Πέµπτον διαπιστώνεται σηµαντικό εύρος στη σχέση φορολογίας και ΑΕΠ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσον αφορά την Ελλάδα η σχέση αυτή αποκλίνει του

Transcript

1 Οµιλία του Υφυπουργού Οικονοµικών κ. Γιώργου Μαυραγάνη στο 9 ο Ετήσιο Φορολογικό Συνέδριο Athens Tax Forum Κυρίες και Κύριοι Κατ αρχάς να ευχαριστήσω το Ελληνοαµερικανικό Επιµελητήριο για την πρόσκληση να παραστώ ως οµιλητής στο 9 ο ετήσιο φορολογικό του συνέδριο και την ευκαιρία που µου δίνει να παρουσιάσω τις απόψεις της Κυβέρνησης για τη στοχευµένη µεταρρύθµιση στο φορολογικό σύστηµα που περιλαµβάνει και τη φορολογική διοίκηση. Κύριο µέληµα µας είναι η µεταρρυθµιστική αυτή προσπάθεια να ολοκληρωθεί µέσα στο 2013 ώστε το φορολογικό µας σύστηµα να έχει εκσυγχρονισθεί και να ανταποκριθεί τόσο στις παρούσες όσο και στις µελλοντικές οικονοµικές συνθήκες. Θα ήθελα να αρχίσω την οµιλία µου µε ορισµένες παρατηρήσεις σχετικά µε τις διεθνείς τάσεις που επικρατούν σήµερα στη φορολογία, µε έµφαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και µε βάση τα συµπεράσµατα της Eurostat αλλά και άλλων διεθνών οργανισµών. Πρώτον είναι εµφανής σε όλα τα Κράτη Μέλη η ανάγκη για αύξηση των δηµοσίων εσόδων ενώ αντιστρέφεται η τάση µείωσής τους. εύτερον κατά τα δυο τελευταία χρόνια σηµειώθηκαν αυξητικές τάσεις στους συντελεστές Φόρου Προστιθέµενης Αξίας. Τρίτον προκύπτει ανακοπή της καθοδικής τάσης της φορολογίας επιχειρήσεων και µάλιστα σε ορισµένες περιπτώσεις όπως στην Ευρωπαϊκή Ένωση εµφανίζεται οριακή άνοδος του µέσου όρου των συντελεστών. Τέταρτον πιστοποιείται µια αυξητική τάση των συντελεστών φορολογίας φυσικών προσώπων. 1

2 Πέµπτον διαπιστώνεται σηµαντικό εύρος στη σχέση φορολογίας και ΑΕΠ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσον αφορά την Ελλάδα η σχέση αυτή αποκλίνει του µέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους άµεσους φόρους και συγκλίνει για τους έµµεσους. Λαµβάνοντας λοιπόν υπόψη ότι η Ελλάδα κατά την τελευταία τριετία αύξησε τους συντελεστές σε επιµέρους φορολογίες χωρίς να αυξάνονται τα δηµόσια έσοδα λόγω αφενός της ύφεσης και αφετέρου των δυσλειτουργιών του φορολογικού µηχανισµού της το συµπέρασµα στο οποίο θα µπορούσε να καταλήξει ένας ειδικός είναι ότι στη χώρα µας χρειάζεται: Πρώτον διεύρυνση της φορολογικής βάσης εύτερον επίτευξη δηµοσιονοµικής σταθερότητας και επαναφορά της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά Τρίτον αναµόρφωση της φορολογικής διοίκησης για καλύτερα αποτελέσµατα στον ελεγκτικό τοµέα Τέταρτον εκτεταµένες αλλαγές στη φορολογική νοµοθεσία στην κατεύθυνση της απλοποίησής της και του εκσυγχρονισµού της µε βάση τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές Πέµπτον αντιµετώπιση του φαινοµένου τόσο της φοροδιαφυγής όσο και της φοροαποφυγής. Οι προαναφερθείσες δράσεις, οι οποίες έχουν ήδη δροµολογηθεί και εκτελούνται θα δώσουν τη δυνατότητα να υπάρξουν µειώσεις φορολογικών συντελεστών όπου απαιτείται, γεγονός που όπως έχει διακηρύξει και ο Πρωθυπουργός αποτελεί βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης. Με προσήλωση στους στόχους που προανέφερα η Κυβέρνηση προχωρά σε διεύρυνση της φορολογικής βάσης όπου αυτό χρειάζεται µε σκοπό να συνεισφέρουν στα βάρη περισσότεροι αλλά και να κατανέµεται το βάρος δικαιότερα ώστε να καταστεί εφικτή η µείωσή του. Για παράδειγµα στη φορολογία εισοδήµατος εντάσσονται από το 2014 οι αγρότες, ώστε και οι ίδιοι να µπορούν να εκπίπτουν το ΦΠΑ όπως οι άλλες κατηγορίες που ασκούν µια δραστηριότητα αλλά και να εξυγιανθεί η διακίνηση των προϊόντων. 2

3 ίνεται έµφαση στην επίτευξη των δηµοσιονοµικών στόχων του Προϋπολογισµού ώστε όχι µόνον να µην υπάρχουν αποκλίσεις αλλά να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασµα και να υπάρχει πλέον διαρκής βεβαιότητα ότι ο Προϋπολογισµός εκτελείται πιστά. Αυτό θα ενισχύσει την αξιοπιστία µας και θα µας δώσει τη δυνατότητα να σχεδιάσουµε µε ακρίβεια τη φορολογική µας πολιτική. Παράλληλα δίνεται έµφαση στην αναπτυξιακή ώθηση της χώρας µε την επανεκκίνηση των οδικών αξόνων, την προσέλκυση νέων επενδύσεων όπως αυτή της Hewlett Packard που αναδεικνύει τη σηµασία του λιµανιού του Πειραιά ως διαµετακοµιστικού κέντρου της νοτιανατολικής Ευρώπης, τις ιδιωτικοποιήσεις αλλά και την ενδυνάµωση των ισχυρών πυλώνων της ελληνικής οικονοµίας δηλαδή της ναυτιλίας και του τουρισµού. Επιπλέον παρουσιάζονται ευκαιρίες σε άλλους τοµείς όπως η ανάπτυξη καινοτοµιών, η παροχή εξειδικευµένων υπηρεσιών, ο ενεργειακός τοµέας, η ανάπτυξη του πρωτογενούς τοµέα σε µια εποχή κατά την οποία η ζήτηση για τρόφιµα αυξάνεται. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η αναπτυξιακή πορεία της χώρας είναι αυτή που θα µας οδηγήσει και σε αύξηση των δηµοσίων εσόδων αλλά και θα µας δώσει το αναγκαίο περιθώριο για µείωση των φόρων. Όλα αυτά όµως δεν µπορούν να πραγµατοποιηθούν αν δεν εκσυγχρονισθεί η δηµόσια διοίκηση, η οποία είναι αναγκαία για τη διευκόλυνση της όποιας επιχειρηµατικής πρωτοβουλίας. Το ζητούµενο είναι λιγότερη γραφειοκρατία, ευελιξία και παραγωγικότητα στη ηµόσια ιοίκηση και προς αυτό στοχεύει η διοικητική µεταρρύθµιση. Λαµβάνοντας υπόψη λοιπόν το σπουδαίο ρόλο που καλείται να διαδραµατίσει η φορολογική διοίκηση στην αναπτυξιακή προσπάθεια, θα µου επιτρέψετε στο σηµείο αυτό να αναφερθώ αναλυτικά στις πρωτοβουλίες, που έχει αναλάβει και έχει υλοποιήσει το υπουργείο προς την κατεύθυνση της µεταρρύθµισης της φορολογικής διοίκησης: 1) Θεσπίστηκε και πληρώθηκε η θέση Ανεξάρτητου Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων και µεταβιβάστηκαν αρµοδιότητες για το φορολογικό και εισπρακτικό µηχανισµό. Είναι αυτονόητο ότι παραµένει ο δηµόσιος χαρακτήρας της φορολογικής διοίκησης. 3

4 2) Τοποθετήθηκε το 10% του προσωπικού κάθε ΟΥ και ελεγκτικού κέντρου, στο ικαστικό τµήµα µε στόχο την αύξηση της είσπραξης ληξιπρόθεσµων οφειλών. 3) Τοποθετήθηκαν επιπλέον άτοµα στην Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης. 4) Αυξήθηκε ο όγκος των οφειλών µε τις οποίες ασχολείται η Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης σε όσες είναι άνω του 1,5 εκ. από 4,5 εκ. που ήταν προηγουµένως 5) Ενισχύεται µε προσωπικό η ιεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων 6) Ενισχύθηκαν µε επιπλέον ελεγκτές οι µονάδες ελέγχου φορολογουµένων µεγάλου πλούτου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη καθώς και η ΟΥ µεγάλων επιχειρήσεων. 7) Επιλύθηκαν µια σειρά από καθηµερινά προβλήµατα (υποδοµής, διευκρινήσεων επί της µεθοδολογίας ελέγχου κτλ.) για όλα τα µεγάλα ελεγκτικά κέντρα. 8) Είναι σε εξέλιξη η διαδικασία αξιολόγησης των ελεγκτών καθώς και των υπαλλήλων σε θέσεις ευθύνης 9) Οι εποπτείες των µεγάλων ελεγκτικών κέντρων αυξάνονται για να διευκολύνουν την διαδικασία ελέγχου. 10) Το ελεγκτικό έργο της ΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων, η οποία γίνεται ελεγκτικό κέντρο και των ΕΚ διευρύνεται µε αλλαγή ορίων. 11) Αναµορφώνονται οι διατάξεις που αφορούν στον τρόπο επιλογής υποθέσεων για έλεγχο, βάσει κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου για παραγραφόµενες και µη υποθέσεις. 12) Απλοποιείται η διαδικασία χαρακτηρισµού των οφειλών ως ανεπίδεκτες είσπραξης σύµφωνα και µε την διεθνή εµπειρία και τις βέλτιστες πρακτικές, ώστε να επικεντρωθεί ο φοροεισπρακτικός µηχανισµός στις εισπράξιµες υποθέσεις. 13) Ενεργοποιούνται αποφάσεις για τα κριτήρια στόχευσης ελέγχου. 4

5 14) Αναµορφώνεται η διαδικασία διοικητικής επίλυσης των φορολογικών διαφορών. 15) ροµολογήθηκαν οι διαδικασίες πρόσληψης µέσω ΑΣΕΠ 200 ελεγκτών, που αναµένεται να έχουν ολοκληρωθεί µέσα στο καλοκαίρι 16) Τέθηκε σε εφαρµογή η διαδικασία πιστοποίησης υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονοµικών ως ελεγκτών για να ενισχυθεί το δυναµικό των υπαλλήλων που διενεργούν ελέγχους 17) Οι υποψήφιοι θέσεων ευθύνης ελέγχονται για το πόθεν έσχες και επιλέγονται µετά από υπηρεσιακή εισήγηση σύµφωνα και µε από πριν καθορισµένα κριτήρια. Η διαδικασία για την κάλυψη των κενών θέσεις σε ΟΥ και Σ ΟΕ συνεχίζεται µέχρι να καλυφθούν τα όλα τα κενά. 18) ηµιουργούνται πίνακες «φόρτου» κάθε υπηρεσίας ώστε να αντιπαραβάλλεται το προσωπικό που υπηρετεί σε αυτές µε τις πραγµατικές υπηρεσιακές ανάγκες. 19) Συντάχθηκε το πλάνο για την καταπολέµηση της διαφθοράς καθώς και ο κώδικας ηθικής και δεοντολογίας. 20) Συγχωνεύονται ΟΥ για την καλύτερη και αποτελεσµατικότερη διάταξη του φορολογικού µηχανισµού µε στόχο να µείνουν ) Όσον αφορά τη στελέχωση, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των διοικητικών δοµών και υπηρεσιών των Υπουργείων, που επεξεργάζεται το Υπουργείο ιοικητικής Μεταρρύθµισης, η άποψη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου παραµένει σταθερή στο ότι χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυσή της τα επόµενα χρόνια. Σηµειώνω τέλος τις πρωτοβουλίες που έχουµε αναλάβει για να µειώσουµε τη φορολογική γραφειοκρατία και την ταλαιπωρία του πολίτη όπως την ηλεκτρονική έκδοση των τελών κυκλοφορίας, τις πληρωµές στις τράπεζες που σύντοµα θα περιλάβουν και τις ρυθµίσεις χρεών, τα ηλεκτρονικά παράβολα, την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων αλλά και την ανάπτυξη του νέου ΤΑΧΙS και τη λειτουργία των Γραφείων Εξυπηρέτησης Φορολογουµένων. Σε ένα από αυτά δοκιµάζεται πιλοτικά και η εφαρµογή του νέου TAXIS και µόλις 5

6 επιβεβαιωθεί η οµαλή λειτουργία του θα ανακοινώσουµε τη διευρυµένη εξυπηρέτηση µέσω των Γραφείων και µε βάση το χρονοδιάγραµµα ένταξής τους σε αυτή τη νέα εφαρµογή. Παράλληλα, βρίσκονται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας οι δράσεις που θα αναληφθούν για την προώθηση του ηλεκτρονικού τιµολογίου. Στον τοµέα του εκσυγχρονισµού της φορολογικής νοµοθεσίας: 1) Απλοποιήσαµε τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων µε ένα πιο συνοπτικό και απλό κώδικα τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών καταργώντας αρκετά άρθρα και τυπολατρικές διαδικασίες και προετοιµαζόµαστε για το επόµενο βήµα δηλαδή την πλήρη εναρµόνιση µε τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές από το 2014 εξετάζοντας παράλληλα τη δυνατότητα για αλλαγές και στο λογιστικό µας δίκαιο. 2) Με τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και το Ν. 4110/2013 καταργήθηκε η απόρριψη βιβλίων. Ο εξωλογιστικός προσδιορισµός παραµένει όπου δεν υπάρχουν βιβλία και δεν υπάρχει η δυνατότητα αναπαραγωγής αυτών µε αξιόπιστο τρόπο, από τον ίδιο τον υπόχρεο ή/και από τις διασταυρώσεις του ελέγχου. 3) Θεσµοθετήθηκε ενιαίος τρόπος φορολογίας του εισοδήµατος από επιχειρήσεις 4) Μειώθηκε η φορολογική επιβάρυνση για µισθωτούς και συνταξιούχους µε ατοµικό ετήσιο εισόδηµα µέχρι Ευρώ και µειώθηκε ο ανώτατος συντελεστής φορολογίας εισοδήµατος για µισθωτούς 5) Μειώθηκε η φορολογία µερισµάτων στο 10% µε αποτέλεσµα τη µείωση της συνολικής επιβάρυνσης των Ελλήνων επενδυτών από το 40% στο 33% περίπου 6) Ετοιµάζεται νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήµατος απλοποιηµένος και συνοπτικός µε βάση τις καλύτερες πρακτικές διεθνώς. 6

7 7) Ετοιµάζεται Κώδικας Φορολογικών διαδικασιών 8) Ετοιµάζεται ενιαίος φόρος ακινήτων 9) Ρυθµίζεται το θέµα των ληξιπρόθεσµων οφειλών για το παρελθόν αλλά και το µέλλον Στον τοµέα της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής θα ήθελα πριν αναφέρω τις πρωτοβουλίες που έχουµε αναλάβει να τονίσω ότι το πρόβληµα δεν είναι ελληνικό, όπως κάποιοι µπορεί να θεωρούσαν µέχρι πρότινος. Σηµειώνω τη δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκή Ένωσης κ. Βαν Ροµπάι ότι είναι σοβαρό ευρωπαϊκό θέµα, που συνεπάγεται απώλεια 1 τρις Ευρώ στην Ευρώπη και την πρόθεσή του να ενταχθεί στην ηµερήσια διάταξη της Συνόδου Κορυφής του Μαΐου. Επίσης ο Επίτροπος της ΕΕ για θέµατα φορολογίας κος Άλγκιρντας Σεµέτα µε πρόσφατη δήλωσή του επισηµαίνει τη σοβαρότητα αυτού του προβλήµατος για την ΕΕ. Η Κυβέρνηση λοιπόν αντιλαµβανόµενη πλήρως τη σοβαρότητα του προβλήµατος αυτού αλλά και τις δραµατικές συνέπειες που προκύπτουν όχι µόνο σε οικονοµικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο έχει αναλάβει σηµαντικές πρωτοβουλίες. Αναλυτικότερα: 1) 1789 εκκρεµείς υποθέσεις φυσικών προσώπων µεγάλου πλούτου συγκεντρώθηκαν στη µονάδα ελέγχου φορολογουµένων µεγάλου πλούτου. Η πρόοδος στην ολοκλήρωση των ελέγχων είναι σηµαντική και, κυρίως, επιταχυνόµενη. 2) Θεσπίστηκαν αυξηµένοι και φιλόδοξοι στόχοι τόσο στον αριθµό των υποθέσεων όσο και στο µέγεθος αυτών, για την ΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων, που όπως προανέφερα εξελίσσεται σε ελεγκτικό κέντρο και για τη µονάδα ελέγχου φυσικών προσώπων µεγάλου πλούτου. 3) Ο έλεγχος των εµβασµάτων στο εξωτερικό συνεχίζεται. Η τελευταία φάση, ενεργοποίησης των ελέγχων έχει δροµολογηθεί από τις αρµόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραµµατείας Εσόδων. 7

8 4) Ο έλεγχος της λίστας «Λαγκάρντ», η οποία περιλαµβάνει περιπτώσεις, από το Σ ΟΕ, ξεκίνησε µε την ταυτοποίηση φυσικών και νοµικών προσώπων. Το δεύτερο στάδιο του ανοίγµατος των λογαριασµών και της σύγκρισης µε τα δηλωθέντα εισοδήµατα είναι σε εξέλιξη και αναµένεται να ολοκληρωθεί το επόµενο χρονικό διάστηµα. 5) Οι εταιρίες που υποχρεούνται σε έκδοση φορολογικού πιστοποιητικού, ελέγχονται δειγµατοληπτικά για την ορθότητα του ελέγχου από τους ορκωτούς ελεγκτές. 6) Στοιχεία για τις εξωχώριες εταιρίες µε ακίνητη περιουσία έχουν συγκεντρωθεί για πρώτη φορά και επεξεργάζονται από τη ΓΓ Εσόδων µε διενέργεια στοχευµένων ελέγχων. Ο έλεγχος αυτών που υπάγονται στις ΟΥ Κρανιδίου και Κύµης ανατέθηκε στην µονάδα ελέγχου προσώπων µεγάλου πλούτου. Επίσης δόθηκε εντολή στο Σ ΟΕ να ερευνήσει στοιχεία που δηµοσιεύθηκαν για εξωχώριες στις Βρετανικές Παρθένους νήσους µε δραστηριότητα στην Ελλάδα και ήδη το Σ ΟΕ µε επιτόπιες επισκέψεις, όπου ήταν δυνατόν, συγκεντρώνει πληροφορίες, προκειµένου να προχωρήσει στην επεξεργασία τους και στην εξαγωγή συµπερασµάτων. Παράλληλα στο πλαίσιο της αλλαγής του κώδικα φορολογίας εισοδήµατος εξετάζονται διατάξεις για την φοροαποφυγή και ειδικές διατάξεις για την φορολόγηση των εταιρειών αυτών στη χώρα πραγµατικής διοίκησης κατά το πρότυπο άλλων νοµοθεσιών (Controlled Foreign Corporations). 7) Στο πλαίσιο της αξιοποίησης περισσοτέρων στοιχείων τρίτων προς όφελος των ελεγκτικών υπηρεσιών, δροµολογείται, µέσα στο 2013, η δηµιουργία εφαρµογής αρχείου τραπεζικών λογαριασµών. Το σύστηµα αυτό θα µειώσει στο ελάχιστο τις καθυστερήσεις στην διεκπεραίωση αιτηµάτων των ελεγκτικών υπηρεσιών. 8) Συγκεντρώνονται απαραίτητα στοιχεία για τις δαπάνες ώστε να διασταυρώνονται µε τις φορολογικές δηλώσεις 9) Εκσυγχρονίσθηκε η νοµοθεσία για τις ενδοοµιλικές συναλλαγές και καταργήθηκε η δυαρχία των νοµοθετικών καθεστώτων. 10) Σηµαντικές δράσεις για την πάταξη του λαθρεµπορίου καυσίµων είναι σε εξέλιξη, µε στόχο να ολοκληρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο και να προχωρήσει η εγκατάσταση συστηµάτων εισροών εκροών, GPS και ιχνηθετών. 8

9 Από τα όσα προανέφερα προκύπτει η έµπρακτη βούληση της Κυβέρνησης να αντιµετωπίσει το φαινόµενο της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής στην Ελλάδα. Σαφώς δεν έχει ολοκληρωθεί η προσπάθεια, η οποία είναι συνεχής. Ο αναµφισβήτητος στόχος να αποδείξει η ελληνική πολιτεία ότι είναι σε θέση να δώσει αποτελεσµατικά τη µάχη. εν υπάρχει άλλος χρόνος για καθυστερήσεις και για ηµίµετρα. Σε αυτή όµως την προσπάθεια ζητάµε και την συνδροµή των πολιτών. Πρέπει να αντιληφθεί ο κάθε πολίτης ότι στον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής πρέπει όλοι να συµµετέχουν γιατί η φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή υπονοµεύουν την προσπάθεια για δηµοσιονοµική σταθερότητα και θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική πολιτική του Κράτους στερώντας του τα αναγκαία ποσά. Και κάτι επιπλέον: αν δεν αυξήσουµε τη φορολογική συµµόρφωση, µε απλά λόγια αν δεν εκδίδονται αποδείξεις για να αναφέρω έναν τοµέα φορολογικής συµµόρφωσης, θέτουµε υπό αµφισβήτηση ολόκληρη την προσπάθεια για µείωση των φόρων, αλλά και για εµπέδωση αισθήµατος κοινωνικής δικαιοσύνης. Το συµπέρασµα από όσα σας ανέφερα είναι ότι το 2013 είναι κρίσιµο έτος για την ολοκλήρωση της µεταρρύθµισης τόσο στο νοµοθετικό τοµέα της φορολογίας όσο και στον τοµέα της φορολογικής διοίκησης. Όσα δεν έγιναν στο παρελθόν πρέπει να ολοκληρωθούν γρήγορα διότι είναι ανάγκη η χώρα να ανταποκριθεί στις δύσκολες οικονοµικές συγκυρίες. Ο στόχος είναι να έχουµε µε την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής ένα φορολογικό σύστηµα και µια φορολογική διοίκηση που θα συµβάλει καίρια στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας, θα είναι σταθερό, απόλυτα ξεκάθαρο, θα καλλιεργεί κλίµα εµπιστοσύνης και θα ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες των πολιτών. Ένα σύστηµα που θα ανακουφίζει δηλαδή τους φορολογούµενους και θα βοηθά την πατρίδα µας να προχωρά µε βήµατα αποφασιστικά στο µέλλον. 9