Επιβλέπων καθηγητής: Αναστάσιος Μπακιρτζής

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ: "ΜΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ" Επιβλέπων καθηγητής: Αναστάσιος Μπακιρτζής Περίοδος Ιουλίου ΑΕΜ: 6991 ΕΤΟΣ:

2 Περιεχόμενα Πρόλογος... 5 ΕΝΟΤΗΤΑ 1:ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΥΠΑΡΞΗΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ Μ.Δ.Ν ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ... 6 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 : ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΔΟΜΗ ΚΩΔΙΚΑ ΜΔΝ : ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ : ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ : ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΜΟΙΒΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ : ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ : ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ : ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ- ΚΕΝΤΡΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ :ΚΥΛΙΟΜΕΝΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ : ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ : ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΠΑΡΚΟΥΣ ΙΣΧΥΟΣ : ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ : ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΔΝ : ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ & ΥΒΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ : ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ : ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 2 ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ : ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ : ΣΤΟΧΟΣ ΟΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ : Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας : Παραγωγή ενέργειας από μη ανανεώσιμες πηγές : ΕΚΣΥΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ : Εκσυγχρονισμός της Διαδικασίας Παραγωγής : Εκσυγχρονισμός του Συστήματος Μεταφοράς και Διανομής : ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΥΨΟΥΣ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ : ΔΙΚΑΙΗ ΚΑΙ ΙΣΟΤΙΜΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΝΗΣΙΩΝ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ

3 3.3.1: Σκοπός-Αναγκαιότητα : Ενέργειες-Βασικά Συμπεράσματα : Αξιοποίηση ΑΠΕ : Συμπεράσματα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 3 ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΕΞΥΠΝΟΙ ΜΕΤΡΗΤΕΣ (SMART METERS) : ΕΙΣΑΓΩΓΗ : ΣΚΟΠΟΣ-ΟΦΕΛΗ : ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ : Ανησυχίες σχετικά με την υγεία : Ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 4 ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 5: ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ (BATTERY ENERGY STORAGE-BES) ΝΕΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕΣΩ ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕΣΩ ΜΠΤΑΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες σε ένα περισσότερο σύγχρονο και έξυπνο τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας Υπηρεσίες και λειτουργίες των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας με χρήση μπαταριών για τους χειριστές του δικτύου ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕΣΩ ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ ΓΙΑ ΣΠΙΤΙΑ ΚΑΙ ΚΤΙΡΙΑ Αποθήκευση ενέργειας μέσω μπαταριών σε επίπεδο πελάτη Λειτουργίες των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας μέσω μπαταριών σε εφαρμογές τελικού χρήστη ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 5 ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 6: ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ-ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΕ ΔΙΚΤΥΟ (VEHICLE TO GRID-V2G) ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΙΚΤΥΟ ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΙΚΤΥΟ Κίνητρα για το δίκτυο Αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές Υποστήριξη δικτύου Παροχή υπηρεσιών από εκπρόσωπο στόλου ηλεκτρικών αυτοκινήτων ( Electric Vehicle Aggregator service provider)

4 6.2.3 Κίνητρα για τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης /σπιτιού Κίνητρα για τον ιδιοκτήτη του παρεχόμενου εξοπλισμού φόρτισης του ηλεκτρικού οχήματος Κίνητρα για τον ιδιοκτήτη του οχήματος Κίνητρα για τον αρχικό κατασκευαστή του εξοπλισμού Κίνητρα για τον κατασκευαστή της μπαταρίας του ηλεκτρικού οχήματος Κίνητρα για το κράτος ΣΥΝΟΨΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 6 ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΣΥΝΟΨΗ ΚΩΔΙΚΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΥ ΝΗΣΙΩΝ ΤΜΗΜΑ 1: Γενικές Διατάξεις ΤΜΗΜΑ 2: Εποπτεία Διαχείρισης Συστημάτων Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας ΤΜΗΜΑ 3: Τεχνικά Χαρακτηριστικά Μονάδων και Ηλεκτρικών Συστημάτων - Σύνδεση Παραγωγών στο Δίκτυο ΤΜΗΜΑ 4: Κυλιόμενος Ημερήσιος Ενεργειακός Προγραμματισμός και Διαδικασία Κατανομής TMHMA 5: Ανάπτυξη Συστημάτων Προγραμματισμός Ανάπτυξης Ισχύος Μονάδων - Μηχανισμός Επάρκειας Ισχύος ΤΜΗΜΑ 6: Υπολογισμός Αμοιβών Μονάδων Παραγωγής ΤΜΗΜΑ 7: Τήρηση Λογαριασμών και Εκκαθαρίσεις Αγοράς ΜΔΝ TMHMA8 : Κυρώσεις TMHMA 9: Διείσδυση ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ και Υβριδικών Σταθμών TMHMA 10: Συστήματα ΜΔΝ με Παρέκκλιση από τις Διατάξεις της Οδηγίας /ΕΚ ΤΜΗΜΑ 11: Μετάβαση στο Καθεστώς του Κώδικα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΩΔΙΚΑ Μ.Δ.Ν

5 Πρόλογος Αντικείμενο της εν λόγω διπλωματικής αποτελεί η εύρεση της βέλτιστης δυνατής μορφής του Κώδικα του Ελληνικού Μη Διασυνδεδεμένου Νησιωτικού Δικτύου, μέσω της μελέτης ανάλογων νησιωτικών δικτύων ανά τον κόσμο με παραπλήσιες ιδιαιτερότητες και ανάγκες, καθώς και η πρόταση τρόπων συνεχής βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του εν λόγω Κώδικα, ώστε να ακολουθεί τις συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις αλλά και τις ανάγκες των καταναλωτών-πελατών του Δικτύου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Στην πρώτη ενότητα εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους κρίνεται αναγκαία η ύπαρξη ξεχωριστού Κώδικα για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, ενώ παρατίθενται και τα οφέλη που προκύπτουν από αυτή την κίνηση. Στη συνέχεια, στη δεύτερη ενότητα δίνεται μία σειρά από θέματα που πρέπει να θίγονται και να διασαφηνίζονται στον εν λόγω Κώδικα, προκειμένου να είναι πλήρης, επαρκής, σαφής και αποτελεσματικός. Κατόπιν, στην τρίτη ενότητα, παρατίθενται οι προτεινόμενες βελτιώσεις οι οποίες θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε συνεχή βάση, ούτως ώστε ο Κώδικας Μ.Δ.Ν. να διατηρείται σύγχρονος και αποτελεσματικός. Οι προτεινόμενες βελτιώσεις επικεντρώνονται σε 4 επιμέρους βασικούς στόχους: 1. Ανανεώσιμες και καθαρές μορφές ενέργειας. 2. Εκσυγχρονισμός του Δικτύου: -Διαδικασίας Παραγωγής. -Σύστημα Μεταφοράς και Διανομής. 3. Μείωση του ύψους των λογαριασμών των πελατών. 4. Δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση του συνόλου των πελατών. Τέλος εξηγούνται στην ενότητα αυτή τα οφέλη της διασύνδεσης των νησιών με τον ηπειρωτικό κορμό της χώρας. Η τέταρτη ενότητα αφορά τους έξυπνους μετρητές (smart meters), συγκεκριμένα εξηγούνται τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση τους, καθώς και η προσφορά τους στο δίκτυο, ενώ αντικρούονται με επιχειρήματα οι ανησυχίες που έχουν προκύψει αναφορικά με τη χρήση των έξυπνων μετρητών, σε επίπεδο υγείας και προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Η πέμπτη ενότητα επικεντρώνεται στη δυνατότητα χρήσης συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας μέσω μπαταριών, τα οποία παρουσιάζουν εφαρμογές σε επίπεδο παραγωγής, μεταφοράς, διανομής και πελατών, ενώ επισημαίνεται η εμφάνιση νέων αγορών για τη χρήση των παραπάνω και εξηγείται ο τρόπος με τον οποίο το Δίκτυο μπορεί να εκμεταλλευτεί τα συστήματα αυτά, και τέλος παρατίθενται οι προτάσεις και τα συμπεράσματα που προκύπτουν. Η έκτη και τελευταία ενότητα έχει ως θέμα τη σύνδεση ηλεκτρικών οχημάτων στο Δίκτυο (τεχνολογία Vehicle to Grid- V2G). Στην ενότητα αυτή δίνονται βασικές πληροφορίες σχετικά με την τεχνολογία V2G και την προσφορά της στο Δίκτυο, ενώ αναλύονται κατόπιν τα κίνητρα για συμμετοχή στη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων για τα εμπλεκόμενα μέρη (Δίκτυο, ιδιοκτήτης επιχείρησης/σπιτιού, ιδιοκτήτης παρεχόμενου εξοπλισμού φόρτισης, ιδιοκτήτης οχήματος, αρχικός κατασκευαστής εξοπλισμού, κατασκευαστής της μπαταρίας, κράτος). Τέλος στο παράρτημα δίνεται η σύνοψη του Κώδικα Διαχείρισης Ηλεκτρικών Συστημάτων των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών που εκδόθηκε από τη ΡΑΕ τον Ιανουάριου του

