαγωγών του Hunter και στην κνήμη με το τόξο του υποκνημίδιου. 7. Νεύρωση Η νεύρωση του γόνατος προέρχεται από τερματικούς κλάδους του κνημιαίου, ισχιακού και μηριαίου νεύρου. Αισθητικές ίνες υπάρχουν ενδοαρθρικά στους μηνίσκους, τους συνδέσμους και το υποχόνδριο οστό. Το έσω και το έξω ιγνυακό νεύρο είναι κλάδοι του ισχιακού νεύρου στον ιγνυακό βόθρο και νευρώνουν τους γειτονικούς μύες και την άρθρωση του γόνατος. Το κοινό περονιαίο νεύρο αποτελεί τον μικρότερο κλάδο του ισχιακού νεύρου και πορεύεται στο έξω όριο του ιγνυακού βόθρου, μεταξύ του έσω ορίου του καταφυτικού τένοντα του δικεφάλου και της έξω κεφαλής του γαστροκνημίου (5, 59).

24 24 8. Ανατομικά στοιχεία του γόνατος Εικόνα 1. Μηνίσκοι και συνδεσμικά στοιχεία του γόνατος (36) Εικόνα 2. Επιγονατιδομηριαία άρθρωση (36) Εικόνα 3. Έσω πλάγιος σύνδεσμος (36) Εικόνα 4. Έσω πλάγιος σύνδεσμος εκ των έσω (36)

25 25 Εικόνα 5. Χήνειος πόδας (36) Εικόνα 6. Έξω πλάγιος σύνδεσμος (36). Εικόνα 7. Ιγνυακή αρτηρία και περονιαίο νεύρο (60) Εικόνα 8.Τμήματα της ιγνυακής αρτηρίας (57) Εικόνες 1-6. Flandry, F. and G. Hommel (2011). "Normal anatomy and biomechanics of the knee." Sports Med Arthrosc 19(2): Εικόνα 7. Norman, W. (1999). "Posterior Compartment of the Thigh." The anatomy lesson. from Εικόνα 8. Strecker, E. P., I. B. Boos, et al. (2001). "Popliteal artery stenting using flexible tantalum stents." Cardiovasc Intervent Radiol 24(3):

26 26 Δ. ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ 1. Γενικά Ο στόχος όλων των αρθρώσεων είναι να επιτρέπουν την κίνηση των οστικών μελών γύρω από αυτές, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να αντέχουν τα φορτία τα οποία υφίστανται υπό την επίδραση της βαρύτητας. Εμβιομηχανική είναι η επιστήμη που μελετά την επίδραση των δυνάμεων που ασκούνται πάνω στο σώμα και στις αρθρώσεις του. Η πολύπλοκη συλλειτουργία του μηρού, της κνήμης και της επιγονατίδας επιτρέπουν στην άρθρωση του γόνατος να αντέχει τεράστιες δυνάμεις κατά την κίνηση και τη βάδιση. Κινηματική είναι η επιστήμη που μελετά την κίνηση των μελών του σώματος, χωρίς να λαμβάνει υπόψιν το αίτιο της κίνησης (61). Το γόνατο έχει έξι επίπεδα κίνησης: κάμψη- έκταση, έσωέξω στροφή, βλαισότητα- ραιβότητα, μετατόπιση πρόσθια- οπίσθια, μετατόπιση πλαγιο- πλάγια, μετατόπιση κεφαλικά- ουραία (62). Η άρθρωση του γόνατος επιτρέπει επαρκές εύρος κίνησης, χωρίς να θυσιάζει τη σταθερότητα. Αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται με την αρμονική συνεργασία όλων των δομών που σχηματίζουν την άρθρωση του γόνατος. Οποιαδήποτε αλλαγή σε κάποιο από τα στοιχεία της άρθρωσης έχει σαν αποτέλεσμα τη μεταβολή της εμβιομηχανικής του γόνατος και την αύξηση των δυνάμεων που ασκούνται στα υπόλοιπα στοιχεία της (63). 2. Παθητική κίνηση του γόνατος Η βασική κίνηση του γόνατος είναι η κάμψη και η έκταση. Το εύρος κάμψης- έκτασης του γόνατος είναι από 0 ο μέχρι 135 ο στο οβελιαίο επίπεδο (63). Η παθητική κίνηση εξαρτάται από το σχήμα των αρθρικών επιφανειών, από τους μηνίσκους, από τους συνδέσμους και τον αρθρικό θύλακο (64). Η ασυμμετρία μεταξύ του έσω και του έξω μηριαίου κονδύλου έχει σαν αποτέλεσμα στις πρώτες 20 ο κάμψης τη μεγαλύτερη ολίσθηση του έξω μηριαίου κονδύλου σε σχέση με τον έσω. Με την κίνηση αυτή το γόνατο ξεκλειδώνει από την έκταση χωρίς τη συμμετοχή μυών. Μετά τις 20 ο κάμψης η παθητική κίνηση συνοδεύεται με ολίσθηση της κνήμης πάνω στους μηριαίους κονδύλους (63).

27 27 3. Λειτουργία των μηνίσκων Οι μηνίσκοι αποτελούνται από ίνες κολλαγόνου που διατάσσονται στο χώρο, τόσο ακτινωτά όσο και κάθετα. Το σφηνοειδές σχήμα τους αυξάνει την επαλληλία μεταξύ των ημισφαιρικών μηριαίων κονδύλων και των επίπεδων κνημιαίων γληνών και κατά συνέπεια συμβάλλουν σημαντικά στη σταθερότητα της άρθρωσης. Εκτός από την αύξηση της επαλληλίας μεταξύ των αρθρικών επιφανειών οι μηνίσκοι απορροφούν μέρος των δυνάμεων που ασκούνται στην άρθρωση και μοιράζουν τα φορτία ομοιόμορφα μεταξύ των αρθρούμενων επιφανειών (38). Η τρισδιάστατη διάταξη των ινών του κολλαγόνου των μηνίσκων τούς επιτρέπει να αποπλατύνονται, όταν δέχονται συμπιεστικές δυνάμεις και έτσι να αυξάνουν την επιφάνεια επαφής της άρθρωσης. Η ισχύς και η αντοχή σε διατμητικές δυνάμεις των μηνίσκων είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή του αρθρικού χόνδρου. Αυτό επιτρέπει στους μηνίσκους να αντέχουν τις μεγάλες δυνάμεις που αναπτύσσονται μέσα στην άρθρωση του γόνατος. Οι μηνίσκοι λειτουργούν και σαν δευτερεύοντες σταθεροποιητές σε γόνατα με ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου, μειώνοντας την πρόσθια ολίσθησή τους. Ο έσω μηνίσκος είναι πιο στέρεα καθηλωμένος από τον έξω και κατά συνέπεια μπορεί να κινείται πολύ λιγότερο κατά την κάμψη και την έκταση του γόνατος. Το τελευταίο, πιθανώς, ερμηνεύει τη συχνότερη ρήξη του έσω μηνίσκου σε περιπτώσεις ρήξης του προσθίου χιαστού (40). 4. Εμβιομηχανική των χιαστών συνδέσμων Οι πιο σημαντικοί προσθιοπίσθιοι σταθεροποιητές του γόνατος είναι ο πρόσθιος και ο οπίσθιος χιαστός. Η κύρια λειτουργία του προσθίου χιαστού (ΠΧΣ) είναι να αποτρέπει την πρόσθια παρεκτόπιση της κνήμης. Σε πλήρη έκταση ο πρόσθιος χιαστός απορροφά το 75% των δυνάμεων πρόσθιας παρεκτόπισης και περίπου το 85% στις 20 ο με 30 ο κάμψη (41). Επιπρόσθετα, ο πρόσθιος χιαστός σε περιπτώσεις ρήξης των πλαγίων συνδέσμων σταθεροποιεί το γόνατο σε δυνάμεις βλαισότητας- ραιβότητας και αποτρέπει την έσω στροφή της κνήμης. Η ισχύς του ΠΧΣ σε δυνάμεις διάτμησης είναι περίπου 2200Ν, αλλά μειώνεται, καθώς αυξάνεται η ηλικία και τα κυκλικά φορτία που δέχεται (43, 44, 61). Τέλος, καθώς τα

28 28 φορτία πρόσθιας παρεκτόπισης αυξάνονται, τόσο η in situ ισχύς του ΠΧΣ αυξάνεται (37). Η κύρια λειτουργία του οπισθίου χιαστού συνδέσμου (ΟΧΣ) είναι να αποτρέπει την οπίσθια παρεκτόπιση της κνήμης σε σχέση με το μηρό σε όλο το εύρος κίνησης του γόνατος (65). 5. Σταθερότητα σε δυνάμεις βλαισότητας- ραιβότητας Ο κυριότερος σταθεροποιητής του γόνατος σε δυνάμεις βλαισότητας είναι ο έσω πλάγιος σύνδεσμος και περισσότερο η επιπολής μοίρα του. Είναι υπεύθυνος για το 60 με 70% της αντοχής του γόνατος σε δυνάμεις βλαισότητας ανάλογα με τις μοίρες κάμψης του. Είναι ισχυρότερος στις 25 ο κάμψης όπου παρέχει το 78% της αντοχής και πιο αδύνατος σε 5 ο κάμψη όπου παρέχει μόνο το 57%. Η εν τω βάθει μοίρα του έσω πλαγίου παίζει πολύ λίγο ρόλο στη σταθερότητα του γόνατος σε δυνάμεις βλαισότητας (5, 37). Προς τα πίσω οι δύο μοίρες του έσω πλαγίου ενώνονται και σχηματίζουν τον οπίσθιο λοξό σύνδεσμο, ο οποίος ενισχύεται με πρόσφυση σε αυτόν ινών του ημιμεμβρανώδους μυός (45). Όπως έχει ήδη συζητηθεί, οι έξω σταθεροποιητές του γόνατος μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις στιβάδες. Η επιπολής αποτελείται από τη λαγονοκνημιαία ταινία, προς τα εμπρός και το δικέφαλο μηριαίο μυ με την περιτονία του, προς τα πίσω. Η μεσαία ομάδα αποτελείται από τους συνδέσμους της επιγονατίδας. Η εν τω βάθει ομάδα αποτελείται από τον έξω πλάγιο σύνδεσμο, τον τένοντα του ιγνυακού μυός, τον ιγνυοπερονιαίο σύνδεσμο, το φαμπελοπερονιαίο σύνδεσμο, τον τοξοειδή σύνδεσμο και τον αρθρικό θύλακο, που σχηματίζει τον «εν τω βάθει πλάγιο σύνδεσμο» (66, 67).

29 29 Ε. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Μπορούμε να χωρίσουμε όλα τα συνδεσμικά- μη οστικά σταθεροποιητικά στοιχεία του γόνατος σε ομάδες ανάλογα με τη θέση τους ως προς την άρθρωση. Έτσι, έχουμε συνολικά επτά ομάδες ως ακολούθως (68): Πίνακας 1. Σταθεροποιητικά στοιχεία του γόνατος. 1 Κεντρική ομάδα Πρόσθιος και οπίσθιος χιαστός 2 Πρόσθια Τετρακέφαλος, επιγονατιδικός Έσω θύλακος και έσω ορθός μυς Έξω θύλακος και έξω ορθός μυς 3 Οπίσθια Οπίσθιος θύλακος Γαστροκνήμιος Οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος 4 Οπίσθια- έσω γωνία Ημιμεμβρανώδης Οπίσθιος λοξός σύνδεσμος Οπίσθιος θύλακος 5 Οπίσθια έξω γωνία Ιγνυακός μυς και τένοντας Τοξοειδής σύνδεσμος Θύλακος 6 Έξω Λαγονοκνημιαία ταινία Δικέφαλος μηριαίος Έξω πλάγιος σύνδεσμος Πλάγιος θύλακος 7 Έσω Έσω πλάγιος σύνδεσμος (επιπολής και εν τω βάθει μοίρα) Έσω θύλακος ΣΤ. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ 1. Κλινική εξέταση Όταν το γόνατο παραμένει εξαρθρωμένο, τότε η διάγνωση είναι σχετικά απλή. Δυστυχώς, όμως, εύκολα μπορεί να συμβεί αυτόματη ανάταξη και στην περίπτωση αυτή η βαρύτητα των συνδεσμικών

30 30 κακώσεων να υποεκτιμηθεί και οι συνυπάρχουσες αγγειακές ή νευρικές βλάβες να μην εντοπισθούν (69, 70). Συνεπώς, στο εξάρθρημα του γόνατος η αγγειακή και νευρολογική κατάσταση πρέπει να εκτιμηθούν προσεκτικά και αρκετές φορές για την ανεύρεση στoιχείων κάκωσης της ιγνυακής αρτηρίας, του κοινού περονιαίου νεύρου ή ενός διαμερίσματος και τα κλινικά ευρήματα πρέπει να καταγράφονται με σαφήνεια. Η έλευση της μαγνητικής τομογραφίας που έχει μεγάλη ευαισθησία (85% με 100%) για τη διάγνωση των συνδεσμικών βλαβών του γόνατος (71) δεν απαλλάσσει τον ιατρό από την υποχρέωση να διενεργεί μια προσεκτική κλινική εξέταση, γιατί οι συνυπάρχουσες βλάβες στα αγγεία μπορεί να αποβούν μοιραίες, τόσο για το μέλος όσο και για τη ζωή του ασθενούς (72-74). Αν το εξάρθρημα έχει αναταχθεί αυτόματα ή αν συνυπάρχουν βλάβες πέραν του ενός συνδέσμου όπως αίμαρθρο, που προκαλεί εκτεταμένο οίδημα και εκχυμώσεις είτε στην έσω είτε στην έξω πλευρά του γόνατος, υποδηλώνεται μείζονα βλάβη των συνδεσμικών στοιχείων του γόνατος. Αυτό πρέπει να προειδοποιήσει τον εξεταστή για την πιθανότητα ύπαρξης εξαρθρήματος. Η κλινική εξέταση των ειδικών συνδέσμων του γόνατος μπορεί να είναι δύσκολη, λόγω του πόνου. Η προς τα πίσω κάμψη κατά την παθητική ανύψωση του άκρου είναι xαρακτηριστικό εύρημα στη ρήξη του ΟΧΣ και του οπίσθιου αρθρικού θυλάκου (σημείο Godfrey). Αδρή χαλάρωση κατά τη δοκιμασία ραιβότητας ή βλαισότητας με το γόνατο σε πλήρη έκταση, επίσης, υποδηλώνει μείζονα ρήξη του αρθρικού θυλάκου με βλάβη των έσω ή των έξω συνδεσμικών στοιχείων. Παρουσία κάκωσης και των δύο xιαστών συνδέσμων, η δοκιμασία της προσθιοπίσθιας σταθερότητας των Lachman- Νούλης, θα είναι αδρά παθολογική και στις δύο κατευθύνσεις. Η δοκιμασία για την έκλυση του πρόσθιου συρταροειδούς σημείου συχνά είναι δύσκολο να γίνει αξιόπιστα στην οξεία κατάσταση, λόγω του πόνου της περιορισμένης κάμψης του γόνατος και του μυϊκού σπασμού. Ομοίως, οι δοκιμασίες piνot-shift ή reνerse piνot-shift είναι αδύνατο να γίνουν στην οξεία φάση που το γόνατο είναι οιδηματώδες, γιατί προκαλούν έντονη δυσφορία στον ασθενή. Στη χρόνια κατάσταση, οι δοκιμασίες pivot- shift και reverse pivot- shift μπορούν να γίνουν χωρίς δυσκολία και βοηθάνε πολύ περισσότερο. Η δοκιμασία dial που γίνεται με το γόνατο σε κάμψη στις 30 ο και στις 90 ο μπορεί να βοηθήσει στην αποσαφήνιση της συμμετοχής του ΟΧΣ και της οπισθοέσω γωνίας. Αυξημένος βαθμός εξωτερικής στροφής της κνήμης σε σύγκριση με το φυσιολογικό γόνατο θεωρείται ότι υποδηλώνει ανεπάρκεια της οπισθο-έξω γωνίας στις 30 ο και χαλάρωσή της στις 90 ο.

31 31 2. Ακτινολογικές εικόνες Προσθιοπίσθια και πλάγια ακτινογραφία πρέπει να λαμβάνονται σε όλες τις περιπτώσεις με υποψία εξαρθρήματος, λόγω της υψηλής επίπτωσης των συνοδών καταγμάτων. Η ανάγκη διενέργειας αγγειογραφίας στην καθ' ημέρα πράξη αποτελεί αντικείμενο αμφισβήτησης. Κάποιοι συγγραφείς θεωρούν ότι είναι υποχρεωτικό (10, 72), ενώ κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι είναι απαραίτητη μόνο σε επιλεγμένες περιπτώσεις (29, 70, 75). Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία η αγγειογραφία ενδείκνυται σε όποιον ασθενή έχει ιστορικό ισχαιμίας ή όταν υπάρχουν σημεία διαταραχής της κυκλοφορίας, όπως ισχαιμική μεταβολή του χρώματος, μείωση ή απουσία σφυγμών κατά την εξέταση με μεταβολές του χρώματος ή της θερμοκρασίας κάτω από το επίπεδο του γόνατος (75). Ο σφυροβραχιόνιος δείκτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά της φυσικής εξέτασης και να βοηθήσει στην απόφαση, αν απαιτείται ή όχι αγγειογραφία. Αν και πολύ ευαίσθητος ο σφυροβραχιόνιος δείκτης έχει χαμηλή ειδικότητα (75). Ωστόσο, η εφαρμογή ως όριο της τιμής <0.90 για το δείκτη αυτό του προσδίδει θετική πρoγνωστική αξία 100% για την παρουσία αγγειακής βλάβης που απαιτεί χειρουργική παρέμβαση (76). Σαφώς, αν υπάρχουν αμφιβολίες, είναι ασφαλέστερο να γίνεται αγγειογραφία. Η MR αγγειογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική μέθοδος της καθιερωμένης αρτηριογραφίας στην οξεία φάση. Ωστόσο, η εξέταση αυτή δεν παρέχει επαρκείς διαγνωστικές πληροφορίες όσον αφορά την κάκωση των συνδέσμων, και οι περισσότεροι ασθενείς τελικά θα χρειαστούν συμβατική MRI για ακριβή προεγχειρητικό σχεδιασμό (77, 78). Ζ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Αρχικά πρέπει να διαχωρίσουμε, εάν το εξάρθρημα είναι αποτέλεσμα υψηλής ή χαμηλής ενέργειας. Τυπικά, ως υψηλής ενέργειας ορίζουμε τα εξαρθρήματα που συνοδεύουν τροχαία ατυχήματα και πτώσεις από μεγάλο ύψος, ενώ ως χαμηλής ενέργειας αυτά που προέρχονται από αθλητικές κακώσεις. Βέβαια, πάντα υπάρχουν κακώσεις

32 32 που βρίσκονται σε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ υψηλής και χαμηλής βίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι βλάβες που προκαλούνται σε αγώνες ποδοσφαίρου (79-81). Σημαντική, επίσης, είναι η φορά της δύναμης που ασκείται στο γόνατο, το σημείο που ασκείται η δύναμη αλλά και η θέση αυτού τη στιγμή της κάκωσης. Συνολικά δέκα μηχανισμοί μπορούν να προκαλέσουν σύνθετες κακώσεις στο γόνατο. Αυτοί είναι (68): Πίνακας 2. Μηχανισμοί που μπορούν να προκαλέσουν σύνθετες κακώσεις στο γόνατο. 1 Υπερέκταση 2 Υπερέκταση με βλαισότητα 3 Υπερέκταση με ραιβότητα 4 Βλαισότητα 5 Ραιβότητα 6 Κάμψη με βλαισότητα και έξω στροφή 7 Κάμψη με ραιβότητα και έσω στροφή 8 Κάμψη με οπίσθια παρεκτόπιση 9 Εξάρθρημα επιγονατίδας (Κάμψη με βλαισότητα και έσω στροφή του μηρού πάνω σε σταθερή επιγονατίδα) 10 Τραύμα από άμεση πλήξη Από τους δέκα μηχανισμούς οι οκτώ πρώτοι προκαλούν εξάρθρημα του γόνατος. Ανάλογα με τη φορά της δύναμης έχουμε βλάβη στα συνδεσμικά στοιχεία του γόνατος που το σταθεροποιούν έναντι αυτής. Πιο συγκεκριμένα (68): Πίνακας 3. Φορά της δύναμης και είδος βλάβης στα συνδεσμικά στοιχεία του γόνατος. Δύναμη Κύρια συνδεσμική βλάβη Συχνότητα 1 Υπερέκταση Οπίσθιος χιαστός 2% 2 Υπερέκταση με βλαισότητα 3 Υπερέκταση με ραιβότητα Πρόσθιος χιαστός Έσω πλάγιος Οπίσθια έσω γωνία Οπίσθιος χιαστός Οπίσθια έξω γωνία- έξω πλάγιος Πρόσθιος χιαστός Τένοντας του ιγνυακού 2% 8%

33 33 Πίνακας 3 (συνέχεια). Φορά της δύναμης και είδος βλάβης στα συνδεσμικά στοιχεία του γόνατος. 4 Βλαισότητα Έσω πλάγιος 6% Πρόσθιος χιαστός Οπίσθιος χιαστός 5 Ραιβότητα Λαγονοκνημιαία ταινία 1% Έξω πλάγιος 6 Κάμψη με Έσω πλάγιος 46% βλαισότητα και έξω Πρόσθιος χιαστός στροφή 7 Κάμψη με ραιβότητα και έσω στροφή 8 Κάμψη με οπίσθια παρεκτόπιση Πρόσθιος χιαστός Οπίσθια έξω γωνία 1% Οπίσθιος χιαστός 8% Η. ΣΥΝΟΔΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ Οι πιο κοινές κακώσεις των μαλακών μορίων στο εξάρθρημα του γόνατος είναι αυτές που αφορούν την ιγνυακή αρτηρία (19%) και το κοινό περονιαίο νεύρο (20%). Οι εκτιμήσεις της επίπτωσης της κάκωσης των αγγείων στο εξάρθρημα κυμαίνονται μεταξύ του 4,8% (10) στις κακώσεις με χαμηλή ταχύτητα και του 65% (82) στο τραύμα υψηλής ενέργειας. Μία ανάλυση πιο πρόσφατων μελετών με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών εκτιμά συνολικά τις αγγειακές βλάβες σε 19% και τονίζει τη σημασία της επαγρύπνησης για μία κρυφή κάκωση (28, 29, 70, 83). Η κάκωση του κοινού περονιαίου νεύρου, αν και δεν έχει αναγνωριστεί το ίδιο καλά, όπως η αγγειακή βλάβη, έχει συνολική επίπτωση 20% (7, 28, 29, 70, 83, 84). Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σε εξαρθρήματα με ρήξη του ΟΧΣ και της οπίσθιας έξω γωνίας η επίπτωση είναι μεγαλύτερη και μπορεί να φτάνει και το 45% (85). Τα κατάγματα, είτε του άπω τμήματος του μηριαίου είτε του εγγύς τμήματος της κνήμης απαντώνται στο 16% των περιπτώσεων. Κακώσεις του ΟΧΣ από απόσπαση οστικών τμημάτων δεν είναι ασυνήθεις. Aποσπαστικά κατάγματα του έξω χείλους του κνημιαίου κονδύλου (κατάγματα Segond) (86) μπορεί να παρατηρηθούν, υποδηλώνοντας σημαντική ρήξη του αρθρικού θυλάκου, των πλάγιων και των xιαστών

34 34 συνδέσμων. Κατάγματα του πρόσθιου έσω τμήματος του κνημιαίου κονδύλου συνοδεύονται με ρήξη του ΟΧΣ και της οπίσθιας-έξω γωνίας. Πίνακας 4. Επίπτωση των συσχετιζόμενων με το εξάρθρημα κακώσεων Έχει βρεθεί ότι κακώσεις που προκαλούνται από υπερέκταση συνοδεύονται συχνότερα από κατάγματα. Επίσης, κακώσεις με μηχανισμό κάμψης και στροφής σχετίζονται με βλάβη στους μηνίσκους (68). Θ. ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Οι αγγειακές βλάβες σύμφωνα με τους Wascher et al. είναι το ίδιο συχνές σε πλήρη εξαρθρήματα γόνατος όσο και σε αναταγμένα γόνατα με ταυτόχρονη ρήξη και των δύο χιαστών. Για το λόγο αυτό η εξέταση των αγγείων δεν πρέπει ποτέ να παραλείπεται, ακόμη και σε χαμηλής έντασης βλάβες (29). Οι ίδιοι συγγραφείς αναφέρουν ότι η φορά του εξαρθρήματος δεν προβλέπει τη συνδεσμική βλάβη που έχει προκληθεί και την πιθανότητα ύπαρξης αγγειακής βλάβης (29). Στη βιβλιογραφία, όμως, υπάρχουν αρκετές διαφωνίες ως προς την τελευταία δήλωση των Wascher et al. Οι Treitman et al. παρατηρούν ότι κανένας ασθενής με έσω, έξω ή στροφικό εξάρθρημα του γόνατος δεν είχε αγγειακή βλάβη (87). Υπάρχουν μάλιστα δύο μηχανισμοί εξαρθρήματος γόνατος που σχετίζονται με συγκεκριμένες βλάβες στην ιγνυακή αρτηρία. Εξαρθρήματα που προκαλούνται από υπερέκταση διατείνουν την αρτηρία με αποτέλεσμα ρήξη στο ενδοθήλιο του αγγείου ή κάκωση της αρτηρίας που μπορεί να οδηγήσει σε σπασμό ή θρόμβωση (72). Αντίθετα, το οπίσθιο εξάρθρημα που προκαλείται με οπίσθια παρεκτόπιση της κνήμης μπορεί να συνοδεύεται με οξεία διατομή της αρτηρίας (88). Επίσης, έχει

35 35 βρεθεί ότι, εάν χρησιμοποιηθεί η ανατομική ταξινόμηση κατά Schenck, τροποποιημένη από τον Wascher (70), η πιθανότητα αγγειακής βλάβης μπορεί να συσχετιστεί με το είδος του εξαρθρήματος. Πιο συγκεκριμένα τα τύπου Ι και ΙΙ έχουν σχεδόν μηδενική πιθανότητα αγγειακής βλάβης. Τα τύπου ΙΙΙ και V έχουν μικρή πιθανότητα βλάβης, περίπου 2%- 3%. Τα τύπου ΙV συνοδεύονται συχνότερα από αγγειακή βλάβη (16% στην εργασία των Stannard et al.) (89). Γενικά η συχνότητα αγγειακής βλάβης είναι περίπου 32%, με τιμές που κυμαίνονται από 23% (117/27) (87), σε 32% (19/6) (90) και σε 37% (37/6)(91). Όπως αναφέραμε η βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία μπορεί να προκληθεί με δύο μηχανισμούς. Ο πρώτος είναι η διάταση του αγγείου που μπορεί να φτάσει μέχρι και τη ρήξη αυτού. Συχνά συνοδεύει πρόσθια εξαρθρήματα και κακώσεις υπερέκτασης. Ο δεύτερος συμβαίνει σε οπίσθια εξαρθρήματα. Στην περίπτωση αυτή το αγγείο τραυματίζεται με άμεση πλήξη από την κνήμη, με αποτέλεσμα βλάβη του ενδοθηλίου ή ρήξη του αγγείου. Η αγγειακή βλάβη δεν πρέπει να αποδίδεται σε σπασμό του αγγείου (5). Ο Cone (91) τονίζει ό,τι αν και η αρχική εξέταση μπορεί να είναι φυσιολογική, η πιθανότητα σχηματισμού θρόμβου συνεχίζει να υπάρχει ακόμη και μετά από ημέρες (5, 91, 92). Η βλάβη στην ιγνυακή φλέβα είναι πιο σπάνια. Αν υπάρξει ρήξη αυτής, τότε έχει ένδειξη η χειρουργική αποκατάστασή της (5, 93). Οι συνήθεις προσπελάσεις για την αποκατάσταση της ιγνυακής αρτηρίας είναι δύο, η έσω και η οπίσθια. Στην έσω προσπέλαση ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση με το κάτω άκρο σε έξω στροφή και με το γόνατο σε μικρή κάμψη. Η προσπέλαση γίνεται με μια τομή 12cm πάνω από το χείλος του ραπτικού μυ (94, 95). Μετά τη διάνοιξη των περιτονιών ο ραπτικός απομακρύνεται προς τα πίσω και παρασκευάζεται το αγγειονευρώδες δεμάτιο. Ακολουθεί μια δεύτερη τομή 12cm στην περιοχή της κνήμης για την άπω προσπέλαση της ιγνυακής. Η τομή γίνεται παράλληλα και 2 με 3 cm πίσω από την αρθρική επιφάνεια της εγγύς κνήμης. Η έσω κεφαλή του γαστροκνήμιου απομακρύνεται προς τα πίσω και ο υποκνημίδιος κινητοποιείται για να παρασκευασθεί το αγγειονευρώδες δεμάτιο. Η οπίσθια προσπέλαση απαιτεί ο ασθενής να είναι σε ύπτια θέση. Η τομή είναι τύπου S επί τα έσω του άπω μηρού, οριζόντια στην ιγνυακή περιοχή και κάθετα στην εγγύς κνήμη. Ακολούθως παρασκευάζεται το αγγειονευρώδες δεμάτιο μεταξύ των δυο κεφαλών του γαστροκνημίου (13).

