Κατολισθήσεις: ορισμοί - ταξινόμηση. Νικόλαος Σαμπατακάκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

Transcript

1 Κατολισθήσεις: ορισμοί - ταξινόμηση Νικόλαος Σαμπατακάκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

2 Ορισμός «η κίνηση μιας μάζας βράχου, εδάφους ή κορημάτων προς τα κατάντη ενός πρανούς» WP/WLI (1991) Είναι εξελικτικές Γεωλογικές διεργασίες.. αλλά και.φυσικές καταστροφές (natural hazards) 2

3 Περιπτώσεις κατολισθήσεων Ι 3

4 Περιπτώσεις κατολισθήσεων ΙΙ 4

5 Ταξινόμηση κατολισθήσεων Οι διάφορες ταξινομήσεις των κατολισθήσεων που έχουν κατά καιρούς προταθεί, βασίζονται κυρίως σε παραμέτρους που έχουν σχέση με: τον τύπο είδος του υλικού κατολίσθησης την περιεχόμενη υγρασία του κατολισθαίνοντος υλικού τον τύπο της κίνησης (κατάπτωση, ολίσθηση, ροή) την ταχύτητα της κίνησης το αίτιο της κίνησης (σεισμός, πίεση νερού, άνθρωπος ) τη σχέση ολίσθησης και επιφάνειας ολίσθησης την τοποθεσία όπου γίνεται το φαινόμενο (ξηρά, θάλασσα, λίμνη) τη γεωμετρία και μορφολογία του πρανούς το μηχανισμό ολίσθησης 5

6 Ταξινόμηση κατά Zaruba Mencl (1976) 6

7 Ταξινόμηση κατά Varnes (1978) 7

8 Καταπτώσεις (Falls) 8

9 Καταπτώσεις βράχων Λευκάδα 2003 (από Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας) 9

10 Ανατροπές (Topples) 10

11 Ολισθήσεις (slides) 11

12 Περιστροφικές ολισθήσεις Επιφάνεια ολίσθησης: κοίλη προς τα πάνω Παραμόρφωση μάζας: μικρή Μετακίνηση: ανώτερο μέρος κατακόρυφα προς τα κάτω κατώτερο μέρος ανύψωση (φούσκωμα) 12

13 Ονοματολογία Δευτερεύουσα κατακρήμνιση Στέψη κύρια κατακρήμνιση Πόδας Επιφάνεια ολίσθησης από Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας 13

14 Περιπτώσεις περιστροφικών ολισθήσεων από Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας 14

15 Μεταθετικές ολισθήσεις αποσαθρωμάτων Εδαφικού τεμάχους Τεμαχών βράχου Κλιμακωτή Επιφάνεια ολίσθησης: επίπεδη ή ομαλή κυματοειδής Παραμόρφωση μάζας: σημαντική διαχωρισμός σε ανεξάρτητες ομάδες Μετακίνηση: παράλληλα στην επιφάνεια ολίσθησης Σφηνοειδής 15

16 Περιπτώσεις μεταθετικών ολισθήσεων 16

17 Πλευρικές εξαπλώσεις 17

18 Ροές (Flows) 18

19 Είδη ροών 19

20 Περιπτώσεις ροών 20

21 Σύνθετες ολισθήσεις (composite slides) Σαν σύνθετες ολισθήσεις (composite, complex slides) ταξινομούνται αυτές στις οποίες διαφορετικού τύπου μετακινήσεις γίνονται σε διαφορετικές περιοχές της ολισθαίνουσας μάζας, μερικές φορές ταυτόχρονα Πλατάνι Πατρών, Φεβρουάριος 1999 (από Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας) 21

22 Παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση κατολισθήσεων Κατάσταση ευστάθειας πρανούς: 1. Σταθερό πρανές 2. Οριακά σταθερό πρανές 3. Ασταθές πρανές Προκαταρκτικοί παράγοντες (preparatory causal factors) που συντελούν προοδευτικά στην αστάθεια του πρανούς, το οποίo με την πάροδο του χρόνου γίνεται επιρρεπές σε ολίσθηση, χωρίς όμως να έχει γίνει έναρξη της μετακίνησης. Απλά, με την επίδραση των προκαταρκτικών παραγόντων δημιουργούνται συνθήκες ενός οριακά σταθερού πρανούς. Παράγοντες εναύσματος μετακίνησης (triggering causal factors) που προκαλούν την έναρξη της μετακίνησης. Οι παράγοντες αυτοί συντελούν στη μετατροπή ενός πρανούς από οριακά σταθερό σε ενεργά ασταθές. 22

23 Κατηγορίες παραγόντων εκδήλωσης κατολισθήσεων με το αποτέλεσμα και το βαθμό επίδρασής τους σε: (α) προκαταρκτικούς και (β) εναύσματος μετακίνησης, και την προέλευσή τους, στους παράγοντες που αναφέρονται (α) στις εδαφικές συνθήκες, (β) στις γεωμορφολογικές διεργασίες, (γ) στις φυσικές διεργασίες και (δ) στις ανθρώπινες διεργασίες. 23

24 Άσκηση Δίνεται το παρακάτω γεωλογικό σκαρίφημα ενός ορεινού οικισμού. Να αναφερθούν : οι κύριοι παράγοντες που συντελούν στην πιθανή εκδήλωση κατολισθητικών φαινομένων οι τύποι κατολισθήσεων που είναι δυνατόν να εκδηλωθούν και να επηρεάσουν άμεσα τον οικισμό 24

25 Τέλος Ενότητας