ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ Διήγημα του Έντουαρντ Χέιλ ( ), δημοσιευμένο το (Σ.τ.Μ.)

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 1000-1300. 2. Διήγημα του Έντουαρντ Χέιλ (1822-1909), δημοσιευμένο το 1863. (Σ.τ.Μ.)"

Transcript

1 ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ Στις μέρες μας, η ύπαρξη του κράτους θεωρείται αυτονόητη. Διαμαρτυρόμαστε για τις απαιτήσεις του. Παραπονούμαστε ότι παρεισφρέει ολοένα και περισσότερο σε υποθέσεις που παλαιό τερα θεωρούνταν ιδιωτικές. Μας είναι, όμως, σχεδόν αδύνατο να φανταστούμε τη ζωή χωρίς αυτό. Στον σημερινό κόσμο, η χειρότερη μοίρα που μπορεί να λάχει σ έναν άνθρωπο είναι να μην έχει κράτος. «Ο άνθρωπος δίχως πατρίδα» του Χέιλ 2 σήμερα υπάρχει, κι ο Χέιλ δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί τα δεινά του. Οι παλιές μορφές κοινωνικής αναγνώρισης έχουν πλέον πάψει να είναι απόλυτα αναγκαίες. Ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει μια λίγο-πολύ ολοκληρωμένη 2. Διήγημα του Έντουαρντ Χέιλ ( ), δημοσιευμένο το (Σ.τ.Μ.)

2 14 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ζωή δίχως οικογένεια, δίχως μόνιμο τόπο κατοικίας, δίχως θρησκευτική ένταξη αλλά αν δεν έχει κράτος, είναι ένα τίποτα. Δεν έχει δικαιώματα, δεν έχει ασφάλεια, κι οι ευκαιρίες του για μια δημιουργική προσωπική πορεία θα είναι μηδαμινές. Δεν υπάρχει επί της γης σωτηρία έξω από το πλαίσιο ενός οργανωμένου κράτους. Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Υπήρχαν περίοδοι όχι πολύ μακρινές, με τα μέτρα των ιστορικών στις οποίες το κράτος δεν υπήρχε, δίχως κανείς να νοιάζεται για τούτη την απουσία. Σ εκείνες τις εποχές, αυτός που δεν είχε ασφάλεια κι ευκαιρίες ήταν ο άνθρωπος δίχως οικογένεια ή χωροδεσπότη, εκείνος που δεν ήταν ενταγμένος σε μια τοπική κοινότητα ή σε μια ισχυρή θρησκευτική ομάδα. Ο άνθρωπος αυτός μπορούσε να επιβιώσει μόνο αν γινόταν υποτελής ή δούλος. Οι αξίες αυτών των κοινωνιών ήταν διαφορετικές απ τις δικές μας. Ένας άνθρωπος θα ήταν πρόθυμος να θυσιά σει την περιουσία του ή τη ζωή του για την οικογένειά του, για τον χωροδεσπότη του, για την κοινότητά του ή τη θρησκεία του αλλά όχι για το κράτος του. Η οργανωτική δύναμη αυτών των κοινωνιών ήταν μικρότερη από της δικής μας. Ήταν δύσκολο να συγκεντρωθεί ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων και όλοι αυτοί να εργαστούν από κοινού για ικανό χρονικό διάστημα. Όσοι γνωρίζον ταν προσωπικά μεταξύ τους συνδέονταν με ισχυρούς δεσμούς οι δεσμοί αυτοί, όμως, εξασθενούσαν γρήγορα όσο μεγάλωνε η μεταξύ τους απόσταση.

3 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 15 Το γεγονός ότι αυτοί οι τύποι οργάνωσης ήταν ατελείς και περιορισμένης έκτασης σήμαινε ότι η κοινωνία δεν μπορούσε να αξιοποιήσει κατά τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τους ανθρώπινους και φυσικούς της πόρους, ότι το βιοτικό της επίπεδο ήταν χαμηλό, κι ότι τα προικισμένα άτομα δεν κατάφερναν να πραγματώσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Αντίθετα, η συγκεντρωτική χρήση ανθρώπινων πόρων, την οποία επέτρεψε η ανάπτυξη του νεότερου κράτους, αποδείχτηκε τόσο αποτελεσματική, ώστε υποχρέωσε κάθε άλλον τύπο κοινωνικής οργάνωσης να υποχωρήσει σε υποδεέστερο ρόλο. Για τούτη τη συγκέντρωση ισχύος είμαστε αναγκασμένοι να καταβάλλουμε ένα τίμημα μερικές φορές ένα τίμημα επικίνδυνα υψηλό. Θεωρητικά, θα ήταν ίσως εφικτό να διατηρήσουμε τα οφέλη της σύνθετης οργάνωσης που προσφέρει το κράτος και ταυτόχρονα να περιορίσουμε τον ρόλο του κράτους στη διαμόρφωση του πλαισίου της οργάνωσης αυτής. Στην πράξη, κανείς δεν έχει κατορθώσει κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα. Μόνον οι πιο απομονωμένοι και πρωτόγονοι λαοί μπορούν να υπάρξουν δίχως κράτος. Μόλις η σύγχρονη ζωή αγγίξει μια περιοχή, οι κάτοικοί της θα πρέπει είτε να συγκροτήσουν κράτος είτε να βρουν καταφύγιο κάτω απ τη σκέπη ενός κράτους ήδη υφιστάμενου. Αφού δεν μπορούμε να ξεφύγουμε απ το κράτος, έχει σημασία να το κατανοήσουμε. Ένας τρόπος να το πετύχουμε αυτό, είναι να μελετήσουμε την ιστορία του να

4 16 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ εξετάσουμε πώς και πότε αναδύθηκε η συγκεκριμένη μορφή οργάνωσης, τι είδους ανάγκες κάλυπτε, σε ποιες αρχές ήταν βασισμένη. Μια μελέτη των καταβολών του νεότερου ευρωπαϊκού κράτους θα μπορούσε ενδεχομένως να φωτίσει κάπως τα γνωρίσματα και τα προβλήματα του κράτους των ημερών μας. Μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε τις διαφορές ανάμεσα στους ποικίλους τύπους κράτους και να εξηγήσουμε για ποιο λόγο ορισμένα κράτη διαθέτουν περισσότερο εύρυθμες και αποτελεσματικές μορφές οργάνωσης από άλλα. Θα έπρεπε ίσως να ξεκινήσουμε με έναν ορισμό του κράτους. Οι περισσότερες απόπειρες, όμως, να διατυπωθεί ένας τέτοιος ορισμός δεν στέφθηκαν με μεγάλη επιτυχία. Ένα κράτος υπάρχει κατά κύριο λόγο στην καρδιά και την ψυχή των ανθρώπων του. Αν δεν πιστεύουν ότι το κράτος είναι παρόν, καμία λογική άσκηση δεν θα μπορέσει να το φέρει στη ζωή. Εμφανίστηκαν και άνθισαν κράτη που δεν πληρούσαν κανένα από τα κριτήρια των πολιτικών επιστημόνων: π.χ. οι Κάτω Χώρες του 17ου αιώνα. Αντί για κάποιον ορισμό, λοιπόν, θα ήταν προτιμότερο να αναζητήσουμε ορισμένα απ τα σημάδια που μας δείχνουν ότι ένα κράτος αρχίζει ν αναδύεται. Τα σημάδια αυτά θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για την έρευνά μας, δεδομένου ότι αυτό που μας ενδιαφέρει είναι πώς γεννήθηκε το κράτος και όχι ποια μορφή έλαβε τελικά.