36 36 Ι. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Υπάρχουν δύο τύποι ταξινόμησης του εξαρθρήματος. Ο πρώτος βασίζεται στη θέση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο, όπως περιγράφεται στα πειράματα του Kennendy (96). Έτσι έχουμε πρόσθιο, οπίσθιο, έσω, έξω και στροφικό εξάρθρημα γόνατος. Ο δεύτερος τύπος ταξινόμησης είναι ο ανατομικός που βασίζεται στο ποια συνδεσμικά στοιχεία έχουν υποστεί βλάβη και προτάθηκε από τον Schenck (23) με μετέπειτα τροποποιήσεις από τον Wascher (70). Η ταξινόμηση μπορεί να γίνει είτε με κλινική εξέταση υπό νάρκωση είτε να βασιστεί στα ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας (5). Ο ανατομικός τύπος ταξινόμησης έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να περιγράψει ακόμη και εξαρθρήματα που, κατά την έλευσή τους στα εξωτερικά ιατρεία, έχουν αυτόματα αναταχθεί. Με βάση την ανατομική κατάταξη έχουμε τους έξης τύπους εξαρθρήματος. Πίνακας 5. Ανατομική κατάταξη εξαρθρήματος. α KD Ι Εξάρθρημα χωρίς ρήξη και των 2 χιαστών β KD ΙΙ Εξάρθρημα μόνο με ρήξη και των 2 χιαστών γ KD ΙIIM Εξάρθρημα με ρήξη και των 2 χιαστών και της οπισθίας έσω γωνίας δ KD IIIL Εξάρθρημα με ρήξη και των 2 χιαστών και της οπισθίας έξω γωνίας ε KD IV Πλήρης ρήξη των συνδεσμικών στοιχείων στ KD V Ρήξη των συνδεσμικών στοιχείων με συνύπαρξη κατάγματος Η τελευταία ομάδα (KD V) χωρίζεται σε τέσσερις υποτύπους εξαρθρήματος ανάλογα με τις συνυπάρχουσες συνδεσμικές βλάβες. Οι υποτύποι αυτοί είναι ίδιοι με τους τέσσερις πρώτους τύπους εξαρθρημάτων. Δηλαδή: Πίνακας 6. Τύποι εξαρθρήματος KD V. α KD-V-1 Εξάρθρημα χωρίς ρήξη και των 2 χιαστών β KD-V-2 Εξάρθρημα μόνο με ρήξη και των 2 χιαστών γ KD-V-3M Εξάρθρημα με ρήξη και των 2 χιαστών και της οπισθίας έσω γωνίας δ KD-V-3L Εξάρθρημα με ρήξη και των 2 χιαστών και της οπισθίας έξω γωνίας ε KD-V-4 Πλήρης ρήξη των συνδεσμικών στοιχείων

37 37 Τέλος στον χαρακτηρισμό προστίθεται το επίθεμα C αν συνυπάρχει αγγειακή βλάβη και N αν υπάρχει νευρολογική βλάβη. ΙΑ. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το πρόσθιο και το οπίσθιο εξάρθρημα φαίνεται ότι είναι τα συχνότερα. Οι Frassica et al. (5, 7) αναφέρουν 70% συχνότητα για το πρόσθιο, 25% για το οπίσθιο και 5% για το στροφικό εξάρθρημα. Οι Green και Allen (5, 72) αναφέρουν 31% πρόσθιο, 25% οπίσθιο και 3% στροφικό εξάρθρημα. Στο άρθρο ανασκόπησης που δημοσιεύθηκε το 2006 οι Robertson et al. αναφέρουν 40% συχνότητα προσθίου εξαρθρήματος με συνήθη μηχανισμό την υπερέκταση. Επίσης, αναφέρουν 33% τη συχνότητα του οπίσθιου εξαρθήματος, με συχνότερο μηχανισμό την άμεση πλήξη. Η βλαισότητα και η ραιβότητα μπορεί να προκαλέσουν έσω ή έξω εξάρθρημα με συχνότητα 4% και 18% αντίστοιχα. Τέλος, τα στροφικά εξαρθρήματα αποτελούν το 5% του συνόλου (81). Εάν αναφερθούμε στην ανατομική ταξινόμηση, όπως προτάθηκε από τον Schenck με μετέπειτα τροποποιήσεις από τον Wascher, τότε η συχνότητα των εξαρθρημάτων του γόνατος είναι ως ακολούθως (81): Πίνακας 7. Συχνότητα των εξαρθρημάτων του γόνατος (ανατομική ταξινόμηση). α 12% Εξάρθρημα χωρίς ρήξη και των 2 χιαστών β 8,5% Εξάρθρημα μόνο με ρήξη και των 2 χιαστών γ 41% Εξάρθρημα με ρήξη και των 2 χιαστών και της οπισθίας έσω γωνίας δ 28% Εξάρθρημα με ρήξη και των 2 χιαστών και της οπισθίας έξω γωνίας ε 11% Πλήρης ρήξη των συνδεσμικών στοιχείων στ Τα εξαρθρήματα Ρήξη των συνδεσμικών στοιχείων με με συνύπαρξη συνύπαρξη κατάγματος κατάγματος δε διαχωρίστηκαν σε χωριστή κατηγορία Τα ανοικτά εξαρθρήματα δεν είναι σπάνια με ποσοστό από 19% μέχρι και 35% των εξαρθρημάτων του γόνατος (5, 97, 98).

38 38

39 ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 39

40 40 ΙΒ. ΥΛΙΚΟ- ΜΕΘΟΔΟΙ Πρόκειται για πειραματική-νεκροτομική και κλινική μελέτη του τραυματικού εξαρθρήματος του γόνατος και της πιθανότητας βλάβης της ιγνυακής αρτηρίας. 1. Σκοποί Οι σκοποί της μελέτης είναι: 1. Κλινικό μέρος: Καταγραφή και ανάλυση των τραυματικών εξαρθρημάτων γόνατος, που αντιμετωπίστηκαν στην ορθοπαιδική κλινική του Νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού τα τελευταία 15 έτη. 2. Πειραματικό- νεκροτομικό μέρος: Συγκριτική μελέτη των εξαρθρημάτων γόνατος και της πιθανότητας ύπαρξης βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία σε πτωματικά γόνατα. 3. Μελέτη και ανάλυση της βιβλιογραφίας αναφορικά με την αντιμετώπιση των αγγειακών συμβαμάτων στο τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος. Στο τελικό στάδιο θα γίνει καταγραφή και ανάλυση της βιβλιογραφίας αναφορικά με την αντιμετώπιση των αγγειακών συμβαμάτων στο τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος. Η αναζήτηση θα γίνει μέσω του διαδικτύου (MEDLINE) και η ανάκτηση των άρθρων θα γίνει από το Δίκτυο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEAL link). 2. Κλινική μελέτη Ι. Σκοπός Α. Καταγραφή των ασθενών με εξάρθρημα γόνατος που προσήχθησαν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού «Κοργιαλένειο Μπενάκειο» από την 1 Νοεμβρίου 1994 μέχρι τις 21 Ιανουαρίου Β. Στατιστική ανάλυση συχνότητας εμφάνισης του τραυματικού εξαρθρήματος του γόνατος, καθώς και της ύπαρξης βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία. Έγινε μελέτη της αξίας των διαγνωστικών μεθόδων και ειδικά της χρήσης του Doppler, του σφυροβραχιόνιου αρτηριακού δείκτη (Ankle Branchial Index), καθώς και της ψηφιακής αγγειογραφίας για την εκτίμηση της πιθανότητας ύπαρξης βλάβης της ιγνυακής αρτηρίας. Ακόμη, μελετήθηκαν οι απεικονιστικές μέθοδοι και η αξία της απλής

41 41 ακτινογραφίας για την μελέτη της πιθανότητας ύπαρξης βαρείας συνδεσμικής κάκωσης του γόνατος. Γ. Έγινε εκτίμηση της μετεγχειρητικής κλινικής έκβασης με βάση την κλίμακα βαθμολόγησης κατά Lysholm και το σύστημα υποκειμενικής εκτίμησης της λειτουργικότητας του γόνατος IKDC Ακόμη, αναζητήθηκε εάν οι ασθενείς ήταν ικανοποιημένοι από την παρούσα λειτουργικότητα του γόνατος τους ή όχι και ποιο ήταν το βασικό ενόχλημα που είχαν. Δ. Συγκριτική μελέτη της κλινικής έκβασης ασθενών με βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία και χωρίς βλάβη σε αύτη. ΙΙ. Υλικό Κατά την κλινική μελέτη των τραυματικών εξαρθρημάτων του γόνατος διενεργήθηκε αναζήτηση στα αρχεία του Νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και καταγραφή όλων των ασθενών που προσήλθαν με τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος από το 1994 μέχρι και τον Ιανουάριο του Δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων (MS Access) και όλα τα στοιχεία τοποθετήθηκαν σε αυτή. Συνολικά βρέθηκαν 45 ασθενείς με τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος και από αυτούς 11 είχαν βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία. Σχεδόν όλες οι κακώσεις ήταν αποτέλεσμα τροχαίου ατυχήματος και στην πλειονότητα τους οι τραυματίες ήταν νεαροί άνδρες. ΙΙΙ. Μέθοδος Με βάση τις καταχωρήσεις διαγνώσεων εισαγωγής του μητρώου της ορθοπαιδικής κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού «Κοργιαλένειο Μπενάκειο» έγινε αναζήτηση στο αρχείο του νοσοκομείου για τους φακέλους των ασθενών που είχαν υποστεί τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος. Για τους ασθενείς αυτούς βρέθηκαν και οι περιγραφές των χειρουργικών επεμβάσεων στα αντίστοιχα βιβλία της ορθοπαιδικής και της αγγειοχειρουργικής κλινικής. Τέλος, διασταυρώθηκαν τα στοιχεία επικοινωνίας τους με το γραφείο κίνησης και με το τμήμα τακτικών εξωτερικών ιατρείων του νοσοκομείου. Πιο συγκεκριμένα καταγράφηκε η ηλικία και το φύλο του πάσχοντος, η συχνότητα εμφάνισης του εξαρθρήματος ανά έτος, το αίτιομηχανισμός κάκωσης, το είδος (ταξινόμιση με βάση την κατεύθυνση), οι συνδεσμικές κακώσεις, η συνύπαρξη αγγειακής βλάβης, η συνύπαρξη

42 42 νευρολογικής βλάβης, η αντιμετώπιση του εξαρθρήματος, η αντιμετώπιση των αγγειακών βλαβών. Στον απεικονιστικό έλεγχο αναζητήθηκε η ύπαρξη συνοδών μικρών καταγμάτων. Έγινε, επίσης, καταγραφή των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων στους ασθενείς αυτούς, με την χρήση των κλιμάκων αξιολόγησης LYSHOLM και IKDC Όλες οι τιμές αποθηκεύθηκαν στην βάση δεδομένων (MS Access) και στην συνέχεια αναλύθηκαν με τη βοήθεια των προγραμμάτων MS Excel και ΙΒΜ SPSS. Εικόνα 9. Βάση δεδομένων ασθενών (MS Access) ΙV. Κλίμακες αξιολόγησης λειτουργικότητας του γόνατος ΚΛΙΜΑΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ TOY ΓΟΝΑΤΟΣ ΚΑΤΑ LYSHOLM Στοιχεία ασθενούς (96): _ Ημερομηνία εκτίμησης: / / Ημερομηνία κάκωσης: / / Ημερομηνία χειρουργικής αποκατάστασης: / / Χωλότητα - καμία 5 - ήπια, περιστασιακή 3 - σοβαρή, συνεχής 0 Ανάγκη υποστήριξης - καμία 5 - χρήση βακτηριών 3 - μη δυνατότητα φόρτισης 0

43 43 Άνοδος κλίμακας - χωρίς πρόβλημα 10 - με μικρό πρόβλημα 6 - αργή, σταδιακή 2 - αδύνατη 0 Βαθύ κάθισμα - χωρίς πρόβλημα 5 - με μικρό πρόβλημα 4 - αδυναμία κάμψης του γόνατος πλέον των 90 μοιρών 2 - αδυναμία επιτέλεσης 0 Διόγκωση γόνατος - ποτέ 10 - μετά από βαριά φόρτιση 6 - μετά από συνήθη φόρτιση 2 - μόνιμη 0 Αστάθεια του γόνατος - χωρίς επεισόδια αστάθειας 25 - περιστασιακά σε αθλητική δραστηριότητα 20 - συχνά σε αθλητική δραστηριότητα 15 - περιστασιακά κατά τις καθημερινές δραστηριότητες 10 - συχνά κατά τις καθημερινές δραστηριότητες 5 - σε κάθε βηματισμό 0 Άλγος - ποτέ 25 - μικρής έντασης κατά την αθλητική δραστηριότητα 20 - μέτριας έντασης κατά την αθλητική δραστηριότητα 15 - μετά από βάδιση απόστασης μεγαλύτερης των 2 χιλιομέτρων 10 - μετά από βάδιση απόστασης μικρότερης των 2 χιλιομέτρων 5 - συνεχές 0 Εμπλοκή του γόνατος - ποτέ 15 - δυσκαμψία άνευ εμπλοκής 10 - περιστασιακά 6 - συχνά 5 - αναπαραγωγή κατά την εξέταση 0 Συνολική βαθμολογία: _ Το αποτέλεσμα κρίθηκε ως εξαιρετικό σε άθροισμα βαθμολογίας από , καλό σε σύνολο βαθμών, μέτριο σε σύνολο βαθμών και πτωχό σε άθροισμα μικρότερο των 61 βαθμών (99).

44 44 ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ IKDC Ονοματεπώνυμο ασθενούς: Ηλικία ασθενούς: _ Στοιχεία επικοινωνίας: Ημερομηνία εκτίμησης: / / Ημερομηνία κάκωσης: / / Ημερομηνία χειρουργικής αποκατάστασης: / / 1. Ποιο θεωρείτε ότι είναι το υψηλότερο επίπεδο σωματικής άσκησης που μπορείτε να επιτελέσετε χωρίς άλγος του γόνατος; (0-4 βαθμοί) 1. Δραστηριότητες με πολύ μεγάλη καταπόνηση, όπως κινήσεις άλματος ή περιστροφής (π.χ. ποδόσφαιρο, καλαθόσφαιρα) 2. Δραστηριότητες μεγάλης καταπόνησης, όπως βαριά σωματική εργασία, χιονοδρομία ή αντισφαίριση. 3. Δραστηριότητες μέτριας καταπόνησης, όπως χειρωνακτική εργασία μέσης βαρύτητας ή τρέξιμο. 4. Δραστηριότητες ελαφράς καταπόνησης, όπως οικιακές και κηπουρικές εργασίες ή βάδισμα. 5. Αδυναμία επιτέλεσης κάποιας από τις αναφερόμενες δραστηριότητες λόγω άλγους του γόνατος. 2. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 4 εβδομάδων ή μετά από την κάκωση πόσο συχνά είχατε πόνο στο γόνατο; (0-10 βαθμοί) Ποτέ Αν είχατε πόνο, πόσο έντονος ήταν; (0-10 βαθμοί) Ποτέ Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 4 εβδομάδων ή μετά από την κάκωση πόσο δύσκαμπτο ή διογκωμένο ήταν το γόνατο σας; (0-4 βαθμοί) Καθόλου Ελαφρά Μέτρια Πολύ Ακραία πολύ 5. Ποιο είναι το υψηλότερο επίπεδο δραστηριότητας που μπορείτε να επιτελέσετε χωρίς να διογκωθεί το γόνατό σας; (0-4 βαθμοί) Δραστηριότητες με πολύ μεγάλη καταπόνηση, όπως κινήσεις άλματος ή περιστροφής (π.χ. ποδόσφαιρο, καλαθόσφαιρα) Δραστηριότητες μεγάλης καταπόνησης, όπως βαριά σωματική εργασία, χιονοδρομία ή αντισφαίριση. Δραστηριότητες μέτριας καταπόνησης, όπως χειρωνακτική εργασία μέσης βαρύτητας ή τρέξιμο. Δραστηριότητες ελαφράς καταπόνησης, όπως οικιακές και κηπουρικές εργασίες ή βάδισμα. Αδυναμία επιτέλεσης κάποιας από τις αναφερόμενες δραστηριότητες λόγω διόγκωσης του γόνατος.

45 45 6. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 4 εβδομάδων ή μετά από κάκωση είχατε κάποιο επεισόδιο εμπλοκής του γόνατος; (0-1 βαθμοί) Ναι Όχι 7. Ποιο θεωρείτε ως υψηλότερο επίπεδο δραστηριότητας που μπορείτε να επιτελέσετε χωρίς να έχετε «αίσθημα υποχώρησης» του γόνατος σας; (0-4 βαθμοί) Δραστηριότητες με πολύ μεγάλη καταπόνηση, όπως κινήσεις άλματος ή περιστροφής (π.χ. ποδόσφαιρο, καλαθόσφαιρα) Δραστηριότητες μεγάλης καταπόνησης, όπως βαριά σωματική εργασία, χιονοδρομία ή αντισφαίριση. Δραστηριότητες μέτριας καταπόνησης, όπως χειρωνακτική εργασία μέσης βαρύτητας ή τρέξιμο. Δραστηριότητες ελαφράς καταπόνησης, όπως οικιακές και κηπουρικές εργασίες ή βάδισμα. Αδυναμία επιτέλεσης κάποιας από τις αναφερόμενες δραστηριότητες λόγω «αισθήματος υποχώρησης» του γόνατος. 8. Ποιο θεωρείτε το υψηλότερο επίπεδο δραστηριότητας που μπορείτε να ασκείτε σε συχνή βάση; (0-4 βαθμοί) 9. Πόσο επηρεάζει η κατάσταση του γόνατος την ικανότητά σας να εςπιτελέσετε λειτουργίες όπως: (0-5 βαθμοί για κάθε λειτουργία) Καθόλου Ελαφρά Μέτρια Σοβαρά Αδυναμία επιτέλεσης Α Άνοδος κλίμακας Β Κάθοδος κλίμακας Γ Στάση γονυκλισίας Δ Βαθύ κάθισμα Ε Σταυροποδική θέση Στ Έγερση από καθιστική θέση Ζ Τρέξιμο Άλμα και Η προσγείωση στο πάσχον σκέλος Θ Ταχεία επιτάχυνση και επιβράδυνση 10. Πώς θα αξιολογούσατε τη λειτουργικότητα του γόνατος σας σε δεκαβάθμια κλίμακα με το 10 να αντιστοιχεί σε εξαίρετη λειτουργικότητα και το 0 σε αδυναμία επιτέλεσης κάποιας από τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες; Λειτουργικότητα πριν από την κάκωση (ή την επέμβαση) (δεν βαθμολογείται) Αδυναμία σε Κανένας καθημερινές περιορισμός δραστηριότητες δραστηριοτήτων

46 46 Παρούσα λειτουργική κατάσταση του γόνατος (0-10 βαθμοί) Αδυναμία σε καθημερινές δραστηριότητες Κανένας περιορισμός δραστηριοτήτων Η τελική βαθμολογία της μετεγχειρητικής ή μετατραυματικής αξιολόγησης σύμφωνα με το ΙΚDC σύστημα υποκειμενικής εκτίμησης της λειτουργικής επάρκειας του γόνατος προκύπτει από τη μετατροπή του αθροίσματος των βαθμών από τις απαντήσεις σε όλα τα θέματα αξιολόγησης, εκτός του πρώτου ερωτήματος του δέκατου θέματος που αφορά στη λειτουργικότητα του γόνατος πριν από την κάκωση ή την επέμβαση. Η μετατροπή του αθροίσματος των βαθμών γίνεται σύμφωνα με τον τύπο: IKDC Score= [(Άθροισμα βαθμών Χαμηλότερο δυνατό αποτέλεσμα)/εύρος πιθανών αποτελεσμάτων] x 100. Το χαμηλότερο δυνατό άθροισμα είναι 18, ενώ το εύρος των πιθανών αποτελεσμάτων είναι 87. ΤΟ IKDC Score μπορεί να υπολογισθεί και με απώλεια κάποιων δεδομένων, αρκεί να υπάρχουν απαντήσεις σε τουλάχιστον 16 από τα 18 θέματα αξιολόγησης, υποκαθιστώντας τη βαθμολογία των αναπάντητων θεμάτων με μέσο όρο της βαθμολογίας των απαντήσεων στα υπόλοιπα θέματα.

47 47 3. Νεκροτομική Μελέτη I. Σκοπός Σκοπός της πειραματικής νεκροτομικής μελέτης είναι η διερεύνηση του μηχανισμού, του τύπου και της πιθανότητας βλάβης της ιγνυακής αρτηρίας, ανάλογα με το είδος εξαρθρήματος του γόνατος. II. Υλικό και μέθοδος Υλικό Το πειραματικό μέρος έγινε στο Νεκροτομείο Αθηνών. Διενεργήθηκαν αγγειογραφίες στην ιγνυακή αρτηρία πτωματικών γονάτων. Συνολικά χρησιμοποιήθηκαν 31 πτώματα, ηλικίας 25 μέχρι 56 ετών, χωρίς ιστορικό αγγειακής νόσου, που πέθαναν αιφνιδιαστικά και συνεπεία παθολογικής αιτίας ή ατυχήματος. Εάν το αίτιο ήταν ατύχημα τα κάτω άκρα δεν είχαν κακώσεις. Τα πρώτα 10 χρησιμοποιήθηκαν για το σχεδιασμό της πειραματικής μεθόδου. Από αυτά τα 4 για τον σχεδιασμό του εξαρθρήματος και τα επόμενα 6 για τον σχεδιασμό της αγγειογραφίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρησιμοποίηση των πτωμάτων ήταν ο σεβασμός προς τον αποθανόντα και η μη κακοποίηση του πτώματος αυτού. Όλα τα πτώματα ανήκαν σε άτομα που υπέστησαν βίαιο θάνατο και δεν ήταν ταριχευμένα. Η πειραματική μελέτη έγινε αμέσως μετά το τέλος της επίσημης ιατροδικαστικής έκθεσης και δεν επηρέαζε το αποτέλεσμα αυτής. Το εξάρθρημα και η αγγειογραφία διενεργήθηκαν επί του πτώματος χωρίς να προηγηθεί απεξάρθρωση του κάτω άκρου αυτού. Σύντομη περιγραφή Η πειραματική μέθοδος, που θα αναπτυχθεί αναλυτικότερα στη συνέχεια, περιλαμβάνει: Ι. Καθετηριασμό της ιγνυακής αρτηρίας. ΙΙ. Διατομή των σταθεροποιητικών στοιχείων του γόνατος. ΙΙΙ. Αγγειογραφία, υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο, της ιγνυακής, με το γόνατο σε θέση ανάταξης και σε εξάρθρημα. Τα αποτελέσματα καταγράφηκαν σε βάση δεδομένων (MS Access) και στη συνέχεια έγινε στατιστική ανάλυση αυτών (ΜS Excel, SPSS).

48 48 Κατά τη διάρκεια του πειράματος έγινε καταγραφή της θέσης του γόνατος και της αγγειογραφίας με χρήση ψηφιακών μέσων (Archos 605). Όλες οι μετρήσεις επί των ληφθέντων εικόνων έγιναν με τη χρήση ειδικού προγράμματος (UTHSCSA ImageTool V.3.0). Εικόνα 10. Βάση δεδομένων αποτελεσμάτων (MS Access) Σχεδιασμός αγγειογραφίας Για το σχεδιασμό της αγγειογραφίας χρησιμοποιήθηκαν 6 πτώματα. Στα πρώτα 3 έγινε προσπάθεια καθετηριασμού της μηριαίας στο μηριαίο τρίγωνο. Η προσπέλαση ξεκινά με μια επιμήκη τομή 1 με 2 εκατοστά κάτω από τον ηβικό σύνδεσμο. Υπάρχουν επιπολής λαγόνια λεμφαγγεία παράλληλα με των βουβωνικό σύνδεσμο και μεταξύ της επιπολής και της εν τω βάθει περιτονίας τα οποία παροχετεύουν στους λεμφαδένες επί τα έσω της μηριαίας φλέβας. Είναι καλό να αποφεύγονται τα λεμφαγγεία διότι γίνεται πιο δυσχερής η αναγνώριση και η προσπέλαση της μηριαίας αρτηρίας. Ακολούθησε η προσεχτική παρασκευή της επιπολής και της εν τω βάθει περιτονίας της βουβωνικής περιοχής. Κατά την προσπέλαση έγινε διατομή της επιπολής περισπώμενης λαγονίου φλέβας η οποία πρώτα απολινώνονταν για την αποφυγή αιμορραγίας στην περιοχή, καθώς τα πτώματα ήταν νωπά και το αίμα εντός των αγγείων δεν είχε πήξει. Ακολούθησε η διατομή της εν τω βάθει περιτονίας και της πλατείας περιτονίας καθώς και της θήκης των μηριαίων αγγείων. Έτσι παρασκευάστηκε η κοινή μηριαία αρτηρία με τους δυο κλάδους της την επιπολής και την εν τω βάθει μηριαία αρτηρία. Η εν τω βάθει μηριαία αρτηρία ξεκινά από το οπίσθιο έξω τμήμα της μηριαίας αρτηρίας, περίπου 3,5 εκατοστά από τον βουβωνικό σύνδεσμο. Αρχικά βρίσκεται επί τα

49 49 εκτός της επιπολής μηριαίας αρτηρίας, μετά περνά πίσω της και πίσω από τη μηριαία φλέβα (93). Η προσπέλαση της κοινής μηριαίας αρτηρίας είναι σχετικά εύκολη ακόμη και στο πτώμα. Αντίθετα ο εκλεκτικός καθετηριασμός της επιπολής μηριαίας αρτηρίας και η απεικόνιση της ιγνυακής που αποτελεί τη συνέχεια αυτής είναι ιδιαίτερα δύσκολος. Το αποτέλεσμα είναι ότι παρά την παρασκευή της κοινής μηριαίας και τον καθετηριασμό της δεν επιτεύχθηκε σε όλες τις περιπτώσεις η απεικόνιση της ιγνυακής αρτηρίας. Αν και στην πρώτη προσπάθεια απεικονίστηκε η ιγνυακή αρτηρία στις επόμενες 2 αυτό δεν κατέστη εφικτό και απεικονίστηκε μόνο η εν τω βάθει μηριαία αρτηρία. Στα επόμενα 3 έγινε έσω προσπέλαση της επιπολής μηριαίας, όπως περιγράφεται στο γενικό μέρος, και στη συνέχεια έγινε καθετηριασμός της, μετά την έξοδο της από τον πόρο των προσαγωγών, με σφαγιτιδικό καθετήρα διπλού αυλού ή υποκλείδιο τριπλού αυλού, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα (Multicath 2+, 7-French, 20-cm-long, ή Triple lumen Multicath (adult), 7.5-French, 20-cm-long, Vygon, Ecouen France.). Αρχικά, στα πτώματα 1 έως 4, χρησιμοποιήθηκε η τεχνική που αναφέρεται στη βιβλιογραφία για αγγειογραφία σε πτώματα, δηλαδή καθετηριασμός του αγγείου, έκπλυση του αυλού με 500ml έως 1000ml φυσιολογικού ορού 0,9% και ηπαρινισμός του με 10ml έως 20ml ηπαρίνης μονάδων. Ακολούθως έγινε έγχυση σκιαγραφικής ουσίας με ιώδιο τύπου iopentol (Ιmagopaque 300) (100, 101), (102), (103). Αντί για ιώδιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί διάλυμα 100% w/v βαρίου (104) καθώς και άλλα σκιαγραφικά, όπως κιμωλία, θειϊκό ασβέστιο, υδράργυρος, βισμούθιο, άλατα και οξείδια του μολύβδου και του στροντίου (105). Στην πορεία της μελέτης δοκιμάστηκε η γαστρογραφίνη ως σκιαγραφικό και η έγχυσή της χωρίς να έχει προηγηθεί έκπλυση του αγγείου και ηπαρινισμός αυτού. Έγινε έγχυση 20cc γαστρογραφίνης (sodium amidotrizoate and meglumine amidotrizoate) η οποία περιέχει άλατα ιωδίου σε συγκέντρωση 370 mg/ml σε ισχυρό χημικό δεσμό με την αμιδοτραζολάτη. Σε σύγκριση με τα σκιαγραφικά ιωδίου τύπου Iopentol η γαστρογραφίνη είναι φθηνότερη. Κόστος γαστρογραφίνης: 8,71 ευρώ/φιαλίδιο (0,0871 ευρώ/ml) και Imagopaque 33,9 ευρώ/φιαλίδιο (0,339 ευρώ/ml). Επίσης, η γαστρογραφίνη επιτρέπει σκιαγράφηση του αγγείου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Διάρκεια σε λεπτά απεικόνισης με γαστρογραφίνη 31,67 SD 6,919, διάρκεια σε λεπτά απεικόνισης με Imagopaque 13,33 SD 2,160. Η διαφορά είναι στατιστικά σημαντική (One-Sample Τ Test, p=,000). Τέλος, η γαστρογραφίνη έχει την ίδια απεικονιστική- σκιαγραφική ικανότητα με το Imagopaque. Έγινε μέτρηση

