Ώλα-ζηνραζκνέ γηα ηελ Παηδηθά Διηθέα

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ώλα-ζηνραζκνέ γηα ηελ Παηδηθά Διηθέα"

Ιάσων Παπανικολάου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

2 ΏΝΏ-ΣΟΥΏΜΟΕ ΓΕΏ ΣΔΝ ΠΏΕΑΕΚΔ ΔΛΕΚΕΏ TΜΔΜΏ ΒΠΕΣΔΜΧΝ ΠΡΟΥΟΛΕΚΔ ΏΓΧΓΔ ΚΏΕ ΒΚΠΏΕΑΒΤΔ ΏΡΕΣΟΣΒΛΒΕΟ ΠΏΝΒΠΕΣΔΜΕΟ ΘΒΏΛΟΝΕΚΔ ΠΡΏΚΣΕΚΏ ΠΏΝΒΛΛΔΝΕΟΤ ΤΝΒΑΡΕΟΤ ΜΒ ΑΕΒΘΝΔ ΤΜΜΒΣΟΥΔ Θεζζαινλίθε, 31/10/2014-1/11/2014 Ώλα-ζηνραζκνέ γηα ηελ Παηδηθά Διηθέα T.Β.Π.Ώ.Β - Ώ.Π.Θ. 3

3 ΠΡΏΚΣΕΚΏ - ΠΏΝΒΛΛΔΝΕΟΤ ΤΝΒΑΡΕΟΤ ΜΒ ΑΕΒΘΝΔ ΤΜΜΒΣΟΥΔ ΏλαθνξΪ σο Μ. Σδεθάθε & Μ. Καλαηζνχιε (Βπηκ.). Πξαθηηθά ηνπ Παλειιήληνπ πλέδξηνπ κε Γηεζλή πκκεηνρή: Αλα- ζηνραζκνί γηα ηελ Παηδηθή Ζιηθία. Θεζζαινλίθε: ΣΒΠΏΒ, ΏΠΘ. Εζηνζειίδα: ISBN: Copyright 2014 TEΠAE & ΤΓΓΡΏΦΒΕ Γηα ην πεξηερφκελν ηεο θάζε αλαθνίλσζεο, ηε κνξθή θαη ηε βηβιηνγξαθία (εθηφο ηεο βαζηθήο κνξθήο θαη ηαμηλφκεζεο ησλ θεηκέλσλ) ηελ επζχλε θέξνπλ νη ζπγγξαθείο. Οξγάλσζε χιεο: Βξαηψ Γαδάλε Σερληθή Βπηκέιεηα: Βθδφζεηο Γπγφο _ Θεζζαινλίθε Γξαθηζηηθή Βπηκέιεηα (Βμσθχιινπ εληχπνπ): Αεκήηξεο Γεξκαλφο Σερληθή Βπηκέιεηα Εζηνεζειίδαο: Νίθνο Πνπξλάξαο 4

