Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ"

Transcript

1 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Τῆς κας Ὄλγας Μεντζαφοῦ Ἱστορικοῦ Τέχνης Ἐπιμελήτριας Ἐθνικῆς Πινακοθήκης Για να δείτε τις εικόνες της παρουσίασης, επιλέξτε εδώ (αρχείο powerpoint 12MB) Εὐχαριστῶ θερμά τήν Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή γιά τήν τιμή πού μοῦ ἔκανε νά μέ καλέσει ὡς εἰσηγήτρια σ αὐτή τή διημερίδα καί ἰδιαίτερα τόν καθηγητή κ. Ἀλέξανδρο Σταυρόπουλο μέ τόν ὁποῖο ἔχω συνεργαστεῖ στό πλαίσιο τοῦ Προγράμματος «Ποιμαντική τοῦ Γάμου, τῆς Οἰκογένειας καί τῆς Ἰσότητας τῶν δύο φύλων» στή Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ὁ κ. Σταυρόπουλος μέ κάλεσε ἐπανειλημμένα νά παρουσιάσω στούς φοιτητές μέσα στά πλαίσια τοῦ μαθήματός του τό θέμα τῆς ἀπεικόνισης τῆς οἰκογένειας στή νεοελληνική τέχνη καί μέ προέτρεψε νά ἐμβαθύνω σ αὐτό. Πρέπει νά ὁμολογήσω ὅτι ἡ συζήτηση πού ἀκολουθοῦσε κάθε φορά τόσο μέ τούς φοιτητές ὅσο καί μέ τόν ἴδιο τόν κ. Σταυρόπουλο μέ ὁδήγησαν στήν ἐπισήμανση κάποιων θεμάτων στά ὁποῖα ἴσως ἄλλοτε νά μήν ἔδινα τόση σημασία. Μιά πρώτη προσπάθεια καταγραφῆς τῶν ἔργων τέχνης μέ ἀντικείμενο τήν οἰκογένεια πού εἶχα πραγματοποιήσει στό πλαίσιο τοῦ μαθήματος πού διδάσκει ἡ κ. Χριστίνα Βάγια στή Σχολή Κοινωνικῆς Ἐργασίας τῆς Ἀθῆνας, μοῦ ἔδωσε ἀφορμή γιά μιά περεταίρω διερεύνηση καί ἀνάλυση. Ἄν δεχθοῦμε ὡς ἀφετηρία τῆς τέχνης τήν ἔμφυτη ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου καλλιτέχνη γιά ἔκφραση, τότε τό ἔργο τέχνης δέν εἶναι παρά τό καθρέφτισμα αὐτῆς τῆς ἀνάγκης, ἡ μορφοποίηση τόσο τῶν ἐξωτερικῶν ἐρεθισμῶν ὅσο καί τῶν ἐσωτερικῶν κραδασμῶν τῆς ψυχῆς. Ἔτσι τό ἔργο τέχνης ἀντικατοπτρίζει ἀπό τή μιά μεριά τόν ψυχισμό τοῦ καλλιτέχνη, τή δεξιοτεχνία του, τό τάλαντό του τήν ἐμπειρία του καί τή γνώση του καί ἀπό τήν ἄλλη πλευρά σφραγίζει μιά ὁλόκληρη ἐποχή, ἀφοῦ φέρει τά χαρακτηριστικά τῆς κοινωνίας ἀπό τήν ὁποία προέρχεται ὁ καλλιτέχνης καί μέσα στήν ὁποία ζεῖ καί δημιουργεῖ. Αὐτά τά χαρακτηριστικά ἐκφράζονται τόσο στή θεματογραφία ὅσο καί στήν τεχνοτροπική ἀντίληψη. Γεγονότα ἱστορικά, σκηνές καθημερινές καί οἰκεῖες, πού ἀπεικονίζονται στά ἔργα τῶν καλλιτεχνῶν, μποροῦν νά δώσουν τά στίγματα πορείας μιᾶς κοινωνίας καί νά σημάνουν τά ἐξελικτικά στάδια καί τίς μεταμορφώσεις της. Οἱ ἀπαρχές τῆς νεοελληνικῆς καλλιτεχνικῆς δημιουργίας ἀνάγονται στά χρόνια τῆς ἵδρυσης τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους, ὅταν οἱ μέχρι τότε ἐπικρατοῦσες μορφές τέχνης, ἡ λαϊκή καί μιά φθίνουσα βυζαντινή, ἐγκαταλείφθηκαν γιά νά δώσουν στή θέση τους σέ μιά ἔκφραση στραμμένη συνειδητά πρός ἐκείνη τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης. Ἄν καί μιά 1

2 τέτοια στροφή ἔχει ἤδη παρατηρηθεῖ ἀπό τόν 18 ο αἰώνα στήν Κρήτη καί τά Ἑπτάνησα, μόλις κατά τήν ὀθωνική περίοδο, μέ τήν ἵδρυση τοῦ Σχολείου τῶν Ὡραίων Τεχνῶν στήν Ἀθήνα καί τήν ἔλευση τῶν πρώτων Εὐρωπαΐων δασκάλων, θά πάψει νά εἶναι μιά τοπική ἐπιλογή περιορισμένη σέ περιφέρειες καί θά χαρακτηρίσει τήν τέχνη τοῦ νεοσύστατου κράτους. Ἡ εὐρωπαϊκή αὐτή στροφή τῆς νεοελληνικῆς τέχνης θά ἀποκτήσει συγκεκριμένη κατεύθυνση, ὅταν τό καθεστῶς τῶν Βαυαρῶν θά καθορίσει τόν δρόμο τῶν ζωγράφων καί θά τούς ὁδηγήσει στό Μόναχο καί στήν ἐκεῖ Ἀκαδημία, ἡ ὁποία ἀποτελοῦσε ἄλλωστε σημαντικότατο πόλο καλλιτεχνικῆς ἀκτινοβολίας ἐφόσον προσέφερε μιά ἀρκετά μεγάλη ἐλευθερία στήν προσέγγιση ἱστορικῶν, ἠθογραφικῶν, ἰδεαλιστικῶν, ρεαλιστικῶν ἤ συμβολικῶν θεμάτων, ἀλλά προπαντός ἐξυπηρετοῦσε τήν ἀνάγκη ἀναζήτησης τῆς ἐθνικῆς ταυτότητας μίας ἰδεολογίας πού διέτρεξε ὅλο τό φάσμα τῆς εἰκαστικῆς δημιουργίας κατά τόν 19 ο καί 20 ο αἰώνα. Τό Μόναχο μέ τή μορφή πού εἶχε πάρει κατά τήν ἐποχή τῆς βασιλείας τοῦ Λουδοβίου Α μέ τά ἀρχαιοπρεπή κτίρια καί τήν ἀναβίωση τῆς κλασικῆς ἀρχαιότητας, θεωρεῖτο ὡς προέκταση τῶν Ἀθηνῶν, ὡς ἡ «Ἀθήνα ἐπί τοῦ Ἴσαρος». Κυρίαρχη ἦταν ἐξάλλου ἡ πεποίθηση ὅτι ἡ δυτική τέχνη ὀφείλει τόσα πολλά στήν Ἑλλάδα, ὥστε μιά στροφή πρός αὐτήν καί ἀποδοχή της νά σημαίνει συγχρόνως καί ἐπιστροφή στίς ρίζες, ἐνῶ ἡ ταύτιση μέ αὐτήν νά ἀποτελεῖ ἐπιβεβαίωση τῆς ἱστορικῆς συνέχειας. Ἀμέσως μετά τόν Ἀγώνα τῆς Ἀνεξαρτησίας, ὑπηρετώντας ἡ τέχνη τό πατριωτικό φρόνημα ἀπεικονίζει ἡρωικές σκηνές πού ἐξυμνοῦν τά κατορθώματα τῶν προγόνων ἤ σκηνές τῆς καθημερινότητας πού ἔχουν σημεῖα ἀναφορᾶς μνημεῖα τῆς ἀρχαιότητας. Καί ὅταν μέ τό πέρασμα τοῦ χρόνου οἱ μνῆμες ἀρχίζουν νά ξεθωριάζουν καί ἡ ἱστορική ζωγραφική δίνει τή θέση της στήν ἠθογραφία, πάλι τό γενικότερο αἴτημα γιά ἐθνικό πολιτισμό θά ἀποτελέσει τόν κύριο ἄξονα τῆς θεματογραφίας αὐτῆς. Τά ἤθη καί τά ἔθιμα τοῦ λαοῦ, οἱ ἀσχολίες του, οἱ ἀξίες του, ἡ ἔμφαση στή παράδοση, μέ τό πλῆθος τῶν ἐθνολογικῶν-λαογραφικῶν στοιχείων, οἱ οἰκογενειακές σκηνές τόσο στό ὕπαιθρο ὅσο καί στό ἀστικό περιβάλλον, θά ἀποτελέσουν θέματα μέσα ἀπό τά ὁποῖα θά ἐκφρασθοῦν οἱ Ἕλληνες καλλιτέχνες. Σκοπός ὅμως τῆς ἠθογραφικῆς ζωγραφικῆς δέν εἶναι νά προβληματίσει ἤ νά καταγράψει καί νά ἐλέγξει τυχόν κοινωνικές ἀδικίες. Σκοπός της εἶναι νά ἐξάρει τά εὐγενῆ ἤθη καί νά διδάξει. Ἐξιδανικεύοντας καί ὡραιοποιώντας τήν καθημερινότητα προσδίδει πνευματικό περιεχόμενο σέ ἔννοιες κοινές καί οἰκεῖες. Ὁ μόχθος, οἱ ἀσχολίες τοῦ σπιτιοῦ, ἡ κοινή ζωή στό χωριό καί ἀργότερα στήν πόλη, ἡ οἰκογένεια, εἶναι ἀξίες πού ἐξασφαλίζουν ἠρεμία καί γαλήνη στόν ἄνθρωπο καί τονίζεται ἡ ἰδιαίτερη σημασία πού ἔχουν γι αὐτόν μέσῳ τῆς ζωγραφικῆς πού τίς ἐξυμνεῖ. 2

3 Ἰδιαίτερα στά ἔργα τῶν Ἑλλήνων καλλιτεχνῶν ἡ οἰκογένεια παρουσιάζεται ὄχι μόνο ὡς ὁ αὐτονόητος περίγυρος τῆς καθημερινῆς δράσης τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί ὡς ἡ ὕψιστη ἀξία, ὡς ἰδανικό, ὡς πρότυπο ζωῆς. Μέ εὐαισθησία καί ἀγάπη ἀπεικονίζονται ἀμέριμνα παιδιά, εὐτυχισμένες μητέρες, γέροντες γονεῖς, πού ὅλοι μαζί ἀποτελοῦν τό προστατευτικό περίβλημα τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς. Ἐδῶ πρέπει νά ἐπισημάνουμε ὅτι ἡ οἰκογένεια στά ἔργα τῶν Ἑλλήνων καλλιτεχνῶν παρουσιάζεται σχεδόν πάντα ὡς μιά διαχρονική ἀξία, τόσο τόν 19 ο ὅσο καί στόν 20 ο αἰώνα. Μπορεῖ μέσα ἀπό τά ἔργα τους νά καταγράφεται μιά διαφοροποίηση στό πέρασμα τοῦ χρόνου ὡς πρός τή θέση τοῦ πατέρα, τῆς μητέρας, τοῦ παπποῦ, τῆς γιαγιᾶς ἤ καί ἐννοιῶν ὅπως ἡ μητρότητα, ἐκτιμῶ ὅμως ὅτι ποτέ δέ θά μπορούσαμε νά μιλήσουμε γιά ἀπεικόνιση κρίσης στήν οἰκογένεια. Ἀπεναντίας ἡ οἰκογένεια ἀντιμετωπίζεται μέ σεβασμό, τρυφερότητα, πολλές φορές μέ νοσταλγία. Θά ἤθελα ὅμως νά προσθέσω ὅτι ἡ δική μου προσέγγιση δέν μπορεῖ νά εἶναι κάτι περισσότερο ἀπό τήν ἄποψη ἑνός ἱστορικοῦ τῆς τέχνης. Ἡ γνώση ὅμως καί ἡ ἐμπειρία τῶν ἐκλεκτῶν συνέδρων μπορεῖ νά ἐπισημάνει παραμέτρους πού θά βοηθήσουν στήν ἐξαγωγή περισσότερο ἐξειδικευμένων συμπερασμάτων. Ἤδη ἀπό τά μέσα τοῦ 19 ου αἰώνα ἔχουμε τίς πρῶτες παραστάσεις οἰκογενειακῶν σκηνῶν ὅταν οἱ μνῆμες ἀπό τόν Ἀγώνα εἶναι ἀκόμα νωπές. «Ὁ Ἀποχαιρετισμός τοῦ Καπετάνιου» τοῦ Διονυσίου Τσόκου, 1 πού γεννήθηκε τό 1820 καί πέθανε τό 1862, παρουσιάζει ἕνα συχνά συνηθισμένο τά χρόνια ἐκεῖνα γεγονός τήν ἀναχώρηση τοῦ πατέρα γιά τόν πόλεμο. Ἀπό τή μιά μεριά ἀπεικονίζεται ἡ ὀδύνη καί συγχρόνως ἡ καρτερία τῶν μελῶν τῆς οἰκογένειας καί ἀπό τήν ἄλλη ἡ πίστη καί ὁ ἐνθουσιασμός τοῦ ἀγωνιστή. Ἡ ἀναφορά στά ἰδεώδη τοῦ ἀγώνα -ἡ πατρίδα πάνω ἀπό ὅλα- καί ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἡ ἀκατάλυτη πραγματικότητα ὁ πόνος τῆς οἰκογένειας γιά τόν χωρισμό- εἶναι στοιχεῖα πού χαρακτηρίζουν αὐτή τήν ἐποχή καί πού ἡ τέχνη τοῦ ζωγράφου ἐπιτυγχάνει νά ἀπεικονίσει πάνω στό μουσαμά. Ὁ Νικηφόρος Λύτρας, ὅμως, ὁ πραγματικός εἰσηγητής τῆς ἠθογραφικῆς ζωγραφικῆς στήν Ἑλλάδα εἶναι αὐτός πού θά δώσει τίς πρῶτες πειστικές καί ἐκφραστικές εἰκόνες τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας. «Ἡ ἐπιστροφή ἀπό τό πανηγύρι τῆς Πεντέλης» 2 μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ὡς τό πορτραῖτο μιᾶς ἑλληνικῆς οἰκογένειας στά χρόνια πού φιλοτεχνήθηκε, γύρω στό Ὁ καλλιτέχνης ἐπιμένει στά λαογραφικά στοιχεῖα καί στίς γραφικές λεπτομέρειες πού καταγράφονται μέ σχεδιαστική ἐπιμέλεια καί πλούσιο χρῶμα. Σάν ἕνα φωτογραφικό «ἐνσταντανέ» οἱ μορφές συσπειρωμένες ἀποδίδονται μετωπικά καί ἀκίνητες ἐνῶ παράλληλα μέ τήν ἐθιμογραφική καταγραφή τοῦ τρόπου ζωῆς αὐτῆς τῆς ἐποχῆς, μᾶς δίνει τό μέτρο παρουσίας καί κυριαρχίας τοῦ πατέρα πού κατεβαίνει 3

4 καβάλα ἀπό τήν Πεντέλη, περιτριγυρισμένος ἀπό τήν οἰκογένεια του πού ἀκολουθεῖ πεζῇ. Γύρω στά 1880 ὁ Νικόλαος Γύζης, κορυφαῖος ζωγράφος πού ἔζησε καί δημιούργησε στό Μόναχο, φιλοτέχνησε αὐτό τόν πίνακα, τό «Κούκου», 3 πού πῆρε τό ὄνομά του ἀπό τό παιχνίδι πού ἀπεικονίζει, τό γνωστό κρυφτούλι, πού ἐδῶ παίζεται ἀνάμεσα στή μάνα καί τά παιδιά της, πού στή συγκεκριμένη περίπτωση εἶναι ἡ οἰκογένεια τοῦ ἴδιου τοῦ ζωγράφου. Ἡ μάνα πού κεντάει καθισμένη, ἀφήνει γιά λίγο τό ἐργόχειρο της, νά κρυφθεῖ πίσω ἀπό τήν πλάτη τῆς γιαγιᾶς πού κρατᾶ τό παιδί, γιά νά παίξει μαζί του τό «κού-κου». Ἡ ὅλη σκηνή ἀποπνέει τρυφερότητα καί οἰκογενειακή γαλήνη, τονίζοντας τόσο τήν παρουσία τῆς γιαγιᾶς ὅσο καί τήν ἀφέλεια τοῦ παιδιοῦ, πού πιστεύει ὅτι μπορεῖ νά κρυφθεῖ πίσω ἀπό τό φόρεμά της. Σ ἕνα διαφορετικό κλῖμα κινεῖται ἕνα ἄλλο ἔργο τοῦ Νικολάου Γύζη, πού φιλοτέχνησε λίγα χρόνια ἀργότερα, τό 1884, «Τό παραμύθι τῆς γιαγιᾶς» 4. Μέσα σέ ἕνα ἁπλό καί σκοτεινό δωμάτιο, μιά γιαγιᾶ καθισμένη μπροστά στό μαγκάλι διηγεῖται σέ μιά ὁμάδα μικρῶν παιδιῶν ἕνα παραμύθι. Εἶναι ἕνα ἔργο πού ἀναφέρεται στήν ἑλληνική παράδοση καί ἱστορία. Οἱ ἐνδυμασίες τῶν παιδιῶν φουστανέλες, μαντίλες, φεσάκια, γιλέκα-τό λίγο φῶς, ἡ μυστικοπαθῆς ἀτμόσφαιρα, ἡ ὑποβλητικότητα τῶν ζεστῶν χρωμάτων, μᾶς μεταφέρουν στό παρελθόν, στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, ὅταν οἱ παραδόσεις μεταφέρονταν προφορικά ἀπό τούς γέροντες στή νεώτερη γενιά. Ὁ Γύζης, ἐξιδανικεύοντας τίς ἀναμνήσεις ἀπό τήν πατρίδα του, ἀνάγει τόν τύπο τῆς Ἑλληνίδας γερόντισσας σέ ἀντιπροσωπευτική φιγούρα τῆς ἑλληνικῆς φυλῆς, θεματοφύλακα τῶν παραδόσεων καί τῆς ἱστορίας. Ἐδῶ ἴσως θά πρέπει νά τονίσουμε τόν ἰδιαίτερο ρόλο πού παίζουν στήν οἰκογενειακή ζωή ὁ παπποῦς καί ἡ γιαγιᾶ, ὅπως τουλάχιστον φαίνεται μέσα ἀπό τά ἔργα τῶν Ἑλλήνων ζωγράφων τοῦ 19 ου αἰώνα. Ὁ Γεώργιος Ἰακωβίδης, ὁ ζωγράφος πού περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλον ἀσχολήθηκε μέ τήν ἀπεικόνιση τοῦ παιδιοῦ καί μέ τή θέση του μέσα στήν οἰκογένεια, μᾶς ἔδωσε μιά σειρά ἔργων ὅπου ἀπεικονίζεται ἡ βαθιά ἀνθρώπινη σχέση πού συνδέει τό ἐγγόνι μέ τόν παπποῦ ἤ τή γιαγιᾶ, οἱ ὁποῖοι μέ πολύ μεγάλη τρυφερότητα τοῦ ἀφιερώνουν ἕνα σημαντικό κομμάτι τῆς ζωῆς τους. Μέσα σ ἕνα περιβάλλον χαρούμενο καί ζεστό ὅπως τό σπίτι καί ἡ οἰκογένεια, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ ἤρεμη καί ἀπροβλημάτιστη ζωή, συμβαίνει εὐχάριστα καί συχνά κωμικά, μαρτυροῦν τήν αἰώνια αὐτή σχέση. Στό ἔργο «Ἡ ψυχρολουσία» 5 ἡ γιαγιᾶ μέ περίσσια φροντίδα πλένει τό μωρό, τό ὁποῖο ἀντιδρᾶ μέ τίς φωνές του. Κλαίγοντας γοερά προσπαθεῖ νά ξεφύγει ἀπό τά στιβαρά της χέρια, ἐνῶ στό ἔργο «Ἡ ἀγαπημένη τῆς γιαγιᾶς», 6 τό παιδί ἥσυχο κάθεται στά πόδια της, ὅπως ἄλλωστε συμβαίνει καί στό ἔργο τοῦ Νικολάου Γύζη 4

5 «Παπποῦς καί ἐγγονός» & στό ὁποῖο ὁ ἡλικιωμένος ἄνδρας εἶναι ἐπιφορτισμένος μέ τή φύλαξη τοῦ μωροῦ, πού κρατᾶ στοργικά στήν ἀγκαλιά του. Βέβαια αὐτονόητο εἶναι ὅτι ὁ ρόλος τῆς μάνας εἶναι κυρίαρχος στό σπίτι ἐφόσον ἀφορᾶ τή φροντίδα τῶν παιδιῶν στίς δύσκολες στιγμές, ὅπως συμβαίνει στό ἔργο τοῦ Γύζη «Ἡ ἄρρωστη» 8 στό ὁποῖο ἡ μαυροντυμένη μάνα πλέκοντας συντροφεύει τό ἄρρωστο παιδί της. Πένθος καί πόνος φορτίζουν τήν ἀτμόσφαιρα, τήν ὁποία κάνουν ἰδιαίτερα βαριᾶ τά ψυχρά χρώματα πού χρησιμοποιεῖ ὁ ζωγράφος, ἐνῶ ἀντίθετα στήν «Παιδική συναυλία» 9 τοῦ Ἰακωβίδη, μέσα ἀπό χαρούμενα ζεστά χρώματα τονίζεται ἡ εὐφροσύνη καί ἡ χαρά. Ἐδῶ ἡ μάνα μέ ἱλαρότητα κοιτάζει τό μωρό της πού παρακολουθεῖ ἐνθουσιασμένο τήν αὐτοσχέδια συναυλία τῶν παιδιῶν. Τό κόκκινο φόρεμα, τό φῶς ἀπό τά παράθυρα δίνουν τόν τόνο τῆς εὐδαιμονίας καί τῆς εὐτυχίας. Παράλληλα ὅμως μ αὐτές τίς οἰκογενειακές σκηνές πού ἔχουν φιλοτεχνηθεῖ στά πλαίσια τῆς ἠθογραφίας ὑπάρχει καί μιά ἄλλη σειρά ἔργων ὅπου παρουσιάζεται ὁ ρόλος τῆς οἰκογένειας στήν ἀστική κοινωνία τῆς ἐποχῆς στή πόλη, ὁ ὁποῖος αἰσθητοποιεῖται μέσα ἀπό τή ρητορική τῶν στάσεων, τόν ἐνδυματολογικό κώδικα, τήν ἑστίαση στό πρόσωπο, τήν ἔντονη παρουσία τοῦ βιβλίου ἤ ἐξαρτημάτων ἐνδεικτικῶν τῆς τάξης τῶν ἀπεικονιζομένων. Παρόλο πού οἱ εἰκόνες αὐτές δέν εἶναι πολλές στή νεοελληνική τέχνη, ὡστόσο σηματοδοτοῦν μιά ἐποχή μέ τούς κώδικες ζωῆς τῶν ἀστικῶν οἰκογενειῶν. Στήν «Οἰκογενειακή προσωπογραφία» 10 τοῦ Νικολάου Ξυδιᾶ γίνεται προσπάθεια ἀπομάκρυνσης ἀπό μιά συμβατική καί τυπική ἀπεικόνιση καί τονίζεται μέ κάποια ἰδιαίτερη ἔμφαση ἡ προσωπικότητα τοῦ πατέρα πού κυριαρχεῖ στό κέντρο τοῦ πίνακα. Πίσω του στέκεται ὅρθια ἡ μητέρα, τό μόνο ὄρθιο πρόσωπο στή σύνθεση, ἕτοιμη γιά ὅ,τι χρειασθοῦν τά ὑπόλοιπα μέλη τῆς οἰκογένειας. Σέ παρόμοια ἀτμόσφαιρα κινεῖται καί «Ἡ οἰκογένεια τοῦ καλλιτέχνη» 11 τοῦ Γεωργίου Ἄβλιχου, πού ἀναπλάθει μιά οἰκεία καθημερινή σκηνή τῆς οἰκογένειας τοῦ ζωγράφου. Στό ἐσωτερικό ἑνός δωματίου, πού κατά πᾶσαν πιθανότητα εἶναι τό ἐργαστήριο τοῦ ζωγράφου, ὅπως δείχνει ὁ πίνακας πάνω στό καβαλέτο δεξιά, τρία πρόσωπα κάθονται ἀναπαυτικά, ἀπορροφημένα στίς ἀσχολίες τους. Ἡ μητέρα πλέκει, τά παιδιά διαβάζουν, μιά εἰκόνα γαλήνιας, οἰκογενειακῆς στιγμῆς ἀλλά συγχρόνως καί ἐσωστρέφειας, ἴσως καί ἀπουσίας ἐπαφῆς μεταξύ τῶν μελῶν. Στά τελευταῖα χρόνια τοῦ 19 ου αἰώνα καί στά πρῶτα τοῦ 20 ου εἶναι εὐρύτατα διαδεδομένος ὁ τρόπος ἀπεικόνισης μητέρας καί κόρης σέ φωτογραφικές πόζες τῆς ἐποχῆς. Σ αὐτό τό ἔργο πάλι τοῦ Γεωργίου Ἰακωβίδη πού φιλοτεχνήθηκε τό 1905, ἀπεικονίζονται ἡ Κυρία Στεφάνου Ράλλη μέ τή κόρη της. 12 Ἡ μητέρα σοβαρή καί ἐπιβλητική, φορώντας ἐπίσημα ροῦχα καί πολύτιμα κοσμήματα κάθεται σέ μιά πολύθρόνα ἐνῶ 5

6 δίπλα της ἡ κόρη της ὄρθια, ντυμένη ἐπίσης ἐπίσημα ἀκουμπᾶ τρυφερά ἀπάνω της. Στήν ὅλη παρουσίαση τοῦ θέματος δίνεται ἔμφαση στήν κοινωνική θέση τῶν ἀπεικονιζομένων, καθώς ὑπάρχουν ὅλα ἐκεῖνα τά στοιχεῖα πού τήν ἐπιδεικνύουν. Ἤδη ὅμως ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 20 ου αἰώνα ἡ ἀντιμετώπιση τῆς οἰκογένειας ἀπό τούς καλλιτέχνες διαφοροποιεῖται. Ποικίλα θέματα, ποικίλες τεχνοτροπίες μορφοποιοῦν ποικίλες ἀντιλήψεις καί ἑρμηνεῖες, ὁ παραδοσιακός χῶρος ὑποχωρεῖ καί ὁ ἀστικός κυρίως τῆς Ἀθήναςκατακτᾶ πρωτεύουσα θέση. Ὁ αὐτοβιογραφικός χαρακτήρας κερδίζει ἔδαφος ὅπως καί ἡ μητρότητα καί ἡ ἀνάπτυξη τῆς γλυπτικῆς καί τῆς χαρακτικῆς πλουτίζουν τίς εἰκαστικές διατυπώσεις. «Οἱ νταντάδες στόν Κῆπο»13 τοῦ Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη δίνουν μιά χαρακτηριστική εἰκόνα τῆς ἀνάπτυξης τῆς ἀστικῆς τάξης στήν Ἑλλάδα τά χρόνια τοῦ Μεσοπολέμου. Ἡ πόλη, τά ἐνδυματολογικά στοιχεῖα, οἱ νταντάδες, τά παιχνίδια τῶν παιδιῶν δίνουν τό στῖγμα τῆς κοινωνικῆς ἀνόδου ἀλλά καί ἡ ἀπόδοση τοῦ χαρακτήρα τους μέσα ἀπό τή χρωματική φόρμα, χωρίς ἐμμονή σέ περιγραφικά ἤ νατουραλιστικά στοιχεῖα δίνει στή σύνθεση τό μέτρο τῆς εὐαισθησίας τοῦ καλλιτέχνη μέ τή λυρική, ποιητική ἀτμόσφαιρα πού τήν προικίζει. Ἡ Πηνελόπη Οἰκονομίδη, μέ τό ἔργο της «Μητρότητα» 14 προβάλλει δύο κόσμους διαφορετικούς καί συγχρόνως ταυτισμένους, τή μνημειακή ἐσωστρεφή, σοβαρή μορφή τῆς μάνας καί τό γεμάτο κίνηση σωματάκι τοῦ παιδιοῦ μέ τό περίεργο αὐθάδικο προσωπάκι. Ἡ στοχαστική ἠρεμία τῆς μάνας καί ἡ γεμάτη ἔνταση ἔκφραση τοῦ παιδιοῦ ἀπεικονίζονται μέσα ἀπό τή διεισδυτική ματιά τῆς ζωγράφου, ἡ ὁποία μέ τήν ἐμμονή της σέ κάποιες περιγραφικές λεπτομέρειες, ὅπως τό κράτημα τοῦ παιδιοῦ ἀπό τό δάκτυλο τῆς μητέρας καί ὁ ὑπερτονισμός τοῦ μητρικοῦ χεριοῦ ἀναδεικνύουν τή βαθιά σημασία αὐτῆς τῆς χειρονομίας, τή σχέση ἐξάρτησης καί προστασίας. Μορφές πού ἀπεικονίζονται σέ μιά καθαρά φωτογραφική πόζα, εἶναι ἡ «Οἰκογένεια τοῦ Σπύρου Βασιλείου», 15 ἡ δική του οἰκογένεια μέ τά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τους καί τή δική τους διακριτική παρουσία στό βάθος. Τά παιδιά παραγματικές, ἔντονες παρουσίες παρά τήν ἐπισημότητα τῆς στάσης ἀναδεικνύουν τήν ἀφέλεια καί τήν ἀθωότητα τῆς ἡλικίας τους, ἐνῶ ἡ μητέρα, πού καταλαμβάνει ὅλο τό ὕψος τοῦ πίνακα, κυριαρχεῖ προστατευτική στό μέσο. Γιά τή Βάσω Κατράκη ἡ ζωή τῶν κατοίκων τῆς γενέτειράς της, τό Αἰτωλικό Μεσολογγίου, ὑπῆρξε συχνά πηγή ἔμπνευσής της. Μιά οἰκογένεια κεραμιδάδων 16 ἐπιστρέφει μετά τό τέλος μιᾶς κοπιαστικῆς ἡμέρας. Οἱ κουρασμένες μορφές, ὁδηγοῦν στήν κοινωνική προσέγγιση τοῦ θέματος, πού συνειδητά ἐπιλέγει ἡ Κατράκη, στέλνοντας μηνύματα ξεκάθαρα γιά τό μόχθο τοῦ ἁπλοῦ λαοῦ, ποτέ ὅμως κραυγαλέα ἀλλά σέ 6

7 τόνους χαμηλούς πού πάντα χαρακτηρίζουν τήν ἀνθρωποκεντρική χαρακτική της. Ἡ ὑπέρβαση τῆς ἠθογραφικῆς ὅρασης μετά τό Β Παγκόσμιο πόλεμο καί ἡ δυνατότητα νά πλησιάσουν οἱ καλλιτέχνες κριτικά τό ἀντικείμενό τους, σηματοδοτοῦν μιά νέα εἰκόνα τῆς παρουσίασης τοῦ θέματος τῆς οἰκογένειας πού ἐντάσσεται πλέον στόν προβληματισμό πού ἀνατρέπει παραδοσιακές ἀξίες, ὄχι τόσο τίς ἠθικές πού εἶναι αἰώνιες καί μοναδικές, ὅσο τίς ἐκφραστικές. Ἡ «Μητρότητα», ἀπό τίς» κουροτρόφους» τῆς Ἀρχαιότητας καί τίς ποικίλες βυζαντινές ἀπεικονίσεις τῆς Παναγίας μέ τό Χριστό, μέχρι τίς Μαντόνες τῆς Δυτικῆς Τέχνης καί τίς Μητρότητες τοῦ Πικάσσο, ὑπῆρξε στή τέχνη ἕνα θέμα τό ὁποῖο πέρα ἀπό κάθε διηγηματική διάθεση ἤ συναισθηματική φόρτιση, συνδεόταν πάντα μέ τό νοηματικό περιεχόμενο πού ὁδηγοῦσε στήν ἀρχέγονη σχέση μάνας-τέκνου καί τόν ἀπόλυτο δεσμό τους, ἄσχετα ἀπό κοινωνικές καί ἠθικές συμβατότητες καί ἀποδοχές. Ὁ Μάριος Λοβέρδος, γιά νά ἀναφερθοῦμε καί στήν γλυπτική, στίς ἄπειρες παραλλαγές τῆς ἀπεικόνισης τῆς σχέσης μάνας-παιδιοῦ, προχωρεῖ πέρα ἀπό τίς φυσιοκρατικές ἀντιλήψεις γιά τή σωματικότητα τῶν μορφῶν, καί μέ τήν ἄυλη φιγούρα του θέλει νά τονίσει τήν πνευματική ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου, ἐνῶ ἡ ἐπιμήκυνση καί ἡ σχηματοποίηση ὑποβάλλουν τήν ψυχική ἀνάταση, 17 Ὁ ὑπερτονισμός κι ἐδῶ τῶν χεριῶν τῆς μάνας, καί τό κατευθείαν βλέμμα τῶν δύο προσώπων σηματοδοτεῖ τήν ἀρχετυπική σχέση ἐξάρτησης μάνας-παιδιοῦ. Τήν ἴδια σχέση συναντάμε καί στό ἔργο τοῦ Γιώργου Σικελιώτη 18 στό ὁποῖο ἡ μνημειακή ἀπόδοση τῶν μορφῶν, παρά τή βαριά σωματικότητα, εἶναι αὐτή πού δίδει τόν πνευματικό χαρακτήρα στό ἔργο. Βέβαια δέν εἶναι δυνατόν μέσα στό χρόνο πού διαθέτουμε νά ἀναφερθοῦμε στίς τόσες παραλλαγές τοῦ θέματος τῆς οἰκογένειας στό ἔργο τῶν παλαιοτέρων ὅσο καί τῶν νεωτέρων καλλιτεχνῶν. Θά ἤθελα ὅμως γιά μιά ἀκόμη φορά νά τονίσω ὅτι οἱ σκηνές μέ θέμα τήν οἰκογένεια, πέρα ἀπό καθαρά καλλιτεχνικό ἐνδιαφέρον πού παρουσιάζουν ἀφοῦ λογικά καί μορφολογικά ἀκολοθοῦν τήν ἐξέλιξη τῆς νεοελληνικῆς τέχνης, ἀποτελοῦν -ὡς ἕνα βαθμό- τούς δεῖκτες τῆς στάσης τῆς κοινωνίας ἀπέναντι σ αὐτήν μέσα στά πλαίσια τῶν κοινωνικῶν-πολιτισμικῶν συνθηκῶν, πού ἀσφαλῶς συνιστοῦν ρυθμιστικούς παράγοντες γιά τήν εἰκαστική ἀντιμετώπιση θεμάτων σέ μιά σαφή κοινωνική καί ἰδεολογική διάσταση. 7

Το παιδί και το παιχνίδι μέσα από τη Νεοελληνική ζωγραφική

Το παιδί και το παιχνίδι μέσα από τη Νεοελληνική ζωγραφική Το παιδί και το παιχνίδι μέσα από τη Νεοελληνική ζωγραφική Η εικαστική διαπραγμάτευση της σχέσης του παιδιού με το παιχνίδι-με την έννοια είτε του δρώμενου είτε του αντικειμένου ορίζεται από συνιστώσες

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 3 Μαρτίου 2019.

Κυριακή 3 Μαρτίου 2019. 44 Μήνας Μάρτιος 2019. Κυριακή 3 Μαρτίου 2019. Κυριακή τῆς Ἀπόκρεω. Ματθ. 25, 31 46. «...δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τήν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπό καταβολῆς κόσμου» (Ματθ.

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια Διονυσία Πομώνη Κοινωνική Λειτουργός Προϊσταμένη τμήματος Κ.Α.Π.Η.

Επιμέλεια Διονυσία Πομώνη Κοινωνική Λειτουργός Προϊσταμένη τμήματος Κ.Α.Π.Η. ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΚΑΠΗ Επιμέλεια Διονυσία Πομώνη Κοινωνική Λειτουργός Προϊσταμένη τμήματος Κ.Α.Π.Η. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η αύξηση του πληθυσμού των μεγαλύτερων

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων Α. Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: έννοια και σημασία της Άξονες συζήτησης Οι διαφορετικές εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Εν Αθήναις e-book 2012

ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Εν Αθήναις e-book 2012 ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Εν Αθήναις e-book 2012 Συγγραφέας: dimdom 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Εν Αθήναις e-book 2012 ΦΑΚΟΙ Τό φῶς ἀπό τά κοντινά ἀντικείμενα συγκλίνει πίσω ἀπό τό φακό, στό ἐπίπεδό

Διαβάστε περισσότερα

Επιµέλεια: Τζίγκας Θωµάς Τσολακίδου Ιωάννα ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ

Επιµέλεια: Τζίγκας Θωµάς Τσολακίδου Ιωάννα ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ Επιµέλεια: Τζίγκας Θωµάς Τσολακίδου Ιωάννα ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ Ένας καινοτόµος καλλιτέχνης Ο Νικόλαος Γύζης υπήρξε ένας από τους πιο σηµαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα καθώς επίσης και ένας από τους

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Ημερομηνία Ανάρτησης: 12/12/2014 Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Η έκθεση καταγράφει και παρουσιάζει αντιπροσωπευτικές, συχνά εμβληματικές εικόνες και ντοκουμέντα που υπογραμμίζουν τον καίριο ρόλο

Διαβάστε περισσότερα

Εἰς τήν Κυριακήν τῶν Μυροφόρων.

Εἰς τήν Κυριακήν τῶν Μυροφόρων. 22 Ἀπριλίου 2018 Εἰς τήν Κυριακήν τῶν Μυροφόρων. Μαρκ 15, 43 16, 8 «...καί ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ὁ λίθος ἀποκεκύλισται, ἦν γάρ μέγας σφόδρα» (Μάρκ. 16, 4). Κυριακή τῶν Μυροφόρων σήμερα καί τά μηνύματα

Διαβάστε περισσότερα

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της!

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Κυριακή, 2 Ιουλίου 2017 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: ΓΙΩΤΑ ΦΩΤΟΥ Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Πείτε μας λίγα λόγια

Διαβάστε περισσότερα

Νικηφόρου Βρεττάκου: «ύο µητέρες νοµίζουν πως είναι µόνες στον κόσµο» (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 253-254)

Νικηφόρου Βρεττάκου: «ύο µητέρες νοµίζουν πως είναι µόνες στον κόσµο» (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 253-254) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Νικηφόρου Βρεττάκου: «ύο µητέρες νοµίζουν πως είναι µόνες στον κόσµο» (Κ.Ν.Λ. Α Λυκείου, σ. 253-254) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Παραδείγµατα ερωτήσεων ελεύθερης ανάπτυξης 1. Τι εκφράζει

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 2 Ἰουνίου 2019.

Κυριακή 2 Ἰουνίου 2019. 24 Μήνας Ἰούνιος Κυριακή 2 Ἰουνίου 2019. Κυριακή τοῦ τυφλοῦ Ἰω. 9, 1 38. Σήμερα ἡ Ἐκκλησία θέλει νά μᾶς δώσει νά καταλάβουμε ὅτι ὁ Χριστός, ὡς τέλειος Θεός, εἶναι ὁ Μέγας Δημιουργός τοῦ σύμπαντος. Ἡ δημιουργική

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Αγαπητοί γονείς, Καθώς το νηπιαγωγείο μας έχει ήδη ανοίξει τις πόρτες του στα μικρά μας παιδάκια αλλά και σε εσάς, βρισκόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. (Β Κυριακή τῶν Νηστειῶν).

Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. (Β Κυριακή τῶν Νηστειῶν). Μήνας Μάρτιος 4 Μαρτίου 2018. Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. (Β Κυριακή τῶν Νηστειῶν). Μάρκ. 2, 1-12 «...ἰδών δέ ὁ Ἰησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ

Διαβάστε περισσότερα

«Σημειώσεις πάνω στην δουλειά μου»

«Σημειώσεις πάνω στην δουλειά μου» ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Δημήτρης Μυταράς: Σημειώσεις πάνω στην δουλειά μου Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α 1. Ο Δημήτρης Μυταράς, σε ώρα εργασίας, στο ατελιέ του. Στη δεξιά σελίδα: 2. «Μοτοσυκλεττιστής» (λεπτομέρεια), ακρυλικό,

Διαβάστε περισσότερα

Εἰς τήν Κυριακήν τῆς Ὀρθοδοξίας (Α Κυριακή τῶν Νηστειῶν).

Εἰς τήν Κυριακήν τῆς Ὀρθοδοξίας (Α Κυριακή τῶν Νηστειῶν). 25 Φεβρουαρίου 2018. Εἰς τήν Κυριακήν τῆς Ὀρθοδοξίας (Α Κυριακή τῶν Νηστειῶν). Ἰωάν. 1, στίχ. 44 52. «Ἔρχου καί ἴδε» (Ἰωάν. 1, 47). Μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀγωνίες τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νά θέλει νά μιλήσει,

Διαβάστε περισσότερα

Kataskinosis2017B_ ÎÔ Ï 8/28/17 6:58 PM Page 1. Κατασκήνωση «ΘΑΒΩ Ρ» τῆς Ὀρθοδόξου Ἀδελφότητος. «Η ΟΣΙΑ ΞΕΝΗ» στήν ΕΛΑΝΗ Κασσανδρείας

Kataskinosis2017B_ ÎÔ Ï 8/28/17 6:58 PM Page 1. Κατασκήνωση «ΘΑΒΩ Ρ» τῆς Ὀρθοδόξου Ἀδελφότητος. «Η ΟΣΙΑ ΞΕΝΗ» στήν ΕΛΑΝΗ Κασσανδρείας Kataskinosis2017B_ ÎÔ Ï 8/28/17 6:58 PM Page 1 Κατασκήνωση «ΘΑΒΩ Ρ» τῆς Ὀρθοδόξου Ἀδελφότητος «Η ΟΣΙΑ ΞΕΝΗ» στήν ΕΛΑΝΗ Κασσανδρείας Σεπτέμβριος 2017 Kataskinosis2017B_ ÎÔ Ï 8/28/17 6:58 PM Page 2 Ἀφιέρωμα

Διαβάστε περισσότερα

«Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015. Έλληνες ζωγράφοι. Της Μπιλιούρη Αργυρής. (19 ου -20 ου αιώνα)

«Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015. Έλληνες ζωγράφοι. Της Μπιλιούρη Αργυρής. (19 ου -20 ου αιώνα) «Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015 Έλληνες ζωγράφοι (19 ου -20 ου αιώνα) Της Μπιλιούρη Αργυρής Η ιστορία της ζωγραφικής στην νεοελληνική ζωγραφική Η Ελληνική ζωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: Ιστορίες δωματίων Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε Διάρκεια: 6 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές και οι μαθήτριες μέσα από διάφορες δραστηριότητες που αφορούν στο δωμάτιό τους

Διαβάστε περισσότερα

«Tο ανθρώπινο βρέφος έχει μόνο μία ανάγκη αφού γεννηθεί: έναν τρυφερό γονέα» Dr James Kimmei, Αμερικανός κλινικός ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής

«Tο ανθρώπινο βρέφος έχει μόνο μία ανάγκη αφού γεννηθεί: έναν τρυφερό γονέα» Dr James Kimmei, Αμερικανός κλινικός ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής «Tο ανθρώπινο βρέφος έχει μόνο μία ανάγκη αφού γεννηθεί: έναν τρυφερό γονέα» Dr James Kimmei, Αμερικανός κλινικός ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής «Οι γονείς που είναι τρυφεροί δημιουργούν σχέση στοργής και

Διαβάστε περισσότερα

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11 Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος 2017-11:11 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει περίπου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Β Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης)

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Β Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης) ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Β Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης) ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Το μάθημα απευθύνεται σε μαθητές με ειδικό ενδιαφέρον για το ΣΧΕΔΙΟ (Ελεύθερο και Προοπτικό) και που ενδέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Μιλώντας με τα αρχαία Μέσα στο μουσείο θα συναντήσετε παράξενα αντικείμενα άλλων εποχών. Μπορείτε να τα κάνετε να μιλήσουν για πανάρχαιους ανθρώπους και πολιτισμούς; Πάρτε φακούς, μέτρα, μολύβι και χαρτί

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 19 Μαΐου 2019.

Κυριακή 19 Μαΐου 2019. 14 Κυριακή 19 Μαΐου 2019. Κυριακή τοῦ παραλύτου Ἰω. 5, 1 15. «... μετὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ ἴδε ὑγιὴς γέγονας μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται» (Ἰω. 5, 14).

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισµα 81. Νέοι και Οικογένεια ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΙΜΕΝΟ Σχέσεις γονέων εφήβων

Διαγώνισµα 81. Νέοι και Οικογένεια ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΙΜΕΝΟ Σχέσεις γονέων εφήβων Διαγώνισµα 81 Νέοι και Οικογένεια ΚΕΙΜΕΝΟ Σχέσεις γονέων εφήβων Μελετώντας κανείς τις σχέσεις των εφήβων και των γονέων µέσα από το πρίσµα της επικράτησης ενός γενικότερου πνεύµατος ελευθερίας, αντιλαµβάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Πάτρα, Δεκέμβρης 2012 Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την πληροφόρηση; Πώς μπορεί η φωτογραφία να είναι τέχνη, εάν είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτόματη

Διαβάστε περισσότερα

Εὐλογημένη ἡ ἐπιθυμία τοῦ πλούσιου νέου σήμερα νά

Εὐλογημένη ἡ ἐπιθυμία τοῦ πλούσιου νέου σήμερα νά 13η Κυριακή Λουκᾶ (Λκ. 18, 18 27) 26 Νοεμβρίου 2017 «...πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καί διάδος πτωχοῖς,...καί δεῦρο ἀκολούθει μοι» Εὐλογημένη ἡ ἐπιθυμία τοῦ πλούσιου νέου σήμερα νά μάθει τόν τρόπο τῆς σωτηρίας

Διαβάστε περισσότερα

Γάμος καί οἰκογένεια: Ἡ ἑλληνική καί ἡ εὐρωπαϊκή πραγματικότητα. Διαπιστώσεις καί προοπτικές λοιπόν στήν εὐρωπαϊκή καί ἑλληνική

Γάμος καί οἰκογένεια: Ἡ ἑλληνική καί ἡ εὐρωπαϊκή πραγματικότητα. Διαπιστώσεις καί προοπτικές λοιπόν στήν εὐρωπαϊκή καί ἑλληνική Γάμος καί οἰκογένεια: Ἡ ἑλληνική καί ἡ εὐρωπαϊκή πραγματικότητα Τῆς κας Φώνης Παπαρηγοπούλου-Σκορίνη, Ἀναπλ. Καθηγ. Ἀστικοῦ Δικαίου, Νομικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Διαπιστώσεις καί προοπτικές λοιπόν

Διαβάστε περισσότερα

«Παιδιά Γονείς Παππούδες» Παπαγεωργίου Γιώτα Ψυχολόγος Μέλος του Γραφείου Γυναικείων Θεμάτων κ Οικογένειας της Ι. Μ. Μεσσηνίας

«Παιδιά Γονείς Παππούδες» Παπαγεωργίου Γιώτα Ψυχολόγος Μέλος του Γραφείου Γυναικείων Θεμάτων κ Οικογένειας της Ι. Μ. Μεσσηνίας «Παιδιά Γονείς Παππούδες» Παπαγεωργίου Γιώτα Ψυχολόγος Μέλος του Γραφείου Γυναικείων Θεμάτων κ Οικογένειας της Ι. Μ. Μεσσηνίας Οι παππούδες κ οι γιαγιάδες ανά τον κόσμο Κοινό εύρημα ότι όλοι επιθυμούν

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Η γυναίκα ως σύζυγος και μητέρα Η γυναίκα ως πολεμικό λάφυρο Γυναίκα και επιτάφιες τιμές ηρώων Η τύχη του γυναικείου πληθυσμού μετά την άλωση μιας πόλης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα Γυμνάσιο Αγιάς Η ιδέα του Ωραίου από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο 1 Συμμετέχοντες Σχολείο: Γυμνάσιο Αγιάς Τμήμα: Β2 Αριθμός μαθητών: 19 Αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

Μαίρη Μπακογιάννη Συνέντευξη στην Βιβλιοθήκη Σπάρτου

Μαίρη Μπακογιάννη Συνέντευξη στην Βιβλιοθήκη Σπάρτου ΜΑΙΡΗ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: «Γίνε ο έντεχνος δημιουργός της ύπαρξής σου!» Η Βιβλιοθήκη Σπάρτου στο ταξίδεμα της ανταμώνει, Ένα Δικό της Άνθρωπο την Μαίρη Μπακογιάννη. Κόρη του Αείμνηστου, Λαογράφου Ποιητή, Πέτρου

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Επίσκεψη στο μαντείο της Δωδώνης Πώς έβλεπαν το μέλλον οι αρχαίοι; Πώς λειτουργούσε το πιο αρχαίο μαντείο της Ελλάδας; Τι μορφή, σύμβολα και ρόλο είχε ο κύριος θεός του, ο Δίας; Τι σημασία είχαν εκεί οι

Διαβάστε περισσότερα

Συμβολή στη μελέτη και την προβολή της παραδοσιακής ενδυμασίας στον ελληνικό χώρο: έμπνευση και δημιουργία

Συμβολή στη μελέτη και την προβολή της παραδοσιακής ενδυμασίας στον ελληνικό χώρο: έμπνευση και δημιουργία Συμβολή στη μελέτη και την προβολή της παραδοσιακής ενδυμασίας στον ελληνικό χώρο: έμπνευση και δημιουργία Ως τις αρχές του 20ού αι. η ελληνική εθνική ενδυμασία συνηθιζόταν σε ολόκληρη σχεδόν την ύπαιθρο

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία

2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία 2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία Α Μέρος: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ Τα επίπεδα συνείδησης Ύπνος Μισοξύπνιο Αφύπνιση Ελάχιστη εργασία των εξωτερικών αισθήσεων Με εικόνες

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Σχέσεις γονέων-εφήβων (1956)

Κείμενο Σχέσεις γονέων-εφήβων (1956) Κείμενο Σχέσεις γονέων-εφήβων (1956) Μελετώντας κανείς τις σχέσεις των εφήβων και των γονέων μέσα από το πρίσμα της επικράτησης ενός γενικότερου πνεύματος ελευθερίας αντιλαμβάνεται ότι ο διάλογος αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Κύριε Βουλευτή, Κύριε Περιφερειάρχα, Κύριε Δήμαρχε, Σεβαστοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι,

Κύριε Βουλευτή, Κύριε Περιφερειάρχα, Κύριε Δήμαρχε, Σεβαστοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι, Κύριε Βουλευτή, Κύριε Περιφερειάρχα, Κύριε Δήμαρχε, Σεβαστοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι, Όπως πολλοί Βρετανοί της γενιάς μου, μεγάλωσα σε μια οικογένεια και πήγα σε ένα σχολείο όπου η μνήμη και η απόδοση

Διαβάστε περισσότερα

Δήμητρα Σκαρώνη Έβια Τσαουσάι Ιωάννα Τιράνα Σοφία Σκαρώνη

Δήμητρα Σκαρώνη Έβια Τσαουσάι Ιωάννα Τιράνα Σοφία Σκαρώνη ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 20 ο ΑΙΩΝΑ Δήμητρα Σκαρώνη Έβια Τσαουσάι Ιωάννα Τιράνα Σοφία Σκαρώνη Βιβλιογραφία : Από βιβλίο : Εικαστικές τέχνες 20 ου αιω της Όλγα Μετζαφου (Επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης ) Από

Διαβάστε περισσότερα

ρόλο στην προετοιμασία του θέματός μας αποτέλεσε το ιστόγραμμα που φτιάξαμε με τα παιδιά με πράγματα που ήθελαν να μάθουν για τους ζωγράφους.

ρόλο στην προετοιμασία του θέματός μας αποτέλεσε το ιστόγραμμα που φτιάξαμε με τα παιδιά με πράγματα που ήθελαν να μάθουν για τους ζωγράφους. Προπρονήπια Α 2015 ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου ασχοληθήκαμε με το θέμα «Πίνακες Ζωγραφικής». Αφορμή στάθηκε μια συζήτηση που κάναμε με τα παιδιά για το φθινόπωρο και τις αλλαγές του

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 27 Ἰανουαρίου 2019

Κυριακή 27 Ἰανουαρίου 2019 14 Κυριακή 27 Ἰανουαρίου 2019 15η Κυριακή τοῦ Λουκᾶ. Λουκᾶ 19, 1 10 «...καί σπεύσας κατέβη» (Λκ. 19, 6) Ὁ μικρόσωμος Ζακχαῖος σήμερα παρουσιάζεται μέσ ἀπό τήν εὐαγγελική περικοπή πού ἀκούσαμε ὡς ἕνας γίγαντας

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 5 Μαΐου 2019.

Κυριακή 5 Μαΐου 2019. 1 Μέρος Γ, Μάιος Αὔγουστος 2019 Μήνας Μάιος Κυριακή 5 Μαΐου 2019. Κυριακή τοῦ Θωμᾶ Ἰω. 20, 19 31. Χριστός Ἀνέστη! Εἶναι τό μήνυμα καί τό τραγούδι τῆς ἐλπίδας καί τῆς χαρᾶς, πού παιανίζει ἀπό τό λαμπροφόρο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΩΝ Α.Π.Θ ΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΘΕΣΗΣ

ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΩΝ Α.Π.Θ ΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΘΕΣΗΣ Θεσσαλονίκη, 18 Σεπτεμβρίου 2018 Αριθ. Πρωτοκόλλου: 3228 ΠΡΟΣ: Τμήμα Πολιτιστικών Θεμάτων, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης ΘΕΜΑ: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΝΕΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 14 Ἀπριλίου 2019.

Κυριακή 14 Ἀπριλίου 2019. 75 Κυριακή 14 Ἀπριλίου 2019. 5η Κυριακή τῶν Νηστειῶν (Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας). Μρκ. 10, 32 45. Σήμερα, λίγες ἡμέρες πρίν ἀπό τά φρικτά Πάθη τοῦ Κυρίου, ἡ κοινή μητέρα, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει μία μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα

1. Κείµενα. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : Νεοελληνική Γλώσσα/ Γ ΕΠΑΛ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 03/01/2018

1. Κείµενα. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : Νεοελληνική Γλώσσα/ Γ ΕΠΑΛ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 03/01/2018 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : Νεοελληνική Γλώσσα/ Γ ΕΠΑΛ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 03/01/2018 1. Κείµενα Α. Μη λογοτεχνικό κείµενο Όταν µιλούµε για πρόοδο δεν εννοούµε απλά και µόνο µία εξέλιξη του ανθρώπου και της ζωής, αλλά σαφέστατα

Διαβάστε περισσότερα

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές»

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές» ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ «Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές» W. kandinsky Το χρώμα είναι αναπόσπαστα δεμένο με ότι βλέπουμε γύρω μας. Από τον γύρω

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Γ' Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης) ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Το μάθημα απευθύνεται σε μαθητές με ειδικό ενδιαφέρον για το ΕΛΕΥΘΕΡΟ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ( Εικαστική και Αρχιτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. «Μόνο γιατί µ αγάπησες» (Οι τρίλιες που σβήνουν, 1928, σελ. 72 73 σχολικού βιβλίου) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. «Μόνο γιατί µ αγάπησες» (Οι τρίλιες που σβήνουν, 1928, σελ. 72 73 σχολικού βιβλίου) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «Μόνο γιατί µ αγάπησες» (Οι τρίλιες που σβήνουν, 1928, σελ. 72 73 σχολικού βιβλίου) Μαρία Πολυδούρη ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Το ποίηµα υπερασπίζεται µια ορισµένη ποιητική επιλογή. Ποια είναι αυτή και σε ποιο είδος

Διαβάστε περισσότερα

Αναστασία Μπούτρου. Εργασία για το βιβλίο «Παπούτσια με φτερά»

Αναστασία Μπούτρου. Εργασία για το βιβλίο «Παπούτσια με φτερά» Αναστασία Μπούτρου Εργασία για το βιβλίο «Παπούτσια με φτερά» α) Αν κάποιος έχει φαντασία, μπορεί και φαντάζεται έναν καλύτερο κόσμο. Κλείνει τα μάτια του και βλέπει αυτό που ποθεί. Αυτό το απόσπασμα εννοεί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΕΣ ΚΥΡΙΕΣ. 10/1/2014 Κουτσουρνά Ιφιγένεια 3 ο Γυμνάσιο Ωραιοκάστρου Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνία

ΜΙΚΡΕΣ ΚΥΡΙΕΣ. 10/1/2014 Κουτσουρνά Ιφιγένεια 3 ο Γυμνάσιο Ωραιοκάστρου Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνία ΜΙΚΡΕΣ ΚΥΡΙΕΣ 10/1/2014 Κουτσουρνά Ιφιγένεια 3 ο Γυμνάσιο Ωραιοκάστρου Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόσωπα Μεγκ Τζο Μπεθ Ειμι κ. Μαρτς Λόρι Περίληψη Louisa May Alcott Η δική μου γνώμη για

Διαβάστε περισσότερα

Ἡ Σημερινή Προστασία τῆς Μητρότητας καί τοῦ Παιδιοῦ Ἀντικίνητρο γιά τήν Γονιμότητα

Ἡ Σημερινή Προστασία τῆς Μητρότητας καί τοῦ Παιδιοῦ Ἀντικίνητρο γιά τήν Γονιμότητα Ἡ Σημερινή Προστασία τῆς Μητρότητας καί τοῦ Παιδιοῦ Ἀντικίνητρο γιά τήν Γονιμότητα Τῆς κας. Χριστίνας Βάγια «Οὐδέν γάρ μητρός εὐσπλαχνότερον καί τούτῳ λέγω ἵνα τιμᾶσθαι νομοθετήσω τάς μητέρας». Ἁγ. Γρηγόριος

Διαβάστε περισσότερα

Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα Θεατρική Παράσταση

Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα Θεατρική Παράσταση Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα Θεατρική Παράσταση 2017-2018 All my sons Arthur Miller Ήταν όλοι τους παιδιά μου Άρθουρ Μίλλερ Το «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» είναι ένα έργο ορόσημο, που σηματοδοτεί την έναρξη

Διαβάστε περισσότερα

Τ Ε Χ Ν Η ΟΡΙΣΜΟΣ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Τ Ε Χ Ν Η ΟΡΙΣΜΟΣ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Τ Ε Χ Ν Η ΟΡΙΣΜΟΣ Τέχνη είναι η συνειδητή ενέργεια αλλά και η ιδιαίτερη ικανότητα του ανθρώπου για δημιουργία έργων που προκαλούν αισθητική συγκίνηση και αναπτύσσουν προβληματισμό. Μέσω της τέχνης δεν

Διαβάστε περισσότερα

μακέτα δημοτικό τραγουδι.qxp_layout 1 5/12/16 11:22 π.μ. Page 3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

μακέτα δημοτικό τραγουδι.qxp_layout 1 5/12/16 11:22 π.μ. Page 3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΙΟΡΔΑΝΗΣ Λ. ΚΟΥΖHΝΟΠΟΥΛΟΣ Δημοτικό Τραγούδι O AΠΟΗΧΟΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ Εκδόσεις Κολοκοτρώνη 49, Αθήνα 105 60 Τηλ.: 210 3226343 - Fax: 210 3221238 e-mail: info@enploeditions.gr www.enploeditions.gr

Διαβάστε περισσότερα

φροντιστήρια Απαντήσεις Νεοελληνικής Γλώσσας Γ λυκείου Γενικής Παιδείας

φροντιστήρια   Απαντήσεις Νεοελληνικής Γλώσσας Γ λυκείου Γενικής Παιδείας Απαντήσεις Νεοελληνικής Γλώσσας Γ λυκείου Γενικής Παιδείας Α. Στο κείμενο η συγγραφέας πραγματεύεται τις σχέσεις ανάμεσα σε γονείς και εφήβους. Αρχικά, αναφέρει ότι ο ουσιαστικός διάλογος διαμορφώνει μια

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ Στις πολύπλοκες συνθέσεις πολλά διαφορετικά στοιχεία χρησιμοποιούνται για την ιεράρχηση της σειράς παρατήρησης από τον θεατή. Ο καλλιτέχνης

Διαβάστε περισσότερα

Ἕνα συγκλονιστικό περιστατικό ἀκούσαμε σήμερα

Ἕνα συγκλονιστικό περιστατικό ἀκούσαμε σήμερα 6η Κυριακή Λουκᾶ (Λκ. 8, 27 39) 22 Ὀκτωβρίου 2017 «Τί ἐμοί καί σοί, Ἰησοῦ υἱέ τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου; δέομαί σου, μή μέ βασανίσῃς» Ἕνα συγκλονιστικό περιστατικό ἀκούσαμε σήμερα στήν εὐαγγελική περικοπή.

Διαβάστε περισσότερα

Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἀσώτου.

Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἀσώτου. Μήνας Φεβρουάριος 4 Φεβρουαρίου 2018. Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἀσώτου. Λουκᾶ 15, 11 32. «...ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς» (Λουκᾶ 15, 11). Μεγάλη ἀμηχανία αἰσθάνεται κάποιος, ὅταν πρέπει νά ἀγγίξει τή σημερινή

Διαβάστε περισσότερα

21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ

21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ 1 ο Νηπιαγωγείο Κυπαρισσίας Διαβάσαμε το παραμύθι: «ΧΑΡΟΥΜΕΝΟ ΛΙΒΑΔΙ» Ερώτηση: ΠΟΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ; - Αυτοί

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Ανακαλύπτοντας την άυλη πολιτιστική κληρονομιά με αφορμή ένα έθιμο (Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων στην περιοχή της Κοζάνης)

Ανακαλύπτοντας την άυλη πολιτιστική κληρονομιά με αφορμή ένα έθιμο (Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων στην περιοχή της Κοζάνης) Ανακαλύπτοντας την άυλη πολιτιστική κληρονομιά με αφορμή ένα έθιμο (Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων στην περιοχή της Κοζάνης) Σχέδιο Μαθήματος 1: Εισαγωγή στην έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. «Η Νίκη της Δράμας»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. «Η Νίκη της Δράμας» Δράμα 29-10-2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Η Νίκη της Δράμας» Πραγματοποιήθηκαν στις 28 Οκτώβρη 2013 τα αποκαλυπτήρια του μνημείου - σύμβολο για την επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωση του τόπου μας, που γιορτάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ (1916-2009): Η ζωή και το έργο του μεγάλου ζωγράφου, χαράκτη, σκηνογράφου και δάσκαλου.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ (1916-2009): Η ζωή και το έργο του μεγάλου ζωγράφου, χαράκτη, σκηνογράφου και δάσκαλου. ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ (1916-2009): Η ζωή και το έργο του μεγάλου ζωγράφου, χαράκτη, σκηνογράφου και δάσκαλου. Η ζωή και το έργο του Γιάννης Μόραλης (Αρτα, 1916-Αθήνα 2009) Ζωγράφος και χαράκτης, μια από τις

Διαβάστε περισσότερα

12 Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ στην εκπαιδευση

12 Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ στην εκπαιδευση προλογοσ Το βιβλίο αυτό αποτελεί καρπό πολύχρονης ενασχόλησης με τη θεωρητική μελέτη και την πρακτική εφαρμογή του παραδοσιακού χορού και γράφτηκε με την προσδοκία να καλύψει ένα κενό όσον αφορά το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο;

Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο; Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο; Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτωβρίου, 1881-8 Απριλίου, 1973) ήταν και είναι ένας από τους κυριότερους Ισπανούς εκπροσώπους της τέχνης του 20ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 30 Ἰουνίου 2019.

Κυριακή 30 Ἰουνίου 2019. 45 Κυριακή 30 Ἰουνίου 2019. Κυριακή Β Ματθαίου Σύναξις τῶν ἁγίων ἐνδόξων 12 ἀποστόλων Μτθ. 9, 36 καί 10, 1 8. Εἶναι ἄδικο οἱ κατώτεροι καί οἱ μέτριοι νά ὁμιλοῦν γιά τούς ἀρίστους καί τούς τελείους. Ἐντούτοις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Κείμενο Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο Η ενδυμασία αποτελείται από κάθε τι με το οποίο ο άνθρωπος καλύπτει και στολίζει το σώμα του. Περιλαμβάνει δηλαδή τα ρούχα και

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Ελλάδα. Άρτεμις Νικολάου

Σύγχρονη Ελλάδα. Άρτεμις Νικολάου Σύγχρονη Ελλάδα Άρτεμις Νικολάου Οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία χρόνια, καθώς και η οικονομική κρίση, που έχει επηρεάσει πολλούς λαούς, έχει επιφέρει μεταβολές στον

Διαβάστε περισσότερα

Με ποιούς τρόπους μπορεί να αξιοποιηθεί η τέχνη ως μέσο διδασκαλίας της Ευρωπαϊκής Ιστορίας

Με ποιούς τρόπους μπορεί να αξιοποιηθεί η τέχνη ως μέσο διδασκαλίας της Ευρωπαϊκής Ιστορίας Με ποιούς τρόπους μπορεί να αξιοποιηθεί η τέχνη ως μέσο διδασκαλίας της Ευρωπαϊκής Ιστορίας Europe at Schools through Art and Simulation (EuropeStARTS) Δράσης KA1 του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Jean Monnet

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 23 Ἰουνίου 2019.

Κυριακή 23 Ἰουνίου 2019. 39 Κυριακή 23 Ἰουνίου 2019. Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων Μτθ. 10, 32 33, 37 38, καί 19, 27 30. «ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἠκολουθήσαμέν σοι τί ἄρα ἔσται ἡμῖν;» (Μτθ. 19,

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτήρια «Ο Απόστολος Παύλος» Γ υ μ ν ά σ ι ο Π ρ ό γ ρ α μ μ α Υ π ο τ ρ ο φ ι ώ ν. Π υ λ α ί α 12 Μ α ΐ ο υ

Εκπαιδευτήρια «Ο Απόστολος Παύλος» Γ υ μ ν ά σ ι ο Π ρ ό γ ρ α μ μ α Υ π ο τ ρ ο φ ι ώ ν. Π υ λ α ί α 12 Μ α ΐ ο υ Εκπαιδευτήρια «Ο Απόστολος Παύλος» Γ υ μ ν ά σ ι ο Π ρ ό γ ρ α μ μ α Υ π ο τ ρ ο φ ι ώ ν Π υ λ α ί α 12 Μ α ΐ ο υ 2 0 1 8 Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Α Ε Ξ Ε Τ Α Ζ Ο Μ Ε Ν Ο Υ Μ Α Θ Η Τ Η Επώνυμο: Όνομα: Πατρώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΑΘΗΝΑ : ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΑΓΑΠΩ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΑΘΗΝΑ : ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΑΓΑΠΩ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013 2014 ΑΘΗΝΑ : ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΑΓΑΠΩ Κατά το τρέχον σχολικό έτος, οι μαθητές των Δ1 και ΣΤ τάξεων του σχολείου μας, στα πλαίσια της υλοποίησης προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων,

Διαβάστε περισσότερα

Άντον Τσέχωφ, Ο Βάνκας

Άντον Τσέχωφ, Ο Βάνκας Άντον Τσέχωφ, Ο Βάνκας Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Γυμνασίου Απαντήσεις ερωτήσεων σχολικού βιβλίου σχ. βιβλίο (σελ. 194) Γυμνάσιο: 9.000 μαθήματα με βίντεο-διδασκαλία για όλο το σχολικό έτος μόνο

Διαβάστε περισσότερα

Με τα μάτια του παππού και της γιαγιάς. 63o Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης. Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας- Θράκης

Με τα μάτια του παππού και της γιαγιάς. 63o Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης. Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας- Θράκης Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας- Θράκης 63o Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Με τα μάτια του παππού και της γιαγιάς 1 Σχολείο: 63 ο Δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης Συμμετέχοντες Τάξη / Τμήμα: ΣΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ. Β Τάξη Λυκείου

ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ. Β Τάξη Λυκείου ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕ02 (φιλόλογος) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΙΛΟΥ ΟΜΙΛΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ: ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΤΑΞΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Δομή και Περιεχόμενο

Δομή και Περιεχόμενο Υπουργείο Παιδείας & Πολιτισμού Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Δομή και Περιεχόμενο Ομάδα Υποστήριξης Νέου Αναλυτικού Προγράμματος Εικαστικών Τεχνών Ιανουάριος 2013 Δομή ΝΑΠ Εικαστικών Τεχνών ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

Μιμίκα Κρανάκη, Ένα τόπι χρωματιστό

Μιμίκα Κρανάκη, Ένα τόπι χρωματιστό Μιμίκα Κρανάκη, Ένα τόπι χρωματιστό Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Γυμνασίου Απαντήσεις ερωτήσεων σχολικού βιβλίου σχ. βιβλίο (σελ. 184) Γυμνάσιο: 9.000 μαθήματα με βίντεο-διδασκαλία για όλο το σχολικό

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 17 Μαρτίου 2019.

Κυριακή 17 Μαρτίου 2019. 55 Κυριακή 17 Μαρτίου 2019. Α Κυριακή τῶν Νηστειῶν, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἰω. 11, 42 55. Δέν ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας γιά κάποιο πρόσωπο. Σήμερα τό πανηγύρι στήθηκε γι αὐτή τήν ἴδια τήν πίστη μας.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: Φιλαράκος - Το δικό μου μαλακό υφασμάτινο παιχνίδι Βαθμίδα: 1 Τάξη: Β Διάρκεια: 4 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας στη συνέχεια για έκφραση. Οι μαθητές/τριες ανακαλούν εμπειρίες

Διαβάστε περισσότερα

Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος

Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος Τήν 11η τοῦ μηνός Μαΐου ἑορτάζει ἡ Εκκλησία μας τή μνήμη τῶν δύο ἰσαποστόλων ἁγίων Κυρίλλου καί Μεθοδίου, φωτιστῶν τῶν Σλαύων. Οἱ ἅγιοι αὐτοί ἔζησαν τόν ἔνατο μ. Χ. αἰ.,

Διαβάστε περισσότερα

«Στου Κεμάλ το Σπίτι» του Γιώργου Ιωάννου. Aπαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

«Στου Κεμάλ το Σπίτι» του Γιώργου Ιωάννου. Aπαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου 1 «Στου Κεμάλ το Σπίτι» του Γιώργου Ιωάννου Aπαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου 1) Γιατί τα αρχικώς αρνητικά συναισθήματα του αφηγητή απέναντι στη γυναίκα μετατρέπονται εν τέλει σε θετικά; Τι

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Η χαρά της αγάπης

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Η χαρά της αγάπης ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η χαρά της αγάπης Καρδιά που φιλοξενεί όλους Ο Αβραάμ και η Σάρρα Μια μέρα, ο Αβραάμ καθόταν μπροστά στη σκηνή του κάτω από μια βελανιδιά. Ήταν μεσημέρι κι έκανε πολλή ζέστη. Τρεις άγνωστοι

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΤΜΗΜΑ : Α4 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΑΖΑΚΗ, ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΑΜΒΕΛΙΩΤΑΚΗ, ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ο ρόλος του οίκου

Διαβάστε περισσότερα

Ἡ παραβολή τοῦ Σποριᾶ

Ἡ παραβολή τοῦ Σποριᾶ ΜΑΘΗΜΑ 4ο Λκ 8,4-15 Ἡ παραβολή τοῦ Σποριᾶ (Θά ἦταν βοηθητικό ἄν τήν ὥρα τοῦ μαθήματος εἴχαμε μπροστά μας μιά γλάστρα μ ἕνα φυτό, καθώς ἐπίσης καί τόν σπόρο του. Ἄν μποροῦμε, ἔχουμε μαζί μας κι ἕνα «δισάκι»

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2019.

Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2019. 25 Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2019. 17η Κυριακή τοῦ Ματθαίου Ματθ. 15, 21 28. «ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον» (Ματθ. 15, 23). Μέ τό περιστατικό τῆς Χαναναίας πλουτίζει τή σημερινή ἡμέρα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΚΑΥΚΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 1 ο Μάθημα Προγραμματισμένα μαθήματα 2/10, 9/10, 16/10, 23/10, 30/10, 6/11, 13/11, 20/11, 27/11, 4/12, 11/12,

Διαβάστε περισσότερα

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές"

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της Φως στις σκιές Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές" Κυρία Παπαδάκη, το βιβλίο σας Φως στις Σκιές που επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Ψυχογιός, πραγματεύεται δύσκολα κοινωνικά

Διαβάστε περισσότερα

O Νικηφόρος ανακαλύπτει τα συναισθήματα

O Νικηφόρος ανακαλύπτει τα συναισθήματα Ελένη Γερουλάνου O Νικηφόρος ανακαλύπτει τα συναισθήματα Με οδηγό τα κυκλαδικά ειδώλια εικονογράφηση Φίλιππος Φωτιάδης Τα συναισθήματα, όπως η χαρά, ο θαυμασμός, ο φόβος, η αμηχανία, είναι έννοιες που

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΦΕΣ ΕΜΦΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ-ΔΙΑΥΛΩΝ. Βιβλίο-Δίαυλος 1: Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΜΟΡΦΕΣ ΕΜΦΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ-ΔΙΑΥΛΩΝ. Βιβλίο-Δίαυλος 1: Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΜΟΡΦΕΣ ΕΜΦΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ-ΔΙΑΥΛΩΝ Βιβλίο-Δίαυλος 1: Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Ι. Συνοπτική παρουσίαση του Βιβλίου-Διαύλου Η Ψυχική Υγεία: Η Ψυχική Υγεία εγγυάται τη συνοχή ομοειδών ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 29η Σεπτεμβρίου 2019 (Κυριακή Β Λουκᾶ).

Κυριακή 29η Σεπτεμβρίου 2019 (Κυριακή Β Λουκᾶ). 21 Κυριακή 29η Σεπτεμβρίου 2019 (Κυριακή Β Λουκᾶ). Λκ. 6, 31 36. «ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν» Λκ. 6, 35. Ἀπ ὅλα τά λόγια καί τίς διδασκαλίες τοῦ Ἰησοῦ αὐτός ὁ λόγος Του φαντάζει ὡς ὁ πιό δύσκολος. Ἡ ἀγάπη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 14 η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 1. Λίγα λόγια για το αρχοντικό 2 2. Το παραμύθι της τοιχογραφίας! (Πρόταση) 3 3. Βρες τη λέξη! (Λύση) 9 4. Ζήσε στον 18 ο αιώνα..

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ

ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ 2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΑΣΟΥ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σχολικό έτος 2004 2005 ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΙ: ΖΟΥΜΠΟΥΛΗ ΜΑΤΕΛΗ ΜΥΡΣΙΝΗ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΖΑΝΗ ΕΙΡΗΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Τετάρτη, 22 Φεβρουαρίου "Το κορίτσι με τα τριαντάφυλλα" του Θάνου Κονδύλη. Κριτική: Χριστίνα Μιχελάκη

Τετάρτη, 22 Φεβρουαρίου Το κορίτσι με τα τριαντάφυλλα του Θάνου Κονδύλη. Κριτική: Χριστίνα Μιχελάκη Τετάρτη, 22 Φεβρουαρίου 2017 "Το κορίτσι με τα τριαντάφυλλα" του Θάνου Κονδύλη Κριτική: Χριστίνα Μιχελάκη Ο Θάνος Κονδύλης είναι ένας από τους πιο αξιόλογους συγγραφείς της χώρας μας, κατά την γνώμη μου.

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου Α. Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: έννοια και σημασία της Άξονες συζήτησης Διαφορετικές εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 10 Μαρτίου 2019.

Κυριακή 10 Μαρτίου 2019. 50 Κυριακή 10 Μαρτίου 2019. Κυριακή τῆς Τυρινῆς. «...Τό στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέωκται...» (Ἰδιόμελον τῶν Αἴνων, πλ. α ). Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ἀρχίζει καί πάλι φέτος ἡ μεγάλη καί εὐλογημένη περίοδος τῆς Ἁγίας

Διαβάστε περισσότερα

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα είναι µια έντονη διαµαρτυρία εναντίον του πολέµου και της καταστροφής που αυτός σπέρνει. Τα µήνυµα που θέλει να

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εικαστικής Αγωγής για τα παιδιά της Δ τάξης του Δημοτικού Σχολείου, στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης στη

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εικαστικής Αγωγής για τα παιδιά της Δ τάξης του Δημοτικού Σχολείου, στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης στη Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εικαστικής Αγωγής για τα παιδιά της Δ τάξης του Δημοτικού Σχολείου, στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης στη Λευκωσία Επαρχιακό Γραφείο Παιδείας Λευκωσίας 2012-2013

Διαβάστε περισσότερα