50 50 με τη χρήση του Adobe Photoshop της μέσης τιμής σκούρων και ανοικτών χρωμάτων στο ιστόγραμμα και η διαφορά τους. Μέση τιμή διαφοράς χρωμάτων γαστρογραφίνης 65,17 (sd 29,4) και Imagopaque 61,50 (sd 32,82). Η διαφορά δεν είναι στατιστικά σημαντική (Wilcoxon Signed Ranks Test, p=,917). Συνεπώς, η γαστρογραφίνη είναι καλύτερη από το Imaqopague για αγγειογραφίες σε πτωματικά αγγεία γιατί: 1. Eίναι φθηνότερη. 2. Έχει μεγαλύτερο ειδικό βάρος και είναι πιο πυκνή με αποτέλεσμα να σκιαγραφείται καλύτερα το αγγείο. 3. Η γαστρογραφίνη λόγω της μεγαλύτερης πυκνότητάς της δεν διαλύεται και το αγγείο παραμένει ακτινοσκιερό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επιτρέποντας τη διενέργεια χειρισμών για τη δημιουργία εξαρθρήματος. Μετά την έγχυση του σκιαγραφικού ακολουθούσε η λήψη εικόνων με ακτινοσκοπικό μηχανήμα (Philips BV25) και καταγραφή με τη χρήση ψηφιακού καταγραφέα (Archos 605 wi-fi). Πίνακας 8. Σχεδιασμός αγγειογραφίας. Αίτιο θανάτου Ημ/ία θανάτου Φ Ηλ A 1 Α 45 Τροχαίο Ιαν-08 A 2 Α 39 Ναρκ/κά Ιαν-08 A 3 Α 51 Ανακοπή Ιαν-08 A 4 Α 56 Ανακοπή Φεβ-08 A 5 Θ 32 Τροχαίο Φεβ-08 A 6 Θ 42 Τροχαίο Φεβ-08 Χρήση Προσπέλαση Σκια/κό Έκπλυση Έκβαση σχεδιασμός αγγειογραφίας Μηριαίο Imagopaque Ναι επιτυχία σχεδιασμός αγγειογραφίας Μηριαίο Imagopaque Ναι αποτυχία σχεδιασμός αγγειογραφίας Μηριαίο Imagopaque Ναι αποτυχία σχεδιασμός αγγειογραφίας Έσω Imagopaque Ναι επιτυχία σχεδιασμός Γαστρογραφί αγγειογραφίας Έσω νη Ναι επιτυχία σχεδιασμός Γαστρογραφί αγγειογραφίας Έσω νη Όχι επιτυχία Σχεδιασμός εξαρθρήματος Για το σχεδιασμό του εξαρθρήματος χρησιμοποιήθηκαν 4 πτώματα. Σε όλα τα πτώματα που χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και σε όσα θα γίνονταν η πειραματική μελέτη ο θάνατος είχε επέλθει σε λιγότερο από 12 ώρες και συνεπώς όλα είχαν νεκρική ακαμψία. Αρχικά, στο πτώμα Ε1 έγινε προσπάθεια για περιορισμένη προσπέλαση και διατομή μόνο των

51 51 συνδεσμικών στοιχείων του γόνατος, αλλά δεν επετεύχθη η πρόκληση εξαρθρήματος λόγω της νεκρικής ακαμψίας. Στη συνέχεια στα πτώματα Ε2 έως Ε4 δια μιας μέσης τομής απελευθερώνονταν οι μυϊκές προσφύσεις που περιορίζουν την κίνηση του γόνατος με κάμψη λύση της ακαμψίας. Ακολούθησε η διατομή των συνδεσμικών στοιχείων και η πρόκληση εξαρθρήματος. Η προσπέλαση ήταν κοινή για τη λύση της ακαμψίας και για τη διατομή των συνδεσμικών στοιχείων. Συνεπώς τα βήματα για την δημιουργία εξαρθρήματος ήταν: 1. Μέση τομή και διατομή επιγονατιδικού τένοντα, δυο γαστέρων του γαστροκνημίου, της λαγονοκνημιαίας ταινίας και του συμπλέγματος ημιτενοντώδους, ημιυμενώδους και ισχνού. 2. Βίαια κάμψη- έκταση και λύση της νεκρικής ακαμψίας. 3. Διατομή των συνδεσμικών στοιχείων του γόνατος 4. Τοποθέτηση του γόνατος σε θέση κάμψης- οπισθίου εξαρθρήματος στα πτώματα Ε2-Ε3 και λήψη εικόνας με ακτινοσκοπικό μηχάνημα για επιβεβαίωση της επίτευξης εξαρθρήματος. 5. Τοποθέτηση του γόνατος σε θέση έκτασης- υπερέκτασης στο πτώμα Ε4 και λήψη εικόνας με ακτινοσκοπικό μηχάνημα για επιβεβαίωση της επίτευξης εξαρθρήματος. Στα πτώματα Ε3 και Ε4 έγινε και προσπέλαση από το μηριαίο τρίγωνο και έγχυση Imagopaque. Αν και η δημιουργία εξαρθρήματος ήταν επιτυχής μόνο στο ένα πέτυχε η αγγειογραφία και σκιαγραφήθηκε η ιγνυακή αρτηρία. Τα πειράματα είχαν προηγηθεί της μεταφοράς της προσπέλασης στον πόρο των προσαγωγών και της χρήσης γαστρογραφίνης που χρησιμοποιήθηκαν στην νεκροτομική μελέτη. Δημιουργία εξαρθρήματος Σημαντική για την πρόκληση εξαρθρήματος είναι η φορά της δύναμης που ασκείται στο γόνατο, το σημείο που ασκείται η δύναμη αλλά και η θέση αυτού τη στιγμή της κάκωσης (81). Συνολικά δέκα μηχανισμοί μπορούν να προκαλέσουν σύνθετες κακώσεις στο γόνατο (68). Αυτοί είναι:

52 52 Πίνακας 9. Μηχανισμοί που μπορούν να προκαλέσουν σύνθετες κακώσεις στο γόνατο. 1 Υπερέκταση 2 Υπερέκταση με βλαισότητα 3 Υπερέκταση με ραιβότητα 4 Βλαισότητα 5 Ραιβότητα 6 Κάμψη με βλαισότητα και έξω στροφή 7 Κάμψη με ραιβότητα και έσω στροφή 8 Κάμψη με οπίσθια παρεκτόπιση 9 Εξάρθρημα επιγονατίδας (Κάμψη με βλαισότητα και έσω στροφή του μηρού πάνω σε σταθερή επιγονατίδα) 10 Τραύμα από άμεση πλήξη Από τους δέκα μηχανισμούς οι οκτώ πρώτοι προκαλούν εξάρθρημα του γόνατος. Αν ομαδοποιήσουμε τα είδη των μηχανισμών, προκύπτουν 4 ομάδες εξαρθρημάτων: α. Υπερέκτασης από τους μηχανισμούς 1,2,3. β. Βλαισότητας και ραιβότητας από τους μηχανισμούς 2,3,4 και 5. γ. Κάμψης από τους μηχανισμούς 6,7 και κύρια 8. δ. Στροφής με ταυτόχρονη κάμψη από τους μηχανισμούς 6 και 7. Ανάλογα με τη φορά της δύναμης έχουμε βλάβη στα συνδεσμικά στοιχεία του γόνατος που το σταθεροποιούν έναντι αυτής. Πιο συγκεκριμένα (68): Πίνακας 10. Φορά της δύναμης και βλάβη στα συνδεσμικά στοιχεία του γόνατος. Δύναμη Κύρια συνδεσμική βλάβη Συχνότητα 1 Υπερέκταση Οπίσθιος χιαστός 2% Πρόσθιος χιαστός 2 Υπερέκταση με βλαισότητα Έσω πλάγιος Οπίσθια έσω γωνία 2% 3 Υπερέκταση με ραιβότητα Οπίσθιος χιαστός Οπίσθια έξω γωνία- έξω πλάγιος Πρόσθιος χιαστός Τένοντας του ιγνυακού 8%

53 53 Πίνακας 10 (συνέχεια). Φορά της δύναμης και βλάβη στα συνδεσμικά στοιχεία του γόνατος. Δύναμη Κύρια συνδεσμική βλάβη Συχνότητα 4 Βλαισότητα Έσω πλάγιος 6% Πρόσθιος χιαστός Οπίσθιος χιαστός 5 Ραιβότητα Λαγονοκνημιαία ταινία 1% Έξω πλάγιος 6 Κάμψη με βλαισότητα και έξω στροφή Έσω πλάγιος Πρόσθιος χιαστός 46% 7 Κάμψη με ραιβότητα και έσω στροφή 8 Κάμψη με οπίσθια παρεκτόπιση Πρόσθιος χιαστός Οπίσθια έξω γωνία 1% Οπίσθιος χιαστός 8% Για τη δημιουργία του πειραματικού μοντέλου βλάβης της ιγνυακής θεωρήθηκε ως δεδομένο το εξάρθρημα και μελετήθηκε μόνο η θέση και η μεταβολή του σχήματος και του μεγέθους της αρτηρίας. Συνεπώς, αφού είχε προηγηθεί η διατομή των συνδεσμικών στοιχείων, το γόνατο τοποθετήθηκε σε εξαρθρηματικές θέσεις θεωρώντας ως δεδομένο ότι σε πραγματικές συνθήκες ο μηχανισμός που προκάλεσε το εξάρθρημα ήταν ένας από τους προαναφερθέντες και ότι για να προκληθεί το συγκεκριμένο εξάρθρημα υπήρχε ρήξη στα αντίστοιχα συνδεσμικά στοιχεία. Πιο συγκεκριμένα μελετήθηκαν 4 θέσεις εξαρθήματος σε αντιστοιχία με τους μηχανισμους πρόκλησης αυτού: 1. Υπερέκτασης- πρόσθιο. 2. Βλαισότητας- ραιβότητας. 3. Οπίσθιο. 4. Στροφικό με οπίσθια παρεκτόπιση. Η τοποθέτηση σε εξαρθρηματική θέση γίνονταν με την μετακίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο το οποίο διατηρούνταν σταθερό. Για την συγκράτηση στην εξαρθρηματική θέση χρησιμοποιήθηκε συσκευή ιδίας κατασκευής που συγκρατούσε την κνήμη πάνω στο σταθεροποιημένο μηρίαιο.

54 54 Μετρήσεις μετά το τέλος του πειράματος Οι αγγειογραφίες μετατρέπονταν από ψηφιακό βίντεο σε εικόνες με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και ειδικού προγράμματος (VideoLAN - VLC media player). Στη συνέχεια γίνονταν μετρήσεις στις αγγειογραφκές εικόνες με τη χρήση λογισμικού (UTHSCSA ImageTool Version 3.0). Μέτρηση γωνίας στο τμήμα Ρ2 της ιγνυακής αρτηρίας Η ιγνυακή αρτηρία μεταβαίνει ομαλά από τον πόρο των προσαγωγών προς τον ιγνυακό βόθρο, χωρίς να κάμπτεται σε όλο το εύρος φυσιολογικής κίνησης του γόνατος. Σε οπίσθιο εξάρθρημα γόνατος εμφανίζεται έντονη γωνίωση που αντιστοιχεί στο τμήμα P2 αυτής και πιο συγκεκριμένα στο ύψος του χαλινού της κατάφυσης του μέγα προσαγωγού προς τη λευκή γραμμή. Στην πλάγια profil εικόνα αγγειογραφίας σε κάμψη και σε οπίσθιες εξαρθρηματικές θέσεις γίνεται μέτρηση μεταξύ της γωνίας που σχηματίζουν το εγγύς και το άπω σκέλος της ιγνυακής. Στην οπισθοπρόσθια δεν μπορούν να γίνουν μετρήσεις, καθώς υπάρχει μεγάλη κάλυψη μεταξύ μηρού, κνήμης και αγγείου, αλλά δεν είναι και χρήσιμες, καθώς η γωνίωση της ιγνυακής είναι εμφανής μόνο στο οβελιαίο επίπεδο. Σε κάθε γόνατο και σε κάθε εξαρθρηματική θέση λαμβάνονταν 10 μετρήσεις και από αυτές υπολογίζονταν ο μέσος όρος των τιμών. Μέτρηση λόγου της διαμέτρου του κνημιαίου κονδύλου προς τη μέση διάμετρο της ιγνυακής Στην φυσιολογική έκταση, στις θέσεις υπερέκτασης και σε βλαισότητα ραιβότητα μετρήθηκε ο λόγος της διαμέτρου του κνημιαίου κονδύλου προς τη μέση διάμετρο της ιγνυακής. Με τη μέτρηση αυτή μπορούμε να υπολογίσουμε εάν η αρτηρία έχει υποστεί διάσταση και συνεπώς βλάβη από έλξη. Εάν η αρτηρία διαταθεί, η διάμετρός της μειώνεται και ο λόγος του μήκους του κνημιαίου κονδύλου προς τη μέση διάμετρο της ιγνυακής αυξάνεται. Η αιτία, που χρησιμοποιείται ο λόγος και δεν γίνεται μέτρηση της διαμέτρου και του μήκους της ιγνυακής στην περιοχή του ιγνυακού βόθρου, είναι ότι δεν υπάρχουν σημεία αναφοράς από τα οποία να μετρηθεί η μεταβολή του μήκους της ιγνυακής και συνεπώς να υπολογιστεί η διάσταση του αγγείου από δυνάμεις έλξης.

55 55 Για τη μέτρηση της μέσης διαμέτρου της ιγνυακής γίνονταν μετρήσεις κατά μήκος αυτής και μετά χρησιμοποιούνταν ο μέσος όρος τους. Ο κνημιαίος κόνδυλος μετρούνταν στην έκταση της αρθρικής επιφάνειας αυτού. Σε κάθε γόνατο και σε κάθε εξαρθρηματική θέση λαμβάνονταν 10 μετρήσεις και από αυτές υπολογίζονταν ο μέσος όρος των τιμών. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων καταγράφηκαν με τη χρήση προγράμματος (Microsoft EXCEL 2007) και αναλύθηκαν με τη χρήση στατιστικού λογισμικού (SPSS ). Ιστολογική μελέτη Από τα πτώματα Ο1 έως Ο6 που χρησιμοποιήθηκαν στην μελέτη του οπισθίου εξαρθρήματος αφαιρέθηκε η ιγνυακή αρτηρία και εστάλη για ιστολογική μελέτη. Δυστυχώς, δεν βρέθηκαν ιδιαίτερα παθολογικά ευρήματα πιθανότατα λόγω του σχεδιασμού της μελέτης. Δηλαδή, το γόνατο τοποθετείτο σε εξαρθρηματική θέση και δεν προκαλούσαμε εξάρθρημα με βίαιο μηχανισμό. Συνεπώς, αν και η αρτηρία υφίστατο παραμόρφωση, ο μηχανισμός δεν ήταν βίαιος και το αγγείο δεν τραυματιζόταν.

56 56 III. Εικόνες νεκροτομικής μελέτης Εικόνα 11. Καθετηριασμός της ιγνυακής αρτηρίας Εικόνα 12. Έγχυση γαστρογραφίνης Εικόνα 13. Προσπέλαση γόνατος Εικόνα 14. Προσπέλαση αγγειογραφίας και εξαρθρήματος Εικόνα 15. Γόνατο σε θέση ανάταξης Εικόνα 16. Γόνατο σε εξάρθρημα ραιβότητας

57 57 Εικόνα 17. Οπίσθιο εξάρθρημα Εικόνα 18. Σύγκλειση τομών μετά το πέρας του πειράματος

58 58 IV. Νεκροτομική μελέτη Μετά την ολοκλήρωση του σχεδιασμού της αγγειογραφίας και της δημιουργίας του εξαρθρήματος ακολούθησε η νεκροτομική μελέτη. Συνολικά χρησιμοποιήθηκαν 21 πτώματα. Από αυτά 8 χρησιμοποιήθηκαν για την μελέτη του οπισθίου εξαρθρήματος, 3 του στροφικού εξαρθρήματος, 6 του υπερέκτασης-πρόσθιου και 4 του βλαισότηταςραιβότητας. Σε όλα τα πειράματα χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος αγγειογραφίας και πρόκλησης εξαρθρήματος που έχει ήδη περιγραφεί. Δηλαδή, έσω προσπέλαση της ιγνυακής μετά τον πόρο των προσαγωγών και καθετηριασμός της με καθετήρα υποκλείδιο συνηθέστερα τριπλού αυλού. Για την πρόκληση εξαρθρήματος ακολουθούσε δια μέσης τομής απελευθέρωση από μυϊκές προσφύσεις, λύση της νεκρικής ακαμψίας και διατομή των συνδεσμικών στοιχείων. Εικόνα 19. Αγγειογραφία σε κάμψη 90 μοιρών και μέτρηση γωνιών

59 59 Οπίσθιο εξάρθρημα Για την μελέτη του οπισθίου εξαρθρήματος χρησιμοποιήθηκαν 8 πτώματα ηλικίας 29 έως 55 ετών. Το αίτιο θανάτου ήταν σε 2 περιπτώσεις ανακοπή και σε 8 βίαιος θάνατος ή ατύχημα. Πέντε ήταν άνδρες και 3 γυναίκες. Μετά την προετοιμασία το γόνατο τοποθετούνταν σε κάμψη 90 μοιρών και στη συνέχεια σε θέση οπισθίου εξαρθρήματος. Και στις 2 θέσεις λαμβάνονταν εικόνες με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού μηχανήματος. Οι προσθιοπίσθιες (f) λήψεις δεν ήταν χρήσιμες για μελέτη, καθώς υπήρχε αλληλοεπικάλυψη του μηριαίου της κνήμης και της αρτηρίας. Αντίθετα, οι πλάγιες (p) λήψεις επέτρεπαν την μέτρηση της γωνίωσης της ιγνυακής αρτηρίας. Πίνακας 11. Οπίσθιο εξάρθρημα. Νο. Φύλλο Ηλικία Αίτιο θανάτου Ημ/ια θα/του Χρήση Προσπέλαση Σκιαγραφικό Έκπλυση Έκβαση Ο1 Α 44 Βίαιος Μαϊ-08 Ο2 Α 47 Τροχαίο Μαϊ-08 Ο3 Θ 49 Τροχαίο Ιουν-08 Ο4 Α 51 Βίαιος Ιουν-08 Ο5 Θ 52 Ανακοπή Ιουλ-08 Ο6 Α 55 Ανακοπή Ιουλ-08 Ο7 Α 39 Τροχαίο Οκτ-08 Ο8 Θ 29 Βίαιος Οκτ-08 Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Οπίσθιο -Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Κατά τη διάρκεια της αγγειογραφίας έγινε καταγραφή αυτής με ψηφιακό καταγραφέα (Archos 605 Wi-Fi). Ακολούθησε λήψη εικόνων προς επεξεργασία από το ψηφιακό βίντεο με την χρήση του προγράμματος VLC media player (VideoLAN organization). Οι εικόνες εισήχθησαν στο πρόγραμμα UTHSCSA ImageTool Version 3.0 ( , Department of Dental Diagnostic Science at The University of Texas Health Science Center, San Antonio, Texas) και μετρήθηκε η γωνία μεταξύ των τμημάτων P1 και Ρ2 της ιγνυακής αρτηρίας. Για κάθε γόνατο λαμβάνονταν 10 μετρήσεις σε θέση 90 μοιρών κάμψης και 10 μετρήσεις σε οπίσθιο

60 60 εξάρθρημα. Ο μέσος όρος αυτών των τιμών χρησιμοποιήθηκε για τη συγκριτική μελέτη της γωνίωσης της ιγνυακής αρτηρίας σε θέση κάμψης και σε οπίσθιο εξάρθρημα του γόνατος. Εικόνα 20. Οπίσθιο εξάρθρημα Στροφικό εξάρθρημα Για την μελέτη του στροφικού εξαρθρήματος χρησιμοποιήθηκαν 3 πτώματα ηλικίας 28 έως 31 ετών. Το αίτιο θανάτου ήταν βίαιος θάνατος ή τροχαίο ατύχημα. Δύο ήταν άνδρες και 1 γυναίκα. Μετά την προετοιμασία το γόνατο τοποθετούνταν σε κάμψη 90 μοιρών και στη συνέχεια σε θέση οπισθίου εξαρθρήματος και στροφής. Και στις 2 θέσεις λαμβάνονταν εικόνες με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού μηχανήματος. Οι προσθιοπίσθιες (f) λήψεις δεν ήταν χρήσιμες για μελέτη, καθώς υπήρχε αλληλοεπικάλυψη του μηριαίου της κνήμης και της αρτηρίας. Αντίθετα, οι πλάγιες (p) λήψεις επέτρεπαν την μέτρηση της γωνίωσης της ιγνυακής αρτηρίας. Πίνακας 12. Στροφικό εξάρθρημα Νο. Φ Η Αίτιο θανάτου Ημ/νία θανάτου Χρήση Προσπέλαση Σκιαγραφικό Έκπλυση Έκβαση Σ1 Α 28 Βίαιος Ιαν-09 Στροφικό Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Σ2 Α 32 Τροχαίο Ιαν-09 Στροφικό Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Σ3 Θ 31 Τροχαίο Μαρ-09 Στροφικό Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία

61 61 Εικόνα 21. Στροφικό εξάρθρημα Κατά τη διάρκεια της αγγειογραφίας έγινε καταγραφή αυτής με ψηφιακό καταγραφέα (Archos 605 Wi-Fi). Ακολούθησε λήψη εικόνων προς επεξεργασία από το ψηφιακό βίντεο με την χρήση του προγράμματος VLC media player (VideoLAN organization). Οι εικόνες εισήχθησαν στο πρόγραμμα UTHSCSA ImageTool Version 3.0 ( , Department of Dental Diagnostic Science at The University of Texas Health Science Center, San Antonio, Texas) και μετρήθηκε η γωνία μεταξύ των δύο σκελών της ιγνυακής αρτηρίας. Για κάθε γόνατο λαμβάνονταν 10 μετρήσεις σε θέση 90 μοιρών κάμψης και 10 μετρήσεις σε στροφικό εξάρθρημα. Ο μέσος όρος αυτών των τιμών χρησιμοποιήθηκε για τη συγκριτική μελέτη της γωνίωσης της ιγνυακής αρτηρίας σε θέση κάμψης και σε στροφικό εξάρθρημα του γόνατος. Πρόσθιο- υπερέκτασης Για την μελέτη του προσθίου εξαρθρήματος υπερέκτασης χρησιμοποιήθηκαν 6 πτώματα ηλικίας 25 έως 45 ετών. Το αίτιο θανάτου ήταν βίαιος θάνατος ή τροχαίο ατύχημα. Τέσσερις ήταν άνδρες και 2 γυναίκες. Μετά την προετοιμασία το γόνατο τοποθετούνταν σε έκταση και μετά σε υπερέκταση. Και στις 2 θέσεις λαμβάνονταν εικόνες με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού μηχανήματος. Οι προσθιοπίσθιες (f) λήψεις δεν ήταν χρήσιμες για μελέτη, καθώς υπήρχε αλληλοεπικάλυψη του μηριαίου της κνήμης και της αρτηρίας. Αντίθετα, οι πλάγιες (p) λήψεις επέτρεπαν την μέτρηση της διάτασης της ιγνυακής αρτηρίας.

62 62 Πίνακας 13. Πρόσθιο- υπερέκτασης Νο. Φ Η Αίτιο θανάτου Ημ/νια θανάτου Χρήση Προσπέλαση Σκιαγραφικό Έκπλυση Έκβαση Υ1 Α 38 Βίαιος Μαϊ-09 Υπερέκταση- Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ2 Θ 41 Τροχαίο Ιουν-09 Υπερέκταση- Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ3 Α 45 Τροχαίο Οκτ-09 Υπερέκταση- Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ4 Α 31 Βίαιος Οκτ-09 Υπερέκταση- Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ5 Α 28 Τροχαίο Ιαν-10 Υπερέκταση- Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ6 Θ 25 Τροχαίο Ιαν-10 Υπερέκταση- Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι Επιτυχία Εικόνα 22. Πρόσθιο- υπερέκτασης

63 63 Κατά τη διάρκεια της αγγειογραφίας έγινε καταγραφή αυτής με ψηφιακό καταγραφέα (Archos 605 Wi-Fi). Ακολούθησε λήψη εικόνων προς επεξεργασία από το ψηφιακό βίντεο με τη χρήση του προγράμματος VLC media player (VideoLAN organization). Οι εικόνες εισήχθησαν στο πρόγραμμα UTHSCSA ImageTool Version 3.0 ( , Department of Dental Diagnostic Science at The University of Texas Health Science Center, San Antonio, Texas. Μετρήθηκε η διάμετρος της ιγνυακής αρτηρίας στην πλάγια (p) λήψη. Για κάθε γόνατο ελήφθησαν 10 τιμές της διαμέτρου αυτής πίσω από την αρθρική επιφάνεια της κνήμης. Μετρήθηκε και η διάμετρος της αρθρικής επιφάνειας της κνήμης και πάλι 10 φορές. Τα αποτελέσματα εξήχθηκαν στο πρόγραμμα MS Excel και μετρήθηκε ο λόγος διαμέτρου ιγνυακής διαμέτρου αρθρικής επιφάνειας κνήμης για κάθε γόνατο. Οι μετρήσεις έγιναν σε θέση έκτασης και υπερέκτασης. Βλαισότητας- ραιβότητας Για την μελέτη του εξαρθρήματος βλαισότητας και ραιβότητας χρησιμοποιήθηκαν 4 πτώματα ηλικίας 39 έως 49 ετών. Το αίτιο θανάτου ήταν βίαιος θάνατος ή τροχαίο ατύχημα. Δυο ήταν άνδρες και 2 γυναίκες. Μετά την προετοιμασία το γόνατο τοποθετούνταν σε έκταση και μετά σε 2 γόνατα σε βλαισότητα και σε 2 σε ραιβότητα. Και στις 2 θέσεις λαμβάνονταν εικόνες με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού μηχανήματος. Στις προσθιοπίσθιες (f) λήψεις η ιγνυακή αρτηρία απεικονιζόταν το ίδιο καλά με τις πλάγιες (p) λήψεις, αλλά η διάταση της ιγνυακής ήταν εμφανέστερη στις προσθιοπίσθιες λήψεις. Πίνακας 14. Βλαισότητας- ραιβότητας Νο Φ Ηλ Αίτιο θανάτου Ημ/νια θανάτου Χρήση Προσπέλαση Σκιαγραφικό Έκπλυση Έκβαση ΒΡ1 Θ 42 Τροχαίο Φεβ-10 Ραιβότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία ΒΡ2 Α 44 Βίαιος Φεβ-10 Βλαισότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία ΒΡ3 Α 39 Τροχαίο Φεβ-10 Βλαισότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία ΒΡ4 Θ 49 Βίαιος Φεβ-10 Ραιβότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία

64 64 Εικόνα 23. Βλαισότητας- ραιβότητας

65 65 Πίνακας 15. Συνολικά όλα τα πτώματα, η χρήση και η έκβαση του πειράματος. Νο. Φύλλο Ηλικία Αίτιο θανάτου Ημ/νια θανάτου Χρήση Προσπέλαση Σκιαγραφικό Έκπλυση Έκβαση Σχεδιασμός E1 Θ 25 Τροχαίο Οκτ-07 εξαρθρήματος Περιορισμένη όχι αποτυχία E2 Θ 31 Βίαιος Σχεδιασμός Οκτ-07 εξαρθρήματος Λύση ακαμψίας όχι επιτυχία E3 Α 38 Τροχαίο Σχεδιασμός Οκτ-07 εξαρθρήματος Πλήρης+Μηριαίο Imagopaque επιτυχία E4 Α 41 Βίαιος Σχεδιασμός Νοε-07 εξαρθρήματος Πλήρης+Μηριαίο Imagopaque επιτυχία A1 Α 45 Τροχαίο σχεδιασμός Ιαν-08 αγγειογραφίας Μηριαίο Imagopaque Ναι επιτυχία A2 Α 39 Ναρκωτικά σχεδιασμός Ιαν-08 αγγειογραφίας Μηριαίο Imagopaque Ναι αποτυχία A3 Α 51 Ανακοπή σχεδιασμός Ιαν-08 αγγειογραφίας Μηριαίο Imagopaque Ναι αποτυχία A4 Α 56 Ανακοπή σχεδιασμός Φεβ-08 αγγειογραφίας Έσω Imagopaque Ναι επιτυχία A5 Θ 32 Τροχαίο σχεδιασμός Φεβ-08 αγγειογραφίας Έσω Γαστρογραφίνη Ναι επιτυχία A6 Θ 42 Τροχαίο σχεδιασμός Φεβ-08 αγγειογραφίας Έσω Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο1 Α 44 Βίαιος Μαϊ-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο2 Α 47 Τροχαίο Μαϊ-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο3 Θ 49 Τροχαίο Ιουν-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο4 Α 51 Βίαιος Ιουν-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο5 Θ 52 Ανακοπή Ιουλ-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο6 Α 55 Ανακοπή Ιουλ-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο7 Α 39 Τροχαίο Οκτ-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Ο8 Θ 29 Βίαιος Οκτ-08 Οπίσθιο-Κάμψη Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Σ1 Α 28 Βίαιος Ιαν-09 Στροφικό Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Σ2 Α 32 Τροχαίο Ιαν-09 Στροφικό Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Σ3 Θ 31 Τροχαίο Μαρ-09 Στροφικό Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ1 Α 38 Βίαιος Υπερέκταση- Μαϊ-09 Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ2 Θ 41 Τροχαίο Υπερέκταση- Ιουν-09 Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ3 Α 45 Τροχαίο Υπερέκταση- Οκτ-09 Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ4 Α 31 Βίαιος Υπερέκταση- Οκτ-09 Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ5 Α 28 Τροχαίο Υπερέκταση- Ιαν-10 Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία Υ6 Θ 25 Τροχαίο Υπερέκταση- Ιαν-10 Εκταση Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία ΒΡ1 Θ 42 Τροχαίο Βλαισότητα- Φεβ-10 Ραιβότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία ΒΡ2 Α 44 Βίαιος Βλαισότητα- Φεβ-10 Ραιβότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία ΒΡ3 Α 39 Τροχαίο Βλαισότητα- Φεβ-10 Ραιβότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία ΒΡ4 Θ 49 Βίαιος Βλαισότητα- Φεβ-10 Ραιβότητα Πειραματική Γαστρογραφίνη Όχι επιτυχία

66 66 V. Στατιστική ανάλυση Διενεργήθηκε ανάλυση 104, 105 των αποτελεσμάτων σύμφωνα με τις αρχές της περιγραφικής στατιστικής. Μετά τη συλλογή των παρατηρήσεων, ακολούθησε η καταγραφή της κατανομής της συχνότητάς τους. Στις κατανομές συχνότητας των διαφόρων ποσοτικών μεταβλητών, συνεχών και ασυνεχών, υπολογίσθηκαν οι αντιπροσωπευτικές τιμές που καθορίζουν τη θέση κατανομής, όπως η μέση και διάμεση τιμή των αποτελεσμάτων, καθώς και η σταθερά απόκλισή τους. Η γραφική παράσταση των κατανομών συχνότητας των μεταβλητών έγινε με τη χρήση ιστογραμμάτων, στικτογραμμάτων (διαγραμμάτων συσχέτισης ή εξάρτησης), καθώς και με τη μορφή τμημάτων κύκλου. Για όλες τις τιμές αναζητήθηκε η κανονικότητα της κατανομής, τόσο μέσω του ιστογράμματος, όσο και μέσω της κυρτότητας της καμπυλότητας των τιμών. Στις συγκριτικές μελέτες, υπήρξε στατιστική αξιολόγηση της διαφοράς των μέσων τιμών των κατανομών συχνότητας, ανάλογα με την κανονικότητα ή όχι των τιμών και τη συσχέτιση των δειγμάτων, σύμφωνα με τις δοκιμασίες Student (t-test), Wilcoxon signed ranks test, Two- Sample Kolmogorov-Smirnov Test και Mann-Whitney Test. Ο έλεγχος της στατιστικής σημασίας της διαφοράς δυο μέσων τιμών έγινε μετά από σύγκριση των τιμών του κριτηρίου t με τις τιμές που είναι στατιστικά σημαντικές σε επίπεδο μικρότερο του 5% (p<0,05), όπως αυτές αναφέρονται σε σχετικούς πίνακες. Ο έλεγχος της στατιστικής σημασίας της σχέσης μεταξύ ποιοτικών χαρακτηριστικών έγινε με τη χρήση της δοκιμασίας Χ 2 (SPSS 19).

