ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ 1. ΜΕΡΟΣ Α - ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗ ΠΕΔΙΟΥ 2. ΜΕΡΟΣ Β ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 3. ΜΕΡΟΣ Γ ΑΝΑΛΥΣΗ-ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

Transcript

1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ 1. ΜΕΡΟΣ Α - ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗ ΠΕΔΙΟΥ 2. ΜΕΡΟΣ Β ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 3. ΜΕΡΟΣ Γ ΑΝΑΛΥΣΗ-ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Πληροφορικής ΠΕ19 1

2 ΜΕΡΟΣ Α Η φύση της έρευνας Η αναζήτηση της αλήθειας Ο άνθρωπος προσπαθεί να καταλάβει το περιβάλλον και τα διάφορα φαινόμενα που αντιμετωπίζει μέσα από: Την εμπειρία Τη λογική σκέψη Την έρευνα Πληροφορικής ΠΕ19 2

3 Η έρευνα προς αναζήτηση της αλήθειας Η έρευνα είναι: Συστηματική και ελεγχόμενη (όχι τυχαία γεγονότα) Εμπειρική, όχι υποκειμενική Κριτική. Έχει ενσωματωμένους μηχανισμούς για αυτοδιόρθωση Πληροφορικής ΠΕ19 3

4 Η εκπαίδευση και η έρευνα Η εκπαίδευση τείνει να επηρεάζεται από Την εμπειρία Την αυθεντία, ιδιαίτερα παλαιότερα. Πιο πρόσφατα αυξάνεται η επίδραση της έρευνας Πληροφορικής ΠΕ19 4

5 Εκπαιδευτική έρευνα Η εκπαιδευτική έρευνα είναι μια συστηματική διαδικασία συλλογής και ανάλυσης δεδομένων με σκοπό την κατανόηση φαινομένων και επίλυση προβλημάτων στην εκπαίδευση Η επιστημονική εκπαιδευτική έρευνα: Στηρίζεται σε θεωρητική βάση Διεξάγεται με αξιόπιστη και έγκυρη μεθοδολογία Συνεισφέρει στη βιβλιογραφία Εκτελείται με ευαισθησία σε θέματα δεοντολογίας Πληροφορικής ΠΕ19 5

6 Πεδία έρευνας εκπαιδευτικού Έρευνα στα πλαίσια αξιολόγησης της σχολικής μονάδας Έρευνα για την αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού Έρευνα για την αξιολόγηση-βελτίωση της μαθησιακής διαδικασίας Έρευνα στα πλαίσια δράσεων του σχολείου Έρευνα στο πεδίο επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών (Μεταπτυχιακό, Διδακτορική διατριβή κτλ.) Πληροφορικής ΠΕ19 6

7 Πορεία διεξαγωγής εκπαιδευτικής έρευνας Επιλογή Ερευνητικού θέματος Βιβλιογραφική επισκόπηση Τίτλος, Σκοπός Ερευνητικά Ερωτήματα Ανάλυση Δεδομένων Συλλογή Δεδομένων Σχεδιασμός Μεθοδολογίας Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Ερμηνεία Αποτελεσμάτων Συμπεράσματα Εισηγήσεις Πληροφορικής ΠΕ19 7

8 Αναγνώριση του ερευνητικού θέματος-προβλήματος Εντοπίστε ένα πρόβλημα και αιτιολογήστε τη σημασία του για το ερευνητικό πεδίο. Πχ. Η διερεύνηση της σημασίας εφαρμογής μαθητοκεντρικών πρακτικών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πληροφορικής ΠΕ19 8

9 Ανασκόπηση της Βιβλιογραφίας Εντοπισμός πηγών Βιβλία Περιοδικά Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες, Online Βάσεις - Internet Προσεκτική επιλογή Γραπτή σύνοψη Πληροφορικής ΠΕ19 9

10 Σκοπός της έρευνας Είναι μια εστιασμένη αναδιατύπωση του προβλήματος Να είναι σαφής, απλός και περιεκτικός Να εμπεριέχει την σχέση ή την διαφορά μεταξύ δύο ή περισσότερων εννοιών που μπορούν να μετρηθούν. Πχ. Η έρευνα έχει σκοπό να διερευνήσει την σχέση που έχει η προσωπικότητα και οι διοικητικές ικανότητες των Διευθυντών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος με το κλίμα που επικρατεί στα σχολεία. Πληροφορικής ΠΕ19 10

11 Ερευνητικά Ερωτήματα Πηγάζουν από τον σκοπό της έρευνας και αποτελούν προέκτασή του. Καθοδηγούν τον ερευνητή στην ερευνητική διαδικασία και αποτυπώνουν τους στόχους της έρευνας Αναφέρονται στην σχέση μεταξύ 2 ή περισσοτέρων μεταβλητών. Πχ Πως συσχετίζεται ο βαθμός διοικητικών ικανοτήτων του Διευθυντή (μεταβλητή 1) με το κλίμα που επικρατεί στο σχολείο (μεταβλητή 2) ; Πληροφορικής ΠΕ19 11

12 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Περιλαμβάνει τις μεθόδους συλλογής δεδομένων, αλλά και την αιτιολόγηση της επιλογής τους. Παράλληλα περιγράφονται ο πληθυσμός της έρευνας, χρονική της διάρκεια, αλλά και τυχόν παράμετροι και περιορισμοί που σχετίζονται με την υλοποίησή της. Πληροφορικής ΠΕ19 12

13 Σχεδιασμός της Μεθοδολογίας Ο ερευνητής πρέπει να λάβει υπόψη του : Το σκοπό και τα ερευνητικά ερωτήματα Το χρόνο και τα μέσα που έχει στην διάθεση του Τις δεξιότητες και την εμπειρία του Το προσωπικό του ενδιαφέρον Πληροφορικής ΠΕ19 13

14 Ταξινόμηση Ερευνών Με βάση τον σκοπό της έρευνας Βασική Εφαρμοσμένη Με βάση το είδος των δεδομένων που προκύπτουν Ποσοτικές Ποιοτικές Πληροφορικής ΠΕ19 14

15 Βασική και εφαρμοσμένη έρευνα Βασική (basic) έρευνα Περιγραφή, πρόβλεψη, εξήγηση φαινομένων Μπορεί να μην είναι άμεσα εφαρμόσιμη Εφαρμοσμένη (applied) έρευνα Περιγραφή, πρόβλεψη, εξήγηση φαινομένων ΚΑΙ Προτάσεις με λύσεις σε άμεσα, πρακτικά προβλήματα Πληροφορικής ΠΕ19 15

16 Ποσοτικές προσεγγίσεις Παρεμβατική έρευνα Μη Παρεμβατική έρευνα Εξήγηση του εάν μία παρέμβαση επηρεάζει ένα αποτέλεσμα για μία ομάδα σε αντίθεση με κάποια άλλη ομάδα Συσχέτιση ή σύνδεση μεταβλητών για μία ομάδα ατόμων Περιγραφή των τάσεων, στάσεων και συμπεριφορών για έναν πληθυσμό μέσα από ένα δείγμα Πειραματική Συσχετιστική Δειγματοληπτική Έλεγχος : Αν δοθεί το Χ τότε θα συμβεί το Υ Η σχέση νοημοσύνης και σχολικής επίδοσης Απλή περιγραφή ενός φαινομένου Πχ Δημοσκοπήσεις Έρευνες Αγοράς Έρευνες Στάσεων. Αντιλήψεων. Πεποιθήσεων Πληροφορικής ΠΕ19 16

17 Ποιοτικές προσεγγίσεις Εξέταση κοινής κουλτούρας μιας ομάδας ανθρώπων Εξέταση κοινών εμπειριών στα άτομα για την ανάπτυξη μιας θεωρίας Εξέταση του ατομικού ιστορικού για την περιγραφή της ζωής των ανθρώπων Εθνογραφική Θεμελιωμένη Θεωρία Αφηγηματική Πληροφορικής ΠΕ19 17

18 Προσεγγίσεις στην εκπ/κή έρευνα: Ποσοτική και Ποιοτική Διαφέρουν αλλά αλληλοσυμπληρώνονται Οι ερευνητές συλλέγουν δεδομένα προσεκτικά, μελετούν σχέσεις και προσπαθούν να εξηγήσουν φαινόμενα Διαφέρουν ως προς: Το σκοπό Τη μορφή των δεδομένων Σε εργαλεία ανάλυσης Στην έμφαση στο γενικό ή στη λεπτομέρεια Πληροφορικής ΠΕ19 18

19 Ποσοτικά και Ποιοτικά μέσα συλλογής δεδομένων ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΠΟΙΟΤΙΚΑ Ερωτηματολόγιο Τεστ Μετρήσεις Πειραματικές Διαδικασίες Συνέντευξη Παρατήρηση Εθνογραφία Μελέτη Περίπτωσης Ιστορίες Ζωής Ημερολόγιο Πληροφορικής ΠΕ19 19

20 Συνδυασμός ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων σε μια έρευνα Τριγωνοποίηση Χρήση πολλαπλών μεθόδων και δεδομένων Ποιοτικές προσεγγίσεις γεννούν υποθέσεις για ποσοτικές έρευνες Ποιοτικές προσεγγίσεις βοηθούν στην εξήγηση ποσοτικών ευρημάτων και γενικών σχέσεων Πληροφορικής ΠΕ19 20

21 Δειγματοληψία Ποσοτικές Έρευνες Τυχαία Δειγματοληψία Απλή (Κάθε υποκείμενο στον πληθυσμό έχει την ίδια πιθανότητα να επιλεγεί) Στρωματοποιημένη (Ο πληθυσμός χωρίζεται σε ομάδες βάσει κάποιων χαρακτηριστικών) Ποιοτικές Έρευνες Σκόπιμη Δειγματοληψία Αυτό που ζητείται από το δείγµα δεν είναι τόσο η αντιπροσωπευτικότητα αλλά πιθανόν και η διαφορετικότητα και η ιδιομορφία των περιπτώσεων Πληροφορικής ΠΕ19 21

22 Συνέντευξη Ατομική ή Ομαδική ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Αμεσότητα Άντληση πληροφοριών σε βάθος Δυνατότητα διευκρινιστικών ερωτήσεων Μεγαλύτερη ευελιξία Δυνατότητα εφαρμογής σε ειδικές κατηγορίες δειγμάτων ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ευάλωτες σε θέματα εγκυρότητας και αξιοπιστίας Μικρό Δείγμα Δυσκολία Κωδικοποίησης δεδομένων Πληροφορικής ΠΕ19 22

23 Είδη Συνέντευξης Δομημένη Συνέντευξη Χρήση προκαθορισμένου τυποποιημένου πρωτοκόλλου συνέντευξης Συγκεκριμένες ερωτήσεις με την ίδια σειρά Ελεύθερη Συνέντευξη Χρήση γενικού καταλόγου θεμάτων Δεν υπάρχουν αυστηρά προκαθορισμένες ερωτήσεις Ελεύθερη συνομιλία, ανταλλαγή απόψεων Πληροφορικής ΠΕ19 23

24 Επεξεργασία Δεδομένων Συνέντευξης Ταξινόμηση των ερωτήσεων ανά θεματικό πεδίο (Ερευνητικά Ερωτήματα) Ανάλυση του περιεχομένου των συνεντεύξεων Κωδικοποίηση Ποσοτικοποίηση των δεδομένων Σε περίπτωση τριγωνοποίησης και μικρού δείγματος οι απαντήσεις συνήθως παρουσιάζονται συγκριτικά και συνθετικά με τα αποτελέσματα αντίστοιχης ποσοτικής έρευνας Πληροφορικής ΠΕ19 24

25 Βασικά Στοιχεία Συνέντευξης Πριν την Συνέντευξη Προκαταρτικές εξηγήσεις (Στόχοι της συνέντευξης) Δεοντολογία (Εχεμύθεια, προστασία ανωνυμίας, διαπραγμάτευση για την χρήση μαγνητοφώνου) Κατά την Συνέντευξη Άνεση, Οικειότητα, σπάσιμο του πάγου Ανοιχτές ερωτήσεις Διευκρινιστικές, υποβοηθητικές ερωτήσεις Οπτική επαφή, προσοχή, ενδιαφέρον Πληροφορικής ΠΕ19 25

