ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (77/2013) Θέµα: Αιτιολογηµένη γνώµη της Ιταλικής Γερουσίας σχετικά µε την πρόταση κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά λιµενικών υπηρεσιών και τη χρηµατοοικονοµική διαφάνεια των λιµένων (COM(2013)0296 C7-0144/ /0157(COD)) Βάσει του άρθρου 6 του πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά µε την εφαρµογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα εθνικά κοινοβούλια µπορούν, εντός προθεσµίας οκτώ εβδοµάδων από την ηµεροµηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νοµοθετικής πράξης, να υποβάλουν στους προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογηµένη γνώµη όπου εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους εκτιµούν ότι το εν λόγω σχέδιο δεν συνάδει µε την αρχή της επικουρικότητας. Σύµφωνα µε τον Κανονισµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αρµόδια για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας είναι η Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων. Επισυνάπτεται, προς ενηµέρωση των µελών, η αιτιολογηµένη γνώµη της Ιταλικής Γερουσίας σχετικά µε την προαναφερθείσα πρόταση. CM\ doc PE v01-00 Eνωµένη στην πολυµορφία

2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΓΕΡΟΥΣΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ 8ΗΣ ΜΟΝΙΜΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΝΟΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΑΦΑΝΕΙΑ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ Η µόνιµη Επιτροπή, έχοντας εξετάσει, σύµφωνα µε το άρθρο 144, το κοινοτικό έγγραφο COM (2013)296 τελικό που υποβάλλεται για αιτιολογηµένη γνώµη σχετικά µε την επικουρικότητα, που περιλαµβάνει την πρόταση κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τη θέσπιση ενός νοµικού πλαισίου για την πρόσβαση στην αγορά των λιµενικών υπηρεσιών και την οικονοµική διαφάνεια των λιµένων, - λαµβανοµένου υπόψη ότι, σύµφωνα µε όσα αναφέρονται στην ίδια την πρόταση, η πρόταση είναι σύµφωνη µε τη στρατηγική που ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 28 Μαρτίου 2011, στη Λευκή Βίβλο της «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών - για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστηµα µεταφορών» (COM(2011)144 τελικό), και είναι µια από τις κύριες δράσεις που περιλαµβάνει η «Πράξη για την ενιαία αγορά II - Μαζί για µια νέα ανάπτυξη» (COM(2012)573 τελικό), η οποία επαναλαµβάνει την ανάγκη για καλά συνδεδεµένες υποδοµές, αποδοτικές λιµενικές υπηρεσίες και διαφάνεια στη χρηµατοδότηση των λιµένων, - λαµβανοµένου υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισηµαίνει την ανάγκη δράσης για τα χαµηλά επίπεδα ποιότητας των λιµενικών υπηρεσιών, την αναποτελεσµατική διακυβέρνηση και την επακόλουθη χαµηλή ελκυστικότητα του τοµέα για τους επενδυτές, επικαλούµενη ως νοµική βάση για την επιλογή του µέσου του κανονισµού το άρθρο 100 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, - επισηµαίνοντας ότι το µέτρο εφαρµόζεται σε θαλάσσιους λιµένες του διευρωπαϊκού δικτύου µεταφορών ( Ε -Μ), µε την επιφύλαξη της δυνατότητας των κρατών µελών να το επεκτείνουν σε άλλους θαλάσσιους λιµένες, - δεδοµένου ότι ο ευρωπαϊκοί λιµένες Ε -Μ διαφέρουν σηµαντικά σε οργανωτικό και διαρθρωτικό επίπεδο, όχι µόνο µεταξύ των διαφόρων χωρών, αλλά και εντός αυτών, ότι είναι το αποτέλεσµα ενός περίπλοκου συνόλου γεωγραφικών, ιστορικών, πολιτιστικών, οικονοµικών και κοινωνικών παραγόντων, - δεδοµένου ότι η πρόταση κανονισµού περιέχει ένα ενιαίο µοντέλο λιµενικής οργάνωσης που είναι µάλλον άκαµπτο, πράγµα που µπορεί να έχει σηµαντικές συνέπειες για το τρέχον οργανωτικό πλαίσιο και τη λειτουργία των διαφόρων ευρωπαϊκών λιµένων του Ε -Μ PE v /7 CM\ doc