67 67 ΙΓ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1. Κλινική μελέτη Ι. Γενικά στοιχεία Από την 1 Νοεμβρίου 1994 μέχρι και τις 21 Ιανουαρίου 2010, δηλαδή σε 16 περίπου χρόνια βρέθηκαν συνολικά 45 ασθενείς με τραυματικό εξάρθρημα του γόνατος. Από αυτούς 43 (95,6%) ήταν άνδρες και 2 (4,4%) γυναίκες. Διάγραμμα 1. Αναλογία φύλων Διάγραμμα 2. Πλευρά εξαρθρήματος Σε σχέση με την πλευρά του σώματος καταγράφηκε μικρή υπεροχή της δεξιάς με 24 (53,3%) συγκριτικά με την αριστερή με 21 ασθενείς (46,7%). Η ηλικία των ασθενών κυμαίνονταν μεταξύ 17 και 65 έτη, με μέση τιμή 33,18 +/- 11,12 έτη. Σχεδόν όλα τα εξαρθρήματα ήταν αποτέλεσμα τροχαίου ατυχήματος (43/45, 95,6%), ένα ήταν αποτέλεσμα πτώσης από χαμηλό ύψος σε παχύσαρκο ασθενή (2,2%) και ένα αποτέλεσμα αθλητικής κάκωσης σε αγώνα ποδοσφαίρου (2,2%). Από τους 45 ασθενείς βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία είχαν 11 (24,4%). Όλοι οι ασθενείς με βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία ήταν άνδρες και η κάκωση ήταν αποτέλεσμα τροχαίου ατυχήματος σε όλες τις περιπτώσεις. Η μέση ηλικία τους ήταν /- 6.5 έτη. Η ηλικία των ασθενών με αγγειακή βλάβη ήταν σημαντικά μικρότερη (p=,182) από αυτή του συνόλου των ασθενών. Σε ό,τι αφορά την πλευρά του σώματος τα εξαρθήματα με βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία αντίθετα από τον

68 68 συνολικό πληθυσμό- ήταν συχνότερα στο αριστερό σκέλος (8/45, 72,7%) σε σχέση με το δεξιό (3/45, 27,3%). Η κατανομή ανά έτος των εξαρθρημάτων φαίνεται στη συνέχεια. Πίνακας 16. Κατανομή ανά έτος των εξαρθρημάτων Χωρίς βλάβη ιγνυακής Με βλάβη ιγνυακής

69 Χωρίς βλάβη ιγνυακής Με βλάβη ιγνυακής Διάγραμμα 3. Κατανομή ασθενών με εξάρθρημα και βλαβη ή όχι της ιγνυακής αρτηρίας ανά έτος Σύμφωνα με την ταξινόμηση Kennedy(96) το συχνότερο εξάρθρημα ήταν το οπίσθιο (29%) και ακολουθεί το στροφικό (18%) και το έσω (18%). Πολύ σπάνιο ήταν το έξω εξάρθρημα (9%) και δεν καταγράφηκε κανένα πρόσθιο εξάρθρημα. Μεγάλο ποσοστό (24%) των γονάτων είχε αυτόματα αναταχθεί κατά την προσέλευση στο τμήμα επειγόντων. Πίνακας 17. Συχνότητα σύμφωνα με την ταξινόμηση Kennedy Ταξινόμηση Kennedy Ανεπαρκής καταγραφή Συχνότητα % 1 2,2 Στροφικό 8 17,8 Οπίσθιο 13 28,9 Έσω 8 17,8 Έξω 4 8,9 Αναταγμένο 11 24,4 Σύνολο Έξω 9% Ανεταγμένο 24% Ταξινόμηση Kennedy Ανεπαρκής καταγραφή 2% Στροφικό 18% Έσω 18% Οπίσθιο 29%

70 70 Οι ασθενείς με αγγειακή βλάβη συχνότερα είχαν οπίσθιο εξάρθρημα κατά Kennedy(96) (36,4%), σπανιότερα στροφικό, έσω και αναταγμένο (18,2%). Το πιο σπάνιο ήταν το έξω εξάρθρημα (9,1%), ενώ δεν καταγράφηκε κανένα πρόσθιο εξάρθρημα. Αν και σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό το οπίσθιο εξάρθρημα ήταν συχνότερο (34,6% με αγγειακή βλάβη και 28,9% συνολικά), η διαφορά δεν ήταν στατιστικά σημαντική ( Pearson Chi-Square και Nominal by Nominal Cramer's V p=,974). Πίνακας 18. Ταξινόμηση κατά Kennedy και συχνότητα αγγειακής βλάβης. Ταξινόμηση Συχνότητα % Kennedy Ταξινόμηση Kennedy Ανεπαρκής καταγραφή 0,0 Στροφικό 2 18,2 Ανεταγμένο Στροφικό Οπίσθιο 4 36,4 18% 18% Έσω 2 18,2 Έξω Έξω 1 9,1 9% Αναταγμένο 2 18,2 Σύνολο Έσω 18% Οπίσθιο 37%

71 71 Ανεπαρκής καταγραφή 0 Στροφικό 1 Οπίσθιο 2 Έσω 3 Έξω 4 Αναταγμένο 5 Διάγραμμα 4. Ασθενείς με και χωρίς βλάβη της ιγνυακής αρτηρίας, ταξινόμηση Kennedy Κατά Schenck(23) συχνότερα ήταν τα εξαρθρήματα ΙΙΙM και IV (20%) ακολουθούν τα IIL και V (15,6%) και σπανιότερα ήταν τα ΙΙΙL (15,6%). Συνολικά στο 24,4 %(11 περιπτώσεις ) δεν υπάρχει καταγραφή του είδους του εξαρθρήματος κατά Schenck. Σχεδόν όλα είναι εξαρθρήματα που συνέβησαν πριν το 2004 (10 από τα 11) και το διάστημα αυτό δεν χρησιμοποιούταν η συγκεκριμένη ταξινόμηση. Πίνακας 19. Συχνότητα σύμφωνα με την ταξινόμηση Schenck Schenck Συχνότητα % Ανεπαρκής 11 24,4 καταγραφή Ι 2 4,4 IIIL 7 15,6 IIIM 9 20,0 IV 9 20,0 V 7 15,6 Σύνολο IV 20% V 16% IIIM 20% Ανεπαρκής καταγραφή 24% IIIL 16% Ι 4%

72 72 Οι ασθενείς με αγγειακή βλάβη συχνότερα είχαν εξάρθρημα τύπου IV (5/11, 45,5%) σπανιότερα τύπου IIIM και V (1/11, 9,1%). Σε 4 (36,4%) δεν υπήρχε επαρκής καταγραφή αλλά και οι 4 ήταν πριν το Αν εξαιρέσουμε τους ασθενείς με ανεπαρκή καταγραφή και μελετήσουμε την συσχέτιση μεταξύ τύπου εξαρθρήματος κατά Schenck και αγγειακής βλάβης, βρίσκουμε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ αγγειακής βλάβης και τύπου εξαρθρήματος κατά Schenck (Pearson Chi- Square p=.045 και Goodman and Kruskal tau p=.019 για εξαρτημένη μεταβλητή το είδος του εξαρθρήματος). Συνεπώς, η πιθανότητα αγγειακής βλάβης είναι μεγαλύτερη σε τύπου ΙV εξαρθρήματα. Πίνακας 20. Ταξινόμηση κατά Schenck και συχνότητα αγγειακής βλάβης. Schenck και αγγειακή βλάβη Συχνότητα % Ανεπαρκής 4 36,4 καταγραφή IIIM 1 9,1 IV 5 45,5 V 1 9,1 Total Total 50% Ανεπαρκής καταγραφή 18% IIIM 4% V 5% IV 23% ΙΙ. Συσχέτιση ταξινόμησης κατά Kennedy και κατά Schenck Οι ταξινομήσεις κατά Kennedy και κατά Schenck έχουν, όπως είναι φυσιολογικό, συσχέτιση μεταξύ τους (Pearson Chi-Square p=.018). Πιο συγκεκριμένα το τύπου I ήταν πάντα οπίσθιο εξάρθρημα. Τα τύπου III ήταν συχνότερα αναταγμένα, γεγονός που είναι αναμενόμενο, καθώς ο πλάγιος σύνδεσμος που δεν έχει υποστεί ρήξη διατηρεί το γόνατο σε ανατάξιμη θέση. Τα IIILέχουν τη μεγαλύτερη ποικιλία, καθώς, αν και δεν μπορεί να είναι έξω, εμφανίζουν όλους τους άλλους τύπους κατά Kennedy. Τα ΙΙΙΜ εκτός από αναταγμένα συνήθως είναι έξω εξαρθρήματα, καθώς για να προκληθεί η προς τα έξω μετατόπιση απαιτείται ρήξη και του έσω συνδεσμικού συμπλέγματος. Τα τύπου IV είναι οπίσθια ή σπανιότερα στροφικά. Αυτή η παρατήρηση ταιριάζει με τα αποτελέσματα της πιθανότητας ύπαρξης βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία, η

73 73 οποία ήταν στατιστικά σημαντικά συχνότερη στα τύπου IV εξαρθρήματα, αλλά εμφάνιζε και αυξημένη συχνότητα και στα οπίσθια εξαρθρήματα. Το πιο επικίνδυνο από όλα τα εξαρθρήματα είναι το αναταγμένο τύπου IV. Αν και είναι πολύ σπάνιο, συνδυάζει την απουσία παραμόρφωσης κατά την εμφάνιση στο τμήμα επειγόντων με την αυξημένη πιθανότητα βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία του τύπου IV εξαρθρήματος, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να διαλάθει της προσοχής η βλάβη του αγγείου. Τέλος, τα τύπου VI δηλαδή εξαρθρήματα με κάταγμα ήταν στροφικά ή έσω. Και η παρατήρηση αυτή έχει λογική συνέπεια, καθώς η στροφική κάκωση αυξάνει τα φορτία που διέρχονται δια του οστού. Ακόμη, ο μηχανισμός πρόκλησης έσω εξαρθρήματος ήταν συχνά άμεση πλήξη σε τροχαίο ατύχημα, γεγονός που σημαίνει αυξημένες πιθανότητες πρόκλησης κατάγματος. Πίνακας 21. Συσχέτιση Kennedy και Schenck Schenck Kennedy Ανεπαρκής Σύνολο Ι IIIL IIIM IV V καταγραφή Ανεπαρκής καταγραφή Στροφικό Οπίσθιο Έσω Έξω Αναταγμένο Σύνολο

74 IIIM; 5 IV; IIIL; 3 IIIM; 3 IV; 3 V; 4 Στροφικό Οπίσθιο Έσω 2 IIIL; 2 V; 2 Έξω 1 IIIL; 1 IIIM; 1 IV; 1 V; 1 Ανεταγμένο Διάγραμμα 5. Συσχέτιση ταξινομήσεων Kennedy και Schenck ΙΙΙ. Συνοδά κατάγματα περί το γόνατο Συχνά το εξάρθρημα του γόνατος συνοδεύεται από κατάγματα περί το γόνατο. Από τους 45 ασθενείς σε 17 (37,7%) το εξάρθρημα του γόνατος συνοδευόταν από κατάγματα. Σε 6 (13,3%) μεγάλα, σε 8 (17,7%) μικρά και σε 3 (6,70%) ένα μεγάλο και πολλαπλά μικρά. Σε 27% των αναταγμένων κατά την προσέλευση εξαρθρημάτων συνυπήρχε μικρό κάταγμα. Πιο αναλυτικά η συχνότητα των καταγμάτων περί το γόνατο φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 22. Συχνότητα των καταγμάτων περί το γόνατο Συνοδό κάταγμα Συχνότητα Ποσοστό Όχι 16 35,6 Μεσογλήνιος άκανθα 1 2,2 Έξω κνημιαίου κονδύλου 2 4,4 Εμβύθυση έσω κνημιαίου κονδύλου 1 2,2 Έσω κνημιαίου κονδύλου 2 4,4 Έξω-πρόσθιο χείλους κνήμης 3 6,7 Έσω πλαγίου στο μηρό 2 4,4 Πολλαπλά μικρά 2 4,4 Μεγάλο και μικρά 3 6,7 Ανεπαρκής καταγραφή 12 26,7 Έξω μηριαίου κονδύλου 1 2,2

75 75 Στη συνέχεια έγινε ανάλυση της συχνότητας των καταγμάτων ανάλογα με την ταξινόμηση κατά Kennedy, την ταξινόμηση κατά Schenck και την ύπαρξη αγγειακής βλάβης. Από την μελέτη δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ ταξινόμησηςkennedy και ύπαρξης καταγμάτων (Pearson Chi- Square p=,789). Πίνακας 23. Συχνότητα των καταγμάτων ανάλογα με την ταξινόμηση κατά Kennedy Ταξινόμηση Κennedy Ανεπαρκής καταγραφή Στροφικό Οπίσθιο Έσω Έξω Αναταγμέν ο Σύνολο Ό χ ι Μεσογλήνι ος άκανθα Έξω κνημιαίου κονδύλου Εμβύθυση έσω κνημιαίου κονδύλου Έσω κνημιαίου κονδύλου Έξω-πρόσθιο χείλους κνήμης Έσω πλαγίου στο μηρό Πολλαπλά μικρά Μεγάλο και μικρά Α/ής καταγραφή Έξω μηριαίου κονδύλου Αντίθετα, βρέθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ ταξινόμησης Schenck και ύπαρξης καταγμάτων (Pearson Chi-Square p=,000). Αυτή η συσχέτιση ήταν αναμενόμενη, καθώς η ταξινόμηση Schenck σχετίζεται με την συνδεσμική βλάβη και την ύπαρξη μεγάλου κατάγματος. Τα εξαρθρήματα όλων των ασθενών με μεγάλο κάταγμα (Έξω κνημιαίου κονδύλου, Εμβύθυση έσω κνημιαίου κονδύλου, Έσω κνημιαίου κονδύλου, Έξω μηριαίου κονδύλου) ταξινομούνται ως τύπου V. Τα μικρά κατάγματα είναι είτε αποσπαστικά από την κατάφυση των συνδέσμων που υφίστανται βλάβη, είτε προκαλούνται από την πρόσκρουση της κνήμης πάνω στο μηρό κατά την πρόκληση του εξαρθρήματος. Συνήθως τα αποσπαστικά κατάγματα εντοπίζονται στην πλευρά του συνδέσμου που έχει υποστεί βλάβη, ενώ τα πρόσκρουσης στην αντίθετη. Πιο αναλυτικά στα τύπου Ι εξαρθρήματα μπορεί να συνυπάρχει κάταγμα της μεσογληνίου άκανθας. Στα τύπου ΙΙΙL μπορεί να υπάρχει αποσπαστικό της πρόσφυσης του έξω πλαγίου στην κνήμη ή πρόσκρουσης του έσω μηριαίου επικίνδυνου. Στα τύπου ΙΙΙM μπορεί να υπάρχει αποσπαστικό της πρόσφυσης του έσω πλαγίου στον έσω μηριαίο επικίνδυνο ή πρόσκρουσης του προσθίου-έξω χείλους της αρθρικής επιφάνειας της κνήμης. Τέλος, τα τύπου IV

76 76 κατάγματα μπορούν να συνδυάζονται με ποικιλία μικρών καταγμάτων είτε αποσπαστικών είτε πρόσκρουσης. Πίνακας 24. Συχνότητα των καταγμάτων ανάλογα με την ταξινόμηση κατά Schenck Ταξινόμηση Schenck Ανεπαρκής καταγραφή Ι IIIL IIIM IV V Σύνολο Εμβύθυση έσω κνημιαίου Έξωπρόσθιο χείλους Ό χ ι Μεσογλήνιος άκανθα Έξω κνημιαίου κονδύλου κονδύλου Έσω κνημιαίου κονδύλου κνήμης Έσω πλαγίου στο μηρό Πολλα πλά μικρά Μεγάλο και μικρά Α/ής καταγρ αφή Έξω μηριαίου κονδύλου Εάν απομονώσουμε τα εξαρθρήματα τύπου Ι έως και IV, τότε η συχνότητα εμφάνισης μικρών καταγμάτων είναι 38,45% (10 σε 26 εξαρθρήματα). Πίνακας 25. Συχνότητα εμφάνισης μικρών καταγμάτων σε εξαρθρήματα τύπου Ι έως και IV. Χωρίς Με μικρό Συνολικά I- IV κάταγμα κάταγμα ,54 38,46 Αναζητήθηκε και η πιθανότητα συσχέτισης αγγειακής βλάβης με κάταγμα περί το γόνατο, αλλά δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική σχέση (Pearson Chi-Square p=,390). Πίνακας 26. Συσχέτιση αγγειακής βλάβης με κάταγμα περί το γόνατο. Αγγειακή βλάβη Έξω κνημιαίου κονδύλου Εμβύθυση έσω κνημιαίου κονδύλου Έσω κνημιαίου κονδύλου Έξωπρόσθιο χείλους κνήμης Έσω πλαγίου στο μηρό Όχι Μεσογλήνιος άκανθα Πολλαπλά μικρά Α/ής καταγραφή Όχι Μεγάλο και μικρά Έξω μηριαίου κονδύλου Ναι Σύνολο

77 77 Ακόμη μελετήθηκε η ευαισθησία, η ειδικότητα καθώς και η θετική και η αρνητική προγνωστική αξία της ύπαρξης μικρού κατάγματος ως σημείο πιθανότητας αγγειακής βλάβης. Η ευαισθησία ήταν 20%, και η ειδικότητα 81,25%. Η θετική προγνωστική αξία ήταν 0,11 και η αρνητική προγνωστική αξία 0,9 για επίπτωση 10%. Πίνακας 27. Μελέτη ευαισθησίας και ειδικότητας της ύπαρξης μικρού κατάγματος. Συνοδό μικρό κάταγμα Σύνολο Όχι Ναι Αγγειακή Όχι βλάβη Ναι Σύνολο Μία ακόμη ενδιαφέρουσα παρατήρηση σε σχέση με την ύπαρξη μικρού κατάγματος είναι ότι σε ποσοστό 27% μπορεί να υπάρχει σε αναταγμένο κατά την προσέλευση εξάρθρημα γόνατος. Συνεπώς, η αναζήτησή του μαζί με τον μηχανισμό κάκωσης και την κλινική εικόνα μπορεί να θέσει την υποψία εξαρθρήματος γόνατος σε τραυματίες χωρίς εμφανώς εξαρθρωμένο γόνατο. Πίνακας 28. Συνύπαρξη αναταγμένου κατά την προσέλευση εξάρθρηματος γόνατος και κατάγματος. Χωρίς κάταγμα Με μικρό κάταγμα Με μεγάλο κάταγμα Αναταγμένο ,45 27,27 18,18 IV. Σφυροβραχιόνιος δείκτης (Ankle Brachial Index, ABI) και Doppler Από το 2004 άρχισε να χρησιμοποιείται ο σφυροβραχιόνιος δείκτης σύμφωνα με τον Mills (76) για τη διερεύνηση της πιθανότητας αγγειακής βλάβης. Μέχρι τότε η διαπίστωση της πιθανότητας βλάβης στηριζόταν στην ύπαρξη σφίξεων και ήχων στο Doppler. Επί αμφιβολίας διενεργούνταν ψηφιακή αγγειογραφία. Η χρήση του ΣΒΔ δεν είχε ψευδώς

78 78 θετικά ούτε και ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα. Αντίθετα, η ύπαρξη σφίξεων σε 3 περιπτώσεις έδωσαν ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα και σε μια από αυτές που δεν μετρήθηκε ο ABI η βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία διέλαθε της αρχικής διάγνωσης και έγινε αντιληπτή μετά από 6 ώρες, όταν εμφανίστηκαν τα σημεία αγγειακής βλάβης, δηλαδή πόνος, έλλειψη σφίξεων, λευκότητα, παραισθησίες και παράλυση. Αν και ο συνολικός αριθμός των παρατηρήσεων είναι μικρός (26 ασθενείς), αναζητήθηκε η στατιστική συσχέτιση μεταξύ ΣΒΔ και ύπαρξης αγγειακής βλάβης, καθώς και η ευαισθησία, η ειδικότητα καθώς και η θετική και η αρνητική προγνωστική αξία του ABI και των σφίξεων ως διαγνωστικό σημείο ύπαρξης βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία. Πίνακας 29. Μέτρηση ΣΦΔ και σφίξεων ΣΦΔ Σφύξεις/ Συχνότητα % Doppler Συχνότητα % >0, ,8 Παρουσία 24 92,3 <0,9 4 15,4 Απουσία 2 7,7 Δεν 1 3,8 Σύνολο ,0 μετρήθηκε Σύνολο ,0 Υπήρχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ ΣΒΔ και βλάβης ιγνυακής αρτηρίας (Pearson Chi-Square, p=,000). Η ευαισθησία του ΣΒΔ ως εξέταση για την πιθανότητα βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία ήταν 100%, και η ειδικότητα 100%. Η θετική προγνωστική αξία ήταν 1 και η αρνητική προγνωστική αξία 1 για επίπτωση 10%. Δηλαδή, είναι ως εξέταση πολύ ευαίσθητη ως προς την εντόπιση ή τον αποκλεισμό ύπαρξης βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία. Πίνακας 30. Συσχέτιση μεταξύ ΣΒΔ - και βλάβης ιγνυακής αρτηρίας Αγγειακή βλάβη Σύνολο Αγγειακή βλάβη ABI Σφύξεις/ Doppler Όχι Ναι Σύνολο Όχι Ναι >0, Παρουσία <0, Απουσία Σύνολο Σύνολο

79 79 Υπήρχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ σφίξεων και βλάβης ιγνυακής αρτηρίας (Pearson Chi-Square, p=,001). Η ευαισθησία των σφίξεων- ήχων στο Doppler ως εξέταση για την πιθανότητα βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία ήταν 50%, και η ειδικότητα 100%. Η θετική προγνωστική αξία ήταν 1 και η αρνητική προγνωστική αξία 0,95 για επίπτωση 10%. Δηλαδή, είναι ως εξέταση πολύ ευαίσθητη ως προς την εντόπιση ύπαρξης βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία, αλλά δεν είναι απόλυτα αξιόπιστη για τον αποκλεισμό αυτής. V. Συνοδές κακώσεις Τα εξάρθρηματα του γόνατος λόγω της υψηλής βίας που απαιτήθηκε για την πρόκλησή τους αλλά και λόγω του γεγονότος ότι συχνά προκλήθηκαν από τροχαίο ατύχημα συνοδεύονται από διάφορες κακώσεις. Πίνακας 31. Συνοδές κακώσεις Σύνδρομο διαμερίσματος- Μεγάλο έλλειμμα δέρματος Κάταγμα μηριαίου στο αντίθετο σκέλος Κάταγμα κνήμης ανοικτό 3Α και εξάρθρημα ισχίου με κάταγμα κοτύλης αντίθετα Κάταγμα μηριαίου αντίθετα και λαγονίου πτέρυγας σύστοιχα Εξάρθρημα ισχίου σύστοιχα με κάταγμα κεφαλής μηριαίου μικρό άνωθεν του στρογγύλου συνδέσμου Εξάρθρημα αγκώνα σύστοιχα Σύνδρομο διαμερίσματος- Μεγάλο έλλειμμα δέρματος Κάταγμα μεσότητας διάφυσης μηριαίου αντίθετα και πηχαιοκαρπικής σύστοιχα Κάταγμα κνημιαίων κονδύλων στο αντίθετο σκέλος Κάταγμα διάφυσης μηριαίου αντίθετα και διάφυσης βραχιονίου σύστοιχα Κάταγμα κοτύλης σύστοιχα και διάφυσης μηριαίου αντίθετα Κάταγμα λεκάνης τύπου C, κατάγματα πλευρών και ρήξη εντέρου Κάταγμα λεκάνης τύπου C με κάταγμα Ιερού εκτός των τρημάτων Κάταγμα διάφυσης βραχιονίου και αντιβραχίου διπολικό αντίθετα Ανοικτό κάταγμα αντίθετης ποδοκνημικής με οστικό έλλειμμα Κάταγμα ωλεκράνου σύστοιχα Εξάρθρημα ισχίου και κάταγμα έσω σφυρού σύστοιχα Κοιλιακή αιμορραγία

80 80 Πιο συγκεκριμένα σε ποσοστό 4,4% υπήρχε οξύ σύνδρομο διαμερίσματος, σε 11,1% κάταγμα σε άλλο οστό, 22,2% των ασθενών ήταν πολυκαταγματίες και 6,7% πολυτραυματίες. Πίνακας 32. Συνολικά οι συνυπάρχουσες κακώσεις Συχνότητα Ποσοστό Σύνδρομο διαμερίσματος 2 4,4 Κάταγμα 5 11,1 Πολυκαταγματίας 10 22,2 Πολυτραυματίας 3 6,7 Χωρίς άλλη κάκωση 25 55,6 Σύνολο ,0 Σε ποσοστό 15,6% (7 από τους 45 τραυματίες) συνυπήρχε κάταγμα λεκάνης και σε ποσοστό 17,8% (8 από τους 45) ήταν βαριά τραυματίες (7 με κάταγμα λεκάνης και 1 με σοβαρή εσωτερική κοιλιακή αιμορραγία). Πίνακας 33. Κάταγμα λεκάνης Συχνότητα Ποσοστό Όχι 38 84,4 Ναι 7 15,6 Σύνολο ,0 Πίνακας 34. Βαριά τραυματίας Συχνότητα Ποσοστό Όχι 37 82,2 Ναι 8 17,8 Σύνολο ,0 Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της πιθανότητας ύπαρξης αγγειακής βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία και την ύπαρξη συνοδών κακώσεων (Pearson Chi-Square p=,182) ή την ύπαρξη κατάγματος λεκάνης ( Pearson Chi-Square, p=,496). Σε έναν ασθενή με εξάρθρημα τύπου ΙΙΙL συνυπήρχε βλάβη εξ ελκυσμού στο σύστοιχο περονιαίο νεύρο.

81 81 ΙV. Αντιμετώπιση του εξαρθρήματος του γόνατος και της αγγειακής βλάβης. Η αντιμετώπιση του εξαρθρήματος του γόνατος έγινε με τέσσερις διαφορετικές μεθόδους: εξωτερική οστεοσύνθεση (28/45, 62,2%), ανοικτή αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών (15/45, 33,3%), συνδυασμένη εξωτερική και εσωτερική (1/45, 2,2%) και κλειστή ανάταξη και τοποθέτηση γυψονάρθηκα (1/45, 2,2%). Στις περιπτώσεις που υπήρχε κάταγμα περί το γόνατο γινόταν και οστεοσύνθεση αυτού. Πίνακας 35. Θεραπεία Συχνότητα Ποσοστό Εξωτερική οστεοσύνθεση 28 62,2 Ανοικτή αποκατάσταση 15 33,3 Συνδυασμένη (εξωτερική- 1 2,2 ανοικτή) Κλειστή ανάταξη και 1 2,2 γυψονάρθηκας Σύνολο ,0 Συνοδά κατάγματα Πιο αναλυτικά σε 2 εξαρθρήματα που υπήρχε κάταγμα επιγονατίδας έγινε εσωτερική οστεοσύνθεσή του με ταινία ελκυσμού. Στα κατάγματα των κνημιαίων και των μηριαίων κονδύλων έγινε εσωτερική οστεοσύνθεση με αυλοφόρους βίδες (Asnis III Cannulated Screws 6, Stryker Hellas LLC), εξαίρεση αποτελεί ένα κάταγμα έσω κνημιαίου κονδύλου το οποίο αντιμετωπίσθηκε με πλάκα αντιστήριξης. (LCP Proximal Medial Tibial Plate 3.5, Synthes, Greece Life Project E.E.).

