Η ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ Λ(Α9ΗΜΙΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΛΙΚΑΙΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ Λ(Α9ΗΜΙΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΛΙΚΑΙΟ"

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΟΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ Λ(Α9ΗΜΙΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΛΙΚΑΙΟ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Μ. ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΗΛΙΑΚΗ ΚΑΒΑΛΑ, 1993

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η πτυχιακή μελέτη που ακολουθεί έχει σαν σκοπό να παρουσιάσει τα δεδομένα που αφορούν στην παραπλανητική διαφήμιση κατά το ελληνικό αλλά και το κοινοτικό δίκαιο. Η πρόθεσή μου για αυτή την πτυχιακή μελέτη είναι να καταγραφεί και να ερμηνευτεί (κατά το δυνατόν) το νομικό εκείνο πλαίσιο το οποίο καθορίζει την ευθύνη των διαφόρων προσώπων (φυσικών και νομικών) τόσο για το φαινόμενο της παραπλανητικής διαφήμισης, όσο και για το πως αντιμετωπίζεται. mo, ^ Ito jq S 1

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΓΕΝΙΚΑ ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΤΡΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ (ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ, ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ, ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ...: ΓΕΝΙΚΑ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΗ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΝΝΟΜΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΞΙΩΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΗ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ...29

4 3.6 ΜΕΤΡΑ ΠΕΡΙΣΤΟΛΗΣ ΠΑΡΟΧΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΛΗΨΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΑΓΩΓΗ ΠΡΟΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΛΟΓΩ ΗΘΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ Ε.Κ. ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΣ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ Ε.Κ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΝΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ...43 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...54 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...56

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αιώνες τώρα η διαφήμιση αποτελεί δυναμικό "όπλο για την προώθηση των πωλήσεων κάθε τύπου επιχειρηματικής δραστηριότητας. Εξάλλου δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού για να πουλήσει κανείς το προϊόν ή την υπηρεσία του πρέπει να ενημερώσει. Παλαιότερα αυτή η ενημέρωση γινόταν από στόμα σε στόμα με συστηματική προσπάθεια από τον "Παραγωγό - Πωλητή" έτσι ώστε να βρει και να πείσει τους κατάλληλους ανθρώπους αφενός να διαδώσουν τις ιδιότητες του "αγαθού" του και αφετέρου, αν χρειαζόταν, να πουν και καμιά κουβέντα παραπάνω έτσι ώστε να δημιουργηθεί ζήτηση και να αυξήσει τις πωλήσεις του ή να λάβει περισσότερα αγαθά μέσω αντιπραγματισμού. Όσο και αν φαίνεται απίστευτο έχω την εντύπωση ότι αυτή η απλοϊκή εικόνα και κυρίως η λογική του "καμιά κουβέντα παραπάνω" αποτέλεσε το σπόρο για τη φιλοσοφία πάνω στην οποία αναπτύχθηκε η παραπλανητική διαφήμιση. Όσο τα χρόνια περνούν και στις οικονομίες υπάρχει καθεστώς παγκοσμιοποίησης, ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων μοιραία δεν είναι και τόσο θεμιτός. Όι σύγχρονες τεχνικές marketing μιλούν για προσέγγιση στις ανάγκες του καταναλωτή σε αντίθεση με τις περασμένες δεκαετίες όπου βασικός λόγος ύπαρξης κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας και σίγουρα αιχμή του δόρατος για την επιχειρησιακή δράση ήταν η ένταση της παραγωγής και η μείωση του κόστους και λιγότερο να καλυφθούν οι ανάγκες του καταναλωτή. Αυτό που θεωρητικά ισχύει σήμερα (προσέγγιση στις ανάγκες του καταναλωτή) κάθε νοήμων άνθρωπος εκλαμβάνει ως ειλικρινή προσπάθεια των επιχειρήσεων να πείσουν, στηριζόμενες στα όποια πλεονεκτήματά τους, εν τούτοις παρατηρούμε έξαρση της παραπλανητικής διαφήμισης που αν μη τι άλλο προσβάλλει την κρίση κάθε υποψηφίου αγοραστή προϊόντος ή χρήστη υπηρεσίας. Παραπλανώ κατά το ορθογραφικό - ερμηνευτικό λεξικό "ΧΡ. ΠΌΒΑΝΗΣ" σημαίνει; εκτρέπω τινά της ευθείας οδού. Όταν η πειστικότητα μιας επιχείρησης στη διαφημιστική οδό που επιλέγει να ακολουθήσει βασίζει σε παραπλανητικά δεδομένα, όπως σε πρόσωπα με ανύπαρκτη επιστημονική ιδιότητα ή περιέχει πολύπλοκους επιστημονικούς όρους που μόνο σκοπό έχουν να

6 εντυπωσιάσουν χωρίς να στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα έρευνας τότε και σε αρκετές ακόμη περιπτώσεις η παραπάνω ερμηνεία της λέξεως παραπλανώ έχει άμεση εφαρμογή. Στην παρούσα πτυχιακή μελέτη γίνεται προσπάθεια να καταγραψεί και να ερμηνευτεί (κατά το δυνατόν) το φαινόμενο της παραπλανητικής διαφήμισης καθώς και η ευθύνη που απορρέει από αυτήν κατά το ελληνικό αλλά και το κοινοτικό δίκαιο. Η πτυχιακή μελέτη χωρίζεται σε 4 τμήματα τα οποία αποτελούν και τα κεφάλαιά της; 1. "Από τη διαφήμιση στην παραπλάνηση" (διαφήμιση έννοια και σημασία, τα όρια του επιτρεπτού είδη διαφήμισης κ.λπ.). 2. Έννοια της παραπλανητικής διαφήμισης (νομοθεσία, αποφάσεις ευρωπαϊκών οργάνων, σύγκριση σημερινής και προγενέστερης νομοθεσίας κ.λπ.). 3. Η ευθύνη... (ρόλος οργανώσεων, ενώσεων καταναλωτών κ.λπ.). 4. Νομολογίες. Μια τέτοιου τύπου πτυχιακή μελέτη είναι από εκείνες που ευνοούν την έρευνα και τη μελέτη. Ελπίζω ειλικρινά το αποτέλεσμα να είναι ικανοποιητικό για τον αναγνώστη, ανάλογο δηλαδή του κόπου και της προσπάθειας που κατέβαλα. Κωνσταντίνα Ηλιακή

7 ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ 1.1 ΓΕΝΙΚΑ Η αφετηρία της Διαφήμισης'' θα πρέπει να αναζητηθεί στα βάθη της Ιστορίας, και συγκεκριμένα στην εποχή που ο πρωτόγονος άνθρωπος κρεμούσε έξω από τη σπηλιά του το κυνήγι που του περίσσευε, θέλοντας έτσι να γνωρίσει στους συνανθρώπους του ότι το αντάλλασσε με άλλο είδος, αναγκαιότερο απ' αυτό. Στην Αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη η διαφήμιση γινόταν δια μέσου εμπορικών κηρύκων, επιγραφών, τοιχοκολλήσεων, εμπορικών εκθέσεων κ.λπ. Κατά το Μεσαίωνα δεν παρατηρείται σημαντική ανάπτυξη της διαφήμισης, από την εποχή όμως της εφεύρεσης της τυπογραφίας η διαφήμιση παρουσίασε τεράστια εξέλιξη. Βέβαια για να φτάσει η διαφήμιση στο σημερινό επίπεδο συντέλεσαν διάφοροι παράγοντες μεταξύ των οποίων ήταν η ελευθερία του εμπορίου, η μαζική παραγωγή, η εύκολη κυκλοφορία μέσων πληρωμής κ.ά. Στις μέρες μας η διαφήμιση έχει πάρει τη μορφή ειδικευμένης και οργανωμένης τέχνης. Υπάρχουν διαφημιστικές εταιρείες που διαθέτουν ειδικά επιτελεία, συνεργεία και τελειοποιημένες τεχνικές μεθόδους, δίνοντας έτσι νέες διαστάσεις στη Διαφήμιση. 1.2 ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Το σπουδαιότερο σχεδόν τμήμα της ανταγωνιστικής δραστηριότητας, το οποίο επηρεάζει άμεσα τα συμφέροντα των καταναλωτών, καλύπτει σήμερα η διαφήμιση. Η διαφήμιση εκφράζει "Δημόσιες Σχέσεις" Κ.Γ. ΜΑΓΝΗΣΑΛΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ "1NTERBOOKS", ΑΘΗΝΑ 1992, σελ. 90

8 απόλυτα ό,τι συμβαίνει στο χώρο της αγοράς γι' αυτό και έχει χαρακτηριστεί από πολλούς σαν "η φωνή της αγοράς". Αρχικά η έννοια της Διαφήμισης δόθηκε από τον κοινοτικό νομοθέτη στα πλαίσια της οδηγίας περί παραπλανητικής διαφήμισης (84/450/ΕΟΚ)^ την υιοθέτησε αρχικά και ο Έλληνας νομοθέτης στην Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε το 1990^ σκοπός της οποίας ήταν η προσαρμογή του ελληνικού δικαίου προς την παραπάνω κοινοτική οδηγία. Η ίδια έννοια για τη διαφήμιση επαναλαμβάνεται στο νόμο 1961/1991 για την προστασία του καταναλωτή, που κατήργησε την παραπάνω υπουργική απόφαση. Σύμφωνα λοιπόν με την κοινοτική οδηγία (84/450/ΕΟΚ) και το ν. 1961/1991, ως διαφήμιση ορίζεται "κάθε ανακοίνωση που γίνεται στα πλαίσια της εμπορικής, βιομηχανικής, βιοτεχνικής ή επαγγελματικής δραστηριότητας, με σκοπό την προώθηση της διάθεσης αγαθών ή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων και γενικά των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων"." Λέγοντας ανακοίνωση εννοούμε κάθε δημόσια αναγγελία ή γνωστοποίηση ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας στο ευρύ καταναλωτικό κοινό, με σκοπό την προώθηση και την ευνοϊκή πορεία τους στην αγορά. Τα όρια μέσα στα οποία πραγματοποιούνται οι διαφημιστικές ανακοινώσεις δεν περιορίζονται μόνο στις εμπορικές, βιομηχανικές και βιοτεχνικές, δραστηριότητες αλλά και σε αυτές που προέρχονται από πρόσωπα που ασκούν ελεύθερα επαγγέλματα. Κατά καιρούς βέβαια έχουν δοθεί και άλλοι ορισμοί για τη διαφήμιση. Μερικοί από αυτούς σταχυολογούνται παρακάτω. Σύμφωνα με τον Seyffert "διαφήμιση είναι μια μορφή ψυχικής επιρροής που επιδιώκει με ορισμένες διαδικασίες να κάνει τους άλλους με την ελεύθερη θέλησή τους να πραγματώσουν τους σκοπούς, τους οποίους τάχθηκε να υπηρετήσει".^ Ο Harry Henry εισάγει την έννοια της επικοινωνίας σε σχέση με τη διαφήμιση. "Ο ρόλος της διαφήμισης είναι να προχωρήσει στο μυαλό του αναγνώστη ή θεατή μια αλλαγή ή ενίσχυση της στάσης ^ Βλ. Παράρτημα. ΟΔΗΓΙΑ 84/450/ΕΟΚ, EEL 250/17, = Βλ. Παράρτημα, Φ.Ε.Κ. 20/Β/ Βλ. Παράρτημα, Φ.Ε.Κ. 132/Α/ ^ "Εφαρμοσμένο Μάρκετινγκ", Παν. Κυριαζόπουλος, εκδόσας Σύγχρονη εκδοτική, Αθήνα 1992, σελ. 161

9 του απέναντι στο διαφημιζόμενο προϊόν". Ο ορισμός αυτός εκτός από την έννοια της επικοινωνίας εισάγει και την έννοια της συμπεριφοράς. Κατά τον R. Reeves "διαφήμιση είναι η τέχνη του να εισάγεις μια πωλούμενη ιδέα σε όσο γίνεται περισσότερους ανθρώπους με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Πρέπει να βρούμε τη μοναδικότητα του προϊόντος που μπορεί να κάνει τους καταναλωτές να το αγοράσουν. Και αυτό το μοναδικό χαρακτηριστικό του να το κοινοποιήσουμε με το χαμηλότερο δυνατό κόστος στους περισσότερους κατανα λωτές".' Σύμφωνα με τις παραπάνω απόψεις: Διαφήμιση είναι η λειτουργία επικοινωνίας μεταξύ ενός ατόμου ή ομάδας και του κοινού που αποβλέπει στην προβολή πραγμάτων, υπηρεσιών κ.ά. με σκοπό την προώθηση των πωλήσεών τους, τη δημιουργία και τόνωση της φήμης τους ή την αύξηση της αξίας τους (ηθικής ή υλικής). Η τεχνική που χρησιμοποιεί η διαφήμιση για να πετύχει τους σκοπούς της είναι μια περίπτωση της Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας, που αποβλέπει στο να εξασκήσει επίδραση πάνω στη σκέψη, στα συναισθήματα, στις συνήθειες και στις θελήσεις ενός ατόμου ή μιας ομάδας, για να ενεργήσουν κατά έναν τρόπον και συγκεκριμένα για να αγοράσουν άμεσα ή μελλοντικά το προϊόν ή τις υπηρεσίες. Ειδικότερα σκοπός της διαφήμισης είναι πρώτον, να καταστήσει ένα εμπόρευμα ή μια υπηρεσία γνωστά στο καταναλωτικό κοινό και δεύτερον να κάνει προπαγάνδα για να προωθηθεί η πώλησή τους. Προπαγάνδα είναι η συστηματική προσπάθεια να πείσουμε έναν άνθρωπο ή μια ομάδα ανθρώπων για τις ιδέες μας και όχι για το προϊόν ή την υπηρεσία μας. Η προσπάθεια αυτή γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε στο τέλος να καταφέρουμε να τροποποιήσουμε τις "Εφαρμοσμένο Μάρκετινγκ", Παν. Κυριαζόπουλος, εκδόσεις Σύγχρονη εκδοτική, Αθήνα 1992, σελ. 161 ^ "Εφαρμοσμένο Μάρκετινγκ", Παν. Κυριαζόπουλος, εκδόσεις Σύγχρονη εκδοτική, Αθήνα 1992, σελ. 161 "Δημόσιες Σχέσες", Γ. Μαγνήσαλη, εκδόσεις "Interbooks", Αθήνα 1992, σελ. 92 ^ "Αθέμιτος Ανταγωνισμός και προστασία του Καταναλωτή", Ε. Αλεξανδρίδου, εκδόσεις Σακκουλό, Θεσ/κή, 1992, σελ

10 γνώμες και τις απόψεις του ακροατή (στη δική μας περίπτωση του καταναλωτή). Στην πορεία όμως αποδείχθηκε ότι δεν αρκούν μόνο πληροφορίες για πραγματικά γεγονότα για την επίτευξη του δεύτερου σκοπού της διαφήμισης, γι' αυτό και εξελίχθηκε σταδιακά σε ένα συνδυασμό περιγραφής πραγματικών γεγονότων και κρίσεων. Το συμπέρασμα στο οποίο έφθασαν οι ασχολούμενοι με έρευνες σχετικά με την κατανάλωση, ήταν ότι για να επιτύχει η διαφήμιση το διπλό σκοπό της και κυρίως το δεύτερο, έπρεπε η πληροφόρηση να αντικατασταθεί από την υποβολή. Υποβολή είναι μια διαδικασία επηρεασμού μέσω της οδού της επικοινωνίας, με την οποία ο επηρεαζόμενος αλλάζει αντιλήψεις και τρόπο σκέψης ή συμπεριφοράς, χωρίς να το αντιλαμβάνεται ή χωρίς να μπορεί να δώσει μια λογική εξήγηση για την αλλαγή. Με τον καιρό λοιπόν "πληροφορία" άρχισε να σημαίνει για τη διαφήμιση κάθε δελεαστικό μήνυμα με τη μεταβίβαση του οποίου μπορούσε να επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος σκοπός από το δέκτη του. Η διαφήμιση σήμερα προσπαθεί να πείσει τον καταναλωτή, όχι πια με λογικά επιχειρήματα, αλλά με υπερβολές. Για την προώθηση των πωλήσεων χρησιμοποιούνται με καταχρηστικό τρόπο ένστικτα, επιθυμίες, σκέψεις και φόβοι. Η εικόνα των αντικειμένων, που δίνει η διαφήμιση δεν ανταποκρίνεται πια στη χρήση τους, αλλά αποκτούν ιδιαίτερη ταυτότητα καθώς μετατρέπονται σε μέσα ζωντανής εμπειρίας. Για παράδειγμα, αντί μιας μάρκας τσιγάρων, διαφημίζεται η ομορφιά του καινούριου κόσμου της απόλαυσης, που αισθάνεται όποιος καπνίζει τα τσιγάρα αυτά και όχι αυτό κάθε αυτό το προϊόν. Η εντύπωση που δημιουργεί ένα προϊόν αποκτά πλέον μεγαλύτερη σημασία από τις πραγματικές ιδιότητές του, με αποτέλεσμα να δημιουργούν εντυπώσεις για περισσότερα και τελικά να προσφέρουν λιγότερα. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε ότι εκτός των αρνητικών επιδράσεων που έχει η διαφήμιση στη συμπεριφορά του καταναλωτή, σπουδαίος είναι ο ρόλος που διαδραματίζει στην εμπορική, οικονομική και κοινωνική ζωή ενός Κράτους. Πιο συγκεκριμένα:

11 α. Συντελεί στη συνεχή άνοδο της παραγωγής, προάγει την οικονομική ανάπτυξη και αυξάνει την απασχόληση. Συντελεί επίσης στα σταθεροποίηση των οικονομικών συνθηκών και προσφέρει σημαντικά έσοδα στο Κράτος. β. Εξασφαλίζει μαζικές πωλήσεις, που επιτρέπουν τη μείωση του κόστους και βελτίωση ή σταθερότητα των τιμών λιανικής πώλησης. γ. Δίνει στον καταναλωτή την ευκαιρία να διαλέξει μέσα από πολλές λύσεις και με την επιλογή του αυτή να εκφραστεί προσωπικά, νιώθοντας μεγαλύτερη ικανοποίηση. δ. Προκαλεί "ανάφλεξη" του ανταγωνισμού, όχι μόνο ανάμεσα σε όμοια προϊόντα αλλά και ανάμεσα σε διαφορετικές κατηγορίες ειδών ή υπηρεσιών. Αυτό συμβαίνει επειδή όλοι αγωνίζονται να κερδίσουν τους καταναλωτές, προσφέροντάς τους διάφορα πλεονεκτήματα. ε. Συμβάλλει στην ταχύτερη απόσβεση των επενδύσεων κάθε επιχείρησης. Με αυτόν τον τρόπο ενθαρρύνει τον επιχειρηματία να προχωρήσει σε νέες επενδύσεις, δημιουργώντας πιο βελτιωμένα προϊόντα, πιο βελτιωμένες συνθήκες εργασίας και άλλες ενέργειες που προκαλούν πολλαπλή κοινωνική ωφέλεια. στ. Προσφέρει έμμεσα σημαντική ενίσχυση στις εφημερίδες, τα περιοδικά, την τηλεόραση και τα διάφορα άλλα μέσα ενημέρωσης. 1.3 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΤΡΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Τα κριτήρια για την εκτίμηση του επιτρεπτού της διαφήμισης^ πρέπει να είναι, κατά πόσον εξυπηρετεί τη γνώση των συνθηκών της αγοράς, δηλαδή τη διαφάνεια στην αγορά. Διαφάνεια υπάρχει στην αγορά όταν όλοι όσοι αγοράζουν και πωλούν γνωρίζουν την αγοραζόμενη και προσφερόμενη από τον καθένα ποσότητα, την τιμή της, τους όρους με τους οποίους προσφέρει και ζητά κάθε ανταγωνιστής κ.λπ. Επίσης θα πρέπει να δημιουργεί "Αθέμιτος Ανταγωνισμός και προστασία του καταναλωτή", Ε. Αλεξανδρίδου, 4 έκδοση, εκδόσεις Σακκουλά, Θεσ/κη 1992, σελ. 37

12 εντύπωση που να ανταποκρινεται στην πραγματικότητα και να αφήνει περιθώρια στον καταναλωτή να παίρνει ελεύθερα αποφάσεις. Εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, μπορεί η διαφήμιση να δημιουργήσει διαταραχή της ανταγωνιστικής διαδικασίας και βλάβη της οικονομικής, αλλά και της κοινωνικής θέσης του καταναλωτή. Τα κριτήρια για την αξιολογική κρίση της διαφήμισης πρέπει να εξετάζονται πάντοτε ανάλογα με τον κύκλο των προσώπων, στον οποίο απευθύνονται. Υπάρχει μικρότερος κίνδυνος να παρεξηγηθούν ισχυρισμοί, που απευθύνονται σε ένα τμήμα μορφωμένων, προνομιούχων καταναλωτών, από ό,τι ισχυρισμοί που απευθύνονται στο ευρύ κοινό. Όταν πάλι πρόκειται για διαφήμιση, που απευθύνεται σε καταναλωτές, οι οποίοι μπορεί πιο εύκολα να την παρανοήσουν, όπως είναι τα παιδιά και οι υπερήλικες, τότε εκτός από τα γενικά αυτά κριτήρια πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλα πρόσθετα, αυστηρότερα κριτήρια. Το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο έχει συντάξει έναν κώδικα με οδηγίες αναφορικά με τη διατήρηση της διαφήμισης σε θεμιτά πλαίσια. Ο κώδικας αυτός δεν απαγορεύει μόνον τη διαφήμιση που εξαπατά, αλλά και κάθε άλλη μορφή διαφήμισης, με την οποία επιδιώκεται η εκμετάλλευση της εμπιστοσύνης ή της απειρίας των καταναλωτών. Αλλά και η Ένωση Διαφημιστικών Εταιριών Ελλάδας έχει συντάξει αντίστοιχο Ελληνικό Κώδικα Διαφήμισης, που περιλαμβάνει κανόνες δεοντολογίας και ηθικής συμπεριφοράς, καθορίζοντας έτσι τα πλαίσια της νομιμότητας που πρέπει να έχει η διαφήμιση." Ρίχνοντας μια ματιά στο περιεχόμενο του κώδικα αυτού βλέπουμε ότι βάζει τα όρια μέσα στα οποία πρέπει να κινείται η διαφήμιση για να είναι νόμιμη. Πιο συγκεκριμένα, ο Κώδικας Διαφήμισης αναφέρεται στην ευπρέπεια και στην τιμιότητα που πρέπει να έχουν οι διαφημίσεις, έτσι ώστε να μην κάνουν κατάχρηση της εμπιστοσύνης του καταναλωτή και να μην εκμεταλλεύονται την έλλειψη πείρας ή γνώσεών του. Επίσης δεν πρέπει χωρίς δικαιολογία, να εκμεταλλεύονται τους φόβους, τις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες των ανθρώπων, ούτε να καπηλεύονται εθνικά θέματα. Βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ.

13 ιερά κείμενα, την εθνική πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά κ.λπ. Οι διαφημίσεις δεν θα πρέπει να περιέχουν δηλώσεις ή οπτικές παραστάσεις, που είτε άμεσα είτε έμμεσα, με υπονοούμενα, με παραλείψεις, με υπερβολικούς ισχυρισμούς, μπορούν να παραπλανήσουν τον καταναλωτή, ειδικότερα σε ότι αψορά το είδος, τη σύνθεση, την αξία, τους όρους αγοράς του προϊόντος κ.λπ. Αντίθετα, μοναδικός σκοπός της διαφήμισης θα πρέπει να είναι η παρουσίαση της αλήθειας. Σύμφωνα πάντα με τον ίδιο κώδικα θεωρείται αντιδεοντολογική κάθε σύγκριση μεταξύ ανταγωνιστικών προϊόντων, δυσφήμιση ανταγωνίστριας εταιρίας, εκμετάλλευση της καλής φήμης της ή μίμηση χαρακτηριστικών στοιχείων που χρησιμοποιεί στη διαφήμισή της (όπως μουσική, ηχητικά εφέ, σήμα κ.ά.) με τέτοιο τρόπο που μπορεί να παραπλανήσει ή να δημιουργήσει σύγχυση. Τέλος, οι διαφημίσεις θα πρέπει να σέβονται την ιδιωτική ζωή των ανθρώπων, είτε σαν ιδιώτες είτε σαν δημόσια πρόσωπα, καθώς και την ασφάλεια των καταναλωτών δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις διαφημίσεις που απευθύνονται σε παιδιά ή νέους, λόγω της ευπιστίας και της έλλειψης πείρας που τους χαρακτηρίζει. Η ευθύνη για την τήρηση των κανόνων του Κώδικα Διαφήμισης ανήκει στους διαφημιζόμενους, στους διαφημιστές ή διαφημιστικές εταιρίες και στους εκδότες ή ιδιοκτήτες των διαφημιστικών μέσων. Η ευθύνη για την τήρηση των κανόνων του Κώδικα αφορά τη διαφήμιση σε κάθε της μορφή, συμπεριλαμβανομένων των επώνυμων μαρτυριών, των δηλώσεων και των οπτικών παραστάσεων που προέρχονται από άλλες πηγές. Όλες οι περιγραφές οι ισχυρισμοί και οι απεικονίσεις που περιέχονται στις διαφημίσεις πρέπει να μπορούν να τεκμηριωθούν και οι διαφημιζόμενοι να είναι σε θέση να παρουσιάζουν τα τεκμήρια και στα όργανα αυτο-ελέγχου, που είναι υπεύθυνα για την εφαρμογή του Κώδικα. Την υποχρέωση και την ευθύνη για την τήρηση του παραπάνω κώδικα, έχουν όλοι όσοι έχουν υπογράψει τον κώδικα αυτό.

14 1.4 ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Αν και δεν υπάρχει γενικότερη συμφωνία ως προς τη χρησιμοποίηση κριτηρίων για την κατάταξη της διαφήμισης σε είδη, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι οι παρακάτω κατηγορίες εμφανίζονται με τη μεγαλύτερη συχνότητα.^^ 1. Διαφήμιση Προβολής του προϊόντος (Display Advertising). Είναι εκείνη που με διάφορους τρόπους προβάλλει το προϊόν δίνοντας έμφαση στα πλεονεκτήματα του, τις ιδιότητες του, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κ.λπ. Με το είδος αυτό διαφήμισης προσφέρεται η ευκαιρία στους δυνητικούς καταναλωτές να γνωρίσουν το προϊόν. 2. Διαφήμιση προώθησης των πωλήσεων (Sales Promotion Advertising). Κατά τη διαφήμιση αυτή διατυπώνεται ένα σύντομο, "επείγον" μήνυμα που περιέχει πληροφορίες για εκπτώσεις στην τιμή, ειδικές προσφορές, έναρξη διαγωνισμών καθώς και παροχή κουπονιών και δώρων. 3. Διαφήμιση από την επιχείρηση προς τους ενδιάμεσους (χοντρέμπορους - λιανέμπορους). Εκθέτει τα ευεργετήματα που θα αποκομίσουν από την αγορά και αποθήκευση των προϊόντων, καθώς και από τους καλύτερους όρους πληρωμής. 4. Διαφήμιση Λιανοπωλητών (Retail Advertising) Εμφανίζεται με δύο μορφές: α) ως διαφήμιση προβολής (πληροφορεί τους δυνητικούς καταναλωτές για τα ωφελήματα που θα έχουν αγοράζοντας από το συγκεκριμένο κατάστημα και β) ως διαφήμιση προώθησης των πωλήσεων (βοηθάει το κατάστημα να εξαντλήσει τα υπάρχοντα αποθέματα των προϊόντων). 5. Γενική διαφήμιση μιας επιχείρησης, ενός οργανισμού ή ενός φορέα (Institutional Advertising). Προσπαθεί να αποκτήσει την εύνοια του κοινού και την υποστήριξή του, παρά να πουλήσει κάποιο προϊόν. 6. Διαφήμιση εμπιστοσύνης προς το προϊόν (Brand Loyalty Advertising). Είναι εκείνη που σχεδιάζεται για τη δημιουργία, τη διατήρηση ή την αύξηση της εμπιστοσύνης του καταναλωτικού κοινού προς το συγκεκριμένο επώνυμο προϊόν. '2 "Διαφήμιση" Γ.Χ. Ζωτος, εκδόσεις University Studio Press, Θεσ/κη 1992, σελ. 26

15 7. Διαφήμιση πρωτογενούς ή πρωταρχικής ζήτησης (Primary Demand Advertising). Απευθύνεται στους δυνητικούς καταναλωτές και προσπαθεί να αυξήσει τις προτιμήσεις και τη συνολική κατανάλωση για διάφορες κατηγορίες προϊόντων π.χ. μαλλί, δερμάτινα είδη κ.λπ. 8. Διαφήμιση επιλεκτικής ζήτησης (Selective Demand Advertising). Είναι η διαφήμιση που προωθεί το συγκεκριμένο επώνυμο προϊόν κάνοντας αναφορές στον ανταγωνισμό. 9. Συνδεδεμένη ή συνεργατική διαφήμιση (Cooperative Advertising). Είναι η διαφήμιση που αναλαμβάνεται ταυτόχρονα από δύο ή περισσότερους φορείς και προωθεί ένα ή περισσότερα προϊόντα. 1.5 ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Οι τρόποι με τους οποίους ένα διαφημιστικό μήνυμα μπορεί να φθάσει στο καταναλωτικό κοινό, λέγονται μέσα της διαφήμισης ή μέσα μαζικής επικοινωνίας. ^ Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας χρησιμοποιούνται από τη διαφήμιση για να μεταδώσουν στο καταναλωτικό κοινό το διαφημιστικό μήνυμα. Η επιλογή του μέσου γίνεται ανάλογα με το στόχο που έχει θέσει και το σκοπό που υπηρετεί το κάθε διαφημιστικό μέσο. Οι κυριότερες κατηγοριών μέσων είναι οι εφημερίδες, τα περιοδικά, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, η διαφήμιση σε εξωτερικούς χώρους, στα μεταφορικά μέσα, η άμεση διαφήμιση και η διαφήμιση στο χώρο πώλησης του προϊόντος. Αναλυτικότερα: α. Οι εφημερίδες Οι εφημερίδες διακρίνονται σε εθνικές - τοπικές, πρωινές - απογευματινές, καθημερινές - εβδομαδιαίες, γενικού και ειδικού ενδιαφέροντος (π.χ. αθλητικές, οικονομικές κ.λπ.). Η ανάγνωσή τους αποτελεί καθημερινή συνήθεια για πολλά άτομα, που συγκαταλέγονται στους πιθανούς καταναλωτές των προϊόντων των "Εφαρμοσμένο Marketing" Π.Γ. Κυριαζόπουλος, Εκδόσεις "Σύγχρονη Εκδοτική", Αθήνα 1992, σελ. "Διαφήμιση" Γ.Χ. Ζωτός, Εκδόσεις University Studio Press, Θεσ/κη 1992, σελ. 162

16 επιχειρήσεων, έτσι δίνεται η δυνατότητα στο διαφημιστικό μήνυμα να διαβάζεται από ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό. Η εφημερίδα αποτελεί ένα σχετικά φθηνό μέσο διαφήμισης με σχετικά μικρή διάρκεια ζωής του διαφημιστικού μηνύματος γι' αυτό και προτιμάται περισσότερο από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και δημόσιους οργανισμούς για την προβολή των προϊόντων / υπηρεσιών τους. β. Τα περιοδικά Διακρίνονται σε γενικού και ειδικού ενδιαφέροντός και, ως προς το χρόνο έκδοσης τους, σε εβδομαδιαία, 15νθήμερα, μηναία, διμηνιαία και εξαμηνιαία. Πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τα περιοδικά ειδικού ενδιαφέροντος για την μετάδοση του διαφημιστικού τους μηνύματος, λόγω της μεγάλης επιλεκτικότητας αναγνωστών που έχουν, την καλύτερη προσέγγιση της αγοράς - στόχου, καθώς και τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σύγκριση με τις εφημερίδες. γ. Η τηλεόραση Η τηλεόραση θεωρείται από τα ακριβότερα διαφημιστικά μέσα, αλλά συγχρόνως και το πιο αποτελεσματικό μέσο προσέγγισης του καταναλωτή, γι' αυτό και ενδείκνυται κυρίως για την προβολή προϊόντων μαζικής κατανάλωσης. Αντίθετα δεν είναι το κατάλληλο μέσο για να προσεγγίσουμε τους πιθανούς καταναλωτές μιας ειδικευμένης αγοράς - στόχου. Η μεγάλη επίδραση της τηλεόρασης βρίσκεται στο γεγονός ότι αξιοποιεί και χρησιμοποιεί συντονισμένα, ήχο, κίνηση, χρώμα, εικόνα, επιδεικνύει τα προτερήματα του προϊόντος μέσα στο σπίτι το οικογενειακό ακροατήριο και σε ανάλογη ατμόσφαιρα. δ. Το Ραδιόφωνο Το Ραδιόφωνο είναι το κατάλληλο μέσο για να προσεγγίσει τους ακροατές εντός και εκτός σπιτιού (στο αυτοκίνητο, στο χώρο εργασίας κ.λπ.), αλλά και τους ακροατές διαφόρων ηλικιών. Ωστόσο εμφανίζει μικρή ακροαματικότητα, πολύ μικρή διάρκεια ζωής για το μήνυμα και δυνατότητα εύκολης απώλειας του ακροατηρίου με την αλλαγή του σταθμού.

17 ε. Κινηματογράφος Χρησιμοποιείται συμπληρωματικά για τη διαφημιστική εκστρατεία αρκετών προϊόντων, και ειδικότερα εκείνων που η διαφήμιση απαγορεύεται από την τηλεόραση π.χ. τσιγάρα. Είναι μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσέγγιση πιθανών καταναλωτών νεαρής ηλικίας, αλλά δεν υπάρχει ένα σταθερό κοινό στο οποίο προβάλλεται το διαφημιστικό μήνυμα. Η προσέλευση του κοινού εξαρτάται κύρια από την ταινία πσυ προβάλλεται και κατά δεύτερο λόγο από τη χρονικό περίοδο π.χ. εποχή (χειμώνας, καλοκαίρι), ημέρα, εβδομάδα. στ. Διαφήμιση εξωτερικών χώρων Κυριότερες κατηγορίες είναι οι αφίσες, οι διαφημιστικές πινακίδες και οι φωτεινές επιγραφές. Το διαφημιστικό μήνυμα παρουσιάζει μεγάλη διάρκεια ζωής, αλλά η δυνατότητα για συγκέντρωση της προσοχής είναι μικρή, γιατί ο πιθανοί καταναλωτές περνούν από τα διάφορα σημεία βιαστικά. Το περιεχόμενό τους πρέπει να είναι συμπυκνωμένο και πολύ σύντομο, να βασίζεται στην αναγνώριση του προϊόντος, το μήνυμα να έχει έκταση μιας επικεφαλίδας και η οπτική απεικόνιση να είναι έντονη. ζ. Διαφήμιση στα μεταφορικά μέσα Περιλαμβάνει διαφημίσεις σε αφίσες και διαφημιστικές πινακίδες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό μέρος του μεταφορικού μέσου. Χρησιμοποιείται κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα και αυτό γιατί δεν υπάρχουν δεδομένα για την αποτελεσματικότητα προβολής του διαφημιστικού μηνύματος από αυτό το μέσο. η. Άμεση Διαφήμιση Γίνεται συνήθως με τη χρησιμοποίηση του ταχυδρομείου, με το οποίο αποστέλλονται στους πιθανούς καταναλωτές διαφημιστικά έντυπα που προβάλλουν το προϊόν (πλεονεκτήματα) και παροτρύνουν για την παραγγελία τους. Βέβαια η άμεση διαφήμιση μπορεί να γίνει και χωρίς τη βοήθεια του ταχυδρομείου, αλλά με προσωπική παράδοση στο σπίτι, στους τόπους εργασίας, στα καταστήματα κ.λπ. Το είδος αυτό διαφήμισης έχει σχετικά χαμηλό

18 κόστος και χρησιμοποιείται συμπληρωματικά στην προώθηση του προϊόντος, θ. Διαφήμιση στο χώρο πώλησης του προϊόντος Οι εκθέσεις των προϊόντων σε ειδικές προθήκες μέσα στο κατάστημα - συνήθως πολυκαταστήματα, καταστήματα τροφίμων και νεωτερισμών - έχουν σκοπό την άμεση πώληση μέσα από την προσέλκυση της προσοχής του πιθανού καταναλωτή. Μεταξύ των παραπάνω διαφημιστικών μέσων, η τηλεόραση καταλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό προτίμησης των διαφημιστικών εταιριών για την προβολή διαφημιστικών μηνυμάτων. Ακολουθούν τα περιοδικά, οι εφημερίδες και το ραδιόφωνο. Με την ίδια ακριβώς σειρά εμφανίζεται και το ποσοστό διαφημιστικής δαπάνης ανά διαφημιστικό μέσο, σύμφωνα, με στοιχεία της εταιρίας Media Service που παραθέτουμε παρακάτω. Αναλυτικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η συγκεντρωτική δαπάνη μέσων και φορέων το εξάμηνο Ιανουάριος '96 - Ιούνιος '96 παρουσιάζει συνολικά μια μείωση της τάξεως του 28,77% σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του Στην τηλεόραση η μείωση ήταν της τάξης του 43,78% και στο ραδιόφωνο του 4,24% πάντα σε σχέση με το εξάμηνο της προηγούμενης χρονιάς. Αντίθετα τα περιοδικά σημείωσαν αύξηση σε ποσοστό 9,17% και οι εφημερίδες κατά 7,71%.^ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ. Φ 32, 8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1996, σελ. 82

19 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΕΩΝ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΠΟΣΟΣΤΑ ΠΟΣΟ ΜΕΤΑ 1995 ΣΤΑ (%) 1996 (%) ΒΟΛΗ (%) 100,00-35,83 ΠΟΣΟΣΤΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΗΓΗ: Media Services Α.Ε. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα, συγκρίνοντας τον μήνα Ιούνιο του 1996 με αυτόν του 1995, η διαφημιστική δαπάνη συνολικά εμφανίζει μείωση της τάξεως του 35,83%, με την τηλεόραση να μειώνει το ποσοστό της κατά 55,17%, ενώ αντίθετα αύξηση σημείωσαν τα περιοδικά κατά 18,06%, οι εφημερίδες κατά 24,76% και το ραδιόφωνο κατά 4,33%. Η μεγάλη διαφημιστική απορρόφηση που εμφάνιζε η τηλεόραση, δείχνει να έχει εισέλθει σε αντίστροφη πορεία τα τελευταία χρόνια. Έχουμε πλέον εισέλθει σε μια περίοδο που επιχειρείται μία μεγαλύτερη ορθολογικοποίηση της κατανομής της διαφημιστικής δαπάνης σε όλα τα διαφημιστικά μέσα, χωρίς να δίνεται έμφαση μόνο στην τηλεόραση όπως γινόταν παλαιότερα. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ναι μεν εμφανίζεται μια μείωση της διαφημιστικής δαπάνης με τον κλασικό τρόπο στα μέσα αλλά από την άλλη πλευρά έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα ο θεσμός της προώθησης, με δώρα και εκπτώσεις, στα σημεία πώλησης. Ο τομέας αυτός μπορεί να μην διαθέτει τη μαζικότητα που χαρακτηρίζει τις κλασικές διαφημίσεις στα μέσα αλλά από την άλλη πλευρά έχει το πλεονέκτημα της αμεσότητας με τον καταναλωτή ο οποίος έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει το προϊόν άμεσα σχηματίζοντας μια πρώτη εικόνα.

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ (ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ. ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ, ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ 2.1 Γενικά Στο 2 μέρος της πτυχιακής εργασία που ακολουθεί, γίνεται προσπάθεια να καταγράφουν με όση το δυνατόν πληρότητα (για την έκταση της πτυχιακής εργασίας) οι εκφάνσεις της παραπλανητικής διαφήμισης, στην Ελλάδα καθώς και στα όργανα της Ε.Ε. (Ευρωπαϊκής Ένωσης). Το κεφάλαιο αυτό εξετάζει: 1. Τι ισχύει νομοθετικά. 2. Ποιες οι αποφάσεις οργάνων της Ε.Ε. ως προς την παραπλανητική διαφήμιση. 3. Αν και κατά πόσο έχει εναρμονιστεί η χώρα μας στις αποφάσεις των οργάνων της Ε.Ε. και 4. Ομοιότητες αλλά και ελλείψεις που είχε ο Ν. 146/1914 σε σχέση με το Ν. 2251/ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σχετικά με την παραπλανητική διαφήμιση το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει εκδώσει την υπ' αριθμό 84/450 από Οδηγία για την παραπλανητική διαφήμιση. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 της παραπάνω Οδηγίας "ως παραπλανητική νοείται κάθε διαφήμιση, το περιεχόμενο ή η μορφή της οποίας με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίασής της, παραπλανά ή ενδέχεται να παραπλανήσει τα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται ή στων οποίων τη γνώση περιέχεται και που εξαιτίας του απατηλού χαρακτήρα της.

21 ενδέχεται να επηρεάσει την οικονομική της συμπεριφορά ή να βάψει έναν ανταγωνιστή. Από την τελευταία ψράση του συγκεκριμένου ορισμού δίνεται η εντύπωση ότι η οδηγία 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση, στοχεύει στην εξασφάλιση του ελεύθερου ανταγωνισμού μέσα την Ευρωπαϊκή Ένωση και την αποφυγή της νόθευσής του. Σύμφωνα όμως με το άρθρο 1, η παρούσα οδηγία έχει "ως σκοπό την προστασία των καταναλωτών και των προσώπων που ασκούν εμπορική, βιομηχανική, βιοτεχνική ή επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και των συμφερόντων του κοινού γενικά από την παραπλανητική διαφήμιση και τις αθέμιτες συνέπειές της. "Οι κανόνες τους οποίους θέτει η παραπάνω Οδηγία είναι απολύτως χρήσιμοι για την προστασία του καταναλωτή από την παραπλανητική διαφήμιση και αποτελούν καθοδήγηση για τον τρόπο αντιμετώπιση της από τις εσωτερικές νομοθεσίες των κρατών - μελών. Στα πλαίσια εναρμόνισης του κοινοτικού δικαίου με το εθνικό μας δίκαιο, θεσπίστηκε ο ν. 2251/1994 για την προστασία του καταναλωτή, ο οποίος αντικατέστησε τον προγενέστερο του 146/1914 περί αθέμιτου ανταγωνισμού. Κατά την θέσπιση το ν. 2251/1994 για την προστασία του καταναλωτή, ο Έλληνας νομοθέτης ακολούθησε τις κατευθυντήριες γραμμές της Οδηγίας 84/450/ΕΟΚ γι' αυτό και παρουσιάζουν πολλά κοινά σημεία. Η ρύθμιση της παραπλανητικής διαφήμισης από το νόμο 2251/94 είναι ευρύτερη από αυτή του νόμου 146/1914, όσον αφορά την έννοια της διαφήμισης και της παραπλάνησης. Συγκεκριμένα με το άρθρο 3 ν 146/1914 δεν καλύπτονται περιπτώσεις διαφημίσεων που απευθύνονταν σ' ένα ή περισσότερα συγκεκριμένα άτομα, αφού απαιτούνται "δημόσιες γνωστοποιήσεις ή ανακοινώσεις που γίνονται για ευρύ κύκλο προσώπων", σε αντίθεση με το άρθρο 9 παρ. 2 του ν. 2251/94 όπου καλύπτονται και περιπτώσεις που απευθύνονται και σε μεμονωμένο καταναλωτή. Επίσης δεν καλύπτονταν διαφημιστικές ανακοινώσεις από μέρους προσώπων που ασκούν ελεύθερα επαγγέλματα, ούτε από μέρους καλλιτεχνών, γιατί το άρθρο 3 του ν. 146/1914 αναφέρει ότι Ε.Ε., L 250/17, 19.9.a

22 οι δηλώσεις πρέπει να αφορούν τις επαγγελματικές σχέσεις στις εμπορικές, βιομηχανικές ή γεωργικές συναλλαγές. Σύμφωνα όμως το άρθρο 9 παρ. 1 του ν καλύπτονται πλέον εκτός των άλλων, και οι διαφημίσεις προσώπων που ασκούν ελεύθερα επαγγέλματα. Όσον αφορά την έννοια της παραπλάνησης είναι και αυτή σημαντικά ευρύτερη σε σχέση με την έννοια του άρθρου 3 ν. 146/1914. Ενώ δηλαδή ή τελευταία διάταξη θεωρούσε ως παραπλανητική μόνο την ανακριβή δήλωση, που είναι ικανή να προκαλέσει στο συναλλακτικό κοινό την εντύπωση ιδιαίτερα ευνοϊκής προσφοράς, το άρθρο 9 ν. 2251/94 θεωρεί παραπλανητική κάθε διαφήμιση το περιεχόμενο ή η μορφή της οποίας με οποιονδήποτε τρόπο παραπλανά ή ενδέχεται να παραπλανήσει τα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται ή στη γνώση των οποίων περιέχεται.^^ Ως "ανακριβείς" θεωρούνται οι δηλώσεις, οι οποίες έχουν περιεχόμενο που δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Για να κριθεί μία δήλωσή ως ανακριβής παίζει αποφασιστικό ρόλο η εντύπωση που θα δημιουργηθεί στο συναλλακτικό κοινό από αυτή τη διαφήμιση. Επειδή το κοινό συνήθως δεν δίνει μεγάλη προσοχή στη διαφήμιση, πρέπει να ξεκινά από το κριτήριο ενός επιπόλαιου τρόπου κατανόησης της διαφήμισης, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για αγαθά καθημερινής κατανάλωσης. Αντίθετα, η διαφήμιση σπάνιων αντικειμένων η οποία απευθύνεται σε μικρό κύκλο ειδικών, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι εξετάζεται περισσότερο προσεκτικά η διαφημιστική ανακοίνωση. Η ανακριβής δήλωση, σύμφωνα πάντα με το άρθρο 3 ν. 146/1914, θα έπρεπε να ήταν ικανή να προκαλέσει στο συναλλακτικό κοινό την εντύπωση "ιδιαίτερα ευνοϊκής προσφοράς", τονίζοντας έτσι τη σημασία της ανακρίβειας για τη λήψη της απόφασης από τον καταναλωτή. Σε σχέση προς τις γενικές ρήτρες του νόμου 146/1914 για τον αθέμιτο ανταγωνισμό, η ρύθμιση της διαφημιστικής συμπεριφοράς που εισάγεται με τον νόμο 2251/94 για την προστασία του καταναλωτή δεν είναι μόνο εκτενέστερη. Αυτό που κατά την "Δίκαιο Προστασίας του Καταναλωτή, Ελληνικό κ εκδόσεις Σακκουλά, Θεσ/νίκη 1996, σελ. 56 LΚοινοτικό", Ε. Αεξανδρίδου,

23 εισηγητική έκθεση του νόμου 2251/94 κυρίως χαρακτηρίζει τη σχέση των διατάξεων των δύο νόμων (146/14 και 2251/94) είναι ότι ανήκουν σε δύο συγγενή μεταξύ τους αλλά σαφώς ξεχωριστά υποσυστήματα του δικαίου της αγοράς που εφαρμόζεται παράλληλα, δεδομένου ότι ως προς τη διαφήμιση τα συμφέροντα του ανταγωνιστή, του διαφημιζόμενου και του καταναλωτή άλλοτε ταυτίζονται, άλλοτε βαίνουν παράλληλα αλλά με διαφορετικές εκτάσεις και άλλοτε εμφανίζονται αντίθετα. Αυτό που χαρακτηρίζει τους δύο νόμους είναι η δυνατότητα παράλληλης εφαρμογής, δηλαδή η δυνατότητα που έχει ο θίγόμενος να επικαλεστεί και τους δύο νόμους, ενώπιον του δικαστηρίου, όταν δεν καλύπτεται μόνο από τον ένα. 2.3 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΗ Για να κριθεί αν μια διαφήμιση είναι παραπλανητική σύμφωνα με την Οδηγία 84/450/ΕΟΚ και του νόμου 2251/94, για την παραπλανητική διαφήμιση, λαμβάνονται υπόψη όλα τα στοιχεία που περιέχει η διαφήμιση και ιδίως ενδείξεις σχετικά με: α) τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αγαθού ή της υπηρεσίας, όπως η δυνατότητα διάθεσής τους, η φύση τους, η εκτέλεση, η σύνθεση, η μέθοδος και η ημερομηνία κατασκευής ή παροχής, η καταλληλότητα, οι χρήσεις, η ποσότητα, οι. προδιαγραφές, η γεωγραφική ή εμπορική προέλευση και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα, τα επιστημονικά ή τεχνολογικά αποτελέσματα ή τα αποτελέσματα των δοκιμών ή ελέγχων. β) την τιμή, τον τρόπο διαμόρφωσής της και τους όρους υπό τους οποίους παρέχονται τα αγαθά και οι υπηρεσίες, όπως είναι οι όροι πληρωμής ή πίστωσης, οι όροι παράδοσης, ανταλλαγής, επιστροφής, επισκευής, συντήρησης και εγγύησης και γ) την ιδιότητα, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τα δικαιώματα του διαφημιζόμενου, όπως η ταυτότητα και η περιουσία του, οι δεξιότητες και τα δικαιώματα βιομηχανικής, εμπορικής ή πνευματικής ιδιοκτησίας, καθώς επίσης τα βραβεία και οι διακρίσεις του. Πέρα όμως από τα παραπάνω αντικειμενικά κριτήρια που προβλέπονται για να εκτιμηθεί αν μια διαφήμιση είναι παραπλανητική, ο νόμος 2251/94 στο άρθρο 9 παρ. 4 αναφέρει και κάποιους κανόνες δεοντολογίας και ηθικής συμπεριφοράς. Σύμφωνα

24 με αυτούς τους κανόνες ως παραπλανητική λογίζεται και κάθε διαφήμιση όταν: α) η πειστικότητα της βασίζεται στη μαρτυρία προσώπων στα οποία αποδίδεται ανύπαρκτη επιστημονική ιδιότητα, ειδικότητα ή αυθεντία ή τα οποία δεν έχουν επιτρέψει εγγράφως, τη χρήση της μαρτυρίας τους στη διαφήμιση. β) η πειστικότητα της στηρίζεται στην ιδέα ότι η τεχνολογία ή η επιστήμη ορισμένης χώρας, άλλης από τη χώρα προέλευσης, είναι άμεσα ή έμμεσα δηλωτικές της ποιότητας των διαφημιζόμενων προϊόντων, γ) εμφανίζεται με τη μορφή δημοσιογραφικής έρευνας, σχολίου ή επιστημονικής ανακοίνωσης, χωρίς να δηλώνεται ρητά και ευδιάκριτα ότι πρόκειται για διαφήμιση και, δ) περιέχει επιστημονικούς όρους ή ιδιωματισμούς, αποτελέσματα ερευνών ή περικοπές κειμένων επιστημονικού ή τεχνικού χαρακτήρα με σκοπό να προσδώσει στη διαφημιστική ανακοίνωση επιστημονική βάση που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Για να κριθεί αν μια δήλωση, που αναφέρεται σε αντικείμενο εκτός από τα παραπάνω, εμπίπτει στην απαγόρευση του άρθρου 9 παρ. 2 του ν. 2251/94, πρέπει να ερευνηθεί: Πρώτον: αν ο διαφημιζόμενος επαγγελματίας έκανε μια δήλωση που αφορά τις σχέσεις του στις εμπορικές, βιομηχανικές ή γεωργικές συναλλαγές. Δεύτερον: σε ποιον κύκλο συναλλασσομένων απευθύνεται αμέσως ή εμμέσως η δήλωσή του. Τρίτον: πως αντιλαμβάνεται ο κύκλος αυτός των συναλλασσομένων τη δήλωση. Τέταρτον: αφού βρεθεί το νόημα που δίνεται κατά την αντίληψη των συναλλαγών στη διαφημιστική δήλωση, πρέπει να εξετασθεί αν αυτό είναι σύμφωνο με την πραγματικότητα. Πέμπτον: σε περίπτωση που το νόημα αυτό αποκλίνει από την πραγματικότητα, πρέπει να εξετασθεί, αν η απόκλιση είναι ικανή να δημιουργήσει εντύπωση ιδιαίτερα ευνοϊκής προσφοράς, η οποία θα επηρεάσει την οικονομική απόφαση αυτών στους οποίους απευθύνεται.

25 2.4 ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Από το νόμο του 1914 έως το νόμο που ισχύει σήμερα, ο νόμος για την παραπλανητική διαφήμιση πέρασε από διάφορα στάδια. Αυτά τα στάδια και τις εκφάνσεις τους παραθέτω παρακάτω. Αρχικά δεν προβλεπόταν καμία νομική προστασία στις συναλλακτικές σχέσεις των καταναλωτών, βέβαια η νομολογία προσπαθούσε όσο γινόταν, αλλά με δυσχέρειες να εξασφαλίσει την προστασία τους, έναντι τουλάχιστον των παραπλανητικών και αθέμιτων διαφημίσεων, μέσα από τις διατάξεις του νόμου 146/1914 για τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Ο συγκεκριμένος νόμος, λόγω του γενικού του περιεχομένου για τον ανταγωνισμό, δεν ήταν σε θέση να προστατέψει ολοκληρωμένα τους καταναλωτές έναντι των παραπλανητικών διαφημίσεων. Το 1977 η Ένωση Διαφημιστικών Εταιριών Ελλάδος (Ε.Δ.Ε.Ε.) με δική της πρωτοβουλίας θέσπισε τον Ελληνικό Κώδικα Διαφήμισης, ως ένα σύστημα κανόνων επαγγελματικής ηθικής με σκοπό τον "αυτοπεριορισμό και αυτοέλεγχο των αθέμιτων και παραπλανητικών διαφημίσεων". Το 1984 η Ευρωπαϊκή Οικονομική. Κοινότητα, θέλοντας να παρέμβει ενεργά στην προστασία των καταναλωτών και των συμφερόντων του κοινού από την παραπλανητική διαφήμιση, εκδίδει την οδηγία 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση, με σκοπό να δημιουργήσει ένα νομοθετικό πλαίσιο προστασίας των καταναλωτών, κοινό σε όλα τα κράτη - μέλη. Κατά την προσπάθεια εναρμόνισης του ελληνικού με το κοινοτικό δίκαιο, εκδόθηκαν αρκετές υπουργικές αποφάσεις για την παραπλανητική διαφήμιση, τις πωλήσεις εκτός καταστήματος, για την καταναλωτική πίστη και για την ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων. Οι παραπάνω αποφάσεις αποτελούσαν στην πραγματικότητα μετάφραση και μάλιστα σε ορισμένα σημεία λανθασμένη, των αντίστοιχων κοινοτικών οδηγιών, χωρίς προσπάθεια ομαλής ενσωμάτωσης τους στο εθνικό δικάίκό σύστημα και στην ελληνική πραγματικότητα, γγ αυτό και δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.

26 To Σεπτέμβριο του 1991 επενέβη δραστικά πλέον ο έλληνας νομοθέτης με τον νόμο 1961/1991 για την προστασία του καταναλωτή, εισάγοντας ένα σημαντικό θεσμικό πλαίσιο για την προστασία του καταναλωτή.'' Με το νόμο αυτό έγινε το πρώτο βήμα και άνοιξε ο δρόμος για την επίτευξη της προστασίας των Ελλήνων καταναλωτών εφάμιλλης προς αυτήν, που είχε από καιρό επιτευχθεί στα περισσότερα από τα άλλα κράτη - μέλη της Ευρωπάίκής Ένωσης. Έτσι με το νόμο 1961/1991 για την προστασία του καταναλωτή προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία με την οδηγία 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση, εκσυγχρονίστηκε το δίκαιο της διαφήμισης και αναγνωρίστηκαν οι ενώσεις καταναλωτών. Το 1994, στα πλαίσια της προσπάθειας για μια πιο συστηματική προστασία του καταναλωτή, ψηφίζεται ο νόμος 2251/94 για την προστασία του καταναλωτή, ο οποίος περιέχει ειδική ρύθμιση για τη διαφήμιση, όπως και ο βραχύβιος προηγούμενος νόμος 19561/91. Οι διατάξεις του νόμου 2251/94 καλύπτουν την παραπλανητική, την αθέμιτη, την συσγκριτική και την άμεση διαφήμιση, και έχει και αυτή σαν πρότυπο την Οδηγία 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση. Πρόεδρος της επιτροπής σύνταξης του ν. 1961/91 για την προστασία του καταναλωτή υπήρξε ο αείμνηστος καθηγητής Ν. Δελούκας. Ο ελληνικός εκείνος νόμος θεωρήθηκε ότι αποτελεί υπόδειγμα.

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΝΝΟΜΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 3.1 Αξίωση για παράλειψη της παράνομης διαφήμισης Κατά της παραπλανητικής διαφήμισης παρέχεται από τον νόμο αξίωση για παράλειψη (α) στις ενώσεις καταναλωτών για προστασία των μελών τους, (β) στις ενώσεις καταναλωτών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 10 παρ. 9 για προστασία των γενικότερων συμφερόντων του καταναλωτικού κοινού και (γ) στα βιομηχανικά, βιοτεχνικά και επαγγελματικά επιμελητήρια για προστασία των συντεχνιακών τους συμφερόντων. Με την υπό (β) και (γ) συλλογική αγωγή μπορεί να ζητείται και προληπτική προστασία, δηλ. παράλειψη παράνομης διαφήμισης που δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί. Μπορεί επίσης να ζητείται η επανόρθωση παραπλανητικής ή συγκριτικής διαφήμισης με κάθε πρόσφορο τρόπο, ιδίως με επανορθωτική διαφήμιση με έξοδα του διαφημιζόμενου.(άρθρο 10 παρ. 9 περ. αν 2251/94). Εξάλλου, οι έχοντες αξίωση παράλειψης της παράνομης διαφήμισης μπορούν να ζητούν την εξασφάλιση της αξίωσής τους με τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Αντικείμενο αμφισβήτησης στη θεωρία αποτελεί το ζήτημα, κατά πόσο ο κύκλος των προσώπων που νομιμοποιούνται να ζητήσουν την παράλειψη της κατ' άρθρο 9 παράνομης διαφήμισης, επικαλούμενο τις διατάξεις του ν. 2251/94 περιορίζεται στις ενώσεις καταναλωτών και στα βιομηχανικά, βιοτεχνικά και εμπορικά επιμελητήρια. Ζήτημα τίθεται, με άλλα λόγια, ως προς τη νομιμοποίηση αφενός των ανταγωνιστών του διαφημιζόμενου και αφετέρου των μεμονωμένων καταναλωτών.

28 3.2 Νομιμοποίηση του Ανταγωνιστή Κατά μια άποψη το δίκαιο της διαφήμισης αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα που εισάγει ο ν. 2251/94 ως προς τη νομιμοποίηση του μεμονωμένου καταναλωτή να επικαλεσθεί το συλλογικό καταναλωτικό συμφέρον. Τέτοια νομιμοποίηση δεν ευνοείται μεν από το νόμο, ωστόσο με τη χειραφέτησή του από τη σχέση ανταγωνισμού και επομένως από το ν. 146/14, το δίκαιο της διαφήμισης αποτελεί ρύθμιση της συγκεκριμένης αγοράς για προστασία των συμφερόντων των ανταγωνιστών και καταναλωτών, γι' αυτό και αφορά τόσο τους ανταγωνιστές όσο και τους μεμονωμένους καταναλωτές. Η αντίθετη άποψη θεωρεί ερμηνευτικά ορθή την αντιμετώπιση των διατάξεων του ν. 146/14 και εκείνων του ν. 2251/94 ως δύο ομάδων διατάξεων με διαφορετικούς σκοπούς έτσι ώστε "ούτε ο ανταγωνιστής του παραβάτη των διατάξεων προστασίας του καταναλωτή μπορεί να θεωρήσει την παράβαση αυτή ως αθέμιτο ανταγωνισμό, ούτε ο καταναλωτής μπορεί να θεωρήσει την παράβαση των διατάξεων αθέμιτου ανταγωνισμού ως παράβαση των υποχρεώσεων προστασίας του καταναλωτή".. Με τις επιφυλάξεις που δικαιολογούνται από τη γενικότητα με την οποία είναι διατυπωμένο το πρώτο σκέλος της (η εκ μέρους του ανταγωνιστή παράβαση κανόνων δικαίου, άρα και των διατάξεων του V. 2251/94, μπορεί υπό προϋποθέσεις να συνιστά αθέμιτο ανταγωνισμό), η άποψη αυτή πρέπει να γίνει δεκτή. Πράγματι, η επίκληση των διατάξεων του ν. 2251/94 από τον ανταγωνιστή δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ότι ανταποκρίνεται στο σύστημα προστασίας που οργανώνει ο ν. 2251/94, τουλάχιστον όπως αυτό προκύπτει σε συνδυασμό με τη θέση του ιστορικού νομοθέτη, όπως αυτή εκφράζεται στην εισηγητική έκθεση. Έτσι, στην εισηγητική έκθεση ο ανταγωνιστής παραπέμπεται ρητά στις διατάξεις του ν. 146/14 για προστασία έναντι παραπλανητικής διαφήμισης, η οποία, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, πλήττει εξίσου τα συμφέροντα ανταγωνιστή και καταναλωτών. Καρακώστας Γιάννης, "Προστασία του Καταναλωτή" Ν. 2251/94, εκδόσεις Α.Ν. Σακκουλά, Αθήνα - Κομοτηνή 1997, σελ. 171

29 Η ερμηνευτική προσέγγιση που αποκλείει την επίκληση των διατάξεων του ν. 2251/94 από τον ανταγωνιστή υποστηρίζεται από το γεγονός ότι ο νόμος στο άρθρο 1 παρ. 4 θεωρεί καταναλωτή και τον αποδέκτη του διαφημιστικού μηνύματος και αποδέκτης του διαφημιστικού μηνύματος δεν είναι ο ανταγωνιστής ως τοιούτος, αλλά ενδεχομένως ο ανταγωνιστής υπό την ιδιότητα του ως καταναλωτή. Με την ερμηνεία αυτή συνηγορεί η κατάργηση του άρθρου 21 παρ. 1 ν. 1961/91, το οποίο όριζε ότι "το αρμόδιο δικαστήριο με αγωγή οποιουδήποτε' έχει έννομο συμφέρον διατάσσει την παύση της παραπλανητικής και αθέμιτης διαφήμισης και την παράλειψή της στο μέλλον". Το ειδικό βάρος του εκ της κατάργησης επιχειρήματος θα πρέπει να θεωρηθεί μάλλον περιορισμένο, δεδομένου ότι ο νομοθέτης του ν. 2251/94 φαίνεται μάλλον ότι κατήργησε τον ν. 1961/91 συνολικά χωρίς να αντιμετωπίσει τις επιμέρους διατάξεις του. Σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα που προκύπτει είναι εάν η έλλειψη νομιμοποίησης του ανταγωνιστή κατά τον ν. 2251/94 επηρεάζει την πρακτική αποτελεσματικότητα της προστασίας του έναντι παράνομης διαφημιστικής συμπεριφοράς. Είναι γεγονός ότι, αν ο ανταγωνιστής στραφεί κατά του διαφημιζόμενου ισχυριζόμενος ότι η συγκριτική διαφήμιση του τελευταίου είναι αθέμιτη, ο δικαστής, έστω και αν δεν εφαρμόσει ευθέως το άρθρο 9 ν. 2251/94, θα ανατρέξει στη διάταξη αυτή αναζητώντας ερμηνευτικό στήριγμα κατά την εφαρμογή του άρθρου 1 ν. 146/14. Υπ' αυτήν την έννοια η επίκληση του ν. 146/14 δεν θα διαφέρει ουσιαστικά από εκείνη του ν. 2251/94. Εν τούτοις, η διαφορά της οπτικής γωνίας, υπό την οποία ο καθένας από τους δύο νόμους εξετάζει τη διαφήμιση, δημιουργεί προϋποθέσεις αποκλίσεων. Έτσι ακολουθώντας με συνέπεια τη φιλοσοφία του νόμου, ο εφαρμοστής του ν. 2251/94 μπορεί να δείχνει μεγαλύτερη ελαστικότητα από ότι, ο αντίστοιχος του ν. 146/14 έναντι μιας συγκριτικής διαφήμισης που υπερβαίνει την αρχή της αναλογικότητας, με τη σκέψη ότι η συγκριτική διαφήμιση αποβαίνει υπέρ του καταναλωτή. Θα μπορούσε επίσης να αντιμετωπίζει με την ίδια σκέψη ως νόμιμη μια πρόσθετη παροχή, δυσανάλογα υψηλή σε αξία σε σχέση με την κύρια. Αυτό όμως θα σήμαινε ότι η αποδοχή ή μη του αθέμιτου μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς θα εξαρτάται τελικά

30 από την ιδιότητα του ενάγοντας. Κατά πόσο η άποψη αυτή ευσταθεί, είναι πολύ αμφίβολο. Αν γίνει δεκτή, θα έχει ως αποτέλεσμα τη "νομιμοποίηση" μιας διαφήμισης η οποία σύμφωνα με το ν. 146/14 πρέπει να θεωρηθεί ως αντίθετη προς τα χρηστά ήθη. Σε αντίθετη περίπτωση, αν η έννοια του αθέμιτου δηλ. η έννοια των χρηστών ηθών, δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί ως έννοια σχετική, τότε η φιλοσοφία, την οποία στηρίζεται η ρύθμιση της δικαστικής προστασίας στον ν. 2251/94, πρέπει να θεωρηθεί εσφαλμένη. Άλλωστε, δεν πρέπει να διαφεύγει την προσοχή ότι τόσο υπό το καθεστώς του ν. 2251/94 όσο και υπό το καθεστώς του ν. 146/1914 το αθέμιτο εκτιμάται βάσει των ίδιων κριτηρίων, γεγονός που καθιστά αντιφατική τη διαφοροποίηση των μέσων προστασίας ανταγωνιστών και καταναλωτών, προς το σκοπό της βελτίωσης της προστασίας των καταναλωτών. 3.3 Νομιμοποίηση του μεμονωμένου καταναλωτή Δυσχερέστερο είναι το ζήτημα της νομιμοποίησης του μεμονωμένου καταναλωτή.^ Πράγματι ο ν. 2251/94 σε κανένα σημείο του δεν νομιμοποιεί τον μεμονωμένο καταναλωτή να ζητήσει την παράλειψη της παράνομης συμπεριφοράς του διαφημιζόμενου. Αντίθετα, το δικαίωμα αυτό αναθέτει ρητά στις ενώσεις καταναλωτών και στα εμπορικά, βιομηχανικά, βιοτεχνικά και επαγγελματικά επιμελητήρια (ειδικά για την άσκηση συλλογικής αγωγής). Σύμφωνα με το κατηργημένο άρθρο 21 παρ. 1 ν. 1961/91 προβλεπόταν μεν νομιμοποίηση του καταναλωτή να ασκήσει τα δικαιώματα που ωστόσο, η πρακτική αξία της δυνατότητας αυτής ήταν μάλλον περιορισμένη και ο καταναλωτής δύσκολα θα μπορούσε να θεμελιώσει ατομικά έννομο συμφέρον για να ζητήσει την παράλειψη μιας διαφήμισης. Υπ' αυτήν την έννοια το καθεστώς του V. 2251/94 δεν διαφοροποιείται σημαντικά κατ' αποτέλεσμα από το αντίστοιχο του ν. 1961/91. Το επιχείρημα που θα μπορούσε να προβληθεί υπέρ της επιλογής του νομοθέτη είναι η αποτροπή λήψης αντιφατικών Καρακώστας Γιάννης, "Προστασία του Καταναλωτή" Ν. 2251/94, εκδόσεις Α.Ν. Σακκουλά, Αθήνα - Κομοτηνή, 1997, σελ. 174

31 δικαστικών αποφάσεων για την ίδια διαφήμιση. Ο κίνδυνος όμως αυτής είναι μάλλον θεωρητικός, αψού ο καταναλωτής θα θεμελιώνει έννομο συμφέρον για παράλειψη, μόνο στις περιπτώσεις που θίγεται άμεσα από τη διαφήμιση. Άλλωστε ο κίνδυνος έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων δεν εξαλείφεται από το ν. 2251/94. Έτσι, με δεδομένη την αποκλειστική αρμοδιότητα της έδρας του ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού (άρθρο 10 παρ. 11), η ίδια διαφήμιση μπορεί επί περισσοτέρων συλλογικών αγωγών να εκτιμηθεί διαφορετικά από τα επιλαμβανόμενα δικαστήρια. Πάντως, σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 12 ο κανόνας της μη νομιμοποίησης του μεμονωμένου καταναλωτή κάμπτεται στην περίπτωση της άμεσης διαφήμισης. Πράγματι, θα αποτελούσε παράδοξο για ένα νόμο που επιδιώκει τη βελτίωση της προστασίας του καταναλωτή έναντι διαφήμισης αυτής της μορφής, να θέτει τον καταναλωτή προ του διλήμματος να καταφύγει στην προστασία των διατάξεων του Α.Κ. ή να ασκήσει τα εκ του ν. 2251/94 δικαιώματα του δια μέσου μιας ένωσης καταναλωτής. Ακριβώς από τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 12 που αφορά την άμεση διαφήμιση γίνεται φανερή η έλλειψη γενικότερης νομιμοποίησης του μεμονωμένου καταναλωτή να ζητήσει την παύση απαγορευμένης διαφήμισης, βέβαια, όπου ο νόμος έκρινε αναγκαία τη νομιμοποίηση του μεμονωμένου καταναλωτή, την πρόβλεψε ρητά. 3.4 Ο ρόλος των οργανώσεων καταναλωτών Σε ορισμένες από τις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η νομοθεσία αναγνωρίζει ρητά το δικαίωμα των οργανώσεων καταναλωτών να ανασκευάζουν ανακοινώσεις και διαφημίσεις που κρίνουν ότι είναι παραπλανητικές για τους καταναλωτές (από τη στιγμή μάλιστα που δεν δίνεται το δικαίωμα αυτό στον μεμονωμένο καταναλωτή). Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον πορτογαλικό νόμο 29/81 του 1981 για την προστασία του καταναλωτή, οι οργανώσεις, καταναλωτών που αντιπροσωπεύουν όλους γενικά τους καταναλωτές (όπως είναι η γενική συνομοσπονδία ενώσεων καταναλωτών), καθώς και εκείνες που έχουν περισσότερα από 1000 μέλη, έχουν το δικαίωμα να ανασκευάζουν όλες τις διαφημιστικές

32 ανακοινώσεις που κρίνουν ως ανακριβείς και αφορούν αγαθά ή υπηρεσίες που προσφέρονται στους καταναλωτές. Στην Ελλάδα, η ισχύουσα νομοθεσία δεν έχει ακόμα αναγνωρίσει στις οργανώσεις καταναλωτών ουσιαστικό ρόλο που να τους νομιμοποιεί για ενεργό παρέμβαση σε ζητήματα καταναλωτών. Το δικαίωμα όμως αυτό παρέχεται μόνο στις αναγνωρισμένες οργανώσεις καταναλωτών, σε όσες δηλαδή έχουν τουλάχιστον 1000 ενεργά μέλη σε πόλεις που έχουν πάνω από κατοίκους ή 300 ενεργά μέλη σε άλλες πόλεις και έχουν εγγραφεί στα οικεία μητρώα ενώσεων καταναλωτών. Μία από τις λίγες αναγνωρισμένες οργανώσεις καταναλωτών στην Ελλάδα είναι το Ινστιτούτο καταναλωτών, το οποίο ασκεί έντονη δραστηριότητα για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ελλήνων καταναλωτών. Η οδηγία 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση δεν αναφέρεται παρά μόνον έμμεσα στις οργανώσεις καταναλωτών στο άρθρο 1παρ. 1 με τη φράση: "οι οργανώσεις καταναλωτών που έχουν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, έννομο συμφέρον πρέπει να έχουν την ευχέρεια να προσφεύγουν κατά της παραπλανητικής διαφήμισης, είτε ενώπιον δικαστηρίου, είτε ενώπιον διοικητικού οργάνου". Η φράση αυτή θα πρέπει να εκληφθεί σαν προτροπή προς τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. να θεσπίσουν τέτοιες αρμοδιότητες για τις εθνικές τους ενώσεις καταναλωτών. Πιο σαφής και κατηγορηματική είναι η Σύσταση R (81)2 του συμβουλίου της Ευρώπης "για τη νομική προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών από τις οργανώσεις καταναλωτών", κατά την οποία προτρέπει: α) οι οργανώσεις καταναλωτών θα πρέπει, κατά περίπτωση να ενθαρρύνουν ή αν τους δοθούν τέτοιες εξουσίες, να απαιτούν από τους προμηθευτές, β) να απέχουν από καταχρηστικές πρακτικές και γ) να ανασκευάζουν καταχρηστικές ή παραπλανητικές διαφημίσεις. Στο σημείο αυτό γεννιέται το ζήτημα, εάν οι οργανώσεις καταναλωτών έχουν και χωρίς νομοθετική εξουσιοδότηση το

33 δικαίωμα ανασκευής μιας παραπλανητικής ή καταχρηστικής διαφήμισης.^'' Στην Ελλάδα η αρμοδιότητα αυτή ενυπάρχει στο σκοπό των οργανώσεων καταναλωτών και βασίζεται στο άρθρο 14 παρ. 1 του Ελληνικού Συντάγματος του 1975 με το οποίο καθιερώθηκε η ελευθερία της έκφρασης τηρώντας τους νόμους του Κράτους. Ευθύνη αστική ή ποινική θα μπορεί να τους ζητηθεί μόνο σε περίπτωση κατάχρησης της ελευθερίας αυτής και παράβασης των νόμων του Κράτους. Κατά μείζονα λόγο οι οργανώσεις των καταναλωτών έχουν την αρμοδιότητα να απευθύνονται στους ίδιους τους διαφημιζόμενους και να τους ζητούν να προβούν αυτοί στην ανασκευή των παραπλανητικών διαφημίσεών τους. Επίσης, μέσα στις αρμοδιότητες των οργανώσεων καταναλωτών είναι να αποφέρουν στις αρμόδιες κρατικές αρχές, που είναι αρμόδιες για την προστασία των καταναλωτών, περιπτώσεις παραπλανητικής ή καταχρηστικής διαφήμισης για να λάβουν αυτές τα κατάλληλα κατασταλτικά ή προληπτικά μέτρα όπου αυτά προβλέπονται από τις εθνικές νομοθεσίες. Το δικαίωμα αυτό στην Ελλάδα βασίζεται στο άρθρο 10 παρ. 1 του Συντάγματος που αναφέρεται στο δικαίωμα αναφοράς στις αρχές του Κράτους. 3.5 Το βάρος της απόδειξης Το θέμα του βάρους της απόδειξης στην αγωγή κατά της παραπλανητικής διαφήμισης αποτελεί ακόμη αντικείμενο συζητήσεων. Κατά τους γενικούς δικονομικούς κανόνες που ισχύουν στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, σε περίπτωση δικαστικής αμφισβήτησης πραγματικών περιστατικών, εκείνος που τα επικαλείται έχει και το βάρος της απόδειξής τους. Σύμφωνα με το αξίωμα αυτό, σε περίπτωση που ζητείται απαγόρευση διαφήμισης σαν παραπλανητική, ο επικαλούμενος το παραπλανητικό της διαφήμισης (καταναλωτής, κρατική υπηρεσία ή οργάνωση καταναλωτών) θα πρέπει να έχει το βάρος της απόδειξης, δηλαδή να Κορνηλία - Δελούκα - Ιγγλέση, "Ζήτημα Προστασίας του Καταναλωτή στα Κράτη - μέλη της ΕΟΚ και του Συμβουλίου της Ευρώπης από άποψη νομική, κοινωνική και οικονομική, σελ. 169

34 αποδείξει ότι η συγκεκριμένη διαφήμιση είναι δυνατό να παραπλανήσει τους καταναλωτές. Σε περίπτωση που το διαφημιστικό μήνυμα περιλαμβάνει ενδείξεις ή ισχυρισμούς, που δεν είναι δυνατόν να εξακριβώσει ο παραλήπτης του μηνύματος λόγω έλλειψης των απαραίτητων τεχνικών γνώσεων και μέσων, παρίσταται εύλογο και δίκαιο να γίνεται δεκτή αντιστροφή του βάρους της απόδειξης και να πέφτει το βάρος αυτό σε εκείνον, που έχει τα μέσα που του επιτρέπουν να αποδείξει την ακρίβεια των ισχυρισμών του. Σύμφωνα λοιπόν με την Οδηγία 84/450/84 για την παραπλανητική διαφήμιση, ορίζεται στο άρθρο 6 ότι τα κράτη - μέλη της Κοινότητας πρέπει να νομοθετήσουν διατάξεις με τις οποίες να παρέχονται στα δικαστήρια ή στα διοικητικά όργανα οι αρμοδιότητες που χρειάζονται έτσι ώστε να μπορούν κατά τη διάρκεια δικαστικής ή διοικητικής διαδικασίας: α) να απαιτούν από τον διαφημιζόμενο να προσκομίζει αποδείξεις για την αντικειμενική ακρίβεια των ισχυρισμών που περιέχονται στη διαφήμισή του, εφόσον βέβαια κρίνεται αναγκαίο στη συγκεκριμένη περίπτωση για την προστασία των νομίμων συμφερόντων του διαφημιζόμενου αλλά και των υπολοίπων που συμμετέχουν στη συγκεκριμένη διαδικασία και β) να θεωρούν ανακριβείς τους πραγματικούς ισχυρισμούς που περιέχονται στη διαφήμιση, εφόσον οι αποδείξεις που ζητούνται, δεν προσκομισθούν ή δεν αρκούν για να πεισθεί το δικαστήριο ή το διοικητικό όργανο για το αληθές της διαφήμισης. Ο Έλληνας νομοθέτης δεν έκανε στο σημείο αυτό πρόβλεψη και δεν ακολούθησε την οδηγία όσον αψορά το βάρος της απόδειξης σε περίπτωση παραπλανητικής διαφήμισης, γι' αυτό και ακολουθούνται οι γενικές διατάξεις του ΚΠολΔ, κατά τις οποίες ο ενάγων πρέπει να αποδείξει το γεγονός ότι η διαφήμιση είναι παραπλανητική. Αυτό όμως είναι πολύ δύσκολο, γιατί το μέσο απόδειξης το κατέχει ο διαφημιζόμενος. Από ορισμένες νομοθεσίες γίνεται προσπάθεια να καθιερώσουν την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης, επιβάλλοντας στους επιχειρηματίες την υποχρέωση να παρέχουν, πληροφορίες. Έτσι, για παράδειγμα, στην Ιρλανδία σύμφωνα με το άρθρο 20 του νόμου του 1978 "για την ενημέρωση των καταναλωτών" ο

35 διαφημιζόμενος έχει το βάρος της απόδειξης της αλήθειας της διαφήμισής τους. Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 2 του Βελγικού νομοσχεδίου του 1987 "για τις πρακτικές του εμπορίου και για την ενημέρωση και την προστασία του καταναλωτή", ο διαφημιζόμενος έχει το βάρος της απόδειξης, όταν κληθεί προς τούτο ή εναχθεί δικαστικά από τον Υπουργό Εμπορίου ή από τον εντεταλμένο του υπουργό. Όμοια, στη Δανία το άρθρο 17 του νόμου του 1974 για τις πρακτικές της αγοράς, ο Επίτροπος Διοίκησης για τους Καταναλωτές (consumer ambudsman) έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τον διαφημιζόμενο όλες τις πληροφορίες που θεωρεί αναγκαίες για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του, και εδώ το βάρος της απόδειξης το έχει ο διαφημιζόμενος. Επίσης στη Γαλλία, κατά το άρθρο 44 του νόμου της "για την κατεύθυνση του εμπορίου και της βιοτεχνίας", η Γενική Διεύθυνση Κατανάλωσης και Καταστολής των Απατών του Υπουργείου Κατανάλωσης, μπορεί να ζητήσει από τον διαφημιζόμενο ν' αποδείξει τα πραγματικά δεδομένα στα οποία βασίζει τη διαφήμισή του, προσκομίζοντας τα απαραίτητα αποδεικτικά έγγραφα που του ζητηθούν. Και στη Γερμανία η νομολογία του Ομοσπονδιακού Ακυρωτικού καθιέρωσαν, για τις περιπτώσεις που ο ενάγων δεν μπορεί να αποδείξει το παραπλανητικό της διαφήμισης, την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης εάν αυτό κριθεί απαραίτητο για τη σωστή διεξαγωγή της δίκης. Είναι εύλογο ότι είναι πιο εύκολο για τον εναγόμενο να αποδείξει, ότι η κατηγορία που του απευθύνεται δεν ευσταθεί, γιατί η διαφήμισή του ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Σε περίπτωση που ο εναγόμενος δεν καταφέρει να αποδείξει την αλήθεια των ισχυρισμών του, καταδικάζεται για ανακριβείς δηλώσεις και παραπλάνηση των καταναλωτών. Σε αντίθεση με τις παραπάνω χώρες, στην Αγγλία, το βάρος της απόδειξης το έχει ο ισχυριζόμενος, το παραπλανητικό της διαφήμισης.

36 3.6 Μέτρα περιστολής Τα μέτρα με τα οποία το Κράτος και οι οργανώσεις καταναλωτών μπορούν να αντεπεξέλθουν κατά της παραπλανητικής και καταχρηστικής διαφήμισης είναι πολλών ειδών: νομοθετικά, δικαστικά, διοικητικά και μέτρα αυτοδέσμευσης από τις επαγγελματικές οργανώσεις κατασκευαστών και προμηθευτών. Το άρθρο 4 της Οδηγίας 84/450 της ΕΟΚ δίνει μια παραστατική εικόνα σχετικά με τα μέτρα κατά της παραπλανητικής διαφήμισης. Στην παράγραφο 1 αρχίζει βάζοντας τη γενική αρχή ότι τα κράτη - μέλη πρέπει να μεριμνούν ώστε να υπάρχουν κατάλληλα και αποτελεσματικά μέσα για τον έλεγχο της παραπλανητικής διαφήμισης προς το συμφέρον τόσο των καταναλωτών, όσο και των ανταγωνιστών και γενικότερα των πολιτών. Στη συνέχεια, ορίζει ότι τα μέσα αυτά πρέπει, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνουν νομικές διατάξεις που να δίνουν το δικαίωμα σε πρόσωπα ή σε οργανώσεις, που σύμφωνα με την εσωτερική νομοθεσία κάθε κράτους, έχουν νόμιμο συμφέρον στην απαγόρευση της παραπλανητικής διαφήμισης, να προσβάλλουν στα δικαστήρια τη συγκεκριμένη διαφήμιση ή να φέρουν την περίπτωση της διαφήμισης αυτής ενώπιον δικαστικού οργάνου που να έχει αρμοδιότητα είτε να αποφασίσει το ίδιο, δίνοντας λύση σχετικά με την απαγόρευση ή μη της διαφήμισης, είτε "να κινήσει τις κατάλληλες νόμιμες διαδικασίες". Με την περιπλοκή αυτή από νομοτεχνικής απόψεως διατύπωση η Οδηγία εννοεί προφανώς ότι τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. πρέπει να νομοθετήσουν στο εσωτερικό τους δίκαιο διατάξεις με τις οποίες τα φυσικά πρόσωπα, καταναλωτές ή επιχειρηματίες ανταγωνιστές και οι οργανώσεις που εκπροσωπούν τα αντίστοιχα συμφέροντα (δηλαδή οι οργανώσεις καταναλωτών προκειμένου περί καταναλωτών φυσικών προσώπων και οι αντίστοιχες επαγγελματικές οργανώσεις εμπόρων και βιομηχάνων), να έχουν το δικαίωμα να προσβάλλουν τις περιπτώσεις καταχρηστικών διαφημίσεων είτε στα δικαστήρια, είτε ενώπιον διοικητικών οργάνων, στα οποία να παρέχεται από το νόμο η σχετική αρμοδιότητα. Εκτός βέβαια από το δικαίωμα της προσφυγής για απαγόρευση της παραπλανητικής διαφήμισης που έχουν οι ανταγωνιστές και οι διάφορες οργανώσεις επαγγελματιών ή

37 καταναλωτών, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν παροχή δικαστικής προστασίας, να προβούν σε αγωγή προς Αποζημίωση ή να ζητήσουν τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Στη συνέχεια, γίνεται μια διεξοδικότερη ανάλυση των παραπάνω μέτρων τα οποία είναι αναγκαία για την προστασία όλων των εμπλεκομένων συμφερόντων και ιδιαίτερα του γενικού συμφέροντος Παροχή δικαστικής προστασίας Σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 1 του νόμου 1961/1991 για την προστασία του καταναλωτή, μπορεί οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον να ζητήσει με αγωγή από το αρμόδιο δικαστήριο για την παύση της παραπλανητικής διαφήμισης και την παράλειψή της στο μέλλον. Έννομο συμφέρον έχουν αναμφισβήτητα οι ανταγωνιστές του επαγγελματία που κάνει την ανεπίτρεπτη διαφήμιση, καθώς και οι ενώσεις καταναλωτών σκοπός των οποίων είναι να προστατεύουν τα συμφέροντα των καταναλωτών.^^ Στο άρθρο 21 παρ. 1του νόμου 1961/1991 καθώς και στο άρθρο 4 παρ. 2 της Οδηγίας 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση παρέχεται η δυνατότητα δικαστικής απαγόρευσης της παραπλανητικής και της αθέμιτης διαφήμισης σε περίπτωση που αυτή δεν έχει ακόμη περιέλθει σε γνώση του κοινού, επίκειται όμως η δημοσίευσή της. Οι συγκεκριμένες διατάξεις αναφέρουν επίσης ότι τα παραπάνω μέτρα πρέπει να παίρνονται έστω και αν δεν αποδεικνύεται ζημιά ή πραγματική βλάβη των καταναλωτών ή ανταγωνιστών, έστω και αν δεν υπάρχει δόλος ή αμέλεια από μέρους του διαφημιζόμενου Λήψη Ασφαλιστικών μέτρων Στο άρθρο 21 παρ. 1 του νόμου δεν γίνεται λόγος για την προσωρινή δικαστική προστασία των ασφαλιστικών μέτρων, όπως θα μπορούσε να έχει γίνει βάσει των καταναλωτών με την οποία δίνεται η δυνατότητα νομοθέτησης διατάξεων που να επιτρέπουν τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων (δικαστικών ή διοικητικών) για την Ε. Αλεξανδρίδου, "Ζητήματα εμπορικού δικαίου καταναλωτή", εκδόσεις Σακκουλά, Θεσ/κη, 1994, σελ. 315 προστασίας του

38 κατασταλτική ή προληπτική απαγόρευση, καθώς και δυνατότητα δημοσίευσης της απαγορευτικής απόφασης ή πράξης και δημοσίευση δήλωσης επανορθωτικής της παραπλανητικής διαφήμισης. Το άρθρο 4 παρ. 2 ορίζει επίσης ότι "τα κράτη - μέλη προβλέπουν επιπλέον ότι τα μέτρα που αναφέρονται παραπάνω μπορούν να ληφθούν στα πλαίσια της ταχείας διαδικασίας είτε με προσωρινή είτε με οριστική ισχύ, αφήνοντας στην αρμοδιότητα κάθε κράτους - μέλους να επιλέξει μεταξύ των δύο λύσεων". Λαμβάνοντας υπόψη την παραπάνω πρόβλεψη του κοινοτικού νομοθέτη και του γεγονότος ότι το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας (Συντάγματος), περιλαμβάνει και τη δικαστική προστασία των ασφαλιστικών μέτρων, μπορεί να υποστηριχθεί η άποψη ότι η παροχή προσωρινής προστασίας δεν έχει αποκλεισθεί. Κι αυτό, γιατί σκοπός του νόμου είναι η προστασία της υγείας και των οικονομικών συμφερόντων του καταναλωτή, η δε προσφυγή στη δικαστική προστασία των ασφαλιστικών μέτρων είναι απαραίτητη για την εξασφάλισή τους Αγωγή προς αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης Οι ενώσεις καταναλωτών μπορούν να ασκήσουν αγωγή προς αποζημίωση για περιουσιακή ζημιά που υπέστησαν τα μέλη τους (άρθρο 9 του νόμου 2251/94 για την προστασία των καταναλωτών) καθώς και χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη. Η χρηματική ικανοποίηση παρέχεται μόνο μια φορά και το ύψος της καθορίζεται ιδίως από το μέγεθος της προσβολής της έννομης τάξης που επήλθε με την παράνομη διαφήμιση, το μέγεθος του διαφημιζόμενου και τις ανάγκες πρόληψης από παρόμοιες ανακριβείς δηλώσεις. Το χρηματικό ποσό που επιβάλλεται να πληρώσει ο διαφημιζόμενος δεν εισπράττεται από τις ενάγουσες ενώσεις αλλά διατίθενται για κοινωφελείς σκοπούς που σχετίζονται με την προστασία του καταναλωτή. Η αξίωση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης των συντεχνιακών κυρίως συμφερόντων τους παρέχεται στα βιομηχανικά, βιοτεχνικά και επαγγελματικά επιμελητήρια.

39 3.6.4 Πρόσβαση των καταναλωτών στο δικαστήριο των Ε.Κ. με βάση το δίκαιο του Ανταγωνισμού Όσον αφορά το δίκαιο του ανταγωνισμού, ο καταναλωτής διαθέτει περισσότερα δικαιώματα. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 17 άρθρο 3, φυσικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων οι οποίοι ισχυρίζονται ότι έχουν έννομο συμφέρον δικαιούνται να απευθυνθούν στην Επιτροπή των Ε.Κ. επικαλούμενοι ότι συνετελέσθη παραβίαση των άρθρων 85 και 86 Συνθ. ΕΟΚ και να ζητήσουν από την Επιτροπή να λάβει μέτρα επανόρθωσης αυτής της παραβίασης. Μέχρι σήμερα δεν έχει ερμηνευθεί η έκταση του όρου "έννομο συμφέρον". Η επιτροπή των Ε.Κ. ή το Δικαστήριο των Ε.Κ. πρέπει να εξετάσουν εάν η αίτηση έχει κατατεθεί και εάν έχει κατατεθεί να εξετάσουν εάν το φυσικό πρόσωπο ή η ένωση προσώπων έχουν "έννομο συμφέρον" από απόφαση της Επιτροπής. Εάν συμβαίνει αυτό, τότε η Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 6 του Κανονισμού 99/63 πρέπει να κοινοποιήσει στον αιτούντα την απόφασή της. Η Επιτροπή όμως θεωρεί ότι εναπόκειται στη διακριτική της ευχέρεια να εκδώσει τελική κοινοποίηση, μετά την εξέταση της αίτησης. Ο αϊτών για ν' αποφύγει αυτό το αμφιλεγόμενο ζήτημα είναι προτιμότερο να συνδέσει την προσφυγή του με μια αίτηση για κοινοποίηση και να θέσει προθεσμία για την υποβολή της κοινοποίησης. Αυτή η ενέργεια του δίδει το δικαίωμα να ξεκινήσει τη διαδικασία σύμφωνα με το άρθρο 175 στην περίπτωση που η Επιτροπή δεν προβεί σε περαιτέρω κοινοποίηση. Όταν η Επιτροπή εκδίδει μια τελική κοινοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού 17, ο αϊτών δύναται να καταφύγει στο άρθρο 173 παρ. 2 της Συνθ. ΕΌΚ. Το δικαστήριο των Ε.Κ. δεν έχει προσδιορίσει υπό ποιες προϋποθέσεις η έλλειψη απάντησης της Επιτροπής στην αίτηση βάσει του άρθρου 3 του Κανονισμού 17, ανοίγει το δρόμο για την εφαρμογή του άρθρου 175 Συνθ. ΕΌΚ. Σύμφωνα με τη γνώμη κάποιων ειδικών, ο αϊτών, με βάση τα καθοριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού 17 και στο άρθρο 173 της Συνθ. ΕΌΚ, δικαιούται να λάβει επίσημη κοινοποίηση της απόφασης της Επιτροπής εντός ευλόγου

40 χρονικού διαστήματος. Εάν η Επιτροπή δεν εκπληρώσει την παραπάνω υποχρέωσή της, ο αϊτών έχει το δικαίωμα να καταφύγει στο άρθρο 175 της Συνθ. ΕΟΚ. Κατά συνέπεια, σε ό,τι αφορά το δίκαιο του ανταγωνισμού, οι καταναλωτές καθώς και οι οργανώσεις τους δικαιούνται να προσψύγουν στο Δικαστήριο των Ε.Κ. αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν κάνει χρήση αυτού του δικαιώματος τους Το δικαίωμα παρεμβάσεως Οι μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί για την προστασία των καταναλωτών μπορούν να προσφύγουν στο Δικαστήριο των Ε.Κ. σε περιπτώσεις που έχει ξεκινήσει η προσφυγή από τους νομιμοποιούμενους γι' αυτό από τις διατάξεις της Συνθήκης. Το Δικαστήριο των Ε.Κ. κρίνει εάν ο μη Κυβερνητικός Οργανισμός έχει "έννομο συμφέρον" και εάν έχει, τότε γίνεται δεκτός από το δικαστήριο για να υποστηρίζει τη θέση της Επιτροπής. Οι μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί Προστασίας των καταναλωτών δύναται να χρησιμοποιήσουν το άρθρο 76 των Διαδικαστικών Κανόνων του Δικαστηρίου των Ε.Κ. για να λάβουν οικονομική ενίσχυση για την κάλυψη των εξόδων παρέμβασής τους στο Δικαστήριο των Ε.Κ. Το άρθρο 76 καθορίζει ότι; "Κάθε διάδικος που. βρίσκεται εν μέρει ή εν όλω σε αδυναμία να πληρώσει το κόστος στις διαδικασίες του δικαστηρίου, δύναται κατά πάντα χρόνο να κάνει αίτηση για νομική βοήθεια. Η αίτηση αυτή δεν χρειάζεται να γίνει από δικηγόρο. Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από αποδεικτικά στοιχεία της ανάγκης του αιτούντος και ειδικότερα από ένα έγγραφο από την αρμόδια Υπηρεσία που θα βεβαιώνει την έλλειψη οικονομικών μέσων αυτού". Το Δικαστήριο, αφού λάβει υπόψη τις γραπτές παρατηρήσεις του αντιδίκου και ακούσει τον ορισθέντα εισηγητή και τον Εισαγγελέα, αποφασίζει εάν η νομική βοήθεια πρέπει να δοθεί εν μέρει ή εν όλω, ή αν πρέπει να απορριφθεί το αίτημα. Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι αιτιολογημένη και δεν υπόκεινται σε έφεση.

41 3.6.6 Προδικαστική Παραπομπή στο Δικαστήριο Ε.Κ. Σε άρθρο 177 της Συνθ. ΕΟΚ προβλέπεται ειδική διαδικασία για την ερμηνεία των διατάξεων της Συνθήκης και του παράγωγου κοινοτικού δικαίου, από το δικαστήριο των Ε.Κ. Τα εθνικά δικαστήρια δεν είναι εξουσιοδοτημένα για την ως άνω λειτουργία. Για το λόγο αυτό όταν ενώπιον Εθνικού δικαστηρίου ανακύπτουν ζητήματα: α) Ερμηνείας της Συνθ. ΕΟΚ β) Κύρους και ερμηνείας των πράξεων των οργάνων της Κοινότητας, γ) Ερμηνείας των καταστατικών των οργανισμών που ιδρύθηκαν με πράξη του Συμβουλίου, εφόσον το προβλέπουν τα εν λόγω καταστατικά, τότε το εθνικό δικαστήριο δύναται ή υποχρεούται (εάν η απόφαση του δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα του εσωτερικού δικαίου), αν κρίνει ότι η απόφαση επί του ζητήματος είναι αναγκαία για την έκδοση της δικής τους απόφασης, να παραπέμψει το ζήτημα στο Δικαστήριο των Ε.Κ. για να αποφανθεί επ' αυτού (προδικαστική παραπομπή). Οι καταναλωτές και οι Οργανώσεις Προστασίας των Καταναλωτών έχουν τη δυνατότητα σε εκκρεμούσα δίκη ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων να ισχυρισθούν ότι οι εθνικές νομοθετικές διατάξεις, που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα, βρίσκονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου και με τον τρόπο αυτό να προκαλέσουν προδικαστική παραπομπή στο Δικαστήριο των Ε.Κ. Οι νέες διατάξεις της Συνθήκης για την Πολιτική Ένωση θα προωθήσουν και θα βοηθήσουν σημαντικά την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών.

42 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΝΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών 23077/1993 Δικαστής ΑΘ.Παπαδόπουλος Δικηγόροι Ιω.Πατρελάκη,Ιω.Κάππος Αθέμιτος ανταγωνισμός.αναληθής και παραπλ.ανητική διαφήμιση.προστασία Καταναλωτή. Η παραπλανητική και αθέμιτη διαφήμιση αντίκειται στον ν. 146/1914 και στον ν.1961/1991 Επειδή με την υπό κρίση αίτηση εκτίθεται ότι η καθ ης, με σκοπό αθέμιτου ανταγωνισμού,προβαίνει δημόσια με διαφημιστικά φυλλάδια σε αναληθείς και παραπλανητικές διαφημίσεις,που αντίκεινται στα χρηστά ήθη, με αποτέλεσμα να παραπλανείτε το καταναλωτικό κοινό προς το οποίο απευθύνεται,επί ζημία της αιτούσας που διατηρεί παρεμφερή επιχείρηση. Η αίτηση αρμοδίως φέρεται προς εκδίκαση ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού κατά τόπο και καθ ύλην και κατά την προκειμένη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (ΚπολΔ 682 επ) και είναι νόμιμη. Στηρίζεται στις διατάζεις των άρθρων 731,732 και 947 ΚπολΔ. 1 επ. 3,20,22παρ.5 του V.146/1914, 1 επ. 18 επ.ν.1961/1991»για την προστασία του καταναλωτή και άλλες διατάξεις». Μετά ταύτα η αίτηση πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω για να κριθεί και η ουσιαστική της βασιμότητα. Πιθανολογήθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά. Η αιτούσα ομόρρυθμη εταιρία, κατά το καταστατικό της σκοπό ασχολείται με τη διενέργεια ηχοληψιών και τη διδασκαλία, μέσο του Εργαστηρίου Ελευθέρων Σπουδών και του στούντιο ηχογραφήσεων που διατηρεί στο Μαρούσι Αττικής όπου και η έδρα της, τη, τεχνικής της ηχοληψίας, προκειμένου σπουδαστές της μετά την περάτωση των σπουδών τους, να απασχοληθούν ως ηχολήπτες στο ραδιόφωνο.την τηλεόραση.σε υπαίθριες εκδηλώσεις κάθε μορφής και τη δισκογραφία. Για την επίτευξη του ανωτέρου σκοπού της συνεργάζεται κατ αποκλειστικότητα με επώνυμους και καταξιωμένους διδασκάλους της ηχοληψία:. Μεταξύ των ως άνω κατά δική, της αποκλειστικότητα, συνεργατών συγκαταλέγεται κατόπιν οικείας συμβάσεως, ο Μ.Π και ο Α.Π, ο πρώτος από τους οποίους διευθύνει και παραδίδει σεμινάρια καλλιτεχνικής ηχοληψίας στην επιχείρηση της αιτούσας και δεύτερος είναι τακτικός διδάσκα/.ος μαθημάτων ηχοληψίας στο Εργαστήριο Ελευθέρων Σπουδών που διατηρεί η αιτούσα. Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1993 η αιτούσαπληροφορήθηκε με ασφαλή τρόπο ότι η καθ ης,η οποία ασκεί παρεμφερή επιχείρηση με την αιτούσα και διατηρεί στην Αθήνα Εργαστήριο Ελευθέρων Σπουδών, με σπουδές στη δημοσιογραφία, ηχοληψία, εικονοληψία,παρουσίαση,παραγωγή προγραμμάτων κλπ. Έθεσε σε κυκλοφορία διαφημιστικό φυλλάδιο τεσσάρων σελίδων προκειμένου να διαφημίσει μ αυτό το ως άνω,αντίστοιχο με εκείνο της αιτούσας, εργαστήριο Ελευθέρων Σπουδών, αποκαλώντας το μάλιστα «Σχολή»,στην οπίσθια σελίδα του οποίου και κάτω από τον τίτλο «Επώνυμοι συνεργάτες-στελέχη τη: PANAVISION» εντός κίτρινου χρωματικού υποστρώματος εμφανίζονται, μεταξύ των άλ/.ϋΐν. πράγματι, συνεργατών της, οι φωτογραφίες των ανωτέρω αποκλειστικών συνεργατών της αιτούσα:, ήτοι τον Μ.Π και του Α.Π.,με υπότιτλο κάθε φωτογραφίας το όνομα καθενός.

43 Η ως άνω διαφήμιση είναι «παραπλανητική» και συγχρόνως «αθέμιτη» κατά την έννοια, αντίστοιχα, του άρθρου 18 παρ. 2 και 3 του ν. 1961/1991 και 3 του V. 146/1914. Και παραπλανητική μεν είναι η ως άνω διαφήμιση, γιατί κατά το περιεχόμενο της δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και δεν αποδίδει την αλήθεια, η διαφήμιση αυτή, γιατί είναι αντίθετη στα χρηστά ήθη. Ειδικότερα οι Μ. και Α.Π. ουδέποτε προήλθαν σε συμφωνία με την καθ'ης που να της επιτρέπει \α χρησιμοποιεί τα ονόματα τους στην διαφημιστική της προβολή και ουδέποτε είχαν την ιδιότητα των διδασκάλων στο ανωτέρω Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών της τελευταίας. Η υπάρχουσα στο διαφημιστικό φυλλάδιο που προαναφέρεται φωτογραφία των πιο πάνω συνεργατών της αιτούσα; παραδόθηκε από αυτόυς στην καθης με αποκλειστική συμφωνία να συνοδεύει ένα κείμενο που η τελευταία τους είχε ζητήσει και για κανένα άλλο σκοπό. Η διαφήμιση αυτή δημιούργησε αναστάτωση στις επαγγελματικές σχέσεις και των ιδίων των εν λόγω συνεργατών με διάφορες ενδιαφερόμετες εταιρίες, σχολές Ελευθέρων Σπουδών και Πανεπιστήμια και Σχολές με τα οποία συνεργέιςονται είτε ως σύμβουλει,είτε ως επίλεκτο καθηγηπκό προσωπικό, παρερμηνεύθηκε δε από το καταναλωτικό κοινό η προβολή τους στο διαφημιστικό φυλλάδιο της καυθ ης. με αποτέλεσμα να διαταράςει τις επαγγελματικές τους σχέσεις όπως άλλωστε οι ανωτέρω διαμαρτυρήθηκαν r /γράφως προς την καθ'ης. Περαιτέρω οι μέλλοντες και αναποφάσιστοι σπουδαστές ήταν δυνατόν να παραπλανηθούνε από το πραναφερόμενο διαφημιστικό φυλλάδιο της καθ ης με το να εμφανίζονται οι Μ. και Α.Π. επώνυμοι και διακεκριμένοι καλλετέχνες ως μόνιμοι συνεργάτες (διδάσκαλοι) του Εργαστηρίου Ελευθέρων Σπουδών της καθ ης και να σπεύδουν λόγω της συμμετοχής ακριβώς αυτής, να εγγράφονται σ'αυτό με αντίστοιχη ζημία της αιτούσας από την οποία αποσπώνταν αντίστοιχοι υποψήφιοι σπουδάστε;. Περαιτέρω η κατά τα άνω διαφήμιση όπως προεκτέθηκε. είναι αθέμιτη, γιατί γίνεται με σκοπό ανταγωνισμού της ατούσας και προσκρούει στα χρηστά ήθη. θίγοντας την ανταγωνιστική επιχείρηση της αιτούσας, χωρίς να πpoσαπετείταuόπως υπολαμβάνει η καθ ης, η ταυτότητα του αντικειμένου της οικονομικής τους δραστηριότητας και του αντικειμένου σπουδών των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδώι που διατηρούν παραβιάζοντας τόσο την αρχή της αληθείας όσο και της αντικειμενικότητας της διαφήμισης στρέφοντας τις προπμήσεις του κοινού προς το διλό της Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών. 2. Μονομελές πρωτοδικείο Αθηνών 27080/1995 Πρόεδρος; Ο.Παπασαράντου. Δικηγόροι Ι.Κάστανος, Γ.Μαγουλάς. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Κ,ΑΤ.ΑΝΑ^νΩΤΩΝ ΑΠΌ ΠΑΡΑΠ,λΑΝΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ. Ψευδής διαφήμιση χαπιών αδυνατίσματος ως 100% φυτικών, ακίνδυνων και αποτελεσματικών. Ψευδής διαφήμιση μασσαζοκαλσόν ότι αδυνατίζουν μόνο με τη μέθοδο βιομαγλ ητών, χωρίς την προσπάθεια του καταναλωτή. Προκλησί) πλάνης στα πρόσωπα των καταναλωτών και πιθανή επιρροή της στην οικονομική τους συμπεριφορά. Αιτήσεις σωματείων (ενώσεις) καταναλωτών, αριθμούντων περισσότερα από 500μέλη, στων οποίων τη γνώση περιέρχονται αυτές οι διαφημίσεις, να απαγορευθούν ως παραπλανητικές και να διαταχθεί η απαγόρευσή διακίνησης των εμπορευμάτων και η κατάσχεση τους. Εφαρμογή διατάξεών Ν 2251/1994 για την προστασία του καταναλωτή.

44 Ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου εκκρεμούν 1) η από αίτηση του σωματίου «ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΑΩΤΩΝ» κατά της Α.Γ., στην οποία εκτίθεταε κατ ορθή εκτίμηση δικογράφου της, ότι το αιτούν είναι σωματείο (ένωση) καταναλωτών από 500 μέλη. Οτι η καθής, η οποία εισάγει και εμπορεύεται το προϊόν με την ονομασία «Ε.Ν.» (χάπια αδυνατίσματος) με τον διακριτικό τίτλο S., προβαίνει σε διαφήμιση αυτού, το περιεχόμενο της οποίας. υπό τα λεπτομερώς εκτιθέμενα στην αίτηση, προκαλεί πλάνη στα πρόσωπα, στων οποίων τη γνώση περιέχεται (μεταξύ των οποίων και στα μέλη του αιτούντος) και, εξαιτίας της πλάνης αυτής, μπορεί να επηρεάσει την οικονομική τους συμπεριφορά. Ότι τα παραπάνω προϊόντα είναι ελαττωματικά και επικίνδυνα για την υγεία του κοινού. Επιδιώκεται δε,με την επίκληση του κατεπείγοντος, ως ασφαλιστικό μέτρο, α) να απαγορευθεί προσωρινά στην καθής η παραπλανητική διαφήμιση των πιο πάνω προϊόντων της. με απειλή χρηματικής ποινής και προσωρινής κράτησης κατ' αυτής (καθής) σε περίπτωση παράβασης της σχετικής διάταξης της απόφασης, που θα εκδοθεί και για κάθε παράβαση. β) να διαταχθεί προσωρινά η δέσμευση και κατάσχεση των εν λόγω προϊόντων. 2) Η από αίτηση του σωματείου «Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» (Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ.) κατά της Α.Γ., στην οποία εκτίθενται, κατ ορθή εκτίμηση του δικογραφικού της. ότι το αιτούν είναι σωματείο (ένωση) καταναλωτών με περισσότερα από 500 μέλη. Οτι η καθής, η οποία εμπορεύεται τα σ' αυτήν προϊόντα (χάπια αδυνατίσματος μασσαζοκολάν με τον διακριτικό τίτλο S.), προβαίνει σε διαφημίσεις αυτών, το περιεχόμενο των οποίων, υπό τα λεπτομερώς εκτιθέμεΐ'α στην αίτηση. προκαλεί πλάνη στα πρόσωπα, στων οποίων τη γνώση περιέχεται (μεταξύ των οποίων και τα μέλη του αιτούντος ).και εξαιτίας της πλάνης αυτής, μπορεί να επηρεάσει την οικονομικ-ή τους συμπεριφορά.οτι τα παραπάνω προϊόντα είναι ελοττωμαπκά και επικίνδυνα για την υγεία του κοινού.επιδιώκεται δε. με την επίκληση κατεπείγοντος, ως ασφαλιστικό μέτρο, α) να απαγορευθεί προσωρινά στην καθής η παραπλανητική διαφήμιση των παραπάνω προϊόντων και η διακίνησή τους, με απειλή χρηματικής ποινής και προσωπικής κράτησης κατ αυτής (καθής) σε περίπτωση παράβασης της σχετικής διάταξης της απόφασης που θα εκδοθεί και για κάθε παράβαση, β) να διαταχθεί προσωρινά η κατάσχεση των εν λόγω προϊόντων και γ) να δημοσιευθεί περίληψη της απόφασης, που θα εκδοθεί σε δύο (2) ημερήσιες εφημερίδες των Αθηνών. 3) Η από ανταίτηση (ασκούμενη προφορικά) της καθής κατά του «ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΑΩΤΩΝ», με την οποία, λόγω κατεπείγοντος, ως ασφαλιστικό μέτρο, ζητείται να διαταχθεί η συντηρηπκή κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων του καθού. μέχρι του ποσού των δραχμών, προς εξασφάλιση της απαίτησης της αιτούσας κατ αυτού από αποζημίωση λόγω συκοφαντικής δυσφήμισης της από το καθού με τα ιστορούμενα στην αίτηση του. η οποία (απαίτηση) κινδυνεύει εξαιτίας της ελαττωμένης περιουσιακτής κατάστασης του τε),ευταίου. 4) η από ανταίτηση (ασκούμενη προφορικά) της καθής κατά του σωματείου «Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» με το ίδιο περιεχόμενο. Οι αιτήσεις και οι ανταιτήσεις φέρονται σε συζήτηση ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου αρμοδίως και παραδεκτός κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και πρέπει να συνεκδικασθούν και να ερευνηθούν από την άποψη της νομικής και ουσιαστικής τους βασιμότητας. Από την εκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων, που εξετάσθηκαν στο ακροατήριο και των εγγράφων, που οι διάδικοι προσκομίζουν πιθανολογήθηκαν τα ακόλουθα : Τα αιτούντα είναι νομίμος αναγνωρισμένα σωματεία (ενώσεις καταναλωτών) με περισσότερα από 500 μέλη το καθένα. Ότι η καθής εισάγει και εμπορεύεται το προϊόν με την ονομασία «Ρ.Ν.» το οποίο προωθεί ως «ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΑ ΧΑΠΙΑ ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑΤΟΣ» με τον διακριτικό τίτλο «8». Κατά το τελευταίο τρίμηνο και κατά τη διάρκεια μεγάλης έκτασης διαφημιστική προβολής από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο η καθής ισχυρίζεται ότι το προϊόν αυτό ότι «είναι εγκεκριμένο από

45 τον Εθνικό οργανισμό Φαρμάκων με την 10148/95 απόφαση του» και ότι «είναι φυτικό προϊόν 100%-δεν είναι φάρμακο-δεν θέλει συνταγή-ότι είναι 100% ακίνδυνο αλλά και 100% αποτελεσματικό» συνοδεύοντας τις δηλώσεις αυτές με απεικόνιση προσώπων τα οποία εμφανίζει «πριν» (προφανώς από τη χρήση του σκευάσματος) και «μετά 1 και δύο μήνες» (πάλι προφανώς μετά τη χρήση του σκευάσματος) με εντυπωσιακά αποτελέσματα αισθητικής εμφάνισης. Η διάθεση του προϊόντος κατά την παραπάνω διαφημιστική προβολή γίνεται μέσο της ίδιας της καθής, η οποία ανακοινώνει προς τούτο τηλεφωνικό κέντρο με 57 τηλεφωνικές γραμμές. Η διαφήμιση αυτή έχει περιεχόμενο, το οποίο προκαλεί πλάνη στα πρόσωπα στων οποίων την ',ο'ώση περιέρχεται (μεταξύ των οποίων και τά μέλη του αιτούντος) και εξαιτίας αυτής μπορεί να επηρεάσει την οικονομική τους συμπεριφορά. Ειδικότερα, αμέσως μετά την έναρξη της διαφημιστικής καμπάνιας της καθής, το αιτούν απευθύνθηκε στον αρμόδιο Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) με το υπ'αριθμό πρωτ 2186/928/643/ έγγραφό του ζητώντας να του γνωρίσει αν πράγματι χορήγησε άδεια έγκρισης και με ποιες προϋποθέσεις και οδηγίες ως προς τη χρήση και αποτελεσματικότητα του την οποία ισχυρίζεται ο διανομέας του. Ο ΕΟΦ του γνωστοποίησε ότι έγκριση είχε δοθεί κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, με την τήρηση περιορισμών ως προς τις ενδείξεις, τη δοσολογία και κυρίως η διάθεση να γίνεται από τα φαρμακεία και μετά από προηγούμειη ιατρική συμβουλή. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, δεν υπόσχονταν η σύνθεση του προϊόντος αυτού την ύπαρξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων και μάλιστα σε ποσοστό επιτυχίας 100%. Ήδη, διαπιστώθηκε από τον ΕΟΦ με την υπ αριθμό / απόφαση του ΔΣ, ότι η κυκλοφορία του προϊόντος δεν ήτα σύμφωνη με την έγκριση του και ο ΕΟΦ επέβαλε πρόστιμο δρχ γιατί το προϊόν δεν ήταν σύμφωνο με την έ/κριση κυκλοφορίας του. Ότι ειδικότερα οι ισχυρισμοί της καθής (α) ότι το προϊόν είναι «100% ακίνδυνο» είναι παραπλανητική αφού το προϊόν έχει σοβαρές παρενέργειες για συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών, κυρίως λόγω της ύπαρξης ιωδίου σ αυτό (έ-^οαιες γυναίκες,πάσχοντες από θυρεοειδή, παιδιά,πάσχοντες από στένωση εντέρου) Μπορεί να προκληθεί υπολειτουργία του θυρεοειδούς και να γεννηθούν παιδιά με νοητική καθυστέρηση (β)ότι είναι «100% αποτελεσματικό» αφού κάτι τέτοιο δεν μπορεί να βεβαιωθεί για οποιοδήποτε φάρμακο, δεδομένου ότι βασικός παράγοντας της αποτελεσματικότητας ενός φαρμάκου ή μη, είναι η ανταπόκριση στην θεραπευτική αγωγή του οργανισμού κάθε ατόμου που είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο,(γ) ότι «είναι φυσικό - φυτικό προϊόν 100%-δεν είναι φάρμακο -δεν θέλει συνταγή» αφού πρόκειται για προϊόν, που περιέχει,πλην φυκιών, και πρόσθετα, (δ) η απεικόνιση της γυναίκας «πριν» και «μετά»τη χρήση του προϊόντος προσδίδει σ'αυτό αναμενόμενο από τη χρήση αποτέλεσμα το οποίο δεν είναι καθόλου βέβαιο. Τέλος, η όλη προβολή της εγκριτικής απόφασης του ΕΟΦ με τεράστια γράμματα και χωρίς να αναφέρονται οι περιορισμοί στη'χρήση του και η υποχρέωση πώλησης μόνο από τα φαρμακεία δίνουν την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα προ»ιόν το οποίο συνιστά ένας έγκυρος κρατικός οργανισμός (ΕΟΦ) ο οποίος έλεγξε το προϊόν, το

46 βρήκε κατάλληλο, ακίνδυνο και 100% αποτελεσματικό, (ενώ συμβαίνει το αντίθετο) και μπορεί να το προμηθευτεί χωρίς να συμβουλευτεί γιατρό. Χαρακτηριστικό αυτής της προσπάθειας για παραπλάνηση του κοινού είναι το είναι το γεγονός ότι ενώ το χάπι είναι επικουρικό αδυνατίσματος δηλ,πρόκειται για χάπι που δρα Δε δίαιτα χαμηλών θερμίδων, από τη διαφήμιση συνάγεται το συμπέρασμα ότι δεν χρειάζεται καθόλου δίαιτα,αλλά αδυνατίζει κανείς παίρνοντας μόνο το χάπι. Ότι,σύμφωνα με τα παραπάνω, το εν λόγω προϊόν είναι ελαττωματικό και επικίνδυνο για την δημόσια υγεία. Ότι, περαιτέρω, η καθής εμπορεύεται μασσαζοκαλσόν και μασσαζοκολλάν, τα οποία διαφημίζει" με τα μέσα, που προαναφέρθηκαν, ότι αδυνατίζουν με την μέθοδο των βιομαγνητών. Τα εσώρουχα αυτά, κατά την καθής,φοριούνται και αδυνατίζουν χωρίς καμία επιπλέον προσπάθεια του καταναλωτή κάνοντας «μικρομασσάζ» στα πόδια, όπως αναφέρεται στις διαφημίσεις της. Ότι πρόκειται για κοινά καλσόν ή κολλάν τα οποία δεν έχουν καμία ιδιαιτέρως ευεργεηκή ιδιότητα και ιδίως δεν υπάρχει βιομαγνητική δράση και για τον ίδιο λόγο αυτό υπάρχει περίπτωση παραπλανητικής διαφήμισης εκ μέρους της καθής. Αυτή (διαφήμιση) έχει περιεχόμενο, ειδικότερο, το οποίο προκαλεί πλάνη στα πρόσωπα, στων οποίων την γνώση περιέρχεται μεταξύ των οποίων και τα μέλη του αιτούντος σωματείου)και εξαιτίας αυτής,μπορεί να επηρεάσει την οικονομική συμπεριφορά τους. Τέλος, δεν πιθανολογήθηκε ύπαρξη απαίτησης αποζημίωσης της καθής - ανταιτούσας κατά των αιτούντων-καθώς η ανταίτηση, διότι προέκυψε ότι τα αναφερόμενα στις αιτήσεις είναι αληθή και έχουν γραφεί από λόγους δικαιολογημένου ενδιαφέροντος (προστασία των καταναλωτών) και, κατ αυτόν τον τρόπο, δεν υφίσταται παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά των αιτούντων - καθώς η ανταίτηση εις βάρος της καθής - ανταιτούσας (άρθρο 914 ΑΚ). Το Δικαστήριο στηρίζει τις κρίσεις του αυτές στο σύνολο του αποδεικτικού υλικού, που προαναφέρθηκε και ιδίως στις σαφείς και κατηγορηματικές καταθέσεις των μαρτύρων Ε.Α και Ε.Σ, οι οποίες δεν ανατρέπονται από την ασαφή κατάθεση του μάρτυρα Θ.Μ. Επομένως,οι αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές κατά ένα μέρος ως βάσιμες και κατ ουσίαν κατά ένα μέρος,κατ απόρριψη της ένστασης 'έλλειψης ενεργητικής νομιμοποίησης του, που πρόβαλε καθής,ως αβάσιμης και ν απορρίφθούν οι ανταιτήσεις,ως κατ ουσίαν αβάσιμες, όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό. Πρέπει να ταχθεί προθεσμία για την άσκηση της τακτικής αγωγής(άρθρο 693 του ΚπολΔ) και να συμψηφίσθούν τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων,λόγω ύπαρξης εύλογης αμφιβολίας για την έκβαση της δίκης (άρθρο 179 του ΚπολΔ) (Δέχεται εν μέρει τις απαιτήσεις,απορρίπτει τις ανταιτήσεις).

47 3.Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών Δικαστής. Α.Ξένος Δικηγόροι.Ι.Καστανός,Λ.Λεωνίδου Αθέμιτος ανταγωνισμός.αθέμιτη και παραπλανητική διαφήμιση.συμμετοχή σε κληρώσεις.προστασία του καταναλωτή.αίτηση ασφαλιστικών μέτρων από καταναλωτές και ενώσεις καταναλωτών. Η προκήρυξη δώρων και η συμμετοχή σε κληρώσεις είναι αθέμιτη ανταγωνιστική μέθοδος μόνο με την συνδρομή ειδικών περιστατικών.οι ενώσεις καταναλωτών νομιμοποιούνται, μετά την ισχύ του ν.1961/1991 να ασκήσουν συλλογική αγωγή με αίτημα την παράλειψη παραπλανητικής και αθέμιτης διαφήμισης, όχι όμως και ο απλώς καταναλωτής. Οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι ο διαγωνισμός για έξι δώρα με πιο σημαντικό ένα αυτοκίνητο MERCEDES C 180 του καταλόγου που υπάρχει σε ένθετο φυλλάδιο με διαφημιζόμενα εμπορεύματα της καθ ης που διατίθενται εντός του εβδομαδιαίου περιοδικού «ΤΗΛΕΘΕΑΤΗΣ» υπό την προϋπόθεση ότι ο αναγνώστης θα αποστείλει το ειδικό ενσωματωμένο δελτίο (κουπόνι) παραγγελίας και δωρεάν δοκιμής για κάποιο προϊόν της καθ ης την αξία του οποίου θα καταβάλλει στο ταχυδρομείο μόλις το παραλάβει μαζί με δύο δώρα προσφορά που θα κρατήσει ακόμη και αν επιστρέφει τα είδη που αγόρασε, είναι μέσο προσελκύσεως καταναλωτών για να προωθήσει τις πωλήσεις της με εκμετάλλευση της τάσεως του κοινού για τυχερά παίγνια και εύκολο κέρδος και αποτελεί παραπλανητική και αθέμιτη διαφήμιση των εμπορευμάτων που πωλεί η καθ'ης με το σύστημνα της πωλήσεως εξ αποστάσεως και ζητούν το μεν πρώτο ως σωματείο αναγνωρισμένο που έχει σκοπό την προστασία και πληροφόρηση του καταναλωτή και την εκπροσώπησή του ενώπιον της διοικήσεως και της δικαιοσύνης, οι δε δεύτερη και τρίτη από τους αιτούντες ως καταναλώτριες και αναγνωστριες του άνω περιοδικού που πρόκειται να ασκήσουν αγωγή ώστε να παύσει η καθ'ης την παραπλανητικήκαι αθέμιτη διαφήμιση και να παραλείψει στο μέλλον αυτή λόγω του άμεσου και σοβαρού κινδύνου παραπλανήσεως των καταναλωτών την λήψη ασφα)αστικών μέτρων με την παύση διακινήσεως εκ μέρους της καθ ης του έντυπου με την άνω διαφήμιση μέχρι την έκδοση τελεσιδίκου αποφάσεως επί της κυρίας αγωγής. Η αίτηση εισάγεται κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω. Κατά το άρθρο 20περ.στ'του ν.1961/1991 «για την προστασία του καταναλωτή κ.λ.π» αθέμιτη είναι η διαφήμιση που προκαλεί υπερβολικό δελεασμό προς αγορά και εκμεταλλεύεται κατά τρόπο ανάρμοστο την τάση του κοινού για τυχερά παιχνίδια και εύκολο κέρδος. Κατά το άρθρο 21 του ίδιου νόμου με αγωγή οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον το αρμόδιο δικαστήριο διατάσσει την παύση της αθέμιτης διαφημίσεως και την παράλειψη αυτής στο μέλλον. Από τις πιο πάνω διατάξεις συνάγεται ότι η προσέλκυση πελατών με μέσα που ενέχουν στοιχεία τυχερών παιγνιδιών όπως η προκήρυξη δώρων και η συμμετοχή σε κληρώσεις δεν είναι κατ αρχήν αθέμιτη. Τέτοιες διαφημιστικές μέθοδοι μπορεί να είναι αθέμιτες όταν συντρέχουν ορισμένα περιστατικά τα οποία προδίδουν εκμετάλλευση της τάσεως του κοινού για τυχερέ επιτεύξεις επειδή στην περίπτωση αυτή διαταράσσεται η ελευθερία σχηματισμού της βουλήσεως του καταναλωτή, ο οποίος δε\' αποφασίζει για την αγορά του αγαθού με βάση τις ιδιότητες του ή την τιμή του αλλά υπό την επίδραση της συντρεχούσης τυχερής επιδιώξεως. Στο κεφάλαιο για την παροχή δικαστικής προστασίας κατά της παραπλανητικ-ής και αθέμιτης διαφημίσεως ο νόμος 1961 όταν προβλέπει την έγερση αγωγής για παύση και παράλειψη στο μέλλον τέτοιας διαφημίσεως από οποιοδήποτε έχει έντ ομο συμφέρον εννοεί προφανώς και κυρίως τους ανταγωνιστές του επαγγελματία που κάνει την ανεπίτρεπτη διαφήμιση εν όψει και του ότι κατά το άρθρο 1 του ν.146/1914 περί αθέμιτου ανταγωνισμού απαγορεύεται κατά τις εμπορικές,βιομηχανικές και

48 γεωργικές συναλλαγές κάθε πράξη που γίνεται προς τον σκοπό ανταγωνισμού και αντίκειται στα χρηστά ήθη, ο δε παραβάτης δύναται να αναχθεί για παράλειψη και ανόρθωση της ζημίας που προκάλεσε, επειδή Δε ο νόμος περί αθέμιτου ανταγωνισμού αποσκοπεί όχι μόνο στην ατομική προστασία του προσβληθέντος αλλά και των λοιπών συναγωνιζό μενών στο σύνολό τους εμμέσως Δε και των καταναλωτών δίδει δικαίωμα δικαστικής ενασκήσεως των αξιώσεων για παράλειψη ή προς άρση της προσβολής όχι μόνο στον προσβληθέντα στις ρητές αναφερόμενες περιπτώσεις των άρθρ.1 εδ.2,3 εδ.2,11εδ 2 και 3,13 εδ.ΐτου ν.146/1914 αλλά και σε κάθε επαγγελματία που παράγει ή εμπορεύεται όμοια η συγγενή είδη τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια και του εμπορικούς ή βιομηχατακούς και γενικά επαγγελματικούς συλλόγους όσον αφορά τις αγωγές για παράλειψη των κατά παράβαση των άρθρων 1,3,6-9 ν.146/1914 τελουμένων πράξεων. Υπό την ισχύ του πριν από τον ν. 1961/1991 νομοθετικού πλαισίου αμφισβητείτο εάν οι σύλλογοι καταναλωτών είχαν δικαίωμα ν ασκήσουν την αξίωση για παράλειψη και επί αθεμίτου και παραπλανητικής διαφημίσεως. Υπό την ισχύ του ν. 1961/1991 έννομο συμφέρον για την έγερση της αγωγής για παράλειψη της διαφημίσεως που είναι παραπλανητική και αθέμιτη έχουν οι ενώσεις καταναλωτών, αφού αυτές όπως, ορίζει το άρθρο 37 παρ.1, έχουν αποκλειστικό σκοπό την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών οι οποίοι εφ όσον έχουν νομική προσωπικότητα και πληρούν τις κατ άρθρ.35 παρ.3 του ίδιου νόμου προϋποθέσεις συστάσεως δύναται να εγείρουν συλλογική αγωγή με αίτημα την παύση κάθε ανεπίτρεπτης διαφημίσεως και την παράλειψή της στο μέλλον για την προστασία του γενικότερου συμφέροντος των καταναλωτών. Αντίθετα ο απλός καταναλωτής όταν δεν είναι α\'ταγωνιστής του επιχειρηματία που κάνει την αθέμιτη διαφήμιση δεν έχει έννομο συμφέρον για να εγείρει αγωγή παύσεως της διαφημίσεως αυτής ούτε νομιμοποιείται για την έγερση αυτής με βάση την διάταξη του άρθρ.10 παρ.1 του ν.146/1914 υπό την ερμηνευτική εκδοχή ότι ο νομοθέτης ήθελε να διευρύνει τον κύκλο των προσώπων πολύ πέρα από το πρόσωπο που βλάπτεται και έχει το δικαίωμα αυτό και βάσει των ειδικών διατάξεων του νόμου. Υπό την εκδοχή περαιτέρω ότι, παρά την έλλειψη ρητής προβλέψεως για προσωρινή δικαστική προστασία του νόμου 1961/1991, στο συνταγματικά κατοχυρωμέΐό δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας (άρθρο 20 παρ.1 Συντάγματος) περιλαμβάνεται και η δικαστική προστασία με ασφαλιστικά μέτρα έτσι ώστε ενόψει του σκοπού του νόμου στον οποίο ευρίσκεται η διάταξη του άρθρου 21 που είναι η προστασία της υγείας και των οικονομικών συμφερόντων του καταναλωτή, να είναι επιτρεπτή προς εξασφάλιση τους και η προσφυγή στη δικαστική προστασία των ασφαλιστικών μέτρων,έπεται ότι τέτοια αίτηση για προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως υπό την συνδρομή επειγούσης περιπτώσεως δύναται να υποβάλουν μόνο αυτοί που έχουν έννομο συμφέρον για έγερση αγωγής για παύση της παραπλανητικής και αθεμίτου διαφημίσεως μεταξύ των οποίων δεν συμπεριλαμβάνονται οι β'και γ'των αιτούντων που ατομικώς ως καταναλωτές ζητούν τη λήψη τέτοιων μέτρων χωρίς επίκληση περιστατικών που να θεμελιώνουν ειδικώς την συνδρομή στο πρόσωπό τους αυτής της προϋποθέσεως που δεν αναπληρώνεται από την εκτίμηση ότι είναι παράνομη βάσει των διατάξεων του ΑΚ,του ν 146/1914 και του ν. 1961/1991 η διαφήμιση που γίνεται από την καθ ης και ως προς τις δικαστικής προϋποθέσεως που να επιτρέπει σ αυτές να ενασκήσουν δικαστικώς την προς παράλειψη αξίωση έστω και προσωρινώς κατά παραδοχή ως βάσιμου και του σχετικού ισχυρισμού της καθ ης. Από τον πρώτο των καθ ων που είναι σωματείο

49 διεπόμενο από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα που έχει συσταθεί νομίμως μετά την αναγνώρισή του με την υπ αριθμό */1988 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και έχει σκοπό την προστασία του καταναλωτή και την βελτίωση της ποιότητας της ζωής του παραδεκτός υποβάλλεται η υπό κρίση αίτηση ανεξάρτητα από το εάν απαγορεύεται στους συλλόγους καταναλωτών να χρησιμοποιούν την ονομασία "Ένωση Καταναλωτών" με ποινικές κυρώσεις κατά των παραβατών (άρθρ.35 παρ 4 ν.1961/1991) και είναι νόμιμη στηριζόμενη στις διατάξεις των προαναφερθέντων άρθρων του ν.1961/1991 και στα άρθρα 731,732,682 παρ 1 ΚπολΔ, αφού εκτίθεται στο δικόγραφο της αιτήσεως ότι έχει σκοπό την προστασία και πληροφόρηση του καταναλωτή και ότι η διαφήμιση, την προσωρινή παύση της οποίας επιδιώκει, είναι αθέμιτη και παραπλανητική έτσι ώστε να συνάγεται ότι τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών θέλει να εξασφαλισθούν και αν δεν αναφέρεται ρητώς ότι αυτά είναι το προστατευτέο δικαίωμα. Πρέπει κατόπιν αυτών να εξετασθεί περαιτέρω κατ ουσίαν η αίτηση ως προς το πρώτο των αιτούντων απορριπτομένου του περί αοριστίας αυτής ισχυρισμού της καθ ης Από τις καταθέσεις των εξετασθέντων μαρτύρων και τα έγγραφα που προσκομίζονται και από όσα ισχυρίζονται οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων δεν πιθανολογήθηκαν περιστατικά που δικαιολογούν συνδρομή επείγουσας καταστάσεως, δηλαδή τέτοιας που να έχει ανάγκη αμέσου ρυθμίσεως με δικαστική παρέμβαση προκειμένου κάποιο ουσιαστικό δικαίωμα του αιτούντος να καταστεί δυνατό να ασκείται χωρίς να προξενηθεί κίνδυνος σημαντικός και να μη επέλθει βλάβη στον αιτούντα και στην περιουσία των προστατευομένων μελών του. Το ένθετο στο υπ αριθμό τεύχος του περιοδικού «τηλεθεατήφ» που κυκλοφόρησε την διαφημιστικό φυλλάδιο στο οποίο υπάρχουν φωτογραφίες διαφόρων προϊόντων καθώς και οι τιμές των εμπορευμάτων που προσφέρει η καθ ης με το σύστημα της πωλήσεως ες αποστάσεως μαζί με οδηγίες χρήσεως, ναι μεν έχει στο εξώφυλλο του μέσα σε κίτρινο πλαίσιο που περιβά/ν,εται από ερυθρού χρώματος ακανόνιστο πολυγωνικό περίγραμμα την προσελκυστική φράση με κεφαλαία γράμματα «ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΑΜΕΣΩΣ ΠΩΣ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΕΤΕ ΜΙΑ MERCEDES C 180» αξίας 10.o6d.000 δραχμών και κάτω από αυτά τα στοιχεία την φωτογραφία ενός τέτοιου αυτοκινήτου χρώματος μεταλλικού κυσί ού. Από ένα όμως ανεξάρτητο δίφυλλο στο μέσο του ενθέτου αυτού φυλλαδίου δίδεται στον αναγνώστη σαφώς να καταλάβει ότι πρέπει να συμμετάσχει Δε διαγωνισμό της καθ ης για να αποκτήσει κάποιο από τα απεικονιζόμενα στην πρώτη σελίδα αυτού του δίφυ/7.ου βραβείου από τα οποία σημειώνεται ότι το πρώτο είναι ένα τέτοιο αυτοκίνητο MERCEDES C 180. Η μάρτυς του πρώτου αιτούντος που εξετάστηκε και ανέφερε ότι από το ειδικό ένθετο φυλί.άδιο με τα προϊόντα της καθ ης που υπήρχε μέσα στο περιοδικό Τηλεθεατής που περιήλθε στα χέρια της έχει μείνει με την εντύπωση ότι κέρδισε το αυτοκίνητο MERCEDES από το ότι όταν απεκάλυψε τον αριθμό στο ειδικό καλυμμένο με ασημί χρώμα πλαίσιο του δίφυλλου με τους όρους του διαγωνισμού διαπίστωσε ότι ήταν ίδιος με τον πρώτο αριθμό της επίσημης λίστας των αριθμών που κερδίζουν, απέωυγε να διευκρινίσει εάν είχε διαβάσει την αναφερόμενη κάτω από την λίστα των παραπάνω αριθμών εξήγηση ότι δε\ ανταποκρίνεται υποχρεωτικά στη σειρά των βραβείων του διαγωνισμού ενώ ακόμη δεν προέκυψε αν από την εντύπωση αυτή που σχημάτισε κλήθηκε να συμμετάσχει πράγματι στον διαγωνισμό με την αποστολή του ειδικού δελτίου με παραγγελία κάποιου από τα διαφημιζόμενα προϊόντα. Δεν αποκλείεται να ενέχει στοιχεία δελεασμού του καταναλωτικού κοινού σε υπερβολικό βαθμό η διαφημιστική μέθοδος που ακολουθεί η καθ ης αφού συνδέεται με την αγορά κάποιου προϊόντος της διαφημιζόμενης επιχειρήσεως συμμετοχή στον διαγωνισμό τα κέρδη από την συμμετοχή στον οποίο ενόψει του προβαλλομένου ως πρώτου βραβείου αυτοκινήτου MERCEDES C 180αξίας τουλάχιστοι δρχ. είναι σημαντικά μεγαλύτερης αξίας από την αξία των διαφημιζόμενων στο ένθετο φυλλάδιο και αγοραζομένων προϊόντων. Δεν προκύπτει όμως ότι θίγονται οικονομικά σε βαθμό που να κινδυνεύει η ασφάλεια τους ως αγοραστών σε τέτοιου είδους συναλλ,αγές όσοι κατανα/,ωτές προσελκύονται από την προβολή των βραβείων του διαγωνισμού και την συνάρτηση της συμμετοχής τους με έναν αριθμό που αντιστοιχεί Δε κάποιο από τα κέρδη. Η καθ ης έχει αρκετά επιτυχή

50 οικονομικά αποτελέσματα από τις πωλήσεις μέσο ταχυδρομείου χωρίς να εξωθεί τους πελάτες της σε ζημιογόνες αγορές αποκλειστικά ή πρωταρχικά από την εντύπωση όπ έχουν κερδίσει το πρώτο βραβείο, δηλαδή την MERCEDES Cl 80, για το οποίο γίνεται λόγος στους όρους του διαγωνισμού που παρέχονται στο διαφημιστικό φυλλάδιο που διατίθεται με το συγκεκριμένο τηλεοπτικό περιοδικό. Κίνδυνος για την οικονομική κατάσταση καταναλωτών μελών του πρώτου αιτούντος από την κατά τον άνω τρόπο διαφήμιση συνδυασμένη με κερδοφόρο διαγωνισμό και προσφορές δωρεάν προϊόντων εκ μέρους της καθ ης δεν δικαιολογήθηκε επαρκής από όσα κατέθεσαν οι μάρτυρες. Δεν επιβεβαιώνονται οι περί του αντιθέτου εκτιμήσεις του αιτούντος σωματείου απλά τα στοιχεία που περιέχονται στο ένθετο φυλλάδιο μαζί με το δελτίο όρων διαγωνισμού όπως μπορεί να αντιληφθεί αυτά ο μέσης αντιλήψεως καταναλωτής ενόψει και του ότι συνηθίζεται πλέον και στην ημεδαπή διεξαγωγή διαγωνισμού με δώρα που λαμβάνουν οι νικητές από εμπορικές επιχειρήσεις καθώς και ότι η δωρεάν προσφορά στους καταναλωτές και άλλων ειδών πέραν αυτών που έχουν ανάγκη και επιλέγουν να αγοράσουν. Λεν συντρέχει κατόπιν αυτών το προϋποτιθέμενο για την λήψη ασφοά.ιστικών μέτρων στοιχείο κατεπείγοντος και πρέπει να απορριφθεί ως κατ ουσίαν αβάσιμη η αίτηση σε σχέση με το αιτούν σωματείο. Σημείωση. Απ ό,τι γνωρίζουμε ήταν η πρώτη απόφαση που ασχολήθηκε με την προστασία του καταναλωτή και αυτός είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο δημοσιεύεται. Δυστυχώς, τόσο στην ουσία όσο και στο λεκτικό της, η απόφαση ήταν ατυχής.

51 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Παρακάτω ακολουθούν συμπεράσματα καθώς και προτάσεις που αφορούν την πτυχιακή μελέτη που επεξεργάστηκα και προέκυψαν από την έρευνα και τη μελέτη. Θα μπορούσε κανείς να κάνει δεκάδες ακόμη προτάσεις και να καταλήξει σε πολλά ακόμη συμπεράσματα, αλλά λόγω της μικρής έκτασης μιας πτυχιακής μελέτης κάτι τέτοιο δεν είναι εψικτό. Συμπεράσματα 1. Χάνεται η εμπιστοσύνη: Εάν οι διαφημίσεις δεν είναι με συνέπεια ειλικρινείς και αξιόπιστες και δεν φαίνονται ότι είναι τέτοιες, δεν θα έχουν την εμπιστοσύνη του κοινού και η πειθώ τους θα συρρικνωθεί. Η εμπιστοσύνη του κοινού εδραιώνεται μόνο με την κατάργηση οποιουδήποτε στοιχείου ικανού να παραπλανήσει ή να προκαλέσει σύγχυση, ακόμη και χωρίς πρόθεση. Ακόμα και αν ορισμένες μόνο διαφημίσεις δεν είναι άξιες της εμπιστοσύνης του κοινού, η αμφισβήτηση βαρύνει το σύνολο των διαφημίσεων και γενικότερα το θεσμό της διαφήμισης. Για το λόγο αυτό η ύπαρξη υψηλών προτύπων αληθούς παρουσίας, που καθορίζονται σε κώδικες αποδέσμευσης είναι προς το συμφέρον των διαφημιστών και των Μ.Μ.Ε. όσο και των καταναλωτών. 2. Η επίδραση της παραπλανητικής και καταχρηστικής διαφήμισης στον καταναλωτή Η επιβλαβής επίδραση που μπορεί να έχει η παραπλανητική διαφήμιση δεν περιορίζεται μόνο σε στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μέσα στα κράτη που γίνεται, και στην Ευρωπαϊκή Κοινή Αγορά (ακόμα και στη Διεθνή αγορά) αφού θίγει την ελεύθερη, κυκλοφορία των αγαθών και των υπηρεσιών, αλλά έχει δυσμενή επίδραση και στην οικονομική κατάσταση των καταναλωτών αφού μπορεί να παρασύρει τον καταναλωτή σε επιβλαβείς γγ αυτόν αποφάσεις, είτε πρόκειται για την απόκτηση αγαθών, είτε για τη χρησιμοποίηση υπηρεσιών. Πραγματικά, με την εξέλιξη που έχουν πάρει στις

52 ημέρες μας τα τεχνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως η δορυφορική τηλεόραση, η μεγάλης εμβέλειας ραδιοφωνία, κ.λπ., η διαφήμιση έχει αποκτήσει χαρακτήρα διακρατικό ή και διεθνή ακόμα. Αυτό αναφέρεται και στην V παράγραφο του προοιμίου της Οδηγίας 84/450/ΕΟΚ για την παραπλανητική διαφήμιση η οποία αναφέρει ότι "η διαφήμιση εκτείνεται και πέρα από τα σύνορα των κρατών - μελών και έχει συνεπώς άμεσες επιπτώσεις στη δημιουργία και τη λειτουργία της Κοινής Αγοράς. 3. Η σημασία της διαφήμισης για την οικονομία Για την επίτευξη οικονομικών στόχων (υψηλό βαθμό απασχόλησης, διαρκή οικονομική ανάπτυξη κ.λπ.) η διαφήμιση, χάρις στη διαμεσολαβητική της λειτουργία μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης, παίζει καθοριστικό ρόλο. Παρακάτω αναλύονται οι βασικότερες απόψεις, που χαρακτηρίζουν την οικονομική σημασία της διαφήμισης. 3.1 Αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης: Η προσφορά υπηρεσιών από έναν παραγωγό σε μια οικονομικά ελεύθερη αγορά δεν απορροφάται αυτόματα από τους καταναλωτές. Οι προσφέροντες είναι υποχρεωμένοι να πασχίζουν διαρκώς να πουλήσουν τα προϊόντα τους κάτω από διαρκή ανταγωνιστική πίεση. Στην προσπάθειά τους να πετύχουν στην αγορά οι επιχειρήσεις κάνουν τους καταναλωτές να υλοποιούν τις ανάγκες τους και να θέλουν να τις καλύψουν. Αυτό σημαίνει αύξηση της συνολικής ζήτησης. Η καταναλωτική ζήτηση οδηγεί σε επενδύσεις, οι οποίες, με τη σειρά τους, βοηθούν σε μια σταθερή ανάπτυξη της οικονομίας. Η διαφήμιση επενεργεί στη διαδικασία αυτή της οικονομικής ανάπτυξης προκαλώντας και ρυθμίζοντας. Βοηθάει στη δημιουργία ζήτησης πληροφορώντας για τις διάφορες προσφορές, που υπάρχουν στην αγορά και ταυτόχρονα ξυπνάει επιθυμίες (εκδηλωμένες και λανθάνουσες) των καταναλωτών. Ο ρυθμιστικός ρόλος της διαφήμισης διαπιστώνεται στην παρεμβολή της μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, όπου φροντίζει για την εξισορρόπησή τους.

53 Είναι, φυσικά, εξαιρετικά δύσκολο να προσδιορίσουμε επακριβώς με αριθμούς το τμήμα εκείνο της διαφήμισης, που συντείνει στη γενική οικονομική επιτυχία. Αλλά στη βιβλιογραφία αναφέρεται σαν παράδειγμα των δυσμενών επιπτώσεων η διακοπή της διαφήμισης λόγω της πάνω από εκατό ημέρες απεργίας των εκδοτών αμερικανικών εφημερίδων στις αρχές του Η απεργία αυτή είχε σαν συνέπεια να κλείσουν από έλλειψη πελατών εργοστάσια και καταστήματα επίπλων, εστιατόρια, θέατρα και άλλες επιχειρήσεις. Το πλήγμα πολλών κλάδων της αμερικανικής οικονομίας ήταν τεράστιο. Ας φανταστούμε τώρα τις τρομερές συνέπειες, που θα είχε η διακοπή κάθε διαφημιστικής δραστηριότητας για ολόκληρη την οικονομία. 3.2 Επίδραση της διαφήμισης στην οικονομική συγκυρία: Επειδή η διαφήμιση μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί με μεγάλη ένταση και σε μεγάλη έκταση από τις επιχειρήσεις, χρησιμεύει και στην εξομάλυνση συγκυριακών (κυκλικών) εξελίξεων Στις πιο αδύνατες φάσεις της συγκυρίας (του οικονομικού κύκλου) μπορεί να επιτευχθεί, μέσω ενισχυμένης διαφήμισης από τις επιχειρήσεις αναζωογόνηση της οικονομικής ανάπτυξης. Αντίθετα, σε μια έντονη φάση της συγκυρίας η μείωση της διαφήμισης θα μπορούσε να βοηθήσει στην αναχαίτιση της ζήτησης. Ο διαφορετικός αυτός κατευθυντήριος ρόλος της διαφήμισης ανάλογα με τη φάση του οικονομικού κύκλου ονομάζεται "αντικυκλική διαφήμιση". Η πείρα, όμως, έχει δείξει ότι οι επιχειρήσεις συνήθως δεν συμπεριφέρονται "αντικυκλικά"! 3.3 Η διαφήμιση βοηθάει στην διαφάνεια της αγοράς: Ένας από τους σπουδαιότερους οικονομικούς ρόλους της διαφήμισης, βρίσκεται μέσα τη λειτουργία της πληροφόρησης, που αυτή εκτελεί. Ενημερώνει το κοινό για νέα προϊόντα και υπηρεσίες, βελτιώνει νεωτερισμούς, μεταβάλλει τιμές κ.λπ. Με τον τρόπο αυτό συνεισφέρει σημαντικά στη διαφάνεια της αγοράς, δεδομένου ότι η πληθώρα των νέων προϊόντων κάνει τις αγορές ολοένα και πιο αδιαφανείς και συγκεχυμένες με κίνδυνο να οργιάζει η απάτη, η αισχροκέρδεια, οι νοθείες, οι απομιμήσεις κ.λπ. Η διαφήμιση γίνεται πια για τον καταναλωτή ένα απαραίτητο και αξιόπιστο μέσο

54 ενημέρωσης, γιατί του προσφέρει τη δυνατότητα να βρίσκει τα προϊόντα εκείνα, που ανταποκρίνονται στις προσωπικές επιθυμίες του, στο πλαίσιο πάντα των οικονομικών του δυνατοτήτων. 3.4 Η σημασία της διαφήμισης για το λανσάρισμα νέων προϊόντων: Στις σύγχρονες υπεραναπτυγμένες κοινωνίες το διαρκές πρόβλημα των επιχειρήσεων είναι η τάση κορεσμού των διαφόρων αγορών. Αυτό οφείλεται στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο, αλλά και στις ταχείες μεταβολές των επιθυμιών του κοινού. Στην περίπτωση αυτή η ανανέωση των προϊόντων προσφέρει τη μόνη λύση για να επιβιώσουν οι επιχειρήσεις και κατ' επέκταση η οικονομία σαν σύνολο. Όμως το λανσάρισμα στην αγορά χωρίς διαφημιστική υποστήριξη είναι πάρα πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο. Γι' αυτό η διαφήμιση πρέπει να γνωστοποιήσει στους υποψήφιους καταναλωτές τους νεωτερισμούς των προϊόντων, να διδάξει νέες χρήσεις και να τεκμηριώσει τους λόγους προτίμησης για νέα προϊόντα στη θέση των παλιών. Τελειώνοντας θα πρέπει να τονίσουμε, ότι ο ρόλος της διαφήμισης θα πρέπει να εξετάζεται ανάλογα με τη χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητά της σαν εργαλείου επικοινωνίας, που πληροφορεί, εκπαιδεύει και παρακινεί το κοινό για σωστές αγορές ή χρήσεις. Η διαφήμιση πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια από τις εκφράσεις της διαρκώς αναπτυσσόμενης ελεύθερης οικονομίας μας και γι' αυτό ο ρόλος της μέσα στον γενικό μηχανικό του μάρκετινγκ είναι τεράστιος και ζωτικής σημασίας. Άλλωστε και πρόσφατα διαπιστώθηκε ακόμα μια φορά, ότι και αυτοί, που τη θεωρούσαν "μίασμα", έκαναν χρήση - μέχρι κατάχρηση- και με επιτυχία των υπηρεσιών της Συμπέρασμα Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαφήμιση αποτελεί σήμερα κοινωνική αναγκαιότητα και ότι υποβοηθά σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία του ανταγωνιστή. Είναι όμως εξίσου σίγουρο, ότι συγχρόνως επηρεάζει την εξέλιξη της κοινωνίας στο σύνολό της και τα τυχόν αρνητικά αποτελέσματα της μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές μεταβολές στις ανθρώπινες σχέσεις. Η διαφήμιση

55 επηρεάζει τη διαμόρφωση των αναγκών, γιατί ενισχύει ορισμένες ανάγκες προς μια κατεύθυνση, ενώ εξασθενεί άλλες και γιατί ξυπνά συγχρόνως καινούριες επιθυμίες στους ανθρώπους. Οι καθημερινές εντυπώσεις, οι ερεθισμοί, οι εικόνες, τα μηνύματα κ.λπ. που στην αρχή περνούν απαρατήρητα, συγκεντρώνονται σιγά σιγά στα κέντρα υποκίνησης του εγκεφάλου των καταναλωτών και στη συνέχεια κατευθύνουν τη συμπεριφορά τους. Σε τελευταία ανάλυση, η διαφήμιση μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία προσωπικών ή κοινωνικών προβλημάτων ή να δυσχεράνει τη λύση τους. 5. Η προστασία του καταναλωτή αποτελεί σήμερα μια από τις σοβαρότερες παραμέτρους απ' αυτές που λαμβάνονται υπόψη κατά τη χάραξη της οικονομικής και εμπορικής πολιτικής, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και για τα κράτη - μέλη. Μέσα σε μια 30ετία η Κοινότητα κατόρθωσε ν' αναπτύξει μια "πολιτική προστασίας του καταναλωτή" παρά το γεγονός ότι η σχετική ρητή πρόβλεψη δεν υπήρχε στις Ιδρυτικές Συνθήκες των Κοινοτήτων. Η απουσία ενός στερεού νομικού θεμελίου πάνω στο οποίο θα βασίζονταν η κοινοτική παρέμβαση δεν την εμπόδισε, βέβαια, αλλά την περιόρισε. Και αυτό γιατί χρησιμοποιήθηκαν 'βοηθητικές" νομικές βάσεις για τη δράση της Κοινότητας στον τομέα των καταναλωτών, που απαιτούσαν ομόφωνες αποφάσεις των Κρατών - μελών. Έτσι η Κοινότητα είτε καθυστερούσε μέχρι να συγκεντρώσει την απαιτούμενη ομοφωνία, είτε το αποτέλεσμα δεν είχε την απαιτούμενη ρυθμιστική ένταση. Εν τούτοις, έχουν γίνει σημαντικότατα βήματα που τείνουν να διαμορφώσουν μια πανευρωπαϊκή διάσταση στην προστασία των καταναλωτών. Με τη συνθήκη του Μάαστριχτ έρχεται η Κοινότητα να επιταχύνει τη δράση της και να καλύψει τα υπάρχοντα κενά. Η προστασία των καταναλωτών αποτελεί πλέον ρητή πρόβλεψη της Συνθήκης. 6. Η Ελλάδα έχει αναπτύξει σήμερα, και εκ της συμμετοχής της στην Κοινότητα, ένα σημαντικότατο πλέγμα κανόνων προστασίας των καταναλωτών.

56 Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 1990 μέχρι σήμερα, έχουν θεσπιστεί 3 νόμοι σχετικοί με την προστασία των καταναλωτών στην προσπάθεια εναρμόνισης με το Κοινοτικό Δίκαιο. Ο τελευταίος Νόμος 2251/94 θεωρείται από τους περισσότερο προωθημένους, αν συγκριθεί με αντίστοιχους νόμους άλλων κρατών - μελών. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1. Κρατική παρέμβαση και έλεγχος α. Να συνταχθεί ένας κώδικας διαφήμισης που θα θεσπίζει και μια δεοντολογία ανταποκρινόμενη στο σύγχρονο κοινωνικό (οικονομικό και πολιτικό) ρόλο της διαφήμισης. Να εκπονηθεί το σχέδιο του από ομάδα που να περιλαμβάνει επιχειρηματίες διαφημιστές, καλλιτέχνες, τεχνικούς και κειμενογράφους του σύγχρονου διαφημιστικού επαγγέλματος, ακόμα γιατρούς, ψυχολόγους και οικονομολόγους αλλά και άλλους πνευματικούς ανθρώπους με γνώση των σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων. β. Να θεσπίζει ο ίδιος, κώδικας τα όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της εφαρμογής του, πάλι με τη συμμετοχή αντιπροσωπευτικών φορέων των ενδιαφερομένων επαγγελματικών τάξεων και προσωπικοτήτων, που θα επιλέγονται από αρμόδια συλλογικά όργανα, και με περιορισμένη συμμετοχή εκπροσώπων δημοσίων υπηρεσιών και οργανισμών (π.χ. ΕΡΤ, EOT, υπουργ. Εμπορίου). 2. Πρόταση προς τους καταναλωτές Θα πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί προς τις διαφημίσεις. Να διαβάζουμε μια διαφήμιση, αλλά να την αντιμετωπίζουμε με το πνεύμα του σκεπτικισμού. Να προσπαθούμε να καταλάβουμε τι ακριβώς λέει αυτή η διαφήμιση και να μη βασιζόμαστε μόνο σε μια διαφήμιση για να αγοράσουμε, να βλέπουμε και τις διαφημίσεις των ανταγωνιστικών προϊόντων, να βλέπουμε το ίδιο το προϊόν, να ελέγχουμε, τα ρωτάμε ειδικούς και μετά να αγοράζουμε. Στην περίπτωση αυτή η διαφήμιση δεν είναι μόνο χρήσιμη στο σύστημα της αγοράς, είναι χρήσιμη και για εμάς τους ίδιους. Μας

57 βοηθάει να γνωρίζουμε νέα προϊόντα, νέες ευκολίες, νέες απολαύσεις. Άποψη Κατάργηση της διαφήμισης σημαίνει αναγκαστικά αντικατάσταση της οικονομίας της αγοράς με κάποιο άλλο σύστημα, όπου το κράτος ή άλλες οργανωμένες κοινωνικές ομάδες θα καθόριζαν, ύστερα από δική τους ιεράρχηση των αναγκών του καταναλωτή, τι θα παραχθεί. Ο καταναλωτής δε θα είχε παρά να προσαρμοσθεί σ' αυτές τις κρατικές επιλογές. Αυτή κιόλας η αντιπαράθεση των δύο συστημάτων και η αναγκαστική σύνδεση της διαφήμισης με την οικονομία της ελεύθερης αγοράς είναι αρκετή για να δικαιώσει τη διαφημιστική λειτουργία. Σε όσο μέτρο δεν καταργείται η οικονομία της αγοράς δεν μπορεί να καταργηθεί και η αποτελεσματική πληροφόρηση για τα εμπορεύματα που εναλλακτικά προσφέρονται στην επιλογή το καταναλωτή - δηλαδή η διαφήμιση.

58 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΒΙΒΑίΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ 1. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ Ε. (1992): Αθέμιτος ανταγωνισμός και προστασία του καταναλωτή, Θεσ/κη, Εκδόσεις Σακκουλά. 2. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ Ε. (1996); Δίκαιο προστασίας του καταναλωτή, ελληνικό και κοινοτικό, τεύχος II, Θεσ/νικη, Εκδόσεις Σακκουλά 3. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ Ε. (1994): Ζητήματα εμπορικού δικαίου και δικαίου προστασίας του καταναλωτή, Θεσ/κη, Εκδόσεις Σακκουλά. 4. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ Ε. (1992); Σύγχρονα προβλήματα ανταγωνισμού, Θεσ/νικη, Εκδόσεις Σακκουλά. 5. ΔΕΛΟΥΚΑ - ΙΓΓΛΕΣΗ Κ.; Ζητήματα προστασίας του καταναλωτή στα κράτη - μέλη της ΕΟΚ και του Συμβουλίου της Ευρώπης από άποψη νομική, κοινωνική και οικονομική. Νομική βιβλιοθήκη, Κομοτηνής 6. ΖΩΤΑΣ Γ.Χ. (1992): Διαφήμιση, Θεσ/κη, Εκδόσεις University Studio Press. 7. ΚΑΛΙΑ - ΑΝΤΩΝΙΟΥ A. ΝΙΚΕΑ - ΜΟΥΡΑΤΟΓΛΟΥ Τ. ΠΑ/\ΑΙΟΛΟΓΟΥ Ν. (1993): Τα δικαιώματα του καταναλωτή σύμψωνα με το κοινοτικό και ελληνικό δίκαιο, Αθήνα - Κομοτηνή, Εκδόσεις Σακκουλά. 8. ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ Γ. (1997): Προστασία του καταναλωτή Ν. 2251/94, Αθήνα - Κομοτηνή, Εκδόσεις Σακκουλά 9. ΚΟΤΣΙΡΗΣ Λ.Ε. (1986): Δίκαιο Ανταγωνισμού, Τ έκδοση, Θεσ/κη, Εκδόσεις Σακκουλά 10. ΚΟΥΤΣΟΥΚΗΣ Δ.Β. (1992); Ελληνικό και κοινοτικό δίκαιο προστασίας καταναλωτή, Αθήνα - Κομοτηνή, Εκδόσεις Σακκουλά. 11. ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ Π. (1992); Εφαρμοσμένο Marketing, Αθήνα, Εκδόσεις Σύγχρονη Εκδοτική.

59 12. ΜΑΓΝΗΣΑΛΗΣ Κ.Γ. (1992): Δημόσιες σχέσεις, Αθήνα, Εκδόσεις Interbooks 13. ΧΑΤΖΗΘΩΜΑΣ Φ. (1993); Σύγχρονο λεξικό εννοιών Θεσ/κη, Εκδόσεις Φίλιππος.

60 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

61 To τταράρτηυα π ε ω έ ϊε ι: Τον Νόμο 2251/ Προστασία των καταναλωτών Την εισηγητική έκθεση επί του σχεδίου Νόμου 2251 Τον Ελληνικό Κώδικα Διαφήμισης Πίνακα με κατάταξη παραπόνων από καταναλωτές Τον Νόμο 1961/91 ο οποίος καιαργήθηκε Την Κοινοτική Οδηγία σχετικά με την Παραπλανητική διαφήμιση Φ.Ε.Κ. Β20 17/1/1990 για παραπλανητική διαφήμιση

62 ΝΟΜΟΣ 2251/1994 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΑΩΤΩΝ Άρθρο 9 Διαφήμιση 1. Διαφήμιση κατά την έννοια του νόμου αυτού είναι κάθε ανακοίνωση που γίνεται στα πλαίσια της εμπορικής βιομηχανικής, βιοτεχνικής ή επαγγελματικής δραστηριότητας με στόχο την προώθηση της διάθεσης των αγαθών ή υτιηρεσιών. 2. Απαγορεύεται κάθε διαφήμιση το περιεχόμενο ή η μορφή της οποίας προκαλεί ή ενδέχεται να προκαλέσει πλάνη στα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται ή στων οποίων τη γνώση περιέρχεται και εξαιτίας της πλάνης αυτής, μπορεί να επηρεάσει την οικονομική τους συμπεριφορά (παραπλανητική διαφήμιση). 3. Για να κριθεί αν μία διαφήμιση είναι παραπλανητική, λαμβάνονται υπόψη όλα τα στοιχεία της και ιδίως οι ενδείξεις σχετικά; α) Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αγαθού ή της υπηρεσίας, όπως διαθεσιμότητα, η φύση, η εκτέλεση, η συνθήκη, η μέθοδος και η ημερομηνία κατασκευής ή παροχής, ή καταλληλότητα, οι χρήσεις, η ποσότητα, οι προδιαγραφές, η γεωγραφική ή εμπορική προέλευση και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα, τα επιστημονικά ή τεχνολογικά δεδομένα και τα αναμενόμενα από τη χρήση τους αποτελέσματα ή τα αποτελέσματα των δοκιμών ή ελέγχων, β) την τιμή, τον τρόπο διαμόρφωσης της και τους όρους υπό τους οποίους παρέχονται τα αγαθά και οι υπηρεσίες, όπως οι όροι πληρωμής ή πίστωσης, παράδοσης, ανταλλαγής, επιστροφής, επισκευής, συντήρησης και εγγύησης και γ) την ιδιότητα, τα χαρακτηριστικά '^^ωρίσματα και τα δικαιώματα του διαφημιζόμενου, όπως η ταυτότητα και η περιουσία του, οι δεξιότητες και τα δικαιώματα βιομηχανικής, εμπορικής ή πνευματικής ιδιοκτησίας, τα βραβεία και οι διακρίσεις του. 4. Παραπλανητική λογίζεται και κάθε διαφήμιση, όταν: α) η πειστικότητα της βασίζεται στη μαρτυρία προσώπων στα όποια αποδίδεται ανύπαρκτη επιστημονική ιδιότητα, ειδικότητα ή αυθεντία ή τα οποία δεν έχουν επιτρέψει τη χρήση της μαρτυρίας τους στη διαφήμιση. β) η πειστικότητας στηρίζεται στην ιδέα ότι ή η τεχνολογία ή η επιστήμη ορισμένης χώρας άλλης από τη χώρα προέλευσης, είναι άμεσα ή έμμεσα δηλωτικές της ποιότητας των διαφημιζόμενων προϊόντων. γ) εμφανίζεται με τη μορφή δημοσιογραφικής έρευνας, σχολίου ή ετηστημονικής ανακοίνωσης, χωρίς να δηλώνεται ρητά και ευδιάκριτα ότι πρόκειται για διαφήμιση, ή δ) περιέχει επιστημονικούς όρους ή ιδιωματισμούς αποτέλεσμα ερευνών ή περικοπές κειμένων επιστημονικού ή τεχνικού χαρακτήρα με σκοπό να προσδώσει στη διαφημιστική ανακοίνωση επιστημονική βάση που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. 5. Απαγορεύεται κάθε διαφήμιση που προσβάλλει τα χρηστά ήθη (αθέμιτη διαφήμιση). 6. Αθέμιτη είναι ιδιαίτερα η διαφήμιση που; α) έχει στόχο ή ενδεχόμενο αποτέλεσμα την πρόκληση ή εκμετάλλευση αισθημάτων φόβου, προλήψεων ή δεισιδαιμονιών ή την εξώθηση σε εγκληματικές πράξεις.

63 β) διακρίνει μεκΰτικά κοινωνικές ομάδες με βάση το φύλλο, τη φυλή, την ηλικία, το θρήσκευμα, την εθνικότητα, την καταγωγή, τις πεποιθήσεις και τις φυσικές ή ψυχικές ιδιαιτερότητες γ) δημιουργεί την εικόνα υπερβολικά δελεασπκής προσφοράς, ιδίως σε παιδιά, νέους και στις πιο ευάλωτες κατηγορίες πληθυσμού, δ) απευθύνει το διαφημιστικό μήνυμα κατευθείαν στο υποσυνείδητο, χωρίς να αφήνει στον δέκτη του μηνύματος την δυνατότητα της κριτικής ή ε) προβάλλει εμμέσως προϊόντα άλλα από εκείνα που ατιοτελούν το εμφανές περιεχόμενο του διαφημιστικού μηνύματος, χωρίς η προβολή αυτή να αποτελεί νοηματικά ουσιώδες και αναπόσπαστο τμήμα του. 7. Η ειδική νομοθεσία της ραδιοτηλεόρασης μπορεί να προβλέπει και άλλες περιπτώσεις χαρακτηρισμού της ραδιοτηλεοπτικής διαφήμισης ως αθέμιτης για την προστασία της παιδικής ηλικίας και άλλων ευάλωτων στα ραδιοτηλεοπηκά μέσα μαζικής ετηκοινωνίας κατηγοριών του πληθυσμού. 8. Η διαφήμιση που προσδιορίζει άμεσα ή έμμεσα την ταυτότητα συγκεκριμένου ανταγωνιστή ή των ομοειδών αγαθών ή υπηρεσιών που εκείνος προσφέρει (συγκριτική διαφήμιση) επιτρέπεται εφόσον συγκρίνει με ανπκειμενικό τρόπο τα ουσιώδη, συναφή, απαληθεύσιμα και επιλεγμένα με αμεροληψία χαρακτηριστικά ανταγωνιστικών αγαθών ή υπηρεσιών κα ι: α) δεν είναι παραπλανητική, β) δεν προκαλεί σύγχυση στην αγορά μεταξύ του διαφημιζόμενου και ενός ανταγωνιστή ή μεταξύ ανταγωνιστών του διαφημιζόμενου ή μεταξύ των σημάτων, άλλων διακριτικών γνωρισμάτων, αγαθών ή υπηρεσιών του διαφημιζόμενου και ενός ανταγωνιστή μεταξύ τους, γ) δεν είναι υποτιμητική, διαφημιστική ή περιφρονητική για έναν ανταγωνιστή ή για σήματα, άλλα διακριτικά γνωρίσματα, αγαθά, υπηρεσίες ή δραστηριότητες του και, δ) δεν επιδιώκει κατά κύριο ρόλο να επωφεληθεί από την φήμη σήματος ή άλλου διακριτικού γνωρίσματος ανταγωνιστή. 9. Η μνεία ή αναπαραγωγή σε διαφημίσεις των αποτελεσμάτων συγκριτικών δοκιμών για αγαθά ή υπηρεσίες που έχουν διεξαχθεί από τρίτους επιτρέπεται μόνο με την έγγραφή συναίνεση του υπευθύνου για την δοκιμή προσώπου. Στην περίπτωση αυτή, ο διαφημιζόμενος ευθύνεται για τη συγκριτική δοκιμή σαν αυτή να έχει διεξαχθεί από τον ίδιο ή υπό την καθοδήγηση του. 10. Η μετάδοση διαφημιστικού μηνύματος απευθείας στον καταναλωτή μέσω τηλεφώνου, τηλεμοιοτυπίας (φαξ), ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αυτόματης κλήσης ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου επικοινωνίας επιτρέπεται μόνο αν συγαινεί ρητά ο καταναλωτής. 11. Ανεξάρτητα από τον περιορισμό της προηγούμενης παραγράφου, η μετάδοση διαφημιστικού μηνύματος απευθείας στον καταναλωτή με οποιονδήποτε τρόπο άμεσης επικοινωνίας (άμεση διαφήμιση) επιτρέπεται μόνο αν ο προμηθευτής ή άλλος για λογαριασμό του προμηθευτή κάνει χρήση στοιχείων ή πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα του καταναλωτή που περιήλθαν σε γνώση του από προηγούμενες συναλλακτικές σχέσεις του με τον καταναλωτή, από γενικά προσιτές πηγές, όπως κατάλογο ή άλλα δημοσιευμένα στοιχεία, ή από άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, εφόσον ο καταναλωτής εγκρίνει ρητά τη μεταβίβαση των προσωπικών του στοιχείων για το σκοπό της άμεσης διαφήμισης. Ο διαφημιστής είναι υποχρεωμένος να αναφέρει στον καταναλωτή τον τρόπο με τον οποίο προήλθαν σε γνώση του τα στοιχεία του καταναλωτή.

64 12. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 10 και 11, ο προμηθευτής οφείλει να διακόψει κάθε μορφή άμεσης διαφήμισης και να διαγράψει τα προσωπικά στοιχεία του καταναλωτή, εφόσον το ζητήσει ο καταναλωτής. 13. Η άμεση διαφήμιση θα πρέττει να γίνεται με τρόπο που να μην προσβάλλει την ιδιωτική ζωή του καταναλωτή. Με απόφαση του Υπουργείου Εμπορίου, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορούν να θεσπίζονται ειδικοί κανόνες για την διαφήμιση ειδικών κατηγοριών προϊόντων ή υπηρεσιών ώστε να εξασφαλίζεται η πραγμαπκή δυνατότητα του καταναλωτή να πληροφορείται τις τιμές και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων και υπηρεσιών για να μπορεί να κρίνει την ποιότητα και την τιμή.

65 ίίιη ΓΗ ΤΙΚ Η ΈΚΘΕΣΗ ΕΠΙ lo 'i ΣΧΕΛ!0\ NQViQv 2251 ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΘΕΜΙΤΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Άρθρο 18 Έννοια της παραπλανητικής διαφήμισης, αθέμιτης διαφήμισης 1. «Διαφήμιση», κατά την έννοια του νόμου αυτού είναι κάθε ανακοίνωση που γίνεται στα πλαίσια εμπορικής, βιομηχανικής, βιοτεχνικής ή επαγγελματικής δραστηριότητας με σκοπό την προώθηση της διάθεσης των αγαθών ή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων και των εν γένει δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων. 2. «Παραπλανητική διαφήμιση» είναι κάθε διαφήμιση, το περιεχόμενο ή μορφή της οποίας με οποιονδήποτε τρόπο παραπλανά ή εν δέχεται να παραπλανήσει τα πρόσωπα, στα οποία απευθύνεται ή στη γνώση των οποίων περιέρχεται καμ εξαιτίας της παραπλάνησης αυτής, ενδέχεται να επηρεάσει την οικονομική τους συμπεριφορά ή να βλάψει έναν ανταγωνιστή. 3. «Αθέμιτη διαφήμιση» είναι κάθε διαφήμιση που προσβάλλει τα χρηστά ήθη ή προβλέπεται στο άρθρο 20. Άρθρο 19 Παραπλανητική διαφήμιση 1. Για να κριθεί αν μια διαφήμιση είναι παραπλανητική, λαμβάνεται υπόψη όλα τα στοιχεία της και ιδίως οι ενδείξεις σχετικά με: α) τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αγαθών ή υπηρεσιών, όπως η δυνατότητα διάθεσης, η φύση, η εφαρμογή, η σύνθεση, η μέθοδος και η ημερομηνία κατασκευής ή παροχής (των υπηρεσιών), η καταλληλότητα, η χρήση η ποιότητα, οι προδιαγραφές, η γεωγραφική καταγωγή ή η εμπορική προέλευση και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα, επιστημονικά ή τεχνολογικά δεδομένα και τα αναμενόμενα από τη χρήση τους αποτελέσματα ή τα αποτελέσματα των δοκιμών ή ελέγχων, β) την τιμή ή τον τρόπο διαμόρφωσης της και τους όρους, υπό τους οποίους παρέχονται τα αγαθά και οι υττηρεσίες, όπως οι όροι πληρωμής ή πίστωσης, παράδοσης, ανταλλαγής επιστροφή, συντήρησης και εγγύησης και γ) την ιδιότητα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τα δικαιώματα του διαφημιζόμενου, όπως η ταυτότητα και η περιουσία του, οι ικανότητες και τα δικαιώματα βιομηχανικής, εμπορικής ή πνευματικής ιδιοκτησίας, τα βραβεία και οι διακρίσεις του. 2. Παραπλανητική λογίζεται κάθε διαφήμιση, όταν: α) η πειστικότητα της βασίζεται στη μαρτυρία προσώπων στα οποία αποδίδεται ανύπαρκτη επιστημονική ιδιότητα, ειδικότητα ή αυθεντία, β) εμφανίζεται με τη μορφή δημοσιογραφικής έρευνας, σχολίου ή ειηστημονικής ανακοίνωσης, χωρίς να δηλώνεται ρητά ή κατά τρόπο ευδιάκριτο όπ πρόκειται για διαφήμιση, ή γ) περιέχει επιστημονικούς όρους ή ιδιωματισμούς, αποτελέσματα ερευνών ή περικοπές κειμένων επιστημονικού ή τεχνικού χαρακτήρα με σκοπό να προσδώσει στη διαφημιστική ανακοίνωση μια επιστημονική βάση που δεν ' ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

66 Άρθρο 20 Αθέμιτη διαφήμιση Αθέμιτη είναι ιδίως: α) Κάθε έμμεση διαφήμιση, δηλαδή κάθε διαφήμιση που δεν προβάλλει ευθέως τις επιχειρήσεις ή τα προϊόντα που επιδιώκει να διαφημίσει, αλλά προβάλλει διαφορετικά στοιχεία, χωρίς η προβολή αυτή να αποτελεί νοηματικά αναπόσπαστο τμήμα του διαφημιστικού μηνύματος, β) Καπηλεύεται εθνικά θέματα και προσωτηκότητες, την εθνική πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά, τη θρησκευτική παράδοση, τα εθνικά σύμβολα και τα σύμβολα της ΕΟΚ ή άλλων διεθνών οργανισμών, γ) Κάθε διαφήμιση που διακρίνει μειωτικά κοινωνικές ομάδες με βάση το φύλο, τη φυλή, το θρήσκευμα, την εθνικότητα, τις πολιτιστικές πεποιθήσεις, την ηλικία τις φυσικές ή διανοητικές ιδιαιτερότητες και γενικότερα προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. δ) Έχει σκοπό ή είναι πρόσφορη να προκαλέσει ανησυχία ή φόβο ή να εκμεταλλευτεί τα συναισθήματα αυτά ή τις προλήψεις ή την απειρία των καταναλωτών. ε) Μπορεί να προκαλέσει ηθική, πνευματική ή ψυχική φθορά στα παιδιά ή να παρασύρει σε επικίνδυνη για τα ίδια ή για το κοινωνικό σύνολο συμπεριφορά, στ) Προκαλεί υπερβολικό δελεασμό προς αγορά και εκμεταλλεύεται κατά τρόπο ανάρμοστο την τάση του κοινού για τυχερά παιχνίδια και εύκολο κέρδος, ζ) Αποσκοπεί ή έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του ανταγωνιστή, της καλής του φήμης ή των προϊόντων του, χρησιμοποιώντας ψευδείς ή συκοφαντικές δηλώσεις. η) Ετηκαλείται στοιχεία υπεροχής του διαφημιζόμενου προϊόντος σε σχέση με άλλα ομοειδή, ενώ τα στοιχεία αυτά δεν είναι ουσιώδη ή δεκτικά σύγκρισης ή απόδειξης. θ) Προκο^ί στην αγορά σύγχυση μεταξύ του διαφημιζόμενου και ανταγωνιστή του ή μεταξύ των προϊόντων ή των υπηρεσιών του διαφημιζόμενου και εκείνων του ανταγωνιστή του. Αρθρο 21 Δικαστική προστασία, εκούσιος έλεγχος Απαγορεύεται η παραπλανητική και αθέμιτη διαφήμιση. Με αγωγή οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον το αρμόδιο δικαστήριο διατάσσει την παύση της παραπλανητική και αθέμιτης διαφήμισης και την παράλειψη της στο μέλλον. Επίσης μπορεί να απαγορεύσει την παραπλανητική και αθέμιτη διαφήμιση σε περίπτωση που αυτή δεν έχει ακόμη περιέλθει σε γνώση του κοινού, εττίκειται όμως η δημοσίευση της. Σε κάθε περίπτωση η παραπάνω δικαστική απαγόρευση χωρεί και αν δεν αποδεικνύεται ζημία ή πραγματική βλάβη ούτε δόλος ή αμέλεια εκ μέρους του διαφημιζόμενου. Για να εξαλειφθούν τα συνεχιζόμενα αποτελέσματα της παραπλανητικής και αθέμιτης διαφήμισης το αρμόδιο δικαστήριο δύνατας εφ όσον έχει διαταχθεί με οριστική απόφαση παύση της διαφήμισης αυτής: α) Να διατάξει τη δημοσίευση της απόφασης του ή αποσπάσματος της και με τον τρόπο που θεωρεί αναγκαίο. β) Να διατάξει επί πλέον τη δημοσίευση αντίστοιχης διορθωτικής διαφήμισης.

67 Δεν αποκλείεται ο εκούσιος έλεγχος της παραπλανητικής και αθέμιτης διαφήμισης από αυτόνομους οργανισμούς. Δεν αποκλείεται επίσης η προσιρυγή προσώπων ή οργανώσεων σε οργανισμούς αυτού του είδους, εφ όσον υπάρχουν και άλλες διαδικασίες που μπορούν να κινηθούν ενώπιον τους, εκτός των δικαστικών διαδικασιών, οι οποίες αναφέρονται στο παρόν άρθρο. Απαγορεύεται η τηλεο^κή μετάδοση διαφημιστικών μηνυμάτων για τα παιδικά παιχνίδια προς της 23 *^ ώρας, καθώς και η προβολή πριν, κατά την διάρκεια και μετά από τις παιδικές εκπομπές σκηνών από τηλεοπτικά έργα που δύναται να επιδράσουν δυσμενώς στο χαρακτήρα και στη συμτιεριφορά των μικρών τηλεθεατών.

68 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Αρθρο 1: Ευπρέπεια Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να περιέχουν δηλώσ^ς ή οπτικές παραστάσπς που προσβάλλουν τα ήθη και τις επικρατούσες αντιλήψεις ευπρέτιειας. Αρθρο 2: Τιμιότητα Η διατύπωση των διαφημίσεων πρέπώ να είναι τέτοια, ώστε να μην κάνει κατάχρηση της εμπιστοσύνης του καταναλωτή και να μην εκμεταλλ ύεται την έλλειψη πείρας ή γνώσεων του. Αρθρο 3 1. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει, χωρίς δικαιολογία, να εκμεταλλεύονται τους φόβους του κοινού. 2. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να εκμεταλλεύονται τις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες των ανθρώπων. 3. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να περιέχουν στοιχεία που μπορεί να οδηγήσουν άμεσα ή έμμεσα σε πράξεις βίας. 4. Η διαφήμιση δεν πρέπει να καπηλεύεται εθνικά θέματα, ιερά κείμενα, την εθνική πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά, εθνικά μειονεκτήματα, θρησκευτικές δοξασίες κ.τ.λ. Αρθρο 4: Παρουσίαση της αλήθειας 1. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να περιέχουν δηλώσεις ή οπτικές παραστάσεις, που είτε άμεσα είτε έμμεσα, με υπονοούμενα, με παραλείψεις, με διφορούμενα ή με υπερβολικούς ισχυρισμούς, μπορούν να παραπλανήσουν τον καταναλωτή, ειδικότερα σε ό,τι αφορά: α) στις ιδιότητες του προϊόντος, όπως: είδος, σύνθεση, μέθοδος και χρόνος κατασκευής, καταλληλότητα για το σκοπό που προορίζεται, ποικιλία χρήσεων, ποσότητα, εμπορική ή γεωγραφική προέλευση. β) στην αξία του προϊόντος και την πραγματική συνολική τιμή του. γ) στους άλλους όρους αγοράς, όπως: πληρωμή με δόσεις, πώληση «επί τήστωση». δ) στην παράδοση, ανταλλαγή, επιστροφή, επισκευή και συντήρηση, ε) στους όρους εγγύησης στ) στην πνευματική ιδιοκτησία (Copyright) και τα δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, όπως: πατέντες, κατατεθειμένα εμπορικά σήματα, σχέδια και πρότυπα, εμπορικές επωνυμίες. ζ) στην επίσημη ανα',νώριση ή έγκριση του προϊόντος, τις διακρίσεις με μετάλλια, διπλώματα ή άλλα βραβεία. 2. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να κάνουν κακή χρήση αποτελεσμάτων ερευνών ή περικοπών από τεχνικά και επιστημονικά συγγράμματα. Δεν πρέπει να γίνεται κακή χρήση επιστημονικών όρων, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ετηστημονικοί ιδιωματισμοί και στοιχεία άσχετα με το θέμα, με σκοπό να παρουσιάσουν τους διαφημιστικούς ισχυρισμούς πάνω σε μία επιστημονική βάση, που στην πραγματικότητα στερούνται.

69 i: Συγκρίσεις Οι διαφημίσεις που περιέχουν συγκρίσεις πpέπa να σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε η σύγκριση αυτή να μην παραπλανά και να υπόκειται στις αρχές του θεμιτού ανταγωνισμού. Τα στοιχεία σύγκρισης πρέπει να βασίζονται σε δεδομένα που να αποδειχθούν και δεν πρέπει να επιλέγονται κακότηστα και μεροληττηκά. Αρθρο 6: Επώνυμες μαρτυρίες( Testimonials) Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να τιεριέχουν ή να αναφέρονται σε ενυπόγραφες μαρτυρίες ή επιδοκιμαστικές βεβαιώσεις, εκτός αν αυτές είναι γνήσιες και αυθεντικές και βασίζονται στην προσωπική εμπειρία του μάρτυρα. Μαρτυρίες και βεβαιώσεις που έχουν εκ των πραγμάτων ξεπεραστεί, ή που δεν ισχύουν τηα, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται. Αρθρο 7: Δυσφήμηση Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να δυσφημούν άλλες εταιρείες ή προϊόντα, ούτε άμεσα, ούτε έμμεσα. Αρθρο 8: Προστασία της ιδιωτικής ζωής Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να απεικονίζουν ή να αναφέρονται σε οποιοδήποτε άτομο, είτε σαν ιδιώτη, είτε σαν δημόσιο πρόσωπο, χωρίς να προηγείται άδεια τουούτε να απεικονίζουν ή να αναφέρονται, χωρίς προηγούμενη άδεια, σε οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου την ιδιοκτησία, με τρόπο που μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωσης της προσωπικής επιδοκιμασίας Αρθρο 9: Εκμετάλλευση φήμης 1. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να κάνουν αδικαιολόγητα χρήση του ονόματος ή των αρχικών οποιασδήποτε εταιρίας, επιχείρησης, οίκου, οργανισμού ή ιδρύματος. 2. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να επωφελούνται καταχρηστικά από την καλή φήμη του ονόματος και του συμβόλου μιας άλλης εταιρείας ή άλλου προϊόντος ή από τις ευνοϊκές εντυπώσεις που δημιούργησε μια άλλη διαφημιστική εκστρατεία. Αοθοο 10: Μίμηση 1. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να μιμούνται την γενική εμφάνιση, το κείμενο, τα συνθήματα, τις οπτικές παραστάσεις, τη μουσική, τα ηχητικά εφέ κ.λπ. άλλων διαφημίσεων, με τρόπο που μπορεί να παραπλανήσει ή να δημιουργήσει σύγχυση. 2. Όταν ένας διαφημιζόμενος με πολυεθνή δραστηριότητα έχει καθιερώσει ένα προϊόν του με μία ορισμένη διαφήμιση σε μία χώρα, δεν επιτρέπεται άλλοι διαφημιζόμενοι να μιμούνται αθέμιτα τις διαφημίσεις του στις υπόλοιπες χώρες όπου ο πρώτος εμπορεύεται, εμποδίζοντας τον έτσι να χρησιμοποιήσει την διαφήμιση του στις χώρες αυτές. Αοθοο 11: Ανα-Λ-ώριση των διαφημίσεων Οι διαφημίσεις πρέπει να διακρίνονται σαν διαφημίσεις, οποιαδήποτε μορφή κι αν έχουν και οποιοδήποτε μέσο κι αν χρησιμοποιούν. Κάθε καταχώρηση σε έντυπο που περιέχει ειδήσεις ή άλλη αρθρογραφία πρέπει να παρουσιάζεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να αναγνωρίζεται εύκολα σαν διαφήμιση. Αν υπάρχει και η ελάχιστη περίπτωση σύγχυσης, να δηλώνεται σαφώς ότι πρόκειται για διαφήμιση.

70 Αοθοο 12: Σεβασμός για την ασφάλεια Οι διαφημίσεις δεν πρέπει, χωρίς να συντρέχουν λόγοι εκπαιδευτικής ή κοινωνικής ωφέλειας, να περιέχουν οπτικές παραστάσεις ή περιγραφές επικίνδυνων δραστηριοτήτων, ή καταστάσεις που δείχνουν αδιαφορία για την ασφάλεια. Ειδική προσοχή απαιτούν οι διαφημίσεις που απεικονίζουν ή απευθύνονται σε παιδιά ή νέους. Αοθοο 13: Παιδιά και νέοι 1. Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να εκμεταλλεύονται τη φυσική ευπιστία των παιδιών ή την έλλειψη πείρας των νέων. 2. Οι διαφημίσεις που απευθύνονται σε παιδιά ή νέους ή που είναι πιθανό να επηρεάσουν παιδιά ή νέους δεν πρέπει να περιέχουν στοιχεία ή οππκές παραστάσεις που θα μπορούσαν να τους βλάψουν πνευματικά, ηθικά ή σωματικά. Αοθοο 14: Ευθύνη Η ευθύνη για την τήρηση των κανόνων του Κώδικα ανήκει στους διαφημιζόμενους στους διαφημιστές ή στις διαφημιστικές εταιρείες και στους εκδότες ή ιδιοκτήτες των διαφημιστικών μέσων ή τους εντεταλμένους ανάδοχους τους. α) ο διαφημιζόμενος υπέχει τη γενική ευθύνη για τις διαφημίσας του. β) ο διαφημιστής πρέπει να φροντίζει να μην αντίκεινται στον Κώδικα οι διαφημίσεις τις οποίες δημιουργεί, επιμελείται ή προωθεί προς τα διαφημιστικά μέσα. Επίσης πρέπει να επισημαίνει στο διαφημιζόμενο τυχόν παρεκκλίσεις από το γράμμα ή/και το πνεύμα του Κώδικα και να το βοηθάει στην τήρηση του. γ) Τα διαφημιστικά μέσα πρέπα να ασκούν τον πρέποντα έλεγχο, προτού αποδεχτούν μία διαφήμιση και την παρουσιάσουν στο κοινό. Αοθοο 15 Η ευθύνη για την τήρηση των κανόνων του Κώδικα αφορά τη διαφήμιση σε κάθε της μορφή, συμπεριλαμβανόμένων των επωνύμων μαρτυριών, των δηλώσεων και των οππκών παραστάσεων που προέρχονται από άλλες πηγές. Το γεγονός ότι το περιεχόμενο ή η μορφή προέρχονται, ολικά ή μερικά, από άλλη πηγή, δεν αποτελεί δικαιολογία για τη μη τήρηση των κανόνων. Αοθοο16 Οι περιγραφές, οι ισχυρισμοί και οι απεικονίσεις που περιέχονται στις διαφημίσεις πρέπει να μπορούν να τεκμηριωθούν. Οι διαφημιζόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να παρουσιάζουν τα τεκμήρια στα όργανα αυτό-ελέγχου, που είναι υπεύθυνα για την εφαρμογή του κώδικα. Αοθοο 17 Κανένας διαφημιζόμενος, ή διαφημιστής ή διαφημιστική εταιρεία, ή εκδότης ή ιδιοκτήτης διαφημιστικού μέσου, ή εντεταλμένος ανάδοχος του, δεν πρέπει να συμπράττει στη δημοσίευση διαφήμισης που κρίθηκε απαράδεκτη από το αρμόδιο όργανο αυτό-ελέγχου, που φέρει την ευθύνη της εφαρμογής του Κώδικα.

71 Αρθρο 18: Εηιτροττή κρίσεις Σε πρώτο στάδιο η διοικούσα Επιτροττή της ΕΔΕΕ θα είναι εκείνη που θα κρίνει ποιες διαφημίσεις αντίκεινται στους κανόνες του Κώδικα. Σε δεύτερο στάδιο, η Διοικούσα Ετητροπή της ΕΔΕΕ θα προτείνει τη σύσταση της ευρύτερης Ετητροπής Κρίσης, με τη συμμετοχή διαφημιστικών μέσων, διαφημιζόμενων και άλλων σχετικών παραγόντων, ευθύς μόλις υπογράψουν τον Κώδικα. Αρθρο 19: Τήρηση του Κώδικα Όλοι όσοι υπογράψουν αυτόν τον Κώδικα έχουν την υποχρέωση και την ευθύνη της τήρησης του και του σεβασμού των αποφάσεων της Επιτροτιής Κρίσης.

72 Α/Α ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ-ΚΑΤΑΓΓΕΑΙΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ % 1970-* % ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΟΣΤΟΣ ΖΟΗΣ , , ίjoeeymen'a-akatamhaa ΤΡΟΦΙΜΑ ,86 ' στε & ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ,02 81, Μ 04. ΔΕΗ , ,09 05.; ΤΟΥΙ^ΟΣ^μΫΧΑΓΟΠΑ ; ' 9,57-42,378. 7,23 HI ΠΑΡΑΠΛ..ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ & ΠΩΛΗΣΕΙΣ 2.21S 3, ΕΥΔΑΠ-ΥΔΡΕΥΣΗ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ 5?. : , :.,'Γ 3.93'^^ Ε β ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ-ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ - ΤΥΠΟΣ , " Ιμ 09. ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ - ΙΑΤΡΙΚΗ. ΟΔΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ , ,73 22-

73

74

75

76 Επίσημη Εφημερίδα ''κν Ευρωπαϊκών Κοι\ οεήτων / Αρι3. L 250/17 (Πράξεις για την ισχιπτων οποίων δεν απαιτείται δημοσίειπτη) 1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ,α την προσέγγιση των νομοθετικών, μελών σχετικά μ ΟΛΗΠΑ ΤΟΥ ΙΥΜΒ0ΥΛ10Υ της ΙΟης Σεπτεμβρίου 1984 ΤΟ ΙΪΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. τη συ νοήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκή; Οικονομικ-ή; Κοινότι',τας, και ιδίως το άρθρο 100. την πρόταση ττις Επιτροπής ('). τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοθουλίι είτε για χρησιμοποίηση υπηρεσιών, και ότι οι διαφορές μεταςύ των νομοθεσιών των κρατών μελών όχι μόνο συνεπάγονται, σε ποϊλί: περιπτώσεις άνισο 6α3μό προστασίας των κοτανα/ποτών, ύδλ και εμποδίζουν την πραγματοποίηση διαφημιστικής εκστρατείας πέρα από τα εόνικά σύνορα και θίγουν, επομένως την είχύοερη κ-υκλο..'»ρία των εμπορευμάτων και την εί,εόθερη παροχή υπηρεσιώνγνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επυ ότι οι ισχύοικιες στα κράτη μέ/.η νομοθεσίες για παρκίγάλτητική διαφήμιση διαφέρουν πο/.ύ μεταςύ τ - ότ π παρα-δανητική διαφήμιση μπορεί να οδηγήσει σ I στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μέσο στην κοιν ότι η διαφήμιση, είτε καταλήγει στη σύναιυη σύμβασης είτε όχυ επιδρά στην οικονομική κατάσταση των κατα- νο>.ωτών ότι η παραπλανητική διαφήμιση μπορεί να οδηγήσει τον κατανο/.ωτή στη λήψη επιβλαβών για τον εαυτό του αποφάσεων, είτε πρόκειται για απόκτηση αγαδων. συ-μπεριλαμβαν-ομένων των περιουσιακών στοιχείων. 197S. σ ότι η διαφήμιση εκτείνεται και πέρα από τα σύνορο κρατών με/.ών και έχει, συνεπώς, άμεσες επιπτώσεις δημιουργία και τη λειτουργία της κοινής αγοράςότι το δεύτερο πρόγραμμα τη; Ευρωπαϊκή; Οικονομικής Κοινότητας για πολιτική προστασίας και ενημερώσεως των κατανα).ωτών (') προίιέπει την ονό?.ηψη της κατάλ-' ληλης δράσης για την προστασία των καταναίπυτών από την παραπλανητική και astun.-i διαφήμιση- ΟΤΙ είναι προς το σΐιμοερον του κοινού γενικά.- των - κατανα/.ωτών καθώς και όλων αυτών οι οποίοι ασκούν μέσο στην κοινή αγορά εμπορική, βιομηχανική, βιοτεχνική ή επαγγε/.ματική διαστηριότητα με όρους ανταγωνισμού. να εναρμονιστούν, σε πρώτο στάδιο, οι εθνικές διατάζεις κατά της παραπδλίνητικής διαφήμισης καυ σε δεύτερο στάδιο, να ρυθμιστεί το ζήτημα της συγκριτικής διαφήμισης με βάση καιάΐδ.η/χς προτάσεις της Επιτροπής ότι Οα έπρεπε για το σκοπό αυτό, να οριστούν το ε/.άχιστα και αντικειμενικά κριτήρια για τον προσδιορισμό της Γ.αραπδ,ανητικής διαφήμισης ; που οφεί/.ουν να Οεσπίσουν παραπλανηακής διαφήμισης ; και αποτεί-χαματικές

77 Επίσημη Ειοημερίόι'ΐ tov Ευρωπαϊκών ΚοινοΓήτων 19. 9, S4 ότι τα πριίσωπα ή οι οργανώσει; που έχουν, σύμιρωνα με την εονικ-ή νομοθεσία, έννομο σιμοέρον πρέπει να έχουν την ευχέρεια να προσιβεύγουν κατά της παραπ/λνητικής διαφήμισης είτε ενώπιον δικαστηρίου είτε ενώπιον διοικητικού οργάνου, αρμόδιων να αποφασίζουν σχετικά με τις προσφυγές αυτές ή να κινούν τις κατά/./.η>.ες νόμιμες διαδικασίες- ότι,0ο έπρεπε να εναπόκειται σε κά9ε κράτος μέ/.ος να αποιρασίζει αν πρέπει τα δικαστήρια ή τα διοικητικά όργανα να έχουν το δικαίωμα να απαιτούν να έχει γίνει προηγουμένως προσφυ-ρή σε ά>->χι υπάρχοντα μέσα διακανονισμού της διαφοράς ότι τα δικαστήριο ή τα διοικητικά όργανα πρέπει νά έχουν τις απαραίτητες εςοιοίες. ώστε να μπορούν να διατάζουν ή να επιτυ γχάνουν την παύ-ση της παραπ/.ανητικής διαφήμισηςότμ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι ενδεδειγμένο να απαγορευτεί μια παραπ/.αυ-ητική διαφήμιση πριν ακόμα περιέλ3ει σε -/Λώση του κοινού - ότι αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να -θεσπίσουν κανόνες που 3α προδ/ιπουν συστηματικό προληπτικό έ/ /χο της διαφήότι πρέπει να προί/α:φ3ούν ταχείες διαδικασίες ώστε να είναι δυνατό να λαμδάνοντοι μέτρα με προσωρι\ ή ή οριστική ισχύότι μπορεί να είναι επι3υμητό να διαταχοεί η δημοσίευση απο<ράσεων των δικαστηρίων ή των διοικητικώχ οργάνων ή επανορθωτικών δηλώσεων, ώστε να εςαλριφ9ούν τα εναπομέ\ο\πα αποτελέσματα της παραπλκινητικής διαφήμισηςότι τα διοικητικά όργανο πρέπει να είναι αμερόληπτα και η άσκηση των_αρμοδιοτήτων τους να υπόκειται σε δικαστικό έλε-τχοότι με τους εκούσιους ελέγχους που ασκούνται από αυτόνομους οργανισμούς για την εξάλειψη της παραπλ.ανητικής διαφήμισης μπορεί να αποφευχ9εί η προσφυ-γή σε διοικητικές ή δικαστικές διαδικασίες και ότυ επομένως οι έλεγχοι αυτοί πρέπει να εν9αρρυν9ούν- ότι ο διαφημιζόμενος πρέπει να είναι σε 9έση να αποδείξει, με τα κατάλλ.ηλχι μέσα, την αντικειμενική ακρίβεια των πραγματικών ισχυρισμών που περιέχονται στη διαφήμισή του και ότμ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υποχρεωθεί να το κάνες μετά από αίτηση του δικαστηρίου ή του διοικητικού οργάνου - ότι η παρούσα οδηγία δεν πρέπει να εμποδίζει τα κράτη μέλη να διατηρούν ή να 9εσπίζουν διατάξεις προκειμένου' να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη προστασία στους καταναλωτές στα πρόσωπα που ασκούν εμπορική, βιομηχανική, βιοτεχνική ή, επα-κτελματική δραστηριότητα, κα3ώς και στο κοινό γενικότερα, ΕΞΕΔηΐΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΕΑ ΟΔΗΓΙΑ: Άρθρο I Η παρούσα οδηγία σκοπό έχει την προστασία των καταναλωτών και των προσώπων που ασκούν εμπορική. βιομηχανική, βιοτ.τχνική ή επα'/γελ.ματική δραστήριο, τητα. καθώς και των συμφερόντων τοι κοινού, γενικά, από την.ταραπ,λανητική διαφήμιση και τις αθέμιτες συνέπειές της Άρθρο Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας νοείται ως: 1. «διαφήμιση»: κά9ε ανακοίνωση που γίνεται στα πλ.αίσια εμπορικής, ίομηχανικής βιοτεχνικής ή t^aiγελ-ματι.κής δραστηριότητας με στόχο την προώθηση της.προμήθειας αγα9ώ < ή υπηρεσιών, συμεριλαμίανομένων των ακι-.ήτων. των δικαιωμάτων και των υποχρεώσων - 2. «παραπλειιητική διαφήμιση»: κά9ε διαφήμιση.-.ου με οποιονδήποτε τρόπο. συμπερι/.αμβανομέ\ης της παρουσίασής της παραπλανά ή ενδέχεται να παραπλ,ανήσει τα πρόσωπα στα οποία α,πευ-ούνεται ή στων ο.ποίων τη -γνώση περιέχεται και που. εξαιτίας του. αποτηλ.ού χαρακτήρα της, είναι ικανή να' επηρεάσει την οικονομική τοι< συ'μπεριφορά ή που. για τους λό-γους αυτούς βλάπτει ή ενδέχεται να βλάψει έναν ανπαγωνιστή - ^-ή- 3. «πρόσωπο»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσω.πο. Προκειμένου να εκτιμη9εί αν μια διαφήμιση είναι παρα-^ρ?-. πλ.ανητική, λαμβάνονται υπόψη όλα τα στοιχεία -της καί-.ί^έ'^ ιδίως οι ενδείξεις της σχετικά με: ' ο) τα χαρακτηριστικά -γνωρίσματα των α γα.9ών ή υπτρε^^ύ.; σιών. όπως διαδεσιμότητα, φύση, εκτέλεση, σύν3εστί^;.ς μέδοδος και ημερομηνία κατασκευής ή πσ---- «-άτα-.- καταλέηλάτητο, χρήσεις ποσότητα, προδιαγ -γεω-γραφική καταγω-/ή ή εμπορική προέλευση ή α%ΐχμενόμε\'α α"ό τη χρήση τους αποτε/χσμαχα, ή αποτε/χσματα tcai τα ουσιώοη χαρακτηριση δοκιμών ή ελέ-γχων των αγαθών ή των υπηρεσιών β) την τιμή ή τον τρόπο διαμόρφωσής της κα9ώς κπ τους όρους υπό τους οποίους παρέχονται τα αγοδάί οι υπηρεσίεςγ) την ιδιότητα, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα κακπ δικαιώματα του διαφημιζόμενσυ, όπως π,χ.. η τϊ τητα και η περιουσία του. οι ικανότητες ΚΟΜΏ κατοχή δικαιωμάτων βιομηχανικής εμπορικής πνευματικής ιδιοκτησίας, ή τα βραβεία και m 1. Τα κράςη μέλη μεριμν-ούν ώστε να κατάλλ.ηλτι και αποτελεσματικά μέσα για τον έλεγχο,^ παραπλανητικής διαφήμισης προς το συμφέρον τόσό.ίόΐί καταναλωτών όσο και των ανταγωνιστών κ

78 Επίσημη Εφημερίδα τον Ευρωπαϊχ-ών Κοινοτήτων, ά πρέπει να περι?*αμ6άνουν νομικέ; διατά- -V ξει; οι οποίε; Οα δίνουν το δικαίωμα σε πρόσωπα ή οργανιυσει;* που σύμφωνα με την εθνική νομοδεσία </μ ' έχουν νόμιμο δικαίωμα να-απαγορευοεί η παραπ/.α\ηίί-τική διαφήμιση; α) να προσδά/λουν δικαστικό την ι Λ0νω διαφήμιση. ΙΓ δ) να φέρουν τη διαφήμιση αυτή ενώπιον διοικητικού οργάνου αρμόδιου είτε να αποφασίσει σχετικά με τις β (ί προσφυγές είτε να κινήσει τις κατόύλη/χ; νόμιμες διαδικασίες,,. Το κα 9ε κράτος μέ/.ος αποφασίζει το ίδιο ποια οπό τις, παραπάνω διαδικασίες 3α ισχύσει και αν 3α πρέπει το.. δικαστήριο ή το διοικητικό όργανο να έχει το δικαίωμα ζ- να απαιτήσει, προτού επιληφ3εί της υποβέσεως να έ/,ει γίνει προηγουμένως προσφυγή σε ά)λα υπάρχοντα μέσα διακανονισμού τη: διαφοράς. συμπερι/.αμδανομένων και των οναοερομένων στο άρ3ρο Στα π2.αίσια των νομικών διατάςεων της παραγρά- ^ φου 1. τα κράτη μέλη παρέχουν στα δικαστήρια ή τα.ι; διοικητικά όργανο εςουσίες οι οποίες τους επιτρέπουν, ί στην περίπτωση που κρίνουν τα μέτρα αυτά αναγκαία :νν, ;-ή:-γτα την προστασία όλων των εμπ/χκομένων συμφερό- ' ντων και ιδιαίτερα του γενικού συμφέροντος: μίση: ή να κινούν ις κατά/λ.η>χς ΐ'όμιμε; διαδικασίες προκειμένου να 5ιαταχ3εί η παύση αυτή; τη; διαφήμισης. ή. έστω και αν δεν αποδεικχώεται ζημία πραγματική 6/χι6η. ούτε δόλος ή αμέ/χια εκ μέρους υ διαοημιζό-. Τα στην κράτη περίπτιυση μέ/.η προ6/.έπουν. που η ποραπ/.α\ητική επιπ/iov, ότι διαφήμιση τ δεν αναφέρουπαι εχει ακόμη στο περιέ/.3ει πρώτο σε εδάφιο γνώση μπορούν του κοινού, επίκειται. στα όμως π/λίσια η δημοσίευκτή της ταχείας της. διαδικασίας: να την απαγορεύουν ή να κινούν την οικεία διαδικασία απαγόρευσης της εν ί; είτε με προσωρινή ισχύ, λόνω διαφήμισης. ί είτε με οριστική ισχύ. ενω εννοείται ότι ανάγεται στην αρμοδιότητα κά3ε Επιπ/χ:ον. προκειμένου να εξα/χυροούν τα εναπομένοντα αποτε/χσματα μιας πσρα.τλαη)τική; διαφήμισης η παύση τη; οποίας έχει διαταχθεί με οριστική απόφαση, τα κράτη μέλη μποροι'ιν να α.τονέμοιν στα δικασήρια ή τα ριοικητικά όργανα εξουσίες οι οποίες του; επιτρέ- να α.παιτϋύν τη δημοσίευση ολόκληρης Τ7 ; α.τύιραση; η μέρους της με την μορ-ρή που κρίνουν κοτά/ληλη. α) να έχουν τέτοια σύν 3εση ώστε να μη γεννώνται αμφιβολίες ως προς την ομεροληψία τους- 6) να έχουν επαρκείς εξουσίες όταν αποφαίνονται σχετικά με τις προσφυγές ώστε να ασκούν εποπτείο και να επι6άλλ.ουν την τήρηση των αποφάσεών τους με αποτε).εσματικό τρόπογ) κατ αρχήν, να αιτιολογούν τις αποφάσεις τους. Εφόσον οι εςουσίες που προδί-έπονται στην παράγραφο 2 ασκούνται αποκλειστικά από διοικητικό όργανο, οι αποφάσεις του πρέπει πάντοτε να είναι αιτιολογημένες. Ακόμη, στην περίπτωση αυτή, 3α πρέ.πει να 3εσπιστούν διαδικασίες με τις οποίες 3α είναι δυνατό να προσβληθεί δικαστικά κά3ε καταχρηστική ή αδικαιολόγητη άσκ-ηση των εξουσιών του διοικητικού οργάνου ή κά3ε καταχρηστική ή αδικαιολόγητη παράλειψη άσκησης των εξου- 'Αρ3ρο S Η παρούσα οδηγία δεν αποκ/είει τον ε'κούσιο Osrfxo τη; παραπ/,αυητικής διαφήμιση; από αυτόνομου; οργανισμούς Δεν αποκ/είεται. επίσης η προσφυ-,.ή των πρ-ο-σώπων ή των ο?,/ανώσεων που αναφέριντα; στο άρ3ρο 4 σε οργανισμούς αυτού του είδους εφόσον υπάρχουν και ά/λες διαδικασίες που μπορούν να κι\η3ούν ενώπιον τους εκτός των δικαστικών ή διοικητικών διαδικασιών Οι οποίες αναφέρονται στο άρ3ρο αυτό. Άρ3ρο 6 - Τα κράτη μέ/.η παρέχουν στα δικαστήρια ή στα διοικητικά όργανα τις κατά/3.η/ες αρμοδιότητες που τους επιτρέπουν, κατά τη διάρκεια αστικής ή διοικητικής διαδικασίας ό.πως αναφέρεται στο άρθρο 4: α) να απαιτούν να προσκομίζει ο διαφημιζόμενος αποδείξεις για την αντικειμενική ακρίβεια των πραγματικών ισχυρισμών που περιέχονται στη διαφήμιση, εοόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο στη συγκεκριμένη περίπτωση για την προστασία των νόμιμων συμφερόντων του διαφημιζόμενου και των λοιπών μερών που συμμετέχουν στη διαδικασία δ) να θεωρούν ανακριβείς τους πραγμαπκούς ισχυρισμούς που περιέχονται στη διαφήμιση, εφόσον οι αποδείξεις που ζητούνται σύιμφωνα με to στοιχείο α) δεν προσκομιστούν ή δεν αρκουν για να πεισ3εί το δικαστήριο ή το διοικητικό όργανό. Άρ3ρο ' ta κράτη με/.η να διατηρούν θεσπίζουν διατάξεις προκειμένου να ξαοφαλίσουν μεγαλύτερη προστασία στους κητανα-.ωιές στα πρόσωπα ποι ασκοΐα- εμπορική, βιομηχα- ική. βιοτεχνική ή επα,/ /ε/.μπιικη δραστηριότητα, :αθώς και στο κοινό γενικότερα.

79 m 1 Ijf' ε.-ίσημη Εοημερίδα των Ειρω,το r Τα <ράτη μα.η λαμβάνουν τη ανην<αία μέτρα για να συμμορφωθούν με την παρούσα οοηγία το αργότερο την 1η Οιετωβρίου ΠληροιοοροΟν αμέσως την Ε.-ιτροπή σχετκά. Τα κράτη μέλ.η ανακοινώνουν στην Επιτροττή το κεί.αενο των όιατάςεων εσωτερικού όικαίου. τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται οπό την παρούσα οδηγία. Ά^Όρο 9 Η παοούσο οοηγία απευθύνεται στα νράτη μέλ.η. Βρι-^^μς. 10 Σεπτεμβρίου Γ\α το ΣιμδυύλίΟ Ο Πρόεδρος Ρ. OTOOLE i : ϊ

80 Ε Φ Η Μ Ε Ρ ΙΣ Τ Η Σ Κ Υ Β Ε Ρ Ν Η Σ Ε Ο Σ (Τ Ε Υ Χ Ο Σ ΔΕΥΤΕΡ Ο ) Η απόβαση αυτή ^a &ημθμϋθΰ σορ* Έψ^αρΖα τγ Kuβ«^iήαVlJς. Af>8. Αΐτ/οοι.599 AWf«, 18 &uu)i^piou 1989 Έχονικ «πόψη; 1. Tu: Sicniitu: του Ν. ΔΦ. 2592/ Τυ; 5«Tiitu; του Ν. 1397/ Τΐί διοτάξτυ; του Δρβρου 6 του Ν. 1278/ Τ«: οττο9«οτυ; μ<κ.λ3β/6537/ ,.43β/18189/ x=u ΛΙγ/5012/ (ΦΕΚ 77/ τιύχοζ B"). 5. Το γιγουός όη το Τμήμα Οδοντιατρυτής του.δρτστοτιλτίου Παντπιστημίου θισ/νίχη< δον όριοτ τχπρόοωαο ΔΕΠ σύμφωνα μι τυ; διατάςιΐί των άρθρων 6 χαι 7 του Ν. 1278/82 που ζητήοο^ μι σχττλο TEjVEZ χοι η προβλιπόμινη από το Μόμο προθτομία ϊχτι παρίλθιι, αποφαοίζουμι: 1. Τροποποιούν^ ττρ αριθ. ά1γ/5012/ (ΦΕΚ 77/ τιΰχος ΒΤ απόοασή μαρ χοτ διορίζουμ» στο 10ο Συμβούλιο Κρίσιως χαι Επιλο- Τήρ Ιβτριχού χαι Οδοντιοτριχού Προοωπιχού,Νοστ/αυ ιδρτύιι στο Νομαρχιαχό ΓΓνιχό Νοσοχι^ϊο θτο/>' ς.κεντρικο, το Νιχ λαο Κοραντάρη τχπρόοιοκο διδαχτιχού τρτυνητιχ στάση της Άννας Πατριχίου που παραιτήθηχι. 2. Κάτι α ισχυα η ανωτιρω τρ ιμτνη απόφαση, ο ποιήθηχί μιτχ να δημοσαυθτί στην Εφημιριδα ττ>; Κυβίρνήτχως..Αθήνα, 8 Ιαννυαρίου 1990 Παραπλανητιχή διαφήμιση. ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΘΝΙΚΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '.Αρθρο 3 Μ χριβιΐ αν μια διαφήμισι, a σττχχώι της χαι ιδάος οι ινδχίςτις σχιτυ οιμότητα, η φύση, η χχτύχση, η σύνβτση,'ή μί _ σχιυής ή παροχής, η χατολληλ^α, μ χρήοιις, η ποσότητα, οι προδιαηραφίς. η γιωηραφιχή ή ιμποριχή προίλχυση χαι τα ιδιοίτχρα γνωρίσματα, τα ιχιστημονιχά ή τιχνολογιχά διδομένα χαι τα αναμχνόμηα αχό τη χσήση του αχοττλΐσματα ή τα αποπλϊσματα των δοκιμών ή ιλίγχων, β) την τιμή ή τον τρόπο διαμόρφωσής της χαι τους όρους υπό τους οποίους παρέχονται τα αγαθά χαι «υπηρχοίις, όπως πληρωμής ή πίστωσης, χαράδοσης, ανταλλαγής, ιπιστροφής, ιπιοχχυής. συντήρησης χαι ιγγνησης χαι, γ) ττ^ ιδιότητα, τα χοραχτηριστοιά γνωρίσματα χαι τα δικαιώματα τοο διαφημιζομένου, όπως η ταυτότητα χαι η πχριουσία του, οι ιχανόττγας χαι τα δικαιώματα βιομτηςανιχής, ιμποριχής ή πνιυματιχής ιδιοχττ^σίας, τα βραβχία χαι οι 2. Παραπλανητική λσγτζιται χαι χάθι διαφήμιση, όταν; α) η πιισπχότητά της βασίζιται στη μαρτυρία προοώπων στα οποία αποδίδχται ανύπαρκτη ιπιστημσνική ιδιότητα, αδιχόττγ:α ή αυθϊντΐα. ιχτός αν ο μάρτυρας που προτγματνχά ίχιι τις ιδιότητις αυτίς ίχιι ιπτ.ρί4πι ιγγράφυις τη χρήση Τ) ιμφανίζιται μι τη μορφή δημοσιογραφικής ϊριυνας, σχολίου ή ιπιστημ κής ανακοίνωσης, χωρίς να δηλώντται ρητά και ιυδιάκριτα ότι πρόχιιται διαφήμιση, ή ίπιστημονιχοΰς 05ους ή ιδούμαησμούς, ιχιστημονιχού ή ττχ^λχού χαροατή^ μι «οπό να zpoc 1 μια ιπιστημσνιχή βάση που διν ττζλχοχ^ '.νθ?ο4 AitsTfopfjctat η παραπλ2cvηrjcή διαφήμιση. Μι ϊ^ωγή οποιουδήποτι ίχιι έννομο συμφίρον to αρμόδιο δοιαστήριο διατάζιι ττ^ν καύση της παραπλβντρ.- χής διαφήμισης χαι την παράλιιίή της στο μέλλον. Επίσης, μποοχι να «070- peooti την παροπλσνητιχή διαφήμιση ec «ρίιττωση που σντή 5cv έχα αχόμη κιριέλβιι σχ 'Ρ'ώση του χοινού. ιπίχιιται όμως η δημοσΰυσή της. Zi χάθι αρί ίπωση η κιο χάνω διχαστιχή προστασία χωρά χαι «ν δο βχοόιιχνύσται ζημία ή χραγματιχή βλάβη, ονη δώυος ή σμίλιιη ιχ μέρους του διαφημιζομχνου. 'Αρ6ρο 5 Η παρούσα απόφαση διν αποχλχιμ τον ιχ διαφήμισης από αυτόνομους οργανισμούς. Δ προσώπων ή οογανωοιων σι χαι άλλις διαδιχασας που μσ «πλανητικής ηπομφυγή 1. Τις δνατάξιις του άρθρου 2 παρ. 1 πτρ. η του Νόμου 1338/83 -Εφα μοτήτου Κοινοτιχού Διχαίου. (ΦΕΚ 34/Α/ ) όπως τροποποιήθηχτ ι το άβρρο 6 του Νόμου 1440/84.Συμμιτοχή της Ελλάδος στο χτφάλαιο, σ στις προβλίψιις της Ευρωπαίχής Τράπιζας Επινδύσιω - N6^ofr?VS^988.Εταιοχίτς παροχής ιπιχι διατάςιις. (ΦΕΚ 101/.Α/ ). αι άλλος 2. Τις διατάξεις του άρθρου 23 παρ. 1 πιριττταχτη Ιστ του Νόμου 1558/ Κυβέρνηση χα: Κυβερνητιχά όργανα. (ΦΕΚ 137/Α), αποοαοΐ- ζουμ*: Αρθρο 1 Σχοπός της απόφασης αυτής είναι η προσαρμογή της Ελληνιχής Νομοθεσίας στην οοηγΐα 84/450/ΕΟΚ 10ης Σεπτεμβρίου για π]ν προοεγ^ο" ^γγχση.4ριθ /19/89 λών, σχιτιχά μι την πορακλανητ«ή διαφήμιση (Επίσημη Εφημέριέ των Ευρωπαΐχών Κοινοτήτων Αριθ. L.250/17, της ). Αρθρο 2.Λρθρο 6 Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει αχό τη δημοσίευσή της στ ρίδα της Κυβερνήσεως. Η παρούσα απόφαση να δημοοαυθεί στην ΕφημΙρίδα της Κύβε:.λθήνα, 9 Ιανουάριου ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. «Διαφήμιση»: χάθι ανοοιοίνωση που γίενται στα πλαίσια εμποριχής. βιομηχανιχής. βιοτεχνιχής ή επύτγγελματιχής δραστηριότητος με στόχο την προώθηση της προμήθειας αγαθών ή υττηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των αχινήτων, tojv ισιωμάτων χαι των υποχρεώσεων. 2. «Παραπλαντραή διαφήμιση»: χάθε διαφήμιση το περαχόμχνο ή η μορφή Τ7)ς οποίας με οποιοδήποτε τρόπο χροχαλεί ή ενδέχεται να προχαλέβει πλάνη στα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται ή στων οποίων τη γνώση περιέρχεται χαι. εξαιτίας της πλάνης αυτής, ενδέχεται να επηρεάσει την ο«ονομιχή τους συμπεριφορά ή να βλάψει έναν ανταη-ωνιστή. 2. Το Π.Δ. 861/1979 -Περί Πειθαρχ αών Συμβουλίων Ε.Ν. χαι της εν πισν αυτών διαδιχοσίας» (ΦΕΚ 246-.VUl.79) όπως αυτό τροποποιήθη X0Uισχύει σήμερα. 3. Το αρ. Φ.400/432285Α 502/3U έ-γνρσφο Γ.Ε.Θ.Α. 4. Το Ε Β/11/1989 σήμα ΓΕΝ. 5. Τις σχετϋΰς προτάσεις των Ναντερτατιχών Οργανώαεεον, αποφα

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Α) ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Α) ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Α) ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Ο Κώδικας αφορά όλες τις διαφημίσεις για κάθε είδους προϊόντα και υπηρεσίες. Ο Κώδικας ορίζει τους κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

Διαφήμιση και Δημόσιες Σχέσεις Ενότητα 1: Εισαγωγή και Ιστορική αναδρομή

Διαφήμιση και Δημόσιες Σχέσεις Ενότητα 1: Εισαγωγή και Ιστορική αναδρομή Διαφήμιση και Δημόσιες Σχέσεις Ενότητα 1: Εισαγωγή και Ιστορική αναδρομή Θεοδωρίδης Προκόπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων (Δ.Ε.Α.Π.Τ.)

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας. Τρόποι Διάκρισης των Διαφημίσεων

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας. Τρόποι Διάκρισης των Διαφημίσεων ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας Σημειώσεις για το μάθημα Διαφήμιση & Στρατηγική Επικοινωνίας Διάλεξη 4 η Τρόποι Διάκρισης των Διαφημίσεων Δρ. Α. Κουμπαρέλης Διάκριση των διαφημίσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Του σωματείου με την επωνυμία «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ» Άρθρο 1 Πεδίο Εφαρμογής

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Του σωματείου με την επωνυμία «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ» Άρθρο 1 Πεδίο Εφαρμογής ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Του σωματείου με την επωνυμία «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ» Άρθρο 1 Πεδίο Εφαρμογής Στο πλαίσιο της επαγγελματικής δράσης τους, τα μέλη του Σ.Ε.Π.Υ. δεσμεύονται,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Κατά την Gillian Dyer. «Διαφήμιση η διάδοση μιας είδησης με τη φήμη, με τον προφορικό λόγο ή με δημοσίευμα, των αρετών ενός προσώπου ή πράγματος». ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Ανάπτυξη νέων προϊόντων ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τμηματοποίηση της αγοράς ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Τιμολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Διαφήμιση φύση προιόντος Προιόντα έρευνας: οι καταναλωτές ενημερώνονται για τα χαρακτηριστικά του προιόντος πριν κάνουν την αγορά. Άρα η διαφήμιση πρέπει να παρέχει πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

1. Τα Κυριότερα Εργαλεία Ενηµέρωσης και Ευαισθητοποίησης σχετικά µε τον Εθελοντισµό

1. Τα Κυριότερα Εργαλεία Ενηµέρωσης και Ευαισθητοποίησης σχετικά µε τον Εθελοντισµό 1. Τα Κυριότερα Εργαλεία Ενηµέρωσης και Ευαισθητοποίησης σχετικά µε τον Εθελοντισµό Τα κυριότερα επικοινωνιακά εργαλεία ή µέσα που µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Μετάδοση από τηλεοπτικούς σταθµούς διαφηµίσεων παιδικών παιχνιδιών.

Μετάδοση από τηλεοπτικούς σταθµούς διαφηµίσεων παιδικών παιχνιδιών. Αναρτητέα στο διαδίκτυο ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑ ΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ Ο ΗΓΙΑ Αριθ. 2/18.02.2014 Σήµερα ηµέρα Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2014 και ώρα 11:00 το Εθνικό Συµβούλιο Ραδιοτηλεόρασης συνήλθε σε συνεδρίαση, στην οποία

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Δρ. Ιωάννης Σ. Τουρτούρας Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης Δ.Π.Θ. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Διαφήμιση. Ενότητα 2: Η διαφήμιση και η διαδικασία επικοινωνίας. Χριστίνα Μπουτσούκη Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Διαφήμιση. Ενότητα 2: Η διαφήμιση και η διαδικασία επικοινωνίας. Χριστίνα Μπουτσούκη Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Η διαφήμιση και η διαδικασία επικοινωνίας Χριστίνα Μπουτσούκη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Από τα παιδιά της Στ 3

Από τα παιδιά της Στ 3 Από τα παιδιά της Στ 3 Διαφήμιση είναι μια διαδικασία γνωστοποίησης ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, με σκοπό να προσελκύσει το καταναλωτικό κοινό. Συνήθως, για να πετύχει την προώθηση του προϊόντος,

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 9: Προώθηση. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 9: Προώθηση. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Αρχές Μάρκετινγκ Ενότητα 9: Προώθηση Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ. Άννα Τσίτουρα Δικηγόρος Εξειδ. Δίκαιο της υγείας

ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ. Άννα Τσίτουρα Δικηγόρος Εξειδ. Δίκαιο της υγείας ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Άννα Τσίτουρα Δικηγόρος Εξειδ. Δίκαιο της υγείας Νοµική Σύµβουλος Ι.Σ.Α. ΙΣΧΥΟΝ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Ήδη από το έτος 1939 ισχύει γενική απαγόρευση κάθε διαφήµισης που σχετίζεται µε την άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1 Πεδίο εφαρμογής 4. Άρθρο 2 Αγωγές παραλείψεως 5. Άρθρο 3 Φορείς νομιμοποιούμενοι προς έγερση αγωγής 5. Άρθρο 4 Ενδοκοινοτικές παραβάσεις 6

Άρθρο 1 Πεδίο εφαρμογής 4. Άρθρο 2 Αγωγές παραλείψεως 5. Άρθρο 3 Φορείς νομιμοποιούμενοι προς έγερση αγωγής 5. Άρθρο 4 Ενδοκοινοτικές παραβάσεις 6 Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων L 166 της 11.6.1998 ΟΔΗΓΙΑ 98/27/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 19ΗΣ ΜΑΪΟΥ 1998 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΩΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ. Δρ. Γεώργιος Θερίου

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ. Δρ. Γεώργιος Θερίου ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ Δρ. Γεώργιος Θερίου Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Επιχείρηση = Ένα σκαμνί με τρία πόδια: πελάτες, κεφάλαιο και εργαζόμενοι. Οι μεταβλητές αυτές προσδιορίζουν την

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4135, 18/7/2007

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4135, 18/7/2007 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ --------------------- Προοίμιο. Επίσημη Εφημερίδα της. E.E L 166, 11.6.1998, σ.51: L

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εδώ εξετάζουμε αγορές, που έχουν: Κάποια χαρακτηριστικά ανταγωνισμού και Κάποια χαρακτηριστικά μονοπωλίου. Αυτή η δομή αγοράς ονομάζεται μονοπωλιακός ανταγωνισμός, όπου

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3415, 30/6/2000

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3415, 30/6/2000 Ο περί Ελέγχου των Παραπλανητικών και Συγκριτικών Διαφημίσεων Νόμος του 2000 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος. Αριθμός 92(Ι)

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας

Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας Προβολή 1. Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας 2. Σκοπός της Επικοινωνίας 3. Παράγοντες που επηρεάζουν το μίγμα προβολής 4. Το πρόγραμμα προβολής 5. Διαφήμιση 6. Προσωπική Πώληση 7. Προώθηση των Πωλήσεων

Διαβάστε περισσότερα

A Π Ο Φ Α Σ Η. Θέμα: «ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ, ΤΙΣ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ».

A Π Ο Φ Α Σ Η. Θέμα: «ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ, ΤΙΣ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ». A Π Ο Φ Α Σ Η Θέμα: «ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ, ΤΙΣ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ». Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Έχοντας υπόψη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΡΙΣΤΕΑ ΓΚΑΓΚΑ, Ι ΑΚΤΩΡ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΡΙΣΤΕΑ ΓΚΑΓΚΑ, Ι ΑΚΤΩΡ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΡΙΣΤΕΑ ΓΚΑΓΚΑ, Ι ΑΚΤΩΡ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΛΕΥΚΑΔΑ Ενότητα 1: ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η προστασία της φήμης στα εμπορικά σήματα. Χρήστος Χρυσάνθης

Η προστασία της φήμης στα εμπορικά σήματα. Χρήστος Χρυσάνθης Η προστασία της φήμης στα εμπορικά σήματα Χρήστος Χρυσάνθης ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μια δικαστική υπόθεση σε εικόνες Lοuis Vuitton κατά My Other Bag (Η.Π.Α. 2016) Louis Vuitton vs. My Other Bag Look alike products

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές αρχές διοίκησης. μιας μικρής επιχείρησης

Γενικές αρχές διοίκησης. μιας μικρής επιχείρησης Γενικές αρχές διοίκησης μιας μικρής επιχείρησης Η επιχείρηση αποτελεί μια παραγωγική - οικονομική μονάδα, με την έννοια ότι συνδυάζει και αξιοποιεί τους συντελεστές παραγωγής (εργασία, κεφάλαιο, γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002 ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.

Διαβάστε περισσότερα

Κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Δεοντολογίας Μέλους Σ.Ε.Σ.Α.Ε. Σεβασμός, Εμπιστοσύνη, Συνέπεια, Ακεραιότητα, Εντιμότητα

Κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Δεοντολογίας Μέλους Σ.Ε.Σ.Α.Ε. Σεβασμός, Εμπιστοσύνη, Συνέπεια, Ακεραιότητα, Εντιμότητα Κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Δεοντολογίας Μέλους Σ.Ε.Σ.Α.Ε. Υπηρετούμε και βιώνουμε τις Αξίες: Σεβασμός, Εμπιστοσύνη, Συνέπεια, Ακεραιότητα, Εντιμότητα Προς τον σκοπό αυτό, αυτοδεσμευόμαστε σε όλα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΕΙΟ: Α ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: PROJECT ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΡΤΕΜΙΣ ΣΟΥΣΟΥ

ΣΧΟΛΕΙΟ: Α ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: PROJECT ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΡΤΕΜΙΣ ΣΟΥΣΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟ: Α ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: PROJECT ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΡΤΕΜΙΣ ΣΟΥΣΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑΝΙΝΑ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ,ΝΙΚΗ ΣΚΛΗΡΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΑΚΗΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Όροι Χρήσης. Γενικά. Πρόσβαση στο δικτυακό τόπο της RASH Media

Όροι Χρήσης. Γενικά. Πρόσβαση στο δικτυακό τόπο της RASH Media Όροι Χρήσης Εχετε επισκεφθεί τη δικτυακή μας πύλη http://www.rash.gr Ελπίζουμε ότι θα επωφεληθείτε από την περιήγησή σας και θα ανακαλύψετε άφθονες προτάσεις για να μορφοποιήσετε την προσωπική ή επαγγελματική

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας. Διαφήμιση & Στρατηγική

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας. Διαφήμιση & Στρατηγική ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας Σημειώσεις για το μάθημα Διαφήμιση & Στρατηγική Επικοινωνίας Διάλεξη 8 η Διαφήμιση & Στρατηγική Δρ. Α. Κουμπαρέλης Διαφημιστική Στρατηγική Ο προσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

V. Τμηματοποίηση Καταναλωτικής Αγοράς Η έννοια της τμηματοποίησης (κατάτμησης)

V. Τμηματοποίηση Καταναλωτικής Αγοράς Η έννοια της τμηματοποίησης (κατάτμησης) Η έννοια της τμηματοποίησης (κατάτμησης) 132 Βασικές έννοιες Το μάρκετινγκπρέπει να σχεδιάσει και να εφαρμόσει προγράμματα που ταιριάζουν με τους καταναλωτές, στα πεδίαπροϊόν, τιμή, διανομήκαι προβολή,

Διαβάστε περισσότερα

Σημαντικότητα της Έρευνας Μάρκετινγκ

Σημαντικότητα της Έρευνας Μάρκετινγκ Έρευνα Μάρκετινγκ 2 Σύνολο Τεχνικών και Αρχών που αποβλέπουν στη συστηματική Συλλογή Καταγραφή Ανάλυση Ερμηνεία Στοιχείων / Δεδομένων, με τέτοιο τρόπου που να βοηθούν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων Μάρκετινγκ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 3.1.2011 COM(2010) 791 τελικό 2011/0001 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Έννοια και περιεχόμενο τον Μάρκετινγκ Πεδία Εφαρμογής του Μάρκετινγκ Μίγμα Μάρκετινγκ Προϊόν Τιμή Διανομή Προώθηση Διοίκηση Πωλήσεων Τμηματοποίηση της Αγοράς Έννοια και περιεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Διαμόρφωση Διαφημιστικών Στόχων

Διαμόρφωση Διαφημιστικών Στόχων Διαμόρφωση Διαφημιστικών Στόχων Διαμόρφωση Διαφημιστικών Στόχων Ύπαρξη στόχων καθορισμένων με σαφήνεια (μετρήσιμοι και λειτουργικοί) Συντελεί στην καλύτερη επικοινωνία και συνεργασία ενδιαφερόμενων μερών

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων Ενότητα 21η: Διαφήμιση Αγροτικών Προϊόντων Χρίστος Καμενίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ. ημερήσιος και περιοδικός τύπος ραδιόφωνο τηλεόραση προφορική φήμη ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ. ημερήσιος και περιοδικός τύπος ραδιόφωνο τηλεόραση προφορική φήμη ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Παραπληροφόρηση είναι η σκόπιμη διάδοση ψεύτικων ειδήσεων, με στόχο να οδηγηθεί η κοινή γνώμη προς ορισμένη κατεύθυνση, για την εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων. ΜΕΣΑ ΔΙΑΔΟΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ CONSUMER BEHAVIOUR Καταναλωτική Συμπεριφορά : Διεπιστημονικό Πεδίο Βασικά περιλαμβάνεται στο επιστημονικό πεδίο του MARKETING! Βασική επιδίωξη του Marketing είναι η αύξηση της ζήτησης,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΩ ΙΚΑ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΩ ΙΚΑ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΩ ΙΚΑ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Νοέµβριος 2012 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Προκειµένου να διασφαλιστεί η πλήρης συµµόρφωση µε τις απαιτήσεις του ρυθµιστικού και κανονιστικού πλαισίου καθώς και µε τα διεθνή αναγνωρισµένα

Διαβάστε περισσότερα

Β1. Στο σχολικό βιβλίο Αρχές Οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και υπηρεσιών σελ

Β1. Στο σχολικό βιβλίο Αρχές Οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και υπηρεσιών σελ Απαντήσεις πανελλαδικών θεμάτων Μάθημα ειδικότητας ΕΠΑ.Λ. ΑΟΔΕ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ 10/06/2017 ΘΕΜΑ Α Α1 α. Λ β. Σ γ. Σ δ. Σ ε. Λ Α2 1. γ 2. β ΘΕΜΑ Β Β1. Στο σχολικό βιβλίο Αρχές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές 21.4.93 Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Αριθ. L 95/29 ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Ανάπτυξη νέων προϊόντων Τμηματοποίηση της αγοράς ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τιμολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών

Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών Ενότητα 4: Σχεδιασμός και έρευνα μάρκετινγκ στις τράπεζες Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ)

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) Άρθρο 1. Γενικές Αρχές 1.1 Ο Κώδικας Δεοντολογίας Εσωτερικός Κανονισμός (εφεξής Κώδικας Δεοντολογίας) περιέχει τις

Διαβάστε περισσότερα

Καταναλωτής, σύμφωνα με τον νόμο, είναι το πρόσωπο εκείνο για το οποίο προορίζονται τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που προσφέρονται στην αγορά.

Καταναλωτής, σύμφωνα με τον νόμο, είναι το πρόσωπο εκείνο για το οποίο προορίζονται τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που προσφέρονται στην αγορά. Ομιλία Συνηγόρου του Καταναλωτή, κ. Ευάγγελου Ζερβέα, στην εκδήλωση του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών στη Θεσσαλονίκη με θέμα: «Νέοι και διαδίκτυο: χρήσεις, εφαρμογές, ασφάλεια» (17-5-2009) (Προσφωνήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 10/6/2014

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 10/6/2014 ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 1. Εισαγωγή στο μάρκετινγκ 2. Συμπεριφορά καταναλωτή / αγοραστή 3. Η αγορά 4. Έρευνα αγοράς 5. Στρατηγική μάρκετινγκ 6. Το μίγμα του μάρκετινγκ 7. Προϊόντα και υπηρεσίες 8. Τιμολογιακή

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ. στην έκθεση

Έγγραφο συνόδου ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ. στην έκθεση Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 12.1.2018 A8-0395/2017/err01 ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ στην έκθεση σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον έλεγχο αναλογικότητας

Διαβάστε περισσότερα

2. Το Π.Δ. 81/2002 (ΦΕΚ Α 57) περί συγχωνεύσεως των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

2. Το Π.Δ. 81/2002 (ΦΕΚ Α 57) περί συγχωνεύσεως των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ: 343/2002 ΦΕΚ: Α 284/22.11.2002 ΤΙΤΛΟΣ: ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 98/84 ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 20ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1998

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0011(COD) 8.11.2012. της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0011(COD) 8.11.2012. της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων 8.11.2012 2012/0011(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων προς την Επιτροπή Πολιτικών

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργία Ανταγωνιστικού Πλεονεκτήματος μέσω των Συστημάτων Ποιότητας στον Αγροδιατροφικό Τομέα

Δημιουργία Ανταγωνιστικού Πλεονεκτήματος μέσω των Συστημάτων Ποιότητας στον Αγροδιατροφικό Τομέα Δημιουργία Ανταγωνιστικού Πλεονεκτήματος μέσω των Συστημάτων Ποιότητας στον Αγροδιατροφικό Τομέα Αχιλλέας Κοντογεώργος Επίκ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Αναστάσιος Σέμος Καθηγητής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ κεφάλαιο 1 ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1. Εισαγωγή Μ έχρι αρκετά πρόσφατα, η έννοια του μάρκετινγκ των υπηρεσιών αποτελούσε μια έννοια χωρίς ιδιαίτερη αξία αφού, πρακτικά,

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Δρ. Ιωάννης Σ. Τουρτούρας Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης Δ.Π.Θ. Χρηματοδότηση Το

Διαβάστε περισσότερα

ρ. ιονύσης Σκαρµέας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΟΝ ΙΑΝΟΜΗ ΠΡΟΒΟΛΗ

ρ. ιονύσης Σκαρµέας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΟΝ ΙΑΝΟΜΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΓΟΡΑΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΟΝ ΙΑΝΟΜΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ Τι είναι Μάρκετινγκ; Ηδιαδικασία σχεδιασµού

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης

Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ενότητα 6: Πολιτική Τιμών στο Λιανικό Εμπόριο Θεοδωρίδης Προκόπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων &

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A. Η Δέσμευση της Διοίκησης...3. Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4. Εταιρικές Αξίες Ομίλου ΤΙΤΑΝ...

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A. Η Δέσμευση της Διοίκησης...3. Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4. Εταιρικές Αξίες Ομίλου ΤΙΤΑΝ... «ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ & ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΟΜΙΛΟΥ ΤΙΤΑΝ» Μάιος 2008 1 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A Η Δέσμευση της Διοίκησης......3 Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4 Εταιρικές Αξίες Ομίλου

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεριφορά του Έφηβου Καταναλωτή

Συμπεριφορά του Έφηβου Καταναλωτή εργασία οικιακής οικονομίας Συμπεριφορά του Έφηβου Καταναλωτή Γιάννης Γαβριλάκης Β3 Εισαγωγή Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας είναι η υπερκατανάλωση υλικών αγαθών. Πλήττει όλες σχεδόν τις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ : Έκρηξη πληροφορικής τεχνολογίας - Χρήση ηλεκτρονικών εργαλείων προσθήκη νέων ανταγωνιστών ηλεκτρονικών παροχών

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ : Έκρηξη πληροφορικής τεχνολογίας - Χρήση ηλεκτρονικών εργαλείων προσθήκη νέων ανταγωνιστών ηλεκτρονικών παροχών ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝOIEΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ MARKETING ΑΞΙΑ ΣΤΟΝ ΠΕΛΑΤΗ IKANOΠΟΙΗΣΗ & ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ KYKΛΟΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ MARKETING ΜΑΡΚΕΤΙΝG ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ - ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ - TARGET GROUPS ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εκπτώσεις Δεσπόζουσας Επιχείρησης

Εκπτώσεις Δεσπόζουσας Επιχείρησης Εκπτώσεις Δεσπόζουσας Επιχείρησης (υπό το πρίσμα 102 ΣΛΕΕ) Δημήτρης Λουκάς Εκπαιδευτικό Σεμινάριο για Δικαστές και Εισαγγελείς Αθήνα, 21-23 Ιουνίου 2017 2 Κατηγοριοποίηση βάσει ενωσιακής νομολογίας Βασική

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3849, 30/4/2004

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3849, 30/4/2004 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΥΠΡΟΥ ΝΟΜΟ Για σκοπούς ολοκλήρωσης της εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο - «Οδηγία 89/552/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 3 ης Οκτωβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Πωλήσεις. Μπίτης Αθανάσιος 2017

Πωλήσεις. Μπίτης Αθανάσιος 2017 Πωλήσεις Μπίτης Αθανάσιος 2017 Τι είναι πώληση; Πώληση είναι η μεταξύ δύο προσώπων σύμβαση με την οποία ο ένας (πωλητής) αναλαμβάνει την υποχρέωση να μεταβιβάσει την κυριότητα και να παραδώσει, αντί συμφωνημένου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «Τα όρια του επιτρεπτού της συγκριτικής διαφήμισης.» ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΙΝΙΩΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Ref. Ares(2014) /07/2014

Ref. Ares(2014) /07/2014 Ref. Ares(2014)2332360-14/07/2014 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ - Βρυξέλλες 1.2.2010 Έγγραφο καθοδήγησης 1 Η σχέση µεταξύ της οδηγίας 98/34/ΕΚ και του κανονισµού αµοιβαίας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΑ 2009/22/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΟΔΗΓΙΑ 2009/22/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ L 110/30 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1.5.2009 ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΔΗΓΙΑ 2009/22/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 23ης Απριλίου 2009 περί των αγωγών παραλείψεως στον τομέα της προστασίας

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2. Σχέδιο Μάρκετινγκ. Κεφάλαιο 4. Τιμολόγηση. Δρ. Andrea Grimm Δρ. Astin Malschinger

Ενότητα 2. Σχέδιο Μάρκετινγκ. Κεφάλαιο 4. Τιμολόγηση. Δρ. Andrea Grimm Δρ. Astin Malschinger Ενότητα 2 Σχέδιο Μάρκετινγκ Κεφάλαιο 4 Τιμολόγηση Δρ. Andrea Grimm Δρ. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεφάλαιο 4: Τιμολόγηση Συγγραφείς: Δρ.Andrea Grimm, Δρ.Astin Malschinger

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΜΟΣ Δ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ : ΒΙΚΥ ΒΑΡΔΑ

ΤΟΜΟΣ Δ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ : ΒΙΚΥ ΒΑΡΔΑ ΤΟΜΟΣ Δ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ : ΒΙΚΥ ΒΑΡΔΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οι εμπορικές πράξεις αποτελούν κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Τη στιγμή που κάποιος πωλεί ένα ζευγάρι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης 1 Κάθε οικονομικό σύστημα λειτουργεί με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των καταναλωτών. Μέσα σε αυτό υπάρχουν οργανισμοί, δημόσιοι και ιδιωτικοί, τράπεζες, επιχειρήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Αιγαίου Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας Και Επικοινωνίας

Πανεπιστήμιο Αιγαίου Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας Και Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας Και Επικοινωνίας Ψηφιακό Περιεχόμενο & Ηλεκτρονικό Εμπόριο (Δ εξάμηνο) Διάλεξη # 7η: Marketing και Διαδίκτυο Το «προϊόν» της

Διαβάστε περισσότερα

Συμβουλές για τις ηλεκτρονικές αγορές

Συμβουλές για τις ηλεκτρονικές αγορές ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΕΛΛΑΔΑΣ Συμβουλές για τις ηλεκτρονικές αγορές Χρήσιμες συμβουλές για τις ηλεκτρονικές αγορές των εορτών Τις αγορές του από ηλεκτρονικά καταστήματα πραγματοποιεί τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝ: α) Γρ. κ. Υπουργού β) Γρ. κ. Υφυπουργού γ) Γρ. κας Γεν. Γραμματέως

ΚΟΙΝ: α) Γρ. κ. Υπουργού β) Γρ. κ. Υφυπουργού γ) Γρ. κας Γεν. Γραμματέως ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΊΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΤΜΗΜΑ Α' Ταχ. Δ/νση : Πλ. Κάνιγγος Ταχ. Κώδικας : 101 81 Αθήνα Πληροφορίες : Δ. Κυριακοπούλου Τηλέφωνο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Τιμολόγηση Ανάπτυξη νέων προϊόντων ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τμηματοποίηση της αγοράς Κανάλια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΩΝ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΖΥΘΟΠΟΙΩΝ Επιστολή Προέδρου Ελληνικής Ένωσης Ζυθοποιών Η Ελληνική Ένωση Ζυθοποιών αντιπροσωπεύει μια σημαντικότατη βιομηχανική και εμπορική δραστηριότητα της Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. Μάιος Νικόλαος Δέσκας

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. Μάιος Νικόλαος Δέσκας ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Μάιος 2013 Νικόλαος Δέσκας ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 1. Εισαγωγή στο μάρκετινγκ 2. Συμπεριφορά καταναλωτή / αγοραστή 3. Η αγορά 4. Έρευνα αγοράς 5. Στρατηγική μάρκετινγκ 6. Το μίγμα του μάρκετινγκ 7. Προϊόντα

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια: Βασίλης Ασημόπουλος Σιμών Λεβής Γιώργος Νανούρης Γιώργος Τσιμπούλης Μάθημα: Project Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρτεμις Σούσου

Επιμέλεια: Βασίλης Ασημόπουλος Σιμών Λεβής Γιώργος Νανούρης Γιώργος Τσιμπούλης Μάθημα: Project Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρτεμις Σούσου Επιμέλεια: Βασίλης Ασημόπουλος Σιμών Λεβής Γιώργος Νανούρης Γιώργος Τσιμπούλης Μάθημα: Project Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρτεμις Σούσου Στο πλαίσιο του μαθήματος, ασχοληθήκαμε με το θέμα της διαφήμισης, διότι

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη θεματική της ημερίδας Δημήτρη Σπυράκου, Γενικού Γραμματέα Καταναλωτή

Εισαγωγή στη θεματική της ημερίδας Δημήτρη Σπυράκου, Γενικού Γραμματέα Καταναλωτή Αθήνα, 1 Μαρτίου 2012 ΗΜΕΡΙΔΑ με θέμα Εμπορική επικοινωνία σε συνθήκες οικονομικής κρίσης: Προστασία των καταναλωτών και του ανταγωνισμού από αθέμιτες πρακτικές Εισαγωγή στη θεματική της ημερίδας Δημήτρη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 13.8.2008 COM(2008) 514 τελικό VOL.I 2008/0167 (CNS) 2008/0168 (CNS) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισµού (EΚ) αριθ. 2182/2004

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Το χιούμορ Στη Διαφήμιση. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Γκούνας Αθανάσιος Καθηγητής Εφαρμογών

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Το χιούμορ Στη Διαφήμιση. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Γκούνας Αθανάσιος Καθηγητής Εφαρμογών ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: Ιωαννίδου Ροδόπη ΑΜ (097/07) Πεχλιβανίδης Μουράτογλου Χαράλαμπος ΑΜ (037/07) ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Το χιούμορ Στη Διαφήμιση ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Γκούνας Αθανάσιος Καθηγητής Εφαρμογών ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Marketing. Μαίρη Κατσαπρίνη Events Marketing Director Skywalker.gr

Βασικές Αρχές Marketing. Μαίρη Κατσαπρίνη Events Marketing Director Skywalker.gr Βασικές Αρχές Marketing Μαίρη Κατσαπρίνη Events Marketing Director Skywalker.gr Ορισμός Markerting Τι είναι για εσάς; Ορισμός ΜΚΤ Το marketing αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του business plan και σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Περίληψη είναι μικρής έκτασης κείμενο, με το οποίο αποδίδεται συμπυκνωμένο το περιεχόμενο ενός ευρύτερου κειμένου. Έχει σαν στόχο την πληροφόρηση των άλλων, με λιτό και περιεκτικό τρόπο, για

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Ιούνιος 2008

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Ιούνιος 2008 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Ιούνιος 2008 Χρηματοπιστωτική εκπαίδευση: Τάσεις και προοπτικές Του Χρήστου Βλ. Γκόρτσου Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου Γενικός Γραμματέας ΕΕΤ 1. Το πλαίσιο αναφοράς

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Εισαγωγή αρ. 1. Η ανάγκη προστασίας του καταναλωτή Η ειδική νομοθεσία Σύντομη κριτική επισκόπηση 20-26

Γενική Εισαγωγή αρ. 1. Η ανάγκη προστασίας του καταναλωτή Η ειδική νομοθεσία Σύντομη κριτική επισκόπηση 20-26 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενική Εισαγωγή αρ. 1. Η ανάγκη προστασίας του καταναλωτή 1-8 2. Η ειδική νομοθεσία 9-19 3. Σύντομη κριτική επισκόπηση 20-26 Νόμος 2251/1994 Άρθρο 1. Γενικές διατάξεις 1. Η ρύθμιση 1-7 2. Ο

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτική Διαφοροποίηση Προϊόντος: Ο Ρόλος της Διαφήμισης

Ενημερωτική Διαφοροποίηση Προϊόντος: Ο Ρόλος της Διαφήμισης Ενημερωτική Διαφοροποίηση Προϊόντος: Ο Ρόλος της Διαφήμισης - Οι επιχειρήσεις δεν ανταγωνίζονται μόνο ως προς τις τιμές στις οποίες επιλέγουν να πουλήσουν τα προϊόντα τους. - Ο μη-τιμολογιακός ανταγωνισμός

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία. Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ

Πτυχιακή Εργασία. Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ Πτυχιακή Εργασία Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ Σπουδαστής: Καραλάγας Γεώργιος Εισηγητής: Ντάνος Αναστάσιος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τ.Ε.Ι

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ

Μάθημα: ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Παρασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Διαφήμιση. Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Διαφήμιση. Χριστίνα Μπουτσούκη Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Διαφήμιση. Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Διαφήμιση. Χριστίνα Μπουτσούκη Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Χριστίνα Μπουτσούκη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ... Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ... Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ... Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή Έννοιες Κλειδιά Καταναλωτής Αγορά Ανάγκες, επιθυμίες, απαιτήσεις Αξία και ικανοποίηση αναγκών Μάρκετινγκ Σύστημα μάρκετινγκ Σχέσεις και δίκτυα Ανταλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

[ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΜΑΡΙΝΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ] ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΕΣΤ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑ Α

[ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΜΑΡΙΝΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ] ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΕΣΤ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑ Α ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΕΣΤ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Ενότητα 3: Δισσοί Λόγοι. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Ενότητα 3: Δισσοί Λόγοι. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Ενότητα 3: Δισσοί Λόγοι Παρούσης Μιχαήλ Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Σκοποί της ενότητας 1. Δισσοί λόγοι: τί σημαίνει έχω δίκιο ή άδικο 2. Δίκαιο και εξουσία 1.Τί σημαίνει έχω δίκιο ή άδικο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9: Ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ. Copyright 2015 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall 9-1

Κεφάλαιο 9: Ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ. Copyright 2015 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall 9-1 Κεφάλαιο 9: Ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ Copyright 2015 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall 9-1 Μαθησιακοί στόχοι Ορίστε το ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ και τα συστατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 13.8.2008 COM(2008) 514 τελικό VOL.I 2008/0167 (CNS) 2008/0168 (CNS) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισµού (EΚ) αριθ. 2182/2004

Διαβάστε περισσότερα

E-learning. Οδηγός Σπουδών

E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Το Ευρωπαϊκό Νομοθετικό Πλαίσιο για την Ελεύθερη Διακίνηση Προϊόντων, Υπηρεσιών και Καινοτομίας: Πιστοποίηση Προϊόντων και Υπηρεσιών E-learning Οδηγός Σπουδών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος............................................. 13 Εισαγωγή Τρεις πραγματικές ιστορίες............................17 Πρώτη ιστορία....................................17 Δεύτερη ιστορία..................................

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Ανεξάρτητη Αρχή. Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας. 3 συμβουλές για τις χειμερινές εκπτώσεις

Συνήγορος του Καταναλωτή Ανεξάρτητη Αρχή. Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας. 3 συμβουλές για τις χειμερινές εκπτώσεις Συνήγορος του Καταναλωτή Ανεξάρτητη Αρχή Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας 3 συμβουλές για τις χειμερινές εκπτώσεις 3 συμβουλές για τις χειμερινές εκπτώσεις Τη Δευτέρα 11.1.2016 αρχίζει η περίοδος των

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Ημερομηνία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ 1 ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΡΘΡΟ 1. ΣΚΟΠΟΣ Ο Κώδικας αυτός Δεοντολογίας έχει συνταχθεί από την Επιτροπή Δεοντολογίας της Ενωσης με την επωνυμία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΔΙΑ Ε.Ε. Η πορεία και η εξέλιξη της διαφήμισης μέσα στο χρόνο με την βοήθεια της τεχνολογίας.

ΣΤΑΔΙΑ Ε.Ε. Η πορεία και η εξέλιξη της διαφήμισης μέσα στο χρόνο με την βοήθεια της τεχνολογίας. ΣΤΑΔΙΑ Ε.Ε. 1. Κριτήρια επιλογής Ενδιαφέρον Ποικιλία πληροφοριών Εμπλουτισμός γνώσεων 2. Τίτλος της έρευνας Η πορεία και η εξέλιξη της διαφήμισης μέσα στο χρόνο με την βοήθεια της τεχνολογίας. 3. Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΕΔΕ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΕΔΕ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΕΔΕ ΑΘΗΝΑ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 Εισαγωγικό Σημείωμα Η Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) είναι μη κερδοσκοπικό Σωματείο, που ως σκοπό έχει τη «διάδοση των αρχών και της σωστής

Διαβάστε περισσότερα

Άποψη περί εφαρμογής ν 4030/2011.

Άποψη περί εφαρμογής ν 4030/2011. Άποψη περί εφαρμογής ν 4030/2011. Α. Την 25/10/2012 περιήλθε στην Περιφερειακή Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης της Περιφέρειας Αττικής και έλαβε αριθμ. πρωτ. 157658/387 το ανωτέρω σχετικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ H ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΩΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ H ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΩΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...xiii ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ H ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΩΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ 1. Το περιεχόμενο και η έκταση της κρατικής υποχρέωσης για την προστασία του καταναλωτή...

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Ενότητα 10: ΜΕΤΑ - ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και

Διαβάστε περισσότερα