ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - Μέρος 3

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Αλιείας ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - Μέρος 3 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την Κοινή Αλιευτική Πολιτική Επιτροπή Αλιείας Εισηγήτρια: Ulrike Rodust DT\ doc PE v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 4.3. Μείωση της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας/μεταβιβάσιμες αλιευτικές παραχωρήσεις (γνωστές ως TFC) Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επιλύσει το πρόβλημα της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας. Οι ικανότητες των στόλων που συμμετέχουν πρέπει να αξιολογηθούν. Νέα, προσαρμοσμένα σημεία αναφοράς πρέπει να αναπτυχθούν και να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση της υφιστάμενης πλεονάζουσας ικανότητας με ακριβέστερο τρόπο (βλέπε τμήμα 2.3). Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική πρέπει να εξασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη θα εναρμονίσουν τις αλιευτικές τους ικανότητες με τους διαθέσιμους ιχθυακούς πόρους. Η Επιτροπή προτείνει την υποχρεωτική καθιέρωση των TFCs από τα κράτη μέλη προκειμένου να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας. Ο αντιφατικός χαρακτήρας των ΤFCs σημαίνει, ωστόσο, ότι απαιτείται μια ευέλικτη προσέγγιση που θα σταθμίζει προσεκτικά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα. Στόχος του τμήματος που ακολουθεί είναι να εξετασθούν κατ αρχήν οι συνέπειες της καθιέρωσης των μεμονωμένων ποσοστώσεων και στη συνέχεια να εκτεθούν οι πρόσθετες συνέπειες του να καταστούν οι ποσοστώσεις αυτές μεταβιβάσιμες, δηλαδή εμπορεύσιμες. Πλεονεκτήματα των μεμονωμένων ποσοστώσεων Σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ οι μεμονωμένες ποσοστώσεις υπάρχουν ήδη, δηλαδή οι εθνικές ποσοστώσεις έχουν κατανεμηθεί σε μεμονωμένες αλιευτικές επιχειρήσεις. Οι μεμονωμένες ποσοστώσεις αποτελούν ένα πρώτο βήμα για την αποφυγή της τραγωδίας των κοινών αγαθών δεδομένου ότι οι μεμονωμένοι αλιείς αναπτύσσουν μεγαλύτερο αίσθημα ευθύνης όταν ο βαθμός των αλιευτικών τους δυνατοτήτων μεταβάλλεται ανάλογα με την κατάσταση του αποθέματος. Πολλοί ευρωπαίοι αλιείς πρέπει σήμερα να προσπαθήσουν να αλιεύσουν όσο το δυνατόν περισσότερο πριν η αλιευτική τους δραστηριότητα σταματήσει λόγω εξάντλησης της εθνικής ποσόστωσης. Οι μεμονωμένες ποσοστώσεις επιτρέπουν στους αλιείς να σχεδιάζουν τις αλιευτικές τους δραστηριότητες καθ όλο το έτος και να λαμβάνουν υπόψη παράγοντες όπως η κατάσταση της αγοράς. Πρόσθετα πλεονεκτήματα της δυνατότητας μεταβίβασης Η δυνατότητα μεταβίβασης μεμονωμένων παραχωρήσεων μπορεί να οδηγήσει στη μείωση της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας. Τούτο οφείλεται στο φαινόμενο που είναι γνωστό ως φαινόμενο συγκέντρωσης το οποίο αποτελεί επίσης ταυτόχρονα μειονέκτημα των TFC. Οι οικονομικά επιτυχείς αλιείς αγοράζουν τις ποσοστώσεις των ανταγωνιστών τους, γεγονός που οδηγεί σε μια δομή η οποία περιλαμβάνει λιγότερες αλλά εμπορικά επιτυχέστερες επιχειρήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις, η καθιέρωση του συστήματος TFC, εάν προσαρμοσθεί στις τοπικές συνθήκες, θα μπορούσε να αποτελέσει τη μέθοδο επιλογής, στην περίπτωση που πρέπει να μειώσουν την πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα σε ορισμένους τρόπους αλιείας. Ένα περαιτέρω πλεονέκτημα των TFC είναι ότι οι κάτοχοι ποσοστώσεων που επιθυμούν να εγκαταλείψουν την αλιευτική βιομηχανία, μπορούν να το πράξουν αποκομίζοντας όφελος. Ταυτόχρονα, το αίσθημα ευθύνης των αλιέων έναντι των αποθεμάτων αυξάνεται δεδομένου ότι μια κακή κατάσταση του αποθέματος έχει άμεσες επιπτώσεις στη νομισματική αξία των αλιευτικών τους δικαιωμάτων. Οι εμπορεύσιμες ποσοστώσεις μπορούν να παράσχουν ένα PE v /7 DT\ doc

3 περαιτέρω κίνητρο σε μικτούς τρόπους αλιείας προκειμένου να αποφεύγεται το γνωστό ως "ασθενές απόθεμα", δεδομένου ότι η τιμή για τα ατομικά δικαιώματα του ψαριού αυτού θα αυξηθεί. Μειονεκτήματα της δυνατότητας μεταβίβασης Μεταβιβάσιμες ποσοστώσεις δεν θα μειώσουν την αλιευτική ικανότητα εάν οι αλιευτικές ποσοστώσεις δεν ελεγχθούν εξ ολοκλήρου. Η TFC ενδέχεται να οδηγήσουν ακόμη και σε αλιεία IUU (παράνομη λαθραία και άναρχη αλιεία) εάν δεν εξασφαλισθεί ότι τα κράτη των οποίων οι ιδιοκτήτες έχουν πωλήσει όλες τις TFC δεν χρησιμοποιούνται πλέον για αλιεία. Στην περίπτωση που δεν συνοδεύονται με τις δέουσες διασφαλίσεις, οι μεταβιβάσιμες ποσοστώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μια ανεπιθύμητα υψηλή συγκέντρωση αλιευτικών δικαιωμάτων παρενοχλώντας έτσι την τμηματοποιημένη δομή ενός τρόπου αλιείας και τον χαρακτήρα των παράκτιων κοινοτήτων. Οι TFC θα έπρεπε να καταστήσουν δυσκολότερη για τις χώρες την εφαρμογή των ιδεών τους για τη δέουσα κατανομή των αλιευτικών δικαιωμάτων μόλις οι TFC κατανεμηθούν. Στη χειρότερη των περιπτώσεων, οι TFC καθίστανται αντικείμενο κερδοσκοπίας για τους οικονομικούς παίκτες εκτός του αλιευτικού κλάδου. Πιθανές διασφαλίσεις: Υπάρχουν διάφορες επιλογές προκειμένου να διατυπωθούν οι TFC εις τρόπον ώστε να αποφεύγονται ή να μετριάζονται οι αρνητικές επιπτώσεις, ιδίως εκείνες σχετικά με την υπερβολική συγκέντρωση: θα μπορούσε να καθιερωθεί ένα μέγιστο όριο ιδιοκτησίας εκ μέρους των μεμονωμένων αλιέων η εμπορευσιμότητα μπορεί να περιορίζεται σε εσωτερικό επίπεδο με ειδικές τάξεις μεγέθους η εμπορευσιμότητα θα μπορούσε να περιοριστεί γεωγραφικά η παραχώρηση ποσοστώσεων θα έπρεπε να περιορίζεται προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι μόνο οι ενεργοί αλιείς θα συμμετέχουν ουδείς θα έπρεπε να έχει το δικαίωμα να παραχωρεί μια ετήσια ποσόστωση εξ ολοκλήρου. Πρόταση 18: Ο βασικός κανονισμός πρέπει να εξασφαλίσει ότι η πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα, όπου υπάρχει, θα μειωθεί. Ως εκ τούτου, πρέπει να εκπονηθούν στο πλαίσιο των πολυετών σχεδίων συγκεκριμένοι χάρτες πορείας για την αξιολόγηση και τη μείωση της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας στους μεμονωμένους τρόπους αλιείας. Η αποτυχία στην επίτευξη κοινών στόχων πρέπει να τιμωρείται με κυρώσεις Πρόταση 19: Στην περίπτωση που εντοπίζεται πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα σε ένα συγκεκριμένο τρόπο αλιείας, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος πρέπει να υποχρεούται στη λήψη μέτρων για τη μείωσή της. Στην περίπτωση αυτή, η καθιέρωση των TFC θα μπορούσε να αιτιολογείται. Στην περίπτωση που ένα κράτος μέλος αποδείξει ότι πέτυχε την αναγκαία μείωση της αλιευτικής ικανότητας χωρίς τη χρήση των TFC, το συγκεκριμένο κράτος μέλος θα έπρεπε να εξαιρείται από την υποχρέωση καθιέρωσης TFC. Ωστόσο, μια τίμια και εμπεριστατωμένη αξιολόγηση όλων των στόλων καθώς και των υποχρεωτικών μειώσεων της ικανότητας όπου χρειάζεται αποτελεί την απαραίτητη DT\ doc 3/7 PE v02-00

