Dεmογραπηιχ Χηανγεσ ανδ τηε Λαβουρ Μαρκετ ιν τηε Ιντερνατιοναλ Τουρισm Ινδυστρψ

Transcript

1 Baum, Tom (2010) Demographic changes and the labour market in the international tourism industry. In: Tourism and Demography. Goodfellow, Oxford, pp ISBN , This version is available at Strathprints is designed to allow users to access the research output of the University of Strathclyde. Unless otherwise explicitly stated on the manuscript, Copyright and Moral Rights for the papers on this site are retained by the individual authors and/or other copyright owners. Please check the manuscript for details of any other licences that may have been applied. You may not engage in further distribution of the material for any profitmaking activities or any commercial gain. You may freely distribute both the url ( and the content of this paper for research or private study, educational, or not-for-profit purposes without prior permission or charge. Any correspondence concerning this service should be sent to the Strathprints administrator: The Strathprints institutional repository ( is a digital archive of University of Strathclyde research outputs. It has been developed to disseminate open access research outputs, expose data about those outputs, and enable the management and persistent access to Strathclyde's intellectual output.

2 Χηαπτερ φορ: Ηοω Dεmογραπηψ Wιλλ Σηαπε τηε Φυτυρε οφ τηε Τουρισm ανδ Λεισυρε Ινδυστριεσ: Wηερε Ηαϖε αλλ τηε Πεοπλε Γονε? Εδιτεδ βψ Ιαν Ψεοmαν, ςιχτορια Υνιϖερσιτψ οφ Wελλινγτον, Νεω Ζεαλανδ Χατηψ Ησυ, Τηε Ηονγ Κονγ Πολψτεχηνιχ Υνιϖερσιτψ, Ηονγ Κονγ Καρεν Σmιτη, ςιχτορια Υνιϖερσιτψ οφ Wελλινγτον, Νεω Ζεαλανδ Σανδρα Wατσον, Ναπιερ Υνιϖερσιτψ, Σχοτλανδ Τοm Βαυm Dεπαρτmεντ οφ Ηυmαν Ρεσουρχε Μαναγεmεντ Υνιϖερσιτψ οφ Στρατηχλψδε, Γλασγοω Dεmογραπηιχ Χηανγεσ ανδ τηε Λαβουρ Μαρκετ ιν τηε Ιντερνατιοναλ Τουρισm Ινδυστρψ Αβστραχτ Τηισ χηαπτερ χονσιδερσ λικελψ ιmπαχτσ οφ δεmογραπηιχ χηανγε οϖερ τηε χοmινγ τωο δεχαδεσ ον τηε ωορκφορχε ιν τηε τουρισm σεχτορ. Α γλοβαλ ασσεσσmεντ οφ δεmογραπηιχ τρενδσ το τηε ψεαρ 2030 ποιντσ το α χοντινυινγ δεχλινε ιν τηε ρατε οφ ποπυλατιον γροωτη ανδ α χονσεθυεντ αγινγ ωορκφορχε, αλτηουγη τηε παττερν οφ τηισ τρενδ ισ χερταινλψ νοτ εϖεν αχροσσ αλλ ρεγιονσ ανδ χουντριεσ. Τηε παττερν οφ δεmογραπηιχ χηανγε, γλοβαλλψ ανδ σπεχιφιχαλλψ ιν τηε χοντεξτ οφ δεϖελοπεδ εχονοmιεσ, ωιλλ ποσε mαϕορ χηαλλενγεσ φορ αλλ λαβουρ mαρκετσ ιν βοτη θυαντατιϖε ανδ θυαλιτατιϖε τερmσ ανδ ισ λικελψ το βεχοmε ονε οφ τηε mαιν αρεασ οφ ρεσουρχε χοmπετιτιον βετωεεν νατιονσ. Τουρισm ισ α σεχτορ ωηιχη ισ ανδ ωιλλ λικελψ ρεmαιν ηιγηλψ λαβουρ ιντενσιϖε. Τουρισm ηασ τραδιτιοναλλψ δεπενδεδ ηεαϖιλψ ον τηε ενγαγεmεντ οφ ψουνγερ ωορκερσ το mεετ ιτσ ρεθυιρεmεντσ οφ λαβουρ ιντενσιτψ. Τηερεφορε, τηε χονσεθυενχεσ οφ χηανγινγ δεmογραπηιχ στρυχτυρεσ, εσπεχιαλλψ ιν τηε δεϖελοπεδ ωορλδ, αρε ποτεντιαλλψ ϖερψ σεριουσ φορ τηε σεχτορ ανδ ιτσ χοmπετιτιϖενεσσ. Χηανγινγ ωορκπλαχε δεmογραπηιχσ χαν αλσο ηαϖε χονσεθυενχεσ φορ τηε δελιϖερψ οφ αυτηεντιχ τουρισm εξπεριενχεσ ωιτηιν σοmε λοχατιονσ ωηερε πεοπλε λιε ατ τηε ηεαρτ οφ τηε τουρισm mαρκετινγ οφφερ. Βασεδ ον αϖαιλαβλε προϕεχτιον ανδ αναλψσεσ, τηισ χηαπτερ ασσεσσεσ τηε ποσσιβλε ανδ ωιδε ρανγινγ ιmπλιχατιονσ οφ γλοβαλ ποπυλατιον χηανγε ον τηε τουρισm σεχτορ ιν τηε δεϖελοπεδ ωορλδ χοντεξτ φροm α λαβουρ mαρκετ περσπεχτιϖε ανδ ωιλλ προποσε λονγ τερm στρατεγιεσ τηατ χουλδ βε αδοπτεδ βψ πολιχψ mακερσ ανδ τηε ινδυστρψ ιν ρεσπονσε το τηεσε ιmπλιχατιονσ, δραωινγ ον χυρρεντ λαβουρ mαρκετ σχεναριο πλαννινγ φορ τηε τουρισm σεχτορ ωιτηιν τηε Ευροπεαν Υνιον. Ιντροδυχτιον Ιmαγινε τηισ σχεναριο. Ιτ ισ Μαρχη 2030 ανδ Dαϖιδ Σχηωαρτζκοπφ (68), Ασσισταντ Μαρκετινγ Μαναγερ φορ Νεω Ζεαλανδ Φρυιτ Εξπορτερσ Λτδ, ωηο ισ ιν ϑαπαν ον α γρυελλινγ ρουνδ οφ σαλεσ χαλλσ,

3 ωαλκσ ιντο Τ.Γ.Ι. Φριδαψ σ ιν τηε Τοκψο διστριχτ οφ Σηιβυψα φορ α θυιετ διννερ ανδ δρινκ. Ηε ισ mετ ατ τηε δοορ βψ φλοορ χο ορδινατορ Ακι Σατο (75) ωηο λεαδσ ηιm το ηισ ταβλε. Ηε νοτιχεσ τηατ τηισ ισ ϖερψ mυχη αν αφτερ ωορκ οφφιχε ηανγ ουτ ανδ τηερε αρε γρουπσ οφ ωορκερσ, τιεσ λοοσενεδ, ενϕοψινγ α βεερ ανδ σναχκ mεαλ ωιτη χολλεαγυεσ βεφορε ηεαδινγ ηοmε το τηε συβυρβσ. Ηοωεϖερ, mοστ οφ τηεm αρε οφ α σιmιλαρ αγε το ηιm σο Dαϖιδ φεελσ ωελλ ατ ηοmε. Ηισ σερϖερ ισ Καεmον Κοβαψασηι, ατ 69, τηε ψουνγεστ mεmβερ οφ τηε σερϖιχε τεαm ανδ Dαϖιδ ισ δελιγητεδ το φινδ τηατ Καεmον ισ ασσιστεδ βψ Ηαεατα Dεϖλιν (43), α Κιωι εξχηανγε στυδεντ ωηο φιλλσ Dαϖιδ ιν ωιτη σοmε γοοδ πλαχεσ το γο ιν Τοκψο. Αφτερ αν ενϕοψαβλε mεαλ, ηε ισ ϖισιτεδ ατ τηε ταβλε βψ ρεσταυραντ mαναγερ, Μοριο Τανακα (77), ωηο ασκσ ηιm αβουτ ηισ mεαλ εξπεριενχε. Dαϖιδ ρουνδσ οφ τηε εϖενινγ ωιτη α θυιχκ δρινκ ατ τηε βαρ, σερϖεδ βψ Ηιροmι Ιτο (81), ωηο σο λοϖεσ ηερ ϕοβ τηατ σηε ηασ σταψεδ ον α χουπλε οφ ψεαρσ παστ τηε νορmαλ ρετιρεmεντ αγε ον α παρτ τιmε βασισ. Φανχιφυλ δρεαm ορ νιγητmαρε? Νο, ιτ ισ αν εξτρεmε βυτ ϖερψ ποσσιβλε σχεναριο οφ τουρισm σερϖιχε ιν ουρ φυτυρε. Τηε στορψλινε ισ ονε τηατ πρεσεντσ ιmαγερψ ωιτη ωηιχη ωε mαψ βε υνχοmφορταβλε ορ, ατ λεαστ, υνφαmιλιαρ. Ουρ νορmαλ πιχτυρε οφ τουρισm σερϖιχε ωορκερσ ισ ονε τηατ ισ πρεδοmιναντλψ χεντρεδ ον ψουτη ανδ, ινδεεδ, τηισ ισ χεντραλ το τηε mαρκετινγ mεσσαγε οφ mοστ τουρισm βυσινεσσεσ, ωηετηερ τηεψ αρε σεεκινγ το αττραχτ χυστοmερσ ορ νεω εmπλοψεεσ. Ασ ουρ δισχυσσιον ηερε ωιλλ σηοω, ϑαπαν ισ αν εξτρεmε χασε οφ α προχεσσ οφ ωορκφορχε αγεινγ ιν τηε δεϖελοπεδ ωορλδ βυτ σιmιλαρ τρενδσ αρε εϖιδεντ ιν mοστ παρτσ οφ τηε εχονοmιχαλλψ προσπερουσ ωορλδ. Νοτωιτηστανδινγ τηε υνδουβτεδ ιmπαχτ οφ τεχηνολογψ ον τηε διστριβυτιον ανδ δελιϖερψ οφ τουρισm σερϖιχεσ, πεοπλε ρεmαιν α χριτιχαλ διmενσιον ωιτηιν τηε συχχεσσφυλ δελιϖερψ οφ τουρισm σερϖιχεσ. Τηε στορψ οφ συχχεσσφυλ τουρισm εντερπρισεσ ισ ονε τηατ ισ λαργελψ αβουτ πεοπλε ηοω τηεψ αρε ρεχρυιτεδ, ηοω τηεψ αρε mαναγεδ, ηοω τηεψ αρε τραινεδ ανδ εδυχατεδ, ηοω τηεψ αρε ϖαλυεδ ανδ ρεωαρδεδ, ανδ ηοω τηεψ αρε συππορτεδ τηρουγη α προχεσσ οφ χοντινυουσ λεαρνινγ ανδ χαρεερ δεϖελοπmεντ (Φαιλτε Ιρελανδ, 2005, π. 8). Πυτ ανοτηερ ωαψ, Νεω Ζεαλανδ σ 100% Πυρε ποσιτιονινγ δεπενδσ φιρστ ανδ φορεmοστ ον τηε πεοπλε ατ τηε χοαλφαχε οφ τηε τουρισm ανδ ηοσπιταλιτψ ινδυστρψ. Πεοπλε αρε τηε λιφεβλοοδ οφ τηε τουρισm γαmε ιτ ισ τηε ινδυστρψ σ πεοπλε ωηο δελιϖερ υπον τηε προmισε οφ α ωορλδ χλασσ ϖισιτορ εξπεριενχε (Τουρισm ανδ Ηοσπιταλιτψ Wορκφορχε Στρατεγψ, 2006, πς). Ιν τοδαψ σ τουρισm ενϖιρονmεντ, ωορλδωιδε, τηε πρεσσινγ ισσυεσ φαχινγ τηε τουρισm σεχτορ ασ εmπλοψερσ ρελατεσ το α χοmβινατιον οφ τηε ιmπαχτ οφ ρεχρυιτmεντ ανδ ρετεντιον; λαβουρ τυρνοϖερ; σκιλλσ σηορταγεσ; τραινινγ ανδ δεϖελοπmεντ οππορτυνιτιεσ; ανδ ωορκπλαχε χονδιτιονσ. Ιτ ισ διφφιχυλτ το φορεσεε α χοντεξτ ωιτηιν ωηιχη τηισ ηυmαν δεπενδενχε ανδ τηε ισσυεσ τηατ υνδερπιν ιτ ωιλλ χηανγε ραδιχαλλψ αλτηουγη, υνδουβτεδλψ, τηε νατυρε οφ ωορκ τηατ πεοπλε υνδερτακε ωιτηιν τουρισm ωιλλ χοντινυε το εϖολϖε ιντο τηε φυτυρε (Βαυm, 2007). Τηισ σαιδ, ηοωεϖερ, ιτ ισ ιmπορταντ το ρεχογνισε τηε εξτεντ ανδ νατυρε οφ χηανγε τηατ ισ οχχυρρινγ ωιτηιν τηε εξτερναλ ενϖιρονmεντ ανδ το πλαν φορ συχη χηανγε ιντο τηε λονγ τερm φυτυρε. Τηισ χηαπτερ ισ χονχερνεδ ωιτη τηε ιmπαχτ οφ δεmογραπηιχ χηανγε ον τηε τουρισm ωορκπλαχε. Ιν αδδρεσσινγ τηισ χονχερν, ωε φιρστ αδδρεσσ τηε νατυρε οφ τηισ χηανγε ιν τηε γλοβαλ χοντεξτ ανδ τηεν φοχυσ ον τηε σπεχιφιχ χασε οφ τηε Ευροπεαν Υνιον, ωηερε α σχεναριο πλαννινγ αππροαχη το ασσεσσινγ τηε ποσσιβλε ιmπαχτσ οφ δεmογραπηιχ χηανγε ον τηε τουρισm λαβουρ mαρκετ ηασ βεεν υνδερτακεν. Ουρ βροαδ

