θαη ην Ν. 3344/2005: Κχξσζε ηνπ Πξσηνθφιινπ ππ αξηζ. 142 ζηε χκβαζε γηα ηελ Πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπν

Transcript

1 Δπξσπατθή χκβαζε γηα ηελ Πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ φπσο ηξνπνπνηήζεθε κε ηα Πξσηφθνιια Νν. 11 θαη Νν. 14 Τπνγξάθεθε ζηε Ρψκε ηελ 4ε Ννεκβξίνπ Έλαξμε ηζρχνο : , ζχκθσλα κε ην άξζξν 66 Κείκελν : εηξά Δπξσπατθψλ πκβάζεσλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο Νν. 5 [φπσο θπξψζεθε κε ην N.Γ. 53 ηεο 19/20 επηεκβξίνπ 1974 : πεξί θπξψζεσο ηεο ελ Ρψκε ηελ 4ελ Ννεκβξίνπ 1950 ππνγξαθείζεο πκβάζεσο «δηα ηελ Πξνάζπηζηλ ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ - θαη ηξνπνπνηήζεθε κε ην Ν ηεο 29.5/ : Κχξσζε ηνπ Πξσηνθφιινπ Νν. 11 ζηε χκβαζε γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γη- θαησκάησλ ην θαη ην Ν. 3344/2005: Κχξσζε ηνπ Πξσηνθφιινπ ππ αξηζ. 142 ζηε χκβαζε γηα ηελ Πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπν Άξζξνλ πξψηνλ : Κπξνχηαη θαη θηάηαη ηζρχλ λφκνπ ε ελ Ρψκε ηελ 4ελ Ννεκβξίνπ 1950 ππνγξαθείζα ππφ ηελ αηγίδα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο χκβαζηο δηα ηελ Πξνάζπηζηλ ησλ Γη- θαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ, σο θαη ην Πξφζζεηνλ εηο απηήλ Πξσ- ηφθνιινλ ησλ Παξηζίσλ ηεο 20εο Μαξηίνπ Δπί ηνπ άξζξνπ 2 ηνπ σο άλσ Πξσηνθφιινπ δηαηππνχηαη ζπκθψλσο πξνο ην άξζξνλ 64 ηεο πκβάζεσο ηεο Ρψκεο, ε αθφινπζνο επηθχιαμηο : Ζ εηο ην ηέινο ηεο δεπηέξαο παξαγξάθνπ ηνπ άξζξνπ ηνχηνπ ιέμηο θηινζνθηθάο ζα έρε εθαξκνγήλ ζπκθψλσο πξνο ηα ελ Διιάδη ζρεηηθψο ηζρχνληα. Σα θείκελα ησλ σο άλσ δηεζλψλ Πξάμεσλ έπνληαη ελ πξσηνηχπσ εηο ηελ γαιιηθήλ γιψζζαλ θαη ελ κεηαθξάζεη εηο ηελ ειιεληθήλ : ΤΜΒΑΙ δηα ηελ Προάζπηζηλ ηφλ Γηθαηφκάηφλ ηοσ Αλζρώποσ θαη ηφλ Θεκειηφδώλ Διεσζερηώλ Αη πκβαιιφκελαη Κπβεξλήζεηο, κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο: Έρνπζαη ππ φςηλ ηελ Παγθφζκηνλ Γήισζηλ ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ, ήλ δηεθήξπμελ ε Γεληθή πλέιεπζηο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ ηελ 10ελ Γεθεκβξίνπ Έρνπζαη ππ φςηλ φηη ε Γήισζηο αχηε ηείλεη εηο ηελ εμαζθάιηζηλ ηεο αλαγλσξίζεσο θαη ηελ παγθφζκηνλ θαη απνηειεζκαηηθήλ εθαξκνγήλ ησλ δηθαησκάησλ άηηλα αλαθέξνληαη εηο απηήλ. Έρνπζαη ππ φςηλ φηη ζθνπφο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο είλαη ε πξαγκαηνπνίεζηο ζηελσ- ηέξαο ελφηεηνο κεηαμχ ησλ Μειψλ απηήο, θαη φηη έλ ησλ κέζσλ πξνο επίηεπμηλ ηνπ ζθνπνχ ηνχηνπ είλαη ε πξνάζπηζηο θαη ε αλάπηπμηο ησλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ θαη ησλ ζεκειησδψλ ειεπζε- ξηψλ. Δπηβεβαηνχζαη ηελ βαζείαλ απηψλ πξνζήισζηλ εηο ηα ζεκειηψδεηο ηαχηαο ειεπζεξίαο αίηη- λεο απνηεινχζη απηφ ηνχην ην βάζξνλ ηεο δηθαηνζχλεο θαη ηεο εηξήλεο ελ θφζκσ θαη ησλ νπνίσλ ε δηαηήξεζηο ζηεξίδεηαη νπζηαζηηθψο επί πνιηηηθνχ θαζεζηψηνο αιεζψο δεκνθξαηηθνχ αθ ελφο θαη αθ εηέξνπ, επί θνηλήο αληηιήςεσο θαη θνηλνχ ζεβαζκνχ ησλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ ηα νπνία δηεθδηθνχλ. Απνθαζηζκέλαη, φπσο σο Κπβεξλήζεηο επξσπατθψλ Κξαηψλ εκπλεφκελαη ππφ θνηλψλ ηδεσ- δψλ θαη έρνπζαη θνηλήλ θιεξνλνκίαλ πνιηηηθψλ παξαδφζεσλ θαη ηδεσδψλ ζεβαζκνχ ηεο ειεπζε- ξίαο θαη ηνπ επηθξαηεζηέξνπ ηνπ δηθαίνπ, ιάβσζη ηα πξψηα θαηάιιεια κέηξα φπσο δηαζθαιίζσ- ζη ηελ ζπιινγηθήλ εγγχεζηλ σξηζκέλσλ, εθ ησλ αλαθεξνκέλσλ ελ ηε Παγθνζκίσ Γειψζεη, δηθαησ- κάησλ. πλεθψλεζαλ ηα αθφινπζα : Τποτρέφζε ζεβαζκού ηφλ δηθαηφκάηφλ ηοσ αλζρώποσ Άρζρολ 1.- Σα πςειά πκβαιιφκελα Μέξε αλαγλσξίδνπλ, εηο φια ηα εμαξηψκελα εθ ηεο δη-

2 θαηνδνζίαο ησλ πξφζσπα, ηα θαζνξηδφκελα εηο ην πξψηνλ κέξνο ηεο παξνχζεο πκβάζεσο δηθαηψκαηα θαη ειεπζεξίαο. ΜΔΡΟ Ι : ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΑ ΚΑΙ ΔΛΔΤΘΔΡΙΔ Σο δηθαίφκα ζηε δφή Άρζρολ Σν δηθαίσκα εθάζηνπ πξνζψπνπ εηο ηελ δσήλ πξνζηαηεχεηαη ππφ ηνπ λφκνπ. Δηο νπδέλα δχλαηαη λα επηβιεζή εθ πξνζέζεσο ζάλαηνο, εηκή εηο εθηέιεζηλ ζαλαηηθήο πνηλήο εθ- δηδνκέλεο ππφ δηθαζηεξίνπ ελ πεξηπηψζεη αδηθήκαηνο ηηκσξνπκέλνπ ππφ ηνπ λφκνπ δηα ηεο πνη- λήο ηαχηεο. 2. Ο ζάλαηνο δελ ζεσξείηαη σο επηβαιιφκελνο θαηά παξάβαζηλ ηνπ άξζξνπ ηνχηνπ, εηο άο πεξηπηψζεηο ζα επήξρεην ζπλεπεία ρξήζεσο βίαο θαηαζηάζεο απνιχησο αλαγθαίαο : α) δηα ηελ ππεξάζπηζηλ νηνπδήπνηε πξνζψπνπ θαηά παξαλφκνπ βίαο. β) δηα ηελ πξαγκαηνπνίεζηλ λνκίκνπ ζπιιήςεσο ή πξνο παξεκπφδηζηλ απνδξάζεσο πξν- ζψπνπ λνκίκσο θξαηνπκέλνπ. γ) δηα ηελ θαηαζηνιήλ, ζπκθψλσο ησ λφκσ, ζηάζεσο ή αληαξζίαο. Απαγόρεσζε ηφλ βαζαληζηερίφλ Άρζρολ 3.- Οπδείο επηηξέπεηαη λα ππνβιεζή εηο βαζάλνπο νχηε εηο πνηλάο ή κεηαρείξηζηλ απαλζξψπνπο ή εμεπηειηζηηθάο. Απαγόρεσζε ηες δοσιείας θαη ηφλ θαηαλαγθαζηηθώλ έργφλ Άρζρολ Οπδείο δχλαηαη λα θξαηεζή εηο δνπιείαλ ή εηισηείαλ. 2. Οπδείο δχλαηαη λα ππνρξεσζή εηο αλαγθαζηηθήλ ή ππνρξεσηηθήλ εξγαζίαλ. 3. Γελ ζεσξείηαη σο αλαγθαζηηθή ή ππνρξεσηηθή εξγαζία ππφ ηελ έλλνηαλ ηνπ παξφληνο άξζξνπ : α) πάζα εξγαζία δεηνπκέλε παξά πξνζψπνπ θξαηνπκέλνπ ζπκθψλσο πξνο ηαο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 5 ηεο παξνχζεο πκβάζεσο ή θαηά ηελ δηάξθεηαλ ηεο ππφ φξνπο απνιχζεψο ηνπ. β) πάζα ππεξεζία ζηξαηησηηθήο θχζεσο ή, εηο ηελ πεξίπησζηλ ησλ ερφλησλ αληηξξήζεηο ζπ- λεηδήζεσο εηο ηαο ρψξαο φπνπ ηνχην αλαγλσξίδεηαη σο λφκηκνλ, πάζα άιιε ππεξεζία εηο αληηθαηάζηαζηλ ηεο ππνρξεσηηθήο ζηξαηησηηθήο ππεξεζίαο. γ) πάζα ππεξεζία δεηνπκέλε εηο πεξίπησζηλ θξίζεσλ ή ζενκεληψλ, αη νπνίαη απεηινχλ ηελ δσήλ ή ηελ επδαηκνλίαλ ηνπ ζπλφινπ. δ) πάζα εξγαζία ή ππεξεζία απαξηίδνπζα κέξνο ησλ ηαθηηθψλ ππνρξεψζεσλ ηνπ πνιίηνπ. Σο δηθαίφκα ζηελ προζφπηθή ειεσζερία θαη αζθάιεηα Άρζρολ Παλ πξφζσπνλ έρεη δηθαίσκα εηο ηελ ειεπζεξίαλ θαη ηελ αζθάιεηαλ. Οπδείο επηηξέπεηαη λα ζηεξεζή ηεο ειεπζεξίαο ηνπ εηκή εηο ηαο αθνινχζνπο πεξηπηψζεηο θαη ζπκθψλσο πξνο ηελ λφκηκνλ δηαδηθαζίαλ: α) εάλ θξαηήηαη θαλνληθψο θαηφπηλ θαηαδίθεο ππφ αξκνδίνπ δηθαζηεξίνπ. β) εάλ ππεβιήζε εηο θαλνληθήλ ζχιιεςηλ ή θξάηεζηλ ιφγσ αλππνηαγήο εηο λφκηκνλ δηαηαγήλ δηθαζηεξίνπ ή εηο εγγχεζηλ εθηειέζεσο νξηδνκέλεο ππφ ηνπ λφκνπ. γ) εάλ ζπλειήθζε θαη θξαηήηαη φπσο νδεγεζή ελψπηνλ ηεο αξκνδίαο δηθαζηηθήο αξρήο εηο ηελ πεξίπησζηλ επιφγνπ ππνλνίαο φηη δηέπξαμελ αδίθεκα, ή ππάξρνπλ ινγηθά δεδνκέλα πξνο πα- ξαδνρήλ ηεο αλάγθεο φπσο νχηνο εκπνδηζζή απφ ηνπ λα δηαπξάμε αδίθεκα ή δξαπεηεχζε κεηά ηελ δηάπξαμηλ ηνχηνπ. δ) εάλ πξφθεηαη πεξί λνκίκνπ θξαηήζεσο αλειίθνπ, απνθαζηζζείζεο δηα ηελ επηηήξεζηλ ηεο αλαηξνθήο ηνπ, ή ηελ λφκηκνλ θξάηεζίλ ηνπ ίλα παξαπεκθζή ελψπηνλ ηεο αξκνδίαο αξρήο. ε) εάλ πξφθεηηαη πεξί λνκίκνπ θξαηήζεσο αηφκσλ δπλακέλσλ λα κεηαδψζσζη κεηαδνηηθήλ αζζέλεηαλ, θξελνβιαβνχο, αιθννιηθνχ, ηνμηθνκαλνχο ή αιήηνπ. ζη) εάλ πξφθεηαη πεξί λνκίκνπ ζπιιήςεσο ή θξαηήζεσο αηφκνπ επί ζθνπψ φπσο εκπνδη- ζζή απφ ηνπ λα εηζέιζε παξαλφκσο ελ ηε ρψξα, ή ελαληίνλ ηνπ νπνίνπ εθθξεκεί δηαδηθαζία απε- ιάζεσο ή εθδφζεσο.