4 προϋπόθεση για εγκατάλειψη του υποχρεωτικού χαρακτήρα του συστήματος TFC Πρόταση 20: Η υποχρέωση των κρατών μελών να καθιερώσουν ατομικές ποσοστώσεις εμφανίζεται σκόπιμη για τους προαναφερθέντες λόγους. Κατ αυτόν τον τρόπο, τα κράτη μέλη θα έπρεπε να έχουν το δικαίωμα να απαιτούν από τους αλιείς να συγκεντρώνουν τις ποσοστώσεις αυτές στο πλαίσιο οργανώσεων παραγωγών και άλλων συλλογικών φορέων εις τρόπον ώστε οι δομές αυτές, που υφίστανται σε πολλά κράτη μέλη, να μπορέσουν να διατηρηθούν Πρόταση 21: Ο κανονισμός θα έπρεπε να υποχρεώνει τα κράτη μέλη να καθιερώσουν «μέτρα ασφαλείας» όπως τα προαναφερθέντα ή παρόμοια με αυτά προκειμένου να προλαμβάνεται η ανεπιθύμητη και υπερβολική συγκέντρωση. Κατά τον σχεδιασμό του συστήματος για τα κράτη μέλη και την κατανομή των παραχωρήσεων, όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη ιδίως ο τομέας μικρής κλίμακας πρέπει να συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό Πρόταση 22: Κατά τον προσδιορισμό των αλιέων μικρής κλίμακας ή των βιοτεχνών αλιέων, θα έπρεπε να λαμβάνονται υπόψη άλλα κριτήρια εκτός του μήκους του σκάφους όπως το μέγεθος της επιχείρησης ή ο κύκλος εργασιών ανά σκάφος. Τα κριτήρια αυτά θα έπρεπε να είναι τα ίδια για όλα τα κράτη μέλη Περιφερειοποίηση Τα πολυετή σχέδια αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της περιφερειοποίησης. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων της ΚΠΑ, οι εμπλεκόμενοι στις πολιτικές αποφάσεις πρέπει να ενσωματωθούν καλύτερα στη διαδικασία για τη διατύπωση των σχεδίων αυτών. Πρόταση 23: Οι νομοθέτες δεν θα έπρεπε απλώς να προβαίνουν σε δηλώσεις προθέσεων αλλά να αναφέρουν ότι, κατά την ανάπτυξη μιας πρότασης της Επιτροπής για ένα πολυετές σχέδιο, πρέπει να ζητηθεί η γνώμη των ενδιαφερομένων. Τα πρώην Περιφερειακά Γνωμοδοτικά Συμβούλια (ΠΓΣ) θα έπρεπε να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αυτή. Πρόταση 24: Προϋπόθεση για αυτό είναι να επανεξεταστεί η σύνθεσή τους και να καταστούν τα συμβουλευτικά αυτά συμβούλια περισσότερο αντιπροσωπευτικά και νόμιμα: Τα συμφέροντα των απασχολουμένων, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος πρέπει να ενισχυθούν. Η επιστημονική γνωμοδότηση που παρέχουν τα γνωμοδοτικά συμβούλια πρέπει επίσης να βελτιωθεί. Τα γνωμοδοτικά συμβούλια πρέπει επίσης να αποτελέσουν ένα φόρουμ εντός του οποίου οι αλιείς και οι επιστήμονες θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες προκειμένου να επιτύχουν σύγκληση στις συχνά αποκλίνουσες απόψεις τους. Η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στα κράτη μέλη είναι αποδεκτή δεδομένων των νομικά περιορισμένων επιλογών για την έκδοση δεσμευτικών αποφάσεων σε περιφερειακό επίπεδο αλιείας και/ή επίπεδο θάλασσας-λεκάνης. Σχετικά ωστόσο, η πρόταση της Επιτροπής πρέπει να βελτιωθεί διπλά: Πρόταση 25: Τα κράτη μέλη πρέπει να υποχρεούνται να συνεργαστούν μεταξύ τους κατά την έγκριση εθνικών πρωτοβουλιών. Η συνεργασία αυτή θα μπορούσε να συντονιστεί από την Επιτροπή PE v /7 DT\ doc

