Κρητική εικόνα της Εις Άδου Καθόδου σε ιδιωτική συλλογή

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κρητική εικόνα της Εις Άδου Καθόδου σε ιδιωτική συλλογή"

Transcript

1 Κρητική εικόνα της Εις Άδου Καθόδου σε ιδιωτική συλλογή Καλλιόπη-Φαίδρα ΚΑΛΑΦΑΤΗ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ ΑΘΗΝΑ 2001

2 Καλλιόπη-Φαίδρα Καλαφάτη ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΥ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ* Ï~L εικόνα της Εις Άδου Καθόδου (Εικ. 1) εντοπίστηκε το φθινόπωρο του 1998 στο Λονδίνο, στην Temple Gallery. Διατηρείται σε άριστη κατάσταση και έχει διαστάσεις 49,5 χ 46 εκ. Το κέντρο της εικόνας καταλαμβάνει η μορφή του Ιησού Χριστού, ο οποίος περιβάλλεται από ελλειψοειδή δόξα και προχωρεί προς τα δεξιά κρατώντας με το δεξί χέρι κλειστό ειλητάριο. Πατεί πάνω στις σπασμένες πύλες του Άδη και σκύβει προς τα εμπρός για να τραβήξει με το αριστερό χέρι τον Αδάμ που παριστάνεται γονατιστός πάνω σε ανοιχτή σαρκοφάγο. Πίσω από τον Αδάμ στέκονται μπροστά στην είσοδο σπηλιάς η Εύα, που υψώνει τα καλυμμένα χέρια της σε στάση ικεσίας, και όμιλος δικαίων. Πίσω από τον Χριστό, μπροστά από την είσοδο άλλης σπηλιάς, στέκονται, πατώντας σε δεύτερη σαρκοφάγο, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, οι προφητάνακτες Δαβίδ και Σολομών και δύο άλλοι δίκαιοι που φορούν στέμμα. Από αυτό τον όμιλο, μόνο ο ένας δίκαιος δεν φέρει φωτοστέφανο. Κάτω από τις σπασμένες πύλες διακρίνονται οι αλυσοδεμένες ημίγυμνες μορφές του Άδη και του Σατανά καθισμένες σε βραχώδες έδαφος. Γύρω τους είναι σκορπισμένες πολλές κλειδαριές. Οι σπηλιές ανοίγονται σε δύο πρισματικά βουνά. Ανάμεσα τους, σε χρυσό βάθος, πετούν δύο άγγελοι, που κρατούν με καλυμμένα χέρια τα σύμβολα του Πάθους. Η σύνθεση είναι συμμετρική, με τη μορφή του Χριστού να κυριαρχεί στο κέντρο. Οι εκφράσεις των προσώπων * Ευχαριστώ τον κ. R. Temple, ιδιοκτήτη της Temple Gallery, που μου παραχώρησε φωτογραφία της εικόνας, η οποία βρίσκεται σήμερα σε ιδιωτική συλλογή. Ευχαριστίες οφείλω επίσης στους φωτογράφους του Βυζαντινού Μουσείου κ. Ε. Δροσινοΰ και κ. Σπ. Παναγιωτόπουλο για την πρόθυμη συνεργασία τους. 1. Ε. Δεληγιάννη-Δωρή, Παλαιολόγεια εικονογραφία. Ο «σύνθετος» εικονογραφικός τύπος της Ανάστασης, Αντίφωνον, Αφιέρωεκτός από τις χειρονομίες ικεσίας είναι συγκρατημένες και τυπικές. Τα χρώματα είναι φωτεινά. Χρυσοκονδυλιές φωτίζουν τα καστανά ρούχα του Χριστού. Το ιμάτιο του Αδάμ είναι λαδί σκούρο με ανοιχτότερες ανταύγειες του ίδιου χρώματος, το μαφόριο της Εύας κόκκινο. Στα ενδύματα των άλλων μορφών κυριαρχούν το βαθύ πράσινο, το κόκκινο και το κεραμιδί. Οι φωτοστέφανοι του Χριστού και του Σολομώντος είναι χρυσοί, του Προδρόμου και του ενός δικαίου πράσινοι, του Δαβίδ κόκκινος. Το βουνό δεξιά είναι πορτοκαλόχρωμο με κίτρινες σκιές, το αριστερό είναι γκρίζο και οι σαρκοφάγοι σε λαδί ανοιχτό χρώμα. Η πτυχολογία, μαλακιά και εύκαμπτη, ακολουθεί με φυσικότητα τις κινήσεις των σωμάτων. Λεπτότητα φανερώνει η επιμελημένη εκτέλεση των προσώπων. Το πλάσιμο των μορφών επιτυγχάνεται με απαλές διαβαθμίσεις ρόδινου και σταρένιου σαρκώματος. Η εικονογραφία της παράστασης ακολουθεί σε γενικές γραμμές την τυπική μεσοβυζαντινή Ανάσταση που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και στην εποχή των Παλαιολόγων 1 : ο Χριστός προχωρεί προς το γονατιστό Αδάμ, δίπλα στον οποίο στέκεται η Εύα, και τον ανασύρει από τον τάφο, σύμφωνα με το απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικόδημου, που θεωρείται μια από τις κύριες πηγές της εικονογραφίας της Ανάστασης 2. Πάγιο χαρακτηριστικό του μεσοβυζαντινού αυτού τύπου αποτελεί ο Σταυρός με τη διπλή κεραία που κρατεί ο Χριστός και συμβολίζει το Σταυρό του Γολγοθά 3, εικονογραφικά στον καθηγητή N.B. Δρανοάκη, Θεσσαλονίκη 1994, σ Σύμφωνα με το απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικόδημου, ο Χριστός λυτρώνει από τον τάφο μόνο τον Αδάμ:...ήπλωσεν ό βασιλεύς της όόξης την οεξιάν αντοϋ χείρα και έκράτησε και ήγειρε τον προπάτορα Άοάμ..., Δεληγιάννη-Δωρή, ό.π., σ. 403, υποσημ. 10, Α. Kartsonis, Anastasis. The Making of an Image, Princeton, N.J., 1986, σ

3 ΚΑΛΛΙΟΠΗ-ΦΑΙΔΡΑ ΚΑΛΑΦΑΤΗ Εικ. 1. Λονδίνο, Temple Gallery. ΗΕιςΆόον Κάθοδος. 174

4 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΥ κό στοιχείο το οποίο απουσιάζει από την εικόνα μας. Ο Σταυρός αποτελεί τρόπαιο αλλά και σύμβολο του Πάθους του Χριστού, ενώ παράλληλα υποδηλώνει το μαρτυρικό του θάνατο, την κάθοδο του στον Άδη, την ανάσταση του και τη λύτρωση του ανθρώπου από το θάνατο. Στις αρχές του 13ου αιώνα πρωτοεμφανίζεται ο «συμμετρικός» τύπος της Ανάστασης, όπου ο Χριστός πλαισιώνεται συμμετρικά και από τους δύο πρωτόπλαστους και δεν κρατεί πια το Σταυρό 4. Η απουσία του Σταυρού ωστόσο, σε αρκετές απεικονίσεις της υστεροβυζαντινής αυτής περιόδου, συμπληρώνεται από τα σύμβολα του Πάθους, τη λόγχη και τον κάλαμο, καθώς και από το Σταυρό που κρατούν ένας ή δύο άγγελοι που πετούν στο πάνω μέρος της σκηνής 5. Το εικονογραφικό αυτό στοιχείο, που πρωτοεμφανίζεται στην υστεροβυζαντινή Ανάσταση, συνεχίζεται και στη μεταβυζαντινή περίοδο, συνήθως στις παραστάσεις που ο Χριστός δεν κρατεί πια το Σταυρό 6. Οι δύο λοιπόν ιπτάμενοι άγγελοι που απεικονίζονται με τα σύμβολα του Πάθους στο πάνω τμήμα της εικόνας μας έλκουν την καταγωγή τους από παραστάσεις της υστεροβυζαντινής περιόδου 7. Το παλαιότερο γνωστό παράδειγμα της παραλλαγής του τύπου της εικόνας στην Temple Gallery μας προσφέρει η Εις Άδου Κάθοδος της Περιβλέπτου του Μυστρά (Εικ. 2) 8, όπου εικονογραφικά στοιχεία συνδυάζονται αρμονικά τόσο από τις μεσοβυζαντινές όσο και από τις υστεροβυζαντινές παραστάσεις. Ο Χριστός, όπως στο μεσοβυζαντινό τύπο, προχωρεί προς τον Αδάμ, δίπλα στον οποίο στέκεται η Εύα, και τον σηκώνει από τον τάφο. Με το δεξί χέρι όμως δεν κρατεί πια το Σταυρό αλλά κλειστό ειλητάριο, ενώ στο πάνω τμήμα της σκηνής διακρίνονται οι δύο ιπτάμενοι άγγελοι που κρατούν τα Εικ. 2. Μνστράς, Περίβλεπτος. Η Εις Άδον Κάθοδος. σύμβολα του Πάθους. Μόνη εικονογραφική διαφορά στην τοιχογραφία της Περιβλέπτου αποτελεί η πάλη του αγγέλου με το Σατανά, που στην εικόνα του Λονδίνου έχει αντικατασταθεί από τις αλυσοδεμένες ημίγυμνες μορφές του Άδη και του Σατανά. Επίσης στα βουνά της τοιχογραφίας δεν ανοίγονται σπηλιές. Στην ίδια παραλλαγή με την τοιχογραφία της Περιβλέπτου εντάσσεται μια σειρά παραστάσεων που εντοπίζονται όχι μόνο στη μνημειακή ζωγραφική της ύστερης 4. Όπως στο παρεκκλήσιο της Μονής της Χώρας ( ) στην Κωσταντινούπολη (P. Underwood, The Kariye Djami, 3, Νέα Υόρκη 1966, πίν ) και στο ναό του Χριστού στη Βέροια (1315) (Στ. Πελεκανίδης, Καλλιέργης. "Ολης Θετταλίας άριστος ζωγράφος, εν Αθήναις 1973, σ , πίν ). Ο συμμετρικός αυτός τύπος της Ανάστασης χωρίς το Σταυρό δεν γνώρισε ιδιαίτερη εξάπλωση στην ύστερη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή περίοδο, βλ. Δεληγιάννη- Δωρή, ό.π., σ. 405 με παραδείγματα στην υποσημ Όπως στη Studenica, στην εκκλησία του Κράλη (1314) (G. Millet - Α. Frollow, La peinture du moyen âge en Yougoslavie, III, Παρίσι 1962, πίν. 63.2) και στον Άγιο Νικόλαο Ορφανό στη Θεσσαλονίκη ( ) (Α. Τσιτουρίδου, Ο ζωγραφικός διάκοσμος τον Αγίου Νικολάου Ορφανού στη Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη 1986, σ ). 6. Ενδεικτικά αναφέρω δύο εικόνες, τη μία του 17ου αιώνα στη Gallery Nikolenko {Icônes grecques et russes, Galene Nikolenko, Παρίσι 1977, αριθ. 19) και την άλλη του Που αιώνα, έργο του ζωγράφου Ηλία Μόσχου, στο Μουσείο Μπενάκη (Α. Ξυγγόπουλος, Μουσεϊον Μπενάκη, Κατάλογος των εικόνων, εν Αθήναις 1936, αριθ. 23, πίν. 18α). 7. Σπανίως οι άγγελοι που κρατούν τα σύμβολα του Πάθους συνοδεύουν παραστάσεις της Ανάστασης, όπου ο Χριστός εικονίζεται να κρατεί το Σταυρό. Σε αυτές τις παραστάσεις όμως κρατούν μόνο τη λόγχη και τον κάλαμο και όχι το Σταυρό, Δεληγιάννη-Δωρή, ό.π., σ. 406, υποσημ. 39 και G. Millet, Monuments byzantins de Mistra, Παρίσι 1910, πίν