6 ΕΝΟΤΗΤΑ 1:ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΥΠΑΡΞΗΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ Μ.Δ.Ν ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ Τα συμπλέγματα των νησιών στον Ελλαδικό χώρο παρουσιάζουν ποικίλες ιδιαιτερότητες σε σχέση με τα Διασυνδεδεμένα Ηλεκτρικά Συστήματα, αλλά και με άλλα Νησιωτικά Συστήματα παγκοσμίως. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην ιδιάζουσα γεωγραφική κατάσταση που επικρατεί, δηλαδή στα πολλά απομονωμένα και μικρά Ηλεκτρικά Συστήματα από τα οποία αποτελείται το Ελληνικό Νησιωτικό Δίκτυο. Προκύπτει συνεπώς μία σειρά από προβλήματα και δυσκολίες στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και της επαρκούς, ασφαλούς και αξιόπιστης ηλεκτροδότησης του συνόλου των κατοίκων των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Απόρροια των ιδιαίτερων αυτών συνθηκών αποτελεί η ανάγκη για σύνταξη ξεχωριστού, κατάλληλου Κώδικα, που να καλύπτει τις υπάρχουσες απαιτήσεις και να διασφαλίζει την ομαλή, απρόσκοπτη, ασφαλή και αποτελεσματική λειτουργία του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Αναλυτικά οι λόγοι που προστάζουν την σύνταξη του εν λόγου Κώδικα παρατίθενται ως εξής: 1. Ανάγκη για εφαρμογή ενός Κώδικα εμπνευσμένου από τις ιδιαίτερες δυσκολίες και τα προβλήματα που πιθανόν αντιμετωπίζονται κατά την ηλεκτροδότηση νησιωτικών περιοχών. Παράδειγμα τέτοιων προβλημάτων αποτελεί ο περιορισμένος αριθμός Μονάδων Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, που σε πληθώρα νησιών μπορεί να σημαίνει την ύπαρξη μοναδικής Μονάδας Παραγωγής. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται πως, περίπτωση βλάβης ή άλλης απρόσμενης εξέλιξης (πυρκαγιά, πλημμύρα ή άλλη φυσική καταστροφή), που θα καταστήσει τη λειτουργία κάποιας μονάδας πλήρως ή μερικώς αδύνατη, θα οδηγήσει σε καίρια προβλήματα όσον αφορά την κάλυψη της ενεργειακής ζήτησης και την επαρκή ηλεκτροδότηση των κατοίκων. Τα προβλήματα αυξάνονται όσο μικρότερος είναι ο αριθμός των εγκατεστημένων μονάδων στο νησί, και σε περίπτωση μοναδικής Μονάδας Παραγωγής, καθίσταται απαραίτητη η κάλυψη της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια μέσω για παράδειγμα μεταφοράς από τον ηπειρωτικό κορμό ηλεκτροπαραγωγών ζευγών, που θα καλύψουν προσωρινά τη ζήτηση μέχρι την αποκατάσταση της βλάβης. Φυσικά κάτι τέτοιο παρουσιάζει με τη σειρά του νέες δυσκολίες, αφού η μεταφορά διαμέσου θαλάσσης εμφανίζεται δυσχερής και, αναλόγως με την περίπτωση, χρονοβόρα, με αποτέλεσμα να μεσολαβεί χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι κάτοικοι αδυνατούν να καλύψουν μεγάλο μέρος των αναγκών τους, εξαιτίας της αδυναμίας ηλεκτροδότησης. Το μέγεθος του προβλήματος και των επακόλουθων επιπτώσεων αντιλαμβάνεται κανείς αν αναλογιστεί την πληθώρα των καθημερινών ανθρώπινων δραστηριοτήτων που βασίζονται στη χρήση ηλεκτρικών συσκευών, και σε επόμενο στάδιο την εξάρτηση της λειτουργίας φορέων από το ηλεκτρικό ρεύμα, όπως για παράδειγμα ενός 6

7 νοσοκομείου, για το οποίο διακοπή λειτουργίας δύναται να οδηγήσει ακόμα και σε απώλεια ανθρώπινων ζωών. 2. Ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα, αναφορικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο νησιωτικό χώρο, αφορά τα χρησιμοποιούμενα καύσιμα. Σε πληθώρα νησιών η παραγωγή ενέργειας στηρίζεται σε ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό σε ορυκτά καύσιμα, όπως μαζούτ και ντίζελ, τα οποία επιβαρύνουν το συνολικό κόστος ηλεκτροδότησης των πολιτών, τόσο εξαιτίας της υψηλής τιμής τους, όσο και του ρυπογόνου χαρακτήρα τους. Ήδη η τιμή του πετρελαίου έχει ανέρθει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, που κάθε άλλο παρά προσιτά μπορούν να χαρακτηριστούν για την πλειοψηφία των πολιτών, ενώ η τιμή του αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία μέσα στα επόμενα χρόνια, καθώς τα αποθέματα λιγοστεύουν, ενώ αντίθετα η ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο ολοένα και αυξάνεται. Ωστόσο η αύξηση τιμών δεν είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο τα καύσιμα αυτού του τύπου επιβαρύνουν τους λογαριασμούς των πολιτών. Η χώρα μας οφείλει να εναρμονίζεται με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, αλλά και τους κανονισμούς για την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ τυχόν παρέκκλιση επιβαρύνει τον εθνικό προϋπολογισμό με δυσβάσταχτους φόρους. Συνεπώς, οι καταναλωτές τις επικράτειας επιβαρύνονται μέσω της παροχής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ για ΜΔΝ) στις χρεώσεις των λογαριασμών τους, με υψηλά ποσά για την κάλυψη του συνολικού κόστους παραγωγής. 3. Ένα ακόμη ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των νησιών, που χρήζει ειδικής αντιμετώπισης, αποτελεί η άνιση κατανομή της ζήτησης στις εποχές του έτους. Αν και κατά τους χειμερινούς μήνες οι κάτοικοι των περισσότερων νησιών είναι περιορισμένοι σε αριθμό, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός αυξάνεται ραγδαία εξαιτίας του τουρισμού. Ταυτόχρονα παρατηρείται και αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια, σε επίπεδα που δεν είναι δυνατόν πάντα να καλυφθούν. Παράλληλα, αυξάνεται και ο αριθμός των καταλυμάτων που θα φιλοξενήσουν τους τουρίστες, χωρίς όμως να συνοδεύεται πάντα από τη διεξαγωγή μελετών ή δημιουργία νέων εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να εξασφαλιστεί η επαρκής και ασφαλής ηλεκτροδότησή τους. Οι ιδιαίτερες αυτές συνθήκες, προστάζουν την συγκρότηση ενός Νησιωτικού Δικτύου σχεδιασμένου και διαχειριζόμενου με κατάλληλο τρόπο, ώστε να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα και οι ιδιαιτερότητες που συναντώνται, και που αφορούν το συγκεκριμένο τμήμα του νησιωτικού χώρου και όχι τον ηπειρωτικό κορμό. Η σύνταξη ενός Κώδικα που θα αφορά ειδικά το Μη Διασυνδεδεμένο Νησιωτικό Δίκτυο αποτελεί το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. 4. Η μεγιστοποίηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αποτελεί τον βασικό στόχο στις Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας. Ωστόσο στην περίπτωση των νησιών πρέπει να γίνει με προσεκτικό σχεδιασμό ώστε να ανταποκρίνεται στις υπάρχουσες συνθήκες. Χαρακτηριστικό των μονάδων ΑΠΕ είναι η αδυναμία πρόβλεψης της παραγωγής τους, αφού η τελευταία εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες (ηλιοφάνεια, επίπεδα ανέμου κλπ), η πρόβλεψη των οποίων αφενός μεν καθίσταται δυνατή σε ικανοποιητικό βαθμό μόνο βραχυπρόθεσμα, αφετέρου δε, δεν συμβαδίζει πάντα με τη ζήτηση. Επομένως το σύνολο των αναγκών της ζήτησης 7

8 θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να μπορεί να καλυφθεί από σταθμούς που βρίσκονται σε ετοιμότητα και είναι σε θέση να λειτουργήσουν ανεξαρτήτως από τους εξωτερικούς παράγοντες. Επιπρόσθετα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι, σε επίπεδο νησιού, η περίσσεια ηλεκτρική ενέργεια που μπορεί να παράγεται κατά διαστήματα (πχ κατά τη διάρκεια της νύχτας όπου μπορεί να έχουμε ισχυρούς ανέμους ενώ η ζήτηση είναι περιορισμένη) χάνεται, αφού δεν είναι δυνατόν να αποθηκευτεί σε μεγάλα ποσά, αλλά ούτε και να μεταφερθεί σε μέρη με υψηλότερη ζήτηση, στην περίπτωση νησιού που δεν είναι διασυνδεδεμένο με τον ηπειρωτικό χώρο ή με άλλο νησιωτικό συγκρότημα. Η σπατάλη αυτής της φθηνής (λόγω παραγωγής από ΑΠΕ) περίσσειας ενέργειας μπορεί να αποφευχθεί με τη διασύνδεση νησιών, θέμα που θα αναλυθεί με περισσότερη λεπτομέρεια σε επόμενη ενότητα. 5. Σημαντικό εμπόδιο στην παρούσα φάση για τη σωστή διεκπεραίωση της διαδικασίας ηλεκτροδότησης στο νησιωτικό χώρο αποτελεί η έλλειψη οργάνωσης. Η ασφαλής, αξιόπιστη, επαρκής και αποτελεσματική παροχή ηλεκτρικής ενέργειας προϋποθέτει την ύπαρξη σύγχρονων εγκαταστάσεων επικοινωνίας, πληροφόρησης, επεξεργασίας δεδομένων, κατάρτισης του Κυλιόμενου Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού καθώς και πλήθους άλλων ενεργειών. Σε πληθώρα νησιών οι εγκαταστάσεις αυτές κρίνονται ως ελλιπείς και περασμένης τεχνολογίας. Κάτι τέτοιο λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για την σωστή και αδιάλειπτη λειτουργία του εκάστοτε Συστήματος Ηλεκτροδότησης, ενώ πιθανότατα παρατηρούνται λάθη κατά τη διεκπεραίωση των προβλεπόμενων διαδικασιών ή ακόμα και αδυναμία περάτωσής τους. Η αντιμετώπιση τέτοιων σφαλμάτων μπορεί να γίνει πράξη μέσω ενός καινούριου θεσμικού πλαισίου, στηριζόμενου σε νέες, στέρεες βάσεις, και με γνώμονα τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα. Μέσω του εν λόγω Κώδικα καθίσταται πλέον δυνατό να δοθούν λύσεις επαρκείς, αποτελεσματικές και στοχευμένες, που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη και την εξέλιξη της λειτουργίας των Ηλεκτρικών Συστημάτων. 6. Η δραστηριότητα της Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από Συμβατικές Μονάδες στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά με το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, καθίσταται πλέον δυνατή από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, βάσει διαφανών και ισότιμων κανόνων, μέσω της σύνταξης του Κώδικα διαχείρισης για τα ηλεκτρικά συστήματα των νησιών. Αυτό αποτελεί και το πρώτο βήμα για άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, πράγμα που ισχύει εδώ και χρόνια για το ηπειρωτικό σύστημα. Δημιουργούνται έτσι οι κατάλληλες προϋποθέσεις για περισσότερο ανταγωνισμό και χαμηλότερα τιμολόγια που θα λειτουργήσουν σε όφελος των καταναλωτών, σε συνδυασμό με την ασφάλεια εφοδιασμού και τη μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση των ΑΠΕ. 7. Επιπλέον, μέσω των προβλέψεων για εφαρμογή μεθόδων συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking) του κόστους που εμφανίζει η ΔΕΗ, με το κόστος αντίστοιχων μονάδων-συστημάτων σε άλλες χώρες της Ευρώπης, θα επιδιωχθεί να μειωθεί το κόστος για υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, με το οποίο επιβαρύνεται το σύνολο των καταναλωτών. 8

9 Συγκεντρωτικά, οι ιδιαιτερότητες και οι δυσκολίες που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη σύνταξη του εν λόγω Κώδικα συνοψίζονται ως εξής: Ανάγκη πλήρους εφαρμογής των κανόνων των Ευρωπαϊκών Οδηγιών σε 32 ηλεκτρικά συστήματα, με αιχμή ζήτησης από μερικές εκατοντάδες kw έως και αρκετές εκατοντάδες MW. Σημαντική διείσδυση των ΑΠΕ στα νησιωτικά αυτά συστήματα, τόσο από τεχνολογίες μη ελεγχόμενης παραγωγής, όπως αιολικά και φωτοβολταϊκά, με συμμετοχή που σε ορισμένες περιπτώσεις ήδη υπερβαίνει το 20%, όσο και από τεχνολογίες ελεγχόμενης παραγωγής που αναμένεται να αναπτυχθούν στα νησιά, όπως είναι τα ηλιοθερμικά. Ανάγκη ενσωμάτωσης του ειδικού πλαισίου που ισχύει για τους υβριδικούς και τους ηλιοθερμικούς σταθμούς. Μη δυνατότητα εφαρμογής των καθιερωμένων κανόνων λειτουργίας μιας ανεπτυγμένης ηλεκτρικής αγοράς, λόγω του πολύ περιορισμένου αριθμού παραγωγών που συμμετέχουν στη διαμόρφωση τιμών, αφού για αρκετά χρόνια η ΔΕΗ θα συνεχίσει να είναι ο μοναδικός παραγωγός. Λειτουργία της συγκεκριμένης αγοράς μέσω της παροχής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) και την ανάγκη συγκράτησης του συνολικού κόστους παραγωγής, που επιβαρύνει σήμερα τους καταναλωτές της επικράτειας (ΥΚΩ για ΜΔΝ), καθώς και την ανάγκη και υποχρέωση επαρκούς τεκμηρίωσης του ετήσιου αυτού κόστους. Ανάγκη σχεδιασμού, από μηδενική βάση, ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης, εποπτείας και ελέγχου των τοπικών συστημάτων και της αγοράς των νησιών. Ωστόσο η υπέρβαση των προβλημάτων που δημιουργούνται και η τελική θέσπιση ενός πλαισίου που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, οδηγεί τελικά στην εξέλιξη, την ανάπτυξη και την πολυπόθητη πρόοδο. 9

10 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 : ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΔΟΜΗ ΚΩΔΙΚΑ ΜΔΝ Αντικείμενο του κεφαλαίου αυτού αποτελεί η παράθεση και ο σχολιασμός όλων των καίριων ζητημάτων και θεμάτων που κρίνεται απαραίτητο να διασαφηνίζονται και να προβλέπονται σαφώς από τις διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης Μη Διασυνδεδεμένου Νησιωτικού Δικτύου. Η δομή που ακολουθεί είναι αποτέλεσμα μελέτης με αντικείμενο αντίστοιχα νησιωτικά συστήματα ανά τον κόσμο, και κυρίως αυτού της Χαβάης. 2.1: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ [1],[2],[3] Ένα από τα πιο βασικά θέματα για το οποίο πρέπει να υπάρχει σαφής, πλήρης και εμπεριστατωμένη πρόβλεψη και ανάπτυξη στα πλαίσια του Κώδικα Διαχείρισης ΜΔΝ, είναι η διαδικασία με την οποία ένας Παραγωγός δύναται να διασυνδεθεί στο Δίκτυο Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Το τμήμα αυτό του Κώδικα είναι ίσως από τα πιο σημαντικά, αφού εμπεριέχει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την εγκατάσταση αλλά και τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του Παραγωγού, στα πλαίσια της σύνδεσής του με το Δίκτυο ΜΔΝ. Συγκεκριμένα στο τμήμα αυτό θα πρέπει να θίγονται τα εξής θέματα [1]: Άδειες και Εγκρίσεις: Ο Παραγωγός είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό, την εγκατάσταση, τη λειτουργία και τη συντήρηση της Μονάδας Παραγωγής του, και οφείλει να αποκτήσει με δικά του έξοδα και να διατηρήσει οποιαδήποτε απαραίτητη άδεια για την κατασκευή και τη λειτουργία της Μονάδας Παραγωγής που εγκαθιστά. Η λειτουργία της Μονάδας καθίσταται δυνατή και επιτρεπτή μόνον μετά από επίσημη έγκριση του Διαχειριστή ΜΔΝ και όχι νωρίτερα. Η απόφαση έγκρισης πρέπει να παρέχεται μέσα σε προβλεπόμενο χρονικό διάστημα, ενώ τυχόν απόρριψη της αίτησης σύνδεσης θα πρέπει να είναι σαφώς αιτιολογημένη με βάση τα οριζόμενα από τον Κώδικα. Ο Παραγωγός πρέπει να κατασκευάσει τη Μονάδα του με γνώμονα τα όσα έχουν συμφωνηθεί στη Σύμβαση Σύνδεσής του και να μην αποκλίνει από αυτή, ειδικά όσον αφορά την μέγιστη δυνατή Εγκατεστημένη Ισχύ της Μονάδας. Σε περίπτωση που επιθυμεί την τροποποίησή της, οφείλει να ενημερώσει πρώτα τον Διαχειριστή, ενώ έχει το δικαίωμα να προχωρήσει σε αυτή μόνον εφόσον πάρει την έγκρισή του. Διασύνδεση των Εγκαταστάσεων: Ο Διαχειριστής οφείλει αρχικά να διεκπεραιώσει μελέτη σχετικά με τα απαραίτητα έργα και τον εξοπλισμό που απαιτείται για να επιτευχθεί η διασύνδεση και στη συνέχεια η ασφαλής και ομαλή λειτουργία της Μονάδας Παραγωγής, παράλληλα με το Μη Διασυνδεδεμένο Νησιωτικό Δίκτυο. Ο Παραγωγός εγκαθιστά, λειτουργεί και συντηρεί με δικά του έξοδα τις εγκαταστάσεις διασύνδεσης που ανήκουν στη Μονάδα του, και οφείλει να τηρεί αρχείο και να ακολουθεί τις προβλεπόμενες διαδικασίες και ελέγχους, ώστε να προστατεύει το Δίκτυο από βλάβες που δύναται να προκληθούν από την εν παραλλήλω λειτουργία της Μονάδας του. Ο Διαχειριστής του Δικτύου είναι υπεύθυνος για τις εγκαταστάσεις διασύνδεσης που βρίσκονται στην πλευρά του Δικτύου, ενώ ενδέχεται να ζητηθεί από τον Παραγωγό η παροχή κατάλληλης τοποθεσίας για την εγκατάσταση του εν λόγω εξοπλισμού, σε περίπτωση που αυτό κριθεί απαραίτητο, αλλά και η πλήρης ή μερική 10

11 κάλυψη του κόστους για την εγκατάσταση του εξοπλισμού αυτού. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων Παραγωγών που επιθυμούν να διασυνδεθούν στο ίδιο σημείο, τα έξοδα της εγκατάστασης του απαραίτητου εξοπλισμού για τη διασύνδεσή τους διαμοιράζονται στο σύνολο των Παραγωγών. Σε περίπτωση διασύνδεσης μοναδικού Παραγωγού σε σημείο στο οποίο απαιτείται εγκατάσταση περαιτέρω εξοπλισμού, ο Παραγωγός αυτός επωμίζεται πλήρως το κόστος κάλυψής της, ενώ κρίνεται δίκαιο να υπάρχει στον Κώδικα σαφής πρόβλεψη για τον επιμερισμό του κόστους αυτού σε περίπτωση μελλοντικής διασύνδεσης στο σημείο αυτό και άλλων Παραγωγών, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η δίκαιη και ισότιμη αντιμετώπιση των Χρηστών του Δικτύου. Εγκατάσταση: Κατά τον σχεδιασμό, την εγκατάσταση, τη λειτουργία και τη συντήρηση της Μονάδας Παραγωγής πρέπει να χρησιμοποιείται ο απαραίτητος εξοπλισμός προστασίας και ελέγχου, συμπεριλαμβανομένου και αυτόματου διακόπτη φορτίου, για κάλυψη της ενδεχόμενης ανάγκης για απομόνωση της Μονάδας Παραγωγής από το Δίκτυο, σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο. Ο διακόπτης αυτός θα πρέπει να βρίσκεται σε ευκρινές, ορατό και γνωστό στον Διαχειριστή σημείο, και να είναι προσβάσιμος από το προσωπικό του ανά πάσα στιγμή. Το προσωπικό του Δικτύου θα πρέπει να έχει δικαίωμα πρόσβασης στις εγκαταστάσεις του Παραγωγού, χωρίς την άδεια ή την πρότερη ενημέρωσή του, στις εξής περιπτώσεις: 1. για να ελέγξει τον εξοπλισμό και τις συσκευές προστασίας και τους μετρητές. 2. για να αποσυνδέσει την εγκατάσταση του Παραγωγού από το Δίκτυο, σε περίπτωση που αυτό κριθεί απαραίτητο για την προστασία των ατόμων, του Δικτύου ή ξένης ιδιοκτησίας, εξαιτίας επικίνδυνης κατάστασης λειτουργίας της Μονάδας, που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη ή αδυναμία σωστής λειτουργίας του εξοπλισμού προστασίας. Μετρητές: Ο Διαχειριστής οφείλει να εφοδιάσει και να συντηρεί όλους του απαραίτητους μετρητές και τον προβλεπόμενο εξοπλισμό για τις χρεώσεις των Παραγωγών, οι οποίοι πρέπει να ελέγχονται και να εναρμονίζονται με τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα. Ο Παραγωγός από την πλευρά του οφείλει να παρέχει και να εγκαθιστά με δικά του έξοδα τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη σύνδεση και την εγκατάσταση των μετρητών σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα. Αποζημίωση: Και τα δύο μέρη που υπογράφουν τη σύμβαση (Παραγωγός και Διαχειριστής Δικτύου ΜΔΝ) δεσμεύονται να αποζημιώνουν, να προστατεύουν και να απέχουν, τόσο οι ίδιο όσο και το προσωπικό που βρίσκεται κάτω από την εποπτεία τους, από κάθε πράξη που μπορεί να προκαλέσει ζημιά ή βλάβη στις εγκαταστάσεις και την ιδιοκτησία του άλλου μέρους, ή τραυματισμό ή ακόμα και απώλεια ανθρώπινης ζωής. Δεν δίνεται η δυνατότητα απόδοσης ευθυνών σε τρίτο πρόσωπο/φορέα, πέραν των δύο μερών που υπογράφουν την παρούσα Σύμβαση Σύνδεσης. Τα παραπάνω ισχύουν και σε περίπτωση που Παραγωγός είναι κρατικός φορέας. Συνέχεια/Διακοπή Λειτουργίας: Ενδέχεται ο Διαχειριστής του Δικτύου ΜΔΝ να προχωρήσει σε προσωρινή διακοπή, περιορισμό ή μείωση της παρεχόμενης από τον Παραγωγό ενέργειας σε περιπτώσεις: 11

12 1. που αυτό κριθεί αναγκαίο ούτως ώστε να πραγματοποιηθεί εγκατάσταση, συντήρηση, αντικατάσταση, αφαίρεση ή έλεγχος οποιουδήποτε τμήματος του εξοπλισμού του Παραγωγού ή του συστήματός του, ή 2. αν κριθεί αναγκαίο εξαιτίας κατάστασης έκτακτης ανάγκης του Συστήματος στο οποίο συνδέεται ο Παραγωγός, αναγκαστική διακοπή ή συμμόρφωση με την ορθή τεχνική πρακτική. Ο Διαχειριστής ενημερώνει τον Παραγωγό σχετικά με την ενδεχόμενη διακοπή λειτουργίας της Μονάδας του, όποτε αυτό είναι δυνατό. Σε ανάλογη περίπτωση ο Διαχειριστής δεν είναι υποχρεωμένος να δεχτεί παροχή ενέργειας από τις εγκαταστάσεις του Παραγωγού, μέχρι το πέρας της κατάστασης που επέβαλε τη διακοπή της κανονικής λειτουργίας της Μονάδας, ενώ παράλληλα προβαίνει σε κάθε δυνατή ενέργεια για την ελαχιστοποίηση των διακοπών αυτών, καθώς και της χρονικής τους διάρκειας. Προστασία Δικτύου και Προσωπικού: Αν οποιαδήποτε στιγμή διαπιστωθεί ότι η συνέχιση της λειτουργίας της Μονάδας Παραγωγής ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο άτομα, ξένη περιουσία, ή το Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, ή την ποιότητα της παρεχόμενης ενέργειας, ο Διαχειριστής έχει το δικαίωμα να αποσυνδέσει την Μονάδα αυτή από το Δίκτυο, μέχρι την αποκατάσταση της βλάβης και την εξασφάλιση της ορθής και ασφαλούς λειτουργίας της Μονάδας. Ευθύνη για τις όποιες επιπτώσεις προκλήθηκαν από την εσφαλμένη λειτουργία της Μονάδες, φέρει ο Παραγωγός και όχι ο Διαχειριστής του Δικτύου ΜΔΝ. Ενημέρωση: Σε περίπτωση επιθυμίας αλλαγής ιδιοκτήτη της Μονάδας ή τροποποίησης των εγκαταστάσεων του, ο Παραγωγός οφείλει πρότινος να ενημερώσει τον Διαχειριστή ακολουθώντας την προβλεπόμενη από τον Κώδικα διαδικασία, ενώ σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να ξεπεράσει το μέγιστο επιτρεπόμενο από τη Σύμβασή του όριο Εγκατεστημένης Ισχύος. Ισχύς Σύμβασης: Η εν λόγω Σύμβαση Σύνδεσης τίθεται σε ισχύ μόνον κατόπιν επίσημης έγκρισης από τον Διαχειριστή ΜΔΝ, η οποία είναι απαραίτητη για την έναρξη των διαδικασιών εγκατάστασης και την εν παραλλήλω σύνδεση και λειτουργία της εν λόγω Μονάδας. Ο Παραγωγός μπορεί να τερματίσει τη συμφωνία οποιαδήποτε στιγμή, ακολουθώντας την προβλεπόμενη διαδικασία, ενώ ο Διαχειριστής από την πλευρά του οφείλει να προχωρήσει στη διακοπή της σε ειδικές περιπτώσεις οι οποίες θα πρέπει να διασαφηνίζονται από τις διατάξεις του Κώδικα, ή σε περίπτωση που ο Παραγωγός προχωρήσει σε αλλαγές στις εγκαταστάσεις της Μονάδας του, οι οποίες δεν συμφωνούν με την ισχύουσα Σύμβαση Σύνδεσης. Αμοιβή και Λεπτομέρειες Λειτουργίας Μονάδας Παραγωγού: Ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει η προς σύνδεση Μονάδα, πρέπει στη Σύμβαση Σύνδεσης να προβλέπεται ο τρόπος αμοιβής της και λεπτομέρειες σχετικά με τις διάφορες δυνατές καταστάσεις λειτουργίας της, είτε με αντίστοιχο άρθρο, είτε με προσδιορισμό των διατάξεων του Κώδικα που ισχύουν για την εν λόγω Μονάδα Παραγωγής. Ο τρόπος υπολογισμού των αμοιβών για κάθε κατηγορία Μονάδας Παραγωγής θα απασχολήσει εκτενέστερα επόμενο τμήμα του παρόντος κεφαλαίου. 12

13 2.2: ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Ένα ακόμη καίριο θέμα που χρήζει ανάλυσης, αποτελούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά των Μονάδων Παραγωγής και των Ηλεκτρικών Συστημάτων. Αρχικά πρέπει να διευκρινίζονται στα πλαίσια του Κώδικα τα επιθυμητά επίπεδα τάσης και συχνότητας, οι επιτρεπτές αποκλίσεις από αυτά, οι επιτρεπτές τιμές της έντασης βραχυκύκλωσης, καθώς και λεπτομέρειες σχετικά με τις γειώσεις και την προστασία, τόσο του Δικτύου όσο και των εκάστοτε εγκαταστάσεων των Χρηστών του. Με αυτό τον τρόπο δίνονται σαφείς κατευθύνσεις στους Συμμετέχοντες και λοιπούς Χρήστες του Δικτύου για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λειτουργούν ή να κινούνται σε κάθε πιθανή περίπτωση που θα προκύψει, ώστε να ελαχιστοποιούνται τα περιθώρια λάθους λόγω ελλιπών στοιχείων ή ανεπαρκούς πληροφόρησης. Πρέπει ακόμα να δίνονται κατευθύνσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις του Διαχειριστή ΜΔΝ αλλά και των Παραγωγών, των Καταναλωτών και των Χρηστών του Μη Διασυνδεδεμένου Νησιωτικού Δικτύου, στα πλαίσια της ασφαλούς και ομαλούς λειτουργίας του, ώστε να επιτυγχάνεται κατά το δυνατόν αρμονική και αποτελεσματική συνεργασία των παραπάνω. Κατόπιν κρίνεται απαραίτητο να διασαφηνίζονται τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει κάθε Μονάδα ανάλογα με το είδος της, καθώς και οι απαιτήσεις που πρέπει να τηρούνται σχετικά με την ικανότητα παροχής άεργου ισχύος, τα όργανα που πρέπει να διαθέτει η εκάστοτε Μονάδα για να εξασφαλίζει απόκριση στη συχνότητα, ρύθμιση τάσης, εκκαθάριση σφάλματος κλπ, αλλά και οι βασικές λειτουργικές της απαιτήσεις. Η εκάστοτε Μονάδα πρέπει να σχεδιάζεται με γνώμονα την αρμονική διασύνδεσή της με το Δίκτυο και την ομαλή, ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία του τελευταίου, ενώ πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για αποφυγή όλων των ενδεχόμενων κινδύνων και αντιμετώπιση των πιθανών επικίνδυνων καταστάσεων που ενδέχεται να προκύψουν. Τα τεχνοοικονομικά στοιχεία κάθε Μονάδας Παραγωγής πρέπει να δηλώνονται μέσω των προβλεπόμενων από των Κώδικα επίσημων εγγράφων, τα οποία έχουν ως παραλήπτη τον Διαχειριστή ΜΔΝ, ενώ σε περίπτωση μεταβολής τους, ο Παραγωγός οφείλει να ενημερώσει εκ νέου τον Διαχειριστή ΜΔΝ, ακολουθώντας την περιγραφόμενη από τον Κώδικα διαδικασία. Αντίστοιχη πρόβλεψη πρέπει να υπάρχει και για Μονάδες που αποκλίνουν από τις οριζόμενες από τον Κώδικα απαιτήσεις τεχνοοικονομικών στοιχείων. 2.3 : ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΜΟΙΒΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ανάλογα με τον τύπο κάθε Μονάδας (Συμβατικές Μονάδες, Υβριδικοί Σταθμοί, Σταθμοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ), πρέπει να υπάρχει στον Κώδικα σαφής πρόβλεψη για τον υπολογισμό των αμοιβών που τους αντιστοιχούν για τις εκάστοτε υπηρεσίες που παρέχουν. Συγκεκριμένα οι Μονάδες Παραγωγής δικαιούνται αμοιβή για έγχυση ενέργειας στο Σύστημα όπου λειτουργούν, για διαθεσιμότητα ισχύος καθώς και για παροχή Επικουρικών Υπηρεσιών, ενώ πρέπει να προβλέπεται και επιπρόσθετη αμοιβή σε περίπτωση συμμετοχής τους στην κάλυψη Έκτακτων Αναγκών. Οι αμοιβές των Μονάδων πρέπει να γίνονται με βάση τα δηλωμένα τους στοιχεία και τον τύπο της Μονάδας, ενώ η μεθοδολογία υπολογισμού τους 13

14 πρέπει να προσδιορίζεται σαφώς στον Κώδικα, ξεχωριστά για κάθε περίπτωση, και με γνώμονα τη ισότιμη και δίκαιη αντιμετώπιση απέναντι στο σύνολο των Χρηστών του Δικτύου. 2.4 : ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Μέσα από τον Κώδικα πρέπει να καθορίζονται σαφώς οι υποχρεώσεις του Διαχειριστή του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, καθώς και των Συμμετεχόντων στην Αγορά του. Ακόμα πρέπει να παρατεθούν τα ειδικά Εγχειρίδια Εφαρμογής, τα οποία περιλαμβάνουν αναγκαίες ρυθμίσεις, μεθοδολογίες υπολογισμών, ειδικές εγκρίσεις, οδηγίες κλπ, και τα οποία προβλέπονται από τον Κώδικα ΜΔΝ. Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται για τυχόν τροποποίησης του Κώδικα από τα αρμόδια πρόσωπα, καθώς και κατάλληλη διαδικασία που καλύπτει περιπτώσεις επίλυσης διαφορών που δύναται να προκύψουν ανάμεσα στον Διαχειριστή και τους Συμμετέχοντες, ή μεταξύ Συμμετεχόντων στα πλαίσια της Αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας των ΜΔΝ, πρέπει να καθορίζονται λεπτομερώς από τις διατάξεις του Κώδικα. 2.5: ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ Πρέπει να παρατίθενται στις διατάξεις του Κώδικα όλες οι πιθανές παραβάσεις που δύναται να συμβούν, και να διασαφηνίζονται στη συνέχεια οι προβλεπόμενες σε κάθε περίπτωση κυρώσεις, με βάση τη σωστή, δίκαιη και ισότιμη αντιμετώπιση των Χρηστών, αλλά και την ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Σε περίπτωση διαφωνίας των Χρηστών με τις επιβαλλόμενες από τον Διαχειριστή Κυρώσεις, θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για κατάλληλη διαδικασία ώστε να διαπιστωθεί η εγκυρότητα ή μη της απόφασης, για την οποία θα πρέπει να τηρείται πάνω απ' όλα το περιεχόμενο του εν λόγω Κώδικα. Σημειώνεται ότι όσο πιο λεπτομερής και περιεκτική είναι η ενότητα αυτή, τόσο μικρότερα θα είναι τα περιθώρια λάθος χειρισμών από την πλευρά τόσο του Διαχειριστή όσο και των Συμμετεχόντων στο Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. 2.6: ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ- ΚΕΝΤΡΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πληροφορίες πρέπει να δίνονται ακόμα, μέσω των διατάξεων του Κώδικα, σχετικά με τον τρόπο και τους κανονισμούς που διέπουν τη λειτουργία και τη διαχείριση των Συστημάτων ΜΔΝ, καθώς και των Κέντρων Ελέγχου Ενέργειας. Το τμήμα αυτό παρουσιάζεται επίσης ως ένα από το πιο βασικά, αφού περιλαμβάνει τα κυρίως μέρος όπου αναλύεται συγκεκριμένα ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να λειτουργεί το Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, καθώς και οι κατάλληλες μεθοδολογίες με τις οποίες διεκπεραιώνονται όλες οι απαραίτητες διαδικασίες στα πλαίσιά του. Εγγυήσεις: Η συμμετοχή των Εκπροσώπων Φορτίου στην Αγορά ΜΔΝ για την κάλυψη των αναγκών των Σταθμών τους, προϋποθέτει την παροχή των ανάλογων εγγυήσεων 14

15 εντός του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος και με τρόπους που πρέπει να υποδεικνύονται σαφώς από τον Κώδικα. Ευθύνη για τον υπολογισμό των εγγυήσεων φέρει ο Διαχειριστής ΜΔΝ, ο οποίος για το σκοπό αυτό οφείλει να χρησιμοποιεί τα στοιχεία και τις δηλώσεις που υποβάλει ο Εκπρόσωπος Φορτίου, και που πρέπει επίσης να καθορίζονται με σαφήνεια από τον Κώδικα. Αρχεία: Υποχρέωση του Διαχειριστή αποτελεί και η τήρηση των απαραίτητων, για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του Δικτύου ΜΔΝ, αρχείων, σχετικά με: 1. τη Διαδικασία του Ημερήσιου Προγραμματισμού και Κατανομής 2. τις Εκκαθαρίσεις ανά Σύστημα ΜΔΝ και συγκεντρωτικά ανά Συμμετέχοντα 3. τους Λογιστικούς Λογαριασμούς ανά Σύστημα ΜΔΝ και συγκεντρωτικά ανά Συμμετέχοντα 4. τον υπολογισμό της μεθοδολογίας πληρωμών των Μονάδων 5. το Μέσο Μεταβλητό Κόστος Παραγωγής και το Μέγιστο Μεταβλητό Κόστος Παραγωγής ανά περίοδο και ανά μέρα κατανομής, ανά Σύστημα και σε μηνιαία βάση Το περιεχόμενο των αρχείων αυτών πρέπει να προσδιορίζεται λεπτομερώς από τον Κώδικα, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η δημιουργία αρχείου επαρκών στοιχείων, που θα συντελέσει στην σωστή, ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία των Συστημάτων του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών και την επίλυση τυχόν θεμάτων που δύναται να προκύψουν κατά τη διάρκειά της. Ακόμη, πρέπει να καθορίζεται με σαφήνεια το περιεχόμενο των αρχείων που οφείλει να τηρεί κάθε Παραγωγός στα πλαίσια της λειτουργίας της Μονάδας του στο Σύστημα που αυτή ανήκει, στηρίζοντας με αυτό τον τρόπο την ομαλή λειτουργία του Δικτύου. Μητρώα: Στις διατάξεις το Κώδικα υποδεικνύεται η τήρηση Μητρώων Παραγωγών, Σταθμών Παραγωγής και Εκπροσώπων Φορτίου ανά Σύστημα ΜΔΝ, τα οποία πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία που χρειάζεται ο Διαχειριστής για κάθε Μονάδα, Παραγωγό και Εκπρόσωπο Φορτίου, ώστε να φέρει εις πέρας τις υποχρεώσεις του στα πλαίσια της ομαλής λειτουργίας του Δικτύου ΜΔΝ. Το περιεχόμενό τους πρέπει να καθορίζεται σαφώς από τις διατάξεις του Κώδικα, και να επικεντρώνεται στη σωστή και αξιόπιστη λειτουργία του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Πληροφοριακό Σύστημα ΜΔΝ: Μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος επιτελείται πλήθος λειτουργιών που αφορούν την υποβολή δηλώσεων ΚΗΕΠ, την πρόβλεψη φορτίου και αναγκών εφεδρείας και παραγωγής ΑΠΕ, την επίλυση του ΚΗΕΠ και του Προγράμματος Κατανομής, την έκδοση Εντολών Κατανομής, την επικοινωνία με τους Συμμετέχοντες στην Αγορά ΜΔΝ κλπ. Ο τρόπος με το οποίο ο Διαχειριστής επιλέγει, εγκαθιστά, λειτουργεί και συντηρεί το Πληροφοριακό Σύστημα πρέπει να προσδιορίζονται από τον Κώδικα, όπως και το κατάλληλο σύστημα επικοινωνίας μεταξύ του Διαχειριστή και των Συμμετεχόντων ή άλλων Χρηστών του Δικτύου. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η αρμονική και έγκαιρη ενημέρωση και πληροφόρηση όλων των απαραίτητων προσώπων τα οποία διαδραματίζουν μικρό ή μεγάλο ρόλο στη λειτουργία του Δικτύου ΜΔΝ. Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας: Εδώ υλοποιούνται οι βασικές λειτουργίες προγραμματισμού και διαχείρισης των Ηλεκτρικών Συστημάτων καθώς και της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Γίνεται διάκριση των ΚΕΕ σε Τοπικά και στο Κεντρικό, ενώ 15

16 καθορίζονται τα επιμέρους υποσυστήματα και οι απαραίτητες λειτουργίες σε κάθε περίπτωση. Τα Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας θα πρέπει να αποτελούν σύγχρονες εγκαταστάσεις, με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, εξειδικευμένο στις ανάγκες του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, που σε συνδυασμό με το εξειδικευμένο και άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό που θα τα στελεχώνει, θα διασφαλίζει την ομαλή, αξιόπιστη και απρόσκοπτη λειτουργία του Δικτύου ΜΔΝ. Πληροφόρηση: Ο Διαχειριστής δεσμεύεται να τηρεί την αρχή της διαφάνειας και να σέβεται τις συμβάσεις των Συμμετεχόντων και των λοιπών Χρηστών στην Αγορά ΜΔΝ, παρέχοντας τις απαραίτητες πληροφορίες στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο και επιτρεπτό, τηρώντας πάντα τους κανονισμούς που απορρέουν από τις διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Πρέπει να διασαφηνίζεται από τις διατάξεις του Κώδικα, ποιές πληροφορίες οφείλει να παρέχει ο Διαχειριστής στους Συμμετέχοντες, στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία αναλαμβάνει και την εποπτεία της σωστής λειτουργίας του Δικτύου ΜΔΝ, καθώς και σε άλλα πρόσωπα, είτε ελεύθερα είτε κατόπιν αμοιβής, καθώς και τον τρόπο υπολογισμού της τελευταίας. Ανωτέρα βία και έκτακτες καταστάσεις/ανάγκες : Οι περιπτώσεις που συγκαταλέγονται σε καταστάσεις ανωτέρας βίας ή σε έκτακτες καταστάσεις διασαφηνίζονται από τον Κώδικα, όπως και οι ιδιαίτερες συνθήκες που δύναται να προκύψουν, καθώς και οι ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν, τόσο ο Διαχειριστής όσο και οι Συμμετέχοντες, και η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει έκαστος σε περίπτωση αδυναμίας τήρησης των συμφωνημένων υποχρεώσεών του, στα πλαίσια της Αγοράς ΜΔΝ. Οι περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή οι έκτακτες ανάγκες αποτελούν καταστάσεις που ενδέχεται να εμποδίσουν την ομαλή λειτουργία του Δικτύου κατά τις ισχύουσες διατάξεις και ίσως να επιφέρουν μία κατάσταση σύγχυσης, πανικού ή αδυναμίας κάλυψης των αναγκών των Καταναλωτών. Για το λόγο αυτό, πρέπει να προβλέπεται από τον Κώδικα κατάλληλη διαδικασία, η οποία θα ακολουθείται σε τέτοιες περιπτώσεις, και θα αποσκοπεί στην κατά το δυνατόν εξομάλυνση της προκύπτουσας κατάστασης, την άμβλυνση των συνεπειών και την ελαχιστοποίηση του κόστους. 2.7:ΚΥΛΙΟΜΕΝΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΚΗΕΠ: Μέσω του ΚΗΕΠ πρέπει να επιτυγχάνεται ο προσδιορισμός σε ημερήσια βάση της ένταξης και της παραγωγής ενέργειας των Κατανεμόμενων Μονάδων Παραγωγής, για την ασφαλή κάλυψη της ζήτησης σε ενέργεια κάθε Ηλεκτρικού Συστήματος που ανήκει στο Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Στις διατάξεις του Κώδικα πρέπει να καθορίζονται οι περιορισμοί ασφαλείας και οι λειτουργικοί κανόνες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν, οι δηλώσεις που πρέπει να υποβληθούν και τα αντίστοιχα χρονοδιαγράμματα, η σειρά προτεραιότητας ένταξης των Μονάδων βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, καθώς και λοιπά σχετικά στοιχεία, απαραίτητα για την επίλυση του ΚΗΕΠ. 16

17 Διαδικασία Κατανομής: Μέσω τις Διαδικασίας Κατανομής συλλέγονται και ανταλλάσσονται τα στοιχεία και οι πληροφορίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα και την κατάσταση λειτουργίας των Μονάδων και του Συστήματος ΜΔΝ, που απαιτούνται για την εξασφάλιση της ομαλής και αξιόπιστης λειτουργίας του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Η διαδικασία, το χρονοδιάγραμμα, οι προς επίτευξη στόχοι καθώς και τα δεδομένα και οι περιορισμοί που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τη σωστή κατάρτιση του προγράμματος της Διαδικασίας Κατανομής, πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια από τις διατάξεις του εν λόγω Κώδικα. Η Διαδικασία Κατανομής αποτελεί καίριο σημείο στη λειτουργία του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, αφού μέσω αυτής εκδίδονται οι προβλεπόμενες εντολές και δημοσιοποιούνται οι απαραίτητες πληροφορίες που αφορούν την ένταξη και τη λειτουργία των Μονάδων στο εκάστοτε Σύστημα, με γνώμονα τους τεχνικούς περιορισμούς και τους περιορισμούς ασφαλούς λειτουργίας του Δικτύου. Επικουρικές Υπηρεσίες: Ορίζονται οι υπηρεσίες που απαιτούνται για την ασφαλή λειτουργία του Συστήματος των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, και τη διασφάλιση της ποιότητας παροχής Ηλεκτρικής Ενέργειας. Πρέπει να καθορίζεται από τον Κώδικα ποιές υπηρεσίες νοούνται ως Επικουρικές Υπηρεσίες, αλλά και από ποιές Μονάδες Παραγωγής πρέπει να παρέχονται συγκεκριμένες Επικουρικές Υπηρεσίες, και ποιές Μονάδες δύναται να τις παρέχουν οικειοθελώς. Ακόμα ποιές είναι οι προβλεπόμενες αμοιβές και οι αντίστοιχες κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των Παραγωγών με τις οριζόμενες υποχρεώσεις. Συντήρηση Μονάδων: Η συντήρηση των διαφόρων Μονάδων που λειτουργούν σε κάθε Σύστημα ΜΔΝ δεν μπορεί να πραγματοποιείται σε άτακτα ή τυχαία χρονικά διαστήματα, διότι κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο την ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία του Δικτύου. Το πρόγραμμα συντήρησης του συνόλου των Μονάδων πρέπει επομένως να καταρτίζεται σε συνεργασία του Διαχειριστή ΜΔΝ με το σύνολο των Παραγωγών, ώστε να εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή λειτουργία του Δικτύου και η ασφαλής και πλήρης κάλυψη της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια. Κάθε Παραγωγός οφείλει να παραθέτει τις προτάσεις του σχετικά με τη συντήρηση των Μονάδων που έχει στην κατοχή του, καθώς και όλα τα απαραίτητα στοιχεία και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτών. Ο Διαχειριστής με τη σειρά του, λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις των Παραγωγών στο σύνολό τους, αλλά και άλλους παράγοντες, όπως την αναμενόμενη διακύμανση φορτίου ή τη θέση εκτός λειτουργίας συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, καταρτίζει το Πρόγραμμα Συντήρησης του συνόλου των Μονάδων, με στόχο την εξασφάλιση της αξιόπιστης και ασφαλούς τροφοδοσίας του συνόλου των Καταναλωτών. Πρέπει στον Κώδικα να υπάρχει πρόβλεψη και για τη διαδικασία που οφείλουν να ακολουθήσουν Παραγωγοί, οι οποίοι για έκτακτους τεχνικούς ή άλλους λόγους, αδυνατούν να ακολουθήσουν το εν λόγω πρόγραμμα. Περικοπή Φορτίου: Σε περίπτωση αδυναμίας επαρκούς κάλυψης του φορτίου ή κατάρτισης του Προγράμματος ΚΗΕΠ ή Κατανομής, ή άλλων προβλημάτων που ενδέχεται να προκύψουν, ο Διαχειριστής προβαίνει στην κατάρτισης και στη συνέχεια στην εφαρμογή του Προγράμματος Περικοπής Φορτίου. Η Περικοπή Φορτίου πρέπει να πραγματοποιείται με γνώμονα την ίση και δίκαιη αντιμετώπιση απέναντι στο σύνολο 17

18 των Χρηστών του Δικτύου, τηρουμένων των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί, αλλά και των διατάξεων του Κώδικα που αφορούν το θέμα αυτό. 2.8: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Συστημάτων επικεντρώνεται στον προσδιορισμό αρχικά του τύπου και του μεγέθους των διαφόρων Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής και την έγκαιρη εγκατάσταση του απαραίτητου αυτού δυναμικού, και στη συνέχεια των κυρίων έργων ανάπτυξης του Δικτύου των Συστημάτων των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (γραμμές μεταφορά, υποσταθμοί, διασυνδέσεις κλπ), στοχεύοντας πάντα στον απρόσκοπτο εφοδιασμό των Καταναλωτών ΜΔΝ με ηλεκτρική ενέργεια, στην παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών και στην αξιόπιστη και αποδοτική λειτουργία των Σταθμών τους. Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, είναι η μεγιστοποίηση της διείσδυσης ενέργειας παραγόμενης από Σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, με την ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση του συνολικού κόστους των Συμβατικών Μονάδων. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο οι ιδιαιτερότητες των Σταθμών που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όσο και οι ιδιαίτερες συνθήκες που συναντώνται στο νησιωτικό χώρο, και που διαφοροποιούν ενδεχομένως την κατάσταση και κατά συνέπεια τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν και τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν, στα πλαίσια της έγκαιρης και απρόσκοπτης τροφοδότησης των Καταναλωτών. 2.9: ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΠΑΡΚΟΥΣ ΙΣΧΥΟΣ Σκοπός του μηχανισμού αυτού αποτελεί η διασφάλιση επαρκούς ισχύος και η εξασφάλισης του αντίστοιχου δυναμικού ισχύος σε κάθε Σύστημα ΜΔΝ, καθώς και ο αναλογικός επιμερισμός των δαπανών που προκύπτουν στους Εκπροσώπους Φορτίου. Σχετικές λεπτομέρειες με του Συμμετέχοντες, τις υποχρεώσεις τους και τις μεθοδολογίας υπολογισμού των απαραίτητων μεγεθών πρέπει να δίνονται από τις διατάξεις του Κώδικα. Σημειώνεται ότι η συμμετοχή των Εκπροσώπων Φορτίου στο Μηχανισμό Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος πρέπει να καθίσταται υποχρεωτική από τον Κώδικα, ενώ δυνατές εξαιρέσεις ή λεπτομέρειες σχετικές με τις υποχρεώσεις τους πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια, για την αποφυγή λαθών ή διενέξεων. 2.10: ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Στον Κώδικα πρέπει να απαριθμούνται οι λογιστικοί λογαριασμοί που συστήνει και τηρεί ο Διαχειριστής ανά Σύστημα ΜΔΝ, με όλες τις απαραίτητες σχετικές πληροφορίες και το περιεχόμενό τους. Ακόμη προβλέπεται η ανάθεση της εκτέλεσης των τραπεζικών συναλλαγών, της κάλυψης τυχόν ελλείμματος και του τελικού ισοσκελισμού των συναλλαγών στα πλαίσια της εκκαθάρισης της Αγοράς ΜΔΝ, σε αξιόχρεο ελληνικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Οι πληρωμές και οι εισπράξεις κάθε Συμμετέχοντα θα πρέπει να πραγματοποιούνται μέσω του τραπεζικού λογαριασμού που υποχρεούται να τηρεί για την εγγραφή του στα προβλεπόμενα Μητρώα κάθε Συμμετέχοντας ξεχωριστά. 18

19 2.11: ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΔΝ Οι επιμέρους εκκαθαρίσεις που πρέπει να πραγματοποιούνται σε μηνιαία αλλά και σε ετήσια βάση ανά Σύστημα από τον Διαχειριστή, πρέπει να καθορίζονται σαφώς από τον Κώδικα. Στοιχεία πρέπει να δίνονται ακόμα για τη διαδικασία υπολογισμού του ύψους των χρεώσεων και πιστώσεων κατά τις εκκαθαρίσεις αυτές, όπως και το περιεχόμενό τους. Πρέπει ακόμα να προβλέπεται η περίπτωση ελλείμματος συναλλαγών, και η διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο, τόσο η διαδικασία της εκκαθάρισης όσο και η ομαλή και αξιόπιστη λειτουργία του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. 2.12: ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ & ΥΒΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ Ένας γενικότερος στόχος στα πλαίσια της λειτουργίας του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, πρέπει να αποτελεί η μεγιστοποίηση της διείσδυσης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από τις Μονάδες ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ καθώς και από τους Υβριδικούς Σταθμούς. Οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας παρουσιάζουν ποικίλα οφέλη, όπως το γεγονός ότι η λειτουργία τους είναι φιλική προς το περιβάλλον, δεν χρησιμοποιούν ακριβά και ρυπογόνα καύσιμα, και παρέχουν φθηνή ενέργεια με αποτέλεσμα να μειώνονται τελικά οι λογαριασμοί των Καταναλωτών, αλλά και το συνολικό κόστος παραγωγής ενέργειας του εκάστοτε Συστήματος ΜΔΝ. Ωστόσο, παρά τα πολλά πλεονεκτήματα που παρουσιάζουν, η λειτουργία τους διακρίνεται από αρκετές ιδιαιτερότητες που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, καθώς δύναται να θέσουν σε κίνδυνο την ευστάθεια και τη σωστή λειτουργία του Συστήματος στο οποίο συγκαταλέγονται. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι χαρακτηρίζονται από αδυναμία πρόβλεψης του ακριβού ποσού της παρεχόμενης από αυτές ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και της λειτουργίας τους γενικότερα, αφού η τελευταία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από δυσκόλως προσδιοριζόμενους με ακρίβεια παράγοντες, όπως τα καιρικά φαινόμενα. Για το λόγο αυτό, κατά την ένταξη και τη λειτουργία τέτοιων Μονάδων, πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι ειδικοί κανόνες ένταξης και λειτουργίας τους, ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη τροφοδότηση των Καταναλωτών και των λοιπών Χρηστών του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, με γνώμονα παράλληλα την ασφαλή λειτουργία των Συστημάτων του. Εξαιτίας της μικρής έκτασης των περισσοτέρων νησιών, προκύπτει το πρόβλημα του περιορισμένου αριθμού εγκατεστημένων Μονάδων ηλεκτροπαραγωγής σε αυτά. Προβάλει συνεπώς επιτακτική η ανάγκη για μέριμνα και σωστό σχεδιασμό της ένταξης και λειτουργίας των εν λόγω Μονάδων. Επομένως στις διατάξεις του Κώδικα πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια οι ειδικοί κανόνες ένταξης και λειτουργίας που ισχύουν για κάθε τύπο Μονάδας (ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ, Υβριδικοί και Ηλιοθερμικοί Σταθμοί ή Σταθμοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με αφαλάτωση), οι οποίοι θα πρέπει να επικεντρώνονται στην κατά το δυνατόν μεγιστοποίηση της διείσδυσης της παραγόμενης από τις Μονάδες αυτές ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς όμως παράλληλα να διαταράσσεται η ομαλή, ασφαλής και απρόσκοπτη λειτουργία του Δικτύου τω Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Για την επίτευξη των παραπάνω πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη στον Κώδικα για την εκπόνηση των 19

20 απαραίτητων μελετών διείσδυσης ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ και Υβριδικών Σταθμών, που θα πραγματεύονται τη μεγιστοποίηση της διείσδυσης της παραγόμενης από αυτές ενέργεια, τη βελτίωση των κανόνων ένταξης και λειτουργίας των εν λόγω Σταθμών, αλλά και τον προσδιορισμό δυνατοτήτων ανάπτυξης νέου δυναμικού, με βάση πάντα τους ισχύοντες λειτουργικούς κανόνες αλλά και κάθε νέα προοπτική ή δυνατότητα που δίνεται μέσω της εξέλιξης της τεχνολογίας και της εφαρμογής νέων πρωτότυπων, σύγχρονων και πιο αποτελεσματικών μεθόδων. 2.13: ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Ένα ακόμα θέμα το οποίο πρέπει να προβλέπεται από τις διατάξεις του Κώδικα είναι η ύπαρξη Συστημάτων στο Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών τα οποία λειτουργούν με μοναδικό Παραγωγό από Συμβατικές Μονάδες ή με μοναδικό Προμηθευτή. Στο νησιωτικό χώρο, εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που συναντώνται, τέτοιου είδους καταστάσεις δεν αποτελούν σπάνιο φαινόμενο. Για το λόγο αυτό πρέπει να καθορίζονται από τον Κώδικα με σαφήνεια οι τροποποιήσεις που ισχύουν στις περιπτώσεις αυτές για το Πρόγραμμα ΚΗΕΠ και Κατανομής, για τις εκκαθαρίσεις αλλά και για κάθε άλλη απαραίτητη ενέργεια στα πλαίσια της ασφαλούς, αξιόπιστης και απρόσκοπτης λειτουργίας του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών και κατ' επέκταση την έγκαιρη και επαρκή τροφοδότηση των Καταναλωτών και λοιπών Χρηστών του. Σημειώνεται ότι τέτοιου είδους καταστάσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη σύνεση και προσοχή, ώστε να εξασφαλιστεί η έγκαιρη και επαρκής τροφοδότηση του συνόλου των Καταναλωτών και να υπάρχει πρόληψη για κάθε πιθανή δυσχερής κατάσταση που δύναται να προκύψει εξαιτίας των ιδιαίτερων συνθηκών που ισχύουν στις περιπτώσεις αυτές. 2.14: ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Η πλήρης εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα είναι μία διαδικασία που θα χρειαστεί χρόνο για να ολοκληρωθεί, αφού τόσο οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις, όσο και το σύνολο των Παραγωγών που λειτουργούν στην παρούσα φάση ή που επιθυμούν να συνδεθούν θα χρειαστούν χρόνο για να προσαρμοστούν οι ίδιοι αλλά και οι Μονάδες τους στις νέες συνθήκες. Επομένως, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, και ολοκληρωθεί το Δίκτυο στη σύγχρονη επιθυμητή μορφή του, το τελευταίο θα είναι ενεργό και θα επιτελεί τις προβλεπόμενες λειτουργίες τους, στο βαθμό που η κατάστασή του το επιτρέπει, με γνώμονα την κατά το δυνατόν ασφαλέστερη και πληρέστερη τροφοδότηση των Καταναλωτών και των λοιπών Χρηστών του. Η μετάβαση αυτή πρέπει να περιγράφεται λεπτομερώς από τις διατάξεις του Κώδικα, όπου θα αναλύονται οι προβλεπόμενες διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθήσουν τόσο οι Παραγωγοί με Σταθμούς που ήδη λειτουργούν στα υπάρχοντα Συστήματα του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, όσο και εκείνοι που επιθυμούν να συνδεθούν στην παρούσα φάση. Η λειτουργία των Σταθμών αυτών θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις διατάξεις του Κώδικα, ενώ σε περίπτωση αποκλίσεων θα επιβάλλονται οι κατάλληλες κυρώσεις, που μπορεί να αφορούν είτε τη διακοπή σύνδεσης της Μονάδας, προσωρινή ή 20