Η ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ"

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ THE OPTOMETRY IN GREECE ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ Κιτρομηλίδης Ιωάννης, Α.Μ 710 Μπεντεβής Ανδρέας, Α.Μ 656 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ.ανδρικόπουλος Ανδρέας Αίγιο, Σεπτέμβριος, 2016

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες και τη βαθιά μας εκτίμηση σε όλους όσους συνεισέφεραν στη διεξαγωγή αυτής της πτυχιακής μελέτης. Επιβλέπων καθηγητής για την πτυχιακή αυτή ήταν ο κύριος Ανδρέας Ανδρικόπουλος, καθηγητής Πληροφορικής στο Τμήμα Οπτικής και Οπτομετρίας του Ανώτατου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Τ.Ε.Ι.) Δυτικής Ελλάδας, ο οποίος μας καθοδήγησε με αμέριστη υπομονή, κατανόηση και ηθική υποστήριξη, τον οποίο και ευχαριστούμε θερμά. Θερμές ευχαριστίες θα θέλαμε να εκφράσουμε στους οπτικούς στην Ελλάδα και στην Κύπρο, που συμμετείχαν στην έρευνά μας, αφιερώνοντας λίγο από τον πολύτιμο τους χρόνο για να απαντήσουν στο ερωτηματολόγιο μας. Ευχαριστίες θα θέλαμε επίσης να απευθύνουμε σε φίλους και συμφοιτητές μας που συμμετείχαν στo online survey που ζητούσε να καταθέσουν πληροφορίες, από τη δική τους προσωπική εμπειρία, για το επάγγελμα του οπτικού-οπτομέτρη. Κιτρομηλίδης Ιωάννης Ανδρέας Μπεντεβής I

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η αδιάκοπη επιστημονική έρευνα, κλινική και τεχνολογική, επέφερε επαναστατικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια σε όλους τους τομείς της Ιατρικής και πλούτισε τις γνώσεις μας πάνω στη διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση τους. (Ασημέλλης Γ. 2007) Στην ειδικότητα της Οφθαλμολογίας, σήμερα, με τις νέες γνώσεις που έχουν αναπτυχθεί καλύπτουν ικανοποιητικά τις περισσότερες ανάγκες της ειδικότητας. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η Οπτική αποτελεί επίσης αντικείμενο μελέτης για τους ειδικούς επιστήμονες και τους συνεργάτες τους που την εφαρμόζουν. Η πτυχιακή εργασία με τίτλο «Η Οπτομετρία στην Ελλάδα» θα ασχοληθεί με τις γνώσεις και τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της Οπτικής-Οπτομετρίας και θα ερμηνεύσει δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί μετά από έρευνα στον τομέα αυτό. Η μελέτη θα κινηθεί πάνω σε δύο άξονες, στο θεωρητικό και στο ερευνητικό. Το θεωρητικό μέρος θα επικεντρωθεί στην περιγραφή της επιστήμης της οπτομετρίας και των εργασιών του οπτομέτρη, θα γίνει αναφορά στις διαφορές μεταξύ του οπτομέτρη και των άλλων ειδικοτήτων του κλάδου όπως και μια σύντομη αναδρομή στο ιστορικό του επαγγέλματος τόσο παγκόσμια όσο και στον Ελληνικό χώρο. Σχετική αναφορά θα γίνει επίσης για τον εξοπλισμό εργαστηρίου, μηχανήματα και εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση προβλημάτων της όρασης. Στο ερευνητικό μέρος της εργασίας θα παρουσιαστεί η έρευνα που διεξήχθη στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Στόχος της έρευνας ήταν να καταμετρηθούν άτομα με επιλογή ή μη, οφθαλμικής εξέτασης για διαθλαστικές ανωμαλίες από οπτικό οπτομέτρη. Η σωστή όραση είναι πολύ σημαντική για την λειτουργικότητα του ανθρώπου και γι αυτό πρέπει να αποτεινόμαστε σε γνώστες του αντικειμένου. II

4 Πρόθεση λοιπόν της συγγραφικής ομάδας είναι να παρουσιάσει όσο γίνεται πιο συγκεντρωτικά και με κατανοητό τρόπο, τις γνώσεις που αφορούν στην Οπτική και Οπτομετρία, συνδέοντας ταυτόχρονα τη βασική θεωρία της με ότι καινούριο υπάρχει στην εξέλιξη του κλάδου και της τεχνολογίας που διαθέτει σήμερα ένας οπτικός οπτομέτρης για την αξιόπιστη μέτρηση της όρασης. Επιπλέον, με τη βοήθεια της έρευνας θα δείξει κατά πόσο το κοινό έχει ποτέ επισκεφθεί και εμπιστευθεί έναν οπτικό-οπτομέτρη για τον έλεγχο της όρασης του. Η πτυχιακή εργασία απευθύνεται τόσο στο κοινό όσο και σε επαγγελματίες οπτικούς οπτομέτρες. III

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...Ι ΠΡΟΛΟΓΟΣ...ΙΙ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ...ΙV ΠΕΡΙΛΗΨΗ...VI ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΙΚΟΝΩΝ...Χ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Διαφορές μεταξύ Oφθαλμολογίας και Oπτομετρίας Μέθοδος Vision training Εκπαίδευση του Οπτομέτρη...7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΛΛΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Οπτικός (Dispensing Optician) Τεχνικός Οπτικός (Technical Optician) Ορθοπτικός Συνεργασία με άλλες ειδικότητες...11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η Οπτομετρία στην Ελλάδα...12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΟΠΤΟΜΕΤΡΗ Σχισμοειδής λυχνία Πίνακες οπτικής οξύτητας...21 IV

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΕΡΕΥΝΑ Η ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ερωτηματολόγιo για το ενδιαφερόμενο κοινό και Ανάλυση Δεδομένων Ερωτηματολόγιο για ενδιαφερόμενους Επαγγελματίες Οπτικούς Οπτομέτρες..32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Συμπεράσματα Ερωτηματολογίου Κοινού Συμπεράσματα Ερωτηματολογίου Επαγγελματιών Οπτικών Οπτομέτρων...45 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...50 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...51 V

7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Όραση είναι η κυρίαρχη αίσθηση στον άνθρωπο. Είναι μια δυναμική διαδικασία που μας επιτρέπει να συλλέγουμε και να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες από το περιβάλλον που ζούμε και στη συνέχεια να προγραμματίζουμε και να εκτελούμε τις κινήσεις μας (αντίδραση) μέσα σε αυτό. Έχει υπολογιστεί ότι το 80% των πληροφοριών που δεχόμαστε καθημερινά προέρχονται από το οπτικό σύστημα. Όραση δε σημαίνει μόνο βλέπω καθαρά μια εικόνα. Η οπτική οξύτητα, δηλαδή η ικανότητα να διακρίνουμε λεπτομέρειες σε μακρινή απόσταση, είναι μια μόνο από τις πολλές ικανότητες που πρέπει να έχει η όρασή μας και σίγουρα όχι η πιο σημαντική. Με λίγα λόγια αν κάποιος έχει 10/10 οπτική οξύτητα δε σημαίνει οτι έχει και καλή όραση. (Ξενοφόντος 2016) Μερικές από τις πολύ σημαντικές δεξιότητες της ανθρώπινης όρασης όπου η σωστή ανάπτυξη και λειτουργία τους είναι απαραίτητη για την άνετη απόδοση σε πολλές δραστηριότητες (σχολείο, εργασία,οδήγηση, αθλητισμός) είναι επιγραμματικά οι ακόλουθες: Οπτική Οξύτητα Αντίληψη βάθους πεδίου Διόφθαλμη (δυο ματιών) συνεργασία Σύγκλιση - Διατήρηση εστίασης Αλλαγή εστίασης μακρυά κοντά Περιφερική όραση Οφθαλμικές κινήσεις Οπτική Αντίληψη Οπτική Χωροταξική Αντίληψη Οπτοκινητική συνεργασία (βλ. Παράρτημα 1) Η οπτομετρία ερευνά την λειτουργία της όρασης και την οφθαλμική υγεία. Όπως υποδηλώνει και ετυμολογικά η ίδια η λέξη, η οπτομετρία ασχολείται κατά κύριο λόγο με την μέτρηση της VI

8 όρασης και αποτελεί ανεξάρτητο και αυτόνομο επάγγελμα στον χώρο της υγείας. Οι σπουδές στις σχολές οπτομετρίας είναι πανεπιστημιακού επιπέδου και περιλαμβάνουν εκτεταμένη εκπαίδευση, τόσο θεωρητική όσο και πρακτική, στους τομείς της οπτικής, της φυσιολογίας, της νευρολογίας και της παθολογίας που σχετίζονται με την όραση. Κύριο αντικείμενο των οπτομετρών είναι η διάγνωση, αποκατάσταση και θεραπεία των δυσλειτουργιών της όρασης σε κάθε επίπεδο με την βοήθεια γυαλιών, φακών επαφής, φίλτρων, βοηθημάτων χαμηλής όρασης και εξατομικευμένων προγραμμάτων αποκατάστασης. Σε ορισμένες χώρες οι οπτομέτρες μπορούν να χρησιμοποιούν φαρμακευτικά σκευάσματα ή και να διενεργούν περιορισμένου εύρους επεμβάσεις. Ένας οπτομέτρης είναι σε θέση να αναγνωρίσει πολλές παθολογικές καταστάσεις αλλά η αντιμετώπισή τους θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά ή σε συνεργασία με τον τομέα της οφθαλμολογίας. Σύμφωνα με τον ορισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Οπτομετρίας και Οπτικής (ECOO): Η οπτομετρία αποτελεί ένα αυτόνομο επάγγελμα στο χώρο της υγείας, που απαιτεί εκπαίδευση και διέπεται από ορισμένους κανόνες, δηλαδή ασκείται αποκλειστικά από πτυχιούχους αναγνωρισμένων σχολών που έχουν εξασφαλίσει άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος. Οι οπτομέτρες ασκούν πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας του οφθαλμού και της όρασης, η οποία περιλαμβάνει τη διάθλαση (και συνταγογράφηση), την επιλογή και κατεργασία κατάλληλων διαθλαστικών βοηθημάτων, τη διάγνωση και διαχείριση οφθαλμικών παθήσεων και την αποκατάσταση της όρασης σε φυσιολογικά επίπεδα. (Ζερβόπουλος 2016) Η οπτική είναι συγγενής ειδικότητα με την οπτομετρία. Πολλοί οπτομέτρες έχουν σπουδάσει παράλληλα και οπτική ή φέρουν τον ενιαίο τίτλο του οπτικού-οπτομέτρη, ανάλογα με το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο φοίτησαν. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται ότι κάθε οπτικός VII

9 ονομάζεται οπτομέτρης καθώς το πρόγραμμα σπουδών του μπορεί να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες του επαγγέλματος. Η οπτική ασχολείται με την εκτέλεση των συνταγών, είτε αυτές αφορούν γυαλιά και οπτικά μέσα είτε φακούς επαφής, αλλά και με την εμπορία κάθε είδους οπτικών ειδών. Η οφθαλμολογία δε, αποτελεί ειδικότητα της ιατρικής και οι οφθαλμίατροι είναι οι πλέον αρμόδιοι για την διαχείριση της όποιας παθολογίας εμφανίζεται στο οφθαλμικό σύστημα. Οι θεραπευτικές τους παρεμβάσεις, πέραν των γυαλιών, μπορούν πρόσθετα να είναι φαρμακευτικές ή και χειρουργικές. Υπάρχουν και άλλες ειδικότητες σε σχέση με την οπτομετρία όπως για παράδειγμα ο τεχνικός οπτικός ο οποίος ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την κατασκευή οπτικών γυαλιών και την πώληση φακών επαφής. Η ιστορία της οπτομετρίας πάει αρκετά χρόνια πίσω. Έγιναν προσπάθειες διαχωρισμού στις ειδικότητες, στα δικαιώματα και στα καθήκοντά τους, θεσπίστηκαν νόμοι που κατά καιρούς γίνονταν αλλαγές ως προς τα δικαιώματα του οπτικού και του οπτομέτρη, ιδρύθηκαν Παγκόσμια και Ευρωπαικά Συμβούλια και Σύνδεσμοι Οπτικών και Οπτομετρών. Τελευταία, το επάγγελμα του οπτικού-οπτομέτρη εξελίσσεται ραγδαία προσφέροντας νέου τύπου μηχανήματα και εργαλεία για τη διευκόλυνση της εργασίας του. Ο οπτομέτρης χρειάζεται διάφορα εργαλεία και μέσα με τα οποία θα μετρήσει και θα καταγράψει το πρόβλημα της όρασης, όπως για παράδειγμα, τους πίνακες και τη λυχνία τα οποία είναι απαραίτητα εργαλεία για τον οπτομέτρη. Επίσης ένα εργαστήριο οπτικού θα VIII

10 πρέπει να είναι εξοπλισμένο με τα απαραίτητα όργανα και μηχανήματα για την κατασκευή φακών και γυαλιών. IX

11 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1: Πίνακας Snellen...5 Εικόνα2: Δοκιμαστικός σκελετός (trial frame)...14 Εικόνα 3: Φορόπτερο...15 Εικόνα 4: Trial frame and lenses...15 Εικόνα 5: Μονάδα Οφθαλμολογικής Εξέτασης...15 Εικόνα 6: Μηχάνημα Nylor...16 Εικόνα 7: Τροχός Αυτόματος...16 Εικόνα 8: Οπτότυπο...16 Εικόνα 9: Κερατόμετρο (Javal)...17 Εικόνα 10: Τροχός Χειρός...17 Εικόνα 11: Αερόθερμο...17 Εικόνα 12: Τεστ φωτοχρομικών και Τερνιόμετρο...18 Εικόνα 13: Αυτόματο Φακόμετρο...18 Εικόνα 14: Βαφείο-Βαφές...18 Εικόνα 15: Σχισμοειδής Λυχνία...20 Εικόνα 16: Αυτόματο Διαθλασίμετρο...21 Εικόνα 17: Πίνακας Snellen...23 Εικόνα 18: Αρχή κατασκευής οπτοτύπων...23 X

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1. Η ΕΠΙΣΤΉΜΗ ΤΗΣ ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Οπτομετρία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την λειτουργία και κατά μεγάλο ποσοστό µε τη μέτρηση της όρασης αποτελώντας έτσι επάγγελμα του χώρου των επαγγελμάτων Υγείας. Ο επίσημος ορισμός του επαγγέλματος όπως δίνεται από το World Council of Optometry έxει ως εξής: Optometry is a healthcare profession that is autonomous, educated, and regulated (licensed/registered), and optometrists are the primary healthcare practitioners of the eye and visual system who provide comprehensive eye and vision care, which includes refraction and dispensing, detection/diagnosis and management of disease in the eye, and the rehabilitation of conditions of the visual system. (World Council of Optometry 2016) Η Οπτομετρία είναι ένας κλάδος της οφθαλμολογίας, ο οποίος ασχολείται με την έρευνα και τη μέτρηση των διαφόρων παραμέτρων της λειτουργίας της όρασης. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, ένας οπτομέτρης είναι σε θέση να αναγνωρίσει πολλές παθολογικές καταστάσεις αλλά η αντιμετώπιση τους θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά ή σε συνεργασία με τον τομέα της οφθαλμολογίας. Παλαιότερα, όλες οι διαδικασίες που είχαν σχέση με την όραση εξασκούνταν από τους ειδικούς γιατρούς (οφθαλμίατρους). Τα τελευταία χρόνια όμως, μαζί με την τεράστια αύξηση των γνώσεων και των τεχνικών που συνοδεύουν την εξέλιξη αυτής της επιστήμης, κατέστη αναγκαία η δημιουργία και άλλων ειδικοτήτων στον τομέα της οπτομετρίας, όπως η ειδικότητα του οπτικού, του τεχνικού οπτικού και του ορθοπτικού. Οι ειδικότητες αυτές, σε αρμονική συνεργασία με τους οφθαλμίατρους προσφέρουν εξαιρετικές υπηρεσίες στους ασθενείς με κάθε είδους προβλήματα όρασης. Η Οπτοµετρία αποτελεί εδραιωμένο, αυτόνομο επάγγελμα στις Αγγλοσαξωνικές χώρες για πάνω από αιώνα, ενώ στην 1

13 υπόλοιπη υτική Ευρώπη αποτελεί εδώ και δεκαετίες µια φυσιολογική εξέλιξη του επαγγέλματος του Οπτικού προς ένα πλέον επιστημονικό παρά απλά τεχνικό επάγγελμα. Ως επαγγελματίας ο σύγχρονος Οπτικός-Οπτοµέτρης, σύµφωνα µε Ευρωπαϊκά και Παγκόσµια πρότυπα προσφέρει πρωτοβάθµια Οφθαλµική φροντίδα. Κύριο αντικείµενο του, συνεπώς, είναι η διάγνωση, αποκατάσταση και θεραπεία των δυσλειτουργειών της Όρασης σε κάθε επίπεδο, πάντα σε αγαστή συνεργασία µε Οφθαλµίατρο όπου αυτό απαιτείται. 1.1 Διαφορές μεταξύ Oφθαλμολογίας και Oπτομετρίας Η οφθαλμολογία αποτελεί ειδικότητα της ιατρικής και οι οφθαλμίατροι είναι οι πλέον αρμόδιοι για την διαχείριση της όποιας παθολογίας εμφανίζεται στο οφθαλμικό σύστημα. Οι θεραπευτικές τους παρεμβάσεις μπορούν να είναι φαρμακευτικές ή και χειρουργικές. Οι οφθαμίατροι έχουν σπουδάσει ιατρική και έχουν εξειδικευτεί στη διάγνωση και θεραπεία των οφθαλμικών παθήσεων. Οφθαλμίατρος είναι γιατρός για τα μάτια και διεξάγει διάγνωση οφθαλμολογικών παθήσεων για τις οποίες χορηγεί και την κατάλληλη θεραπεία. Μπορεί να χορηγήσει συνταγή για φαρμακευτική αγωγή ή οφθαλμικές σταγόνες, διεξάγει διάφορες θεραπείες για τα μάτια συμπεριλαμβανομένου θεραπειών με λέιζερ και οφθαλμικών ενέσεων. Οι περισσότεροι οφθαλμίατροι είναι χειρούργοι και προσφέρουν οφθαλμολογικές επεμβάσεις για διάφορες οφθαλμολογικές παθήσεις. Κάποιοι οφθαλμίατροι ειδικεύονται σε συγκεκριμένο μέρος του ματιού ή σε συγκεκριμένες οφθαλμολογικές ασθένειες σύμφωνα με την ειδικότητα τους. Για παράδειγμα κάποιοι οφθαλμίατροι ειδικεύονται σε παθήσεις που επηρεάζουν το πρόσθιο μέρος του ματιού, όπως τον κερατοειδή (δυστροφίες του κερατοειδούς χιτώνα/κερατόκωνος), ή τον 2

14 κρυσταλλοειδή φακό (καταρράκτης) και άλλοι ειδικεύονται σε παθήσεις που επηρεάζουν τους εσωτερικούς ιστούς του οφθαλμού όπως για παράδειγμα τον αμφιβληστροειδή χιτώνα (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια). Oπτομέτρης (Refracting optician) είναι ο ειδικά εκπαιδευμένος επαγγελματίας για την διεξαγωγή μιας πλήρους και ολοκληρωμένης οφθαλμομέτρησης. Οι οπτομέτρες διεξάγουν τον διαθλαστικό έλεγχο της όρασης, εκδίδουν συνταγές και διαθέτουν διορθωτικά γυαλιά οράσεως και φακούς επαφής. Εξετάζουν τα μάτια εσωτερικά και εξωτερικά και δίνουν συμβουλές για προβλήματα που αφορούν τα μάτια και την όραση. Όταν είναι απαραίτητο μπορεί να προτείνουν την χρήση ειδικών βοηθημάτων. Οι οπτομέτρες είναι εκπαιδευμένοι στο να αναγνωρίζουν οφθαλμολογικές ασθένειες, παραπέμποντας τέτοιους ασθενείς σε άλλους ειδικούς όταν χρειάζεται. Κύριο αντικείμενο των οπτομετρών είναι η πρωτοβάθμια υγιεινή περίθαλψη του οφθαλμού και της όρασης, η διάγνωση, διάθλαση και συνταγογράφηση, αποκατάσταση και θεραπεία των δυσλειτουργιών της όρασης σε κάθε επίπεδο. Σε ορισµένες χώρες, οι Οπτοµέτρες µπορούν να χρησιµοποιούν φαρµακευτικά σκευάσµατα (π.χ. Ηνωµένο Βασίλειο) ή και να διενεργούν περιορισµένου εύρους επεµβάσεις (π.χ. Η.Π.Α., σε ορισµένες πολιτείες). Ένας Oπτοµέτρης είναι σε θέση να αναγνωρίσει πολλές παθολογικές οφθαλµικές αλλά και άλλες καταστάσεις των οποίων πλέον η αντιµετώπιση θα γίνει αποκλειστικά σε συνεργασία µε τον τοµέα της Ιατρικής (Οφθαλµολογίας ή άλλης ειδικότητας).. Τελευταία υπάρχει μεγάλη ζήτηση στον τομέα των οπτομετρών, συνεργατών οφθαλμιάτρων σε μεγάλα οφθαλμολογικά κέντρα. Οι οπτομέτρες διαθέτουν πληθώρα διαγνωστικών τεστ με τα οποία κατά περίπτωση ελέγχουν όλα ή μέρος των παρακάτω: 3

15 - Οφθαλμική υγεία - Οπτική οξύτητα - Διαθλαστική κατάσταση (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) - Οφθαλμοκίνηση - Διοφθαλμικότητα - Προσαρμογή - Οπτικά πεδία - Χρωματική αντίληψη - Οπτική αντίληψη - Οπτοκινητική συνεργασία κ.α. - οπτική χωροταξική αντίληψη (με τη βοήθεια γυαλιών, φακών επαφής, φίλτρων, βοηθημάτων χαμηλής όρασης και εξατομικευμένων προγραμμάτων αποκατάστασης. (Ράκος 2016) Η πλέον γνωστή από τις εξετάσεις της οπτομετρίας, είναι η μέτρηση της οπτικής οξύτητας όπου με τον όρο αυτό, εννοούμε το πόσο καλά μπορεί να διακρίνει ο εξεταζόμενος τα μικρότερα γράμματα από ένα πίνακα με σειρές γραμμάτων, μειωμένου μεγέθους από γραμμή σε γραμμή και από απόσταση 6 μέτρων. Η μέτρηση αυτή γίνεται με την βοήθεια των γνωστών πινάκων γραμμάτων, αριθμών ή άλλων σχημάτων (οπτότυποι). (βλ. Εικόνα 1.) Η οπτική οξύτητα, εκφράζεται σε μορφή κλάσματος, όπου ο μεν αριθμητής αναφέρεται στην απόσταση του εξεταζόμενου από τον πίνακα, ο δε παρονομαστής, την απόσταση από την οποία, ένα άτομο, με απολύτως φυσιολογική όραση, θα μπορούσε να διαβάσει την ίδια γραμμή. Έτσι, ένα κλάσμα 6/6 θεωρείται φυσιολογικό, ενώ 3/6 δείχνει ότι, η γραμμή που διαβάζει σωστά ο εξεταζόμενος από τα 3 μέτρα, διαβάζεται από τον υγιή από τα 6 μέτρα. Στην Ελλάδα, για πρακτικούς λόγους, έχει επικρατήσει το σύστημα, όπου το κλάσμα 10/10, είναι η απολύτως φυσιολογική οπτική οξύτητα. Η οπτική οξύτητα, μετράται ξεχωριστά για το κάθε μάτι. 4

16 Εικόνα 1. Πίνακας Οπτικής Οξύτητας (Πηγή: Τελευταία, άρχισε η εφαρμογή ενός ειδικού προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, το οποίο μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιονδήποτε υπολογιστή, με πολύ μικρό κόστος και μέσω αυτού μπορεί να γίνεται μέτρηση της οπτικής οξύτητας. Για τα πολύ μικρά παιδιά, πού δε γνωρίζουν τα σύμβολα και συνεργάζονται δύσκολα, υπάρχουν ειδικές τεχνικές, χωρίς τη χρήση οπτοτύπων. Στην Ελλάδα οι οπτομέτρες δεν χρησιμοποιούν κολλύρια ή άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα κατά την διάρκεια της εξέτασης. Σκοπός είναι η λειτουργική αξιολόγηση των οπτικών δεξιοτήτων έτσι ώστε στη συνέχεια να βρεθεί ο καλύτερος δυνατός τρόπος αντιμετώπισης της οποιασδήποτε οπτικής δυσλειτουργίας με την χρήση γυαλιών, φακών επαφής, βοηθημάτων χαμηλής όρασης ή προγραμμάτων Vision Therapy/Visual Training. Στην διαπίστωση παθολογίας που χρήζει φαρμακευτικής ή χειρουργικής αντιμετώπισης, οι οπτομέτρες παραπέμπουν ή συνδιαχειρίζονται το περιστατικό με οφθαλμίατρο ή άλλον γιατρό κατάλληλης 5

17 ειδικότητας. Αντίστοιχα, οι οφθαλμίατροι μπορούν να παραπέμπουν περιστατικά σε οπτομέτρες που χρήζουν ιδιαίτερης οπτικής φροντίδας (π.χ. εφαρμογή φακών επαφής, κερατοκωνικοί φακοί επαφής, εφαρμογή βοηθημάτων χαμηλής όρασης, μελέτη διόφθαλμης όρασης, κ.α). (Ζερβόπουλος 2016) Όπως είναι προφανές πολλά προβλήματα όρασης χρειάζονται και τις δύο ειδικότητες προκειμένου να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Οι δύο ειδικότητες είναι συμπληρωματικές και συνεργαζόμενες με κοινά πεδία έρευνας. 1.2 Μέθοδος Vision training Μια άλλη μέθοδος που χρησιμοποιείται από τους οπτομέτρες για τη βελτίωση και προσαρμογή της όρασης, ανάλογα με τις ανάγκες του ανθρώπου είναι και η μέθοδος Vision Training. Το Vision training είναι η μέθοδος εξάσκησης των οπτικών ερεθισμάτων στον εγκέφαλο. Στόχος είναι η βελτίωση της λειτουργίας των ματιών μας σύμφωνα με τις συνθήκες της ζωής μας, οι οποίες κουράζουν τα μάτια με διαφορετικό τρόπο. Είναι η μέθοδος βελτίωσης αδυναμιών της όρασής μέσα από μία διαδικασία ασκήσεων που εκπαιδεύουν τα μάτια να ανταπεξέλθουν στις λειτουργικές απαιτήσεις της ζωής μας. Ανάλογα το τρόπο ζωής μας και το επάγγελμά μας, τα μάτια αντιμετωπίζουν προκλήσεις, κουράζονται διαφορετικά και αδυνατούν μέσα στο χρόνο διαφορετικά. Στα μέσα του εικοστού αιώνα, το Vision Training άρχισε να χρησιμοποιείται από τους οπτομέτρες για την αντιμετώπιση των δυσκολιών στην ανάγνωση και για την βελτίωση της συνολικής όρασης των αθλητών με σκοπό την βελτίωση των επιδόσεών τους. Πλέον το Vision Training έχει εδραιωθεί από τους οπτομέτρες ως εργαλείο βελτίωσης της λειτουργικής όρασης. 6

18 Οι οπτικές δραστηριότητες που χρησιμοποιούνται προάγουν την καλή σχέση του εκπαιδευόμενου με τον οπτομέτρη, ο οποίος τον ενθαρρύνει συνεχώς να ξεπεράσει τα όριά του και να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα. Ιδιαίτερα στα παιδιά, οι δραστηριότητες επιλέγονται με τέτοιον τρόπο, ώστε να μοιάζουν με παιχνίδι. Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται αποτελείται από εξειδικευμένα όργανα οπτομετρίας, περιστρεφόμενους δίσκους, ειδικούς φακούς flipper, φίλτρα και πρίσματα που προσαρμόζονται σε ειδικά γυαλιά, οπτότυπους και πίνακες σε ποικιλία μεγεθών. Επιπλέων χρησιμοποιούνται διάφορα όργανα όπως Marsden Balls, balance boards, walking rails, τραμπολίνο, μεγάλες μπάλες του Pilates και μαγνητικούς πίνακες. (Ταρασούδης 2016) 1.3 Εκπαίδευση του Οπτομέτρη Οι σπουδές στις σχολές οπτομετρίας είναι πανεπιστημιακού επιπέδου και περιλαμβάνουν εκτεταμένη εκπαίδευση, τόσο θεωρητική όσο και πρακτική, στους τομείς της οπτικής, της φυσιολογίας, της νευρολογίας και της παθολογίας που σχετίζονται με την όραση. Οι οπτομέτρες είναι επαγγελματίες οι οποίοι έχουν πανεπιστημιακού επιπέδου μόρφωση στον εξειδικευμένο κλάδο της οπτομετρίας, και η οποία σε κάποιες χώρες διαρκεί για τέσσερα ακαδημαικά έτη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο οι σπουδές διαρκούν τουλάχιστον τρία συνεχή ακαδημαϊκά έτη. Οι οπτομέτρες μετά την τριετή τους φοίτηση στο Πανεπιστήμιο και την συμπλήρωση του πτυχίου τους, εκπαιδεύονται για τουλάχιστο ένα χρόνο (το έτος υπό-δοκιμασία ή αλλιώς το έτος πριν την εξασφάλιση των επαγγελματικών προσόντων) κάτω από την παρακολούθηση προσοντούχου οπτομέτρη, είτε σε οπτικό κατάστημα είτε σε νοσοκομείο το οποίο παρέχει οφθαλμολογικές 7

19 υπηρεσίες. Οι οπτομέτρες εξασφαλίζουν τον τίτλο τους και μαζί την άδεια άσκησης του επαγγέλματος τους όταν επιτύχουν στις επαγγελματικές τους εξετάσεις οι οποίες γίνονται στο τέλος. Στο Ηνωμένο Βασίλειο και πάλι, ο οπτομέτρης δε δικαιούται να βλέπει ασθενείς χωρίς επιτήρηση προτού πετύχει στις επαγγελματικές του εξετάσεις και συνεπώς προτού εξασφαλίσει την άδεια επαγγέλματος του οπτομέτρη. (Ξενοφώντος 2016) Στην Ελλάδα η διάρκεια σπουδών στο Τμήμα «Οπτικής και Οπτομετρίας», στα Α.Τ.Ε.Ι. Αθήνας και στα Α.Τ.Ε.Ι. Αιγίου είναι οκτώ (8) εξάμηνα, από τα οποία το τελευταίο, όγδοο (8 ), διατίθεται για την εκπόνηση της Πτυχιακής Εργασίας και Πρακτικής Άσκησης. Η εκπαίδευση των σπουδαστών γίνεται με παραδόσεις μαθημάτων, εργαστηριακές ασκήσεις, εκπονήσεις εργασιών, σεμινάρια, μελέτες περιπτώσεων, επισκέψεις σε εργαστήρια κλπ. Το Τμήμα έχει ως αποστολή να προάγει την ανάπτυξη και τη μετάδοση των γνώσεων στην τεχνολογία και την επιστήμη με την διδασκαλία και την εφαρμοσμένη έρευνα και να παρέχει στους σπουδαστές τα απαραίτητα εφόδια που εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για την επιστημονική και επαγγελματική τους σταδιοδρομία και εξέλιξη. Το Δεκέμβριο του 2011 επιτροπή αναγνωρισμένων Ακαδημαϊκών Οπτομετρών διεθνούς κύρους πραγματοποιήσε, υπό την αιγίδα της ΑΔΙΠ, εξωτερική αξιολόγηση του Τμήματος Οπτικής και Οπτομετρίας. Σύμφωνα με το πόρισμα της επιτροπής, το πτυχίο που απονέμεται σήμερα στην Ελλάδα είναι ισοδύναμο με αυτό των Βρετανικών πανεπιστημίων, του πρότυπου διπλώματος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Οπτικής και Οπτομετρίας (European Council of Optics and Optometry ECOO diploma) και κατατάσσεται στο μέγιστο επίπεδο 6 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Ποιότητας. Δεδομένου ότι σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αναγνωρισμένα τα επαγγελματικά δικαιώματα του Οπτικού-Οπτομέτρη, θεωρήθηκε αναγκαία η επέκταση των μέχρι τώρα 8

20 επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ΑΤΕΙ για το ενιαίο επάγγελμα του Οπτικού- Οπτομέτρη όπως αναφέρει και ο Τίτλος του Πτυχίου που απονέμεται. 9

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ 2. Άλλες ειδικότητες 2.1 Οπτικός (Dispensing optician) Ένας άλλος κλάδος με την οπτομετρία είναι και η ειδικότητα του οπτικού. Η ειδικότητα αυτή, έχει σχέση με τα οπτικά μέσα των ασθενών (γυαλιά και φακούς επαφής). Πολλοί οπτομέτρες έχουν σπουδάσει παράλληλα και οπτική ή φέρουν τον ενιαίο τίτλο του οπτικού-οπτομέτρη, ανάλογα με το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο φοίτησαν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κάθε οπτικός είναι και οπτομέτρης καθώς το πρόγραμμα σπουδών του μπορεί να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες του επαγγέλματος. Ο οπτικός ασχολείται με την εκτέλεση των συνταγών, είτε αυτές αφορούν γυαλιά και οπτικά μέσα είτε φακούς επαφής. Επίσης, αρκετοί ασχολούνται και με την εμπορία οπτικών ειδών. 2.2 Τεχνικός Oπτικός (Technic Optician) Ο τεχνικός οπτικός είναι εκπαιδευμένος να εφαρμόζει και να διαθέτει σκελετούς οράσεως και διορθωτικούς φακούς οράσεως που να εξυπηρετούν τις ανάγκες και τον τρόπο ζωής του κάθε ασθενή. Εκπαιδεύονται στην εφαρμογή των διορθωτικών φακών στο σκελετό τον οποίο έχει επέλεξε ο ασθενής, εκτελώντας την συνταγή που έχει εκδόσει ο οφθαλμίατρος ή ο οπτομέτρης. Μπορεί επίσης να εφαρμόσει φακούς επαφής εάν έχει εκπαιδευτεί ειδικά για να το κάνει. 2.3 Ορθοπτικός Ο ορθοπτικός εργάζεται κυρίως σε συνεργασία με τον οφθαλμίατρο στην επίλυση προβλημάτων όρασης που έχουν να κάνουν με τις κινήσεις των ματιών όπως ο στραβισμός. Ανισορροπίες των 10

22 μυών των ματιών μπορούν να οδηγήσουν στην ανικανότητα των δύο ματιών να συνεργάζονται για να δουλεύουν καλά μαζί. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα προβλήματα της όρασης όπως διπλωπία (διπλή όραση) ή αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι). Αρχικά ήταν μια παραδοσιακή μη χειρουργική μορφή θεραπείας του στραβισμού πάνω στην οποία βασίστηκε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως ορθοπτική. Ορθοπτικοί και οφθαλμίατροι συνεργάζονται και χρησιμοποιούν τεχνικές ασκήσεων με σκοπό την καλύτερη διόφθαλμη όραση. 2.4 Συνεργασία με άλλες ειδικότητες Κάθε ειδικότητα η οποία σχετίζεται με τον τομέα της αποκατάστασης και της οφθαλμικής ή οπτικής υγείας μπορεί να συνεργαστεί με τους οπτομέτρες. Πέραν των οφθαλμιάτρων, οι οπτομέτρες συνεργάζονται συχνά με εργοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές, ψυχολόγους και νευρολόγους προκειμένου να συνδιαχειριστούν περιστατικά με ποικίλες διαγνώσεις. Κάθε ειδικότητα μπορεί να προσφέρει από την πλευρά της χρήσιμες πληροφορίες και θεραπευτικές τεχνικές στις υπόλοιπες πετυχαίνοντας μια πολύπλευρη προσέγγιση. 11

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3. Σύντομη Ιστορική Αναδρομή της Οπτομετρίας Ένα λογικό χρονολογικό διάστημα προέλευσης της οπτομετρίας είναι όταν ανακαλύφθηκαν τα γυαλιά. Όμως, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, ο όρος Οπτομετρία έγινε γνωστός τις πρώτες δεκαετίες του 20 ου αιώνα. Παλαιότερα, όλοι αναφέρονταν ως οπτικοί. Η πρώτη χρήση του όρου οπτομέτρης πιστεύεται ότι δόθηκε το 1886 από τον Landolt, όμως η διάκριση μεταξύ οπτικού (dispensing optician) και οπτομέτρη (refracting optician) και που σήμερα ονομάζεται οπτομέτρης (optometrist) κατάφερε να ισχύσει μόλις στα μέσα του 20 ου αιώνα. Στην Αμερική η Οπτομετρία άρχισε πριν από περίπου 100 χρόνια. 3.1 Η Οπτομετρία στην Ελλάδα Σύμφωνα με τον Κώστα Ταρτάρα, Πρόεδρο του Πανελλήνιου Συνδέσμου Οπτικών και Οπτομετρών, η ιστορία της οπτικής στην Ελλάδα ξεκίνησε το Τότε ήταν που εκδόθηκε το πρώτο νομοθετικό διάταγμα που στόχο είχε να κατατάξει την οπτική στην ομάδα των παραϊατρικών επαγγελμάτων. Ο νόμος αυτός περιλάμβανε γενικές αρχές για τα προσόντα που θα έπρεπε να έχει ένας οπτικός για να μπορεί να εξασκήσει το επάγγελμά του. Με το νόμο αυτό πλήττονταν αυτοί που εκείνη την εποχή ασκούσαν το επάγγελμα και διατηρούσαν εργαστήρια χωρίς να πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια και προσόντα. Απαραίτητο στοιχείο για να δοθεί άδεια εξασκήσεως του οπτικού επαγγέλματος ήταν, ο υποψήφιος να είναι πτυχιούχος γυμνασιακής σχολής εξαετούς φοίτησης και να έχει κάνει τρία χρόνια πρακτική εξάσκηση σε οπτικό κατάστημα. Επιπλέον ο υποψήφιος έπρεπε να παρακαθίσει εξετάσεις στο Υπουργείο Υγείας για να του δοθεί άδεια να ανοίξει τη δική του επιχείρηση. 12

24 Μεγάλες αλλαγές έγιναν το 1976 ως προς τα οπτικά θέματα όπου ιδρύεται η πρώτη Οπτική Σχολή τριετούς φοίτησης στα λεγόμενα Κέντρα Ανώτατης Τεχνικής Εκπαίδευσης (Κ.Α.Τ.Ε) με διευθυντή έναν οφθαλμίατρο. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη προσπάθεια. Το 1979 εκδόθηκε νέος νόμος περί οπτικών θεμάτων, όπου ζητούνταν πιο συγκεκριμένες απαιτήσεις για το επάγγελμα. Το 1983 γίνεται αναβάθμιση των Κ.Α.Τ.Ε., τα οποία αλλάζουν όνομα και γίνονται Τ.Ε.Ι. (Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα) με στόχο την αναβάθμιση και την εξασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων. Το 2007, σύμφωνα με τις αποφάσεις της κυβέρνησης, μια δεύτερη σχολή Οπτικής και Οπτομετρίας ιδρύεται στη μικρή πόλη του Αιγίου στην Πελοπόννησο, και η νέα σχολή ονομάζεται Τ.Ε.Ι. Αιγίου Δυτικής Ελλάδας. Έτσι αυξάνεται ο αριθμός των ειδικευμένων οπτικών-οπτομετρών στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, μεγάλος αριθμός φοιτητών σπουδάζουν στο εξωτερικό. Αυτό το γεγονός προβλημάτιζε κάποτε τους οφθαλμίατρους οι οποίοι έβλεπαν τους αποφοίτους των σχολών ως απειλή για τα δικά τους συμφέροντα. Όμως, τα πράγματα σιγά σιγά αλλάζουν και οι οφθαλμίατροι τους θεωρούν πιο πολύ σαν συνεργάτες. Συνεχείς προσπάθειες καταβάλλονται από μέρους των οπτικών-οπτομετρών για να εξασφαλίσουν το ρόλο τους στην κοινωνία με την αναβάθμιση της ποιότητας εργασίας και της ψηλής τεχνολογίας οπτικών προιόντων όπως και της ενημέρωσης του κοινού σχετικά με το ρόλο του οπτικού. Υπάρχει επίσης συνεχής επιμόρφωση μέσα από σεμινάρια και συνέδρια στα οποία συμμετέχουν πολλοί Έλληνες και ξένοι επιστήμονες. (Ταρτάρας Κ. 2015) 13

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ 4. Εργαλεία-Μηχανήματα του Οπτικού-Οπτομέτρη Τα τελευταία χρόνια υπάρχει επάρκεια και καταλληλότητα της υλικοτεχνικής και εργαστηριακής υποδομής που διαθέτουν οι οπτομέτρες στα καταστήματά τους. Τα εργαστήρια έχουν εκσυγχρονιστεί όσον αφορά την υλικοτεχνική υποδομή για μεγάλο φάσμα εξετάσεων και περιλαμβάνουν εξοπλισμό όπως: Μονάδες διάθλασης, Τοπογράφο, Κάμερα βυθού, Διαθλασίμετρο, Τονόμετρο, Φορόπτερο, Σχισμοειδή λυχνία με κάμερα Prism bar για τον έλεγχο των Οφθαλµικών Κινήσεων, Σκιασκόπιο, Οφθαλμοσκόπιο Abbemeter και άλλα (Βλ. Εικόνες 2-14). Σήμερα αναπτύσσονται σύγχρονες συσκευές και τεχνολογικές πρωτοπορίες αλλά και νέες μέθοδοι και τεχνικές, απαραίτητες για το ταχύτατα αναπτυσσόμενο επάγγελμα του Οπτικού-Οπτομέτρη. Εικόνα 2. Δοκιμαστικός σκελετός (trial frame) (Πηγή: Wikipedia, the free encyclopedia) 14

26 Εικόνα 3. Φορόπτερο (Πηγή: Εικόνα 4. Trial frame and lenses (Πηγή: Wikipedia, the free encyclopedia) "Dispensing Optician" redirects here. For Ophthalmic Optician, see Optometry Εικόνα 5. Μονάδα οφθαλμολογικής εξέτασης (Πηγή: 15

27 Εικόνα 6. Μηχάνημα Nylor (Πηγή: (Πηγή: Εικόνα 7. Τροχός αυτόματος Εικόνα 8. Οπτότυπο (Πηγή: 16

28 (Πηγή: Εικόνα 9. Κερατόμετρο(Javal) Εικόνα 10. Τροχός χειρός (Πηγή: (Πηγή: Εικόνα 11. Αερόθερμο 17

29 Εικόνα 12. Τεστ φωτοχρωμικών και τερνιόμετρο (Πηγή: (Πηγή: Εικόνα 13. Αυτόματο Φακόμετρο Εικόνα 14. Βαφείο-Βαφές (Πηγή: 18

30 4.1 Σχισμοειδής λυχνία (βλ. Εικόνα 15.) είναι ένα διαγνωστικό εργαλείο που χρησιμοποιείται τακτικά από οφθαλμιάτρους και οπτικούς-οπτομέτρες. Αποτελείται από ένα σύστημα φωτισμού υψηλής έντασης το οποίο εστιάζεται στην μορφή σχισμής και παρατηρείται υπό μεγέθυνση μέσα από μικροσκόπιο. Χρησιμοποιείται για εντοπισμό ανωμαλιών στον οφθαλμό, εντοπισμό ξένων σωμάτων, παρατήρηση αλλαγών προκαλούμενων από συστημικές παθήσεις, εφαρμογή καθώς και μετέπειτα παρακολούθηση χρηστών φακών επαφής. Τα παρακάτω πρόσθετα εξαρτήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διευρύνουν τις πιθανές εφαρμογές: Φακοί Volk για την εξέταση του αμφιβληστροειδούς (έμμεση βυθοσκόπηση) Φακοί γωνιοσκόπησης για την εξέταση της γωνίας του πρόσθιου θαλάμου Φωτογραφική μηχανή για ψηφιακή απεικόνιση Τονόμετρο Goldman για την μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης Παχύμετρο για την μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς Tearscope για την επισκόπηση της δακρυϊκής στιβάδας Laser για εφαρμογές φωτοπηξίας 19

31 Εικόνα 15. Σχισμοειδής λυχνία (Πηγή: δημοσίευμα ΠΕΟΟ 11/05/2015) Η σύγχρονη σχισμοειδής λυχνία δεν είναι δημιουργία ενός ανθρώπου. Από τους πρώτους, ο Τσέχος ανατόμος Jan Purkinji παρατήρησε τον οφθαλμό με την χρήση ενός προσαρμοζόμενου μικροσκόπιου. Οι αντανακλάσεις της πρόσθιας και οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς καθώς και του φακού έχουν ονομαστεί προς τιμήν του. To 1889 o Γάλλος οφθαλμίατρος Louis Wicker συνδύασε ένα προσοφθάλμιο, αντικειμενικό και ρυθμιζόμενο φακό συμπύκνωσης μέσα σε σωλήνα, σχηματίζοντας ένα μονόφθαλμο μικροσκόπιο. Στη συνέχεια ο Γερμανός επιστήμονας Siegfried Czapski το βελτίωσε περαιτέρω κάνοντας το διόφθαλμο. Ο Γάλλος οφθαλμίατρος και οπτικός Allvar Gullstrand ενσωμάτωσε ένα σύστημα φωτισμού με σχισμοειδές διάφραγμα και είναι ο άνθρωπος στον οποίο έχει αποδοθεί η εφεύρεση της σχισμοειδούς, για το οποίο του απονεμήθηκε το βραβείο Nobel το Αργότερα τον ίδιο χρόνο οι Henker και Vogt συνδύασαν το μικροσκόπιο του Czapski με το σχισμοειδές σύστημα 20

32 Εικόνα 16. Αυτόματο Διαθλασίμετρο ( φωτισμού του Gullstrand δημιουργώντας έτσι στην πρώτη ρυθμιζόμενη σχισμοειδή λυχνία. (ΠΕΟΟ 2016) 4.2 Πίνακες οπτικής οξύτητας Η οπτική οξύτητα αποτελεί μια απλή μέθοδο για την αξιολόγηση της διακριτικής ικανότητας της όρασής μας. Στην κλινική πράξη αποτελεί αναπόσπαστο και σημαντικό κομμάτι κάθε οφθαλμολογικής/οπτομετρικής εξέτασης, και χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των διαθλαστικών σφαλμάτων και της παθοφυσιολογίας του οφθαλμού (π.χ. στη διάγνωση ή/και την καταγραφή της εξέλιξης οφθαλμικών παθήσεων, στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας διαφόρων θεραπευτικών μεθόδων). Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητη για τον καθορισμό κριτηρίων επιλογής που καθορίζουν διεθνώς την οπτική «ετοιμότητα» για διάφορα επαγγέλματα, όπως στην οδήγηση και στην πλοήγηση αεροσκαφών. Είναι εμφανές ότι ο έλεγχός της πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. 21

33 Η οπτική οξύτητα αξιολογείται στην κλινική πράξη συνήθως με τη χρήση πινάκων που αποτελούνται από σειρές μαύρων συμβόλων (ή αριθμών ή γραμμάτων που ονομάζονται οπτότυπα) σε λευκό υπόβαθρο, τα οποία βαθμιαία ελαττώνονται σε μέγεθος. Κάθε οπτότυπο περικλείεται σε ένα τετραγωνικό «πλαίσιο», με το μήκος της κάθε του πλευράς να είναι πενταπλάσιο του πάχους των γραμμών (σκελών) που το αποτελούν. (βλ. Εικόνα 17) Πίνακες Snellen Οι πρώτοι «βαθμονομημένοι» πίνακες για την μέτρηση της οπτικής οξύτητας κατασκευάστηκαν και δημοσιεύτηκαν το 1862 από τον Herman Snellen. Η βαθμονόμηση της κλίμακας (μέγεθος των γραμμάτων) βασίστηκε στη διαπίστωση του Άγγλου αστρονόμου Robert Hooke, ο οποίος δυο αιώνες νωρίτερα είχε παρατηρήσει ότι ο ανθρώπινος οφθαλμός μπορεί να διαχωρίσει δυο γειτονικούς αστέρες όταν τα φωτεινά είδωλα από τα τηλεσκοπικά όργανα βρίσκονταν σε απόσταση 1 λεπτό της μοίρας (1 arcmin). Ως αποτέλεσμα ο Snellen όρισε ως «φυσιολογική» οπτική οξύτητα αυτή που απαιτείται για να αναγνωριστεί ένα γράμμα, που αποτελείται από 5 σκέλη κι έχει γωνία όρασης ίση με 5 λεπτά τη μοίρας (5 arcmin), στα 6 μέτρα. Δηλαδή, η οπτική οξύτητα (Ο.Ο.) ορίζεται από ένα κλάσμα του οποίου ο αριθμητής είναι η απόσταση του εξεταζόμενου από τον πίνακα μέτρησης (π.χ. 6 μέτρα στην περίπτωση του Snellen), και παρονομαστής η απόσταση στην οποία το οπτότυπο φαίνεται υπό γωνία 5 λεπτών της μοίρας. Ο.Ο. = απόσταση εξέτασης / απόσταση στην οποία το οπτότυπο φαίνεται υπό γωνία 5 arcmin Οι πίνακες του Snellen (βλ. Εικόνα 17) αποτελούνταν αρχικά από γράμματα ειδικάκατασκευασμένης γραμματοσειράς και είχαν τέτοια κατανομή, ώστε στην κορυφή υπήρχε ένα γράμμα που απαιτεί υποδεκαπλάσια οπτική οξύτητα από τη «φυσιολογική» (6/60), και φαίνεται υπό γωνία 5 λεπτών της μοίρας στα 60 μέτρα. (βλ. Εικόνα 18) 22

34 Snellen Πηγή: ( Εικόνα 17. Πίνακας Εικόνα 18. Αρχή κατασκευής των οπτοτύπων: (αριστερά) το tumbling Ε που αρχικά χρησιμοποιήθηκε σε πληθυσμό αναλφάβητων, (δεξιά) το Landolt C (βλ. παρακάτω). Το γράμμα των 10/10 (6/6) έχει γωνία όρασης ίση με 5 λεπτά της μοίρας στην απόσταση εξέτασης, δηλαδή το σκέλος του κάθε γράμματος φαίνεται υπό γωνία 1 λεπτού της μοίρας. Πηγή: 23

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ 5. Έρευνα - Η Οπτομετρία στην Ελλάδα Δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο μέσω της εφαρμογής google forms που αφορούσε τους συμμετέχοντες και ένα ποιό εξειδικευμένο για τους συμμετέχοντες επαγγελματίες Οπτικούς Οπτομέτρες που έχουν καταστήματα στην κατοχή τους. Με το ερωτηματολόγιο για το κοινό θελήσαμε να δούμε κατά πόσο γνωρίζουν ότι μπορούν να εξεταστούν για τυχόν αμετρωπίες σε έναν Οπτικό -Οπτομετρη Στο ερωτηματολόγιο για τους επαγγελματίες Οπτικούς -Οπτομέτρες εξετάζαμε τον εξοπλισμό τους στο κομμάτι της διάθλασης και κατά πόσο ενημερώνουν τους πελάτες τους για την δυνατότητα που έχουν να εξεταστούν στον κατάστημα τους. Τα ερωτηματολόγια συγκεντρώθηκαν με την βοήθεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και με την άμεση επαφή με τους ενδιαφερόμενους επαγγελματίες Οπτικούς-Οπτομέτρες αλλά και συμμετέχοντες που θέλησαν να βοηθήσουν στην συγκεκριμένη έρευνα. Όσοι ενδιαφέρθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα μας απαντούσαν το ερωτηματολόγιο μετά από μια ενημέρωση για τις γνώσεις που διαθέτει ένας Οπτικός Οπτομέτρης και τις εξετάσεις που μπορεί να ασκήσει στο κομμάτι της διάθλασης. Στο κομμάτι που αφορούσε τους επαγγελμάτιες Οπτικούς- Οπτομέτρες η ενημέρωση επικεντρωνόταν για ποιο σκοπό κάνουμε την συγκεκριμένη έρευνα και για το αν είμαστε από κάποια εταιρία ή από κάποιο Τεχνολογικό Ίδρυμα. 24

36 5.1 Ερωτηματολόγιο για το Ενδιαφερόμενο Κοινό και Ανάλυση Δεδομένων Ερώτηση 1 Φύλο Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν 99 άνδρες (35.4%) και 181 γυναίκες (64.6%). 25

37 Ερώτηση 2 Τι ηλικία έχετε; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν 161 άτομα ηλικίας 18+ (57.5 %) 87 άτομα ηλικίας 35 + (31.1 %) και 32 ηλικίας (11.4 %). 26

38 Ερώτηση 3 Σε ποια περιοχή κατοικείτε ; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν 201 άτομα τα οποία κατοικούν στην Αττική (72 %), 48 άτομα τα οποία κατοικούν στην Δυτική Ελλάδα (17.2 %) και 30 άτομα τα οποία κατοικούν στην Κύπρο (10.8 %) 27

39 Ερώτηση 4 Κάθε πότε εξετάζετε τους οφθαλμούς σας Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν ότι εξετάζουν τους οφθαλμούς τους κάθε 6 μήνες 16 άτομα (5.7 %), ότι εξετάζονται μία φορά τον χρόνο 71 άτομα (25.4 %) και ότι εξετάζουν τους οφθαλμούς τους πάνω από χρόνο το (68.9 %) 28

40 Ερώτηση 5 Που πάτε για να εξετάσετε τους οφθαλμούς σας; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν ότι επιλέγουν να εξετασθούν σε Οπτικό Οπτομέτρη 38 άτομα (13.7 %) και 240 άτομα ότι επιλέγουν να εξεταστούν σε οφθαλμίατρο. 29

41 Ερώτηση 6 Γνωρίζατε οτι μπορείτε να εξεταστείτε σε Οπτικό Οπτομέτρη; 41 Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν ότι γνωρίζουν να εξετασθούν απο κάποιο Οπτικό- Οπτομέτρη 133 άτομα (47.5 %) και ότι δεν γνώριζαν ότι μπορούν να εξετασθούν από έναν Οπτικό -Οπτομέτρη 147 άτομα (52.5%). 30

42 Ερώτηση 7 Μετά την ενημέρωση θα πηγαίνατε σε κάποιο Οπτικό -Οπτομέτρη για εξέταση ; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν 268 άτομα ότι μετά την ενημέρωση που τους έγινε θα πήγαιναν να εξετασθούν από κάποιο Οπτικό Οπτομέτρη (95.7% ) και 12 ότι μετά την ενημέρωση έχουν κάποιες επιφυλάξεις (4.3 %).Οι επιφυλάξεις των περισσοτέρων που απάντησαν στην συγκεκριμένη ερώτηση στηριζόταν στήν εμπιστοσύνη που τους δίνει το επάγγελμα του γιατρού και την δυνατότητα που έχουν να να εμβαθύνουν την εξέταση και για τυχόν άλλες βλάβες του οπτικού συστήματος. 31

43 5.2 Ερωτηματολόγιο για ενδιαφερόμενους Επαγγελματίες Οπτικούς Οπτομέτρες Ερώτηση 1 Τι ηλικία έχετε; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν 12 άτομα ηλικίας ετών (24 %), 16 άτομα ηλικίας %),16 ηλικίας άτομα ετών (32 %) και 6 άτομα ηλικίας 55+ (12%). 32

44 Ερώτηση 2 Περιοχή καταστήματος ; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν 18 επαγγελματίες από την Αττική (31.6%), 17 άτομα απο την Δυτική Ελλάδα (29.8 %), 15 άτομα απο την Κύπρο (26.3 %) και 7 Άκυρες απαντήσεις (12.3%).Στο συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο υπήρχαν κάποιες απαντήσεις άκυρες οι οποίες έγιναν από απροσεξία του επαγγελματία ή άγνοια. Τα στατιστικά για τις άκυρες απαντήσεις θα παραταιθούν αναλυτικά παρακάτω. 33

45 Συνολικά έγκυρα και άκυρα Απο το σύνολο των απαντήσεων το 87.7 % είναι έγκυρα και το 12.3 άκυρα. Αττική Πιο συγκεκριμένα όσοι επαγγελματίες απάντησαν στην Αττική το 81.8 % ήταν έγκυρα και το 18.2 % ήταν άκυρα. 34

46 Δυτική Ελλάδα Συγκεκριμένα όσοι απάντησαν από την Δυτική Ελλάδα το 85% είναι έγκυρα και το 15% είναι άκυρα. 35

47 Ερώτηση 3 Από πού έχετε αποφοιτήσει; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν 25 επαγγελματίες που αποφοίτησαν απο Τ.Ε.Ι (51%),5 που αποφοίτησαν από Αγγλία (10.2%),13 άτομα που αποφοίτησαν από Ιταλία (26.5 %) και 3 άτομα από αλλά πανεπιστήμια (6.1 %).Αυτά τα άτομα έχουν αποφοιτήσει από Πολώνια και Τσεχία. 36

48 Ερώτηση 4 Πόσα χρόνια έχετε το κατάστημα; Στην συγκεκριμένη ερώτηση 12 επαγγελματίες που έχουν το κατάστημα 5-10 χρόνια (24 %),10 που έχουν το κατάστημα χρόνια (20%), 3 που έχουν το κατάστημα χρόνια (6%) και 25 που το έχουν 20 + χρόνια (50%) 37

49 Ερώτηση 5 Πραγματοποιείτε διαθλαστική εξέταση; Στην συγκεκρiμένη ερώτηση απάντησαν 36 επαγγελματίες ότι πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση (72%) και 14 άτομα ότι δεν πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση (28%). 38

50 Ερώτηση 6 Πραγματοποιείτε διαθλαστική Υποκειμενική ή Αντικειμενική εξέταση; Στην συγκεκρiμένη ερώτηση απάντησαν ότι κάνουν Υποκειμενική εξέταση 8 άτομα (22.2%),2 Αντικειμενική (5.6 %) και τις εξετάσεις 26 επαγγελματίες ( 72.2 %). Η συγεκριμένη ερώτηση αφορούσε τους επαγγελματιες που πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση. 39

51 Ερώτηση 7 Ποια διαθλαστικά μέσα διαθέτετε; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν ότι διαθέτουν Διαθλασίμετρο 3 άτομα (8.3%),2 άτομα οτι διαθέτουν Οπτότυπο (5.6 %) και τα δύο διαθλαστικά μέσα διέθεταν 31 άτομα (86.1 %).Η συγεκριμένη ερώτηση αφορούσε τους επαγγελματίες που πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση. 40

52 Ερώτηση 8 Ενημερώνετε τους πελάτες ότι πραγματοποιείτε διαθλαστική εξέταση; Στην συγκεκριμένη ερώτηση απάντησαν ότι ενημερώνουν τους πελάτες 35 άτομα το 97.2% και 1 άτομο ότι δεν τους ενημερώνει (2.8 %).Η ερώτηση αφορούσε όσους επαγγελματίες πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση στο καταστημά τους. 41

53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Συμπεράσματα 6.1 Συμπεράσματα Ερωτηματολογίου κοινού Μέσα από την παραπάνω έρευνα που σας παραθέσαμε διαπιστώσαμε ότι παραμελούν την εξέταση του οπτικού συστήματος.στην ερώτηση Κάθε πότε εξετάζεται τους οφθαλμούς σας μόνο το 5.7% απάντησε ότι εξετάζεται μια φορά στους έξι μήνες,ενώ το 68.9% μας απάντησε ότι εξετάζει τους οφθαλμούς του πάνω από ένα χρόνο.τέλος ένα ποσοστό 25.4 % μας είπε ότι εξετάζει τους οφθαλμούς του μια φορά τον χρόνο.είναι φανερό ότι τα άτομα παραμελούν την φροντίδα των οφθαλμών τους.διότι δεν θεωρούν οτι είναι τόσο σημαντικό να εξετάζουν το οπτικό τους σύστημα εφόσον δεν επηρεάζεται η καθημερινότητα τους, Παράλληλα αντιληφθήκαμε ότι οι περισσότεροι πηγαίνουν για να εξεταστούν για τυχόν διαθλαστική ανωμαλία σε οφθαλμίατρο.στην ερώτηση που πάτε να εξετάσετε τους οφθαλμούς σας το 86.3% μας απάντησε οτι πάει στο οφθαλμίατρο και το 13.7 % ότι πάει σε Οπτικό- 42

54 Οπτομέτρη.Σε αυτό το κομμάτι της έρευνα είναι φανερό οτι υπάρχει μια πλειοψηφική παραδοχή ότι ο γιατρός είναι καταλληλότερος για τις εξετάσεις που αφορούν το διαθλαστικό κομματι. Ένας σημαντικός παράγοντας για την επιλογή του γιατρού σε σχέση με του Οπτικού-Οπτομέτρη είναι ότι η συνταγή του Οπτικού-Οπτομέτρη δεν επιχορηγείται απο το κράτος.ο συγκεκριμένος παράγοντας είναι πολύ σημαντικός αν αναλογιστούμε και την οικονομική κατάσταση που επικρατεί στις μέρες μας στην Ελλάδα. Στήν επόμενη ερώτηση ζήταμε απο τους συμμετέχοντες να μας πουν αν γνώριζαν ότι μπορούν να εξεταστούν σε κάποιο Οπτικό Οπτομέτρη.Το 52.5% μας απαντήσε ότι δεν γνώριζε ότι μπορεί να εξετασθεί και το 47.5% οτι γνώριζε ότι μπορεί να εξετασθεί.είναι φανερό ότι παρόλο που γνώριζαν για τη δυνατότητα που έχουν να εξετασθούν σε κάποιο Οπτικό - Οπτομέτρη,προτιμάνε τον γιατρό. 43

55 Στην τελευταία ερώτηση ζήταγαμε απο τους συμμετέχοντες να μας πουν αν μετα από την ενημέρωση που τους κάναμε αν θα πήγαιναν να εξεταστούν σε κάποιο Οπτικό Οπτομέτρη.Το 95.7 %μας απάντησε οτι θα πήγαινε να εξετασθεί και το 4.3% ότι δεν θα πήγαινε να εξετασθεί. Όσοι μας απάντησαν όχι ζητήσαμε να μας αιτιολογήσουν γιατι δεν θα επέλεγαν να εξετασθούν από κάποιο Οπτικό Οπτομέτρη. Σε αυτό το κομμάτι οι περισσότεροι από αυτούς που απάντησαν όχι θα επέλεγαν το γιατρό επειδή του έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Άλλοι μας είπαν οτι έχει καθιερωθεί να πηγαίνουν στο γιατρό και πάνε λόγο συνήθειας. Επίσης μια άλλη αιτιολογία είναι ότι μπορεί ο γιατρός πέρα από διαθλαστικό κομματι να εμβαθύνει της εξέταση περαιτέρω στην ανατομία του ματιού. Και τέλος ότι ένας τίτλος σπουδών δεν μπορεί να μας κάνει αξιόπιστους στο διαθλαστικό κομμάτι της εξέτασης. 44

56 6.2 Συμπεράσματα Ερωτηματολογίου επαγγελματιών Οπτικών Οπτομέτρων Στο κομμάτι της έρευνας που αφορούσε τους επαγγελματίες Οπτικούς-Οπτομέτρες στην ερώτηση από που έχετε αποφοιτήσει το 51% μας απάντησε απο ΤΕΙ, το 10.2 % από Αγγλία,το 26,5% απο Ιταλία και το 6.1% από άλλα πανεπιστήμια. Στην συγκεκριμένη ερώτηση παρατηρούμε ότι σχεδόν οι μισοί επαγγελματίες είναι απόφοιτοι ΤΕΙ αλλά και ότι οι άλλοι μισοί έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό. Στην επόμενη ερώτηση ασχολούμαστε με το πόσα χρόνια διαθέτουν κατάστημα. Το 24% μας είπε ότι διαθέτει κατάστημα 5-10 χρόνια, το 20% ότι το έχει 10-20,το 6% ότι το λειτουργεί και το 50% ότι διαθέτει κατάστημα 20+.Πολλοί από τους επαγγελματίες στο κομμάτι του καταστήματος μας ενημέρωσαν οτι είναι δεύτερης γενιάς οπτικοί και πολλές φορές και τρίτης ακόμα. Γι αυτό τον λόγο βλέπουμε ότι το 50% των επαγγελματιών λειτουργεί το κατάστημα

57 Έπειτα ρωτάμε τους Οπτικούς Οπτομέτρες κατά πόσο πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση στο κατάστημα τους. Το 72% μας απάντησε ότι πραγματοποιεί διαθλαστική εξέταση στο κατάστημα τους και το 28% ότι δεν πραγματοποιεί. Οι επαγγελματίες που μας είπαν ότι δεν πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση το αιτιολόγησαν ότι ακόμα φοβούνται επειδή δεν είναι ξεκάθαρα τα πράγματα στο χώρο ακόμα και ότι θέλουν αλλά δεν διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα ακόμα. Είναι φανερό οτι η μη ολοκληρωμένη κατοχύρωση τους επαγγέλματος του Οπτομέτρη στην Ελλάδα δεν επιτρέπει στους Οπτικούς Οπτομέτρες να ασκήσουν ολοκληρωτικά τον τίτλο σπουδών τους. 46

58 Στην ερώτηση αν πραγματοποιούν Υποκειμενική ή Αντικειμενική εξέταση το 72.2% απάντησε και τις δύο,το 22.2% μόνο Υποκειμενική και το 5.6 % μόνο Αντικειμενική. Είναι πολύ σημαντικό ότι η πλειοψηφία από τα άτομα που πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση (72.2 %) δεν αμελούν καμία απο τις δύο εξετάσεις. 47

59 Στην συγκεκριμένη ερώτηση ενδιαφερόμαστε να δούμε ποια διαθλαστικά μέσα διαθέτουν οι επαγγελματίες. Το 86.1% μας απάντησε ότι διαθέτει και τα δύο.το 8.3% οτι διαθέτει διαθλασίμετρο και το 5.6% οπτότυπο. 48

60 Στην τελευταία ερώτηση ρωτάμε τους επαγγελματίες αν ενημερώνουν τους πελάτες ότι πραγματοποιούν διαθλαστική εξέταση. Το 97.2% μας απάντησε οτι τους ενημερώνει και το 2.8% οτι δεν τους ενημερώνει. Οι περισσότεροι επαγγελματίες μας διευκρίνισαν οτι ενημερώνουν κυρίως τους γνωστούς πελάτες που τους εμπιστεύονται πολλά χρόνια. 49

61 Βιβλιογραφία Ασημέλλης Γ. 2007, Οπτική και Υπερόραση Από την Κλασική Οπτική στις Σημερινές Εξελίξεις THE HISTORY OF OPTICS AND OPTOMETRY IN GREECE A fairytale with dragons Kostas Tartaras, President of the Panhellenic Association of Opticians and Optometrists training/c21kzhttp://

62 Παράρτημα Οπτική Οξύτητα: Είναι η ικανότητα του ανθρώπου να διακρίνει λεπτομέρειες τόσο σε μακρινή όσο και σε κοντινή απόσταση. Η οπτική οξύτητα μετριέται σε δέκατα. 10/10 είναι μια φυσιολογική οξύτητα. Αντίληψη βάθους πεδίου: είναι η ικανότητα του ανθρώπου να κρίνει αποστάσεις όταν οδηγεί, όταν παίζει κάποιο δυναμικό άθλημα, όταν κινείται στο χώρο κτλ. Διόφθαλμη (δυο ματιών) συνεργασία: κάθε μάτι λαμβάνει μια εικόνα από το περιβάλλον. Ο άνθρωπος πρέπει να έχει την ικανότητα της συνεργασίας των ματιών ώστε οι δύο εικόνες να ταυτίζονται (συγχωνεύονται) και να μη βλέπει διπλά. Η ικανότητα αυτή πρέπει να είναι τόσο καλά αναπτυγμένη ώστε ακόμα και σε καταστάσεις αδυναμίας του οργανισμού (στρές, ασθένειες, αλλεργίες) η συνεργασία να μην επηρεάζεται. Σύγκλιση - Διατήρηση εστίασης: είναι η ικανότητα του ανθρώπου να διατηρεί την συνεργασία των ματιών σε κοντινή απόσταση όταν διαβάζει, γράφει ή εκτελεί μια εργασία. Αλλαγή εστίασης μακριά κοντά: είναι η ικανότητα του ανθρώπου να "μεταφέρει" την προσοχή του σε όποιο σημείο του τρισδιάστατου χώρου επιθυμεί (μακριά-κοντά) γρήγορα και άνετα χωρίς να θολώνει η όραση ενώ παράλληλα παίρνει νόημα απο αυτό που βλέπει. Ένα παιδί με κάποια δυσλειτουργία αυτής της ικανότητας μπορεί να δυσκολεύεται στην αντιγραφή από τον πίνακα (συνεχής αλλαγή εστίασης μακριά κοντά), να βλέπει θολά μακριά μετά από πολύωρο διάβασμα, να βλέπει θολά κοντά κ.α. Ένας ενήλικας με κάποια δυσλειτουργία της προσαρμογής που δουλεύει πολλές ώρες στο Computer μπορεί να έχει παρόμοια συμπτώματα. Περιφερική όραση: είναι η ικανότητα του ανθρώπου να εκμεταλλεύεται όσες περισσότερες πληροφορίες γίνεται από το οπτικό του πεδίο. Επίσης η περιφερική όραση βοηθά στην καλή ισορροπία και στην οριοθέτηση στο χώρο. Στο διάβασμα μας βοηθά να μην χάνουμε το σημείο του βιβλίου όπου βρισκόμαστε. 51

63 Οφθαλμικές Κινήσεις: είναι η ικανότητα του ανθρώπου να παρακολουθεί ένα κινούμενο αντικείμενο στο χώρο ή να εναλλάσει την προσοχή του από ένα σταθερό σημείο σε άλλο με άνεση, ταχύτητα και ακρίβεια. Οι κινήσεις παρακολούθησης και οι σακκαδικές κινήσεις των ματιών πρέπει να γίνονται αυτόματα ενώ παράλληλα παίρνουμε το νόημα από αυτό που βλέπουμε. Απαραίτητες ικανότητες στο διάβασμα, στις αθλητικές δραστηριότητες κ.α. Οπτική Αντίληψη: εδώ ανήκουν όλες οι οπτικές ικανότητες του ανθρώπου που του επιτρέπουν να διαχωρίζει, να εντοπίζει και να ανακαλεί οπτικές πληροφορίες. Όσο πιο ανεπτυγμένη είναι η οπτική αντίληψη τόσο πιο γρήγορα μπορεί κάποιος να εντοπίσει λεπτομέρειες, ομοιότητες και διαφορές. Οπτική Χωροταξική Αντίληψη: είναι η ικανότητα του ανθρώπου να κατανοεί τη σχέση μεταξύ των αντικειμένων στο χώρο, τις έννοιες του πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά, μέσα, έξω. Επίσης, να κατανοεί τη θέση και την κατεύθυνση των αντικειμένων, των σχημάτων, των γραμμάτων και των αριθμών στο χώρο. Σε πιο ανεπτυγμένα ηλικιακά στάδια η οπτική χωροταξική αντίληψη βοηθάει στην οργάνωση του τρισδιάστατου ή δισδιάστατου χώρου. Οπτοκινητική συνεργασία: στην πιο γενικευμένη της έννοια, η οπτοκινητική συνεργασία είναι η ικανότητα συντονισμού της όρασης με την κίνηση. Όταν έχει αναπτυχθεί σωστά, η όραση κατευθύνει την κίνηση του σώματος στο χώρο και την κίνηση του χεριού στις πιο λεπτές κινήσεις. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διαδικασία της γραφής. Κατά τη γραφή, η οπτοκινητική συνεργασία παίζει σημαντικό ρόλο, παράλληλα με άλλες ικανότητες που απαιτούνται. 52

*Γράφει ο Φώτης Βελισσαράκος

*Γράφει ο Φώτης Βελισσαράκος *Γράφει ο Φώτης Βελισσαράκος Πότε ένα παιδί βλέπει σωστά; Ποιές είναι οι δεξιότητες εκείνες που καθορίζουν την καλή λειτουργία της όρασης του; Πώς μπορεί μια δυσλειτουργία της όρασης να επηρεάσει την απόδοση

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθήματα χαμηλής όρασης.

Βοηθήματα χαμηλής όρασης. Βοηθήματα χαμηλής όρασης. Θεωρία και πράξη στην μειωμένη όραση. Βασιλείου Νίκος Οπτομέτρης ΣΟΟΒΕ Χαμηλή όραση Τι είναι η χαμηλή όραση Τι είναι η χαμηλή όραση Χαμηλή όραση έχουμε όταν παρουσιάζεται χαμηλή

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΕΝ4.10-1Α Έκδοση 1 η /.10.014 ΣΧΟΛΗ: ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ: ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ Ε.Π. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 1 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΟΦΘΑΛΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της προσαρμογής στη θόλωση παρουσία διαθλαστικού σφάλματος (Blur adaptation)

Μελέτη της προσαρμογής στη θόλωση παρουσία διαθλαστικού σφάλματος (Blur adaptation) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗ Μεταπτυχιακή Εργασία Ειδίκευσης Μελέτη της προσαρμογής στη θόλωση παρουσία διαθλαστικού σφάλματος (Blur adaptation) Ελένη

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΕΝ42.0-Α Έκδοση η / 6.04.208 ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ Ι Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. Σύντομη Περιγραφή Προαπαιτούμενα γνωστικά πεδία Αριθμός Φοιτητών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ µυωπία υπερµετρωπία αστιγµατισµός πρεσβυωπία ξεχάστε τα γυαλιά σας ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ Έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια από τότε που εφαρμόστηκε το excimer laser για τη διόρθωση

Διαβάστε περισσότερα

Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η Σ Π Ρ Ο ΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ

Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η Σ Π Ρ Ο ΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η Σ Π Ρ Ο ΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ» ΤΥΠΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογικό και μυωπικό μάτι:

Φυσιολογικό και μυωπικό μάτι: ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ (ΘΕΩΡΙΑ) ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΦΘΑΛΜΟΥ: ΕΜΜΕΤΡΩΠΙΑ & ΑΜΕΤΡΟΠΙΑ. ΜΥΩΠΙΑ, ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ, ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ Τσίτσας Θωμάς Καλιακούδας Μάριος Καραγιαννίδης Αλέξανδρος Μιχόπουλος Σπυρίδων

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Οπτική και Διαταραχές της Διάθλασης. Σοφία Ανδρούδη Επίκουρη Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας

Κλινική Οπτική και Διαταραχές της Διάθλασης. Σοφία Ανδρούδη Επίκουρη Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας Κλινική Οπτική και Διαταραχές της Διάθλασης Σοφία Ανδρούδη Επίκουρη Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας ΟΡΑΣΗ Η όραση είναι ένας συνδυασμός: Ανατομικών Οπτικών Νευρικών μηχανισμών ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Κερατοειδής Πρόσθιος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΕΥΠ ΟΠΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ OPT 5012 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 5 o ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΒΑΣΙΚΗ ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η Υγεία μου & Εγώ. Γραφείο Πρόληψης και Αγωγής Υγείας Γ.Ν.Α. Γ Γεννηματάς

Η Υγεία μου & Εγώ. Γραφείο Πρόληψης και Αγωγής Υγείας Γ.Ν.Α. Γ Γεννηματάς Η Υγεία μου & Εγώ Γραφείο Πρόληψης και Αγωγής Υγείας Γ.Ν.Α. Γ Γεννηματάς Η Υγεία Των Ματιών Μας Ο λαός μας χρησιμοποιεί πολλές εκφράσεις για να δηλώσει την ανεκτίμητη αξία της όρασης. Επειδή λοιπόν πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Οι επιλογές βοηθημάτων όρασης για τον καθημερινό ασθενή στο κατάστημα. Βασιλείου Νίκος Οπτικός - Οπτομέτρης Eyeart Laboratories

Οι επιλογές βοηθημάτων όρασης για τον καθημερινό ασθενή στο κατάστημα. Βασιλείου Νίκος Οπτικός - Οπτομέτρης Eyeart Laboratories Οι επιλογές βοηθημάτων όρασης για τον καθημερινό ασθενή στο κατάστημα Βασιλείου Νίκος Οπτικός - Οπτομέτρης Eyeart Laboratories Χαμηλή όραση Τι είναι η χαμηλή όραση Τι είναι η χαμηλή όραση Χαμηλή όραση

Διαβάστε περισσότερα

Πώς να ανακουφίσετε τα ερεθισμένα μάτια σας

Πώς να ανακουφίσετε τα ερεθισμένα μάτια σας Πώς να ανακουφίσετε τα ερεθισμένα μάτια σας 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Νεότερες επεμβατικές μέθοδοι αντιμετώπισης της Πρεσβυωπίας ΤΗ πρεσβυωπία οφείλεται στη γήρανση του οπτικού συστήματος, με αποτέλεσμα να μην μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικά Γυαλιά για τη Θεραπεία της Αμβλυωπίας

Ηλεκτρονικά Γυαλιά για τη Θεραπεία της Αμβλυωπίας Ηλεκτρονικά Γυαλιά για τη Θεραπεία της Αμβλυωπίας Γυαλιά AMBLYZ Τα γυαλιά αµβλυωπίας AMBLYZ αποτελούν µια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στη θεραπεία της αµβλυωπίας, εύκολα στη χρήση, πρακτικά, αποτελεσµατικά

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειώδεις Δεξιότητες στην Οφθαλμολογία

Στοιχειώδεις Δεξιότητες στην Οφθαλμολογία Διευθυντές : Καθ. Σταύρος Α. Δημητράκος Καθ. Παναγιώτης Οικονομίδης Στοιχειώδεις Δεξιότητες στην Οφθαλμολογία Κεφάλαιο Ι Δεξιότητες 1-8 i. Παθοφυσιολογία όρασης ii. Κινητικότητα-Στραβισμός iii. Διόφθαλμη

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η ωχρά κηλίδα;

Τι είναι η ωχρά κηλίδα; Τι είναι η ωχρά κηλίδα; Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή, ένα λεπτό στρώμα φωτοευαίσθητων νευρικών κυττάρων και ινών που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Ο αμφιβληστροειδής

Διαβάστε περισσότερα

Διαθλαστικές επεμβάσεις

Διαθλαστικές επεμβάσεις Διαθλαστικές επεμβάσεις www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Τι εννοούμε με τον όρο «διαθλαστική χειρουργική»; Τι πετυχαίνουν οι διαθλαστικές επεμβάσεις; Με τον όρο διαθλαστική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ. Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT

ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ. Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜOΣ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ «κοιτάζουμε με τα μάτια αλλά βλέπουμε με τον εγκέφαλο» 90% των πληροφοριών που φθάνουν στον εγκέφαλο περνούν μέσα

Διαβάστε περισσότερα

kids για το παιδί! IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ

kids για το παιδί! IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ για το παιδί! kids www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Στο Ινστιτούτο Ophthalmica λειτουργεί εξειδικευμένο τμήμα Ophthalmica για το παιδί, για πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο Κερατόκωνος?

Τι είναι ο Κερατόκωνος? Τι είναι ο Κερατόκωνος? Ο Κερατόκωνος είναι µια διαταραχή του κερατοειδούς - του διαφανούς προσθίου τµήµατος του οφθαλµού Ο κερατοειδής είναι εκείνος που εστιάζει το φως στο πίσω µέρος του µατιού. Έτσι

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών MA in Education (Education Sciences) ΑΣΠΑΙΤΕ-Roehampton ΠΜΣ MA in Education (Education Sciences) Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Εκπαίδευση (Επιστήμες της Αγωγής),

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Εγγεγραμμένων γρ Λογοπαθολόγων

Σύλλογος Εγγεγραμμένων γρ Λογοπαθολόγων Σύλλογος Εγγεγραμμένων γρ Λογοπαθολόγων Λογοθεραπεία: Ο Ρόλος του Λογοπαθολόγου και η Κυπριακή Πραγματικότητα 29-30 Νοεμβρίου 2014 Τι είναι Λογοθεραπείαοθερα εία Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που στοχεύει

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΑΥΚΩΜΑ. προληψη και θεραπεια. επειδή είναι σηµαντικό να διατηρήσετε για πάντα την όραση σας

ΓΛΑΥΚΩΜΑ. προληψη και θεραπεια. επειδή είναι σηµαντικό να διατηρήσετε για πάντα την όραση σας ΓΛΑΥΚΩΜΑ προληψη και θεραπεια επειδή είναι σηµαντικό να διατηρήσετε για πάντα την όραση σας Τι είναι το γλαύκωµα; Το γλαύκωμα αποτελεί μια ομάδα από παθήσεις των οφθαλμών, οι οποίες έχουν σαν κοινό χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

Β Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ IΙ (9-19) Εκδοχή 7/1.10.11

Β Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ IΙ (9-19) Εκδοχή 7/1.10.11 Β Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ IΙ (9-19) Εκδοχή 7/1.10.11 11 Θεωρητικές Δεξιότητες Πόνος Διαταραχές οπτικής λειτουργίας 9. Επιφανειακός Πόνος 10. Ασθενωπία Διόφθαλμή

Διαβάστε περισσότερα

kids για το παιδί! IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ

kids για το παιδί! IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ για το παιδί! kids www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Στο Ινστιτούτο Ophthalmica λειτουργεί εξειδικευμένο τμήμα Ophthalmica για το παιδί, για πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία

Διαβάστε περισσότερα

Προσφερόμενα Διπλώματα (Προσφερόμενοι Τίτλοι)

Προσφερόμενα Διπλώματα (Προσφερόμενοι Τίτλοι) Εισαγωγή Το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου προσφέρει ολοκληρωμένα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στους κλάδους του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το γλαύκωμα;

Τι είναι το γλαύκωμα; Τι είναι το γλαύκωμα; Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων που βλάπτουν το οπτικό νεύρο, προκαλώντας διαταραχές όρασης, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορούν να εξελιχθούν και να επιφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ - ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ - ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ - ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Το Τμήμα Ηλεκτρολογίας, ανήκει στη Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών (Σ.Τ.ΕΦ.) του Τ.Ε.Ι. Πειραιά.

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Εγκεκριμένων Πτυχιακών Εργασιών ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2017

Πίνακας Εγκεκριμένων Πτυχιακών Εργασιών ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2017 ΕΝ4.0-Α Έκδοση η /.0.04 Πίνακας Εγκεκριμένων Πτυχιακών Εργασιών ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 07 ΣΧΟΛΗ: ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ: ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. Τεχνολογία Schack-Hartmann για τη μέτρηση των

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Έγκριση Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Οπτικής και Οπτομετρίας του Τ.Ε.Ι. Αθήνας με τίτλο: «Τεχνικές Οπτομετρικού Ελέγχου»

ΘΕΜΑ: Έγκριση Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Οπτικής και Οπτομετρίας του Τ.Ε.Ι. Αθήνας με τίτλο: «Τεχνικές Οπτομετρικού Ελέγχου» INFORMATICS DEVELOPMEN T AGENCY Digitally signed by INFORMATICS DEVELOPMENT AGENCY Date: 2014.09.30 10:05:56 EEST Reason: Location: Athens ΑΔΑ: ΩΣ649-5ΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 5. ΘΕΜΑ: Απολογισμός συμμετοχή στα Special Olympics 2018, Μαΐου 2018, Λουτράκι και Ευχαριστίες.

Σελίδα 1 από 5. ΘΕΜΑ: Απολογισμός συμμετοχή στα Special Olympics 2018, Μαΐου 2018, Λουτράκι και Ευχαριστίες. Δρ Δήμητρα Μακρυνιώτη, BSc(Hons), MSc, PhD Καθηγήτρια Εφαρμογών Φακών Επαφής Τμήμα Οπτικής & Οπτομετρίας, Σ.Ε.Υ.Π. Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας (Αίγιο), Ψαρών 6, 25100, Αίγιο Fax: 2691062851, dmakrynioti@teiwest.gr

Διαβάστε περισσότερα

- αποκλίνοντα ή εξωτροπία (το μάτι βρίσκεται προς τα έξω)

- αποκλίνοντα ή εξωτροπία (το μάτι βρίσκεται προς τα έξω) ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος Στραβισμός είναι μία νευρομυϊκή διαταραχή, κατά την οποία όταν κάποιος προσηλώνει σε ένα σημείο, τότε το ένα μάτι του προσηλώνει στο σημείο αυτό και το άλλο είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΝΟΧΗΣ-OCT ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΝΟΧΗΣ-OCT ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΝΟΧΗΣ-OCT ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ Τα σύγχρονα μηχανήματα οπτικής τομογραφίας συνοχής με δυνατότητα μη επεμβατικής αγγειογραφίας αλλά και ελέγχου του προσθίου

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Οπτικός, οπτομέτρης

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Οπτικός, οπτομέτρης ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ ΓΙΑ ΠΡΕΣΒΥΩΠΙΑ ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΔΕΝ ΑΠΟΔΙΔΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 4 η επιστημονική διημερίδα ΣΟΟΒΕ ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Οπτικός, οπτομέτρης Δημογραφική ανάλυση του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ: αντίδραση της κόρης στο φως. 1 μηνός οπτική οξύτητα 4/10

ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ: αντίδραση της κόρης στο φως. 1 μηνός οπτική οξύτητα 4/10 ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ: Θεοδωροπούλου Κωνσταντίνα Τζουτζούκης Νικόλαος Τράσα Ιωάννα Η οφθαλμολογική εξέταση ενός παιδιού πρέπει να γίνεται μόλις οι γονείς αντιληφθούν κάποιο πρόβλημα οράσεως ή στραβισμού ασχέτως

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΣΤΟ ΦΑΚΟ ΕΠΑΦΗΣ

ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΣΤΟ ΦΑΚΟ ΕΠΑΦΗΣ ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΣΤΟ ΦΑΚΟ ΕΠΑΦΗΣ Θεόδωρος Μουσαφειρόπουλος Οπτομέτρης Workshop 5 η επιστημονική διημερίδα ΣΟΟΒΕ ΟΡΙΣΜΟΣ Ο Αστιγματισμός είναι ένα λειτουργικό πρόβλημα, μια διαθλαστική ανωμαλία

Διαβάστε περισσότερα

Μαθητές και όραση PRESS 5 ΜΑΐΟΥ ΠΗΓΗ:

Μαθητές και όραση PRESS 5 ΜΑΐΟΥ ΠΗΓΗ: Μαθητές και όραση 5 ΜΑΐΟΥ 2010 Όπως και κάθε χρονιά στις αρχές Σεπτέμβρη και φέτος μια καινούρια στρατιά μαθητριών και μαθητών είναι στις επάλξεις για να ξεκινήσουν την μακρόχρονη μαθητική τους εμπειρία.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ. Laser. Mυωπίας - Υπερμετρωπίας - Αστιγματισμού

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ. Laser. Mυωπίας - Υπερμετρωπίας - Αστιγματισμού ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Laser Mυωπίας - Υπερμετρωπίας - Αστιγματισμού ιαθλαστική Χειρουργική στη M.H.N. EYE DAY CLINIC Οφθαλμοχειρουργική Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας EYE DAY CLINIC p Η πιο σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΙΟΣ ΝΙΚΑΣ MD, MSc, FEBO Χειρουργός Οφθαλμίατρος ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ MASTER ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΑΛΕΞΙΟΣ ΝΙΚΑΣ MD, MSc, FEBO Χειρουργός Οφθαλμίατρος ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ MASTER ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΛΕΞΙΟΣ ΝΙΚΑΣ MD, MSc, FEBO Χειρουργός Οφθαλμίατρος ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ MASTER ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΟΡΑΣΗΣ & ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ (COMPUTER VISION SYNDROME) H χρήση υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ.

ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ. ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ http://www.phys.ihu.gr ΙΟΥΛΙΟΣ 2019 1 Το Τμήμα Φυσικοθεραπείας του ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ της ΕΛΛΑΔΟΣ αποτελεί αυτόνομο Τμήμα τετραετούς φοίτησης με ενιαίο Πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Κλειώ Χατζηστεφάνου, Μαθήµατα ΕΟΕ, 7/12/2010. Επίκουρος Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας Α Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική, ΠΓΝΑ «Γ.

Κλειώ Χατζηστεφάνου, Μαθήµατα ΕΟΕ, 7/12/2010. Επίκουρος Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας Α Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική, ΠΓΝΑ «Γ. Π Ρ Ι Σ Μ Α Τ Α Κλειώ Χατζηστεφάνου Επίκουρος Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας Α Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική, ΠΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς» ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΙΣΜΑΤΑ Στοιχεία οπτικής Ορισμός: Ως πρίσμα ορίζεται τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Α ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ο Α Κύκλος Σπουδών οδηγεί στην απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στην «Οπτική και Όραση».

Α ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ο Α Κύκλος Σπουδών οδηγεί στην απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στην «Οπτική και Όραση». Α ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Ο Α Κύκλος Σπουδών οδηγεί στην απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στην «Οπτική και Όραση». 1. Προϋποθέσεις για τη λήψη Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) Κάθε Μεταπτυχιακός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ Το Τμήμα Οπτικής & Οπτομετρίας του Τ.Ε.Ι Αθήνας υλοποιεί Πρόγραμμα Επικαιροποίησης Γνώσεων Αποφοίτων Οπτικών & Οπτομετρών διάρκειας 45 ωρών με θέμα «ΣΥΓΧΡΟΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Οπή Ωχράς Κηλίδας. Τι είναι οπή της ωχράς;

Οπή Ωχράς Κηλίδας. Τι είναι οπή της ωχράς; Οπή Ωχράς Κηλίδας Τι είναι οπή της ωχράς; Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι το φωτοευαίσθητο στρώμα ιστού που βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού. Μία ειδική περιοχή του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου

Φυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου Φυσική των οφθαλμών και της όρασης Κική Θεοδώρου Περιεχόμενα Στοιχεία Γεωμετρικής Οπτικής Ανατομία του Οφθαλμού Αμφιβληστροειδής Ο ανιχνευτής φωτός του οφθαλμού Το κατώφλι της όρασης Φαινόμενα περίθλασης

Διαβάστε περισσότερα

Οπτικές Δεξιότητες για το σχολείο

Οπτικές Δεξιότητες για το σχολείο Κυριακή 14 Μαΐου 2017 Οπτικές Δεξιότητες για το σχολείο 9 η Επιστημονική Ημερίδα ΕΑΟ Μαρία Ταρασούδη Προβλήματα όρασης που σχετίζονται με τη μάθηση (learning related visual problems)

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤYΟ ΦΕΚ 3247 Β ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 29-08 - 2017 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Αρ. Πρωτ. Γ4β/Γ.Π.οικ. 66381 ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

European Federation of Psychological Associations (EFPA)

European Federation of Psychological Associations (EFPA) European Federation of Psychological Associations (EFPA) Εκπαιδευτικά Κριτήρια για τους ψυχολόγους που ειδικεύονται στην Ψυχοθεραπεία 24/3/2003 http://www.efpa.be/documentsonprofissues/docmain.htm Εκπαιδευτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΕΥΠ ΟΠΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ OPT 4016 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 4 o ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΚΗ & ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

5. Η ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ

5. Η ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ 5. Η ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ 5.1. Η ΜΟΝΟΦΘΑΛΜΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ 5.1.1. Η ΕYΡΕΣΗ ΤΗΣ ΣΦΑIΡΑΣ - ΜEΓΙΣΤΟ ΘΕΤΙΚO, ΜEΓΙΣΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚO ΚΑΙ ΔΙΧΡΩΜΑΤΙΚO ΤΕΣΤ 5.1.1.1. ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚH ΕΚΤIΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΤΡΩΠIΑΣ Η διαδικασία της

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (676)

Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (676) Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (676) Το Τμήμα Το Τμήμα με το νόμο 4521/2018 εντάχτηκε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής μετά την κατάργηση του ΤΕΙ Αθήνας. Το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΣΧΟΛΗ: ΣΕΥΠ ΤΟΜΕΑΣ: ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Δ.Ε.Π. Σύντομη Περιγραφή Προαπαιτούμενα γνωστικά πεδία Αριθμός Φοιτητών. «Εφαρμογές LASER στην Οφθαλμολογία: Ασφάλεια, Εργονομία & Υγιεινή»

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εκπαίδευσης στη Συστημική Συμβουλευτική

Πρόγραμμα εκπαίδευσης στη Συστημική Συμβουλευτική Πρόγραμμα εκπαίδευσης στη Συστημική Συμβουλευτική Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ To Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας & Συμβουλευτικής είναι ένα Κέντρο δια Βίου Μάθησης, πιστοποιημένο από τον Εθνικό Οργανισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ 2011 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΕΤΩΝ Υπεύθυνοι Έρευνας

ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΕΤΩΝ Υπεύθυνοι Έρευνας Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ-ΜΒΑ ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΔΙΣΗΣ

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΔΙΣΗΣ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΔΙΣΗΣ Τι είναι η Ανάλυση Βάδισης? Η εκτίμηση της βάδισης ενός ατόμου μόνο με την παρατήρηση είναι δύσκολη. Η δυσκολία αυτή είναι μεγαλύτερη όταν η βάδιση επηρεάζεται από νευρολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Διαθλαστικές ανωμαλίες και επεμβάσεις αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Κυριακή, 14 Αύγουστος :31

Διαθλαστικές ανωμαλίες και επεμβάσεις αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Κυριακή, 14 Αύγουστος :31 Mας εξηγεί ο Νίκος Γ. Τσιούμας, MD χειρουργός οφθαλμίατρος, εξειδικευμένος στο γλαύκωμα, στη μικροχειρουργική του καταρράκτη και τη διαθλαστική χειρουργική με laser Η αλματώδης εξέλιξη στα laser και στην

Διαβάστε περισσότερα

<< Προβλήματα που αφορούν την εστίαση>>

<< Προβλήματα που αφορούν την εστίαση>> > Όνομα : Ιωάννα Επώνυμο : Γ. Τάξη : Α1 Λυκείου Όραση ή οπτική αντίληψη ονομάζεται μία από τις πέντε αισθήσεις. Όργανο αντίληψης είναι τα μάτια, ενώ το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ Εμπιστοσύνη και αξιοπιστία. www.pvtrin.eu

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ Εμπιστοσύνη και αξιοπιστία. www.pvtrin.eu ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ Εμπιστοσύνη και αξιοπιστία www.pvtrin.eu Με την πιστοποίηση PVTRIN μπορείτε να αποκτήσετε ανταγωνιστικό επαγγελματικό πλεονέκτημα σε μια διαρκώς αναπτυσσόμενη αγορά και να διακριθείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Η διδασκαλία του Βόλεϊ στο Σχολείο» ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΜΙΝΑΡΗΣ Καθηγητής Φυσ. Αγωγής ΣΚΟΠΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Το σεμινάριο αυτό έχει σαν σκοπό να δώσει βασικές κατευθύνσεις

Διαβάστε περισσότερα

Bιοτεχνολογία κατά της εκφύλισης του κερατοειδούς (κερατόκωνος)

Bιοτεχνολογία κατά της εκφύλισης του κερατοειδούς (κερατόκωνος) 30 Οκτωβρίου 2014 Bιοτεχνολογία κατά της εκφύλισης του κερατοειδούς (κερατόκωνος) Επιστήμες / Ιατρική - Βιολογία Επιτυχής σε ποσοστό που ξεπερνά το 95% είναι η αντιμετώπιση του κερατόκωνου (εκφυλιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ Πόρισμα Στατιστικής Έρευνας Αποφοίτων Τμήματος Ηλεκτρονικής Τ.Ε.Ι. Κρήτης Χανιά, Οκτώβριος 2009 1 Περιεχόμενα 1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 3 2. ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ...

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργός Οφθαλμίατρος/Παιδοφθαλμίατρος. Consultant Paediatric Ophthalmologist/St James University Hospital/Leeds/UK

Χειρουργός Οφθαλμίατρος/Παιδοφθαλμίατρος. Consultant Paediatric Ophthalmologist/St James University Hospital/Leeds/UK Ευάγγελος Δρίμτζιας MD PhD Χειρουργός Οφθαλμίατρος/Παιδοφθαλμίατρος Consultant Paediatric Ophthalmologist/St James University Hospital/Leeds/UK Η αντιμετώπιση του στραβισμού διαφέρει ανάλογα τον τύπο,

Διαβάστε περισσότερα

Γλαύκωμα. www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ

Γλαύκωμα. www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Γλαύκωμα www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Τι ακριβώς είναι το γλαύκωμα; Ο όρος γλαύκωμα ορίζει μια ομάδα παθήσεων που τις χαρακτηρίζει μια σταδιακή καταστροφή του οπτικού

Διαβάστε περισσότερα

ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΔΟΥΛΑΚΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΚΚΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ

ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΔΟΥΛΑΚΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΚΚΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΔΟΥΛΑΚΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΚΚΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ Οι οφθαλμοί αποτελούν τον καθρέφτη της σωματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου γεγονός που τους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ Πασχαλίνα Καλλέ, M.Ed. Εκπαιδεύτρια Κινητικότητας, Προσανατολισμού και Δεξιοτήτων Καθημερινής Διαβίωσης ατόμων με οπτική αναπηρία Σταυρένια Κουκουλά,

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμια με Κλάδους Διατροφολογίας Διαιτολογίας

Πανεπιστήμια με Κλάδους Διατροφολογίας Διαιτολογίας Πανεπιστήμια με Κλάδους Διατροφολογίας Διαιτολογίας Ερευνητική Εργασία B 3 2 ο Γενικό Λύκειο Θεσσαλονίκης Εμμανουέλλα Στρογγύλη-Τσιότσου Λάζαρος Τράικος Ελένη Φαρμάκη Η Διαιτολογία Η Διαιτολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακευτικές Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Φαρμακευτικές Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Φαρμακευτικές Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Χρήστος Παναγιωτίδης, Ph.D Αναπλ. Καθηγητής Κυτταρικής/Μοριακής Βιολογίας Τμήμα Φαρμακευτικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Email:

Διαβάστε περισσότερα

Kαταρράκτης. www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ

Kαταρράκτης. www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Kαταρράκτης www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Τι είναι ο καταρράκτης; Ο καταρράκτης είναι η σταδιακή θόλωση του κρυσταλλοειδούς φυσικού φακού του ματιού που βρίσκεται πίσω

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Τμήμα Μουσικών Σπουδών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νέο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Πρόσβαση Σύμφωνα με την ΥΑ Φ.253/23170/Α5 (ΦΕΚ 504 Β/20.2.19), η πρόσβαση στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ & ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟEI ΟΠΑΘΕΙΑΣ. ιαβήτης & Οφθαλμός

ΤΜΗΜΑ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ & ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟEI ΟΠΑΘΕΙΑΣ. ιαβήτης & Οφθαλμός ΤΜΗΜΑ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ & ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟEI ΟΠΑΘΕΙΑΣ ιαβήτης & Οφθαλμός Σακχαρώδης ιαβήτης & Όραση Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία από τις κύριες αιτίες τύφλωσης στις ανεπτυγμένες

Διαβάστε περισσότερα

Γλαύκωμα: H σιωπηλή ασθένεια τύφλωσης

Γλαύκωμα: H σιωπηλή ασθένεια τύφλωσης Γλαύκωμα: H σιωπηλή ασθένεια τύφλωσης Οι παράγοντες επικινδυνότητας για τη δημιουργία γλαυκώματος είναι: Το Γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων που προξενεί προοδευτική βλάβη στο οπτικό νεύρο,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000 ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ 2000 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2002 ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΗ ΕΠΑΦΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΗ ΕΠΑΦΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΗ ΕΠΑΦΗΣ Σ.Β. % Α ΓΕΝΙΚΑ Σύστημα Ψηφιακής Βιομετρίας μη επαφής για Οφθαλμολογική χρήση με εξαιρετική ακρίβεια των και των αποτελεσμάτων, εύκολο στη χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Το ερωτηματολόγιο...

Το ερωτηματολόγιο... 1 Η έρευνά μας... Έλαβε μέρος στο ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ κατά το χειμερινό εξάμηνο 2012-2013 στο τμήμα Αυτοματισμού Έγινε σε εθελοντική - ανώνυμη βάση από τους φοιτητές. Το ερωτηματολόγιο μοιράστηκε κατά την 8 η

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ Μάθημα προς τους ειδικευόμενους γιατρούς στην Οφθαλμολογία, Στο Κ.Οφ.Κ.Α. την 18/11/2003. Υπό: Δρος Κων. Ρούγγα, Οφθαλμιάτρου. 1. ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ Όταν μια φωτεινή ακτίνα ή

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ)

Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ) Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ) Διεθνής Έρευνα Δεξιοτήτων Ενηλίκων H πιο διεξοδική και εκτενής διεθνής έρευνα μελέτης των δεξιοτήτων και ικανοτήτων ενηλίκων

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα και Πρόγραμμα Εποπτείας στην Λογικοθυμική και Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (RECBT) με Ενήλικες

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα και Πρόγραμμα Εποπτείας στην Λογικοθυμική και Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (RECBT) με Ενήλικες Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα και Πρόγραμμα Εποπτείας στην Λογικοθυμική και Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία Επωνυμία

Διαβάστε περισσότερα

«Ηθική Σκέψη και Πράξη» διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α.

«Ηθική Σκέψη και Πράξη» διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Κέντρο Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης του Ε.Κ.Π.Α. σας καλωσορίζει στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα πρόγραμμα επαγγελματικής επιμόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σωτήρια η έγκαιρη θεραπεία στο γλαύκωµα

Σωτήρια η έγκαιρη θεραπεία στο γλαύκωµα Σωτήρια η έγκαιρη θεραπεία στο γλαύκωµα Το γλαύκωµα είναι µια οµάδα οφθαλµικών ασθενειών που προξενουν προοδευτική βλάβη στο οπτικό νεύρο, στο σηµείο όπου εκείνο αφήνει το µάτι για να µεταφέρει τις οπτικές

Διαβάστε περισσότερα

2. Ο οφθαλμός ως οπτικό σύστημα

2. Ο οφθαλμός ως οπτικό σύστημα 2. Ο οφθαλμός ως οπτικό σύστημα 2 Απριλίου 20 Η δομή του οφθαλμού Ιδωμένος ως ένα οπτικό όργανο, ο ανθρώπινος οφθαλμός επιτελεί την ακόλουθη λειτουργία. Δέχεται εισερχόμενες ακτίνες φωτός από απομακρυσμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΦΙΛ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΣΠΑ Πρακτική Άσκηση ΤΕΙ Λάρισας

ΠΡΟΦΙΛ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΣΠΑ Πρακτική Άσκηση ΤΕΙ Λάρισας ΠΡΟΦΙΛ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΣΠΑ Πρακτική Άσκηση ΤΕΙ Λάρισας Τμήμα: 10. Διοίκησης και Διαχείρισης Έργων Α. Ιστορικό Το τμήμα Διοίκησης και Διαχείρισης Έργων (Δ.Δ.Ε.) είναι ένα από τα νεώτερα τμήματα στο χώρο της Ανώτατης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΦΙΛ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΣΠΑ Πρακτική Άσκηση ΤΕΙ Λάρισας

ΠΡΟΦΙΛ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΣΠΑ Πρακτική Άσκηση ΤΕΙ Λάρισας ΠΡΟΦΙΛ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΣΠΑ Πρακτική Άσκηση ΤΕΙ Λάρισας Τμήμα: 12. Λογιστικής Α. Ιστορικό Με το Νομοθ..Διάταγμα 652/1970 ( ΦΕΚ 180 Α ) ιδρύθηκαν 5 Κέντρα Ανωτέρας Τεχνικής Εκπ/σεως (ΚΑΤΕ) μεταξύ των οποίων και

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Ενότητα: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ 2 ΧΑΛΙΚΙΑΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΥ 001 - Υγεία και Τεχνολογία. Φως και Ίνες ( ιόρθωση οφθαλµολογικών προβληµάτων µε λέιζερ)

ΗΜΥ 001 - Υγεία και Τεχνολογία. Φως και Ίνες ( ιόρθωση οφθαλµολογικών προβληµάτων µε λέιζερ) ΗΜΥ 001 - Υγεία και Τεχνολογία Φως και Ίνες ( ιόρθωση οφθαλµολογικών προβληµάτων µε λέιζερ) Και η ιστορία της Κ.Μ. συνεχίζεται Ακόµα ένα τροχοπέδη, όµως, στα σχέδια της είναι τα χοντρά γυαλιά που πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό: Εσύ τι γνωρίζεις;

Μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό: Εσύ τι γνωρίζεις; Μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό: Εσύ τι γνωρίζεις; Οι περισσότεροι φοιτητές μετά την απόκτηση του πτυχίου τους ενδιαφέρονται να επιμορφωθούν συνεχίζοντας τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η

Διαβάστε περισσότερα

Όμως πώς θα ορίζαμε την έννοια πληροφορία; Πώς την αντιλαμβανόμαστε;

Όμως πώς θα ορίζαμε την έννοια πληροφορία; Πώς την αντιλαμβανόμαστε; 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η πληροφορία αποτελεί το βασικό εργαλείο άσκησης της ιατρικής επιστήμης. Η διάγνωση, η θεραπεία, η πρόληψη και η διοίκηση της υγείας βασίζονται στην απόκτηση, διαχείριση και επεξεργασία της

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική και Επαγγελματική σταδιοδρομία των μαθητών της ειδικότητας Αισθητικής Τέχνης. Νταουντάκη Ελένη ΠΕ 18.04 1

Εκπαιδευτική και Επαγγελματική σταδιοδρομία των μαθητών της ειδικότητας Αισθητικής Τέχνης. Νταουντάκη Ελένη ΠΕ 18.04 1 Εκπαιδευτική και Επαγγελματική σταδιοδρομία των μαθητών της ειδικότητας Αισθητικής Τέχνης. Νταουντάκη Ελένη ΠΕ 18.04 1 Το επάγγελμα του/της της Αισθητικού Αισθητικός : ένα σύγχρονο, περιζήτητο και προσοδοφόρο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ»

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ» Α.Τ.Ε.Ι ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΑΤΣΙΝΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου. Φεβρουάριος 2010

ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου. Φεβρουάριος 2010 ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου Φεβρουάριος 2010 Α.Π.Θ Ιδρυματικά Υπεύθυνη Βαβάτση Χριστάκη Νόρμα, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής. Επιμέλεια/ Συντονισμός

Διαβάστε περισσότερα

723 Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΤΕΙ Λάρισας

723 Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΤΕΙ Λάρισας 723 Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΤΕΙ Λάρισας Το Τμήμα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΤΕΙ Λάρισας ιδρύθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 200/1999 (ΦΕΚ 179 06/09/99), με πρώτο

Διαβάστε περισσότερα

565 Λογιστικής ΤΕΙ Λάρισας

565 Λογιστικής ΤΕΙ Λάρισας 565 Λογιστικής ΤΕΙ Λάρισας Αντικείμενο σπουδών Το περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος Λογιστικής καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο της Λογιστικής Επιστήμης με εξειδίκευση εφαρμογής στις επιχειρήσεις, τόσο

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας

Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ To Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας & Συμβουλευτικής είναι ένα Κέντρο δια Βίου Μάθησης, πιστοποιημένο από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού

Διαβάστε περισσότερα

Πιστοποίηση στη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία (4ετές πρόγραμμα)

Πιστοποίηση στη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία (4ετές πρόγραμμα) Πιστοποίηση στη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία (4ετές πρόγραμμα) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Κε.Συ.Θε.Σ. είναι το μοναδικό Κέντρο Εκπαίδευσης στη Βορειοδυτική Ελλάδα που οργανώνει τετραετές επαγγελματικό

Διαβάστε περισσότερα

Αισθητήρια όργανα Αισθήσεις

Αισθητήρια όργανα Αισθήσεις Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 10 Αισθητήρια όργανα Αισθήσεις Ειδικές Αισθήσεις Όραση Ακοή Δομή του οφθαλμικού βολβού Οφθαλμικός βολβός Σκληρός χιτώνας Χοριοειδής χιτώνας Αμφιβληστροειδής χιτώνας Μ.Ντάνος Σκληρός

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ. ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ m128 ΣΟΦΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ. ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ m128 ΣΟΦΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ m128 ΣΟΦΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 2. ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΓΓΡΑΦΩ Σ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞ

Διαβάστε περισσότερα