4 τιmεφραmε φορ τηισ αναλψσισ ισ τηε νεξτ 20 ψεαρσ, υπ το 2030 ανδ βεψονδ (δεπενδινγ ον αϖαιλαβλε δατα σουρχεσ). Τηε γλοβαλ δεmογραπηιχ πιχτυρε Α γλοβαλ ασσεσσmεντ οφ δεmογραπηιχ τρενδσ οϖερ τηε χοmινγ τωο δεχαδεσ ποιντσ το α χοντινυατιον οφ τηε χυρρεντ σιτυατιον οφ α δεχλινινγ ρατε οφ ποπυλατιον γροωτη, αλτηουγη τηε παττερν οφ τηισ τρενδ ισ χερταινλψ νοτ εϖεν αχροσσ αλλ ρεγιονσ ανδ χουντριεσ. Τηε κεψ δετερmιναντ οφ τηισ ισ τηε βιρτη ρατε αχροσσ τηε mαιν χεντρεσ οφ ποπυλατιον, ωηιχη χοντινυεσ το δεχλινε. Ηοωεϖερ, νοτωιτηστανδινγ τηισ οϖεραλλ τρενδ, τηε γλοβαλ ποπυλατιον ισ προϕεχτεδ το ρισε φροm α χυρρεντ 6.5 βιλλιον το βετωεεν 7.5 ανδ 8.5 βιλλιον βψ Αλτηουγη οϖεραλλ γροωτη ρατεσ αρε δεχλινινγ, Σηαχκmαν ετ αλ (2002) αντιχιπατε φορωαρδ τρενδσ τηατ εχηο ποπυλατιον γροωτη φιγυρεσ οϖερ τηε παστ φουρ δεχαδεσ. Τηεψ ποιντ ουτ τηατ τηε γροωτη ρατε φορ λεσσ δεϖελοπεδ χουντριεσ χοντινυεσ το βε ηιγηερ τηαν τηατ φορ mορε δεϖελοπεδ χουντριεσ, βυιλδινγ ον δατα ωηιχη ποιντ το α δισπαριτψ οφ χλοσε το τηρεε τιmεσ βετωεεν 1960 ανδ 1980, ανδ αλmοστ φιϖε τιmεσ βετωεεν 1980 ανδ Ασ α χονσεθυενχε οφ τηε ηιγηερ γροωτη ρατε αmονγ λεσσ δεϖελοπεδ χουντριεσ, τηε ποπυλατιον ιν τηεσε λοχατιονσ ηασ βεχοmε αν ινχρεασινγλψ λαργε προπορτιον οφ ωορλδ τοταλ, γροωινγ φροm 70% ιν 1960 το 81% ιν Wιτηιν τηισ ενϖιρονmεντ, τηε mαιν ρεγιονσ οφ φυτυρε ποπυλατιον γροωτη ωιλλ χοντινυε το βε ωιτηιν τηε χυρρεντλψ δεϖελοπινγ ωορλδ, νοταβλψ σουτη Ασια ανδ οτηερ αρεασ ωιτη α σιγνιφιχαντ Ισλαmιχ ποπυλατιον. Οϖεραλλ, τηε Ιντερνατιοναλ Λαβουρ Οργανιζατιον εστιmατεσ τηατ τηε γλοβαλ λαβουρ φορχε ωιλλ ινχρεασε βψ νεαρλψ 1 βιλλιον οϖερ τηε νεξτ δεχαδε, ωιτη mοστ γροωτη χοmινγ φροm τηε δεϖελοπινγ ωορλδ, τηερεβψ πυττινγ σιγνιφιχαντ πρεσσυρε ον αλρεαδψ ωεακ εχονοmιεσ το χρεατε ηυνδρεδσ οφ mιλλιονσ οφ νεω ϕοβσ. Τηε σηορταγε οφ προφεσσιοναλ εντρψ λεϖελ ϕοβσ ωιλλ βε α παρτιχυλαρ χονχερν. Υνεmπλοψmεντ ιν τηε Μιδδλε Εαστ, φορ εξαmπλε, ισ χυρρεντλψ mοστ σεϖερε αmονγ ψουνγ σεmι εδυχατεδ χιτψ δωελλερσ ωηο ηαϖε ρεχειϖεδ ενουγη εδυχατιον το ραισε εξπεχτατιονσ ανδ ασπιρατιονσ ανδ αρε ρελυχταντ το τακε mανυαλ, λοω σκιλλσ ανδ λοω στατυσ ϕοβσ. Τηισ σιτυατιον ισ λικελψ το βε βεχοmε εϖεν mορε αχυτε οϖερ τηε νεξτ τωο δεχαδεσ. Βψ χοντραστ, ποπυλατιον σταγνατιον ορ δεχλινε ωιλλ φεατυρε ιν mανψ χυρρεντλψ δεϖελοπεδ ρεγιονσ, νοταβλψ Ευροπε ανδ ϑαπαν. Γροωτη ωιλλ χοντινυε ιν Νορτη Αmεριχα βυτ, πριmαριλψ, τηρουγη αν ινχρεασε ιν ιmmιγρατιον. Αν ασσεσσmεντ ιν 2001 ταλκεδ ιν τερmσ οφ α γλοβαλ πιχτυρε ωηερε Τηε ωορλδ ωιλλ βε ολδερ ανδ φαρ λεσσ Χαυχασιαν, ανδ ιτ ωιλλ βε φαρ mορε χονχεντρατεδ ιν υρβαν αρεασ; τηεσε ποπυλατιον σηιφτσ ωιλλ δεmανδ χονχεσσιονσ οφ πολιτιχαλ ινφλυενχε ατ τηε εξπενσε οφ τηε ψουνγ ανδ mιδδλε αγεδ ανδ ατ τηε εξπενσε οφ τραδιτιοναλ ρυραλ χονστιτυενχιεσ, ασ ωελλ ασ φροm τραδιτιοναλ ΥΣ αλλιεσ ανδ τοωαρδ στατεσ χυρρεντλψ ουτσιδε ουρ ορβιτ οφ ινφλυενχε. (ΧΙΑ, 2001:5) Τηισ ωορλδ ϖιεω ισ συππορτεδ βψ Λιττλε ανδ Τριεστ (2002:47) ωηο αργυε τηατ Τηε Υνιτεδ Στατεσ ωιλλ φαχε δραmατιχ δεmογραπηιχ χηανγεσ οϖερ τηε νεξτ ονε ηυνδρεδ ψεαρσ. Ινδεεδ, τηε χουντρψ ωιλλ βε εντερινγ λαργελψ υνχηαρτεδ τερριτορψ. Ιν τηε τωεντψ

5 φιρστ χεντυρψ, τηε ποπυλατιον ισ εξπεχτεδ το γροω mορε σλοωλψ τηαν εϖερ βεφορε οϖερ αν εξτενδεδ περιοδ. Τηε ποπυλατιον ωιλλ αλσο αγε ραπιδλψ, ωιτη τηε σηαρε οφ τηε ποπυλατιον οϖερ 65 χλιmβινγ το α συχχεσσιον οφ νεω ρεχορδ ηιγησ. Φιναλλψ, τηε Υνιτεδ Στατεσ ωιλλ ονχε αγαιν βεχοmε α νατιον οφ ιmmιγραντσ.. Βυτ βεχαυσε τηε σουρχε οφ τηισ ινφλοω ηασ σηιφτεδ φροm Ευροπε το Λατιν Αmεριχα ανδ Ασια, τηισ νεω ωαϖε ωιλλ χηανγε τηε ϖοιχε ανδ φαχε οφ Αmεριχα φορεϖερ. Τηεσε ασσεσσmεντσ ποιντ το ονε οφ τηε κεψ φεατυρεσ οφ χηανγε ωιτηιν τηε χυρρεντλψ δεϖελοπεδ ωορλδ, ωηιχη ισ τηατ οφ α ραπιδλψ αγεινγ δεmογραπηιχ. Φορ εξαmπλε, τηε ωορκινγ αγε ποπυλατιον (15 64) ιν ϑαπαν ισ εξπεχτεδ το δεχλινε βψ 37 περχεντ βψ 2050 ανδ, ιν Ιταλψ, τηε ωορκινγ αγε ποπυλατιον ωιλλ δροπ βψ 39 περχεντ βψ Γερmανψ σ ωορκινγ αγε ποπυλατιον ωιλλ φαλλ βψ mορε τηαν 18 περχεντ δυρινγ τηατ σαmε περιοδ ωηιλε Φρανχε ανδ τηε Υνιτεδ Κινγδοm φαρε βεττερ, ωιτη προϕεχτεδ ωορκινγ αγε ποπυλατιον δεχλινεσ οφ 11 περχεντ ανδ 12 περχεντ ρεσπεχτιϖελψ. Ιν α ωιδερ Ευροπεαν χοντεξτ, τηε Ευροπεαν Χοmmισσιον σ (2007:13) αναλψσισ ηιγηλιγητσ τηισ πιχτυρε ιν νοτινγ τηατ Αχχορδινγ το Ευροστατ σ βασελινε ποπυλατιον προϕεχτιον, τηε mεδιαν αγε οφ τηε ΕΥ ωιλλ ινχρεασε βετωεεν 2004 ανδ 2050 φροm 39 το 49 ψεαρσ. Τηε νυmβερ οφ ψουνγ πεοπλε (αγεδ 0 14) ιν τηε ΕΥ ωιλλ χοντινυε το δεχλινε ιν αβσολυτε τερmσ φροm αρουνδ 100 mιλλιον ιν 1975 το σοmε 66 mιλλιον βψ τηε ψεαρ Τηε ποπυλατιον οφ ωορκινγ αγε (15 64) ωιλλ βε mοστ νυmερουσ αρουνδ τηε ψεαρ 2010 (331 mιλλιον) βυτ ωιλλ συβσεθυεντλψ δεχλινε το αβουτ 268 mιλλιον βψ Ταβλε 1: Wεστερν Ευροπε: Μεδιαν Αγε (ψεαρσ), Σουρχε: Ποπυλατιον Dιϖισιον οφ τηε Dεπαρτmεντ οφ Εχονοmιχ ανδ Σοχιαλ Αφφαιρσ οφ τηε Υνιτεδ Νατιονσ Σεχρεταριατ, Wορλδ Ποπυλατιον Προσπεχτσ: Τηε 2006 Ρεϖισιον ανδ Wορλδ Υρβανιζατιον Προσπεχτσ: Τηε 2005 Ρεϖισιον, ηττπ://εσα.υν.οργ/υνππ Αγεινγ ισ α χονχερν τηατ ωιλλ ιmπαχτ ατ α νατιοναλ λεϖελ το ϖαρψινγ δεγρεεσ. Τηε ολδ αγε δεπενδενχψ ρατιο (νυmβερ οφ πεοπλε οϖερ 65 διϖιδεδ βψ τηε νυmβερ οφ πεοπλε αγεδ 15 64) ωιλλ ρεαχη αρουνδ 53% ιν 2050 φορ τηε ΕΥ 25 (υπ φροm 25% τοδαψ), ωιτη τηε ηιγηεστ ρατεσ προϕεχτεδ φορ Ιταλψ ανδ Σπαιν (66 67%) ανδ τηε λοωεστ φορ Dενmαρκ, Λυξεmβουργ, Μαλτα, τηε Νετηερλανδσ ανδ Σωεδεν (αρουνδ 40%). Τηε χονσεθυενχεσ οφ τηισ σηιφτ αρε φαιρλψ δραmατιχ. Ιν ορδερ το ηολδ δεπενδενχψ ρατιοσ στεαδψ ανδ τηερεφορε βενεφιτσ ανδ ταξ ρατεσ χονσταντ, βψ 2030 ρετιρεmεντ ωιλλ νεεδ το βεγιν ατ 78 ιν ϑαπαν, 74 ιν Φρανχε, 73 ιν Ιταλψ, ανδ 72 ιν τηε Υνιτεδ Στατεσ. Τηε αλτερνατιϖε οφ χυττινγ βενεφιτ λεϖελσ ισ α πολιτιχαλλψ χηαργεδ ισσυε ανδ mαψ νοτ βε παλαταβλε, εσπεχιαλλψ ιν Ευροπε. Τηε ιmπαχτ οφ αγεινγ ιν εχονοmιχ τερmσ ισ χλεαρλψ προϕεχτεδ το βε mοστ σεϖερε ιν ϑαπαν, φορ α χοmβινατιον οφ δεmογραπηιχ ανδ σοχιο χυλτυραλ ρεασονσ (ΜαχΛελλαρ ετ αλ, 2004), ηενχε τηε ποτενχψ οφ τηε σχεναριο ουτλινεδ ατ τηε σταρτ οφ τηισ χηαπτερ.

6 Τυρνινγ το λεϖελσ οφ πρεπαρεδνεσσ φορ τηισ χηανγε, παρτιχυλαρλψ ιν τερmσ οφ ενγαγινγ α ηιγηερ προπορτιον οφ τηε ολδερ ωορκφορχε ιν χοντινυεδ εmπλοψmεντ, τηε Υνιτεδ Στατεσ mαψ βε mορε χυλτυραλλψ πρεδισποσεδ το τηισ νοτιον τηαν οτηερ χουντριεσ ανδ ισ, τηερεφορε, mορε λικελψ το βενεφιτ φροm αν αχτιϖε ελδερλψ ποπυλατιον. Μορεοϖερ, λαβουρ φλεξιβιλιτψ οπτιονσ αρε αλρεαδψ mορε ωιδελψ αϖαιλαβλε ιν τηε Υνιτεδ Στατεσ τηαν ιν Ευροπε, ανδ συχη οπτιονσ mαψ ηολδ γρεατερ αππεαλ το τηε 65+ γρουπ. Χυρρεντλψ, 17% οφ Αmεριχανσ ιν τηισ αγε γρουπ αρε ωορκινγ ωηιλε ιν Γερmανψ ανδ Ιταλψ ονλψ 4 περχεντ οφ mαλεσ αγεδ 65 ανδ ολδερ αρε στιλλ ιν τηε λαβουρ φορχε. Ιν Ευροπε, τηε εmπλοψmεντ ρατεσ οφ ολδερ ωορκερσ αρε προϕεχτεδ το ινχρεασε χονσιδεραβλψ φροm 40% ιν 2004 το 47% βψ 2010 ανδ 59% ιν Τηισ ινχρεασε ρεπρεσεντσ α τυρναρουνδ οφ α λονγ τερm τρενδ τοωαρδσ εαρλιερ ρετιρεmεντ φροm τηε λαβουρ φορχε. Ολδερ ωορκερσ ηαϖε αχχουντεδ φορ τηρεε θυαρτερσ οφ αλλ εmπλοψmεντ γροωτη ιν τηε ΕΥ ιν ρεχεντ ψεαρσ, ανδ αβουτ ηαλφ οφ τηε προϕεχτεδ ινχρεασε ισ δυε το τηε εφφεχτσ οφ ρεχεντ πενσιον ρεφορmσ τηατ ηαϖε χυρταιλεδ αχχεσσ το εαρλψ ρετιρεmεντ σχηεmεσ ανδ ιmπροϖεδ φινανχιαλ ινχεντιϖεσ φορ ολδερ ωορκερσ το ρεmαιν ιν τηε λαβουρ mαρκετ. Τηισ ισ α τρενδ τηατ ισ σετ το χοντινυε ανδ αχχελερατε. Αν αγεινγ ωορκφορχε ισ νοτ ονλψ α νυmεριχαλ ισσυε ιν λαβουρ mαρκετ τερmσ. Τηερε αρε mιξεδ αργυmεντσ ωιτη ρεσπεχτ το τηε θυαλιτψ οφ ωορκ τηατ χαν βε εξπεχτεδ φροm αν ολδερ ωορκφορχε. Τηε Ευροπεαν Χοmmισσιον (2007α) νοτε συγγεστιονσ τηατ αν ινδιϖιδυαλ σ προδυχτιϖιτψ mαψ δεχλινε ωιτη αγε, ανδ τηατ χονσεθυεντλψ α ρισινγ σηαρε οφ ολδερ ωορκερσ ιν τηε λαβουρ φορχε mαψ ρεδυχε οϖεραλλ λαβουρ προδυχτιϖιτψ ιν τηε εχονοmψ. Ιτ ισ αλσο φεαρεδ τηατ ολδερ ωορκερσ mαψ βε λεσσ λικελψ το εmβραχε ιννοϖατιον, βε mορε ρεσισταντ το τηε ιντροδυχτιον οφ νεω τεχηνολογιεσ ανδ τηατ αγεινγ σοχιετιεσ mαψ αλσο βε λεσσ ινχλινεδ το mακε λονγ τερm ινϖεστmεντσ, νοταβλψ ιν εδυχατιον ανδ Ρεσεαρχη ανδ Dεϖελοπmεντ. Ηοωεϖερ, χουντερ αργυmεντσ συγγεστ τηατ Τηε προβλεm οφ αν αγεινγ ωορκφορχε φορ φυτυρε προδυχτιϖιτψ οφτεν αππεαρσ το βε εξαγγερατεδ. Τηε νεγατιϖε εφφεχτσ οφ αγεινγ περ σε αρε νοτ παρτιχυλαρλψ στρονγ ανδ χαν βε mορε τηαν οφφσετ βψ ηιγηερ εδυχατιον λεϖελσ, αλτηουγη τηισ χαν ονλψ βε αχηιεϖεδ οϖερ ρελατιϖελψ λονγ τιmε σπανσ. Ινστεαδ οφ φοχυσινγ ον ωηετηερ προδυχτιϖιτψ δεχλινεσ ωιτη αγε, α mορε ρελεϖαντ θυεστιον ισ ηοω το αδαπτ εδυχατιον ανδ λιφελονγ λεαρνινγ πολιχιεσ ιν τηε χοντεξτ οφ αν αγεινγ σοχιετψ. Αγεινγ σηουλδ αχτυαλλψ ινχρεασε τηε εχονοmιχ ρετυρνσ το εδυχατιον, ασ τηε βενεφιτσ οφ ηιγηερ προδυχτιϖε ποτεντιαλ χαν βε εξπλοιτεδ οϖερ α λονγερ τιmε ηοριζον, προϖιδεδ σκιλλσ αρε υπδατεδ τηρουγηουτ ωορκινγ λιφε. (Ευροπεαν Χοmmισσιον, 2007α:66) Βυιλδινγ αν ανσωερ το δεmογραπηιχ χηανγε τηρουγη ηαρνεσσινγ αν ολδερ ποπυλατιον ιν τηε ωορκπλαχε ρεθυιρεσ ωηατ τηε Ευροπεαν Χοmmισσιον δεσχριβε ασ α λιφε χψχλε αππροαχη αιmεδ ατ εναβλινγ πεοπλε το ρεmαιν mυχη λονγερ αχτιϖε ανδ προδυχτιϖε, ινχλυδινγ τηρουγη λιφελονγ λεαρνινγ ανδ βεττερ ηεαλτη προτεχτιον. Αλονγσιδε λαβουρ mαρκετ ιmπλιχατιονσ οφ αγεινγ ιν τηε γλοβαλ ποπυλατιον, τηε σοχιαλ ανδ φινανχιαλ χονσεθυενχεσ αρε οφ εθυαλ ιmπορτανχε το πολιχψ mακερσ ανδ πλαννερσ, παρτιχυλαρλψ τηε ρεαλιτψ τηατ, φορ mανψ χουντριεσ, ινχρεασινγ ηεαλτηχαρε ρεθυιρεmεντσ ωιλλ ηαϖε το βε mετ φροm α φαλλινγ ταξ βασε. Τηισ mαψ βε τηε mαϕορ δεmογραπηιχ χηαλλενγε φαχινγ δεϖελοπεδ ανδ, ινχρεασινγλψ, δεϖελοπινγ χουντριεσ ανδ ισ ονε ωηιχη,

7 βεχαυσε οφ τηε λαβουρ ιντενσιϖε νατυρε οφ τηε χαρε τηατ ωιλλ βε ρεθυιρεδ, ποσεσ διρεχτ χοmπετιτιϖε χηαλλενγεσ το τουρισm βυσινεσσεσ ωιτηιν τηε λαβουρ mαρκετ. Ηαρνεσσινγ αν ολδερ ωορκφορχε ισ ονε αππροαχη το αχχοmmοδατινγ χηανγε ωιτηιν τηε στρυχτυρε οφ τηε λαβουρ mαρκετ. Φαχιλιτατινγ ωιδερ παρτιχιπατιον οφ οτηερ γρουπσ ιν σοχιετψ, ωηο αρε χυρρεντλψ υνδερ ρεπρεσεντεδ ιν τηε ωορκφορχε, αλσο ρεπρεσεντσ αν ιmπορταντ στρατεγψ φορ βοτη δεϖελοπεδ ανδ δεϖελοπινγ χουντριεσ. Τηεσε γρουπσ ινχλυδε ωοmεν, τηοσε ωιτη δισαβιλιτψ, mινοριτψ γρουπσ ανδ τηοσε ωιτη λοωερ σκιλλσ ανδ εδυχατιοναλ ατταινmεντ προφιλεσ. Αλτηουγη, ιν mανψ χουντριεσ, σοχιαλ ανδ χυλτυραλ φαχτορσ δο ινφλυενχε τηε ωορκπλαχε ενϖιρονmεντ, ασ α γενεραλ ασσεσσmεντ, τηειρ παρτιχιπατιον ρατεσ αρε συχη ασ το χρεατε χονσιδεραβλε ποτεντιαλ το χοmπενσατε φορ προϕεχτεδ σηορταγεσ. Ιν τηε Ευροπεαν Υνιον, τηανκσ το ηιγηερ εδυχατιον λεϖελσ ανδ γρεατερ λαβουρ φορχε ατταχηmεντ οφ ψουνγερ χοηορτσ οφ ωοmεν, φεmαλε εmπλοψmεντ ρατεσ αρε προϕεχτεδ το ρισε φροm ϕυστ οϖερ 55% ιν 2004 το αλmοστ 65% βψ 2025 (Ευροπεαν Χοmmισσιον, 2007α:13). Τηισ προχεσσ, ηοωεϖερ, ωιλλ δελαψ βυτ νοτ ελιmινατε τηε οϖεραλλ δεmογραπηιχ χηαλλενγε. Τηε ινχρεασε ιν φεmαλε παρτιχιπατιον ωιλλ χοmε φορ τηε mοστ παρτ φροm χοηορτ εφφεχτσ. Ολδερ ωοmεν ωιτη λοω παρτιχιπατιον ρατεσ ωιλλ βε ρεπλαχεδ βψ ψουνγερ ωοmεν ωιτη α ηιγηερ εδυχατιοναλ ατταινmεντ ανδ χονσεθυεντλψ α στρονγερ ατταχηmεντ το τηε λαβουρ mαρκετ. Λικεωισε, πολιχιεσ δεσιγνεδ το ρεδυχε τηε εφφεχτσ οφ δισαβιλιτψ ασ α βαρριερ το ωορκ, τηρουγη ηεαλτη, αττιτυδιναλ ανδ τεχηνολογιχαλ mεανσ, ωιλλ περmιτ mορε πεοπλε το ϕοιν, ρεmαιν ιν ορ ρεϕοιν τηε ωορκφορχε τηαν ισ χυρρεντλψ τηε χασε. Α γλοβαλ ασσεσσmεντ οφ λαβουρ mαρκετσ, ηοωεϖερ, ποιντσ στρονγλψ το mιγρατιον ασ τηε mεανσ βψ ωηιχη χουντριεσ ωιλλ σεεκ το οϖερχοmε βοτη νυmεριχαλ ανδ θυαλιτατιϖε δεφιχιενχιεσ ιν τηειρ ωορκφορχεσ οϖερ τηε νεξτ τωεντψ ψεαρσ. Μιγρατιον ισ βψ νο mεανσ α νεω πηενοmενον ιν τηε εχονοmιχ ανδ σοχιαλ δεϖελοπmεντ οφ mαϕορ ινδυστριαλισεδ χουντριεσ βυτ ωιλλ βεχοmε τηε mαιν ινστρυmεντ ιν χοmβατινγ ινδιγενουσ ποπυλατιον δεχλινε ιν mοστ χυρρεντλψ δεϖελοπεδ χουντριεσ ασ ωελλ ασ σοmε ραπιδλψ δεϖελοπινγ στατεσ. Ηοωεϖερ, φορ mιγρατιον το σταβιλισε τηε ποπυλατιον οφ mαϕορ ινδυστριαλισεδ χουντριεσ πρεσεντσ σιγνιφιχαντ χηαλλενγεσ ιν πολιτιχαλ, σοχιαλ ανδ χυλτυραλ τερmσ. Ιν Ευροπε, ωερε ιmmιγρατιον το βε mαινταινεδ ατ χυρρεντ λεϖελσ, τηε ωορκινγ αγε ποπυλατιον ωουλδ χοντινυε το γροω υντιλ αρουνδ 2030 ρατηερ τηαν σταρτινγ το δεχλινε βψ τηε ενδ οφ τηε πρεσεντ δεχαδε. Ηοωεϖερ, συχη α περσπεχτιϖε ραισεσ γροωινγ χονχερνσ αβουτ τηε ιντεγρατιον οφ ιmmιγραντσ ιντο τηε ηοστ χοmmυνιτψ. Ινδεεδ, τηε δεγρεε οφ ιντεγρατιον οφ ποπυλατιονσ οφ ιmmιγραντ οριγιν αλρεαδψ πρεσεντ ιν mανψ Μεmβερ Στατεσ ισ οφτεν σεεν ασ ηιγηλψ προβλεmατιχ βυτ, νοτωιτηστανδινγ τηισ, mυλτιχυλτυραλ mιγρατιον ωιλλ τρανσφορm Ευροπε σ ποπυλατιον στρυχτυρε (Ευροπεαν Χοmmισσιον, 2007α). Νυmεριχαλ ρεσπονσεσ το δεmογραπηιχ χηανγε ιν τηε λαβουρ mαρκετ, τηρουγη α φοχυσ ον ινχρεασινγ παρτιχιπατιον ρατεσ ον τηε βασισ οφ αγε, γενδερ ανδ δισαβιλιτψ ορ τηρουγη προ mιγρατιον στρατεγιεσ χαν προϖιδε σοmε ανσωερσ το mεετινγ χηαλλενγεσ τηατ φαχε δεϖελοπεδ εχονοmιεσ. Ηοωεϖερ, α θυαντιτατιϖε αππροαχη αλονε ωιλλ νοτ συφφιχε ασ α mεανσ το ενσυρε τηατ λαβουρ mαρκετ νεεδσ αρε mετ ιν α mαννερ τηατ εναβλεσ εχονοmιεσ το ρεmαιν χοmπετιτιϖε. Τηερε ισ α χλεαρ νεεδ το χονσιδερ τηε λαβουρ mαρκετ ιν θυαλιτατιϖε τερmσ ασ ωελλ, ωιτη α φοχυσ ον τηε σπεχιφιχ ανδ γενεριχ σκιλλσ νεεδσ οφ κεψ εχονοmιεσ. Τηισ mεανσ αδδρεσσινγ τηε ιmπλιχατιονσ οφ δεmογραπηιχ χηανγε ον τηε σκιλλσ προφιλε οφ τηε ωορκφορχε. Ζιmmερmαν (2005:427) ριγητλψ αργυεσ τηατ

8 Ηυmαν χαπιταλ ισ τηε υλτιmατε ρεσουρχε οφ τηε 21στ χεντυρψ. Αλλ δεϖελοπεδ εχονοmιεσ φαχε α στρονγ ανδ ινχρεασινγ εξχεσσ δεmανδ φορ σκιλλεδ λαβουρ, φοστερεδ βψ τεχηνολογιχαλ χηανγε, ποπυλατιον αγινγ ανδ α συβσεθυεντ δεχλινε ιν τηε φυτυρε νατιϖε Ευροπεαν ωορκφορχε. Τηε υπχοmινγ νεεδσ χαννοτ βε σατισφιεδ συφφιχιεντλψ βψ τηε λοχαλ λαβουρ φορχε ορ τηε εδυχατιοναλ σψστεm ιν τηε παρτιχυλαρ χουντριεσ. Ευροπε ισ mορε ανδ mορε δραων ιντο α χοmπετιτιον το προϖιδε τηε ινστιτυτιοναλ σεττινγσ φορ ιτσ χοmπανιεσ το αττραχτ ιντερνατιοναλ σκιλλεδ λαβουρ το φιλλ τηε γαπσ. Ηυmαν χαπιταλ ισ κεψ το αχηιεϖινγ τηε προδυχτιϖιτψ γαινσ τηατ αρε εσσεντιαλ ιφ α ποπυλατιον υνδερ νυmεριχαλ πρεσσυρε ισ το συρϖιϖε. Ιν τηε Αmεριχαν χοντεξτ, Λιττλε ανδ Τριεστ (2002) νοτε τηατ ρεχεντ ιmmιγραντσ ηαϖε ηαδ ρελατιϖελψ λιττλε σχηοολινγ χοmπαρεδ ωιτη τηε ινδιγενουσ ωορκφορχε. Τηυσ, ωηιλε τηε ρενεωεδ ινφλοωσ οφ mιγραντ ωορκερσ ωιλλ ενλαργε τηε συππλψ οφ λαβουρ, τηειρ αρριϖαλ mαψ αλσο ρεδυχε αϖεραγε λεϖελσ οφ εδυχατιοναλ ατταινmεντ ανδ ποσσιβλψ σλοω Υ.Σ. προδυχτιϖιτψ γροωτη ρελατιϖε το ωηατ τηεψ οτηερωισε mιγητ βε. (Λιττλε ανδ Τριεστ, 2001:47). Ζιmmερmαν (2005:425) εξπρεσσεσ φυρτηερ χονχερνσ ιν σκιλλσ τερmσ ωηεν ηε αργυεσ τηατ Α λαχκ οφ φλεξιβλε ηιγη σκιλλεδ ωορκερσ ανδ τηε αγινγ προχεσσ ηασ χρεατεδ τηε ιmαγε οφ αν ιmmοβιλε λαβουρ φορχε ανδ τηε ευροσκλεροσισ πηενοmενον. Ιν συχη α σιτυατιον, αν εχονοmιχαλλψ mοτιϖατεδ ιmmιγρατιον πολιχψ ατ τηε Ευροπεαν λεϖελ χαν γενερατε ωελφαρε ιmπροϖεmεντσ. Α σελεχτιϖε πολιχψ τηατ δισχουραγεσ υνσκιλλεδ mιγραντσ ανδ αττραχτσ σκιλλεδ φορειγν ωορκερσ ωιλλ ϖιταλιζε τηε λαβουρ mαρκετ, φοστερ γροωτη ανδ ινχρεασε δεmανδ φορ υνσκιλλεδ νατιϖε ωορκερσ. Wιτηουτ συχη πολιχιεσ, α λαχκ οφ θυαλιφιεδ ωορκερσ mαψ δεχρεασε τηε ινχεντιϖεσ φορ βυσινεσσεσ το ηιρε λοω σκιλλεδ ωορκερσ. Τηε ινχρεασινγ δεmανδ οφ χοmπανιεσ φορ ηιγη σκιλλεδ ωορκερσ ιν εξχεσσ οφ συππλψ λεϖελσ ισ τηεν ασσοχιατεδ ωιτη τηε γροωινγ γαπ ιν ϕοβσ φορ τηε λοω σκιλλεδ. Ιφ τηερε ισ α φαιλυρε το τραιν ενουγη πεοπλε ορ το αττραχτ ηιγη σκιλλεδ mιγραντ λαβουρ, τηερε ωιλλ βε σοον α πρεσσινγ νεεδ το δεϖελοπ mαρκετσ τηατ συππλψ ϕοβσ φορ υνσκιλλεδ λαβουρ. Ασ α χονσεθυενχε, τηε φυτυρε mαψ σεε δεϖελοπεδ εχονοmιεσ γραππλινγ ωιτη α σπλιτ λαβουρ mαρκετ τηατ ισ χηαραχτεριζεδ βψ ηιγη λεϖελσ οφ υνεmπλοψmεντ φορ λοω σκιλλεδ πεοπλε ανδ α σιmυλτανεουσ σηορταγε οφ σκιλλεδ ωορκερσ. Ιν τηισ χοντεξτ, τηε δεϖελοπmεντ ανδ mαιντενανχε οφ α ϖιαβλε τουρισm ινδυστρψ mαψ πλαψ αν ιmπορταντ λονγ τερm ρολε. Τηισ οππορτυνιτψ ισ ρεχογνισεδ ιν τηε αναλψσισ οφ τηε Ευροπεαν Χοmmισσιον (2007α:59) ωηεν τηεψ νοτε τηατ Γιϖεν τηατ λοω σκιλλεδ ϕοβσ αρε νοτ γοινγ το δισαππεαρ τηερε χουλδ βε φυτυρε βοττλενεχκσ ιν τηε χοmmερχιαλ σερϖιχεσ ανδ ιν τηε ηεαλτη ανδ λονγ τερm χαρε σεχτορσ. Τηισ χουλδ περηαπσ βε αϖοιδεδ βψ ιmπροϖινγ τηε αττραχτιϖενεσσ οφ λεσσ θυαλιφιεδ ϕοβσ, νοτ ονλψ ιν τερmσ οφ παψ βυτ αλσο ιν τερmσ οφ γενεραλ ωορκινγ χονδιτιονσ Τηισ εϖιδενχε οφ τηε νεεδ το ιmπροϖε τηε αττραχτιϖενεσσ οφ λοω σκιλλεδ ϕοβσ χονφιρmσ τηε πρεσεντ διρεχτιον οφ τηε Ευροπεαν Εmπλοψmεντ Στρατεγψ, ωηιχη ισ ασ mυχη χονχερνεδ ωιτη ϕοβ θυαλιτψ ασ ωιτη γεττινγ mορε πεοπλε ιντο ωορκ. Ασ α χονσεθυενχε, τηισ εξπεχτεδ χοντινυεδ δεmανδ ιντο τηε λονγ τερm φυτυρε φορ λεσσ σκιλλεδ ωορκερσ, ινχλυδινγ τηοσε ρεθυιρεδ βψ τηε τουρισm σεχτορ, mαψ ιmπλψ α νεεδ το ρεχονσιδερ ιmmιγρατιον πολιχψ το ενσυρε τηατ τηισ σηορταγε ισ οϖερχοmε..

9 Ιντερπρετινγ δεmογραπηιχ χηανγε φορ τουρισm σ ωορκπλαχε Ιτ ισ, τηερεφορε, εϖιδεντ τηατ δεmογραπηιχ χηανγε ωιλλ ιmπαχτ σιγνιφιχαντλψ ον τηε τουρισm ωορκπλαχε οϖερ τηε νεξτ 20 ψεαρσ. Τηισ ωιλλ βε παρτιχυλαρλψ τρυε ιν δεϖελοπεδ χουντριεσ βυτ τηερε ωιλλ αλσο βε χονσεθυενχεσ φορ ωορκ ιν τουρισm ιν τηε δεϖελοπινγ ωορλδ. Wε ωιλλ νοω τυρν το α σελεχτιϖε ιντερπρετατιον οφ δεmογραπηιχ χηανγε ιν τερmσ οφ τηε ωορκπλαχε ιν γλοβαλ τουρισm βυτ αλσο ιν τηε σπεχιφιχ χοντεξτ οφ τηε Ευροπεαν Υνιον. Τηισ ιντερπρετατιον mυστ βε τεmπερεδ βψ ρεχογνιτιον τηατ τουρισm δεmανδ (ωιτη ιτσ χονσεθυεντ ιmπαχτ ον ρεθυιρεmεντσ φορ λαβουρ) ωιλλ νοτ ρεmαιν στατιχ ιν ειτηερ νυmεριχαλ ορ θυαλιτατιϖε τερmσ. Ατ α mαχρο λεϖελ, χοmπετιτιον φορ λαβουρ, ασ α ρεσουρχε, ωιλλ ρεmαιν αν αχυτε χηαλλενγε φορ βοτη δεϖελοπεδ ανδ δεϖελοπινγ εχονοmιεσ. Γλοβαλισεδ εχονοmιχ ρελατιονσηιπσ ηαϖε αλρεαδψ σεεν τηε mοϖεmεντ οφ mυχη προδυχτιϖε χαπαχιτψ, εσπεχιαλλψ ιν τηοσε αρεασ ρεθυιρινγ ηιγη ινπυτσ οφ λαβουρ, το λοχατιονσ ωηερε εmπλοψmεντ χοστσ αρε λοω, χυρρεντλψ Ασια ανδ παρτσ οφ Χεντραλ ανδ Σουτη Αmεριχα. Wιτηιν τηισ χοντεξτ, τουρισm φαχεσ παρτιχυλαρ χηαλλενγεσ βεχαυσε οφ τηε λιmιτεδ εξτεντ το ωηιχη ιτ χαν ρελοχατε ιτσ προδυχτιον ανδ δελιϖερψ οφ σερϖιχεσ το δεστινατιονσ οφφερινγ λοωερ λαβουρ χοστ οππορτυνιτιεσ. Τηε πλαχε σπεχιφιχ νατυρε οφ mυχη οφ χυλτυραλ ανδ νατυραλ ηεριταγε τουρισm mεανσ τηατ ανψ σηορταγεσ οφ λαβουρ ηαϖε το βε mετ τηρουγη αττραχτινγ νεω σουρχεσ οφ λαβουρ, ινχλυδινγ τηε ινωαρδ mιγρατιον οφ ωορκερσ. Σοmε ασπεχτσ οφ τουρισm δεϖελοπmεντ, ηοωεϖερ, mαψ ρεσπονδ οϖερ τιmε το λαβουρ χοστ χονσιδερατιονσ ιν χηοιχε οφ λοχατιον. Μαϕορ χρεατεδ αττραχτιονσ, συχη ασ τηεmε παρκσ, αρε αλρεαδψ mιγρατινγ το ρεγιονσ οφ ηιγη χονσυmερ δεmανδ ωηιχη, χονχυρρεντλψ, αρε αλσο λοχατεδ ωιτηιν χηεαπερ λαβουρ mαρκετσ. Dισνεψ σ τηεmε παρκ δεϖελοπmεντσ ιν Χηινα αρε εξαmπλεσ οφ τηισ ανδ οτηερ προϖιδερσ ωιλλ υνδουβτεδλψ φολλοω συιτ οϖερ τηε νεξτ 20 ψεαρσ. Εξπεριενχε συβστιτυτιον, συχη ασ τηατ αλρεαδψ πραχτιχεδ ωιτηιν τηε Wορλδ Σηοωχασε ατ ΕΠΧΟΤ ιν Φλοριδα (ανδ ιν α σιmιλαρ ϖειν, σοmε οφ τηε ρεσορτ χονχεπτσ ιν Λασ ςεγασ ανδ Μαχαυ), εναβλεσ λοχατιον σπεχιφιχ ανδ τηεmεδ αττραχτιονσ, οφτεν ιχονσ, το προϖιδε α ταστε οφ (mαινλψ) δεϖελοπεδ χουντρψ χυλτυρε, σταφφεδ βψ ιmπορτεδ λαβουρ φροm τηοσε λοχατιονσ ανδ mαψ βε α mοδελ ωηιχη ισ ρεπλιχατεδ φυρτηερ ωιτηιν φυτυρε τουρισm δεϖελοπmεντ. Μεγα εϖεντσ χαν αλσο λοχατε ωηερε λαβουρ χοστσ, παρτιχυλαρλψ ιν τερmσ οφ τηε χονστρυχτιον οφ φαχιλιτιεσ, αρε λοωερ σο τηατ τηε φυτυρε δεστινατιον οφ Ολψmπιχ Γαmεσ ανδ φοοτβαλλ Wορλδ Χυπσ mαψ ωελλ βε ινφλυενχεδ βψ λαβουρ mαρκετ χονσιδερατιονσ. Dεmογραπηιχ τρενδσ αρε πρεδιχτεδ το φυρτηερ φυελ α γλοβαλ ωαρ φορ ταλεντ ανδ τηισ ωιλλ χοντινυε α προχεσσ αλρεαδψ ιν πλαχε ωηερεβψ τηε ωορλδ σ στρονγερ εχονοmιεσ, νοταβλψ τηε Υνιτεδ Στατεσ ανδ Wεστερν Ευροπε, σεεκ το αττραχτ ταλεντ φροm ελσεωηερε, ιν παρτ το φυελ εχονοmιχ γροωτη βυτ αλσο το χοmπενσατε φορ α δεχλινε ιν τηε γροωτη οφ τηειρ οων ποπυλατιονσ. Τηε χοmπετιτιον φορ ταλεντ ισ λικελψ το τακε α τηρεε διmενσιοναλ φορm, βοτη γεογραπηιχαλ ιν τερmσ οφ χοmπετιτιον βετωεεν χουντριεσ ανδ ρεγιονσ ανδ σεχτοραλ ιν τερmσ οφ α στριϖινγ βετωεεν προφεσσιοναλ ανδ ϖοχατιοναλ φιελδσ, σεεκινγ το αχχεσσ α σηρινκινγ ποολ οφ γλοβαλ ταλεντ. Τηισ χοmπετιτιϖε ενϖιρονmεντ ισ λικελψ το βε παρτιχυλαρλψ χηαλλενγινγ φορ τουρισm ασ τηε σεχτορ οπερατεσ ωιτηιν λοχαλ, ρεγιοναλ ανδ ιντερνατιοναλ λαβουρ mαρκετσ. Ηοωεϖερ, ταλεντ, ιν τηε χοντεξτ οφ τουρισm, δοεσ νοτ νεχεσσαριλψ mεαν τηε σαmε τηινγ ασ ιτ mιγητ ιν οτηερ σεχτορσ οφ τηε εχονοmψ (Βαυm, 2008). Ουρ υνδερστανδινγ οφ σκιλλσ ενχοmπασσεσ α βυνδλινγ τηατ γοεσ βεψονδ τηε τεχηνιχαλ το ινχορπορατε εmοτιοναλ, αεστηετιχ ανδ ινφορmατιοναλ προχεσσινγ ανδ

10 αναλψσισ διmενσιονσ ωιτη α στρονγ φοχυσ ον τηε δελιϖερψ οφ σερϖιχε το διϖερσε χονσυmερσ (Βαυm, 2007) Wηιλε τηερε ισ α στρονγ αργυmεντ τηατ τηε mοστ ιmπορταντ προπερτψ ισ νοω ιντελλεχτυαλ προπερτψ, νοτ πηψσιχαλ προπερτψ. Ανδ ιτ ισ τηε ηεαρτσ ανδ mινδσ οφ πεοπλε, ρατηερ τηαν τραδιτιοναλ λαβουρ τηατ αρε εσσεντιαλ φορ γροωτη ανδ προσπεριτψ. Τηε εmεργενχε οφ τηε κνοωλεδγε σοχιετψ mεανσ αν εϖερ ινχρεασινγ δεmανδ φορ α ωελλ εδυχατεδ ανδ σκιλλεδ ωορκφορχε αχροσσ τηε ωηολε εχονοmψ (Φ ιλτε Ιρελανδ, 2005) Τηισ αναλψσισ ρεθυιρεσ σπεχιφιχ ιντερπρετατιον ιν τηε χοντεξτ οφ τουρισm. Τηε χηαλλενγε φορ τηε τουρισm σεχτορ, ιν τηε φυτυρε ανδ ιν τηε λιγητ οφ τηε δεmογραπηιχ χηαλλενγε τηατ ιτ φαχεσ, ισ το εϖαλυατε τηε σκιλλσ ανδ κνοω ηοω τηατ υνδερπιν ιτσ βυσινεσσ οπερατιονσ, παρτιχυλαρλψ ωιτη ρεσπεχτ το αν ιντερπρετατιον ασ το ωηατ ταλεντ mεανσ ιν τηισ σεχτορ χοντεξτ, ανδ το χονσιδερ ηοω συχη ταλεντ χαν βε mοστ εφφεχτιϖελψ δεϖελοπεδ αχροσσ τηε ηοσπιταλιτψ ανδ τουρισm ωορκφορχε. Wιτη τηισ ρε εϖαλυατιον οφ ταλεντ φορ τουρισm, χοmπετιτιϖε πρεσσυρεσ ιν ρελατιον το οτηερ σεχτορσ mαψ νοτ βε ασ αχυτε ιν τηε φυτυρε. Ηοωεϖερ, νυmεριχαλ χοmπετιτιον φορ ταλεντ ωιλλ ρεmαιν αν ισσυε φορ mανψ λοχατιονσ συχη ασ Σχοτλανδ ωηερε πρεσσυρε φροm νειγηβουρινγ χουντριεσ συχη ασ Ενγλανδ ωιλλ χρεατε λονγ τερm διφφιχυλτιεσ φορ τηε τουρισm λαβουρ mαρκετ βυτ αλσο ωιτηιν τηε γλοβαλ λαβουρ mαρκετ, φροm χουντριεσ συχη ασ τηε Υνιτεδ Στατεσ. Ιν α ωιδερ χοντεξτ, τηε χηαλλενγε φορ σκιλλσ ωηιχη αλρεαδψ πλαχεσ πρεσσυρε ον σεχτορσ οφ τηε λαβουρ mαρκετ ιν mανψ δεϖελοπινγ χουντριεσ ωηιχη λοοσε mυχη νεεδεδ σπεχιαλιστ σκιλλσ το τηε δεϖελοπεδ ωορλδ (mεδιχαλ, τεχηνιχαλ) ισ αλσο λικελψ το ιmπαχτ ον τηε αβιλιτψ οφ τηεσε χουντριεσ το χοmπετε εφφεχτιϖελψ ιν ιντερνατιοναλ τουρισm. Μιγρατιον, ωηιχη λιεσ ατ τηε ηεαρτ οφ τηε ταλεντ ωαρ ιν τουρισm ανδ οτηερ σεχτορσ, ωιλλ χονστιτυτε α σιγνιφιχαντ ρεσερϖε αρmψ οφ λαβουρ βψ ωηιχη τηε σεχτορ ωιλλ, ιν τηε φυτυρε, βε αβλε το δραω ον αδδιτιοναλ σκιλλσ το mεετ λοχαλ ανδ γλοβαλ νεεδσ. Dεmογραπηιχ χηανγε, ασ ωε ηαϖε αλρεαδψ σηοων, ποιντσ το τηε φυτυρε νεεδ φορ εχονοmιεσ, παρτιχυλαρλψ ιν τηε δεϖελοπεδ ωορλδ, το δραω υπον χυρρεντλψ υνταππεδ σουρχεσ οφ λαβουρ ιν ορδερ το mεετ σκιλλσ σηορταγεσ. Τηεσε σουρχεσ οφ νεω ωορκερσ ωιλλ σεε α ηιγηερ προπορτιον οφ υνδερ ρεπρεσεντεδ σεχτιονσ οφ σοχιετψ δραων ιντο εξτερναλλψ ρεmυνερατεδ ωορκ ωοmεν, mινοριτψ χοmmυνιτιεσ, τηε λεσσ αβλεδ ανδ, προβαβλψ mοστ σιγνιφιχαντλψ, ολδερ ωορκερσ. Τηε χηαλλενγε φορ τουρισm ιν τηισ χοντεξτ ισ ηοω mοϖεσ το βε mορε ινχλυσιϖε ιν τερmσ οφ ιτσ εmπλοψmεντ προφιλε ωιλλ σιτ ωιτη τηε γροωινγ πρεσσυρεσ οφ εmπλοψερ βρανδινγ, δεφινεδ βψ Μινχηινγτον (2006) ασ τηε ιmαγε προϕεχτεδ βψ εmπλοψεεσ τηρουγη τηειρ βεηαϖιουρσ, αττιτυδεσ ανδ αχτιονσ, ανδ τηε λινκεδ φοχυσ οφ τουρισm βυσινεσσεσ ον αεστηετιχ διmενσιονσ οφ τηειρ ωορκφορχε (Wαρηυρστ ετ αλ, 2000; Νιχκσον ετ αλ, 2003; Νιχκσον ανδ Wαρηυρστ, 2007). Τηε ετηιχαλ διλεmmα ηερε ισ τηατ πρεσεντινγ τηε ριγητ ιmαγε τηρουγη ιτσ εmπλοψεεσ mαψ βε ιmπορταντ το mανψ σεχτορσ οφ τηε ιντερνατιοναλ τουρισm ινδυστρψ ανδ α φαιλυρε το αττραχτ εmπλοψεεσ ωιτη τηατ ιmαγε, ποσσιβλψ βεχαυσε ενφορχεδ ρεχρυιτmεντ φροm τηεσε αλτερνατιϖε σουρχεσ οφ λαβουρ, mαψ δαmαγε τουρισm σ χοmπετιτιϖενεσσ ιν σοmε mαρκετσ. Τηε ισσυε οφ χυλτυραλ αυτηεντιχιτψ ιν δεστινατιονσ συχη ασ Σχοτλανδ ιν τηε φυτυρε ισ αλσο λικελψ το βε χηαλλενγεδ ασ α ρεσυλτ οφ τηε εmπλοψmεντ οφ νεω σουρχεσ οφ λαβουρ ωιτηιν τουρισm, παρτιχυλαρλψ φροm εξτερναλ, mιγραντ σουρχεσ. Βαυm ετ αλ (2007; 2008) ηαϖε ραισεδ τηισ ισσυε ιν τερmσ οφ χυρρεντ ανδ προϕεχτεδ δεϖελοπmεντσ ιν τηε Ρεπυβλιχ οφ Ιρελανδ ανδ ιτ ισ λικελψ το βε α τηεmε οφ ινχρεασινγ χονχερν ιντο τηε φυτυρε.

11 Αν αγεινγ ποπυλατιον, ηοωεϖερ, ισ λικελψ το ηαϖε τηε mοστ σιγνιφιχαντ ιmπαχτ υπον τηε τουρισm λαβουρ mαρκετ οφ βοτη δεϖελοπεδ ανδ δεϖελοπινγ χουντριεσ. Ιν τηε χασε οφ τηε λαττερ, τηε ιmπαχτ ωιλλ βε τηρουγη τηε πυλλ οφ mιγρατιον ασ α mεανσ οφ συσταινινγ στανδαρδσ οφ λιϖινγ ανδ προϖιδινγ τηε χαρε νεχεσσαρψ φορ αγινγ χοmmυνιτιεσ. Ασ α ρεσυλτ, κεψ ωορκερσ ιν δεϖελοπινγ χουντριεσ ωιλλ χοντινυε το λεαϖε ανδ ιmπαχτ ον τηε θυαλιτψ ανδ χοmπετιτιϖενεσσ οφ τηε λοχαλ τουρισm σεχτορ. Ιν τηε χασε οφ δεϖελοπεδ χουντριεσ, χονσιδερατιονσ συχη ασ πενσιον δεφιχιτσ αρε λικελψ το κεεπ mορε ολδερ ωορκερσ ιν εmπλοψmεντ φορ λονγερ, ποτεντιαλλψ βενεφιτινγ φλεξιβλε ωορκ ενϖιρονmεντσ συχη ασ τηοσε ιν τουρισm. Ηοωεϖερ, συσταινινγ ωορκερσ ιν εmπλοψmεντ φορ λονγερ ορ ρεχρυιτινγ αν ολδερ γενερατιον ασ φιρστ τιmε τουρισm ωορκερσ ωιλλ ηαϖε ιmπλιχατιονσ φορ βοτη ηυmαν ρεσουρχε δεϖελοπmεντ/ τραινινγ ιν τηε ωορκπλαχε ανδ φορ τηε δεσιγν ανδ mαναγεmεντ οφ τηε ωορκπλαχε ανδ οργανισατιοναλ ενϖιρονmεντ. Φυρτηερmορε, αν αγεινγ ποπυλατιον ιν τηε φυτυρε ωιλλ λεαδ το ινχρεασεδ χοmπετιτιον βετωεεν τουρισm ανδ τηε γροωινγ χαρε σεχτορ φορ λοωερ σκιλλσ λαβουρ, ωηετηερ δραων φροm λοχαλ ορ mιγραντ σουρχεσ. Τηε χηαλλενγε οφ αγινγ, ιν τερmσ οφ τουρισm, mαψ λεαδ το α θυεστιονινγ οφ ινϖεστmεντ πλανσ φορ τηε σεχτορ, ασ χουντριεσ συχη ασ Σχοτλανδ φολλοω τηε λεαδ οφ Σαξονψ ιν Γερmανψ ανδ σταρτ το αππλψ α δεmογραπηιχ τεστ το πολιχψ mακινγ ιν αρεασ συχη ασ εδυχατιον ανδ εmπλοψmεντ (ινχλυδινγ τουρισm) σο τηατ αλλ νεω πολιχιεσ ανδ ινϖεστmεντσ αδδρεσσ λικελψ χονσεθυενχεσ ιν τερmσ οφ χυρρεντ ανδ προϕεχτεδ δεmογραπηιχ χριτερια. Wιτη ολδερ χονσυmερσ ανδ ολδερ ωορκερσ ιν τηε τουρισm σεχτορ οφ τηε φυτυρε, ωε mαψ ωελλ σεε, τηερεφορε, α ρεπηρασινγ οφ τηε Ριτζ Χαρλτον χρεδο φορ 2030 το ρεαδ Wε αρε ελδερλψ λαδιεσ ανδ γεντλεmεν σερϖινγ ελδερλψ λαδιεσ ανδ γεντλεmεν ςισιονινγ τουρισm σ ωορκφορχε οφ τηε φυτυρε: τηε χασε οφ τηε Ευροπεαν Υνιον Ιν 2008, τηε Ευροπεαν Υνιον (DΓ Εmπλοψmεντ, Σοχιαλ Αφφαιρσ ανδ Εθυαλ Οππορτυνιτιεσ) εmβαρκεδ ον αν αmβιτιουσ εξερχισε ιν ορδερ το mαπ ουτ τηε λικελψ φυτυρε σηαπε οφ τηε ωορκφορχε αχροσσ 19 κεψ σεχτορσ ανδ 27 χουντριεσ. Τηεσε σεχτορσ προϖιδε χοϖεραγε οφ αππροξιmατελψ 60% οφ τηε τοταλ ωορκφορχε ιν τηε ΕΥ. Τηε αππροαχη ωασ θυαλιτατιϖε ανδ δεϖελοπεδ αλτερνατιϖε εχονοmιχ ανδ σοχιαλ σχεναριοσ φροm ωηιχη εmπλοψmεντ ουτχοmεσ ωερε εξτραπολατεδ. Αλτηουγη τουρισm ωασ νοτ ιδεντιφιεδ ασ α σπεχιφιχ αρεα ωιτηιν τηε στυδψ, τωο σεχτοραλ στυδιεσ ιmπινγε διρεχτλψ ον τουρισm, ναmελψ τρανσπορτ ανδ Ηορεχα (Ηοτελσ, Ρεσταυραντσ ανδ Χατερινγ). Αλτηουγη τηε 27 στατεσ οφ τηε Ευροπεαν Υνιον αρε βψ νο mεανσ ηοmογενουσ ιν τηειρ χυρρεντ ανδ προϕεχτεδ δεmογραπηιχ στρυχτυρεσ, Ταβλε 2 ιλλυστρατεσ ηοω οϖεραλλ τρενδσ ποιντ το α φυτυρε τηατ ωιλλ σεε α σιγνιφιχαντλψ αγινγ ποπυλατιον, ωιτη χονσεθυενχεσ φορ ωορκφορχε στρυχτυρε, ρεχρυιτmεντ, τραινινγ ανδ δεϖελοπmεντ ανδ οργανισατιοναλ χυλτυρε.

12 Ταβλε 2: Ποπυλατιον στρυχτυρε βψ mαϕορ αγε γρουπ φορ ΕΥ 25 χουντριεσ (1960 το 2050 εστιmατεσ) Ευροπεαν Χοmmισσιον (2007β) Τακινγ τηισ δεmογραπηιχ χηανγε προχεσσ ασ α σταρτινγ ποιντ, τηε Ευροπεαν Υνιον εmβαρκεδ ον τηειρ χοmπρεηενσιϖε σεχτοραλ αναλψσισ οφ εmεργινγ χοmπετενχιεσ ανδ εχονοmιχ αχτιϖιτιεσ ιν τηε Ευροπεαν Υνιον ιν ορδερ το βυιλδ α πιχτυρε οφ φυτυρε εmπλοψmεντ ανδ σκιλλσ ρεθυιρεmεντσ. Α χοmmον mετηοδολογψ ωασ αππλιεδ αχροσσ τηε νινετεεν σεχτορσ, βασεδ τηε ιδεντιφιχατιον οφ κεψ χηανγε δριϖερσ οφ χηανγε ανδ ιντερπρετινγ τηειρ ιmπλιχατιονσ τηρουγη φουρ ποσσιβλε σχεναριοσ. Ιν τηε χασε οφ τηε ηοτελ, ρεσταυραντσ ανδ χατερινγ σεχτορ, τηεσε δριϖερσ ωερε ιδεντιφιεδ ασ τηε αγεινγ ποπυλατιον, χηανγεσ ιν λιφεστψλε, ινχρεασεδ ινφλυενχε οφ ΙΧΤ, ανδ γενεραλ εχονοmιχ δεϖελοπmεντ ανδ γλοβαλισατιον ωιτη ινχρεασεδ χοmπετιτιον ανδ ιντερνατιοναλιζατιον. Ιν φυρτηερ δεϖελοπινγ τηε κεψ φυτυρε σχεναριοσ, τηεσε δριϖερσ ωερε διστιλλεδ ιν τωο δοmιναντ τηεmεσ βασεδ ον α) λεϖελσ οφ εχονοmιχ προσπεριτψ ανδ β) λιφεστψλε πρεφερενχεσ. Φιγυρε 1: Τηε Φουρ Σχεναριοσ, 2020

13 Characteristics of the four scenarios α χοmπανψ ιν τηε Οξφορδ Γρουπ Χοντινυεδ εχονοmιχ γροωτη ανδ γλοβαλισατιον Τηε Μαρχο Πολο Σχεναριο High individualisation in consumer demand Some specialisation possibilities Polarisation of the market High growth in inbound tourism from new markets Continued demand for long haul travel Wellness and traditional luxury Polarisation of luxury and budget travel Τηε Βοδψ Σηοπ Σχεναριο High individualisation Many specialisation possibilities Segmentation of the market Healthy lifestyle and holidays Goodness: volunteering, fair trade, organic food, etc. Spirituality new forms of luxury Continued strength of SMEs Εσχαπισm Τηε Συννψ Βεαχη Σχεναριο Mass produce, economies of scale Highly price driven market Conformity Comfort but no luxury Regionalisation of travelling Economies of scale few SMEs Low cost transport dominates Πυριτανισm Τηε Ασχετισm Σχεναριο Basic living simple holidaying, no luxury Close to home tourism, staycations No long haul travel Experiences: healthy, sustainable and cheap Food: vegetarian, organic, local produce, simple Complete dominance of SMEs Εχονοmιχ ρεχεσσιον ανδ νατιοναλισm Σουρχε: Μοδιφιεδ φροm Οξφορδ Ρεσεαρχη (2009: 59) Τηε αναλψσισ προϖιδεσ φυρτηερ ελαβορατιον οφ τηεσε σχεναριοσ (Φροm Οξφορδ Ρεσεαρχη, 2009:60 64). Σχεναριο 1: Τηε Μαρχο Πολο Σχεναριο Ιν Τηε Μαρχο Πολο Σχεναριο τηε χοmβινατιον οφ εχονοmιχ γροωτη, γλοβαλισατιον ανδ εσχαπισm ασ τηε mαιν χονσυmπτιον δριϖερ χρεατεσ ραπιδ γροωινγ χονσυmερ δεmανδσ χονχερνινγ βοτη θυαντιτψ ανδ θυαλιτψ. Τηε σχεναριο χαν ιν mανψ ασπεχτσ βε σαιδ το βε α διρεχτ χοντινυατιον οφ τρενδσ ανδ δεϖελοπmεντσ οφ τοδαψ. Ιτ τακεσ ιτσ ναmε αφτερ τηε γρεατ Ιταλιαν τραδερ ανδ τραϖελλερ χρεατινγ χοννοτατιονσ οφ γλοβαλισατιον, αδϖεντυρουσνεσσ, ιντερνατιοναλ τραδε ανδ α βυργεονινγ γλοβαλ εχονοmψ ανδ χονσυmερισm λονγινγ φορ εξοτιχ ανδ εξτραορδιναρψ γοοδσ ανδ εξπεριενχεσ. Σχεναριο 2: Τηε Συννψ Βεαχη Σχεναριο

14 Τηε ναmε Τηε Συννψ Βεαχη Σχεναριο ρεφερσ το ραπιδ δεϖελοπmεντ οφ δισχουντ τουρισm ανδ mασσ χονσυmπτιον ιν τηε Συννψ Βεαχη αρεα οφ Βυλγαρια. Ιν τηισ σχεναριο χονσυmερσ αρε στιλλ δριϖεν βψ εσχαπισm ανδ τηε ταστε φορ βιγγερ, βεττερ ανδ φαστερ γοοδσ ανδ εξπεριενχεσ. Τηε εχονοmιχ ρεχεσσιον, ηοωεϖερ, πυτσ στρονγ λιmιτσ ον τηε χονσυmερ σ αβιλιτψ το σπενδ. Ηενχε, πριχε βεχοmεσ τηε mοστ ιmπορταντ δριϖερ φαϖουρινγ εχονοmιεσ οφ σχαλε ανδ mασσ προδυχτιον. Λαργε ιντερνατιοναλ χοmπανιεσ ωιλλ δοmινατε. Ονλψ α σmαλλ νυmβερ οφ ΣΜΕ σ ωιλλ βε χοmπετιτιϖε ενουγη το συρϖιϖε τηε φιερχε χοmπετιτιον ωιτη σmαλλ προφιτ mαργινσ, ανδ τηε mαρκετ χονταινσ φεω ανδ σmαλλ νιχηεσ ωιτη ποσσιβιλιτιεσ φορ σπεχιαλισατιον. Σχεναριο 3: Τηε Βοδψ Σηοπ Σχεναριο Ιν τηε τηιρδ σχεναριο ωε ηαϖε α χοmβινατιον οφ σταβλε εχονοmιχ γροωτη ανδ ινχρεασεδ γλοβαλισατιον ωιτη α πυριταν τενδενχψ αmονγ χονσυmερσ. Τηε γενεραλ εχονοmιχ γροωτη ανδ γροωινγ σπενδινγ αβιλιτψ οφ mοστ χονσυmερσ αλσο γενερατε γροωτη ιν τηε Ηοτελσ ανδ ρεσταυραντσ σεχτορ. Βυτ γροωτη ωιλλ mοστλψ βε ωιτηιν νεω ανδ mυχη σπεχιαλισεδ νιχηε mαρκετσ. Τηε Βοδψ Σηοπ, βεινγ αν ιντερνατιοναλ χηαιν σπεχιαλισεδ ιν αλτερνατιϖε ανδ πολιτιχαλλψ χορρεχτ χοσmετιχσ, χαπτυρεσ τηε δεϖελοπmεντ ιν τηισ σχεναριο. Πεοπλε δο νοτ χυτ δοων χονσυmινγ ορ τραϖελλινγ τηεψ ϕυστ δο ιτ ιν νεω, αλτερνατιϖε ανδ mορε πολιτιχαλλψ χορρεχτ ωαψσ. Χονσυmερσ γο φορ γενυινε ηεαλτηψ λιφεστψλεσ ανδ ηολιδαψσ ανδ σεεκ mορε σπιριτυαλ λυξυρψ ανδ ϖαλυεσ. Wελλνεσσ ισ ρεπλαχεδ βψ γοοδνεσσ ανδ τηινγσ συχη ασ ϖολυντεερινγ φαιρ τραδε ανδ συσταιναβιλιτψ βεχοmε ιmπορταντ φορ mοστ χονσυmερσ. Σχεναριο 4: Τηε Ασχετιχισm Σχεναριο Ιν Τηε Ασχετιχισm Σχεναριο τηε χοmβινατιον οφ πυριτανισm ανδ εχονοmιχ ρεχεσσιον ανδ νατιοναλισατιον χρεατεσ αλmοστ ασχετιχ χονσυmερσ. Σιmπλε λιϖινγ ανδ βασιχ ηολιδαψινγ βεχοmε χρυχιαλ mαντρασ. Εξπεριενχεσ σηουλδ βε ηεαλτηψ, συσταιναβλε βυτ αλσο χηεαπ. Ιντερνατιοναλ τραϖελλινγ ανδ τουρισm δεχλινε ανδ χλοσε το ηοmε τουρισm βεχοmεσ τηε πρεφερρεδ. Λυξυρψ ανδ χοmφορτ ισ ρεδυχεδ το αν αβσολυτε mινιmαλ νιχηε mαρκετ ωηερεασ δο ιτ ψουρσελφ εξπεριενχεσ ινχρεασε. Τηεσε φουρ σχεναριοσ προϖιδε τηε βασισ φορ ιντερπρετατιον ιν τερmσ οφ λαβουρ mαρκετ ουτχοmεσ ιν βοτη νυmεριχαλ ανδ θυαλιτατιϖε τερmσ. Χλεαρλψ, βοτη σχεναριοσ ωηιχη φοχυσ ον συσταινεδ εχονοmιχ ρεχεσσιον ανδ ρετρενχηmεντ φροm γλοβαλ φρεε τραδε ιmπλψ α σταγνατιον ορ δεχλινε ιν τηε τοταλ λαβουρ φορχε ενγαγεδ ιν τουρισm ρελατεδ ωορκ, παρτιχυλαρλψ ωιτηιν λαργερ mυλτι νατιοναλ χοmπανιεσ. Ηοωεϖερ, α δεχλινε ιν αβσολυτε νυmβερσ ρεθυιρεδ mαψ βε οφφσετ βψ ινχρεασεδ ρεθυιρεmεντσ φορ σπεχιαλιστ σκιλλσ αχροσσ τηε τουρισm σεχτορ. Βψ χοντραστ, συσταινεδ γροωτη ατ τηε ηιγη ενδ οφ τηε mαρκετ, ωιτηιν τηε ινδυστρψ, ηασ τηε ποτεντιαλ το γενερατε δεmανδ φορ ινχρεασεδ νυmβερσ οφ βοτη σκιλλεδ ανδ υνσκιλλεδ ωορκερσ, ωορλδωιδε. Χοπινγ ωιτη λαργερ νυmβερσ mαψ ωελλ ηαϖε χονσεθυενχεσ ιν τερmσ οφ διλυτινγ τηε σκιλλσ λεϖελσ ωιτηιν τηε ωορκφορχε. Α χοmmον τηεmε αχροσσ αλλ φουρ σχεναριοσ ισ α λικελψ πολαρισατιον οφ σκιλλσ, ωιτη ρελατιϖε γροωτη ιν δεmανδ φορ mαναγεριαλ ανδ προφεσσιοναλ ρολεσ ατ α λεαδερσηιπ λεϖελ αλονγσιδε χοντινυεδ ηιγη λεϖελ ρεθυιρεmεντσ φορ λοω σκιλλσ ωορκερσ το οπερατε ιν λαβουρ ιντενσιϖε σερϖιχε δελιϖερψ. Τηε mιδδλε γρουνδ ιν τερmσ οφ σκιλλσ, βασεδ ον χραφτ σκιλλσ ανδ ϕυνιορ/ mιδδλε mαναγεmεντ τηατ ηασ βεεν ιν δεχλινε σινχε τηε mιδ 1990σ,

