Μελέτη Περίπτωσης Cannon Beach: Aποκατάσταση µετά την καταστροφή Σχεδιασµός του Φόρουµ

Transcript

1 Ο σεισµός της Σουµάτρα του 2004 καθώς και ο τυφώνας Κατρίνα το 2005, απέδειξαν ότι οι περισσότερες κοινότητες έχουν ανεπαρκή οργάνωση ως προς την αντιµετώπιση καταστροφών, την µετέπειτα αποκατάσταση και ανοικοδόµησή τους. Σε µία προσπάθεια για την αποδοτικότερη προετοιµασία των παραλίων της περιφέρειας Cascadia, αναµείχθηκαν διάφοροι φορείς και έγινε ένας σχεδιασµός που συµπεριλαµβάνει 3 βασικές φάσεις: Φαση 1 η : Ανάπτυξη ενός φόρουµ έτσι ώστε να εφαρµοστεί ένα πιλοτικό σχέδιο αποκατάστασης που θα οδηγήσει στον προσδιορισµό και την ιεράρχηση στόχων και πιθανών λύσεων Φάση 2 η : Τεκµηρίωση της απόδοσης του πιλοτικού σχεδίου και του φόρουµ ως προς την αποκατάσταση της κοινότητας Φάση 3 η : ηµιουργία Κοινοτικού Φόρουµ Σχεδιασµού Αποκατάστασης και Εγχειριδίου Οδηγιών που θα στοιχειοθετεί την µακροχρόνια αποκατάσταση µετά από καταστροφή και τις πρώτες φάσεις της διαδικασίας τοπικού σχεδιασµού. Μελέτη Περίπτωσης Cannon Beach: Aποκατάσταση µετά την καταστροφή Σχεδιασµός του Φόρουµ Η πρόθεση του πιλοτικού προγράµµατος του Cannon Beach δεν είναι να δηµιουργηθεί ένα σχέδιο, αλλά να αναγνωριστούν οι στρατηγικές ενέργειες που µπορεί να αναλάβει η κοινότητα για την αποκατάστασή της. Η µελέτη περίπτωσης ακολουθεί το εξής πλάνο: 1. Κοινοτικό προφίλ (γεωγραφική θέση, πληθυσµός,οικονοµία, γη και ανάπτυξη, ζωτικές εγκαταστάσεις και υποδοµή) 2. Προϋπάρχον πολιτικό πλαίσιο για την αντιµετώπιση καταστροφών (σχεδιασµός, πολιτικές) 3. Αποτελέσµατικότητα Φόρουµ(στοιχειοθέτηση των αποτελεσµάτωνπροτάσεων που θα προκύψουν από το φόρουµ και ιεράρχησή τους) 4. Πλαίσιο και Προτάσεις Αποκατάστασης µετά την Καταστροφή (γενική επισκόπηση του πώς θα οργανωθεί ο σχεδιασµός µακροχρονίως, σχεδιαγράφηση τοπικών δράσεων) 1. ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ Γεωγραφικά η περιοχή Cannon Beach τοποθετείται στην Κοµητεία Clastop του Όρεγκον ενώ στα δυτικά της βρίσκεται ο Ειρηνικός Ωκεανός. Πληθυσµιακά η περιοχή είχε 1221 άτοµα το 1990 ενώ έκτοτε ο πληθυσµός του αυξήθηκε κατά 30%στους 1600 κατοίκους. ηµογραφικά το 46% είναι άνδρες και το 54% γυναίκες ενώ περίπου το 17% είναι κάτω των 18 και το 15% άνω των 65 ετών.τέλος, το 2000 το 12% των κατοίκων ζούσε κάτω από τα όρια της φτώχειας.

2 Όσον αφορά τον παράγοντα της οικονοµίας, το 2000 υπήρχαν 3 ειδών επιχειρήσεις µε έντονη παρουσία στην περιοχή: Αυτές που είχαν να κάνουν µε τέχνες, ψυχαγωγία, στέγαση και τροφή, Αυτές που είχαν να κάνουν µε λιανεµπόριο Σχετικές µε εκπαίδευση, υγεία και κοινωνικές υπηρεσίες. Οι έρευνες έδειξαν ότι κανενός είδους επιχείρηση δεν έµεινε άθικτη από φυσικές καταστροφές. Μάλιστα το 80% των επιχειρήσεων της περιοχής βρίσκεται εντός της ζώνης που θα µπορούσε να πληγεί από Τσουνάµι. Το κλείσιµο αυτών των επιχειρήσεων θα είχε άµεση επίδραση όχι µόνο τουριστικά αλλά και στη ζωή των ίδιων των κατοίκων. Η σοβαρότητα των ζηµιών που µπορούν να επέλθουν από φυσικές καταστροφές, εξαρτάται από τα είδη χρήσης γης και το πλαίσιο ανάπτυξης της κοινότητας. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο, είναι ζωτικής σηµασίας, να λαµβάνεται υπ όψιν ο παράγοντας της επικινδυνότητας των φυσικών καταστροφών κατά το σχεδιασµό ανάπτυξης µιας περιοχής. Η Υποδοµή και οι Εγκαταστάσεις (πυροσβεστική, αστυνοµία, νοσοκοµεία, δηµόσιες εγκαταστάσεις, γέφυρες, δρόµοι, καταφύγια), είναι ζωτικές για την επανάκαµψη ενός οικισµού µετά από φυσικές καταστροφές. Επίσης, είναι σηµαντικό να ληφθούν υπ όψιν κατά το σχεδιασµό, εγκαταστάσεις εντός των οποίων βρίσκεται υλικό επικίνδυνο να µολύνει ή να επιδεινώσει την καταστροφή (όπως εύφλεκτα υλικά ή απόβλητα). Συµπερασµατικά, η οικονοµική εξάρτηση της πόλης απ τον τουρισµό, θέτει µία µεγάλη πρόκληση στον επανασχεδιασµό της µετά την καταστροφή. Οι πληθυσµιακές αναλογίες που εµπεριέχουν υψηλό ποσοστό ευπαθών οµάδων (ατόµων µε αναπηρίες, γηραιών, µε χαµηλό εισόδηµα και παιδιών), είναι σηµαντικός παράγοντας για τον αποδοτικό σχεδιασµό των υπηρεσιών που θα έπρεπε να προσφέρονται µετά από µία καταστροφή. Το µικρό µέγεθος του οικισµού, ευνοεί τη γρήγορη µεταφορά των απαραίτητων υπηρεσιών και την αποκατάσταση της υδροδότησης και της επικοινωνίας. 2.ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ Κυβερνητική οµή: Παίζει σηµαντικό ρόλο στις στρατηγικές που ακολουθούνται µετά την καταστροφή, κυρίως ως προς το πώς ενσωµατώνονται τα προϋπάρχοντα πλαίσια και πολιτικές στα προγράµµατα που δηµιουργούνται. Η πόλη αποτελείται από πέντε βασικά τµήµατα: ιοίκηση (οικονοµικός σχεδιασµός, προϋπολογισµός, συντήρηση κτιρίων, νοµοθεσία, κοινοτικές υπηρεσίες, προσωπικό κ.ά.) Κτίρια (δοµικά, ύδρευση, άδειας µηχανικών, ηλεκτρισµός κ.ά) Σχεδιασµός (Μίκρο και µάκρο- πρόθεσµος σχεδιασµός, για χρήση γης, υιοθετηµένοι στόχοι ανάπτυξης, βοηθήµατα χρήσης γης και σχεδιασµού στους γαιοκτήµονες και συντονισµός µε σχετικά τµήµατα) ηµόσια Έργα (σχεδιάζει, οργανώνει και ενσωµατώνει τα προγράµµατα συντήρησης της ύδρευσης, αποχέτευσης,δρόµων ώστε να διασφαλίζει τη σωστή λειτουργία της πόληςκαι των συστηµάτων υποδοµής της)

3 ηµόσια Ασφάλεια (τα τµήµατα δηµόσιας ασφάλεις αφοσιώνονται στην παροχή υπηρεσιών που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής, προστετεύοντας αυτήν, την περιουσία των κατοίκων, διατηρώντας την τάξηκαι µειώνοντας την εγκληµατικότητα και τις παραβατικές συµπεριφορές µέσω της εκπαίδευσης και της πρόληψης) Η χρήση των ήδη υπαρχόντων σχεδίων και πολιτικών µεγιστοποιεί τη χρήση των περιορισµένων πόρων της πόλης. Οι τοπικές αρχές συµβάλλουν στη γνωστοποίηση του σχεδιασµού αυτού. 3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΦΟΡΟΥΜ Τα ευρήµατα που προκύπτουν από το φόρουµ µπορούν να οργανωθούν σε δύο βασικές κατηγορίες: Η πρώτη θα παρουσιάζει τα αποτελέσµατα του φόρουµ βάσει θεµατικών (πληθυσµός, οικονοµία, εγκαταστάσεις, υποδοµή, γη και ανάπτυξη), η δεύτερη θα καταλήγει σε κάποια σηµεία κλειδιά. Όσον αφορά το θέµα του πληθυσµού, οι συµµετέχοντες, αναγνώρισαν ως βασικά ζητήµατα, την εκκένωση και τη διάσωση, τα συστήµατα επικοινωνίας και τα καταφύγια. Όταν τους ζητήθηκε να επιλέξουν ένα εκ των ζητηµάτων ως πρωτεύον, η σειρά που προέκυψε ήταν η εξής: 1. Συγκοινωνίες (συµπεριλαµβανοµένων γεφυρών και εθνικών οδών) 2. Ανταπόκριση στις ανάγκες των τουριστών που επισκέφτηκαν την περιοχή 3. Επικοινωνίες µετά την καταστροφή. Σχετικά µε την οικονοµία, αναγνωρίστηκαν µέσω του φόρουµ 169 ζητήµατα. Τα πιο σηµαντικά είχαν να κάνουν µε: Επιδράσεις στις τοπικές επιχειρήσεις Μετατόπιση επιχειρήσεων Επιδράσεις στο τοπικό εργατικό δυναµικό. Η προτεραιότητα όπως προέκυψε από το φόρουµ δόθηκε στην αποκατάσταση των επικοινωνιών (ασύρµατων και µη) Για το θέµα των υποδοµών και των εγκαταστάσεων, προέκυψαν γύρω στα 162 ζητήµατα σχετικά µε: Αποκατάσταση οργανισµών κοινής ωφελείας Αποκατάσταση συγκοινωνιακών δικτύων Πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες Προτεραιότητα δόθηκε στα εξής ζητήµατα Πρόσβαση και διαθεσιµότητα συγκοινωνιών Επισκευή οργανισµών κοινής ωφελείας, αλλά και των αποχετευτικών συστηµάτων Επισκευή των επικοινωνιών Τέλος, στα θέµατα γης και ανάπτυξης, προέκυψαν 134 ζητήµατα, η πλειοψηφία των οποίων σχετιζόταν µε: Επανατοποθέτηση της επιχειρησιακής περιοχής Χρήση γης και ζώνες Προσωρινή στέγαση Η προτεραιότητα δόθηκε στα ζητήµατα ως εξής: Επανατοποθέτηση των απαραίτητων εγκαταστάσεων εκτός της ζώνης πληµµυρίδας Ρόλος του σχεδιασµού ζωνών στην αποκατάσταση και επανακατασκευή µετά την καταστροφή

4 Συµπερασµατικά, η αποκατάσταση της οικονοµίας του Cannon Beach εξαρτάται από την αποκατάσταση της υποδοµής. Είναι απαραίτητη η επαναλειτουργία των επιχειρήσεων και ως εκ τούτου η αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και των δικτύων επικοινωνίας καθώς και η πρόσβαση σε ανθρώπινο δυναµικό. Οι παραπάνω διατυπώσεις, χρησιµεύουν ως βάση για τις προτάσεις που ακολουθούν στην επόµενη ενότητα. 4.ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ Στόχος της παρούσας ενότητας, είναι η παρουσίαση του πλαισίου των προτεινόµενων δράσεων που µπορούν να εφαρµοστούν για την αποκατάσταση µετά την καταστροφή. Αυτές οι προτάσεις δε συστήνουν από µόνες τους το σχεδιασµό της αποκατάστασης, απλώς σκιαγραφούν τα πρώτα βήµατα. Τα πέντε βασικά σηµεία όπου επικεντρώνονται οι προτάσεις, είναι τα ακόλουθα: ράσεις πρόληψης αµέλειας ράσεις σχετικές µε την υποδοµή και τις εγκαταστάσεις. ράσεις σχετικά µε τη γη και την ανάπτυξή της ράσεις για την οικονοµία ράσεις σχετικές µε τον πληθυσµό Οι ακόλουθες συστάσεις, αποτελούν ευρείες δράσεις σχετικές µε τα ως άνω θέµατα: 1. Σύσταση επιτροπής επαναφοράς µετά τις καταστροφές. Το σκεπτικό αυτής της πρότασης, προκύπτει απ το φόρουµ. Η ήδη υπάρχουσα επιτροπή επικεντρωνόταν στις άµεσες δράσεις αλλά χρειάζεται και ο σχεδιασµός της αποκατάστασης πιο µακροπρόθεσµα. Για την καλύτερη λειτουργία της επιτροπής προτείνεται να απαρτίζεται από: έναν υπάλληλο δηµοσίων έργων, έναν υπεύθυνο διαχείρισης ακινήτων, έναν συγκοινωνιολόγο, έναν περιβαλλοντολόγο, έναν εκπρόσωπο δικηγόρων, έναν εκπρόσωπο οργανισµών κοινής ωφελείας, έναν εκπρόσωπο του Εµπορικού Επιµελητηρίου, έναν ειδικό στην οικονοµική ανάπτυξη, έναν ειδικό στην ασφάλεια κτιρίων,έναν επιτελή στερεών αποβλήτων. 2. Ανάπτυξη θεσµικής διάταξης για την αποκατάσταση του Cannon Beach µετά την καταστροφή. 3. Ίδρυση εκτενούς στρατηγικού δικτύου επικοινωνίας (σε συνθήκες καταστροφών) πολιτών-κυβέρνησης που να στοχεύει και στην ανταπόκριση αλλά και στη µακροπρόθεσµη αποκατάσταση µετά τις καταστροφές. Στόχος είναι η ενεργή ανάδραση µεταξύ διαφορετικών οργανισµών και φορέων. 4. Ανάπτυξη µιας χρηµατοδοτικής µήτρας που παρέχει µία λίστα εν δυνάµει χρηµατοδοτικών µηχανισµών και δράσεων για την αποκατάσταση και την ανακούφιση από καταστροφές. 5. Συντεταγµένες και εκπαιδευτικά προγράµµατα σχετικά µε το σχεδιασµό της ανταπόκρισης σε καταστροφές, της αποκατάστασης, της ετοιµότητας και της ανακούφισης.

5 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟ ΟΜΗ 1. ιεξαγωγή µελέτης για τον καθορισµό προτεραιοτήτων για την αποκατάσταση µετά την καταστροφή 2. Ανάπτυξη στρατηγικών για την επισκευή των τοπικών συγκοινωνιακών δικτύων 3. Στήριξη και αρωγή στο Τµήµα Γεωλογίας και Βιοµηχανίας Ορυκτών για την ανάπτυξη και ενίσχυση αντισεισµικότητας σχολικών κτιρίων καθώς και κτιρίων εκτάκτου ανάγκης. 4. Ανάπτυξη πρότασης για την ανοικοδόµηση κτιρίων που θεωρούνται κρίσιµα για την αποκατάσταση µετά την καταστροφή ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 1. ηµιουργία καταλόγου µε τις οικοδοµήσιµες περιοχές, λαµβανοµένης υπ όψιν της ζώνης πληµµυρίδας από Τσουνάµι 2. Σχεδιασµός διαχείρισης ερειπίων και συντριµµιών. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1. Αρωγή στις επιχειρήσεις ώστε να αναπτυχθούν σχέδια επιχειρησιακής ανάπτυξης αλλά και συνέχειας των ήδη υπαρχουσών επιχειρήσεων 2. ηµιουργία µιας λίστας τοπικών αναδόχων που διαθέτουν τα προσόντα για τη διεκπεραίωση έργων αποκατάστασης µετά την καταστροφή 3. Προετοιµασία ενός σχεδίου Συνέχισης Λειτουργίας της Πόλης για την πόλη του Cannon Beach ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ 1. ηµιουργία ενος σχεδίου στέγασης µετά την καταστροφή, το οποίο θα συµπεριλαµβάνει και µία βάση δεδοµένων που θα ενηµερώνεται για τα κενά σπίτια 2. Ανάπτυξη επικοινωνίας µέσω δικτύων πολίτη προς πολίτη, ώστε να καταπολεµηθούν και τα προβλήµατα ψυχικής υγείας και αποµόνωσης ευπαθών οµάδων όπως οι ηλικιωµένοι, οι άρρωστοι και τα άτοµα µε αναπηρίες.