Επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών- Διάλεξη: Μορφολογία IV (3/4/2013)

Transcript

1 Επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών- Διάλεξη: Μορφολογία IV (3/4/2013)

2 1. Β. Ελλάδα, 2. Βόλος, 3. Λέσβος, 4. Χανιά Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών- Διάλεξη: Μορφολογία IV (13/04/2013)

3 Επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων 1. Β. Ελλάδα Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών- Διάλεξη: Μορφολογία IV (13/04/2013)

4 Βιομηχανικά κτίρια στη β. Ελλάδα Συνολικά στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχουν περισσότερα από 100 βιομηχανικά κτίρια, μεταξύ άλλων σε Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Δράμα, Βέροια, Καβάλα και στη Θράκη. Αν υπολογιστούν και εκείνα της προβιομηχανικής εποχής, δηλαδή υδρόμυλοι και ανεμόμυλοι, ο αριθμός τους φτάνει τα 200. Στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, τα υφιστάμενα βιομηχανικά κτίρια ξεπερνούν τα 40.

5 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς Στην Ελλάδα το ΥΠ.ΠΟ.Τ είναι ο εθνικός φορέας προστασίας και διαχείρισης της βιομηχανικής κληρονομιάς. Με τις κατά τόπους Εφορείες Νεοτέρων Μνημείων και σε συνεργασία με μια σειρά από πανεπιστημιακά και άλλα ιδρύματα (ΕΜΠ, ΑΠΘ, ΔΠΘ, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς κι άλλους επιστημονικούς μη κερδοσκοπικούς φορείς, όπως το Ελληνικό Ινστιτούτο των Μύλων), έχουν αναδείξει ποικιλία προσεγγίσεων διατήρησης και επανάχρησης βιομηχανικών κτιρίων.

6 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς Η διαχείριση της βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ελλάδα προσδιορίστηκε από δύο βασικούς στόχους: την ανάδειξή της ως στοιχείου της κοινωνικής ή πολιτισμικής ταυτότητας ενός τόπου, ως μέσου για τον εμπλουτισμό των υποδομών των πόλεων σε χώρους πολιτισμού, τουρισμού ή αναψυχής.

7 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς Δύο βασικές τάσεις διαχείρισης: 1. τη μουσειακή ή πολιτιστική χρήση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, - Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας (στο Μύλο Μάρκου) - Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης (...) όπου διατηρείται in situ ο μηχανολογικός εξοπλισμός. Το Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας στεγάζεται στον Μύλο του Μάρκου, ένα πρόσφατα ανακαινισμένο βιομηχανικό κτίριο των αρχών του αιώνα, το οποίο βρίσκεται στη γειτονιά της διατηρητέας συνοικίας της Κυριώτισσας. Περιλαμβάνει τρεις ορόφους, συνολικού εμβαδού 720 τ.μ. καθένας από τους οποίους θα φιλοξενεί μια εννοιολογικά αυτοτελή ενότητα της μόνιμης έκθεσης.

8 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς 1. μουσειακή ή πολιτιστική χρήση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων Δημοτική καπναποθήκη Καβάλας: Μουσείο καπνού-περιοδικές εκθέσεις

9 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς 1. μουσειακή ή πολιτιστική χρήση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων Ξάνθη. Καπναποθήκη Νομαρχίας. Αποκατάσταση μετά από πυρκαγιά. Επανάχρηση ως πολιτιστικό κέντρο

10 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς 2. τη χρήση των βιομηχανικών ή εμπορικών εγκαταστάσεων ως χώρων αναψυχής, πολιτισμού ή εκπαίδευσης: - Μύλος Χατζηγιαννάκη-Αλτιναλμάζη στη Θεσσαλονίκη, βραβείο Europa Nostra 1993), - Κλωστοϋφαντουργία «Ήλιος» στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης - Ανάπλαση - ανάδειξη της περιοχής του πρώτου προβλήτα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκη, - Επανάχρηση των παλιών Δημοτικών Σφαγείων Θεσσαλονίκης,

11 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς 3. Η πιο διαδεδομένη, ωστόσο, τάση είναι της προσαρμοσμένης επανάχρησης που αντιμετωπίζει τα κτήρια ως κελύφη και τα βιομηχανικά τοπία ως σκηνικά για αρχιτεκτονικούς και χρηστικούς μετασχηματισμούς Καπναποθήκη Ρεζή στην Καβάλα (επανάχρηση ως εμπορικό κέντρο με καταστήματα, καφέ, εστιατόρια)

12 Διαχείριση βιομηχανικής κληρονομιάς 3. προσαρμοσμένη επανάχρηση Καπναποθήκη Ρεζή στην Καβάλα (επανάχρηση ως εμπορικό κέντρο με καταστήματα, καφέ, εστιατόρια)

13

14 Αλευρόμυλος Χατζηγιαννάκη-Αλτιναλμάζη (1924): χώρος αναψυχής και πολιτισμού (αρχές 1990) Βιομηχανικό σύνολο, κτισμένο το 1924, με συνεχή λειτουργία έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980.

15 Μύλος Χατζηγιαννάκη: O «Mύλος» της Θεσσαλονίκης, άλλοτε μύλος Xατζηγιαννάκη- Aλτινζή, μετά την αποκατάστασή του. H Europa Nostra βράβευσε το 1993 τη διαμόρφωση του εγκαταλελειμμένου βιομηχανικού συγκροτήματος, σε πολιτιστικό και ψυχαγωγικό κέντρο,.

16 Κεντρικό αντλιοστάσιο της Οθωμανικής Εταιρείας Υδάτων στη Θεσσαλονίκη: Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης Μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα δείγμα προκατασκευής της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα ( ), με αδιάλειπτη λειτουργία έως το 1978.

17 Κεντρικό αντλιοστάσιο της Οθωμανικής Εταιρείας Υδάτων στη Θεσσαλονίκη: Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης Βελγική προκατασκευή του τέλους του 19 ου αιώνα. Μεταλλικός σκελετός που περιλαμβάνει κατακόρυφα και οριζόντια στοιχεία, ανάμεσα στα οποία τοποθετούνται εμφανείς συμπαγείς πλίνθοι. Μεταλλική στέγη με επικάλυψη κυματοειδή λαμαρίνα.

18 Κεντρικό αντλιοστάσιο της Οθωμανικής Εταιρείας Υδάτων στη Θεσσαλονίκη: Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης

20 Κεντρικό αντλιοστάσιο της Οθωμανικής Εταιρείας Υδάτων στη Θεσσαλονίκη: Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης Λειτουργεί ως ζωντανός χώρος πολιτισμού που συνδυάζει: 1. το Αντλιοστάσιο ως αποκατεστημένο τεχνικό μνημείο με τον αυθεντικό μηχανολογικό του εξοπλισμό.

22 Κεντρικό αντλιοστάσιο της Οθωμανικής Εταιρείας Υδάτων στη Θεσσαλονίκη: Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης 2. Κέντρο Τεκμηρίωσης για την έρευνα και ανάδειξη του έργου της υδροδότησης και την ενημέρωση κοινού και μαθητών σε θέματα προστασίας του νερού ως φυσικού αγαθού.

23 Κεντρικό αντλιοστάσιο της Οθωμανικής Εταιρείας Υδάτων στη Θεσσαλονίκη: Εκπαιδευτικά προγράμματα στο χώρο του μουσείου Που οργανώθηκαν από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κ-Μ. ( )

24 Τα Δημοτικά Σφαγεία (1896): αίθουσα πολλαπλών χρήσεων

25 Τα παλιά Δημοτικά Σφαγεία: αίθουσα πολλαπλών χρήσεων

26 Τα παλιά Δημοτικά Σφαγεία: αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Μεταλλική στέγη. Επικάλυψη με φύλλα λαμαρίνας. Κεντρικός πυργίσκος (αεραγωγός φωταγωγός) με περσιδωτά κάθετα ανόιγματα.

29 Τα Δημοτικά Σφαγεία: αίθουσα πολλαπλών χρήσεων Μουσικές συναυλίες νεότερων σχημάτων μουσικής έκφρασης. Θεατρικές και αθλητικές παραστάσεις. Θεατρικά τουρνουά νέων καλλιτεχνών. Χορευτικά δρώμενα (διεθνής μήνας χορού, κ.α.) Εκδηλώσεις του θεσμού των «ΔΗΜΗΤΡΙΩΝ». Εκθέσεις, ζωγραφικής, αφίσας, φωτογραφίας και άλλα εικαστικά δρώμενα. Ομιλίες, παρουσιάσεις, διαλέξεις. Μόνιμη έκθεση στην οποία θα προβάλλονται τα βιομηχανικά κτίρια και η κατασκευαστική τεχνοτροπία των αρχών του 20ου αιώνα. Περιοδικές εκθέσεις στον αύλειο χώρο και εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου.

30 Τα παλιά Δημοτικά Σφαγεία: αίθουσα πολλαπλών χρήσεων Απόψεις στέγης κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης (02/2013)

31 Τα παλιά Δημοτικά Σφαγεία: αίθουσα πολλαπλών χρήσεων Εργασίες αποκατάστασης όψεων (02/2013)

32 Μακεδονική κλωστοϋφαντουργία «Ήλιος» στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης (1931): 7 ο Δημοτικό Σχολείο Νεάπολης Συγκρότημα με οικοδομικές φάσεις από το 1931 έως το 1947, φιλοξένησε πρωτοποριακή για τα δεδομένα της εποχής μονάδα παραγωγής βελούδων. Έχει μετατραπεί με επιτυχία σε δημοτικό σχολείο.

33 Μακεδονική κλωστοϋφαντουργία «Ήλιος» στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης (1931): 7 ο Δημοτικό Σχολείο Νεάπολης Στο χώρο λειτουργούν, επίσης, το εργαστήρι χαρακτικής, το εργαστήρι εικαστικών και εφαρμοσμένων τεχνών και το θεατρικό εργαστήρι. Υπάρχει ακόμη χώρος για εικαστικές εκθέσεις.

34 Λιμάνι. Αποθήκες πρώτου προβλήτα

35 Αποθήκες πρώτου προβλήτα Κινηματογραφικές αίθουσες Μουσείο κινηματογράφου Μουσείο φωτογραφίας Κρατικό μουσείο σύγχρονης τέχνης Εστιατόριο

36 Αποθήκες πρώτου προβλήτα

37 Αποθήκες πρώτου προβλήτα αποθήκη 1: κινηματογραφικές αίθουσες

38 Αποθήκες πρώτου προβλήτα Αποθήκη 1: κινηματογραφικές αίθουσες

41 Αποθήκες πρώτου προβλήτα μουσείο κινηματογράφου (ισόγειο)

42 Αποθήκες πρώτου προβλήτα μουσείο φωτογραφίας (όροφος)

45 Αποθήκες πρώτου προβλήτα κρατικό μουσείο σύγχρονης τέχνης

46 Αποθήκες πρώτου προβλήτα κρατικό μουσείο σύγχρονης τέχνης

47 Αποθήκες πρώτου προβλήτα καφέ-εστιατόριο

48 Αποθήκες πρώτου προβλήτα αποθήκη Δ: κινηματογραφικές αίθουσες

49 Ανάπλαση Διαμορφώσεις υπαίθριου χώρου

50 Διαμορφώσεις υπαίθριου χώρου Κύριος κεντρικός άξονας διαδρομής (αντιολισθητικής μορφής μάρμαρο, υπόγειο κανάλι απορροής υδάτων, τονισμός με ελαιόδενδρα σε γραμμική διάταξη)

51 Επένδυση με deck από φυσικό ξύλο (κρηπίδωμα), κυβόλιθοι, χυτό δάπεδο με βότσαλο κεραμικής απόχρωσης, καθιστικά από σκυρόδεμα με ξύλινη επένδυση

52 Παρτέρια με δένδρα ελιάς και φωτιστικά

53

54 Διαμορφώσεις - Εξοπλισμός Ιδιοκατασκευές καθιστικών «γλυπτών»

55 Διαμορφώσεις- Εξοπλισμός -αστικό γλυπτό σε βαθμιδωτή -γερανός εξέδρα

56 Κλωστοϋφαντουργείο «ΥΦΑΝΕΤ»: Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες σε πανελλαδική κλίμακα, η «ΥΦΑΝΕΤ» συγκροτήθηκε από το 1921 έως και τα μεταπολεμικά χρόνια, καταλαμβάνοντας τη θέση εργοστασίου της Οθωμανικής Εταιρείας Φεσιών

57 Κλωστοϋφαντουργείο «ΥΦΑΝΕΤ»: Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

65 Ζυθοποιείο ΦΙΞ

73 Δουβλίνο - ζυθοποιείο Guiness

81 «Μύλοι Αλλατίνη» Βιομηχανικό συγκρότημα των «Μύλων Αλλατίνη», ένα από τα μεγαλύτερα της νοτιοανατολικής Μεσογείου. (1854) ( )

82 «Μύλοι Αλλατίνη»

83 «Μύλοι Αλλατίνη» - Σιλό

84 «Μύλοι Αλλατίνη», Σιλό

85 «Μύλοι Αλλατίνη», Σιλό

86 «Μύλοι Αλλατίνη» Αποθήκες: Εργαστήρια και αποθήκες της ΙΣΤ ΕΠΚΑ

87 «Μύλοι Αλλατίνη», μελέτη ανάπλασης επανάχρησης κτιρίων

88 Κεραμεία Αλλατίνι: Μουσείο «Αλλατίνι»

89 Κεραμεία Αλλατίνι: Μουσείο Αλλατίνι Ιδρύθηκαν το 1939, υιοθετώντας πρωτοποριακές για την εποχή κατασκευαστικές μεθόδους με υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, τέθηκαν σε μερική λειτουργία, λόγω μετεγκατάστασης

90 Κεραμεία Αλλατίνι: Ìïõóåßï «Áëëáôßíç»

91 Κεραμεία Αλλατίνι: Μουσείο «Αλλατίνι» προμελέτη ανάπλασης

92 Κεραμεία Αλλατίνι: Μουσείο Αλλατίνι προμελέτη ανάπλασης Το διατηρητέο σύνολο προτείνεται όχι μόνο ως μουσείο του εαυτού του, αλλά ως ευέλικτος χώρος πολιτισμού και αναψυχής. Ο βασικός όγκος παραλαμβάνει τους χώρους των μόνιμων εκθεμάτων και περιοδικών εκθέσεων. Στα συνοδευτικά κτίσματα προτείνεται η οργάνωση χρήσεων λειτουργικής και οικονομικής υποστήριξης του Πολιτιστικού Κέντρου. Οι ενότητες αυτές περιλαμβάνουν αίθουσες προβολών, εργαστήρια και γραφεία, χώρους αναψυχής καθώς και πωλητήριο. Προτάθηκε η λογική της ήπιας επέμβασης για την αναπαλαίωση του κελύφους και η εφαρμογή λιτών στη μορφή κατασκευών, σε απόσταση από το κέλυφος του κτιρίου.

93 Επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων Βόλος: Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα

94 Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Το Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα, σπάνιο δείγμα διασωζόμενου βιομηχανικού συγκροτήματος στον ελληνικό χώρο, προστέθηκε στο δυναμικά αναπτυσσόμενο Δίκτυο Θεματικών Τεχνολογικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ).

95 Εργάτες στο εργοστάσιο Τσαλαπάτα Αρχείο ΔΗ.Κ.Ι.. Το Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας ιδρύθηκε το 1926 από τους αδερφούς Τσαλαπάτα. Η συνολική έκτασή του ανέρχεται σε τ.μ. Στο εργοστάσιο αυτό κατασκευάζονταν ποικίλοι τύποι πλίνθων και κεράμων. Απασχολούσε στην ακμή της λειτουργίας του 250 άτομα. Τερμάτισε τη λειτουργία του τo 1978.

96 Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Πλινθοκεραμοποιείο Τσαλαπάτα. Δεξαμενές καθίζησης αργίλου. (στις δεξαμενές καθίζησης το μείγμα ξεραίνονταν, κόβονταν κομμάτια και μεταφέρονταν στην αίθουσα παραγωγής για να παραχθούν τα κεραμίδια).

97 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Στα πλαίσια του προγράμματος URBAN, το εργοστάσιο αγοράσθηκε από το Δήμο Βόλου το 1995 και χρηματοδοτήθηκε η αποκατάσταση των κτιρίων και η ένταξη σ' αυτά νέων χρήσεων για τη δημιουργία ενός σύγχρονου πολυδύναμου πολιτιστικού κέντρου, αφιερωμένου στη βιομηχανική και χειροτεχνική παράδοση και την καλλιτεχνική δημιουργία.

98 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα περιλαμβάνει: Μουσείο Βιομηχανικής Ιστορίας. 20 χειροτεχνικά εργαστήρια, εκθετήρια και μικρά εμπορικά καταστήματα για παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής. Χώρους εκθέσεων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, βιβλιοθήκη, αίθουσα video-wall και κινηματογράφο. Χώρους αναψυχής (καφέ, εστιατόριο, ουζερί)

99 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Μουσείο Βιομηχανικής Ιστορίας: Η δημιουργία Βιομηχανικού Μουσείου στοχεύει στην αξιοποίηση και ανάδειξη των εγκαταστάσεων και του μηχανολογικού εξοπλισμού του παλιού κεραμοποιείου. Περιλαμβάνει τους ακόλουθους χώρους: Τριβεία Αργίλου Δεξαμενές Διήθησης Αργίλου Λεβητοστάσιο Αίθουσα Παραγωγής Παλιά Ξηραντήρια Νέα Ξηραντήρια Φούρνος HOFFMAN Χώρος υποστήριξης - βοηθητικών λειτουργιών Φούρνου Πατάρι Φούρνου Μύλος (και ράμπα Ημιυπαίθριος Χώρος Εκθετηρίων

100 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Το 2004 το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς ανέλαβε να δημιουργήσει, στους χώρους του κυρίως εργοστασίου (5.000 τ.μ), ένα πρότυπο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας.

101 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα

102 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα ΑΙΘΟΥΣΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ. Στο χώρο αυτό υπάρχουν σήμερα δυο μηχανές παραγωγής τούβλων των εργοστασίων Samic και Morando και τρεις μηχανές παραγωγής κεραμιδιών.

103 Μουσείο Τσαλαπάτα Τα βαγονέτα στον υπαίθριο χώρο του μουσείου Η άργιλος μεταφέρονταν από το ορυχείο στο εργοστάσιο με βαγονέτα που κινούσαν μικρές ατμομηχανές.

104 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Η μηχανή Decauville, η οποία αξιοποιούνταν για τη μεταφορά της πρώτης ύλης (άργιλος) από την περιοχή εξόρυξής της

105 Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα Κεκλιμένο επίπεδο (ράμπα) μεταφοράς αργιλοχώματος προς το μύλο

106 Μουσείο Τσαλαπάτα Τα βαγονέτα

107 Μουσείο Τσαλαπάτα ξηραντήριο Στους 35 μακρόστενους θαλάμους των παλιών ξηραντηρίων γίνονταν η ξήρανση των προϊόντων. Τα φορτωμένα με διαμορφωμένα προϊόντα πάνω σε τελάρα φορεία οδηγούνταν μέσα στους θαλάμους των ξηραντηρίων όπου τα τελάρα τοποθετούνταν στις εγκοπές των χωρισμάτων.

108 Μουσείο Τσαλαπάτα. Στην κάμινο συνεχούς καύσης τύπου Hoffman, γίνονταν το ψήσιμο των προϊόντων του πλινθοκεραμοποιείου. Η κάμινος αποτελείται από μια κλειστή ελλειψοειδή στοά ημικυκλικής διατομής μήκους 100 μ. πλάτους 5 μ. και μέγιστου ύψους 2,5 μ. Στην εξωτερική πλευρά της στοάς υπάρχουν ανά 4 μ. είσοδοι για την εισαγωγή ξερών και την εξαγωγή των ψημένων προϊόντων καθώς και του απαραίτητου για την καύση αέρα. Κάμινος Hoffman.

109 Μουσείο Τσαλαπάτα μηχανουργείο Το μηχανουργείο εξασφάλιζε την καθημερινή συντήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού του εργοστασίου. Μέσα στο μηχανουργείο υπήρχε και χώρος ξυλουργείου για την κατασκευή των ξύλινων τελάρων.

110 Επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων Λέσβος: Μουσεία ελαιουργίας

111 Παπάδος Λέσβου 1. Ελαιοτριβείο Εταιρείας Αρχιπελάγους

112 1. Παπάδος Λέσβου Μουσείο Βρανά Ελαιοτριβείο Εταιρείας Αρχιπελάγους

113 1. Παπάδος Λέσβου - Μουσείο Βρανά Ελαιοτριβείο Εταιρείας Αρχιπελάγους Στην επιβλητική κύρια αίθουσα παραγωγής γινόταν η σύνθλιψη του ελαιοκάρπου, η συμπίεση του ελαιοπολτού και ο διαχωρισμός του λαδιού από το νερό.

114 1. Παπάδος Λέσβου - Μουσείο Βρανά Ελαιοτριβείο Εταιρείας Αρχιπελάγους

115 1. Παπάδος Λέσβου - Μουσείο Βρανά Ελαιοτριβείο Εταιρείας Αρχιπελάγους

116 1. Παπάδος Λέσβου - Μουσείο Βρανά Ελαιοτριβείο Εταιρείας Αρχιπελάγους Το έργο της αποκατάστασης του συγκροτήματος ολοκληρώθηκε κατά κύριο λόγο χάρη στην ένταξή του στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ΟΠΑΑΧ (Οργανωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικών Χώρων), και στους πόρους της Εταιρείας "Αρχιπέλαγος".

117 1. Παπάδος Λέσβου

118 2. Αγ. Παρασκευή Λέσβου Μουσείο Βιομηχανικής ελαιουργίας Λέσβου Το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου (ΜΒΕΛ), στην Αγία Παρασκευή Λέσβου, δημιουργήθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), το οποίο έχει και την ευθύνη για τη λειτουργία του. Στεγάζεται στο χώρο του παλαιού κοινοτικού ελαιοτριβείου, η χρήση του οποίου παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα από το Δήμο Αγίας Παρασκευής.

119 Μουσείο Βιομηχανικής ελαιουργίας Λέσβου Το έργο εντάχθηκε στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου και χρηματοδοτήθηκε από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Το ΜΒΕΛ ανήκει στο δίκτυο θεματικών τεχνολογικών μουσείων του Π.Ι.Ο.Π. και αποτελεί λογική συνέχεια του Μουσείου της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη.

120 Μουσείο Βιομηχανικής ελαιουργίας Λέσβου

123 Μουσείο Βιομηχανικής ελαιουργίας Λέσβου Το συγκρότημα της Αγίας Παρασκευής αναδεικνύεται σε "μουσείο του εαυτού του", με αποκατάσταση των αρχιτεκτονικών και μηχανολογικών στοιχείων στην ιστορική τους μορφή.

132 Επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων Χανιά Μεγάλο Αρσενάλι: Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου

133 Χανιά: τα θολωτά νεώρια Τα υπόστεγα θολωτά νεώρια με αετωματική επίστεψη των όψεων, ανοικτά στη θάλασσα για την προσέγγιση των πλοίων, είχαν μήκος περίπου 50, πλάτος 9 και μέσο ύψος 10 μέτρων. Στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα τοιχίσθηκαν τα τόξα στο θαλάσσιο μέτωπο.

134 Χανιά: Το μεγάλο Αρσενάλι Το Μεγάλο Αρσενάλι, ολοκληρώθηκε το Με την προσθήκη του ορόφου το 1872 φιλοξένησε σημαντικές δημόσιες λειτουργίες (στέγαση θεατρικών παραστάσεων στη μεγάλη αίθουσα του από το 1892,δημοτικό νοσοκομείο από το 1923, δημαρχείο από το 1928 ως το 1941).

135 Χανιά: Το μεγάλο Αρσενάλι Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου

138 Επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων Χανιά Δημοτική Πινακοθήκη

139 Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων Η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων στεγάζεται σε ένα τριώροφο κτήριο που οικοδομήθηκε το Το κτίριο αποτελεί τμήμα ενός ενιαίου κτιριακού όγκου, καταλαμβάνοντας το ακραίο από τα τρία όμοια μέρη της κύριας όψης του. Είναι τυπικό δείγμα Νεοκλασικής Ελληνικής Αρχιτεκτονικής, όπως διαμορφώθηκε στα τέλη του 19ου αρχές 20ου στα εμπορικά και βιομηχανικά κτίρια. Οι τοιχοποιίες του είναι κατασκευασμένες από λιθοδομές εξωτερικά ανεπίχριστες.

140 Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων

141 Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων

142 Γενικές αρχές για την επανάχρηση βιομηχανικών κτιρίων μελέτη σκοπιμότητας Γενικά, η επανάχρηση είναι «παρακινδυνευμένη», αλλά η πιθανότητα αποτυχίας μπορεί να μειωθεί με τη χρήση Μελέτης Σκοπιμότητας, μεθόδου που αρχικά προτάθηκε τη δεκαετία του 1980 από βρετανούς αρχιτέκτονες ως σημαντικό αρχικό στάδιο σε κάθε σχέδιο συντήρησης. Μια Μελέτη Σκοπιμότητας & Βιωσιμότητας περιλαμβάνει ενότητες που αφορούν: α) την τεκμηρίωση ενός τόπου ή κτιρίου και της ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας του, β) θέματα όπως: έκθεση κατάστασης του κτιρίου, ιδιοκτησίας, προσδοκίες του κοινού, γ) συνοπτική οικονομική έκθεση και σχέδιο αγοράς, δ) τεχνική Έκθεση για την κατάσταση διατήρησής του και προσδιορισμός πολιτικών συντήρησης (με σχέδια του υπάρχοντος και προτεινόμενου πεδίου παρέμβασης).

143 Στόχος της επανάχρησης Ο στόχος της επανάχρησης πρέπει να είναι, η διατήρηση όχι μόνο του κτιρίου, αλλά επίσης των πολιτιστικών αξιών του (αισθητικές ή αρχιτεκτονικές αρετές, δομική καινοτομία, τυπολογία, ιστορικοί συσχετισμοί, κλπ.).

144 Βιβλιογραφία 1. Γ. Π. Λάββας, Πολιτιστική Κληρονομιά. Βασικές έννοιες, Ιδεολογία, Διεθνείς Συμβάσεις, Μεθοδολογία, Αθήνα Μ. Καραβασίλη - Μ. Μικελάκης, «Βιομηχανικός τουρισμός: Ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομιάς της Στερεάς Ελλάδας μέσα από ένα πλέγμα πολιτιστικών διαδρομών ειδικού ενδιαφέροντος», περιοδικό Τεχνολογία, ΠΤΙ ΕΤΒΑ, 9, Αθήνα 1999, σ Φ. Μαργαρίτη, «Βιομηχανικά κτήρια, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον», Αρχιτεκτονικά Θέματα, 25, 1991, σ Σύγχρονα Βιομηχανικά Κτίρια στην Ελλάδα/Contemporary Industrial Buildings in Greece, Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, K. Tρακοσοπούλου Τζήμου, Ν. Χατζητρύφων, «Οι καπναποθήκες στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Αναγνώριση, κατάσταση διατήρησης, τεχνικές αποκατά στασης-ενίσχυσης», Πρακτικά 2 ου Εθνικού Συνεδρίου Ήπιες επεμβάσεις για την προστασία ιστορικών κατασκευών, εκδ. ΕΝΜ-ΚΜ ΤΕΕ/τμ. Κεντρικής Μακεδονίας., Θεσσαλονίκη 2004, τ 2, σ J. Hume, Industrial Architecture and Structures: Their retention and adaptive reuse, The Industrial Heritage: What Policies? Council of Europe, Architectural Heritage Reports and Studies, Νο 6, Strasbourg 1987, p A. Desvallees, A sector reborn: Technical Museums, The Industrial Heritage: What Policies? Council of Europe, Architectural Heritage Reports and Studies, Νο 6, Strasbourg 1987, p

145 Βιβλιογραφία 8. Αρχείο ΔΗ.Κ.Ι. (Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου) 9. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς: =1