Θανάσης Σακελλαριάδης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ WITTGENSTEIN: Αντιληπτική δυνατότητα και Μορφές Ζωής. Το παρόν αποτελεί ένα σχεδίασμα της θεωρίας του
|
|
- Ισίδωρα Ακρίδας
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Θανάσης Σακελλαριάδης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ WITTGENSTEIN: Αντιληπτική δυνατότητα και Μορφές Ζωής. Το παρόν αποτελεί ένα σχεδίασμα της θεωρίας του Αριστοτέλη για τη λειτουργία της αντίληψης και μια πιθανή σύνδεση του με την έννοια των «μορφών ζωής» στη φιλοσοφία του Wittgenstein μέσω κομβικών ερμηνευτικών γραμμών των σχολιαστών του αυστριακού φιλοσόφου αναφορικά με τις δύο περιόδους του συγγραφικού του έργου. Για τον Αριστοτέλη το σημαντικό στοιχείο σε φιλοσοφική, οντολογική, κοσμολογική ή λογική αναζήτηση είναι η έννοια της κίνησης. Η κίνηση πρώτιστα συνδέεται με την έννοια της μεταβολής, η οποία είναι δομικό συστατικό των εννοιών της ύλης και της μορφής. Κάθε σώμα που έχει ζωή είναι ουσία σύνθετη από ύλη και μορφή και η ψυχή είναι η μορφή σώματος φυσικού που έχει τη δυνατότητα / δυναμικότητα να ζει. Το οργανικό σώμα έχει «δυνάμει» ζωή και προσλαμβάνει τη μορφή του που είναι η ψυχή. Η ψυχή είναι η πρώτη εντελέχεια σώματος φυσικού «δυνάμει ζωήν έχοντος» και ουσιώδης μορφή εκείνου που έχει τη δυναμικότητα να φτάσει σε τούτη την εντελέχεια, συνδεδεμένη με το σώμα. (Περί Ψυχής ΙΙ 414a 25-30). Η κύρια ενασχόληση του Αριστοτέλη με επιστημολογικά ζητήματα στρέφεται κυρίως στη θεωρία της επιστήμης και στην έρευνα για τη νόηση και τις δυνάμεις της. Αυτό που κυρίως τον απασχολεί είναι οι προϋποθέσεις της συγκρότησης των εννοιών, παρότι οι πρώτες και άμεσες προκείμενες της γνώσης είναι αναπόδεικτες. Διερευνά τις έννοιες οι οποίες υπάρχουν στη φύση και η γνώση τους γίνεται από την ψυχή ή τη νόηση με τη σύλληψη των μορφών των πραγμάτων. Το νοείν και το αισθάνεσθαι είναι οι δύο τρόποι της γνώσης του ανθρώπου και κάθε έννοια (πχ η αίσθηση) έχει διττή σημασία: δυνατότητα και εντελέχεια. Ο νους είναι η μορφή των μορφών και η αίσθηση μορφή των αισθητών. Η
2 έννοια της κρίσης έγκειται στην κατανόηση της ουσιαστικής συνάφειας των ειδών, των μορφών των πραγμάτων βάσει του συλλογισμού. Ο νους χαρακτηρίζεται ως «είδος ειδών» (Περί Ψυχής ΙΙΙ 432a 1) και ως θεωρητική ικανότητα που αποτελεί γένος της ψυχής, είναι ψυχική δυνατότητα, ιδιότητα ή χαρακτηριστικό της ψυχής. Είναι η δυνατότητα για την ύπαρξη των νοητών οντοτήτων/ουσιών. Οι νοητικές εικόνες είναι σαν αισθήματα αλλά άυλες, χωρίς ύλη. Η ψυχή ως ολότητα εμπερικλείει το νου ως έννοια νοητική δημιουργεί φαντασία δηλαδή νοητικές εικόνες που δεν χρειάζονται επιβεβαίωση γιατί πηγάζουν αναγκαία από τον νου. Διάθεση της ψυχής είναι η έξις που στηρίζεται στην αίσθηση, το κομβικό σημείο της εμπειρίας. Από την αίσθηση δημιουργείται η μνήμη, από τη συσσώρευση και τη διαδοχή της μνήμης δημιουργείται η εμπειρία και απ αυτήν επιγίγνεται η επιστήμη και η τέχνη (Μετ. 980 a a 1). Η αίσθηση ως αντίληψη προκαλείται από τη μεταβολή (αλλοίωση) του αισθητηριακού οργάνου. Τα άλλα μέρη της ψυχής μόνο λογικά διαφέρουν το ένα από το άλλο, δεν είναι όμως χωριστά. Η ψυχή είναι κάτι του σώματος αλλά οργανωμένου σώματος. Η ψυχή είναι η μορφή του όντος και ποιητικό (του δίνει την κίνηση) και τελικό αίτιο για το ον. Γενικώς, συγκροτεί τα πάντα του σώματος, η επιστήμη τα επιστητά, η αίσθηση τα αισθητά. Είναι η μορφή τους είναι ο λειτουργικός συντονισμός του σώματος. Για όσους θεωρούν ότι το σώμα είναι η ψυχή ο Αριστοτέλης θα απαντούσε ότι είναι αδύνατον γιατί θα έπρεπε να υπάρχουν δυο σώματα στον ίδιο τόπο (Περί Ψυχής Ι 409b 1-5). Η ζωή είναι η ουσία στα όντα που έχουν ζωή, αιτία όμως και αρχή της ζωής είναι η ψυχή και για το ον που είναι σε εν δυνάμει κατάσταση μορφή του είναι η εντελέχεια (Περί Ψυχής ΙΙ 415b 10-15). Είναι, όντως σαφές ότι ο Αριστοτέλης στην επιχειρηματολογία του για τον ορισμό της ψυχής εξετάζει κατά πρώτον εμπειρικά κάθε υποτιθέμενη λειτουργία της θεωρώντας την μεθοδολογικά σύστοιχη προς την ουσία του σώματος.
3 Με λεπταίσθητους χειρισμούς και με σαφή ιστορικό προσανατολισμό αποτυπώνει τις εννοιολογικές διαφοροποιήσεις από το σώμα απομακρύνοντας τις αντιλήψεις του από τους προγενέστερους στοχαστές. Ο Σταγειρίτης φιλόσοφος παρότι δεν αναφέρεται ρητά στον όρο «συνείδηση» συγκροτεί το νόημα του όρου συνδέοντας τον με την έννοια της ψυχής καθώς και με την αντιληπτική λειτουργία. Το νόημα της ψυχής ως «πλήρωση» του σώματος η αντιληπτική δυνατότητα πρωτίστως ως μεταβολή (αλλοίωσις) αλλά και η λειτουργία της φαντασίας ως αντίστοιχη διαδικασία με την φυσιολογία της αντίληψης, αποδίδουν γνωσιακά χαρακτηριστικά τα οποία ενδεχομένως προσιδιάζουν στην εννοιολογική σκευή της συνείδησης. Παρατηρώντας την πορεία εξέτασης της αντιληπτικής λειτουργίας, της «κατ αίσθησιν αντίληψης» θα δούμε ότι προκύπτει από κίνηση και πάθος, γιατί φαίνεται να εκδηλώνεται αλλοίωση και η ικανότητα για αίσθηση δεν είναι εντελέχεια αλλά μόνο δυνατότητα μια θέση που στον κατοπινό σχολιασμό του παραμένει σκοτεινή εξηγητικά καθότι το «πάσχειν» και η «κίνηση» προέρχονται από το εν ενεργεία που είναι ήδη εντελέχεια, γι αυτό και στην αίσθηση ενδέχεται να είναι θεμιτή η διπλή σημασία με το πρόσημο δυναμικότητας ή εντελέχειας (Περί Ψυχής ΙΙ 416b και 417a 6-8). Η αντιληπτική λειτουργία, απαρτίζεται από τέσσερα κομβικά στοιχεία. Το προς αντίληψη αντικείμενο, το αισθητηριακό όργανο που λαμβάνει το αντίλημμα, το μέσον που αιτιακά συνδέει το αντικείμενο με το αισθητηριακό όργανο καθώς και το «κοινό πεδίο (sensus communis) των αισθήσεων που θεωρείται η καρδιά. Αυτά από την άποψη της φυσιολογίας του οργανισμού (Περί Ψυχής ΙΙ 424). Το μέσον που μεσολαβεί ή συνδέει, έχει τέτοια δομή ώστε δύναται να αναλάβει τη μορφή του αντικειμένου και να τη μεταφέρει στο αισθητηριακό όργανο το οποίο τη δέχεται χωρίς την υλικότητα του αντικειμένου. (Περί Ψυχής
4 ΙΙ 423a 22- b11). Συγκεκριμένα, όταν μια μορφή μεταφέρεται από το μέσον στο αισθητηριακό όργανο γίνεται αντίλημμα «αίσθημα» και τούτο αποτελεί μια κίνηση ή μια μεταβολή «αλλοίωσις» η οποία μεταφέρεται στο κέντρο των αισθήσεων που είναι η καρδιά. Κατ αυτόν τον τρόπο η αντίληψη αποτελεί μια κίνηση ή μεταβολή στη διαδικασία της οποίας η συγκεκριμένη αίσθηση επηρεάζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Ακόμη, αντιλαμβανόμαστε από τα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου τις «αισθητές ποιότητες» τούτων των αντικειμένων. Και τα αισθητηριακά όργανα παθητικά λαμβάνουν τις κατάλληλες μορφές των αισθητών ποιοτήτων των αντικειμένων. Οι αισθητές ποιότητες αποτελούν τη μορφή του αντικειμένο υκαι το αίτιο της αντίληψης, όπου υπάρχει το υλικό μέσον «οι ένυλοι λόγοι» (Περί Ψυχής Ι 403a 16-25) που λειτουργεί ως αίτιο της σύνδεσης του αντικειμένου και του αισθητηριακού οργάνου που θα το προσλάβει. Κάθε αίσθηση αποτελεί αίσθηση του αισθητού που είναι το αντικείμενό της και εδρεύει στο αισθητήριο ως αισθητήριο (Περί Ψυχής ΙΙΙ 426b 9-12). Μόνον η φαντασία διαφέρει, όπως θα δούμε παρακάτω. Η αντίληψη είναι η μεταβολή του αισθητηριακού οργάνου από το αντικείμενο που αυτό προσλαμβάνει χωρίς την υλικότητά του. Η αντίληψη ως λειτουργία, διαδικασία ή κίνηση χρειάζεται την αίσθηση ως μέσον για τη σύλληψη του αντικειμένου. Συνεπώς, αντίληψη ή κατ αίσθηση αντίληψη και αισθητηριακό όργανο συμβάλλουν αλληλοδιαδοχικά στη δυνατότητα κατανόησης ή της γνωσιακής πρόσληψης του αντικειμενικού κόσμου τονίζοντας πρωταρχικά τον χαρακτήρα της μεταβολής του αισθητηριακού οργάνου δια της αντίληψης μέσω της αίσθησης. Αντίληψη ίσον μεταβολή. «Αντιλαμβάνομαι ότι αντιλαμβάνομαι», σημαίνει ότι αυτόματα εξηγώ παραστατικά με τη φαντασία, με τις νοητικές παραστάσεις της φαντασίας που δημιουργεί και συνδυάζεται η λειτουργία της αντίληψης. Θα
5 συνοψίζαμε λέγοντας, ότι για τον Σταγειρίτη η γνώση αποτελεί πρωτίστως «έρευνα και μελέτη της ψυχής» (Περί Ψυχής Ι 402a 1-5), η ψυχή συγκεφαλαιώνει τα πάντα είναι αδιαίρετη αλλά συνυφασμένη με το σώμα, συνυπάρχει με το σώμα δηλώνοντας ή συγκροτώντας την ατομική μορφή. Μιλάμε γι αυτήν, την ερευνούμε άρα δημιουργούμε μια μέθοδο μελέτης της ίσως., η έννοια της ψυχής στον Αριστοτέλη να αποτελεί τη μεταφορική έκφραση για την ολότητα των όντων. Δηλαδή η ενότητα ψυχής και σώματος ή μορφής και ύλης που συγκροτούν την ενότητα της ουσίας. Ο σεβασμός που αποδίδει στην ιδιαιτερότητα κάθε αντικειμένου γνώσης, η αναγνώριση γνωσιακών παραμέτρων αντίληψης για κάθε επιμέρους πεδίο είναι στοιχεία που καταξιώνουν την παρουσία του φιλοσόφου στις μέρες μας και στην προβληματική μας. Aπό το Tractatus (το πρώιμο έργο του) o Ludwig Wittgenstein ( ) μας προετοιμάζει με την περιώνυμη «ανεμόσκαλα» για τον τρόπο που πρέπει να εξετάσουμε τις φιλοσοφικές του απόψεις. Για το πρώιμο έργο του η φιλοσοφία αποτελεί «κριτική της γλώσσας», δηλαδή αναστοχασμό πάνω στη δυνατότητα απεικόνισης της πραγματικότητας μέσω της γλώσσας. Ωστόσο, η αντίληψη για την απεικονιστικότητα της γλώσσας δέχτηκε αυστηρή κριτική από τον ίδιο τον φιλόσοφο στο ύστερο έργο του. Στις Φιλοσοφικές Έρευνες (ύστερο έργο) δεν έχουμε την προβολικότητα των γεγονότων να παρέχει τη μόνη δυνατή εξήγηση για τη συγκρότηση των εννοιών αλλά μια συνεχή παράθεση των περιπτώσεων που διασφαλίζουν τη δυνατότητα παροχής εκδοχών για τη συγκρότηση του γλωσσικού νοήματος. Στις Έρευνες ο Wittgenstein ξεκινά από την κατάφαση της ανθρώπινης ζωής και την εποπτεία του πεδίου εμφάνισης και διατύπωσης των δεδομένων που την συγκροτούν. Συνακόλουθα διατυπώνει δυνατές κατευθύνσεις για μια επαρκή προβληματική των εννοιών, της κανονιστικότητας, της προθετικότητας και της σχέσης που έχουν οι νοητικές διεργασίες με το γλωσσικό όργανο.
6 Ζητήματα όπως: η χρήση, το νόημα, η μέθοδος και η πρακτική, ενώ κατά τη μεταβατική περίοδο έλαβαν τον χαρακτήρα μιας προκαταρκτικής κριτικής, στις Έρευνες λαμβάνουν συγκροτημένη και ενδελεχή επεξεργασία με συνεχή παραδείγματα, που καθιστούν δυνατή την επισκόπησή τους. Η φιλοσοφία είναι μια δραστηριότητα που εποπτεύει το γλωσσικό πεδίο, καθιστά σαφείς τις έννοιες και αποτελεί μια θεραπευτική πρακτική που διαλύει τις εννοιολογικές συγχύσεις που προκάλεσαν τα προβλήματα και οι αγκυλώσεις της «παραδοσιακής» φιλοσοφίας. Eίπαμε πιο πάνω, ότι το Tractatus προσδιορίζεται από μια καθοριστικότητα του νοήματος (determinacy of sense), η οποία δηλώνεται μέσω της απεικονιστικής σχέσης της σκέψης με τη γλώσσα: Όσα γεγονότα μπορούν να ειπωθούν εκφράζονται δια των εμπειρικών προτάσεων οι οποίες απεικονίζουν ενδεχόμενες καταστάσεις και όσα δεν είναι δυνατόν να εκφραστούν, μένουν στη σφαίρα του άρρητου (6.421),(6.522). Το «επίμαχο» σημείο, εκτός των άλλων, στις παραγράφους (6.53) και (6.54) του Tractatus είναι: «Η σωστή μέθοδος της φιλοσοφίας θα ήταν στην πραγματικότητα αυτή. Να μη λέμε τίποτα εκτός από αυτό που μπορεί να ειπωθεί, δηλαδή προτάσεις των φυσικών επιστημών κάτι που δεν έχει να κάνει τίποτα με τη φιλοσοφία και κάθε φορά που κάποιος άλλος θα ήθελε να πει κάτι μεταφυσικό, να του υποδείχνουμε πως άφησε ορισμένα σημεία στις προτάσεις του χωρίς να τους προσδώσει μια σημασία.» Όμως, ας δούμε και τη συνέχεια στην επόμενη παράγραφο: «Οι προτάσεις αποτελούν διευκρινίσεις όταν αυτός που με καταλαβαίνει, αφού με τη βοήθειά τους πατώντας πάνω τους τις υπερπηδήσει και προχωρήσει πέρα από αυτές, τελικά τις αναγνωρίσει ως στερημένες από νόημα. (Πρέπει να πετάξει μακριά την ανεμόσκαλα, αφού ανέβει πρώτα με αυτή).»
7 Οι ανωτέρω απόψεις του Wittgenstein σηματοδοτούν τις δύο κλασικές αναγνώσεις, της κριτικής «γραμματείας» του φιλοσόφου: από τη μια την «καθιερωμένη» ανάγνωση (standard reading), η οποία εκπροσωπείται κυρίως από τον P.M.S. Hacker, θεωρώντας ότι ο φιλόσοφος αναφέρεται σε μια «διαφωτιστική ανοησία» (illuminating nonsense). Δηλαδή ότι αυτά που δεν λέγονται στο Tractatus και κατά συνέπεια δεν βρίσκονται εντός του περιγράμματος του λογικού πεδίου, δείχνουν σε κάτι «έξω από τη συγκρότηση των εννοιών ( μεταφυσικό;)». Η «τολμηρή» (resolute) ανάγνωση, από την άλλη, με εκπροσώπους κυρίως την C. Diamond και τον J. Conant, προσβλέπει στην καθοριστική διάκριση μεταξύ του νοηματικού και του ανόητου, όπου το ανόητο δεν δείχνει κάτι που δεν λέγεται αλλά είναι πλήρως ανόητο και δεν λέει απολύτως τίποτα. Με την τολμηρή ανάγνωση οι απόψεις για τα δεδομένα των φιλοσοφικών θέσεων του Tractatus αλλάζουν καθότι διαφοροποιείται και ο τρόπος που αντιμετωπίζεται και η ύστερη φιλοσοφική του περίοδος σε σχέση με την πρώιμη: θεμελιώδεις απόψεις του ύστερου έργου απηχούν την προβληματική που έχει ήδη τεθεί στο πρώιμο έργο. Η προσωπική μου αντίληψη σχετικά με τις ανωτέρω αναγνώσεις προσιδιάζει στο γεγονός ότι και οι νεότερες (τολμηρές) αναγνώσεις δεν απομακρύνονται από την κύρια θεματική του πρώιμου έργου που διεξήλθαν παλαιότερα οι Anscombe, Kenny, Pears και von Wright, αλλά συμβάλλουν στη διεύρυνση της προβληματικής του. Χωρίς να επεκταθώ στις συγκεκριμένες απόψεις άλλωστε η εμβρίθειά τους απαιτεί ιδιαίτερο πόνημα - έχω τη γνώμη ότι οι νεότερες αναγνώσεις μπορούν να λειτουργήσουν συνδυαστικά ή συμπληρωματικά με τις παραδοσιακές (καθιερωμένες). Αν εμφανίζει σήμερα καινοτομία η «τολμηρή» ανάγνωση, σίγουρα πριν από χρόνια το Insight and Illusion, των G.
8 Baker και P.M.S. Hacker αποτελούσε τον κανόνα της ερμηνευτικής γραμματείας του Wittgenstein. Η έσχατη λύση του στο ύστερο έργο, είναι η «συμφωνία στις κρίσεις» (agreement in judgments) καθώς και η κατάφαση της «φυσικής ιστορίας του ανθρώπου». Η αντίληψή του εντοπίζεται σε μια ανθρωπολογική μέριμνα, όπου εκθέτει τις πιθανές εκδοχές της γλωσσικής δραστηριότητας σε σημείο που να συγκροτούν μια μορφή ζωής. Η έννοια της μορφής ζωής του ύστερου έργου μπορεί να θεωρηθεί ως εξέλιξη της έννοιας λογικής μορφής που αναφέρεται στο πρώιμο. Ο Wittgenstein και στο πρώιμο και στο ύστερο έργο μας καλεί σ ένα παιχνίδι. Το παιχνίδι παίζεται με κανόνες, πραγματοποιείται για την ευχαρίστησή μας είναι όμως και γεγονός «διακινδύνευσης». Ως εκ τούτου αποτελεί πολύ σοβαρή υπόθεση. Άλλωστε, είναι γνωστή και η στάση του Ηράκλειτου που έπαιζε πεσσούς με τα παιδιά έξω από το ναό της Άρτεμης στην Έφεσο. Η ενασχόληση μας με τη νοηματικότητα των εννοιών είναι σαν να παίζουμε παιχνίδι. Τούτο δηλώνει ότι ο Wittgenstein όχι μόνο έχει επίγνωση των κρίσιμων ερωτημάτων που θα μας απασχολήσουν διαβάζοντας το φιλοσοφικό του έργο, όχι μόνο ότι γνωρίζει τη νόμιμη υπονόμευσή τους από μέρους πολλών αλλά και ότι αναμένει μια σειρά των ενδεχομένων απαντήσεων σ αυτά. Δηλαδή αποδέχεται και διατυπώνει το σοβαρό διακύβευμα μιας ενδεχόμενης αναίρεσης ή κατάργησης των απόψεων του από τους αναγνώστες του. Ο Wittgenstein υπενθυμίζει ότι ο φιλόσοφος εν γνώσει του κατά την πορεία διερεύνησης του νοήματος των εννοιών η οποία είναι κανονιστική - πέφτει ο ίδιος στην παγίδα που στήνει που αποτελεί γι αυτόν τόσο ένα δόλωμα όσο και μια εγγύηση αλήθειας. Όλα βρίσκονται στην επιφάνεια και τίποτα πίσω απ αυτήν Δεν χειραγωγούμαστε από την κανονιστικότητα της διερεύνησης αλλά αυτή καθαυτή η διερεύνηση χειραγωγείται από τη δράση της.
9 Mε το Tractatus μας προετοιμάζει, νομιμοποιεί τη δυνατότητά και την προσπάθειά μας. Στο ύστερο έργο θέτει τα πάντα στην επιφάνεια με απόλυτα σχολαστικό τρόπο και μας δείχνει όπως βέβαια πρώτα δείχνει στον εαυτό του αν είμαστε έτοιμοι να αναζητήσουμε τις έννοιες μέσα στο οικείο γλωσσικό παιχνίδι. Για να φτάσουμε όμως σ αυτό το σημείο, ίσως να μη χρειαστεί να αναζητήσουμε τις έννοιες αυστηρά και μόνο με τους όρους μιας φιλοσοφικής αναζήτησης που βασίζεται μόνον σε κυριολεκτικές διατυπώσεις, αλλά και με τη χρήση μεταφορικών εκφράσεων με μεταφορικές λέξεις που ίσως καθιστούν το νόημα των εννοιών πιο σαφές και φυσικά δεν θα λειτουργούν παραπλανητικά στη νοηματική διαδικασία. Η μεταφορά δομεί αδιάκοπα και σε βάθος τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον κόσμο, τι γνωρίζουν και σκέφτονται και τι αξίες ενστερνίζονται στη ζωή τους. Η έμφαση του φιλοσόφου στην έννοια της χρήσης μας δίνει το δικαίωμα να υποθέσουμε και τη χρήση της μεταφοράς στο γλωσσικό πεδίο: «Άσε τη χρήση των λέξεων να σε διδάξει τη σημασία τους.» Αν αυτό δηλώνεται με αφηγήσεις, δηλαδή λόγους διατυπωμένους με σαφήνεια για την ερμηνεία των φαινομένων και το επιτρέπει το γλωσσικό παιχνίδι, βεβαίως και θα το αποδεχτούμε γιατί τούτο αποτελεί πρώτιστα ανθρωπολογικό γεγονός. Ενδεχομένως να μας είναι δύσκολο να αποδεχτούμε πάντοτε αυτή την τακτική. Τότε, ας ξεκουραστούμε από τον διασκεπτικό κάματο και να περιμένουμε μια άλλη στιγμή. Έτσι και αλλιώς το κριτήριο για την αλήθειά της νοηματικότητας των εννοιών δηλώνεται με τη χρήση τους στο οικείο γλωσσικό παιχνίδι που επιστεγάζει η οικεία μορφή ζωής των εκάστοτε γλωσσικών χρηστών που εμπλέκονται στην επικοινωνία. Η «φιλοσοφική γραμματική» προσδιορίζει για τις έννοιες την ορθή ή εσφαλμένη χρήση του νοήματος τους.
10 Αν είναι φυσιολογικό, κατά περιόδους να διαπιστώνουμε ότι οι καθιερωμένοι τρόποι εξασφάλισης του νοήματος δεν επαρκούν, τότε μπορούμε να περιμένουμε να αναδυθεί το νόημα των φαινομένων με τον δικό του τρόπο διακριτό από τους καθιερωμένους, ίσως και απρόβλεπτο. Mε τη χρήση μεταφορών ο Wittgenstein θέτει υπόρρητα τις αλλαγές που επιτελεί σε όλο το φιλοσοφικό του έργο, υπονομεύοντας την τάση για τη δημιουργία δογματικών φιλοσοφικών θεωριών. Είναι ανθρώπινη πολύ ανθρώπινη στάση ζωής. Μια φυσική ανθρώπινη πρακτική.
τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και
Διαβάστε περισσότεραΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια
18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ: Η Αριστοτελική θεωρία και τα ερμηνευτικά προβλήματα. Στονς Πέτρο Φαραντάκη και Μάκη Βουτσινά, αγαπημένους φίλους.
1 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΑΔΗΣ ΕΠ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ: Η Αριστοτελική θεωρία και τα ερμηνευτικά προβλήματα. Στονς Πέτρο Φαραντάκη και Μάκη Βουτσινά, αγαπημένους
Διαβάστε περισσότεραΈστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι. Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε. πριν από λίγο
Μορφές Εκπόνησης Ερευνητικής Εργασίας Μαρία Κουτσούμπα Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι «η τηλεδιάσκεψη». Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε ερευνητικό ερώτημα που θέσαμε πριν από λίγο Κουτσούμπα/Σεμινάριο
Διαβάστε περισσότεραΛούντβιχ Βιτγκενστάιν
Λούντβιχ Βιτγκενστάιν Ο τάφος του Βίτγκεντάιν στο Κέιμπριτζ κοσμείται από το ομοίωμα μιας ανεμόσκαλας: «Οι προτάσεις μου αποτελούν διευκρινίσεις, όταν αυτός που με καταλαβαίνει, τελικά τις αναγνωρίσει
Διαβάστε περισσότεραΒ.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων
Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων Νίκος Ναγόπουλος Για τη διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας χρησιμοποιούνται ποσοτικές ή/και ποιοτικές μέθοδοι που έχουν τις δικές τους τεχνικές και
Διαβάστε περισσότεραEΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
EΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Διδάσκων: Επίκ. Καθ. Aθανάσιος Σακελλαριάδης Σημειώσεις 4 ης θεματικής ενότητας (Μάθημα 9 Μάθημα 10) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ Ο κλάδος της φιλοσοφίας που περιλαμβάνει τη φιλοσοφία
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα... 17
11 Προλογικό Σημείωμα... 17 Ενότητα Ι: Δημιουργική Αναζήτηση... 19 Δ01 Ο Ιωνικός Διαφωτισμός και η Ανάδυση της Επιστημονικής Σκέψης...21 Δ1.1 Ο Ιωνικός Διαφωτισμός... 21 Δ1.2 Η Επιστημονική Σκέψη... 22
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα»
Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Α] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό Λάθος) Για τον Πλάτωνα οι καθολικές έννοιες, τα «καθόλου», δεν είναι πράγματα ξεχωριστά
Διαβάστε περισσότεραΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιστημολογία κοινωνικής έρευνας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Νικόλαος Ναγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιστημολογία κοινωνικής έρευνας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Νικόλαος Ναγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η κοινωνική έρευνα επιχειρεί να ανταποκριθεί και να ανιχνεύσει
Διαβάστε περισσότεραΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα
Διαβάστε περισσότεραΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1
Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΟ ΕΠΟ 22 2 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΟ 22 2 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ορθολογισμός έχει βασικό κριτήριο γνώσης την ανθρώπινη νόηση και όχι την εμπειρία.η νόηση με τις έμφυτες και τους λογικούς νόμους αποτελεί αξιόπιστη πηγή γνώσης. Σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,
Διαβάστε περισσότεραΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ Το Διαδικαστικό Μοντέλο
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ Το Διαδικαστικό Μοντέλο Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 ΑΝΑΓΝΩΣΗ & ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 2 ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΟ σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης»
ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ' Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το θέμα του συνεδρίου, Ήέες πόλεις πάνω σε παλιές", είναι θέμα με πολλές
Διαβάστε περισσότεραΟδηγός. Σχολιασμού. Διπλωματικής Εργασίας
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης: «Σπουδές στην Εκπαίδευση» Οδηγός Σχολιασμού Διπλωματικής Εργασίας (βιβλιογραφική σύνθεση) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1
Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί ότι η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στο ανθρώπινο εγκέφαλο.
Διαβάστε περισσότερα2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22. ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α.
Θέµατα & Ασκήσεις από: www.arnos.gr 2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22 ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύµφωνα µε τη θεωρία του εµπειρισµού
Διαβάστε περισσότεραΑισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου
Αισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου Αικατερίνη Καλέρη, Αν. Καθηγήτρια το μάθημα Αισθητική διδάσκεται στο 4ο έτος, Ζ εξάμηνο εισάγει στις κλασσικές έννοιες και θεωρίες της φιλοσοφίας της τέχνης
Διαβάστε περισσότεραΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ
ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ Η Φιλοσοφία γεννήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίσει τον κόσμο που ζει, να καταλάβει τη φύση και τη δύναμη αυτών που τον τριγυρίζουν και να αποκτήσει μια κοσμοθεωρία
Διαβάστε περισσότεραΠαιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων
Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφία της Γλώσσας
Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Θεωρίες Νοήματος. Λογικός ατομισμός Russell-Wittgenstein Ελένη Μανωλακάκη Τμήμα Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Λογικός
Διαβάστε περισσότεραΕίναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας;
Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Εμείς που αντιλαμβανόμαστε είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό; Πώς βρεθήκαμε σ αυτόν τον κόσμο; Ο θάνατός μας σημαίνει το τέλος ή
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000
Θέµα Α1 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον καθένα: Α
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ. ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση ποιοτικών δεδομένων
Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Σύνοψη κεφαλαίου Σύνδεση θεωρίας και ανάλυσης Επεξεργασία ποιοτικών δεδομένων Δεοντολογία και ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Αξιολογώντας την ποιότητα των ποιοτικών ερευνών Εισαγωγή
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Λέξεις και νόημα Η γλώσσα αποτελείται από λέξεις. Η λέξη είναι το μικρότερο τμήμα της γλώσσας
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Ενότητα 9: Η σχέση μεταξύ νόμου και ελευθερίας. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Ενότητα 9: Η σχέση μεταξύ νόμου και ελευθερίας Παρούσης Μιχαήλ Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Σκοποί ενότητας 1. Διττός χαρακτήρας Συντάγματος 2. Διάκριση θεσμού-κανόνα 3. Η σχέση λόγου - πνεύματος
Διαβάστε περισσότεραΗ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Ενότητα: 1 η Ελένη Περδικούρη Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Ενότητα 1 η Το ερώτημα της γνώσης 1. Τι γνωριζουμε, δηλαδη ποια ειναι τα αντικειμενα της γνωσης
Διαβάστε περισσότεραΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2
ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης μιας απάντησης στο ερώτημα, «τι είναι γνώση;» Οι Δυτικοί φιλόσοφοι
Διαβάστε περισσότεραΓιούλη Χρονοπούλου Μάιος Αξιολόγηση περίληψης
Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος 2018 Αξιολόγηση περίληψης Η δυσκολία συγκρότησης (και αξιολόγησης) της περίληψης Η περίληψη εμπεριέχει μια (φαινομενική) αντίφαση: είναι ταυτόχρονα ένα κείμενο δικό μας και ξένο.
Διαβάστε περισσότεραΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:
ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: σύγχρονες αναγνώσεις Καβάλα 14/11/2015 ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2 Γιατί αλλαγές; 1 3 Για ουσιαστική μαθηματική ανάπτυξη, Σύγχρονο πρόγραμμα
Διαβάστε περισσότερα1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου. Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία
1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία προκριματική φάση 18 Φεβρουαρίου 2012 υπό την Αιγίδα του ΥΠΔΒΜΘ Διοργάνωση Τμήμα Φιλοσοφίας
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000
Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέµα Α1 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον
Διαβάστε περισσότεραGEORGE BERKELEY ( )
42 GEORGE BERKELEY (1685-1753) «Ο βασικός σκοπός του Berkeley δεν ήταν να αμφισβητήσει την ύπαρξη των εξωτερικών αντικειμένων, αλλά να υποστηρίξει την άποψη ότι τα πνεύματα ήταν τα μόνα ανεξάρτητα όντα,
Διαβάστε περισσότεραπαράγραφος Εκταση Περιεχόμενο Δομή Εξωτερικά στοιχεία 8-10 σειρές Ολοκληρωμένο νόημα Οργανωμένη και λογική Εμφανή και ευδιάκριτα
παράγραφος Εκταση 8-10 σειρές Περιεχόμενο Ολοκληρωμένο νόημα Δομή Οργανωμένη και λογική Εξωτερικά στοιχεία Εμφανή και ευδιάκριτα Δομή παραγράφου Θεματική περίοδος- πρόταση Βασικές λεπτομέρειες /σχόλια
Διαβάστε περισσότεραΠέντε Προτάσεις Αντιμετώπισης των υσκολιών στην Ανάγνωση
Πέντε Προτάσεις Αντιμετώπισης των υσκολιών στην Ανάγνωση Tο φαινόμενο της ανάγνωσης προσεγγίζεται ως ολική διαδικασία, δηλαδή ως λεξιλόγιο, ως προφορική έκφραση και ως κατανόηση. ημήτρης Γουλής Πρώτη Πρόταση
Διαβάστε περισσότεραΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ
Σελ.1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ Νοημοσύνης και Λογικής. Λογική είναι οι γνώσεις και οι εμπειρίες από το παρελθόν. Η Λογική έχει σχέση με το μέρος εκείνο της
Διαβάστε περισσότεραΟ συμπεριφορισμός ή το μεταδοτικό μοντέλο μάθησης. Η πραγματικότητα έχει την ίδια σημασία για όλους. Διδάσκω με τον ίδιο τρόπο όλους τους μαθητές
Ο συμπεριφορισμός ή το μεταδοτικό μοντέλο μάθησης Βασικές παραδοχές : Η πραγματικότητα έχει την ίδια σημασία για όλους Διδάσκω με τον ίδιο τρόπο όλους τους μαθητές Αυτοί που δεν καταλαβαίνουν είναι ανίκανοι,
Διαβάστε περισσότεραΔιάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο
Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΛΠΟΛ Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό Θεματική Ενότητα ΕΛΠ42
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Περίληψη είναι μικρής έκτασης κείμενο, με το οποίο αποδίδεται συμπυκνωμένο το περιεχόμενο ενός ευρύτερου κειμένου. Έχει σαν στόχο την πληροφόρηση των άλλων, με λιτό και περιεκτικό τρόπο, για
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ο λόγος που ο Αριστοτέλης μελέτησε την έννοια της αρετής στα Ηθικά Νικομάχεια είναι γιατί αυτή αποτελεί προϋπόθεση όχι μόνο για την ευδαιμονία του ατόμου αλλά και ολόκληρης
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΠΡΙΑΜΗ ΒΑΓΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...
Διαβάστε περισσότεραΣυγγραφή ερευνητικής πρότασης
Συγγραφή ερευνητικής πρότασης 1 o o o o Η ερευνητική πρόταση είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό τμήμα της έρευνας. Η διατύπωσή της θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεγμένη, περιεκτική και βασισμένη στην ανασκόπηση
Διαβάστε περισσότεραO μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική. Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών
O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών Η έννοια της δραστηριότητας Δραστηριότητα είναι κάθε ανθρώπινη δράση που έχει ένα κίνητρο και ένα
Διαβάστε περισσότεραΕκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015
Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε
Διαβάστε περισσότεραΔιαβάζουμε βιβλία και περιοδικά, που έχουν χρησιμότητα για τις πληροφορίες που μας δίνουν. Τα διαβάζουμε για να μαθαίνουμε τι ειπώθηκε, τι συνέβη,
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ: Ερχομαι στο πιο δύσκολο πρόβλημα. Τι πρέπει
Διαβάστε περισσότεραΣύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 12 Απριλίου 2014
Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 12 Απριλίου 2014 ΙΘ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΣΚΕΠΤΙΚΩΝ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ Επειδή εξάλλου όταν χρησιμοποιούμε τον καθένα από αυτούς τους τρόπους, καθώς και από τους τρόπους
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,
Διαβάστε περισσότεραII29 Θεωρία της Ιστορίας
II29 Θεωρία της Ιστορίας Ενότητα 7- Πρόσθετο Υλικό: Πολυπλοκότητα Αντώνης Λιάκος Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας Εισαγωγή 1 H γοητεία της δουλειάς του ιστορικού είναι ότι έχει να αντιμετωπίσει
Διαβάστε περισσότεραΝοημοσύνη. Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας
Νοημοσύνη Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας S Αμφισβήτηση S Αξιολόγηση της νοημοσύνης (Νασιάκου, (1980): Νοημοσύνη είναι ό,τι μετρούν τα τεστ νοημοσύνης) S Τρόπος αξιολόγησης
Διαβάστε περισσότεραΤι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας;
Για τους γονείς και όχι μόνο από το Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Ακουστικός, οπτικός ή μήπως σφαιρικός; Ανακαλύψτε ποιος είναι ο μαθησιακός τύπος του παιδιού σας, δηλαδή με ποιο τρόπο μαθαίνει
Διαβάστε περισσότεραΠερί της Ταξινόμησης των Ειδών
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Tel.: +30 2310998051, Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru Περί της Ταξινόμησης
Διαβάστε περισσότεραΜάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου
Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική
Διαβάστε περισσότεραΈννοιες Φυσικών Επιστημών Ι
Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)
Διαβάστε περισσότεραΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ»
ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» Δρ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ (PhD, MSc, MA) Κλινικός & Συμβουλευτικός Ψυχολόγος 1 ΔΟΜΗ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ορισμοί, οφέλη,
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,
Διαβάστε περισσότεραΣτην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο.
Πώς ένα χάρισμα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Αυτό
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 6 Τι είναι Νοημοσύνη; Η ικανότητα του ατόμου να αφομοιώνει νέες πληροφορίες, να επωφελείται από τις εμπειρίες του και να προσαρμόζεται ρμ σε νέες
Διαβάστε περισσότεραΛογική. Μετά από αυτά, ορίζεται η Λογική: είναι η επιστήμη που προσπαθεί να εντοπίσει και να αναλύσει τους καθολικούς κανόνες της νόησης.
Λογική Εισαγωγικά, το ζήτημα της Λογικής δεν είναι παρά η άσκηση 3 δυνάμεων της νόησης: ο συλλογισμός, η έννοια και η κρίση. Ακόμη και να τεθεί θέμα υπερβατολογικό αναφορικά με το ότι πρέπει να αποδειχθεί
Διαβάστε περισσότεραΟπτική αντίληψη. Μετά?..
Οπτική αντίληψη Πρωτογενής ερεθισµός (φυσικό φαινόµενο) Μεταφορά µηνύµατος στον εγκέφαλο (ψυχολογική αντίδραση) Μετατροπή ερεθίσµατος σε έννοια Μετά?.. ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΡΑΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΥΜΕ
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 5 Έννοιες και Κλασική Θεωρία Εννοιών Έννοιες : Θεμελιώδη στοιχεία από τα οποία αποτελείται το γνωστικό σύστημα Κλασική θεωρία [ή θεωρία καθοριστικών
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφική Ανθρωπολογία
Φιλοσοφική Ανθρωπολογία Ενότητα: ΙΙ. Προβλήματα Φιλοσοφίας του Ανθρώπου. Άννα Λάζου Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή Βιβλιογραφία... 3 ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ - ΝΟΥ...
Διαβάστε περισσότεραΠροτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία. Στόχος έρευνας
Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία Πουλιτσίδου Νιόβη- Χριστίνα Τζιρτζιγάνης Βασίλειος Φωκάς Δημήτριος Στόχος έρευνας Να διερευνηθούν οι παράγοντες, που επηρεάζουν την επιλογή
Διαβάστε περισσότεραΕπιμορφωτικό Σεμινάριο: ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ : ΠΕΔΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ-ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Τομέας Παιδαγωγικής Εργαστήριο Πειραματικής Παιδαγωγικής Ακαδημαϊκό έτος: 2015-2016
Διαβάστε περισσότεραΜαθηση και διαδικασίες γραμματισμού
Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές
Διαβάστε περισσότεραヤ Διδασκαλία της Γλώσσας στις τάξεις Γ & Δ
ヤ Διδασκαλία της Γλώσσας στις τάξεις Γ & Δ Μαρία Θ. Παπαδοπούλου, PhD Σχολική Σύμβουλος 6ης Περιφέρειας Π.Ε. ν. Λάρισας Ελασσόνα, 19 Νοεμβρίου 2012 Επιμέρους τομείς στο γλωσσικό μάθημα 1. Προφορικός Λόγος
Διαβάστε περισσότεραΔρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας
Δρ Γεωργία Αθανασοπούλου Σχ. Σύμβουλος Δυτικής Αττικής και Ν. Φωκίδας Η ΓΛΩΣΣΑ! Η γλώσσα είναι το μέσο με το οποίο σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε με τους άλλους, αλλά και ένα μέσο με το οποίο δημιουργούμε
Διαβάστε περισσότεραΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ.
24 ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ. Οι σκεπτικιστικές απόψεις υποχώρησαν στη συνέχεια και ως την εποχή της Αναγέννησης κυριάρχησε απόλυτα το αριστοτελικό μοντέλο. Η εκ νέου αμφιβολία για
Διαβάστε περισσότεραΑναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών
Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,
Διαβάστε περισσότεραΤαξινομίες και είδη ερωτήσεων. Δρ Δημήτριος Γκότζος
Ταξινομίες και είδη ερωτήσεων Δρ Δημήτριος Γκότζος Κριτήρια ταξινόμησης ερωτήσεων - ταξινομίες Κριτήρια ταξινόμησης Νοητικές λειτουργίες Είδος γνώσης Διδακτικές λειτουργίες Πρόσωπο που τις υποβάλει Φύση
Διαβάστε περισσότεραΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1
ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΣΗ β. φιλιππακοπουλου 1 Αναλυτικό Πρόγραµµα 1. Εισαγωγή: Μια επιστηµονική προσέγγιση στη χαρτογραφική απεικόνιση και το χαρτογραφικό σχέδιο
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση
Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Αντιπαράθεση φύσης ανατροφής η ανάπτυξη είναι προκαθορισμένη κατά την γέννηση από την
Διαβάστε περισσότεραΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η δημιουργικότητα είναι η λειτουργία που επιτρέπει στο νου να πραγματοποιήσει ένα άλμα, πολλές φορές εκτός του αναμενόμενου πλαισίου, να αναδιατάξει τα δεδομένα με απρόσμενο τρόπο, υπερβαίνοντας
Διαβάστε περισσότεραΝίκος Σιδέρης. Μιλώ για την κρίση με το παιδί. Εμπιστευτική επιστολή σε μεγάλους που σκέφτονται ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΝΤΙΤΥΠΑ
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ 12.000 ΑΝΤΙΤΥΠΑ Νίκος Σιδέρης Μιλώ για την κρίση με το παιδί Εμπιστευτική επιστολή σε μεγάλους που σκέφτονται Από τον συγγραφέα του μπεστ σέλερ Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!
Διαβάστε περισσότεραΤο Νόημα της Ιστορίας
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ [www.philosophical-research.org] ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Λ. ΠΙΕΡΡΗΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2014-2015 Το Νόημα της Ιστορίας Σεμινάριο 1 ο Πέμπτη 13 Νοεμβρίου
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραH ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Π Ε Ρ Ι Ο Χ Η : Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Χ Ω Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ε
Διαβάστε περισσότεραΕνότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016 Εαρινό Εξάμηνο Ενότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler
Διαβάστε περισσότερα5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία
5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές
Διαβάστε περισσότεραΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Ανάλυση Ποιότικών Δεδομένων. Καθηγητής Α. Καρασαββόγλου Επίκουρος Καθηγητής Π. Δελιάς
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Ανάλυση Ποιότικών Δεδομένων Καθηγητής Α. Καρασαββόγλου Επίκουρος Καθηγητής Π. Δελιάς ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ποιοτική ανάλυση Η μη αριθμητική εξέταση και ερμηνεία παρατηρήσεων που σκοπό έχει να ανακαλύψει
Διαβάστε περισσότεραη φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού
1 η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού Το βιβλίο αυτό, του ψυχοθεραπευτή Gestalt Πέτρου Θεοδώρου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΦΟΡΟΣ και σε Ελληνική και
Διαβάστε περισσότερα< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ
Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1 < > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Επαναλαμβάνουμε την έκπληξή μας για τα τεράστια συμπλέγματα γαλαξιών, τις πιο μακρινές
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση ποιοτικών δεδομένων
Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 12 Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων 12-1 Σύνοψη κεφαλαίου Σύνδεση θεωρίας και ανάλυσης Επεξεργασία ποιοτικών δεδομένων Προγράμματα ηλεκτρονικού υπολογιστή
Διαβάστε περισσότεραΔιάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ70/ Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα
Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ70/ Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΠΑ Επιστήμες της Αγωγής Θεματική Ενότητα ΕΠΑ70
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ γνώση + ικανότητα επικοινωνίας χρήσιμη & απαραίτητη αποτελεσματικότητα στον επαγγελματικό χώρο αποτελεσματικότητα στις ανθρώπινες σχέσεις Περισσότερο
Διαβάστε περισσότεραΑισθητική. Ενότητα 8: Καντ ΙΙ: Προσδιορισμός των καλαισθητικών κρίσεων κατά το ποσόν, την αναφορά και τον τρόπο. Όνομα Καθηγητή : Αικατερίνη Καλέρη
Αισθητική Ενότητα 8: Καντ ΙΙ: Προσδιορισμός των καλαισθητικών κρίσεων κατά το ποσόν, την αναφορά και τον τρόπο Όνομα Καθηγητή : Αικατερίνη Καλέρη Τμήμα: Φιλοσοφίας 1. Σκοποί ενότητας Σε συνέχεια του προηγούμενου
Διαβάστε περισσότεραΕ π ι μ έ λ ε ι α Κ Ο Λ Λ Α Σ Α Ν Τ Ω Ν Η Σ
Ε π ι μ έ λ ε ι α Κ Ο Λ Λ Α Σ Α Ν Τ Ω Ν Η Σ ΔΙΑΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ Κεφάλαιο 5 Καταρχήν, όταν ορίζουμε την παράγωγο μιας συνάρτησης δεν την ορίζουμε έτσι γενικά, αλλά σε κάποιο συγκεκριμένο
Διαβάστε περισσότεραΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η
Διαβάστε περισσότεραΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ
ΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΣΑΠΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Δ.Ε. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Διαβάστε περισσότεραΚείμενο. Με αγάπη Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου
Κείμενο Αγαπητό μου παιδί Θέλω να σου μιλήσω για ένα φίλο που τρώγεται! Ένα φίλο που, όσο παράξενο κι αν σου φανεί, τον λένε βιβλίο. «Αυτός είναι σωστός βιβλιοφάγος» δε λέμε για όποιον διαβάζει πολλά βιβλία;
Διαβάστε περισσότεραΧρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,
Διαβάστε περισσότεραΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 717 7 Φεβρουαρίου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΡΙΤΟ Αρ. Φύλλου 99 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Αριθμ. 1617010200/29-11-2016
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ Για τον Αριστοτέλη, όλες οι ενέργειες των ανθρώπων γίνονται για κάποιο τέλος, δηλαδή για κάποιο σκοπό που είναι ο ανώτερος όλων των αγαθών, την ευδαιμονία. Σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΝεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 17448 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Κατσικογιώργου Ειρήνη Θέματα Α. Στο κείμενο καταγράφονται τα χαρακτηριστικά του δημοσιογραφικού
Διαβάστε περισσότεραΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ, ΕΣΠΙ 1
ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ, ΕΣΠΙ 1 ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Η έννοια της συνάρτησης είναι θεμελιώδης στο λογισμό και διαπερνά όλους τους μαθηματικούς κλάδους. Για το φοιτητή είναι σημαντικό να κατανοήσει πλήρως αυτή
Διαβάστε περισσότεραΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ PSY 301 Φιορεντίνα Πουλλή. Μάθημα 1ο
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ PSY 301 Φιορεντίνα Πουλλή 1 ΚΥΡΙΩΣ ΒΙΒΛΙΟ Τίτλος : Κοινωνική Ψυχολογία: Εισαγωγή στη μελέτη της κοινωνικής συμπεριφοράς Συγγραφέας : Κοκκινάκη, Φ. 2 Μάθημα 1 ον -Δομή Μαθήματος Τι είναι
Διαβάστε περισσότερα22/1/2012 ΒΛΑΧΟΔΗΜΟΥ ΕΥΠΡΑΞΙΑ 1
22/1/2012 ΒΛΑΧΟΔΗΜΟΥ ΕΥΠΡΑΞΙΑ 1 11ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 22/1/2012 ΒΛΑΧΟΔΗΜΟΥ ΕΥΠΡΑΞΙΑ 2 ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΒΛΑΧΟΔΗΜΟΥ ΕΥΠΡΑΞΙΑ 22/1/2012 ΒΛΑΧΟΔΗΜΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Λιάνα Καλοκύρη ΣΕΕ ΠΕ02 ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΠΕΚΕΣ ΚΡΗΤΗΣ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 2018-19 Λιάνα Καλοκύρη ΣΕΕ ΠΕ02 ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΠΕΚΕΣ ΚΡΗΤΗΣ 3 Θέματα στη ΝΕΓ- αδίδακτο 1 αφορά στην κατανόηση του κειμένου και διαιρείται σε δύο ερωτήματα
Διαβάστε περισσότερα