3 2. Παλ ζπιιεθζέλ πξφζσπνλ δένλ λα πιεξνθνξήηαη θαηά ην δπλαηφλ ζπληνκψηεξνλ θαη εηο γιψζζαλ ηελ νπνίαλ ελλνεί, ηνπο ιφγνπο ηεο ζπιιήςεψο ηνπ σο θαη πάζαλ δηαηππνπκέλελ ελα- ληίνλ ηνπ θαηεγνξίαλ. 3. Παλ πξφζσπνλ ζπιιεθζέλ ή θξαηεζέλ ππφ ηαο πξνβιεπνκέλαο ελ παξαγξάθσ 1γ ηνπ παξφληνο άξζξνπ ζπλζήθαο νθείιεη λα παξαπεκθζή ζπληφκσο ελψπηνλ δηθαζηνχ ή εηέξνπ δηθα- ζηηθνχ ιεηηνπξγνχ λνκίκσο εληεηαικέλνπ φπσο εθηειή δηθαζηηθά θαζήθνληα, έρεη δε ην δηθαίσκα λα δηθαζζή εληφο ινγηθήο πξνζεζκίαο ή απνιπζή θαηά ηελ δηαδηθαζίαλ. Ζ απφιπζηο δχλαηαη λα εμαξηεζή απφ εγγχεζηλ εμαζθαιίδνπζαλ ηελ παξάζηαζηλ ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ εηο ηελ δηθάζηκνλ. 4. Παλ πξφζσπνλ ζηεξνχκελνλ ηεο ειεπζεξίαο ηνπ ζπλεπεία ζπιιήςεσο ή θξαηήζεσο έρεη δηθαίσκα πξνζθπγήο ελψπηνλ δηθαζηεξίνπ, ίλα ηνχην απνθαζίζε εληφο βξαρείαο πξνζζεζκίαο επί ηνπ λνκίκνπ ηεο θξαηήζεψο ηνπ θαη δηαηάμε ηελ απφιπζίλ ηνπ ελ πεξηπηψζεη παξαλφκνπ θξα- ηήζεσο. 5. Παλ πξφζσπνλ ζχκα ζπιιήςεσο ή θξαηήζεσο ππφ ζπλζήθαο αληηζέηνπο πξνο ηαο αλσ- ηέξσ δηαηάμεηο, έρεη δηθαίσκα επαλνξζψζεσο. Γηθαίφκα ζηελ τρήζε θαη απολοκή Γηθαηοζύλες Άρζρολ Παλ πξφζσπνλ έρεη δηθαίσκα φπσο ε ππφζεζίο ηνπ δηθαζζή δηθαίσο, δεκνζία θαη εληφο ινγηθήο πξνζεζκίαο ππφ αλεμαξηήηνπ θαη ακεξνιήπηνπ δηθαζηεξίνπ, λνκίκσο ιεη- ηνπξγνχληνο, ην νπνίνλ ζα απνθαζίζε, είηε επί ησλ ακθηζβεηήζεσλ επί ησλ δηθαησκάησλ θαη ππνρξεψζεψλ ηνπ αζηηθήο θχζεσο, είηε επί ηνπ βαζίκνπ πάζεο ελαληίνλ ηνπ θαηεγνξίαο πνηλη- θήο θχζεσο. Ζ απφθαζηο δένλ λα εθδνζή δεκνζία, ε είζνδνο φκσο εηο ηελ αίζνπζαλ ησλ ζπλε- δξηάζεσλ δχλαηαη λα απαγνξεπζή εηο ηνλ ηχπνλ θαη ηνλ θνηλφλ θαζ φιελ ή κέξνο ηεο δηαξθείαο ηεο δίθεο πξνο ην ζπκθέξνλ ηεο εζηθήο, ηεο δεκνζίαο ηάμεσο ή ηεο εζληθήο αζθαιείαο ελ δεκν- θξαηηθή θνηλσλία, φηαλ ηνχην ελδείθλπηαη ππφ ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ αλειίθσλ ή ηεο ηδησηηθήο δσήο ησλ δηαδίθσλ, ή ελ ησ θξηλνκέλσ ππφ ηνπ Γηθαζηεξίνπ σο απνιχησο αλαγθαίνπ κέηξσ, φηαλ ππφ εηδηθάο ζπλζήθαο ε δεκνζηφηεο ζα εδχλαην λα παξαβιάςε ηα ζπκθέξνληα ηεο δηθαηνζχλεο. 2. Παλ πξφζσπνλ θαηεγνξνχκελνλ επί αδηθήκαηη ηεθκαίξεηαη φηη είλαη αζψνλ κέρξη ηεο λν- κίκνπ απνδείμεσο ηεο ελνρήο ηνπ. 3. Δηδηθψηεξνλ, παο θαηεγνξνχκελνο έρεη δηθαίσκα : α) φπσο πιεξνθνξεζή, ελ ηε βξαρπηέξα πξνζεζκία εηο γιψζζαλ ηελ νπνίαλ ελλνεί θαη ελ ιεπηνκεξεία ηελ θχζηλ θαη ηνλ ιφγνλ ηεο ελαληίνλ ηνπ θαηεγνξίαο. β) φπσο δηαζέηε ηνλ ρξφλν θαη ηαο αλαγθαίαο επθνιίαο πξνο πξνεηνηκαζίαλ ηεο ππεξαζπί- ζεψο ηνπ. γ) φπσο ππεξαζπίζε ν ίδηνο εαπηφλ ή αλαζέζε ηελ ππεξάζπηζίλ ηνπ εηο ζπλήγνξνλ ηεο εθινγήο ηνπ, ελ ή δε πεξηπηψζεη δελ δηαζέηεη ηα κέζα λα πιεξψζε ζπλήγνξνλ λα ησ παξαζρεζή ηνηνχηνο δσξεάλ, φηαλ ηνχην ελδείθλπηαη ππφ ηνπ ζπκθέξνληνο ηεο δηθαηνζχλεο. δ) λα εμεηάζε ή δεηήζε φπσο εμεηαζζψζηλ νη κάξηπξεο θαηεγνξίαο θαη επηηχρε ηελ πξφζθιεζηλ θαη εμέηαζηλ ησλ καξηχξσλ ππεξαζπίζεσο ππφ ηνπο απηνχο φξνπο σο ησλ καξηχξσλ θαηεγνξίαο. ε) λα ηχρε δσξεάλ παξαζηάζεσο δηεξκελέσο, εάλ δελ ελλνεί ή δελ νκηιεί ηελ ρξεζηκν- πνηνπκέλελ εηο ην δηθαζηήξηνλ γιψζζαλ. Με επηβοιή ποηλής άλεσ λόκοσ Άρζρολ Οπδείο δχλαηαη λα θαηαδηθαζζή δηα πξάμηλ ή παξάιεηςηλ ε νπνία, θαζ ήλ ζηηγκήλ δηεπξάρζε, δελ απεηέιεη αδίθεκα ζπκθψλσο πξνο ην εζληθφλ ή δηεζλέο δίθαηνλ. Οχηε θαη επηβάιιεηαη βαξπηέξα πνηλή απφ εθείλελ ε νπνία επηβάιιεην θαηά ηελ ζηηγκήλ ηεο δηαπξάμεσο ηνπ αδηθήκαηνο. 2. Σν παξφλ άξζξνλ δελ ζθνπεί λα επεξεάζε ηελ δίθελ θαη ηηκσξίαλ αηφκσλ ελφρσλ δηα πξάμεηο ή παξαιείςεηο αη νπνίαη θαζ ήλ ζηηγκήλ δηεπξάρζεζαλ, ήζαλ εγθιεκαηηθαί ζπκθψλσο πξνο ηαο αλαγλσξηδνκέλαο ππφ ησλ πνιηηηζκέλσλ εζλψλ γεληθάο αξράο δηθαίνπ.

4 Γηθαίφκα ζεβαζκού ηες ηδηφηηθής θαη οηθογελεηαθής δφής Άρζρολ Παλ πξφζσπνλ δηθαηνχηαη εηο ζεβαζκφλ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο ηνπ, ηεο θαηνηθίαο ηνπ θαη ηεο αιιεινγξαθίαο ηνπ. 2. Γελ επηηξέπεηαη λα ππάξμε επέκβαζηο δεκνζίαο αξρήο ελ ηε αζθήζεη ηνπ δηθαηψκαηνο ηνχηνπ, εθηφο εάλ ε επέκβαζηο αχηε πξνβιέπεηαη ππφ ηνπ λφκνπ θαη απνηειεί κέηξνλ ην νπνίνλ, εηο κίαλ δεκνθξαηηθήλ θνηλσλίαλ, είλαη αλαγθαίνλ δηα ηελ εζληθήλ αζθάιεηαλ, ηελ δεκνζίαλ αζθάιεηαλ, ηελ νηθνλνκηθήλ επεκεξίαλ ηεο ρψξαο, ηελ πξνάζπηζηλ ηεο ηάμεσο θαη ηελ πξφιεςηλ πνηληθψλ παξαβάζεσλ, ηελ πξνζηαζίαλ ηεο πγείαο ή ηεο εζηθήο, ή ηελ πξνζηαζίαλ ησλ δηθαησ- κάησλ θαη ειεπζεξηψλ άιισλ. Διεσζερία ζθέυες, ζσλείδεζες θαη ζρεζθείας Άρζρολ Παλ πξφζσπνλ δηθαηνχηαη εηο ηελ ειεπζεξίαλ ζθέςεσο, ζπλεηδήζεσο θαη ζξεζθείαο, ην δηθαίσκα ηνχην επάγεηαη ηελ ειεπζεξία αιιαγήο ζξεζθείαο ή πεπνηζήζεσο, σο θαη ηελ ειεπζεξίαλ εθδειψζεσο ηεο ζξεζθείαο ή ησλ πεπνηζήζεσλ κεκνλσκέλσο, ή ζπιινγηθψο δεκνζία ή θαη ηδίαλ, δηα ηεο ιαηξείαο, ηεο παηδείαο, θαη ηεο αζθήζεσο ησλ ζξεζθεπηηθψλ θαζε- θφλησλ θαη ηειεηνπξγηψλ. 2. Ζ ειεπζεξία εθδειψζεσο ηεο ζξεζθείαο ή ησλ πεπνηζήζεσλ δελ επηηξέπεηαη λα απνηε- ιέζε αληηθείκελνλ εηέξσλ πεξηνξηζκψλ πέξαλ ησλ πξνβιεπνκέλσλ ππφ ηνπ λφκνπ θαη απνηεινχ- λησλ αλαγθαία κέηξα, ελ δεκνθξαηηθή θνηλσλία δηα ηελ δεκνζίαλ αζθάιεηαλ, ηελ πξνάζπηζηλ ηεο δεκνζίαο ηάμεσο, πγείαο θαη εζηθήο, ή ηελ πξνάζπηζηλ ησλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ ησλ άιισλ. Διεσζερία έθθραζες Άρζρολ Παλ πξφζσπνλ έρεη δηθαίσκα εηο ηελ ειεπζεξίαλ εθθξάζεσο. Σν δηθαίσκα ηνχην πεξηιακβάλεη ηελ ειεπζεξίαλ γλψκεο σο θαη ηελ ειεπζεξίαλ ιήςεσο ή κεηαδφζεσο πιεξν- θνξηψλ ή ηδεψλ, άλεπ επεκβάζεσο δεκνζίσλ αξρψλ θαη αζρέησο ζπλφξσλ. Σν παξφλ άξζξνλ δελ θσιχεη ηα Κξάηε απφ ηνπ λα ππνβάισζη ηαο επηρεηξήζεηο ξαδηνθσλίαο θηλεκαηνγξάθνπ ή ηειεν- ξάζεσο εηο θαλνληζκνχο εθδφζεσο αδεηψλ ιεηηνπξγίαο. 2. Ζ άζθεζηο ησλ ειεπζεξηψλ ηνχησλ, ζπλεπαγνκέλσλ θαζήθνληα θαη επζχλαο δχλαηαη λα ππαρζή εηο σξηζκέλαο δηαηππψζεηο, φξνπο, πεξηνξηζκνχο ή θπξψζεηο, πξνβιεπνκέλνπο ππφ ηνπ λφκνπ θαη απνηεινχληαο αλαγθαία κέηξα ελ δεκνθξαηηθή θνηλσλία δηα ηελ εζληθήλ αζθάιεηαλ, ηελ εδαθηθήλ αθεξαηφηεηα ή ηελ δεκνζίαλ αζθάιεηαλ ηελ πξνάζπηζηλ ηεο ηάμεσο θαη πξφιεςηλ ηνπ εγθιήκαηνο, ηελ πξνζηαζίαλ ηεο πγείαο ή ηεο εζηθήο, ηελ πξνζηαζίαλ ηεο ππνιήςεσο ή ησλ δηθαησκάησλ ησλ ηξίησλ, ηελ παξεκπφδηζηλ ηεο θνηλνινγήζεσο εκπηζηεπηηθψλ πιεξνθνξηψλ ή ηελ δηαζθάιηζηλ ηνπ θχξνπο θαη ακεξνιεςίαο ηεο δηθαζηηθήο εμνπζίαο. Διεσζερία ηοσ ζσλέρτεζζαη θαη ηοσ ζσλεηαηρίδεζζαη Άρζρολ Παλ πξφζσπνλ έρεη δηθαίσκα εηο ηελ ειεπζεξίαλ ηνπ ζπλέξρεζζαη εηξελη- θψο θαη εηο ηελ ειεπζεξίαλ ζπλαηηεξηζκνχ ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ δηθαηψκαηνο ηδξχζεσο κεη άιισλ ζπλδηθάησλ θαη πξνζρσξήζεσο εηο ζπλδηθάηα επί ζθνπψ πξναζπίζεσο ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ. 2. Ζ άζθεζηο ησλ δηθαησκάησλ ηνχησλ δελ επηηξέπεηαη λα ππαρζή εηο εηέξνπο πεξηνξηζκνχο πέξαλ ησλ ππφ ηνπ λφκνπ πξνβιεπνκέλσλ θαη απνηεινχλησλ αλαγθαία κέηξα ελ δεκνθξα- ηηθή θνηλσλία, δηα ηελ εζληθήλ αζθάιεηαλ, ηελ δεκνζίαλ αζθάιεηαλ, ηελ πξνάζπηζηλ ηεο ηάμεσο θαη πξφιεςηλ ηνπ εγθιήκανο, ηελ πξνζηαζίαλ ηεο πγείαο θαη ηεο εζηθήο, ή ηελ πξνζηαζίαλ ησλ δη- θαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ ηξίησλ. Σν παξφλ άξζξνλ δελ απαγνξεχεη ηελ επηβνιήλ λνκίκσλ πε- ξηνξηζκψλ εηο ηελ άζθεζηλ ησλ δηθαησκάησλ ηνχησλ ππφ κειψλ ησλ ελφπισλ δπλάκεσλ ηεο αζηπ- λνκίαο ή ησλ δηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ ηνπ Κξάηνπο. Γηθαίφκα ζσλάυεφς γάκοσ Άρζρολ 12.- Ακα ηε ζπκπιεξψζεη ειηθίαο γάκνπ, ν αλήξ θαη ε γπλή έρνπλ ην δηθαίσκα λαζπλέξρσληαη εηο γάκνλ θαη ηδξχσζηλ νηθνγέλεηαλ ζπκθψλσο πξνο ηνπο δηέπνληαο ην δηθαίσκα ηνχην εζληθνχο λφκνπο.

5 Γηθαίφκα πραγκαηηθής προζθσγής Άρζρολ 13.- Παλ πξφζσπνλ ηνπ νπνίνπ ηα αλαγλσξηδφκελα ελ ηε παξνχζε πκβάζεη δηθαηψκαηα θαη ειεπζεξίαη παξεβηάζζεζαλ, έρεη ην δηθαίσκα πξαγκαηηθήο πξνζθπγήο ελψπηνλ εζληθήο αξρήο, έζησ θαη αλ ε παξαβίαζηο δηεπξάρζε ππφ πξνζψπσλ ελεξγνχλησλ ελ ηε εθηειέζεη ησλ δεκνζίσλ θαζεθφλησλ ησλ. Απαγόρεσζε ηφλ δηαθρίζεφλ Άξζξνλ 14.- Ζ ρξήζηο ησλ αλαγλσξηδνκέλσλ ελ ηε παξνχζε πκβάζεη δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ δένλ λα εμαζθαιηζζή αζρέησο δηαθξίζεσο θχινπ, θπιήο, ρξψκαηνο, γιψζζεο, ζξε- ζθείαο, πνιηηηθψλ ή άιισλ πεπνηζήζεσλ, εζληθήο ή θνηλσληθήο πξνειεχζεσο, ζπκκεηνρήο εηο εζληθήλ κεηνλφηεηα, πεξηνπζίαο, γελλήζεσο ή άιιεο θαηαζηάζεσο. Παρέθθιηζε ζε περίπηφζε έθηαθηες αλάγθες Άξζξνλ Δλ πεξηπηψζεη πνιέκνπ ή εηέξνπ δεκνζίνπ θηλδχλνπ απεηινχληνο ηελ δσήλ ηνπ έζλνπο, έθαζηνλ πςειφλ πκβαιιφκελνλ Μέξνο δχλαηαη λα ιάβε κέηξα θαηά παξάβαζηλ ησλ ππφ ηεο παξνχζεο πκβάζεσο πξνβιεπνκέλσλ ππνρξεψζεσλ, ελ ησ απαηηνπκέλσ ππφ ηεο θαηαζηάζεσο απνιχησο αλαγθαίσ νξίσ θαη ππφ ηνλ φξνλ φπσο ηα κέηξα ηαχηα κε αληηηίζεληαη εηο ηαο άιιαο ππνρξεψζεηο ηαο απνξξενχζαο εθ ηνπ δηεζλνχο δηθαίνπ. 2. Ζ πξνεγνπκέλε δηάηαμηο, νπδεκίαλ επηηξέπεη παξάβαζηλ ηνπ άξζνπ 2, εηκή δηα ηελ πεξί- πησζηλ ζαλάηνπ ζπλεπεία θαλνληθψλ πνιεκηθψλ πξάμεσλ, ή ησλ άξζξσλ 3, 4 (παξ. 1) θαη Σα αζθνχληα ην δηθαίσκα ηνχην παξαβάζεσο πςειά πκβαιιφκελα Μέξε ηεξνχλ ηνλ Γε- ληθφλ Γξακκαηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο πιήξσο ελήκεξνλ ησλ ιεθζέλησλ κέηξσλ, σο θαη ησλ αηηίσλ ηα νπνία ηα πξνεθάιεζαλ. Οθείινπλ σζαχησο λα πιεξνθνξήζσζη ηνλ Γεληθφλ Γξακ- καηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο πεξί ηεο εκεξνκελίαο θαηά ηελ νπνία ηα κέηξα ηαχηα έπαπ- ζαλ ηζρχνληα θαη αη δηαηάμεηο ηεο πκβάζεσο εηέζεζαλ εθ λένπ ελ πιήξεη ηζρχτ. Περηορηζκοί ζηελ ποιηηηθή δραζηερηόηεηα ηφλ αιιοδαπώλ Άξζξνλ 16.- Οπδεκία δηάηαμηο ησλ άξζξσλ 10, 11 θαη 14 δχλαηαη λα ζεσξεζή σο απαγνξεχ- νπζα εηο ηα πςειά πκβαιιφκελα Μέξε λα επηβάιισζη πεξηνξηζκνχο εηο ηελ πνιηηηθήλ δξαζηεξηφηηεηα ησλ μέλσλ. Απαγόρεσζε θαηάτρεζες δηθαηώκαηος Άξζξνλ 17.- Οπδεκία δηάηαμηο ηεο παξνχζεο πκβάζεσο δχλαηαη λα εξκελεπζή σο επαγνκέλε δη έλ Κξάηνο, κίαλ νκάδα ή έλ άηνκνλ νηνλδήπνηε δηθαίσκα φπσο επηδνζή εηο δξαζηεξηφηε- ηα ή εθηειέζε πξάμεηο ζθνπνχζαο εηο ηελ θαηαζηξνθήλ ησλ δηθαησκάησλ ή ειεπζεξηψλ, ησλ αλα- γλσξηζζέλησλ ελ ηε παξνχζε πκβάζεη, ή εηο πεξηνξηζκνχο ησλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ ηνχησλ κεγαιπηέξσλ ησλ πξνβιεπνκέλσλ ελ ηε ξεζείζε πκβάζεη. Όρηα ζηελ τρήζε ηφλ περηορηζκώλ ζε δηθαηώκαηα Άξζξνλ 18.- Οη επηηξεπφκελνη θαηά ηαο δηαηάμεηο ηεο παξνχζεο πκβάζεσο πεξηνξηζκνίησλ εηξεκέλσλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ δελ επηηξέπεηαη λα εθαξκνζζψζηλ εηκή πξνο ηνλ ζθνπφλ δηα ηνλ νπνίνλ θαζηεξψζεζαλ. ΜΔΡΟ ΙΙ: ΔΤΡΩΠΑΪΚΟ ΓΙΚΑΣΗΡΙΟ ΣΩΝ ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΩΝ ΣΟΤ ΑΝΘΡΩΠΟΤ χζηαζε ηνπ Γηθαζηεξίνπ Άξζξνλ 19.- Πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζζεί ν ζεβαζκφο ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ απνξξένπλ γηα ηα Τςειά πκβαιιφκελα Μέξε απφ ηελ παξνχζα χκβαζε θαη ηα Πξσηφθνιια απηήο, ζπζηή- λεηαη Δπξσπατθφ Γηθαζηήξην ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ, εθεμήο απνθαινχκελν «ην Γηθα- ζηήξην». Σν Γηθαζηήξην ιεηηνπξγεί ζε κφληκε βάζε. Αξηζκφο δηθαζηψλ Άξζξνλ 20.- Σν Γηθαζηήξην απαξηίδεηαη απφ αξηζκφ δηθαζηψλ ίζν πξνο εθείλν ησλ Τςειψλ πκβαιινκέλσλ Μεξψλ.

6 Όξνη άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ Άξζξνλ Οη δηθαζηέο πξέπεη λα ραίξνπλ ηεο πςειφηεξεο εζηθήο εθηίκεζεο θαη λα ζπγθεληξψλνπλ ηα απαηηνχκελα πξνζφληα γηα ηελ άζθεζε πςειψλ δηθαζηηθψλ θαζεθφλησλ ή λα είλαη αλαγλσξηζκέλεο απζεληίαο λνκνκαζείο. 2. Οη δηθαζηέο κεηέρνπλ ηεο ζπλζέζεσο ηνπ Γηθαζηεξίνπ ππφ ηελ αηνκηθή ηνπο ηδηφηεηα. 3. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ζεηείαο ηνπο νη δηθαζηέο δελ κπνξνχλ λα αζθνχλ θακία δξαζηε- ξηφηεηα αζπκβίβαζηε κε ηηο απαηηήζεηο πεξί αλεμαξηεζίαο, ακεξνιεςίαο ή ηεο ππνρξέσζεο λα ηεινχλ ππφ ηε δηάζεζε ηνπ Γηθαζηεξίνπ φπσο αξκφδεη ζε δξαζηεξηφηεηα πιήξνπο απαζρνιεζεο. Εεηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ηεο παξαγξάθνπ απηήο δηεπζεηνχληαη απφ ην Γη- θαζηήξην. Δθινγή δηθαζηψλ Άξζξνλ Οη δηθαζηέο εθιέγνληαη απφ ηελ Κνηλνβνπιεπηηθή πλέιεπζε γηα θάζε Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο, κε πιεηνςεθία ησλ ςεθηδφλησλ, επί ηε βάζεη θαηαιφγνπ ηξηψλ ππνςε- θίσλ πνπ ππνβάιινληαη απφ ην Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο. Γηάξθεηα ζεηείαο θαη απαιιαγή απφ θαζήθνληα2 Άξζξν Οη δηθαζηέο εθιέγνληαη γηα πεξίνδν ελλέα εηψλ. Γελ είλαη επαλεθιέμηκνη. 2. Ζ ζεηεία ησλ δηθαζηψλ ιήγεη κφιηο απηνί ζπκπιεξψζνπλ ην 70ν έηνο. 3. Οη δηθαζηέο παξακέλνπλ ελ ελεξγεία κέρξη λα αληηθαηαζηαζνχλ. πλερίδνπλ, πάλησο, λα ρεηξίδνληαη ηηο ππνζέζεηο πνπ έρνπλ ήδε αλαιάβεη. 4. Καλείο δηθαζηήο δελ κπνξεί λα απαιιαγεί απφ ηα θαζήθνληα ηνπ παξά κφλνλ εάλ νη ινηπνί δηθαζηέο απνθαζίζνπλ κε πιεηνςεθία δχν ηξίησλ φηη ν δηθαζηήο απηφο έπαπζε λα πιεξνί ηηο απαηηνχκελεο πξνυπνζέζεηο. Αλάθιεζε3 Άξζξνλ 24.- Γξακκαηεία θαη εηζεγεηέο4 Άξζξν Σν Γηθαζηήξην δηαζέηεη Γξακκαηεία, ηα θαζήθνληα θαη ε νξγάλσζε ηεο νπνίαο νξίδνληαη απφ ηνλ θαλνληζκφ ηνπ Γηθαζηεξίνπ. 2. Όηαλ ζπλεδξηάδεη ζε κνλνκειή ζχλζεζε, ην Γηθαζηήξην επηθνπξείηαη απφ εηζεγεηέο πνπ αζθνχλ ηα θαζήθνληά ηνπο ππφ ηελ εμνπζία ηνπ Πξνέδξνπ ηνπ Γηθαζηεξίνπ. Οη εηζεγεηέο απνηεινχλ κέξνο ηεο Γξακκαηείαο ηνπ Γηθαζηεξίνπ. Οινκέιεηα ηνπ Γηθαζηεξίνπ5 Άξζξνλ 25.- Ζ Οινκέιεηα ηνπ Γηθαζηεξίνπ :

7 α. εθιέγεη, γηα δηάξθεηα ηξηψλ (3) εηψλ, ηνλ Πξφεδξν ηνπ Γηθαζηεξίνπ θαη έλαλ ή δχν Αληη- πξνέδξνπο. Δίλαη επαλεθιέμηκα. β. ζπζηήλεη ηκήκαηα γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. 3 Σν άξζξν απηφ δηαγξάθεθε κε ην 14ν 8 γ. εθιέγεη ηνπο Πξνέδξνπο ησλ ηκεκάησλ ηνπ Γηθαζηεξίνπ, πνπ είλαη επαλεθιέμηκνη. δ. πηνζεηεί ηνλ θαλνληζκφ ηνπ Γηθαζηεξίνπ. ε. εθιέγεη ην Γξακκαηέα θαη έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο βνεζνχο γξακκαηείο. ζη. ππνβάιιεη θάζε αίηεκα δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 26, παξάγξαθνο 2. χλζεζε κφλνπ δηθαζηή, επηηξνπέο, ηκήκαηα θαη ηκήκα επξείαο ζπλζέζεσο1 Άξζξν Γηα ηελ εμέηαζε ησλ ππνζέζεσλ πνπ παξαπέκπνληαη ελψπηνλ ηνπ, ην Γηθα- ζηήξην ζπλεδξηάδεη ζε ζχλζεζε κφλνπ δηθαζηή, ζε επηηξνπέο απφ ηξεηο δηθαζηέο, ζε Σκήκαηα απφ επηά δηθαζηέο θαη ζε έλα Σκήκα Δπξείαο πλζέζεσο απφ δεθαεπηά δηθαζηέο. Σα Σκήκαηα ηνπ Γηθαζηεξίνπ ζπγθξνηνχλ επηηξνπέο γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. 2. Καηφπηλ αηηήκαηνο ηεο Οινκέιεηαο ηνπ Γηθαζηεξίνπ, ε Δπηηξνπή Τπνπξγψλ κπνξεί, κε νκφθσλε απφθαζε θαη γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα, λα κεηψζεη ζε πέληε ηνλ αξηζκφ ησλ δηθα- ζηψλ ησλ Σκεκάησλ. 3. Όηαλ ην Γηθαζηήξην ζπλεδξηάδεη ζε ζχλζεζε κφλνπ δηθαζηή, ν δηθαζηήο δελ εμεηάδεη νπνηαδήπνηε πξνζθπγή θαηά ηνπ Τςεινχ πκβαιιφκελνπ Μέξνπο γηα ην νπνίν ν δηθαζηήο απηφο έρεη εθιεγεί. 4. Ο δηθαζηήο πνπ εθιέγεηαη γηα ην δηάδηθν Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο είλαη απηνδίθαηα κέινο ηνπ Σκήκαηνο θαη ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο πλζέζεσο. ε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρεη ηέηνηνο δηθαζηήο ή απηφο δελ είλαη ζε ζέζε λα κεηάζρεη ηεο ζπλζέζεσο, ν Πξφεδξνο ηνπ Γηθαζηε- ξίνπ επηιέγεη έλα πξφζσπν απφ θαηάινγν πνπ ππνβάιιεηαη εθ ησλ πξνηέξσλ απφ ην ελ ιφγσ Μέξνο, θαη ην πξφζσπν απηφ παξίζηαηαη σο δηθαζηήο. 5. πκκεηέρνπλ επίζεο ζην Σκήκα Δπξείαο πλζέζεσο ν Πξφεδξνο ηνπ Γηθαζηεξίνπ, νη Αληηπξφεδξνη, νη Πξφεδξνη ησλ Σκεκάησλ θαη άιινη δηθαζηέο πνπ επηιέγνληαη ζχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ηνπ Γηθαζηεξίνπ. Όηαλ κία ππφζεζε παξαπέκπεηαη ζην Σκήκα Δπξείαο πλζέζεσο δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 43, θαλέλαο δηθαζηήο ηνπ Σκήκαηνο πνπ εμέδσζε ηελ απφθαζε δελ κεηέρεη ζην Σκή- κα Δπξείαο πλζέζεσο, πιελ ηνπ Πξνέδξνπ ηνπ Σκήκαηνο θαη ηνπ δηθαζηή πνπ κεηείρε γηα ην δηάδηθν Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο. Αξκνδηφηεηα ησλ κφλσλ δηθαζηψλ2 Άξζξν Έλαο κφλνο δηθαζηήο κπνξεί λα θεξχμεη απαξάδεθηε ή λα δηαγξάςεη απφ ην πηλάθην ηνπ Γηθαζηεξίνπ κηα πξνζθπγή πνπ ππνβάιιεηαη δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 34, φηαλ κηα ηέηνηα απφθαζε κπνξεί λα ιεθζεί ρσξίο πεξαηηέξσ εμέηαζε. 2. Ζ απφθαζε είλαη νξηζηηθή. 3. Δάλ ν κφλνο δηθαζηήο δελ θεξχμεη κηα πξνζθπγή απαξάδεθηε, νχηε ηελ δηαγξάςεη απφ ην πηλάθην, ηφηε ηελ πξνσζεί ζε κία επηηξνπή ή έλα Σκήκα γηα πεξαηηέξσ εμέηαζε. Αξκνδηφηεηα επηηξνπψλ3 Άξζξν Πξνθεηκέλνπ πεξί πξνζθπγήο πνπ ππνβάιιεηαη δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 34, κία επηηξνπή κπνξεί, κε νκνθσλία: α. λα ηελ θεξχμεη απαξάδεθηε ή λα ηελ δηαγξάςεη απφ ην πηλάθην, φηαλ κηα ηέηνηα απφθαζε κπνξεί λα ιεθζεί ρσξίο πεξαηηέξσ εμέηαζε, ή

8 β. λα ηελ θεξχμεη παξαδεθηή θαη λα εθδψζεη ηαπηφρξνλα απφθαζε επί ηεο νπζίαο, εάλ ην δήηεκα πνπ ζέηεη ε ππφζεζε θαη αθνξά ηελ εξκελεία ή ηελ εθαξκνγή ηεο χκβαζεο ή ησλ Πξσ- ηνθφιισλ ηεο απνηειεί ήδε αληηθείκελν παγίαο λνκνινγίαο ηνπ Γηθαζηεξίνπ. 2. Οη απνθάζεηο ηεο παξαγξάθνπ 1 είλαη νξηζηηθέο. 3. Δάλ ν δηθαζηήο πνπ έρεη εθιεγεί γηα ην δηάδηθν Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο δελ είλαη κέινο ηεο επηηξνπήο, ε επηηξνπή κπνξεί ζε νπνηνδήπνηε ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο λα θαιέζεη ηνλ δηθαζηή απηφλ λα πάξεη ηε ζέζε ελφο απφ ηα κέιε ηεο, ζπλεθηηκψληαο φινπο ηνπο ζρεηηθνχο πα- ξάγνληεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ εάλ ην Μέξνο απηφ έρεη ακθηζβεηήζεη ηελ εθαξκνγή ηεο δηαδηθαζίαο ηεο παξαγξάθνπ 1.β. Απνθάζεηο ησλ ηκεκάησλ πεξί ηνπ παξαδεθηνχ θαη ηεο νπζίαο1 Άξζξνλ Δάλ θακία απφθαζε δελ ιεθζεί δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 27 ή 28, ή δελ εθδν- ζεί απφθαζε δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 28, ην Σκήκα απνθαίλεηαη επί ηνχ παξαδεθηνχ θαη ηεο νπζίαο ησλ αηνκηθψλ πξνζθπγψλ πνπ ππνβάιινληαη δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 34. Ζ απφθαζε επί ηνπ παξαδεθηνχ κπνξεί λα ιεθζεί μερσξηζηά. 2. Σν Σκήκα θξίλεη επί ηνπ παξαδεθηνχ θαη ηεο νπζίαο ησλ πξνζθπγψλ θξαηψλ πνπ ππνβάιινληαη δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 33. Ζ απφθαζε επί ηνπ παξαδεθηνχ ιακβάλεηαη μερσξηζηά, εθηφο αλ ην Γηθαζηήξην, ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο, απνθαζίζεη δηαθνξεηηθά 32. Παξαίηεζε ππέξ ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο πλζέζεσο Άξζξνλ 30.- Δάλ ε ππφζεζε πνπ εθθξεκεί ελψπηνλ ελφο Σκήκαηνο εγείξεη ζνβαξφ δήηεκα σο πξνο ηελ

9 εξκελεία ηεο χκβαζεο ή ησλ Πξσηνθφιισλ ηεο ή εάλ ε επίιπζε ελφο δεηήκαηνο κπνξεί λα έξρεηαη ζε αληίζεζε κε πξνεγνχκελε απφθαζε ηνπ Γηθαζηεξίνπ, ην Σκήκα κπνξεί, εθφζνλ δελ έρεη αθφκα εθδψζεη απφθαζε λα παξαηηεζεί ππέξ ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο πλζέζεσο, εθφζνλ δελ αληηηίζεηαη έλαο απφ ηνπο δηαδίθνπο. Αξκνδηφηεηεο ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο πλζέζεσο3 Άξζξνλ 31.- Σν Σκήκα Δπξείαο πλζέζεσο : α. απνθαίλεηαη επί ησλ πξνζθπγψλ πνπ ππνβάιινληαη δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 33 ή ηνπ άξ- ζξνπ 34, νζάθηο ε ππφζεζε παξεπέκθζε ζε απηφ απφ ην Σκήκα δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 30 ή νζάθηο ε ππφζεζε παξεπέκθζε ζε απηφ δπλάκεη ην άξζξνπ 43, β. απνθαζίδεη επί ζεκάησλ πνπ παξαπέκπνληαη ζην Γηθαζηήξην απφ ηελ Δπηηξνπή Τπνπξ- γψλ ζχκθσλα κε ην άξζξν 4.6, παξάγξαθνο 4, θαη γ. εμεηάδεη αηηήζεηο γηα γλσκνδνηήζεηο πνπ ππνβάιινληαη δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 47. Γηθαηνδνζία ηνπ Γηθαζηεξίνπ4 Άξζξνλ Ζ δηθαηνδνζία ηνπ Γηθαζηεξίνπ επεθηείλεηαη εθ φισλ ησλ ζεκάησλ πνπ αθνξνχλ ηελ εξκελεία θαη ηελ εθαξκνγή ηεο χκβαζεο θαη ησλ Πξσηνθφιισλ ηεο, πνπ ηνπ ππν- βάιινληαη ππφ ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηα άξζξα 33, 34, 46 θαη ε πεξίπησζε ακθηζβήηεζεο φζνλ αθνξά ηε δηθαηνδνζία ηνπ Γηθαζηεξίνπ, απνθαζίδεη ην Γηθαζηήξην. Όπσο ηξνπνπνηήζεθε κε ην 14ν Πξσηφθνιιν 3 Γηαθξαηηθέο ππνζέζεηο Άξζξνλ 33.- Κάζε Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο κπνξεί λα πξνζθεχγεη ζην Γηθαζηήξην γηα θάζε παξαβίαζε ησλ δηαηάμεσλ ηεο χκβαζεο θαη ησλ Πξσηνθφιισλ ηεο, πνπ ζεσξεί φηη κπνξεί λα θαηαινγηζζεί ζε έλα άιιν Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο. Αηνκηθέο πξνζθπγέο Άξζξνλ 34.- Σν Γηθαζηήξην κπνξεί λα επηιεθζεί ηεο εμέηαζεο πξνζθπγήο πνπ ππνβάιιεηαη απφ θάζε θπζηθφ πξφζσπν, κε θπβεξλεηηθφ νξγαληζκφ ή νκάδα αηφκσλ, πνπ ηζρπξίδεηαη φηη εί- λαη ζχκα παξαβίαζεο, απφ έλα απφ ηα Τςειά πκβαιιφκελα Μέξε, ησλ δηθαησκάησλ πνπ αλα- γλσξίδνληαη ζηε χκβαζε ή ζηα Πξσηφθνιιά ηεο. Σα Τςειά πκβαιιφκελα Μέξε αλαιακβάλνπλ ηελ ππνρξέσζε λα κελ παξεκπνδίδνπλ κε θαλέλα κέηξν ηελ απνηειεζκαηηθή άζθεζε ηνπ δη- θαηψκαηνο απηνχ. Πξνυπνζέζεηο παξαδεθηνχ1 Άξζξνλ Σν Γηθαζηήξην δελ κπνξεί λα επηιεθζεί πξνζθπγήο παξά κφλν αθνχ εμαληιεζνχλ ηα εζσηεξηθά έλδηθα κέζα, φπσο απηά λννχληαη ζχκθσλα κε ηηο γεληθψο παξαδεδεγ- κέλεο αξρέο ηνπ δηθαίνπ θαη εληφο πξνζεζκίαο έμη (6) κελψλ απφ ηεο εκεξνκελίαο ηεο ηειεζηδηθί- αο ηεο εζσηεξηθήο απφθαζεο. 2. Σν Γηθαζηήξην δελ ζα επηιεθζεί θακίαο αηνκηθήο πξνζθπγήο πνπ ππνβάιιεηαη θαη εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 34, εθφζνλ απηή : α. είλαη αλψλπκε, β. είλαη νπζηαζηηθά φκνηα κε πξνζθπγή πνπ έρεη πξνεγνπκέλσο εμεηαζζεί απφ ην Γηθαζηή- ξην ή έρεη ήδε ππνβιεζεί ζε άιιε δηεζλή δηαδηθαζία πνπ δηεξεπλά ή επηιχεη δηαθνξέο θαη εθφζνλ δελ πεξηέρεη λέα ζηνηρεία. 3. Σν Γηθαζηήξην θεξχζζεη απαξάδεθηε νπνηαδήπνηε αηνκηθή πξνζθπγή πνπ ππνβάιιεηαη δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 34, φηαλ εθηηκά φηη: α. ε πξνζθπγή είλαη αζπκβίβαζηε πξνο ηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ή ησλ Πξσηνθφιισλ ηεο, πξνθαλψο αβάζηκε ή θαηαρξεζηηθή, ή

10 β. ν πξνζθεχγσλ δελ έρεη ππνζηεί ζεκαληηθή βιάβε, εθηφο εάλ ν ζεβαζκφο ησλ δηθαησ- κάησλ ηνπ αλζξψπνπ, φπσο απηά νξίδνληαη απφ ηε χκβαζε θαη ηα Πξσηνθνιιά ηεο, απαηηεί ηελ εμέηαζε ηεο πξνζθπγήο επί ηεο νπζίαο θαη ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη δελ κπνξεί λα απνξξηθζεί γηα ηνλ ιφγν απηφ θακία ππφζεζε ε νπνία δελ έρεη εμεηαζηεί δεφλησο απφ εζσηεξηθφ δηθαζηήξην. φκνην ηξφπν ζε θάζε ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο. Παξέκβαζε ηξίηνπ2 Άξζξνλ ε θάζε ππφζεζε ελψπηνλ Σκήκαηνο ή ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο πλζέζεσο, ην Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο ηνπ νπνίνπ ππήθννο είλαη ν αηηψλ, έρεη ην δηθαίσκα λα ππνβάιιεη παξαηεξήζεηο θαη λα ιάβεη κέξνο ζηηο αθξνακαηηθέο δηαδηθαζίεο. 2. ηα πιαίζηα ηεο νξζήο απνλνκήο ηεο δηθαηνζχλεο, ν Πξφεδξνο ηνπ Γηθαζηεξίνπ κπνξεί λα θαιέζεη θάζε Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο πνπ δελ είλαη δηάδηθν ή θάζε ελδηαθεξφκελν πξφζσπν πιελ ηνπ αηηνχληνο, λα ππνβάινπλ εγγξάθσο παξαηεξήζεηο ή λα ιάβνπλ κέξνο ζηηο αθξνακαηηθέο δηαδηθαζίεο. 3. ε θάζε ππφζεζε ελψπηνλ Σκήκαηνο ή ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο πλζέζεσο, ν Δπίηξνπνο γηα ηα Γηθαηψκαηα ηνπ Αλζξψπνπ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο κπνξεί λα ππνβάιιεη παξαηεξήζεηο θαη λα ιάβεη κέξνο ζηηο αθξνακαηηθέο δηαδηθαζίεο. Γηαγξαθή Άξζξνλ Αλά πάζα ζηηγκή ηεο δηαδηθαζίαο, ην Γηθαζηήξην κπνξεί λα απνθαζίζεη ηε δηαγξαθή ηεο πξνζθπγήο απφ ην πηλάθην, νζάθηο νη πεξηζηάζεηο ηνπ επηηξέπνπλ λα ζπκπεξάλεη : α. φηη ν αηηψλ δελ επηζπκεί πιένλ ηελ εθδίθαζή ηεο, β. ή φηη ε δηαθνξά δηεπζεηήζεθε, γ. ή φηη γηα νπνηνλδήπνηε άιιν ιφγν ηνπ νπνίνπ ηελ χπαξμε δηαπηζηψλεη ην Γηθαζηήξην, δελ αηηηνινγείηαη πιένλ ε πεξαηηέξσ εμέηαζε ηεο πξνζθπγήο. Πάλησο, ην Γηθαζηήξην πξνβαίλεη ζηελ εμέηαζε ηεο πξνζθπγήο εάλ ηνχην απαηηείηαη απφ ην ζεβαζκφ ησλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ πνπ εγγπάηαη ε χκβαζε θαη ηα Πξσηφθνιιά ηεο. 2. Σν Γηθαζηήξην κπνξεί λα απνθαζίζεη ηελ επαλεγγξαθή κηαο πξνζθπγήο ζην πηλάθην, εθφζνλ εθηηκά φηη ηνχην αηηηνινγείηαη απφ ηηο πεξηζηάζεηο. Δμέηαζε ηεο ππφζεζεο1 Άξζξνλ 38.- Σν Γηθαζηήξην εμεηάδεη ηελ ππφζεζε θαη αληηκσιία κε ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ δηαδίθσλ θαη, εάλ ρξεηάδεηαη, δηελεξγεί έξεπλα, γηα ηελ απνηειεζκαηηθή δηεμαγσγή ηεο νπνίαο ηα ελδηαθεξφκελα Τςειά πκβαιιφκελα Μέξε παξέρνπλ φιεο ηηο αλαγθαίεο δηεπθνιχλζεηο. Φηιηθφο δηαθαλνληζκφο2 Άξζξνλ ε νπνηνδήπνηε ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο, ην Γηθαζηήξην κπνξεί λα ζέζεη εαπηφ ζηελ δηάζεζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ δηαδίθσλ κε ζθνπφ λα επηηεπρζεί θηιηθφο δηαθαλνλη- ζκφο ηεο ππφζεζεο ζηε βάζε ηνπ ζεβαζκνχ ησλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ, φπσο απηά νξίδν- ληαη ζηε χκβαζε θαη ηα Πξσηνθνιιά ηεο. 2. Οη δηαδηθαζίεο πνπ δηεμάγνληαη βάζεη ηεο παξαγξάθνπ 1 είλαη εκπηζηεπηηθέο.

11 3. ε πεξίπησζε επίηεπμεο θηιηθνχ δηαθαλνληζκνχ, ην Γηθαζηήξην δηαγξάθεη ηελ ππφζεζε απφ ην πηλάθην κε απφθαζε πνπ πεξηνξίδεηαη ζε κία ζχληνκε έθζεζε ησλ γεγνλφησλ θαη ηεο ιχ- ζεο πνπ επηηεχρζεθε. 4. Ζ απφθαζε απηή δηαβηβάδεηαη ζηελ Δπηηξνπή Τπνπξγψλ, ε νπνία επνπηεχεη ηελ εθηέιεζε ησλ φξσλ ηνπ θηιηθνχ δηαθαλνληζκνχ, φπσο απηνί νξίδνληαη ζηελ απφθαζε. Γεκφζηα ζπλεδξίαζε θαη πξφζβαζε ζηα έγγξαθα Άξζξνλ Ζ ζπλεδξίαζε είλαη δεκφζηα, εθηφο αλ ην Γηθαζηήξην απνθαζίζεη δηαθνξεηηθά ιφγσ εμαηξεηηθψλ ζπλζεθψλ. 2. Σν θνηλφ έρεη πξφζβαζε ζηα έγγξαθα πνπ θαηαηίζεληαη ζηελ Γξακκαηεία, εθηφο αλ ν Πξφεδξνο ηνπ Γηθαζηεξίνπ απνθαζίζεη δηαθνξεηηθά. Γίθαηε ηθαλνπνίεζε Άξζξνλ 41.- Δάλ ην Γηθαζηήξην θξίλεη φηη ππήξμε παξαβίαζε ηεο χκβαζεο ή ησλ Πξσηνθφιισλ ηεο, θαη αλ ην εζσηεξηθφ δίθαην ηνπ Τςεινχ πκβαιιφκελνπ Μέξνπο δελ επηηξέπεη παξά κφλν αηειή εμάιεηςε ησλ ζπλεπεηψλ ηεο παξαβίαζεο απηήο, ην Γηθαζηήξην ρνξεγεί, εθφζνλ είλαη αλαγθαίν, ζηνλ παζφληα δίθαηε ηθαλνπνίεζε. Απνθάζεηο ησλ Σκεκάησλ Άξζξνλ 42.- Οη απνθάζεηο ησλ Σκεκάησλ θαζίζηαληαη νξηζηηθέο ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 44 παξάγξαθνο 2. Παξαπνκπή ελψπηνλ ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο χλζεζεο Άξζξνλ Δληφο ηξίκελεο πξνζεζκίαο απφ ηεο εθδφζεσο απνθάζεσο ηνπ Σκήκαηνο, θάζε δηάδηθνο κπνξεί, ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο, λα δεηήζεη ηελ παξαπνκπή ηεο ππφζεζεο

12 ελψπηνλ ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο χλζεζεο. 2. Σν πκβνχιην ησλ πέληε δηθαζηψλ ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο χλζεζεο δέρεηαη ηελ αίηεζε, εάλ ε ππφζεζε ζέηεη ζνβαξφ δήηεκα φζνλ αθνξά ηελ εξκελεία ή ηελ εθαξκνγή ηεο χκβαζεο ή ησλ Πξσηνθφιισλ ηεο ή αθφκα έλα ζνβαξφ δήηεκα γεληθήο θχζεο. 3. Δάλ ην πκβνχιην δερζεί ηελ αίηεζε, ην Σκήκα Δπξείαο χλζεζεο εθδίδεη απφθαζε επί ηεο ππνζέζεσο. Οξηζηηθέο απνθάζεηο Άξζξνλ Ζ απφθαζε ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο χλζεζεο είλαη νξηζηηθή. 2. Ζ απφθαζε ηνπ Σκήκαηνο θαζίζηαηαη νξηζηηθή : α. νζάθηο νη δηάδηθνη δειψλνπλ φηη δελ ζα δεηήζνπλ ηελ παξαπνκπή ηεο ππφζεζεο ελψπηνλ ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο χλζεζεο, ή β. ηξεηο (3) κήλεο κεηά ηελ εκεξνκελία ηεο απφθαζεο εάλ δελ δεηήζεθε ε παξαπνκπή ηεο ππφζεζεο ελψπηνλ ηνπ Σκήκαηνο Δπξείαο πλζέζεσο ή νζάθηο ην πκβνχιην ηνπ Σκήκαηνο Δπξεί- αο πλζέζεσο απνξξίπηεη ηε ζρεηηθή κε ηελ παξαπνκπή αίηεζε πνπ ζπληάζζεηαη θαη εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 43. Αηηηνινγία απνθάζεσλ Άξζξνλ Οη δηθαζηηθέο απνθάζεηο, θαζψο επίζεο θαη νη απνθάζεηο πνπ θεξχζζνπλ ηηο αηηήζεηο παξαδεθηέο ή απαξάδεθηεο είλαη αηηηνινγεκέλεο. 2. Δάλ ε δηθαζηηθή απφθαζε δελ εθθξάδεη ελ φισ ή ελ κέξεη ηελ νκφθσλε γλψκε ησλ δηθαζηψλ, θάζε δηθαζηήο έρεη δηθαίσκα λα επηζπλάςεη έθζεζε ηεο πξνζσπηθήο ηνπ γλψκεο. Τπνρξεσηηθή ηζρχο θαη εθηέιεζε ησλ απνθάζεσλ1 Άξζξνλ Σα Τςειά πκβαιιφκελα Μέξε αλαιακβάλνπλ ηελ ππνρξέσζε λα ζπκκνξθψλνληαη πξνο ηηο νξηζηηθέο απνθάζεηο ηνπ Γηθαζηεξίνπ επί ησλ δηαθνξψλ ζηηο νπνίεο είλαη δηάδηθνη. 2. Ζ νξηζηηθή απφθαζε ηνπ Γηθαζηεξίνπ δηαβηβάδεηαη ζηελ Δπηηξνπή Τπνπξγψλ, ε νπνία επνπηεχεη ηελ εθηέιεζε ηεο ελ ιφγσ απφθαζεο. 3. Δάλ ε Δπηηξνπή Τπνπξγψλ θξίλεη φηη ε επνπηεία ηεο εθηέιεζεο κηαο νξηζηηθήο απφθαζεο εκπνδίδεηαη απφ έλα πξφβιεκα ζηελ εξκελεία ηεο απφθαζεο, κπνξεί λα παξαπέκςεη ην ζέκα ζην Γηθαζηήξην πξνθεηκέλνπ απηφ λα απνθαλζεί επί ηνπ εξκελεπηηθνχ δεηήκαηνο. Ζ απφθαζε πεξί παξαπνκπήο απαηηεί πιεηνςεθία δχν ηξίησλ ησλ εθπξνζψπσλ πνπ έρνπλ ην δηθαίσκα λα κεηέρνπλ ζηελ Δπηηξνπή. 4. Δάλ ε Δπηηξνπή Τπνπξγψλ θξίλεη φηη έλα Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο αξλείηαη λα ζπκ- κνξθσζεί κε νξηζηηθή απφθαζε ζε ππφζεζε ζηελ νπνία είλαη κέξνο, κπνξεί, αθνχ πξνεηδνπνηή- ζεη επηζήκσο ην Μέξνο απηφ θαη κε απφθαζε πνπ ιακβάλεηαη κε πιεηνςεθία δχν ηξίησλ ησλ εθ- 13 πξνζψπσλ πνπ έρνπλ ην δηθαίσκα λα κεηέρνπλ ζηελ Δπηηξνπή, λα παξαπέκςεη ζην Γηθαζηήξην ην δήηεκα εάλ ην ελ ιφγσ Μέξνο έρεη παξαιείςεη λα εθπιεξψζεη ηελ ππνρξέσζε ηνπ δπλάκεη ηεο παξαγξάθνπ Δάλ ην Γηθαζηήξην δηαπηζηψζεη παξαβίαζε ηεο παξαγξάθνπ 1, παξαπέκπεη ηελ ππφζεζε ζηελ Δπηηξνπή Τπνπξγψλ πξνθεηκέλνπ απηή λα εμεηάζεη ηα κέηξα πνπ πξέπεη λα ιεθζνχλ. Δάλ ην Γηθαζηήξην δελ δηαπηζηψζεη παξαβίαζε ηεο παξαγξάθνπ 1, παξαπέκπεη ηελ ππφζεζε ζηελ Δπη- ηξνπή Τπνπξγψλ, ε νπνία θιείλεη ηελ εμέηαζε ηεο ππφζεζεο. Γλσκνδνηήζεηο Άξζξνλ Σν Γηθαζηήξην κπνξεί, κεηά απφ αίηεζε ηεο Δπηηξνπήο ησλ Τπνπξγψλ, λα εθδίδεη γλσκνδνηήζεηο γηα λνκηθά ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ εξκελεία ηεο χκβαζεο θαη ησλ Πξσηνθφιισλ ηεο. 2. Οη γλσκνδνηήζεηο απηέο δελ κπνξνχλ λα αλαθέξνληαη νχηε ζε ζέκαηα ζρεηηθά κε ην πε- ξηερφκελν ή ηελ έθηαζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ δηθαησκάησλ θαη ησλ ειεπζεξηψλ πνπ νξίδνληαη ζηνλ ηίηιν Η ηεο

13 χκβαζεο θαη ζηα Πξσηφθνιια, νχηε ζηα ινηπά ζέκαηα ηα νπνία ην Γηθαζηήξην ή ε Δπηηξνπή ησλ Τπνπξγψλ πξέπεη ελδερνκέλσο λα εμεηάζνπλ ιφγσ ππνβνιήο πξνζθπγήο θαηά ηε χκβαζε. 3. Ζ απφθαζε ηεο Δπηηξνπήο ησλ Τπνπξγψλ λα δεηήζεη απφ ην Γηθαζηήξην γλσκνδφηεζε ιακβάλεηαη κε πιεηνςεθία ησλ εθπξνζψπσλ πνπ έρνπλ ην δηθαίσκα λα κεηέρνπλ ζηελ Δπηηξνπή. Αξκνδηφηεηα γηα έθδνζε γλσκνδνηήζεσλ ηνπ Γηθαζηεξίνπ Άξζξνλ 48.- Σν Γηθαζηήξην θξίλεη θαηά πφζνλ ε αίηεζε γηα παξνρή γλσκνδφηεζεο, ε νπνία ππνβάιιεηαη απφ ηελ Δπηηξνπή ησλ Τπνπξγψλ, ππάγεηαη ζηελ αξκνδηφηεηά ηνπ ζχκθσλα κε ην άξζξν 47. Αηηηνινγία ησλ γλσκνδνηήζεσλ Άξζξνλ Ζ γλσκνδφηεζε ηνπ Γηθαζηεξίνπ είλαη αηηηνινγεκέλε. 2. Δάλ ε γλσκνδφηεζε δελ εθθξάδεη ελ φισ ή ελ κέξεη ηελ νκφθσλε γλψκε ησλ δηθαζηψλ, θάζε δηθαζηήο έρεη δηθαίσκα λα επηζπλάςεη έθζεζε κε ηελ πξνζσπηθή ηνπ γλψκε. 3. Ζ γλσκνδφηεζε ηνπ Γηθαζηεξίνπ δηαβηβάδεηαη ζηελ Δπηηξνπή ησλ Τπνπξγψλ. Έμνδα ιεηηνπξγίαο ηνπ Γηθαζηεξίνπ Άξζξνλ 50.- Σα έμνδα ιεηηνπξγίαο ηνπ Γηθαζηεξίνπ βαξχλνπλ ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο. Πξνλφκηα θαη αζπιίεο ησλ δηθαζηψλ Άξζξνλ 51.- Οη δηθαζηέο απνιακβάλνπλ, θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο, ησλ πξνλνκίσλ θαη αζπιηψλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 40 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπ- ξψπεο θαη ζηηο ζπκθσλίεο πνπ έρνπλ ζπλαθζεί δπλάκεη ηνπ άξζξνπ απηνχ. ΜΔΡΟ ΙΙΙ : ΓΙΑΦΟΡΔ ΓΙΑΣΑΞΔΙ Έξεπλεο ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα Άξζξνλ 52.- Ζ Κπβέξλεζηο παληφο πκβαιινκέλνπ Μέξνπο ζα έρε ηελ ππνρξέσζηλ φπσο παξάζρε θαηφπηλ αηηήζεσο ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέσο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, ηαο απαηηνπ- κέλαο εμεγήζεηο επί ηνπ ηξφπνπ θαηά ηνλ νπνίνλ ην εζσηεξηθφλ απηνχ δίθαηνλ εμαζθαιίδεη ηελ απνηειεζκαηηθήλ εθαξκνγήλ νηαζδήπνηε εθ ησλ δηαηάμεσλ ηεο παξνχζεο πκβάζεσο.

14 Πξνζηαζία ησλ αλαγλσξηζκέλσλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ Άξζξνλ 53.- Οπδεκία ησλ δηαηάμεσλ ηεο παξνχζεο πκβάζεσο δχλαηαη λα εξκελεπζή σο πεξηνξίδνπζα ή αλαηξνχζα ηα δηθαηψκαηα ηνπ αλζξψπνπ θαη ζεκειηψδεηο ειεπζεξίαο, ηα νπνία ηπρφλ αλαγλσξίδνληαη ζπκθψλσο πξνο ηνπο λφκνπο νηνπδήπνηε ησλ πκβαιινκέλσλ Μεξψλ ή πξνο πάζαλ άιιελ χκβαζηλ ηελ νπνίαλ ηαχηα έρνπλ ππνγξάςεη. Δμνπζίεο ηεο Δπηηξνπήο Τπνπξγψλ Άξζξνλ 54.- Οπδεκία ησλ δηαηάμεσλ ηεο παξνχζεο πκβάζεσο επεξεάδεη ηελ ρνξεγεζεί-ζαλ ηε Δπηηξνπή Τπνπξγψλ ππφ ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο εμνπζίαλ. Παξαίηεζε απφ άιινπο ηξφπνπο επίιπζεο ησλ δηαθνξψλ Άξζξνλ 55.- Σα πςειά πκβαιιφκελα κέξε ακνηβαίσο παξαηηνχληαη ηνπ δηθαηψκαηνο, εμαηξέζεη πξνθεηκέλνπ πεξί εηδηθήο ζπκθσλίαο, φπσο επηθαιεζζψζη ζπλζήθαο, ζπκβάζεηο ή δε- ιψζεηο κεηαμχ απηψλ ππαξρνχζαο, επί ησ ζθνπψ ππνβνιήο, δπλάκεη αηηήζεσο, δηαθνξάο δε- κηνπξγεζείζεο εθ ηεο εξκελείαο ή εθαξκνγήο ηεο παξνχζεο πκβάζεσο, εηο ηξφπνλ δηαθαλνληζκνχ δηάθνξνλ ηνπ ελ ηε παξνχζε πκβάζεη πξνβιεπνκέλνπ. Δδαθηθή Δθαξκνγή Άξζξνλ Παλ Κξάηνο δχλαηαη θαηά ηελ ζηηγκήλ ηεο επηθπξψζεσο ή αλά πάζαλ αθνινπζνχζαλ ζηηγκήλ, λα δειψζε, δηα θνηλνπνηήζεσο απεπζπλνκέλεο εηο ηνλ Γεληθφλ Γξακκαηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, φηη ε παξνχζα χκβαζηο ζα έρε εθαξκνγήλ κε ηελ επηθχιαμε ηεο παξαγξάθνπ 4 ηνπ παξφληνο άξζξνπ εηο φια ηα εδάθε ή εηο έλ νηνλδήπνηε ησλ εδαθψλ σλ έρεη ηελ δηεζλή εθπξνζψπεζηλ. Γξακκαηέαο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ζα έρε ιάβεη ηελ θνηλνπνίεζηλ. ήλ ν Γεληθφο

15 3. Δηο ηα ξεζέληα εδάθε αη δηαηάμεηο ηεο παξνχζεο πκβάζεσο ζα εθαξκφδσληαη ιακβαλν- κέλσλ ππ φςηλ ησλ ηνπηθψλ αλαγθψλ. 4. Παλ Κξάηνο πξνβάλ εηο δήισζηλ ζπκθψλσο πξνο ηελ πξψηελ παξάγξαθνλ ηνπ άξζξνπ ηνχηνπ, δχλαηαη, αλά πάζαλ αθνινπζνχζαλ ζηηγκήλ, λα δειψζε ελ ζρέζεη πξνο έλ ή πιείνλα ησλ αλαθεξνκέλσλ εηο ηελ δήισζηλ ηαχηελ εδαθψλ φηη δέρεηαη ηελ αξκνδηφηεηα ηνπ Γηθαζηεξίνπ λα επηιακβάλεηαη ησλ αηηήζεσλ θπζηθψλ πξνζψπσλ, κε θπβεξλεηηθψλ νξγαλψζεσλ ή νκάδσλ αηφκσλ, ζπκθψλσο πξνο ην άξζξν 34 ηεο παξνχζεο πκβάζεσο. Δπηθπιάμεηο Άξζξνλ Παλ Κξάηνο δχλαηαη, θαηά ηελ ζηηγκήλ ηεο ππνγξαθήο ηεο παξνχζεο πκβάζεσο ή ηεο θαηαζέζεσο ηνπ νξγάλνπ επηθπξψζεσο απηήο, λα δηαηππψζε επηθχιαμηλ σο πξνο εηδηθήλ ηηλά δηάηαμηλ ηεο πκβάζεσο, εθ φζνλ λφκνο ηηο ηζρχσλ θαηά ηελ ζηηγκήλ εθείλεο επί ηνπ εδάθνπο ηνπ είλαη αζχκθσλνο πξνο ηελ ξεζείζαλ δηάηαμηλ. Αη επηθπιάμεηο γεληθήο θχζεσο δελ επηηξέπνληαη θαηά ηαο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο άξζξνπ. 2. Πάζα επηθχιαμηο δηαηππνπκέλε ζπκθψλσο πξνο ην παξφλ άξζξνλ ζπλεπάγεηαη βξαρεί- αλ έθζεζηλ ηνπ ζρεηηθνχ λφκνπ. Καηαγγειία Άξζξνλ Τςειφλ ηη πκβαιιφκελνλ Μέξνο δελ δηθαηνχηαη λα θαηαγγείιε ηελ παξνχζαλ χκβαζηλ εηκή κεηά ηελ ιήμηλ πεληαεηίαο απφ ηεο ελάξμεσο ηεο ηζρχνο ηεο πκβάζεσο ζρεηηθψο πξνο απηφ, θαη θαηφπηλ πξνεηδνπνηήζεσο έμ κελψλ, δηδνκέλεο δηα θνηλνπνηήζεσο απεπζπ- λνκέλεο πξνο ηνλ Γεληθφλ Γξακκαηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, ν νπνίνο εηδνπνηεί ζρεηηθψο ηα άιια πκβαιιφκελα Μέξε. 2. Ζ θαηαγγειία αχηε δελ δχλαηαη λα έρε σο απνηέιεζκα λα απαιιάμε ην ελδηαθεξφκελνλ πςειφλ πκβαιιφκελνλ Μέξνο ησλ πεξηιακβαλνκέλσλ ελ ηε παξνχζε πκβάζεη ππνρξεψζεσλ αλαθνξηθψο πξνο πάζαλ πξάμηλ δπλακέλελ λα απνηειέζε παξαβίαζηλ ησλ ππνρξεψζεσλ ηνχησλ θαη ιαβνχζαλ ρψξαλ πξν ηεο εκεξνκελίαο θαηά ηελ νπνίαλ ε θαηαγγειία ζα εηίζεην ελ εθαξκν- γή. 3. Τπφ ηελ απηήλ επηθχιαμηλ, παλ πκβαιιφκελνλ Μέξνο, ην νπνίν ζα έπαπε λα απνηειή κέινο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, ζα έπαπε λα απνηειή κέξνο ηεο παξνχζεο πκβάζεσο. 4. Ζ χκβαζηο δχλαηαη λα θαηαγγειζή, ζπκθψλσο πξνο ηαο δηαηάμεηο ησλ πξεγνπκέλσλ παξαγξάθσλ, ελ ζρέζεη πξνο εδάθε εηο ηα νπνία εδειψζε φηη εθαξκφδεηαη θαηά ην άξζξν 56. Τπνγξαθή θαη Δπηθχξσζε1 Άξζξνλ Ζ παξνχζα χκβαζηο ζα είλαη αλνηρηή εηο ηελ ππνγξαθήλ ησλ Κξαηψλ κειψλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, ζα ππνβιεζή δε εηο θχξσζηλ. Αη θπξψζεηο ζα θαηαηεζψζη εηο ηελ Γεληθήλ Γξακκαηείαλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. 2. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε κπνξεί λα πξνζρσξήζεη ζηελ παξνχζα χκβαζε. 3. Ζ παξνχζα χκβαζηο ζα ηεζή ελ ηζρχτ κεηά ηελ θαηάζεζηλ δέθα νξγάλσλ θπξψζεσο. 4. ρεηηθψο πξνο παλ κέξνο ην νπνίνλ ήζειε θπξψζε κεηαγελεζηέξσο, ε χκβαζηο ζα ηεζή ελ ηζρχτ άκα ηε θαηαζέζεη ηνπ νξγάλνπ επηθπξψζεσο. 5. Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ζα θνηλνπνηήζε πξνο άπαληα ηα κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ηελ έλαξμηλ ηζρχνο ηεο πκβάζεσο, ηα νλφκαηα ησλ πςειψλ πκβαιινκέλσλ Μεξψλ άηηλα ζα ηελ έρσζη επηθπξψζεη, σο θαη ηελ θαηάζεζηλ παληφο νξγάλνπ επηθπξψζεσο ιακβάλνπζαλ ρψξαλ κεηαγελεζηέξσο. ΔΓΔΝΔΣΟ ελ Ρψκε ηελ 4ελ Ννεκβξίνπ 1950 εηο Γαιιηθήλ θαη Αγγιηθήλ, ακθνηέξσλ ησλ θεη- κέλσλ φλησλ εμ ίζνπ απζεληηθψλ, θαη εηο έλ κφλνλ αληίηππνλ φπεξ, ζέιεη θαηαηεζεί εηο ηα αξρεία ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο ζέιεη απνζηείιεη θεθπξσκέλα αληίγξαθα πξνο άπαληαο ηνπο πκβαιινκέλνπο.

16 Πρώηολ Πρόζζεηολ Πρφηόθοιιολ εης ηελ ύκβαζηλ περί Προαζπίζεφς ηφλ Γηθαηφκάηφλ ηοσ Αλζρώποσ θαη ηφλ Θεκειηφδώλ Διεσζερηώλ Τπνγξάθεθε ζην Παξίζη ηελ 20ε Μαξηίνπ Έλαξμε ηζρχνο : ζχκθσλα κε ην άξζξν 6 Κείκελν : εηξά Δπξσπατθψλ πκβάζεσλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο Νν. 9 Οη θεθαιίδεο ησλ άξζξσλ θαη ην θείκελν ηξνπνπνηήζεθαλ κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Πξσηνθφι- ινπ Νν. 11 απφ ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ (ζηηο ) Αη πκβαιιφκελαη Κπβεξλήζεηο, κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Δρφκελαη ππφ ηεο απνθάζεσο φπσο ιάβσζη ηα ελδεηθλπφκελα κέηξα πξνο δηαζθάιηζηλ ηεο ζπιινγηθήο εγγπήζεσο δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ πέξαλ ησλ ήδε αλαθεξνκέλσλ εηο ην Κε- θάιαηνλ Η ηεο πκβάζεσο πεξί Πξναζπίζεσο ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησ- δψλ Διεπζεξηψλ, ήηηο ππεγξάθε ελ Ρψκε ηελ 4ελ Ννεκβξίνπ 1950 (θαησηέξσ θαηνλνκαδνκέλεο ε χκβαζηο ). πλεθψλεζαλ ηα αθφινπζα :

17 Πξνζηαζία ηεο ηδηνθηεζίαο Άξζξνλ 1.- Παλ θπζηθφλ ή λνκηθφλ πξφζσπνλ δηθαηνχηαη ζεβαζκνχ ηεο πεξηνπζίαο ηνπ. Οπδείο δχλαηαη λα ζηεξεζή ηεο ηδηνθηεζίαο απηνχ εηκή δηα ιφγνπο δεκνζίαο σθειείαο θαη ππφ ηνπο πξνβιεπνκέλνπο, ππφ ηνπ λφκνπ θαη ησλ γεληθψλ αξρψλ ηνπ δηεζλνχο δηθαίνπ, φξνπο. Αη πξναλαθεξφκελαη δηαηάμεηο δελ ζίγνπζη ην δηθαίσκα παληφο Κξάηνπο φπσο ζέζε ελ ηζρχτ λφκνπο νπο ήζειε θξίλεη αλαγθαίνλ πξνο ξχζκηζηλ ηεο ρξήζεσο αγαζψλ ζπκθψλσο πξνο ην δεκφζηνλ ζπκθέξνλ ή πξνο εμαζθάιηζηλ ηεο θαηαβνιήο θφξσλ ή άιισλ εηζθνξψλ ή πξνζηίκσλ. Γηθαίσκα ζηελ εθπαίδεπζε Άξζξνλ 2.- Οπδείο δχλαηαη λα ζηεξεζή ηνπ δηθαηψκαηνο φπσο εθπαηδεπζή. Παλ Κξάηνο ελ ηε αζθήζεη ησλ αλαιακβαλνκέλσλ ππ απηνχ θαζεθφλησλ επί ηνπ πεδίνπ ηεο κνξθψζεσο θαη ηεο εθπαηδεχζεσο ζα ζέβεηαη ην δηθαίσκα ησλ γνλέλσλ φπσο εμαζθαιίδσζη ηελ κφξθσζηλ θαη εθπαί- δεπζηλ ηαχηελ ζπκθψλσο πξνο ηαο ηδίαο απηψλ ζξεζθεπηηθάο θαη θηινζνθηθάο2 πεπνηζήζεηο. Γηθαίσκα γηα ειεχζεξεο εθινγέο Άξζξνλ 3.- Σα πςειά πκβαιιφκελα Μέξε αλαιακβάλνπζη ηελ ππνρξέσζηλ φπσο δηελεξγψζη, θαηά ινγηθά δηαζηήκαηα, ειεπζέξαο κπζηηθάο εθινγάο, ππφ ζπλζήθαο επηηξεπνχζαο, ηελ ειεπζέξαλ έθθξαζηλ ηεο ιατθήο ζειήζεσο σο πξνο ηελ εθινγήλ ηνπ λνκνζεηηθνχ ζψκαηνο. Δδαθηθή εθαξκνγή Άξζξνλ 4.- Παλ πςειφλ πκβαιιφκελνλ Μέξνο δχλαηαη θαηά ηελ ζηηγκήλ ηεο ππνγξαθήο ή ηεο επηθπξψζεσο ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ ή θαζ νηαλδήπνηε ζηηγκήλ αθνινχζσο λα θνηλν- πνηήζε εηο ηνλ Γεληθφλ Γξακκαηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο δήισζηλ εκθαίλνπζαλ ελ ηίλη κέηξσ αλαιακβάλεη ππνρξεψζεηο σο πξνο ηελ εθαξκνγήλ ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο Πξσην- 1 Γηα ηηο πξνπαξαζθεπαζηηθέο εξγαζίεο βιέπε: 2 Καηά ηε ζηηγκήλ ηεο ππνγξαθήο ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ, ε Διιεληθή θπβέξλεζηο δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 64 ηεο ξεζείζεο πκβάζεσο, πξνβαίλεη εηο ηελ δηαηχπσζηλ ηεο αθνινχζνπ επηθπιάμεσο σο πξνο ην άξζξνλ 2 ηνπ Πξσηνθφιινπ: Ζ ιέμηο «θηινζνθηθάο» ήηηο επξίζθεηαη εηο ην ηέινο ηεο δεπηέξαο παξαγξάθνπ ηνπ άξζξνπ 2 ζα έρε ελ Διιάδη εθαξκνγήλ ζπκθψλσο πξνο ηα ζρεηηθάο δηαηάμεηο ηεο εζσηεξηθήο απηήο λνκνζεζίαο. θφιινπ επί σξηζκέλσλ εδαθψλ θαζνξηδνκέλσλ εηο ηελ ξεζείζαλ δήισζηλ θαη ησλ νπνίσλ έρεη ηνχην ηελ δηεζλή εθπξνζψπεζηλ. Έθαζηνλ πςειφλ πκβαιιφκελνλ Κξάηνο φπεξ ήζειε θνηλνπνηήζεη δήισζηλ, δπλάκεη ηεο πξνεγνπκέλεο παξαγξάθνπ, δχλαηαη, απφ θαηξνχ εηο θαηξφλ, λα θνηλνπνηή λέαο δειψζεηο ηξνπνπνηνχζαο ην πεξηερφκελνλ πάζεο άιιεο πξνεγνχκελεο δειψζεσο απηνχ ή ζεηνχζεο ηέξκα εηο ηελ εθαξκνγήλ ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ επί εδάθνπο ηηλφο. Πάζα δήισζηο γελνκέλε ζπκθψλσο πξνο ην παξφλ άξζξνλ ζα ζεσξήηαη σο γελνκέλε ζπκ- θψλσο πξνο ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 56 ηεο πκβάζεσο. ρέζεηο κε ηε χκβαζε Άξζξνλ 5.- Σα πςειά πκβαιιφκελα Μέξε ζέινπζη ζεσξή ηα άξζξα 1, 2, 3 θαη 4 ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ σο άξζξα πξφζζεηα εηο ηελ χκβαζηλ θαη άπαζαη αη δηαηάμεηο ηεο πκβάζε- σο ζα εθαξκφδσληαη αλαιφγσο. Τπνγξαθή θαη επηθχξσζε Άξζξνλ 6.- Σν παξφλ Πξσηφθνιινλ είλαη αλνηθηφλ εηο ηελ ππνγξαθήλ ησλ κειψλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, άηηλα έρνπζη ππνγξάςεη ηελ χκβαζηλ. Σνχην ζέιεη θπξσζή νκνχ κεηά ηεο πκβάζεσο ή κεηά ηελ θχξσζηλ απηήο θαη ζέιεη ηζρχζεη κεηά ηελ θαηάζεζηλ δέθα νξγάλσλ επηθπ- ξψζεσο. Σν Πξσηφθνιινλ ζέιεη ηζρχζεη δηα πάληα πκβαιιφκελνλ φζηηο ήζειε επηθπξψζεη ηνχην κεηαγελεζηέξσο, απφ ηεο εκεξνκελίαο ηεο θαηαζέζεσο ππ απηνχ ηνπ νξγάλνπ επηθπξψζεσο. Σα φξγαλα επηθπξψζεσο ζέινπζη θαηαηίζεζζαη παξά ησ Γεληθψ Γξακκαηεί ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο φζηηο ζα θνηλνπνηεί πξνο άπαληα ηα κέιε ηα νλφκαηα ησλ επηθπξνχλησλ απηφ.

18 ΔΓΔΝΔΣΟ ελ Παξηζίνηο, ηελ 20ελ Μαξηίνπ 1952, εηο ηελ Γαιιηθήλ θαη Αγγιηθήλ, ακθνηέξσλ ησλ θεηκέλσλ φλησλ εμ ίζνπ απζεληηθψλ, εηο έλ κφλνλ αληίηππνλ θαηαηηζέκελνλ εηο ηα αξρεία ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Ο Γεληθφο Γξακκαηεχο ζέιεη απνζηείιεη θεθπξσκέλα αληίγξαθα απηψλ εηο εθάζηελ ησλ πκβαιινκέλσλ Κπβεξλήζεσλ. Άξζξνλ δεχηεξνλ.- Ζ ηζρχο ηεο θπξνπκέλεο πκβάζεσο θαη ηνπ Πξνζζέηνπ εηο απηήλ Πξσ- ηνθφιινπ άξρεηαη, ζπκθψλσο ηεο παξαγξάθσ 3 ηνπ άξζξνπ 66 απηήο, απφ ηεο ππφ ηεο Διιάδνο θαηαζέζεσο ηνπ εγγξάθνπ επηθπξψζεσο. 4ν Πξσηφθνιιν πεξί αλαγλσξίζεσο νξηζκέλσλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ πέξαλ απηψλ πνπ ήδε πεξηιακβάλνληαη ζηε χκβ απηήλ 1 Τπνγξάθεθε ζην ηξαζβνχξγν ζηηο 16 επηεκβξίνπ 1963 Έλαξμε ηζρχνο : 2 Μαΐνπ 1968 ζχκθσλα κε ην άξζξν 7 Κείκελα : εηξά Δπξσπατθψλ πκβάζεσλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο Νν.46 Οη ππνγξαθφκελεο Κπβεξλήζεηο, κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, Απνθαζηζκέλεο λα ιάβνπλ ηα ελδεηθλπφκελα κέηξα γηα λα δηαζθαιίζνπλ ηε ζπιινγηθή εγ- γχεζε δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ πέξα απφ φζα ήδε πεξηιακβάλνληαη ζην Σκήκα Η ηεο πκ- βάζεσο γηα ηελ Πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ, πνπ ππνγξάθεθε ζηε Ρψκε, ζηηο 4 Ννεκβξίνπ 1950 (ζην εμήο ζα νλνκάδεηαη ε χκβαζε ), θαη ζηα άξζξα 1 κέρξη 3 ηνπ πξψηνπ Πξφζζεηνπ Πξσηνθφιινπ ζηε χκβαζε, πνπ ππνγξάθεθε ζην Παξίζη, ζηηο 20 Μαξηίνπ 1952, πκθψλεζαλ ηα εμήο : Άξζξν 1.- Καλείο δελ ζηεξείηαη ηεο ειεπζεξίαο ηνπ ιφγσ αδπλακίαο εθπιεξψζεσο ζπκβαηηθήο ππνρξεψζεψο ηνπ. Διεπζεξία θπθινθνξίαο Άξζξν Οπνηνζδήπνηε βξίζθεηαη λφκηκα ζην έδαθνο ελφο Κξάηνπο έρεη ην δηθαίσκα λα δηαθηλείηαη ειεχζεξα κέζα ζ απηφ θαη λα δηαιέγεη ειεχζεξα ζ απηφ ηνλ ηφπν δηακνλήο ηνπ. 2. Κάζε πξφζσπν είλαη ειεχζεξν λα εγθαηαιείςεη νπνηαδήπνηε ρψξα, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο δηθήο ηνπ. 3. Ζ άζθεζε ησλ δηθαησκάησλ απηψλ δελ ππφθεηηαη ζε άιινπο πεξηνξηζκνχο εθηφο εθείλσλ πνπ, πξνβιεπφκελνη απφ ην δίθαην, ζπληζηνχλ αλαγθαία κέηξα, κέζα ζε κηά δεκνθξαηηθή θνηλσ- λία, γηα ηελ εζληθή αζθάιεηα, ηελ ηήξεζε ηεο δεκφζηαο ηάμεσο, ηελ πξφιεςε πνηληθψλ παξα- βάζεσλ, ηελ πξνζηαζία ηεο πγείαο, ηεο εζηθήο ή ηελ πξνζηαζία ησλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ ησλ ηξίησλ. 4. Σα δηθαηψκαηα πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 κπνξνχλ επίζεο, ζε θαζνξηζκέλεο πεξηνρέο, λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν πεξηνξηζκψλ πνπ, πξνβιεπφκελνη απφ ην λφκν, δηθαηνιν- γνχληαη γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, κέζα ζε κηα δεκνθξαηηθή θνηλσλία.

19 Απαγφξεπζε απέιαζεο ππεθφσλ Άξζξν Καλείο δελ κπνξεί λα απειαζεί κε αηνκηθά ή ζπιινγηθά κέηξα απφ ην έδαθνο ηνπ Κξάηνπο ηνπ νπνίνπ είλαη ππήθννο. 2. Καλείο δελ κπνξεί λα ζηεξεζεί ηνπ δηθαηψκαηνο εηζφδνπ ζην έδαθνο ηνπ Κξάηνπο ηνπνπνίνπ είλαη ππήθννο. Απαγφξεπζε θπιάθηζεο γηα ρξένο Άξζξν 4.- Απαγνξεχεηαη ε νκαδηθή απέιαζε αιινδαπψλ. 1 Ζ απφδνζε ηνπ θεηκέλνπ ζηελ ειιεληθή πεξηιακβάλεηαη ζην βηβιίν «Γηεζλείο πκβάζεηο γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα», Διιεληθή Δπηηξνπή Γηεζλνχο Ακλεζηίαο, Δθδφζεηο Δζληθή Σξάπεδα ηεο Διιάδνο, Αζήλα Ζ Δι- ιάδα δελ έρεη ππνγξάςεη ην Σέηαξην Πξσηφθνιιν. Απαγφξεπζε νκαδηθψλ απειάζεσλ αιινδαπψλ Δδαθηθή εθαξκνγή Άξζξν 5.- Κάζε Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο κπνξεί, θαηά ην ρξφλν ηεο ππνγξαθήο ή ηεο

20 επηθπξψζεσο ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ ή νπνηεδήπνηε αξγφηεξα, λα επηδψζεη ζηνλ Γεληθφ Γξακκαηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο κηα δήισζε πνπ λα πξνζδηνξίδεη ην κέηξν κε ην νπνίν δεζκεχεηαη γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ ζε νξηζκέλα εδάθε πνπ ππνδεηθλχνληαη ζηελ ελ ιφγσ δήισζε θαη ησλ νπνίσλ έρεη ηελ εθπξνζψπεζε ζηηο δηεζλείο ζρέζεηο. 2. Κάζε Τςειφ πκβαιιφκελν Μέξνο πνπ έρεη επηδψζεη δήισζε ζχκθσλα κε ηελ πξνεγνχ- κελε παξάγξαθν κπνξεί, πεξηνδηθά, λα επηδίδεη θαηλνχξγηα δήισζε πνπ λα ηξνπνπνηεί ηνπο φξνπο θάζε πξνεγνχκελεο δειψζεσο ή πνπ λα ζέηεη ηέξκα ζηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ ζε νπνηνδήπνηε έδαθνο. 3. Ζ δήισζε πνπ γίλεηαη ζχκθσλα κε ην παξφλ άξζξν ζα ζεσξείηαη φηη έρεη γίλεη ζχκθσλα κε ηελ παξάγξαθν 1 ηνπ άξζξνπ 56 ηεο πκβάζεσο. 4. Σν έδαθνο θάζε Κξάηνπο φπνπ εθαξκφδεηαη ην παξφλ Πξσηφθνιιν απφ ηεο επηθπξψζεσο ή απνδνρήο απφ ην Κξάηνο απηφ θαη θαζέλα απφ ηα εδάθε φπνπ ην Πξσηφθνιιν εθαξκφδεηαη βάζεη δειψζεσο πνπ έγηλε απφ ην Κξάηνο απηφ ζχκθσλα κε ην παξφλ άξζξν ζα ζεσξνχληαη σο μερσξηζηά εδάθε γηα ην ζθνπφ πνπ αλαθέξεηαη ζηα άξζξα 2 θαη 3 ζην έδαθνο ελφο Κξάηνπο. 5. Κάζε Κξάηνο πνπ έρεη θάλεη δήισζε ζχκθσλα κε ηελ παξάγξαθν 1 ή 2 ηνπ παξφληνο άξ- ζξνπ κπνξεί, αλά πάζα ζηηγκή ζηε ζπλέρεηα, λα δειψζεη ζε ζρέζε πξνο έλα ή πεξηζζφηεξα απφ ηα εδάθε πνπ κλεκνλεχνληαη ζηε δήισζε απηή, φηη δέρεηαη ηελ αξκνδηφηεηα ηνπ Γηθαζηεξίνπ λα επηιακβάλεηαη ησλ πξνζθπγψλ θπζηθψλ πξνζψπσλ, κε θπβεξλεηηθψλ νξγαληζκψλ ή νκάδσλ ηδησηψλ, φπσο ηνχην πξνβιέπεηαη απφ ην άξζξν 34 ηεο χκβαζεο, δπλάκεη ησλ άξζξσλ 1 έσο 4 ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ ή νξηζκέλσλ εμ απηψλ. ρέζεηο κε ηε χκβαζε Άξζξν 6.- Σα Τςειά πκβαιιφκελα Μέξε ζα ζεσξνχλ ηα άξζξα 1 έσο 5 ηνπ Πξσηνθφιινπ σο πξφζζεηα άξζξα ηεο πκβάζεσο, ηεο νπνίαο ζα εθαξκφδνληαη ζπγρξφλσο φιεο νη δηαηάμεηο. Τπνγξαθή θαη επηθχξσζε Άξζξν Σν παξφλ Πξσηφθνιιν είλαη αλνηρηφ πξνο ππνγξαθή απφ ηα Κξάηε κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο πνπ έρνπλ ππνγξάςεη ηε χκβαζε. Θα επηθπξσζεί ζπγρξφλσο κε ηε χκβαζε ή κεηά ηελ επηθχξσζή ηεο. Θα ηζρχζεη κεηά ηελ θαηάζεζε πέληε εγγξάθσλ επηθπξψζε- σο. Γηα θάζε Κξάηνο πνπ ην έρεη ππνγξάςεη θαη ζα ην επηθπξψζεη αξγφηεξα, ην Πξσηφθνιιν ζα ηζρχζεη κεηά ηελ θαηάζεζε ηνπ εγγξάθνπ επηθπξψζεσο. 2. Σα έγγξαθα επηθπξψζεσο ζα θαηαηεζνχλ ζηνλ Γεληθφ Γξακκαηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπ- ξψπεο, ν νπνίνο ζα γλσζηνπνηήζεη ζε φια ηα κέιε ηα νλφκαηα φζσλ ην επηθχξσζαλ. ΠΡΟ ΠΗΣΩΖ ησλ αλσηέξσ, νη θαησηέξσ ππνγεγξακκέλνη, δεφλησο εμνπζηνδνηεκέλνη, ππέγξαςαλ ην παξφλ Πξσηφθνιιν. ΔΓΗΝΔ ζην ηξαζβνχξγν, ηε 16ε επηεκβξίνπ 1961, ζηε γαιιηθή θαη αγγιηθή γιψζζα. Καη ηα δχν θείκελα ζεσξνχληαη εμίζνπ απζεληηθά, ζε έλα κνλαδηθφ αληίηππν, πνπ ζα θαηαηεζεί ζηα αξρεία ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο ζα επηδψζεη αθξηβέο θαη επηθπξσ- κέλν αληίγξαθν ζε θαζέλα απφ ηα Κξάηε πνπ ην ππέγξαςαλ. 6ο Πρφηόθοιιο ηες Δσρφπαχθής ύκβαζες ηφλ Γηθαηφκάηφλ ηοσ Αλζρώποσ θαη ηφλ Θεκειηφ- δώλ Διεσζερηώλ ζτεηηθά κε ηελ θαηάργεζε ηες ποηλής ηοσ Θαλάηοσ Τηνζεηήζεθε απφ ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο ζην ηξαζβνχξγν ζηηο 28 Απξηιίνπ 1993 Έλαξμε ηζρχνο : 1 Μαξηίνπ 1985 ζχκθσλα κε ην άξζξν 8 Κείκελν : εηξά Δπξσπατθψλ πκβάζεσλ, Νν. 114 [φπσο θπξψζεθε κε ην Ν. 2610/1998: Κχξσζε ηνπ 6νπ Πξσηνθφιινπ ζηε χκβαζε γηα ηελ Πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξίσλ ζρεηηθά κε ηελ θαηάξγεζε ηεο πνηλήο ηνπ Θαλ θαη ηξνπνπνηήζεθε κε ην Ν ηεο 29.5/ : Κχξσζε ηνπ Πξσηνθφιινπ Νν. 11 ζηε χκβαζε γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γηθαησ-

21 κάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ, ζην πιαίζην ηεο αλακφξθσζεο ηνπ κεραληζκνχ ειέγρνπ πνπ ζεζπ. Ο ΠΡΟΔΓΡΟ ΣΖ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΓΖΜΟΚΡΑΣΗΑ Δθδίδνκε ηνλ αθφινπζν λφκν πνπ ςήθηζε ε Βνπιή: 6ν Πξσηφθνιιν ζηε χκβαζε γηα ηελ Πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ ζρεηηθά κε ηελ θαηάξγεζε ηεο πνηλήο ηνπ ζαλάηνπ Σα θξάηε-κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, πνπ ππνγξάθνπλ ην παξφλ Πξσηφθνιιν ζηε χκβαζε γηα ηελ Πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ, ε νπνία ππνγξάθεθε ζηε Ρψκε ζηηο 4 Ννεκβξίνπ 1950 (ζην εμήο «ε χκβαζε»), Λακβάλνληαο ππφςε φηη νη εμειίμεηο πνπ κεζνιάβεζαλ ζε πνιιά θξάηε-κέιε ηνπ πκβνπιί- νπ ηεο Δπξψπεο εθθξάδνπλ κία γεληθή ππέξ ηεο θαηάξγεζεο ηεο ζαλαηηθήο πνηλήο, πκθψλεζαλ ηα αθφινπζα: Καηάξγεζε ηεο ζαλαηηθήο πνηλήο Άξζξν 1. Ζ πνηλή ηνπ ζαλάηνπ θαηαξγείηαη. Καλείο δελ κπνξεί λα θαηαδηθαζζεί ζε ηέηνηα πνηλή, νχηε λα εθηειεζζεί. Θαλαηηθή πνηλή ζε πεξίνδν πνιέκνπ Άξζξν 2. Έλα Κξάηνο κπνξεί λα πξνβιέςεη ζηε λνκνζεζία ηνπ ηελ πνηλή ηνπ ζαλάηνπ γηα πξάμεηο πνπ δηαπξάηηνληαη ζε θαηξφ πνιέκνπ ή επηθείκελνπ θηλδχλνπ πνιέκνπ. Ζ πνηλή απηή δελ ζα επηβάιιεηαη παξά κφλν ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπεη ε λνκνζεζία θαη ζχκθσλα κε ηηο δηα- ηάμεηο ηεο. Σν Κξάηνο απηφ ζα γλσζηνπνηεί ζην Γεληθφ Γξακκαηέα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηεο λνκνζεζίαο ηνπ. Απαγφξεπζε παξεθθιίζεσλ Άξζξν 3.- Κακία παξέθθιηζε απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ, κε βάζε ην άξζξν 15 ηεο χκβαζεο, δελ είλαη επηηξεπηή. Απαγφξεπζε επηθπιάμεσλ Άξζξν 4. Κακία επηθχιαμε ζηηο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο Πξσηνθφιινπ, κε βάζε ην άξζξν 57 ηεο χκβαζεο, δελ είλαη απνδεθηή.