82 82 Πίνακας 36. Είδος κατάγματος και αντιμετώπιση Κάταγμα Αντιμετώπιση Συχνότητα Έξω κνημιαίου κονδύλου Αυλοφόρους βίδες 3 Επιγονατίδας Ταινία ελκυσμού 2 Έξω μηριαίου κονδύλου Αυλοφόρους βίδες 1 Έξω κνημιαίου κονδύλου Αυλοφόρους βίδες 1 Έξω κνημιαίου κονδύλου Πλάκα αντιστήριξης 1 Εξωτερική οστεοσύνθεση Αντιμετώπιση Σε 28 εξαρθρήματα (62,2%) έγινε κλειστή ανάταξη υπό νάρκωση στο χειρουργείο και στη συνέχεια τοποθετήθηκε εξωτερική οστεοσύνθεση. Σε όλες τις περιπτώσεις η εξωτερική οστεοσύνθεση ήταν γεφύρωσης με σημεία στήριξης εγγύς στο μηριαίο και άπω στην κνήμη. Μετά από την κλειστή ανάταξη τοποθετούνταν 3 half pins στο μηριαίο και 3 στην κνήμη και στη συνέχεια γεφυρωνόταν η άρθρωση του γόνατος με το σώμα της εξωτερικής οστεοσύνθεσης. Χρησιμοποιήθηκαν 3 είδη εξωτερικής οστεοσύνθεσης: α. Orthofix Meta-Diaphyseal Fixator, β. Stryker Hoffman II External Fixator, γ. Orthofix PreFix Fixator. Η άρθρωση γεφυρώνονταν σε κάμψη 10 έως 15 μοιρών. Εάν συνυπήρχε αγγειακή βλάβη αρχικά γινόταν κλειστή ανάταξη της άρθρωσης του γόνατος, εάν το γόνατο ήταν ικανοποιητικά σταθερό ακολουθούσε η αποκατάσταση της αγγειακής βλάβης και τελικά η τοποθέτηση της εξωτερικής οστεοσύνθεσης. Εάν το γόνατο δεν ήταν αρκετά σταθερό προηγούνταν η τοποθέτηση της εξωτερικής οστεοσύνθεσης και ακολουθούσε η αποκατάσταση της αγγειακής βλάβης. Η δεύτερη μέθοδος αύξανε τις δυσκολίες της αντιμετώπισης της αγγειακής βλάβης, καθώς περιόριζε τις κινήσεις των αγγειοχειρουργών και συνεπώς προσπαθούσαμε να την αποφύγουμε. Ανοικτή αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών Σε 15 περιπτώσεις (33,3%) έγινε ανοικτά αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών.

83 83 Αρχικά, γινόταν κλειστή ανάταξη, υπό μέθη στο χειρουργείο, του εξαρθρήματος και τοποθέτηση γυψονάρθηκα ή κηδεμόνα ακινητοποίησης σε κάμψη 10 μοιρών. Στη συνέχεια ακολούθησε έλεγχος με μαγνητική τομογραφία σε 11 ασθενείς και προγραμματισμός της αποκατάστασης των συνδεσμικών βλαβών ανάλογα με τα ευρήματά της. Σε 4 ασθενείς δεν έγινε μαγνητική τομογραφία, αλλά η αποκατάσταση ακολούθησε ανοικτή διερεύνηση των βλαβών. Ο χρόνος της χειρουργικής αποκατάστασης ήταν από 1 έως 5 ημέρες μετά την κάκωση και όλες οι αποκαταστάσεις των συνδεσμικών βλαβών έγιναν ανοικτά (όχι αρθροσκοπικά). Στις βλάβες των πλαγίων συνδέσμων πραγματοποιούταν καθήλωση του συνδέσμου με οστική άγκυρα ή συρραφή αυτού, εάν η ρήξη ήταν στη μάζα του. Ακολουθούσε ενίσχυση της αποκατάστασης με μόσχευμα πλατείας περιτονίας εάν αυτό κρινόταν απαραίτητο (11/15, 73,3%). Η συνηθέστερη μέθοδος αποκατάστασης των ρήξεων του οπισθίου χιαστού ήταν με συνθετικό μόσχευμα και του προσθίου με πτωματικό Αχίλλειο τένοντα (11/15, 73,3%). Πίνακας 37. Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Συχνότητα Ποσοστό Συρραφή έσω πλαγίου και οπισθίου χιαστού, πλαστική προσθίου χιαστού με επιγονατιδικό 2 13,3 μόσχευμα. Καθήλωση έσω και έξω πλαγίου με οστικές άγκυρες 1 6,7 Καθήλωση οπισθίου χιαστού στη μεσογλήνιο άκανθα με οστική άγκυρα και τοποθέτηση 1 6,7 γυψονάρθηκα που μετά αλλάχθηκε με κηδεμόνα λειτουργικό Συρραφή έσω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό Αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα. 4 26,7

84 84 Πίνακας 37 (συνέχεια). Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Συχνότητα Ποσοστό Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, καθήλωση έσω πλαγίου με οστική άγκυρα, πλαστική 2 13,3 προσθιού χιαστού με πτωματικό Αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα. Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό Αχίλλειο 5 33,3 μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα. Σύνολο ,0 Άλλα είδη αντιμετώπισης Σε έναν ασθενή έγινε συνδυασμένη αποκατάσταση ανοικτά των συνδεσμικών βλαβών και τοποθέτηση εξωτερικής οστεοσύνθεσης. Σε έναν ασθενή με αγγειακή βλάβη έγινε κλειστή ανάταξη του εξαρθρήματος και τοποθετήθηκε γυψονάρθηκας, ο οποίος αντικαταστάθηκε με αρθρωτό κηδεμόνα ακινητοποίησης γόνατος τεσσάρων σημείων. Αντιμετώπιση του εξαρθρήματος σε ασθενείς με αγγειακή βλάβη Η συνηθέστερη μέθοδος αντιμετώπισης του εξαρθρήματος του γόνατος σε ασθενείς με συνυπάρχουσα βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία ήταν η τοποθέτηση εξωτερικής οστεοσύνθεσης (9/11, 81,8%). Σε έναν (9,1%) ασθενή έγινε ανοικτά αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών και σε έναν (9,1%) έγινε κλειστή ανάταξη του εξαρθρήματος και τοποθετήθηκε γυψονάρθηκας, ο οποίος αντικαταστάθηκε με αρθρωτό κηδεμόνα ακινητοποίησης γόνατος τεσσάρων σημείων.

85 85 Πίνακας 38. Είδος θεραπείας εξαρθρήματος και αγγειακή βλάβη Αγγειακή Θεραπεία βλάβη Σύνολο Όχι Ναι Εξωτερική οστεοσύνθεση Ανοικτή αποκατάσταση Συνδυασμένη (εξωτερική ανοικτή) Κλειστή ανάταξη και γυψονάρθηκας Σύνολο Αντιμετώπιση της βλάβης στην ιγνυακή αρτηρία Σε όλους τους ασθενείς με αγγειακή βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία έγινε μηροϊγνυακή παράκαμψη με ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα από το αντίθετο κάτω άκρο. Η επέμβαση στο αγγείο ακολουθούσε την κλειστή ανάταξη του γόνατος αλλά συνήθως προηγείτο της τοποθέτησης εξωτερικής οστεοσύνθεσης. Η προϋπόθεση ήταν να είναι το γόνατο σταθερό μετά την κλειστή ανάταξη. Συνολικά σε 7 από τους 9 ασθενείς αυτό ήταν εφικτό. Σε ένα ασθενή που συνυπήρχε κάταγμα του έσω κνημιαίου κονδύλου έγινε κλειστή ανάταξη και οστεοσύνθεση του κατάγματος, ακολούθησε η αντιμετώπιση της αγγεικής βλάβης και τοποθετήθηκε γυψονάρθηκας. Σε 2 ο χρόνο, σε 5 ημέρες έγινε ανοικτά αντιμετώπιση των συνδεσμικών βλαβών, με συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθιού χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα. Σε έναν ασθενή δεν χρειάστηκε σταθεροποίηση με εξωτερική οστεοσύνθεση μετά την ανάταξη και την αποκατάσταση της αγγειακής βλάβης. Σε αυτόν τοποθετήθηκε γυψονάρθηκας, ο οποίος αντικαταστάθηκε με αρθρωτό κηδεμόνα ακινητοποίησης γόνατος τεσσάρων σημείων. Σε 3 ασθενείς έγινε προληπτικά διάνοιξη των περιτονιών της κνήμης και σε 2 χρειάσθηκε να γίνει διάνοιξη μετεγχειρητικά, καθώς ανέπτυξαν σύνδρομο διαμερίσματος.

86 86 Πίνακας 39. Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείο υ Φύλο Πλευρά 01/11/94 Α ΑΡ 65 Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣ Η ΑΝΟΙΚΤΑ Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Συρραφή έσω πλαγίου και οπισθίου χιαστού, πλαστική προσθιού χιαστού με επιγονατιδικό μόσχευμα. Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης 08/04/96 Α ΔΕ 48 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Σύνδρομο διαμερίσματος και διάνοιξη διαμερισμάτων κνήμης - 15/05/96 Α ΔΕ 33 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ 07/03/97 Α ΔΕ 27 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 20/09/97 Α ΑΡ 29 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 20/11/97 Α ΑΡ 24 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα και διάνοιξη διαμερισμάτ ων κνήμης 09/07/98 Α ΑΡ 28 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα 27/04/99 Α ΑΡ 34 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα και διάνοιξη διαμερισμάτ ων κνήμης

87 87 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης 06/10/99 Α ΑΡ 28 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ 12/05/00 Α ΑΡ 43 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 26/07/00 Α ΔΕ 51 30/11/00 Α ΑΡ 27 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ- ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ - Εξωτερική και καθήλωση έσω και έξω πλαγίου με οστικές άγκυρες Καθήλωση οπισθίου χιαστού στη μεσογλήνιο άκανθα με οστική άγκυρα και τοποθέτηση γυψονάρθηκα που μετά αλλάχθηκε με κηδεμόνα λειτουργικό Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα 26/11/01 Α ΑΡ 26 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα 28/12/01 Α ΔΕ 25 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Σύνδρομο διαμερίσματος και διάνοιξη διαμερισμάτων κνήμης 29/03/03 Α ΔΕ 30 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ -

88 88 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης 04/04/03 Α ΔΕ 26 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα και διάνοιξη διαμερισμάτ ων κνήμης Φλεγμονή και αφαίρεση όλων των υλικών, τοποθέτηση γύψου και συνέχιση αντιμετώπισης ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ αλλαχού 05/06/04 Θ ΑΡ 42 ΑΝΟΙΚΤΑ 26/07/04 Α ΔΕ 22 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 18/08/04 Α ΑΡ 50 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Συρραφή έσω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ μόσχευμα. 16/04/05 Α ΑΡ 26 ΑΝΟΙΚΤΑ 20/07/05 Α ΔΕ 38 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ -

89 89 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης Αρχικά τοποθέτηση γυψονάρθηκα και μετά αλλαγή ΓΥΨΟΝΑΡΘΗΚΑΣ ΜΗΡΟΚΝΗΜΟΠΟΔΙΚ σε λειτουργικό κηδεμόνα 12/08/05 Α ΑΡ 45 ΟΣ 18/08/05 Α ΔΕ 53 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 17/10/05 Θ ΑΡ 28 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 14/11/05 Α ΔΕ 25 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 14/12/05 Α ΔΕ 51 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 13/04/06 Α ΔΕ 24 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, καθήλωση έσω πλαγίου με οστική άγκυρα, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ μόσχευμα. 25/11/06 Α ΔΕ 45 ΑΝΟΙΚΤΑ 11/11/07 Α ΔΕ 25 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ -

90 90 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης 03/01/08 Α ΔΕ 29 04/04/08 Α ΑΡ 22 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα. Συρραφή έσω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα.

91 91 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Συρραφή έσω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ μόσχευμα. 19/04/08 Α ΔΕ 31 ΑΝΟΙΚΤΑ 12/09/08 Α ΔΕ 54 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - 22/12/08 Α ΔΕ 23 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, καθήλωση έσω πλαγίου με οστική άγκυρα, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα. Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης

92 92 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ μόσχευμα. 24/01/09 Α ΔΕ 21 ΑΝΟΙΚΤΑ 12/02/09 Α ΑΡ 35 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης 24/02/09 Α ΔΕ 26 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα.

93 93 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Συρραφή έσω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα, τελικά φλεγνμονή και αφαίρεση όλων ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ των υλικών, 20/03/09 Α ΑΡ 34 ΑΝΟΙΚΤΑ 10/04/09 Α ΑΡ 45 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης

94 94 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης 5/05/09 Α ΑΡ 25 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα. Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα 19/10/09 Α ΑΡ 33 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα 30/10/09 Α ΔΕ 35 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα.

95 95 Πίνακας 39 (συνέχεια). Συνολικά αποκατάσταση αγγειακής βλάβης και εξαρθρήματος γόνατος Ημερομηνία χειρουργείου Φύλο Πλευρά Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αναλυτικά αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Ηλικία Αντιμετώπιση αγγειακής βλάβης 01/11/09 Α ΑΡ 22 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ 12/11/09 Α ΔΕ 23 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ - - Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα 21/01/10 Α ΔΕ 17 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Συρραφή έξω πλαγίου και ενίσχυση με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας, πλαστική προσθίου χιαστού με πτωματικό αχίλλειο μόσχευμα και οπισθίου χιαστού με συνθετικό μόσχευμα.

96 96 VIII. Αποτελέσματα αποκατάστασης Αναζητήθηκαν τα στοιχεία όλων των ασθενών από το αρχείο του νοσοκομείου και από τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία. Στον τελικό επανέλεγχο βρέθηκαν συνολικά 39 από τους 45 ασθενείς, δηλαδή χάθηκαν 6 (13,3%). Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν και 2 ασθενείς που αντιμετωπίσθηκαν με ανοιχτή αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών και τελικά λόγω αποτυχίας δεν συνέχισαν να παρακολουθούνται. Συνολικά, χάθηκαν κατά την παρακολούθηση 8 ασθενείς (17,7%) και αντίστοιχα το ποσοστό των τραυματιών που μελετήθηκε είναι 82.3% (37 ασθενείς). Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης είναι 5,4 έτη (+/- 4,2) με εύρος από 1 έως 15 έτη. Από τους ασθενείς με βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία χάθηκαν κατά την παρακολούθηση 2 από τους 11 (18,18%) δηλαδή παρακολουθήθηκαν 9 (81,82%). Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης είναι 6,3 έτη (+/-4,6) με εύρος από 1,2 έως 13,5 έτη. Πίνακας 40. Αποτελέσματα σε Lysholm και IKDC 2000 Η/νία χειρουργείου Ηλικία Ταξινόμηση Kennendy Ταξινόμηση ανατομική Schenck Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αγγειακή βλάβη Lysholm IKDC 2000 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 01/11/94 65 Στροφικό IIIM ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /04/96 48 Ανεπαρκής καταγραφή Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι ΧΑΘΗΚΕ ΧΑΘΗΚΕ 15/05/96 33 Στροφικό Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι ΧΑΘΗΚΕ ΧΑΘΗΚΕ 07/03/97 27 Οπίσθιο Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /09/97 29 Οπίσθιο Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /11/97 24 Έσω Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /07/98 28 Έξω Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι /04/99 34 Οπίσθιο Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι /10/99 28 Έσω Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι /05/00 43 Έσω V4 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι ΧΑΘΗΚΕ ΧΑΘΗΚΕ 26/07/00 51 Στροφικό IV ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /11/00 27 Οπίσθιο IIIL ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /11/01 26 Αναταγμένο IV ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι /12/01 25 Αναταγμένο V ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι

97 97 Πίνακας 40 (συνέχεια). Αποτελέσματα σε Lysholm και IKDC 2000 Η/νία χειρουργείου Ηλικία Ταξινόμηση Kennendy Ταξινόμηση ανατομική Schenck Αντιμετώπιση βλάβης γόνατος Αγγειακή βλάβη Lysholm IKDC /03/03 30 Οπίσθιο Ι ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι ΧΑΘΗΚΕ ΧΑΘΗΚΕ 04/04/03 26 Οπίσθιο IV ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι /06/04 42 Έσω Ανεπαρκής καταγραφή ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΑΠΟΤΥΧΙΑ 26/07/04 22 Οπίσθιο Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /08/04 50 Στροφικό IIIL ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 16/04/05 26 Αναταγμένο IIIM ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /07/05 38 Στροφικό V3M ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι ΓΥΨΟΝΑΡΘΗΚΑΣ 12/08/05 45 Οπίσθιο IV ΜΗΡΟΚΝΗΜΟΠΟΔΙΚΟΣ Ναι /08/05 53 Αναταγμένο IIIM ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /10/05 28 Έξω IIIM ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι ΧΑΘΗΚΕ ΧΑΘΗΚΕ 14/11/05 25 Οπίσθιο ΙV ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /12/05 51 Αναταγμένο IIIL ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /04/06 24 Αναταγμένο Ανεπαρκής καταγραφή ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /11/06 45 Στροφικό IV ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /11/07 25 Αναταγμένο IIIL ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /01/08 29 Έσω IIIL ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /04/08 22 Αναταγμένο IIIM ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /04/08 31 Έξω IIIM ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /09/08 54 Στροφικό V1 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /12/08 23 Έσω V4 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /01/09 21 Οπίσθιο IIIL ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /02/09 35 Οπίσθιο IV ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι /02/09 26 Αναταγμένο IIIL ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /03/09 34 Έξω IIIM ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΑΠΟΤΥΧΙΑ 10/04/09 45 Αναταγμένο IIIM ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Όχι ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 25/05/09 25 Έσω V3L ΑΝΟΙΚΤΑ Ναι /10/09 33 Οπίσθιο IV ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 30/10/09 35 Έσω V3L ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι /11/09 22 Αναταγμένο IIIM ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι ΧΑΘΗΚΕ ΧΑΘΗΚΕ 12/11/09 23 Στροφικό IV ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ναι ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 21/01/10 17 Οπίσθιο Ι ΑΝΟΙΚΤΑ Όχι

98 98 Οι ασθενείς εξετάσθηκαν κλινικά και έγινε καταγραφή των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων στους ασθενείς αυτούς, με την χρήση των κλιμάκων αξιολόγησης LYSHOLM και IKDC Δεν έγινε απεικονιστικός έλεγχος με ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία, καθώς αυτό δεν κατέστη δυνατό. Η μέση βαθμολογία της κλινικής έκβασης ήταν κατά το σύστημα Lysholm 70,57 (+/-20,5, εύρος τιμών 26 έως 95) και κατά το σύστημα IKDC ,17 (+/-17,3, εύρος τιμών 33,3 έως 95,4). Κατά το σύστημα Lysholm το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό σε 4 ασθενείς (11,4%), καλό σε 16 (45,7%), μέτριο σε 7 (20%) και πτωχό σε 8 ασθενείς (22,9%). Πίνακας 41. Αποτέλεσμα κατά το σύστημα Lysholm Lysholm Συχνότητα % Πτωχό 8 22,9 Μέτριο 7 20,0 Καλό 16 45,7 Εξαιρετικό 4 11,4 Σύνολο , 0 πτωχό μέτριο καλό εξαιρετικό 11% 23% 46% 20% Στη συνέχεια οι ασθενείς χωρίστηκαν σε 2 ομάδες ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι βλάβης στη ιγνυακή αρτηρία. Για τους ασθενείς χωρίς βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία η μέση βαθμολογία της κλινικής έκβασης ήταν κατά το σύστημα Lysholm 71,6 (+/-20,9, εύρος τιμών 26 έως 95) και κατά το σύστημα IKDC ,57 (+/-17,48, εύρος τιμών 33,3 έως 95,4). Για τους ασθενείς με βλάβη στην ιγνυακή αρτηρία η μέση βαθμολογία της κλινικής έκβασης ήταν κατά το σύστημα Lysholm 67,33 (+/-19,93, εύρος τιμών 26 έως 86) και κατά το σύστημα IKDC ,83 (+/-16,96, εύρος τιμών 39,1 έως 85,1). Αν και οι μέσες βαθμολογίες των ασθενών με βλάβη

99 99 στην ιγνυακή αρτηρία ήταν λίγο χαμηλότερες, δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών και όσων δεν είχαν βλάβη (Mann- Whitney U και Wilcoxon W, για το σύστημα Lysholm p=,302, για το σύστημα IKDC2000 p=,286). Για να μελετηθεί η χειρουργική αποκατάσταση του εξαρθρήματος του γόνατος οι ασθενείς χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Η μια αποτελείται από αυτούς που τοποθετήθηκε εξωτερική οστεοσύνθεση με 22 ασθενείς (62,9%) και η άλλη από αυτούς που αντιμετωπίσθηκαν με ανοικτή αποκατάσταση με 13 ασθενείς (37,1%). Δεν μελετήθηκαν 2 ασθενείς λόγω του πολύ μικρού αριθμού τους. Ο ένας είχε αντιμετωπισθεί με συνδυασμένη εσωτερική και εξωτερική οστεοσύνθεση και ο άλλος με κλειστή ανάταξη και τοποθέτηση γυψονάρθηκα. Για τους ασθενείς που τοποθετήθηκε εξωτερική οστεοσύνθεση η μέση βαθμολογία της κλινικής έκβασης ήταν κατά το σύστημα Lysholm 68,59 (+/-20,6, εύρος τιμών 26 έως 94) και κατά το σύστημα IKDC ,59 (+/-18,2, εύρος τιμών 33,3 έως 95,4). Για τους ασθενείς με ανοικτή αποκατάσταση η μέση βαθμολογία της κλινικής έκβασης ήταν κατά το σύστημα Lysholm 71,31 (+/-21,42 εύρος τιμών 26 έως 95) και κατά το σύστημα IKDC ,69 (+/-16,74, εύρος τιμών 39,1 έως 92). Αν και οι μέσες βαθμολογίες των ασθενών με ανοικτή αποκατάσταση ήταν λίγο υψηλότερες, δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών και εκείνων που αντιμετωπίσθηκαν με εξωτερική οστεοσνύνθεση (Mann-Whitney U και Wilcoxon W, για το σύστημα Lysholm p=,489, για το σύστημα IKDC2000 p=,371). Δύο από τους ασθενείς που αντιμετωπίσθηκαν με ανοιχτή αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών λόγω αποτυχίας δεν συνέχισαν να παρακολουθούνται. IX. Επιπλοκές και σύνδρομο διαμερίσματος Η καταγραφή των επιπλοκών ήταν αρκετά δύσκολη ειδικά σε ό,τι αφορά τις άμεσα μετεγχειρητικές, καθώς στηρίχθηκε στο αρχείο των ασθενών. Τελικά, βρέθηκαν μόνο οι σημαντικές επιπλοκές ενώ οι πιο ελαφριές όπως επιπολής φλεγμονή, πόνος μετεγχειρητικά, δυσχέρεια βάδισης στο πρώτο χρονικό διάστημα δεν μπόρεσαν να καταγραφούν. Συνολικά, βρέθηκαν 16 (41,03%) επιπλοκές σε 39 ασθενείς (συμπεριλαμβάνονται και οι 2 με εν τω βάθει φλεγμονή που διέκοψαν την παρακολούθησή τους). Από αυτές 2 (5,13%) ήταν προεγχειρητικά

100 100 σύνδρομο διαμερίσματος και 2 (5,13%) ήταν άμεσα μετεγχειρητικά σύνδρομο διαμερίσματος. Οι υπόλοιπες ήταν όλες πιο μακροπρόθεσμες. Σε 2 (5,13%) ασθενείς απέτυχε πλήρως η ανοικτή αποκατάσταση των συνδεσμικών βλαβών λόγω εν τω βάθει φλεγμονής και χρειάστηκε να υποβληθούν σε επέμβαση αφαίρεσης όλων των μοσχευμάτων. Στη συνέχεια αποφάσισαν να συνεχίσουν την αγωγή σε άλλο νοσοκομείο και δεν κατέστη δυνατή η παρακολούθηση της πορείας τους και η καταγραφή των αποτελεσμάτων. Σε 12 (30,77%) ασθενείς καταγράφηκαν σημαντικές μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Σε 4 (7,69%) πολλαπλή συνδεσμική ανεπάρκεια- αστάθεια γόνατος, σε 1 (2,56%) ψευδάρθρωση του ενδαρθρικού κατάγματος, σε 3 (7,69%) βαριά οστεοαρθρίτιδα, σε 1 (2,56%) ανεπάρκεια έξω πλαγίου και σε 1 (2,56%) πώρωση σε πλημμελή θέση του ενδαρθρικού κατάγματος. Πίνακας 42. Συνολικά επιπλοκές Συχνότητα Ποσοστό Σύνδρομο διαμερίσματος προεγχειρητικά 2 5,13 Σύνδρομο διαμερίσματος 2 5,13 Βαριά οστεοαρθρίτιδα 3 7,69 Ανεπάρκεια έξω πλαγίου 1 2,56 Πολλαπλή συνδεσμική ανεπάρκεια- Αστάθεια γόνατος 4 10,26 Ψευδάρθρωση ενδαρθρικού κατάγματος 1 2,56 Πώρωση σε πλημμελή θέση του ενδαρθρικού κατάγματος 1 2,56 Φλεγμονή εν τω βαθει και αποτυχία ανοικτής αποκατάστασης 2 5,13 Σύνολο 16 41,03 Το σύνδρομο διαμερίσματος καθώς και η διάνοιξη των διαμερισμάτων της κνήμης, είτε προληπτικά είτε λόγω συνδρόμου διαμερίσματος, χρειάστηκαν σε 7 (15,6%) ασθενείς. Από αυτούς 4 (8,9%) εμφάνισαν σύνδρομο διαμερίσματος και σε 3 (6,67%) η διάνοιξη των περιτονιών έγινε προληπτικά.

101 101 Πίνακας 43. Σύνδρομο διαμερίσματος Συχνότητα Ποσοστό Σύνδρομο διαμερίσματος 4 8,9 Προληπτικά διάνοιξη διαμερισμάτων 3 6,67 Συνολικά 7 15,6 Από την ανάλυση της πιθανότητας ύπαρξης συνδρόμου διαμερίσματος ή της ανάγκης για προληπτική διάνοιξη των διαμερισμάτων βρέθηκε ότι υπάρχει σηματική συσχέτιση με την ύπαρξη αγγειακής βλάβης (Pearson Chi-Square, p=,002) Πίνακας 44. Σύνδρομο διαμερίσματος και συσχέτιση με την ύπαρξη αγγειακής βλάβης Αγγειακή βλάβη Συνολικά Σύνδρομο διαμερίσματος Όχι Ναι Όχι Ναι Συνολικά Οι απώτερες επιπλοκές στην τελική επανεξέταση ήταν 12 (30,77%). Συχνότερες ήταν η αστάθεια γόνατος (4 ασθενείς, 11,43%) και η οστεοαρθρίτιδα (3 ασθενείς, 8,57 %). Ακολουθεί η εν τω βαθει φλεγμονή και αποτυχία ανοικτής αποκατάστασης (2 ασθενείς, 5,71%). Πιο σπάνιες ήταν η ψευδάρθρωση ενδαρθρικού κατάγματος (2,86%) και η πώρωση σε πλημμελή θέση του ενδαρθρικού κατάγματος (2,86%). Πίνακας 45. Επιπλοκές τελικά Συχνότητα Ποσοστό Βαριά οστεοαρθρίτιδα 3 8,57 Ανεπάρκεια έξω πλαγίου 1 2,86 Πολλαπλή συνδεσμική 4 ανεπάρκεια- Αστάθεια γόνατος 11,43

102 102 Πίνακας 45 (συνέχεια). Επιπλοκές τελικά Συχνότητα Ποσοστό Ψευδάρθρωση ενδαρθρικού 1 κατάγματος 2,86 Πώρωση σε πλημμελή θέση 1 του ενδαρθρικού κατάγματος 2,86 Φλεγμονή εν τω βαθει και 2 αποτυχία ανοικτής 5,71 αποκατάστασης Σύνολο 12 30,77 Αναζητήθηκε η συσχέτιση της εμφάνισης απώτερων επιπλοκών με το είδος της αποκατάστασης ανοικτή ή εξωτερική οστεοσύνθεση, αλλά δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση (Pearson Chi-Square, p=,191), πιθανότατα λόγω του πολύ μικρού αριθμού των ασθενών. Παρ όλα αυτά παρατηρούμε ότι η αστάθεια με συνδεσμική ανεπάρκεια και η οστεοαρθίτιδα εμφανίζονται σε ασθενείς με εξωτερική οστεοσύνθεση, ενώ η εν τω βάθει φλεγμονή με αποτυχία της συνδεσμικής αποκατάστασης σε ασθενείς με ανοικτή αποκατάσταση των βλάβών. Πίνακας 46. Συσχέτιση της εμφάνισης απώτερων επιπλοκών με το είδος της αποκατάστασης Συνδυασμένη Εξωτερική οστεοσύνθεση Ανοικτή αποκατάσταση (εξωτερικήανοικτή) Αστάθεια γόνατος Βαριά 0 0 οστεοαρθρίτιδα 3 Αναπάρκεια έξω πλαγίου Ψευδάρθρωση ενδαρθρικού κατάγματος Πώρωση σε πλημελή θέση του ενδαρθρικού κατάγματος 0 1 0

103 103 Πίνακας 46 (συνέχεια). Συσχέτιση της εμφάνισης απώτερων επιπλοκών με το είδος της αποκατάστασης Συνδυασμένη Εξωτερική οστεοσύνθεση Ανοικτή αποκατάσταση (εξωτερικήανοικτή) Φλεγμονή εν τω βαθει και αποτυχία ανοικτής αποκατάστασης Σύνολο X. Αναλυτικά τα αποτελέσματα Εκτός από τον πόνο από οστεοαθρίτιδα και την σημαντική συνδεσμική αστάθεια που καταγράφονται στις επιπλοκές είναι χρήσιμο να μελετηθεί η επιστροφή στην εργασία και την άθληση των τραυματιών, καθώς και η αναλυτική καταγραφή της εμφάνισης δυσκαμψίας και αστάθειας μακροπρόθεσμα. Συνολικά 12 ασθενείς (32,4%) εμφάνισαν έντονη (4/12, 10,8%) ή μέτρια (8/12, 21,6%) δυσκαμψία. Έντονη αστάθεια παρουσίαζαν 4 ασθενείς (10,8%), ενώ καθόλου 10 (27%) και ήπια ή μερικές φορές 23 ασθενείς (62,2%). Στην εργασία επέστρεψαν σχεδόν όλοι οι τραυματίες με εξαίρεση 2 που ήταν νεαροί (23 και 25 ετών) με αγγειακή βλάβη και χρειάστηκε να αλλάξουν εργασία από βαρεία χειρωνακτική σε ήπια. Σε αθλητικές δραστηριότητες δεν επέστρεψαν 5 ασθενείς (13,5%), ενώ 19 (51,4%) είχαν απλά μέτρια δραστηριότητα (ήπιο τρέξιμο ή περπάτημα).