26 Παρατήρηση Δομημένη Παρατήρηση Φύλλα παρατήρησης με τις προκαθορισμένες υπό μελέτη μεταβλητές Συλλογή και καταγραφή των δεδομένων με συστηματικό τρόπο Στατιστική ανάλυση Ελεύθερη Παρατήρηση Καταγραφή με λεπτομέρεια των όσων συμβαίνουν Κατηγοριοποίηση των δεδομένων ψάχνοντας για ομοιότητες, διαφορές και επαναλαμβανόμενα μοτίβα Πληροφορικής ΠΕ19 26

27 Τύποι Ερωτήσεων Ανοιχτού Τύπου Ερωτηματολόγιο Το άτομο εκθέτει τις απόψεις του σε συνεχή λόγο Κλειστού Τύπου Δίνονται πιθανές λύσεις σε κατηγορίες επιλογής (Κατηγοριακής, Συμπλήρωσης, Διάταξης, Κλίμακας κτλ.) Πληροφορικής ΠΕ19 27

28 Ποιοτικές Κατηγοριακές-Διχοτομικές Πχ Το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση. Είδη μεταβλητών Διάταξης Διαβαθμισμένης κλίμακας Ερωτήσεις με πολλές πιθανές απαντήσεις (πχ Συμφωνώ, Διαφωνώ, Δεν ξέρω κτλ). Πιο γνωστή μορφή τέτοιων ερωτήσεων η κλίμακα Likert. Ποσοτικές Συνεχής Πχ το βάρος, η ηλικία Διακριτή Συγκεκριμένες αριθμητικές τιμές. Ερωτήσεις βαθμονόμησης Πληροφορικής ΠΕ19 28

29 Οδηγίες σύνταξης ερωτηματολογίου Απλότητα -Λειτουργικότητα Να αποφεύγονται οι διπλές ερωτήσεις Οι εναλλακτικές απαντήσεις να καλύπτουν όλες τις πιθανές περιπτώσεις Να αποφεύγονται οι αρνήσεις Η ερώτηση δεν πρέπει να υποδεικνύει ορισμένο είδος απάντησης Πληρότητα Σαφήνεια Πληροφορικής ΠΕ19 29

30 Κατανομή ερωτήσεων στο ερωτηματολόγιο ΑΡΧΗ : Συλλογή Αντικειμενικών πληροφοριών (πχ Φύλο, Ηλικία κτλ) ΜΕΤΑ: Ερωτήσεις Κλειστού Τύπου (Απόψεις, Αντιλήψεις, Πεποιθήσεις) ΤΕΛΟΣ: Ερωτήσεις Ανοιχτού Τύπου Πληροφορικής ΠΕ19 30

31 ΜΕΡΟΣ Γ Επεξεργασία Ανάλυση Δεδομένων Εισαγωγή των δεδομένων από έντυπα ερωτηματολόγια ή από την ηλεκτρονική πλατφόρμα (πχ Google Docs) σε λογισμικό Επεξεργασίας (Microsoft Excel, SPSS). Κωδικοποίηση των δεδομένων σε ποσοτικές τιμές (Συνήθως τα δεδομένα αφορούν κατηγοριακές, διχοτομικές και διατακτικές μεταβλητές μη μετρήσιμες τιμές). Επιλογή μεθόδου Ανάλυσης δεδομένων (Περιγραφική, Επαγωγική). Πληροφορικής ΠΕ19 31

32 Παράμετροι ολοκλήρωσης της έρευνας Θέματα Δεοντολογίας Τρόποι Διανομής του Ερωτηματολογίου- Πιλοτική Χορήγηση Δυσκολίες-Περιορισμοί της Έρευνας Εγκυρότητα Ερωτηματολογίου (Εάν η μέθοδος ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ) Αξιοπιστία Ερωτηματολογίου (Ποιότητα των δεδομένων τα οποία συλλέχθηκαν) Πληροφορικής ΠΕ19 32

33 Κωδικοποίηση Δεδομένων Κωδικοποίηση δεδομένων Μετατρέπουμε τα ποιοτικά δεδομένα σε αριθμητική μορφή Πχ στην ερώτηση Πόσο σε βοήθησε το μάθημα Εκπαιδευτική Έρευνα στην διατριβή σου ; Οι απαντήσεις κωδικοποιούνται ως εξής : Καθόλου 1 Λίγο 2 Αρκετά 3 Πολύ 4 Πάρα Πολύ 5 Πληροφορικής ΠΕ19 33

34 Περιγραφική Στατιστική Παρουσιάζει τα δεδομένα καθαρά, σύντομα με σαφήνεια, χρησιμοποιώντας πίνακες και γραφικές παραστάσεις χωρίς να εξηγεί ή να προχωρεί σε αιτιώδεις σχέσεις Δείκτες που περιγράφουν ουσιαστικά χαρακτηριστικά των μεταβλητών αριθμητικά Πίνακες Συχνοτήτων Μεταβλητών - (% ποσοστό) Δείκτες Κεντρικών Ροπών Επικρατούσα Τιμή (mode) Η τιμή με την μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης Διάμεσος ή Κεντρική Τιμή (median) Η τιμή που χωρίζει ένα σύνολο δεδομένων στην μέση εάν αυτά τοποθετηθούν με αύξουσα σειρά. Πχ για την ομάδα δεδομένων 65,66,68,71,77,78,80,82,88 διάμεσος είναι το 77 Μέσος Όρος (Mean) Δείκτες Απόκλισης Τυπική Απόκλιση (Standard Deviation) Πληροφορικής ΠΕ19 34

35 Παράδειγμα Περιγραφικής Στατιστικής Ύπαρξη Διαφωνιών σε Ομάδες Ο εκπαιδευτικός project πρέπει : [Να επεμβαίνει σε περιπτώσεις διαφωνιών μέσα στις ομάδες.] Median (Διάμεσος) : 2 (Συχνά) Mode (Επικρατούσα Τιμή) : 2 (Συχνά) Συχνότητες Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Αθροιστικό Ποσοστό Πάντα 17 23,0 23,0 23,0 Συχνά 28 37,8 37,8 60,8 Μερικές φορές 27 36,5 36,5 97,3 Ποτέ 1 1,4 1,4 98,6 Δεν έχω άποψη 1 1,4 1,4 100,0 Σύνολο ,0 100,0 Πληροφορικής ΠΕ19 35

36 Παράδειγμα Περιγραφικής Στατιστικής Πληροφορικής ΠΕ19 36

37 Επαγωγική Στατιστική Επιτρέπει την μελέτη και εξέταση σχέσεων μεταξύ μεταβλητών Την γενίκευση των ευρημάτων από το δείγμα, στον πληθυσμό από τον οποίο πήραμε το δείγμα Χρησιμοποιεί Στατιστικά Κριτήρια Τεστ τα οποία χωρίζονται σε παραμετρικά (Δείκτης Pearson r, T-test, κτλ) ή μη παραμετρικά (X 2 ) ανάλογα το τύπο των μεταβλητών Πληροφορικής ΠΕ19 37

38 Παράδειγμα Επαγωγικής Στατιστικής Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των μεταβλητών φύλο και εμπειρίας στην υλοποίηση project ; Χρησιμοποιούμε το κριτήριο X 2 και υπολογίζουμε τον δείκτη Pearson Chi-Square, όπου για τιμή <0.05 θεωρούμε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ διαδικασίας επίλυσης πρακτικών προβλημάτων και φύλου. Πληροφορικής ΠΕ19 38

39 Επαγωγική Στατιστική Διασταύρωση Μεταβλητών : Φύλο * Εμπειρία στην υλοποίηση project ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ PROJECT ΝΑΙ ΟΧΙ Σύνολο Φύλο : Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Chi-Square Tests Value df Asymp. Sig. (2- sided) Exact Sig. (2- sided) Exact Sig. (1- sided) Pearson Chi-Square,516 a 1,473 Continuity Correction b,209 1,647 Likelihood Ratio,511 1,475 Fisher's Exact Test,603,322 N of Valid Cases 74 a. 0 cells (0,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 8,62. b. Computed only for a 2x2 table Πληροφορικής ΠΕ19 39

40 Ολοκλήρωση της έρευνας Παρουσίαση σε πίνακες, διαγράμματα ή κείμενα των βασικών αποτελεσμάτων της έρευνας Κριτική παράθεση των αποτελεσμάτων σε σχέση με την βιβλιογραφία Σύντομη αναφορά στα ευρήματα της έρευνας, εξαγωγή συμπερασμάτων, εισηγήσεις για περαιτέρω έρευνα. Πληροφορικής ΠΕ19 40