5 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 17 Ο ΕΔΑΦΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ Το πρώτο σημάδι είναι εύκολο να αναγνωριστεί, μιας και είναι εντελώς εξωτερικό. Μια ανθρώπινη κοινότητα, προκειμένου να γίνει κράτος, πρέπει να μένει σταθερή στον χώρο και τον χρόνο. Μόνο αν μια ομάδα ανθρώπων ζει και εργάζεται σε δεδομένη περιοχή επί πολλές γενιές, μπορεί ν αναπτύξει τις δομές οργάνωσης που απαιτούνται για να συγκροτηθεί κράτος. Οι πρόσκαιροι συνασπισμοί ομάδων με κάποια κοινά συμφέροντα δύσκολα μπορούν να αποτελέσουν τους πυρήνες κρατών, εκτός κι αν η έκτακτη περίσταση που προκαλεί τον συνασπισμό τους διαρκεί για τόσο πολύ καιρό ή επανέρχεται με τέτοια συχνότητα, ώστε ο συνασπισμός σταδιακά να καθίσταται μόνιμος, όπως συνέβη π.χ. στην περίπτωση των Φράγκων. Ακόμη κι οι τακτικές συναντήσεις και οι συχνές συμμαχίες μεταξύ ομάδων που αναγνωρίζουν μια κοινή καταγωγή ανάμεσά τους δεν αρκούν για τον σχηματισμό κράτους. Η ιστορία της αρχαίας Ελλάδας αποτελεί πειστήριο και για τα δύο αυτά στοιχεία: ούτε οι συμμαχίες εναντίον της Περσίας ούτε οι Ολυμπιακοί Αγώνες κατάφεραν να οδηγήσουν τις ελληνικές πόλεις στη συγκρότηση ενιαίου κράτους. Από γεωγραφικής απόψεως, πρέπει να υπάρχει μια βασική εδαφική περιοχή μέσα στην οποία η ομάδα να οικοδομήσει το πολιτικό της σύστημα, μολονότι κάποιος

6 18 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ βαθμός διακύμανσης είναι επιτρεπτός στα όριά της. Η ύπαρξη ενός κράτους προϋπο θέτει την παρουσία μόνιμων θεσμών, και τέτοιοι θεσμοί είναι δύσκολο να εγκαθιδρυθούν αν η περιοχή όπου αυτοί θα εφαρμοστούν μεταβάλλεται διαρκώς ή αν η συνοχή της ομάδας είναι μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια μιας εποχής του έτους απ ό,τι στη διάρκεια μιας άλλης. Αυτός είναι ο λόγος που οι αληθινά νομαδικοί λαοί δεν ιδρύουν κράτη. 3 Προκειμένου να καταστεί δυνατός ένας υψηλός βαθμός πολιτικής οργάνωσης, είναι απαραί τητο μια μερίδα τους να εγκατασταθεί σε έναν συγκεκριμένο τόπο. Ακόμη κι ένας μη νομαδικός λαός που φεύγει από τον τόπο του ηθελημένα ή ακούσια συνήθως χάνει μέρος της πολιτικής συνοχής του και πρέπει να ξεκινήσει εκ νέου τη διαδικασία οικοδόμησης κράτους, όπως καταδεικνύει η ιστορία της αμερικανικής Δύσης. ΜΟΝΙΜΟΙ ΚΑΙ ΑΠΡΟΣΩΠΟΙ ΘΕΣΜΟΙ Από τη στιγμή που θα διασφαλιστεί η μονιμότητα στον χώρο και τον χρόνο, κάνει την εμφάνισή του το δεύτερο σημάδι μιας πιθανής ανάδυσης κράτους: ο σχηματισμός απρόσωπων και σχετικά μόνιμων πολιτικών θεσμών. Οι πρωτόγονες ή οι εφήμερες πολιτικές συνομαδώσεις μπο- 3. Βλ. Philip C. Salzman, «Political Organization among Nomadic Peoples», στο Proceedings of the American Philosophical Society, III (1967), σελ , και τις αναφορές που δίνονται στη βιβλιογραφία που παραθέτει.

7 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 19 ρούν να λειτουργήσουν μέσω προσωπικών σχέσεων, δίχως συγκεκριμένη διάρθρωση, π.χ. μέσα από συναντήσεις επιφανών ανδρών ή στο πλαίσιο συνελεύσεων με βάση τις σχέσεις γειτνίασης. Ακόμη και σ αυτό το επίπεδο, όμως, θα αναπτυχθούν εθιμοτυπικοί τρόποι χειρισμού των ζητημάτων γενικού ενδιαφέρον τος. Θα υπάρξουν διαδικασίες για τη διευθέτηση των εσωτερικών συγκρούσεων, αλλά και για την οργάνωση στρατιωτικών ομάδων σε περίπτωση πολέμου. Ωστόσο, απαιτείται κάτι παραπάνω απ αυτό, προκειμένου η κοινότητα να διατηρηθεί στον χρόνο και να κατοχυρώσει την εξουσία της σε μια γεωγραφική περιοχή προκειμένου οι χαλαρά συνδεόμενες «γειτονιές» να σφυρη λατήσουν μια λυσιτελέστερη πολιτική ενότητα προκειμένου να καταστεί δυνατή μια αποτελεσματικότερη χρήση των ποικίλων πόρων και δυνατοτήτων του λαού. Πρέπει να επινοηθούν θεσμοί ικανοί να συνεχίσουν να υφίσταν ται μετά από μια μεταβολή της ηγεσίας, και ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις στον βαθμό συνεργασίας μεταξύ των υποομάδων θεσμοί που να επιτρέπουν έναν ορισμένο βαθμό εξειδίκευσης στις πολιτικές υποθέσεις και κατ αυτό τον τρόπο να αυξάνουν την αποτελεσματικότητα της πολιτικής διαδικασίας θεσμοί που να ενδυναμώνουν το αίσθημα πολιτικής ταυτότητας της ομάδας. Όταν εμφανιστούν τέτοιου είδους θεσμοί, πληρούται μια κρίσιμη προϋπόθεση για την οικοδόμηση κράτους. Παρ όλα αυτά, η εμφάνιση εξειδικευμένων θεσμών δεν οδηγεί αναπόδραστα στη δημιουργία κράτους. Οι θεσμοί

8 20 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ μπορεί να αναπτυχθούν απλώς και μόνο για την προστασία των ιδιωτικών συμφερόντων των πλουσίων και των ισχυρών. Ο αρχηγός μιας φυλής μπορεί π.χ. να επιθυμεί μια τακτική καταμέτρηση του εισοδήματος που αποδίδουν τα κτήματα και τα κοπάδια του, όπως θα έκανε κάθε συνετός νοικοκύρης. Είναι προφανές ότι η εγκαθίδρυση ενός τέτοιου συστήματος καταμέτρησης δεν οδηγεί κατ ανάγκην στην ίδρυση ενός υπουργείου οικονομικών. Μια ομάδα αριστοκρατών γαιοκτημόνων ίσως θελήσει να περιορίσει τις έριδες που πλήττουν τις περιουσίες τους και αποδεκατίζουν τα μέλη της, και έτσι να οδηγηθεί στη δημιουργία ενός συστήματος δικαστηρίων. Όπως δείχνει, όμως, η πρώιμη ιστορία της Ισλανδίας, η ύπαρξη τέτοιων δικαστηρίων δεν οδηγεί αναπόδραστα στην αποδοχή της έννοιας του κράτους δικαίου ούτε και στην ανάδυση μιας εξουσίας που να επιβάλλει τον νόμο. Τα δικαστήρια ενδέχεται να μην είναι τίποτ άλλο παρά εργαλεία, δυνάμενα να χρησιμοποιηθούν ή να παρακαμφθούν, ανάλογα με τις περιστάσεις. Παρ όλα αυτά, επειδή ακριβώς στην εποχή πριν το κράτος δεν μπορεί να υπάρξει σαφής διάκριση μεταξύ δημοσίου και ιδιω τικού, κάθε μόνιμος θεσμός μπορεί, με το πέρασμα του χρόνου, να καταστεί τμήμα μιας κρατικής δομής, ακόμη κι αν αρχικά δεν προοριζόταν να έχει μια τέτοια λειτουργία. Παρατηρήσαμε το φαινόμενο αυτό σε σχετικά πρόσφατες εποχές. Η Κοινοπολιτεία της Μασσαχουσέττης και η Βρετανική Αυτοκρατορία της Ινδίας αναδύθηκαν μέσα απ τους θεσμούς ιδιωτικών

9 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 21 οργανισμών. Ένα από τα παλαιότερα δημόσια αξιώματα στον κόσμο είναι το αξίωμα του σερίφη, όμως οι πρώτοι σερίφηδες ήταν απλώς διαχειριστές της περιουσίας των αγγλοσαξόνων βασιλέων. Ένα ισχυρότερο επιχείρημα ενάντια στον υπερτονισμό της σημασίας των μόνιμων θεσμών είναι ότι οι θεσμοί μπορεί να μην είναι παρά εξωτερικά εργαλεία με τα οποία ένας ηγεμόνας (ή μια ηγεμονεύουσα τάξη) ασκεί την εξουσία του πάνω σ έναν υποτελή λαό. Η ύπαρξη μόνιμων θεσμών δεν αποδεικνύει πως οι υπήκοοι έχουν αποδεχτεί τους θεσμούς αυτούς ως αναγκαίους ή ότι έχουν διαμορφώσει εκείνο το πλαίσιο απόψεων που είναι απαραίτητο για την ύπαρξη κράτους. Παρ όλα αυτά, οι μόνιμοι θεσμοί είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν μια βαθμιαία μεταβολή των κρατουσών αντιλήψεων, οι οποίες ενδεχομένως θα δημιουργήσουν το υποστήλωμα όπου θα στηριχθεί η ιδέα του κράτους. Ακόμη κι οι αποικιοκρατικοί θεσμοί, οι οποίοι δεν ριζώνουν βαθιά στον υποτελή πληθυσμό, μπορούν να αποτελέσουν τη ραχοκοκκαλιά ενός νέου κράτους και όντως έχουν ιστορικά λειτουργήσει κατ αυτό τον τρόπο. ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ: ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ Ακόμη σημαντικότερες από την ύπαρξη μόνιμων θεσμών είναι οι ενδείξεις ότι οι θεσμοί αυτοί αποκτούν ένα όλο και

10 22 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ μεγαλύτερο κύρος και μια σταθερά αυξανόμενη αυθεν τία. Υπάρχουν π.χ. δικαστήρια που να μπορούν να εκδίδουν τελεσίδικες αποφάσεις, δεσμευτικές για το σύνολο του πληθυσμού που κατοικεί σε μια δεδομένη εδαφική επικράτεια; Αποφάσεις που να μην μπορούν να ανατραπούν από καμία άλλη εξουσία; Οι μεσαιωνικοί πάπες αξίωναν ότι «έκριναν τους πάντες και δεν μπορούσαν να κριθούν από κανέναν». 4 Πότε εμφανίστηκαν κοσμικές εξουσίες που ήταν σε θέση να προβούν σ έναν παρόμοιο ισχυρισμό; Για να το διατυπώσουμε με πιο γενικό τρόπο, πότε αρχίζει ν αναδύεται η έννοια της κυριαρχίας [sovereignty]; Η ύπαρξη μιας έννοιας είναι δυσκολότερο να αποδειχθεί από την ύπαρξη ενός θεσμού, και στη δυσκολία αυτή προστίθεται η ανεπάρκεια του ευρωπαϊκού πολιτικού λεξιλογίου των πρώιμων περιόδων. Η κυριαρχία υπήρξε στην πράξη πολύ προτού μπορέσει να περιγραφεί θεωρητικά (1300 μ.χ. έναντι 1550). 5 Παράλληλα, οι ηγέτες που 4. Αυτό είναι το βασικό δόγμα του Dictatus Papae του 1075, άρθρα Βλ. την αγγλική μετάφρασή του στο Ewart Lewis, Medieval Political Ideas (Νέα Υόρκη 1954), ΙΙ, σελ. 381: «ότι η απόφασή του δεν πρέπει να αναθεωρείται από κανέναν, και ότι μόνος αυτός μπορεί να αναθεωρεί τις αποφάσεις του καθενός ότι δεν πρέπει να κρίνεται από κανέναν». Ο πάπας Ιννοκέντιος Γ διατύπωσε την ίδια θέση με πιο συμπυκνωμένο τρόπο: είναι «qui de omnibus judicat et a nemine judicatur» [αυτός που κρίνει τους πάντες και δεν κρίνεται από κανέναν]. Βλ. R. W. και A. J. Carlyle, A History of Mediaeval Political Theory (Εδιμβούργο 1928), IV, σελ Σχετικά με αυτό το πρόβλημα, βλ. Gaines Post, Studies in Medieval Legal Thought (Πρίνστον 1964), κεφ. 5, 8, 10, και ιδίως σελ , , , E. H. Kantorowicz, The King s Two Bodies (Πρίνστον 1957), κεφ. 5, σελ Αξίζει να σημειωθεί ότι το Διάταγμα του

11 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 23 αξίωναν εμπράκτως κυρίαρχη εξουσία δεν ήταν πάντοτε σε θέση να υλοποιήσουν τις αξιώσεις τους αυτές. Το σημείο καμπής, ωστόσο, δεν ήταν η απόκτηση ενός «μονοπωλίου εξουσίας», αλλά η αναγνώριση της αναγκαιότητας για την ύπαρξη μιας ύπατης αυθεντίας. Στον βαθμό που το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικά ενεργού πληθυσμού αναγνώριζε την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας αυθεντίας ικανής να λαμβάνει τελεσίδικες αποφάσεις, μπορούσαν σε πρακτικό επίπεδο να γίνονται ανεκτές αρκετές παραβιάσεις αυτής της αρχής. Η ΗΘΙΚΗ ΠΡΟΣΔΕΣΗ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ Η παρατήρηση αυτή μας οδηγεί στο τελευταίο, το ση μαν τικότερο και το δυσκολότερα ανιχνεύσιμο από τα κριτήρια που αναζητούμε: μια μετατόπιση της ηθικής πρόσδεσης των ανθρώπων από την οικογένεια, την τοπική κοινότητα ή τη θρησκευτική ομάδα στο κράτος, και την απόκτηση από μέρους του κράτους της ηθικής αυθεντίας να στηρίζει τη θεσμική του δομή και τη νομική Ουέστμινστερ Ι (1275), κεφ. 17, ορίζει ότι, ακόμη και στην Ουαλία, όπου το ένταλμα του βασιλιά δεν έχει ισχύ, ο βασιλιάς ως κυρίαρχος μπορεί να απονέμει δικαιοσύνη προς τους πάντες. Ο Beaumanoir, γράφοντας στη Γαλλία την ίδια περίπου εποχή, λέει στα Coutumes de Beauvaisis, παρ. 1043, ότι ο βασιλιάς είναι κυρίαρχος επί των πάντων, ότι μπορεί να παράγει νόμους («establissemens») κατά βούληση προς υπεράσπιση του κοινού αγαθού, και ότι οι πάντες υπάγονται στη δικαιοδοσία του.

12 24 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ υπεροχή του. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, οι υπήκοοι αποδέχονται την ιδέα ότι τα συμφέροντα του κράτους οφείλουν να υπερισχύσουν έναντι οποιουδήποτε άλλου συμφέρον τος, ότι η διατήρηση του κράτους συνιστά το ύψιστο κοινωνικό αγαθό. Η μεταβολή αυτή, όμως, είναι τόσο σταδιακή, ώστε η εν λόγω διαδικασία δύσκολα μπορεί να τεκμηριωθεί είναι αδύνατο να υποστηριχθεί ότι σε ένα συγκεκριμένο σημείο της ιστορικής εξέλιξης η ηθική πρόσδεση στο κράτος κατέστη η κυρίαρχη μορφή ηθικής πρόσδεσης. Το πρόβλημα περιπλέκεται περαιτέρω εξαιτίας του γεγονότος ότι η ηθική πρόσδεση στο κράτος δεν είναι το ίδιο πράγμα με τον εθνικισμό. Στην πραγματικότητα, σε ορισμένες περιοχές, ο εθνικισμός λειτούργησε ενάντια στην ηθική πρόσδεση στα υφιστάμενα κράτη. Ακόμη και στις χώρες εκείνες που είχαν την τύχη ο εθνικισμός να ενισχύσει τελικά την ηθική πρόσδεση στο κράτος, πρώτη εμφανίστηκε η πρόσδεση στο κράτος και τούτη αποτέλεσε ένα πολύ πιο ψύχραιμο είδος συναισθήματος. Είχε την ίδια περίπου «θερμοκρασία» με τον ανθρωποκεντρισμό και κατά κάποιον τρόπο αποτελούσε μια μορφή ανθρωποκεντρισμού. Το κράτος παρείχε περισσότερη ειρήνη, μεγαλύτερη ασφάλεια και αυξημένες ευκαιρίες για μια καλή ζωή απ ό,τι οι χαλαρές συνομαδώσεις κοινοτήτων επο μένως, έπρεπε να υποστηριχθεί.

13 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 25 ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Συνοψίζοντας αυτό το τμήμα της ανάλυσής μας, εκείνο που αναζητούμε είναι η εμφάνιση πολιτικών μονάδων που να μένουν σταθερές στο πέρασμα του χρόνου και σε μια ορισμένη περιοχή, η ανάπτυξη μόνιμων, απρόσωπων θεσμών, η συναίνεση όσον αφορά την αναγκαιότητα να υπάρχει μια αυθεντία ικανή να λαμβάνει τελεσίδικες αποφάσεις, και η αποδοχή της ιδέας πως τούτη η αυθεντία οφείλει να αποτελέσει το αντικείμενο της βασικής ηθικής πρόσδεσης των υπηκόων της. Θα αναζητήσουμε τεκμήρια γι αυτές τις μεταβολές στη δυτική Ευρώπη την περίοδο ανάμεσα στο 1100 και το 1600 μ.χ. Τούτο δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν κράτη στις παλαιότερες περιόδους ή έξω από τον ευρωπαϊκό χώρο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική πόλις αποτελούσε κράτος, ότι η αυτοκρατορία των Χαν στην Κίνα αποτελούσε κράτος, ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αποτελούσε κράτος. Εμείς όμως αναζητούμε τις ρίζες του νεότερου κράτους και το νεότερο κράτος δεν αποτελεί επίγονο αυτών των παλαιότερων παραδειγμάτων. Οι άνθρωποι που έθεσαν τα θεμέλια για τα πρώτα ευρωπαϊκά κράτη δεν γνώριζαν το παραμικρό για την ανατολική Ασία και τους χώριζε μεγάλη χρονική απόσταση απ την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη. Αν και απέκτησαν κάποιες

14 26 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ γνώσεις για τη Ρώμη μέσα απ τη μελέτη του ρωμαϊκού δικαίου και έμαθαν λίγα πράγματα για την Ελλάδα μέσα από κάποιες νύξεις των γραπτών του Αριστοτέλη, κατά βάση αναγκάστηκαν να επινοήσουν εξαρχής το κράτος ιδίοις αναλώμασι. Ο τύπος κράτους που επινόησαν αποδείχτηκε πολύ πιο επιτυχής από σχεδόν όλα τα προηγούμενα μοντέλα. Στον αρχαίο κόσμο, τα κράτη υπάγονταν κατά κανόνα σε δύο κατηγορίες: αφ ενός στις μεγάλες, ανεπαρκώς ενοποιημένες αυτοκρατορίες, και αφ ετέρου στις μικρές, αλλά εξαιρετικά συνεκτικές μονάδες, όπως η ελληνική πόλη-κράτος. Ο κάθε τύπος είχε τις αδυναμίες του. Οι αυτοκρατορίες ήταν ισχυρές από στρατιωτική άποψη, όμως δεν μπορούσαν να συμπεριλάβουν παρά μια πολύ μικρή μερίδα των κατοίκων τους στην πολιτική διαδικασία, αλλά και σε κάθε δραστηριότητα που υπερέβαινε το επίπεδο των άμεσων τοπικών ενδιαφερόντων. Τούτο ισοδυναμούσε με σημαν τική σπατάλη ανθρώπινων πόρων. Σήμαινε επίσης ότι η ηθική πρόσδεση στο κράτος ήταν ισχνή. Η συντριπτική πλειονότητα των υπηκόων μιας αυτοκρατορίας δεν πίστευαν ότι η συντήρηση του κράτους αποτελούσε το ύψιστο κοινωνικό αγαθό. Παρατηρούσαν ατάραχοι την κατάρρευση των αυτοκρατοριών, της μιας μετά την άλλη, και είτε επέστρεφαν σε μικρότερες πολιτικές μονάδες είτε αποδέχονταν αδιαμαρτύρητα την ενσωμάτωσή τους σε μια νέα αυτοκρατορία, κυβερνώμενη από μια νέα ελίτ.

15 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ 27 Η πόλη-κράτος, συγκρινόμενη με την αυτοκρατορία, αξιοποιούσε τους κατοίκους της με πολύ αποτελεσματικότερο τρόπο. Όλοι οι πολίτες συμμετείχαν ενεργά στην πολιτική διαδικασία και σε συναφείς δραστηριότητες της κοινότητας. Η ηθική πρόσδεση στο κράτος ήταν ισχυρή σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, πλησίαζε την ένταση του νεότερου εθνικισμού. Ωστόσο, καμία πόλη-κράτος δεν μπόρεσε να επιλύσει το πρόβλημα της ενσωμάτωσης νέων εδαφών και νέων πληθυσμών στην υφιστάμενη δομή της ή της συμπερίληψης ενός πράγματι μεγάλου μέρους του πληθυσμού στη πολιτική της ζωή. Η πόλη-κράτος είτε γινόταν ο πυρήνας μιας αυτοκρατορίας (όπως συνέβη με τη Ρώμη), πράγμα όμως που την καθιστούσε ευάλωτη στα προβλήματα των αυτοκρατοριών, είτε παρέμενε μικρή, στρατιωτικά αδύναμη, και αργά ή γρήγορα έπεφτε θύμα ξένης κατάκτησης. Τα ευρωπαϊκά κράτη που αναδύθηκαν μετά το 1100 συνδύαζαν, ώς έναν βαθμό, τα προτερήματα τόσο των αυτοκρατοριών όσο και των πόλεων-κρατών. Ήταν αρκούντως ευμεγέθη και αρκούντως ισχυρά ώστε να έχουν άριστες πιθανότητες επιβίωσης ορισμένα εξ αυτών πλησιάζουν το όριο των χιλίων ετών, ηλικία καθ όλα αξιοσέβαστη για κάθε οργάνωση ανθρώπινης προέλευσης. Παράλληλα, κατάφερναν να συμπεριλάβουν μια μεγάλη μερίδα των κατοίκων τους στην πολιτική διαδικασία, ή τουλάχιστον να τους κάνουν να ενδιαφέρονται γι αυτήν, ενώ πέτυχαν να δημιουργήσουν ένα αίσθημα κοινής ταυτότητας μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων. Κατόρθωσαν

16 28 ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ να αξιοποιήσουν καλύτερα τους ανθρώπινους πόρους τους, τόσο από τη σκοπιά της πολιτικής και κοινωνικής δραστηριότητας όσο και απ αυτή της ηθικής πρόσδεσης, σε σχέση με τις αρχαίες αυτοκρατορίες, ακόμη κι αν υπολείπονταν στο ζήτημα της πλήρους συμμετοχής, το οποίο είχε χαρακτηρίσει ανεξίτηλα μια πόλη σαν την Αθήνα. Η διάκριση μεταξύ μεγάλων, ατελώς ενοποιημένων αυτοκρατοριών και μικρών αλλά συνεκτικών πολιτικών μονάδων εφαρμόζεται με αρκετά ικανοποιητικό τρόπο στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και την Ινδία. Λιγότερο ικανοποιητικά εφαρμόζεται στην Κίνα (και την Ιαπωνία). Η ικανότητα όμως του ευρωπαϊκού τύπου κράτους να κερδίζει σε οικονομική και πολιτική υπεροχή αποδείχτηκε τόσο μεγάλη, ώστε στο τέλος έκανε το κινεζικό μοντέλο (όπως και όλα τα υπόλοιπα μη ευρωπαϊκά μοντέλα) να φαντάζει ασήμαντο. Το ευρωπαϊκό κράτος κατέστη το κυρίαρχο πρότυπο. Κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν μιμήθηκε ένα μη ευρωπαϊκό μοντέλο. Αντίθετα, τα μη ευρωπαϊκά κράτη είτε μιμήθηκαν το ευρωπαϊκό μοντέλο, προκειμένου να επιβιώσουν, είτε υπέστησαν την εμπειρία της αποικιοκρατίας, η οποία εισήγαγε σε αυτά θεμελιώδη στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος. Το νεότερο κράτος, όπου κι αν το συναντήσουμε σήμερα, είναι βασισμένο στη δομή που αναδύθηκε στην Ευρώπη την περίοδο μεταξύ 1100 και 1600.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ενότητα 12η (Α 2, 5-6) - Ο άνθρωπος είναι «ζ?ον πολιτικ?ν»

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ενότητα 12η (Α 2, 5-6) - Ο άνθρωπος είναι «ζ?ον πολιτικ?ν» 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ (ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ) Σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Αριστοτέλη, υπάρχουν τρία είδη κοινωνικών οντοτήτων ή διαφορετικά, ομάδων

Διαβάστε περισσότερα

Η Ίδρυση της Ρώμης και η οργάνωσή της. Επιμέλεια Δ. Πετρουγάκη, φιλόλογος

Η Ίδρυση της Ρώμης και η οργάνωσή της. Επιμέλεια Δ. Πετρουγάκη, φιλόλογος Η Ίδρυση της Ρώμης και η οργάνωσή της Επιμέλεια Δ. Πετρουγάκη, φιλόλογος Εκδοχές ίδρυσης Σύμφωνα με την παράδοση από τον Ρωμύλο, γιο του Αινεία (γύρω στο 735 π.x.) Σύμφωνα με την αρχαιολογική έρευνα στη

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική, Πόλεμος, Στρατηγική

Πολιτική, Πόλεμος, Στρατηγική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Από την ρωμαϊκή λεγεώνα στον Μεσαίωνα Γιώργος Μαργαρίτης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. 2 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ, Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κεφάλαιο 1 ο 1.1 ΆΝΘΡΩΠΟΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΝ 1/6 Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του πολιτικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 11.11.2011 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο και την αναγνώριση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ο λόγος που ο Αριστοτέλης μελέτησε την έννοια της αρετής στα Ηθικά Νικομάχεια είναι γιατί αυτή αποτελεί προϋπόθεση όχι μόνο για την ευδαιμονία του ατόμου αλλά και ολόκληρης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ 800 479 π.χ.

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ 800 479 π.χ. ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ 800 479 π.χ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Ποιες ήταν οι αιτίες της διάσπασης του φυλετικού κράτους; Η αύξηση του πληθυσμού και η έλλειψη καλλιεργήσιμης γης. Η καταπίεση που ασκούσαν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ. «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών»

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ. «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών» Δημοσιοποίηση της Δράσης Έργο ΕΤΕ 4.1/13 «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών» ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο 2.3 Η γένεση της οικονομικής σκέψης (Ξενοφών, Αριστοτέλης) 2.3 Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

«ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» ΟΡΙΣΜΟΣ

«ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» ΟΡΙΣΜΟΣ «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» ΟΡΙΣΜΟΣ Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο η εξουσία πηγάζει από το λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντά του. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η λήψη αποφάσεων με ψηφοφορία

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ )

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 6 Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ. 170 173) Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Οθωµανική Αυτοκρατορία αντιµετώπισε πολλά προβλήµατα και άρχισε σταδιακά

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ. Ηγεσία

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ. Ηγεσία ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Ηγεσία Διδάσκουσα: Αφροδίτη Δαλακούρα ΔΙΟΙΚΗΣΗ: ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΗΓΕΤΗΣ MANAGER COACH 1 Κλασική-μηχανιστική αντίληψη Το παλιό μοντέλο διοίκησης: οικονομικές-υλικές

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 5. Τ

Σελίδα 1 από 5. Τ Σελίδα 1 από 5 ΔΕΟ 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΙ Α & Α1 & Β ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ 1. Τι είναι κράτος; Κράτος: είναι η διαρκής σε νομικό πρόσωπο οργάνωση λαού

Διαβάστε περισσότερα

Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα

Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εννοιολογικά αδιαίρετα και ορίζουν το κοινωνικό δικαίωμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πράγματι, η

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας Κεφάλαιο Εξέλιξη 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ανάλυση θεωρίας Πολλές από τις επιστημονικές απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές, διότι αντιβαίνουν την αντίληψη που οι άνθρωποι διαμορφώνουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία Κουτίδης Σιδέρης Η βυζαντινή κοινωνική διαστρωμάτωση Εισαγωγή Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε μία από τις πλέον μακραίωνες κρατικές δομές στην μέχρι τώρα ανθρώπινη

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6400 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1o ΘΕΜΑ 1.α. Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες ερωτήσεις: 1. Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΜΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ!!

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΜΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ!! ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΜΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ!! Μάτα Χαροκόπου Ανδρέας Καλλιβωκάς ΤΟ ΟΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ΤΟΥ Οι συνεργασίες αποτελούν την πεμπτουσία της ανάπτυξης, του διαχρονικού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (μάθημα επιλογής) Α τάξη Γενικού Λυκείου Α) Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος επιλογής «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός πολιτισμός»,

Διαβάστε περισσότερα

ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ.ΕΤΟΣ : ΤΑΞΗ : Α 1 ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ

ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ.ΕΤΟΣ : ΤΑΞΗ : Α 1 ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ ΡΩΜΑΪΚΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ.ΕΤΟΣ : 2017-2018 ΤΑΞΗ : Α 1 ΜΑΘΗΜΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓ: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ Γκουτζίνα Ιφιγένεια, Δροσινού Μαρία Γεωργία ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ Ο όρος «Σύγκλητος»

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ. Γενικά στοιχεία Περιεχόµενα Οδηγός για µελέτη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ. Γενικά στοιχεία Περιεχόµενα Οδηγός για µελέτη ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ Γενικά στοιχεία Περιεχόµενα Οδηγός για µελέτη Το παρόν ηλεκτρονικό εγχειρίδιο έχει ως στόχο του να παρακολουθήσει τις πολύπλοκες σχέσεις που συνδέουν τον

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Επιτροπής Φύση Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών μη υπαγόμενων σε φορείς διαχείρισης

Πρόταση Επιτροπής Φύση Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών μη υπαγόμενων σε φορείς διαχείρισης Πρόταση Επιτροπής Φύση 2000 Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών μη υπαγόμενων σε φορείς διαχείρισης Φεβρουάριος 2012 2 Εισαγωγή Το Εθνικό Σύστημα Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας περιλαμβάνει πέντε κατηγορίες,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5/11/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων :

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5/11/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων : ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5/11/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α1. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων : α. Φεντερασιόν β. Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος γ. Κλήριγκ Μονάδες 15 ΘΕΜΑ Α2. Να χαρακτηρίσετε

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία Εισαγωγή «Όποιος έχει υγεία, έχει ελπίδα. Και όποιος έχει ελπίδα, έχει τα πάντα.» Τόμας Κάρλαϊλ Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο Ο πατέρας μου είναι γιατρός, ένας από τους καλύτερους παθολόγους που

Διαβάστε περισσότερα

323 Α) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ (Γ1, 1-2)/ ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ (322 Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

323 Α) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ (Γ1, 1-2)/ ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ (322 Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ (Γ1, 1-2)/ ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ (322 Α 323 Α) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Για όποιον εξετάζει το πολίτευμα, δηλαδή ποια είναι η ουσία του κάθε πολιτεύματος και ποια τα χαρακτηριστικά του, το πρώτο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σελ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ... ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σελ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ... ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ... ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... VII XV ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Ο επιστημολογικός τόπος και το αντικείμενο της πολιτειολογίας: Κράτος, Πολιτεία και Πολίτευμα... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 2.

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού

Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού Ηράκλειο, Τρίτη 28/04/2009 Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού Κυρίες και κύριοι, Αισθάνομαι και αισθανόμαστε όλοι ιδιαίτερη χαρά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Κεφάλαιο 1 ο : Βασικές Οικονομικές Έννοιες ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Πολιτική Οικονομία (Οικονομική Επιστήμη) είναι η επιστήμη που μελετά τα οικονομικά προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ Ο ρόλος της Δια βίου Μάθησης στην καταπολέμηση των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Τοζήτηματωνκοινωνικώνανισοτήτωνστηνεκπαίδευσηαποτελείένα

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Εικόνες... Χάρτες και πίνακες... Ευχαριστίες... Σημειώσεις και συμβάσεις...

Περιεχόμενα. Εικόνες... Χάρτες και πίνακες... Ευχαριστίες... Σημειώσεις και συμβάσεις... Περιεχόμενα Εικόνες......................................................... Χάρτες και πίνακες............................................... Ευχαριστίες.....................................................

Διαβάστε περισσότερα

Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2014, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ. Ακρόαση του υποψήφιου κ. WIEWIÓROWSKI

Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2014, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ. Ακρόαση του υποψήφιου κ. WIEWIÓROWSKI ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2014, 19.00-22.30 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ Ακρόαση του υποψήφιου κ.

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαίοι μαθηματικοί απέδειξαν έπειτα από 40 χρόνια τη θεωρία περί της ύπαρξης του Θεού του Γκέντελ με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή

Ευρωπαίοι μαθηματικοί απέδειξαν έπειτα από 40 χρόνια τη θεωρία περί της ύπαρξης του Θεού του Γκέντελ με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή Ευρωπαίοι μαθηματικοί απέδειξαν έπειτα από 40 χρόνια τη θεωρία περί της ύπαρξης του Θεού του Γκέντελ με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή Καθηγητή Χάρη Βάρβογλη 1 / 6 Υπάρχει Θεός; Το ερώτημα αυτό απασχολεί

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΙΑΤΑΓΗ ΠΑΡΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΟΣ ΑΡΧΗΓΟΥ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΙΑΤΑΓΗ ΠΑΡΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΟΣ ΑΡΧΗΓΟΥ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΙΑΤΑΓΗ ΠΑΡΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΟΣ ΑΡΧΗΓΟΥ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί, Στρατεύσιμο και Πολιτικό Προσωπικό της Τακτικής Αεροπορίας, Σε εκτέλεση σχετικής απόφασης του ΚΥΣΕΑ αναλαμβάνω σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

Security Studies Μελέτες Ασφάλειας

Security Studies Μελέτες Ασφάλειας Πρόγραμμα E ξ A ποστάσεως E κπ αίδευσης ( E learning ) Security Studies Μελέτες Ασφάλειας E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0059(CNS) Σχέδιο γνωμοδότησης Evelyne Gebhardt (PE v01-00)

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0059(CNS) Σχέδιο γνωμοδότησης Evelyne Gebhardt (PE v01-00) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 26.6.2012 2011/0059(CNS) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 26-38 Σχέδιο γνωμοδότησης Evelyne Gebhardt (PE473.957v01-00) σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί Β. Αριστοκρατία β. Κριτήριο

Διαβάστε περισσότερα

Παλιό Νέο: Τάσεις και στάσεις στην Ελλάδα σήμερα

Παλιό Νέο: Τάσεις και στάσεις στην Ελλάδα σήμερα Παλιό Νέο: Τάσεις και στάσεις στην Ελλάδα σήμερα Η διάκριση μεταξύ «παλιού» και «νέου» επιδρά στους όρους της πολιτικής συζήτησης και λειτουργεί ως βάση αναστοχασμού για τους πολίτες. Ιδίως σε περιόδους

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν

Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν μεσαίες, μικρές ή και πολύ μικρές δυνάμεις. Παρόλο που η

Διαβάστε περισσότερα

ΔΉΛΩΣΗ ΠΕΡΊ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ ΤΗΣ UNILEVER

ΔΉΛΩΣΗ ΠΕΡΊ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ ΤΗΣ UNILEVER ΔΉΛΩΣΗ ΠΕΡΊ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ ΤΗΣ UNILEVER Πιστεύουμε ότι η επιχειρηματικότητα ανθεί μόνο σε κοινωνίες όπου υπάρχει προστασία και σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αναγνωρίζουμε ότι οι

Διαβάστε περισσότερα

Το ΔΣ και τα μέλη του

Το ΔΣ και τα μέλη του Βασικά Συμπεράσματα Στο Ν.3873/2010 αναφέρεται για πρώτη φορά ρητά ότι οι εισηγμένες εταιρείες οφείλουν να υιοθετήσουν και στη συνέχεια να γνωστοποιήσουν σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, έναν κώδικα εταιρικής

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 2.1 Το δουλοκτητικό σύστημα 2.1 ΤΟ ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Φορείς των νέων ιδεών ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ

Φορείς των νέων ιδεών ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ Δ. ΑΝΑΝΕΩΣΗ- ΔΙΧΑΣΜΟΣ (1909-1922) 1. Το κόμμα των φιλελευθέρων 1. Πριν τις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910 κανένα ΜΕΓΑΛΟ κόμμα δεν υποστήριζε τις μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν το 1909/1910 Φορείς των νέων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής

ΠΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής ΠΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής Από Τεχνολογική άποψη Εναλλακτικές πηγές απόκτησης τεχνολογίας Διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας νέας τεχνολογίας Από Τεχνική άποψη Σχετίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο ΤΕΙ ΠΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο ΤΕΙ ΠΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής ΠΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής Από Τεχνολογική άποψη Εναλλακτικές πηγές απόκτησης τεχνολογίας Διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας νέας τεχνολογίας Ποιοι θα τη δημιουργήσουν Τι

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία και Διοικηση. Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας

Ηγεσία και Διοικηση. Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας Ηγεσία και Διοικηση Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας 1. Η έννοια της αποτελεσματικής ηγεσίας Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε πως η έννοια της ηγεσίας δεν είναι ταυτόσημη με τις έννοιες της

Διαβάστε περισσότερα

για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης των Ευρωπαίων ικαστών για τη ηµοκρατία και Ελευθερίες [MEDEL].

για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης των Ευρωπαίων ικαστών για τη ηµοκρατία και Ελευθερίες [MEDEL]. ΨΗΦΙΣΜΑ για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης των Ευρωπαίων ικαστών για τη ηµοκρατία και Ελευθερίες [MEDEL]. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ- ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ- ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τον Ιούνιο 1985, µια οµάδα ευρωπαίων δικαστικών λειτουργών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. 2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία τους για τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Αναλυτικό διάγραμμα του μαθήματος της Δευτέρας 5/10/2015

Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία τους για τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Αναλυτικό διάγραμμα του μαθήματος της Δευτέρας 5/10/2015 ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Αθ. Κανελλοπούλου-Μαλούχου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία

Διαβάστε περισσότερα

Η Κοινωνική ιάρθρωση: ιαστρωµάτωση, Κινητικότητα, Μετάταξη

Η Κοινωνική ιάρθρωση: ιαστρωµάτωση, Κινητικότητα, Μετάταξη ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΑΤΟ Η Κοινωνική ιάρθρωση: ιαστρωµάτωση, Κινητικότητα, Μετάταξη 1. Κοινωνική ιάρθρωση, διαστρωµάτωση, ταξική σύνθεση Ερώτηση ανάπτυξης Nα προσδιορίσετε τους λόγους για τους οποίους οι συγγραφείς

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι Εσωτερική κρίση εξωτερικοί κίνδυνοι 1054-10811081 Στο σημερινό μάθημα θα δούμε: 1. τα εσωτερικά προβλήματα 2. τους εξωτερικούς κινδύνους 3. κυρίως τη μάχη στο Ματζικέρτ και τις συνέπειές της Ανασκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

Η εποχή του Αυγούστου (27 π.χ.-14 μ.χ.) Δεμοιράκου Μαρία

Η εποχή του Αυγούστου (27 π.χ.-14 μ.χ.) Δεμοιράκου Μαρία Η εποχή του Αυγούστου (27 π.χ.-14 μ.χ.) Δεμοιράκου Μαρία Αύγουστος Ο όγδοος μήνας του χρόνου τίτλος αυτοκρατόρων στη ρωμαϊκή και βυζαντινή αυτοκρατορία Η ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας Ποιος; Οκταβιανός

Διαβάστε περισσότερα

Ενώπιον του Α Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών

Ενώπιον του Α Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών Ενώπιον του Α Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών Δικάσιμος: 01.10.2015 ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ (που αναπτύχθηκαν προφορικώς και καταχωρίζονται στα πρακτικά της συνεδρίασης κατ άρθρ. 141 παρ. 2 ΚΠΔ) Των:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΠ11 ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Βυζάντιο και Χριστιανισμός: η δυναμική της θρησκείας στον καθορισμό της φυσιογνωμίας της αυτοκρατορίας και των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ECA/09/72 ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ VÍTOR CALDEIRA, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ******* ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2008 ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ηέκδοση, για πρώτη φορά στα ελληνικά, του έργου του

Ηέκδοση, για πρώτη φορά στα ελληνικά, του έργου του Περί του πολίτη Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Συγγραφέας : Hobbes Thomas Μεταφραστής : Βαβούρας Ηλίας ISBN: 9789604632732 Τιμή: 15,98 Σελίδες: 416 Διαστάσεις:

Διαβάστε περισσότερα

(Από τους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολής έως την εποχή του Ιουστινιανού)

(Από τους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολής έως την εποχή του Ιουστινιανού) Α τάξη Γενικού Λυκείου και Α τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (Από τους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολής έως την εποχή του Ιουστινιανού) Ι. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική»

3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική» 3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική» ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ HILTON PARK 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΥΛΛΟΥΡΗ 1 Αγαπητέ κύριε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1.ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,ΓΕΝΙΚΑ Ο σύγχρονος πολιτισμός αναπτύσσεται με κέντρο και σημείο αναφοράς τον Άνθρωπο. Η έννομη τάξη, διεθνής και εγχώρια, υπάρχουν για να υπηρετούν

Διαβάστε περισσότερα

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο κατάλογος των δικαιωμάτων αυτών αποτελεί τη βασική κατοχύρωση

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµένες διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας

Ορισµένες διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας Ορισµένες διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας είναι η συνέχεια στόχων και στρατηγικών επιλογών στη βάση των πολιτικών αντιλήψεων

Διαβάστε περισσότερα

Το ρωμαϊκό κράτος κλονίζεται

Το ρωμαϊκό κράτος κλονίζεται Ι. Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΡΩΜΑΪΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ας διαβάσουμε τι θα μάθουμε στο σημερινό μάθημα: Σκοπός: Σκοπός του παρόντος μαθήματος είναι να απαντήσουμε σε ένα «γιατί»: Γιατί χρειάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί ένα σεμινάριο για τις συγκρούσεις;

Γιατί ένα σεμινάριο για τις συγκρούσεις; Σεμινάρια ΕΚΔΔΑ 2009-10 ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ στον χώρο της Υγείας Γιατί ένα σεμινάριο για τις συγκρούσεις; Εάν τις διαχειριστούμε όπως συνήθως, μπορεί να: Οδηγήσουν σε προσωπικές αντιπάθειες Διαταράξουν/

Διαβάστε περισσότερα

α. Βασίλειο πόλεις-κράτη ομοσπονδιακά κράτη συμπολιτείες Η διάσπαση του κράτους του Μ. Αλεξάνδρου (σελ ) απελευθερωτικοί αγώνες εξεγέρσεις

α. Βασίλειο πόλεις-κράτη ομοσπονδιακά κράτη  συμπολιτείες Η διάσπαση του κράτους του Μ. Αλεξάνδρου (σελ ) απελευθερωτικοί αγώνες εξεγέρσεις ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 323 [Θάνατος Μ. Αλεξάνδρου] ΕΩΣ 30 π.χ. [κατάληψη της Αιγύπτου από τους Ρωμαίους ολοκληρώνεται η κατάκτηση της Ανατολής από τους Ρωμαίους, ξεκινά η περίοδος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας]

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΕΛΠ 11: Ελληνική Ιστορία Ακ. Έτος: 2008-9 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2ης ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΘΕΜΑ: Η βυζαντινή αριστοκρατία κατά τους 9 ο έως 12 ο αιώνα: δομή και χαρακτηριστικά, ανάπτυξη και σχέσεις

Διαβάστε περισσότερα

Πόλεμος και Πολιτική

Πόλεμος και Πολιτική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθημα 4 ο : Από την Ρωμαϊκή Λεγεώνα στον Μεσαίωνα. 3ος αι. π.χ. 7ος αι. μ.χ. Γεώργιος Μαργαρίτης, Καθηγητής, ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Εγχειρίδιο Mentoring

Εγχειρίδιο Mentoring Εγχειρίδιο Mentoring Business Mentor Greece Χρήσιμος Οδηγός για Mentees Publication 2016 by: Business Mentor Greece. All rights reserved Τι είναι το Mentoring Οι πρώτες αναφορές σε μέντορες τοποθετούνται

Διαβάστε περισσότερα

Αμοιβαία αναγνώριση μέτρων προστασίας σε αστικές υποθέσεις

Αμοιβαία αναγνώριση μέτρων προστασίας σε αστικές υποθέσεις ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ: ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Αμοιβαία αναγνώριση μέτρων προστασίας σε αστικές υποθέσεις ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους (4 ος -5 ος αι. μ.χ)

Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους (4 ος -5 ος αι. μ.χ) Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους (4 ος -5 ος αι. μ.χ) 1.1 Ο Διοκλητιανός και η αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας Επιμέλεια, Δ. Πετρουγάκη, Φιλόλογος Οι διοικητικές αλλαγές Ο Διοκλητιανός (284 μ.χ.) επεδίωξε

Διαβάστε περισσότερα

Κουίζ για το μισθολογικό. χάσμα μεταξύ των δυο. φύλων. Καλωσορίσατε στο κουίζ για το μισθολογικό. φύλων!