4 ΏΝΏ-ΣΟΥΏΜΟΕ ΓΕΏ ΣΔΝ ΠΏΕΑΕΚΔ ΔΛΕΚΕΏ ΠΏΡΏΓΧΓΔ ΠΟΛΤΣΡΟΠΕΚΧΝ ΚΒΕΜΒΝΧΝ ΣΟ ΠΛΏΕΕΟ ΒΝΟ ΠΡΟΓΡΏΜΜΏΣΟ ΒΤΏΕΘΔΣΟΠΟΕΔΔ ΏΠΒΝΏΝΣΕ ΣΟ ΘΟΡΤΐΟ Ώλαζηαζέα Αεκεηξένπ 1, ΐαζηιεέα Υξεζηέδνπ 2, Μαξέα Παπαδνπνύινπ 3, 1 Σκήκα Βπηζηεκψλ ηεο Βθπαίδεπζεο ζηελ Πξνζρνιηθή Διηθία, Αεκνθξίηεην Παλεπηζηήκην Θξάθεο, anadim@otenet.gr 2 Παηδαγσγηθφ Σκήκα Πξνζρνιηθήο Βθπαίδεπζεο, Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο, vchristi@uth.gr 3 Παηδαγσγηθφ Σκήκα Πξνζρνιηθήο Βθπαίδεπζεο, Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο, mariapap@uth.gr Δ ερνξξχπαλζε απνηειεί έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ νη ζχγρξνλεο θνηλσλίεο ηφζν ζηελ Βπξψπε φζν θαη δηεζλψο. Δ έθζεζε ησλ αηφκσλ ζην ζφξπβν απνηειεί ηνλ πξσηαξρηθφ παξάγνληα απψιεηαο ηεο αθνήο θαη επεξεάδεη ηηο ςπρηθέο ιεηηνπξγίεο, ην λεπξηθφ, ην θπθινθνξηθφ, ην γαζηξεληεξηθφ, ην ελδνθξηληθφ ζχζηεκα ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ, ελψ έρεη επίζεο ζπλδεζεί κε πξνβιήκαηα αληηθνηλσληθήο θαη βίαηεο ζπκπεξηθνξάο (Prasher, WHO, 2003). Βξεπλεηηθά επξήκαηα ππνδεηθλχνπλ ηε ζνβαξφηεηα ηεο έθζεζεο ησλ παηδηψλ ζην ζφξπβν θαζψο αλαθέξνληαη βιαπηηθέο ζπλέπεηεο ζηελ πγεία πνπ ζρεηίδνληαη, κεηαμχ άιισλ, κε θαηαζηάζεηο άγρνπο κε ζσκαηηθά ζπκπηψκαηα, κε ςπρνινγηθέο επηπηψζεηο θαη κε δηαηαξαρέο ζηε γλσζηηθή αλάπηπμε πνπ ζρεηίδνληαη κε καζεζηαθέο δπζθνιίεο θαη αθνξνχλ αδπλακία ζπγθέληξσζεο, θαηαλφεζεο, επηθνηλσλίαο θαζψο επίζεο επηπηψζεηο ζηε ιεηηνπξγία ηεο κλήκεο (Shield & Dockrell, Prasher, WHO, 2005). Σα παηδηά είλαη πεξηζζφηεξν επάισηα ζηελ έθζεζε ζην ζφξπβν θαζψο δελ αλαγλσξίδνπλ ηνπο θηλδχλνπο απφ απηή, δελ αλαγλσξίδνπλ ηηο πεγέο ησλ βιαπηηθψλ ζνξχβσλ θαη δελ γλσξίδνπλ πψο λα απνθεχγνπλ ην ζφξπβν. Σα παξαπάλσ ππνδεηθλχνπλ ηε ζεκαζία ηεο έγθαηξεο επαηζζεηνπνίεζεο ησλ παηδηψλ απέλαληη ζην ζφξπβν θαη ηηο ζπλέπεηέο ηνπ κε ζθνπφ ηε δηαζθάιηζε ηεο ζσκαηηθήο θαη ςπρηθήο ηνπο πγείαο θαη ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο δσήο ηνπο. ηελ θαηεχζπλζε απηή ζρεδηάζηεθε θαη εθαξκφζηεθε ζρεηηθφ εθπαηδεπηηθφ ζελάξην γηα κηθξά παηδηά. ΐαζηθφο ζθνπφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζελαξίνπ είλαη ε επαηζζεηνπνίεζε παηδηψλ πξνζρνιηθήο θαη πξψηεο ζρνιηθήο ειηθίαο (λεπηαγσγείν έσο ΐ δεκνηηθνχ) ζηηο άκεζεο θαη καθξνρξφληεο ζπλέπεηεο ηνπ ζνξχβνπ ζηελ πγεία. ΐαζηθέο επηδηψμεηο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζελαξίνπ είλαη ε αλάπηπμε ηεο επίγλσζεο ησλ ζνξχβσλ ζην νηθείν πεξηβάιινλ ησλ παηδηψλ, ε αλαγλψξηζε ησλ βιαπηηθψλ πεγψλ ζνξχβνπ, ε θαηαλφεζε ησλ θηλδχλσλ γηα ηελ πγεία, ε αλάπηπμε αξλεηηθψλ ζηάζεσλ απέλαληη ζην ζφξπβν θαη ζεηηθψλ ζηάζεσλ θαη πξνηάζεσλ γηα ηε κείσζε ηεο έθζεζήο ηνπο ζε απηφλ. 1399

5 ΠΡΏΚΣΕΚΏ - ΠΏΝΒΛΛΔΝΕΟΤ ΤΝΒΑΡΕΟΤ ΜΒ ΑΕΒΘΝΔ ΤΜΜΒΣΟΥΔ Ο ζρεδηαζκφο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζελαξίνπ βαζίζηεθε ζηηο αξρέο ηεο νκαδνζπλεξγαηηθφηεηαο, ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ, ηε δηαζεκαηηθφηεηα, ηε βησκαηηθή παξαηήξεζε, ηε δηεξεπλεηηθή κάζεζε, ηελ πνιπηξνπηθφηεηα θαη ηελ αλάπηπμε επηζηεκνληθνχ γξακκαηηζκνχ. ην ζρεδηαζκφ ιήθζεθαλ ππφςε ηα βηψκαηα θαη νη πηζαλέο ελαιιαθηηθέο αληηιήςεηο ησλ παηδηψλ ηεο ζπγθεθξηκέλεο ειηθηαθήο νκάδαο, ζρεηηθά κε ηηο έλλνηεο ήρνο θαη ζφξπβνο, ηηο πεγέο παξαγσγήο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. Καζψο ηα πεξηζζφηεξα θείκελα κε ηα νπνία έξρνληαη ζε επαθή ηα παηδηά είλαη πιένλ πνιπηξνπηθά θαη ηα φξηα ηνπ γξακκαηηζκνχ γηα ηνλ 21 ν αηψλα έρνπλ αλαδηακνξθσζεί ψζηε λα πεξηιακβάλνπλ ηέηνηνπ ηχπνπ θείκελα (Unsworth, Kress, Jewitt, Ogborn, & Tsatsarelis, Kalantzis & Cope, 2012), βαζηθή επηινγή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζελαξίνπ ήηαλ ε θαηαλφεζε ηεο ζπκβνιήο ησλ πνηθίισλ ηξφπσλ ζηελ θαηαζθεπή ηνπ λνήκαηνο θαη εηδηθφηεξα ε θαηαλφεζε θαη παξαγσγή απφ ηα παηδηά πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ. Σν εθπαηδεπηηθφ ζελάξην νδεγνχζε ηα παηδηά ζηελ παξαγσγή πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ κε ζηφρν ηελ επαηζζεηνπνίεζε απέλαληη ζην ζφξπβν θαη ηηο ζπλέπεηέο ηνπ ζηελ πγεία. Σν ζελάξην πινπνηήζεθε ζε 3 λεπηαγσγεία θαη ζε έλα δεκνηηθφ ζρνιείν θαηά ηνπο κήλεο Φεβξνπάξην θαη Μάξηην πγθεθξηκέλα, ζην Νεπηαγσγείν Νέαο Υειήο θαη ζην 23 ν Νεπηαγσγείν Ώιεμαλδξνχπνιεο, ζην 24 ν Νεπηαγσγείν ΐφινπ θαη ζηελ ΐ Αεκνηηθνχ ηνπ 30 νπ Αεκνηηθνχ ρνιείνπ ΐφινπ. Ο αξρηθφο ζρεδηαζκφο ηνπ ζελαξίνπ εθηεηλφηαλ ζε 9 δξαζηεξηφηεηεο, ελδεηθηηθήο δηάξθεηαο πεξίπνπ 30 ιεπηψλ γηα ηελ θαζεκηά. ε θάζε πεξίπησζε, ην ζελάξην -επέιηθην σο πξνο ηε ζχιιεςε θαη ηηο δπλαηφηεηεο εθαξκνγήο ηνπ- δηακνξθψζεθε αλάινγα κε ηα ελδηαθέξνληα θαη ηηο θιίζεηο ησλ παηδηψλ, ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ ρψξνπ θαη ηεο ππνδνκήο, ηελ έληαμή ηνπ ζην επξχηεξν ζρνιηθφ πξφγξακκα, κε απνηέιεζκα λα ππάξμνπλ αξθεηέο δηαθνξνπνηήζεηο σο πξνο ηελ εθαξκνγή ηνπ θαη ηα είδε ησλ πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ πνπ παξήρζεζαλ. Σα παηδηά δνχιεπαλ ζε νκάδεο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο. ην πιαίζην ησλ δξαζηεξηνηήησλ εμαζθήζεθαλ ζηελ αθνπζηηθή παξαηήξεζε ησλ ζνξχβσλ ηνπ νηθείνπ πεξηβάιινληφο ηνπο, έθαλαλ ερνκεηξήζεηο ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ρψξνπο, ζηε γεηηνληά θαη ζε επαγγεικαηηθνχο ρψξνπο πνπ επηζθέθηεθαλ, εμνηθεηψζεθαλ κε ςεθηαθέο παξνπζηάζεηο ηαμηλφκεζεο ζνξχβσλ ζε επξχηεξεο θαηεγνξίεο κε βάζε ηελ πξνέιεπζή ηνπο, έπαημαλ παηρλίδηα ηαμηλνκψληαο ήρνπο θαη ζνξχβνπο, δηάβαζαλ θφκηθο κε ηηο πηζαλέο ζπλέπεηεο απφ ηελ έθζεζε ζην ζφξπβν. Οη παξαπάλσ δξαζηεξηφηεηεο νδήγεζαλ ηα παηδηά πνπ ζπκκεηείραλ ζην πξφγξακκα λα θαηαζθεπάζνπλ ζε ζπλεξγαζία κε ηηο εθπαηδεπηηθνχο πνηθηιία πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ, φπσο: αξαρλνγξάκκαηα κε πεγέο θαζεκεξηλψλ ζνξχβσλ 1400

6 ΏΝΏ-ΣΟΥΏΜΟΕ ΓΕΏ ΣΔΝ ΠΏΕΑΕΚΔ ΔΛΕΚΕΏ ξαβδνγξάκκαηα ζηα νπνία ηαμηλφκεζαλ ηνπο ζνξχβνπο κε βάζε ηε ζπρλφηεηα παξαηήξεζήο ηνπο, ζεξκφκεηξα ήρνπ ζηα νπνία ηαμηλφκεζαλ ηνπο ζνξχβνπο κε βάζε ηελ έληαζή ηνπο, αθίζεο γηα ηελ εκέξα επαηζζεηνπνίεζεο ελάληηα ζην ζφξπβν ε νπνία γηνξηάδεηαη ηελ ηειεπηαία Σεηάξηε ηνπ Ώπξηιίνπ. Βπίζεο, ζπκπιεξψζεθαλ θφκηθο κε πξνηάζεηο πξνζηαζίαο απφ ην ζφξπβν θαη θχιια αθνπζηηθήο θαηαγξαθήο ήρσλ θαη ζνξχβσλ. Βπηπιένλ, θαηαζθεπάζηεθαλ ηξαγνχδηα γηα ηηο ζπλέπεηεο ηνπ ζνξχβνπ, ζιφγθαλ γηα ηελ εκέξα επαηζζεηνπνίεζεο ελάληηα ζην ζφξπβν, επηζηνιέο θαη πίλαθεο αλαθνξάο γηα ηηο ζπλέπεηεο ηνπ ζνξχβνπ ζηελ πγεία, θφκηθο, θ.α. Σα παηδηά ρξεζηκνπνίεζαλ πνηθίινπο ηξφπνπο γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ πνιπηξνπηθψλ θεηκέλσλ ηνπο: γισζζηθνχο (πξνθνξηθή θαη γξαπηή γιψζζα), νπηηθνχο (ρξψκα, ζρέδηα, εηθφλεο, δσγξαθηέο, δηαγξάκκαηα, θ.α.), αθνπζηηθνχο (έληαζε, ξπζκφο, κνπζηθή), θηλεηηθνχο (θίλεζε, εθθξάζεηο ζψκαηνο θαη πξνζψπνπ) θαη ρσξηθνχο (δηεπζέηεζε ησλ αληηθεηκέλσλ ζην ρψξν θαη ζηε ζειίδα, θαηεχζπλζε). Σν ελδηαθέξνλ ησλ παηδηψλ γηα ην εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα νδήγεζε ζηελ παξάηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο (θαη ειάρηζην γηα 5 δηδαθηηθέο ψξεο) κε λέεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ ζε θάζε εθπαηδεπηηθφ ρψξν. Δ αμηνιφγεζε ηεο επίδξαζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζελαξίνπ ζηελ θαηαλφεζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζνξχβνπ θαη ησλ ζπλεπεηψλ ζηελ πγεία ησλ παηδηψλ πξαγκαηνπνηήζεθε κέζσ αηνκηθψλ εκηδνκεκέλσλ ζπλεληεχμεσλ πνπ δηεμήρζεζαλ κία εβδνκάδα πξηλ θαη κία εβδνκάδα κεηά ηελ πινπνίεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζελαξίνπ (pre & post test). Σα απνηειέζκαηα, αθνχ αλαιχζεθαλ πνηνηηθά θαη πνζνηηθά, έδεημαλ δηαθνξνπνηήζεηο σο πξνο ηελ θαηαλφεζε ηνπ θαηλνκέλνπ απφ ηα παηδηά, ηε δπλαηφηεηα δηάθξηζεο κεηαμχ ήρσλ θαη πεγψλ ήρνπ θαη ηε ζπλεηδεηνπνίεζε ηεο επίδξαζεο ηνπ ήρνπ ζηελ πγεία ηνπο. Σέινο, ηα παηδηά, κεηά ην ηέινο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζελαξίνπ, ήηαλ ζε ζέζε λα πξνηείλνπλ κηθξέο παξεκβάζεηο απνθπγήο ηεο έθζεζεο ζε ζφξπβν. ΐΕΐΛΕΟΓΡΏΦΕΚΒ ΏΝΏΦΟΡΒ Kalantzis, M., & Cope, B. (2012). Literacies. Cambridge: Cambridge University Press. Kress, G., Jewitt, C., Ogborn, J., & Tsatsarelis, C Multimodal Teaching and Learning: The Rhetorics of the Science Classroom. London: Continuum. Prasher, D. (2000). A European concerted action on noise pollution health effects reduction - NOPHER. Noise Health 2,1-3. Shield, B., & Dockrell, J. (2003). The effects of noise on children at school: a review. Journal of Building Acoustics 10(2),

7 ΠΡΏΚΣΕΚΏ - ΠΏΝΒΛΛΔΝΕΟΤ ΤΝΒΑΡΕΟΤ ΜΒ ΑΕΒΘΝΔ ΤΜΜΒΣΟΥΔ Unsworth, L. (2001). Teaching Multiliteracies Across the Curriculum: Changing Contexts of Text and Image in Classroom Practice. Buckingham: Open University Press. WHO (World Health Organization) (2003). Technical meeting on exposure - response relationships on health. WHO, Regional Office for Europe. WHO (World Health Organization) (2005). Children's Health and the Environment. Training Package for the Health Sector. Αηαζέζηκν ζην:

Σχετικά έγγραφα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;