5 Πρόταση 26: Χρειάζονται περισσότερες διασφαλίσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη θα επιτύχουν πράγματι τους στόχους που θέτουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σε ένα πολυετές σχέδιο και ότι οι στόχοι αυτοί δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν. Η περιφερειοποίηση δεν θα έπρεπε να οδηγήσει σε πρόσθετους κανόνες αλλά στην αντικατάσταση των πολλών από τους υφιστάμενους κανόνες μενέους βελτιωμένους περισσότερο εύστοχους και εύληπτους. Πρόταση 27: Μετά την έγκριση της μεταρρυθμιστικής δέσμης η Επιτροπή θα έπρεπε να πραγματοποιήσει αμέσως λεπτομερή έλεγχο των υφισταμένων κανονισμών προκειμένου να καταργηθούν όλοι οι ευρωπαϊκοί κανόνες που δεν θεωρούνται πλέον αναγκαίοι Μεσόγειος και Εύξεινος Πόντος Η κατάσταση στη Μεσόγειο διαφέρει βασικά από την κατάσταση σε άλλες ευρωπαϊκές θάλασσες. Γίνεται ως επί το πλείστον εκμετάλλευση των ιχθυακών αποθεμάτων σε παράκτιες περιοχές ενώ μόλις λίγα αποθέματα μοιράζονται διάφορα κράτη μέλη. Υφίστανται ταυτόχρονα 13 τρίτες χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο. Επιπλέον, η δομή του στόλου στη Μεσόγειο διαφέρει από την αντίστοιχη δομή στον Ατλαντικό ή τη Βόρεια Ευρώπη δεδομένου ότι ο μεσογειακός στόλος αποτελείται ως επί το πλείστον από μικρά σκάφη. Ως εκ τούτου, η ΕΕ ακολούθησε μια ειδική νομική και πολιτική προσέγγιση έναντι της μεσογειακής αλιείας, όπως με τον κανονισμό 1967/2006 (Μεσογειακός κανονισμός). Ο κανονισμός αυτός ωστόσο δεν οδήγησε σε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οι αλιείς της ΕΕ στον Εύξεινο Πόντο, οι οποίοι είναι κατά πρώτο λόγο αλιείς μικρής κλίμακας, αντιμετωπίζουν πρόσθετα προβλήματα δεδομένου ότι μόλις δύο από τα έξι παρευξείνια κράτη είναι κράτη μέλη της ΕΕ. Στον Εύξεινο Πόντο μόνο δύο αποθέματα (σαρδελόρεγγα και καλκάνι) αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης με TAC και ποσοστώσεις και ως εκ τούτου, η διαχείριση των αποθεμάτων της θάλασσας αυτής είναι πολύ δυσχερής. Η πρόταση της Επιτροπής για έναν νέο βασικό κανονισμό περιλαμβάνει επίσης τη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο. Είναι οπωσδήποτε σκόπιμη η εφαρμογή των αρχών της διαχείρισης ΜΒΑ, της μείωσης των απορρίψεων και της περιφερειοποίησης για τις θάλασσες αυτές επίσης. Ωστόσο, δεδομένου ότι για τα περισσότερα αποθέματα στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο δεν υφίστανται ούτε TAC ούτε πολυετή σχέδια, η ρύθμιση δεν θα οδηγήσει σε πολλά συγκεκριμένα αποτελέσματα για την αλιεία στη Νότια Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη την κακή κατάσταση πολλών αποθεμάτων, τούτο δεν αποτελεί υπεύθυνη στάση έναντι των μελλοντικών γενεών. Πρόταση 28: Θα έπρεπε να προστεθούν στον κανονισμό συγκεκριμένα μέτρα για τη Μεσόγειο. Τα μέτρα αυτά θα έπρεπε να συνίστανται επί παραδείγματι σε μια υποχρέωση να καθοριστεί ένα δίκτυο αλιευτικών αποθεμάτων, περιοχές στις οποίες οι αλιευτικές δραστηριότητες απαγορεύονται ή περιορίζονται Πρόταση 29: Πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας στον Εύξεινο Πόντο. Η ΕΕ θα έπρεπε να υποστηρίξει τη δημιουργία DT\ doc 5/7 PE v02-00

6 ενός Περιφερειακού Οργανισμού Διαχείρισης της Αλιείας για τον Εύξεινο Πόντο Υδατοκαλλιέργεια Η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί σημαντικό και αναπόσπαστο τμήμα του αλιευτικού κλάδου που συμπληρώνει το ρόλο της ελεύθερης αλιείας συμβάλλοντας στην απασχόληση και εξασφαλίζοντας σημαντικό τμήμα της επισιτιστικής ασφάλειας στην ΕΕ. Υφίστανται συναίνεση ότι ο κλάδος της υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ παρουσίασε στασιμότητα για πολλά χρόνια, παρά τις μεγάλες δυνατότητές του για ανάπτυξη και την αύξηση της ζήτησης για προϊόντα υδατοκαλλιέργειας. Η στασιμότητα αυτή οφείλεται στις αυξημένες εισαγωγές φθηνών προϊόντων υδατοκαλλιέργειας που συχνά δεν παράγονται σύμφωνα με τις υψηλοτάτου επιπέδου ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την υγεία, το περιβάλλον και την ασφάλεια των τροφίμων. Είναι προφανές ότι η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει την παραγωγή της στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας και να ανταγωνιστή με τις τρίτες χώρες στον τομέα αυτό. Ταυτόχρονα, πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η υδατοκαλλιέργεια στο περιβάλλον και στην ελεύθερη αλιεία θα ελαχιστοποιηθούν. Η υιοθέτηση μιας πολιτικής για την υδατοκαλλιέργεια θα εξασφάλιζε την οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα της βιομηχανίας αυτής. Οι ιδέες που περιλαμβάνονται στην πρόταση βασικού κανονισμού και συγκεκριμένα η δημιουργία ενός Γνωμοδοτικού Συμβουλίου για την Υδατοκαλλιέργεια και η διατύπωση μη δεσμευτικών κατευθυντηρίων γραμμών επί κοινών προτεραιοτήτων και στόχων, βαδίζουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, οι προτάσεις αυτές δεν επαρκούν προκειμένου να δοθεί η αναγκαία ώθηση στον λιμνάζοντα αυτόν τομέα και προκειμένου να καταστεί ο ίδιος ανταγωνιστικότερος. Για την επίτευξη των στόχων αυτών πρέπει να γίνουν περισσότερα από την τροποποίηση του βασικού κανονισμού. Ωστόσο, οι ακόλουθοι στόχοι θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στο βασικό κανονισμό, προκειμένου να στρώσουν το δρόμο για μελλοντικές ρυθμιστικές βελτιώσεις: Πρόταση 30: Θέσπιση αυστηρών χαρακτηριζόμενων από διαφάνεια και γενικών ποιοτικών κριτηρίων σε σχέση με την υδατοκαλλιέργεια θα έπρεπε να εξασφαλίζονται στο σύνολο της ΕΕ και τα οποία θα διασφαλίζουν τις οικολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της υδατοκαλλιέργειας Πρόταση 31: Διατύπωση κανόνων σχετικά με την ανιχνευσιμότητα των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας Πρόταση 32: Καθιέρωση και ενίσχυση των κριτηρίων επισήμανσης για υψηλής ποιότητας προϊόντα υδατοκαλλιέργειας και την βιολογική παραγωγή υδατοκαλλιέργειας Πρόταση 33: Εξασφάλιση ότι τα εισαγόμενα προϊόντα και υδατοκαλλιέργειες παράγονται σύμφωνα με τις σχετικές ευρωπαϊκές ποιοτικές προδιαγραφές όπως οικολογικές προδιαγραφές ή προδιαγραφές για την ευζωία των ζώων Πρόταση 34: Διάθεση πρόσθετης χρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας για βιώσιμη από περιβαλλοντικής πλευράς υδατοκαλλιέργεια, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις PE v /7 DT\ doc

7 Πρόταση 35: Δρομολόγηση πρωτοβουλίας για τη μείωση της γραφειοκρατίας. DT\ doc 7/7 PE v02-00