104 104 Πίνακας 47. Δυσκαμψία Δυσκαμψία % συχνότητα Έντονη 10,8 4 Μέτρια 21,6 8 Ήπια 51,4 19 Καθόλου 16,2 6 Σύνολο 100, ,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 έντονη μέτρια ήπια καθόλο υ ποσοστό 10,8 21,6 51,4 16,2 Πίνακας 48. Αστάθεια Αστάθεια % συχνότητα Έντονη 10,8 4 Ήπια 43,2 16 Μερικές 18,9 7 φορές Καθόλου 27,0 10 Σύνολο 100, ,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 έντονη ήπια μερικές φορές καθόλου ποσοστό 10,8 43,2 18,9 27,0 Πίνακας 49. Άθληση Άθληση % συχνότητα Όχι 10,8 4 Ήπια 2,7 1 Μέτρια 51,4 19 Υψηλή 24,3 9 Πολύ 10,8 4 υψηλή Σύνολο 100, ,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 όχι ήπια μέτρια υψηλή πολύ υψηλή ποσοστό 10,8 2,7 51,4 24,3 10,8

105 105 Πίνακας 50. Εργασία Εργασία % συχνότητα Όχι 5,4 2 Ναι 94,6 35 Σύνολο 100, ,0 80,0 60,0 40,0 20,0,0 όχι ναι ποσοστό 5,4 94,6 Αναζητήθηκε συσχέτιση μεταξύ των αποτελεσμάτων και της ύπαρξης αρτηριακής βλάβης, αλλά δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά για καμία παράμετρο (δυσκαμψία p=,821, αστάθεια p=,125, άθληση p=,255 και εργασία p=,336). Παρ όλα αυτά εάν παρατηρήσουμε τους πίνακες συσχέτισης αγγειακής βλάβης και αποτελεσμάτων, παρατηρούμε ότι οι ασθενείς με αγγειακή βλάβη εμφάνιζαν συχνότερα αστάθεια, κανένας δεν επέστρεψε σε πολύ υψηλού επιπέδου άθληση και 2 από αυτούς χρειάστηκε να αλλάξουν εργασία από χειρονακτική σε ελαφρότερη. Πίνακας 51. Συσχέτιση μεταξύ των αποτελεσμάτων και της ύπαρξης αρτηριακής βλάβης, Δυσκαμψία Αστάθεια Άθληση Εργασία Mann-Whitney U 119,0 82,0 93,0 98,0 Wilcoxon W 164,0 127,0 138,0 143,0 Z -,269-1,649-1,268-2,530 Asymp. Sig. (2- tailed) Exact Sig. [2*(1- tailed Sig.)],788,099,205,011,821,125,255,336

106 106 Πίνακας 52. Δυσκαμψία (%) Έντονη Μέτρια Ήπια Καθόλου Όχι Αγγεια κή βλάβη Ναι Αγγειακή βλάβη 10,7 11,1 21,4 22,2 50,0 55,6 17,9 11,1 Σύνολο 100,0 100,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 έντονη μέτρια ήπια καθόλου Όχι Αγγειακή βλάβη 10,7 21,4 50,0 17,9 Ναι Αγγειακή βλάβη 11,1 22,2 55,6 11,1 Πίνακας 53. Αστάθεια (%) Όχι Αγγειακή βλάβη Ναι Αγγειακή βλάβη Έντονη 7,1 22,2 Ήπια 42,9 44,4 Μερικές 14,3 33,3 φορές Καθόλου 35,7,0 Σύνολο 100,0 100,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 έντονη ήπια μερικές φορές καθόλου Όχι Αγγειακή βλάβη 7,1 42,9 14,3 35,7 Ναι Αγγειακή βλάβη 22,2 44,4 33,3,0 Πίνακας 54. Άθληση Άθληση (%) Όχι Αγγειακή βλάβη Ναι Αγγειακή βλάβη Όχι 7,1 22,2 Ήπια 3,6 0 Μέτρια 50,0 55,6 Υψηλή 25,0 22,2 Πολύ 14,3,0 υψηλή Σύνολο 100,0 100,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 όχι ήπια μέτρια υψηλή πολύ υψηλή Όχι Αγγειακή βλάβη 7,1 3,6 50,0 25,0 14,3 Ναι Αγγειακή βλάβη 22,2 0 55,6 22,2,0

107 107 Πίνακας 55. Εργασία Εργασί α (%) Όχι Αγγειακ ή βλάβη Ναι Αγγειακ ή βλάβη Όχι 100,0 22,2 Ναι 77,8 Σύνολο 100,0 100,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0,0 Όχι Αγγειακή βλάβη Ναι Αγγειακή βλάβη ναι όχι 100,0 22,2 77,8 Ακόμη, αναζητήθηκε η συσχέτιση μεταξύ της μεθόδου αποκατάστασης, δηλαδή εξωτερική οστεοσύνθεση ή ανοικτή αποκατάσταση, αλλά και πάλι δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση (δυσκαμψία p=,468, αστάθεια p=,389, άθληση p=,853 και εργασία p=,880). Αν παρατηρήσουμε τους πίνακες συσχέτισης αποτελεσμάτων και είδους αποκατάστασης, βλέπουμε ότι οι ασθενείς με εξωτερική οστεοσύνθεση είχαν την τάση να εμφανίζουν περισσότερη δυσκαμψία και αστάθεια στο γόνατό τους. Πίνακας 56. Συσχέτιση μεταξύ της μεθόδου αποκατάστασης και αποτελεσμάτων Δυσκαμψία Αστάθεια Άθληση Εργασία Mann-Whitney U 121,0 117,5 137,0 138,5 Wilcoxon W 374,0 370,5 390,0 229,5 Z -,815 -,927 -,225 -,382 Asymp. Sig. (2-tailed),415,354,822,702 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],468,389,853,880

108 108 Πίνακας 57. Δυσκαμψία και μέθοδοι αποκατάστασης Εξ. Ανοικτή (%) Οστεο. Αποκατ. Έντονη 13,6 7,7 Μέτρια 22,7 23,1 Ήπια 54,5 46,2 Καθόλου 9,1 23,1 Σύνολο 100,0 100,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 έντονη μέτρια ήπια καθόλου Εξ. Οστεο. 13,6 22,7 54,5 9,1 Ανοικτή Αποκατ. 7,7 23,1 46,2 23,1 Πίνακας 58. Αστάθεια και μέθοδοι αποκατάστασης Αστάθεια Εξ. Ανοικτή (%) Οστεο. Αποκατ. Έντονη 13,6 7,7 Ήπια 50,0 38,5 Μερικές 13,6 23,1 φορές Καθόλου 22,7 30,8 Σύνολο 100,0 100,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 έντονη ήπια μερικές φορές καθόλου Εξ. Οστεο. 13,6 50,0 13,6 22,7 Ανοικτή Αποκατ. 7,7 38,5 23,1 30,8 Πίνακας 59. Άθληση και μέθοδοι αποκατάστασης Άθληση Εξ. Ανοικτή (%) Οστεο. Αποκατ. Όχι 13,6 7,7 Ήπια 4,5 0 Μέτρια 50,0 61,5 Υψηλή 18,2 23,1 Πολύ 13,6 7,7 υψηλή Σύνολο 100,0 100,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 όχι ήπια μέτρια υψηλή πολύ υψηλή Εξ. Οστεο. 13,6 4,5 50,0 18,2 13,6 Ανοικτή Αποκατ. 7,7 0 61,5 23,1 7,7

109 109 Πίνακας 60. Εργασία και μέθοδοι αποκατάστασης Εργασία (%) Εξ. Οστεο. Ανοικτή Αποκατ. 120,0 100,0 Όχι 4,5 7,7 Ναι 95,5 92,3 80,0 60,0 40,0 Σύνολο 100,0 100,0 Εξ. Οστεο. Ανοικτή Αποκατ. 20,0,0 όχι 4,5 7,7 ναι 95,5 92,3

110 Νεκροτομική μελέτη Για κάθε είδος εξαρθρήματος που μελετήθηκε λήφθηκαν επαναλαμβανόμενες μετρήσεις για να μειωθεί η πιθανότητα σφάλματος από μια και μόνο μέτρηση. Στη συνέχεια παρατίθενται αναλυτικά οι μετρήσεις ανά είδος εξαρθρήματος και ανά γόνατο που μελετήθηκε. I. Οπίσθιο εξάρθρημα Γόνατο 1 Πίνακας 61. Γόνατο 1, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση

111 μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 62. Γόνατο 1, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,80 3,190 -,338,687 -,633 1, ,00 3,399,743,687 -,305 1, ,90 5,238 -,689,687 -,621 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 63. Γόνατο 1, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,807 Asymp. Sig. (2-tailed),005

112 μέσος όρος τυπική απόκλιση Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 2 Πίνακας 64. Γόνατο 2, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά

113 113 Πίνακας 65. Γόνατο 2, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική απόκλισ Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική η ,20 4,686 -,338,687 -,633 1, ,80 2,936,743,687 -,305 1, ,30 4,990 -,689,687 -,621 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 66. Γόνατο 2, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,807 Asymp. Sig. (2-tailed),005 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 3 Πίνακας 67. Γόνατο 3, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση

114 μέσος όρος τυπική απόκλιση Πίνακας 67 (συνέχεια). Γόνατο 3, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 68. Γόνατο 3, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστικ ή Στατιστικ ή Στατιστικ ή Στατιστικ ή απόκλισ η Στατιστικ ή απόκλισ η ,70 5,755,233,687 -,671 1, ,30 5,397,149,687-1,726 1, ,50 9,431,036,687-1,241 1,334

115 115 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 69. Γόνατο 3, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,805 Asymp. Sig. (2-tailed) Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 4 Πίνακας 70. Γόνατο 4, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση ,005

116 μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 71. Γόνατο 4, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,60 4,274 -,274,687,560 1, ,80 6,680,114,687 -,466 1, ,00 9,043 -,763,687 1,452 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 72. Γόνατο 4, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,810 Asymp. Sig. (2-tailed),005

117 117 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος Γόνατο 5 Πίνακας 73. Γόνατο 5, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση

118 μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 74. Γόνατο 5, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,50 5,798,308,687 -,021 1, ,00 7,732,023,687 -,755 1, ,20 7,330 -,381,687,514 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 75. Γόνατο 5, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,807 Asymp. Sig. (2- tailed),005

119 μέσος όρος τυπική απόκλιση Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 6 Πίνακας 76. Γόνατο 6, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά

120 120 Πίνακας 77. Γόνατο 6, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική απόκλιση Στατιστική απόκλιση Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 78. Γόνατο 6, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,803 Asymp. Sig. (2- tailed) Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 7 Πίνακας 79. Γόνατο 7, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση ,005

121 121 Πίνακας 79 (συνέχεια). Γόνατο 7, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 80. Γόνατο 7, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση ,00 3,399,297,687 -,717 1, ,10 2,807 -,806,687 -,717 1, ,00 4,000,482,687 -,748 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα.

122 122 Πίνακας 81. Γόνατο 7, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,807 Asymp. Sig. (2-tailed) Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 8 Πίνακας 82. Γόνατο 8, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση ,005

123 μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 83. Γόνατο 8, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,20 3,225 -,274,687 -,843 1, ,30 5,376,673,687-1,195 1, ,80 6,861 -,604,687,074 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 84. Γόνατο 8, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,803 Asymp. Sig. (2-tailed),005

124 μέσος όρος τυπική απόκλιση Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. II. Στροφικό εξάρθρημα Γόνατο 1 Πίνακας 85. Γόνατο 1, στροφικό εξάρθρημα,μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Στροφικό εξάρθρημα Διαφορά

125 125 Πίνακας 86. Γόνατο 1, στροφικό εξάρθρημα, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,90 5,446,553,687 -,407 1, ,80 3,293 -,176,687 -,995 1, ,20 5,789 -,515,687-1,100 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 87. Γόνατο 1, στροφικό εξάρθρημα, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,807 Asymp. Sig. (2-tailed) Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 2 Πίνακας 88. Γόνατο 2, στροφικό εξάρθρημα,μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση ,005

126 μέσος όρος τυπική απόκλιση Πίνακας 88 (συνέχεια). Γόνατο 2, στροφικό εξάρθρημα, μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά Γόνατο σε κάμψη Στροφικό εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 89. Γόνατο 2, στροφικό εξάρθρημα, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,30 6,701-1,203,687,982 1, ,80 6,697,194,687 -,362 1, ,40 8,682 -,736,687 -,166 1,334

127 127 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 90. Γόνατο 2, στροφικό εξάρθρημα, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,807 Asymp. Sig. (2-tailed) Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. Γόνατο 3 Πίνακας 91. Γόνατο 3, στροφικό εξάρθρημα,μετρήσεις γωνιών Γόνατο σε κάμψη Οπίσθιο εξάρθρημα Διαφορά μέσος όρος τυπική απόκλιση ,005

128 μέσος όρος τυπική απόκλιση Γόνατο σε κάμψη Στροφικό εξάρθρημα Διαφορά Πίνακας 92. Γόνατο 3, στροφικό εξάρθρημα, περιγραφική στατιστική τιμών Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,00 3,559 -,351,687-1,066 1, ,30 10,584 1,378,687 1,722 1, ,00 9,487 -,846,687,098 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Wilcoxon Signed Ranks Test για 2 συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 93. Γόνατο 3, στροφικό εξάρθρημα, στατιστική ανάλυση με Wilcoxon Signed Ranks Test Z -2,810 Asymp. Sig. (2-tailed),005

129 129 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής πριν και μετά την πρόκληση εξαρθρήματος. III. Σύγκριση μεταξύ οπισθίου και στροφικού εξαρθρήματος Πίνακας 94. Σύγκριση μεταξύ οπισθίου και στροφικού εξαρθρήματος Οπίσθιο εξάρθρημα Στροφικό εξάρθρημα

130 130 Πίνακας 94 (συνέχεια). Σύγκριση μεταξύ οπισθίου και στροφικού εξαρθρήματος Οπίσθιο εξάρθρημα Στροφικό εξάρθρημα Οπίσθιο εξάρθρημα Στροφικό εξάρθρημα

131 131 Πίνακας 95. Σύγκριση μεταξύ οπισθίου και στροφικού εξαρθρήματος, περιγραφική στατιστική τιμών Οπίσθιο εξάρθρημα Στροφικό εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση ,76 9,896 -,029,269 -,217, ,20 9,810,117,427 -,616,833 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann- Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 96. Σύγκριση μεταξύ οπισθίου και στροφικού εξαρθρήματος, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test DIFF Mann-Whitney U 3,000 Wilcoxon W 468,000 Z -8,036 Asymp. Sig. (2-,000 tailed) Most Extreme Differences Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test DIFF Absolute,975 Positive,000 Negative -,975 Kolmogorov-Smirnov 4,554 Z Asymp. Sig. (2-tailed),000

132 132 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.005) της γωνίας μεταξύ των 2 σκελών της ιγνυακής μεταξύ οπισθίου και στροφικού εξαρθρήματος του γόνατος. Στο οπίσθιο εξάρθρημα προκαλείται στατιστικά σημαντική μεγαλύτερη γωνίωση της ιγνυακής αρτηρίας σε σύγκριση με το στροφικό εξάρθρημα γόνατος. IV. Πρόσθιο- υπερέκτασης Γόνατο 1 Πίνακας 97. Γόνατο 1, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος ιγνυακής σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα

133 Λόγος διαμέτρων των διαμέτρων σε 0 μόιρες σε 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Πίνακας 98. Γόνατο 1, πρόσθιο- υπερέκτασης, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική απόκλιση Στατιστική απόκλιση 6 8 6,90,876,223,687-1,734 1, ,90 6,903 1,006,687 -,369 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 99. Γόνατο 1, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Mean kneepos N Rank Sum of Ranks perscentage ,50 55,00

134 134 Πίνακας 99 (συνέχεια). Γόνατο 1, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση ,50 155,00 Total 20 Test Statistics % Mann-Whitney U,000 Wilcoxon W 55,000 Z -3,807 Asymp. Sig. (2-tailed),000 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics % Absolute 1,000 Positive 1,000 Negative,000 Kolmogorov-Smirnov Z 2,236 Asymp. Sig. (2-tailed),000 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.000) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε πρόσθιο εξάρθρημα.

135 135 Γόνατο 2 Πίνακας 100. Γόνατο 2, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος ιγνυακής σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων των διαμέτρων σε 0 μόιρες σε 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα

136 136 Πίνακας 101. Γόνατο 2, πρόσθιο- υπερέκτασης, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,20 1,317 -,088,687 -,751 1, ,10 3,143 -,732,687 -,543 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 102. Γόνατο 2, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,50 55, ,50 155,00 Total 20 Test Statistics % Mann-Whitney U,000 Wilcoxon W 55,000 Z -3,798 Asymp. Sig. (2-tailed),000

137 137 Πίνακας 102 (συνέχεια). Γόνατο 2, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute 1,000 Positive 1,000 Negative,000 Kolmogorov-Smirnov Z 2,236 Asymp. Sig. (2-tailed),000 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.000) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε πρόσθιο εξάρθρημα. Γόνατο 3 Πίνακας 103. Γόνατο 3, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος ιγνυακής σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα

138 138 Πίνακας 103 (συνέχεια). Γόνατο 3, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων Λόγος διαμέτρων των διαμέτρων σε 0 μόιρες σε 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα

139 139 Πίνακας 104. Γόνατο 3, πρόσθιο- υπερέκτασης, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρ ων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρ ων σε πρόσθιο εξάρθρη μα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,30 1,767,943,687,873 1, ,20 5,371,820,687 -,123 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 105. Γόνατο 3, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,70 57, ,30 153,00 Total 20 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 2,000 Wilcoxon W 57,000 Z -3,639 Asymp. Sig. (2-tailed),000

140 140 Πίνακας 105 (συνέχεια). Γόνατο 3, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute,900 Positive,900 Negative,000 Kolmogorov-Smirnov Z 2,012 Asymp. Sig. (2-tailed),001 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.001) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε πρόσθιο εξάρθρημα. Γόνατο 4 Πίνακας 106. Γόνατο 4, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος ιγνυακής σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα

141 141 Πίνακας 106 (συνέχεια). Γόνατο 4, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων Λόγος των διαμέτρων διαμέτρων σε 0 σε μόιρες 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Πίνακας 107. Γόνατο 4, πρόσθιο- υπερέκτασης, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση ,50 1,581,843,687 2,457 1, ,50 4,428,523,687 -,319 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη

142 142 παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 108. Γόνατο 4, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,50 55, ,50 155,00 Total 20 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 2,000 Wilcoxon W 55,000 Z -3,804 Asymp. Sig. (2-tailed),000 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute 1,000 Positive 1,000 Negative,000 Kolmogorov-Smirnov Z 2,236 Asymp. Sig. (2-tailed),000

143 143 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.000) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε πρόσθιο εξάρθρημα. Γόνατο 5 Πίνακας 109. Γόνατο 5, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος ιγνυακής σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα

144 Λόγος των διαμέτρων διαμέτρων σε σε 0 μόιρες 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Πίνακας 110. Γόνατο 5, πρόσθιο- υπερέκτασης, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,60 2,591 1,894,687 4,147 1, ,00 3,464 1,684,687 2,554 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα.

145 145 Πίνακας 111. Γόνατο 5, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,80 58, ,20 152,00 Total 20 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 3,000 Wilcoxon W 58,000 Z -3,574 Asymp. Sig. (2-tailed),000 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute,900 Positive,900 Negative,000 Kolmogorov-Smirnov Z 2,012 Asymp. Sig. (2-tailed),001 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.001) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε πρόσθιο εξάρθρημα.

146 146 Γόνατο 6 Πίνακας 112. Γόνατο 6, πρόσθιο- υπερέκτασης, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος ιγνυακής σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Λόγος διαμέτρων των διαμέτρων σε 0 μόιρες σε 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα

147 147 Πίνακας 113. Γόνατο 6, πρόσθιο- υπερέκτασης, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,70 1,059 -,659,687 -,406 1, ,20 5,391,639,687-1,337 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 114. Γόνατο 6, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage Total 20 Mann-Whitney U Wilcoxon W Test Statistics perscentage Z Asymp. Sig. (2-tailed),000 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 kneepos Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies N

148 148 Πίνακας 114 (συνέχεια). Γόνατο 6, πρόσθιο- υπερέκτασης, στατιστική ανάλυση perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute Positive Negative.000 Kolmogorov-Smirnov Z Asymp. Sig. (2-tailed).000 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.000) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε πρόσθιο εξάρθρημα. V. Βλαισότητας- ραιβότητας Γόνατο 1, βλαισότητας. Πίνακας 115. Γόνατο 1, βλαισότητας, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε εξάρθρημα βλαισότητας Διάμετρος ιγνυακής σε εξάρθρημα βλαισότητας Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα βλαισότητας

149 Λόγος διαμέτρων των διαμέτρων σε 0 μόιρες σε 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα βλαισότητας Πίνακας 116. Γόνατο 1, βλαισότητας, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστ η τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,50 2,915,050,687 -,806 1, ,60 2,413 -,598,687,005 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα.

150 150 Πίνακας 117. Γόνατο 1, βλαισότητας, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,00 140, ,00 70,00 Total 20 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 15,000 Wilcoxon W 70,000 Z -2,658 Asymp. Sig. (2-tailed),008 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],007 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute,600 Positive,000 Negative -,600 Kolmogorov-Smirnov Z 1,342 Asymp. Sig. (2-tailed),055

151 151 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.055) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε εξάρθρημα βλαισότητας. Γόνατο 2, βλαισότητας. Πίνακας 118. Γόνατο 2, βλαισότητας, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε εξάρθρημα βλαισότητας Διάμετρος ιγνυακής σε εξάρθρημα βλαισότητας Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα βλαισότητας

152 Λόγος των διαμέτρων διαμέτρων σε 0 σε μόιρες 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα βλαισότητας Πίνακας 119. Γόνατο 2, βλαισότητας, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρω ν σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρω ν σε πρόσθιο εξάρθρη μα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστική Στατιστικ ή Τυπική απόκλιση Στατιστικ ή Τυπική απόκλιση ,60 3,627 -,417,687 -,550 1, ,50 3,375 -,737,687 -,485 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα.

153 153 Πίνακας 120. Γόνατο 2, βλαισότητας, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,15 151, ,85 58,50 Total 20 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 3,500 Wilcoxon W 58,500 Z -3,527 Asymp. Sig. (2-tailed),000 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute,900 Positive,000 Negative -,900 Kolmogorov-Smirnov Z 2,012 Asymp. Sig. (2-tailed),001 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.001) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε εξάρθρημα βλαισότητας.

154 154 Γόνατο 3, ραιβότητας. Πίνακας 121. Γόνατο 3, ραιβότητας, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε εξάρθρημα ραιβότητας Διάμετρος ιγνυακής σε εξάρθρημα ραιβότητας ς Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα ραιβότητας Λόγος διαμέτρων σε 0 μόιρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε Λόγος εξάρθρημα των διαμέτρων σε ραιβότητας 0 μοίρες έκταση

155 155 Πίνακας 122. Γόνατο 3, ραιβότητας, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,60 3,627 -,417,687 -,550 1, ,50 3,375 -,737,687 -,485 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα. Πίνακας 123. Γόνατο 3, ραιβότητας, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,30 153, ,70 57,00 Total 20 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 2,000 Wilcoxon W 57,000 Z -3,637 Asymp. Sig. (2-tailed),000 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],000 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N

156 156 Πίνακας 123 (συνέχεια). Γόνατο 3, ραιβότητας, στατιστική ανάλυση perscentage Total 20 Test Statistics perscentage Most Extreme Absolute,800 Differences Positive,000 Negative -,800 Kolmogorov-Smirnov Z 1,789 Asymp. Sig. (2-tailed),003 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.003) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε εξάρθρημα ραιβότητας. Γόνατο 4, ραιβότητας. Πίνακας 124. Γόνατο 4, ραιβότητας, μετρήσεις διαμέτρων 0 μοίρες έκταση Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε 0 μοίρες έκταση Διάμετρος ιγνυακής 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Πρόσθιο εξάρθρημα Διάμετρος κνημιαίου κονδύλου σε εξάρθρημα ραιβότητας Διάμετρος ιγνυακής σε εξάρθρημα ραιβότητας ς Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα ραιβότητας

157 Λόγος διαμέτρων των διαμέτρων σε 0 μόιρες σε 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα ραιβότητας Πίνακας 125. Γόνατο 4, ραιβότητας, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,60 3,627 -,417,687 -,550 1, ,50 3,375 -,737,687 -,485 1,334 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα.

158 158 Πίνακας 126. Γόνατο 4, ραιβότητας, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage ,00 110, ,00 100,00 Total 20 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 45,000 Wilcoxon W 100,000 Z -,387 Asymp. Sig. (2-tailed),699 Exact Sig. [2*(1-tailed Sig.)],739 Two-Sample Kolmogorov-Smirnov Test Frequencies kneepos N perscentage 0 10 Most Extreme Differences 1 10 Total 20 Test Statistics perscentage Absolute,200 Positive,100 Negative -,200 Kolmogorov-Smirnov Z,447 Asymp. Sig. (2-tailed),988 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (p=.988) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε εξάρθρημα ραιβότητας.

159 159 VI. Εξάρθρημα βλαισότητας και ραιβότητας συνολικά Από την μελέτη του εξαρθρήματος ραιβότητας και βλαισότητας ξεχωριστά τα αποτελέσματα ήταν ασαφή καθώς η στατιστική ανάλυση των μετρήσεων είχε σημαντική διαφορά μεταξύ των γονάτων και δεν επέτρεπε την εξαγωγή συμπερασμάτων. Συνεπώς έγινε και μελέτη συνολικά όλων των τιμών που έχουμε και από εξάρθρημα βλαισότητας και από εξάρθρημα ραιβότητας. Η συνολική μελέτη αυξάνει σημαντικά το δείγμα και επιτρέπει την εξαγωγή πιο ασφαλών συμπερασμάτων. Είναι αποδεκτή λόγω του ότι ο μηχανισμός πρόκλησης εξαρθήματος ραιβότητας και βλαισότητας είναι παρόμοιος και η ιγνυακή αρτηρία βρίσκεται στο κέντρο της παραμόρφωσης και υφίσταται παρόμοιες δυνάμεις και αλλοιώσεις. Πίνακας 127. Εξάρθρημα βλαισότητας και ραιβότητας συνολικά, μετρήσεις διαμέτρων Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα

160 Λόγος διαμέτρων των διαμέτρων σε 0 μόιρες σε 0 μοίρες έκταση έκταση Λόγος διαμέτρων σε εξάρθρημα Πίνακας 128. Εξάρθρημα βλαισότητας και ραιβότητας συνολικά, περιγραφική στατιστική τιμών Λόγος διαμέτρων σε 0 μοίρες έκταση Λόγος διαμέτρων σε πρόσθιο εξάρθρημα Ελάχιστη τιμή Μέγιστη τιμή Μέσος όρος Τυπική απόκλιση Καμπυλότητα Κύρτωση Τυπική Τυπική Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή Στατ/κή απόκλιση Στατ/κή απόκλιση ,20 9,039 -,125,374-1,443, ,83 3,637 -,077,374-1,119,733 Από το ιστόγραμμα και την μελέτη της καμπυλότητας και της κύρτωσης η κατανομή των τιμών δεν είναι κανονική και συνεπώς χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της στατιστικής σημαντικότητας το μη παραμετρικό Mann-Whitney Test και το Two-Sample Kolmogorov- Smirnov Test για 2 μη συσχετιζόμενα δείγματα.

161 161 Πίνακας 129. Εξάρθρημα βλαισότητας και ραιβότητας συνολικά, στατιστική ανάλυση Mann-Whitney Test Ranks kneepos N Mean Rank Sum of Ranks perscentage , , , ,00 Total 80 Test Statistics perscentage Mann-Whitney U 745,000 Wilcoxon W 1565,000 Z -,530 Asymp. Sig. (2-tailed),596 Το αποτέλεσμα έδειξε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά (Mann-Whitney Test,p=.596) μεταξύ της διαμέτρου της ιγνυακής αρτηρίας με το γόνατο σε θέση έκτασης (0 μοίρες) και σε εξάρθρημα ραιβότητας-βλαισότητας. VII. Ιστολογική ανάλυση της ιγνυακής αρτηρίας Μετά τη διενέργεια του εξαρθρήματος ελήφθησαν ιστοτεμάχια για ιστολογική ανάλυση της ιγνυακής αρτηρίας. Δεν βρέθηκαν αλλοιώσεις που να αντιστοιχούν στην βλάβη που αναμενόταν από το είδος του εξαρθρήματος και από τον πιθανό μηχανισμό βλάβης της ιγνυακής αρτηρίας. Ο λόγος είναι ότι όλα τα εξαρθρήματα έγιναν με χαμηλή ενέργεια, δηλαδή προηγήθηκε διατομή των σταθεροποιητικών στοιχείων της άρθρωσης και ακολούθησε τοποθέτηση αυτής σε εξαρθρηματική θέση. Συνεπώς δεν μπορούσαν να προκληθούν οι βλάβες που οφείλονται στην υψηλή ενέργεια που μεταφέρεται τη στιγμή της κάκωσης στο αγγείο. Ακόμη, στα εξαρθρήματα κάμψης, οπού η μεγάλη γωνίωση της ιγνυακής αρτηρίας προδιαθέτει σε θρόμβωση του αγγείου, η έλλειψη φυσιολογικής

162 162 κυκλοφορίας δεν επέτρεπε το σχηματισμό θρόμβων και συνεπώς παρεμπόδιζε την πλήρη μελέτη του μηχανισμού βλάβης της ιγνυακής αρτηρίας.

163 Χαρακτηριστικές περιπτώσεις ασθενών με εξάρθρημα του γόνατος Ασθενής 1: Αρτηριακή βλάβη και συνδεσμική αποκατάσταση ανοικτά Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάστασ η 25/05/09 Ηλικία 25 Πλευρά βλάβης ΑΡ ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος Τροχαίο ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Έσω Αντιμετώπιση αρτηριακής βλάβης Κάταγμα έσω κνημιαίου κονδύλου αντιμετωπι σθέν με βίδες ASNIS Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα και προληπτικά διάνοιξη περιτονιών κνήμης V3L Ναι Αποτελέσματ α τελικά Lysholm: 26 IKDC : 39.1 Μακροχρόνιες επιπλοκές Στα 2 έτη έχει έντονη αστάθεια, πόνο και οίδημα. Δεν επέστρεψε στην εργασία και σε άθληση. Εικόνα 24. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 25. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια

164 164 Ασθενής 1: Αρτηριακή βλάβη και συνδεσμική αποκατάσταση ανοικτά Εικόνα 26. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 27. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 28. Αγγειογραφία ιγνυακής αρτηρίας

165 165 Ασθενής 2: Αρτηριακή βλάβη και εξωτερική οστεοσύνθεση Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάστασ η Αποτελέσματ α τελικά 27/04/99 Ηλικία 34 Πλευρά βλάβης ΑΡ ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος Τροχαίο Εξωτερική οστεοσύνθεση Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Αντιμετώπιση αρτηριακής βλάβης Οπίσθιο Κάταγμα έσω αρθρικής επιφάνειας Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη Ανεπα ρκής καταγ ραφή Ναι Ανάστροφο φλεβικό μόσχευμα και προληπτικά διάνοιξη περιτονιών κνήμης Lysholm: 78 IKDC : 83.9 Μακροχρόνιες επιπλοκές Στα 7 έτη επιστροφή σε άθληση και εργασία, ικανοποιημένος Εικόνα 29. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 30. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια

166 166 Ασθενής 2: Αρτηριακή βλάβη και εξωτερική οστεοσύνθεση Εικόνα 31. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 32. Αγγειογραφία ιγνυακής αρτηρίας

167 167 Ασθενής 3: Εξωτερική οστεοσύνθεση Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάσταση 18/08/05 Ηλικία 53 Πλευρά βλάβης ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έσω Πλάγιος Τροχαίο Εξωτερική οστεοσύνθεση Ταξινόμηση Kennedy Αναταγμένο Ανατομική ταξινόμηση IIIM Συνοδό κάταγμα Όχι Αρτηριακή Όχι γόνατος βλάβη Συνοδές κακώσεις Κάταγμα διάφυσης μηριαίου αντίθετα και διάφυσης βραχιονίου σύστοιχα ΔΕ Αποτελέσματα τελικά Lysholm: 84 IKDC : 82.8 Μακροχρόνιες επιπλοκές Στα 6 έτη επιστροφή σε άθληση και εργασία, ικανοποιημένος Εικόνα 33. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 34. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 35. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 36. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια

168 168 Ασθενής 3: Εξωτερική οστεοσύνθεση Εικόνα 37. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια μετά την αφαίρεση της εξωτερικής οστεοσύνθεσης

169 169 Ασθενής 4: Εξωτερική οστεοσύνθεση Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάσταση Αποτελέσματα τελικά 18/08/04 Ηλικία 50 Πλευρά βλάβης ΑΡ ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος Τροχαίο Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Στροφικό Κατάφυση έσω πλαγίου στο μηρό Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη Εξωτερική οστεοσύνθεση Συνοδές κακώσεις Κάταγμα μεσότητας διάφυσης μηριαίου αντίθετα και πηχαιοκαρπικής σύστοιχα Lysholm: 32 IKDC : 50 Μακροχρόνιες επιπλοκές Οστεοαρθρίτιδα στα 6 έτη αλλά επέστρεψε στην εργασία και σε μέτριας έντασης δραστηριότητες. IIIL Όχι Εικόνα 38. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 39. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια

170 170 Ασθενής 4: Εξωτερική οστεοσύνθεση Εικόνα 40. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια μετά από ανάταξη Εικόνα 41. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 42. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια

171 171 Ασθενής 5: Ανοικτή αποκατάσταση Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάστασ η Αποτελέσματ α τελικά 24/02/09 Ηλικία 26 Πλευρά βλάβης ΔΕ ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος Τροχαίο ΑΠΟΚΑΤΑΣΤ ΑΣΗ ΑΝΟΙΚΤΑ Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Συνοδές κακώσεις Αναταγμένο Κατάφυση έσω πλαγίου στο μηρό Lysholm: 50 IKDC : 56.3 Μακροχρόνιες επιπλοκές Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη IIIL Όχι Εξάρθρημα ισχίου και κάταγμα έσω σφυρού σύστοιχα Πόνος ήπιος στα 2 έτη αλλά επέστρεψε στην εργασία και σε μέτριας έντασης δραστηριότητες. Εικόνα 43. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 44. STIR MRI ρήξη έξω πλαγίου συνδέσμου Εικόνα 45. STIR MRI οστικό οίδημα έξω κνημιαίου κονδύλου

172 172 Ασθενής 5: Ανοικτή αποκατάσταση Εικόνα 46. STIR MRI οστικό οίδημα έξω κνημιαίου κονδύλου Εικόνα 47. T1 MRI Ρήξη οπισθίου χιαστού συνδέσμου Εικόνα 48. T1 MRI Ρήξη προσθίου χιαστού συνδέσμου Εικόνα 49. Αρχική διεγχειρητική εικόνα Εικόνα 50. Τοποθέτηση μοσχεύματος οπισθίου χιαστού συνδέσμου Εικόνα 51. Τοποθέτηση μοσχεύματος προσθίου χιαστού συνδέσμου

173 173 Ασθενής 5: Ανοικτή αποκατάσταση Εικόνα 52. Ενίσχυση έσω πλαγίου με αλλομόσχευμα πλατείας περιτονίας Εικόνα 53. Διεγχειρητικές εικόνες δυναμικής εξέτασης του γόνατος.

174 174 Ασθενής 6: Κάταγμα αρθρικής επιφάνειας έξω κνημιαίου κονδύλου Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάσταση Αποτελέσματα τελικά 20/07/05 Ηλικία 38 Πλευρά βλάβης ΔΕ ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έσω Πλάγιος Τροχαίο Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Συνοδές κακώσεις Όχι Στροφικό Κάταγμα αρθρικής επιφάνειας Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη Lysholm: 58 IKDC : 57.5 Μακροχρόνιες επιπλοκές Πόνος οστεοαρθρίτιδας στα 5 έτη αλλά επέστρεψε στην εργασία και σε μέτριας έντασης δραστηριότητες. V3M Όχι Εικόνα 54. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια 55. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 56. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 57. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια

175 175 Ασθενής 6: Κάταγμα αρθρικής επιφάνειας έξω κνημιαίου κονδύλου Εικόνα 58. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια 3 έτη μετά Εικόνα 59. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια 3 έτη μετά

176 176 Ασθενής 7: Πολυτραυματιας Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάσταση Αποτελέσματα τελικά 14/12/05 Ηλικία 51 Πλευρά βλάβης ΔΕ ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος Τροχαίο Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Αναταγμένο Αποσπαστικό κάταγμα έξω πόλου της επιγονατίδας και μικρό αποσπαστικό έξω χείλους αρθρικής επιφάνειας κνήμης Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Συνοδές κακώσεις Κάταγμα λεκάνης τύπου C, κατάγματα πλευρών και ρήξη εντέρου Lysholm: 67 IKDC : 62.1 Μακροχρόνιες επιπλοκές Πόνος οστεοαρθρίτιδας στα 5 έτη αλλά επέστρεψε στην εργασία και σε ήπιες δραστηριότητες. IIIL Όχι Εικόνα 60. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 61. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια υπό τάση (stress view) Εικόνα 62. Εξωτερική οστεοσύνθεση γόνατος Εικόνα 63. Εξωτερική οστεοσύνθεση λεκάνης

177 177 Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάσταση Αποτελέσματα τελικά Ασθενής 8: Ψευδάρθρωση κατάγματος έξω κνημιαίου κονδύλου 12/05/00 Ηλικία 43 Πλευρά βλάβης ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος, Έσω Πλάγιος Τροχαίο ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Lysholm: ΧΑΘΗΚΕ Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Συνοδές κακώσεις IKDC : ΧΑΘΗΚΕ Έσω Έξω κνημιαίου κονδύλου μαζί με μεσογλήνιο άκανθα αντιμετωπισθέν με βίδες ASNIS και συντριβή στην κεφαλή της περόνης Όχι Μακροχρόνιες επιπλοκές Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη ΑΡ V4 Όχι Μη ικανοποιημένος, δεν επέστρεψε στην εργασία του. Στα 4 έτη ψευδάρθρωση του κατάγματος, τελικά αντιμετωπίσθηκε αλλαχού Εικόνα 64. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 65.Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 66. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 67. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια 3 έτη μετά

178 178 Ασθενής 9: Πώρωση σε πλημμελή θέση Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Αποτελέσματ α τελικά 12/09/08 Ηλικία 54 Πλευρά βλάβης ΠΧΣ, Έσω Πλάγιος Τροχαίο Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Στροφικό Κάταγμα έξω μηριαίου κονδύλου αντιμετωπισθέν με βίδες ASNIS Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη Lysholm: 32 IKDC : 40.2 Μακροχρόνιες επιπλοκές Πώρωση σε πλημμελή θέση του ενδαρθρικού κατάγματος ΔΕ V1 Όχι Εικόνα 68. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 69. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 70. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 71. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια

179 179 Ασθενής 9: Πώρωση σε πλημμελή θέση Εικόνα 72. T1 MRI ενδαρθρικό σκαλοπάτι Εικόνα 73. T1 MRI ενδαρθρικό σκαλοπάτι Εικόνα 74. T1 MRI ενδαρθρικό σκαλοπάτι Εικόνα 75. T1 MRI ακέραιος οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος Εικόνα 76. T1 MRI ρήξη προσθίου χιαστού συνδέσμου Εικόνα 77. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια μετά την αφαίρεση

180 180 Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάσταση Αποτελέσματα τελικά Ασθενής 10: Κάταγμα επιγονατίδας 14/11/05 Ηλικία 25 Πλευρά βλάβης ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος, Έσω Πλάγιος Τροχαίο Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Συνοδές κακώσεις Όχι Οπίσθιο Κάταγμα επιγονατίδας και μικρό αποσπαστικό έξω χείλους αρθρικής επιφάνειας κνήμης Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη Lysholm: 67 IKDC : 63.2 Μακροχρόνιες επιπλοκές Ανεπάρκεια έξω πλαγίου ΔΕ ΙV Όχι Εικόνα 78. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 79. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 80. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια μετά από ανάταξη Εικόνα 81. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια μετά από

181 181 Ασθενής 10: Κάταγμα επιγονατίδας ανάταξη Εικόνα 82. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια

182 182 Ασθενής 11: Ρήξη έσω πλαγίου, προσθίου και οπισθίου χιαστού Ημερομηνία χειρουργικής επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάσταση Αποτελέσματα τελικά 04/04/08 Ηλικία 22 Πλευρά βλάβης ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έσω Πλάγιος Τροχαίο Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Αναταγμένο Κάταγμα έξω χείλους αρθρικής επιφάνειας της κνήμης ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣ Η ΑΝΟΙΚΤΑ Συνοδές κακώσεις Lysholm: 91 IKDC : 89.7 Μακροχρόνιες επιπλοκές Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη ΑΡ IIIM Όχι Κάταγμα διάφυσης βραχιονίου και αντιβραχίου διπολικό αντίθετα Στα 2 έτη επιστροφή σε άθληση και εργασία, ικανοποιημένος Εικόνα 83. Επιπολής μοίρα έξω πλαγίου Εικόνα 84. Εν τω βάθει μοίρα έξω πλαγίου 85. T1 MRI Ρήξη προσθίου χιαστού 86. T1 MRI Ρήξη οπισθίου χιαστού

183 183 Ασθενής 11: Ρήξη έσω πλαγίου, προσθίου και οπισθίου χιαστού Εικόνα 87. T1 MRI Ρήξη έσω πλαγίου Εικόνα 88. STIR MRI Ρήξη έσω πλαγίου

184 184 Ασθενής 12: Ανοικτή αποκατάσταση μακροχρόνια αποτελέσματα Ημερομηνί α χειρουργική ς επέμβασης Συνδεσμικές βλάβες Μηχανισμός βλάβης Χειρουργική αποκατάστασ η Αποτελέσματ α τελικά 30/11/00 Ηλικία 27 Πλευρά βλάβης ΠΧΣ, ΟΧΣ, Έξω Πλάγιος Τροχαίο ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ Ταξινόμηση Kennedy Συνοδό κάταγμα γόνατος Συνοδές κακώσεις Οπίσθιο Κάταγμα επιγονατίδας και αποσπαστικό μεσογληνίου άκανθας Ανατομική ταξινόμηση Αρτηριακή βλάβη ΑΡ IIIL Όχι Εξάρθηρημα ισχίου σύστοιχα με κάταγμα καφαλής μηριαίου μικρό άνωθεν του στρογγύλου συνδέσμου Lysholm: 54 IKDC : 67.8 Μακροχρόνιες επιπλοκές Ανεπάρκεια έσω πλαγίου- αστάθεια γόνατος. Οστεοαρθρίτιδα Εικόνα 89. Προεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 90. Προεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια

185 185 Ασθενής 12: Ανοικτή αποκατάσταση μακροχρόνια αποτελέσματα Εικόνα 91. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια Εικόνα 92. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια Εικόνα 93. Μετεγχειρητική ακτινογραφία προσθιοπίσθια, 8 έτη Εικόνα 94. Μετεγχειρητική ακτινογραφία πλάγια, 8 έτη

186 186 Ασθενής 12: Ανοικτή αποκατάσταση μακροχρόνια αποτελέσματα Εικόνα 95. Εύρος κίνησης 8 έτη μετεγχειρητικά Εικόνα 96. Εύρος κίνησης 8 έτη μετεγχειρητικά

Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού

Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού Ι. Γενικά Α. 3εις σηµαντικές ζώνες των κάτω άκρων 1. Μηριαίο τρίγωνο 2. Ο πόρος των προσαγωγών 3. Ο ιγνυακός βόθρος Β. Μηριαίο οστό 1. Είναι το επιµηκέστερο, το ισχυρότερο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ 1.Τροχογίγλυμη άρθρωση 2.Αποτελείται από την κνημομηριαία και την επιγονατιδομηριαία διάρθρωση 3.Η περόνη δεν συμμετέχει στην άρθρωση Αρθρικός θύλακος Αρθρικός

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομική του Γόνατος Παθολογία και Χειρουργική των Συνδέσμων. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Ανατομική του Γόνατος Παθολογία και Χειρουργική των Συνδέσμων. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Ανατομική του Γόνατος Παθολογία και Χειρουργική των Συνδέσμων Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Προσαγωγή (ραιβότητα) Απαγωγή (βλαισότητα) Έσω στροφή Έξω στροφή Περιαγωγή Κάμψη Έκταση

Διαβάστε περισσότερα

Μύες του πυελικού τοιχώματος

Μύες του πυελικού τοιχώματος Μύες Πυέλου Μύες του πυελικού τοιχώματος Συμβάλλουν στο σχηματισμό των εσωτερικών πλάγιων τοιχωμάτων της πυελικής κοιλότητας. Εκφύονται μέσα από τη πυελική κοιλότητα αλλά καταφύονται έξω από αυτήν (μηριαίο).

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνής. Λειτουργική ανατομική των κάτω άκρων - Ισχίο

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνής. Λειτουργική ανατομική των κάτω άκρων - Ισχίο ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνής Λειτουργική ανατομική των κάτω άκρων - Ισχίο Ανώνυμα οστά (συνένωση των λαγόνιο, ισχιακού και του ηβικού οστού) Ιερό οστό Άνω λαγόνια άκανθα Κάτω λαγόνια

Διαβάστε περισσότερα

YΠΟΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ. Από τον ελάσσονα τροχαντήρα έως το όριο άνω προς μέσο τριτημόριο του μηριαίου

YΠΟΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ. Από τον ελάσσονα τροχαντήρα έως το όριο άνω προς μέσο τριτημόριο του μηριαίου YΠΟΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ Από τον ελάσσονα τροχαντήρα έως το όριο άνω προς μέσο τριτημόριο του μηριαίου ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΩΝ Το κεντρικό τμήμα ευρίσκεται σε κάμψη απαγωγή έξω στροφή (λαγονοψοϊτης- απαγωγείς,

Διαβάστε περισσότερα

Κάτω Άκρο. 1. Κνήµη. Β. Διαµερίσµατα της Κνήµης

Κάτω Άκρο. 1. Κνήµη. Β. Διαµερίσµατα της Κνήµης Κάτω Άκρο Κνήµη ΙV. Κνήµη Α. Οστά Η κνήµη & η περόνη είναι τα οστά της κνήµης. Τα σώµατα τους συνδέονται µε ένα µεσόστεο υµένα που αποτελείται από ισχυρές λοξές ίνες. 1. Κνήµη Το δεύτερο µεγαλύτερο οστό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ

ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ Μιχάλης Η. Χαντές Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ορθοπαιδική Κλινική Διευθυντής: Καθηγητής Κ.Ν.Μαλίζος Συνδεσμικό σύστημα του γόνατος Επιτρέπει στο γόνατο να εκτελεί τις κινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Γαλανοπούλου Αγγελική

Γαλανοπούλου Αγγελική Γαλανοπούλου Αγγελική ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Άτλας Ακτινολογικών Προβολών βασικές προβολές ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Οδηγός μελέτης για τις βασικές ακτινολογικές προβολές (ebook) Bontrager. Κ, Lampignano J.:Textbook of

Διαβάστε περισσότερα

Οσφυϊκό Πλέγµα και Νεύρα

Οσφυϊκό Πλέγµα και Νεύρα Οσφυϊκό Πλέγµα και Νεύρα Εισαγωγή Σχηµατισµός Κλάδοι του Οσφυϊκού Πλέγµατος Μηριαίο Νεύρο (Ο2-Ο4) Εισαγωγή Η κινητικότητα και η γενική αισθητικότητα του κάτω άκρου εξυπηρετούνται από τους τελικούς κλάδους

Διαβάστε περισσότερα

Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος του Γόνατος και η Συνδεσμοπλαστική

Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος του Γόνατος και η Συνδεσμοπλαστική Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος του Γόνατος και η Συνδεσμοπλαστική Ποιά είναι η ανατομική κατασκευή του γόνατος; Η άρθρωση του γόνατος σχηματίζεται από το μηριαίο οστό και από την κνήμη. Τα άκρα των οστών

Διαβάστε περισσότερα

Οι Μηνίσκοι του Γόνατος και η Αρθροσκοπική Mηνισκεκτομή

Οι Μηνίσκοι του Γόνατος και η Αρθροσκοπική Mηνισκεκτομή Οι Μηνίσκοι του Γόνατος και η Αρθροσκοπική Mηνισκεκτομή Τι είναι οι μηνίσκοι του γόνατος; Οι μηνίσκοι του γόνατος είναι ινοχόνδρινοι δίσκοι σχήματος C οι οποίοι παρεμβάλλονται μεταξύ του μηριαίου και της

Διαβάστε περισσότερα

Ιερό Πλέγµα και Νεύρα λκλλκλκλλκκκκ

Ιερό Πλέγµα και Νεύρα λκλλκλκλλκκκκ Ιερό Πλέγµα και Νεύρα λκλλκλκλλκκκκ Εισαγωγή Σχηµατισµός Παράπλευροι Κλάδοι του Ιερού Πλέγµατος Μυϊκοί Παράπλευροι Κλάδοι Δερµατικοί Παράπλευροι Κλάδοι Σπλαγχνικοί Παράπλευροι Κλάδοι Τελικοί Κλάδοι του

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΠΙΣΘΙΟ ΠΟΔΙ?

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΠΙΣΘΙΟ ΠΟΔΙ? ΕΙΔΗ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΩΝ ΠΑΡΑΜΕΛΗΜΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΟΠΙΣΘΙΟΥ ΠΟΔΙΟΥ Υπάρχει λύση; Δρ. Νικόλαος Γκουγκουλιάς ΡΑΙΒΟΤΗΤΑ ΒΛΑΙΣΟΤΗΤΑ ΡΑΙΒΟΤΗΤΑ ΒΡΑΧΥΝΣΗ ΙΠΠΟΠΟΔΙΑ ΚΟΙΛΟΠΟΔΙΑ Ορθοπαιδικός Χειρουργός Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΩ ΑΚΡΟ. Βάσιου Αικ. Επίκουρη Καθηγήτρια Ανατοµίας. Ιατρικό Τµήµα. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας. Wednesday, January 15, 14

ΚΑΤΩ ΑΚΡΟ. Βάσιου Αικ. Επίκουρη Καθηγήτρια Ανατοµίας. Ιατρικό Τµήµα. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας. Wednesday, January 15, 14 ΚΑΤΩ ΑΚΡΟ Βάσιου Αικ. Επίκουρη Καθηγήτρια Ανατοµίας Ιατρικό Τµήµα Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Λεκάνη - Ισχία Απλή ακτινογραφία Απλή ακτινογραφία Αξονική Τοµογραφία Απλή ακτινογραφία Αξονική Τοµογραφία Μαγνητική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΚΟΤΖΑΗΛΙΑΣ ΔΙΟΜΗΔΗΣ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΚΟΤΖΑΗΛΙΑΣ ΔΙΟΜΗΔΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΡΗΞΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Μυολογία ΙΙΙ. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon

Μυολογία ΙΙΙ. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon Μυολογία ΙΙΙ Ioannis Lazarettos MD PhD Μυολογία 2 Μύες Κάτω Άκρου Μύες Πυέλου Έξω Έσω Μύες Μηρού Πρόσθιοι Μύες Έσω (Προσαγωγοί) Οπίσθιοι Μύες Μύες Κνήμης Πρόσθιοι Οπίσθιοι Έξω (Περονιαίοι) Μύες Άκρου Ποδός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΣΧΙΟΚΝΗΜΙΑΙΩΝ, ΓΛΟΥΤΩΝ, ΠΡΟΣΑΓΩΓΩΝ ΑΠΑΓΩΓΩΝ

ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΣΧΙΟΚΝΗΜΙΑΙΩΝ, ΓΛΟΥΤΩΝ, ΠΡΟΣΑΓΩΓΩΝ ΑΠΑΓΩΓΩΝ ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΣΧΙΟΚΝΗΜΙΑΙΩΝ, ΓΛΟΥΤΩΝ, ΠΡΟΣΑΓΩΓΩΝ ΑΠΑΓΩΓΩΝ Κρατάμε τις λαβές του μηχανήματος και τοποθετούμε τις ποδοκνημικές κάτω από τα μαξιλαράκια. Εκπνέουμε στο τέλος της κίνησης προς

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρωση του ισχίου Οι αρθρικές επιφάνειες που συντάσσουν την άρθρωση του ισχίου είναι η κοτύλη της λεκάνης και η κεφαλή του µηριαίου οστού.

Άρθρωση του ισχίου Οι αρθρικές επιφάνειες που συντάσσουν την άρθρωση του ισχίου είναι η κοτύλη της λεκάνης και η κεφαλή του µηριαίου οστού. Οστά Η πυελική ζώνη αποτελείται από την συνένωση των ανώνυµων οστών (συνένωση του λαγόνιου, του ισχιακού και του ηβικού οστού) µε το ιερό οστό (σταθερή σύνδεση µε την ΣΣ). Το οστό είναι ένα µακρύ οστό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟ ΑΤΛΑΣ ΑΚΡΟΜΙΟ ΩΜΟΠΛΑΤΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΣΤΕΡΝΟ ΩΛΕΝΗ ΚΕΡΚΙΔΑ ΜΕΤΑΤΑΡΣΙΑ ΚΝΗΜΗ ΠΕΡΟΝΗ ΙΝΙΑΚΟ ΑΞΟΝΑΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΣ ΖΥΓΩΜΑΤΙΚΟ

ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟ ΑΤΛΑΣ ΑΚΡΟΜΙΟ ΩΜΟΠΛΑΤΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΣΤΕΡΝΟ ΩΛΕΝΗ ΚΕΡΚΙΔΑ ΜΕΤΑΤΑΡΣΙΑ ΚΝΗΜΗ ΠΕΡΟΝΗ ΙΝΙΑΚΟ ΑΞΟΝΑΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΣ ΖΥΓΩΜΑΤΙΚΟ ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΩΠΙΑΙΟ ΚΡΟΤΑΦΙΚΟ ΙΝΙΑΚΟ ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟ ΖΥΓΩΜΑΤΙΚΟ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΣ ΑΤΛΑΣ ΑΞΟΝΑΣ ΚΛΕΙΔΑ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΣ ΑΚΡΟΜΙΟ ΩΜΟΠΛΑΤΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΣΤΕΡΝΟ ΚΕΦΑΛΗ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΥ ΩΛΕΝΗ ΚΕΡΚΙΔΑ ΟΣΤΑ ΚΑΡΠΟΥ ΜΕΤΑ-

Διαβάστε περισσότερα

Ρήξη του Επιχείλιου Χόνδρου του Ώμου και Βλάβες SLAP

Ρήξη του Επιχείλιου Χόνδρου του Ώμου και Βλάβες SLAP Ρήξη του Επιχείλιου Χόνδρου του Ώμου και Βλάβες SLAP Τι είναι οι σύνδεσμοι και ο επιχείλιος χόνδρος στον ώμο; Η γληνοβραχιόνια άρθρωση του ώμου είναι μία σφαιροειδής ενάρθρωση που σχηματίζεται από την

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΜΣΣ- ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ. ΤΣΑΟΥΣΗΣ Θ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ειδικευόμενος Ιατρός

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΜΣΣ- ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ. ΤΣΑΟΥΣΗΣ Θ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ειδικευόμενος Ιατρός ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΜΣΣ- ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΤΣΑΟΥΣΗΣ Θ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ειδικευόμενος Ιατρός ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ Η ΠΙΟ ΚΟΙΝΗ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ Η ΠΙΟ ΚΟΙΝΗ ΑΙΤΙΑ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΚ 0903 «Κινησιολογία» 10η Διάλεξη: «Κάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Κινησιολογία Ενότητα 10: Κάτω άκρο - γόνατο Αθανάσιος Τσιόκανος Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΚΩΣΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

ΚΑΚΩΣΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΚΩΣΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ;

Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ; Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ; Η άρθρωση του γόνατος σχηματίζεται από την ένωση δύο οστών, της κνήμης και μηριαίου ( βλέπε ανατομία γόνατος). Μεταξύ των δύο οστών υπάρχουν δύο στρογγυλοί δίσκοι οι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΚΑΠΟΥΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Α.Τ.Ε.Ι ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΒΑΡΣΑΜΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2008

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός

Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Η οστεοτομία είναι μια επέμβαση με την οποία ο χειρουργός διαχωρίζει το οστό (προκαλεί δηλαδή, τεχνικά κάταγμα). Στη συνέχεια επανατοποθετεί τα κομμάτια

Διαβάστε περισσότερα

B Μέρος (από 2) Οστά των Ακρων

B Μέρος (από 2) Οστά των Ακρων B Μέρος (από 2) Οστά των Ακρων 01/25 ΑΝΩ ΑΚΡΑ 02/25 ΑΝΩ ΑΚΡΑ Οστά της Ζώνης του Ώμου 1. Ωμοπλάτη (scapula) _Τριγωνικό οστό _Συνδέεται με την κλείδα με το ακρώμιο. 2. Κλείδα (clavicle) _Με το ένα άκρο της

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ B Μύες: 1. Της Κεφαλής, 2. του Τραχήλου, 3. του Θώρακα, 4. της Κοιλίας, 5. Των Άνω Άκρων, 6. Των Κάτω Άκρων

ΜΕΡΟΣ B Μύες: 1. Της Κεφαλής, 2. του Τραχήλου, 3. του Θώρακα, 4. της Κοιλίας, 5. Των Άνω Άκρων, 6. Των Κάτω Άκρων ΜΕΡΟΣ B Μύες: 1. Της Κεφαλής, 2. του Τραχήλου, 3. του Θώρακα, 4. της Κοιλίας, 5. Των Άνω Άκρων, 6. Των Κάτω Άκρων 01/40 5. Μύες των Άνω Άκρων, διακρίνονται: 5.1. Μύες της ωµικής ζώνης 5.2. Μύες του βραχίονα

Διαβάστε περισσότερα

Μηρόςβ βββ. Επιγο νατίδα. Έσω πλάγιος σύνδεσμος Έσω. Κνήμη βββββ

Μηρόςβ βββ. Επιγο νατίδα. Έσω πλάγιος σύνδεσμος Έσω. Κνήμη βββββ ΦΥΣΙΟ - ΓΟΝΑΤΟ Πρόσθιος χιαστός Έξω πλάγιος σύνδεσμος Έξω μηνίσκος Μηρόςβ βββ Επιγο νατίδα Οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος Αρθρικός χόνδρος Έσω πλάγιος σύνδεσμος Έσω μηνίσκος Κνήμη βββββ Περόνη ββββ Ανατομία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς»

ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Οι επιπλοκές του διαβήτη στον άκρο πόδα αποτελούν μια από τις συχνότερες αιτίες: νοσηρότητας,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΧΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ

ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΧΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΧΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΥ ΑΚΡΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Πτυχιακή Εργασία Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΥ ΑΚΡΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΥ ΑΚΡΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής)

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής) ΜΥΣ Οι μύες είναι όργανα του ανθρωπίνου σώματος. Σχηματίζονται από μυϊκό ιστό. Μαζί με τους τένοντες συμβάλουν στην κίνηση των οστών. Είδη των μυών Ο μυς της καρδιάς, Οι λείοι, και Οι γραμμωτοί. Ο μυς

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΟΣΤΑ (ΟΣΦΥΙΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ ΙΕΡΟ) ΟΣΦΥΙΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ Μεγαλύτεροι σε μέγεθος και όγκο, με κοντούς και παχείς αυχένες, ευρύτερες

Διαβάστε περισσότερα

«διάστρεμμα» - «Ro ΠΔΚ F+Pr» ΕΠΩΔΥΝΗ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΗ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ 30/11/2013 6/52

«διάστρεμμα» - «Ro ΠΔΚ F+Pr» ΕΠΩΔΥΝΗ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΗ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ 30/11/2013 6/52 ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ - ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 «διάστρεμμα» - «Ro ΠΔΚ F+Pr» ΕΠΩΔΥΝΗ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΗ Δρ. Νικόλαος Γκουγκουλιάς Ορθοπαιδικός Χειρουργός Consultant

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΜΙΑ ΑΝΩ ΥΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΗΣ ΜΕΘΟ ΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΜΙΑ ΑΝΩ ΥΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΗΣ ΜΕΘΟ ΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΜΙΑ ΑΝΩ ΥΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΗΣ ΜΕΘΟ ΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Τα γόνατα παίζουν σηµαντικό ρόλο στη στήριξη και στη βάδιση µας. Καθηµερινά επιβαρύνονται προκειµένου να ανταπεξέλθουν στις διάφορες καταπονήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Βουβωνική Χώρα. Ι. Βουβωνικός Χώρα

Βουβωνική Χώρα. Ι. Βουβωνικός Χώρα Βουβωνική Χώρα Ι. Βουβωνικός Χώρα Α. Βουβωνικός Σύνδεσµος (του Poupart) Δεν είναι πραγµατικός σύνδεσµος Είναι η αναδίπλωση προς τα έσω του ελευθέρου κάτω χείλους του έξω λοξού µυός από την εκφυσή του από

Διαβάστε περισσότερα

Ρήξη του Τενοντίου Πετάλου του Ώμου: Γενικές Πληροφορίες

Ρήξη του Τενοντίου Πετάλου του Ώμου: Γενικές Πληροφορίες Ρήξη του Τενοντίου Πετάλου του Ώμου: Γενικές Πληροφορίες Ποιά είναι η ανατομική κατασκευή του ώμου; Η άρθρωση του ώμου σχηματίζεται από την σύνδεση τριών οστών: του βραχιονίου, της ωμοπλάτης και της κλείδας.

Διαβάστε περισσότερα

Εξαρθρήματα της Ακρωμιοκλειδικής Άρθρωσης. Συντηρητική και Χειρουργική Θεραπεία. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Αθήνα

Εξαρθρήματα της Ακρωμιοκλειδικής Άρθρωσης. Συντηρητική και Χειρουργική Θεραπεία. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Αθήνα Εξαρθρήματα της Ακρωμιοκλειδικής Άρθρωσης Συντηρητική και Χειρουργική Θεραπεία Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Αθήνα Ανατομική Υμενική άρθρωση με μηνίσκο μεταξύ ακρωμιακού άκρου ωμοπλάτης

Διαβάστε περισσότερα

5 ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. H άρθρωση του ώμου

5 ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. H άρθρωση του ώμου 5 ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ H άρθρωση του ώμου Μαθητής Μ. Γεώργιος Ανατομία ώμου Τα κύρια οστά του ώμου είναι το βραχιόνιο και η ωμοπλάτη.η αρθρική κοιλότητα προστατεύεται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Οφέλη της άσκησης στη χρόνια ανεπάρκεια πρόσθιου χιαστού συνδέσμου»

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Οφέλη της άσκησης στη χρόνια ανεπάρκεια πρόσθιου χιαστού συνδέσμου» «ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ» ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Οφέλη της άσκησης στη χρόνια ανεπάρκεια πρόσθιου χιαστού συνδέσμου» ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Θ. ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΑΕΜ:

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος, η σύγχρονη αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Παρασκευή, 29 Απρίλιος :18

Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος, η σύγχρονη αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Παρασκευή, 29 Απρίλιος :18 Απαντά ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Ανδρέας Καραγιάννης Η βλάβη του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου είναι η πλέον κοινή κάκωση στο γόνατο και περίπου στο ήμισυ του αριθμού των βλαβών στο γόνατο. Μεταξύ των δύο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΠΔΚ ΠΔΚ ΑΡΘΡΩΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΥΠΑΣΤΡΑΓΑΛΙΚΗ ΑΡΘΡΩΣΗ ΣΥΧΝΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΕΣΩ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΠΔΚ ΠΔΚ ΑΡΘΡΩΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΥΠΑΣΤΡΑΓΑΛΙΚΗ ΑΡΘΡΩΣΗ ΣΥΧΝΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΕΣΩ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΠΔΚ ΠΔΚ ΑΡΘΡΩΣΗ ΣΥΧΝΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΕΥΡΥ ΦΑΣΜΑ ΗΛΙΚΙΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ BASKET BALL VOLLEY BALL ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΑΛΜΑ ΕΙΣ ΥΨΟΣ ΧΟΡΟΣ ΥΠΑΣΤΡΑΓΑΛΙΚΗ ΑΡΘΡΩΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΠΔΚ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

Από το βιβλίο του Δρ. Πέτρου Α. Πουλμέντη

Από το βιβλίο του Δρ. Πέτρου Α. Πουλμέντη Από το βιβλίο του Δρ. Πέτρου Α. Πουλμέντη Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στη βιολογική μηχανική Κεφάλαιο 2 Εκβιομηχανική των οστών Οι διαφάνειες που ακολουθούν Η ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Για να περιγράψουμε τα

Διαβάστε περισσότερα

Ρ Η Ξ Η Κ Α Ι Α Π Ο Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Π Ρ Ο Σ Θ Ι Ο Υ Χ Ι Α Σ Τ Ο Υ Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Υ Σ Ε Α Θ Λ Η Τ Η

Ρ Η Ξ Η Κ Α Ι Α Π Ο Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Π Ρ Ο Σ Θ Ι Ο Υ Χ Ι Α Σ Τ Ο Υ Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Υ Σ Ε Α Θ Λ Η Τ Η ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ Σ.Ε.Υ.Π. ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Ρ Η Ξ Η Κ Α Ι Α Π Ο Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η Π Ρ Ο Σ Θ Ι Ο Υ Χ Ι Α Σ Τ Ο Υ Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Υ Σ Ε Α Θ Λ Η Τ Η ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Aναθεώρηση Συνδεσμοπλαστικής του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου του Γόνατος

Aναθεώρηση Συνδεσμοπλαστικής του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου του Γόνατος Aναθεώρηση Συνδεσμοπλαστικής του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου του Γόνατος Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαδικός Χειρουργός 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Όσο αυξάνεται ο αριθμός των ασθενών που υποβάλλονται σε συνδεσμοπλαστική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Όσο αυξάνεται ο αριθµός των ασθενών που υποβάλλονται σε συνδεσµοπλαστική για αποκατάσταση οξείας και χρόνιας ρήξης του προσθίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2008 ( ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ 4Π /2008) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Κλάδος-Ειδικότητες: ΠΕ 18.24 ΕΡΓΑΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ11ΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ11ΩΑΝΝΙΝΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ11ΩΑΝΝΙΝΩΝ 026000 99796 ' - ^ W:>: i 1 'l -V 'ϊζ- ): r 4 ; "Κ< \ yy ~. 'I? -S ^'+~. - * : ~. *:ί^.>ν.,!*,? vg- ^ S i=.v t'.- :... : ψ - - :1.. %* «' : ; 6 1 0 & ; \ ϊ,/>- «ν' :

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ( Α.Τ.Ε.Ι.Θ) ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ( Α.Τ.Ε.Ι.Θ) ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ( Α.Τ.Ε.Ι.Θ) ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΕ ΧΟΝ ΡΟΜΑΛΑΚΥΝΣΗ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΦΛΕΓΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς»

Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΦΛΕΓΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΦΛΕΓΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Η ανάπτυξη φλεγμονής στο διαβητικό άκρο πόδα αποτελεί μια από τις συχνότερες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑΤΩΝ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑΤΩΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑΤΩΝ Κλειστά (χωρίς λύση της συνέχειας του δέρματος) Ανοικτά (λύση της συνέχειας του δέρματος) επείγουσα χειρουργική επέμβαση Grade I: Grade II: Grade III

Διαβάστε περισσότερα

Ποιός είναι ο ρόλος του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου

Ποιός είναι ο ρόλος του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι ένας σύνδεσμος που βρίσκεται μέσα στην άρθρωση του γόνατου και πιθανότατα είναι ο πιο ευάλωτος σύνδεσμος που τραυματίζεται στο γόνατο. Το Age of Basketball σας παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών

Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΏΣΕΙΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ Το Μυοσκελετικό Σύστηµα Δρ. Ε. Τζόνσον Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αθήνα 2012 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Α. Τα µέρη και

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ Έλλειψη ισορροπίας μεταξύ μυϊκών ομάδων που βρίσκονται σε λειτουργική συνάφεια (αγωνιστές ανταγωνιστές, π.χ. κοιλιακοί- ραχιαίοι) ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Στέφανος Πατεράκης - Φυσικοθεραπευτής

Στέφανος Πατεράκης - Φυσικοθεραπευτής ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ Ορισμός : Είναι η επιστήμη που μελετά την ανθρώπινη κίνηση. Χρησιμοποιεί γνώσεις από τη μηχανική της φυσικής, την ανατομία και τη φυσιολογία. Η Βαρύτητα Έλκει όλα τα σώματα προς το έδαφος.

Διαβάστε περισσότερα

Τεύχος 3 ο - Άρθρο 4 o

Τεύχος 3 ο - Άρθρο 4 o Τεύχος 3 ο - Άρθρο 4 o ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΝΗΜΙΑΙΩΝ ΚΟΝΔΥΛΩΝ. Συγγραφέας: Μαλακάση Αποστολία* * Επικουρικός Ορθοπαιδικός, Κ.Θ.-Κ.Υ. Λέρου. Είναι ενδαρθρικά κατάγματα σε μια μεγάλη φορτιζόμενη άρθρωση, το γόνατο.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΤΩΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΤΩΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΤΩΜΑΤΟΣ Άσκηση 1 η 1. Εκδορά τραχήλου 2. Περιτονίες του τραχήλου 3. Έξω σφαγίτιδα φλέβα 4. Δερµατικοί κλάδοι αυχενικοί πλέγµατος 1. Εκδορά θώρακα 2. Θωρακοδελτοειδές

Διαβάστε περισσότερα

Είναι η σύνδεση δύο ή περισσότερων οστών με τη συμμετοχή ενός μαλακότερου ιστού

Είναι η σύνδεση δύο ή περισσότερων οστών με τη συμμετοχή ενός μαλακότερου ιστού Αρθρώσεις Είναι η σύνδεση δύο ή περισσότερων οστών με τη συμμετοχή ενός μαλακότερου ιστού Ανάλογα με το είδος αυτού του ιστού και τον τρόπο συμμετοχής του, καθορίζεται η κινητικότητα των οστών που συνδέονται.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΚ 0903 «Κινησιολογία» 12η Διάλεξη: «Κινησιολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Κινησιολογία Ενότητα 12: Κινησιολογική ανάλυση απλών κινήσεων Αθανάσιος Τσιόκανος Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομίδης Στ.,Μπόζογλου Μ. Ορθοπαιδική κλινική Γ.Ν.Ε ΕΣΣΑΣ ιευθυντής:dr.αναστάσιος Κούκος

Οικονομίδης Στ.,Μπόζογλου Μ. Ορθοπαιδική κλινική Γ.Ν.Ε ΕΣΣΑΣ ιευθυντής:dr.αναστάσιος Κούκος ΜΕ Ο ΟΛΟΓΙΑ ΙΟΡΘΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΞΩ ΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΩ ΜΕΤΑΦΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΝΗΜΗΣ-ΚΝΗΜΙΑΙΟΥ ΚΥΡΤΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΓΟΝΑΤΑ ΜΕ ΠΟΝΟ ΠΡΟΣΘΙΑΣ ΕΝΤΟΠΙΣΗΣ Οικονομίδης Στ.,Μπόζογλου Μ. Ορθοπαιδική κλινική Γ.Ν.Ε ΕΣΣΑΣ ιευθυντής:dr.αναστάσιος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ. Αξιολόγηση και επανεκπαίδευση των ιδιοϋποδοχέων της άρθρωσης του γόνατος µετά από ανάκτηση της προσθιοπίσθιας σταθερότητάς της

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ. Αξιολόγηση και επανεκπαίδευση των ιδιοϋποδοχέων της άρθρωσης του γόνατος µετά από ανάκτηση της προσθιοπίσθιας σταθερότητάς της ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Αξιολόγηση και επανεκπαίδευση των ιδιοϋποδοχέων της άρθρωσης

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση της αστάθειας της ποδοκνημικής άρθρωσης

Αντιμετώπιση της αστάθειας της ποδοκνημικής άρθρωσης ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Επιστημονική Συνάντηση: Σεμινάριο Χειρουργικής Ποδιού 7 Απριλίου 2014 Αντιμετώπιση της αστάθειας της ποδοκνημικής άρθρωσης Δρ. Νικόλαος Γκουγκουλιάς Ορθοπαιδικός

Διαβάστε περισσότερα

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα Κ. Αλπαντάκη Όρια της κοιλιάς Άνω: Πλευρικό τόξο 7-12 Ξιφοειδής απόφυση: επίπεδο 10ου πλευρικού χόνδρου = Ο3 Κάτω : Ηβικά οστά και λαγόνια ακρολοφία:

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Αυχενικοί σπόνδυλοι 7 Θωρακικοί σπόνδυλοι 12 Οσφυϊκοί σπόνδυλοι 5 Ιερό οστό 5 συνοστεομένοι σπόνδυλοι Κόκκυγας Φυσιολογικά Κυρτώματα Σ.Σ. Η σπονδυλική στήλη δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ

Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ Ορισμός : Οξεία μυϊκή θλάση ορίζεται η ρήξη των μυϊκών ινών στο μυ η οποία είναι αποτέλεσμα εφαρμογής υπέρμετρης ξαφνικής δύναμης στο μυ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ ΒΛΑΙΣΟΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ. 06/Φεβ/2013 ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ ΒΛΑΙΣΟΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ ΔΡ. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ I.

ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ ΒΛΑΙΣΟΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ. 06/Φεβ/2013 ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ ΒΛΑΙΣΟΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ ΔΡ. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ I. ΒΛΑΙΣΟ ΔΡ. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ 1 2 ΒΛΑΙΣΟ I. ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ ΒΛΑΙΣΟ II. ΜΕΡΟΣ ΑΛΛΟΥ ΠΙΟ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Γενικευμένης Χαλάρωσης Συνδέσμων Νευρολογικής ή Μυϊκής Πάθησης Γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

2. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΥΠΟΚΕΦΑΛΙΚΑ 3. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΑ

2. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΥΠΟΚΕΦΑΛΙΚΑ 3. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΝΩ ΠΕΡΑΤΟΣ ΜΗΡΙΑΙΟΥ 1. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΣ 2. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΥΠΟΚΕΦΑΛΙΚΑ 3. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΑΦΑΛΗΣ ΜΗΡΙΑΙΟΥ Μηχανισμός κάκωσης Όταν το ισχίο είναι σε κάμψη 60 μοιρών η μεταφερόμενη

Διαβάστε περισσότερα

Κύκλος βάδισης ΠΑΤΗΜΑ ΠΤΕΡΝΑΣ ΠΑΤΗΜΑ ΠΕΛΜΑΤΟΣ ΜΕΣΗ ΣΤΑΣΗ ΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΡΟΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΜΕΣΗ ΑΙΩΡΗΣΗ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ

Κύκλος βάδισης ΠΑΤΗΜΑ ΠΤΕΡΝΑΣ ΠΑΤΗΜΑ ΠΕΛΜΑΤΟΣ ΜΕΣΗ ΣΤΑΣΗ ΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΡΟΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΜΕΣΗ ΑΙΩΡΗΣΗ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ Κύκλος βάδισης ΠΑΤΗΜΑ ΠΤΕΡΝΑΣ ΠΑΤΗΜΑ ΠΕΛΜΑΤΟΣ ΜΕΣΗ ΣΤΑΣΗ ΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΡΟΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΜΕΣΗ ΑΙΩΡΗΣΗ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ Φάση στάσης Φάση αιώρησης Πάτημα πτέρνας Πάτημα πέλματος Μέση στάση Κίνηση εμπρός Επιτάχυνση Μέση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ Αριθμός 2617

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ Αριθμός 2617 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΑΤΣΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2009-2010

Διαβάστε περισσότερα

Η Αρθροσκόπηση της Ποδοκνημικής Άρθρωσης

Η Αρθροσκόπηση της Ποδοκνημικής Άρθρωσης Η Αρθροσκόπηση της Ποδοκνημικής Άρθρωσης Ανατομική της Ποδοκνημικής Άρθρωσης Η ποδοκνημική άρθρωση είναι η άρθρωση που σχηματίζεται στη θέση σύνδεσης τριών οστών: του κάτω άκρου της περόνης προς τα έξω

Διαβάστε περισσότερα

Βλάβες του Ανώτερου Τμήματος του Επιχείλιου Χόνδρου (Βλάβες SLAP)

Βλάβες του Ανώτερου Τμήματος του Επιχείλιου Χόνδρου (Βλάβες SLAP) Βλάβες του Ανώτερου Τμήματος του Επιχείλιου Χόνδρου (Βλάβες SLAP) Τι είναι η βλάβη SLAP; Η βλάβη SLAP συνίσταται σε ρήξη του ανώτερου τμήματος του επιχείλιου χόνδρου στην ωμογλήνη. Ο όρος SLAP σχηματίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ Αποτελεί τον μυοσκελετικό άξονα στήριξης του κορμού με κύριο οστικό στοιχείο τους σπονδύλους και την παράλληλη συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

Η έγκριση της διδακτορικής διατριβής από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων δεν υποδηλώνει αποδοχή των γνωμών του συγγραφέα (Ν.

Η έγκριση της διδακτορικής διατριβής από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων δεν υποδηλώνει αποδοχή των γνωμών του συγγραφέα (Ν. Η έγκριση της διδακτορικής διατριβής από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων δεν υποδηλώνει αποδοχή των γνωμών του συγγραφέα (Ν. 5343/32, άρθρο 202, παράγραφος 2) H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Εισαγωγή στην Ανατομία. 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης. Ανά----- τομή

ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Εισαγωγή στην Ανατομία. 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης. Ανά----- τομή ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι Μάθημα 1ο ΘΩΡΑΚΑΣ ΚΟΙΛΙΑ ΠΥΕΛΟΣ-ΠΕΡΙΝΕΟ ΡΑΧΗ Ροβίθης Μιχαήλ 500 Π.Χ Εισαγωγή στην Ανατομία 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης Ανά----- τομή Αριστοτέλης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΤΟΥ CHRONOJUMP ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΑΚΡΟΥ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΤΟΥ CHRONOJUMP ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΑΚΡΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΤΟΥ CHRONOJUMP ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Θωρακικό τοίχωμα Κ. Αλπαντάκη Θώρακας Γενική επισκόπηση Σχετικοί όροι Θώρακας Θωρακικός κλωβός Θωρακικό τοίχωμα Θωρακική κοιλότητα Σχετικοί όροι Θώρακας Περιοχή του σώματος

Διαβάστε περισσότερα

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική Μύες Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική κινητικότητα, την σπλαχνική κινητικότητα και τη κυκλοφορία

Διαβάστε περισσότερα

ERGON IASTM METHOD. Τreatment Protocols

ERGON IASTM METHOD. Τreatment Protocols ERGON IASTM METHOD Τreatment Protocols Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook: Ergon Technique Δείτε τα videos μας στο κανάλι μας στο YouTube: Ergon Technique Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας (www.ergontechnique.com)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ (ARDS) ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ ΛΙΠΩΔΗΣ ΕΜΒΟΛΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ (ARDS) 36 ώρες μετά την κάκωση & υποογκαιμία

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Η. Χαντές. Αθλητικές κακώσεις: Κακώσεις μυών οστών Θεραπευτικές δυνατότητες Προστατευτικός εξοπλισμός.

Μιχάλης Η. Χαντές. Αθλητικές κακώσεις: Κακώσεις μυών οστών Θεραπευτικές δυνατότητες Προστατευτικός εξοπλισμός. Αθλητικές κακώσεις: Κακώσεις μυών οστών Θεραπευτικές δυνατότητες Προστατευτικός εξοπλισμός. Μιχάλης Η. Χαντές Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ορθοπαιδική Κλινική Διευθυντής: Καθηγητής Κ.Ν.Μαλίζος Μύες-Μυοτενόντια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩ ΑΚΡΟ. αντιβράχιο αγκώνας - βραχιόνιο Α. ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΝΩ ΑΚΡΟ. αντιβράχιο αγκώνας - βραχιόνιο Α. ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΩ ΑΚΡΟ αντιβράχιο αγκώνας - βραχιόνιο Α. ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Άτλας Ακτινολογικών Προβολών βασικές προβολές ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ Δ.: Οδηγός μελέτης για τις βασικές ακτινολογικές προβολές

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΦΥΓΟΝΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟ ΟΚΝΗΜΙΚΗΣ.

ΙΑΦΥΓΟΝΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟ ΟΚΝΗΜΙΚΗΣ. ΙΑΦΥΓΟΝΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟ ΟΚΝΗΜΙΚΗΣ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (CT)( N.Λασανιάνος, Ν.Κανακάρης, Α.Παπαθανασόπουλος, Π.Γιαννούδης 65o Πανελλήνιο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΟΛΟΓΙΑ. 1. Σκελετικοί µύες

ΜΥΟΛΟΓΙΑ. 1. Σκελετικοί µύες ΜΥΟΛΟΓΙΑ Μυϊκός ιστός και Μυϊκό σύστηµα Ι. Γενικά Α. Μύες = όργανα µαλακά συσταλτά 1. οι συσπάσεις των µυϊκών ινών κινούν τα µέρη του σώµατος 2. προσδίδει το σχήµα του σώµατος 3. τρία είδη µυών α. Σκελετικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1-7-8

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1-7-8 ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1-7-8 Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Στον ανθρώπινο οργανισµό a) όλα τα κύτταρα έχουν το ίδιο σχήµα και την ίδια λειτουργία b) υπάρχουν κύτταρα µε το ίδιο σχήµα και την ίδια λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Τερζίδης Ιωάννης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός,

Γράφει: Τερζίδης Ιωάννης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Γράφει: Τερζίδης Ιωάννης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, www.sportsmedicine.gr Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του ανθρώπινου σώματος. Σε αυτή την άρθρωση καταλήγουν τα δύο μακρύτερα οστά του σώματος ο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ Του Δρ. Κωνσταντίνου Δ. Στρατηγού Δ/ντού Ορθοπαιδικής Επανορθωτικής Χειρουργικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Η μυϊκή ομάδα η οποία βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (οπίσθιοι μηριαίοι μύες) αποτελείται από τρεις μύες (εικόνα):

Η μυϊκή ομάδα η οποία βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (οπίσθιοι μηριαίοι μύες) αποτελείται από τρεις μύες (εικόνα): Τι είναι η θλάση των οπίσθιων μηριαίων; Η μυϊκή ομάδα η οποία βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (οπίσθιοι μηριαίοι μύες) αποτελείται από τρεις μύες (εικόνα): - Δικέφαλο μηριαίο - Ημιημενώδη 1

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο. Συνδεσμολογία - Αρθρολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο. Συνδεσμολογία - Αρθρολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο Συνδεσμολογία - Αρθρολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Ι Β ΕΠΑ.Λ. ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ Άρθρωση Ονομάζεται η σύνδεση δύο ή περισσοτέρων οστών μεταξύ τους με την παρεμβολή ενός μαλακότερου ιστού Μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΡΗΞΕΙΣ ΤΩΝ ΜΗΝΙΣΚΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ ND:YAG LASER ΥΨΗΛΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΡΗΞΕΙΣ ΤΩΝ ΜΗΝΙΣΚΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ ND:YAG LASER ΥΨΗΛΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Σ.Ε.Υ.Π ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΡΗΞΕΙΣ ΤΩΝ ΜΗΝΙΣΚΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ ND:YAG LASER ΥΨΗΛΗΣ ΙΣΧΥΟΣ Σπουδαστές:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ Η ΛΕΥΚΗ ΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Η λευκή ουσία συντίθεται από εμύελες νευρικές ίνες διαφόρων διαμέτρων και νευρογλοία Οι νευρικές ίνες κατατάσσονται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΕΠΙΓΟΝΑΤΙ ΟΜΗΡΙΑΙΑ ΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΕΠΙΓΟΝΑΤΙ ΟΜΗΡΙΑΙΟΥ ΠΟΝΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αικ. Ταβερναράκη. Επιμ. Α τμήμα Α.Τ.-Μ.Τ. Νοσ.<< Ευαγγελισμός>>

Αικ. Ταβερναράκη. Επιμ. Α τμήμα Α.Τ.-Μ.Τ. Νοσ.<< Ευαγγελισμός>> Αικ. Ταβερναράκη Επιμ. Α τμήμα Α.Τ.-Μ.Τ. Νοσ.> 3 ΕΠΙΠΕΔΑ Τ2 FS /STIR ΟΒΕΛΙΑΙΟ, ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ PD/T1 Αποτελούνται από ινοχόνδρινο ιστό χαμηλής έντασης σήμα σε όλες τις ακολουθίες. Το πρόσθιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΡΗΞΗ ΔΙΚΕΦΑΛΟΥ ΤΕΝΟΝΤΑ ΑΓΚΩΝΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δρ Λ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Χειρούργος ορθοπαιδικός Αρεταίειο νοσοκομείο, Κύπρος

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΡΗΞΗ ΔΙΚΕΦΑΛΟΥ ΤΕΝΟΝΤΑ ΑΓΚΩΝΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δρ Λ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Χειρούργος ορθοπαιδικός Αρεταίειο νοσοκομείο, Κύπρος ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΡΗΞΗ ΔΙΚΕΦΑΛΟΥ ΤΕΝΟΝΤΑ ΑΓΚΩΝΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δρ Λ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Χειρούργος ορθοπαιδικός Αρεταίειο νοσοκομείο, Κύπρος Ρήξη του δικεφάλου τένοντα στον αγκώνα συμβαίνει τις περισσότερες φορές,

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων

Μέτρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων Μέτρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων Εύρος κίνησης Το ποσό της κίνησης που παρουσιάζεται σε μια άρθρωση κατά την παθητική (παθητικό εύρος) ή ενεργητική (ενεργητικό εύρος) κίνηση. Εκτίμηση: με χρήση

Διαβάστε περισσότερα