3 - έχοντας αξιολογήσει την τεχνική έκθεση σχετικά µε την ως άνω πρόταση, την οποία διαβίβασε το Υπουργείο Υποδοµών και Μεταφορών - Γενική ιεύθυνση λιµένων, κατά την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 4, του νόµου της 24ης εκεµβρίου 2012, αριθ. 234, - λαµβάνοντας υπόψη, επίσης, τις παρατηρήσεις της Επιτροπής Πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκφράζει αρνητική αιτιολογηµένη γνώµη, βάσει του πρωτοκόλλου αριθ. 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω µη συµµόρφωσης µε τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας για τους ακόλουθους λόγους: α) παραβίαση της αρχής της επικουρικότητας: η έγκριση της υπό εξέταση πρότασης κανονισµού συνιστά δράση: µη αναγκαία: το αντικείµενο της πρότασης, ήτοι η ρύθµιση της πρόσβασης στην αγορά λιµενικών υπηρεσιών, δεν προσφέρεται για τον καθορισµό ενιαίου οργανωτικού µοντέλου που θα εφαρµόζεται σε όλους τους ευρωπαϊκούς λιµένες. Η ίδια η αιτιολογική έκθεση της πρότασης κανονισµού αναγνωρίζει, επιπλέον, ότι στην Ευρώπη «ο λιµενικός τοµέας παρουσιάζει µεγάλη ανοµοιογένεια και χαρακτηρίζεται από µεγάλη ποικιλοµορφία ως προς τον τύπο και την οργάνωση», υπογραµµίζοντας ότι ο υπό εξέταση κανονισµός προτίθεται να σεβαστεί αυτή την πολυµορφία και «και δεν επιδιώκει να επιβάλει ένα ενιαίο µοντέλο για τους λιµένες.». Αυτό φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση µε την επιλογή του µέσου του κανονισµού, το οποίο, δεδοµένου ότι είναι άµεσα εκτελεστέο και δεσµευτικό ως προς την εφαρµογή του, δεν επιτρέπει επαρκή διαβάθµιση της νοµοθετικής παρέµβασης προκειµένου να ληφθούν δεόντως υπόψη οι σηµαντικές διαφορές σε επιχειρησιακό και διαρθρωτικό επίπεδο µεταξύ των διαφόρων λιµενικών συστηµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χωρίς αυτά τα περιθώρια ευελιξίας, το νέο πλαίσιο που προτείνει ο κανονισµός θα µπορούσε να έχει στρεβλωτικές και αντιπαραγωγικές επιπτώσεις στη λειτουργία της οικονοµίας και των υποδοµών των οικείων περιοχών, τόσο µεταξύ των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στην επικράτεια των επιµέρους κρατών µελών. Πράγµατι, θα πρέπει να σηµειωθεί ότι, ακόµη και µεταξύ των λιµένων του δικτύου Ε -Μ τα οποία αφορά η νοµοθετική πρόταση, υπάρχουν σηµαντικές διαφορές ως προς το µέγεθος και τη σηµασία από την άποψη του ανταγωνισµού σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. Οι πτυχές αυτές θα µπορούσαν ασφαλώς να ρυθµιστούν καλύτερα σε εθνικό επίπεδο ή τουλάχιστον µε κανονιστικά µέσα «ήπιου δικαίου» (soft law) που αφήνουν µεγαλύτερο περιθώριο προσαρµοστικότητας στις αρχές των κρατών µελών. Η διαπίστωση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι εθνικές ρυθµίσεις για τους λιµένες συµµορφώνονται ήδη προς τις γενικές αρχές του δικαίου της Ένωσης και µάλιστα το ιταλικό δίκαιο είναι από τα πλέον προσηλωµένα σε αυτές. Ως εκ τούτου, η υπό εξέταση πρόταση του κανονισµού φαίνεται υπερβολική και περιττή, εφόσον θα ήταν αρκετός - και ακόµη πιο κοντά στους στόχους που ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή - ο εντοπισµός µιας σειράς γενικών αρχών εφαρµοστέων στις διάφορες νοµοθεσίες των κρατών µελών µέσω της έκδοσης κατευθυντήριων γραµµών ή, το πολύ, µιας οδηγίας (χαρακτήρα που έχει, κατ ουσίαν, η προτεινόµενη παρέµβαση). εν παρέχει κατ ανάγκη προστιθέµενη αξία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης: είναι αµφίβολο CM\ doc 3/7 PE v01-00

4 κατά πόσον η έγκριση του οργανωτικού µοντέλου που προβλέπει το υπό εξέταση σχέδιο κανονισµού είναι σε θέση να επιτύχει αποτελεσµατικότερα, από ό, τι οι παρεµβάσεις των κρατών µελών, τους στόχους για αύξηση της ανταγωνιστικότητας, της αποτελεσµατικότητας και της διαφάνειας για τους λιµένες του δικτύου Ε -Μ. Οι συνθήκες αυτές επηρεάζονται έντονα από τα διαφορετικά επιχειρησιακά και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των διαφόρων ευρωπαϊκών λιµένων, η διαχείριση των οποίων συχνά πραγµατοποιείται από δηµόσιες αρχές, µεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αυτές οι ιδιαιτερότητες δεν πρόκειται να εκλείψουν µε την απλή επιβολή ενός ενιαίου, απαρέγκλιτα σταθερού µοντέλου, το οποίο, αντίθετα, χωρίς τις αναγκαίες προσαρµογές, ενδέχεται να επιτείνει τις υφιστάµενες διαφορές, δηµιουργώντας πολλές στρεβλώσεις και αδικαιολόγητα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα υπέρ συγκεκριµένων χωρών ή λιµένων. Αντιστρόφως, όπως έχει ήδη επισηµανθεί, η έγκριση ρυθµιστικών µέσων, όπως κατευθυντήριων γραµµών ή οδηγιών, που θα εξασφαλίζουν µεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη µέλη - πάντα εντός λογικών ορίων και σε ένα γενικό νοµοθετικό πλαίσιο - θα επιτρέψει την καλύτερη διαχείριση των ιδιαιτεροτήτων των διαφόρων εθνικών και τοπικών καταστάσεων και την επίτευξη των επιθυµητών στόχων µε πιο ισόρροπο και αποτελεσµατικό τρόπο. Για τον σκοπό αυτό, θα ήταν χρήσιµο για τα κράτη µέλη να έχουν επίσης στη διάθεσή τους µια πιο εύλογη περίοδο προσαρµογής στις νέες ρυθµίσεις, δεδοµένου ότι η προθεσµία της 1ης Ιουλίου 2015 που προβλέπεται από το άρθρο 25 της υπό εξέταση πρότασης κανονισµού για την εφαρµογή του είναι πολύ σύντοµη, αν ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές συνθήκες που θα αποτελέσουν την αφετηρία των οικείων ρυθµίσεων για τους λιµένες. Τέλος, όσον αφορά τη νοµική βάση της πρότασης, δεν είναι απολύτως πειστική η παραποµπή στα άρθρα 58, 90 και 100 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειµένου να αποδειχθεί η συµµόρφωση της πρότασης µε την αρχή της επικουρικότητας. Η παράγραφος 3 εδάφιο 3 της αιτιολογικής έκθεσης που περιγράφει το µέτρο υποστηρίζει, πράγµατι, ότι τα άρθρα αυτά «επεκτείνουν στους λιµένες τους στόχους µιας γνήσιας εσωτερικής αγοράς στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής µεταφορών». Ωστόσο, αυτοί οι κανόνες αφορούν την ελευθέρωση των θαλάσσιων µεταφορών, που δεν εµπίπτουν στην πρόταση κανονισµού και ρυθµίζουν τις δραστηριότητες των θαλάσσιων µεταφορέων και όχι τις δραστηριότητες των φορέων εκµετάλλευσης λιµένων. Ως εκ τούτου, δεν φαίνεται να µπορούν να εφαρµοστούν άµεσα στο τοµέα των λιµενικών υπηρεσιών, ο οποίος εµπίπτει µόνον εν µέρει στον τοµέα των µεταφορών, δεδοµένου ότι είναι προφανές ότι δεν συνδέονται όλες οι δράσεις που πραγµατοποιούνται σε λιµένες µε τις καθαυτώ µεταφορικές δραστηριότητες. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να σηµειωθεί ότι, δυνάµει του άρθρου 59 της Συνθήκης, «Για την πραγµατοποίηση της ελευθέρωσης συγκεκριµένης υπηρεσίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο, αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη συνήθη νοµοθετική διαδικασία και µετά από διαβούλευση µε την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή, εκδίδουν οδηγίες.». Συνεπώς, από την άποψη αυτή, η πρόταση οδηγίας δεν φαίνεται σύµφωνη προς την αρχή της επικουρικότητας, τόσο σε σχέση µε τις πτυχές που αφορούν την παράµετρο της «αναγκαιότητας» - δεδοµένου ότι οι δεδηλωµένοι στόχοι θα µπορούσαν να επιτευχθούν µε αποτελεσµατικό και συνεκτικό τρόπο µέσω νοµοθετικής παρέµβασης των κρατών µελών, στο πλαίσιο των γενικών αρχών που καθορίζονται από κατευθυντήριες γραµµές, ή ακόµη από οδηγία - όσο και µε το κριτήριο της «ευρωπαϊκής προστιθέµενης αξίας», η οποία δεν µπορεί PE v /7 CM\ doc

5 να θεωρηθεί σηµαντική, επειδή, λόγω των µεγάλων διαρθρωτικών και λειτουργικών διαφορών µεταξύ των ευρωπαϊκών λιµένων, η αυστηρή εφαρµογή του ίδιου οργανωτικού µοντέλου που προτείνει ο υπό εξέταση κανονισµός δεν αρκεί για να εξασφαλίσει περισσότερο ανταγωνιστικές συνθήκες, µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα και διαφάνεια, αλλά µπορεί, αντίθετα, να οδηγήσει σε σηµαντικές στρεβλώσεις στη λειτουργία των διαφόρων λιµένων. β) παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας: για τους ίδιους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το υπό εξέταση σχέδιο κανονισµού υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων που έχουν οριστεί. Πράγµατι, ακόµη και αν συµφωνήσει κανείς υποθετικά µε τη σκοπιµότητα µιας νοµοθετικής παρέµβασης της Ένωσης, το νοµικό µέσο του κανονισµού φαίνεται υπερβολικό, δεδοµένου ότι - όπως έχει διαπιστωθεί επανειληµµένα - οι ίδιοι στόχοι θα µπορούσαν να επιτευχθούν µε τη χρήση µέτρων «ήπιου δικαίου» (όπως είναι οι κατευθυντήριες γραµµές ή οι οδηγίες). Η πεποίθηση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι το εν λόγω µέσο καθορίζει το πολύ γενικές αρχές (αν και µεγάλης σηµασίας για τον λιµενικό τοµέα) για την αποτελεσµατική µεταφορά των οποίων στην εθνική νοµοθεσία δεν φαίνεται να είναι αναγκαία η έκδοση µιας µάλλον άκαµπτης πράξης, όπως είναι ο κανονισµός. Στην παράγραφο 3.4 της αιτιολογικής έκθεσης της πρότασης δηλώνεται ότι η πρόταση είναι σύµφωνη µε την αρχή της αναλογικότητας επειδή, δεδοµένου ότι αφορά αποκλειστικά τους θαλάσσιους λιµένες του Ε -Μ, «θα αποτρέψει την επιβολή περιττών κανόνων σε πολύ µικρούς λιµένες, οι οποίοι δεν διαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο στο ευρωπαϊκό σύστηµα µεταφορών.». Ο ισχυρισµός αυτός, µολονότι τυπικά ορθός, δεν είναι ωστόσο απολύτως πειστικός, δεδοµένου ότι, στο πλαίσιο του δικτύου Ε -Μ, παράλληλα µε τους λιµένες µείζονος σηµασίας, υφίστανται επίσης καταστάσεις πολύ λιγότερο σηµαντικές από άποψη ανταγωνισµού, τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και σε εθνικό επίπεδο, για τις οποίες οι προτεινόµενες διατάξεις θα µπορούσαν να θεωρηθούν υπερβολικές. Επιπλέον, η εν λόγω πρόταση δεν φαίνεται να είναι σύµφωνη µε την αρχή της αναλογικότητας σε σχέση µε την εξουσία που ανατίθεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύµφωνα µε το άρθρο 21, να θεσπίζει πράξεις κατ εξουσιοδότηση όσον αφορά τα θέµατα που αναφέρονται στο άρθρο 14, παράγραφος 5 (κοινή ταξινόµηση των πλοίων, των καυσίµων και των τύπων ενεργειών και συναφείς αρχές για τον καθορισµό των δικαιωµάτων χρήσης των λιµενικών υποδοµών). Μολονότι παρέχονται ορισµένες διαδικαστικές εγγυήσεις για τα κράτη µέλη, η εξουσία αυτή είναι υπερβολικά ευρεία και ενέχει τον κίνδυνο να συγκεντρώσει η Επιτροπή καθήκοντα που υπάγονται στην κυριαρχία των κρατών µελών, µε µια διαδικασία η οποία - όπως επισηµαίνεται στην έκθεση του Υπουργείου Υποδοµών και Μεταφορών - «δεν φαίνεται να σέβεται απόλυτα τις αρµοδιότητες των διαφόρων παραγόντων της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και της κανονιστικής διαδικασίας όπως προβλέπουν οι Συνθήκες». Τέλος, αναφορικά µε τα ουσιώδη στοιχεία της πρότασης κανονισµού, τα οποία εµπίπτουν στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου µε τα θεσµικά όργανα της Ένωσης, η µόνιµη Επιτροπή διατυπώνει, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της, τις ακόλουθες παρατηρήσεις: - υπάρχουν προβλήµατα ερµηνείας και ασφάλειας δικαίου όσον αφορά τις «υπηρεσίες διακίνησης των εµπορευµάτων» - που δεν εµπίπτουν στο πλαίσιο του κεφαλαίου ΙΙ του CM\ doc 5/7 PE v01-00

6 σχεδίου κανονισµού ως προς την πρόσβαση στην αγορά, που θα πρέπει να διευκρινισθούν επακριβέστερα, δεδοµένου ότι ο ορισµός που περιλαµβάνεται στο άρθρο 2 της πρότασης κανονισµού διαφέρει από αυτόν που χρησιµοποιεί η ιταλική έννοµη τάξη. Το γεγονός αυτό, µαζί µε την παραποµπή στις διατάξεις της µελλοντικής οδηγίας σχετικά µε τις συµβάσεις παραχώρησης έργων και υπηρεσιών και το γεγονός ότι η πρόταση αναφέρεται αποκλειστικά στους λιµένες του δικτύου Ε -Μ (µολονότι µπορεί να επεκταθεί και στους άλλους λιµένες από κάθε κράτος µέλος), δηµιουργεί ένα κατακερµατισµένο και διαφοροποιηµένο κείµενο µε βάση τα διάφορα τµήµατα του λιµενικού κύκλου και έχει περιορισµένη συνοχή, σαφήνεια και ασφάλεια δικαίου όσον αφορά την εφαρµοστέα νοµοθεσία, και, δυνητικά, µπορεί να επιφέρει αλλαγή στον ανταγωνισµό µεταξύ λιµένων που ανήκουν ή όχι στο προαναφερθέν δίκτυο - όπως έχει ήδη αναφερθεί και όπως αναφέρεται και στην έκθεση του Υπουργείου, υπάρχουν επίσης επιφυλάξεις όσον αφορά τη γενική συνεκτικότητα και την ειδική λειτουργική αποτελεσµατικότητα της επέκτασης της υπό εξέταση νοµοθετικής πρότασης σε όλους τους λιµένες του δικτύου Ε -Μ, συµπεριλαµβανοµένων των πολύ σηµαντικών λιµένων, αλλά και καταστάσεις στους λιµένες ασφαλώς πολύ λιγότερο σηµαντικές από πλευράς ανταγωνισµού σε εθνικό ή ενωσιακό επίπεδο - από την πρόταση απουσιάζουν περίπου παντελώς οι πτυχές της ασφάλειας και τα καθήκοντα που ανατίθενται στις δηµόσιες αρχές. Αυτό αποτελεί σοβαρό λόγο ανησυχίας, δεδοµένου ότι πρόκειται για κατεξοχήν λειτουργίες δηµοσίου συµφέροντος, η ρητή µνεία των οποίων κρίνεται, αντίθετα, απαρέγκλιτη: συγκεκριµένα, οι απαιτήσεις για προστασία της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας στους λιµένες πρέπει να συµπεριληφθούν εκ νέου στους λόγους που επιτρέπουν στις δηµόσιες αρχές να περιορίσουν τον αριθµό των φορέων παροχής λιµενικών υπηρεσιών και να παραχωρήσουν αποκλειστικά δικαιώµατα για την προστασία του δηµόσιου συµφέροντος - επισηµαίνεται η ανάγκη να διευκρινιστεί το ουσιαστικό πεδίο εφαρµογής των άρθρων σχετικά µε τη διαφάνεια των οικονοµικών συναλλαγών που προβλέπονται στο κεφάλαιο ΙΙΙ του υπό εξέταση κειµένου, που µπορεί να έχουν σηµαντικές επιπτώσεις στο υφιστάµενο ιταλικό δίκαιο. Ειδικότερα, υπενθυµίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επανειληµµένως ακολουθήσει την κατεύθυνση να θεωρεί ως κρατικές ενισχύσεις τις µεταφορές κρατικών πόρων στην ιταλικές λιµενικές αρχές για τη κατασκευή λιµενικών υποδοµών (για τις οποίες το Υπουργείο Υποδοµών και Μεταφορών υπογραµµίζει ότι είναι «µεταφορές µεταξύ δηµοσίων αρχών για την εκτέλεση έργων στην κυριότητα του κράτους, που παραµένουν σε αυτό υπό την ιδιότητά του του «ιδιοκτήτη» των δηµόσιων αγαθών»). Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να υπενθυµίσουµε ότι οι µεταφορές αυτές δεν είναι ενισχύσεις και δεν παρέχουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα για τη λιµενική αρχή, η οποία δεν δραστηριοποιείται ως επιχείρηση στην Ιταλία - οµοίως, θα πρέπει να εξεταστούν περαιτέρω οι επιπτώσεις του υπό εξέταση κανονισµού στο ιταλικό δίκαιο δεδοµένου ότι θεωρεί ως «ανταποδοτικά» τόσο τα τέλη που καταβάλλει ο χρήστης για υπηρεσίες που παρέχονται από συγκεκριµένους παρόχους εντός του λιµένα όσο και το «αντίτιµο» για τη χρήση των λιµενικών υποδοµών. Η εξίσωση αυτή δεν λαµβάνει υπόψη το γεγονός ότι σε αρκετές ευρωπαϊκές νοµοθεσίες (π.χ. στην Ιταλία και Ισπανία), τα δικαιώµατα για τη χρήση των εν λόγω υποδοµών είναι ρυθµισµένα ως µια µορφή γνήσιας φορολογίας, η οποία οδηγεί, κατά συνέπεια, σε µια φορολογική εξουσία κρατικού χαρακτήρα PE v /7 CM\ doc

7 - οι κανόνες σχετικά µε το θεσµικό πλαίσιο λειτουργίας των λιµένων δεν φαίνεται να λαµβάνουν επαρκώς υπόψη το πολύ διαφορετικό τοπίο που υφίσταται στα διάφορα κράτη µέλη και θα µπορούσαν να δηµιουργήσουν προβλήµατα ως προς την ερµηνεία και την εφαρµογή τους, για τα οποία θα ήταν ίσως σκόπιµο να µελετήσει εκ νέου την πρόταση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ειδικότερα, όσον αφορά την ιταλική νοµοθεσία: Ο φορέας διαχείρισης του λιµένα, στον οποίο ο κανονισµός αναθέτει αποκλειστικά τα καθήκοντα της διοίκησης και της διαχείρισης των υποδοµών και των λιµενικών υπηρεσιών, ταυτίζεται κατά κανόνα µε τη λιµενική αρχή, αλλά δεν λαµβάνονται υπόψη τα καθήκοντα τεχνικής εποπτείας και ασφάλειας της ναυσιπλοΐας τα οποία στην Ιταλία εκτελούνται από τη ναυτιλιακή αρχή Όσον αφορά την πρόβλεψη µιας επιτροπής χρηστών του λιµένα, πρόκειται για µια ιδέα που εκτείνεται πέραν της σύνθεσης των λιµενικών επιτροπών που προβλέπει η ιταλική νοµοθεσία και, ως εκ τούτου, είναι αντίθετη στην κατεύθυνση που προέκυψε στο πλαίσιο της µεταρρύθµισης του νόµου αριθ. 84 της 28ης Ιανουαρίου 1994, µε στόχο τη συρρίκνωση της λιµενικής επιτροπής προκειµένου η δράση του προέδρου της λιµενικής αρχής να έχει περισσότερο διοικητικό χαρακτήρα και να απλουστευθούν οι γραφειοκρατικές και διαδικαστικές διαδροµές Παρόµοιες ανησυχίες υφίστανται σχετικά µε την πρόβλεψη ανεξάρτητων οργάνων εποπτείας, η οποία µπορεί να έχει ως αποτέλεσµα να καταστούν επαχθέστερες οι διαδικασίες παρακολούθησης και ελέγχου που προβλέπει ήδη ο ιταλικός νόµος (εποπτεία του Υπουργείου Υποδοµών και Μεταφορών και του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών, έλεγχοι των ελεγκτών και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενδεχόµενες παρεµβάσεις ανεξάρτητων οργανισµών), χωρίς να εξασφαλίζεται σαφές πλεονέκτηµα σε σύγκριση µε την τρέχουσα κατάσταση. Η παρούσα πράξη πρέπει επίσης να θεωρηθεί ως µέσο κατεύθυνσης προς την κυβέρνηση, σύµφωνα µε το άρθρο 7 του νόµου αριθ. 234 της 24ης εκεµβρίου2012. CM\ doc 7/7 PE v01-00