15 ωιλλ χοντινυε το σηρινκ ιν mοστ βυσινεσσ σεττινγσ, χρεατινγ χηαλλενγεσ φορ οππορτυνιτψ ιν τερmσ οφ ιντερναλ προmοτιον ανδ δεϖελοπmεντ ωιτηιν τουρισm οργανισατιονσ. Χονχλυσιονσ: Ιmπλιχατιονσ φορ Πολιχψ ανδ Πραχτιχε Ιτ ισ χλεαρ τηατ χηανγινγ ωορλδ ιν τερmσ οφ βοτη χυστοmερ εξπεχτατιονσ ανδ δεmογραπηιχσ ωιλλ ιmπαχτ διρεχτλψ υπον τηε νατυρε οφ ωορκ ανδ τηε σκιλλσ τηατ αρε ρεθυιρεδ ιν τηε τουρισm ινδυστρψ οφ τηε φυτυρε. Τηισ χονχλυσιον ισ φυρτηερ ινφλυενχεδ βψ τηε χηανγινγ νατυρε οφ τηε ωορκφορχε ιτσελφ ιν mανψ χουντριεσ, παρτιχυλαρλψ ωιτηιν τηε δεϖελοπεδ ωορλδ. Wορκφορχε χηανγεσ αρε ινφλυενχεδ βψ σιmιλαρ δεmογραπηιχ προχεσσεσ οφ αγινγ ασ τηατ φουνδ ωιτηιν τηε σεχτορ σ χυστοmερσ. Τηεψ αρε αλσο δριϖεν βψ χηανγεσ ιν ωορκπλαχε εξπεχτατιονσ οφ τηοσε εντερινγ τηε ωορκφορχε τοδαψ ανδ λικελψ το δο σο ιν τηε φυτυρε. Τηε περχεπτιονσ οφ τηε ωορκπλαχε ηελδ βψ Γενερατιον Ψ αρε ωελλ δοχυmεντεδ ωιτη ρεσπεχτ το τηε σερϖιχε σεχτορ (σεε φορ εξαmπλε Βροαδβριδγε ετ αλ, 2007; 2009) ανδ ιτ ισ λικελψ τηατ φυτυρε γενερατιονσ, ωηατεϖερ τηειρ σεγmεντ λαβελ, ωιλλ αλσο ηαϖε ωορκ αττιτυδεσ ανδ βεηαϖιουρσ χηαραχτεριστιχσ τηατ αρε σιγνιφιχαντλψ διφφερεντ φροm τηοσε φουνδ ωιτηιν τηε τραδιτιοναλ τουρισm ωορκπλαχε ιν τερmσ οφ βαλανχινγ τηειρ πυβλιχ ανδ πριϖατε χοmmιτmεντσ ιν λιφε. Λικεωισε, τηε εmπλοψmεντ εξπεχτατιονσ οφ α λικελψ ολδερ ωορκφορχε ωιλλ βε ϖερψ διφφερεντ φροm τηοσε οφ τηοσε τηατ ηαϖε τραδιτιοναλλψ ωορκεδ ιν τηε τουρισm ινδυστρψ. Χονσεθυεντλψ, ιτ ισ χλεαρ τηατ, γιϖεν δεmογραπηιχ πρεσσυρεσ, τουρισm βυσινεσσεσ οφ αλλ τψπεσ ανδ σιζεσ ωιλλ νεεδ το τακε γρεατερ χογνισανχε οφ τηεσε αττιτυδεσ ανδ βεηαϖιουρσ ιν δεϖελοπινγ ωορκπλαχε ρελατιονσηιπσ ωιτη τηειρ εmπλοψεεσ τηρουγη ινχρεασεδ ανδ ρεχιπροχαλ φλεξιβιλιτψ (Βολτον ανδ Ηουλιηαν, 2007) ανδ mορε χρεατιϖε υσε οφ αλτερνατιϖε ρεmυνερατιον παχκαγεσ. Ιν τερmσ οφ οργανισατιοναλ πραχτιχε ανδ πυβλιχ πολιχψ, χηανγεσ ιν ωορκφορχε δεmογραπηψ ιν δεϖελοπεδ χουντριεσ αρε λικελψ το χρεατε νεω ανδ διφφερεντ πρεσσυρεσ ον τηε τουρισm ινδυστρψ ασ ωελλ ασ ον λαβουρ mαρκετ αγενχιεσ ανδ εδυχατιον προϖιδερσ οφφερινγ προγραmmεσ ιν τηε τουρισm αρεα. Τηεσε ωιδε ρανγινγ ιmπαχτσ ηαϖε τηε ποτεντιαλ το χηανγε τηε χηαραχτερ οφ τηε χονσυmερ εξπεριενχε ιν τηε σεχτορ ιν σοmε δεστινατιονσ; τηε νατυρε οφ ηυmαν ρεσουρχε mαναγεmεντ ρολεσ ανδ φυνχτιονσ ιν τουρισm; ανδ τηε χοντεντ ανδ δελιϖερψ οφ εδυχατιοναλ ανδ τραινινγ προγραmmεσ φορ τηε σεχτορ. Ατ τηε σαmε τιmε, τηε χηαλλενγεσ φαχινγ δεϖελοπινγ χουντριεσ, σεεκινγ το ρεταιν τηειρ βεστ ηυmαν ρεσουρχεσ ιν τηε φαχε οφ λαβουρ mαρκετ χοmπετιτιον φροm mορε δεϖελοπεδ χουντριεσ, ωιλλ αππλψ πρεσσυρεσ οφ α ϖερψ διφφερεντ ορδερ ανδ mαψ ιmπαχτ ον τηειρ αβιλιτψ το χοmπετε εφφεχτιϖελψ ιν τηε ιντερνατιοναλ τουρισm mαρκετπλαχε. Περηαπσ τηε mοστ σιγνιφιχαντ ιmπαχτ ον τηε τουρισm ινδυστρψ ιν δεϖελοπεδ εχονοmιεσ ωιλλ βε τηε εφφεχτ οφ χηανγεσ το τηε αγε προφιλε οφ τηοσε ωηο αρε ωορκινγ ιν τηε σεχτορ, ωηο ωιλλ ινχρεασινγλψ βε δραων φροm α σιγνιφιχαντλψ mορε mατυρε λοχαλ λαβουρ mαρκετ συππλεmεντεδ βψ εχονοmιχ mιγραντ ωορκερσ φροm λεσσ δεϖελοπεδ ρεγιονσ. Τουρισm ανδ ηοσπιταλιτψ ισ α σεχτορ τηατ ηασ λονγ βρανδεδ ιτσελφ ασ αν ινδυστρψ οφ ψουτη ανδ mανψ οφ ιτσ προδυχτσ σερϖιχεσ αρε χλοσελψ αλλιεδ το αεστηετιχ ιmαγεσ ωηιχη αρε δραων φροm αν εmπλοψεε προφιλε λοχατεδ ωιτηιν τηε 18 το 35 αγε βραχκετ. Χονσυmερ εξπεχτατιονσ οφ τηε σεχτορ ηαϖε βεεν τυνεδ το συχη ιmαγεσ ανδ ωορκ πλαχε χυλτυρε ανδ πραχτιχεσ ωιτηιν τηε σεχτορ ηαϖε εϖολϖεδ αχχορδινγλψ. Χηανγινγ χονσυmερ εξπεχτατιονσ ωιλλ βε α χηαλλενγε φορ λονγ τερm mαρκετινγ ιν τηε τουρισm ινδυστρψ τηε εξπεριενχε οφ τηε αιρλινε σεχτορ, ωηερε τηε σερϖιχε δελιϖερψ οφ σοmε οπερατορσ ηαϖε ωιτνεσσεδ α σηιφτ ιν περσοννελ προφιλε φροm ψουτη το mατυριτψ οϖερ τηε παστ 25 ψεαρσ φορ

16 σοmεωηατ διφφερεντ ρεασονσ, ηασ βεεν mιξεδ (Wηιτελεγγ, 2007; Βαυm 2010). Γιϖεν τηατ τηε προφιλε οφ τουρισm σ χονσυmερσ ωιλλ αλσο σηιφτ ιν α σιmιλαρ αγε διρεχτιον το τηε mαιν βοδψ οφ ιτσ ωορκφορχε οϖερ α σιmιλαρ τιmεσχαλε, συχη χηανγεσ mιγητ νοτ βε ασ φραυγητ ασ σοmε αντιχιπατε. Χηανγινγ ωορκπλαχε ασσυmπτιονσ ωιτη ρεσπεχτ το χυλτυρε, χονδιτιονσ ανδ, αβοϖε αλλ, φλεξιβιλιτψ ισ σοmετηινγ ωηιχη σοmε εmπλοψερσ ιν τηε ινδυστρψ ηαϖε τακεν αβοαρδ (Dεερψ, 2002) βυτ ωηιχη ωιλλ ρεθυιρε φαρ γρεατερ φοχυσ ιν ψεαρσ το χοmε. Τηε σεχτορ σ ρεχορδ ον λαβουρ τυρνοϖερ ανδ τηε πρεmατυρε βυρνουτ οφ κεψ εmπλοψεεσ, δυε το ηιγη ωορκπλαχε πρεσσυρεσ, αρε ισσυεσ τηατ ρεθυιρε αδδρεσσινγ ιν τηε λιγητ οφ ιmπενδινγ δεmογραπηιχ χηανγε. Ιν παρτιχυλαρ, α γρεατερ ρεχογνιτιον οφ τηε νεεδ φορ ρεχιπροχαλ φλεξιβιλιτψ (Βολτον ανδ Ηουλιηαν, 2007) ωιτη ρεσπεχτ το τουρισm ωορκ ωιλλ βε ρεθυιρεδ ιν τηε οργανισατιον οφ τηε ωορκπλαχε ενϖιρονmεντ ιν ορδερ το αχχοmmοδατε α ωορκφορχε ωιτη διϖερσε περσοναλ ρεθυιρεmεντσ. Ινδεεδ, τηε τουρισm ινδυστρψ ωιλλ βε ρεθυιρεδ το γιϖε φαρ γρεατερ ρεχογνιτιον το τηε ινδιϖιδυαλ νεεδσ οφ α mορε ϖαριεδ ωορκφορχε ιν τηε δεσιγν ανδ οργανισατιον οφ βοτη τηε ωορκπλαχε ανδ τηε οπερατιοναλ ενϖιρονmεντ τηατ ισ ιν πλαχε ωιτηιν ιτ. Λικεωισε, εδυχατιοναλ ανδ τραινινγ προϖισιον ατ βοτη ϖοχατιοναλ ανδ αδϖανχεδ λεϖελσ φορ τηε σεχτορ ηασ, ηιτηερτοφορε, βεεν φοχυσεδ, ιν χοντεντ ανδ στρυχτυρε, υπον τηε νεεδσ οφ α πρεδοmιναντλψ σχηοολ λεαϖερ ποπυλατιον. Ιν σοmε χοντεξτσ, τοο, τηε ασσυmπτιονσ υνδερπιννινγ συχη προϖισιον ωερε ον α λοχαλ παρτιχιπαντ προφιλε αλτηουγη ρεχεντ εξπεριενχε ιν mανψ χουντριεσ ιν Ευροπε ανδ ελσεωηερε ηασ φορχεδ σοmε χηανγε ιν τηισ ρεγαρδ (Βαυm ετ αλ, 2008). Τηε εδυχατιοναλ ανδ τραινινγ ρεθυιρεmεντσ, ατ αλλ λεϖελσ ωιτηιν τηε τουρισm σεχτορ, οφ α δεmογραπηιχαλλψ mιξεδ χοmmυνιτψ οφ στυδεντσ πρεσεντσ χηαλλενγεσ ιν τερmσ οφ τηε διφφερινγ εξπεριενχε προφιλεσ τηατ παρτιχιπαντσ ωιλλ βρινγ ιντο τηε χλασσροοm ασ ωελλ ασ ϖαριεδ λεαρνινγ ανδ στυδψ οργανισατιον νεεδσ. Ιν παρτιχυλαρ, ωιδερ αχχεσσ το ον γοινγ λεαρνινγ ανδ δεϖελοπmεντ οππορτυνιτιεσ, δελιϖερεδ τηρουγη α διϖερσιτψ οφ mεδια ανδ ιν λοχατιονσ το συιτ παρτιχιπαντ νεεδσ, αρε εσσεντιαλ το mεετ τηε νεεδσ οφ ποτεντιαλ παρτιχιπαντσ. Ιmπλιχατιονσ οφ δεmογραπηιχ χηανγε ωιτηιν τηε ωορκφορχε οφ δεϖελοπεδ εχονοmιεσ, ατ α νατιοναλ πολιχψ λεϖελ, ραισε θυεστιονσ ωιτη ρεσπεχτ το α ραφτ οφ αρεασ ωηιχη αρε νοτ αλωαψσ αδδρεσσεδ ιν αν ιντεγρατεδ mαννερ. Τηεσε ινχλυδε τηε νεεδ φορ ταξ ανδ πενσιον στρυχτυρεσ τηατ εναβλε ανδ ινχεντιϖισε εξτενδεδ ενγαγεmεντ ανδ ρε ενγαγεmεντ ιν τηε ωορκφορχε φορ ολδερ ωορκερσ ον α φυλλ τιmε ορ παρτ τιmε βασισ ασ ωελλ ασ συππορτ (φινανχιαλ ανδ πραχτιχαλ) ατ α στατε λεϖελ φορ ενγαγεmεντ ιν ον γοινγ εδυχατιον ανδ ρε τραινινγ τηατ ισ ϖαλυε το τηε τουρισm σεχτορ. Τηισ χηαπτερ ηασ φοχυσεδ, πριmαριλψ, ον τηε ιmπαχτ οφ δεmογραπηιχ χηανγε υπον τουρισm ανδ ιτσ ωορκφορχε ιν δεϖελοπεδ εχονοmιεσ ωηερε ποπυλατιον δεχλινε ορ σταγνατιον χοmβινεδ ωιτη αγεινγ ωιλλ πρεσεντ ϖερψ εϖιδεντ χηαλλενγεσ οϖερ τηε νεξτ 20 ψεαρσ. Τηε ιmπαχτ ιν τηε δεϖελοπινγ ωορλδ ισ λικελψ το βε σοmεωηατ διφφερεντ. Dεmογραπηιχ προϕεχτιονσ αρε τηατ τηε συππλψ οφ λαβουρ ιν mοστ δεϖελοπινγ χουντριεσ ωιλλ χοντινυε το γροω φορ τηε φορεσεεαβλε φυτυρε ανδ, τηερεφορε, ον τηε φαχε οφ ιτ τηε κινδ οφ προβλεmσ ωε ηαϖε βεεν δισχυσσινγ ωιλλ νοτ αππλψ. Ηοωεϖερ, τηε ιmπαχτ οφ χηανγε ιν τηε δεϖελοπεδ ωορλδ ωιλλ χασχαδε βεψονδ τηοσε χουντριεσ ανδ ωιλλ ηαϖε χονσεθυενχεσ ελσεωηερε ιν τηε ωορλδ. Τηε ποωερ οφ πυλλ φαχτορσ ωιλλ δραω ταλεντεδ, ωελλ εδυχατεδ ανδ τραινεδ περσοννελ αωαψ φροm τηε ποορερ χουντριεσ οφ τηε δεϖελοπινγ ωορλδ το σεεκ οππορτυνιτιεσ ιν δεϖελοπεδ εχονοmιεσ ον αν εϖερ ινχρεασινγ σχαλε. Τηε

17 ιmπαχτ τηατ ωε αρε χυρρεντλψ ωιτνεσσινγ ον, φορ εξαmπλε, τηε mεδιχαλ προφεσσιον ιν παρτσ οφ Αφριχα ωιλλ σπρεαδ το οτηερ ωορκ αρεασ, ινχλυδινγ τουρισm σο τηατ τηοσε ωιτη αβιλιτψ ιν συχη χουντριεσ ωιλλ βε αττραχτεδ το ωορκ ελσεωηερε. Λικεωισε, αν αγεινγ δεϖελοπεδ ωορλδ ποπυλατιον ωιλλ ρεθυιρε αν ινχρεασινγ προπορτιον οφ στατε ηυmαν ανδ φινανχιαλ ρεσουρχεσ φορ ιτσ χαρε ανδ συππορτ ανδ τηεσε χουντριεσ ωιλλ βε λεσσ λικελψ το προϖιδε τεχηνιχαλ ανδ οτηερ αιδ το τηε δεϖελοπινγ ωορλδ φορ τουρισm δεϖελοπmεντ, εδυχατιον ανδ τραινινγ. Ασ α χονσεθυενχε, τηε χοmπετιτιϖενεσσ ανδ ϖιαβιλιτψ οφ τουρισm ινδυστριεσ ιν τηεσε χουντριεσ ωιλλ βε χοmπροmισεδ ανδ mαψ δεχλινε. Λοοκινγ ιντο ανψ φυτυρε ισ φραυγητ ωιτη διφφιχυλτιεσ, ασ α 20:20 ηινδσιγητ φορ τηε παστ 20 ψεαρσ ωιλλ ρεαδιλψ δεmονστρατε, ωηετηερ ωε αρε ταλκινγ αβουτ ιντερνατιοναλ τουρισm ιν α ωιδερ σενσε ορ αβουτ τηε σεχτορ σ ωορκπλαχε. Τηε αργυmεντ (Βαυm, 2007) τηατ βοτη νοτηινγ ανδ mυχη ηαϖε χηανγεδ ωιτη ρεσπεχτ το ηυmαν ρεσουρχεσ ιν τουρισm ιν τηε 25 ψεαρ περιοδ υπ το 2007 ισ ινδιχατιϖε οφ χονφυσινγ mεσσαγεσ ιν τηισ ρεγαρδ. Τηερε ισ λιττλε ρεασον το συπποσε τηατ τηε νεξτ 20 ψεαρσ ωιλλ γενερατε α περσπεχτιϖε ον χηανγε τηατ ισ ανψ διφφερεντ. Τηισ αναλψσισ σπεχυλατεσ αβουτ τηε ιmπαχτ οφ δεmογραπηιχ χηανγε ανδ mερελψ τουχηεσ ον σοmε οφ τηε εϖιδενχε τηατ ισ το ηανδ αβουτ ηοω συχη χηανγε ωιλλ σηαπε υπ ιν α γλοβαλ ανδ λοχαλ σενσε. Τηε ηαρδ εϖιδενχε οφ χηανγε ισ αλρεαδψ ωιτη υσ βυτ ιτσ ιντερπρετατιον ιν τηε χοντεξτ οφ τουρισm ωορκ ρεmαινσ συβσταντιαλλψ σπεχυλατιϖε ανδ, ιν τηισ παπερ, σελεχτιϖε. Τηισ ισ α χηαπτερ δεσιγνεδ το προϖοκε ινιτιαλ τηουγητ ανδ στιmυλατε δεβατε.

18 Ρεφερενχεσ Βαυm, Τ. (2007) Ηυmαν ρεσουρχεσ ιν τουρισm: στιλλ ωαιτινγ φορ χηανγε Τουρισm Μαναγεmεντ, 28, Βαυm, Τ. (2008) Ιmπλιχατιονσ οφ ηοσπιταλιτψ ανδ τουρισm λαβουρ mαρκετσ φορ ταλεντ mαναγεmεντ στρατεγιεσ, Ιντερνατιοναλ ϑουρναλ οφ Χοντεmποραρψ Ηοσπιταλιτψ Μαναγεmεντ, 20(7), Βαυm, Τ. (2010) Φροm υππερ χλασσ το υνδερχλασσ. Wορκινγ τηε σκιεσ: ρεπρεσεντατιονσ ανδ ρεαλιτψ, , Προχεεδινγσ οφ ΧΑΥΤΗΕ Χονφερενχε, Ηοβαρτ Βαυm, Τ., Ηεαρνσ, Ν. ανδ Dεϖινε, Φ. (2007) Πλαχε, πεοπλε ανδ ιντερπρετατιον: ισσυεσ οφ mιγραντ λαβουρ ανδ τουρισm ιmαγερψ ιν Ιρελανδ Σπεχιαλ Εδιτιον ον Ιντερπρετατιον, Τουρισm ανδ Ρεχρεατιον Ρεσεαρχη, 32(3), Βαυm, Τ., Ηεαρνσ, Ν. ανδ Dεϖινε, Φ. (2008) Πλαχε βρανδινγ ανδ τηε ρεπρεσεντατιον οφ πεοπλε ατ ωορκ: εξπλορινγ ισσυεσ οφ τουρισm ιmαγερψ ανδ mιγραντ λαβουρ ιν τηε Ρεπυβλιχ οφ Ιρελανδ Πλαχε Βρανδινγ ανδ Πυβλιχ Dιπλοmαχψ, 4(1), Βολτον, Σ. ανδ Ηουλιηαν, Μ. (2007) Βεγιννινγ τηε σεαρχη φορ τηε Η ιν ΗΡΜ ιν (εδσ) Βολτον, Σ. ανδ Ηουλιηαν, Μ. Σεαρχηινγ φορ τηε ηυmαν ιν ηυmαν ρεσουρχε mαναγεmεντ: τηεορψ, πραχτιχε ανδ ωορκπλαχε χοντεξτσ, Βασινγστοκε: Παλγραϖε, 1 28 Βροαδβριδγε Α. Μαξωελλ Γ., Ογδεν Σ., (2007) 13_2_30: εξπεριενχεσ, περχεπτιονσ ανδ εξπεχτατιονσ οφ ρεταιλ εmπλοψmεντ φορ Γενερατιον Ψ, Χαρεερ Dεϖελοπmεντ Ιντερνατιοναλ, 12 (6&7), ππ Βροαδβριδγε, Α., Μαξωελλ, Γ. ανδ Ογδεν, Σ. (2009) Σελλινγ Ρεταιλινγ το Γενερατιον Ψ Γραδυατεσ: Ρεχρυιτmεντ Χηαλλενγεσ ανδ Οππορτυνιτιεσ Ιντερνατιοναλ Ρεϖιεω οφ Ρεταιλ, Dιστριβυτιον ανδ Χονσυmερ Ρεσεαρχη. ΧΙΑ (2001) Λονγ τερm γλοβαλ δεmογραπηιχ τρενδσ: Ρεσηαπινγ τηε γεοπολιτιχαλ λανδσχαπε, Wασηινγτον: ΧΙΑ Dεερψ, Μ. (2002) Λαβουρ τυρνοϖερ ιν ιντερνατιοναλ ηοσπιταλιτψ ανδ τουρισm ιν (εδσ) D Αννυνζιο Γρεεν, Ν., Μαξωελλ, Γ. ανδ Wατσον, Σ. Ηυmαν ρεσουρχε mαναγεmεντ: ιντερνατιοναλ περσπεχτιϖεσ ιν ηοσπιταλιτψ ανδ τουρισm, Λονδον: Τηοmσον Λεαρνινγ, ΕΣΡΧ (2004) Τηε Dεmογραπηιχ Τρενδσ ιν Σχοτλανδ. Α Σηρινκινγ ανδ Αγεινγ Ποπυλατιον, ΕΣΡΧ Σεmιναρ Σεριεσ. Μαππινγ τηε πυβλιχ πολιχψ λανδσχαπε, Λονδον: ΕΣΡΧ Ευροπεαν Χοmmισσιον (2007α) Ευροπε σ δεmογραπηιχ φυτυρε: Φαχτσ ανδ φιγυρεσ ον χηαλλενγεσ ανδ οππορτυνιτιεσ Λυξεmβουργ: Ευροπεαν Χοmmισσιον Dιρεχτορατε Γενεραλ φορ Εmπλοψmεντ, Σοχιαλ Αφφαιρσ ανδ Εθυαλ Οππορτυνιτιεσ Ευροπεαν Χοmmισσιον (2007β). Τηε σοχιαλ σιτυατιον ιν τηε Ευροπεαν Υνιον , Βρυσσελσ: Ευροπεαν Χοmmισσιον