ΔΗΜΟΣ ΝΑΟΥΣΑΣ Κ.Ε.ΔΗ.Π.Ο.Ν. η αυθεντική ελληνική αποκριά

Transcript

1 ΔΗΜΟΣ ΝΑΟΥΣΑΣ Κ.Ε.ΔΗ.Π.Ο.Ν η αυθεντική ελληνική αποκριά

2 Όταν η ιστορία, ο μύθος και η παράδοση ενώνονται σ ένα μακραίωνο και διαχρονικό γεγονός και μετουσιώνεται σε μια μεγάλη γιορτή, τότε γεννάται ένα σπουδαίο κοινωνικό και πολιτιστικό γεγονός. Αυτό συμβαίνει αιώνες τώρα την περίοδο της Αποκριάς στην Ηρωική πόλη της Νάουσας. Γιατί, η Αποκριά της Νάουσας έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα και τη λατρεία του θεού Διόνυσου, είναι ταυτισμένη με τον απελευθερωτικό αγώνα τον προγόνων μας την περίοδο της Τουρκοκρατίας και αναγεννάται κάθε χρόνο από την ιδιαίτερη και έμφυτη διάθεση του λαού μας για αυτοσχεδιασμό και σάτιρα. Σήμερα, σε μια εποχή όπου το καρναβάλι έχει μετατραπεί σε ένα πλαστικό προϊόν, το οποίο ετοιμάζεται με κάθε είδους μέσα, με σκοπό να σερβιριστεί στον θεατή προς κατανάλωση, το καρναβάλι της Νάουσας οφείλει να διαφυλάξει την ψυχή του, την αυθεντικότητά του, που είναι ο άνθρωπος πρωταγωνιστής. Γιατί, από τον άνθρωπο πηγάζει και σ αυτόν απευθύνεται. Το μοναδικό δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες», που αναβιώνει κάθε χρόνο στην πόλη μας την περίοδο της Αποκριάς, συνεχίζει να συγκινεί χιλιάδες Ναουσαίους και επισκέπτες, τηρώντας με σεβασμό το τυπικό στη μορφή, τη διαδρομή, τη μουσική και τους χορούς. Το γνήσιο ελληνικό γλέντι, η αυθόρμητη συμμετοχή, οι αυτοσχεδιασμοί και το φημισμένο τοπικό ξινόμαυρο κρασί, είναι τα στοιχεία που καταξίωσαν το καρναβάλι της Νάουσας και εξακολουθούν να το ξεχωρίζουν από ανάλογες εκδηλώσεις άλλων πόλεων της χώρας μας. Ο Δήμαρχος Νάουσας Αναστάσιος Καραμπατζός

3 Την περίοδο της Αποκριάς, διαφορετικής από τις άλλες μέρες του χρόνου, κυριαρχούν το κέφι, οι αστεϊσμοί, τα πειράγματα, αλλά κυρίως οι μεταμφιέσεις. Στη Νάουσα, η Αποκριά χαρακτηρίζεται από τον αυθορμητισμό, τον ενθουσιασμό, τη φιλόξενη διάθεση των Ναουσαίων, τα χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία γλέντια τους, τα σατιρικά καρναβάλια. Ιδιαίτερο και βασικότερο όμως στοιχείο είναι το έθιμο του «Γενίτσαρου και της Μπούλας». Ένα έθιμο με βαθιές ρίζες, που στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας του ενσωμάτωσε στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων. Τη μεγαλύτερη ακμή του γνώρισε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα και φθάνει αναλλοίωτο μέχρι τις μέρες μας. Σε αντίθεση με την «αταξία» που επικρατεί τις μέρες της αποκριάς, το έθιμο της Νάουσας χαρακτηρίζει η πειθαρχημένη, τυποποιημένη και εξαιρετικής αισθητικής εμφάνιση των συμμετεχόντων. Το ντύσιμο, το μάζεμα, το προσκύνημα, το δρομολόγιο, το μουσικό ρεπερτόριο, οι χοροί, τα όργανα και οι συμμετέχοντες κρατούν εδώ και αιώνες τους ίδιους κανόνες. Στο έθιμο παίρνουν μέρος μόνο νεαροί άνδρες, ανύπαντροι τα παλαιότερα χρόνια. Ο Γενίτσαρος, ο περήφανος αυτός φουστανελοφόρος, με τα πολλά ασημικά στο στήθος και στη φουστανέλα, την μακριά πάλα (σπαθί) και τον κέρινο «πρόσωπο» είναι ο πρωταγωνιστής. Κύριο ρόλο έχει η Μπούλα, άνδρας που υποδύεται, χωρίς να τη γελοιοποιεί, τη γυναίκα με φαρδιά φουστάνια και «πρόσωπο» στολισμένο με τούλια και λουλούδια. Τα παιδιά που προπορεύονται του μπουλουκιού αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του δρώμενου. Στο τέλος της πομπής η μουσική, ο ζουρνάς και το νταούλι. Την Κυριακή νωρίς το πρωί, με τελετουργικό τρόπο αρχίζει το ντύσιμο. Το ενδιαφέρον όλων για την άψογη εμφάνιση του Γενίτσαρου και της Μπούλας, τα τραγούδια, οι ευχές, τα κεράσματα είναι χαρακτηριστικά αυτήν την ημέρα. Τα όργανα, οι ζουρνατζήδες, από νωρίς θα αρχίσουν το μάζεμα, να συγκεντρώνουν δηλαδή όλα τα μέλη της ομάδας, πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι, μέχρι να πάρουν τελευταίο τον αρχηγό του μπουλουκιού. Είναι ιδιαίτερα συγκινητική η τελετή αποχαιρετισμού στο σπίτι και το καλωσόρισμα των μελών του μπουλουκιού. Χωρίς να χορεύουν, με ανεπανάληπτη πομπή, φθάνουν κοντά στο μεσημέρι στο Δημαρχείο. Εδώ θα γίνει το προσκύνημα, θα πάρει δηλαδή ο αρχηγός την άδεια από τον Δήμαρχο να τελεστεί το έθιμο, να γυρίσουν χορεύοντας τους δρόμους της πόλης. Εκτός από τη Μπούλα που υποκλίνεται, οι Γενίτσαροι θα γείρουν πίσω το κορμί τους και θα τινάξουν αγέρωχα το στήθος τους. Μόλις δοθεί η άδεια θα βγάλουν τις πάλες από τα θηκάρια και θα αρχίσουν οι καθορισμένες από την παράδοση πατινάδες από μαχαλά σε μαχαλά, σε επίσης καθορισμένο δρομολόγιο. Στις πλατείες θα χορέψουν κυκλικούς χορούς. Το απόγευμα θα φτάσουν στην πλατεία των Αλωνίων. Εκεί θα βγάλουν τους «πρόσωπους» και θα ενωθούν μαζί με τον κόσμο για να χορέψουν. Αργότερα τα μπουλούκια θα συνεχίσουν τη διαδρομή τους μέχρι τα Καμμένα, όπου θα στήσουν τους τελευταίους τους χορούς. Το έθιμο ξεκινά την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς. Συνεχίζεται την Δευτέρα, όπου τα μπουλούκια επισκέπτονται τα σπίτια των μελών τους και γλεντούν. Επαναλαμβάνεται την Κυριακή της Αποκριάς (Τυρινής). Στην πλατεία των Αλωνίων γίνεται μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς μεζέδες και το φημισμένο Ναουσαίικο κρασί. Συνεχίζεται την Καθαρή Δευτέρα χωρίς να φορούν τους «προσωπάδες» και ακολουθούν ελεύθερο δρομολόγιο. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας όλα τα μπουλούκια συναντώνται στην περιοχή Σπηλαίου για να γλεντήσουν με παραδοσιακές πίτες, γλυκά του ταψιού και άφθονο κρασί. σύντομο ιστορικό του εθίμου

4 ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 4Πλατεία Καρατάσου, ώρα 20:00 Επίσηµη έναρξη των εκδηλώσεων της Αποκριάς με αποκριάτικο γλέντι, παραδοσιακούς χορούς και πολλές εκπλήξεις Συμμετέχουν: Η ορχήστρα «Brass At-tack», Σύλλογος «Φίλοι του Καρναβαλιού». Λαογραφικοί Σύλλογοι της Νάουσας: «Λύκειο Ελληνίδων», «Πυρσός», «Εύξεινος Λέσχη Ποντίων», «Σύλλογος Βλάχων», Όμιλος Περιβάλλοντος και Πολιτισμού «Αράπιτσα» 49ο Δημ. Σχολείο, ώρα 10:00 Παραδοσιακό γλέντι. Διοργάνωση: 9ο Δημ. Σχολείο και Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 4Οδός Δημαρχίας, ώρα 20:00 Αποκριάτικο ξεφάντωμα μόνο για... «μασκαράδες» 4Café DeStyle, ώρα 22:00 Salsa Party με τους Etnia Nueva ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 47ο Δημ. Σχολείο, ώρα 11:30 Ημαθιώτικο γλέντι με ατελείωτο φαγοπότι, χορό και πιπεράτη σάτιρα. Διοργάνωση: Σύλλογος Δασκάλων και Νηπιαγωγών Επαρχίας Νάουσας και ΕΛΜΕ Ημαθίας ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Αυτή τη µέρα ξεκινά το Έθιµο Γενίτσαροι και Μπούλες 4Περιοχή «Μπατάνια», ώρα 09:00, Παραδοσιακό κτήριο Ομίλου «Γενίτσαροι και Μπούλες», πρώην σησαμοτριβείο «Μάκη» Το Ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού 4Δημαρχείο, ώρα 10:30 Το προσκύνημα. Τα μπουλούκια παίρνουν την άδεια από τον Δήμαρχο - Καθορισμένη διαδρομή των μπουλουκιών στην πόλη 4Πλατεία Αλωνίων, ώρα 17:00 Το βγάλσιμο του πρόσωπου, χορός με τη συμμετοχή όλου του κόσμου 4Πλατεία Καρατάσου, ώρα 12:30 Εκδήλωση με παραδοσιακούς χορούς, με τη συμμετοχή Λαογραφικών Συγκροτημάτων Νάουσας, Ανθεμίων και Ειρηνούπολης 4«Απόδραση στην τρέλα» με το Σύλλογο «Φίλοι του Καρναβαλιού» στους δρόμους της πόλης 4Café Φίλιον, ώρα 12:00 Παραδοσιακό γλέντι με ψητά και φαγοπότι πρόγραμμα εκδηλώσεων

5 ΔΕΥΤΕΡΑ 28 Φεβρουαρίου 44o Δημ. Σχολείο, ώρα 10:00 Παραδοσιακό γλέντι. Διοργάνωση: 4o Δημ. Σχολείο και Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων 4Δημοτικό Θέατρο, ώρα 21:00 «Μουσικές του Κόσμου», μουσική συναυλία με τους Σταύρο Παζαρέντση, Αρετή Κετιμέ, Γιώργο Γιαννούλη κ.ά. 4Café DeStyle, ώρα 22:00 Salsa Party με τους Etnia Nueva ΤΡΙΤΗ 01 Μαρτίου 4Λαϊκή Αγορά, ώρα 19:30 Η Έλσα με την παρέα της χορεύουν «Πατινάδα» στους δρόμους της πόλης 4Café Gossip, ώρα 21:00 I Love NAOUSSA s HOSPITALity Μασκέ Πάρτι του Συλλόγου «Φίλοι του Καρναβαλιού» 4Café Φίλιον, ώρα 21:30 Μασκέ Πάρτι ΤΕΤΑΡΤΗ 02 Μαρτίου 4Περιοχή «Πανόραμα», ώρα 19:30 Βραδιά γλεντιού. Διοργάνωση: Σύλλογος Οικιστών Πανοράματος 4Εστία Μουσών, ώρα 20:00 Βραδιά γλεντιού. Διοργάνωση: Μουσικό Σωματείο «Ωδείο Ναούσης» 4Café DeStyle, ώρα 22:00 Βραδιά με ελληνική ζωντανή μουσική ΠΕΜΠΤΗ 03 Μαρτίου 41ο, 2ο και 7ο Δημοτικό Σχολείο, ώρα 10:00 Παραδοσιακό γλέντι. Διοργάνωση: Δημ. Σχολεία και Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων 4Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Νάουσας, ώρα 17:00 Αποκριάτικη εκδήλωση με «Πατινάδα» στους δρόμους της πόλης 4οδός Λάππα 30, ώρα 20:00 Βραδιά γλεντιού από τον Σύλλογο «Νταβέλης» 4Μουσικό Καφενείο «Σείριος», ώρα 22:00 Μασκέ Πάρτι ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 04 Μαρτίου 4Βιβλιοπωλείο Μαρνέρη, ώρα 20:00: Βραδιά γλεντιού. Διοργάνωση: περίοικοι οδού Παναγούλη 4Δημοτικό Θέατρο, ώρα 20:00 Βραδιά γλεντιού. Διοργάνωση: Φιλαρμονική Εταιρία Ναούσης 4Στέκι Νεολαίας, ώρα 22:00 Μασκέ Πάρτι. Διοργάνωση: Σύλλογος για τη Διάδοση των Εικαστικών Τεχνών Νάουσας, LOBA Team 4Café Φίλιον, ώρα 22:00 Karaoke Πάρτι

6 ΣΑΒΒΑΤΟ 05 Μαρτίου 4«Μια πόλη, µια γιορτή» Ολοήμερο ξέφρενο γλέντι στο εμπορικό κέντρο, στα κέντρα διασκέδασης µε μουσικές μπάντες, χάλκινα συγκροτήματα, λαϊκές ορχήστρες με ξινόµαυρο κρασί Νάουσας και τοπικούς μεζέδες 4Περιοχή «Μάντζαλος», ώρα 14:00 Παραδοσιακό γλέντι από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας 4Πλατεία Αλωνίων, ώρα 15:00 Παραδοσιακό γλέντι με καυτή σάτιρα, αυτοσχεδιασμούς, με ξινόμαυρο ναουσαίικο κρασί και πολλές-πολλές εκπλήξεις. Διοργάνωση: «Ομάδα Ανταρτών» ΚΥΡΙΑΚΗ 06 Μαρτίου Έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» 4Περιοχή «Μπατάνια», ώρα 09:00, Παραδοσιακό κτήριο Ομίλου «Γενίτσαροι και Μπούλες», πρώην σησαμοτριβείο «Μάκη» Το Ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού 4Δημαρχείο, ώρα 10:30 Το προσκύνημα. Τα μπουλούκια παίρνουν την άδεια από τον Δήμαρχο - Καθορισμένη διαδρομή των μπουλουκιών στην πόλη 4Πλατεία Αλωνίων, ώρα 17:00 Το βγάλσιμο του πρόσωπου, χορός με τη συμμετοχή όλου του κόσμου ΣΑΤΙΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΡ- ΝΑΒΑΛΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΚΑΙ ΑΡ- ΜΑΤΩΝ - ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΛΑΟΓΡΑ- ΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ 4Πλατεία Καρατάσου, ώρα 14:00 Έναρξη με τη Φιλαρμονική Νάουσας 4Αναπαράσταση του Ναουσαίικου γάμου από τον Όμιλο Περιβάλλοντος και Πολιτισμού «Αράπιτσα» σε συνεργασία με τον Ιππικό Όμιλο Νάουσας και το Κ.Α.Π.Η. 4Παρέλαση, με τη συμμετοχή του Συλλόγου «Φίλοι του Καρναβαλιού», καρναβαλικών ομάδων, σατιρικών αρμάτων και Σχολείων 4Παρέλαση Πολιτιστικών και Λαογραφικών Συλλόγων 4Μετά το πέρας της παρέλασης οι καρναβαλικές ομάδες, ο «Σύλλογος Φίλοι του Καρναβαλιού» και οι Λαογραφικοί Σύλλογοι, γίνονται μία μεγάλη παρέα σ ένα αυθόρμητο γλέντι σε κεντρικούς δρόμους της πόλης 4Café Φίλιον, ώρα 12:00 Παραδοσιακό γλέντι με τη συμμετοχή του Λυκείου Ελληνίδων Νάουσας

7 ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 07 Μαρτίου Έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» Ελεύθερη πορεία των μπουλουκιών στην πόλη χωρίς τον πρόσωπο ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΘΑΡΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ 4Περιοχή «Ρουντίνα» Επισκοπής, ώρα 10:00 Κούλουμα στα Ανθέμια, με φασολάδα, λαγάνα, σαρακοστιανά και πλούσιο μουσικοχορευτικό πρόγραμμα με τη συμμετοχή Πολιτιστικών και Λαογραφικών Συλλόγων 4Περιοχή «Ροδίνα» Αγγελοχωρίου, ώρα 10:00 Κούλουμα στην Ειρηνούπολη, με φασολάδα, λαγάνα, σαρακοστιανά και πλούσιο μουσικοχορευτικό πρόγραμμα με τη συμμετοχή Πολιτιστικών και Λαογραφικών Συλλόγων 4Πλατεία Καρατάσου, ώρα 11:00 Γιορτή Φασολάδας με Σαρακοστιανά, από το Σύλλογο «Φίλοι του Καρναβαλιού» με τη συμμετοχή Λαογραφικών Συλλόγων της Νάουσας («Πυρσός», Λύκειο Ελληνίδων, Σύλλογος Βλάχων, «Αράπιτσα») 4Γιαννακοχώρι, ώρα 11:00 Κούλουμα. Διοργάνωση: Πολιτιστικός Σύλλογος Γιαννακοχωρίου 4Café DeStyle, ώρα 13:00 Μεσημεριανό γλέντι με ελληνική ζωντανή μουσική ΚΥΡΙΑΚΗ 13 Μαρτίου 4Περιοχή «Σπηλαίου», ώρα 11:00 Αναβίωση του εθίμου της Κυριακής της Ορθοδοξίας με τη συμμετοχή όλων των μπουλουκιών «Γενίτσαροι και Μπούλες». Προσφέρονται Ναουσαίικο κρασί, πίτες και σιροπιαστά γλυκά ταψιού * Επίσης, το διάστημα από την Τσικνοπέμπτη (24/2) έως και την Καθαρά Δευτέρα (7/3), διοργανώνονται δεκάδες αποκριάτικες εκδηλώσεις από Συλλόγους, γειτονιές, κέντρα διασκέδασης και εστίασης (καφέ, μπαρ, εστιατόρια, ταβέρνες κλπ.)

8 18-19 Φεβρουαρίου (Ξενοδοχείο «Βέρμιον») «Ski and Salsa 3», βραδιές με μουσική και χορό salsa από το Σύλλογο Φίλων Λατινοαμερικάνικης Κουλτούρας «Salsa y Sueño» με τη συμμετοχή χορευτικών ομάδων salsa και συλλόγων απ όλη την Ελλάδα 19 Φεβρουαρίου («Κιόσκι», ώρα 22:00) «+-65 Disco Party», με disco μουσική Διοργάνωση: απόφοιτοι με την υποστήριξη Δ.Ε.Τ.Ν. και Κ.Ε.ΔΗ.Π.Ο.Ν. 21 Φεβρουαρίου (Αίθουσα εκθέσεων Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Διάρκεια Έκθεσης 21 Φεβρουαρίου - 07 Μαρτίου) Έκθεση ζωγραφικής του λαϊκού ζωγράφου Τάκη Σκούπερ με θέμα «Λαϊκό Δρώμενο Μπούλες και Γενίτσαροι της Νάουσας» 21 Φεβρουαρίου (Δημοτικό Θέατρο, ώρα 21:00) Συναυλία της Ορχήστρας «Βασίλης Τσιτσάνης». Διοργάνωση: Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Μουσικής Ημαθίας «Βασίλης Τσιτσάνης», υπό την αιγίδα του Δήμου Νάουσας 24 Φεβρουαρίου Έκθεση βενετσιάνικης μάσκας από το ΚΔΑΠ-μΕΑ της Κ.Ε.ΔΗ.Π.Ο.Ν. (ΚΔΑΠ-μΕΑ, οδός Κατσουλάκη 3. Διάρκεια έκθεσης: 24 Φεβρουαρίου - 07 Μαρτίου) 27 Φεβρουαρίου 06 Μαρτίου (Διάρκεια: 27 Φεβρουαρίου - 06 Μαρτίου) 2ος διαγωνισµός φωτογραφίας µε τίτλο Γενίτσαροι και Μπούλες σε πραγµατικό χρόνο και τόπο από την Κ.Ε.ΔΗ.Π.Ο.Ν. σε συνεργασία µε τα Εικαστικά Εργαστήρια 27 Φεβρουαρίου (Αίθουσα Συναυλιών Εστίας Μουσών, ώρα 18:30. Διοργάνωση: 7ο Νηπιαγωγείο Νάουσας) Εκδήλωση στο πλαίσιο του προγράμματος Comenius με θέμα: «Νάουσα, Τέχνη, Απόκριες» παράλληλες εκδηλώσεις

9 ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ Δήμος Νάουσας Κ.Ε.ΔΗ.Π.Ο.Ν. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Κ.Ε.ΔΗ.Π.Ο. Νάουσας Χατζημαλούση 17 τηλ.: fax: Δήμος Νάουσας Δημαρχίας 30 τηλ.: fax: