ΣΟΜΔΑ: ΣΖΛΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΩΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑ. Γηπισκαηηθή Δξγαζία. ηνπ θνηηεηή ηνπ Σκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΟΜΔΑ: ΣΖΛΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΩΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑ. Γηπισκαηηθή Δξγαζία. ηνπ θνηηεηή ηνπ Σκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη"

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΩΝ ΣΟΜΔΑ: ΣΖΛΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΩΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΔΝΤΡΜΑΣΖ ΣΖΛΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΑ Γηπισκαηηθή Δξγαζία ηνπ θνηηεηή ηνπ Σκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Σερλνινγίαο Τπνινγηζηψλ ηεο Πνιπηερληθήο ρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ ΥΡΗΣΟ ΖΡΑΚΛΔΟΤ ηνπ ΦΟΗΒΟΤ Αξηζκφο Μεηξψνπ: 5845 Θέκα «Ζιεθηξνληθή ραξηνγξάθεζε ηειεπηθνηλσληαθήο ππνδνκήο ζηελ πεξηθέξεηα Γπηηθήο Διιάδαο» Δπηβιέπσλ ΛΔΚΣΟΡΑ ΒΑΗΛΔΗΟ ΣΤΛΗΑΝΑΚΖ Αξηζκόο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο: Πάηξα, Οθηψβξηνο

2 ΠΗΣΟΠΟΗΖΖ Πηζηνπνηείηαη φηη ε Γηπισκαηηθή Δξγαζία κε ζέκα «Ζιεθηξνληθή ραξηνγξάθεζε ηειεπηθνηλσληαθήο ππνδνκήο ζηελ πεξηθέξεηα Γπηηθήο Διιάδαο» Σνπ θνηηεηή ηνπ Σκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Σερλνινγίαο Τπνινγηζηψλ ΥΡΗΣΟ ΖΡΑΚΛΔΟΤ ηνπ ΦΟΗΒΟΤ Αξηζκφο Μεηξψνπ: 5845 Παξνπζηάζηεθε δεκφζηα θαη εμεηάζηεθε ζην Σκήκα Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Σερλνινγίαο Τπνινγηζηψλ ζηηο.../../ Ο Δπηβιέπσλ Λέθηνξαο Β. ηπιηαλάθεο Γηεπζπληήο ηνπ Σνκέα θαζεγεηήο Ν. Φαθσηάθεο 2

3 Αξηζκόο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο: Θέκα: «Ζιεθηξνληθή ραξηνγξάθεζε ηειεπηθνηλσληαθήο ππνδνκήο ζηελ πεξηθέξεηα Γπηηθήο Διιάδαο» Φνηηεηήο: Υξίζηνο Ζξαθιένπο Δπηβιέπσλ: Λέθηνξαο Β. ηπιηαλάθεο 3

4 ΔΗΑΓΩΓΖ Ζ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία εθπνλήζεθε ζην ηκήκα Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Σερλνινγίαο Τπνινγηζηψλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ θαη ην ζέκα ηεο αθνξά ηελ ειεθηξνληθή ραξηνγξάθεζε ηειεπηθνηλσληαθήο ππνδνκήο ζηελ πεξηθέξεηα δπηηθήο Διιάδαο θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ην κεηξνπνιηηηθφ δίθηπν νπηηθψλ ηλψλ ηεο Πάηξαο θαη ηνλ απηφκαην ππνινγηζκφ ησλ απνζηάζεσλ απφ ζεκεία ηνπ ππάξρνλ δηθηχνπ πξνο κειινληηθά ζεκεία επέθηαζεο ηνπ δηθηχνπ. Ζ δηπισκαηηθή εξγαζία ρσξίδεηαη ζε 2 ελφηεηεο.ηελ 1 ε ελφηεηα ζην 1 ν θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ηα ζπζηήκαηα επηθνηλσληψλ κε νπηηθέο ίλεο θαη αλαθέξνληαη ηα επηκέξνπο εμαξηήκαηα πνπ ηα απνηεινχλ.ηε ζπλερεία ζην 2 ν θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζε ζέκαηα εγθαηάζηαζεο νπηηθψλ ηλψλ κέρξη ηνχο ηειηθνχο ζπλδξνκεηέο. Γίλνληαη θαηεγνξηνπνηήζεηο αλάινγα κε ην βαζκφ ζπκκεηνρήο ηεο νπηηθήο ίλαο ζηε δηακφξθσζε ηνπ ηνπηθνχ βξφρνπ,ησλ δηαθνξεηηθψλ ηνπνινγηψλ ζηα νπηηθά δίθηπα πξφζβαζεο αιιά θαη ηεο ηερλνινγίαο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί.σέινο ζην 3 ν θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηηο ηερληθέο πινπνίεζεο νπηηθψλ δηθηχσλ, παξνπζηάδνληαη νη απαηηήζεηο γηα ηηο νπηηθέο ππνδνκέο θαη δίλνληαη νη αλαγθαίνη νξηζκνί. ηελ 2 ε ελφηεηα ζην 4 ν θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ηα ζπζηήκαηα γεσγξαθηθψλ πιεξνθνξηψλ.γ.π., γίλεηαη ηδηαίηεξε αλαθνξά ζην ArcGIS ην νπνίν είλαη θαη ην πξφγξακκα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε ειεθηξνληθή ραξηνγξάθεζε ηνπ δηθηχνπ,φπσο παξνπζηάδεηαη ζην 5 ν θεθάιαην ην 6 ν θεθάιαην γίλεηαη ε καζεκαηηθή παξνπζίαζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο εχξεζε ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο θαη ηελ ρξήζε ηνπ αιγνξίζκνπ ηνπ Dijkstra γηα ηελ επίιπζε απηνχ,ηέινο ζην 7 ν θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε εθαξκνγή ηνπ αιγνξίζκνπ ηνπ Dijkstra ζην πεξηβάιινλ ηνπ ArcGIS γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο απφ έλα ζεκείν ηνπ δηθηχνπ πξνο έλα άιιν ζεκείν ηνπ πηζαλνχ κειινληηθνχ δηθηχνπ. 4

5 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 _ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΩΝ ΜΔ ΟΠΣΗΚΔ ΗΝΔ 1. 1 Δηζαγσγή Οπηηθέο ίλεο σο έλα ηειεπηθνηλσληαθό θαλάιη Σύπνη νπηηθώλ ηλώλ Οπηηθνί Πνκπνί Οπηηθνί Γέθηεο Πνιπθάλαια νπηηθά ζπζηήκαηα.12 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 _ΚΑΣΖΓΟΡΗΟΠΟΗΖΔΗ ΟΡΗΜΟΗ FTTX 2.1 Καηεγνξηνπνίεζε σο πξνο ηε ζπκκεηνρή ηνπ νπηηθνύ ζθέινπο FTTΖ FTTB FTTP FTTΝ/FTTCab- FTTC/FTTK Καηεγνξηνπνίεζε σο πξνο ηελ ηνπνινγία ηεο ππνδνκήο πξόζβαζεο Point-to-Point (P2P) Point-to-Multipoint (PMP) Ring Καηεγνξηνπνίεζε σο πξνο ηηο ηερλνινγίεο πξόζβαζεο (PON vs AON) Σερλνινγίεο PON Σερλνινγίεο Ethernet AON (L2 θαη L3)..25 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3_ΣΔΥΝΗΚΔ ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΟΠΣΗΚΩΝ ΓΗΚΣΤΩΝ 3.1 Δηζαγσγή Οξηζκνί Δηδηθέο απαηηήζεηο νπηηθήο ππνδνκήο Απαηηήζεηο γηα ην θύξην δίθηπν Απαηηήζεηο γηα ην δίθηπν δηαλνκήο Απαηηήζεηο γηα ην δίθηπν πξόζβαζεο Απαηηήζεηο γηα ην δίθηπν ζπγθέληξσζεο (ηειηθώλ ρξεζηώλ) Τιηθά Φξεάηηα σιελώζεηο πκβαηηθή πξνζέγγηζε κε ρξήζε ζπγθνιιήζεσλ θαη σιελώζεσλ Υξήζε ζπζηνηρηώλ κηθξνζσιελώζεσλ Κύξηνο θόκβνο Κόκβνο δηαλνκήο Κόκβνο Πξόζβαζεο Σειηθόο Υξήζηεο Διάρηζηεο Απαηηήζεηο Παζεηηθνύ Δμνπιηζκνύ Κόκβσλ Άιιεο γεληθέο απαηηήζεηο 49 5

6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 _ΓΔΩΓΡΑΦΗΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΩΝ 4.1 Δηζαγσγή Γεδνκέλα ζηα ΓΠ Δθαξκνγέο ησλ ΓΠ Σν ARCMAP Γεληθά Σα δεδνκέλα Σύπνη απνζεθεπόκελσλ αξρείσλ..58 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5_ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΣΟΤ ΜΖΣΡΟΠΟΛΗΣΗΚΟΤ ΓΗΚΣΤΟΤ ΣΖ ΠΑΣΡΑ ΣΟ ARCGIS 5.1 Υαξηνγξάθεζε ηνπ δηθηύνπ ηεο Πάηξαο ρεδίαζε ηνπ κεηξνπνιηηηθνύ δηθηύνπ ηεο Πάηξαο Μεζνδνινγία ζρεδίαζεο ζην πεξηβάιινλ ηνπ ΑrcGIS ρεδίαζε ηνπ θύξηνπ δηθηύνπ ρεδίαζε ηνπ δηθηύνπ δηαλνκήο ρεδίαζε ηνπ δηθηύνπ πξόζβαζεο...67 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6_ ΣΟ ΠΡΟΒΛΖΜΑ ΣΟΤ ΚΟΝΣΗΝΟΣΔΡΟΤ ΜΟΝΟΠΑΣΗΟΤ 6.1 Δηζαγσγή Ζ δηαηύπσζε ηνπ πξνβιήκαηνο Ο γεληθόο αιγόξηζκνο ζπληνκόηεξνπ κνλνπαηηνύ Μέζνδνη Σνπνζέηεζεο Δηηθεηώλ (DIJKSTRA) Απόδνζε ησλ κεζόδσλ ηνπνζέηεζε εηηθεηώλ Παξαιιαγέο ηνπ αιγνξίζκνπ ηνπ DIJKSTRA..78 ΚΔΦΑΛΑΗΟ7_ΔΤΡΔΖ ΤΝΣΟΜΟΣΔΡΖ ΓΗΑΓΡΟΜΖ ΣΟ ARCGIS 7.1 Ο αιγόξηζκνο ηνπ DIJKSTRA ζην ARCGIS Γεκηνπξγία ηνπ Network Dataset Γεκηνπξγία ησλ επίπεδσλ (Layers) ηνπ νδηθνύ δηθηύνπ Δθαξκνγέο γηα ηελ εύξεζε ηεο ζπληνκόηεξεο δηαδξνκήο...87 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ...97 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Α_ΑΝΑΛΤΣΗΚΑ ΟΗ ΓΗΑΓΟΜΔ ΣΟΤ ΜΖΣΡΟΠΟΛΗΣΗΚΟΤ ΓΗΚΣΤΟΤ ΣΖ ΠΑΣΡΑ 98 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Β_ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΤΛΗΚΩΝ.105 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ-ΠΑΡΑΠΟΜΠΔ

7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΩΝ ΜΔ ΟΠΣΗΚΔ ΗΝΔ 1. 1 Δηζαγσγή Έλα ζχζηεκα επηθνηλσλίαο κεηαδίδεη πιεξνθνξίεο απφ κηα ζέζε ζε κηα άιιε,πνπ απέρεη απφζηαζε κεξηθψλ ρηιηφκεηξσλ.ζ πιεξνθνξία ζπρλά κεηαθέξεηε απφ έλα ειεθηξνκαγλεηηθφ θέξνλ θχκα,ηνπ φπνηνπ ε ζπρλφηεηα κπνξεί λα θπκαίλεηαη απφ κεξηθά ΜHz κέρξη κεξηθέο εθαηνληάδεο THz.Σα ζπζηήκαηα νπηηθψλ επηθνηλσληψλ ρξεζηκνπνηνχλ πςειέο ζπρλφηεηεο θέξνληνο(~thz) ζηελ πεξηνρή ηνπ νξαηνχ ε ηνπ εγγχο ππέξπζξνπ θάζκαηνο. Σα ζπζηήκαηα επηθνηλσλίαο νπηηθψλ ηλψλ είλαη ζπζηήκαηα νπηηθψλ θπκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νπηηθέο ίλεο γηα κεηάδνζε ηεο πιεξνθνξίαο.σέηνηα ζπζηήκαηα έρνπλ αλαπηπρηεί επξχηαηα απφ ην 1980 θαη έρνπλ θέξεη επαλάζηαζε ζηελ ηερλνινγία ησλ επηθνηλσληψλ. Σν γεληθφ ιεηηνπξγηθφ δηάγξακκα (ζρήκα 1.1) είλαη έλα ζχζηεκα επηθνηλσλίαο νπηηθψλ ηλψλ κε ηε κνλή δηάθνξα φηη ην ηειεπηθνηλσληαθφ θαλάιη είλαη έλα νπηηθφ θαιψδην.σα αιιά δπν εμαξηήκαηα,ν νπηηθφο πνκπφο θαη ν νπηηθφο δέθηεο ζρεδηάδνληαη γηα ηηο αλάγθεο ελφο ηέηνηνπ ηειεπηθνηλσληαθνχ θαλαιηνχ. ΔΗΟΓΟ ΟΠΣΗΚΟ ΠΟΜΠΟ ΣΖΔΛΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΑΚΟ ΚΑΝΑΛΗ ΟΠΣΗΚΟ ΓΔΚΣΖ ΔΞΟΓΟ ρήκα 1.1: Γεληθό ζύζηεκα νπηηθώλ επηθνηλσληώλ 1.2 Οπηηθέο ίλεο σο έλα ηειεπηθνηλσληαθό θαλάιη Ο ξφινο ηνπ ηειεπηθνηλσληαθνχ θαλαιηνχ είλαη λα κεηαθέξεη ην νπηηθφ ζήκα απφ ηνλ πνκπφ ζην δέθηε ρσξίο λα ην παξακνξθψλεη.σα πεξηζζφηεξα ζπζηήκαηα νπηηθψλ θπκάησλ ρξεζηκνπνηνχλ νπηηθέο ίλεο ζαλ ηειεπηθνηλσληαθφ θαλάιη επεηδή νη νπηηθέο ίλεο κπνξνχλ λα κεηαδψζνπλ ην θσο κε ζρεηηθά κηθξέο απψιεηεο ηζρχνο. Σα νπηηθά θχκαηα εζσηεξηθά αλαθιψκελα κπνξνχλ λα ηαμηδέςνπλ κεγάιεο απνζηάζεηο αθνχ ηζρχεη ε αξρή ηεο θπζηθήο: «Όηαν μία ακηίνα θυηόρ πεπνά από ηο 7

8 ένα μέζο ζε άλλο, π.σ. από γςαλί ζε αέπα η ακηίνα διαθλάηαι ζηη διασυπιζηική επιθάνεια γςαλιού/αέπαρ» (ρήκα 1.2). ρήκα 1.2: Δθπνκπή δέζκεο θσηόο δηακέζνπ νπηηθήο ίλαο Ζ πνζφηεηα δηάζιαζεο εμαξηάηαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ησλ δχν κέζσλ. Γηα γσλίεο πξφζπησζεο κεγαιχηεξεο απφ κία ζπγθεθξηκέλε θξίζηκε ηηκή, ην θσο δηαζιάηαη πίζσ ζην γπαιί δελ δηαθεχγεη ζηνλ αέξα. πλεπψο κηα αθηίλα θσηφο πξνζπίπηνπζα κε γσλία ίζε ή κεγαιχηεξε ηεο θξίζηκεο ηηκήο παγηδεχεηαη εληφο ηεο ίλαο. Με απηφ ηνλ ηξφπν ε αθηίλα κπνξεί λα δηαδνζεί γηα πνιιά ρηιηφκεηξα, κε ζρεδφλ κεδεληθή απψιεηα. Δπίζεο, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα δηαδίδνληαη πνιιέο δηαθνξεηηθέο αθηίλεο αξθεί λα ζηέιλνληαη κε δηαθνξεηηθέο γσλίεο πξφζπησζεο θαη ε γσλία απηή λα είλαη κεγαιχηεξε ηεο θξίζηκεο. Μηα νπηηθή ίλα απνηειείηαη απφ κία δέζκε γπάιηλσλ λεκάησλ (fibers), θάζε κία απφ ηηο νπνίεο είλαη ηθαλή λα κεηαδίδεη κελχκαηα δηακνξθσκέλα ζε θχκαηα θσηφο. Οη νπηηθέο ίλεο έρνπλ αξθεηά πιενλεθηήκαηα ζε ζρέζε κε ηα παξαδνζηαθά ηειεπηθνηλσληαθά κέζα, φπσο είλαη ην κεγαιχηεξν εχξνο δψλεο (bandwidth) θαη θαηά ζπλέπεηα λα κπνξνχλ λα κεηαθέξνπλ πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο, επεξεάδνληαη ιηγφηεξν απφ παξεκβνιέο απφ φηη ηα κεηαιιηθά θαιψδηα, είλαη πην ιεπηέο θαη πην ειαθξέο θαη κπνξνχλ λα κεηαδψζνπλ δεδνκέλα ζε ςεθηαθή αληί γηα αλαινγηθή κνξθή. Οη νπηηθέο ίλεο έρνπλ ζην θέληξν ηνπο ηνλ ππξήλα κέζνπ ηνπ νπνίνπ κεηαδίδεηαη ην νπηηθφ ζήκα. Ο ππξήλαο εγθισβίδεη ηηο αθηίλεο θσηφο θαη ηηο νδεγεί ζην ηέξκα. Σα θχκαηα κεηαθέξνληαη απφ ηνλ ππξήλα ηεο νπηηθήο ίλαο. Όζν πην ζηελφο είλαη ν ππξήλαο, ηφζν πην γξήγνξα κεηαθέξεηαη ην θχκα θσηφο. Ο νπηηθφο ππξήλαο πεξηβάιιεηαη απφ ζηξψκα γπάιηλεο επηθάιπςεο Ζ επηθάιπςε (cladding), ε νπνία πεξηβάιιεη ηελ νπηηθή ίλα θξαηάεη ην θσο ζηνλ ππξήλα, εκπνδίδνληαο ην ζήκα λα δηαζθνξπηζηεί θαη λα ράζεη ηελ ηζρχ ηνπ. Ζ επηθάιπςε κε ηε ζεηξά ηεο πεξηβάιιεηαη απφ ην εμσηεξηθφ πξνζηαηεπηηθφ πιηθφ, ε νπνία πξνζηαηεχεη ηελ ίλα απφ ηνπο πεξηβαιινληνινγηθνχο θηλδχλνπο. 8

9 Ζ δέζκε θσηφο εθπέκπεηαη ζηνλ ππξήλα ηεο νπηηθήο ίλαο θαη πξνζπίπηεη κε ηέηνηα γσλία ζηελ επηθάιπςε ψζηε λα ππάξρεη νιηθή αλάθιαζε θαη λα κεηαδίδεηαη ζε φιν ην κήθνο ηεο νπηηθήο ίλαο. Ζ νπηηθή ίλα εγθισβίδεη φιε ηελ ελέξγεηα ηεο αθηίλαο ηνπ θσηφο Σύπνη νπηηθώλ ηλώλ Τπάξρνπλ πνιιέο γσλίεο κε ηηο νπνίεο ην θσο κπνξεί λα εηζέιζεη ζε κία νπηηθή ίλα θαη λα δεκηνπξγήζεη δηαθνξεηηθέο γσλίεο πξνζβνιήο ηεο επηθάιπςεο νη νπνίεο αλαθέξνληαη θαη σο ηξφπνη (modes). ρήκα 1.3: Οπηηθέο ίλεο Ο αξηζκφο ησλ ηξφπσλ (modes) απμάλεη θαζψο απμάλεη ε δηάκεηξνο ηνπ ππξήλα. Οη κνλφηξνπεο (single-mode) νπηηθέο ίλεο έρνπλ ζπλήζσο δηάκεηξν ππξήλα πεξίπνπ 10κm ελψ νη πνιχηξνπεο κm (ρήκα 1.3).Οη κνλφηξνπεο νπηηθέο ίλεο, ζε αληίζεζε κε ηηο πνιχηξνπεο δελ δηαρένπλ ηε δέζκε θσηφο αιιά απαηηνχλ ζπγθέληξσζε θσηφο κεγάιεο έληαζεο ζε ππξήλα κηθξήο δηακέηξνπ, γεγνλφο πνπ απαηηεί ηε ρξήζε Laser. Ζ δηάκεηξνο δειαδή ηνπ ππξήλα λα είλαη ζην επίπεδν ηνπ κήθνπο θχκαηνο ηνπ εθπεκπφκελνπ νπηηθνχ ζήκαηνο. Αλαθέξεηαη θαη ζαλ νκναμνληθή κεηάδνζε. Δπηπιένλ, γηα ηηο πνιχηξνπεο ίλεο ππάξρεη έλαο επηπιένλ δηαρσξηζκφο αλάινγα κε ηνλ ηξφπν θαηαζθεπήο ηνπο θαη πην ζπγθεθξηκέλα κε ην αλ ε κεηαβνιή ηνπ δείθηε δηαζιάζεσο κεηαμχ ηνπ ππξήλα θαη ηεο επηθάιπςεο είλαη απφηνκε (step index) ή είλαη βαζκηαία φζν απνκαθξπλφκαζηε απφ ην θέληξν ηνπ ππξήλα ηεο ίλαο (graded index). Οη ηξφπνη δηάδνζεο ηνπ νπηηθνχ ζήκαηνο ζε θάζε κηα απφ ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο θαίλνληαη ζην (ρήκα 1.4). 9

10 ρήκα 1.4: Σύπνη νπηηθώλ ηλώλ 1.3 Οπηηθνί Πνκπνί Ο ξφινο ησλ νπηηθψλ πνκπψλ είλαη λα κεηαηξέπνπλ έλα ειεθηξηθφ ζήκα εηζφδνπ ζε αληίζηνηρν νπηηθφ ζήκα θαη θαηφπηλ λα ην εθπέκπνπλ ζην εζσηεξηθφ ηεο νπηηθήο ίλαο,ε φπνηα ρξεζηκεχεη ζαλ θαλάιη επηθνηλσλίαο(ρήκα 1.5).Σν θπξηφηεξν εμάξηεκα ησλ νπηηθψλ πνκπψλ είλαη ε νπηηθή πεγή.σα ζπζηήκαηα επηθνηλσλίαο νπηηθψλ ηλψλ ζπρλά ρξεζηκνπνηνχλ νπηηθέο πήγεο κε εκηαγσγνχο,φπσο γηα παξάδεηγκα θσηνδηφδνπο (LED) θαη laser κε εκηαγσγνχο, ιφγσ ησλ δηαθφξσλ πιενλεθηεκάησλ πνπ πξνζθέξνπλ. Μεξηθά απφ ηα πιενλεθηήκαηα απηά είλαη ην κηθξφ κέγεζνο, ε πςειή απφδνζε,ε κεγάιε αμηνπηζηία,ε θαηάιιειε πεξηνρή κήθνπο θχκαηνο, ε κηθξή επηθάλεηα εθπνκπήο ζε ζρέζε κε ηηο δηαζηάζεηο ηνπ ππξήλα ηεο νπηηθήο ίλαο θαη ε δπλαηφηεηα άκεζεο δηακφξθσζεο ζε ζρεηηθά πςειέο ζπρλφηεηεο. 10

11 ΟΓΖΓΟ ΖΛΔΚΣΗΚΖ ΔΗΟΓΟ ΟΠΣΗΚΖ ΠΖΓΖ ΔΞΟΓΟ ΓΗΑΜΟΡΦΩΣΖ ΕΔΤΚΣΖ ΚΑΝΑΛΗΩΝ ΟΠΣΗΚΖ ΔΞΟΓΟ ρήκα 1.5: Δμαξηήκαηα ελόο νπηηθνύ πνκπνύ Οη Γίνδνη Δθπνκπήο Φσηφο LED παξάγνπλ δεδνκέλα κε ρακειφ ξπζκφ θαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα κεηάδνζε δεδνκέλσλ ζε κηθξέο απνζηάζεηο. Απνηεινχλ ζρεηηθά αξγέο ζπζθεπέο, θαηάιιειεο γηα εθαξκνγέο κε ηαρχηεηεο ρακειφηεξεο απφ 1Gbps, ελψ εκθαλίδνπλ έλα ζρεηηθά επξχ πιάηνο θάζκαηνο. Οη δηαηάμεηο απηέο ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο ζε επηθνηλσληαθέο εθαξκνγέο πνιχηξνπσλ νπηηθψλ ηλψλ. Ωζηφζν, παξνπζηάδνπλ θάπνηα πιενλεθηήκαηα φπσο είλαη ε κεγάιε δηάξθεηα δσήο, ε κηθξή επαηζζεζία ζε κεηαβνιέο ηεο ζεξκνθξαζίαο θαη ην ρακειφ θφζηνο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά νη ζπζθεπέο Laser (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) παξάγνπλ δέζκεο θσηνλίσλ κέζσ ηεο δηέγεξζεο κε ειεθηξηθφ ξεχκα ηνληζκέλσλ πιηθψλ. Οη δέζκεο θσηνλίσλ εληζρχνληαη κε ζχζηεκα θαζξεπηψλ θαη ζηε ζπλέρεηα εμέξρνληαη κε ηε κνξθή εμαηξεηηθά εζηηαζκέλσλ αθηηλψλ. Σα Lasers κπνξνχλ λα ζπληνληζηνχλ, φζνλ αθνξά ην κήθνο θχκαηνο ηνπο, κε ρξήζε κεζφδσλ ζπληνληζκνχ φπσο είλαη ν κεραληθφο ζπληνληζκφο, ν αθνπζηνπηηθφο ζπληνληζκφο, ν ειεθηξνπηηθφο ζπληνληζκφο θαη ν injection-current-based ζπληνληζκφο. Σα κεραληθά ζπληνληδφκελα Lasers κπνξνχλ λα ζπληνληζηνχλ ζε φιν ην σθέιηκν θάζκα (ηάμεσο ησλ 100nm), αιιά ν ρξφλνο ελαιιαγήο θαλαιηψλ είλαη ηεο ηάμεο msec εμ αηηίαο ησλ κεραληθψλ ζηνηρείσλ κέζσ ησλ νπνίσλ γίλεηαη ν ζπληνληζκφο. Σα αθνπζηνπηηθά Lasers ζπλδπάδνπλ κέζν εχξνο θαη κέζν ρξφλν ζπληνληζκνχ (ηάμεσο ησλ 10κsec). Οη κηθξφηεξνη ρξφλνη ελαιιαγήο θαλαιηψλ κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ κε ηε ρξήζε Laser εκηαγσγψλ φπσο ηα Distributed- Feedback Laser (DFB) θαη Distributed-Bragg-Reflector (DBR) πνπ έρνπλ ρξφλν ζπληνληζκνχ κηθξφηεξν ησλ 10nsec αιιά έρνπλ πεξηνξηζκέλν εχξνο κήθνπο θχκαηνο (ηεο ηάμεσο κεξηθψλ θαλαιηψλ). Γηαζέηνπλ ραξαθηεξηζηηθά θαη απφδνζε πνπ ηνπο θαζηζηά θαηαιιειφηεξνπο γηα εθαξκνγέο κνλφηξνπεο νπηηθήο ίλαο. 11

12 1.4 Οπηηθνί Γέθηεο Ο ξφινο ελφο νπηηθνχ δέθηε είλαη λα κεηαηξαπεί ην νπηηθφ ζήκα πάιη ζε ειεθηξηθφ θαη λα αλαθηά ηηο πιεξνθνξίεο πνπ έρνπλ κεηαδνζεί κέζσ ελφο ελφο νπηηθνχ ζπζηήκαηνο (ρήκα 1.6).Σν βαζηθφ ηνπ εμάξηεκα είλαη έλαο θσηναληρλεπηήο πνπ κεηαηξέπεη ην θσο ζε ειεθηξηθφ παικφ κέζσ θσηνειεθηξηθνχ θαηλφκελνπ.οη απαηηήζεηο γηα έλαλ θσηναληρλεπηή είλαη φκνηεο κε εθείλεο κηαο νπηηθήο πεγήο.θα πξέπεη λα έρεη κεγάιε επαηζζεζία, γξήγνξε απφθξηζε, ρακειφ ζφξπβν, ρακειφ θφζηνο θαη κεγάιε αμηνπηζηία. ΟΠΣΗΚΖ ΔΗΟΓΟ ΖΛΔΚΣΡΗΚΑ ΚΤΚΛΩΜΑΣΑ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΞΟΓΟ ΕΔΤΚΣΖ ΚΑΝΑΛΗΟΤ ΦΩΣΟΑΝΗΥΝΔΤΣΖ ΑΠΟΓΗΑΜΟΡΦΩΣΖ ρήκα 1.6: Δμαξηήκαηα ελόο νπηηθνύ δέθηε Οη νπηηθνί δέθηεο κπνξεί λα είλαη παζεηηθνί (passive), ελεξγνί (active) θαη δηφδνπ Laser (Laser-diode-amplifier-based).Tν πιενλέθηεκα ησλ παζεηηθψλ δεθηψλ είλαη φηη φηη κπνξνχλ λα πεηχρνπλ πςειή αλάιπζε. Σν κεηνλέθηεκα ηνπο είλαη νη ζεκαληηθέο απψιεηεο θαη ν κεγάινο ρξφλνο ζπληνληζκνχ (ηεο ηάμεσο msec) θαζψο ζηελ θαηαζθεπή ηνπο πεξηιακβάλνπλ κεραληθά ζηνηρεία. Οη ελεξγνί θαη νη δηφδνπ Laser δέθηεο, κπνξνχλ λα ζπληνληζηνχλ κε κεγαιχηεξεο ηαρχηεηεο (ηεο ηάμεσο nsec) έρνληαο φκσο κηθξφηεξε αλάιπζε κε απνηέιεζκα λα κπνξνχλ λα ζπληνληζηνχλ ζε ιηγφηεξα θαλάιηα. 1.5 Πνιπθάλαια νπηηθά ζπζηήκαηα Μηα ζηξαηεγηθή γηα ηε δεκηνπξγία δηθηχσλ πνπ ζα κπνξνχλ λα ππνζηεξίμνπλ ηηο λέεο πνιχ ελδηαθέξνληεο, θαη απαηηεηηθέο γηα εχξνο δψλεο εθαξκνγέο είλαη ε ηερλνινγία πνιππιεμίαο κήθνπο θχκαηνο (Wavelength Division Multiplexing). Ζ βαζηθή ηδέα πάλσ ζηελ νπνία ζηεξίρηεθε ε λέα ηερλνινγία ήηαλ ε εμήο: ζε θάζε νπηηθή ίλα ην νπηηθφ ζήκα πνπ δηαδίδεηαη έρεη κηα ζπγθεθξηκέλε ζπρλφηεηα, είλαη 12

13 δπλαηφλ απφ ηελ ίδηα ίλα λα πεξάζνπλ πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο δηαθνξεηηθά ζήκαηα δηαθνξεηηθήο ζπρλφηεηαο (ι) ή αιιηψο δηαθνξεηηθνχ ρξψκαηνο κηαο θαη κηιάκε γηα νπηηθά ζήκαηα, ηα νπνία ην θαζέλα λα αληηπξνζσπεχεη θαη κία ξνή δεδνκέλσλ (ρήκα 1.7).Απηή ε ηδέα δελ ήηαλ θαηλνχξηα, άιισζηε ε πνιππιεμία ζην ίδην κέζν παξαπάλσ ηνπ ελφο ζήκαηνο κε δηαθνξεηηθέο ζπρλφηεηεο, ζπλεπψο θαη δηαθνξεηηθά κήθε θχκαηνο ρξεζηκνπνηείηαη απφ πνιχ παιηά ζηηο εθπνκπέο ξαδηνθψλνπ αιιά θαη ζε πνιιέο άιιεο εθαξκνγέο, αιιά έγηλε ηειεπηαία εθηθηή ε πινπνίεζε ηεο θαη ζηα νπηηθά δίθηπα. ρήκα 1.7: Ζ ηερλνινγία WDM Με βάζε απηφ ην ραξαθηεξηζηηθφ έγηλε δπλαηή ε παξάιιειε κεηάδνζε ζήκαηνο θαη ζηηο νπηηθέο ίλεο. Ζ πνιππιεμία κήθνπο θχκαηνο είλαη ε ηερληθή κεηάδνζεο πιεξνθνξίαο κέζα απφ νπηηθή ίλα ε νπνία επηηξέπεη ηελ παξάιιειε κεηάδνζε bits ή αιιηψο ηε ζεηξηαθή κεηάδνζε ραξαθηήξσλ. Σν κέξνο ηνπ θάζκαηνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ ηερλνινγία WDM είλαη δπν παξάζπξα ζηηο πεξηνρέο γχξσ απφ ηα 1300nm, ζην νπνίν παξάζπξν έρνπκε ηελ ειάρηζηε δηαζπνξά ζε ζρέζε κε νπνηνδήπνηε άιιν κέξνο ηνπ θάζκαηνο θαη ην άιιν είλαη ζηελ πεξηνρή ησλ 1550 nm ζην νπνίν αληίζηνηρα έρνπκε ηελ ειάρηζηε εμαζζέληζε. ε θαζέλα απφ ηα δχν παξάζπξα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί έλα εχξνο δψλεο γχξσ ζηα Ghz, κε άιια ιφγηα ην εχξνο ησλ παξαζχξσλ είλαη γχξσ ζηα 100nm. Θεσξεηηθά ζ απηφ ην εχξνο είλαη δπλαηφλ λα νξηζηνχλ γχξσ ζηα 3000 δηαθνξεηηθά θαλάιηα κε δηαθνξά κεηαμχ ηνπο 0.03 nm. 13

14 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΚΑΣΖΓΟΡΗΟΠΟΗΖΔΗ ΟΡΗΜΟΗ FTTX ήκεξα ζρεδφλ φια ηα δίθηπα θνξκνχ βαζίδνληαη θπξίσο ζε νπηηθέο ίλεο θαη κπνξνχλ λα έρνπλ νπζηαζηηθά απεξηφξηζην εχξνο δψλεο αλαβαζκίδνληαο κνλφ ηνλ ειεθηξνληθφ ηνπο εμνπιηζκφ. Απφ ηελ άιιε ηα δίθηπα πξφζβαζεο απνηεινχληαη αθφκε απφ ηα ζπκβαηηθά θαιψδηα ραιθνχ. Αλ θαη ππάξρνπλ δηάθνξεο επξπδσληθέο ηερλνινγίεο βαζηζκέλεο ζην ραιθφ θακηά απφ απηέο δελ ππφζρεηαη κηα καθξνπξφζεζκε ιχζε γηα ηηο απμαλφκελεο ζε απαηηήζεηο εθαξκνγέο ηνπ ζήκεξα θαη ηνπ αχξην. Ζ κφλε καθξνπξφζεζκε ιχζε κέρξη ζήκεξα είλαη ε πξνζέγγηζε ησλ νπηηθψλ ηλψλ κέρξη ηνπο ρξήζηεο, ηερλνινγία γλσζηή θαη σο fiber to the home (FTTH). 2.1 Καηεγνξηνπνίεζε σο πξνο ηε ζπκκεηνρή ηνπ νπηηθνύ ζθέινπο Με ην γεληθφ φξν «Fiber to the x (FTTX)», αλαθεξφκαζηε ζε νπνηαδήπνηε αξρηηεθηνληθή ρξεζηκνπνηεί νπηηθή ίλα γηα ηελ αληηθαηάζηαζε κέξνπο ή φινπ ηνπ ραιθνχ ή άιισλ ηερλνινγηψλ ζηνλ ηνπηθφ βξφρν. Αλάινγα κε ην βαζκφ ζπκκεηνρήο ηεο νπηηθήο ίλαο ζηε δηακφξθσζε ηνπ ηνπηθνχ βξφρνπ, δηαθξίλνπκε ηέζζεξηο ππνπεξηπηψζεηο φπσο απηέο απεηθνλίδνληαη ζηε (Δηθνλα2.1). Δηθόλα 2.1: Αξρηηεθηνληθέο FTTX 14

15 2.1.1 FTTΖ χκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηνπ FTTH Council, σο «Fiber to the Home (FTTH)» νξίδεηαη ε ηειεπηθνηλσληαθή αξρηηεθηνληθή ζχκθσλα κε ηελ νπνία κία επηθνηλσληαθή νδφο εθηείλεηαη κε ρξήζε απνθιεηζηηθά νπηηθνχ κέζνπ απφ ηνλ εμνπιηζκφ κεηαγσγήο ελφο δηθηπαθνχ παξφρνπ έσο ην ρψξν δηακνλήο ή εξγαζίαο θάζε ρξήζηε. Ζ νπηηθή ίλα ηεξκαηίδεηαη εληφο ηνπ θαζαπηνχ ρψξνπ δηακνλήο ή εξγαζίαο ηνπ θαζελφο απφ ηνπο παξαπάλσ ρξήζηεο. Ζ πξναλαθεξζείζα επηθνηλσληαθή νδφο παξέρεηαη κε ζθνπφ ηελ εμππεξέηεζε ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο απφ θαη πξνο έλα ε πεξηζζφηεξνπο ρξήζηεο, γηα κία ή πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο θαη απφ ή πξνο έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο παξφρνπο ππεξεζηψλ. Ο παξαπάλσ νξηζκφο δελ ζπκπεξηιακβάλεη αξρηηεθηνληθέο ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο ην νπηηθφ κέζν ηεξκαηίδεηαη εθηφο ηνπ ρψξνπ δηακνλήο ή εξγαζίαο ηνπ ρξήζηε FTTB χκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηνπ FTTH Council, σο «Fiber to the Building (FTTB)» νξίδεηαη ε ηειεπηθνηλσληαθή αξρηηεθηνληθή ζχκθσλα κε ηελ νπνία επηθνηλσληαθή νδφο εθηείλεηαη κε ρξήζε απνθιεηζηηθά νπηηθνχ θαισδίνπ απφ ηνλ εμνπιηζκφ κεηαγσγήο ελφο δηθηπαθνχ παξφρνπ έσο ηνπιάρηζηνλ ην φξην ηεο ηδηνθηεζίαο πνπ πεξηβάιιεη ην ρψξν δηακνλήο ή εξγαζίαο ελφο 15 ή πεξηζζνηέξσλ ρξεζηψλ θαη ηεξκαηίδεηαη πξηλ απφ ηνλ θαζαπηφ ρψξν δηακνλήο ή εξγαζίαο ηνπ θαζελφο απφ ηνπο παξαπάλσ ρξήζηεο. Σν επηθνηλσληαθφ κνλνπάηη πξνο ηνλ ή ηνπο ρξήζηεο νινθιεξψλεηαη κε ρξήζε άιινπ κέζνπ, φπσο νκναμνληθφ θαιψδην, ζπλεζηξακκέλα δεχγε ραιθνχ ή αζχξκαηε δεχμε. Ζ πξναλαθεξζείζα επηθνηλσληαθή νδφο παξέρεηαη κε ζθνπφ ηελ εμππεξέηεζε ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο απφ θαη πξνο έλα ε πεξηζζφηεξνπο ρξήζηεο, γηα κία ή πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο θαη απφ ή πξνο έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο παξφρνπο ππεξεζηψλ. Ο παξαπάλσ νξηζκφο δελ ζπκπεξηιακβάλεη αξρηηεθηνληθέο ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο ην νπηηθφ κέζν ηεξκαηίδεηαη ζε δεκφζην ρψξν φπσο θακπίλα εμσηεξηθνχ ρψξνπ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε FFTB απνηειεί κηα κεηαβαηηθή αξρηηεθηνληθή γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζε ππάξρνληα θηίξηα θαη κπνξεί λα είλαη ζπκπιεξσκαηηθή σο πξφο ηελ FFTH ε νπνία αλαπηχζζεηαη θπξίσο ζε λέα θηίξηα. Βέβαηα, κε εηζαγσγή, ζε δεχηεξε θάζε, νπηηθψλ θαισδίσλ εληφο ηνπ θηηξίνπ, ε αξρηηεθηνληθή FFTB κπνξεί λα κεηεμειηρζεί ζε πιήξε αξρηηεθηνληθή FFTH.

16 2.1.3 FTTP Με ηνλ φξν «Fiber to the Premises (FTTP)» είζηζηαη λα γίλεηαη γεληθή αλαθνξά ζηηο δχν πξναλαθεξζείζεο αξρηηεθηνληθέο, ζε αληηπαξαβνιή ζπλήζσο κε απηέο πνπ αλαθέξνληαη ζηε ζπλέρεηα, ιφγσ ησλ νπζησδψλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ δχν νκάδσλ FTTΝ/FTTCab- FTTC/FTTK Ωο «Fiber to the Node» ή αιιηψο «Fiber to the Neighborhood (FTTN)» θαη κε ζχλεζεο ζπλψλπκν ην «Fiber to the Cabinet (FTTCab)» νξίδεηαη ε ηειεπηθνηλσληαθή αξρηηεθηνληθή ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε επηθνηλσληαθή νδφο εθηείλεηαη κε ρξήζε απνθιεηζηηθά νπηηθνχ θαισδίνπ απφ ηνλ θεληξηθφ εμνπιηζκφ ηνπ δηθηπαθνχ παξφρνπ κέρξη ηνπιάρηζηνλ κία θακπίλα εμσηεξηθνχ ρψξνπ ε νπνία ππνζηεξίδεη νιφθιεξε πεξηνρή (γεηηνληά). Ζ νινθιήξσζε ηεο επηθνηλσληαθήο νδνχ έσο ηνπο ρξήζηεο πινπνηείηαη κε άιια κέζα πιελ ηνπ νπηηθνχ θαισδίνπ, κε πην ζπλεζηζκέλε ηερλνινγία, θάπνηα κνξθή DSL. Ζ πξναλαθεξζείζα επηθνηλσληαθή νδφο παξέρεηαη κε ζθνπφ ηελ εμππεξέηεζε ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο απφ θαη πξνο πνιινχο ρξήζηεο, ζπλήζσο γηα κία έσο δχν ππεξεζίεο (fast internet ή/θαη voice/voip), ζπλήζσο απφ έλα πάξνρν ππεξεζηψλ (απηφλ πνπ θαηέρεη ην νπηηθφ ηκήκα ηεο επηθνηλσληαθήο νδνχ). Ζ ηππηθή αθηίλα ηεο εμππεξεηνχκελεο πεξηνρήο είλαη κηθξφηεξε απφ 1500m θαη θαιχπηεη αξθεηέο εθαηνληάδεο ρξήζηεο. Δάλ ε θακπίλα εμππεξεηεί πεξηνρή κηθξφηεξε απν 300m ηφηε ε αξρηηεθηνληθή απηή απνθαιείηαη ζηελ Ακεξηθάληθε νξνινγία «Fiber to the Curb (FFTC)» θαη ζηελ Αγγιηθή νξνινγία «Fiber to the Kurb (FFTK)». Δίλαη πξνθαλέο φηη ε αξρηηεθηνληθή FFTN παξνπζηάδεη ζεσξεηηθά κηθξφηεξν δπλακηθφ εχξνπο δψλεο απφ ηελ FFTC θαη νπζησδψο κηθξφηεξν δπλακηθφ απφ ηηο αξρηηεθηνληθέο FFTP (δειαδή FFTB θαη FFTH). 2.2 Καηεγνξηνπνίεζε σο πξνο ηελ ηνπνινγία ηεο ππνδνκήο πξόζβαζεο Ζ ππνδνκή ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εθζθαθψλ, ζσιελψζεσλ θαη νπηηθψλ θαισδίσλ κπνξεί λα αλαπηπρζεί είηε σο γεληθή ππνδνκή δηθηπψκαηνο (mesh) είηε σο δαθηχιηνο (ring) είηε σο αζηέξαο/δέλδξν (star/tree): 16

17 Δηθόλα 2.2: Σνπνινγία ππνδνκώλ πξόζβαζεο Δίλαη πξνθαλέο φηη ε πξψηε πεξίπησζε είλαη ππεξζχλνιν ησλ άιισλ θαζψο ε ηνπνινγία ησλ ελεξγψλ ηλψλ ζηελ πξψηε πεξίπησζε κπνξεί λα πάξεη ηε κνξθή αζηέξα, δέλδξνπ ή δαθηπιίνπ. Δίλαη φκσο ζπγρξφλσο θαηαλνεηφ, φηη ην θφζηνο γελίθεπζεο κηαο ηέηνηαο ππνδνκήο ζε ήδε δνκεκέλνπο αζηηθνχο ρψξνπο είλαη ηδηαίηεξα πςειφ γη απηφ αλακέλεηαη ε ζπλνιηθή ππνδνκή (εθζθαθέο, ζσιελψζεηο, θαιψδηα) λα αλαπηχζζεηαη έηζη ψζηε λα εμππεξεηεί θαιχηεξα ή θζελφηεξα ηελ(ηηο) επηδησθφκελε(εο) ηνπνινγία(εο) ησλ νπηηθψλ ηλψλ. Γεληθψο ε ππνδνκή κεηαμχ ηνπ CO (Central Office) θαη ησλ CP (Customer Premises) κπνξεί θαη πξέπεη λα επηηξέπεη λα αλαπηπρζνχλ νη πιένλ ζπλήζεηο ηνπνινγίεο αζηέξα, δέλδξνπ θαη δαθηπιίνπ. Ζ γεληθή θαηεγνξηνπνίεζε ζχκθσλα κε ηα παξαπάλσ πεξηγξάθεηαη ζηηο επφκελεο ππνελφηεηεο Point-to-Point (P2P) Με ηελ πξνζέγγηζε P2P ε ππνδνκή παξέρεη ζην θπζηθφ επίπεδν, αζηεξνεηδψο, δηαθξηηέο νπηηθέο νδνχο απφ ην απνκαθξπζκέλν ζεκείν παξνπζίαο ηνπ παξφρνπ πξνο θάζε ππνζηεξηδφκελν απφ ην ζεκείν απηφ, ρξήζηε. Δίλαη ζαθέο φηη ε «δηαθξηηφηεηα» ηεο θάζε ζχλδεζεο φζν απνκαθξπλφκαζηε απφ ηνλ παξαπάλσ θφκβν πξνο ην εζσηεξηθφ ηνπ δηθηχνπ, κπνξεί λα εμαζθαιίδεηαη φρη ζην θπζηθφ επίπεδν αιιά ζε αλψηεξα επίπεδα (ι, L2, L3). Δηθόλα 2.3: πλδέζεηο ζεκείνπ πξνο ζεκείν (P2P) 17

18 Πξαθηηθά, κε ηνλ φξν P2P αλαθεξφκαζηε ζηνλ αζηέξα πξφζβαζεο Δλεξγψλ Οπηηθψλ Γηθηχσλ (ΑΟΝ) απφ ην ελεξγφ ζηνηρείν (L2 ή L3) ηνπ αθξαίνπ θφκβνπ πξφζβαζεο έσο ην ελεξγφ ζηνηρείν (L2 ή L3) ηνπ θηηξίνπ (FFTB) ή ηνπ ρξήζηε (FFTH) Point-to-Multipoint (PMP) Με ηελ πξνζέγγηζε PΜP ε νπηηθή ππνδνκή αλαπηχζζεηαη κε ηξφπν ψζηε λα δίλεη ηε δπλαηφηεηα δελδξνεηδνχο δηαθιάδσζεο νπηηθψλ κνλνπαηηψλ, ρσξίο ελδηάκεζνπο θφκβνπο, κέζσ δηαθιαδσηήξσλ απφ ην ζεκείν παξνπζίαο ηνπ παξφρνπ, πξνο δηαδνρηθέο νκάδεο γεηηληαδφλησλ ρξεζηψλ. Οη νπηηθέο νδνί απφ ηνλ πάξνρν πξνο ηνλ δηαθιαδσηή, εμππεξεηνχλ ηελ θίλεζε απφ θαη πξνο πνιινχο ρξήζηεο, ε νπνία κεηαθέξεηαη απηνχζηα ζε φιεο ηηο αθηίλεο ηνπ αζηέξα. Οπζηαζηηθά νη ρξήζηεο ζηα άθξα ηνπ αζηέξα κνηξάδνληαη ην εχξνο δψλεο κηαο νπηηθήο νδνχ κε επηπιένλ απψιεηεο θαη απμεκέλε πνιππινθφηεηα γηα ηελ απνκφλσζε ησλ θηλήζεσλ ησλ ρξεζηψλ. Δηθόλα 2.4: πλδέζεηο ζεκείνπ πξνο πνιιαπιά ζεκεία (PΜP) Αλ θαη ηνπνινγίεο PMP κπνξνχλ λα εληνπηζηνχλ ηφζν ζε Δλεξγά (ΑΟΝ) φζν θαη ζε Παζεηηθά Οπηηθά Γίθηπα (PON), πξαθηηθά ν φξνο PMP ηείλεη λα αλαθέξεηαη πεξηζζφηεξν ζηνλ ηξφπν αλάπηπμεο ησλ παζεηηθψλ δηθηχσλ (PON), απφ ην Κεληξηθφ εκείν ηνπ Παξφρνπ (Central Office CO) έσο ην ρξήζηε. Σν ηζνδχλακν γηα ηελ πεξίπησζε ησλ ελεξγψλ δηθηχσλ είλαη ε ζχλδεζε ηνπ αθξαίνπ κεηαγσγνχ πξφζβαζεο (Switch) κε ην ρξήζηε ην νπνίν είλαη ηνπνινγίαο P2P θαη φρη PMP Ring Ζ ηνπνινγία δαθηπιίνπ επηηξέπεη ηελ θνηλή ρξήζε νπηηθνχ κέζνπ ην νπνίν, ππφ ηε κνξθή δαθηπιίνπ, ζπλδέεη ρξήζηεο ή/θαη παξφρνπο ή/θαη εζσηεξηθνχο θφκβνπο ηνπ δηθηχνπ. Ο δηαρσξηζκφο ησλ θηλήζεσλ κπνξεί λα γίλεη είηε κε παζεηηθέο δηαηάμεηο πνιππιεμίαο ζην θπζηθφ επίπεδν φπσο WDM, είηε κε ελεξγά ζηνηρεία (L2 ή L3). 18

19 Δηθνλα2.5: Σνπνινγία δαθηπιίνπ Παξάδεηγκα ρξήζεο ηνπνινγίαο δαθηπιίνπ θαη ππνδαθηπιίσλ κε πιήξε αμηνπνίεζε ηεο ηερλνινγίαο CWDM απεηθνλίδεηαη ζην παξαθάησ δηάγξακκα: Δηθόλα 2.6: Σνπνινγία δαθηπιίνπ κε αμηνπνίεζε CWDM 2.3 Καηεγνξηνπνίεζε σο πξνο ηηο ηερλνινγίεο πξόζβαζεο (PON vs AON) Ζ βαζηθφηεξε δηάθξηζε ησλ δηθηχσλ FTTx βαζίδεηαη ζηε ρξήζε ή κε ελεξγψλ ζηνηρείσλ Ethernet/IP. Αλ θαη ε δηάθξηζε απηή θαίλεηαη θαζαξά ηερλνινγηθή, ζηελ νπζία αληηθαηνπηξίδεη δχν ζρνιέο ζθέςεο θαη δηαθνξεηηθέο πνιηηηθέο αλάπηπμεο ησλ δηθηχσλ, ε εθηελήο αλάιπζε ησλ νπνίσλ εθθεχγεη ηνπ παξφληνο. Οη δχν θαηεγνξίεο είλαη: Α)Σα παζεηηθά νπηηθά δίθηπα πξφζβαζεο (Passive optical Networks PON) θαη 19

20 Β)Σα Δλεξγά Οπηηθά Γίθηπα (Active Optical Networks AON) ή θνηλψο P2P Ethernet φπσο αλαθέξζεθε πξνεγνπκέλσο. Δηθόλα 2.7: Σερλνινγίεο δηθηύσλ πξόζβαζεο Ζ ηερλνινγία PON απαξηίδεηαη απφ ην θεληξηθφ ζεκείν (Central Office) φπνπ βξίζθεηαη ν θεληξηθφο ηεξκαηηζκφο ησλ νπηηθψλ ηλψλ (Optical Line Termination), ηελ νπηηθή ππνδνκή αλεπηπγκέλε ζηε κνξθή δέλδξσλ (PMP) κε παζεηηθνχο δηαρσξηζηήξεο (splitters) ε νπνία θαιείηαη Optical Distribution Network (ODN) θαη ηηο ηεξκαηηθέο πχιεο (Optical Network Terminal - ONΣ θαηά ITU ή ελαιιαθηηθά ην ζπλδπαζκφ Optical Network Unit ONU θαη Network Termination Equipment - ΝΣ θαηά ΗΔΔΔ). ηίο πεξηπηψζεηο φπνπ κία ζχλδεζε ππνζηεξίδεη πνιιαπινχο ρξήζηεο (Multiple Tennant Units MTU) (βι. FFTB ή θαη FFTN), νη ηεξκαηηθέο κνλάδεο γεθπξψλνπλ ην νπηηθφ δίθηπν κε ηερλνινγίεο Ethernet ή DSL ζηελ πιεπξά ησλ ρξεζηψλ. Δηθόλα 2.8: Αξρηηεθηνληθή PON 20

21 To PON είλαη δίθηπν κνηξαδφκελνπ κέζνπ, δεδνκέλνπ νηη ε OLT απνζηέιιεη ην ίδην ζπξκφ θίλεζεο ζε φια ηα ONT κε ηξφπν παξφκνην ελφο αζχξκαηνπ ζηαζκνχ βάζεο. Κάζε ONT δηαβάδεη κφλν ηα παθέηα πνπ αλαθέξνληαη ζε απηφ. Γηα ηελ απνθπγή ιαζξαλάγλσζεο ρξεζηκνπνηείηαη θξππηνγξάθεζε. Ζ ηερλνινγία PON παξνπζηάδεηαη ιεπηνκεξέζηεξα ζηηο επφκελεο ελφηεηεο. Αληίζεηα ε ηερλνινγία AON, θνηλψο P2P Ethernet, ρξεζηκνπνηεί ελεξγνχο κεηαγσγείο επηπέδνπ L2 ή θαη L3 αληί γηα δηαρσξηζηέο/ζπλδπαζηέο ζην ρξήζηε θαη ζηνλ θφκβν πξφζβαζεο κε δπλαηφηεηα κεηαγσγέσλ ζπγθεληξσηψλ (aggregators) πξφο ην εζσηεξηθφ ηνπ δηθηχνπ. Δλψ νη ηερλνινγίεο PON επδνθηκνχλ ζηελ Ακεξηθή θαη ηδηαίηεξα ζηελ Αζία φπνπ ππάξρεη πξνηζηνξία θαη κεγάιε εγθαηεζηεκέλε βάζε, ζηελ Δπξψπε ε ηερλνινγία PON έρεη νπζηαζηηθά ππνζηεξηθηέο κφλν ζην ρψξν κεξηθψλ θάζεηα νξγαλσκέλσλ ηειεπηθνηλσληαθψλ νξγαληζκψλ. Αληίζεηα, ζηελ Δπξψπε ε ηερλνινγία Ethernet θεξδίδεη ζπλερψο έδαθνο δεδνκέλεο ηεο Δπξσπατθήο θαηεχζπλζεο γηα δίθηπα αλνηθηήο πξφζβαζεο, αιιά θαη ηεο εκπινθήο αληαγσληζηηθψλ ηειεπηθνηλσληαθψλ παξφρσλ, αιιά θαη θνξέσλ πέξαλ ησλ ηειεπηθνηλσληαθψλ φπσο ησλ Γεκνηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ θαη ησλ νξγαληζκψλ θνηλήο σθειείαο ζηελ αλάπηπμε ππνδνκψλ πνπ επηηξέπνπλ ηελ απνδνηηθή πινπνίεζε ελεξγψλ ηερλνινγηψλ. Απνθεχγνληαο ηελ εκπινθή ζηελ έληνλε αληηπαξάζεζε κεηαμχ ησλ ππνζηεξηθηψλ ηεο κίαο ή ηεο άιιεο ηερλνινγίαο, ηδίσο φηαλ απηέο γίλνληαη κε επηρεηξήκαηα θφζηνπο, λα ηνληζηεί νηη γηα πεξηνρέο ρσξίο θαηάιιειεο επαλαρξεζηκνπνηήζηκεο ππνδνκέο, φπσο ε Διιάδα, ην θφζηνο δεκηνπξγίαο λέσλ θαηάιιεισλ ππνδνκψλ (εθζθαθέο, ζσιελψζεηο, θξεάηηα) - αλεμαξηήησο ηεο επηδησθφκελεο ηερλνινγίαο - επηζθηάδεη θαηά πνιχ ην θφζηνο ηνπ ηειηθνχ νπηηθνχ δηθηχνπ πξφζβαζεο. Αξθνχκαζηε λα επηζεκάλνπκε νηη ε ζρεηηθή απφθαζε επηινγήο είλαη πεξηζζφηεξν ζέκα πνιηηηθήο ζρεηηθά κε ηνλ «θιεηζηφ» (ζπλήζσο ζε PON) ή «αλνηθηφ» (ζπλήζσο ζε ΑΟΝ) ραξαθηήξα ηεο πξφζβαζεο ρξεζηψλ θαη παξφρσλ ππεξεζηψλ ζηηο ππνδνκέο, παξά ζέκα θφζηνπο Σερλνινγίεο PON H βαζηθή πξνεηνηκαζία γηα ηελ αλάπηπμε παζεηηθψλ αξρηηεθηνληθψλ έγηλε ηε δεθαεηία ηνπ 1990 απφ ηελ νκάδα εξγαζίαο Full Service Access Network (FSAN) 21

22 απαξηηδφκελε απφ εθπξνζψπνπο ηειεπηθνηλσληαθψλ θνξέσλ θαη θαηαζθεπαζηηθψλ νίθσλ θαη ζπλερίζηεθε κε πξνηππνπνίεζε δχν δηαδνρηθψλ γελεψλ PON απφ ηελ International Telecommunications Union (ITU). Οη πξψηεο εθδνρέο ησλ PON βαζίζηεθαλ απνθιεηζηηθά ζηελ ηερλνινγία ATM ελψ ε εμέιημε νδήγεζε ζηαδηαθά ζηελ πξνηππνπνίεζε ηνπ BPON (broadband PON), θαη ζηε ζπλέρεηα ηνπ (Gigabit PON) GPON απφ ηελ ITU. Σα ζρεηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο γεληθεπκέλεο ρξήζεο θαη ζχγθιηζεο ησλ εθαξκνγψλ ζε Ethernet θαη IP θαη ε ζηαδηαθή απνκάθξπλζε απφ ην ΑΣΜ σο απνθιεηζηηθφ πξσηφθνιιν ή σο πξσηφθνιιν πξνηίκεζεο, νδήγεζαλ ζηελ πινπνίεζε ηνπ EPON ην νπνίν έγηλε ε ηερλνινγία επηινγήο ζηηο πιένλ πξνσζεκέλεο απφ άπνςε ηερλνινγίαο PON Αζηαηηθέο ρψξεο. Ζ ηερλνινγία PON ρξεζηκνπνηεί Nonzero Dispersion Shifted Fiber (ITU-T G.652) θαη θάλεη ρξήζε ηεο WDM γηα δηαρσξηζκφ ηεο upstream θαη downstream θίλεζεο. BPON, GPON θαη ΔPON ρξεζηκνπνηνχλ ην ίδην πιάλν ζπρλνηήησλ γηα ην δηαρσξηζκφ απηφ: (1490 nanometer γηα θίλεζε downstream θαη 1310nm γηα θίλεζε upstream. Σα 1550nm δηαηεξνχληαη γηα άιιεο ππεξεζίεο κε ραξαθηεξηζηηθφηεξν παξάδεηγκα ην αλαινγηθφ RF video. Σα πξσηφθνιια πξφζβαζεο ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ πινπνίεζε FFTx κε ρξήζε παζεηηθψλ δηθηχσλ PON είλαη: ITU-T G.983 APON (ATM Passive Optical Network). Σν αξρηθφ πξσηφθνιιν γηα PON. Αλαπηχρηεθε θπξίσο γηα εθαξκνγέο επηρεηξήζεσλ, φρη γηα γεληθή ρξήζε θαη βαζίδεηαη ζε ATM. ITU-T G.983 BPON (Broadband PON) είλαη ε κεηεμέιημε ηνπ APON. Πξνζζέηεη ππνζηήξημε γηα WDM, πςειφηεξε ξπζκαπφδνζε, δπλακηθή απφδνζε ρσξεηηθφηεηαο θαη επηβησζηκφηεηα. πλνδεχεηαη απφ ην πξφηππν OMCI γηα δηαρείξηζε ησλ ζηνηρείσλ κεηαμχ OLT θαη ΟΝU/ΟΝΣ, επηηξέπνληαο ηελ αλάκημε ζπζθεπψλ απφ δηαθνξεηηθνχο θαηαζθεπαζηέο. Μία ηππηθή αξρηηεθηνληθή BPON παξέρεη 622 Mbps (OC-12) downstream θαη 155 Mbps (OC-3) of upstream traffic, αλ θαη ην πξφηππν ππνζηεξίδεη ζεσξεηηθά θαη κεγαιχηεξεο ηαρχηεηεο. 22

23 ITU-T G.984 GPON (Gigabit PON) είλαη ε κεηεμέιημε ηνπ πξνηχπνπ BPON. Δπηηξέπεη πςειφηεξεο ηαρχηεηεο, απμεκέλε αζθάιεηα, θαη επηινγή ηνπ πξσηνθφιινπ επηπέδνπ 2 (L2) (ATM, GEM, Ethernet). Ζ ηππηθή ηαρχηεηα είλαη Gbps downstream θαη Gbps upstream. Ζ κέζνδνο ελζπιάθσζεο GPON (GPON Encapsulation Method - GEM) επηηξέπεη απνδνηηθή παθεηνπνίεζε κε θαηαθεξκαηηζκφ πιαηζίνπ, δίλνληαο πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο γηα παξνρή πνηφηεηαο ππεξεζίαο (Quality of Service - QoS) ζε θσλή θαη video. ήκεξα ε GPON είλαη ην πξφηππν επηινγήο κεγάισλ ηειεπηθνηλσληαθψλ θνξέσλ θπξίσο ηεο Ακεξηθήο. Δηθόλα 2.9: Αξρηηεθηνληθή GPON ΗΔΔΔ 802.3ah EPON or GEPON (Ethernet PON). Δίλαη έλα πξφηππν ηεο IEEE κε ρξήζε απνθιεηζηηθά Ethernet γηα ηελ ελζπιάθσζε ησλ παθέησλ δεδνκέλσλ. Σν 802.3ah είλαη πιένλ κέξνο ηνπ πξσηχπνπ IEEE Οινθιεξψζεθε ην ψο κέξνο ηνπ Ethernet First Mile (EFM) project. Υξεζηκνπνηεί απινπνηεκέλα πιαίζηα θαηά Ethernet κε ζπκκεηξηθέο ηαρχηεηεο 1 Gbps θαη ζηηο δχν θαηεπζχλζεηο. 23

24 Δηθόλα 2.10: Αξρηηεθηνληθή EPON Έρεη απεξηφξηζην ζεσξεηηθφ splitting rate θαη πξαθηηθά κπνξεί λα ππνζηεξίμεη 1:64 (κε FEC) κε θζελφηεξν εμνπιηζκφ απ φηη ε GPON. Σν EPON είλαη θαηάιιειν ηφζν γηα εθαξκνγέο data αιιά θαη γηα πιήξεηο ππεξεζίεο θσλήο θαη video. ήκεξα είλαη εγθαηεζηεκέλεο πεξίπνπ 15 εθαηνκκχξηα ζχξεο EPON. Με ηελ εκπινθή ηεο Κίλαο ζηελ εληαηηθή αλάπηπμε δηθηχσλ EPON, ε εγθαηεζηεκέλε βάζε αλακέλεηαη λα αλέβεη ζηα 20 εθαηνκκχξηα ζχξεο έσο ην ηέινο ηνπ IEEE 802.3av 10G-EPON (10 Gigabit Ethernet PON). Δίλαη έλα πξφηππν ηεο IEEE Task Force γηα ππνζηήξημε απμεκέλσλ απαηηήζεσλ έσο 10 Gbps θαη είλαη ζπκβαηφ κε ην 802.3ah EPON. Σν 10GigEPON ρξεζηκνπνηεί δηαθξηηά κήθε θχκαηνο γηα 10G θαη 1G downstream, ελψ εμαθνινπζεί λα ρξεζηκνπνηεί θνηλφ κήθνο θχκαηνο θαη γηα 10G θαη 1G upstream κε δηαρσξηζκφ ATDMA. Πξνδηαγξάθεηαη ηφζν ε άκεζε ρξήζε ηνπ απφ ηηο αζηαηηθέο ρψξεο φζν θαη ν κειινληηθφο ζπλδπαζκφο ηνπ κε θάπνηα κνξθή WDM-PON ζηα άθξα, δεδνκέλνπ φηη έρεη ηε δπλαηφηεηα ρξήζεο πνιιαπιψλ κεθψλ θχκαηνο θαη ζηηο δχν θαηεπζχλζεηο. WDM-PON Wavelength Division Multiplexing PON. Δίλαη έλαο ηχπνο PON ν νπνίνο πξνσζείηαη ηειεπηαία απφ δηάθνξνπο θαηαζθεπαζηέο κε ην επηρείξεκα ηεο εθηεηακέλεο ρξήζεο δηαθξηηψλ κεθψλ θχκαηνο ψζηε λα κπνξεί λα ηθαλνπνηεζεί ε ζπλερψο απμαλφκελε απαίηεζε γηα upstream θαη downstream bandwidth αιιά θαη γηα ηελ πξνζηαζία θάζε ηδηαίηεξεο δεχμεο. Ζ ηερλνινγία απηή πνληάξεη ζηε κειινληηθή αχμεζε ηεο δήηεζεο, κείσζε ηνπ ζρεηηθνχ 24

25 θφζηνπο θαη επθνιία καδηθήο παξαγσγήο. Ζ WDM-PON ππφζρεηαη πνιιαπιάζην εχξνο δψλεο ζε κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο απμάλνληαο ην πεξηζψξην απσιεηψλ ηζρχνο, κε απνθπγή ησλ επαίζζεησλ ζε απψιεηεο δηαρσξηζηψλ. Σα πνιιαπιά κήθε θχκαηνο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ είηε γηα ηε δεκηνπξγία εηθνληθψλ (virtual) PON εγθαηεζηεκέλσλ ζηελ ίδηα ζπζθεπή, είηε γηα ηελ εθκεηάιιεπζε κε ζηαηηζηηθή πνιππιεμία ρακειφηεξσλ θαζπζηεξήζεσλ θαη κεγαιχηεξεο ξπζκαπφδνζεο. Γελ ππάξρεη πξφηππν γηα ηελ WDM-PON νχηε ζπκθσλία γηα ηνλ νξηζκφ ηεο. Δηθόλα 2.11: Αξρηηεθηνληθή WDM-PON χκθσλα κε θάπνηεο πξνζεγγίζεηο ε WDM-PON δελ είλαη παξά έλα αθηεξσκέλν κήθνο θχκαηνο γηα θάζε ONU. Άιιεο πξνζεγγίζεηο πξνηείλνπλ ηε ρξήζε ηνπ φξνπ γηα νπνηαδήπνηε ρξήζε WDM αθφκε θαη ζηε κία δηεχζπλζε ελφο ζπζηήκαηνο PON. Μία πξνηεηλφκελε αξρηηεθηνληθή απεηθνλίδεηαη ζην παξαπάλσ δηάγξακκα Σερλνινγίεο Ethernet AON (L2 θαη L3) Σo πξσηφθνιιν πξφζβαζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ πινπνίεζε FFTP κε ρξήζε ελεξγψλ δηθηχσλ (ΑON) είλαη: EP2P νξηδφκελν σο Ethernet over P2P 100baseFX, 100baseLX, 100baseBX, 1000baseLX θαη 1000baseBX θαηά IEEE 802.3ah Ζ ηεξαξρηθή νλνκαηνινγία (Central Node ή Head End, Optical Distribution Network, ONT θιπ) πνπ ζπλεπάγεηαη απφ ηελ θεληξνβαξή δελδξνεηδή ηνπνινγία ελφο δηθηχνπ PON, ράλεη νπζηαζηηθά ηε ζεκαζία ηεο ζε έλα ελεξγφ δίθηπν Ethernet. ηελ 25

26 πξαγκαηηθφηεηα δελ ππάξρεη θνηλά απνδεθηή νξνινγία γηα λα πεξηγξάςεη ηνπο πηζαλνχο ηξφπνπο αλάπηπμεο ελφο ελεξγνχ δηθηχνπ. ρεκαηηθά, νη θεληξηθνί θφκβνη (ηζρπξνί κεηαγσγείο ή δξνκνινγεηέο) ζπλδένληαη κε ην δίθηπν θνξκνχ. Έσο ην ρξήζηε κεζνιαβνχλ θφκβνη-ζπγθεληξσηέο (aggregation nodes) ή αιιηψο θφκβνη δηαλνκήο (distribution nodes). Με ηε ζεηξά ηνπο νη θφκβνη δηαλνκήο εμππεξεηνχλ θφκβνπο πξφζβαζεο (access nodes) απ φπνπ εμππεξεηνχληαη ηα ηνπηθά δίθηπα ησλ ρξεζηψλ. Δηθόλα 2.12: Γηαζύλδεζε θόκβσλ ζε Σερλνινγίεο Ethernet AON Τπεξεζίεο βαζηζκέλεο ζην πξσηφθνιιν IP κεηαθέξνληαη ελζπιαθσκέλεο απνθιεηζηηθά ζε πιαίζηα Ethernet. Γηα ζχγθξηζε, ζην παξαδνζηαθφ DSL ε θίλεζε IP κεηαθέξεηαη πάλσ απφ ΑΣΜ, θαη ν αληίζηνηρνο θφκβνο πξφζβαζεο είλαη έλα DSLAM. Αλαιφγσο κε ηελ πεξίπησζε, ζηα ελεξγά δίθηπα απαληψληαη δηαθνξεηηθέο ιχζεηο σο πξνο ηε ρξήζε ζπζθεπψλ επηπέδνπ L2 ή/θαη L3. πλήζσο νη θεληξηθνί θφκβνη είλαη δξνκνινγεηέο IP ζπλδεδεκέλνη ζε δίθηπν θνξκνχ ε κεηαγσγείο ηθαλνί λα παξέρνπλ multipoint-to-multipoint Transparent LAN services (TLS). ηνπο ελδηάκεζνπο θφκβνπο βξίζθνπκε ηζρπξνχο κεηαγσγείο (1-10 Gbps αλά ζχξα) θαη ζηνπο θφκβνπο πξφζβαζεο κεηαγσγείο ή δξνκνινγεηέο (100Mbps 1Gbps αλά ζχξα). Σππηθά νη ρξήζηεο ζπλδένληαη κε ηαρχηεηεο Mbps κέζσ ησλ κνλάδσλ CPE, ρσξίο λα απνθιείεηαη ηερλνινγηθά ε ζχλδεζε κε πςειφηεξεο ηαρχηεηεο (1Gbps). Με απμαλφκελεο απαηηήζεηο γηα πιενλάδνπζεο ζπλδέζεηο, θαη κεγαιχηεξν εχξνο δψλεο, ηίπνηε δελ εκπνδίδεη, αληίζεηα πνιιά ζπλεγνξνχλ, ζηελ πνιιαπιή ζχλδεζε 26

27 θφκβσλ (ή αθφκε θαη ρξεζηψλ) κεηαμχ ηνπο θαη ε πηζαλφηεξε εμέιημε ησλ ελεξγψλ δηθηχσλ γηα ππνζηήξημε πιεηάδαο εθαξκνγψλ ζπγθιηλνπζψλ σο πξνο ηε ρξήζε IP, είλαη απηή ηνπ δηθηπψκαηνο (mesh) φπσο απηή ηνπ παξαθάησ δηαγξάκκαηνο: Δηθόλα 2.13: Γηαζύλδεζε δηθηπώκαηνο (mesh) Ζ επηινγή κεηαμχ ελφο δηθηχνπ πξφζβαζεο βαζηζκέλνπ ζε κεηαγσγή (L2) ή δξνκνιφγεζε (L3) θαζνξίδεηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο φπσο ην πφζν αζθαιέο ζε κειινληηθέο κεηαβνιέο (future proof) επηδηψθεηαη λα είλαη ην δίθηπν, ηελ επηδίσμε ηππνπνίεζεο ησλ δηεπαθψλ ηνπ, ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ, ην είδνο ησλ ππεξεζηψλ πνπ ζα αλαπηπρζνχλ ζην δίθηπν θαη ηελ πνιηηηθή λνκήο, ρξήζεο θαη πξφζβαζεο ζε απηφ. Δπίζεο νη απαηηήζεηο δηαρείξηζεο, πνιππινθφηεηαο θαη απηνκαηνπνίεζεο επεθηάζεσλ θαη επηθαηξνπνίεζεο παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ ηειηθή επηινγή. Απνθεχγνληαο λα εηζέιζνπκε ζε ηερληθή ζπδήηεζε, θαη δεδνκέλνπ φηη ην ζέκα είλαη ελ κέξεη ηερληθφ, ζα ζέιακε λα ηνλίζνπκε φηη παξά ηηο φπνηεο δηαθνξέο, γηα ηηο πεξηπηψζεηο ελεξγψλ δηθηχσλ πνπ αλαπηχζζνληαη, ηα παξαθάησ ζεκεία θαίλεηαη λα είλαη θνηλά ζηελ αλάπηπμή ηνπο: Ζ ρξήζε P2P Ethernet. Οη ππεξεζίεο είλαη βαζηζκέλεο ζε IP θαη σο ηερλνινγία κεηαθνξάο απφ ηνλ ρξήζηε (CPE), εληφο ηνπ δηθηχνπ θαη έσο θαη ηνπο θεληξηθνχο θφκβνπο ρξεζηκνπνηείηαη απνθιεηζηηθά Ethernet. ηνπο θεληξηθνχο θφκβνπο, ή ζε ρψξνπο ζπλεγθαηάζηαζεο ηνπνζεηνχληαη δξνκνινγεηέο IP. ηνπο ελδηάκεζνπο θφκβνπο πξφζβαζεο ηνπνζεηνχληαη είηε δξνκνινγεηέο είηε κεηαγσγείο κε ιεηηνπξγηθφηεηα L3. 27

28 Ο εμνπιηζκφο ηεξκαηηζκνχ ηλψλ, ηνπνζεηείηαη εληφο θηηξίσλ (FFTB) ή δηακεξηζκάησλ (FFTH). 28

29 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΣΔΥΝΗΚΔ ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΟΠΣΗΚΩΝ ΓΗΚΣΤΩΝ 3.1 Δηζαγσγή Ζ παξνπζίαζε πνπ γίλεηαη αθνξά ζηελ θαηαζθεπή, ζε ηνπηθφ επίπεδν, βαζηθνχ νινθιεξσκέλνπ θαη εληαίνπ κέξνπο θπζηθήο δηθηπαθήο ππνδνκήο κεηξνπνιηηηθψλ νπηηθψλ ηλψλ ζε Γήκνπο ηεο ρψξαο, κε πξφβιεςε ηεο ελζσκάησζεο, ηεο ζπκπιεξσκαηηθφηεηαο θαη ηεο δηαιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ κε επξχηεξεο νπηηθέο δηθηπαθέο ππνδνκέο ζην ηνπηθφ, πεξηθεξεηαθφ, θαη εζληθφ επίπεδν. Δίλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ απφ ηα έξγα απηά λα πξνθχςνπλ νπδέηεξεο θπζηθέο ππνδνκέο επί ησλ νπνίσλ ζα κπνξεί λα ζηεξηρζεί ε αλάπηπμε ιεηηνπξγηθψλ δηθηχσλ ησλ νπνίσλ ε ρσξεηηθφηεηα ζα κπνξεί λα απμάλεη γηα ηδηαίηεξα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα κε ηελ εηζαγσγή ησλ θαηάιιεισλ νπηηθψλ θαισδίσλ ζηνπο θελνχο ζσιήλεο, κε αλαβάζκηζε ησλ ελεξγψλ δηθηπαθψλ ζπζθεπψλ επηθνηλσλίαο ζηα άθξα ηνπ δηθηχνπ, ρσξίο αιιαγή ηεο θπζηθήο ππνδνκήο απηήο, θαη κε ην ειάρηζην δπλαηφ ιεηηνπξγηθφ θφζηνο. Οη ππνδνκέο δελ ζα πξέπεη λα δνκεζνχλ ζηε βάζε θάπνηαο ζπγθεθξηκέλεο ζεκεξηλήο εθαξκνγήο ή ππεξεζίαο, αιιά ζα πξέπεη λα επηηξέπνπλ πιεζψξα ελαιιαθηηθψλ εθαξκνγψλ θαη ππεξεζηψλ ζηνλ ηνκέα ησλ ηειεπηθνηλσληψλ. Δπεηδή ην αξρηθφ θφζηνο ηνπ έξγνπ γηα θάζε Γήκν είλαη αξθεηά ππνινγίζηκν, είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ε πξφβιεςε ηεο βαζκηαίαο επέθηαζεο ησλ ππνδνκψλ απηψλ γηα ηελ ππνζηήξημε πεξηζζφηεξσλ ρξεζηψλ κε ην ειάρηζην δπλαηφ θφζηνο. 3.2 Οξηζκνί Καη αξράο απνζαθελίδνληαη νξηζκνί νη νπνίνη είλαη ρξήζηκνη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ εχξνπο ησλ έξγσλ ζηα νπνία αλαθέξεηαη ν παξψλ νδεγφο θαη ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ππνδνκψλ δηαθνξεηηθνχ εχξνπο: WAN (Wide Area Network_Γίθηπα επξείαο πεξηνρήο): Όζνλ αθνξά ηνλ παξφληα νδεγφ σο δίθηπν επξείαο πεξηνρήο ελλννχκε ηα ππάξρνληα ε κειινληηθά δίθηπα εζληθνχ ή θαη ππεξεζληθνχ επηπέδνπ πνπ ζπλήζσο έρνπλ ηε κνξθή αξαηνχ πιέγκαηνο κε θφκβνπο ζε κεγάια αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο. Σα έξγα ζηα νπνία αλαθέξεηαη ν παξψλ νδεγφο δελ αθνξνχλ ηα δίθηπα επξείαο πεξηνρήο αιιά πξέπεη λα ιακβάλνπλ ππ φςε ηνπο ππάξρνληεο θαη κειινληηθνχο θφκβνπο ηνπο. 29

30 RAN (Regional Area Networks_ Πεξηθεξεηαθά δίθηπα): Ο φξνο είλαη αδφθηκνο, αιιά ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο ηειεπηαία ιφγσ ηνπ κεγάινπ ελδηαθέξνληνο πνπ έρνπλ νη δηθηπαθέο ππνδνκέο ζην πεξηθεξεηαθφ επίπεδν θαη ηεο ζεκαζίαο γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε νιφθιεξσλ πεξηνρψλ απφ ηα δίθηπα απηά. Όζνλ αθνξά ηνλ παξφληα νδεγφ σο πεξηθεξεηαθά δίθηπα ελλννχκε ππάξρνληα ε κειινληηθά δίθηπα ζην επίπεδν π.ρ. κηαο δηνηθεηηθήο πεξηθέξεηαο, πνπ ζπλήζσο έρνπλ ηε κνξθή ππθλφηεξνπ πιέγκαηνο ή δηαζπλδεδεκέλσλ δαθηπιίσλ κε θφκβνπο ηνπνζεηεκέλνπο ζε κεγάινπο δήκνπο ηεο πεξηθέξεηαο. Καηά κία έλλνηα ηα RAN αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ δηθηχσλ επξείαο πεξηνρήο, αιιά νη εμειίμεηο ηεο ηερλνινγίαο ησλ νπηηθψλ ηλψλ, έρνπλ θαηαζηήζεη δπλαηή ηελ αλάπηπμε δηθηχσλ «δηακέηξνπ» πνιιψλ δεθάδσλ ρηιηνκέηξσλ κε πξφηππα πνπ πξνζηδηάδνπλ ζε κηθξφηεξεο έθηαζεο δίθηπα. Σα έξγα ζηα νπνία αλαθέξεηαη ν παξψλ νδεγφο δελ αθνξνχλ ηα πεξηθεξεηαθά δίθηπα αιιά πξέπεη λα ιακβάλνπλ ππ φςε ηνπο ππάξρνληεο θαη κειινληηθνχο θφκβνπο ηνπο νη νπνίνη κπνξεί θαη πξέπεη λα ηαπηίδνληαη κε ηνπο θχξηνπο θφκβνπο ηνπ ππφ θαηαζθεπή δηθηχνπ. ΜΑΝ (Metropolitan Area Networks_ Μεηξνπνιηηηθά δίθηπα): Ο φξνο παξνπζηάδεη κηα ειαζηηθφηεηα φζνλ αθνξά ην εχξνο ηεο πεξηνρήο πνπ θαηαιακβάλνπλ ηα δίθηπα απηά. Γηα ηελ Διιάδα, έλα ηππηθφ (απφ άπνςε κεγέζνπο γηα επξσπατθή ρψξα) κεηξνπνιηηηθφ δίθηπν ( km) ζα κπνξνχζε λα θαιχςεη έλα νιφθιεξν λνκφ ή αθφκε θαη κία πεξηθέξεηα. Παξ φια απηά, φζνλ αθνξά ηνλ παξφληα νδεγφ σο Μεηξνπνιηηηθά δίθηπα ελλννχκε εθ εμήο ππάξρνληα ε κειινληηθά δίθηπα ζην επίπεδν ελφο κεγάινπ αζηηθνχ θέληξνπ, ή ελφο ζπλφινπ κηθξφηεξσλ δήκσλ πνπ ζπλήζσο έρνπλ ηε κνξθή ελφο ή πνιιαπιψλ δαθηπιίσλ θαη ζπκπιεξσκαηηθψλ ππνδνκψλ πξφζβαζεο. Σα έξγα ζηα νπνία αλαθέξεηαη ν παξψλ νδεγφο αθνξνχλ κέξνο ή φιν ελφο κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ ζην επίπεδν ελφο δήκνπ, κε έκθαζε ζηελ πξφζβαζε ζηνπο θχξηνπο θφκβνπο ηνπ δηθηχνπ απηνχ. Σν παξαθάησ δηάγξακκα απνηππψλεη ζρεκαηηθά ηε ζρέζε κεηαμχ ησλ πξναλαθεξζέλησλ επηπέδσλ θαη πξνζδηνξίδεη ην εχξνο ηνπ έξγνπ ζην νπνίν αλαθεξφκαζηε.. 30

31 Αντικείμενο τοσ έργοσ RAN Regional Area Network MAN M etropolitan Area Network WAN W ide Area Netw ork Απφ ην παξαπάλσ ζρήκα, θαίλεηαη φηη κέξνο ηνπ έξγνπ (νη θφκβνη ησλ WAN θαη RAN θαζψο θαη νη ζπλδεηήξηεο νδεχζεηο κεηαμχ ησλ θφκβσλ απηψλ εληφο ησλ νξίσλ ηνπ παξφληνο έξγνπ, κπνξεί θαη ζπλήζσο είλαη θαζνξηζηηθνί παξάγνληεο γηα ην ζρεδηαζκφ ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ ην νπνίν κεηαμχ άιισλ ζα πξέπεη λα εμαζθαιίδεη θαη ηελ πξφζβαζε ζηνπο θφκβνπο απηνχο νη νπνίνη ζηε ζπλέρεηα αλαθέξνληαη σο θχξηνη θφκβνη. ηε ζπλέρεηα δίδεηαη ε αξρηθή γεληθή νξνινγία αλαθνξάο πνπ πξνηείλεηαη λα πηνζεηεζεί ζηα ζπλαθή έξγα. (Οη νξηζκνί απηνί ζα αλαιπζνχλ ιεπηνκεξέζηεξα ζηε ζπλέρεηα). Κύξηνο θόκβνο: Κχξην ζεκείν δηαζχλδεζεο νπηηθψλ αγσγψλ θαη θαισδίσλ ηνπ πεξηθεξεηαθνχ ηζηνχ γηα θάιπςε ησλ ζπλαζξνηζκέλσλ επηθνηλσληαθψλ αλαγθψλ ελφο κεγάινπ δήκνπ ή κηαο επξχηεξεο αιιά πιένλ αξαηνθαηνηθεκέλεο πεξηνρήο ε κέξνπο ελφο κεγάινπ αζηηθνχ θέληξνπ. Γηα ιφγνπο δηαζεζηκφηεηαο ηεο ππνδνκήο, επηδηψθεηαη θάζε θχξηνο θφκβνο λα είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλνο κε παξαπάλσ ηνπ ελφο νκφηηκνπο θχξηνπο θφκβνπο. ηνπο θχξηνπο θφκβνπο εγθαζίζηαηαη ελεξγφο εμνπιηζκφο, πέξαλ ησλ παζεηηθψλ δηαηάμεσλ κηθηνλφκεζεο νπηηθψλ ηλψλ θαη 31

32 πξνβιέπεηαη ζπλ-εγθαηάζηαζε ή πξφζβαζε δηαρεηξηζηψλ θαη παξφρσλ ππεξεζηψλ θαη εθαξκνγψλ. Κύξην δίθηπν: Σν δίθηπν ππνδνκψλ θαη νπηηθψλ θαισδίσλ γηα ηε δηαζχλδεζε κεηαμχ ησλ θπξίσλ θφκβσλ κε ηελ έλλνηα πνπ νξίζηεθαλ παξαπάλσ (regional network, trunk network θιπ). ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο νη δηαδξνκέο κεηαμχ ησλ θχξησλ θφκβσλ γεηηληάδνπλ ή ηαπηίδνληαη κε εζληθά ή πεξηθεξεηαθά δίθηπα ππνδνκψλ άιινπ ηχπνπ (φπσο νδηθά δίθηπα, ζηδεξνδξνκηθά δίθηπα, δίθηπα κεηαθνξάο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, δίθηπα κεηαθνξάο θπζηθνχ αεξίνπ, δίθηπα άξδεπζεο ή χδξεπζεο). Κόκβνο δηαλνκήο: Σν ζεκείν δηαζχλδεζεο νπηηθψλ αγσγψλ θαη θαισδίσλ ηνπ θαη εμνρήλ κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ (δηθηχνπ δηαλνκήο) γηα ζπγθέληξσζε ησλ ζπλαζξνηζκέλσλ επηθνηλσληαθψλ αλαγθψλ κηαο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο ηδίσο ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ α) δελ ζπληξέρνπλ ιφγνη γηα ηνπνζέηεζε θφκβνπ θνξκνχ φπσο ζηελ πεξίπησζε ελφο κηθξνχ Γήκνπ, ε β) γηα ηελ εμππεξέηεζε ελφο ηκήκαηνο κεγάινπ αζηηθνχ θέληξνπ θαη ηελ δηεπθφιπλζε ηεο ζχλδεζεο ησλ θφκβσλ ρακειφηεξνπ επηπέδνπ πξνο ην θχξην δίθηπν. Αλάινγα κε ην κνληέιν αλάπηπμεο ησλ ιεηηνπξγηθψλ δηθηχσλ, ζηνπο θφκβνπο δηαλνκήο κπνξεί λα κελ εγθαηαζηαζεί ελεξγφο εμνπιηζκφο, αιιά κφλν δηαηάμεηο κηθηνλφκεζεο νπηηθψλ ηλψλ. Γηα δηάθνξνπο ιφγνπο φκσο, φπσο ε κεγάιε απφζηαζε απφ ηνλ πιεζηέζηεξν θχξην θφκβν ή ε έιιεηςε θχξηνπ θφκβνπ ή ε ζηελφηεηα ζηνλ αξηζκφ νπηηθψλ ηλψλ ή ε επηζπκία πνιιαπιαζηαζκνχ ηνπ εχξνπο δψλεο ή άιιεο εμσγελείο αηηίεο, ζηνλ θφκβν δηαλνκήο κπνξεί λα ηνπνζεηεζεί παζεηηθφο ή/θαη ελεξγφο εμνπιηζκφο γηα πνιππιεμία. Γίθηπν δηαλνκήο: Σν ππθλφηεξν δίθηπν γηα ηε δηαζχλδεζε κεηαμχ ησλ θφκβσλ δηαλνκήο ή/θαη κεηαμχ θφκβσλ δηαλνκήο θαη θχξησλ θφκβσλ. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο νη δηαδξνκέο (ράλδαθεο) κεηαμχ θφκβσλ δηαλνκήο ηαπηίδνληαη κε δηαδξνκέο ηνπ δηθηχνπ θνξκνχ, ηνπ δηθηχνπ πξφζβαζεο θαη «ηξέρνπλ» παξάιιεια κε δίθηπα άιισλ ππνδνκψλ (νδηθφ δίθηπν, δίθηπν απνρέηεπζεο, θιπ). Γηα ιφγνπο δηαζεζηκφηεηαο ηεο ππνδνκήο, επηδηψθεηαη ε έκκεζε ζχλδεζε θάζε θφκβνπ δηαλνκήο κε πεξηζζφηεξνπο ηνπ ελφο θχξηνπο θφκβνπο είηε απ επζείαο είηε εκκέζσο ή/θαη κέζσ ελδηάκεζσλ ζπλδέζεσλ κε άιινπο θφκβνπο δηαλνκήο (π.ρ κε ηε κνξθή θπζηθψλ δαθηπιίσλ). 32

33 Κόκβνο πξόζβαζεο: Σν ζεκείν δηαζχλδεζεο κεκνλσκέλσλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ ή ζπγθξνηεκάησλ πξνο ην δίθηπν πξφζβαζεο. Απνηειεί θαη ζεκείν ηνπνζέηεζεο ελεξγνχ εμνπιηζκνχ γηα παξνρή δηθηπαθψλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο. Γίθηπν πξόζβαζεο: Σν ππθλφ δίθηπν ζχλδεζεο ησλ θφκβσλ πξφζβαζεο κε ην δίθηπν δηαλνκήο. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο νη δηαδξνκέο κεηαμχ θφκβσλ πξφζβαζεο γεηηληάδνπλ ή ηαπηίδνληαη θαη κε δίθηπα άιισλ ππνδνκψλ ζε ηνπηθφ επίπεδν π.ρ. κηαο γεηηνληάο. Γηα ιφγνπο δηαζεζηκφηεηαο θαη αζθάιεηαο ηεο ππνδνκήο, απνηειεί ινγηθή επηδίσμε ή έκκεζε ζχλδεζε θάζε θφκβνπ πξφζβαζεο κε πεξηζζφηεξνπο ηνπ ελφο θφκβνπο δηαλνκήο (π.ρ. κε ηελ ηνπνζέηεζή ηνπο ζε θπζηθφ δαθηχιην), αλ θαη απηφ ιφγσ ηεο ππθλφηεηαο ηεο ππνδνκήο, ηνπ ζπλεπαγφκελνπ κεγάινπ θφζηνπο ελαιιαθηηθψλ νδεχζεσλ, ηεο κηθξήο ζρεηηθά ζεκαζίαο ησλ βιαβψλ ζην επίπεδν κεκνλσκέλσλ ρξεζηψλ, θαη ηεο παξαδνζηαθήο πξαθηηθήο αθηηλνεηδνχο αλάπηπμεο ηνπ ηνπηθνχ βξφρνπ, κπνξεί λα κελ είλαη θαζνιηθά πινπνηήζηκν. Ζ δνκή ηνπ δηθηχνπ πξφζβαζεο δηαθνξνπνηείηαη σο πξνο ηελ ππθλφηεηα θαη ηελ ηνπνινγία αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε ηεο εμππεξεηνχκελεο πεξηνρήο (αζηηθή, βηνκεραληθή, αγξνηηθή). ην επφκελν δηάγξακκα παξνπζηάδεηαη γηα αλαθνξά, ε γεληθή δνκή ελφο θπζηθνχ δηθηχνπ νπηηθψλ ππνδνκψλ. Δ Κ Δ Δίκτσο κορμού Κ Δ Δ Δ κ Δίκτσο διανομής Δ Δ Δίκτσο πρόσβασης 33

34 Οη απαηηήζεηο ηεο επηδησθφκελεο ηερληθήο ιχζεο κπνξνχλ επηγξακκαηηθά λα εθθξαζζνχλ σο εμήο: 3.3 Δηδηθέο απαηηήζεηο νπηηθήο ππνδνκήο Απαηηήζεηο γηα ην θύξην δίθηπν Μεηαμχ ησλ θπξίσλ θφκβσλ ηνπ δηθηχνπ, πξέπεη λα γίλεη θάζε πξνζπάζεηα ψζηε ην θαιψδην λα είλαη δηαθξηηφ θαη εληαίν ρσξίο ελδηάκεζεο κηθηνλνκήζεηο ή, αλ απηφ δελ είλαη δπλαηφλ, ην θχξην δίθηπν ζα κπνξεί λα κνηξάδεηαη θαιψδην απφ ην δίθηπν δηαλνκήο. ε θάζε πεξίπησζε, ζα πξέπεη λα έρεη ηνλ ειάρηζην αξηζκφ ζπγθνιιήζεσλ, νη νπνίεο ζηε δεχηεξε αλαθεξφκελε παξαπάλσ πεξίπησζε ζα γίλνπλ θαηά πξνηίκεζε εληφο ησλ θφκβσλ δηαλνκήο, ρσξίο φκσο δπλαηφηεηα ηεξκαηηζκνχ θαη κηθηνλφκεζεο, δειαδή ιεηηνπξγηθά/ινγηθά έλαο ζπγθεθξηκέλνο αξηζκφο ηλψλ ζα πξέπεη λα ελψλεη θχξην θφκβν κε θχξην θφκβν. Σα εληαία ηκήκαηα κεηαμχ ζπγθνιιήζεσλ ζε θακία πεξίπησζε δελ πξέπεη λα είλαη κηθξφηεξα ησλ 2 ρηιηνκέηξσλ (εθηφο πξνθαλψο ησλ ηεξκαηηθψλ ηκεκάησλ πνπ απνκέλνπλ κεηά ηελ ηειεπηαία ζπγθφιιεζε ζηελ θαηεχζπλζε εγθαηάζηαζεο ηεο ίλαο πξνο ηνλ επφκελν θεληξηθφ θφκβν). πλήζσο κφλν έλα νπηηθφ θαιψδην εληφο ηδηαίηεξεο ππνζσιήλσζεο απαηηείηαη γηα ηε ζχλδεζε δχν θπξίσλ θφκβσλ πξνο ηε κία θαηεχζπλζε ελφο θεληξηθνχ δαθηπιίνπ κε ηελ πξνυπφζεζε φηη απηφ είλαη επαξθψο δηαζηαζηνινγεκέλν. Ζ αληίζηξνθε θαηεχζπλζε πξνθαλψο ζα έρεη άιιε δηαδξνκή. Πξνβιέπνληαο ηελ επέθηαζε ηνπ θπξίνπ δηθηχνπ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, θαη ηηο ζπλδέζεηο π.ρ. κεηαμχ δήκσλ ή θνηλνηήησλ ή δεκνηηθψλ δηακεξηζκάησλ, ζα ρξεηαζηεί ρψξνο γηα ίλεο θαη ζπλεπψο γηα θαιψδην θαη ζσιελψζεηο ζην κέιινλ. Γηα ην θχξην δίθηπν, ε απφιπηε ειάρηζηε πξνηεηλφκελε πνζφηεηα είλαη ηξεηο (3) εγθαηεζηεκέλεο ππνζσιελψζεηο θαηά κήθνο ηεο δηαδξνκήο ηνπ θπξίνπ δηθηχνπ, αζρέησο αλ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε πξψηε θάζε. Γεληθφηεξα, ζα πξέπεη λα ππάξρνπλ ηνπιάρηζηνλ Κ+1 ππνζσιελψζεηο φπνπ Κ είλαη ν αξηζκφο ησλ πξνβιεπφκελσλ θπξίσλ θφκβσλ ζηνπο νπνίνπο ζα ζπλδεζνχλ νη θφκβνη δηαλνκήο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ έξγσλ. Δπηπιένλ ζσιελψζεηο/ππνζσιελψζεηο ζα απαηηεζνχλ εάλ ιεθζνχλ ππ φςε ηα φζα αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ. Πξνθαλψο πξέπεη λα γίλεη πξνζπάζεηα γηα ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο εθζθαθήο ηεο ζπγθεθξηκέλεο δηφδεπζεο γηα ηηο ζσιελψζεηο θαη θαιψδηα δηαλνκήο θαη ηεο πξφζβαζεο. εκεηψλεηαη φηη ζηνπο θχξηνπο θφκβνπο πξνβιέπεηαη λα ηνπνζεηεζνχλ ελεξγά θαη παζεηηθά ζηνηρεία πνιππιεμίαο θαη απνπνιππιεμίαο. Έηζη αθφκε θαη ε αλάγθε 34

35 πιενλαζκαηηθήο ππνζηήξημεο φισλ ησλ ρξεζηψλ απφ πεξηζζφηεξνπο ηνπ ελφο θχξηνπο θφκβνπο, ζα κπνξεί λα ηθαλνπνηεζεί κε κεησκέλν αξηζκφ ηλψλ ζην θχξην δίθηπν έσο θαη κία ηάμε κεγέζνπο κηθξφηεξν απφ απηφλ πνπ θαηαιήγεη ηειηθά ζηνπο θφκβνπο πξφζβαζεο κέζσ ησλ δηθηχσλ δηαλνκήο θαη πξφζβαζεο (βι. παξαθάησ) Απαηηήζεηο γηα ην δίθηπν δηαλνκήο Γεδνκέλνπ φηη θάζε θφκβνο δηαλνκήο ζπλδέεηαη ηππηθά κε δχν θεληξηθνχο θφκβνπο ή κε έλα θεληξηθφ θφκβν κέζσ δχν δηαδξνκψλ, κία (1) ππνζσιήλσζε πξνο θάζε θαηεχζπλζε ή δχν (2) ππνζσιελψζεηο πξνο ηε κία θαηεχζπλζε απαηηνχληαη γηα ην ζθνπφ απηφ (αλάινγα κε ην εάλ ν θφκβνο δηαλνκήο είλαη αλάκεζα απφ ηνπο θπξίνπο θφκβνπο ή απφ ηελ ίδηα πιεπξά αληηζηνίρσο), γηα θάζε θφκβν δηαλνκήο. Γηα ην δίθηπν δηαλνκήο, ε απφιπηε ειάρηζηε πξνηεηλφκελε πνζφηεηα είλαη πέληε (5) εγθαηεζηεκέλεο ππνζσιελψζεηο ή κηθξνζσιελψζεηο. πλήζσο, ζσιελψζεηο γηα πεξηζζφηεξνπο ηνπ ελφο θφκβνπο δηαλνκήο, θαζψο θαη ζσιελψζεηο ηνπ δηθηχνπ πξφζβαζεο ζα ζπλππάξρνπλ ζηελ ίδηα δηφδεπζε. πλεπψο πξέπεη λα ππάξρεη πξφβιεςε γηα πεξηζζφηεξεο ππνζσιελψζεηο. Σν θαιψδην απφ θχξην θφκβν πξνο θάζε θφκβν δηαλνκήο ζηε βέιηηζηε πεξίπησζε πξέπεη είλαη δηαθξηηφ θαη εληαίν. εκεηψλεηαη φηη νη θφκβνη δηαλνκήο κπνξεί αξρηθά (γηα ιφγνπο απιφηεηαο θαη κηθξνχ θφζηνπο δηαρείξηζεο) λα κελ είλαη ηίπνηε παξαπάλσ απφ δηαηάμεηο κηθηνλφκεζεο (cross-connect) νη νπνίεο πινπνηνχλ θαηά πεξίπησζε κία ή παξαπάλσ θπζηθέο ζπλδέζεηο (ρσξίο πιενλαζκφ ή κε πιενλαζκφ αληίζηνηρα) κεηαμχ ελφο θφκβνπ πξφζβαζεο θαη ελφο θπξίνπ θφκβνπ. Απηφ φκσο ζεκαίλεη φηη ζε πιήξε αλάπηπμε, θαη κε αλάγθε πιενλαζκαηηθήο ζχλδεζεο θάζε ζεκείνπ πξφζβαζεο πξνο δχν θεληξηθνχο θφκβνπο, ν αξηζκφο ησλ ηλψλ πνπ πξέπεη λα κπνξεί λα ππνζηεξίμεη ν θφκβνο δηαλνκήο είλαη ηδηαίηεξα κεγάινο. Ζ πξφβιεςε ελεξγψλ ή παζεηηθψλ ζηνηρείσλ πνιππιεμίαο θαη απνπνιππιεμίαο ζηνπο θφκβνπο δηαλνκήο, θαζψο θαη ηεο ζχλδεζεο ελ ζεηξά θφκβσλ γηα πινπνίεζε ηνπηθψλ δαθηπιίσλ ή αξηεξηψλ κε έλα ή πεξηζζφηεξα ζεκεία εμφδνπ, κπνξεί λα κεηψζεη θαηά πνιχ ηηο παξαπάλσ απαηηήζεηο ζε αξηζκφ εγθαηεζηεκέλσλ ηλψλ. ηα παξφληα έξγα, ζα ππάξρεη πξφβιεςε γηα απ επζείαο ζχλδεζε κεηαμχ θφκβσλ δηαλνκήο ελ ζεηξά, γηα αληηκεηψπηζε κειινληηθήο δήηεζεο ζε ίλεο θπξίνπ δηθηχνπ, 35

36 γηα ηελ πεξίπησζε αλππαξμίαο θπξίνπ δηθηχνπ, θαη γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ιεηηνπξγηθψλ δαθηπιίσλ ρσξίο ηε δηακεζνιάβεζε θπξίνπ θφκβνπ Απαηηήζεηο γηα ην δίθηπν πξόζβαζεο Σν δίθηπν πξφζβαζεο ελψλεη ηνπο θφκβνπο πξφζβαζεο κε ηνπο θφκβνπο δηαλνκήο κέζσ ηνπ θαισδίνπ πξφζβαζεο ην νπνίν κε ηε κνξθή βξφρνπ δηαηξέρεη θξεάηηα δηαθιάδσζεο θαη ζπγθφιιεζεο. εκεηψλεηαη φηη ζηνλ θφκβν πξφζβαζεο, ζα ππάξρνπλ ελεξγά ζηνηρεία κεηαγσγήο ή/θαη ελεξγά ή παζεηηθά ζηνηρεία πνιππιεμίαο γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ ρξεζηψλ, νπφηε ν αξηζκφο ησλ ηλψλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζε ζπλδέζεηο κε ρξήζηεο κπνξεί ηειηθά λα ηθαλνπνηεζεί απφ πνιχ κηθξφηεξν αξηζκφ ηλψλ κεηαμχ θφκβνπ πξφζβαζεο θαη θχξηνπ θφκβνπ. Απφ ηνλ θφκβν πξφζβαζεο αλαρσξνχλ δεχμεηο γηα δηαθξηηνχο ρξήζηεο ηεο πεξηνρήο. Ο αξηζκφο ησλ ζσιήλσλ, ππνζσιήλσλ, θιπ. πνπ ζα ηνπνζεηεζεί ζην ράλδαθα πνπ ελψλεη ηα θξεάηηα πξφζβαζεο ζα εμαξηεζεί απφ ην εάλ θνηλνί ράλδαθεο θαη ζσιελψζεηο εμππεξεηνχλ θαηά κήθνο ηεο δηαδξνκήο ηνπο θαη άιινπο ρξήζηεο Απαηηήζεηο γηα ην δίθηπν ζπγθέληξσζεο (ηειηθώλ ρξεζηώλ) Σππηθά θάζε ρξήζηεο (θηίξην) εμππεξεηείηαη απφ έλαλ θφκβν πξφζβαζεο, κέζσ θξεαηίσλ θαη δηαδξνκψλ νη νπνίεο ζην θπζηθφ επίπεδν κπνξνχλ λα έρνπλ κηθηή ηνπνινγία απαξηηδφκελε απφ αζηέξα, αξηεξία ή θαη δαθηχιην. Κάζε ρξήζηεο ζα πξέπεη λα έρεη ηε δπλαηφηεηα πιενλαζκαηηθψλ ζπλδέζεσλ (εληφο ηεο ίδηαο φδεπζεο) πξνο ηνλ νηθείν θφκβν πξφζβαζεο θαη ζε θάζε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα γίλεηαη εθκεηάιιεπζε θνηλψλ δηνδεχζεσλ φπνπ απηφ είλαη δπλαηφλ. Γεδνκέλνπ ηνπ φηη, φπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, γηα ην ζπγθεθξηκέλν έξγν ζα ππάξρεη θαη πξφβιεςε γηα απ επζείαο θπζηθή ελ ζεηξά δεχμε ησλ θφκβσλ πξφζβαζεο πνπ αλήθνπλ ζηνλ ίδην βξφρν, ζα ππάξρεη δπλαηφηεηα πνιιψλ ηξφπσλ δηαζχλδεζεο κεηαμχ νκνεηδψλ ρξεζηψλ. Απηφ κπνξεί λα πεξηνξίζεη ηνλ αξηζκφ ησλ αθηεξσκέλσλ απαηηνχκελσλ ηλψλ θαη ζπλδέζεσλ ζηνπο ελδηάκεζνπο θφκβνπο φισλ ησλ επηπέδσλ Τιηθά Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηα νπηηθά δίθηπα ζπκπεξηιακβάλνπλ θξεάηηα, ζσιελψζεηο, θαιψδηα, κνχθεο ζπγθφιιεζεο, θηβψηηα ζπγθνιιήζεσλ, ππαίζξηα θηβψηηα ή θηβψηηα εζσηεξηθνχ ρψξνπ κε εξκάξηα ζπγθφιιεζεο ε/θαη δηαηάμεηο κηθηνλφκεζεο (cross-connect) ηεξκαηηζκνχ θαη ζχλδεζεο κε ελεξγφ εμνπιηζκφ, ρψξν νξγάλσζεο πιενλάδνληνο θαισδίνπ, ηα ηθξηψκαηα παζεηηθνχ θαη ελεξγνχ εμνπιηζκνχ θαη φιεο ηηο βνεζεηηθέο δηαηάμεηο θαη εμαξηήκαηα γηα έλσζε θαη 36

37 δηαθιάδσζε ζσιελψζεσλ θαη ππφ-ζσιελψζεσλ, γηα ηε ζηήξημε, ηε δξνκνιφγεζε θαη ηελ νξγάλσζε κεγάινπ αξηζκνχ θαισδίσλ. Γεδνκέλνπ νηη ππάξρεη κεγάινο αξηζκφο απφ επηινγέο θαη δηαδηθαζίεο γηα ηελ ηνπνζέηεζε ησλ παξαπάλσ πιηθψλ, ε επηινγή πιηθψλ θαη δηαδηθαζηψλ πξέπεη λα παίξλεη ππ φςε, ηνπο ηνπηθνχο πεξηνξηζκνχο θαη ηδηνκνξθίεο, ηελ ζπγθεθξηκέλε δηαβάζκηζε ηερλνγλσζίαο κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ κεζφδσλ, ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο ηερλννηθνλνκηθνχο ζηφρνπο θιπ. ε θάζε πεξίπησζε φκσο είλαη πξνθαλήο ε αλάγθε αλάπηπμεο ησλ δηθηχσλ κε ζπλεπή θαη δνκεκέλν ηξφπν ιακβάλνληαο ππ φςε ην θφζηνο ηεο ζπληήξεζεο θαη ηεο επέθηαζεο κεηά ηελ αξρηθή ιεηηνπξγία ηνπ. Σν δίθηπν αγσγψλ (ducting) πεξηιακβάλεη θξεάηηα (ή ελαιιαθηηθά ππαίζξηα θηβψηηα) θαη ζσιελψζεηο Φξεάηηα Σα θξεάηηα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηξεηο θπξίσο ζθνπνχο: α) γηα ηνπνζέηεζε πιενλαζκαηηθνχ θαισδίνπ (looping cable), β) γηα ζπγθφιιεζε/δηαθιάδσζε θαισδίσλ θαη θηινμελία ησλ δηαηάμεσλ ζπγθφιιεζεο (cable splicing) ή δηαθιαδσηήξσλ κηθξνζσιελψζεσλ (microtube branching) θαη γ) σο ζεκεία γηα ηελ ππνβνήζεζε ηεο έιμεο ή ηεο εκθχζεζεο θαισδίνπ. Γηα νκνηνκνξθία, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί έλαο ηχπνο θξεαηίνπ (κε κεηαβιεηέο δηαζηάζεηο αλάινγα κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ θαη ηνπο εθάζηνηε πεξηνξηζκνχο). ε πεξηπηψζεηο πνπ ν ππφγεηνο ρψξνο είλαη πεξηνξηζκέλνο, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ππαίζξηα θηβψηηα θαισδίσλ. ηηο ππθλνδνκεκέλεο αζηηθέο πεξηνρέο, ηα θξεάηηα ζπγθφιιεζεο ή δηαθιάδσζεο ζπζηήλεηαη λα ηνπνζεηνχληαη ζε απνζηάζεηο απφ 200 έσο 300m ελψ γηα δηαδξνκέο θαισδίσλ ζε αξαηνθαηνηθεκέλεο πεξηνρέο νη αληίζηνηρεο απνζηάζεηο κπνξνχλ λα θηάλνπλ ηα 500 κέηξα. ε θάζε πεξίπησζε φκσο, νη απνζηάζεηο κεηαμχ ησλ θξεαηίσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ ππνβνήζεζε ηνπ πεξάζκαηνο ίλαο κε έιμε ή εκθχζεζε, πξέπεη λα είλαη ηέηνηεο ψζηε λα ππνζηεξίδνληαη απξφζθνπηα φιεο νη πξνβιεπφκελεο ηερληθέο πεξάζκαηνο ηνπ θαισδίνπ γηα ηνλ πξνβιεπφκελν ηχπν θαη αξηζκφ θαισδίσλ θαη ηνλ ππάξρνληα ή πξνβιεπφκελν ηχπν ζσιελψζεσλ, ππνζσιελψζεσλ ή κηθξνζσιελψζεσλ. Φξεάηηα γηα ηνπνζέηεζε πιενλαζκαηηθνχ θαισδίνπ ζπζηήλεηαη λα ηνπνζεηνχληαη ζε ηαθηά δηαζηήκαηα ηδηαίηεξα ζε πεξηνρέο φπνπ πξνβιέπνληαη κειινληηθέο κηθξν- 37

38 κεηαηνπίζεηο ηεο δηφδεπζεο. Πξέπεη λα δνζεί πξνζνρή ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ζέζεο ησλ θξεαηίσλ ψζηε λα κπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ εχθνια ρξήζηεο ζην κέιινλ σιελώζεηο Αλαθεξφκαζηε ζην ζχζηεκα ζσιήλσλ θαη ππνζσιήλσλ HDPE (High-density polyethylene) ή θαη ζπζηνηρηψλ κηθξνζσιελψζεσλ πνπ ζα εγθαηαζηαζνχλ γηα ηελ ππνδνρή ησλ νπηηθψλ θαισδίσλ. Έλα ζεκαληηθφ θφζηνο ηεο ππνδνκήο απνηεινχλ νη εθζθαθέο θαη ε ηνπνζέηεζε ησλ ζσιελψζεσλ απηψλ. Απηφ απμάλεη ηηο απαηηήζεηο γηα θαιφ ζρεδηαζκφ θαη πξφβιεςε. ρεηηθά κε ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ κειινληηθψλ αλαγθψλ, ε εκπεηξία δείρλεη, ηδηαίηεξα ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ αλάινγεο ππνδνκέο αλαπηχρζεθαλ απφ ηειεπηθνηλσληαθνχο θνξείο κε ζθνπνχο ηελ θάιπςε άκεζσλ αλαγθψλ θαη ηελ ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θφζηνπο, φηη απηά ήηαλ ππνδηαζηαζηνινγεκέλα φζνλ αθνξά ζσιελψζεηο, θαιψδηα, κέγεζνο θαη ππθλφηεηα θξεαηίσλ. ηελ επηινγή ηεο δηφδεπζεο, πξέπεη λα δνζεί πξνζνρή ζηε κειινληηθή δνκή ηνπ πιήξσο αλεπηπγκέλνπ δηθηχνπ. Οη ζσιελψζεηο γηα ην θχξην δίθηπν, ην δίθηπν δηαλνκήο θαη ην δίθηπν πξφζβαζεο δηαζηαζηνινγνχληαη ρσξηζηά, αιιά είλαη επηζπκεηφ λα εκπεξηθιείνληαη ζηελ ίδηα δηφδεπζε (ράλδαθα θαη θξεάηηα) φπνπ απηφ είλαη εθηθηφ. Ο αξηζκφο ησλ ζσιήλσλ (ή ππνζσιήλσλ ή ζπζηνηρηψλ κηθξνζσιήλσλ εληφο ελφο θνηλνχ ζσιήλα) εμαξηάηαη απφ ηνλ αξηζκφ ησλ απαηηνχκελσλ νπηηθψλ θαισδίσλ. Ζ ηνπνζέηεζε ελφο (θαη κφλν) θαισδίνπ αλά ππν-ζσιήλσζε ή κηθξνζσιήλα πξέπεη λα ζεσξείηαη γεληθφο θαλφλαο θαη λα απνθεχγνληαη νη παξεθθιίζεηο. ε θάζε πεξίπησζε, ν ζρεδηαζκφο θχξηνπ δηθηχνπ, δηθηχνπ δηαλνκήο, θαη δηθηχνπ πξφζβαζεο, πξέπεη λα πξνβιέπεη ηελ άκεζε ηνπνζέηεζε θελψλ ζσιήλσλ ή ζπζηνηρηψλ κηθξνζσιελψζεσλ θαη ηε κειινληηθή εηζαγσγή ππνζσιήλσλ θαη νπηηθψλ θαισδίσλ γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ηεο κειινληηθήο δήηεζεο. Ζ ζεψξεζε ησλ αλαπηπμηαθψλ θαη ξπκνηνκηθψλ ζρεδίσλ ηεο πεξηνρήο είλαη απαξαίηεηε ψζηε ε πηζαλφηεηα λα πξνθχςεη αλάγθε αρξήζηεπζεο ή κεηαθίλεζεο κεγάινπ κέξνπο ηεο ππνδνκήο λα ειαρηζηνπνηεζεί. Γεληθά δηαθξίλνπκε 2 πξνζεγγίζεηο φζνλ αθνξά ηηο ζσιελψζεηο: 38

39 Υξήζε ζπκβαηηθψλ ζσιελψζεσλ γηα ηηο θχξηεο αξηεξίεο ή/θαη ηηο αξηεξίεο δηαλνκήο εάλ κεζνιαβνχλ κεγάιεο απνζηάζεηο θαη ππάξρεη ε αλάγθε γηα κεγάιν αξηζκφ ηλψλ αλά θαιψδην θαη ζπγθνιιήζεηο ζε θξεάηηα ζπγθφιιεζεο. Υξήζε ζπζηνηρηψλ κηθξνζσιελψζεσλ νη νπνίεο θαη πξνηείλνληαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηνπιάρηζηνλ γηα ηηο ζπλδέζεηο ησλ ρξεζηψλ, ην δίθηπν πξφζβαζεο ή/θαη ηηο αξηεξίεο δηαλνκήο (αθφκε θαη ηνπ θπξίνπ δηθηχνπ εάλ απηφ είλαη εθηθηφ) πκβαηηθή πξνζέγγηζε κε ρξήζε ζπγθνιιήζεσλ θαη σιελώζεσλ Ζ πξνζέγγηζε απηή κπνξεί λα αθνινπζεζεί γηα ην θχξην δίθηπν ζηελ πεξίπησζε κεγάισλ απνζηάζεσλ θαη επίζεο πξέπεη λα εμεηαζζεί ε θαηαιιειφηεηα ηεο ρξήζεο ηεο γηα ην δίθηπν δηαλνκήο θαη πξφζβαζεο θαζψο θαη γηα ηηο ζπλδέζεηο πξνο ηνπο ρξήζηεο, αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε, θαη ζχκθσλα κε φζα αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ. χκθσλα κε ηελ πξνζέγγηζε απηή ηελ νπνία εθ εμήο απνθαινχκε «ζπκβαηηθή» ηζρχνπλ ηα παξαθάησ: Κάζε θαιψδην ηνπ θπξίνπ δηθηχνπ ηνπνζεηείηαη εληφο ηδηαίηεξεο ππνζσιήλσζεο θαη νδεχεη ρσξίο δηαθνπέο απφ θχξην θφκβν ζε θχξην θφκβν κε πξνζπάζεηα γηα κεγηζηνπνίεζε ησλ ηκεκάησλ ηα νπνία κεζνιαβνχλ κεηαμχ ζπγθνιιήζεσλ. Οη ζπγθνιιήζεηο φισλ ησλ ηλψλ ηνπ θαισδίνπ αζθαιίδνληαη θαη πξνζηαηεχνληαη απφ ηελ πγξαζία εληφο εηδηθήο δηάηαμεο (κνχθαο), Σν δίθηπν δηαλνκήο, δειαδή νη ζπλδέζεηο απφ ηνπο θχξηνπο θφκβνπο πξνο ηνπο θφκβνπο δηαλνκήο αλαπηχζζεηαη κε ηνλ ίδην ηξφπν εθ φζνλ απηφ είλαη δπλαηφλ. Ζ πξφβιεςε πιενλαζκαηηθήο απ επζείαο ζχλδεζεο ελφο θφκβνπ δηαλνκήο πξνο δεχηεξν θχξην θφκβν, απαηηεί ηελ χπαξμε θελήο ππνζσιήλσζεο θαζ φιν ην κήθνο ηεο ζρεηηθήο δηαδξνκήο. Έηζη γηα έλα ηκήκα κε Ν θφκβνπο δηαλνκήο κεηαμχ δχν θπξίσλ θφκβσλ απαηηνχληαη Ν ππνζσιήλεο. Γηα ηε κείσζε ηνπ απαηηνχκελνπ αξηζκνχ θαισδίσλ θαη ππνζσιελψζεσλ, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαιψδηα κεγαιχηεξνπ αξηζκνχ ηλψλ θαη ζην πέξαζκά ηνπο απφ ηνπο θφκβνπο δηαλνκήο λα εμέξρνληαη κέζσ δηάηαμεο ζπγθφιιεζεο κφλν νη απαηηνχκελεο γηα ην ζπγθεθξηκέλν θφκβν ίλεο απφ ηνλ θαηάληε ηεο δηαδξνκήο θχξην θφκβν θαη λα εηζέξρνληαη νη ίλεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ηνλ αλάληε ηεο δηαδξνκήο θχξην θφκβν. 39

40 Σν δίθηπν πξφζβαζεο αλαπηχζζεηαη κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ αλαθέξζεθε ζηελ παξαπάλσ παξάγξαθν γηα ην δίθηπν δηαλνκήο. Οη ρξήζηεο γεληθά ππνζηεξίδνληαη κε δηαθξηηά θαιψδηα απφ ηνλ θφκβν πξφζβαζεο ρσξίο λα απνθιείεηαη ε πξναλαθεξζείζα ηερληθή κε θαιψδην πνπ εθθηλεί απφ θφκβν πξφζβαζεο θαη «μεθινπδίδεηαη» ηκεκαηηθά παξέρνληαο ζπγθεθξηκέλν αξηζκφ ηλψλ αλά ρξήζηε. Ζ δηακεζνιάβεζε ρξήζηε ζην δίθηπν πξφζβαζεο δελ απνθιείεηαη ζε πεξηπηψζεηο κεγάινπ ρξήζηε ηζνδχλακνπ απφ άπνςε απαίηεζεο ηλψλ κε θφκβν πξφζβαζεο. Ζ κέζνδνο παξνπζηάδεη κεξηθά κεηνλεθηήκαηα: Μεγάινο αξηζκφο θαη κέγεζνο θαισδίσλ ζπλεπάγνληαη απμεκέλεο δηαζηάζεηο ζσιήλσλ νη νπνίνη απαηηνχλ κεγάιεο εθζθαθέο, θαη παξνπζηάδνπλ πξνβιήκαηα ηνπνζέηεζεο ιφγσ ηεο απμεκέλεο αθακςίαο ηνπο θαη ηνπ κηθξφηεξνπ δηαζέζηκνπ κήθνπο ζε ζηξνθεία. Ο αξηζκφο ηλψλ πνπ αλαρσξεί θαη εηζέξρεηαη ζην θαιψδην κέζσ δηάηαμεο ζπγθφιιεζεο είλαη ίζνο κε ηνλ αξηζκφ ησλ ηλψλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζην ρακειφηεξν επίπεδν νξγάλσζεο ησλ θαισδίσλ (ζάιακνο-tube ή ηαηλία-ribbon), θαζηζηψληαο πξνβιεκαηηθή ηελ εμππεξέηεζε θφκβσλ δηαθνξεηηθήο δπλακηθφηεηαο κε κεηαβαιιφκελν αξηζκφ ηλψλ. Γηα ηελ εηζαγσγή λένπ θφκβνπ ζε ππάξρνλ θξεάηην απαηηείηαη α) λα ππάξρεη δηαζέζηκν θαιψδην, β) λα έρεη πιεφλαζκα κήθνπο γ) λα ππάξρνπλ δηαζέζηκεο ίλεο ζην θαιψδην, δ) λα γίλεη πξνζεθηηθή ηνκή ηνπ εμσηεξηθνχ θινηνχ ηνπ θαισδίνπ, ε) λα απνκνλσζεί ν ειεχζεξνο ζάιακνο, ζη) λα γίλνπλ πξνζεθηηθά νη ζπγθνιιήζεηο θαη λα δηεπζεηεζνχλ νη ππφινηπνη ζάιακνη ζηνλ πξνζδηνξηζκέλν γηα ην ζθνπφ απηφ ρψξν εληφο ηεο δηάηαμεο ζπγθφιιεζεο. ε πεξίπησζε πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαιψδηα κεγάινπ αξηζκνχ ηλψλ, γηα ηελ εμππεξέηεζε ελδηάκεζσλ ππαξρφλησλ ή κειινληηθψλ θφκβσλ ή ρξεζηψλ, πέξαλ ησλ πξνβιεκάησλ πνπ επηθέξεη ε αχμεζε βάξνπο, αθακςίαο, απαηηήζεσλ ρψξνπ θαη θφζηνπο, πηζαλή βιάβε ζε νιφθιεξν ην θαιψδην επηθέξεη πξνβιήκαηα ζηε ιεηηνπξγία πνιιψλ ρξεζηψλ ζπγρξφλσο. Ζ πινπνίεζε ελ ζεηξά ζπλδέζεσλ κεηαμχ επηιεγκέλσλ θφκβσλ α) είλαη δχζθνιε θαη απαηηεί πξνγξακκαηηζκφ (αξηζκφ ηλψλ, πνηνο κε πνηφλ θιπ.). 40

41 Ο αξηζκφο ησλ ζπγθνιιήζεσλ κεηαμχ δχν απνκαθξπζκέλσλ ζεκείσλ είλαη ηδηαίηεξα απμεκέλνο κε απνηέιεζκα ηελ εμαζζέληζε ηνπ νπηηθνχ ζήκαηνο Υξήζε ζπζηνηρηώλ κηθξνζσιελώζεσλ χκθσλα κε ηε δεχηεξε πξνζέγγηζε, πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζπζηνηρίεο κηθξνζσιελψζεσλ γηα ηηο ζπλδέζεηο ησλ ρξεζηψλ, ην δίθηπν πξφζβαζεο ή/θαη ηηο αξηεξίεο δηαλνκήο.οη κηθξνζσιελψζεηο είηε έρνπλ ηε κνξθή κίαο νινθιεξσκέλεο ζπζηνηρίαο ζσιελίζθσλ κε εμσηεξηθφ πεξηβάιινληα πξνζηαηεπηηθφ καλδχα (θαηάιιειν γηα άκεζν εληαθηαζκφ πρ. απφ HDPE), είηε κπνξνχλ λα ηνπνζεηεζνχλ ηκεκαηηθά θαηά δέζκεο, εθφζνλ πξνθχπηεη αλάγθε, εληφο ππάξρνληνο πξνζηαηεπηηθνχ ζσιήλα κε εηδηθέο δηαηάμεηο πξνψζεζεο. Αλ θαη εθ πξψηεο φςεσο ην ζχζηεκα θαίλεηαη παξφκνην κε απηφ ησλ ζπκβαηηθψλ ππνζσιελψζεσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε ζπκβαηηθή πξνζέγγηζε, ε δηαθνξά έγθεηηαη ζην εμήο: Αληί ηεο δξνκνιφγεζεο νπηηθψλ ηλψλ κέζσ ζπγθφιιεζεο κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ θαισδίσλ θαη ρξήζεο δηαηάμεσλ ζπγθφιιεζεο, απηά πνπ δξνκνινγνχληαη είλαη νη κηθξνζσιελψζεηο κέζσ θαηάιιεισλ δηαθιαδσηήξσλ θαη ζπλδέζκσλ (βι. ηερληθέο πξνδηαγξαθέο). Με ηνλ ηξφπν απηφ, εμαζθαιίδεηαη έλα ιείν θπζηθφ θαλάιη απφ επηιεγκέλν ζεκείν πξνο επηιεγκέλν ζεκείν, κε ηε δπλαηφηεηα ην θαλάιη απηφ λα ελψλεη θφκβνπο δηαθνξεηηθψλ επηπέδσλ, θφκβνπο ίδηνπ επηπέδνπ ή ρξήζηεο κε θφκβνπο πξφζβαζεο. Σα άθξα ησλ θελψλ κηθξνζσιήλσλ ζθξαγίδνληαη κε πδαηνζηεγή πψκαηα ζηα ζεκεία πνπ απηέο θαηαιήγνπλ (θαηά ηεθκήξην ζε θφκβνπο).σν κηθξνθαιψδην εκθπζείηαη κε θαηάιιειεο ζπζθεπέο ζε χζηεξν ρξφλν, φηαλ απαηηείηαη, θαη κε ηνλ απαηηνχκελν αξηζκφ ηλψλ ν νπνίνο κε ηελ ηξέρνπζα ηερλνινγία κπνξεί λα θπκαίλεηαη απφ 2 έσο 96 ίλεο κε ηελ κέγηζηε εμσηεξηθή δηάκεηξν ηνπ κηθξνθαισδίνπ λα παξακέλεη ζην επίπεδν ησλ 4-6mm, αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ ηλψλ. Ζ δηάκεηξνο θαη ην βάξνο ηνπ κηθξνθαισδίνπ είλαη δπλαηφ λα παξακέλεη ζε ρακειά επίπεδα επεηδή ιφγσ ηεο κεζφδνπ ηνπνζέηεζεο θαη ιφγσ ηεο πξνζηαζίαο απφ ηε κηθξνζσιήλσζε θαη ην εμσηεξηθφ πεξίβιεκα ηεο ζπζηνηρίαο, δελ αλαπηχζζνληαη δπλάκεηο ειθπζκνχ ή ζιίςεο νπφηε εθιείπεη ε αλάγθε γηα εληζρπηηθνχο καλδχεο ζην ίδην ην θαιψδην. Βεβαίσο ε απαηηνχκελε αληνρή ηνπ κηθξνθαισδίνπ πξέπεη λα είλαη ηέηνηα ψζηε λα αληέρεη ηα ζπλήζε θνξηία θξνχζεο θαη ζιίςεο ηα νπνία κπνξνχλ λα 41

42 αλαπηπρζνχλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εγθαηάζηαζεο ηνπ θαισδίνπ θαζ φζν δηάζηεκα απηφ βξίζθεηαη εθηεζεηκέλν εθηφο ησλ κηθξνζσιελψζεσλ. ην παξαθάησ ζρήκα παξνπζηάδεηαη κηα γεληθεπκέλε ρξήζε ζπζηνηρηψλ κηθξνζσιελψζεσλ. Κύριος Κόμβος Customer 2 5 Χρήστης Χρήστης Κόμβος Διανομής Χρήστης Χρήστης Κόμβος Πρόσβασης S 4 1 Χρήστης S S Κόμβος Πρόσβασης S Χρήστης S 6 Κόμβος Διανομής S 3 Κύριος Κόμβος Όπσο γίλεηαη θαλεξφ, απνπζηάδνπλ νη δηαηάμεηο ζπγθφιιεζεο νη νπνίεο πιένλ πεξηνξίδνληαη ζην εζσηεξηθφ ησλ θφκβσλ θαη ζην εζσηεξηθφ ησλ εγθαηαζηάζεσλ ησλ ρξεζηψλ. Οη ζπλδέζεηο κε ηνλ απαηηνχκελν αξηζκφ ηλψλ γίλνληαη φηαλ πξνθχςεη 42

43 αλάγθε. Γελ ηνπνζεηείηαη κηθξνθαιψδην εάλ απηφ δελ ρξεηάδεηαη άκεζα ή κεζνπξφζεζκα. Γηα κεγάιεο απνζηάζεηο, ε εκθχζεζε ηνπ θαισδίνπ κπνξεί λα γίλεη απφ ελδηάκεζν ζεκείν πξνο ηα ππφ ζχλδεζε άθξα ή αθφκε θαη λα επαλαιεθζεί ζε ζεηξά. Σν θαιψδην κπνξεί λα παξαγγειζεί ζε ζηξνθεία κεγάινπ κήθνπο αιιά εάλ παξνπζηαζζεί ε αλάγθε ζπγθφιιεζεο κεηαμχ δχν ηκεκάησλ κεγάινπ κήθνπο, απηφ κπνξεί λα γίλεη κε δηαθιάδσζε ησλ ζρεηηθψλ κηθξνζσιελψζεσλ πξνο θηβψηην ζπγθφιιεζεο (βι. ζεκείν (1) ζην παξαπάλσ ζρήκα). Όπσο θαίλεηαη ζην παξαπάλσ ζρήκα, ηα αξρηθά ηνπνζεηεκέλα θαιψδηα κπνξεί λα είλαη ηα άθξσο απαξαίηεηα, κε ηνλ απαηηνχκελν αξηζκφ ηλψλ (βι. ζεκείν 2, ζπλερείο γξακκέο). Οη δξνκνινγήζεηο γηα ελαιιαθηηθέο νδεχζεηο κπνξνχλ λα πξνεηνηκαζζνχλ ζε νπνηαδήπνηε ζηηγκή (δηαθεθνκκέλεο γξακκέο) θαη λέν κηθξνθαιψδην κπνξεί λα εκθπζεζεί φηαλ πξνθχςεη αλάγθε. Ζ κέζνδνο παξνπζηάδεη αξθεηά πιενλεθηήκαηα κεξηθά απφ ηα νπνία αλαθέξνληαη παξαθάησ: 1. Ο αξηζκφο ησλ ζπγθνιιήζεσλ κεηαμχ δχν απνκαθξπζκέλσλ ζεκείσλ είλαη κεησκέλνο κε απνηέιεζκα ηελ κείσζε ηεο απφζβεζεο ηνπ νπηηθνχ ζήκαηνο αιιά θαη ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο εγθαηάζηαζεο 2. Ζ εμππεξέηεζε θφκβσλ δηαθνξεηηθήο δπλακηθφηεηαο κε κεηαβαιιφκελν αξηζκφ ηλψλ είλαη εθηθηή. 3. Γηα ηελ εηζαγσγή λένπ θφκβνπ ζε ππάξρνλ θξεάηην απαηηείηαη λα ππάξρεη κφλν δηαζέζηκε κηθξνζσιήλσζε 4. Με ηε ρξήζε δηαθξηηψλ θαισδίσλ κηθξνχ αξηζκνχ ηλψλ, ε βιάβε ελφο θαισδίνπ δελ επεξεάδεη ηε ιεηηνπξγία πνιιψλ ρξεζηψλ. 5. Ζ πινπνίεζε ελ ζεηξά ζπλδέζεσλ κεηαμχ επηιεγκέλσλ θφκβσλ είλαη πνιχ εχθνιε ρσξίο λα απαηηεί πξνγξακκαηηζκφ θαη ππεξδηαζηαζηνιφγεζε θνηλνχ θαισδίνπ. 6. Σν αξρηθφ θφζηνο κεηψλεηαη θαηά πνιχ 43

44 7. Οη ππνρξεψζεηο ηνπ δήκνπ κπνξνχλ λα πεξηνξηζηνχλ νπζηαζηηθά ζηελ ππνζηήξημε κηαο ππνδνκήο ζσιελψζεσλ παξά ελφο ηειεπηθνηλσληαθνχ δηθηχνπ. Δπηπιένλ ησλ πξναλαθεξζέλησλ πιενλεθηεκάησλ ζα πξέπεη λα ηνληζζεί φηη ε ρξήζε κηθξνζσιελψζεσλ επλνεί ην δνκηθφ δηαρσξηζκφ κεηαμχ απηψλ νη νπνίνη ηειηθά κπνξνχλ λα ζπκβάιινπλ ζηελ αλάπηπμε επξπδσληθψλ ππεξεζηψλ ζε έλα Γήκν. Ο ξφινο ησλ Γήκσλ, κέζσ ηνπ Δπηρεηξεκαηηθνχ ρήκαηνο, πεξηνξίδεηαη ζην λα παξέρεη κφλν ηηο απαξαίηεηεο ππνδνκέο νη νπνίεο επλννχλ ηνλ πγηή αληαγσληζκφ. Ζ ηνπνζέηεζε κηθξνζσιελψζεσλ εηδηθά γηα ηηο ζπλδέζεηο ρξεζηψλ απνηειεί ην πςειφηεξν επίπεδν αλνηρηήο πξφζβαζεο, θαη αλάινγα κε ην Δπηρεηξεκαηηθφ ρήκα πνπ ζα πηνζεηεζεί κπνξεί λα δψζεη ηελ επθαηξία θαη ηελ ειεπζεξία ζε ρξήζηεο λα επηιέμνπλ ηνλ πάξνρν επξπδσληθψλ ππεξεζηψλ. Απηή ε πξνζέγγηζε απνκαθξχλεη θάζε πηζαλφηεηα νη ηειεπηαίεο εθαηνληάδεο κέηξσλ ηεο ππνδνκήο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο ζηελσπφο κε ειεγρφκελνο απφ ην ρξήζηε, φπσο ζπλήζσο είλαη ε πεξίπησζε κε ηελ έσο ηψξα παξνρή ηειεπηθνηλσληαθψλ ππεξεζηψλ. Ζ ρξήζε κηθξνζσιελψζεσλ επηηξέπεη ην κεξηζκφ θαη ηελ αλνηρηή πξφζβαζε ζην επίπεδν ηεο κηθξνζσιήλσζεο. Καζψο αλαπηχζζεηαη ε ππνδνκή, δεκφζηνη θφκβνη πξφζβαζεο κπνξεί λα είλαη εμνπιηζκέλνη κε αθφκε πην ππθλέο δηαηάμεηο κηθηνλφκεζεο θαη παζεηηθήο ή ελεξγνχο πνιππιεμίαο θαη λα δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζχλδεζεο πνιχ πεξηζζφηεξσλ ρξεζηψλ απ φηη πξνβιέπεηαη ζην παξφλ έξγν κε πιεζψξα επξπδσληθψλ ππεξεζηψλ ζε θεληξηθνχο θφκβνπο ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ δαθηπιίνπ Κύξηνο θόκβνο s s s s s cc cc cc cc Cross Connects for Distribution/Main/ Access Cables Splicing Boxes R R R Active Equipment Racks A/C R COLOCATION UPS Ο απαηηνχκελνο ρψξνο γηα ηνλ θχξην θφκβν (φπνπ ζα ππάξρεη ζεκείν παξνπζίαο PoP ελφο ή πνιιψλ παξφρσλ) πξέπεη λα εμαζθαιίδεη ηελ ηθαλνπνίεζε ηδηαίηεξσλ ιεηηνπξγηθψλ απαηηήζεσλ. 44

45 Σν κέγεζνο ηνπ ρψξνπ πξέπεη λα είλαη ηθαλφ λα θηινμελήζεη φιεο ηηο δηαηάμεηο γηα ζπγθφιιεζε ηλψλ, δηαζχλδεζε ηλψλ (interconnection) κηθηνλφκεζε ηλψλ (crossconnection), θαη ζχλδεζε ελεξγνχ εμνπιηζκνχ κεηάδνζεο απφ δηαθνξεηηθνχο (αληαγσληζηηθνχο ή κε) παξφρνπο. Δπηπιένλ πξέπεη λα ππάξρεη ρψξνο γηα κειινληηθή επέθηαζε. Ο ρψξνο πξέπεη λα είλαη εθνδηαζκέλνο κε δηαηάμεηο θιηκαηηζκνχ, κεραληθή πξνζηαζία απφ θινπή, θνηλή δηάηαμε αδηάιεηπηεο ειεθηξηθήο παξνρήο κε ρξφλν απηφλνκεο θάιπςεο ηνπιάρηζηνλ 30 ιεπηά. Παξάιιεια, εάλ δελ ππάξρεη, πξέπεη λα κπεη ζην ζρεδηαζκφ θαη λα πινπνηεζεί δεπηεξεχνπζα πεγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο (ειεθηξνπαξαγσγφ δεχγνο). Δπηπιένλ, είλαη επηζπκεηφ ν ρψξνο λα είλαη εθνδηαζκέλνο κε ειεθηξνληθφ ζχζηεκα ηαπηνπνίεζεο κε ηδηαίηεξα επηζπκεηή ηε δπλαηφηεηα θαηαγξαθήο (logging). Σα βαζηθά παζεηηθά ζηνηρεία απαξηίδνληαη απφ κνλάδεο ζπγθφιιεζεο, ηεξκαηηζκνχ θαη κηθηνλφκεζεο νη νπνίεο κπνξνχλ λα θηινμελνχληαη ζε θνηλά ηθξηψκαηα (Optical Distribution Frames - ODF). Σα ελεξγά ζηνηρεία, θαζψο θαη παζεηηθέο δηαηάμεηο πνιππιεμίαο, απνπνιππιεμίαο αθνξνχζεο ζπγθεθξηκέλεο ππεξεζίεο, ζπγθεθξηκέλσλ παξφρσλ, ηνπνζεηνχληαη ζε ηθξηψκαηα παξάπιεπξνπ ρψξνπ ν νπνίνο, ζε πιήξε αλάπηπμε, κπνξεί λα έρεη δηαθνξεηηθή πνιηηηθή πξφζβαζεο θαη δηαθνξεηηθφ κεραληζκφ ηαπηνπνίεζεο Κόκβνο δηαλνκήο 45

46 UPS Ο θφκβνο δηαλνκήο απαξηίδεηαη απιά απφ παζεηηθέο δηαηάμεηο cross-connect, θαη είλαη πξνεηνηκαζκέλνο λα δερζεί παζεηηθά ζηνηρεία πνιππιεμίαο/απνπνιππιεμίαο ή/θαη ελεξγφ εμνπιηζκφ. Έηζη ν θφκβνο δηαλνκήο κπνξεί λα πινπνηεζεί κε έλα θηβψηην εμσηεξηθνχ ή εζσηεξηθνχ ρψξνπ εθνδηαζκέλνπ κε εξκάξηα ζπγθφιιεζεο, ηεξκαηηζκνχ, απνζήθεπζεο θαισδίνπ θαη κηθηνλφκεζεο απφ ηελ εκπξφζζηα πιεπξά. Γηα ηελ πεξίπησζε κειινληηθήο επέθηαζεο θαη εγθαηάζηαζεο θαη ππνζηήξημεο παζεηηθψλ ή ελεξγψλ ζηνηρείσλ πνιππιεμίαο (π.ρ. CWDM OADM, PON Splitters θαη Couplers θιπ) απαηηείηαη επαξθήο επηπιένλ ρψξνο. Γηα ηηο πεξηπηψζεηο πξνγξακκαηηζκνχ παζεηηθνχ εμνπιηζκνχ δελ απαηηείηαη ειεθηξηθή παξνρή Κόκβνο Πξόζβαζεο cc cc cc cc s s s s s Cross Connects for Distribution/Access Cables Splicing Boxes R R Ο θφκβνο πξφζβαζεο, είλαη ην ζεκείν απ φπνπ πινπνηνχληαη νη δεχμεηο πξνο θάζε ηδηαίηεξν ρξήζηε θαη ζπκπεξηιακβάλεη παζεηηθέο δηαηάμεηο (ζπγθφιιεζεο, ηεξκαηηζκνχ) νη νπνίεο κπνξεί λα απαξηίδνληαη απφ δηαθξηηέο κνλάδεο ή λα ζπζηεγάδνληαη ζε θνηλά ηθξηψκαηα (FDFs), Ζ δηακφξθσζε ηνπ ρψξνπ εμαξηάηαη απφ ηνλ αξηζκφ ησλ ππνζηεξηδφκελσλ ρξεζηψλ. Οη δηαζηάζεηο ηνπ απαηηνχκελνπ ρψξνπ εμαξηψληαη απφ ησλ αξηζκφ ησλ ππνζηεξηδφκελσλ ρξεζηψλ, ην είδνο ησλ ρξεζηψλ (εάλ αλήθνπλ π.ρ. ζε νκνγελέο θιεηζηφ group ή φρη) θιπ. Γηα κηθξφ αξηζκφ ρξεζηψλ, ν θφκβνο πξφζβαζεο κπνξεί λα πεξηνξίδεηαη ζε έλα θιεηζηφ ηθξίσκα εληφο ζηεγαζκέλνπ ρψξνπ, ην νπνίν ζα ζπκπεξηιακβάλεη παζεηηθά θαη ελεξγά ζηνηρεία, κε πηζαλά απνκαθξπζκέλν ην θηβψηην εηζφδνπ ηνπ θαισδίνπ θαη ζπγθφιιεζεο ησλ εηζεξρφκελσλ (OSP) πξνο ηηο ελδνθηηξηαθέο ίλεο (IFC) ή ζα πεξηνξίδεηαη ζε έλα θηβψηην εμσηεξηθνχ ρψξνπ εθνδηαζκέλνπ κε εξκάξηα ζπγθφιιεζεο, ηεξκαηηζκνχ, απνζήθεπζεο θαισδίνπ θαη κηθηνλφκεζεο απφ ηελ εκπξφζζηα πιεπξά, κπαηαξίεο, 46

47 UPS, θαη ηθξίσκα αλάξηεζεο ελεξγψλ ζηνηρείσλ θαηάιιεισλ γηα ρξήζε ζε εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ. Γηα κεγάιν αξηζκφ ρξεζηψλ, ην κέγεζνο θαη ν ηχπνο ηνπ θφκβνπ πξφζβαζεο κπνξεί λα είλαη ζπγθξίζηκνο κε απηά ηνπ θεληξηθνχ θφκβνπ. εκεηψλεηαη φηη θφκβνη δηαλνκήο θαη πξφζβαζεο κπνξνχλ λα ζπζηεγαζζνχλ ζηνλ ίδην ρψξν, ηδηαίηεξα ζην έξγν απηφ, πιελ φκσο, νη δηαηάμεηο ηνπ θφκβνπ δηαλνκήο ζα είλαη δηαθξηηέο απφ απηέο ηνπ θφκβνπ πξφζβαζεο. Ο θφκβνο πξφζβαζεο πξέπεη λα πξνβιέπεη θαη ηε δπλαηφηεηα γηα κειινληηθή εγθαηάζηαζε ελεξγνχ εμνπιηζκνχ γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ πξνο ηνπο ηειηθνχο ρξήζηεο Σειηθόο Υξήζηεο Καηά ηεθκήξην, νη ηειηθνί ρξήζηεο εμππεξεηνχληαη απφ επηηνίρην νπηηθφ θηβψηην ζπγθφιιεζεο φπνπ θαηαιήγεη ην θαιψδην εμσηεξηθνχ ρψξνπ (ή ε κηθξνζσιήλσζε). Ο ηεξκαηηζκφο κπνξεί λα γίλεη ζην θηβψηην απηφ, ή ελαιιαθηηθά λα ρξεζηκνπνηεζεί θαιψδην εζσηεξηθνχ ρψξνπ ηνπ νπνίνπ νη ίλεο, κεηά ηε ζπγθφιιεζε ζην έλα άθξν κε ηηο αληίζηνηρεο ίλεο ηνπ εμσηεξηθνχ θαισδίνπ ζα ηεξκαηηζζνχλ ζε δεχηεξν νπηηθφ θαηαλεκεηή, πιεζίνλ ησλ ελεξγψλ ζηνηρείσλ ηνπ ρξήζηε (π.ρ. ζην ίδην ηθξίσκα 19 ). Άμηεο ηδηαίηεξεο πξνζνρήο είλαη ιχζεηο νη νπνίεο ζπλδπάδνπλ ζε έλα επηηνίρην θηβψηην εμσηεξηθνχ ρψξνπ, ηε θηινμελία ελφο κεηαγσγέα, δηάηαμεο εηζφδνπ θαη ζηεγαλνπνίεζεο ησλ θαισδίσλ νπηηθψλ ηλψλ θαη ραιθνχ γηα ηνλ πάξνρν θαη ην ρξήζηε αληίζηνηρα, UPS, κπαηαξίαο θαη κεραληζκνχ αζθαιείαο γηα πεξηνξηζκφ ηεο πξφζβαζεο. Ζ ιχζε απηή ζπκβάιεη ζηνλ πεξηνξηζκφ δηαδηθαζηηθψλ πξνβιεκάησλ πνπ ζα πξνθαινχζε ε αλάγθε ζπληήξεζεο θαη επηδηφξζσζεο βιαβψλ ζε κε εξγάζηκεο ψξεο Διάρηζηεο Απαηηήζεηο Παζεηηθνύ Δμνπιηζκνύ Κόκβσλ ην παξαθάησ ζρεδηάγξακκα απνηππψλνληαη νη πξνηεηλφκελεο ειάρηζηεο ελδεηθηηθέο απαηηήζεηο ζε θαιψδηα, ίλεο, ζπγθνιιήζεηο (splices), πξν-ηεξκαηηζκέλα pig-tails, νπηηθά patch-panels ησλ 12 ηεξκαηηθψλ ζπλδέζκσλ ηχπνπ <LC/UPC ή LC/APC> θαη ζπλδεηηθψλ ρνξδψλ κε ζπλδέζκνπο <LC/UPC ή LC/APC αληίζηνηρα> θαη ζηα δχν άθξα γηα κηθηνλφκεζε ζηα ODFs, θαζψο θαη ζπλδεηηθψλ ρνξδψλ κε ζπλδέζκνπο <LC/UPC ή LC/APC αληίζηνηρα> ζην έλα άθξν ηνπο, γηα ζχλδεζε πξνο ηελ πιεπξά ησλ ελεξγψλ ή παζεηηθψλ ζηνηρείσλ πνιππιεμίαο (κε θαηάιιεινπο ζπλδέζκνπο ζην άιιν άθξν ηνπο νη νπνίεο ζα αληηζηνηρνχλ ζηηο δηεπαθέο ησλ ζπζθεπψλ). ε 47

48 Ενεργά στοιχεία χρήστη Πρός Uj (4) Πρός χρήστες min = 12 x 4 Ενεργά στοιχεία κόμβου πρόσβασης Πρός κόμβο διανομής ή πρόσβασης min = 1 x 24 Πρός Ai (24) Πρός κόμβους πρόσβασης min = 3 x 24 Πρός κόμβο κύριο ή διανομής min = 1 x 72 Πρός Di (72) Πρός κόμβους διανομής min = 2 x 72 Ενεργά στοιχεία κύριου κόμβου Πρός κύριους κόμβους min = 0 x 72 πεξηπηψζεηο φπνπ ε αλακελφκελε δήηεζε είλαη κεγάιε, νη πξνηεηλφκελεο ειάρηζηεο ηηκέο πξέπεη λα απμεζνχλ θαηάιιεια. Κύριος Κόμβος Ci Min FOT Patch-Cords (NFc min) = 32 Min Splices (Sc min) = 2x72=144 Min Terminations (Tc min) = 30x12=360 Min Pig-Tails (Pc min) = 30x12=360 Min XC Patch-Cords (Xc min) = 144 Κόμβος Διανομής Di Min Splices (Sd min) = 72+3x24 =144 Min Terminations (Td min) = 30x12=360 Min Pig-Tails (Pd min) = 30x12=360 Min XC Patch-Cords (Xd min) = 144 Κόμβος Πρόσβασης Ai Min FOT Patch-Cords (Fa min) = 48 Min Splices (Sa min) = 4x =72 Min Terminations (Ta min) = 16x12=192 Min Pig-Tails (Pa min) = 16x12=192 Min XC Patch-Cords (Xa min) = 72 Χρήστης Ui Min FOT Patch-Cords (Fu min) = 4 Min Splices (Su min) = 1x4 =4 Min Terminations (Tu min) = 1x4=4 Min Pig-Tails (Pu min) = 1x4=4 48

49 Άιιεο γεληθέο απαηηήζεηο Αζθάιεηα: Έλα νπηηθφ δίθηπν πξέπεη λα θαηαζθεπάδεηαη εμ αξρήο κε ηξφπν ηέηνην ψζηε λα επηδεηθλχεη ην κέγηζην βαζκφ ιεηηνπξγηθήο δηαζεζηκφηεηαο, ψζηε νπνηεζδήπνηε δηαθνπέο εμ αηηίαο βιαβψλ λα είλαη φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξν αληηιεπηέο απφ ην ρξήζηε. Οη βιάβεο πξέπεη λα είλαη αλαγλσξίζηκεο θαη επηδηνξζψζηκεο ζε κηθξφ ζρεηηθά ρξφλν. Γηα λα επηηεπρζεί απηφ, ην δίθηπν πξέπεη λα έρεη: Δληαία δνκή. Πξνζηαζία απφ θζνξέο, θσηηά θαη θινπή. Πιενλαζκαηηθφηεηα ζε ίλεο. Γπλαηφηεηα άκεζεο αλαδξνκνιφγεζεο ζην θπζηθφ ή ιεηηνπξγηθφ επίπεδν. Πξέπεη λα πξνδηαγξαθνχλ θαη λα ζπκθσλεζνχλ: Διάρηζηεο απαηηήζεηο αζθαιείαο. Απαηηήζεηο δηαζεζηκφηεηαο. Δηδηθέο απαηηήζεηο αθνξνχζεο πιενλάδνπζεο θαη ελαιιαθηηθέο ζπλδέζεηο γηα εηδηθέο πεξηπηψζεηο. Οκνηόκνξθε Γνκή: Ζ νκνηφκνξθε δνκή θαζηζηά εχθνιε ηελ επέθηαζε, ηε ζπληήξεζε θαη ηελ απνθαηάζηαζε. Οη επηδηνξζψζεηο βιαβψλ κπνξεί λα εθηειεζηνχλ γξήγνξα επεηδή φια ηα κέξε έρνπλ θαηαζθεπαζηεί κε νκνηφκνξθν ηξφπν. Πξνζηαζία απέλαληη ζε θζνξέο, απόπεηξεο θινπήο θαη θσηηέο: Σν επίπεδν ησλ πξνζηαηεπηηθψλ κέηξσλ πνπ πξέπεη λα παξζνχλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε θζνξάο, θινπήο θαη θσηηάο ζα πξέπεη λα θαζνξίδεηαη πηζαλά ζε ζπλεξγαζία κε κηα αζθαιηζηηθή εηαηξία πνπ ζα θαιχπηεη ηνλ εμνπιηζκφ. Σα δηαθνξεηηθά κέξε ηνπ δηθηχνπ ζα πξέπεη λα πξνζηαηεχνληαη απέλαληη ζε θζνξέο θαη εηζβνιέο. ηα θνκβηθά ζεκεία ππάξρεη έλα πξνθαζνξηζκέλν επίπεδν αζθαιείαο απέλαληη ζε απφπεηξεο θινπήο, αιιά ζα πξέπεη θαη ηα θξεάηηα, ηα θαιψδηα ηα θηβψηηα, θαη νη ζσιήλεο φδεπζεο λα είλαη επίζεο πξνζηαηεπκέλα. Σα θηβψηηα ζα πξέπεη λα αζθαιίδνληαη απφ πφξηεο κε θιεηδαξηέο. Οη ζσιήλεο ζα πξέπεη λα επηιεγνχλ ψζηε λα έρνπλ ηε κέγηζηε δπλαηή πξνζηαζία. 49

50 Μεηξήζεηο θαη δνθηκαζίεο: Μεηξήζεηο θαη δνθηκαζίεο γίλνληαη γηα λα επηηεπρζεί ην ζσζηφ επίπεδν πνηφηεηαο, θαη γηα λα επηβεβαησζεί φηη νη απαηηήζεηο κεηάδνζεο πνπ νξίδνληαη γηα έλα δίθηπν, ηθαλνπνηνχληαη απφ ην νπηηθφ θαιψδην, ηηο ζπγθνιιήζεηο θαη ηηο επαθέο. Οη κεηξήζεηο θαη νη δνθηκέο βαζίδνληαη θπξίσο ζε δχν δηαδηθαζίεο, ηελ νλνκαδφκελε OTDR θαη ηελ κέηξεζε εμαζζέληζεο ζήκαηνο (κέηξεζε db). Ζ κέηξεζε OTDR καο πξνκεζεχεη κε γλψζε ζρεηηθά κε ην αλ θάζε θνκκάηη ηεο νπηηθήο επαθήο είλαη ρσξίο πξνβιήκαηα. Ζ κέηξεζε εμαζζέληζεο ζήκαηνο δίλεη ηελ πην αθξηβή ηηκή γηα ηελ ζπλνιηθή εμαζζέληζε ηεο νπηηθήο επαθήο απφ άθξν ζε άθξν. Γηα θάζε δηαδηθαζία κέηξεζεο, ππάξρνπλ δηαθνξεηηθέο κέζνδνη. Γηα ηε ζπκβαηφηεηα θαη ζπγθξηζηκφηεηα κεηαμχ ησλ κεηξήζεσλ πνπ ιακβάλνληαη ζε δηαθνξεηηθέο πεξηζηάζεηο, είλαη ζεκαληηθφ ε κέζνδνο κέηξεζεο λα πεξηγξάθεηαη επαθξηβψο θαη λα ππάξρεη ζρεηηθή ηεθκεξίσζε. Οη πξνδηαγξαθέο θαη νη ζπκβαηέο πξνο απηέο ηερληθή πξνζθνξά ηνπ αλαδφρνπ ζα πξέπεη λα αλαθέξεη αλακελφκελεο ηηκέο απφ ηηο κεηξήζεηο ζην ζπγθεθξηκέλν δίθηπν. Με ηνλ ηξφπν απηφ ηαπηφζεκεο απαηηήζεηο εθαξκφδνληαη ζε δηαθνξεηηθά ζεκεία ηνπ δηθηχνπ αλεμάξηεηα απφ ην πφηε απηά ζρεδηάζηεθαλ ή δεκηνπξγήζεθαλ. Ζ ζχκβαζε ζα πξέπεη λα νξίδεη: Σα φξηα ησλ ηηκψλ εμαζζέληζεο θαη αλάθιαζεο ζηα θαιψδηα, ζηηο ζπγθνιιήζεηο θαη ζηνπο ζπλδέζκνπο. Σνπο ηχπνπο ησλ νξγάλσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζηηο κεηξήζεηο. Σηο κεζφδνπο κέηξεζεο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε δηαθνξεηηθέο κεηξήζεηο. Σελ δηαδηθαζία ηεθκεξίσζεο θαη παξνπζίαζεο ησλ απνηειεζκάησλ ησλ κεηξήζεσλ. 50

51 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΓΔΩΓΡΑΦΗΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΩΝ 4.1 Δηζαγσγή Σα πζηήκαηα Γεσγξαθηθώλ Πιεξνθνξηώλ (.Γ.Π.) ήξζαλ λα θαιχςνπλ έλα θελφ πνπ ππήξρε ζηε αγνξά ινγηζκηθνχ ηε δπλαηφηεηα ηαπηφρξνλεο δηαρείξηζεο ρσξηθψλ θαη πεξηγξαθηθψλ δεδνκέλσλ, απηή είλαη θαη ε βαζηθή θαηλνηνκία ησλ.γ.π. ε ζχλδεζε ρσξηθψλ θαη πεξηγξαθηθψλ πιεξνθνξηψλ, πξάγκα πνπ είλαη πνιχ απαξαίηεην ζε πνιιέο εθαξκνγέο,φπσο δηαρείξηζε δαζηθψλ πφξσλ,λεξψλ,δηθηχσλ θνηλήο σθέιεηαο,φπσο ΓΔΖ,ΟΣΔ θαη ΔΤΓΑΠ,ζην θηεκαηνιφγην,ζηξαηησηηθέο εθαξκνγέο θιπ. Τπνινγίδεηαη φηη πεξίπνπ ην 80% φισλ ησλ πιεξνθνξηψλ έρεη έλα "ρσξηθφ" ή γεσγξαθηθφ ζηνηρείν. Με άιια ιφγηα, νη πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο είλαη ζπλδεκέλεο ζε έλα ηφπν. Έηζη, θαηά ηε ιήςε απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηε ρσξνζέηεζε λέσλ εγθαηαζηάζεσλ, ηε δεκηνπξγία δηαδξνκψλ πεδνπνξίαο, πξνζηαζίαο ησλ πγξνηφπσλ, θαηεχζπλζε νρεκάησλ γηα αληηκεηψπηζε θαηαζηάζεσλ έθηαθηεο αλάγθεο, δεκνγξαθηθά δεδνκέλα,νηθνλνκηθά δεδνκέλα,δίθηπα ππνδνκήο θαζψο θαη έλα εχξνο άιισλ ζεκάησλ, ε γεσγξαθία δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν. Όια ηα δεδνκέλα ζε έλα ΓΠ είλαη «γεσθαηαρσξηκέλα», βξίζθνληαη δειαδή άκεζα ζπλδεδεκέλα κε κηα ζπγθεθξηκέλε γεσγξαθηθή ηνπνζεζία ηεο επηθάλεηαο ηεο Γεο κέζσ ελφο ζπζηήκαηνο ζπληεηαγκέλσλ. H ρσξηθή πιεξνθνξία αλαπαξίζηαηαη κε δπν ηξφπνπο: σο δηαλπζκαηηθά δεδνκέλα κε ηε κνξθή ζεκείσλ, γξακκψλ θαη πνιπγψλσλ, ή σο δηθηπσηά (raster) δεδνκέλα, νξγαλσκέλα ζπζηεκαηηθά ζε θειηά (φπσο π.ρ. κηα ςεθηαθή εηθφλα). Απφ φια φζα αλαθέξακε κέρξη ηψξα, είλαη πξνθαλέο φηη βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ελφο ΓΠ είλαη φηη ρξεζηκνπνηεί ηε γεσγξαθία (ην ρψξν) σο θνηλφ ζηνηρείν κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ νκάδσλ δεδνκέλσλ, ζπλδπάδνληαο ηζφηηκα ηε γεσγξαθηθή (ραξηνγξαθηθή) θαη ηελ αλαιπηηθή (ζηαηηζηηθή) πιεξνθνξία. Οη 5 βαζηθέο ζπληζηψζεο ελφο ΓΠ είλαη: Αλαγλψξηζε θαη ζπιινγή ησλ απαξαίηεησλ δεδνκέλσλ γηα ηε ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή (Data Acquisition) 51

52 Πξνεπεμεξγαζία, δει. πξνεηνηκαζία ησλ ζηνηρείσλ, έηζη ψζηε λα κπνξνχλ λα εηζαρζνχλ ζηνλ ππνινγηζηή, θαη εηζαγσγή ηνπο (Preprocessing) Γηαρείξηζε Γεδνκέλσλ κε ηε δεκηνπξγία ηεο Βάζεο Γεδνκέλσλ (Data Management) Δπεμεξγαζία θαη Αλάιπζε Γεδνκέλσλ (Manipulation and Analysis) κε δηάθνξεο κεζφδνπο Παξαγσγή Απνηειεζκάησλ ζε έληππε (hard copy) ή κε έληππε (soft copy) κνξθή (Product Generation) Έλαο απφ ηνπο επηθξαηέζηεξνπο νξηζκνχο γηα ηα.γ.π. είλαη ν εμήο: ύζηεκα Γεσγξαθηθώλ Πιεξνθνξηώλ είλαη κηα νξγαλσκέλε ζπιινγή κεραλνινγηθνχ (hardware),ινγηζκηθνχ (software),ρσξηθψλ θαη πεξηγξαθηθψλ δεδνκέλσλ κε ζηφρν ηε ζπιινγή, απνζήθεπζε, ελεκέξσζε, δηαρείξηζε, αλάιπζε θαη παξνπζίαζε θάζε κνξθήο πιεξνθνξίαο,πνπ αθνξά ην γεσγξαθηθφ πεξηβάιινλ. 4.2 Γεδνκέλα ζηα ΓΠ Tα ΓΠ απνδίδνπλ γεσγξαθηθή ηαπηφηεηα ζηηο θάζε είδνπο ηδηφηεηεο θαη ζεκαηηθέο πιεξνθνξίεο πνπ ελζσκαηψλνληαη ζε απηά. Ζ γεσγξαθηθή δηάζηαζε ησλ πιεξνθνξηψλ πινπνηείηαη κε ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα ζπληεηαγκέλσλ θαη ηνπο ςεθηαθνχο ράξηεο (δηαλπζκαηηθνχο ή ςεθηδσηνχο). Έλα ΓΠ πεξηιακβάλεη κεραληζκνχο θαη δηαδηθαζίεο ηφζν γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ρσξηθψλ πιεξνθνξηψλ, φζν θαη ησλ πεξηγξαθηθψλ. ε θάζε ζηνηρείν ηνπ ρψξνπ αληηζηνηρίδνληαη: Υσξηθά δεδνκέλα (spatial data), πνπ πξνζδηνξίδνπλ ηα γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζηνηρείνπ (ζέζε, δηαζηάζεηο, ζρήκα θ.ιπ.) θαη έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ηνλ εληνπηζκφ ηνπ. Πεξηγξαθηθά δεδνκέλα ή κε ρσξηθά δεδνκέλα (aspatial data ή attributes), πνπ αλαθέξνληαη ζε ραξαθηεξηζηηθά ή ηδηφηεηεο πνπ απνδίδνληαη ζην ζπγθεθξηκέλν ζηνηρείν ηνπ ρψξνπ θαη δελ ζρεηίδνληαη άκεζα κε ηνλ εληνπηζκφ ηνπ. Οη γεσδαηηηθέο επηζηήκεο παξέρνπλ ζην ΓΠ ρσξηθά δεδνκέλα. Ζ ζπγθέληξσζε πεξηγξαθηθψλ δεδνκέλσλ κπνξεί λα γίλεη κε νπνηνδήπνηε ηξφπν κε ηε βνήζεηα εηδηθψλ δηαδηθαζηψλ ηππνπνίεζεο γηα ηελ επρεξέζηεξε εηζαγσγή ζην ζχζηεκα. 52

53 Tα ΓΠ βαζίδνληαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπο ζηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ, ησλ πεξηθεξεηαθψλ ηνπο κνλάδσλ θαη ζηε ζχληαμε εηδηθψλ πξνγξακκάησλ. Σα ρσξηθά δεδνκέλα νξίδνληαη ζπλήζσο απφ καζεκαηηθά νξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά πνπ πεξηιακβάλνπλ ηε δπλαηφηεηα εληνπηζκνχ: πξνβνιηθέο ζπληεηαγκέλεο x, y γεσγξαθηθέο ζπληεηαγκέλεο θ, ι. Σα κε ρσξηθά δεδνκέλα πεξηγξάθνπλ θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο αληηθεηκέλνπ /ζηνηρείνπ θαη κε ηελ έλλνηα απηή θαινχληαη πεξηγξαθηθά δεδνκέλα. Σα πεξηγξαθηθά δεδνκέλα κπνξεί λα είλαη κε ρσξηθά ραξαθηεξηζηηθά ελφο ρσξηθνχ αληηθεηκέλνπ, φπσο φλνκα, ηαμηλφκεζε, ρξψκα, ελψ κπνξεί λα είλαη πνζνηηθά ή πνηνηηθά. Ολφκαηα, επεμεγήζεηο θαη επηγξαθέο Αξηζκνί (πρ. αξίζκεζε νηθνπέδσλ) Σα ρσξηθά δεδνκέλα ελφο ΓΠ κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε 2 κεγάιεο θαηεγνξίεο: Πεξηγξαθηθά (ηαηηζηηθά) Γεδνκέλα (Attribute Data) θαη Γεσγξαθηθά (Υαξηνγξαθηθά) Γεδνκέλα (Chartographic Data). Ωο Πεξηγξαθηθά (ηαηηζηηθά) Γεδνκέλα κπνξνχλ λα νξηζηνχλ απηά πνπ πεξηγξάθνπλ θαηλφκελα ηα νπνία ζπκβαίλνπλ ζην ρψξν ή παξακέηξνπο, νη νπνίεο ραξαθηεξίδνπλ ην ρψξν (π.ρ. ρξήζε γεο, ή θαηάζηαζε ελφο θηηξίνπ θ.ιπ.). Σα δεδνκέλα απηά θσδηθνπνηνχληαη, απνζεθεχνληαη ζε Βάζεηο Γεδνκέλσλ (Data Bases) θαη απνηεινχλ έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα γηα ην ρψξν, κε ηε βνήζεηα ηνπ νπνίνπ είλαη δπλαηή ε ζηαηηζηηθή αλάιπζε θαη επεμεξγαζία ησλ ζηνηρείσλ θαζψο θαη ε Με Υσξηθή Αλαδήηεζε Πιεξνθνξηψλ (Aspatial Query) (π.ρ. πφζνο είλαη ν πιεζπζκφο ειηθίαο ρξφλσλ ζε αθηίλα 200 κέηξσλ γχξσ απφ έλα ζρνιείν). Ωο Γεσγξαθηθά (Υαξηνγξαθηθά) Γεδνκέλα κπνξνχλ λα νξηζηνχλ απηά, πνπ πξνζθέξνπλ ηε δπλαηφηεηα κηαο ππφ θιίκαθα απεηθφληζεο ηνπ ρψξνπ πάλσ ζε έλα επίπεδν (ηελ νζφλε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή ή ην ραξηί ζρεδίαζεο). Σα δεδνκέλα απηά κπνξνχλ λα απνζεθεπηνχλ κε δχν ηξφπνπο (Σερλνινγία Γηαλχζκαηνο (Vector) ή Σερλνινγία Πιέγκαηνο (Raster)) θαη κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε δχν θαηεγνξίεο: ζε απηά, πνπ πεξηγξάθνπλ ηε Γεσκεηξία (Geometry) ηνπ ρψξνπ θαη ζε απηά, πνπ πεξηγξάθνπλ ηελ Σνπνινγία (Topology) ηνπ ρψξνπ, δει. ηε ζρέζε πνπ 53

54 ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα αλαπαξαζηήζεη ηε ζχλδεζε, ηε ζπλέρεηα θαη ηε γεηηλίαζε ησλ δνκηθψλ ζηνηρείσλ ελφο ράξηε. Σα δεδνκέλα πνπ πεξηγξάθνπλ ηε Γεσκεηξία ηνπ ρψξνπ είλαη απηά ηα νπνία παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα εληνπηζκνχ ελφο θαηλνκέλνπ ζην έδαθνο θαη ηαπηφρξνλα πξνζδηνξηζκνχ ηνπ ζρήκαηφο ηνπ. Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηε βνήζεηα εκεηαθψλ (εκείσλ (Points)), Γξακκηθψλ (Γξακκψλ ή Σφμσλ (Arcs ή Lines)) ή Δπηθαλεηαθψλ (Πνιπγψλσλ ή Δπηθαλεηψλ (Polygons ή Areas)) ηνηρείσλ. Βαζηθή έλλνηα γηα ηελ νξγάλσζε ελφο ΓΠ είλαη ε Γηαζηξσκάησζε ηεο Πιεξνθνξίαο (Layers of Information, Overlay Technique). Ωο Γηαζηξσκάησζε κπνξεί λα νξηζηεί ε ινγηθή νξγάλσζε ηεο Πιεξνθνξίαο ζε Δπίπεδα (Layers) νκνηνγελψλ πιεξνθνξηψλ. Καη' απηφ ηνλ ηξφπν έλαο ράξηεο κπνξεί λα ρσξηζηεί ζε πνιιά επίπεδα, θαζέλα απφ ηα νπνία δίλεη έλα είδνο πιεξνθνξίαο, πεξηιακβάλνληαο ηα απαξαίηεηα, γηα ην ζθνπφ απηφ, ζηνηρεία (π.ρ. νηθνδνκηθέο γξακκέο, δίθηπα ππνδνκήο θ.ιπ.). 4.3 Δθαξκνγέο ησλ ΓΠ Σα ΓΠ έρνπλ πνιιέο θαη ελδηαθέξνπζεο εθαξκνγέο ζηελ αλάιπζε ηνπ ρψξνπ θαη ηελ επεμεξγαζία γεσγξαθηθά πξνζδηνξηζκέλσλ πιεξνθνξηψλ. Με ηε βνήζεηα ηερληθψλ, φπσο: Πεξηγξαθηθή Υσξνζέηεζε, Αλαιπηηθή Υσξνζέηεζε, Οξηνζέηεζε, Βειηηζηνπνίεζε, Αλάιπζε Γεηηλίαζεο, Τπνινγηζκφο Διάρηζηεο Γηαδξνκήο, Σνπνγξαθηθή Αλάιπζε θαη Αλάιπζε Γηαδξφκνπ ή Παξαζχξνπ, ηα ΓΠ απνηεινχλ ζήκεξα ην βαζηθφ εξγαιείν κειέηεο ζε πάξα πνιινχο ηνκείο, φπσο: Κηεκαηνιφγην, Μεηαθνξέο, Κηλεηή Σειεθσλία, Γίθηπν Γηαλνκψλ θ.ά. Σππηθέο εθαξκνγέο ησλ ζπζηεκάησλ GIS βξίζθνληαη ζηε δηαρείξηζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ησλ πφξσλ ηνπ, ζην ζρεδηαζκφ θαη αλάπηπμε λέαο ππνδνκήο γηα νηθηζκνχο, ζηηο ζαιάζζηεο θαη επίγεηεο κεηαθνξέο, ζηελ αζθάιεηα ζηε ζάιαζζα, ζηηο βηνκεραλίεο ηειεπηθνηλσληψλ, χδαηνο θαη ειεθηξηθνχ (φπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζηε ζπληήξεζε θαη ιεηηνπξγία ησλ δηθηχσλ ηνπο), αθφκα θαη γηα ζηξαηησηηθέο εθαξκνγέο. Πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ηα γεσγξαθηθά ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ ζπλεξγάδνληαη άςνγα κε ην ζχζηεκα GPS γεγνλφο πνπ απμάλεη ηηο δπλαηφηεηεο ηνπο ζηε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. 54

55 4.4 Σν ARCMAP Γεληθά Σν ArcMap ζρεδηάζηεθε γηα λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε κεξηά ηνπ ραξηνγξάθνπ, γηα ηελ παξαγσγή ζεκαηηθψλ ραξηψλ θάζε κνξθήο θαη πεξηερνκέλνπ, φπσο θαη εθαξκνγψλ G.I.S. Απνηειεί κηα εθ ησλ ηξηψλ δηεπαθψλ ηνπ G.I.S. παθέηνπ ArcGis. Οη επηκέξνπο δχν δηεπαθέο ηνπ είλαη : ην ArcGatalog θαη ην ArcToolbox (Δηθόλα 4.1). Αλαπηχρζεθε απφ ηελ εηαηξία ESRI (Environmental Systems Research Institute), θαη ε έθδνζε ηνπ ινγηζκηθνχ πνπ πεξηγξάθεηαη ζηελ παξνχζα εξγαζία είλαη ε 9.3. Δηθόλα 4.1: νη ηξεηο δηεπαθέο ηνπ ArcGis Έηζη ην ArcMap είλαη έλα desktop G.I.S. παθέην πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγεζνχλ ράξηεο απφ επίπεδα ρσξηθήο πιεξνθνξίαο, λα αλαιπζνχλ ρσξηθέο ζρέζεηο θαη λα επηιεγνχλ κέζα απφ αλαδεηήζεηο, ρσξηθά θαη κε ρσξηθά ζηνηρεία. Δπίζεο κπνξνχλ λα ζρεδηαζηνχλ θαη λα δεκηνπξγεζνχλ δηαθνξεηηθέο απεηθνλίζεηο ελφο ράξηε, αιιάδνληαο ρξψκαηα θαη ζπκβνιηζκνχο. Παξέρεη έλα πεξηβάιινλ γηα ηελ 55

56 εχθνιε δηαρείξηζε θαη ηνλ νξηζκφ ζρέζεσλ κεηαμχ πηλάθσλ θαη ραξηψλ θαη ηελ φπνηα επεμεξγαζία, βάζεη απηψλ ησλ ζρέζεσλ. Πξηλ πξνρσξήζνπκε ζηελ πεξηγξαθή ηνπ ινγηζκηθνχ παθέηνπ ηνπ ArcMap, ζα πεξηγξάςνπκε ζπλνπηηθά ηηο επηκέξνπο εθαξκνγέο ην ArcGatalog θαη ην ArcToolbox. ArcGatalog: Σν ArcGatalog είλαη έλα εξγαιείν παξφκνην κε ηνλ Windows Explorer, κε ηελ βνήζεηα ηνπ νπνίνπ, ν ρξήζηεο πινεγείηαη ζηα δεδνκέλα. Δπηηξέπεη δειαδή ζε απηφλ ηελ εχθνιε κεηάβαζε θαη δηαρείξηζε ηεο γεσγξαθηθήο πιεξνθνξίαο, πνπ είλαη απνζεθεπκέλε ζε θαθέινπο ζηνπο ηνπηθνχο δίζθνπο, ή θαη ζρεζηαθψλ βάζεσλ δεδνκέλσλ πνπ είλαη δηαζέζηκεο ζην ρξήζηε. Σα δεδνκέλα κπνξνχλ λα αληηγξαθνχλ, λα κεηαθηλεζνχλ, λα δηαγξαθνχλ θαη λα νπηηθνπνηεζνχλ, πξηλ «πξνζηεζνχλ» ζε έλα ράξηε. Δίλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλν γηα ηα ρσξηθά δεδνκέλα θαη ηηο ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ηνπο. Δπηπιένλ κε ην ArcGatalog ηα κεηαδεδνκέλα (metadata), κπνξνχλ λα δηαβαζηνχλ είηε λα δεκηνπξγεζνχλ. ArcToolbox: Σν ArcToolbox είλαη ε ηξίηε εθαξκνγή ηνπ ArcGis. Πεξηέρεη δηάθνξα εξγαιεία γεσεπεμεξγαζίαο. Με ηελ εθαξκνγή απηή, ν ρξήζηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα, κέζσ θάπνησλ εξγαιείσλ, λα κεηαηξέςεη ρσξηθά δεδνκέλα απφ κηα κνξθή (data format), ζε άιιε θαη λα αιιάμεη ην πξνβνιηθφ ζχζηεκα ησλ δεδνκέλσλ ηνπ. Σν ArcToolbox δηαλέκεηαη ζε δχν εθδφζεηο. Ζ πξψηε έθδνζε είλαη ε πιήξεο θαη πεξηιακβάλεη πεξίπνπ 150 εξγαιεία γηα γεσεπεμεξγαζία, κεηαηξνπή δεδνκέλσλ, δηαρείξηζε ραξηνγξαθηθψλ θχιισλ, ραξηνγξαθηθψλ πξνβνιψλ θηι θαη γεληθά εξγαιεία γηα ρσξηθή αλάιπζε Σα δεδνκέλα Σν ArcMap, φπσο θαη νπνηνδήπνηε άιιν παθέην G.I.S., γηα λα ιεηηνπξγήζεη παξαγσγηθά απαηηεί, δεδνκέλα πνπ ζα εηζαρζνχλ ζην πεξηβάιινλ ηνπ. Σα δεδνκέλα απηά δηαθξίλνληαη ζε δχν κεγάιεο θαηεγνξίεο: Α).Σα συπικά δεδομένα (Δηθόλα 4.2), ηα νπνία ραξαθηεξίδνληαη απνθιεηζηηθά απφ ηε ζέζε ηνπο ζην ρψξν ζε ζρέζε κε θάπνην ζχζηεκα ζπληεηαγκέλσλ, δηαθξίλνληαη ζε ηέζζεξηο βαζηθέο θαηεγνξίεο: εκεηαθά δεδνκέλα, π.ρ. ζέζεηο ηξηγσλνκεηξηθψλ ζεκείσλ. Γξακκηθά δεδνκέλα, π.ρ. νδηθφ δίθηπν, πνηάκηα. 56

57 Δπηθαλεηαθά δεδνκέλα ηα νπνία θαηαιακβάλνπλ κηα θιεηζηή έθηαζε, π.ρ. λνκφο, ιίκλεο. Ογθνκεηξηθά ηα νπνία θαηαιακβάλνπλ φρη κφλν κηα ζπγθεθξηκέλε επηθάλεηα, αιιά εθηείλνληαη θαη ζην ρψξν (ηξίηε δηάζηαζε). Σέηνηα πεξίπησζε είλαη ηξηζδηάζηαηε εκθάληζε ηνπ αλάγιπθνπ. Β).Σα «μη συπικά ή πεπιγπαθικά δεδομένα», ηα νπνία ζρεηίδνληαη ή πεξηγξάθνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ή ηηο ηδηφηεηεο ηεο ππφςε ρσξηθήο ζέζεο, π.ρ κηα βάζε δεδνκέλσλ ζηελ Access, ε νπνία καο δίλεη πιεξνθνξίεο γηα ηνλ πιεζπζκφ, ηελ έθηαζε θηι ελφο λνκνχ (επηθαλεηαθφ ρσξηθφ δεδνκέλν). Δηθόλα 4.2: Σύπνη ρσξηθώλ δεδνκέλσλ Σα ρσξηθά δεδνκέλα, κπνξνχλ λα εηζαρζνχλ ζην ArcMap, είηε είλαη ζε διανςζμαηική κνξθή (vector), είηε ζε τηθιδυηή μοπθή (raster). Καηά βάζε ζα αζρνιεζνχκε κε δεδνκέλα δηαλπζκαηηθήο κνξθήο (ζηελ Δηθόλα 4.2 φια ηα δεδνκέλα είλαη δηαλπζκαηηθά). Ζ φιε ινγηθή ηνπ ArcMap, ζηελ ζχλζεζε ελφο θεμαηικού ράξηε, είλαη κεηαμχ άιισλ, ε απφδνζε ησλ πιεξνθνξηψλ, (πεξηγξαθηθή βάζε κε ρσξηθά δεδνκέλα), ζην ραξηνγξαθηθφ ππφβαζξν, (ρσξηθή βάζε ρσξηθά δεδνκέλα), κε ζεκεηαθά, γξακκηθά θαη επηθαλεηαθά ζχκβνια (Δηθόλα 4.3). 57

58 Δηθόλα 4.3: ύλζεζε ζεκαηηθνύ ράξηε κέζσ ArcMap Σύπνη απνζεθεπόκελσλ αξρείσλ ην ArcMap, ην ραξηνγξαθηθφ ππφβαζξν (ρσξηθά δεδνκέλα), απνζεθεχεηαη ζηελ κνξθή ησλ θαινχκελσλ shapefiles κε ηελ θαηάιεμε αξρείνπ.shp. πλήζσο ππάξρνπλ ηξία ή θαη πεξηζζφηεξα αξρεία πνπ ζπλδένληαη κε έλα shapefile. Αλαιπηηθά έρνπκε ηνπο αθφινπζνπο ηχπνπο αξρείσλ, αξρεία ζηε κνξθή ησλ νπνίσλ απνζεθεχεηαη ε ρσξηθή καο πιεξνθνξία:.shp: Δίλαη ην αξρείν ζην νπνίν απνζεθεχεηαη φιε ε γεσκεηξία ηνπ ράξηε..shx: Δίλαη ην αξρείν ζην νπνίν απνζεθεχεηαη ην επξεηήξην ησλ γεσκεηξηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ..dbf: Δίλαη ην αξρείν ηνπ πίλαθα δεδνκέλσλ ζε format dbase ζην νπνίν απνζεθεχεηαη φιε ε πιεξνθνξία ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ ράξηε. 58

59 .sbn: Δίλαη ηα αξρεία ζηα νπνία απνζεθεχεηαη φιε πιεξνθνξία. γηα ηηο γεσκεηξηθέο θαη ρσξηθέο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ αξρείσλ.shp..sbx:.prj: Δίλαη ην αξρείν ζην νπνίν απνζεθεχεηαη φιε πιεξνθνξία φζν αθνξά ην πξνβνιηθφ ζχζηεκα ηνπ ραξηνγξαθηθνχ ππνβάζξνπ..mxd: Δίλαη ην project file ηνπ ArcMap, ην αξρείν ζην νπνίν απνζεθεχεηαη φιε ε πιεξνθνξία γηα ηελ ηνπνζεζία φισλ ησλ αξρείσλ. Πξέπεη λα ηνληζηεί, πσο ην project file είλαη έλα «αξρείν νδεγφο», ζην νπνίν δελ απνζεθεχεηαη ε ρσξηθή πιεξνθνξία, αιιά κφλν νη ζέζεηο ησλ αξρείσλ, πνπ ζπλζέηνπλ ηνλ ζεκαηηθφ ράξηε, ζηνλ ζθιεξφ δίζθν ηνπ ππνινγηζηή. Γη απηφ ην ιφγν ηα αξρεία.mxd έρνπλ θαη κηθξφ κέγεζνο ηεο ηάμεο ησλ κεξηθψλ δεθάδσλ kilobytes. Με ηελ παξαπάλσ ινγηθή, φηαλ απνζεθεχνπκε έλα ζεκαηηθφ ράξηε ζηνλ ππνινγηζηή, δεκηνπξγείηαη απηφκαηα ην αξρείν «φλνκα».mxd. ε πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα κεηαθέξνπκε ηνλ ςεθηαθφ ράξηε ζε άιιν ππνινγηζηή, δελ αξθεί κφλν λα κεηαθέξνπκε ην αξρείν «φλνκα».mxd, αιιά θαη φια ηα αξρεία πνπ ζπλζέηνπλ ηνλ ράξηε απηφ (.shp,.shx,.dbf θηι), ρσξίο θπζηθά λα έρνπκε αιιάμεη ηελ ηνπνζεζία ηνπο ζηνλ ζθιεξφ δίζθν (data source). Απαξαίηεην θξίλεηαη, φια ηα αξρεία λα απνζεθεχνληαη ζε έλα θάθειν (π.ρ my_project), θαη ε ζέζε ηνπο λα κελ αιιάδεη κέζα ζηνλ θάθειν απηφ. Σέινο, ηα νλφκαηα ησλ αξρείσλ ππνρξεσηηθά πξέπεη λα δίδνληαη κε ιαηηληθνύο ραξαθηήξεο θαη ρσξίο θελά. 59

60 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΣΟΤ ΜΖΣΡΟΠΟΛΗΣΗΚΟΤ ΓΗΚΣΤΟΤ ΣΖ ΠΑΣΡΑ ΣΟ ARCGIS 5.1 Υαξηνγξάθεζε ηνπ δηθηύνπ ηεο Πάηξαο Σν Μεηξνπνιηηηθφ Γίθηπν Οπηηθψλ Ηλψλ ηεο Πάηξαο απνηειείηαη απφ 4 θχξηνπο θφκβνπο, 6 θφκβνπο δηαλνκήο, 20 θφκβνπο πξφζβαζεο ελψ 25 θνξείο ζπλνιηθά ζπλδένληαη αζχξκαηα ζηνλ ΜΑΝ απφ 3 βάζεηο αζχξκαηεο πξφζβαζεο πνπ ηνπνζεηνχληαη ζε δχν θνξείο ηνπ δήκνπ. Σα παξαπάλσ παξνπζηάδνληαη θαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί. Σέινο, ν ζπλνιηθφο αξηζκφο δηαζπλδεφκελσλ ζεκείσλ είλαη 177 (152 ρξήζηεο ζπλδένληαη κε νπηηθή ίλα θαη 25 αζχξκαηα). ΜΑΝ Παηξέσλ - Ρίνπ Κύξηνη Κόκβνη Κόκβνη Γηαλνκήο Κόκβνη Πξόζβαζεο ύλνιν ζεκείσλ πνπ ζπλδένληαη κε αζύξκαηε δεύμε Οη αθξηβείο ηνπνζεζίεο ησλ θφκβσλ θαη νη κεηαμχ ηνπο ζπλδέζεηο ππάξρνπλ ζην Παξάξηεκα Α. 5.2 ρεδίαζε ηνπ κεηξνπνιηηηθνύ δηθηύνπ ηεο Πάηξαο Γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ ηεο Πάηξαο ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί ή λα θαηαζθεπαζηεί ράξηεο ν νπνίνο είλαη ήδε γεσθαηαρσξηκέλνο κε ηα ζσζηά γεσδεδνκέλα,ν ιφγνο γη απηφ είλαη φηη ν ράξηεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηε κειινληηθή αλάπηπμε ηνπ δηθηχνπ. Ωο βάζε γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ ηεο Πάηξαο ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε γεσδεδνκέλα απφ ηελ ηζηνζειίδα θαη ζπγθεθξηκέλα ην shapefile (roads.shp) γηα νιφθιεξν ην δίθηπν δξφκσλ ηεο Διιάδνο(Δηθόλα 5.1). Μέζσ ηνπ ArcCatalog κπνξνχκε λα δνχκε ηα πεξηγξαθηθά (Δηθόλα 5.2) ρσξηθά (Δηθόλα 5.3) ζηνηρεηά δεδνκέλσλ πνπ πεξηιακβάλεη ην shapefile (roads.shp). 60

61 Δηθόλα 5.1: Οδηθό δίθηπν Διιάδνο Δηθόλα 5.2: Σα attributes ηνπ shapefile roads 61

62 Δηθόλα 5.3: Σα spatial data ηνπ shapefile roads νπνύ αλαγξάθεηαη θαη ην geographic coordinate system Μεζνδνινγία ζρεδίαζεο ζην πεξηβάιινλ ηνπ ArcGIS Γηα ηελ ζρεδίαζε ηνπ δηθηχνπ ζα ζεσξήζνπκε ηνπο θφκβνπο (θχξηνπο,δηαλνκήο, πξφζβαζεο) σο ζεκεία,ελψ ην δίθηπν (θχξην,δηαλνκήο,πξφζβαζεο)σο γξακκέο ε κέζνδνο πινπνίεζεο βήκα πξνο βήκα θαίλεηε πην θάησ: Άλνηγκα ηνπ ArcCatalog επηινγή ηνπ αξρείνπ πνπ βξίζθεηε ην shapefile «roads.shp» δεξί click>new>shapefile (Δηθόλα 5.4). Γίλνπκε ζην αξρείν καο ην φλνκα πνπ ζέινπκε, ζην πεδίν Feature Type επηιεγνχκε Point γηα λα δειψζνπκε ζεκεία ή Polyline αληίζηνηρα γηα γξακκέο (Δηθόλα 5.5). Έπεηηα πξέπεη λα πξνζδηνξίζνπκε ην γεσγξαθηθφ ζχζηεκα ψζηε λα είλαη ην ίδην κε ηνπ shapefile «roads.shp» ( Δηθόλα 5.3 ) Edit>Select>Geographic Coordinate Systems>World>WGS1984>Add>Apply (Δηθόλα 5.6 ). 62

63 Δηθόλα 5.4: Γεκηνπξγία shapefile ζην πεξηβάιινλ ηνπ ArcCatalog Δηθόλα 5.5: Δπηινγή ηύπνπ γηα ην shapefile πνπ δεκηνπξγήζακε 63

64 Δηθόλα 5.6: Δπηινγή γεσγξαθηθνύ ζπζηήκαηνο αλαθνξάο θαη νη ιεπηνκέξεηεο ηνπ ηελ ζπλερεία αλνίγνπκε ην ArcMap (Δηθόλα 5.7) επηιεγνχκε «A new empty map»,κε ην Add Data εηζάγνπκε ηα δεδνκέλα πνπ ζέινπκε θαη ηα επεμεξγαδφκαζηε κε ηελ Editor Toolbar >Start Editing ζην πεδίν Target επηιεγνχκε ηα δεδνκέλα πνπ ζέινπκε λα επεμεξγαζηνχκε. Αλάινγα κε ηη ηχπνο είλαη ηα shapefile (Point ή Polyline) πνπ ζέινπκε λα επεμεξγαζηνχκε ηνπνζεηνχκε ζεκεία ε γξακκέο ζπκθψλα κε ηα δεδνκέλα πνπ έρνπκε ζηελ δηάζεζε καο ζην Παξάξηεκα A.Σέινο γηα λα απνζεθεχζνπκε ηα λέα επεμεξγαζκέλα δεδνκέλα Save Edits>Stop Editing. 64

65 5.2.2 ρεδίαζε ηνπ θύξηνπ δηθηύνπ Δηθόλα 5.7:Σν πεξηβάιινλ ηνπ ArcMap Σν θχξην δίθηπν (Δηθόλα 5.8) ζπλδέεη ηνπο θχξηνπο θφκβνπο ηνπ δηθηχνπ (C90, C220, C96 θαη C113). Δηθόλα 5.8: Κύξην δίθηπν 65

66 5.2.3 ρεδίαζε ηνπ δηθηύνπ δηαλνκήο Σν δίθηπν δηαλνκήο θαη ην ινγηθφ ηνπ δηάγξακκα θαίλνληαη ζηελ (Δηθόλα 5.9) Δηθόλα 5.9: Σν δίθηπν δηαλνκήο θαη ην ινγηθό ηνπ δηάγξακκα. 66

67 5.2.4 ρεδίαζε ηνπ δηθηύνπ πξόζβαζεο Σν δίθηπν δηαλνκήο θαη ην ινγηθφ ηνπ δηάγξακκα θαίλνληαη ζηελ (Δηθόλα 5.10) A43 A144 A120 AA2 A197 A127 A63 A141 D84 D144 D120 D197 D117 D2 A84 A135 A154 A61 A224 AA1 A117 A2 Δηθόλα 5.10: Σν δίθηπν δηαλνκήο θαη ην ινγηθό ηνπ δηάγξακκα. 67

68 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 ΣΟ ΠΡΟΒΛΖΜΑ ΣΟΤ ΚΟΝΣΗΝΟΣΔΡΟΤ ΜΟΝΟΠΑΣΗΟΤ 6.1 Δηζαγσγή Ζ ζεσξία γξαθεκάησλ είλαη έλαο θιάδνο ησλ καζεκαηηθψλ πνπ έρεη επξεία πξαθηηθή εθαξκνγή. Πνιπάξηζκα πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ ζε δηαθνξεηηθέο επηζηήκεο, φπσο ςπρνινγία, ρεκεία, βηνκεραληθή κεραληθή, δηνίθεζε, κάξθεηηλγθ θαη εθπαίδεπζε, κπνξνχλ λα παξαζηαζνχλ σο πξνβιήκαηα απφ ηε ζεσξία γξαθεκάησλ. Δηθόλα 6.1 Υάξηεο ηνπ Κέληλγθζκπεξθ θαη ην αληίζηνηρν γξάθεκα Ζ ηζηνξία ηεο ζεσξίαο γξαθεκάησλ μεθηλά κε κηα εξγαζία ηνπ Διβεηνχ Μαζεκαηηθνχ Leonard Euler( ), ε νπνία εθδφζεθε ην 1736 απφ ηελ Αθαδεκία Δπηζηεκψλ ζηελ Αγία Πεηξνχπνιε. Ζ εξγαζία αθνξνχζε θαη επίιπε ην «πξφβιεκα ηεο γέθπξαο ηνπ Κέληλγθζκπεξθ». Σν πξφβιεκα ήηαλ ην εμήο: Ζ πφιε απηή ζηελ αλαηνιηθή Πξσζία ήηαλ ρηηζκέλε ζηε ζπκβνιή δχν πνηακψλ θαη ζηα δχν λεζηά πνπ δεκηνπξγήζεθαλ απφ απηνχο(δηθόλα 5.1). πλνιηθά ππήξραλ επηά 68

69 γέθπξεο πνπ ζπλέδεαλ ηα λεζηά κεηαμχ ηνπο θαη κε ηελ ππφινηπε πφιε. Πξνέθπςε ινηπφλ ην εμήο εξψηεκα: Μπνξεί έλαο θάηνηθνο ηεο πφιεο λα μεθηλήζεη απφ ην ζπίηη ηνπ, λα δηαζρίζεη αθξηβψο κηα θνξά θάζε γέθπξα θαη λα επηζηξέςεη ζην ζπίηη ηνπ; Ο Euler δηαπίζησζε φηη ην ζρήκα ησλ λεζηψλ θαη ησλ φρζσλ δελ είλαη ζεκαληηθά. Ζ επηιπζεκφηεηα εμαξηάηαη κφλν απφ ηηο ηδηφηεηεο ζχλδεζεο. Παξηζηάλνπκε ηηο δχν φρζεο κε ζεκεία θαη ηηο γέθπξεο κε γξακκέο κεηαμχ ησλ αληίζηνηρσλ ζεκείσλ. Έηζη παίξλνπκε ην γξάθεκα ηεο παξαπάλσ εηθφλαο. Θα πξέπεη εδψ λα αλαθέξνπκε θάπνηνπο νξηζκνχο. Οξηζκόο 1: Κάζε γξακκή ζε έλα γξάθεκα θαιείηαη αθκή. Οξηζκόο 2: Κάζε ζεκείν ζε έλα γξάθεκα θαιείηαη θνξπθή Οξηζκόο 3: Πεξίπαηνο ζε έλα γξάθεκα θαιείηαη κηα δηαδνρή θνξπθψλ θαη αθκψλ, φπνπ θάζε θνξπθήο έπεηαη κηα αθκή εθηφο ηεο ηειεπηαίαο θνξπθήο. Οξηζκόο 4: Όηαλ ζε έλαλ πεξίπαην δελ επαλαιακβάλεηαη θακία αθκή θαηά κήθνο ηνπ, ελψ κπνξεί λα επαλαιακβάλεηαη θνξπθή, ηφηε απηφο ν πεξίπαηνο θαιείηαη δηαδξνκή. Οξηζκόο 5: Μηα δηαδξνκή πνπ μεθηλά θαη θαηαιήγεη ζηελ ίδηα θνξπθή θαιείηαη θιεηζηή. Δπηζηξέθνπκε ηψξα ζην πξφβιεκα. Θέινπκε λα βξνχκε κηα θιεηζηή δηαδξνκή, γηα παξάδεηγκα απφ ηελ θνξπθή α. Ξεθηλψληαο θηηάρλνπκε κηα θιεηζηή δηαδξνκή ρξεζηκνπνηψληαο δπν απφ ηηο πέληε γέθπξεο πνπ ζπλδένληαη κε ην α. ηε δεχηεξε πξνζπάζεηά καο ρξεζηκνπνηνχκε ηέζζεξηο γέθπξεο. Πξνζπαζνχκε ηψξα λα μεθηλήζνπκε απφ ην α πεξλψληαο απφ ηελ πέκπηε γέθπξα, αιιά δηαπηζηψλνπκε φηη είλαη αδχλαηνλ λα επηζηξέςνπκε ζην α ρσξίο λα πεξάζνπκε απφ θάπνηα γέθπξα γηα δεχηεξε θνξά. Απηφ δείρλεη φηη ην πξφβιεκα είλαη πξάγκαηη αδχλαην. Ο Euler απέδεημε αθφκε πεξηζζφηεξα ζηελ εξγαζία ηνπ θαη έδσζε κηα απαξαίηεηε ζπλζήθε έηζη ψζηε έλα ηπραίν γξάθεκα λα έρεη κηα θπθιηθή δηαδξνκή φπσο ε πξναλαθεξζείζα. Δίλαη νπζηαζηηθφ ζην ζεκείν απηφ λα δψζνπκε θάπνηνπο βαζηθνχο νξηζκνχο ηεο ζεσξίαο γξαθεκάησλ έηζη ψζηε θαη ηα επφκελα θεθάιαηα λα είλαη ιηγφηεξν εμαξηεκέλα. Έρνπκε ήδε ρξεζηκνπνηήζεη ηνλ φξν γξάθεκα ρσξίο φκσο λα δηαηππψζνπκε ηνλ καζεκαηηθφ νξηζκφ ηνπ. 69

70 Οξηζκόο 6:Καινχκε γξάθεκα G έλα δεχγνο (V, E) πνπ απνηειείηαη απφ έλα πεπεξαζκέλν ζχλνιν V θαη έλα ζχλνιν E. Σα ζηνηρεία ηνπ πξψηνπ ζπλφινπ είλαη θνξπθέο θαη ην δεχηεξνπ ζπλφινπ αθκέο. Οξηζκόο 7:Έλα γξάθεκα θαιείηαη ζπλεθηηθφ αλ γηα θάζε δεχγνο θνξπθψλ ππάξρεη ηνπιάρηζηνλ έλαο πεξίπαηνο κεηαμχ ηνπο. Οξηζκόο 8: Έλα γξάθεκα θαιείηαη πιήξεο φηαλ φιεο νη θνξπθέο ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο. Οξηζκόο 9: Έλα γξάθεκα θαιείηαη δηκεξέο φηαλ ην ζχλνιν ησλ θνξπθψλ ηνπ κπνξεί λα ρσξηζηεί ζε δπν ππνζχλνια κε ηελ ηδηφηεηα ηα ζηνηρεία ελφο ππνζπλφινπ λα κελ ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο, ελψ κπνξεί λα ζπλδένληαη κε ζηνηρεία ηνπ άιινπ ππνζπλφινπ. Οξηζκόο 10: Αο ζεσξήζνπκε ηα δπν ππνζχλνια ηνπ ζπλφινπ ησλ θνξπθψλ ελφο δηκεξνχο γξαθήκαηνο,v 1 θαη V 2.Αλ θάζε ζηνηρείν (θνξπθή) ηνπ ελφο ζπλδέεηαη κε θάζε ζηνηρείν (θνξπθή) ηνπ άιινπ, ηφηε ην γξάθεκα θαιείηαη πιήξεο δηκεξέο. Οξηζκόο 11:Αλ ζε έλα γξάθεκα θαζνξίδεηαη ε θνξά (θαηεχζπλζε) ησλ αθκψλ, ηφηε ην γξάθεκα θαιείηαη θαηεπζπλφκελν. Δίδακε ηνλ νξηζκφ ηνπ πεξίπαηνπ ζε έλα γξάθεκα(οξ.3). Οξηζκόο 12:Αλ ζε έλαλ πεξίπαην δελ επαλαιακβάλεηαη θακία θνξπθή θαη θακία αθκή, ηφηε ν πεξίπαηνο θαιείηαη κνλνπάηη. Οξηζκόο 13: Έλα θιεηζηφ κνλνπάηη θαιείηαη θχθινο. Δηθόλα 6.2 Με θαηεπζπλόκελν θαη θαηεπζπλόκελν γξάθεκα ε θάζε θνξπθή απνδίδεηαη έλαο αξηζκφο, πνπ θαιείηαη βαζκφο ηεο θνξπθήο θαη ηζνχηαη κε ην πιήζνο ησλ αθκψλ πνπ πξνζπίπηνπλ ζηελ θνξπθή απηή. πκβνιίδεηαη κε deg(u). Αλ ζε έλα γξάθεκα νη θνξπθέο ή νη αθκέο ζπλδένληαη κε θάπνηα δεδνκέλα ηφηε ην γξάθεκα θαιείηαη ζεζεκαζκέλν. Ηδηαίηεξα αλ ζηηο αθκέο 70

71 απνδίδνληαη ζεηηθνί αξηζκνί, ηφηε απηνί ιέγνληαη κήθε ή βάξε ησλ αθκψλ. Έλα γξάθεκα ζην νπνίν θάζε αθκή ή θάζε θνξπθή ζπλδέεηαη κε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο αξηζκνχο θαιείηαη δίθηπν. 6.2 Ζ δηαηύπσζε ηνπ πξνβιήκαηνο Σν πξφβιεκα ηνπ ζπληνκφηεξνπ κνλνπαηηνχ απνηειεί έλα θιαζζηθφ θαη ζπλδπαζηηθφ πξφβιεκα, ην νπνίν πξνθχπηεη ζε δηάθνξεο πεξηπηψζεηο. Μαο δίλεηαη έλα θαηεπζπλφκελνο γξάθνο (N, A) κε ηνπο θφκβνπο αξηζκεκέλνπο1,, N. Κάζε αθκή (i, j ) A έρεη θφζηνο ή κήθνο α ij πνπ ζρεηίδεηαη κε απηφ. Σν κήθνο ελφο κνλνπαηηνχ ( i 1, i 2,, i θ ) είλαη ην κήθνο ησλ αθκψλ ηνπ k 1 a n 1 ii n n 1 Σν κνλνπάηη απηφ ραξαθηεξίδεηαη σο ην ζπληνκφηεξν εάλ έρεη ην κηθξφηεξν κήθνο απφ φιεο ηηο δηαδξνκέο κε ηνπο ίδηνπο θφκβνπο πξνέιεπζεο θαη θαηάιεμεο. Σν κήθνο ηνπ ζπληνκφηεξνπ κνλνπαηηνχ νλνκάδεηαη επίζεο θαη ζπληνκφηεξε απφζηαζε. Σν πξφβιεκα ηνπ ζπληνκφηεξνπ κνλνπαηηνχ αθνξά ζηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζπληνκφηεξεο απφζηαζεο κεηαμχ επηιεγκέλσλ δεπγψλ θφκβσλ. Πξέπεη λα ζεκεησζεί πσο εδψ ιακβάλνπκε ππφςε ηελ θαιχηεξε πεξίπησζε ηνπ πξνβιήκαηνο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο. Κη απηφ γηαηί θάζε θνξά πνπ αλαθεξφκαζηε ζε έλα κνλνπάηη (ή ζε έλα θχθιν) ζε ζρέζε κε ην πξφβιεκα ηνπ ζπληνκφηεξνπ κνλνπαηηνχ, ππνζέηνπκε εθ ησλ πξνηέξσλ πσο ην κνλνπάηη είλαη εκπξφζζην. 6.3 Ο γεληθόο αιγόξηζκνο ζπληνκόηεξνπ κνλνπαηηνύ Σν πξφβιεκα ηνπ ζπληνκφηεξνπ κνλνπαηηνχ κπνξεί λα δνζεί κε πνιινχο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο. Γηα παξάδεηγκα, σο ηνλ εληνπηζκφ ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο απφ κία πεγή / πξνέιεπζε ζε έλαλ πξννξηζκφ ή ηνλ εληνπηζκφ ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο θάζε κίαο απφ αξθεηέο πξνειεχζεηο ζε θαζέλα απφ αξθεηνχο πξννξηζκνχο. Αξρηθά αζρνινχκαζηε κε πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχλ κία πεγή θαη πνιινχο πξννξηζκνχο. Δηδηθφηεξα, παίξλνπκε σο θφκβν πξνέιεπζεο, ηνλ θφκβν 1. Σα κήθε ησλ αθκψλ α ij είλαη πξνθαζνξηζκέλνη αξηζκνί.οη αξηζκνί απηνί κπνξεί λα είλαη αξλεηηθνί ή κε αθέξαηνη. Οη αιγφξηζκνη ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο γηα 71

72 ην πξφβιεκα κε κία πξνέιεπζε / πφινπο πξννξηζκνχο απηνί δηαηεξνχλ θαη πξνζαξκφδνπλ έλα δηάλπζκα (d 1, d 2,, d N ), φπνπ θάζε dj, ην νπνίν νλνκάδεηαη εηικέηα ηος κόμβος j, είλαη είηε αξηζκφο είηε ην άπεηξν. Ζ ρξήζε ηεο εηηθέηαο ππνζηεξίδεηαη απφ κία απιή πξνυπφζεζε θαηαιιειφηεηαο, ε νπνία δίλεηαη ζηελ παξαθάησ πξφηαζε. Ππόηαζη 1 : Θέηνπκε (d 1, d 2,, d N ) λα είλαη νη αξηζκνί πνπ ηθαλνπνηνχλ ηηο ζπλζήθεο d j d i + α ij (i, j) A (6.1) θαη ζέηνπκε ην P λα είλαη έλα κνλνπάηη πνπ λα μεθηλάεη απφ ην θφκβν i 1 θαη λα ηειεηψλεη ζε έλα θφκβν i k. Αλ d j d i + α ij α ij P (6.2) Σφηε ην P είλαη έλα θνληηλφηεξν κνλνπάηη απφ ην θφκβν i 1 ζηνλ θφκβν i k. Οη ζπλζήθεο (6.1) θαη (6.2) νλνκάδνληαη ζςνθήκερ ζςμπληπυμαηικήρ σαλαπόηηηαρ (CS) γηα ην πξφβιεκα ηνπ ζπληνκφηεξνπ κνλνπαηηνχ. Αο πεξηγξάςνπκε ηψξα κία πξσηφηππε κέζνδν ζπληνκφηεξνπ κνλνπαηηνχ, ε νπνία πεξηιακβάλεη αξθεηνχο ελδηαθέξνληεο αιγφξηζκνπο σο εηδηθέο πεξηπηψζεηο. ηελ κέζνδν απηή, μεθηλάκε κε δηαλχζκαηα εηηθεηψλ (d 1, d 2,, d N ), επηιέγνπκε δηαδνρηθέο αθκέο ( i, j ), ηα νπνία παξαβηάδνπλ ηελ ζπλζήθε CS (6.1), δειαδή d j > d i + α ij θαη ζέηνπκε d j :=d i + α ij Απηφ ζπλερίδεηαη έσο φηνπ ε ζπλζήθε CS d j d i + α ij ηθαλνπνηείηαη γηα φιεο ηηο αθκέο ( i, j ). Μία ηδέα θιεηδί ζηελ πεξίπησζε απηή είλαη, πσο ζηελ πνξεία ηνπ αιγφξηζκνπ, ην d i κπνξεί λα κεηαθξαζηεί, γηα φια ηα i, σο ην κήθνο θάπνηαο δηαδξνκήο P i απφ ην 1 ζην i. Δπνκέλσο, εάλ ηζρχεη d j > d i + α ij γηα θάπνηα αθκή ( i, j ), ε δηαδξνκή, ε νπνία δεκηνπξγείηαη κε ηελ επέθηαζε ηνπ κνλνπαηηνχ P i απφ ηελ αθκή ( i, j ) πνπ 72

73 έρεη κήθνο d i + α ij, απνηειεί θαιχηεξν κνλνπάηη απφ ην ήδε ππάξρνλ κνλνπάηη P i πνπ έρεη κήθνο d i. Έηζη, ν αιγφξηζκνο αλαθαιχπηεη δηαδνρηθά θαιχηεξα κνλνπάηηα απφ ην ζεκείν πξνέιεπζεο πξνο ηνπο δηάθνξνπο πξννξηζκνχο. Αληί λα επηιέγνπκε αθκέο κε ηπραία ζεηξά γηα λα ειέγμνπκε θάπνηα παξαβίαζε ηεο CS ζπλζήθεο, είλαη ζπλήζσο πην εχθνιν θαη πην απνδνηηθφ ην λα επηιέγνπκε θφκβνπο, έλαλ θάζε θνξά ζχκθσλα κε κηα ζεηξά, θαη ηαπηνρξφλσο λα ειέγρνπκε γηα θάπνηα παξαβίαζε ηεο CS ζπλζήθεο ζε φιεο ηηο εμεξρφκελεο αθκέο ηνπο. Ο αληίζηνηρνο αιγφξηζκνο, ν νπνίνο νλνκάδεηαη γελεηηθφο, δηαηεξεί κία ιίζηα V θφκβσλ, ηελ λίζηα ςποτηθίυν, θαη έλα δηάλπζκα εηηθεηψλ (d 1, d 2,, d N ), φπνπ θάζε d i είλαη είηε έλαο πξαγκαηηθφο αξηζκφο είηε άπεηξν.αξρηθψο V = {1} d 1 =0, d i = i 1 Ο αιγφξηζκνο πξνρσξά κε επαλαιήςεηο θαη ηεξκαηίδεη φηαλ ην V είλαη άδεην. Ζ ηππηθή επαλάιεςε (ππνζέηνληαο πσο ην V δελ είλαη άδεην ) έρεη ηελ αθφινπζε κνξθή: Επανάλητη γενικού αλγόπιθμος ζςνηομόηεπηρ διαδπομήρ Αθαηξνχκε έλα θφκβν i απφ ηελ ιίζηα ππνςεθίσλ V. Γηα θάζε εμεξρφκελε αθκή (i, j) A, εάλ d j > d i + α ij, ζέηνπκε d j :=d i + α ij θαη πξνζζέηνπκε ηνλ j ζην V εάλ δελ αλήθεη ήδε ζην V. Τπάξρνπλ πνιιέο εθαξκνγέο ηνπ γεληθνχ αιγφξηζκνπ. Γηαθέξνπλ αλαθνξηθά ζηνλ ηξφπν επηινγήο ηνπ θφκβνπ πνπ ζα απνκαθξπλζεί απφ ηελ ιίζηα ππνςεθίσλ V θαη γεληθά δηαρσξίδνληαη ζε δπν θαηεγνξίεο: Μέζνδνη ηνπνζέηεζεο εηηθεηώλ. ηηο κεζφδνπο απηέο, ν θφκβνο i, ν νπνίνο απνκαθξχλεηαη απφ ην V είλαη έλαο θφκβνο κε ειάρηζην εηηθέηα. Τπφ ηελ πξνυπφζεζε φηη όλα ηα μήκη ηυν ακμών είναι μη απνηηικά νη κέζνδνη απηέο έρνπλ κία αμηνζεκείσηε ηδηφηεηα: θάζε θφκβνο ζα εηζαρζεί ζην V ην πνιχ κηα θνξά, φπσο ζα απνδεηρζεί ζχληνκα. Ζ εηηθέηα ηνπ απνθηά ηε κφληκε ή ηειηθή ηηκή ηνπ, ηελ 73

74 πξψηε θνξά πνπ απνκαθξχλεηαη απφ ην V. To πην ρξνλνβφξν κέξνο ησλ κεζφδσλ απηψλ είλαη ν ππνινγηζκφο ηεο ειάρηζηνπ εηηθέηαο ζηνλ θφκβν ηνπ V ζε θάζε επαλάιεςε. Τπάξρνπλ αξθεηέο εθαξκνγέο, νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχλ κηα πιεζψξα δεκηνπξγηθψλ δηαδηθαζηψλ, έηζη ψζηε λα ππνινγηζηεί ην ειάρηζην απηφ πνζφ. Μέζνδνη επηδηόξζσζεο εηηθεηώλ. ηηο κεζφδνπο απηέο, ε επηινγή ηνπ θφκβνπ i πνπ απνκαθξχλεηαη απφ ην V είλαη ιηγφηεξν εμεδεηεκέλε απφ φηη ζηηο κεζφδνπο ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ θαη απαηηεί ιηγφηεξνπο ππνινγηζκνχο. Παξφια απηά, έλαο θφκβνο κπνξεί λα εηζαρζεί ζην V πνιιέο θνξέο Μέζνδνη Σνπνζέηεζεο Δηηθεηώλ (DIJKSTRA) ε απηφ ην θεθάιαην ζα ζπδεηήζνπκε δηάθνξεο εθαξκνγέο ηεο πξνζέγγηζεο ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ. Ζ πξσηφηππε κέζνδνο ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ, ε νπνία δεκνζηεχηεθε πξψηα απφ ηνλ Dijkstra (1959) αιιά αλαθαιχθζεθε αλεμάξηεηα θαη απφ αξθεηνχο άιινπο εξεπλεηέο, απνηειεί ηελ εηδηθή πεξίπησζε ηνπ γεληθνχ αιγνξίζκνπ, φπνπ ν θφκβνο i ν νπνίνο έρεη απνκαθξπλζεί απφ ηε ππνςήθηα ιίζηα V ζε θάζε επαλάιεςε έρεη ειάρηζηε εηηθέηα, δειαδή d j = min d i j V Γηα ηε δηεπθφιπλζε καο αο αλαιχζνπκε ηε κέζνδν απηή. Αξρηθά έρνπκε: V = {1} d 1 =0, d i = i 1 Ζ κέζνδνο πξνρσξά κε επαλαιήςεηο θαη νινθιεξψλεηαη φηαλ ην V είλαη θελφ. Ζ ηππηθή κέζνδνο επαλάιεςεο (ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ην V δελ είλαη θελφ) είλαη ε εμήο: Επανάλητη ηηρ μεθόδος ηοποθέηηζη εηικεηών Απνκαθξχλεηε έλα θφκβν i απφ ηελ ιίζηα ππνςεθίσλ V έηζη ψζηε d j = min d i, j V Γηα θάζε απεξρφκελε αθκή (i, j) A, εάλ d i + α ij< d j νξίζηε d j = d i + α ij θαη πξνζζέζηε ην j ζην V εάλ δελ αλήθεη ήδε ζε απηφ. 74

75 Σν ρήκα6.1 παξνπζηάδεη ηε κέζνδν ηνπνζέηεζε εηηθεηψλ. Μπνξνχκε λα θαηαλνήζνπκε θάπνηα πξάγκαηα γηα ηε κέζνδν εάλ ζεσξήζνπκε ην ζχλνιν ησλ θφκβσλ W πνπ έρνπλ ήδε ππάξμεη ζην V αιιά δελ ππφθεηληαη ζε απηφ ηψξα : W ={i d i <, i V } αλ ζπλέπεηα ηεο ηαθηηθήο ηεο απνκάθξπλζεο απφ ηελ V ελφο θφκβνπ κε ειάρηζηε εηηθέηα, ην W πεξηέρεη θφκβνπο κε «κηθξά» εηηθέηεο ππφ ηελ έλλνηα φηη: d j d i αλ j W θαη i W Υξεζηκνπνηψληαο απηή ηελ ηδηφηεηα θαη ηελ ππφζεζε φηη α ij 0 κπνξεί λα δεη θαλείο πσο φηαλ έλαο θφκβνο απνκαθξχλεηαη απφ ην V έρνπκε γηα φια ηα j W ησλ νπνίσλ ηα (i, j) είλαη κηα αθκή d j d i + α ij. Απιθμόρ Επανάλητηρ Λίζηα ππνςεθίσλ V Εηικέηερ ηυν κόμβυν Κόμβορ έξυ από ηο V 1 {1} (0,,,, ) 1 2 {2,3} (0, 2,1,, ) 3 3 {2,4} (0, 2,1, 4, ) 2 4 {4,5} (0, 2,1,3, 2) 5 5 {4} (0, 2,1,3, 2) 4 (0, 2,1,3, 2) ρήκα6.1 Παξάδεηγκα ην νπνίν παξνπζηάδεη ηε κέζνδν ηνπνζέηεζεο εηηθεηώλ. ε θάζε επαλάιεςε, ν θφκβνο κε ην ειάρηζην κήθνο απνκαθξχλεηαη απφ ην V. Κάζε θφκβνο εηζάγεηαη ζην V κφλν κηα θνξά. Έηζη, απφ ηε ζηηγκή πνπ έλαο θφκβνο εηζάγεηαη ζην W, παξακέλεη ζην W θαη ε εηηθέηα ηνπ δελ αιιάδεη πεξηζζφηεξν. Έηζη ην W κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ησλ κφληκσλ εηηθεηψλ, δειαδή ησλ θφκβσλ πνπ έρνπλ απνθηήζεη κηα ηειηθή εηηθέηα, ην νπνίν, ζχκθσλα κε ηελ ππόηαζη 2, πξέπεη λα ηζνχηαη κε ηελ κηθξφηεξε απφζηαζε ηνπο απφ ηελ αθεηεξία. 75

76 Πξόηαζε 2: Αο ππνζέζνπκε φηη φια ηα κήθε ησλ ηφμσλ είλαη κε αξλεηηθά. (α) Γηα θάζε επαλάιεςε ηεο κεζφδνπ ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ, ηζρχνπλ ηα αθφινπζα γηα ην ζχλνιν W ={i d i <, i V } (і) Καλέλαο θφκβνο πνπ ζην μεθίλεκα ηεο επαλάιεςεο αλήθεη ζην W δελ ζα εηζαρζεί ζηελ ππνςήθηα ιίζηα V θαηά ηελ επαλάιεςε. (іі) ην ηέινο ηεο επαλάιεςεο, έρνπκε d i d j γηα φια ηα i W θαη j W (ііі) Γηα θάζε θφκβν j ζεσξνχκε κνλνπάηηα,ηα νπνία μεθηλνχλ απφ ην 1, θαηαιήγνπλ ζην j θαη έρνπλ φια ηνπο ππφινηπνπο θφκβνπο ηνπο ζην W ζην ηέινο ηεο επαλάιεςεο. Έπεηηα ε εηηθέηα d j ζην ηέινο ηεο επαλάιεςεο ηζνχηαη κε ην κήθνο ηνπ θνληηλφηεξνπ απφ ηα κνλνπάηηα (αλ δελ ππάξρεη ηέηνην κνλνπάηη ηφηε d j = ). (β) Ζ κέζνδνο ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ ηεξκαηίδεη θαη φινη νη θφκβνη κε ηειηθή εηηθέηα, ε νπνία είλαη πεξηνξηζκέλε, απνκαθξχλνληαη απφ ηελ ιίζηα ππνςεθίσλ V αθξηβψο ηε ζηηγκή πνπ απμάλεηαη ε κηθξφηεξε απφζηαζε απφ ηνλ θφκβν l, δειαδή, εάλ νη ηειηθέο εηηθέηεο ησλ i θαη j είλαη πεξηνξηζκέλεο θαη ηθαλνπνηνχλ d i d j ηφηε ην i ζα απνκαθξπλζεί πξηλ απφ ην j. Αο ππνζέζνπκε φηη ην (і) θαη ην (іі) παξακέλνπλ ακεηάβιεηα ζηελ k 1 επαλάιεςε θαη αο ππνζέζνπκε επίζεο φηη θαηά ηελ επαλάιεςε k, ν θφκβνο i πιεξνί ηηο πξνυπνζέζεηο d j = min d i, j V θαη ππάξρεη ζην V. Σν W θαη ην _ W απνηεινχλ ην ζχλνιν ηεο εμίζσζεο (2.9) ζηελ αξρή θαη ην ηέινο ηεο επαλάιεςεο k, αληίζηνηρα. Θέηνπκε ηα d j θαη _ d λα απνηεινχλ ηηο εηηθέηεο θάζε θφκβνπ j ζηελ αξρή θαη ην j ηέινο ηεο επαλάιεςεο k, αληίζηνηρα. Καζψο απφ ηελ ππφζεζε επαγσγήο έρνπκε d i d j γηα φια ηα j W θαη α ij 0 γηα φιεο ηηο αθκέο (i, j) ζπλεπάγεηαη φηη d j d i + α ij γηα φιεο ηηο αθκέο (i, j) κε j W. Έηζη έλαο θφκβνο j W δε κπνξεί λα εηζαρζεί ζην V ζηελ επαλάιεςε k. Απηφ καο θαλεξψλεη φηη _ W =W {i} 76

77 Έηζη, ζηελ επαλάιεςε k, νη κφλεο εηηθέηεο πνπ κπνξεί λα αιιάμνπλ είλαη νη εηηθέηεο _ d j ησλ θφκβσλ j W, έηζη ψζηε ηα (i, j) δηακνξθψλνπλ κηα αθκή. Ζ εηηθέηα d j ζην ηέινο ηεο επαλάιεςεο ζα είλαη min{d j, d i + α ij }. Γηα λα απνδείμνπκε ηελ ηδηφηεηα ( ііі ) επηιέγνπκε νπνηνδήπνηε θφκβν j θαη ζεσξνχκε πσο ην ππνδηάγξακκα πνπ απνηειείηαη απφ ηνπο θφκβνπο W {i}καδί κε ηηο αθκέο νη νπνίεο έρνπλ ηειηθνχο θφκβνπο κέζα ζην W {i}. Θεσξνχκε επίζεο έλα κεηαηξεπφκελν πξφβιεκα θνληηλφηεξνπ κνλνπαηηνχ ην νπνίν ζπκπεξηιακβάλεη απηφ ην ππνδηάγξακκα θαη ηελ ίδηα πξνέιεπζε θαη κήθνο αθκψλ φπσο ζην αξρηθφ πξφβιεκα θνληηλφηεξνπ κνλνπαηηνχ. Δμεηάδνληαο ηηο ηδηφηεηεο ( і ) θαη ( іі ) ε κέζνδνο ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ ε νπνία αληαπνθξίλεηαη ζην πξφβιεκα θνληηλφηεξνπ κνλνπαηηνχ παξάγεη ηελ ίδηα ζεηξά θφκβσλ πνπ ελππάξρνπλ ζην V θαη ηελ ίδηα ζεηξά εηηθεηψλ φπσο φηαλ αληαπνθξηλφηαλ ζην αξρηθφ πξφβιεκα κέρξη ηελ ηξέρνπζα επαλάιεςε. χκθσλα κε ηελ ππόηαζη 2, ε κέζνδνο ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ γηα ην κεηαηξεπφκελν πξφβιεκα νινθιεξψλεηαη κε ηηο εηηθέηεο ηζφηηκεο κε ηηο κηθξφηεξεο απνζηάζεηο ηνπ κεηαηξεπφκελνπ πξνβιήκαηνο ζηελ ηξέρνπζα επαλάιεςε. 6.5 Απόδνζε ησλ κεζόδσλ ηνπνζέηεζε εηηθεηώλ ηηο κεζφδνπο ηνπνζέηεζεο εηηθεηψλ, ε ιίζηα ππνςεθίσλ V δηαηεξείηαη κε ηε βνήζεηα ηεο δνκήο θάπνησλ ζηνηρείσλ ε νπνία δηεπθνιχλεη ηε κεηαθίλεζε θαη ηελ πξνζζήθε ησλ θφκβσλ θαζψο θαη ηελ αλεχξεζε ηνπ θφκβνπ κε ηε ειάρηζηε εηηθέηα απφ ηε ιίζηα. Ζ επηινγή ηεο δνκήο ησλ ζηνηρείσλ είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα ηελ θαιή πξαθηηθή επίδνζε θαζψο θαη γηα ηελ θαιή ζεσξεηηθή επίδνζε ζηηο δπζκελέζηεξεο πεξηπηψζεηο. Γηα λα θαηαλνήζνπκε ηα παξαπάλσ, ζεσξνχκε κηα αθειή ζε θάπνην βαζκφ εθαξκνγή, ε νπνία ζα ρξεζηκεχζεη σο θξηηήξην γηα ζχγθξηζε. χκθσλα κε ηελ ππόηαζη 2 ζα ππάξμνπλ αθξηβψο Ν επαλαιήςεηο θαη ζε θάζε κηα απφ απηέο ε ππνςήθηα ιίζηα V ζα εξεπλεζεί γηα έλα θφκβνπ κε ηε ειάρηζηε εηηθέηα. Αο ππνζέζνπκε πσο απηφ ζπκβαίλεη εμεηάδνληαο φινπο ηνπο θφκβνπο κε ηε ζεηξά, ειέγρνληαο εάλ αλήθνπλ ζηε V θαη αλαθαιχπηνληαο έλαλ κε ειάρηζηε εηηθέηα αλάκεζα ζε απηνχο πνπ φλησο αλήθνπλ ζην V. Ζ δηεξεχλεζε ηεο V κε απηφ ηνλ ηξφπν απαηηεί O(N) πξάμεηο αλά επαλάιεςε, άξα έλα ζχλνιν O(N 2 ) πξάμεσλ. Δπίζεο θαηά ηνλ αιγφξηζκν πξέπεη λα εμεηάζνπκε θάζε αθκή (i, j) κφλν κηα θνξά γηα λα ειέγμνπκε εάλ ηζρχεη ε ζπλζήθε d j > d i + α ij θαη λα νξίζνπκε d j :=d i + α ij εάλ φλησο 77

78 ηζρχεη. Απηφ απαηηεί O(A) πξάμεηο ην νπνίν θπξηαξρείηαη απφ ηελ πξφηεξε εθηίκεζε O(N 2 ). Ζ θαηακέηξεζε ησλ O(A) πξάμεσλ γηα ηελ εμέηαζε ησλ αθκψλ είλαη αλαπφθεπθηε θαη δελ πθίζηαηαη ειάηησζε [θάζε αθκή (i, j) πξέπεη λα ειέγρεηαη ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά απιψο γηα λα επηβεβαηψζεη ηελ ζπλζήθε d j d i + α ij ]. Παξφια απηά ε O(N 2 ) θαηακέηξεζε ησλ πξάμεσλ γηα ηελ αλεχξεζε ηεο ειάρηζηνπ εηηθέηαο κπνξεί λα κεησζεί ζεκαληηθά κε ηε ρξήζε ησλ θαηάιιεισλ ζηνηρείσλ δνκήο. Οη θαιχηεξεο εθηηκήζεηο ηνπ ρξφλνπ ηξεμίκαηνο ησλ ρεηξφηεξσλ πεξηπηψζεσλ πνπ έρνπλ γίλεη κε απηφ ηνλ ηξφπν είλαη O(A+ N log N) θαη O(A+ N logc), φπνπ C είλαη ην κήθνο αθκήο C= max α ij. 6.6 Παξαιιαγέο ηνπ αιγνξίζκνπ ηνπ DIJKSTRA ηελ πξνεγνχκελε ελφηεηα παξνπζηάζακε ηνλ αιγφξηζκν ηνπ Dijkstra,ν φπνηνο ιχλεη απνδνηηθά ην πξφβιεκα εχξεζεο ζπληνκφηεξσλ δηαδξνκψλ απφ αξρηθή θνξπθή. Παξαιιάζζνληαο σζηφζν ηνλ αιγφξηζκν ηνπ Dijkstra,είλαη δπλαηφλ λα επηιπζνχλ απνδνηηθά θαη ηα πξνβιήκαηα εχξεζεο δηαδξνκψλ πξνο ηειηθή θνξπθή θαη εχξεζεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο απινχ δεχγνπο. Ο αληίζηξνθνο αιγόξηζκνο ηνπ Dijkstra ηελ πεξίπησζε ηνπ πξνβιήκαηνο εχξεζεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο πξνο ηειηθή θνξπθή,δνζέληνο ελφο πξννξηζκνχ t,δεηείηαη ε εχξεζε ζπληνκφηεξσλ i-t δηαδξνκψλ γηα θάζε θφκβν i V. Σν πξφβιεκα απηφ κπνξεί λα ιπζεί απνδνηηθά αληηζηξέθνληαο ηνλ αιγφξηζκν ηνπ Dijkstra σο πξνο ηελ θαηεχζπλζε.ο αληίζηξνθνο αιγφξηζκνο ηνπ Dijkstra είλαη ζαλ ηνλ θαλνληθφ κε αληίζηξνθε φκσο θαηεχζπλζεο εθηέιεζεο. Αξρίδνπκε δειαδή απφ ηελ ηειηθή θαη βξίζθνπκε ηηο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκέο πξνο απηήλ.απηφ γίλεηαη ηξνπνπνηψληαο ην βήκα δηφξζσζεο εηηθεηψλ,νπνχ αληί λα εμεηάδνπκε ηηο εμεξρφκελεο αθκέο θφκβνπ,εμεηάδνπκε ηηο εηζεξρφκελεο ζε απηφλ. Δίλαη πξνθαλέο πσο ε πνιππινθφηεηα ρεηξφηεξεο πεξίπησζεο ηνπ αιγνξίζκνπ ηνπ Dijkstra αληηζηξνθήο θαηεχζπλζεο είλαη ίδηα κε απηήλ ηνπ θαλνληθνχ. 78

79 Ο αιγόξηζκνο ηνπ Dijkstra δηπιήο θαηεύζπλζεο ηελ πεξίπησζε ηνπ πξνβιήκαηνο εχξεζεο ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο απινχ δεχγνπο(single-pair), ζέινπκε λα βξνχκε ηε ζπληνκφηεξε δηαδξνκή κεηαμχ δπν κφλν θφκβσλ(s, t).μηα άιιε ηξνπνπνίεζε ηνπ αιγφξηζκν ηνπ Dijkstra γηα ηελ πεξίπησζε απηή είλαη λα ζηακαηήζνπκε ηελ εθηέιεζε φηαλ ζηαζεξνπνηεζεί ν θφκβνο t,επηηπγράλνληαο έηζη ζπληνκφηεξε εθηέιεζε. Μηα δεχηεξε ιχζε είλαη λα εθαξκφζνπκε ηνπ αιγφξηζκνπ ηνπ Dijkstra δηπιήο θαηεχζπλζεο (bidirectional Dijkstra s algorithm).ζ παξαιιαγή απηή ηνπ αιγνξίζκνπ απνηειεί νπζηαζηηθά ηελ εθηέιεζε ηνπ αιγφξηζκνπ ηνπ Dijkstra απφ ηνλ θφκβν s θαη ηελ ηαπηφρξνλε εθηέιεζε ηνπ αιγφξηζκνπ ηνπ Dijkstra αληίζηξνθα απφ ηνλ θφκβν t.ο αιγφξηζκνο δηπιήο θαηεχζπλζεο ρξεζηκνπνηεί δπν εηηθέηεο γηα θάζε θφκβν,κηα γηα ηελ απφζηαζε απφ ηνλ θφκβν s θαη κηα γηα ηελ απφζηαζε ηνπ t απφ απηφλ. Ζ εθηέιεζε ζηακαηάεη φηαλ γηα θάπνην θφκβν ζηαζεξνπνηεζνχλ θαη νη δπν εηηθέηεο, φπνηε θαη είλαη δπλαηή ε αλάθηεζε ηεο ζπληνκφηεξεο s - t δηαδξνκήο. Παξφηη ε πνιππινθφηεηα ηεο ρεηξφηεξεο πεξίπησζεο ηνπ αιγφξηζκνπ ηνπ Dijkstra δηπιήο θαηεχζπλζεο είλαη ίδηα κε απηήλ ηνπ θαλνληθνχ,ζηελ πξάμε πεηξακαηηθά απνηειέζκαηα δείρλνπλ κεγάιε βειηίσζε ζηνλ ρξφλν εθηέιεζεο. 79

80 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7 ΔΤΡΔΖ ΣΖ ΤΝΣΟΜΟΣΔΡΖ ΓΗΑΓΡΟΜΖ ΣΟ ARCGIS 7.1 Ο αιγόξηζκνο ηνπ DIJKSTRA ζην ARCGIS Ο αιγφξηζκνο ηνπ Dijkstra ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ επίιπζε ηξηψλ πξνβιεκάησλ εχξεζεο ηεο «θαηαιιειφηεξεο» δηαδξνκήο κέζσ ηεο αλάιπζεο δηθηχνπ( Network Analyst). Σα πξνβιήκαηα απηά είλαη α) Route ε εχξεζε ηεο «θαηαιιειφηεξεο» δηαδξνκήο απφ έλα ζεκείν πξνέιεπζεο πξνο έλα ηειηθφ πξννξηζκφ β) Closest Facility ε εχξεζε ηεο «θαηαιιειφηεξεο» δηαδξνκήο απφ πνιιαπιά αξρηθά ζεκεία πξνέιεπζεο πξνο πνιινχο ηειηθνχο πξννξηζκνχο εάλ είλαη εληφο νξίσλ κηαο θαζνξηζκέλεο πεξηνρήο ή γηα ζπγθεθξηκέλν αξηζκφ πιεζηέζηεξσλ εγθαηαζηάζεσλ(closest Facilities) γ) OD cost matrix ην πξφβιεκα απηφ είλαη ην ίδην κε ην πξφβιεκα Closest Facility κε ηελ κνλή δηάθνξα φηη ε επίιπζε ηνπ δελ δείρλεη ην αθξηβέο ζρήκα ηεο «θαηαιιειφηεξεο» δηαδξνκήο γηα γξεγνξφηεξε απφδνζε. Ο ιφγνο πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ φξν «θαηαιιειφηεξε» δηαδξνκή είλαη γηαηί φηαλ ιεκέ φηη ν αιγφξηζκνο ηνπ Dijkstra επηιχεη ην πξφβιεκα ηεο «θαηαιιειφηεξεο» δηαδξνκήο ππνλννχκε δπν ιχζεηο, ε πξψηε έρεη λα θάλεη κε ηελ πξαγκαηηθή ζπληνκφηεξε δηαδξνκή ελψ ε δεχηεξε ιχζε έρεη ζρέζε πεξηζζφηεξν ζε πνηα παξάκεηξν δίλεη ηελ ηεξαξρία π.ρ. αλ απηή ε παξάκεηξνο είλαη ν ρξφλνο ν αιγφξηζκνο ηνπ Dijkstra δελ καο δίλεη ηελ ζπληνκφηεξε δηαδξνκή αιιά ηε γξεγνξφηεξε πνπ κπνξεί φλησο λα δηαθέξεη απφ ηελ πξαγκαηηθή ζπληνκφηεξε δηαδξνκή. ηελ δηθή καο πεξίπησζε καο ελδηαθέξεη ε πεξίπησζε ηνπ πξνβιήκαηνο α θαη ε εχξεζε ηεο πξαγκαηηθήο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο. Ο ιφγνο γη απηφ είλαη φηη νη απνζηάζεηο ζην νδηθφ δίθηπν πξνζεγγίδνπλ ζε έλα κεγάιν βαζκφ ην δίθηπν ησλ νπηηθψλ ηλψλ,επνκέλσο νπνηεζδήπνηε κειινληηθέο εγθαηαζηάζεηο ζε κηα ηνπνζεζία 80

81 ή πεξηζζφηεξεο ζα κπνξεί λα ππνινγίδεηαη κε ηελ κηθξφηεξε δπλαηή απφζηαζε απφ ην ζεκείν ηνπ δηθηχνπ πνπ ζέινπκε. Γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί ν αιγφξηζκνο ηνπ Dijkstra ζε έλα πεξηερφκελν δεδνκέλσλ νδηθνχ δηθηχνπ ηνπ πξαγκαηηθνχ θφζκνπ, έρεη ηξνπνπνηεζεί ψζηε λα ιακβάλεη ππφςε δηάθνξεο επηινγέο ηνπ ρξεζηή φπσο απαγφξεπζε κνλφδξνκσλ,απαγφξεπζε επαλαζηξφθσλ, απνθπγή εκπφδησλ θαζψο θαη κείσζε ή αχμεζε ηνπ θφζηνπο ελφο, ήδε απφ ηνλ ρξεζηή, θαζνξηζκέλνπ ζηνηρείνπ πεξηγξαθηθψλ δεδνκέλσλ. Ζ απφδνζε ηνπ αιγφξηζκνπ ηνπ Dijkstra έρεη βειηησζεί πεξαηηέξσ ρξεζηκνπνηψληαο θαιχηεξεο δνκέο δεδνκέλσλ φπσο d-heaps(ππφθ. 6.6). Δπηπιένλ, ν αιγφξηζκνο πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα κνληεινπνηεί ηηο ζέζεηο νπνπδήπνηε θαηά κήθνο κηαο αθκήο θαη φρη κφλν ζηηο θνξπθέο. Παξαθάησ παξνπζηάδεηε ε φιε δηαδηθαζία γηα ηελ αλάιπζε ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ Γεκηνπξγία ηνπ Network Dataset Άλνηγκα ηνπ ArcCatalog ζην θάθειν πνπ έρνπκε ηα αξρεία καο επηιεγνχκε ην shapefile roads>δεξί click>new Network Dataset.Γίλνπκε ην φλνκα πνπ ζέινπκε ζην αξρείν καο, επηιεγνχκε φρη ηξνπνπνίεζε ηεο ζπλδεζηκφηεηαο κε δεδνκέλα απφ ην πςνκεηξηθφ πεδίν, επηιεγνχκε λαη ζηε δπλαηφηεηα κνληεινπνίεζεο ησλ ζηξφθσλ ζην δίθηπν.ην θαζνξηζκφ ελφο ζηνηρείνπ ησλ πεξηγξαθηθψλ καο δεδνκέλσλ(attributes) σο θφζηνπο, παξαηεξνχκε φηη ην shapefile καο roads δελ έρεη θάπνην πεξηγξαθηθφ δεδνκέλν πνπ λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο θφζηνο (π.ρ. κήθνο ή φξηα ηαρχηεησλ ησλ δξφκσλ),ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ην πξφγξακκα επηιέγεη απφ κφλν ηνπ ην κήθνο ζρήκαηνο ησλ δξφκσλ πνπ ελ ηειεί είλαη θαη ην πξαγκαηηθφ ηνπο κήθνο (Δηθόλα 7.6). ηελ ζπλερεία επηιεγνχκε λαη γηα θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο ψζηε λα καο δείρλεηαη ε αθξηβείο δηαδξνκή κέζσ ησλ δξφκσλ αιιά θαη ην ζπλνιηθφ ηεο κήθνο. ηηο παξαθάησ εηθφλεο δείρλεηαη βήκα πξνο βήκα ε φιε δηαδηθαζία. 81

82 Δηθόλα 7.1:Γεκηνπξγία NETWORK DATASET Δηθόλα 7.2:Ολνκαζία ηνπ NETWORK DATASET 82

83 Δηθόλα 7.3:Γπλαηνηεηα ηξνπνπνίεζεο ηεο ζπλδεζηκόηεηαο κε δεδνκέλα από ην πςνκεηξηθό πεδίν Δηθόλα 7.4:Γπλαηνηεηα κνληεινπνίεζεο ησλ ζηξόθσλ ζην δίθηπν 83

84 Δηθόλα 7.5:Καζνξηζκνο ζηνηρείνπ πεξηγξαθηθώλ δεδνκέλσλ σο θόζηνπο ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ην Oneway δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί Δηθόλα 7.6:Δπηινγε ηνπ κήθνπο ζρήκαηνο ηνπ ζηνηρείνπ πεξηγξαθηθώλ δεδνκέλσλ σο θόζηνπο απηνκάησο από ην πξόγξακκα 84

85 Δηθόλα 7.7:Δπηινγε θαηεπζύλζεσλ νδήγεζεο Γεκηνπξγία ησλ επίπεδσλ (Layers) ηνπ νδηθνύ δηθηύνπ Αλνίγνπκε ην ArcMap>Arc Toolbox>Network Analyst Tools> Network Dataset>Build Network θαη επηιεγνχκε ηo Network Dataset πνπ δεκηνπξγήζακε πξηλ, ζηελ ζπλερεία πάιη απφ ην Network Analyst Tools>Analysis>Make Royte Layer (Δηθόλα 7.8) παξαηεξνχκε φηη ζην πεδίν δηαζπλδεδεκέλνπ κε ην δίθηπν καο ζηνηρείνπ (Impedance Attribute) έρεη ήδε θαηαρσξεζεί ην κήθνο(length) αθνχ απηφ ήηαλ θαη ην ζηνηρείν σο θφζηνπο πνπ επηιέμακε γηα ην Network Dataset καο πξηλ. Δπηιεγνχκε λε γίλεηαη επαλαηνπνζέηεζε ησλ ζηάζεσλ γηα ηελ εχξεζε ελαιιαθηηθήο δηαδξνκήο θαη λα καο εκθαλίδεη θαη ηα δπν απνηειέζκαηα. ην πεδίν 2 Restrictions (πεξηνξηζκνί) επηιεγνχκε λα επηηξέπνληαη νη επαλαζηξνθέο αιιά φρη θαη νη κνλφδξνκνη. ην πεδίν 4 Output options επηιεγνχκε λα καο δείρλεη ην πξαγκαηηθφ ζρήκα ηεο δηαδξνκήο θαη ην κήθνο ηεο. ηελ (Δηθόλα 7.9) ζην πηλάθα κε ηα πεξηερφκελα, αξηζηεξά ηεο εηθφλαο, θαίλνληαη ηα Layers ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ. 85

86 Δηθόλα 7.8: Γεκηνπξγία ησλ Layers ηνπ νδηθνύ δηθηύνπ Δηθόλα 7.9: Σα Layers ηνπ νδηθνύ δηθηύνπ ζην ArcMap 86

87 7.2 Δθαξκνγέο γηα εύξεζε ηεο ζπληνκόηεξεο δηαδξνκήο Πξηλ πξνρσξήζνπκε ζε εθαξκνγέο γηα ηελ εχξεζε ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο, αμίδεη λα αλαθέξνπκε φηη ζην ArcMap παξέρεηαη ζηηο δηαδηθηπαθέο ππεξεζίεο ηνπ εχξεζε ηεο «θαηαιιειφηεξεο» δηαδξνκήο.ζ ππεξεζία απηή κπνξνχκε λα πνχκε φηη ιεηηνχξγεη ζαλ έλα GPS receiver. ηε ζπλερεία ζα εθηειέζνπκε θαη ηηο δπν εθαξκνγέο θαη ζα δνχκε ηηο δηάθνξεο θαη ηηο νκνηφηεηεο ηνπο. Εύπεζη ηηρ ζςνηομόηεπηρ διαδπομήρ με ηο Network Analyst Με ην (Create Network Location Tool) ηνπνζεηνχκε ηα ζεκεία ελδηαθέξνληνο ζην ράξηε καο (Δηθόλα 7.10) θαη ζηελ ζπλερεία κε ην (Solve) ππνινγίδεηαη ε ζπληνκφηεξε δηαδξνκή (κπιε γξακκή ζηελ Δηθόλα 7.10) κε ην (Directions Window) ππνινγίδεηαη ην ζπλνιηθφ κήθνο ηεο δηαδξνκήο καο αιιά θαη ηα επί κέξνπο κήθε θαη νλφκαηα ησλ δξφκσλ πνπ ηελ απνηεινχλ(δηθόλα 7.11) Δηθόλα 7.10:Ζ ζπληνκόηεξε δηαδξνκή από ην θόκβν πξόζβαζεο Α154 (ζεκείν 1) πξνο έλα κειινληηθό θόκβν ζην (ζεκείν 2) 87

88 Δηθόλα 7.11:Οη νδεγίεο γηα ην πώο ζα πάκε από ην ζεκείν 1 ζην 2 Εύπεζη ηηρ ζςνηομόηεπηρ διαδπομήρ με διαδικηςακή ςπηπεζία Απφ ηα Tools>Online Servises>Find Route.Ζ ππεξεζία βαζίδεηαη απφ δεδνκέλα απφ ηελ Tele Atlas,ζηελ δηαθάλεηα Stops επηιεγνχκε ζην πεδίν Servise European Route Finder Tele Atlas,ζηελ δηαθάλεηα Options επηιεγνχκε Shortest Route θαη ηζνξξνπνχκε ηελ κπάξα αλάκεζα ζην Use Local Routes θαη ζην Use highways (Δηθόλα 7.12).ηελ δηαθάλεηα View Directions ζην πεδίν Route Units επηιεγνχκε Kilometers ζηε ζπλερεία κε ην (Get Position) ηνπνζεηνχκε ηα ζεκεία καο ζηα ίδηα ζεκεία κε ηεο (Δηθόλαο 7.10) κε ην Find Route ππνινγίδεηε ε ζπληνκφηεξε δηαδξνκή (θφθθηλε γξακκή ζηε Δηθόλα 7.13).ηελ δηαθάλεηα View Directions ππνινγίδεηαη ην ζπλνιηθφ κήθνο ηεο δηαδξνκήο καο αιιά θαη ηα επί κέξνπο κήθε θαη νλφκαηα ησλ δξφκσλ πνπ ηελ απνηεινχλ(δηθόλα 7.14) ηηο επφκελεο πεξηπηψζεηο πνπ αθνινχζνπλ ε ιχζε γηα ην πξφβιεκα ηεο εχξεζεο ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο ζα γίλεηαη κέζσ ηνπ Network Analyst. 88

89 Δηθόλα 7.12:Δπηινγεο γηα ηελ δηαδξνκή πνπ ζα ππνινγηζηεί Δηθόλα 7.13: Ζ ζπληνκόηεξε δηαδξνκή (θόθθηλν) κε ρξήζε δηαδηθηπαθήο ππεξεζίαο 89

90 Δηθόλα 7.14: Οη νδεγίεο γηα ην πώο ζα πάκε από ην ζεκείν 1 ζην 2 κε ρξήζε ηεο δηαδηθηπαθήο ππεξεζίαο Χπηζιμοποίηζη ςθιζηάμενυν ςποδομών οπηικού δικηύος ηελ πεξίπησζε φκσο πνπ έρνπκε ήδε ππνδνκέο ηνπ δηθηχνπ είλαη πξνηηκφηεξν λα ρξεζηκνπνηνχληαη απηέο γηα ινγνχο νηθνλνκίαο.ηελ (Δηθόλα 7.15) δίλεηαη ην παξάδεηγκα γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζπληνκφηεξεο απφζηαζεο κεηαμχ ηνπ θφκβνπ πξφζβαζεο Α83 πξνο έλα λέν κειινληηθφ θφκβν πξφζβαζεο ζεκείν 2, ε ζπλνιηθή ηνπ απφζηαζε είλαη 0,5 km φπσο δίλεηαη ζηελ (Δηθόλα 7.16). ηελ (Δηθόλα 7.17) δίλεηαη πάιη ην ίδην παξάδεηγκα κε ηελ κνλή δηάθνξα φηη ηψξα ν ππνινγηζκφο ηεο ζπληνκφηεξεο απφζηαζεο απφ ηνλ θφκβν Α83 πξνο έλα λέν κειινληηθφ θφκβν πξφζβαζεο ζεκείν 3 γίλεηαη κέζσ ηεο δηαδξνκήο 1-2 ε φπνηα ζπκβνιίδεη ηελ πθηζηάκελε ππνδνκή ηνπ δηθηχνπ.ζ ζπλνιηθή απφζηαζε πνπ δίλεηαη (Δηθόλα 7.18) είλαη 0,6 km,ε πξαγκαηηθή φκσο απφζηαζε αλ δνζεί πξνζνρή ζηηο επηκέξνπο απνζηάζεηο ζην παξάζπξν Directions(ζεκείν 5) είλαη 0,4 km επνκέλσο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη κηθξφηεξε απφ ηελ πξνεγνχκελε απφζηαζε πνπ ππνινγίζηεθε ρσξίο λα ζπκπεξηιεθζνχλ ππφςε νη πθηζηάκελεο ππνδνκέο. 90

91 Δηθόλα 7.15: Ζ ζπληνκόηεξε δηαδξνκή (κπιε) από ην θόκβν Α83 (ζεκείν 1) ζην κειινληηθό θόκβν πξόζβαζεο (ζεκείν 2) Δηθόλα 7.16:Οη νδεγίεο γηα ην πώο ζα πάκε από ην θόκβν Α83 (ζεκείν 1) ζην κειινληηθό θόκβν πξόζβαζεο (ζεκείν 2) 91

92 Δηθόλα 7.17: Ζ ζπληνκόηεξε δηαδξνκή (κπιε) από ην θόκβν Α83 (ζεκείν 1) ζην κειινληηθό θόκβν πξόζβαζεο (ζεκείν 3) ιακβάλνληαο ππόςε ηηο πθηζηάκελεο ππνδνκέο Δηθόλα 7.18 :Οη νδεγίεο γηα ην πώο ζα πάκε από ην θόκβν Α83 (ζεκείν 1) ζην κειινληηθό θόκβν πξόζβαζεο (ζεκείν 3) 92

93 Υπολογιζμόρ ηηρ ζςνηομόηεπηρ διαδπομήρ από ένα απσικό ζημείο ππορ δςο πποοπιζμούρ ηελ πεξίπησζε απηή ππνζέηνπκε σο αξρηθφ ζεκείν ηνλ θφκβν πξφζβαζεο Α117 ηνλ νπνίν ζέινπκε λα ζπλδέζνπκε κε ηνπο κειινληηθνχο θφκβνπο πξφζβαζεο ζηα ζεκεία 2 θαη 3 φπσο θαίλεηαη ζηελ (Δηθόλα 7.19). Ζ ζπλνιηθή απφζηαζε πνπ δίλεηαη (Δηθόλα 7.20) είλαη 1,5 km,ε πξαγκαηηθή φκσο απφζηαζε αλ δνζεί πξνζνρή ζηηο επηκέξνπο απνζηάζεηο ζην παξάζπξν Directions(ζεκείν 5) είλαη 1,3 km αθνχ απφ ην ζεκείν 2 πξνο ην ζεκείν 3 επηζηξέθεη πίζσ θαηά 0,2 km ζε δηαδξνκή πνπ έρεη ήδε δεκηνπξγεζεί. Δηθόλα 7.19 :Ζ ζπληνκόηεξε δηαδξνκή(κπιε) από ηνλ θόκβν Α117 σο αξρηθό ζεκείν πξνο δπν κειινληηθνύο θόκβνπο. 93

94 Δηθόλα 7.20 : Οη νδεγίεο γηα ην πώο ζα πάκε από ην θόκβν Α117 (ζεκείν 1) ζηνπο κειινληηθνύο θόκβνπο πξόζβαζεο (ζεκεία 2 θαη 3) θαη ην ζπλνιηθό κήθνο. ηελ πεξίπησζε πνπ αιιάμνπλ νη ζέζεηο ησλ ζεκείσλ 2 θαη 3 θξαηψληαο ην αξρηθφ καο ζεκείν ζηαζεξφ φπσο θαίλεηαη ζηελ (Δηθόλα 7.21),παίξλνπκε σο ιχζε γηα ηελ εχξεζε ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο κηα αλεπηζχκεηε δηαδξνκή Δηθόλα 7.21:Ζ ζπληνκόηεξε δηαδξνκή(κπιε) πνπ παίξλνπκε κε αιιαγή ησλ ζεκείσλ 2 θαη 3 αληίζηνηρα 94

95 Δηθόλα 7.22:Οη νδεγίεο γηα ηε ζπληνκόηεξε δηαδξνκή κε ηελ αιιαγή κεηαμπ ησλ ζεκείσλ 2 θαη 3. Γηα ηελ απνθπγή απηνχ ηνπ πξνβιήκαηνο, επεηδή δελ ζέινπκε λα έρεη ζεκαζία ε ζεηξά επηινγήο ησλ ζεκείσλ καο ζην ράξηε, αθνινπζνχκε ηελ πην θάησ δηαδηθαζία φπσο βξηζθφκαζηε ζην πεξηβάιινλ ηνπ ArcMap ζην Layer πνπ δεκηνπξγήζακε γηα ην νδηθφ δίθηπν δεμί click Properties ζηελ θαξηέια Analysis Settings επηιεγνχκε ζην πεδίν Reorder Stops To Find Optimal Route λα κελ θξαηά ηελ ηειεπηαία ζηάζε αιιά κφλν ηελ πξψηε φπσο θαίλεηαη ζηελ (Δηθόλα 7.23).Με απηέο ηηο ξπζκίζεηο αλ θαη ηα ζεκεία 2 θαη 3 είλαη ελαιιαγκέλα κεηαμχ ηνπο ε ιχζε ηεο ζπληνκφηεξεο δηαδξνκήο ζα είλαη ε ίδηα κε απηή ηεο (Δηθόλα 7.19). 95

96 Δηθόλα 7.23:Οη επηινγέο ησλ ξπζκίζεσλ πνπ γίλνληαη γηα λα κελ έρεη ζεκαζία ε ζεηξά ηνπνζέηεζεο ησλ ζεκείσλ ζην ράξηε. 96

97 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Ζ ρξήζε ησλ γεσγξαθηθψλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ κε ηηο δπλαηφηεηεο πνπ έρνπλ θξίλεηαη πσο ζα απνηειέζνπλ κειινληηθά απαξαίηεηα θαη ρξήζηκα εξγαιεία γηα ηε ζρεδίαζε, κειέηε θαη αλάπηπμε ησλ δηθηχσλ. ηελ παξνχζα εξγαζία φπσο είδακε κειεηήζεθε ην κνληέιν απηφκαηεο ζρεδίαζεο κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ νπηηθψλ ηλψλ κε ηε βνήζεηα ησλ Γ..Π, ην νπνίν απηνκαηνπνηεί ηε δηαδηθαζία γηα ηελ εχξεζε ησλ ζέζεσλ ησλ θφκβσλ ηνπ δηθηχνπ αιιά θαη ησλ δηαδξνκψλ πνπ ζα γίλνπλ νη δεχμεηο ηνπ δηθηχνπ επηηπγράλνληαο ην ειάρηζην δπλαηφ θφζηνο γηα ηε δεκηνπξγία ε επέθηαζε ησλ δηθηχσλ. Γηα λα γίλνπλ φια απηά πξαγκαηηθφηεηα φπσο παξνπζηάζηεθε ρξεηάζηεθε ε ζπιινγή ησλ θαηάιιεισλ δεδνκέλσλ απφ πνιιέο θαη δηαθνξέο πεγέο θάηη ην νπνίν είλαη αλαπνηειεζκαηηθφ επνκέλσο ε δεκηνπξγία κηαο επέιηθηεο βάζεο δεδνκέλσλ(νηθνλνκηθέο,θαηαλνκή πιεζπζκνχ,επέθηαζε νδηθνχ δηθηχνπ ή θαη αιιά δίθηπα) πνπ κπνξεί λα ζπιιέγεη ηηο ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο θαη λα αλαβαζκίδεη ηηο πξνυπάξρνπζεο είλαη επηηαθηηθή αλάγθε γηα ηελ πεξαηηέξσ εθκεηάιιεπζε ησλ δπλαηνηήησλ ησλ Γ..Π. γηα πην αθξηβέο θαη θαιπηέξα απνηειέζκαηα ζηε ζρεδίαζε, κειέηε θαη αλάπηπμε ησλ δηθηχσλ κε ην κηθξφηεξν δπλαηφ θφζηνο. 97

98 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Α_ΑΝΑΛΤΣΗΚΑ ΟΗ ΓΗΑΓΟΜΔ ΣΟΤ ΜΖΣΡΟΠΟΛΗΣΗΚΟΤ ΓΗΚΣΤΟΤ ΣΖ ΠΑΣΡΑ Αλαιπηηθά νη θφκβνη ηνπ δηθηχνπ θαζψο θαη ν ρψξνο ζηνλ νπνίν ζα εγθαζίζηαηαη ν εμνπιηζκφο ηνπο παξνπζηάδνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα. Κσδηθόο Κόκβνπ Σύπνο Κόκβνπ πλδεόκελν εκείν Δγθαηάζηαζεο θόκβνπ Α/Α εκείνπ Γηεύζπλζε Υώξνο Δγθαηάζηαζεο C90 Κχξηνο Παλεπηζηήκην 90 Παλεπηζηήκην Παηξψλ / Κηήξην Βηβιηνζήθεο (ΒΤΠ) Νένο ρψξνο ζην ηζφγεην ηεο ΒΤΠ πνπ ζα παξαρσξεζεί απφ Παλεπηζηήκην C113 Κχξηνο Αξζάθεην 113 Κνξίλζνπ C220 Κχξηνο θαγηνπνχιεην 220 νισκνχ C96 Κχξηνο ΑΣΔΗ 96 Κνπθνχιη D84 Γηαλνκήο ΟΑΔΓ 84 Παηξψλ - Ρίνπ 89 Δζσηεξηθφο Υσξνο ζην ππφγεην απφ ηελ πιεπξά ηεο Κνξίλζνπ Υψξνο ζην ππφγεην ηνπ θηεξίνπ Σν Ίδξπκα αλέιαβε ηελ αλέγεξζε εμσηεξηθνχ νηθίζθνπ γηα ηε ζηέγζε ηνπ θφκβνπ, ιφγσ πεξηνξηζκέλνπ ρψξνπ ζην ΚΔΓΓ Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ζηελ πιεπξά ηεο Παηξψλ - Ρίνπ D144 Γηαλνκήο 21ν Γπκλάζην 144 Θεξκνππιψλ θαη Αλζεκίνπ Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ ζηελ πιεπξά ηεο Θεξκνππιψλ D120 Γηαλνκήο 6ν θαη 11ν Γπκλάζην 120 Νφξκαλ 57 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ ζην Parking επί ηεο νδνχ Νφξκαλ κεηά ην ζπίηη πνπ εηζέξρεηαη ζην πξναχιην ηνπ ζρνιείνπ. D197 Γηαλνκήο 3ν Δηδηθφ ρνιείν ΠΗΚΠΑ 197 Μηανχιε 42 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ επί ηεο Μηανχιε. 98

99 D117 Γηαλνκήο 3ν Λχθεην θαη 3ν ΣΔΔ 117 Αγίνπ Ησάλλε Πξάηζηθα 2 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ επί ηεο Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ (Βεληδέινπ θαη Πξάηζηθα). D2 Γηαλνκήο Ννζνθνκείν Άγηνο Αλδξέαο 2 Καιαβξχησλ θαη Φιέκηγθ Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ζηελ πιεπξά ηεο Καιαβξχησλ A96 Πξφζβαζεο ΑΣΔΗ 96 Κνπθνχιη Δζσηεξηθφο Υψξνο ζε θηήξην θνληά ζηε δηαζηαχξσζε Κνπθνχιη. (νκνίσο κε C96) A141 Πξφζβαζεο 17ν Γεκνηηθφ ρνιείν 141 Παξαζθεπνπνχινπ 3 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζην πξναχιην ηνπ ζρνιείνπ ζηελ πιεπξά ηεο Παξαζθεπνπνχινπ A2 Πξφζβαζεο Ννζνθνκείν Άγηνο Αλδξέαο 2 Καιαβξχησλ θαη Φιέκηγθ Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ζηελ πιεπξά ηεο Καιαβξχησλ A117 Πξφζβαζεο 3ν Λχθεην θαη 3ν ΣΔΔ 117 Αγίνπ Ησάλλε Πξάηζηθα 2 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξνάπιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ επί ηεο Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ (Βεληδέινπ θαη Πξάηζηθα). A63 Πξφζβαζεο Γήκνο Παηξέσλ (ΑΓΔΠ) 63 Βεληδέινπ 38 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν επί ηεο Βεληδέινπ. Α220 Πξφζβαζεο θαγηνπνχιεην 220 νισκνχ Υψξνο ζην ππφγεην ηνπ θηεξίνπ A127 Πξφζβαζεο Δζπεξηλφ Δληαίν Λχθεην, 3ν θαη 7ν Γπκλάζην 127 Αζεκάθε Φσηήια 32 Δζσηεξηθφο ρψξνο ζην ππφγεην ηνπ ζρνιείνπ ζηελ πιεπξά ηεο Αζεκάθε Φσηήια ή ελαιιαθηηθά εμσηεξηθφο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ. AA1 Πξφζβαζεο Κνξαή θαη Δπκήινπ _ Κνξαή θαη Δπκήινπ Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηε γσλία ησλ νδψλ Κνξαή θαη Δπκήινπ ζην Parking ησλ 99

100 (Γσλία) απηνθηλήησλ A197 Πξφζβαζεο 3ν Δηδηθφ ρνιείν ΠΗΚΠΑ 197 Μηανχιε 42 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ επί ηεο Μηανχιε. A224 Πξφζβαζεο ΗΚΑ 224 Κνξίλζνπ θαη Καλάξε Δζσηεξηθφο ρψξνο ζην ππφγεην AA2 Πξφζβαζεο Βξεθνθνκείν 221 σηεξηάδνπ Υψξνο ηνπ Βξεθνθνκείνπ A61 Πξφζβαζεο Γήκνο Παηξέσλ 61 Παληαλάζζεο 30 Α113 Πξφζβαζεο Αξζάθεην 113 Κνξίλζνπ Δζσηεξηθφο ρψξνο πνπ ζα ππνδεηρηεί απφ ην Γήκν Δζσηεξηθφο Υσξνο ζην ππφγεην απφ ηελ πιεπξά ηεο Κνξίλζνπ A154 Πξφζβαζεο 11ν Γεκνηηθφ ρνιείν 154 Ρήγα Φεξαίνπ θαη αησκβξηάλδνπ Δμσηεξηθφο ζηνλ πξναχιην ρψξν ζηελ πιεπξά ηεο αησβξηάλδνπ A120 Πξφζβαζεο 6ν θαη 11ν Γπκλάζην 120 Νφξκαλ 57 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ ζην Parking επί ηεο νδνχ Νφξκαλ κεηά ην ζπίηη πνπ εηζέξρεηαη ζην πξναχιην ηνπ ζρνιείνπ. A135 Πξφζβαζεο 1ν θαη 6ν Γπκλάζην 135 Διι. ηξαηηψηνπ θαη Αγίαο νθίαο Δμσηεξηθφο ρψξνο ζην Parking ηνπ ρνιείνπ επί ηεο Ζπείξνπ. A144 Πξφζβαζεο 21ν Γπκλάζην 144 Θεξκνππιψλ θαη Αλζεκίνπ Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ ζηελ πιεπξά ηεο Θεξκνππιψλ A43 Πξφζβαζεο Γηεχζπλζε Γεσξγίαο 43 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηελ είζνδν (Παλεπηζηεκίνπ) A84 Πξφζβαζεο ΟΑΔΓ 84 Αζελψλ Ρίνπ 89 Δμσηεξηθφο ρψξνο ζηνλ πξναχιην ρψξν ηνπ ΟΑΔΓ ζηελ πιεπξά ηεο Αζελψλ Ρίνπ 100

101 A90 Πξφζβαζεο Παλεπηζηήκην 90 Παλεπηζηήκην Παηξψλ / Κηήξην Βηβιηνζήθεο (ΒΤΠ) πλεγθαηάζηαζε κε ηνλ εμνπιηζκφ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Κύξην δίθηπν Ζ δηαδξνκή 1 (C90 C96) δηέξρεηαη απφ ηηο παξαθάησ νδνχο: Παλεπηζηήκην (Απφ ΒΤΠ κέρξη ρείκαξξν Υάξαδξν), Παλεπηζηεκίνπ, Μίιηρνο, Κέληξν Διέγρνπ Πεξηκεηξηθήο, Πεξηκεηξηθε, Παξάδξνκνο Πεξηκεηξηθήο, Αξηζηνηέινπο, Παηξψλ Κιάνπο, Κνπθνχιη (Κχξηνο Κφκβνο C96). Ζ δηαδξνκή 2 (C90 C113) δηέξρεηαη απφ ηηο παξαθάησ νδνχο: ΒΤΠ, Ννζνθνκείν, Αζελψλ Ρίνπ, Νέα Δζληθή Οδφο(είζνδνο ιίγν πξηλ ηνλ Υάξαδξν)Σπξηαίνπ, Θεξκνππιψλ,Νέα Δζληθή Οδφο, Λεπθσζίαο, Έιιελσο ηξαηηψηνπ, Αγίαο νθίαο, Ζπείξνπ, Γηαλληηζψλ, Έιιελσο ηξαηηψηνπ, Μνπξνχδε, Νφξκαλ, Μπηδαλίνπ, Κνξίλζνπ (θχξηνο θφκβνο C113). Ζ δηαδξνκή 3 (C113-C220) δηέξρεηαη απφ ηηο παξαθάησ νδνχο: Κνξίλζνπ Εαΐκε, Καλαθάξε, Σζακαδνχ, Αγίνπ Αλδξένπ (απφ Σζακαδνχ κέρξη Κνξαή), Κνξαή, Δπκήινπ, Παπαθιέζζα, Κνξίλζνπ (απφ Παπαθιέζζα κέρξη Γεκ. Τςειάληνπ), Γεκεηξίνπ Τςειάληνπ, νισκνχ (Κχξηνο Κφκβνο C220). Ζ δηαδξνκή 4 (C220 C96) δηέξρεηαη απφ ηηο παξαθάησ νδνχο: νισκνχ, Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ, Αγίαο Σξηάδνο, κχξλεο, Καιαβξχησλ, Παηξψλ Κιάνπο κέρξη Κνπθνχιη (Κχξηνο Κφκβνο C96). Γίθηπν Γηαλνκήο Οη θφκβνη δηαλνκήο ζπλδένληαη ζε 2 θχξηνπο θφκβνπο γηα ιφγνπο πιενλαζκνχ θαη νξζήο ιεηηνπξγίαο ζε πεξίπησζε απψιεηαο θάπνηαο ζχλδεζεο. Δηδηθφηεξα νη ζπλδέζεηο είλαη νη αθφινπζεο: D84 (ΟΑΔΓ Ρίν): Γηαδξνκή 1: C90 (κέζσ ηεο παιαηάο εζληθήο νδνχ, λνζνθνκείν, ΒΤΠ) Γηαδξνκή 2: C96 (κέζσ ηεο παιαηάο εζληθήο νδνχ, MACRO, Νέα Δζληθή Οδφο, Αξέζα, Κέληξν Διέγρνπ Πεξηκεηξηθήο, Πεξηκεηξηθε, Παξάδξνκνο Πεξηκεηξηθήο, Αξηζηνηέινπο θαη Παηξψλ Κιάνπο) D144 (21 ν Γπκλάζην): 101

102 Γηαδξνκή 1: C90 (κέζσ νδψλ Σπξηαίνπ, λέαο εζληθήο νδνχ, Αξέζα, Παλεπηζηεκίνπ, παιαηάο Δζληθήο νδνχ, Παλεπηζηεκηαθνχ Ννζνθνκείνπ θαη ΒΤΠ) Γηαδξνκή 2: C113 (κέζσ ησλ νδψλ Θεξκνππιψλ, Ακεξηθήο, λέαο εζληθήο νδνχ, Λεπθσζίαο, Διι. ηξαηηψηνπ, Νφξκαλ, Άζηηγγνο, Μπηδαλίνπ, Κνξίλζνπ) D120 (6 ν θαη 11 ν Γπκλάζην): Γηαδξνκή 1: C90 (κέζσ ησλ νδψλ Νφξκαλ, Διι. ηξαηηψηνπ, Λεπθσζίαο, λέα Δζληθή νδφο, Ακεξηθήο, Παλεπηζηεκίνπ, παιαηά εζληθή νδφο, παλεπηζηεκηαθφ Ννζνθνκείν, ΒΤΠ) Γηαδξνκή 2: C113 (κέζσ ησλ νδψλ Νφξκαλ, Μπηδαλίνπ, Κνξίλζνπ) D197 (3 ν Δηδηθφ ρνιείν): Γηαδξνκή 1: C220 (κέζσ ησλ νδψλ Μηανχιε, Αγ. Αλδξένπ, Κνξαή, Δπκήινπ, Μαηδψλνο, Γ. Τςειάληνπ, νισκνχ) Γηαδξνκή 2: C113 (κέζσ ησλ νδψλ Μαηδψλνο, θαλάξε, Καλαθάξε, Εαίκε, Κνξίλζνπ) D117 (3 ν Λχθεην θαη 3 ν ΣΔΔ) Γηαδξνκή 1: C220 (κέζσ ησλ νδψλ Δι. Βεληδέινπ θαη νισκνχ) Γηαδξνκή 2: C96 (κέζσ ησλ νδψλ Αγ. Σξηάδνο, κχξλεο, Καιαβξχησλ, Παηξψλ Κιάνπο) D2 (Ννζνθνκείν Αγ. Αλδξέαο): Γηαδξνκή 1: C96 (κέζσ ησλ νδψλ Καιαβξχησλ θαη Παηξψλ Κιάνπο) Γηαδξνκή 2: C220 (κέζσ ησλ νδψλ Καιαβξχησλ, κχξλεο, Αγ. Σξηάδνο, Δι. Βεληδέινπ θαη νισκνχ) Γίθηπν Πξόζβαζεο Οη θφκβνη πξφζβαζεο ζπλδένληαη κε ηνπο θφκβνπο δηαλνκήο φπσο παξνπζηάδεηαη παξαθάησ: Α96 (ATEI): C96 πλδέεηαη απεπζείαο ζηνλ θχξην θφκβν Α141 (17 ν Γεκνηηθφ ρνιείν): D2 (κέζσ νδψλ Παξαζθεπνπνχινπ, Παπάγνπ, Φσθαίαο, θαιαβξχησλ) 102

103 Α2 (Ννζνθνκείν Αγ. Αλδξέαο): D2 (ζπζηεγάδνληαη) Α117 (3 ν Λχθεην θαη 3 ν ΣΔΔ): D117 (ζπζηεγάδνληαη) Α63 (ΑΓΔΠ, Γήκνο Παηξέσλ): D117 (κέζσ ηεο νδνχ Δι Βεληδέινπ) Α220 (θαγηνπνχιεην) C220 πλδέεηαη απεπζείαο ζηνλ θχξην θφκβν Α127 (Δζπεξηλφ Δληαίν Λχθεην, 3 ν θαη 7 ν Γπκλάζην): D197 (κέζσ ησλ νδψλ Αζεκ. Φσηήια, Βχξσλνο, ηζίλεο, Γνχλαξε, Καλαθάξε, Καλάξε, Μαηδψλνο) ΑΑ1 (Δπκήινπ): D197 Α197 (3 ν εηδηθφ ρνιείν Πίθπα): D197 (ζπζηεγάδνληαη) Α224 (ΗΚΑ, Κνξίλζνπ θαη Καλάξε) D197 (κέζσ ησλ νδψλ Καλάξε, Καλαθάξε θαη Μαηδψλνο) ΑΑ2 (Αγ. Γεσξγίνπ & Παληνθξάηνξνο): D120 Α61 (Γήκνο Παηξέσλ, Παληαλάζζεο) D197 (κέζσ ησλ νδψλ Παληαλάζζεο, Μαηδψλνο, Φηινπνίκελνο, Αγ. Αλδξένπ, αρηνχξε, Μαηδψλνο) Α113(Αξζάθεην) C113 πλδέεηαη απεπζείαο ζηνλ θχξην θφκβν Α154 (11 ν Γεκνηηθφ ρνιείν): D120 (κέζσ ησλ νδψλ αησβξηάλνπ, Αγ. Αλδξένπ, Καξφινπ, Διι. ηξαηηψηνπ θαη Νφξκαλ) Α120 (6 ν θαη 11 ν Γπκλάζην): D120 (ζπζηεγάδνληαη) Α135 (1 ν θαη 6 ν Γπκλάζην): D120 (κέζσ ησλ νδψλ Ζπείξνπ, Γηαλληηζψλ, Διι. ηξαηηψηνπ θαη Νφξκαλ) Α144 (21 ν Γπκλάζην): D144 (ζπζηεγάδνληαη) Α43 (Γηεχζπλζε Γεσξγίαο): 103

104 D144 (κέζσ ησλ νδψλ Παλεπηζηεκίνπ, Ακεξηθήο θαη Θεξκνππιψλ) D84 (κέζσ ηεο νδνχ Παλεπηζηεκίνπ θαη παιαηάο Δζληθήο νδνχ) Α84 (ΟΑΔΓ Ρίν): D84 (ζπζηεγάδνληαη) Α90 (Κηίξην ΒΤΠ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ): C90 πλδέεηαη απεπζείαο ζηνλ θχξην θφκβν 104

105 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Β_ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΤΛΗΚΩΝ 1. () σιήλεο (Ducts) Θα εγθαηαζηαζνχλ ζσιήλεο HDPE κε ηππηθή εμσηεξηθή δηάκεηξν 40 θαη 50 mm θαη εζσηεξηθή δηάκεηξν 32 θαη 44 mm αληίζηνηρα ζε δηάηαμε ζπζηνηρηψλ έμη ζπλδεδεκέλσλ θαηά κήθνο ζσιελψζεσλ. Οη ζσιήλεο ζα είλαη θαηαζθεπαζκέλνη απφ HDPE κε πςειέο πξνδηαγξαθέο φζνλ αθνξά ηελ αληνρή ζε ζιίςε, παξακφξθσζε θαη θξνχζε. 1.1 πζηνηρίεο κηθξν-ζσιελώζεσλ (Microduct bundles) πζηνηρίεο κηθξν-ζσιελψζεσλ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζπζηεκαηηθά πξνθεηκέλνπ λα ηθαλνπνηεζνχλ άκεζα ή κειινληηθά απμεκέλε ππθλφηεηα ζπλδέζεσλ κεηαμχ θχξησλ θφκβσλ, θφκβσλ δηαλνκήο θαη πξφζβαζεο αιιά θαη ζηηο ηειηθέο ζπλδέζεηο πξνο κεκνλσκέλνπο ρξήζηεο. Πξνβιέπνληαη δπν ηχπνη ζπζηεκάησλ: πζηνηρία κηθξνζσιελψζεσλ (Μ1) κε ηνπιάρηζηνλ 4 θαη 7 ζσιελίζθνπο (microtubes) γηα ην δίθηπν πξφζβαζεο, δηαλνκήο θαη θχξην, ζηελ θαζεκία εθ ησλ νπνίσλ ζα κπνξεί λα εκθπζεζεί, κε ηελ θαηάιιειε δηάηαμε εκθχζεζεο, κηθξνθαιψδην (micro-cable) κε αξηζκφ ηλψλ έσο θαη 72 ην θαζέλα. Δίλαη επηζπκεηφ ε ζπζηνηρία λα είλαη θαηάιιειε γηα άκεζν εληαθηαζκφ (δειαδή λα εκπεξηθιείεηαη ζε πξνζηαηεπηηθφ ζσιήλα), γηα λα απνθεπρζεί ε δηπιή δηαδηθαζία ηεο ηνπνζέηεζεο ηνπ πξνζηαηεπηηθνχ ζσιήλα θαη ηεο εηζαγσγήο ηεο ζπζηνηρίαο εληφο απηνχ. πζηνηρία κηθξνζσιελψζεσλ (Μ2), γηα ηηο ζπλδέζεηο κε ηειηθνχο ρξήζηεο απφ έλα θφκβν ή θξεάηην πξφζβαζεο, κε ηνπιάρηζηνλ 12 ζσιελίζθνπο (microtubes), ζηνλ θαζέλα εθ ησλ νπνίσλ ζα κπνξεί λα εκθπζεζεί δέζκε νπηηθψλ ηλψλ (έσο 8 ίλεο). 105

106 1.2 Γηαθιαδσηήξεο κηθξνζσιελώζεσλ Οη ζσιήλεο πνπ πεξηβάιινπλ ηηο ζπζηνηρίεο κηθξν-ζσιελψζεσλ ελψλνληαη κεηαμχ ηνπο κε εηδηθά ηεκάρηα δηαθιάδσζεο ψζηε λα δηαηεξείηαη αθ ελφο ε ζπλέρεηα ηεο πξνζηαζίαο θαη ζηεγάλσζεο ζσιελίζθσλ θαη θαισδίσλ θαη αθ εηέξνπ λα εμαζθαιίδεηαη ε έμνδνο παξφκνησλ ή κηθξφηεξσλ ζσιελψζεσλ γηα εμππεξέηεζε θφκβσλ θαη ρξεζηψλ. Γηα ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ απαηηήζεσλ ρψξνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ δηαθιαδσηήξεο ηχπνπ «Ζ». ε πεξίπησζε πνπ πξνηαζνχλ δηαθιαδσηήξεο κε δπλαηφηεηα ζχλδεζεο κφλν πξνο ηνπο ζσιελίζθνπο ηνπ ελφο ηκήκαηνο ηνπ ζσιήλα βξφρνπ, ζα πξέπεη λα πεξηγξαθεί ν ηξφπνο ζχλδεζεο κε ρξήζε 2 δηαθξηηψλ δηαθιαδσηήξσλ (ζρήκαηνο «Τ» - swept T θιπ) νη νπνίνη ζα πξέπεη λα ζπλππάξρνπλ ζην ίδην θξεάηην. 2. Φξεάηηα ε θάζε πεξίπησζε, ηα θξεάηηα ζα πξέπεη λα κπνξνχλ λα θηινμελήζνπλ ηηο απαξαίηεηεο δηαηάμεηο ζπγθφιιεζεο ηλψλ, δηαθιάδσζεο κηθξν-ζσιελψζεσλ, ζχλδεζεο θαη ζθξάγηζεο ππν-ζσιήλσλ θιπ. Δπίζεο ζα πξέπεη λα κπνξνχλ λα θηινμελήζνπλ πιενλαζκαηηθφ θαιψδην ρσξίο λα παξαβηάδνληαη νη πξνδηαγξαθέο ηνπ θαηαζθεπαζηή γηα ηελ ειάρηζηε αθηίλα θάκςεο θιπ. 3. Υάλδαθεο (trenches) Πξνβιέπνληαη δχν ηχπνη ράλδαθα: Υάλδαθαο (Υ1): Ο αλάδνρνο απαηηείηαη λα ζρεδηάζεη θαη λα πινπνηήζεη έλα ράλδαθα αλνηθηνχ ηχπνπ ζηελ άθξε ηνπ δξφκνπ (αζθαιηηθφ νδφζηξσκα) βαζηδφκελνο ζηηο πξνδηαγξαθέο ITU-T L.48 θαη L.35 (CCITT outside plant technologies for public networks). Δλδεηθηηθφ δηάγξακκα δηαηνκήο ηνπ ράλδαθα Υ1 θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα. 106

107 500 mm Άζθαληος, Ειδικού ηύπου μπεηόν Ταινία ζήμανζης 1xM1 1xM2 1xM1 1xM1 1x (Σ ) 1 x ( Σ) 200 mm Μηθξνράλδαθαο (Υ3): Ο αλάδνρνο απαηηείηαη λα ζρεδηάζεη θαη λα πινπνηήζεη έλα κηθξνράλδαθα ζε πεδνδξφκηα, ξείζξα, πξναχιηνπο ρψξνπο γηα ηελ εμππεξέηεζε ρξεζηψλ (θαηά ηεθκήξην ζε ρψξνπο επζχλεο ηνπο). Δλδεηθηηθφ δηάγξακκα δηαηνκήο ηνπ ράλδαθα Υ3 θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα. ασυαλτος ~200mm 1χM2 ~100 mm 4. Καιώδηα νπηηθώλ ηλώλ Θα ρξεζηκνπνηεζνχλ έσο θαη 3 ηχπνη θαισδίσλ (Κ1, Κ2, Κ3) αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ ηλψλ θαη ην είδνο ηνπ θαισδίνπ, θαη ην εχξνο ηεο ρξήζεο ησλ ζπζηνηρηψλ κηθξνζσιελψζεσλ. Σα θαιψδηα θαη νη εξγαζίεο ηνπνζέηεζεο, πέξαλ ησλ εηδηθψλ πεξηπηψζεσλ ζα πξέπεη λα είλαη ζπκβαηά κε ηα πξφηππα ΗΣU-T L.35, L.43, L.10, L.14 and L.1. ε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο, ζα πξέπεη λα δνζνχλ νη εξγνζηαζηαθέο πξνδηαγξαθέο θαη λα αθνινπζεζνχλ νη νδεγίεο ηνπ θαηαζθεπαζηή γηα ηηο εξγαζίεο ηνπνζέηεζεο. ηνλ παξαθάησ πίλαθα δίλνληαη πεξηγξαθέο θαη ελδεηθηηθέο ζρεκαηηθέο απεηθνλίζεηο ησλ ηξηψλ θαισδίσλ νπηηθψλ ηλψλ πνπ πξνβιέπνληαη: 107

108 Καιώδην Κ1 Καιψδην, (loose tube), ρσξίο εμσηεξηθφ νπιηζκφ, αιιά κε δηειεθηξηθά ζηνηρεία αληνρήο, γηα απ επζείαο δηαζχλδεζε κεηαμχ θεληξηθψλ θφκβσλ ή απ επζείαο δηαζχλδεζε θεληξηθνχ κε ελδηάκεζνπο θφκβνπο δηαλνκήο κε δπλαηφηεηα ειθπζκνχ ζε κεγάιεο απνζηάζεηο, ηνπνζεηεκέλν ζε ζσιήλα ή ππν-ζσιήλα. Καιώδην Κ2 Μηθξν-θαιψδην γηα απ επζείαο δηαζχλδεζε θεληξηθψλ θφκβσλ ή απ επζείαο δηαζχλδεζε θεληξηθνχ κε ελδηάκεζνπο θφκβνπο δηαλνκήο ή απ απζείαο ζχλδεζε θφκβνπ δηαλνκήο κε θφκβν πξφζβαζεο κε δπλαηφηεηα εκθχζεζεο ζε κηθξν-ζσιήλα. Καιώδην Κ3 Μηθξν-θαιψδην (δέζκε νπηηθψλ ηλψλ) γηα ζχλδεζε ρξεζηψλ ζηνπο θφκβνπο πξφζβαζεο κε δπλαηφηεηα εκθχζεζεο ζε κηθξν-ζσιήλα. 5. Γηαηάμεηο ζπγθόιιεζεο ηλώλ ζε εμσηεξηθό ρώξν (κνύθεο) Πξφθεηηαη γηα δηαηάμεηο πνπ ζα ηνπνζεηεζνχλ ζε εμσηεξηθνχο ρψξνπο, θαηά ηεθκήξην ζε θξεάηηα, θαη ζθνπφ έρνπλ ηελ πξνέθηαζε κέζσ ζπγθφιιεζεο νπηηθνχ θαισδίνπ ελ ζεηξά. ηελ πεξίπησζε ηεο δηάηαμεο ζχλδεζεο ελ ζεηξά (in line joint) νη νπηηθέο ίλεο κπνξεί λα αλήθνπλ ζε δχν θαιψδηα δηαθνξεηηθνχ ηχπνπ θαη δηαθνξεηηθήο εμσηεξηθήο δηακέηξνπ αθφκε θαη κε δηαθνξεηηθφ αξηζκφ ηλψλ ην θαζέλα. ηελ ηειεπηαία πεξίπησζε, νη πιενλάδνπζεο ίλεο πξνζηαηεχνληαη κέζα ζηε δηάηαμε. 6. Ηθξηώκαηα Οπηηθήο Γηαλνκήο θαη Σεξκαηηζκνύ (Fiber Distribution Frames - FDFs) Σα FDFs ρξεζηκνπνηνχληαη σο ζπλδεηηθέο δηαηάμεηο κεηαμχ ηνπ δηθηχνπ ησλ εμσηεξηθψλ νπηηθψλ θαισδίσλ (OSP) θαη ησλ εζσηεξηθψλ θαισδίσλ (IFC) ησλ θφκβσλ ή θαη γηα κηθηνλφκεζε κεηαμχ εμσηεξηθψλ θαισδίσλ (cross-connect). 108

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ 61 Ον/μο:.. Β Λσκείοσ Ύλη: Ηλεκηρικό ρεύμα Το Φως Γενικής Παιδείας 22-3-2015 Θέμα 1 ο : 1. Μία ειεθηξηθή ζπζθεπή ιεηηνπξγεί γηα ρξνληθή δηάξθεηα 0,5h θαη θαηαλαιώλεη 2kWh ειεθηξηθήο

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα Δργασίας Ιδ3. FTTX (Fiber to the Home Fiber to the Building) ΠΑΡΑΓΟΣΔΟ 1 ΚΔΙΜΔΝΟ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΑΒΟΤΛΔΤΗ

Ομάδα Δργασίας Ιδ3. FTTX (Fiber to the Home Fiber to the Building) ΠΑΡΑΓΟΣΔΟ 1 ΚΔΙΜΔΝΟ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΑΒΟΤΛΔΤΗ Ομάδα Δργασίας Ιδ3 FTTX (Fiber to the Home Fiber to the Building) ΠΑΡΑΓΟΣΔΟ 1 ΚΔΙΜΔΝΟ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΑΒΟΤΛΔΤΗ Σπληνληζηέο: Αιέμαλδξνο Καιφμπινο Παλεπηζηήκην Πεινπνλλήζνπ, Θεφδσξνο Καξνχλνο Δζληθφ Μεηζφβην Πνιπηερλείν,

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Οπτική και Κύματα

Ασκήσεις Οπτική και Κύματα Παλεπηζηήκην Κξήηεο Τκήκα Επηζηήκεο θαη Τερλνινγίαο Υιηθώλ Ασκήσεις Οπτική και Κύματα Δηδάζθσλ: Δεκήηξεο Παπάδνγινπ Email: dpapa@materials.uc.gr Άλυτες Ασκήσεις: 1. Να πξνζδηνξίζεηε αλ νη αθόινπζεο ζπλαξηήζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ Γξαζηεξηόηεηα 1ε αο δίλεηαη ν ελλνηνινγηθφο ράξηεο "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ - Βαζηθέο Έλλνηεο" πνπ αθνξά ζηελ θεληξηθή έλλνηα "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ".

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Κοιμωμικά δίκτυα (multiplex network) Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Facebook? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην LinkedIn? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Twitter? Αεροπορικές γραμμές της Ευρώπης(multiplex

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ Παλεπηζηεκίνπ (Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ) 34 06 79 ΑΘΖΝΑ Τει. 36653-367784 - Fax: 36405 e-mail : info@hms.gr www.hms.gr GREEK MATHEMATICAL SOCIETY 34, Panepistimiou (Δleftheriou

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Από ηε κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ ζηε ςεθηαθή πόιε. Μηα λέα καηηά ζην ηξόπν ζρεδηαζκνύ παξνρήο ππεξεζηώλ

Από ηε κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ ζηε ςεθηαθή πόιε. Μηα λέα καηηά ζην ηξόπν ζρεδηαζκνύ παξνρήο ππεξεζηώλ Από ηε κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ ζηε ςεθηαθή πόιε. Μηα λέα καηηά ζην ηξόπν ζρεδηαζκνύ παξνρήο ππεξεζηώλ Μνρηαλάθεο Κσλ/λνο Πξντζηάκελνο Πιεξνθνξηθήο Γήκνπ Ηξαθιείνπ Η κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ 1990-

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟ ΚΤΠΡΟΤ Πξόγξακκα Δπηκόξθσζεο Τπνςεθίσλ Καζεγεηώλ Σερλνινγίαο Γελάξεο 2011 ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ Ι (Ύιε Γπκλαζίνπ) Διδάσκων: Σαββίδης Σάββας Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

ΓΔΧΜΔΣΡΙΑ ΓΙΑ ΟΛΤΜΠΙΑΓΔ

ΓΔΧΜΔΣΡΙΑ ΓΙΑ ΟΛΤΜΠΙΑΓΔ ΒΑΓΓΔΛΗ ΦΤΥΑ 2009 ελίδα 2 από 9 ΔΤΘΔΙΔ SIMSON 1 ΒΑΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ 1.1 ΔΤΘΔΙΑ SIMSON Γίλεηαη ηξίγσλν AB θαη ηπρόλ ζεκείν ηνπ πεξηγεγξακκέλνπ θύθινπ ηνπ. Αλ 1, 1 θαη 1 είλαη νη πξνβνιέο ηνπ ζηηο επζείεο πνπ

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Πηπρηαθή Δξγαζία ΓΗΚΣΤΑ ΟΠΣΗΚΧΝ ΗΝΧΝ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΔ FTTX

Πηπρηαθή Δξγαζία ΓΗΚΣΤΑ ΟΠΣΗΚΧΝ ΗΝΧΝ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΔ FTTX Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Καβάιαο ρνιή Σερλνινγηθψλ Δθαξκνγψλ Σκήκα Ζιεθηξνινγίαο Πηπρηαθή Δξγαζία ΓΗΚΣΤΑ ΟΠΣΗΚΧΝ ΗΝΧΝ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΔ FTTX Δπηβιέπσλ Καζεγεηήο: Κνο Βξαδέιεο πνπδαζηέο ΜΔΝΣΔΗΓΖ ΝΗΚΟΛΑΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Γίθησα ποσ παρέτοληαη από τρήζηες: Κίλεηρα, ηετλοιογίες θαη αλοητηά δεηήκαηα Λεσηέρες Μακάηας (lmamatas@ee.ucl.ac.uk)

Γίθησα ποσ παρέτοληαη από τρήζηες: Κίλεηρα, ηετλοιογίες θαη αλοητηά δεηήκαηα Λεσηέρες Μακάηας (lmamatas@ee.ucl.ac.uk) Σεκηλάξην Τνκέα Λνγηζκηθνύ Γίθησα ποσ παρέτοληαη από τρήζηες: Κίλεηρα, ηετλοιογίες θαη αλοητηά δεηήκαηα Λεσηέρες Μακάηας (lmamatas@ee.ucl.ac.uk) Περίιευε παροσζίαζες Τη είλαη ηα «Γίθηπα πνπ παξέρνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΔΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΔΦΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΔΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΔΙΟΥ ΤΔΣΤ(1) ΣΤΑ ΓΙΑΝΥΣΜΑΤΑ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΔΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΔΦΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΔΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΔΙΟΥ ΤΔΣΤ(1) ΣΤΑ ΓΙΑΝΥΣΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΔΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΔΦΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΔΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΔΙΟΥ ΤΔΣΤ() ΣΤΑ ΓΙΑΝΥΣΜΑΤΑ ΘΔΜΑ : Αλ ηζρύεη 3 3, λα δείμεηε όηη ηα ζεκεία Μ, Ν ηαπηίδνληαη. ΘΔΜΑ : Α Β Μ Γ Σην παξαπάλσ ζρήκα είλαη 3. α) Γείμηε όηη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΠΟΛΤΣΔΥΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΧΝ

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΠΟΛΤΣΔΥΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΧΝ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΠΟΛΤΣΔΥΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΧΝ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ «Σερλννηθνλνκηθή ζύγθξηζε επξπδσληθήο πξόζβαζεο ζε αζηηθό δίθηπν» ΚΑΝΔΛΛΟΠΟΤΛΟ ΓΗΧΡΓΟ ηνπ ΥΡΖΣΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ Συστήματα Αρίθμησης Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ 1 Ειζαγωγή Τν bit είλαη ε πην βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο. Είλαη κία θαηάζηαζε on ή off ζε έλα ςεθηαθό θύθισκα. Άιιεο θνξέο είλαη κία θαηάζηαζε high ή low voltage

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access)

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access) Έρνπκε απνζεθεύζεη κηα ζπιινγή αξρείσλ ζε κηα ζπλδεδεκέλε ιίζηα, όπνπ θάζε αξρείν έρεη κηα εηηθέηα ηαπηνπνίεζεο. Μηα εθαξκνγή παξάγεη κηα αθνινπζία από αηηήκαηα πξόζβαζεο ζηα αξρεία ηεο ιίζηαο. Γηα λα

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργαςία

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργαςία ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩ ΣΜΗΜΑ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ UNIVERSITY OF PIRAEUS DEPARTMENT OF DIGITAL SYSTEMS ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΣΑΠΣΤΧΙΑΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ : Τεχνοοικονομικής Διοίκησης Ψηφιακών Συστημάτων POSTGRADUATE PROGRAM

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Ναηαιία Σπαλνύ, spanou@igme.gr & natspanou@gmail.com Τερληθόο Γεσιόγνο (M.Sc.) Πεξηγξαθή Χάξηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο

Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο Θεματικές Ενότητες 1. Απιέο έλλνηεο θβαληηθήο κεραληθήο θαη ην ζύζηεκα δύν θβαληηθώλ θαηαζηάζεωλ. 2. Qubit θαη θβαληηθόο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΦΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Μάθημα: Πιθανόηηηες και Σηαηιζηική Διδάζκων: Σ. Γ.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΦΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Μάθημα: Πιθανόηηηες και Σηαηιζηική Διδάζκων: Σ. Γ. ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Τρίπολη 06/07/2007 Τα θέμαηα 1-5 είναι σποτρεωηικά και έτοσν ηοσς ίδιοσς (ίζοσς) ζσνηελεζηές βαρύηηηας Το θέμα 6 δίνει επιπλέον βαθμούς με βαρύηηηα 10% για βεληίωζη ηης βαθμολογίας ΘΕΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη 5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη Σηα πιαίζηα ηεο πέκπηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ IDL-800 Digital

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: /0/03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΔΜΑ Α ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΩΝ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΒΟΤΣΑΗΟ 7,5Υ40m ΑΓΔΛΑΓΩΝ ΓΑΛΑΚΣΟΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΛΔΤΘΔΡΟΤ ΣΑΒΛΗΜΟΤ ΜΔ 48 ΑΣΟΜΗΚΔ ΘΔΔΗ Τν άξκεγκα ελδείθλπηαη λα γίλεηαη ζε αξκεθηήξην ηύπνπ ςαξνθόθθαιν 2Χ4 ζέζεσλ. Οη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ

6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ 6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ Σηα πιαίζηα ηεο έθηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ IDL-800 Digital

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KARNAUGH

ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KARNAUGH ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KRNUGH Γηα λα θάλνπκε απινπνίεζε κηαο ινγηθήο ζπλάξηεζεο κε πίλαθα (ή ράξηε) Karnaugh αθνινπζνύκε ηα παξαθάησ βήκαηα:. Η ινγηθή ζπλάξηεζε ζα πξέπεη λα είλαη ζε πιήξε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΤ ΝΑΤΣΙΚΟΤ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΥΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΤ ΝΑΤΣΙΚΟΤ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΥΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΤ ΝΑΤΣΙΚΟΤ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΥΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΥΩΝ ΔΠΗΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΤΑΚΗΝΘΟ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟ ΘΕΜΑ: Ζ ΟΠΣΗΚΖ ΗΝΑ Ω ΜΔΟ ΜΔΣΑΓΟΖ ΣΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑ ΚΑΗ Ζ ΥΡΖΗΜΟΠΟΗΖΖ ΣΖ ΣΑ ΤΓΥΡΟΝΑ ΣΖΛΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΑΚΑ ΓΗΚΣΤΑ ΣΟΤ ΠΟΤΓΑΣΖ:

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code)

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Page 1 Υποπλοίαρτος Ν. Πεηράκος ΠΝ Αηδένηα Γνύξεηνη Ίππνη (Trojan Horses) Ινί (Viruses) Worms Root-kit Page 2 Γνύξεηνο Ίππνο (Trojan Horse) Οξηζκόο: Πξόγξακκα

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πνελλδικών εξεηάζεων 2-27 Σςνπηήζειρ Η γξθηθή πξάζηζε ηεο ζπλάξηεζεο f είλη ζπκκεηξηθή, σο πξνο ηνλ άμνλ, ηεο γξθηθήο πξάζηζεο ηεο f 2 Αλ f, g είλη δύν ζπλξηήζεηο κε πεδί νξηζκνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο.

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο. 7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ση είλαη έλαο θαηαρσξεηήο; O θαηαρσξεηήο είλαη κηα νκάδα από flip-flop πνπ κπνξεί λα απνζεθεύζεη πξνζσξηλά ςεθηαθή πιεξνθνξία. Μπνξεί λα δηαηεξήζεη ηα δεδνκέλα ηνπ

Διαβάστε περισσότερα

10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ

10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ 10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ Σσποποιημένες παροτές ΥΣ Γηα ηελ ειεθηξνδόηεζε θάζε εζωηεξηθήο εγθαηάζηαζεο θαηαζθεπάδεηαη κία από ηηο «ηππνπνηεκέλεο» παξνρέο πνπ αλαθέξνληαη παξαθάηω. Γηα θάζε ηππνπνηεκέλε

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1 ΘΕΡΙΝΟ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ι ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ ΑΚΗΕΙ ΜΕΡΟ Ι 1. Να γίλνπλ νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ησλ παξαθάησ ζπλαξηήζεσλ. t ( i) e ( ii) ln( ) ( iii). Να βξεζεί ην Π.Ο., ν ηύπνο ηεο αλίζηξνθεο θαη ην Π.Τ. ησλ

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W.

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W. ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι Τειηθή Εμέηαζε: 5 Σεπηέκβξε 6 (Δηδάζθσλ: ΑΦ Τεξδήο) ΘΕΜΑ Θεσξνύκε θβαληηθό ζύζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη από Φακηιηνληαλή Η, ε νπνία ζε κνξθή πίλαθα ρξεζηκνπνηώληαο ηηο ηδηνζπλαξηήζεηο, θαη

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΣΙΚΟΣΗΣΑ Μεηαζρεκαηηζκνί Γαιηιαίνπ. (Κιαζηθή ζεώξεζε) v t. αθνύ ζύκθσλα κε ηα πεηξάκαηα Mickelson-Morley είλαη c =c.

ΥΔΣΙΚΟΣΗΣΑ Μεηαζρεκαηηζκνί Γαιηιαίνπ. (Κιαζηθή ζεώξεζε) v t. αθνύ ζύκθσλα κε ηα πεηξάκαηα Mickelson-Morley είλαη c =c. ΥΔΣΙΚΟΣΗΣΑ Μεηαζρεκαηηζκνί Γαιηιαίνπ. (Κιαζηθή ζεώξεζε) y y z z t t Σν νπνίν νδεγεί ζην όηη = - π.(άηνπν), αθνύ ζύκθσλα κε ηα πεηξάκαηα Mikelson-Morley είλαη =. Δπίζεο y = y, z = z, t = t Σν νπνίν ( t

Διαβάστε περισσότερα

Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ )

Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ ) Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ ) Τν πξόβιεκα - Γηαξξνή λεξνύ Αθόκε θαη κηα κηθξή δηαξξνή λεξνύ κπνξεί λα πξνθαιέζεη θαηαζηξνθή αλ δελ αληρλεπζεί εγθαίξσο Δηαξξνή κπνξεί λα πξνέιζεη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα «ην θνηλό θαη ην θύξην» (Γ.νισκόο) γηα λα ρηίδω πάληα κε ηνλ ίδηνλε ηξόπν, κε ηηο ίδηεο θαηαζθεπαζηηθέο θαη πιαζηηθέο πξννπηηθέο, κε ηελ ίδηαλε πάληνηε πίζηε θαη αγάπε.. Α.Κ.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ Η ζεκεξηλή ξαγδαία εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο ηεο κηθξνειεθηξνληθήο επέηξεςε ηελ θαηαζθεπή εηδηθώλ νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ απνζήθεπζεο δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηώλ θαηαιακβάλνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗ36. Άσκηση 1. Άσκηση 2. Οη δηεπζύλζεηο ησλ 4 σλ ππνδηθηύσλ είλαη νη αθόινπζεο. Υπνδίθηπν Α: 10.101.1.64/27 Υπνδίθηπν Β: 10.101.1.

ΠΛΗ36. Άσκηση 1. Άσκηση 2. Οη δηεπζύλζεηο ησλ 4 σλ ππνδηθηύσλ είλαη νη αθόινπζεο. Υπνδίθηπν Α: 10.101.1.64/27 Υπνδίθηπν Β: 10.101.1. Άσκηση 1 ΠΛΗ36 1. Η κόλε πεξίπησζε λα έρνπκε ζύγθξνπζε κεηαμύ παθέησλ ησλ δύν θόκβσλ είλαη λα ζηείιεη ν δεύηεξνο πξηλ πξνιάβεη λα πιεξνθνξεζεί γηα ηελ θαηάιεςε ηνπ δηάπινπ από ηνλ άιιν. Από ηε ζηηγκή πνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα