«Εικόνες µε κινούµενες φιγούρες»

Transcript

1 ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ στο Σχεδιασµό και Τεχνολογία Ε Στ «Εικόνες µε κινούµενες φιγούρες» Εισαγωγή: Αφόρµηση Πρόβληµα Στόχοι Πορεία ραστηριότητες Ιδέες Λύσεις Φύλλα εργασίας Συγγραφή Εικονογράφηση: Κωνσταντινος Χριστοδούλου ( άσκαλος Σύµβουλος ΣΧ.Τ.) Επιµέλεια: Ιωσήφ Κατσιολούδης ( ιευθυντής - Σύµβουλος Σχ.Τ.)

2 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΦΟΡΜΗΣΗ Σε όλα τα παιδιά αρέσει να βλέπουν εικόνες σε βιβλία, σε περιοδικά, στην τηλεόραση ή στον υπολογιστή τους. Η γνωστή ρήση «Μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις» βρίσκει ακριβώς την εφαρµογή της σε αυτή την κατασκευή. Τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να συνθέσουν τις δικές τους εικόνες και ακόµη περισσότερο, να κάνουν και κάποια µέρη τους να κινούνται µε τη βοήθεια απλών µοχλών. Όλα τα παραπάνω αναµένεται να κεντρίσουν σε µεγάλο βαθµό το ενδιαφέρον των παιδιών και να τα ωθήσουν σε δηµιουργικά αποτελέσµατα! Η κατασκευή αυτή είναι ιδανική για οµαδική συνεργατική εργασία, αφού τα παιδιά, στα πλαίσια µιας διαθεµατικής διδασκαλίας, θα µπορούσαν να δηµιουργήσουν µια σειρά µε διαδοχικές εικόνες, οι οποίες να δηµιουργούν µια ιστορία ή να αποτελούν µια ενότητα! ΠΡΟΒΛΗΜΑ Στην τάξη µας θα φτιάξουµε εικόνες οι οποίες θα έχουν κάτι το ξεχωριστό! Κάποια µέρη θα κινούνται, για να δίνουν ζωντάνια στο περιεχόµενο της εικόνας. Μπορείτε να δηµιουργήσετε µια εικόνα η οποία να έχει κινούµενες φιγούρες, οι οποίες να δίνουν το µήνυµα της πιο ζωντανά; Οι φιγούρες να κινούνται µε µοχλό, ο οποίος να έχει σταθερό και κινητό άξονα. Να εφαρµόζεται στις εικόνες ένας κυκλικός µηχανισµός. Η κατασκευή να ολοκληρωθεί σε λεπτα µαθήµατα. 2

3 2 ΣΤΟΧΟΙ Τα παιδιά: 1. Να συνθέσουν µια δική τους ιστορία κείµενο που θα εικονογραφήσουν αργότερα µε τις εικόνες που θα φτιάξουν. 2. Nα διερευνούν και να παρατηρούν τον τρόπο λειτουργείας παρόµοιων εικόνων σε παραµύθια µε κινούµενα µέρη. 3. Nα δηµιουργούν δικές τους σταθερές εικόνες, είτε µε κολλάζ, είτε µε τη χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή. 4. Nα κατανοούν τις λειτουργίες απλών µοχλών. 5. Nα επιλέγουν και να κατασκευάζουν το είδος του µοχλού που θα δώσει τη συγκεκριµένη κίνηση που θέλουν στη φιγούρα τους. 6. Nα δίνουν κίνηση σε εικόνες µέσω ενός κυκλικού µηχανισµού. 7. Nα αναγνωρίζουν την ύπαρξη και χρήση των µοχλών σε συσκευές από την καθηµερινή ζωή. 3

4 3 ΠΟΡΕΙΑ - ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ Μάθηµα 1 ο 1 Χ 80 Παρατήρηση Εικόνων. Μελέτη: i. κινουµένων εικόνων, ii. µοχλών. Μάθηµα 2 ο 1 Χ 80 Κατασκευή σταθερής εικόνας. Μάθηµα 3 ο 1 Χ 80 Κατασκευή κινούµενης φιγούρας. Μάθηµα 4 ο 1 Χ 80 Κατασκευή κυκλικού µηχανισµού και φιγούρας. Μάθηµα 5 ο 1 Χ 80 Αξιολόγηση. Επανάληψη. ιαβάζουν εικονογραφηµένα παραµύθια και εντοπίζουν στις εικόνες τους κεντρικούς ήρωες. Περιγράφουν µια εικόνα στην τάξη. Μελετούν εικόνες σε περιοδικά από διαφηµίσεις ή άρθρα και περιγράφουν τη σχέση της εικόνας µε το προϊόν ή το κείµενο του άρθρου. Απαντούν στην ερώτηση: «Σε ποια φιγούρα της εικόνας που επέλεξες θα έδινες κίνηση, µε σκοπό να αυξήσεις το ενδιαφέρον του αναγνώστη;» Μελετούν κινούµενες φιγούρες από βιβλία του είδους ή από τρισδιάστατες κάρτες, και περιγράφουν την κίνηση που επιτυγχάνεται. Ο δάσκαλος δείχνει τα είδη των µοχλών που θα χρησιµοποιήσουν τα παιδιά και επιδεικνύει την κίνηση που επιτυγχάνει ο καθένας(βλ. Ιδέες Λύσεις). Επιλέγουν το θέµα της εικόνας τους και την κατασκευάζουν, έχοντας κατά νου τι πρέπει να περιλαµβάνει και πώς να είναι διαρρυθµισµένη. Επιλέγουν τη φιγούρα που θα κινείται. Προσδιορίζουν περίπου την κίνηση που θέλουν να κάνει. Επίδειξη των διαφόρων τύπων µοχλών. Κατασκευάζουν σε χαρτόνι τα διάφορα είδη µοχλών (κάθε οµάδα και ένα είδος). Ακολουθώντας τις οδηγίες του εκπαιδευτικού δίνουν την κίνηση που θέλουν στη φιγούρα τους (βλ. Ιδέες Λύσεις ). Επίδειξη του κυκλικού µηχανισµού. Αποκόπτουν το δίσκο και τον διαχωρίζουν σε 4 ίσα µέρη. Κολλούν τις φιγούρες τους. Ακολουθώντας τις οδηγίες του εκπαιδευτικού, τον τοποθετούν στην εικόνα τους (βλ. Ιδέες Λύσεις ). Μελετούν πραγµατικές συσκευές οι οποίες βασίζουν τη λειτουργία τους στους µοχλούς (βλ. βιβλίο «Πρώτα βήµατα στην Επιστήµη τάξης» «Απλές Μηχανές» Φύλλα εργασίας µαθητή σελ.: και Βιβλίο ασκ. Σελ ). Εικονογραφηµένα παραµύθια, περιοδικά µε θεµατολογία (π.χ. βυθός, κυνήγι, φωτογραφία, µαγειρική κλπ.). Βιβλία µε κινούµενες εικόνες, κάρτες µε κινούµενα µέρη, εποπτική κατασκευή από το δάσκαλο µε τα είδη των µοχλών που προτείνονται, κατασκευές µε τελειωµένες εικόνες και κινούµενες φιγούρες. Χρήση Η.Υ.: Με Λογισµικό πρόγραµµα (π.χ. Story Book Weaver, Drawing for Children κ.ά.). Χαρτοκολλητική: o αποκοπή εικόνων φιγούρων από περιοδικά και ανασύνθεση τους σε νέες, o χρήση έτοιµων φιγούρων, (ποικιλία από µόλες ανθρώπων, ζώων,φυτών, κτιρίων κλπ. ) και αντιγραφή τους από τους µαθητές. Εποπτικό µε µοχλούς και χρήση του διαδυκτίου για επίδειξη της κίνησης διαφόρων µοχλών ( Έρευνα στο διδύκτυο µε πραγµατικά αντικείµενα που χρησιµοποιούν µοχλούς. Όπως και στο «Μάθηµα 3», υπάρχουν διάφοροι τρόποι για επιλογή της φιγούρας! Τα διάφορα µεγέθη των φιγούρων µπορούν να γίνουν µε τη φωτοτυπική, µε τη χρήση Η.Υ. ή µε τετραγωνισµένο χαρτί. Συσκευές: Κάλαθος µε ανοιγόµενο καπάκι, µηχανισµός ψηλώµατος των σουβλών της φουκούς, κλειδαριές παλαιού τύπου κλπ. 4

5 4 Ι ΕΕΣ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ 4.1. Είδη µοχλών Μοχλός τύπου 1 Μοχλός τύπου 2 ιπλός µοχλός τύπου 2 ιπλός µεικτός µοχλός Κινητός άξονας: Σταθερός άξονας : (η κινητή ένωση (η σταθερή ένωση των δύο λωρίδων) µιας λωρίδας µε το πίσω φόντο) 5

6 4.2. Κατασκευή κινούµενης φιγούρας Ο δάσκαλος δείχνει στα παιδιά τα στάδια για την κατασκευή του µοχλού µε την κινούµενη φιγούρα και την εφαρµογή της στη σταθερή εικόνα. Ανάλογα µε το βαθµό των δεξιοτήτων των µαθητών, το µάθηµα µπορεί να γίνει από εντελώς κατευθυνόµενο εώς εντελώς ελεύθερο. ραστηριότητα µαθητών: Τα παιδιά: 1. Κόβουν δύο λωρίδες από σκληρό χαρτόνι (άσπρο-γκρίζο), µε µήκος περίπου 30 cm και πλάτος 2cm. Τις κολλούν µεταξύ τους και κάνουν µια χοντρή λωρίδα. 2. Στερεώνουν µε «Blue Tack» την κινούµενη φιγούρα στην άκρη της λωρίδας. 3. Τρυπούν µε µια καρφίτσα 2-3 σηµεία στη λωρίδα και στερεώνουν τη µύτη της καρφίτσας στην εικόνα. οκιµάζουν τις κινήσεις του µοχλού στα διάφορα σηµεία και σηµειώνουν στην εικόνα το σηµείο εκείνο, όπου µε την περιστροφή του µοχλού επιτυγχάνεται η αναµενόµενη κίνηση της φιγούρας τους. Αυτό το σηµείο θα είναι ο «σταθερός άξονας µοχλού». 6

7 4. Με το χειροκίνητο διατρητήρα χαρτιού τρυπούν το σηµείο του «σταθερού άξονα» στην εικόνα. 5. Με τον εφαρµοστή κουµπιών τρυπούν το σηµείο του «σταθερού άξονα» στη λωρίδα. Με το ίδιο εργαλείο εφαρµόζουν ένα κουµπάκι στην τρύπα. 6. Συνδέουν τη λωρίδα στην εικόνα µε συνδετήρα τύπου «Πεταλούδας» προσωρινά για να εντοπίσουν το άνοιγµα (οδηγός Α-Β), όπου θα κινείται ο µοχλός. 7. Η κίνηση της φιγούρας πρέπει να περιοριστεί. Τα παιδιά κάνουν ένα ευθύγραµµο τµήµα ΑΒ στη λωρίδα σε απόσταση 3-4 cm από την αρχή της φιγούρας. Μετά περιστρέφουν τη λωρίδα µε τη φιγούρα, ώσπου να βρούν την αρχή της κίνησης. Εκεί σηµειώνουν το σηµείο Α στην εικόνα, δίπλα από το σηµείο Α της λωρίδας. Ακολούθως περιστρέφουν τη λωρίδα, ώσπου να βρούνε το τέλος της κίνησης της φιγούρας. ίπλα από το σηµείο Β της λωρίδας σηµειώνουν το σηµείο Β. 8. Χαράζουν το ευθύγραµµο τµήµα Α Β στην εικόνα και το κόβουν µε τη βοήθεια χαρτοκόπτη και ρίγας ασφαλείας. 7

8 9. Αποσυνδέουν τη λωρίδα µε τη φιγούρα από την πρόσοψη της εικόνας και περνούν τη λωρίδα µέσα από το άνοιγµα Α Β. Μετά επανασυνδέουν το «σταθερό άξονα» στην πίσω πλευρά, έτσι ώστε να µη φαίνεται η λωρίδα αλλά µόνο η κινούµενη φιγούρα η οποία εξέχει από το άνοιγµα Α Β. 10. Τα παιδιά κατασκευάζουν ακόµα µια λωρίδα από σκληρό χαρτόνι και τη συνδέουν µε την λωρίδα που κάνει την περιστροφική κίνηση. Το σηµείο αυτό λέγεται «κινητός άξονας µοχλού». Γίνεται προσπάθεια η κίνηση της φιγούρας τους να επιτυχάνεται µε ευθύγραµµη και µικρή κίνηση της δεύτερης λωρίδας. 11. Σταθεροποίηση της δεύτερης λωρίδας µε οδηγούς κίνησης: Οι οδηγοί κίνησης βοηθούν τις λωρίδες να στηρίζονται στο πίσω µέρος της εικόνας (βλ. φωτογραφία). Οδηγός κίνησης 8

9 4.3. Kατασκευή κυκλικού µηχανισµού ραστηριότητα µαθητών: Τα παιδιά: 1. Κόβουν ένα κύκλο (χρήση κυκλικού κόπτη ή µόλας, έτοιµοι δίσκοι) και τον τρυπούν στο κέντρο (χρήση χειροκίνητου διατρητήρα χαρτιού). 2. Κολλούν στο δίσκο τρεις ή τέσσερις ίδιες φιγούρες διαφορετικού µεγέθους σε ίση απόσταση µεταξύ τους. 3. Τοποθετούν τον κύκλο στην εικόνα, σε σηµείο που η φιγούρα να ταιριάζει, και που η µία του πλευρά να εξέχει, έτσι ώστε να µπορεί να τον γυρίζει µε το χέρι ο αναγνώστης. 9

10 4. Ζωγραφίζουν ένα τετραπλεύρο παραθυράκι στο σηµείο της εικόνας που θέλουν να φαίνετα η φιγούρα τους και µετά το κόβουν. Το παραθυράκι πρέπει να χωράει τη µεγαλύτερη σε διαστάσεις φιγούρα. 5. Τρυπούν την εικόνα στο σηµείο που είναι το κέντρο του κύκλου. 6. Συνδέουν τον κύκλο στο πίσω µέρος της εικόνας, µε συνδετήρα τύπου «πεταλούδας». Οι φιγούρες πρέπει να φαίνονται από το παραθυράκι, καθώς περιστρέφουµε τον δίσκο

11 4.4. Κατασκευές από µαθητές: 11

12 Η πιο κάτω εικόνα έγινε µε τη βοήθεια του λογισµικού προγράµµατος Drawing for Children. ( ) Συγγραφή εικονογράφηση: Κωνσταντίνος Χριστοδούλου Επιµέλεια: Ιωσήφ Κατσιολούδης 12

13 ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 13

14 Φύλλο Εργασίας 1 ΜΟΧΛΟΙ «Εικόνες µε κινούµενες φιγούρες» Όνοµα: Τάξη: Ηµεροµ.: Προδιαγραφές κατασκευής: 1. Ποιο είναι το θέµα της εικόνας σου; (βάλε στο κατάλληλο κουτάκι) παιδιά που παίζουν κατοικίδια ζώα µεταφορικά µέσα άγρια ζώα ζώα σε φάρµα παραµύθι: άλλο: 2. Ποιες φιγούρες θα περιλαµβάνει η εικόνα σου; 3. Πώς θα είναι διαρρυθµισµένες οι φιγούρες; (βάλε στο κατάλληλο κουτάκι) σε ευθεία σε κύκλο σε ορθογώνιο σε τρίγωνο 4. Σε ποια/ ποιες φιγούρα/ ες θα δώσεις κίνηση; α : β : 5. Τι κίνηση θα κάνει η καθεµιά από τις πιο πάνω φιγούρες; (βάλε «α» και «β» στο κατάλληλο κουτάκι) µετακίνηση µε καµπύλη Θα παραµένει στο ίδιο σηµείο, αλλά θα αλλάζει µέγεθος 6. Με ποιο µηχανισµό θα πετύχεις τις πιο πάνω κινήσεις; (βάλε «α» και «β» στο κατάλληλο κουτάκι) µε µοχλό µε κυκλικό µηχανισµό 7. Πώς αλλιώς θα µπορούσες να βελτιώσεις την κατασκευή σου; Γράψε µερικές ιδέες που σκέφτηκες µόνος ή µε την οµάδα σου. 14

15 Φύλλο Εργασίας 2 ΜΟΧΛΟΙ «Εικόνες µε κινούµενες φιγούρες» Όνοµα: Τάξη: Ηµερ.: Λειτουργία µοχλών κινητών και σταθερών αξόνων: 1. Αν πιέσω το µοχλό στην κατεύθυνση που δείχνει το βελάκι, προς τα πού θα κινηθεί το συννεφάκι στις δύο περιπτώσεις; (δείξε µε τόξο την κατεύθυνσή του) Μοχλός τύπου 1 Μοχλός τύπου 2 2. Τι κίνηση θα κάνουν τα πιο πάνω συννεφάκια, ευθεία ή καµπύλη; 15

16 3. Σε ποιον από τους δύο µοχλούς (Α ή Β) θα χρησιµοποιήσουµε περισσότερη δύναµη, για να µετακινήσουµε το συννεφάκι; (κύκλωσε το σωστό κουτάκι) Α Β 4. Συµπλήρωσε τα κενά σηµεία στους µοχλούς µε τα τεχνικά σχεδιαγράµµατα των κινητών και σταθερών αξόνων (, ), ώστε τα συννεφάκια και οι µπάλες να κάνουν τις κινήσεις που δείχνουν τα τόξα. ΠΡΟΣΟΧΗ: εν είναι απαραίτητο να συµπληρωθούν όλα τα κενά σηµεία στα σχεδιαγράµµατα. ιπλός µοχλός τύπου 2 ιπλός µεικτός µοχλός Τεχνικά σχεδιαγράµµατα κινητών και σταθερών αξόνων σε µοχλούς. : Κινητός άξονας ( η κινητή ένωση των δύο λωρίδων) : Σταθερός άξονας (η σταθερή ένωση µιας λωρίδας µε το πίσω φόντο) 16