Κουίζ για το μισθολογικό. χάσμα μεταξύ των δυο. φύλων. Καλωσορίσατε στο κουίζ για το μισθολογικό. φύλων! Αυτό το σύντομο κουίζ χρησιμοποιεί ερωτήσεις ανοιχτού τύπου για να εξηγήσει τα αίτια και τον αντίκτυπο του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των δυο φύλων στην ΕΕ. Περιλαμβάνει επίσης λεπτομέρειες για το πού

Διαβάστε περισσότερα

Ηθική ανά τους λαούς

Ηθική ανά τους λαούς Ηθική ανά τους λαούς Ηθική ως όρος Όταν μιλάμε για ηθική, εννοούμε κάθε θεωρία που θέτει αντικείμενο θεωρητικής εξέτασης την πρακτική συμπεριφορά του ανθρώπου. Η φιλοσοφική ηθική διακρίνεται επομένως τόσο

Διαβάστε περισσότερα

Αποκέντρωση και Ελευθερία

Αποκέντρωση και Ελευθερία Αντώνης Μακρυδηµήτρης Καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών Αποκέντρωση και Ελευθερία I Μία από τις πιο θεµελιώδεις συνεισφορές του Hayek στην κοινωνική θεωρία ήταν ότι διέγνωσε ορθά και µε διορατικότητα τον

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ Για τον Αριστοτέλη, όλες οι ενέργειες των ανθρώπων γίνονται για κάποιο τέλος, δηλαδή για κάποιο σκοπό που είναι ο ανώτερος όλων των αγαθών, την ευδαιμονία. Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ Σελ.1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ Νοημοσύνης και Λογικής. Λογική είναι οι γνώσεις και οι εμπειρίες από το παρελθόν. Η Λογική έχει σχέση με το μέρος εκείνο της

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ

Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ, ΑΝ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΦΡΟΝΗΣΗ, ΟΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΚΑΙ ΟΥΤΕ ΠΑΛΙ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Ομάδα 1 η Δήμου Σωτήρης, Νακούτση Ευαγγελία, Τσιώλης Φώτης

ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Ομάδα 1 η Δήμου Σωτήρης, Νακούτση Ευαγγελία, Τσιώλης Φώτης ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Ομάδα 1 η Δήμου Σωτήρης, Νακούτση Ευαγγελία, Τσιώλης Φώτης ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ Η Αθηναϊκή δημοκρατία ήταν το πολιτικό σύστημα που αναπτύχθηκε στην πόλη-κράτος της

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ. Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ. Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες. ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ Μάθημα: Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία Τάξη: Β Γυμνασίου Ενότητα: Οι πρώτοι αιώνες του Βυζαντίου Χρόνος εξέτασης: 45 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες

ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες Βασικές αρχές: Αλληλεγγύη Κοινωνική συνοχή Υπεροχή του ατόμου έναντι του κεφαλαίου, Κοινωνική υπευθυνότητα και δημοκρατική λήψη αποφάσεων Στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Επανάληψη Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ο Κωνσταντίνος Βυζάντιο 1. Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο: νέο διοικητικό κέντρο η Κωνσταντινούπολη 2. 313

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2,7: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗ ΥΤΙΚΗ. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΦΕΟΥ ΑΡΧΙΑΣ (8 ος -13 ος αι.)

ΚΕΦ. 2,7: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗ ΥΤΙΚΗ. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΦΕΟΥ ΑΡΧΙΑΣ (8 ος -13 ος αι.) ΚΕΦ. 2,7: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗ ΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΦΕΟΥ ΑΡΧΙΑΣ (8 ος -13 ος αι.) Φραγκικό κράτος : κοινωνία κυρίως αγροτική Εποχή Μεροβιγγείων: ανασφάλεια αγροτικού πληθυσμού αναζήτηση προστασίας

Διαβάστε περισσότερα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα Ενότητα 10: Το φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα Σπύρος Μαρκέτος Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1ο ΘΕΜΑ 1.α. (Ι). Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις ως προς την ορθότητά τους, γράφοντας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα από τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή*

Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή* Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή* Το ζήτημα της αποτελεσματικής Διοίκησης - Ηγεσίας, απασχόλησε, απασχολεί και θα απασχολεί όλους εκείνους που επιδιώκουν την αποτελεσματικότητα, την προσωπική βελτίωση, την κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΧΩΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Ι. ΤΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ Οι κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές επηρεάζουν τον χώρο. Ο Χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Λεωνίδου 6 Τηλ.-Fax : Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ

Λεωνίδου 6 Τηλ.-Fax : Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ Λεωνίδου 6 Τηλ.-Fax :22310-66192 Email:koinwnikisymmaxia@gmail.com Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ Θέμα: Η ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΜΑΡΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Όλοι μας έχουμε ακούσει αρμόδιους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού 13.4.2010 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την ειδική έκθεση αριθ. 18/2009 σχετικά με την αποτελεσματικότητα της στήριξης του ΕΤΑ για την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2012», Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2012

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2012», Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2012 ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2012», Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2012 Κύριοι Πρόεδροι, Κύριε Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΘΑ ΙΙ Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

ΚΘΑ ΙΙ Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΘΑ ΙΙ Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Ενότητα 1: Δομές και λειτουργίες της εκπαίδευσης-θεσμοθέτηση των εκπαιδευτικών διαδικασιών στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

Η πόλη και οι λειτουργίες της.

Η πόλη και οι λειτουργίες της. Η πόλη και οι λειτουργίες της. Η έννοια του οικισµού. Τον αστικό χώρο χαρακτηρίζουν τα εξής δύο κύρια στοιχεία: 1. Το «κέλυφος», το οποίο αποτελείται από οικοδομικούς όγκους και τεχνικό εξοπλισμό συσσωρευμένους

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών

Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Γεώργιος Κ. Παυλόπουλος, Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Παν/μίου Αθηνών Η αρχή της Διάκρισης των Λειτουργιών

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΝΑΙΚΑ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ: Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ 21 ο ΑΙΩΝΑ

ΓΥΝΑΙΚΑ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ: Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ 21 ο ΑΙΩΝΑ ΓΥΝΑΙΚΑ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ: Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ 21 ο ΑΙΩΝΑ (Ομιλία της Καθ. Μ. Τζάνη στον Σύλλογο Γυναικών Μεσσίνης ορεινής Κορινθίας, 18-03-06) Εισαγωγικά Οι δραματικής έκτασης και έντασης αλλαγές που προκαλούνται,

Διαβάστε περισσότερα

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Βούλγαροι Αρχικά ζουν σε εδάφη του Βυζαντίου εμποδίζουν άλλους λαούς να μετακινηθούν Αργότερα ιδρύουν κράτος προσπαθούν

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ Αρχαϊκή εποχή 1 Πότε; 750 480 Π.Χ Τι εποχή είναι; 2 Εποχή προετοιμασίας και απαρχών : Οικονομικής Πολιτικής Πολιτιστικής εξέλιξης Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση του ομηρικού κόσμου στα μέσα του 8 ου αι π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο ΚΑΖΛΑΡΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Θέμα εργασίας: ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ.

V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Η συμβολή της οικογένειας στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής είναι μεγάλη και διαχρονική. Η μορφή και το περιεχόμενο, όμως, αυτής της συμβολής

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι 1 Ενότητα #2: Βασικές Γνώσεις I Οικονομία και κοινωνία στη Βαρβαρική Δύση Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας 2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα