ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ

Transcript

1 ΗΜΕΡΙΔΑ: Η Συμβολή των νέων Επιστημόνων στην Έρευνα για τους Υδατικούς Πόρους ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΧΡΗΣΤΑΝΤΩΝΗ ΜΑΡΙΑ MSc Υδατικών Πόρων Ε.Μ.Π., Υ.Δ. Ε.Μ.Π.

2 ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ Η ποσότητα που είναι τελικά διαθέσιμη για ανθρώπινη κατανάλωση, δεν αντιπροσωπεύει παρά μόνο ένα μικρό μόνο κλάσμα των συνολικών q Σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη, την υγιεινή διαβίωση και την ίδια τη ζωή q Καλύπτει το 71% της επιφάνειας της γης 98% του νερού της γης σε θάλασσες, ωκεανούςκαι πάγους q Επανατροφοδοτείται μέσω του υδρολογικού κύκλου 1,4 % τεχνικά μη εκμεταλλεύσιμο 0,6% του νερού θεωρείταικατάλληλο και διατίθεται για χρήση σε παγκόσμια κλίμακα

3 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ: ΈΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ q Αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη q Κλιματικές αλλαγές και επεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον q Εντατικοποίηση γεωργικής και βιομηχανικής δραστηριότητας q Υιοθέτηση ενός αναπτυξιακού μοντέλου αδιάφορου για τους φυσικούς πόρους q q Αύξηση της ζήτησης του νερού Ρύπανση και μείωση των υδάτινων πόρων

4 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ: ΈΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ q 17% πληθυσμού γης (1,1 δισ.) δεν έχει πρόσβαση σε νερό q 232 εκατ. άνθρωποι από 26 χώρες του τρίτου κόσμου δεν μπορούν να καλύψουν βασικές καθημερινές τους ανάγκες σε νερό q Περισσότεροι από πηγάδια για νερό άνθρωποι παγκοσμίως βασίζονται σε δικά τους q 20% του πληθυσμού της Γης αναγκάζεται να πίνει νερό από ρυπασμένες πηγές q 42% πληθυσμού γης (2,6 δισ.) ζει σε ελλιπείς συνθήκες υγιεινής q 2 δισ. άνθρωποι υποφέρουν από φυσικές καταστροφές σχετικές με το νερό q 3,8 εκατ. πεθαίνουν από ασθένειες σχετικές με το νερό

5 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ: ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ Ο συνδυασμός της αύξησης του πληθυσμού, της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου, της μείωσης των υδατικών αποθεμάτων και της έλλειψης οικονομικών πόρων για την κατασκευή των απαιτούμενων έργων υποδομής εντείνουν διαρκώς τον ανταγωνισμό γύρω από το νερό. Έτσι, η οικονομική εκτίμηση των διάφορων σχετικών δράσεων παίζει όλο και πιο σημαντικό ρόλο στις κυβερνητικές αποφάσεις που αφορούν τη διάθεση του νερού, αφού είναι πλέον σαφές ότι αυξάνει η σημασία της πιο αποδοτικής διαχείρισής του (Dinar et al., 1997). Η Agenda 21 (1992), η διακήρυξη του Δουβλίνου της Διεθνούς Διάσκεψης για το νερό (1992), καθώς και το 2ο Παγκόσμιο Φόρουμ για το νερό (2000) έχουν ήδη αποδεχθεί την έννοια της αντιμετώπισής του ως οικονομικού αγαθού.

6 Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ 2000/60 q Στόχος προστασία υδάτινων οικοσυστημάτων και επίτευξη καλής κατάστασης όλων των υδατικών σωμάτων. q Προτείνει οικονομικές αρχές και οικονομικά εργαλεία ως βασικά μέτρα για την επίτευξη συγκεκριμένων περιβαλλοντικών στόχων. Ένα από τα κύρια εργαλεία, είναι η ανάκτηση του πλήρους κόστους των υπηρεσιών νερού ορίζοντας ως συνιστώσες αυτού όχι μόνο το οικονομικό κόστος, αλλά και το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος των φυσικών πόρων. q Η οικονομική αποτίμηση των δύο τελευταίων συνιστωσών, ωστόσο, είναι εφικτή μόνο μέσω της χρήσης εξειδικευμένων μεθοδολογικών εργαλείων, τα οποία έχουν αναπτυχθεί στο πεδίο της Περιβαλλοντικής Οικονομίας.

7 ANTIKEIMENO qποιοτικός χαρακτηρισμός υπόγειων νερών qεκτίμηση της οικονομικής αξίας των υπόγειων νερών με τη Μέθοδο Υποθετικής Αξιολόγησης

8 Περιοχή µελέτης: Ευρύτερη περιοχή των Θηβών Λεκάνη Βοιωτ. Κηφισού (κάτω ρους): ΔΔ Θήβας ΔΔ Μουρικίου ΔΔ Υπάτου ΔΔ Ελεώνα ΔΔ Αμπελοχωρίου ΔΔ Άρματος Λεκάνη Ασωπού (άνω ρους): ΔΔ Λουτουφίου ΔΔ Μελισσοχωρίου ΔΔ Καλλιθέας ΔΔ Νεοχωρακίου

9 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ Αγωγιμότητα (όριο 2500 μs/cm) Προβληματική η μακροχρόνια υδροδότηση με νερά χαμηλής αγωγιμότητας (<200 μs/cm,) καθώς σχετίζεται με ανεπαρκή σκληρότητα του νερού για πόση και ιδιαίτερα χαμηλές συγκεντρώσεις ασβεστίου, μικρότερες από τη συνιστώμενη για πόση συγκέντρωση των 60 mg/l.

10 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ Νιτρικά (όριο 50 mg/l) Παρουσία νιτρικών αλάτων σε ετήσιους μέσους όρους Οι τιμές νιτρικών κυμαίνονται γενικά μεταξύ mg/l. Πιθανή επίδραση από ανθρωπογενείς δραστηριότητες (π.χ. γεωργία, κτηνοτροφία).

11 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ Ολικό χρώμιο (όριο 50 mg/l) Τήρηση του ορίου της νομοθεσίας σε όλες τις περιπτώσεις.

12 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ Ολικό χρώμιο: εξασθενές χρώμιο q Στα υπόγεια νερά της Θήβας το 80% περίπου του ολικού χρωμίου συναντάται με την εξασθενή μορφή του, υποδηλώνοντας άμεσα την επίδραση από ρύπανση ανθρωπογενούς προέλευσης (π.χ. βιομηχανίες).

13 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ Χαλκός (όριο 2 mg/l) Υψηλές τιμές άνω του ορίου 2 mg/l πριν το Τα τελευταία χρόνια ωστόσο οι τιμές έχουν μειωθεί κάτω από το όριο.

14 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΜΕΘΟΔΟΣ ΥΠΟΘΕΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ q Η μέθοδος αυτή στηρίζεται στην κατασκευή μιας υποθετικής αγοράς, μέσω της οποίας υπολογίζεται η διάθεση του ερωτώμενου να πληρώσει (Willingness To Pay WTP) ή να αποζημιωθεί (Willingness To Accept WTA) για αλλαγές που αφορούν σε μη εμπορεύσιμους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς πόρους. q Αξιοποιεί στοιχεία έρευνας με ερωτηματολόγια, τα οποία συγκεντρώνονται με τρεις τρόπους: (α) τηλεφωνικά, (β) ταχυδρομικά και (γ) με κατά πρόσωπο συνεντεύξεις. q Δυνατότητα εφαρμογής στην αποτίμηση της συνολικής αξίας ενός περιβαλλοντικού αγαθού, περιλαμβανομένης και της αξίας μη χρήσης.

15 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΑ Για να αντιµετωπιστούν οι αποτυχίες των αγορών και των κυβερνήσεων είναι αναγκαίο να συλληφθεί η αξία όλων των ωφελειών που προέρχονται από τους περιβαλλοντικούς πόρους. Οι πολίτες ενδέχεται να αποκοµίζουν οφέλη από αγαθά που δεν διαπραγµατεύονται στις αγορές, και ειδικά από τα περιβαλλοντικά αγαθά, διαµέσου πολλών άλλων τρόπων και όχι µόνο από την άµεση κατανάλωσή τους (Pearce & Turner, 1990). Συνολική Οικονομική Αξία Αξία Χρήσης: Αξία μη Χρήσης: απολαμβάνουν τα άτομα από τη χρήση των φυσικών πόρων απολαμβάνουν τα άτομα ακόμα και όταν δεν χρησιμοποιούν ή δεν προτίθενται να χρησιμοποιήσουν τους φυσικούς πόρους

16 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ Ταυτότητα της έρευνας q q q q q q q q q Επιλεγμένη μέθοδος: Μέθοδος Υποθετικής Αξιολόγησης (CVM) Επιλεγμένη διαδικασία: Προσωπική συνέντευξη με ερωτηματολόγιο Περιοχή: Ευρύτερη περιοχή των Θηβών Οικισμοί: 11 (Θήβα, Μουρίκι, Πλατανάκι, Ύπατο, Ελεώνας, Άρμα, Αμπελοχώρι, Καλλιθέα, Νεοχωράκι, Λουτουφί και Μελισσοχώρι) Πληθυσμός: νοικοκυριά Δείγμα: 367 νοικοκυριά Αρνήσεις: 15% Σφάλμα εκτίμησης: ±5% με Επίπεδο εμπιστοσύνης: 95%, Χρονική περίοδος: 15 Σεπτεμβρίου 30 Νοεμβρίου 2009

17 ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ q Το 44% των ερωτηθέντων χαρακτηρίζουν την κατάσταση του περιβάλλοντος στην περιοχή τους «μέτρια» και το 37% «κακή» έως «πολύ κακή». q Η τοπική κοινωνία θεωρεί ως τα τρία σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής της, με σειρά κρισιμότητας: 1. τη ρύπανση των υδατικών πόρων 2. την ατμοσφαιρική ρύπανση 3. τα σκουπίδια q Κυριότερες πηγές πληροφόρησης των κατοίκων για το πρόβλημα των νερών είναι οι φίλοι με ποσοστό 85,5% και η τηλεόραση με 68,9%. q Η πλειοψηφία των ερωτώμενων (69%) θεωρεί ότι η κατάσταση των υπόγειων νερών στην περιοχή τους είναι «κακή» έως «πολύ κακή». q Η πλειοψηφία (περίπου 80%) χαρακτηρίζει τη ρύπανση των υδάτινων πόρων «μεγάλο» έως «πολύ μεγάλο» πρόβλημα για την περιοχή.

18 ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ q Η πλειοψηφία του πληθυσμού σε ποσοστό 94%, δεν χρησιμοποιεί σήμερα το νερό των υδρογεωτρήσεων για τις καθημερινές ανάγκες (μαγείρεμα, πόσιμο, καθαριότητα κ.λπ.), σε αντίθεση με το πρόσφατο παρελθόν, που η απόλυτη πλειοψηφία (100%) το χρησιμοποιούσε για αυτές τις χρήσεις. q Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων χαρακτηρίζει ως κύριες πηγές ρύπανσης τη βιομηχανία και τη γεωργία. q Κατά σειρά σημαντικότητας, οι επιπτώσεις από τη ρύπανση των υπόγειων υδάτων θεωρείται ότι επιβαρύνουν: 1. Την υγεία των κατοίκων 2. Το οικοσύστημα της περιοχής 3. Την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών 4. Την ποιότητα αγροτικών προϊόντων 5. Την οικονομία της περιοχής 6. Την ποιότητα βιομηχανικών προϊόντων

19 ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η οικονομική ερώτηση Σενάριο αποτίμησης «Ας υποθέσουμε ότι θα μπορούσε να δοθεί μια λύση στο πρόβλημα των ρυπασμένων υπόγειων υδάτων στην περιοχή σας μέσα από τη δημιουργία ενός φορέα με τη συμμετοχή επιστημόνων, κατοίκων και περιβαλλοντικών οργανώσεων της περιοχής, ο οποίος θα έχει νομοθετικά την αρμοδιότητα να λάβει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να αποκατασταθεί η ποιότητα των υπόγειων νερών στα επόμενα 10 χρόνια. Για την ίδρυση και λειτουργία του φορέα θα χρειαστούν κάποια χρήματα, τα οποία θα προέλθουν από εθελοντικές συνδρομές νοικοκυριών της περιοχής που θα εγγράφονται μέλη στο φορέα. Θα ήσασταν διατεθειμένος να συμμετέχετε στο φορέα αυτόν, καταβάλλοντας μια εθελοντική συνδρομή; Ποιο είναι το μεγαλύτερο ποσό που θα θεωρούσατε εύλογο να πληρώνετε ως μηνιαία συνδρομή στο φορέα για τα επόμενα 10 χρόνια;»

20 ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ερώτηση 20 : Για ποιόν λόγο δεν θέλετε να συμμετέχετε στο φορέα;

21 ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Εκτίμηση αξιών χρήσης και μη χρήσης: Α. Εξασφάλιση νερού καλής ποιότητας για τις διάφορες χρήσεις Β. Εξασφάλιση νερού καλής ποιότητας για τις επόμενες γενιές Γ. Εξασφάλιση νερού καλής ποιότητας για την καλή λειτουργία του οικοσυστήματος

22 ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Έλεγχος χ2 - Συσχετίσεις Η επιθυμία χρηματικής συνεισφοράς, σχετίζεται με τις ακόλουθες παραμέτρους: qδημογραφικά χαρακτηριστικά Ηλικία, Μορφωτικό επίπεδο qπεποιθήσεις αναφορικά με την ποιότητα του περιβάλλοντος Χαρακτηρισμός της κατάστασης των υπόγειων υδάτων της περιοχής, χαρακτηρισμός του προβλήματος της ρύπανσης των υπόγειων νερών, επιπτώσεις της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων qχρήση υπόγειων νερών για πόση qενημέρωση σχετικά με την ποιότητα των υπόγειων νερών της περιοχής qαλλαγή τρόπου ζωής εξαιτίας της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων qπηγή προμήθειας νερού για πόση και μαγείρεμα qικανοποίηση από τις ενέργειες τις πολιτείας qσυμβολή της ενεργής συμμετοχής των κατοίκων στην επίλυση

23 Υπολογισμός Προθυμίας Πληρωμής q Υπολογισμός μέσης τιμής μηνιαίας συνδρομής με τρεις τρόπους εκτίμησης: Απλή στατιστική επεξεργασία: 15,9 Μη παραμετρική στατιστική επεξεργασία: 11,8 (lnwtp) 10 (Kaplan-Meier) Παραμετρική στατιστική επεξεργασία: 11,5 Ιστόγραμμα κατανομής των τιμών WTP Συναρτήσεις επιβίωσης Kaplan-Meier για τις τιμές WTP

24 Υπολογισμός Προθυμίας Πληρωμής Παραμετρική στατιστική επεξεργασία q Στο πλαίσιο της οικονομετρικής ανάλυσης χρησιμοποιήθηκαν τρία διαφορετικά δείγματα, τα οποία αφορούσαν στο σύνολο των παρατηρήσεων, στα αστικά νοικοκυριά και στα αγροτικά νοικοκυριά. q Γενικά, ότι: το ποσό που προτίθεται να καταβάλει ο ερωτώμενος αυξάνει όταν θεωρεί η κατάσταση των υπογείων νερών είναι κακή έχει επηρεαστεί γενικότερα ο τρόπος ζωής του είναι σημαντική η συμμετοχή των κατοίκων στην επίλυση του προβλήματος q Επίσης, οι ερωτώμενοι είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν μεγαλύτερα ποσά όσο αυξάνεται το επίπεδο μόρφωσης και το εισόδημά τους. q Τέλος, οι κάτοικοι της Θήβας, που αποτελούν τα αστικά νοικοκυριά της συγκεκριμένης έρευνας, πληρώνουν κατά βάση μεγαλύτερη εισφορά από τα αγροτικά νοικοκυριά, γεγονός που σχετίζεται άμεσα με τη διαφορά εισοδήματος.

25 Υπολογισμός της συνολικής οικονομικής αξίας Η συνολική ετήσια οικονομική αξία, όπως προκύπτει από την προθυμία της εθελοντικής εισφοράς, υπολογίζεται από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των νοικοκυριών και της αντίστοιχης τιμής που προέκυψε από τις επιμέρους στατιστικές προσεγγίσεις. Μέθοδος επεξεργασίας Συνολική ετήσια αξία σε (µε βάση τη µέση τιµή) Απλή στατιστική επεξεργασία Μη παραµετρική επεξεργασία (λογαριθµοκανονική µετατροπή) Μη παραµετρική επεξεργασία (Εκτιµητής Kaplan-Meier) Παραµετρική επεξεργασία

26 Υπολογισμός της συνολικής οικονομικής αξίας Λαμβάνοντας υπόψη ότι το υποθετικό σενάριο προέβλεπε εθελοντική καταβολή της εισφοράς για το φορέα διαχείρισης του προβλήματος σε ορίζοντα δεκαετίας, υπολογίστηκε η Παρούσα Αξία του ποσού αυτού για τον προσδιορισμό της αξίας των υπογείων νερών της περιοχής μελέτης και παρουσιάζεται παρακάτω για τις διάφορες στατιστικές προσεγγίσεις: Μέθοδος επεξεργασίας Συνολική παρούσα αξία σε (µε βάση τη µέση τιµή) Απλή στατιστική επεξεργασία (σύνολο παρατηρήσεων) Μη παραµετρική επεξεργασία (λογαριθµοκανονική µετατροπή) Μη παραµετρική επεξεργασία (Εκτιµητής Kaplan-Meier) Παραµετρική επεξεργασία Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η οικονομική αξία των υπογείων νερών της περιοχής, όπως αποτιμάται μέσα από την προθυμία της εθελοντικής εισφοράς των νοικοκυριών, κυμαίνεται μεταξύ και , περίπου.

27 Συμπεράσματα q Όντας μία από τις πρώτες ερευνητικές προσπάθειες στον Ελλαδικό χώρο αλλά και από τις λίγες διεθνώς στην αποτίμηση της αξίας ενός υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, προσφέρει πολλαπλώς χρήσιμα συμπεράσματα σε επιστημονικό και πολιτικό επίπεδο, ειδικά σε σχέση με την εφαρ μογή της Οδηγίας 2000/60. q Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν την ύπαρξη μιας σημαντικής λανθάνουσας οικονομικής αξίας, η οποία σχετίζεται με την προστασία των υπόγειων νερών, καθώς διαπιστώθηκε ότι το 63% περίπου των νοικοκυριών της περιοχής μελέτης θα επιθυμούσε να συνδράμει στην ίδρυση του φορέα. q Μάλιστα, είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι από τους ερωτώμενους που αρνήθηκαν να συνεισφέρουν χρηματικά, παραπάνω από τους μισούς (54,7%) εξέφρασαν λόγους που χαρακτηρίζονται ως «αρνήσεις διαμαρτυρίας» (π.χ. να πληρώσει το Κράτος ή οι επιχειρήσεις, πληρώνω ήδη φόρους, κ.λπ.). q Αξιοσημείωτο είναι ότι το 55% του ποσού που προσφέρουν οι ερωτώμενοι αφορά σε αξίες μη-χρήσης, ενώ το υπόλοιπο 45% σε αμιγείς αξίες χρήσης. q Η ετήσια συνολική αξία των υπόγειων νερών από τις επιμέρους στατιστικές προσεγγίσεις κυμαίνεται από μέχρι περίπου, ενώ η Παρούσα Αξία κυμαίνεται, αντίστοιχα, μεταξύ και , περίπου.

28 Συμπεράσματα q Tο ποσό αυτό αντανακλά τη συνολική οικονομική αξία των υπόγειων νερών για την τοπική κοινωνία. Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των νοικοκυριών χρησιμοποιεί πλέον νερό δικτύου, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι το ποσό αυτό, υπό το πρίσμα της Οδηγίας 2000/60, αντανακλά το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου των υπόγειων νερών. Απαιτείται ωστόσο περαιτέρω έρευνα προκειμένου να διασαφηνιστούν οι δύο αυτές οικονομικές συνιστώσες, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των αστικών και αγροτικών νοικοκυριών. q Η σημασία του υπολογισμού της παρούσας αξίας των υπόγειων νερών της περιοχής μελέτης είναι μεγάλη, καθώς μπορεί να αποτελέσει σπουδαίο διαχειριστικό εργαλείο τόσο για την: ορθολογική διαχείριση του εν λόγω πόρου, δεδομένου ότι απο τιμά αξίες που «αγνοούνται» από τους σημερινούς μηχανισμούς της αγοράς Χάραξη περιβαλλοντικής πολιτικής, όπως για παράδειγμα να χρησιμοποιηθεί σαν μέτρο σύγκρισης για το αν ένα σχέδιο αποκατάστασης ή υποκατάστασης του φυσικού πόρου είναι εφικτό.

29 Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας