Η έρευνα για το γενεαλογικό δέντρο των μαθητών του project, ανέδειξε την αναγκαιότητα της καταγραφής της μετακίνησης των τριών (3) προηγούμενων

Transcript

1 Η έρευνα για το γενεαλογικό δέντρο των μαθητών του project, ανέδειξε την αναγκαιότητα της καταγραφής της μετακίνησης των τριών (3) προηγούμενων γενεών και της σημασίας του θεσμού της οικογένειας.

2 Τα ερευνητικά ερωτήματα αναδιαμορφώθηκαν ως εξής: 1.Ποιο είναι οι τόποι καταγωγής των τριών προηγούμενων γενεών; 2.Για ποιους λόγους έγινε αυτή η εσωτερική μετανάστευση;

3 Κρίθηκε αναγκαία η μελέτη των παρακάτω όρων και θεσμών: 1.Εσωτερική μετανάστευση στην Ελλάδα 2. Ο θεσμός της οικογένειας στην Ελλάδα

4 Η μετανάστευση είναι φαινόμενο σύνθετο και ποικιλόμορφο ως προς τις αιτίες που το παράγουν, ως προς τα αποτελέσματα που προκαλεί αλλά και ως προς τον τρόπο που αποτυπώνεται στο χώρο. Σαν μια έκφραση ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι ευαίσθητη στις αλλαγές των πολιτικών, κοινωνικοοικονομικών και πολιτισμικών συνθηκών στο χρόνο και στο χώρο, σε μια πολυσύνθετη αλληλεπίδραση δυναμικών που έχουν σχέση τόσο με τον εθνικό και περιφερειακό χώρο όσο και με το διεθνές πλαίσιο της εποχής.

5 Ο όρος κινητικότητα χρησιμοποιείται ως ευρύτερη έννοια στις μελέτες της μετανάστευσης. Περιλαμβάνει όλα τα είδη των μετακινήσεων στο χώρο, εποχιακές και μόνιμες και καλύπτει μετακινήσεις διαφόρων αποστάσεων.

6 Τα μεταναστευτικά ρεύματα στο εσωτερικό της χώρας στη δεκαετίες πριν το 1940 προκαλούνται από τις εμπόλεμες καταστάσεις που έζησε η Ελλάδα στην περίοδο αυτή, αλλά και από την εξέλιξη της οικονομίας από αγροτική σε βιοτεχνική-βιομηχανική.

7 Από την δεκαετία του 50 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970, η μετακίνηση των εσωτερικών μεταναστών, επιλεκτική σχεδόν ως προς την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, οι οποίες συγκέντρωναν και το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανίας της χώρας, συνετέλεσε στην πληθυσμιακή υπερσυγκέντρωση των δύο αυτών πόλων. Στην πενταετία , η οποία συμπίπτει χρονικά με την διεθνή οικονομική ύφεση αλλά και με την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο στην Ελλάδα, έχουμε και τον μεγαλύτερο όγκο εσωτερικών μεταναστών.

8 Στην δεκαετία του 80 με την πλήρη ένταξη της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα διαμορφώνεται ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο. Τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (1986), το Πρώτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (1988), η Κοινή Αγροτική Πολιτική βοήθησαν στην καλυτέρευση των όρων στον γεωργικό τομέα αλλά και στην ανάπτυξη της περιφέρειας γενικότερα. Την ίδια περίοδο η Ελλάδα μεταλλάσσεται από χώρα «εξόδου» σε χώρα «εισόδου» όσον αφορά την διεθνή μετανάστευση.

9 Στις μέρες μας, λόγω οικονομικής κρίσης εμφανίζεται το φαινόμενο της μετακίνησης πληθυσμού από τις αστικές στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές. Πρόκειται για φαινόμενο σε εξέλιξη η καταγραφή του οποίου αναμένεται να ολοκληρωθεί σε ορισμένα έτη.

10 Μέθοδοι καταγραφής εσωτερικής μετανάστευσης Κύρια πηγή στοιχείων για την εσωτερική μετανάστευση διεθνώς αποτελούν οι εθνικές απογραφές πληθυσμών. Τα άτομα κατηγοριοποιούνται ως μετανάστες ή μη, με ειδικές ερωτήσεις που αφορούν είτε στον τόπο κατοικίας τους πριν την απογραφή (σε δεδομένη περίοδο αναφοράς το έτος, ή τα πέντε έτη), είτε στον τόπο γέννησης, είτε στον τόπο συνήθους διαμονής, ή και σε συνδυασμούς αυτών.

11 δειγματοληπτικές έρευσε μικρότερη έκταση για την μελέτη της εσωτερικής μετανάστευσης χρησιμοποιούνται α) αρχεία (κατάλογοι νοικοκυριών, αρχεία από τα συστήματα υγείας κα) όπου μπορεί να γίνει μελέτη των στοιχείων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, β) ειδικά σχεδιασμένες πάνω στο θέμα. Στην εργασία μας, χρησιμοποιήσαμε την εξής μέθοδο: εμπειρική έρευνα καταγραφής δεδομένων στοιχείων των οικογενειών των 19 μαθητών 3 η γενεά (γονείς) αφορά 38 άτομα 2 η γενεά (παππούς-γιαγιά) αφορά 76 άτομα 1 η γενεά (προππάπος-προγιαγιά) αφορά 154 άτομα

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21 ΗΠΑ ΛΥΓΙΑΣ ΑΛΑΛΗΨΗ ΠΑΤΡΑ ΑΝΤΙΡΡΙΟ ΑΡΤΟΤΙΝΑ ΝΙΟΚΑΣΤΡΟ ΣΤΥΛΙΑ ΠΟΚΙΣΤΑ ΧΙΟΣ ΠΛΕΣΣΑ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΗ ΣΚΑΛΑ ΡΙΓΑΝΙ ΜΕΤΟΧΙ ΜΟΛΥΚΡΕΙΟ ΣΥΡΟΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΘΕΡΜΟ Μ.ΑΣΙΑ ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΑΙΓΙΟ ΓΑΣΤΟΥΝΙ ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ Α.ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ ΛΕΣΒΟ ΤΡΙΚΟΡΦΟ ΕΥΠΑΛΙΟ ΚΑΣΤΡΑΚΙ ΓΑΥΡΟΣ ΜΑΚΡΥΝΙΑ ΑΝΩ ΧΩΡΑ ΛΗΜΝΟΣ ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΚΛΙΜΑ ΑΦΡΟΞΥΛΙΑ ΓΑΒΡΟΛΙΜΝΗ ΓΟΛΕΜΙ ΒΟΥΡΓΑΛΕΡΙ ΚΑΛΑΒΡΟΥΖΑ

22 ΣΚΑΛΑ ΝΙΟΚΑΣΤΡΟ ΑΡΤΑ ΘΕΡΜΟΣ ΚΩΝ/ΠΟΛΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΚΑΛΑΒΡΟΥΖΑ ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΙ ΚΑΣΤΡΑΚΙ ΚΑΓΓΕΛΕΣ ΓΑΒΡΟΛΙΜΝΗ ΓΟΛΕΜΙ ΛΙΜΝΟΣ ΚΡΥΟΝΕΡΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ ΤΡΙΚΟΡΦΟ ΜΑΛΑΜΑΤΑ ΣΤΥΛΙΑ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΗ ΜΕΤΟΧΙ ΧΙΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΠΑΤΡΑ ΑΝΤΙΡΡΙΟ ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ ΚΑΡΠΑΘΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΑΘΗΝΑ ΑΜΕΡΙΚΗ ΛΥΓΙΑΣ ΑΝΑΛΗΨΗ ΡΙΓΑΝΙ ΜΟΛΥΚΡΕΙΟ

23 ΠΑΤΡΑ ΑΝΤΙΡΡΙΟ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΧΙΟΣ ΠΛΕΣΣΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ ΡΙΓΑΝΙ ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΟΛΥΚΡΕΙΟ ΛΥΓΙΑΣ ΑΝΑΛΗΨΗ ΑΘΗΝΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΛΕΣΒΟΣ ΑΡΑΧΩΒΑ ΤΡΙΚΟΡΦΟ ΜΑΛΑΜΑΤΑ ΛΙΜΝΟΣ ΚΑΣΤΡΑΚΙ ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΙ ΚΑΛΑΒΡΟΥΖΑ ΑΡΤΑ ΑΓΡΙΝΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΣΚΑΛΑ ΝΙΟΚΑΣΤΡΟ

24 Στην 1 η γενεά 1910 Το 5% ήταν κάτοικοι περιοχής Ναυπάκτου Ένα άλλο 25% κάτοικοι άλλων περιοχών της Ελλάδας Ποσοστό 5% κατοικούσαν στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Μ.ΑΣΙΑ) Το 65% κάτοικοι ορεινής Ναυπακτίας

25 Στη 2 η γενεά 1940 Το ποσοστό κατοίκων Ναυπάκτου ανεβαίνει στο 10% Το ποσοστό από άλλες περιοχές της Ελλάδας συνεχίζει να είναι υψηλό 25% Όπως και το ποσοστό αυτών που ήρθαν από το εξωτερικό 5% (ΗΠΑ, ΤΟΥΡΚΙΑ, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ) Το 60% κάτοικοι ορεινής Ναυπακτίας Στη 3 η γενεά 1970 Το ποσοστό κατοίκων περιοχής Ναυπάκτου ανεβαίνει στο 50%

26 Άλλων περιοχών της Ελλάδας παραμένει υψηλό 25% Ενώ μειώνεται αυτό του εξωτερικού σε 2% Και αυτό των κατοίκων ορεινής Ναυπακτίας 23%

27 Συμπεράσματα Η κινητικότητα και η εσωτερική μετανάστευση των μελών των οικογενειών των μαθητών, συμφωνεί με τις αντίστοιχα ποσοστά των μελετών που παρουσιάστηκαν σε εθνικό επίπεδο Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την κινητικότητα και εσωτερικοί μετανάστευση διαφέρουν από γενεά σε γενεά : στην 1 η 1910 οφείλονται σε κοινωνικούς και ιστορικούς κυρίως λόγους στην 2 η 1940 στην γενικότερη τάση αστικοποίησης της μέχρι τότε αγροτικής Ελληνικής κοινωνίας

28 στην 3η 1970 σε οικονομικούς και κοινωνικούς λόγους Η οικογένεια αποτελεί ένα θεσμό, και όχι μία ανεξάρτητη κοινωνική ομάδα, ένα υποσύστημα, το οποίο επηρεάζεται από τον κοινωνικό περίγυρο. Η οικογένεια δεν είναι απλά αποδέκτης αλλαγών αλλά συμβάλλει με τη σειρά της στη διαμόρφωση της κοινωνίας, καθώς ασκεί επιρροή σε στάσεις, συμπεριφορές και αξίες (Αλιμπράνη-Μαράτου 1995: 15).

29 Αλιμπράντη-Μαράτου (1995) Η οικογένεια στην Αθήνα. Οικογενειακά πρότυπα και συζυγικές πρακτικές, Αθήνα, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, EKKE, Β Έκδοση Κανελλόπουλος Κ., (1995) Εσωτερική μετανάστευση, Εκθέσεις Νο 21, Αθήνα, ΚΕΠΕ Κατοχιανού Δ., (1994) "Οικονομικές και Δημογραφικές Αναδιαρθρώσεις στον Ελληνικό χώρο", στο Οι Δημογραφικές Εξελίξεις στη Μεταπολεμική Ελλάδα, Πρακτικά Δημογραφικού Συνεδρίου, Αθήνα 5-6/10/92, (επιμέλεια Β.

30 Κοτζαμάνης & Λ. Μαράτου- Αλιμπράντη), Λιβάνης- Νέα Σύνορα, Αθήνα, σσ Κυριαζή- Αλλισον Ε., (1998) «Εσωτερική μετανάστευση στην Ελλάδα του 1990: Τάσεις προβληματισμοί Προοπτικές», στο Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, Τεύχος 96-97, Β -Γ σ Μουσούρου Λ. (1989): Κοινωνιολογία της σύγχρονης οικογένειας, Αθήνα:Gutenberg Τσαούση Δ.Γ (2000): Η κοινωνία του ανθρώπουεισαγωγή στην κοινωνιολογία, Κοινωνιολογική και ανθρωπολογική βιβλιοθήκη, Αθήνα: Gutenberg.

31 1). Η άλωση της Κωσταντίας 2). Μητέρες και γιοί 3). Από την Ανατολή στη Δύση 4).Στοιχεία για τη δεκαετία του '60 5).Μικρό ημερολόγιο συνόρων

32