5 ΚΑΛΛΙΟΠΗ-ΦΑΙΔΡΑ 9 ΚΑΛΑΦΑΤΗ 10 βυζαντινής και της μεταβυζαντινής περιόδου αλλά 11 και στις φορητές εικόνες από την παλαιολόγεια, την 12 πρώιμη έως και την ύστερη μεταβυζαντινή ζωγραφι 13 κή. Εξαίρεση αποτελούν οι τοιχογραφίες κρητικών, 14 Θηβαίων και ηπειρωτών ζωγράφων του 16ου αιώνα, που προτιμούν το «συμμετρικό» τύπο της Ανάστασης, όπου ο Χριστός στέκεται ανάμεσα στον Αδάμ και τη Εύα και ανασύρει και τους δύο από σαρκοφάγους. Τη μεγαλύτερη με την εικόνα μας ομοιότητα παρουσιά ζει μια σειρά κρητικών εικόνων που χρονολογούνται από τις αρχές έως τα τέλη του 15ου αιώνα και βρίσκο 15 νται στο Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας (Εικ. 3), 16 στο Μουσείο Μπενάκη (Εικ. 4-5), στο Ermitage (Εικ. 17 6) και μία, έργο του ζωγράφου Νικολάου Ρίτζου, στο 9. Ό π ω ς στον Άγιο Δημήτριο και τον Άγιο Νικόλαο Bolnica (α φάση), από το τέλος του 14ου αιώνα, στην Αχρίδα, Cv. Grozdanov, La peinture murale d'ohrid au XlVe siècle, Αχρίδα 1980, σ. 204, εικ. 176, σ. 43, σχέδ Βλ. τις τοιχογραφίες του Θεοφάνη στον Άγιο Νικόλαο Ανά παυσα (1527) (M. Chatzidakis, Recherches sur le peintre Théophane le Cretois, DOP ( ), εικ. 12), του νέου καθολικού της μονής Μυρτιάς (1539) (Α. Ορλάνδος, Βυζαντινά μνημεία της Αι τωλοακαρνανίας, ΑΒΜΕ Θ' (1961), σ. 105,108, πίν. 11. Α.Δ. Παλιοΰρας, Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία, Αθήνα 1985, εικ. 121), της μονής Ξενοφώντος (16ος αι.) (G. Millet, Monuments de l'athos, πίν ) και της μονής Γαλατάκη (1566) (Ι. Αιάπης, Μεσαιωνικά μνημεία Ευβοίας, Αθήναι 1971, σ. 76, πίν. 43α). 11. Βλ. την εικόνα της Αχρίδας που χρονολογείται στις αρχές του 14ου αιώνα, Κ. Weitzmann - Μ. Chatzidakis - S. Radojcic, Die Ikonen. Sinai, Griechenland und Jugoslawien, Herrsching 1977, σ. 150, εικ Ενδεικτικά αναφέρω δυο εικόνες, τη μία στη Βενετία, στη συλ λογή του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων (Μ. Chatzidakis, Icônes de Saint-Georges des Grecs et de la Collection de l'institut Hellénique de Venise, Βενετία 1962, αριθ. 11, πίν. IV), που αρχικά είχε χρονολογη θεί στα μέσα του 16ου αιώνα και αργότερα αναχρονολογήθηκε στα μέσα του 15ου αιώνα (Ν. Χατζηδάκη, Εικόνες κρητικής σχο λής, κατάλ. έκθ., Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 1983, σ. 38), και την άλλη στο Μουσείο Μπενάκη, με υπογραφή του Μιχαήλ Δαμασκη νού που αποδείχθηκε πλαστή, και χρονολογείται επίσης στα μέσα του 15ου αιώνα, Χατζηδάκη, ό.π., αριθ. 29, σ Βλ. την εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε στην Κέρκυρα (Π.Λ. Βοκοτόπουλος, Εικόνες της Κέρκυρας, Αθήνα 1990, σ. 30, υποσημ. 20, με την προγενέστερη βιβλιογραφία), την εικόνα του Ηλία Μόσκου στο Μουσείο Μπενάκη (Ξυγγόπουλος, ό.π., σ. 36,37, αριθ. 23, πίν. 18α), ένα ανθίβολο του 17ου αιώνα, επίσης στο Μουσείο Μπενάκη (From Byzantium to El Greco, Greek Frescoes and Icons, κατάλ. έκθ., Αθήνα 1987, αριθ. 72) και μια εικόνα στην Πάτμο, του 18ου αιώνα (Μ. Χατζηδάκης, Εικόνες της Πάτμου. Ζητήματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής, Αθήνα 1977, αριθ. 160, πίν. 164). 14. Ενδεικτικά αναφέρω μερικά παραδείγματα, όπως τις τοιχο γραφίες της μονής Φιλανθρωπηνών (Μ. Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Η μονή των Φιλανθρωπηνών και η πρώτη φάση τηςμεταβυ ζαντι- 176 Εικ. 4. Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη. Η Παναγία ένθρονη με αγγέλους. νής ζωγραφικής, Αθήναι 1983, πίν. 12 και 58β), της μονής Ντίλιου (Θ. Λίβα-Ξανθάκη, Οι τοιχογραφίες της μονής Ντίλιου, Ιωάννινα 1980, πίν. 37), της μονής Μεταμορφώσεως στη Βελτσίστα (Α. Stavropoulou-Makri, Les peintures murales de l'église de la Transfiguration à Veltsista (1568) en Epire et l'atelier des peintres Kondaris, Ιωάννινα 1989, πίν. 35b) και στα καθολικά των μονών Διονυσίου και Δοχειαρίου στο Άγιον Ό ρ ο ς (Millet, ό.π. (υποσημ. 10), πίν ,260.1). 15. Chatzidakis, ό.π. (υποσημ. 12), αριθ. 11, πίν. IV. 16. Η μία εικόνα, που αποδίδεται στο ζωγράφο Ανδρέα Ρίτζο, έχει στο πλαίσιο μαζί με άλλες παραστάσεις τη σκηνή της Εις Άδου Καθόδου, βλ. Χατζηδάκη, ό.π. (υποσημ. 12), αριθ. 18, Η αρχαιότερη και γνωστότερη χρονολογείται από την Α. Bank στο 15ο αιώνα, βλ. Α. Bank, Byzantine Art in the Collections of Soviet Museums, Leningrad 1985, πίν Χατζηδάκης, αντίθετα, την έχει χρονολογήσει στο 16ο αιώνα (Μ. Chatzidakis, Essai sur l'école dite "italogrecque" précédé d'une note sur le rapports de l'art vénitien avec l'art crétois jusqu' à 1500, A. Pertusi (εκδ.), Venezia e il Levante fino al secolo XV, Φλωρεντία 1974, σ ). Η άλλη, που χρονολογείται επίσης από την Α. Bank στο 15ο αιώνα ( A Bank, VizVrem XI (1956), πίν. στη σ. 348) χρονολογείται από τον Βοκοτόπουλο στο 16ο αιώ να, Βοκοτόπουλος, ό.π. (υποσημ. 13), σ. 30, υποσημ. 8.

6 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΥ Σεράγεβο (Εικ. 7) 18. Οι εικόνες αυτές 19, που αναπλάθουν σε γενικές γραμμές τον εικονογραφικό τύπο της τοιχογραφίας της Περιβλέπτου, παρουσιάζουν μεταξύ τους μικρές μόνο διαφορές και θα αποτελέσουν το πρότυπο για την εικονογραφία της Ανάστασης στις περισσότερες φορητές εικόνες της μεταβυζαντινής περιόδου 20. Βασικά στοιχεία της σύνθεσης σε όλα αυτά τα έργα είναι ο Αδάμ και η Εύα που εικονίζονται στο δεξιό όμιλο των δικαίων και ο Χριστός που κρατεί με το ένα χέρι κλειστό ειλητάριο και με το άλλο σηκώνει από τον τάφο τον Αδάμ. Οι άγγελοι με τα σύμβολα του Πάθους παραλείπονται από τη μία εικόνα του Μουσείου Μπενάκη και από την εικόνα του Νικολάου Ρίτζου. Η απουσία τους, ωστόσο, μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη χώρου, δεδομένου ότι οι δύο παραστάσεις της Ανάστασης αποτελούν περιφερειακές μόνο σκηνές και όχι το κεντρικό θέμα των δύο αυτών εικόνων. Ιδιαίτερο εικονογραφικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δύο μορφές προφητών που κρατούν ανοιχτά ειλητάρια με επιγραφές, οι οποίες διακρίνονται σε τρεις από τις εικόνες του συνόλου 21. Αξίζει να αναφερθεί ότι δύο από αυτές τις εικόνες διαφέρουν και ως προς το σχήμα από τις υπόλοιπες 22. Ο Χριστός στις εικόνες του Ermitage (Εικ. 6) δεν περιβάλλεται από ελλειψοειδή δόξα, εικονογραφικό στοιχείο που επαναλαμβάνεται σε όλες τις άλλες παραστάσεις. Σε ορισμένες σκηνές πατεί πάνω στις σπασμένες και χιαστί διατεταγμένες πύλες του Άδη 23. Αλλού, οι σπασμένες πύλες, σε απόσταση η μία από την άλλη, διακρίνονται μέσα στη σκοτεινή άβυσσο του Άδη που ανοίγεται κάτω από τα πόδια του Χριστού 24. Σε Εικ. 3. Βενετία, Ελληνικό Ινστιτούτο. Η ΕιςΆοον Κάθοδος. Εικ. 5. Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη. Η Εις Άοον Κάθοδος. 18. Πρόκειται επίσης για παράσταση πλαισίου εικόνας, Κ. Weitzmann - M. Chatzidakis - G. AlibegasVili - A. Volskaya - G. Babic - M. Al- 21. Όπως στην εικόνα του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας Τσακύρογλου. Εικόνες, Αθήνα 1980, αριθ. 60). patov - T. Voinescu, Les icônes, Παρίσι 1985, σ και στη μία του Μουσείου Μπενάκη (Χατζηδάκη, ό.π. (υποσημ. 19. Μία ακόμη παραλλαγή του εικονογραφικού τύπου της Ανάστασης που εξετάζουμε απεικονίζεται στο δεξιό φύλλο τριπτύχου στην εικόνα της Βενετίας ο δεξιός προφήτης δεν είναι ορατός, 12), αριθ. 29). που πρέπει να έχουν αντιγράψει το ίδιο ανθίβολο, του 15ου αιώνα, που βρισκόταν σε ιδιωτική συλλογή στο Βερολίνο, Ο. Wulff - Μ. AJpatoff, Denkmäler der Ikonenmalerei, Hellerau bei εικόνες του Ermitage (Bank, VaVrem, ό.π. (υποσημ. 17), πίν. στη λόγω φθοράς. Δύο προφήτες εμφανίζονται επίσης στη μία από τις Dresden 1925, σ ,292, εικ. 98. Η χρονολογία αμφισβητείται σ.348). από τον Βοκοτόπουλο, ό.π. (υποσημ. 13), σ. 30, υποσημ Η παράσταση αναπτύσσεται κάθετα και όχι οριζόντια. 20. Αναφέρω ενδεικτικά την εικόνα του Μουσείου Αντιβουνιώτισσας, που χρονολογείται στο πρώτο τέταρτο του 16ου αιώνα (Χατζηδάκη, ό.π. (υποσημ. 12), αριθ. 29), την εικόνα του Ελληνι 23. Πρόκειται για τη μία από τις εικόνες του Μουσείου Μπενάκη (Βοκοτόπουλος, ό.π., αριθ. 14, εικ. 16), την εικόνα της Συλλογής κού Ινστιτούτου της Βενετίας και τη μία από τις εικόνες του Οικονομοπούλου που χρονολογείται επίσης στο 16ο αιώνα (Χρ. Ermitage (Bank, ό.π., πίν. στη σ. 438). Μπαλτογιάννη, Εικόνες. Συλλογή Δ. Οικονομοπούλου, Αθήνα 24. Βλ. τη μία από τις εικόνες του Ermitage (Bank, ό.π., πίν. στη σ. 1985, αριθ. 27, πίν. 20), μια εικόνα από τα τέλη του 16ου αιώνα στη 438), την εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο και τη μία Συλλογή του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων (Chatzidakis, ό.π. από τις εικόνες του Μουσείου Μπενάκη (Χατζηδάκη, ό.π. (υποσημ. 12), αριθ. 18). (υποσημ. 12), αριθ. 86, πίν. 59) και μια εικόνα του 17ου αιώνα στη Συλλογή Τσακύρογλου (Α. Καρακατσάνη, Συλλογή Γεωργίου 177

7 ΚΑΛΛΙΟΠΗ-ΦΑΙΔΡΑ ΚΑΛΑΦΑΤΗ Εικ. 6. Αγία Πετρούπολη, Μουσείο Ermitage. Η Εις Άδον Κάθοδος. ορισμένες εικόνες παραλείπονται οι σαρκοφάγοι, πάνω στις οποίες στέκονται οι δίκαιοι, και μόλις που διακρίνονται μέσα στο όρυγμα δίπλα από τις σπασμένες πύλες 25. Διαφέρει η θέση του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που άλλοτε τοποθετείται επικεφαλής του ομίλου και άλλοτε καταλαμβάνει τη θέση πίσω από τους προφητάνακτες Δαβίδ και Σολομώντα 26. Το σχήμα των βουνών δεν είναι το ίδιο σε όλες τις παραστάσεις, ενώ 25. Όπως στις εικόνες του Ermitage, του Σεράγεβο και στη μία από τις εικόνες του Μουσείου Μπενάκη (Χατζηδάκη, ό.π., αριθ. 18). 26. Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βρίσκεται επικεφαλής του ομίλου στη μία από τις εικόνες του Ermitage (Bank, Byzantine Art, ό.π. (υποσημ. 17), πίν ), στην εικόνα της Βενετίας και στη μία του Μουσείου Μπενάκη (Χατζηδάκη, ό.π., αριθ. 29). Στη δεύτερη σειρά ζωγραφίζεται στην εικόνα του Σεράγεβο και στην άλλη του Μουσείου Μπενάκη και του Ermitage. 27. Οι αλυσοδεμένες μορφές του Άδη και του Σατανά παρατηαπό την εικόνα του Ermitage απουσιάζουν οι σπηλιές. Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί ότι το εικονογραφικό σύμπλεγμα των δέσμιων Άδη και Σατανά στο κατώτερο τμήμα της εικόνας μας έχει αντικατασταθεί από φτερωτό άγγελο που καταβάλλει το Σατανά στην εικόνα του Ελληνικού Ινστιτούτου της Βενετίας 27. Πρόκειται για δύο διαφορετικές εικονογραφικές αποδόσεις που αναφέρονται στο απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικόδημου: ο Χριστός, κατεβαίνοντας στον Άδη, άρπαξε το Σατανά από την κεφαλή και τον παρέδωσε πρώτα στους αγγέλους 28 και ύστερα στον Άδη 29. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ζωγράφος της εικόνας μας παρακάμπτει την πάλη του Σατανά με τους αγγέλους και επιλέγει μόνο την υποδούλωση του από τον Άδη. Το εικονογραφικό αυτό σύμπλεγμα των αλυσοδεμένων μορφών του Άδη και του Σατανά είναι και το μόνο ίσως στοιχείο από τις κρητικές αυτές εικόνες της Ανάστασης που μεταφέρεται αυτούσιο στην εικόνα μας. Η λεπτομερής εξέταση της εικόνας του Λονδίνου και η σύγκριση της με τα παραπάνω παραδείγματα δείχνει ότι δεν αντιγράφει πιστά καμιά από τις εικόνες του προαναφερθέντος συνόλου. Ο ζωγράφος, αν και δανείζεται ποικίλα εικονογραφικά στοιχεία, επιτυγχάνει ένα αυτόνομο αποτέλεσμα χωρίς να υστερεί σε καλλιτεχνική ποιότητα από τους κρητικούς ζωγράφους του δεύτερου μισού του 15ου αιώνα που εκτέλεσαν τις παραπάνω εικόνες. Η τεχνοτροπική εξέταση άλλωστε της εικόνας της Temple Gallery ενισχύει την υπόθεση ότι αυτός προέρχεται από το ίδιο καλλιτεχνικό περιβάλλον. Η μελετημένη συμμετρική σύνθεση, η ακρίβεια στην εκτέλεση, οι συγκρατημένες χειρονομίες των μορφών, οι πυκνές χρυσοκονδυλιές στο ιμάτιο του Χριστού και τα περίτεχνα χρυσά διακοσμητικά στις παρυφές των ενδυμάτων στους προφητάνακτες ευνοούν την ένταξη της εικόνας του Λονδίνου σε κρητικό εργαστήριο αυτής της εποχής. Θα μπορούσαμε ίσως να εντοπίσουμε και ποιο είναι το καλρούνται σε όλες τις άλλες εικόνες του συνόλου και παραλείπονται μόνο από τη μία εικόνα του Μουσείου Μπενάκη (Χατζηδάκη, ό.π. (υποσημ. 12), αριθ. 29). 28. Καταδεσμήσατε τάς χείρας και τους πόδας και τον τράχηλον και το στόμα αντοϋ, βλ. Εικόνες της κρητικής τέχνης. Από τον Χάνδακα ως τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, κατάλ. έκθ., Ηράκλειο 1993, σ Λαβών αυτόν κάτεχε ασφαλώς άχρι της δευτέρας μου παρουσίας, βλ. Εικόνες της κρητικής τέχνης, ό.π., σ

8 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΥ λιτεχνικό αυτό εργαστήριο παραγωγής της, δεδομένου ότι μία από τις εικόνες της παραπάνω ομάδας αποδίδεται στο ζωγράφο Ανδρέα Ρίτζο 30 και η άλλη φέρει την υπογραφή του υιού του Νικόλαου 31. Δεν αποκλείεται λοιπόν και η εικόνα του Λονδίνου να προέρχεται από αυτό τον καλλιτεχνικό κύκλο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προτίμηση που δείχνουν οι κρητικοί καλλιτέχνες σε όλη τη διάρκεια του 15ου και του 16ου αιώνα στην παράσταση της Εις Άδου Καθόδου, αν κρίνουμε από τον ικανό αριθμό των εικόνων με αυτό το θέμα 32, γεγονός που αντικατοπτρίζει και τις απαιτήσεις των πελατών αυτής της εποχής. Η νέα κατάσταση που δημιουργείται για τον Ελληνισμό μετά την Άλωση της Πόλης και τη διάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας έχει άμεσες συνέπειες στην τύχη της τέχνης του τόπου. Οι συνεπείς αυτές ποικίλλουν ανάλογα με το διαχωρισμό των υπόδουλων Ελλήνων σε υπηκόους της βενετικής δημοκρατίας και της οθωμανικής αυτοκρατορίας 33. Η επιλογή του θέματος που συμβολίζει την ανάσταση και τη λύτρωση του ανθρώπου από το θάνατο ενισχύει όχι μόνο το θρησκευτικό συναίσθημα των κατοίκων της Κρήτης αλλά και τους εμψυχώνει σε μια περίοδο που προσπαθούν να συνηθίσουν τα νέα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα. Ο ορθόδοξος πληθυσμός του νησιού προσπαθεί με κάθε τρόπο να διατηρήσει την προσήλωση στην πίστη του και την προτίμηση του σε αυστηρά καθιερωμένα βυζαντινά θέματα. Μέσα σε αυτό το κλίμα κινείται και ο ζωγράφος της εικόνας μας, επιλέγοντας την τυπι- Εικ. 7. Σεράγεβο. Νικολάου Ρίτζον. Η Δέηση. κή μεσοβυζαντινή παράσταση της Εις Άδου Καθόδου 34, όπως εμφανίζεται κατά την όψιμη παλαιολόγεια περίοδο, και την προσαρμόζει σύμφωνα με τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις της εποχής. 30. Βλ. παραπάνω, υποσημ Βλ. παραπάνω, υποσημ Επτά μαζί με την εικόνα του Λονδίνου είναι έως τώρα γνωστές (βλ. παραπάνω υποσημ ), ενώ με την ίδια συχνότητα η παράσταση εμφανίζεται και στο 16ο αιώνα (βλ. παραπάνω, υποσημ. 20). 33. Μ. Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση ( &),\, Αθήνα 1987, σ Την περίοδο αυτή εμφανίζεται στην κρητική ζωγραφική και ο δυτικός τύπος της Ανάστασης κατ' επίδραση της δυτικής εικονογραφίας, όπου ο Χριστός αναπηδά από τη σαρκοφάγο και κρατεί με το αριστερό του χέρι αναστάσιμο λάβαρο, βλ. Α. Παλιούρας, Η δυτικού τύπου Ανάσταση του Χριστού και ο χρόνος εισαγωγής της στην ορθόδοξη τέχνη,δωδώνη 7 (1978), σ

9 Kalliopi-Phaidra Kalafati A CRETAN ICON OF THE DESCENT INTO HELL IN A PRIVATE COLLECTION A he icon of the Anastasis or Descent into Hell (0.495 x 0.46 m) was located in the Temple Gallery London, in 1998, and is in good condition. The representation follows a Palaeologan prototype, the closest comparandum being the wall-painting in the Peribleptos church at Mystras, as elaborated by the Cretan painters in a series of fifteenth-century icons. Characteristic examples are those in the Hellenic Institute at Venice, the Hermitage, the Benaki Museum and by the painter Nikolaos Ritzos, in Sarajevo. These icons, which in general rework the iconographie type in the Peribleptos wall-painting, display only minor deviations among themselves and will have constituted the model for the iconography of the Anastasis in most portable icons of the Postbyzantine period. On the grounds of style and iconography, the Temple Gallery icon is ascribed to the artistic milieu of late fifteenth- and early sixteenth-century Crete. 180

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 22, 2001 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΥ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΛΑΦΑΤΗ ΚαλλιόπηΥπουργείο Πολιτισμού και Φαίδρα Τουρισμού http://dx.doi.org/10.12681/dchae.302

Διαβάστε περισσότερα

«Έκθεση εικόνων Κρητικής Σχολής στην Ηπειρο» 2014

«Έκθεση εικόνων Κρητικής Σχολής στην Ηπειρο» 2014 Άγιος Νικόλαος με τρεις σκηνές θαυμάτων του Συλλογή Μητροπολιτικού Μεγάρου Ιωαννίνων Προέλευση: Μονή Ελεούσας Νήσου Ιωαννίνων Διαστάσεις 0,92 Χ 0,62μ 1500 Εικόνα με πλαίσιο, που διατηρείται σε καλή κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμη κρητική εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην μονή Ιβήρων

Πρώιμη κρητική εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην μονή Ιβήρων Πρώιμη κρητική εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην μονή Ιβήρων Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΗ' (2007) Σελ. 193-202 ΑΘΗΝΑ 2007 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΠΡΩΙΜΗ ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Εικονογραφικές ιδιομορφίες σε εικόνα με παράσταση του Επιτάφιου Θρήνου

Εικονογραφικές ιδιομορφίες σε εικόνα με παράσταση του Επιτάφιου Θρήνου Εικονογραφικές ιδιομορφίες σε εικόνα με παράσταση του Επιτάφιου Θρήνου Καλλιόπη-Φαίδρα ΚΑΛΑΦΑΤΗ Δελτίον XAE 18 (1995), Περίοδος Δ' Σελ. 139-150 ΑΘΗΝΑ 1995 Καλλιόπη-Φαίδρα Καλαφάτη ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Ενότητα Ε: Μεταβυζαντινή Τέχνη (1453 αρχές 19ου αι.) Αρχιτεκτονική - Ζωγραφική. Στουφή - Πουλημένου Ιωάννα Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Τμῆμα Θεολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΟ ΠΕΛΕΝΤΡΙ Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι φαίνεται να χτίστηκε λίγο μετά τα μέσα του 12 ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987.

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987. Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (14501830), τ. 1, Αθήνα 1987. Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος, Εικόνες της Κέρκυρας, Αθήνα 1990. Κερκυραίοι ζωγράφοι: 19ος20ος αι., επιμ. Αθ. Χρήστου, Κέρκυρα

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Ενότητα Δ: Υστεροβυζαντινή Τέχνη (1204-1453) Αρχιτεκτονική-Ζωγραφική. Στουφή - Πουλημένου Ιωάννα Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Τμῆμα Θεολογίας - Θεολογικὴ

Διαβάστε περισσότερα

Οι εικόνες της Ανάστασης στην Ορθόδοξη Βυζαντινή Αγιογραφία

Οι εικόνες της Ανάστασης στην Ορθόδοξη Βυζαντινή Αγιογραφία Οι εικόνες της Ανάστασης στην Ορθόδοξη Βυζαντινή Αγιογραφία Η γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου είναι η σημαντικότερη, η λαμπρότερη, η πιο χαρούμενη μέρα μέσα στον εορταστικό κύκλο της Χριστιανοσύνης. Και

Διαβάστε περισσότερα

Κρητικό τρίπτυχο με σκηνές Δωδεκαόρτου

Κρητικό τρίπτυχο με σκηνές Δωδεκαόρτου Κρητικό τρίπτυχο με σκηνές Δωδεκαόρτου Γιώργος ΚΑΚΑΒΑΣ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 153-166 ΑΘΗΝΑ 2001 Γιώργος Κακαβάς ΚΡΗΤΙΚΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΜΕ ΣΚΗΝΕΣ ΔΩΔΕΚΑΟΡΤΟΥ 2-ι ί ιδιωτική συλλογή της Αθήνας ανήκει ένα τρίπτυχο

Διαβάστε περισσότερα

Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου

Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλα 2 0 1 0 Ο ορεινός οικισμός Θεολόγος είναι κτισμένος στο βάθος μιας ρεματιάς στο

Διαβάστε περισσότερα

Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο κελλί του Αγίου Προκοπίου

Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο κελλί του Αγίου Προκοπίου Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο κελλί του Αγίου Προκοπίου Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Δελτίον XAE 20 (1998), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Δημητρίου Ι. Πάλλα (1907-1995) Σελ. 177-184

Διαβάστε περισσότερα

Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα

Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 357-364 ΑΘΗΝΑ 2001 Ε.Ν. Τσιγαρίδας ΑΓΝΩΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ ΣΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ ο σκευοφυλάκειο της μονής Βαρλαάμ

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης. Ελληνικά

Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης. Ελληνικά 1 Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης Ελληνικά 2 Ο Άγιος Νικόλαος της Στέγης Πήρε το όνομα του μετά την προσθήκη της δεύτερης Στέγης του ναού τον 13ον αιώνα, για την προστασία του από τα χιόνα και τη βροχή.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΥΠΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΤΟΠΤΣΗ ΜΑΡΙΑ ΦΩΤΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΝΙΦΟΡΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΤΡΟΥΠΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΤΟΠΤΣΗ ΜΑΡΙΑ ΦΩΤΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΝΙΦΟΡΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΟΥΠΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΟΠΤΣΗ ΜΑΡΙΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΗΣ ΝΙΦΟΡΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Η ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ Είναι η τέχνη της απεικόνισης ιερών προσώπων ή θρησκευτικών σκηνών Είναι η ζωγραφική παράσταση θρησκευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου

Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 297-304 ΑΘΗΝΑ 2006 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΔΥΟ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και. Η παράσταση της Σταύρωσης στη Μονή Αγίου Νικολάου Μετσόβου

Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και. Η παράσταση της Σταύρωσης στη Μονή Αγίου Νικολάου Μετσόβου Εύη Σαμπανίκου Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Η παράσταση της Σταύρωσης στη Μονή Αγίου Νικολάου Μετσόβου Η καταγωγή και εξέλιξη του εικονογραφικού

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα. Ελληνικά

Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα. Ελληνικά 1 Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα Ελληνικά 2 Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα Ο Ναός της Παναγίας Ελεούσας Ποδύθου, ανήκει στη μεταβυζαντινή περίοδο και κτίστηκε στις αρχές του 16 ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 Υπεύθυνοι μαθητές Τζούρι Άρτεμις Σίμος Νίκος Πέτσιος Αναστάσης Σακελλίων Γρηγόρης Υπεύθυνοι καθηγητές: Αδαμάρα Ζούλας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. Το έργο και η εποχή του Θεοφάνη

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. Το έργο και η εποχή του Θεοφάνη ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Το έργο και η εποχή του Θεοφάνη ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενικά για την Κρητική σχολή 3 Τεχνοτροπία 5 Εικόνες.9 Πηγές, συνεργασία, επικοινωνία 13 2 Γενικά για την Κρητική Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος

Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Δελτίον XAE 19 (1996-1997), Περίοδος Δ' Σελ. 97-116 ΑΘΗΝΑ 1997

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον XAE 4 ( ), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Γεωργίου Α. Σωτηρίου ( ) Σελ Ανδρέας ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΑΘΗΝΑ 1966

Δελτίον XAE 4 ( ), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Γεωργίου Α. Σωτηρίου ( ) Σελ Ανδρέας ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΑΘΗΝΑ 1966 Μία τοιχογραφία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του ΙΑ αιώνος, εις τον ναόν του Αγίου Νικολάου της Στέγης (Κακοπετριά, Κύπρος).(Σημείωμα εις μνήμην του αειμνήστου Καθηγητού Γεωργίου Α. Σωτηρίου) (πίν. 75-76)

Διαβάστε περισσότερα

Ευγενία Δρακοπούλου. Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών

Ευγενία Δρακοπούλου. Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών Ευγενία Δρακοπούλου Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών Τηλ. +302107273570 Fax: +302107246212 E-mail: egidrak@eie.gr Website: http://eie.academia.edu/eugeniadrakopoulou http://www.eie.gr/nhrf/institutes/inr/cvs/cv-drakopoulou-gr.html

Διαβάστε περισσότερα

Δύο εικόνες του 18ου αιώνα στη συλλογή Αιανής Κοζάνης. Συμβολή στο έργο του ζωγράφου Πάνου ή Παναγιώτη «εξ Ιωαννίνων»

Δύο εικόνες του 18ου αιώνα στη συλλογή Αιανής Κοζάνης. Συμβολή στο έργο του ζωγράφου Πάνου ή Παναγιώτη «εξ Ιωαννίνων» Δύο εικόνες του 18ου αιώνα στη συλλογή Αιανής Κοζάνης. Συμβολή στο έργο του ζωγράφου Πάνου ή Παναγιώτη «εξ Ιωαννίνων» Αγαθονίκη ΤΣΙΛΙΠΑΚΟΥ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 365-384 ΑΘΗΝΑ 2001 Αγαθονίκη Δ. Τσιλιπάκου

Διαβάστε περισσότερα

Φορητή εικόνα της Σταυρώσεως στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους

Φορητή εικόνα της Σταυρώσεως στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους Φορητή εικόνα της Σταυρώσεως στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΘ' (2008) Σελ. 151-158 ΑΘΗΝΑ 2008 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΕΩΣ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΜΕΓΙΣΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε στο Βυζαντινό Μουσείο

Εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε στο Βυζαντινό Μουσείο Εικόνα του Εμμανουήλ Τζάνε στο Βυζαντινό Μουσείο Ανδρομάχη ΚΑΤΣΕΛΑΚΗ Δελτίον XAE 18 (1995), Περίοδος Δ' Σελ. 129-138 ΑΘΗΝΑ 1995 Ανδρομάχη Κατσελάκη ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΖΑΝΕ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ* Xi.

Διαβάστε περισσότερα

Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο. Εικονογραφικές παρατηρήσεις

Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο. Εικονογραφικές παρατηρήσεις Η εικόνα του Νικολάου Ρίτζου στο Σεράγεβο. Εικονογραφικές παρατηρήσεις Παναγιώτης ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ. 207-226 ΑΘΗΝΑ 2005 Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΡΙΤΖΟΥ ΣΤΟ ΣΕΡΑΓΕΒΟ.

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη : Χρονολόγηση. Γεωγραφικός εντοπισμός IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Περίληψη : Χρονολόγηση. Γεωγραφικός εντοπισμός IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Περίληψη : Στο κάτω δυτικό παρεκκλήσιο του συγκροτήματος του Αγίου Σάββα στην Τραπεζούντα σώζονταν δύο στρώματα τοιχογραφιών που αντιστοιχούσαν σε δύο περιόδους διακόσμησης. Το πρώτο στρώμα κάλυπτε τους

Διαβάστε περισσότερα

Δύο μαρμάρινες διακοσμητικές πλάκες στον Μυστρά

Δύο μαρμάρινες διακοσμητικές πλάκες στον Μυστρά Δύο μαρμάρινες διακοσμητικές πλάκες στον Μυστρά Αγγελική ΜΕΞΙΑ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 115-124 ΑΘΗΝΑ 2006 Αγγελική Μέξια ΔΥΟ ΜΑΡΜΆΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΈΣ ΠΑΑΚΕΣ ΣΤΟΝ ΜΥΣΤΡΑ* ^τη συλλογή γλυπτών του Μουσείου Μυστρά

Διαβάστε περισσότερα

Η χρονολόγηση μιας εικόνας της Καστοριάς (πίν. 115)

Η χρονολόγηση μιας εικόνας της Καστοριάς (πίν. 115) Η χρονολόγηση μιας εικόνας της Καστοριάς (πίν. 115) Μανόλης ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ Δελτίον XAE 5 (1969), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Δημητρίου Ευαγγελίδη (1888-1959) Σελ. 303-308 ΑΘΗΝΑ 1969 Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά

Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά 1 Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά 2 Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Σύμφωνα με επιγραφή του βόρειου τοίχου του ναού, ο ναός κτίστηκε το 1280 από τον Ιωάννη Μουτουλλά και τη σύζυγο του Ειρήνη.

Διαβάστε περισσότερα

από το 1985. Φορβίων, από προέρχεται Η εκκλησία αποτελεί το αιώνα

από το 1985. Φορβίων, από προέρχεται Η εκκλησία αποτελεί το αιώνα Η εκκλησία της Παναγίας της Φορβιώτισσας, περισσότερο γνωστή ως η Παναγία της Ασίνου, βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες της οροσειράς ο του Τροόδους. Είναι κτισμένη στην ανατολική όχθη ενός μικρού χείμαρρου,

Διαβάστε περισσότερα

Παναγία της Ασίνου Ελληνικά

Παναγία της Ασίνου Ελληνικά Παναγία της Ασίνου Ελληνικά 1 ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΙΝΟΥ Ή ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΟΡΒΙΩΤΙΣΣΑΣ Η καμαροσκέπαστη, με δεύτερη ξύλινη στέγη εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Νικητάρι,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1 Για την ιστορία της μονής βλ. κυρίως ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΜΕ 1928, σ. 301 κ.ε., ΟΡΛΑΝΔΟΣ, ΑΒΜΕ. 2 Βλ. παρακάτω σ. 44 47.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1 Για την ιστορία της μονής βλ. κυρίως ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΗΜΕ 1928, σ. 301 κ.ε., ΟΡΛΑΝΔΟΣ, ΑΒΜΕ. 2 Βλ. παρακάτω σ. 44 47. ΕΙΣΑΓΩΓΗ H Μονή της Μυρτιάς (εικ. 24), στο 23 ο περίπου χιλιόμετρο του δρόμου που οδηγεί από το Αγρίνιο στο Θέρμο, κοντά στη λίμνη Τριχωνίδα, είναι η παλαιότερη σε λειτουργία μονή στην Αιτωλία 1. Παράλληλα,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ζωγράφος Φράγγος Κονταρής (πίν. 114)

Ο ζωγράφος Φράγγος Κονταρής (πίν. 114) Ο ζωγράφος Φράγγος Κονταρής (πίν. 114) Μανόλης ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ Δελτίον XAE 5 (1969), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Δημητρίου Ευαγγελίδη (1888-1959) Σελ. 299-302 ΑΘΗΝΑ 1969 Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΦΡΑΓΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΗΣ (ΠΙΝ. 114)

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΟΝ ΠΕΔΟΥΛΑ Η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που χτίστηκε πριν το 1474 είναι μονόκλιτη, ξυλόστεγη με νάρθηκα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΠΛΑΝΟ 2 ΗΣ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΠ 12, 2007-2008 ΘΕΜΑ: «Είναι γενικώς αποδεκτό ότι η τέχνη του Βυζαντίου διατήρησε διαχρονικά δεσμούς με την αρχαιοελληνική παράδοση είτε από την άποψη της θεματολογίας είτε

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στα Κύθηρα

Εικόνα του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στα Κύθηρα Εικόνα του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στα Κύθηρα Ελένη ΓΚΙΝΗ-ΤΣΟΦΟΠΟΥΛΟΥ Δελτίον XAE 20 (1998), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Δημητρίου Ι. Πάλλα (1907-1995) Σελ. 365-374 ΑΘΗΝΑ 1999 Ελένη Βίίνη-Τσοφοπούλου ΕΙΚΟΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η Δέηση του Αγγέλου στο Μουσείο Κανελλοπούλου και η χρήση του ανθιβόλου της κατά το 15ο αιώνα

Η Δέηση του Αγγέλου στο Μουσείο Κανελλοπούλου και η χρήση του ανθιβόλου της κατά το 15ο αιώνα Η Δέηση του Αγγέλου στο Μουσείο Κανελλοπούλου και η χρήση του ανθιβόλου της κατά το 15ο αιώνα Νανώ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 283-296 ΑΘΗΝΑ 2006 Νανώ Χατζηδάκη Η ΔΕΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos.

The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. A. Bryer καί D. Winfield, The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. Χάρτες καί σχέδια τοΰ R. Anderson, σκίτσα τής Jane Winfield, Washington, D.C.: Dumbarton Oaks Studies XX, 1985, τόμοι I καί

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα ΙΑ 43 Εμβάθυνση στην Αρχαιολογία. Όψεις της βυζαντινής μικρογραφικής ζωγραφικής, μικροτεχνίας και κεραμικής (4ος-15ος αι.)

Μάθημα ΙΑ 43 Εμβάθυνση στην Αρχαιολογία. Όψεις της βυζαντινής μικρογραφικής ζωγραφικής, μικροτεχνίας και κεραμικής (4ος-15ος αι.) ΕΚΠΑ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚ. ΕΤΟΣ 2017-18 Μάθημα ΙΑ 43 Εμβάθυνση στην Αρχαιολογία Όψεις της βυζαντινής μικρογραφικής ζωγραφικής, μικροτεχνίας και κεραμικής (4ος-15ος αι.) ΕΛΕΦΑΝΤΟΣΤΑ Τρίπτυχο

Διαβάστε περισσότερα

Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014

Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014 Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014 Επιμέλεια έκθεσης Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, Νίκος Μπονόβας Mε την περιοδική έκθεση «Η τιμή του αγίου Μάμαντος στη Μεσόγειο: Ένας ακρίτας

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Δέησης του Νικολάου Τζαφούρη

Εικόνα Δέησης του Νικολάου Τζαφούρη Εικόνα Δέησης του Νικολάου Τζαφούρη Βαρβάρα ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 261-270 ΑΘΗΝΑ 2001 Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου ΕΙΚΟΝΑ ΔΕΗΣΗΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΖΑΦΟΥΡΗ* ο Μουσείο Ανχιβουνιώχισσας στην Κέρκυρα βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ E. N. Τσιγαρίδας, 'Ερευνες στους ναούς της Καστοριάς 379 ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ Στη διάρκεια των υπηρεσιακών μεταβάσεών μου στην Καστοριά, την περίοδο κυρίως 1970-1975 και συμπληρωματικά την

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμη μεταβυζαντινή εικόνα του αγίου Γεωργίου δρακοντοκτόνου στη Θάσο

Πρώιμη μεταβυζαντινή εικόνα του αγίου Γεωργίου δρακοντοκτόνου στη Θάσο Πρώιμη μεταβυζαντινή εικόνα του αγίου Γεωργίου δρακοντοκτόνου στη Θάσο Σταυρούλα ΔΑΔΑKH Περίοδος Δ', Τόμος Λ' (2009) Σελ. 249-258 ΑΘΗΝΑ 2009 Σταυρούλα Δαδάκη ΠΡΩΙΜΗ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Παναγίας Ελεούσας από την Καστοριά (πίν. 75-76)

Εικόνα Παναγίας Ελεούσας από την Καστοριά (πίν. 75-76) Εικόνα Παναγίας Ελεούσας από την Καστοριά (πίν. 75-76) Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Δελτίον XAE 10 (1980-1981), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Ανδρέα Γρηγ. Ξυγγόπουλου (1891-1979) Σελ. 273-288 ΑΘΗΝΑ 1981 ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΑΠΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Στον 11 ο αιώνα χρονολογείται η αγία Αικατερίνη στην Πλάκα, κοντά στο μνημείο του Λυσικράτους. Έχει χτιστεί πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδος. Η στέγαση του κεντρικού τμήματος,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΚΟΝΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. 1 Ψηφιδωτά τρούλου με νέες επεμβάσεις συντήρησης, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου

ΕΙΚΟΝΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. 1 Ψηφιδωτά τρούλου με νέες επεμβάσεις συντήρησης, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου ΕΙΚΟΝΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ 1 Ψηφιδωτά τρούλου με νέες επεμβάσεις συντήρησης, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου 2 Πανοραμική άποψη, 11 ος αιώνας, Νέα Μονή Χίου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ,

Διαβάστε περισσότερα

Γέννηση Παναγίας - Γέννηση Προδρόμου, παραλλαγές και αποκρυστάλλωση ενός θέματος στην κρητική εικονογραφία του 15ου-16ου αιώνα

Γέννηση Παναγίας - Γέννηση Προδρόμου, παραλλαγές και αποκρυστάλλωση ενός θέματος στην κρητική εικονογραφία του 15ου-16ου αιώνα Γέννηση Παναγίας - Γέννηση Προδρόμου, παραλλαγές και αποκρυστάλλωση ενός θέματος στην κρητική εικονογραφία του 5ου-6ου αιώνα Νανώ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ Δελτίον XAE (982-983), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Αναστασίου

Διαβάστε περισσότερα

Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ. 111-116 ΑΘΗΝΑ 2005 Ε.Ν. Τσιγαρίδας ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Σχόλια σε μια εικόνα του Στιχηρού των Χριστουγέννων

Σχόλια σε μια εικόνα του Στιχηρού των Χριστουγέννων Σχόλια σε μια εικόνα του Στιχηρού των Χριστουγέννων Αγάπη ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ Δελτίον XAE 13 (1985-1986), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Μαρίνου Καλλιγά (1906-1985) Σελ. 93-96 ΑΘΗΝΑ 1988 ΣΧΟΛΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΣΤΙΧΗΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 44, 2005 Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΡΙΤΖΟΥ ΣΤΟ ΣΕΡΑΓΕΒΟ. ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΈΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ Παναγιώτης Ακαδημία Αθηνών Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και

Διαβάστε περισσότερα

1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας.

1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας. 1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας. 2. Ποια η έννοια της λέξεως είδωλο στο θρησκευτικό τομέα; 3. Ποιο από τα παρακάτω αποτελούν μορφές σύγχρονης

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ: ΠΡΟΤΥΠΟ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ: ΠΡΟΤΥΠΟ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ: ΠΡΟΤΥΠΟ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ Αναστασία Τούρτα Επίτιμη Διευθύντρια Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Ο Αλέξανδρος νικά τον Δαρείο. Εικονογραφημένο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ* Ε. Ν. Τσιγαρίδας

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ* Ε. Ν. Τσιγαρίδας Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ* Στο άρθρο αυτό δηµοσιεύονται δεκαπέντε εικόνες κρητικής σχολής, οι οποίες βρίσκονται στην Καστοριά. Οι εικόνες αυτές, οι οποίες χρονικά εκτείνονται

Διαβάστε περισσότερα

Στρατή (1989). Εικόνα δέησης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας. Μακεδονικά, 27,

Στρατή (1989). Εικόνα δέησης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας. Μακεδονικά, 27, Μακεδονικά Τομ. 27, 1989 Εικόνα δέησης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας Στρατή Αγγελική Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας http://dx.doi.org/10.12681/makedonika.99 Copyright 1989 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ To cite

Διαβάστε περισσότερα

Ένα άγνωστο συνεργείο ζωγράφων των αρχών του 16ου αιώνα στην Ήπειρο

Ένα άγνωστο συνεργείο ζωγράφων των αρχών του 16ου αιώνα στην Ήπειρο Ένα άγνωστο συνεργείο ζωγράφων των αρχών του 16ου αιώνα στην Ήπειρο Ιωάννης ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ Δελτίον ΧΑΕ 32 (2011) Σελ. 115-128 ΑΘΗΝΑ 2011 Ιωάννης Π. Χουλιάρας ΕΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟ ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ ΖΩΓΡΑΦΩΝ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ 16ου

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 45, 2006 Η ΔΕΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΙΒΟΛΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 15Ο ΑΙΩΝΑ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ Νανώ 10.12681/dchae.489 Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Ανεμόσπηλια Αρχανών : τα ευρήματα και η ερμηνεία τους

Ανεμόσπηλια Αρχανών : τα ευρήματα και η ερμηνεία τους Ανεμόσπηλια Αρχανών : τα ευρήματα και η ερμηνεία τους Βογιατζόπουλος Σταμάτης Ιστορικό - Αρχαιολογικό Ιωαννίνων Ζ' Εξάμηνο Υπ.Καθ : Αν. Βλαχόπουλος, Μάθημα: Κρητομυκηναϊκή Θρησκεία Δεκέμβριος 2013 Εικόνα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Από την εποχή του εσποτάτου της Ηπείρου στα Βυζαντινά χρόνια στο νησί των Ιωαννίνων δημιουργήθηκαν Μονές και Ησυχαστήρια, που με την πάροδο του χρόνου η φήμη, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Πώς γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα;

Πώς γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα; Πώς γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα; Επιγραμματικές ονομασίες της Γέννησης και της γιορτής των Χριστουγέννων (από παλιούς και νεότερους θεολόγους και δασκάλους της πίστης σε Ανατολή και Δύση): "Γενέθλιος ημέρα

Διαβάστε περισσότερα

Δύο αμφιπρόσωπες εικόνες του Χριστού και της Παναγίας στη Ρόδο

Δύο αμφιπρόσωπες εικόνες του Χριστού και της Παναγίας στη Ρόδο Δύο αμφιπρόσωπες εικόνες του Χριστού και της Παναγίας στη Ρόδο Μυρτάλη ΑΧΕΙΜΑΣΤΟΥ-ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ Περίοδος Δ', Τόμος Λ' (2009) Σελ. 199-214 ΑΘΗΝΑ 2009 Μυρτάλη Αχειμάστου-Ποταμιάνου ΔΥΟ ΑΜΦΙΠΡΟΣΩΠΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορική αναδρομή στην Βυζαντινή ζωγραφική

Ιστορική αναδρομή στην Βυζαντινή ζωγραφική Α' τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου Φλώρινας. Σχολικό έτος 2013-14. Ερευνητική εργασία επιβλέπων καθηγητής: Γ.Χατζής Ιστορική αναδρομή στην Βυζαντινή ζωγραφική Μακεδονική και παλαιολόγεια περίοδος Ιστορικό

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Παλαιχώρι. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Παλαιχώρι. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Παλαιχώρι Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ- ΠΑΛΑΙΧΩΡΙ Η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος είναι ένα μικρό παρεκκλήσι που χτίστηκε στις αρχές

Διαβάστε περισσότερα

Ο Χριστός Ελκόμενος επί σταυρού. Εικονογραφία και τυπολογία της παράστασης στη βυζαντινή τέχνη (4ος αι. - 15ος αι.)

Ο Χριστός Ελκόμενος επί σταυρού. Εικονογραφία και τυπολογία της παράστασης στη βυζαντινή τέχνη (4ος αι. - 15ος αι.) Ο Χριστός Ελκόμενος επί σταυρού. Εικονογραφία και τυπολογία της παράστασης στη βυζαντινή τέχνη (4ος αι. - 15ος αι.) Ανδρομάχη ΚΑΤΣΕΛΑΚΗ Δελτίον XAE 19 (1996-1997), Περίοδος Δ' Σελ. 167-200 ΑΘΗΝΑ 1997 Ανδρομάχη

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιεύματα του Μανόλη Χατζηδάκη

Δημοσιεύματα του Μανόλη Χατζηδάκη Δημοσιεύματα του Μανόλη Χατζηδάκη Τόμος ΚΒ' (2001) ΑΘΗΝΑ 2001 ΒΙΒΛΙΑ ΑΥΤΟΤΕΛΗ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑ Ι.Έσμαλτωμένη κεραμονργία μετ' έκτΰπου διακόσμου. Συμβολή εις τήν ίστορίαν της μουσουλμανικής διακοσμητικής

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 47, 2008 Φορητή εικόνα της Σταυρώσεως στη μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Ευθύμιος 10.12681/dchae.616 Copyright 2008 To cite this article:

Διαβάστε περισσότερα

Α.Πρωτοχριστιανική [μέχρι τις αρχές του 4ου αι.] Β.Βυζαντινή [ ] και Γ. Μεταβυζαντινή ή Νεοβυζαντινή [από το 1453 μέχρι τους νεώτερους χρόνους]

Α.Πρωτοχριστιανική [μέχρι τις αρχές του 4ου αι.] Β.Βυζαντινή [ ] και Γ. Μεταβυζαντινή ή Νεοβυζαντινή [από το 1453 μέχρι τους νεώτερους χρόνους] ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Η Χριστιανική Ζωγραφική διαιρείται συνήθως σε τρεις μεγάλες περιόδους Α.Πρωτοχριστιανική [μέχρι τις αρχές του 4ου αι.] Β.Βυζαντινή [330-1453] και Γ. Μεταβυζαντινή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ

ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ 3 o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ Σ.Χ. ΕΤΟΣ 2011-2012 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΜΑΣ» ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ Εργασία του μαθητή: Μαγγιώρου

Διαβάστε περισσότερα

Επισήμανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγκου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους

Επισήμανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγκου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Επισήμανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγκου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Χαρίκλεια ΚΟΙΛΑΚΟΥ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 191-208 ΑΘΗΝΑ 2001 Χαρίκλεια Κοιλάκου

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες του 15ου αιώνα στη Ζάκυνθο

Εικόνες του 15ου αιώνα στη Ζάκυνθο Εικόνες του 15ου αιώνα στη Ζάκυνθο Μυρτώ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ-ΒΕΡΡΑ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 115-128 ΑΘΗΝΑ 2001 Μυρτώ Γεωργοπούλου-Βέρρα ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ Χ~1 έκθεση «Από την πραγματικότητα της φωτογραφίας

Διαβάστε περισσότερα

«Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου» Η λιτάνευση των Βαΐων στα Ιεροσόλυμα (ΒΙΝΤΕΟ -ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ)

«Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου» Η λιτάνευση των Βαΐων στα Ιεροσόλυμα (ΒΙΝΤΕΟ -ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ) 20/04/2019 «Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου» Η λιτάνευση των Βαΐων στα Ιεροσόλυμα (ΒΙΝΤΕΟ -ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ) Πατριαρχεία / Πατριαρχείο Ιεροσολύμων Ένα έθιμο που κρατάει από την εποχή της Αγίας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ Ο ναός του αγίου Μηνά Βελβεντού, που βρίσκεται στην είσοδο της πόλεως, στη σημερινή μορφή είναι μονόχωρος, ξυλόστεγος ναός μικρών διαστάσεων, με ημικυκλική

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 19, 1997 Άγνωστες εικόνες και τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητός στη Μονή Παντοκράτορος και στη Μονή Γρηγορίου στο Άγιον Όρος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Ευθύμιος

Διαβάστε περισσότερα

Άγνωστο επιστύλιο του Θεοφάνη του Κρητός στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος

Άγνωστο επιστύλιο του Θεοφάνη του Κρητός στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος Άγνωστο επιστύλιο του Θεοφάνη του Κρητός στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Δελτίον XAE 16 (1991-1992), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του André Grabar (1896-1990) Σελ. 185-208 ΑΘΗΝΑ 1992 Ε. Ν.

Διαβάστε περισσότερα

Μια μεταβυζαντινή εικόνα με παράσταση του αγίου Δημητρίου στο Βυζαντινό Μουσείο

Μια μεταβυζαντινή εικόνα με παράσταση του αγίου Δημητρίου στο Βυζαντινό Μουσείο Μια μεταβυζαντινή εικόνα με παράσταση του αγίου Δημητρίου στο Βυζαντινό Μουσείο Μαίρη ΑΣΠΡΑ-ΒΑΡΔΑΒΑΚΗ Δελτίον XAE 13 (1985-1986), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Μαρίνου Καλλιγά (1906-1985) Σελ. 113-124 ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εξαιρετικά αντίγραφα βυζαντινών εικόνων

Εξαιρετικά αντίγραφα βυζαντινών εικόνων Εξαιρετικά αντίγραφα βυζαντινών εικόνων από την H ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΙΝΑ «Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΣΙΝΑ είναι ένα Ελληνορθόδοξον Χριστιανικόν μοναστικόν κέντρον με αδιάκοπον πνευματική ζωήν δεκαεπτά αιώνων. Η ασκητική

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη : Χρονολόγηση. Γεωγραφικός εντοπισμός IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Περίληψη : Χρονολόγηση. Γεωγραφικός εντοπισμός IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Περίληψη : Δύο περίοδοι ιστόρησης εντοπίζονται στο άνω δυτικό παρεκκλήσιo της μονής του Αγίου Σάββα στην Τραπεζούντα. Το δεύτερο στρώμα τοιχογράφησης, που χρονολογείται στα τέλη του 16ου με αρχές του 17ου

Διαβάστε περισσότερα

Ο ζωγραφικός διάκοσμος του Αγίου Αθανασίου Κουστοχωρίου Ημαθίας και η σχέση του με το καστοριανό εργαστήρι

Ο ζωγραφικός διάκοσμος του Αγίου Αθανασίου Κουστοχωρίου Ημαθίας και η σχέση του με το καστοριανό εργαστήρι Ο ζωγραφικός διάκοσμος του Αγίου Αθανασίου Κουστοχωρίου Ημαθίας και η σχέση του με το καστοριανό εργαστήρι Φλώρα ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ Τόμος ΚΔ' (2003) Σελ. 257-266 ΑΘΗΝΑ 2003 Φλώρα Καραγιάννη Ο ΖΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΔΙΑΚΟΣΜΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Στρατή (1998). Εικόνες από το εκκλησιαστικό μουσείο των Σερρών: πρώτη παρουσίαση. Μακεδονικά, 31, 323-344.

Στρατή (1998). Εικόνες από το εκκλησιαστικό μουσείο των Σερρών: πρώτη παρουσίαση. Μακεδονικά, 31, 323-344. Μακεδονικά Τομ. 31, 1998 Εικόνες από το εκκλησιαστικό μουσείο των Σερρών: πρώτη παρουσίαση Στρατή Αγγελική 10.12681/makedonika.132 Copyright 1998 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ To cite this article: Στρατή (1998). Εικόνες

Διαβάστε περισσότερα

γυναίκας που σύμφωνα με την παράδοση ήταν η Θεοδώρα, κόρη του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, η οποία είχε ασπασθεί το χριστιανισμό. Το 1430, με την κατάληψη

γυναίκας που σύμφωνα με την παράδοση ήταν η Θεοδώρα, κόρη του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, η οποία είχε ασπασθεί το χριστιανισμό. Το 1430, με την κατάληψη Αγία Αικατερίνη Η Αγία Aικατερίνη βρίσκεται σε ενα απο τα καλυτερα μερη της θεσσαλονικης, στην Βορειοδυτική πλευρά της Άνω Πολης.Κτισμένη το 1320 μχ,η ατμόσφαιρα ειναι πολύ ωραία και προπάντον ειναι ήσυχα

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα

Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα Χρυσάνθη ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΣΙΟΥΜΗ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ. 381-388 ΑΘΗΝΑ 2005 Χρυσάνθη Μαυροπούλου-Τσιούμη

Διαβάστε περισσότερα

Ειρήνη Λεοντακιανάκου

Ειρήνη Λεοντακιανάκου Ειρήνη Λεοντακιανάκου Λέκτορας στην Ιστορία της Τέχνης Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων & Συστημάτων Πανεπιστήμιο Αιγαίου Κων/πόλεως 1, Ερμούπολη, Σύρος 84 100 Τηλ. +302281097126 ileon@aegean.gr ΣΠΟΥΔΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φορητές εικόνες στη Μακεδονία και το Άγιον Όρος κατά το 13ο αιώνα

Φορητές εικόνες στη Μακεδονία και το Άγιον Όρος κατά το 13ο αιώνα Φορητές εικόνες στη Μακεδονία και το Άγιον Όρος κατά το 13ο αιώνα Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΑ' (2000) Σελ. 123-156 ΑΘΗΝΑ 2000 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΝ ΟΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Στο άρθρο θα παρουσιαστεί η διάδοση του θέματος. Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ ΩΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (16ος-18ος ΑΙΩΝΑΣ)

Στο άρθρο θα παρουσιαστεί η διάδοση του θέματος. Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ ΩΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (16ος-18ος ΑΙΩΝΑΣ) ΔΧΑΕ 33 (2012) 405-418 Νανώ Χατζηδάκη Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ ΩΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (16ος-18ος ΑΙΩΝΑΣ) Στo άρθρο εξετάζεται η ιδιαίτερη διάδοση του θέματος του ευαγγελιστή

Διαβάστε περισσότερα

Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στην περιοχή Τροόδους, στο χωριό Πελέντρι. Η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται από τα τέλη του 12ου αιώνα.

Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στην περιοχή Τροόδους, στο χωριό Πελέντρι. Η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται από τα τέλη του 12ου αιώνα. Νεφέλη Μιχαήλ Α6 Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στην περιοχή Τροόδους, στο χωριό Πελέντρι. Η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται από τα τέλη του 12ου αιώνα. Από το 1985 περιλαμβάνεται, στον κατάλογο

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις σε μια εικόνα Βρεφοκρατούσας της Μονής Βατοπεδίου (πίν. 82-83)

Σημειώσεις σε μια εικόνα Βρεφοκρατούσας της Μονής Βατοπεδίου (πίν. 82-83) Σημειώσεις σε μια εικόνα Βρεφοκρατούσας της Μονής Βατοπεδίου (πίν. 82-83) Αγάπη ΒΑΣΙΛΑΚΗ-ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ Δελτίον XAE 5 (1969), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Δημητρίου Ευαγγελίδη (1888-1959) Σελ. 200-206 ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη.

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Ο Χριστός. Ψηφιδωτό Παναγίας της Κανακαριάς. Λυθράγκωμη- Καρπασίας Τα ψηφιδωτά αυτά

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος Λ' (2009) Σελ. 241-248 ΑΘΗΝΑ 2009 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΕΙΚΟΝΑ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα του Χριστού Παντοδύναμου στη μονή Κουτλουμουσίου και η τάση επιστροφής στα πρότυπα της ζωγραφικής του Πρωτάτου κατά τον 16ο αιώνα

Εικόνα του Χριστού Παντοδύναμου στη μονή Κουτλουμουσίου και η τάση επιστροφής στα πρότυπα της ζωγραφικής του Πρωτάτου κατά τον 16ο αιώνα Εικόνα του Χριστού Παντοδύναμου στη μονή Κουτλουμουσίου και η τάση επιστροφής στα πρότυπα της ζωγραφικής του Πρωτάτου κατά τον 16ο αιώνα Νικόλαος ΣΙΩΜΚΟΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΘ' (2008) Σελ. 139-150 ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό μνημείο της Αθήνας

Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό μνημείο της Αθήνας ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΎ ΓΕΝΙΚΉ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΉΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΉΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΆΣ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΊΩΝ/ΤΜΉΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΏΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου των όψιμων παλαιολόγειων χρόνων στην Αστυπάλαια

Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου των όψιμων παλαιολόγειων χρόνων στην Αστυπάλαια Εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου των όψιμων παλαιολόγειων χρόνων στην Αστυπάλαια Μαρία ΣΙΓΑΛΑ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 259-270 ΑΘΗΝΑ 2006 Μαρία Ζ. Σιγάλα ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΩΝ ΟΨΙΜΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΕΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μια πρώιμη κρητική εικόνα της Βαϊοφόρου στην Λευκάδα (πίν )

Μια πρώιμη κρητική εικόνα της Βαϊοφόρου στην Λευκάδα (πίν ) Μια πρώιμη κρητική εικόνα της Βαϊοφόρου στην Λευκάδα (πίν. 115-122) Παναγιώτης ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ Δελτίον XAE 9 (1977-1979), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη της Μαρίας Γεωργίου Σωτηρίου (1888-1979) Σελ. 309-323 ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ιερού Παλατίου Ιππόδρομο ανακτόρου των Βλαχερνών, του ανακτόρου του Μυρελαίου σειρά καταστημάτων της Μέσης

Ιερού Παλατίου Ιππόδρομο ανακτόρου των Βλαχερνών, του ανακτόρου του Μυρελαίου σειρά καταστημάτων της Μέσης BYZANTINH TEXNH:AΡXITEKTONIKH kαι ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ H Βυζαντινή αρχιτεκτονική και ως αναπόσπαστο τμήμα της η ζωγραφική: - Ψηφιδωτή και νωπογραφία- νοείται η τέχνη που γεννήθηκε και ήκμασε μεταξύ 4ου και 15ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ. Ναός Άι Στράτηγου. παρά την Καστάνια

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ. Ναός Άι Στράτηγου. παρά την Καστάνια Copyright Θέματα Αρχαιολογίας ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Αναστήλωση ΜΝΗΜΕΙΩΝ& Συντήρηση www.themata-archaiologias.gr Μνημείων www.themes-in-archaeology.gr ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ Ναός Άι Στράτηγου παρά την Καστάνια

Διαβάστε περισσότερα

Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου

Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου Η Συνθήκη για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, που υιοθετήθηκε από την UNESCO το 1972, σηματοδότησε μια νέα εποχή στη διατήρηση των πολιτιστικών

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου

Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου Τάσος ΜΑΡΓΑΡΙΤΩΦ Δελτίον XAE 1 (1959), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Νίκου Βέη (1883-1958) Σελ. 144-148 ΑΘΗΝΑ 1960 ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ναός της Αγίας Θέκλης Βολιμών Ζακύνθου και η παλαιότερη φάση των τοιχογραφιών του

Ο ναός της Αγίας Θέκλης Βολιμών Ζακύνθου και η παλαιότερη φάση των τοιχογραφιών του Ο ναός της Αγίας Θέκλης Βολιμών Ζακύνθου και η παλαιότερη φάση των τοιχογραφιών του Ιωάννα ΣΤΟΥΦΗ-ΠΟΥΛΗΜΕΝΟΥ Δελτίον XAE 19 (1996-1997), Περίοδος Δ' Σελ. 221-236 ΑΘΗΝΑ 1997 Ιωάννα Στουφή Πουλημένου Ο ΝΑΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης»

«Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης» 14/12/2018 «Μπήκαμε στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης» / Επικαιρότητα ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ: Εκεί που σχίστηκε ο βράχος και ο Θεός μίλησε στον Ιωάννη! Αποστολή του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ στην Πάτμο

Διαβάστε περισσότερα