Αλάπηπμε Πξνζρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθόξν Δλέξγεηα γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ

Transcript

1 ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΥΟΛΖ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΤΠΟΛΟΓΗΣΧΝ ΣΟΜΔΑ ΖΛΔΚΣΡΗΚΧΝ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΓΗΑΣΑΞΔΧΝ ΚΑΗ ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΑΠΟΦΑΔΧΝ Αλάπηπμε Πξνζρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθόξν Δλέξγεηα γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Ησάλλεο αξξεγηάλλεο Δπηβιέπσλ : Ησάλλεο Φαξξάο Καζεγεηήο Δ.Μ.Π. Αζήλα, Μάξηηνο 2012

2

3 ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΥΟΛΖ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΤΠΟΛΟΓΗΣΧΝ ΣΟΜΔΑ ΖΛΔΚΣΡΗΚΧΝ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΓΗΑΣΑΞΔΧΝ ΚΑΗ ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΑΠΟΦΑΔΧΝ Αλάπηπμε Πξνζρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθόξν Δλέξγεηα γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Ησάλλεο αξξεγηάλλεο Δπηβιέπσλ : Ησάλλεο Φαξξάο Καζεγεηήο Δ.Μ.Π. Δγθξίζεθε απφ ηελ ηξηκειή εμεηαζηηθή επηηξνπή ηελ 27 ε Μαξηίνπ Ησάλλεο Φαξξάο Καζεγεηήο Δ.Μ.Π.... Γεκήηξηνο Αζθνχλεο Αλ. Καζεγεηήο Δ.Μ.Π.... Βαζίιεηνο Αζεκαθφπνπινο Καζεγεηήο Δ.Μ.Π. Αζήλα, Μάξηηνο 2012

4 ... Ησάλλεο αξξεγηάλλεο Γηπισκαηνχρνο Ζιεθηξνιφγνο Μεραληθφο θαη Μεραληθφο Τπνινγηζηψλ Δ.Μ.Π. Copyright Ησάλλεο αξξεγηάλλεο, 2012 Με επηθχιαμε παληφο δηθαηψκαηνο. All rights reserved. Απαγνξεχεηαη ε αληηγξαθή, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, εμ νινθιήξνπ ή ηκήκαηνο απηήο, γηα εκπνξηθφ ζθνπφ. Δπηηξέπεηαη ε αλαηχπσζε, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή γηα ζθνπφ κε θεξδνζθνπηθφ, εθπαηδεπηηθήο ή εξεπλεηηθήο θχζεο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε λα αλαθέξεηαη ε πεγή πξνέιεπζεο θαη λα δηαηεξείηαη ην παξφλ κήλπκα. Δξσηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηε ρξήζε ηεο εξγαζίαο γηα θεξδνζθνπηθφ ζθνπφ πξέπεη λα απεπζχλνληαη πξνο ηνλ ζπγγξαθέα. Οη απφςεηο θαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφ ην έγγξαθν εθθξάδνπλ ηνλ ζπγγξαθέα θαη δελ πξέπεη λα εξκελεπζεί φηη αληηπξνζσπεχνπλ ηηο επίζεκεο ζέζεηο ηνπ Δζληθνχ Μεηζφβηνπ Πνιπηερλείνπ.

5 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Σν χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ απνηειεί κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο επξσπατθέο πξσηνβνπιίεο, φπνπ ηνπηθέο θαη πεξηθεξεηαθέο αξρέο δεζκεχνληαη εζεινληηθά γηα κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 ηνπιάρηζηνλ θαηά 20% κέρξη ην Ζ επίηεπμε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζηφρνπ γίλεηαη κέζσ ηεο ελζσκάησζεο ηερλνινγηψλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (ΑΠΔ) θαη άιισλ ζρεηηθψλ κε ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο. Με ην πέξαο ελφο έηνπο απφ ηελ ππνγξαθή ηνπ πκθψλνπ, νη δήκαξρνη θαινχληαη λα ππνβάινπλ έλα εγθεθξηκέλν απφ ην δεκνηηθφ ζπκβνχιην ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα (ΓΑΔ), ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεη ηελ απνγξαθή εθπνκπψλ ηνπ δήκνπ, θαζψο θαη ηηο ελέξγεηεο ζηηο νπνίεο ζα πξνβεί πξνθεηκέλνπ λα επηηχρεη ηνπο ζηφρνπο πνπ ζέηεη γηα ην ην πιαίζην απηφ, ζθνπφο απηήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη ε Αλάπηπμε ελφο Πξνζρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ηνπ λνκνχ Βνησηίαο. Δηδηθφηεξα, ζηελ εξγαζία απηή γίλεηαη κηα εθηίκεζε ηνπ ελεξγεηαθνχ απνηππψκαηνο ηνπ αγξνηηθνχ Γήκνπ Αιηάξηνπ γηα ην έηνο 2009 θαη έπεηηα ε παξνπζίαζε πξνηάζεσλ δξάζεσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ηνπ δήκνπ θαη ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ κείσζεο ησλ εθπνκπψλ CO 2. Ζ δηαδηθαζία θαη νη κέζνδνη πνπ αθνινπζνχληαη, είλαη ζηα πιαίζηα ησλ θαλφλσλ - νδεγηψλ πνπ πξνηείλνληαη ζην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ. Λέμεηο θιεηδηά: χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ, Απνγξαθή Δθπνκπψλ CO 2, Δλεξγεηαθή Απνδνηηθφηεηα, Αεηθφξνο Δλέξγεηα, Πξάζηλε Αλάπηπμε, Γήκνο Αιηάξηνπ, ρέδην Γξάζεο, Βειηίσζε Δλεξγεηαθήο Απνδνηηθφηεηαο, Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα. Πεξίιεςε 5

6 ABSTRACT The Covenant of Mayors is the mainstream European movement involving local and regional authorities, voluntarily committing to increasing energy efficiency and use of renewable energy sources on their territories. By their commitment, Covenant signatories aim to meet and exceed the European Union 20% CO 2 reduction objective by After signing the Covenant, mayors are called to submit a local council approved Sustainable Energy Action Plan, which includes the municipality s Baseline Emission Inventory and some suggestions to meet the 2020 target. The aim of this diploma dissertation is the development of a Sustainable Energy Action Plan for the municipality of Aliartos in Voiotia, Greece. This dissertation is mainly an effort to estimate the Energy footprint of the rural municipality of Aliartos for the year In addition, suggestions of actions to improve the energy efficiency and reduce the CO 2 emissions are also included. Both the methodology and the procedure of the dissertation, follow the official guideline of the Covenant of Mayors project. Keywords: Covenant of Mayors, Baseline Emission Inventory, Energy Efficiency, CO 2 emissions, Sustainable Energy, Renewable Energy, Sustainable Development, Action Plan, Sustainable Energy Action Plan, Energy Footpring. Abstract 6

7 Πξφινγνο Αληηθείκελν ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη ε Αλάπηπμε ελφο Πξνζρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ηνπ λνκνχ Βνησηίαο. ην πιαίζην απηφ, πξαγκαηνπνηείηαη ε απνγξαθή ησλ εθπνκπψλ CO 2 ηεο αγξνηηθήο απηήο πεξηνρήο θαη ελ ζπλερεία ε παξνπζίαζε ησλ δξάζεσλ πνπ ζα αλαιάβεη λα πινπνηήζεη ν δήκνο έσο ην 2020 πξνθεηκέλνπ λα επηηχρεη ηνπο ζηφρνπο πνπ ζέηεη. Ζ εξγαζία εθπνλήζεθε θαηά ην αθαδεκατθφ έηνο ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ θ. Ησάλλε Φαξξά, θαζεγεηή ηνπ Δζληθνχ Μεηζφβηνπ Πνιπηερλείνπ (Δ.Μ.Π.) ηεο ζρνιήο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Μεραληθψλ Τπνινγηζηψλ, ζηνλ νπνίν θαη νθείισ ηδηαίηεξεο επραξηζηίεο. Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηνλ Δπάγγειν Μαξηλάθε, ππνςήθην Γηδάθηνξα ηνπ Δ.Μ.Π, ν νπνίνο κε ηελ άξηζηε θαζνδήγεζή ηνπ θαη ηε ζπλερή ππνζηήξημε βνήζεζε ζηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο. Παξάιιεια ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνπο θπξίνπο Γεψξγην Νηαζηψηε, Γήκαξρν Αιηάξηνπ θαη Γεψξγην Αξαπίηζα, αληηδήκαξρν Αιηάξηνπ, θαζψο επίζεο θαη ηνλ θχξην Γεψξγην Μαθξή, γεσπφλν θαη ηελ θπξία Γεσξγία Παιαηνιφγνπ άιηα γηα ηε βνήζεηα θαη ππνζηήξημή ηνπο, εηδηθφηεξα θαηά ηε δηάξθεηα ζπιινγήο ησλ απαξαίηεησλ ελεξγεηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Σέινο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηελ νηθνγέλεηά κνπ γηα ηελ ζηήξημή ηνπο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ κνπ ζην Δ.Μ.Π. Πξφινγνο 7

8 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΔΡΙΛΗΦΗ... 5 ABSTRACT... 6 Ππόλογορ... 7 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΔΙΑΓΧΓΗ Αληηθείκελν Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο ηάδηα Τινπνίεζεο Γνκή ηεο εξγαζίαο ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΙΔ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΔΙΦΟΡΟ ΔΝΔΡΓΔΙΑ Γηεζλή Γίθηπα γηα ηελ Αεηθόξν Αλάπηπμε χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ Πξνψζεζε ηνπ πκθψλνπ ζηελ Διιάδα Πξσηνβνπιίεο Διιεληθώλ Γήκσλ Γίθηπν Δλεξγεηαθψλ Γήκσλ (NEPrOM) Γίθηπν Αεηθφξσλ Νήζσλ ηνπ Αηγαίνπ (ΓΑΦΝΖ) Γίθηπα γηα ηε Βηώζηκε Δλέξγεηα ζηελ Δπξώπε ISLENET C40 Cities Clinton Climate Initiative ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΔ Αλάπηπμε ρεδίσλ Γξάζεσλ γηα Αεηθόξν Δλέξγεηα Απνγξαθή Δθπνκπώλ CO ΚΔΦΑΛΑΙΟ Πεξηερφκελα 8

9 ΔΝΔΡΓΔΙΑΚΟ ΑΠΟΣΤΠΧΜΑ ΓΗΜΟΤ ΑΛΙΑΡΣΟΤ Γεληθά Υαξαθηεξηζηηθά Ηζηνξηθά ηνηρεία Κιηκαηνινγηθά Υαξαθηεξηζηηθά Τπνδνκέο Απνγξαθή Σειηθώλ Καηαλαιώζεσλ θαη Δθπνκπώλ Σνπηθή Παξαγσγή Δλέξγεηαο Καηαλάισζε Δλέξγεηαο Γεκνηηθά Κηίξηα Γεκνηηθέο Δγθαηαζηάζεηο Γεκνηηθφο Φσηηζκφο Οηθηαθφο Σνκέαο Σξηηνγελήο Σνκέαο Μεηαθνξέο Γεκνηηθόο Σηόινο Γεκόζηεο Μεηαθνξέο Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο Γεσξγία Κηελνηξνθία Σειηθή Καηαλάισζε Δλέξγεηαο Τπνινγηζκόο Δθπνκπώλ CO Αλάιπζε Απνηειεζκάησλ ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΟΣΑΔΙ ΓΡΑΔΧΝ ΓΙΑ ΜΔΙΧΗ ΔΚΠΟΜΠΧΝ CO Γεκνηηθά θηίξηα Αληηθαηάζηαζε Λακπηήξσλ Ππξαθηψζεσο Γξάζεηο ζε ρνιηθά θηίξηα Πεξηερφκελα 9

10 5.2 Γεκνηηθόο Φσηηζκόο Οηθηαθόο Σνκέαο Πξφγξακκα «Δμνηθνλφκεζε θαη νίθνλ» Δλεκέξσζε Δθπαίδεπζε Πνιηηψλ γηα Δμνηθνλφκεζε Δλέξγεηαο Φσηνβνιηατθά ζηηο Οηθηαθέο ηέγεο Μεηαθνξέο Γεκνηηθφο ηφινο Αληηθαηάζηαζε Παιαηώλ Ορεκάησλ κε Δλεξγεηαθά Απνδνηηθόηεξα Δθπαίδεπζε Οδεγώλ γηα Οηθνινγηθή Οδήγεζε (eco driving) Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο Μεηαθνξέο Σξηηνγελνχο Σνκέα Eco Driving γηα ηδηώηεο Φξήζε Βηνθαπζίκσλ Γεσξγία Άιιεο Γξάζεηο Πξνηάζεηο Αηνιηθή Δλέξγεηα Δλεκέξσζε Δθπαίδεπζε αηφκσλ Σξηηνγελνχο ηνκέα Πίλαθαο 5.8 Δμνηθνλόκεζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο Σειηθόο ηόρνο Μείσζεο Δθπνκπώλ CO ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΣΙΚΔ πκπεξάζκαηα Πξννπηηθέο Βιβλιογπαθία Πεξηερφκελα 10

11 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΔΗΑΓΧΓΖ Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 11

12 Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 12

13 1.1 Αληηθείκελν Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο Σα ηειεπηαία ρξφληα, ην θαηλφκελν ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο, ε πεξηβαιινληηθή ξχπαλζε θαη ε ζπλερήο εμάληιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ ηεο γεο, είλαη ζέκαηα πξνο ζπδήηεζε πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο δηεζλψο. Ο ηνκέαο ηεο παξαγσγήο θαη ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο, ελ γέλεη δειαδή ν ελεξγεηαθφο ηνκέαο, ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηηο παξαπάλσ αιιαγέο, αθνχ είλαη απηφο πνπ αληιεί ηα νξπθηά θαχζηκα σο θπζηθνχο πφξνπο πξνο παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ηαπηφρξνλα εθπέκπεη αέξηνπο ξχπνπο, φπσο απηνί ηνπ CO 2, θαηά ηελ ίδηα παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Ο ζχγρξνλνο ηξφπνο δσήο επίζεο, ζπλνδεχεηαη απφ κεγάιεο αιιαγέο ζηελ ελεξγεηαθή θαη θαηαλαισηηθή ζπκπεξηθνξά ησλ αλζξψπσλ, κε απνηέιεζκα ηελ ξαγδαία αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο. Έηζη, ε αλάγθε γηα εμεχξεζε ιχζεσλ πξνο βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ζε έλα νινέλα πην θαηαλαισηηθφ θφζκν είλαη πξσηεχνπζαο ζεκαζίαο. Ζ παγθφζκηα επηζηεκνληθή θνηλφηεηα, έρεη ζηξέςεη ηελ πξνζνρή ηεο ζε απηφ ην ζέκα θαη έηζη έλλνηεο φπσο «αεηθφξνο αλάπηπμε», «πξάζηλε ελέξγεηα» θαη «ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα» αλαθέξνληαη φιν θαη πην ζπρλά ζηελ επηζηεκνληθή αιιά θαη θαζεκεξηλή δσή. Πνιιά θξάηε, δηεζλείο νξγαληζκνί θαη επηρεηξήζεηο έρνπλ ζρεκαηίζεη δίθηπα αιιά θαη πξσηνβνπιίεο ζρεηηθά κε ηελ θαζαξή ελέξγεηα. Με πξψην ην πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην πνπ ππνγξάθεθε ην 2005 απφ έλα κεγάιν ζχλνιν θξαηψλ, ζέηνληαη λνκηθά νη βαζηθνί θαλφλεο γχξσ απφ ηνπο νπνίνπο πξέπεη λα δεζκεπηνχλ ηα ππνγξάθνληα θξάηε ψζηε λα επηηχρνπλ ζηφρνπο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη κείσζεο εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε (Δ.Δ) ηαπηφρξνλα έρνληαο σο βάζε ην πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην, έρεη ζέζεη ηνπο δηθνχο ηεο ελεξγεηαθνχο ζηφρνπο. πγθεθξηκέλα, κε ην παθέην κέηξσλ πνπ είλαη επξχηεξα γλσζηφ σο θαη νξίδεηαη ζηελ Οδεγία 2009/29/ΔΚ, απαηηεί απφ ηηο ρψξεο κέιε ην έηνο 2020 λα κεηψζνπλ ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ξχπσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαηά 20% απφ ηα επίπεδα ηνπ 1990, λα βειηηψζνπλ ηελ ελεξγεηαθή ηνπο απφδνζε θαηά 20% ζην ίδην δηάζηεκα θαη ηέινο λα δεζκεπηνχλ φηη ην 20% ηεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηάο ηνπο ζα πξνέξρεηαη απφ αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο. Γηα ηελ επίηεπμε απηψλ ησλ ζηφρσλ, έρνπλ δεκηνπξγεζεί θαη δηάθνξνη κεραληζκνί θαη δίθηπα εληφο ηεο Δ.Δ. Έλαο απφ Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 13

14 απηνχο είλαη θαη ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ. Σν χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ είλαη ε θπξηφηεξε επξσπατθή θίλεζε ζηελ νπνία ζπκκεηέρνπλ ηνπηθέο θαη πεξηθεξεηαθέο αξρέο, νη νπνίεο δεζκεχνληαη εζεινληηθά λα απμήζνπλ ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε θαη ηε ρξήζε ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο ζηηο πεξηνρέο ηνπο. Με ηε δέζκεπζή ηνπο, νη ππνγξάθνληεο ην χκθσλν ζθνπεχνπλ λα επηηχρνπλ θαη λα ππεξβνχλ ην ζηφρν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαηά 20% έσο ην 2020 (1). Οη ζπκκεηέρνληεο ζην χκθσλν Γήκνη, νθείινπλ αξρηθά λα θάλνπλ κία απνγξαθή ησλ θαηαλαιψζεσλ ελέξγεηαο θαη ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ εληφο ησλ ζπλφξσλ ηνπο θαη ελ ζπλερεία λα θαηαζηξψζνπλ έλα ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα (ΓΑΔ) ζην νπνίν ζα πξνηείλνληαη νη ηξφπνη γηα ηελ επίηεπμε απηψλ ησλ ζηφρσλ. Οη παξαπάλσ πξσηνβνπιίεο βξίζθνπλ θπζηθά εθαξκνγή θαη ζηελ Διιάδα, ε νπνία σο ρψξα κέινο ηεο Δ.Δ έρεη θάζε δηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζε ηέηνηα πξνγξάκκαηα. θνπφο απηήο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, είλαη ε εθηίκεζε ηνπ ελεξγεηαθνχ απνηππψκαηνο ηνπ αγξνηηθνχ Γήκνπ Αιηάξηνπ ηνπ λνκνχ Βνησηίαο γηα ην έηνο 2009 ε νπνία γίλεηαη κέζσ ηεο απνγξαθήο ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ CO 2 απηνχ θαη έπεηηα ε αλάπηπμε πξνηάζεσλ δξάζεσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ηνπ δήκνπ θαη ηελ επίηεπμε ελφο ζηφρνπ κείσζεο ησλ εθπνκπψλ απηψλ. Ζ δηαδηθαζία θαη νη κέζνδνη πνπ αθνινπζνχληαη, είλαη ζηα πιαίζηα ησλ θαλφλσλ/νδεγηψλ πνπ πξνηείλνληαη ζην πιαίζην ηνπ χκθσλνπ ησλ Γεκάξρσλ. 1.2 ηάδηα Τινπνίεζεο Σν ρξνληθφ δηάζηεκα θαηά ην νπνίν εθπνλήζεθε ε εξγαζία μεθηλά απφ ηνλ Μάην ηνπ 2011 θαη θηάλεη κέρξη θαη ηηο αξρέο Μαξηίνπ ηνπ Τπήξμαλ δηάθνξα ζηάδηα πινπνίεζεο, ηα νπνία πεξηγξάθνληαη παξαθάησ: 1. Άληιεζε πιεξνθνξηψλ ζρεηηθψλ κε πξσηνβνπιίεο γηα ηελ αεηθφξα αλάπηπμε θαη βηβιηνγξαθηθέο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ ζηελ Δπξψπε θαη ηελ Διιάδα, ην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην ηεο ρψξαο αιιά θαη ηελ ελεξγεηαθή πνιηηηθή ζρεηηθά κε ηηο Α.Π.Δ ζηελ Διιάδα θαη ηελ Δπξσπατθή Έλσζε Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 14

15 2. Αλαδήηεζε θαηάιιεινπ Γήκνπ. Κξηηήξηα επηινγήο ήηαλ ην λα βαζίδεηαη ν Γήκνο ζηελ αγξνηηθή αλάπηπμε θαη ην λα κελ είλαη απφιπηα αζηηθφο. Ζ αλαδήηεζε έγηλε κέζσ ηειεθσληθήο επηθνηλσλίαο κε δεκνηηθνχο ζπκβνχινπο θαη ππεχζπλνπο γηα ηελ ελέξγεηα ζε θάζε Γήκν. 3. Δπηινγή ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ σο ηνπ θαηαιιειφηεξνπ γηα ηελ εξγαζία. Ζ επηινγή έγηλε θαηφπηλ ζπλάληεζεο κε ηνλ Γήκαξρν θαη ηνλ Αληηδήκαξρν Αιηάξηνπ θαη ζπδήηεζεο ζρεηηθήο κε ηα κειινληηθά ζρέδηα ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο ηνπο. Μεηά απφ ζπκθσλία κε ηνπο αλζξψπνπο ηνπ Γήκνπ, ν Γήκνο Αιηάξηνπ θξίζεθε ηδαληθφο γηα ηε κειέηε ράξε ζηελ εχθνιε πξνζέγγηζή ηνπ απφ ηελ Αζήλα αιιά θπξίσο εμ αηηίαο ηνπ αγξνηηθνχ ραξαθηήξα ηνπ θαη ηεο κε χπαξμεο ζε απηφλ ελφο θαη κφλν κεγάινπ αζηηθνχ θέληξνπ αιιά αξθεηψλ κηθξψλ αγξνηηθψλ θνηλνηήησλ. 4. Αλαδήηεζε θαη επεμεξγαζία δεκνγξαθηθψλ, γεσγξαθηθψλ θαη ελεξγεηαθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ Γήκνπ. Ζ αλαδήηεζε απηή έγηλε κέζσ δηαδηθηχνπ αιιά θαη κέζσ επνπηηθψλ επηζθέςεσλ ζηελ πεξηνρή γηα ζπδήηεζε θαη άληιεζε πιεξνθνξηψλ απφ εξγαδφκελνπο ζην Γήκν θαη θαηνίθνπο. Καηά ηελ πξψηε επίζθεςε έγηλε θαη θσηνγξάθηζε δηαθφξσλ ζεκείσλ πνπ θξίλνληαη ζεκαληηθά. 5. Καηαγξαθή ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ. Μέζσ επηζθέςεσλ ζε αξκφδηεο ππεξεζίεο ηνπ Γήκνπ, αιιά θαη ηειεθσληθήο δηαδηθηπαθήο επηθνηλσλίαο κε απηέο, θαηαγξάθνληαη νη ελεξγεηαθέο θαηαλαιψζεηο θαη ηα ζρεηηθά κε απηέο δεδνκέλα γηα ην έηνο ηνηρεία αληιήζεθαλ απφ ηα έγγξαθα ηνπ ίδηνπ ηνπ Γήκνπ, απφ ην ππνθαηάζηεκα Γ.Δ.Ζ Ληβαδεηάο ζην νπνίν ππάγεηαη ν Γήκνο Αιηάξηνπ θαη απφ ηνλ ηνκέα Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο ηνπ λνκνχ Βνησηίαο. Απαξαίηεηε ήηαλ θαη ε άληιεζε ζηνηρείσλ απφ άιιεο αξκφδηεο ππεξεζίεο πνπ δελ εδξεχνπλ ζηελ πεξηνρή ηνπ Αιηάξηνπ, φπσο ην Κέληξν Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο, ην Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο, ηελ Διιεληθή ηαηηζηηθή Τπεξεζία, ηα Κ.Σ.Δ.Λ Αζελψλ θαη Ληβαδεηάο, ηνλ Οξγαληζκφ ηδεξνδξφκσλ Διιάδνο θ.α. 6. Γεκηνπξγία ηεο βαζηθήο απνγξαθήο εθπνκπψλ. Μεηά ηελ θαηαγξαθή ησλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ, κε θαηάιιειε επεμεξγαζία θαη αλάιπζε γίλεηαη ε Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ CO 2 ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ γηα ην έηνο Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 15

16 7. Αλάπηπμε ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Πξνηείλνληαη δξάζεηο γηα ηελ κείσζε ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ θαη ηελ αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο, ζε ζπλελλφεζε κε ηνπο ίδηνπο ηνπο αλζξψπνπο ηνπ Γήκνπ θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηηο πξαγκαηηθέο ηνπ αλάγθεο θαη ηελ νηθνλνκηθή ηνπ θαηάζηαζε. ην ηέινο απηνχ ηνπ ζηαδίνπ γίλεηαη θαη ε επηινγή ηνπ ζηφρνπ κείσζεο εθπνκπψλ CO 2 γηα ην Δμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ θαη αλάιπζε δεδνκέλσλ θαη πξννπηηθψλ γηα ην ελεξγεηαθφ κέιινλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. 1.3 Γνκή ηεο εξγαζίαο Ζ εξγαζία πεξηιακβάλεη έμη θεθάιαηα. ην πξψην θεθάιαην γίλεηαη κία πνιχ ζχληνκε αλαθνξά ζηηο ζχγρξνλεο ηάζεηο γηα ηελ ελέξγεηα θαη ελ ζπλερεία παξνπζηάδνληαη ηα ζηάδηα πινπνίεζεο ηεο εξγαζίαο θαη ε δνκή ηεο. ην δεχηεξν θεθάιαην γίλεηαη αλάιπζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηάζηαζεο ηφζν παλεπξσπατθά φζν θαη εζληθά θαη πεξηγξάθνληαη δίθηπα ζρεηηθά κε ηελ αεηθφξν ελέξγεηα, φπσο ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ θαη άιια αληίζηνηρα. ην ηξίην θεθάιαην γίλεηαη κία ζεσξεηηθή επηζθφπεζε ησλ κεζνδνινγηψλ κε ηηο νπνίεο κπνξεί λα θαηαζθεπαζηεί έλα ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα αιιά θαη ην πψο απηέο κπνξνχλ λα αμηνινγεζνχλ. ην ηέηαξην θεθάιαην γίλεηαη αξρηθά αλαθνξά ζηα δεκνγξαθηθά, πεξηβαιινληηθά θαη ελεξγεηαθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ θαη ελ ζπλερεία παξνπζηάδεηαη ε Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ CO 2 απηνχ αλά είδνο θαπζίκνπ θαη αλά ηνκέα. ην ηέινο ηνπ θεθαιαίνπ απηνχ πξνθχπηνπλ νη ζπγθεληξσηηθνί πίλαθεο θαηαλαιψζεσλ θαη εθπνκπψλ γηα ην έηνο αλαθνξάο. ην πέκπην θεθάιαην παξνπζηάδνληαη νη πξνηεηλφκελεο δξάζεηο γηα ηελ κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, αλά είδνο θαπζίκνπ θαη ηνκέα επίζεο. Δθεί επηιέγεηαη θαη ν ηειηθφο ζηφρνο κείσζεο ησλ εθπνκπψλ γηα ην Γήκν. Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 16

17 ην έθην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην αλαιχνληαη ζπκπεξαζκαηηθά ηα δεδνκέλα πνπ πξνέθπςαλ, πξνθχπηεη κία γεληθή εηθφλα ηνπ ελεξγεηαθνχ απνηππψκαηνο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ θαη εθηηκψληαη νη πξννπηηθέο πνπ ππάξρνπλ γηα ην ελεξγεηαθφ παξφλ θαη κέιινλ απηνχ. Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 17

18 Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή 18

19 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΔ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΔΗΦΟΡΟ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 19

20 Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 20

21 2.1 Γηεζλή Γίθηπα γηα ηελ Αεηθόξν Αλάπηπμε ην πιαίζην ηεο παγθφζκηαο πξνζπάζεηαο γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη γηα ελίζρπζε ηεο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο, έρνπλ αλαπηπρζεί δηεζλή δίθηπα γηα ηελ Δλέξγεηα θαη αεηθφξν αλάπηπμε. ηφρνο φισλ απηψλ ησλ δηθηχσλ είλαη ε αλνηρηή ζπλεξγαζία θξαηηθψλ θαη ηδησηηθψλ θνξέσλ (θξάηε, θνξείο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, επηρεηξήζεηο) θάησ απφ θαλφλεο θαη πξφηππα πνπ νξίδνληαη απφ ην εθάζηνηε δίθηπνζρέδην, κε ζθνπφ ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ηελ κείσζε ησλ ξχπσλ αεξίσλ εθπνκπψλ αιιά θαη ηελ αχμεζε ηεο ηερληθήο γλψζεο θαη ηνπ θχξνπο ησλ θνξέσλ πνπ ζπκκεηέρνπλ, ιφγσ ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπο κε αληίζηνηρνπο αλαγλσξηζκέλνπο δηεζλείο θνξείο. Παξαθάησ αθνινπζεί κία επηζθνπηθή αλάιπζε ησλ ζεκαληηθφηεξσλ δηεζλψλ δηθηχσλ γηα ηελ θαζαξή Δλέξγεηα θαη αεηθφξν αλάπηπμε ύκθσλν ησλ Γεκάξρσλ Σν χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ (1) (Covenant of Mayors) είλαη ν θπξηφηεξνο επξσπατθφο κεραληζκφο ζηνλ νπνίν εκπιέθνληαη ηνπηθέο θαη πεξηθεξεηαθέο αξρέο, κε ζθνπφ λα απμήζνπλ ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα θαη ηε ρξήζε ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ζηηο πεξηνρέο ηνπο. Ζ ζπκκεηνρή ησλ ηνπηθψλ αξρψλ ζην κεραληζκφ απηφ είλαη εζεινληηθή θαη κεηά ηελ ππνγξαθή ηεο δηάπξαμεο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, νη ζπκκεηέρνπζεο αξρέο ζηνρεχνπλ ζηελ επίηεπμε ή ζηελ ππέξβαζε ησλ νξίσλ κείσζεο 20% ησλ εθπνκπψλ CO 2 πνπ έρεη ζέζεη ε Δπξσπατθή Έλσζε κέρξη ην Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ην 2008 ππέγξαςε γηα ην παθέην Δπξσπατθνχ Κιίκαηνο θαη Δλέξγεηαο θαη ακέζσο δεκηνπξγήζεθε ην δίθηπν-κεραληζκφο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ ψζηε λα εγθξηζνχλ θαη λα ππνζηεξηρζνχλ νη πξνζπάζεηεο ησλ ηνπηθψλ αξρψλ λα εθαξκφζνπλ πνιηηηθέο αεηθφξνπ ελέξγεηαο θαη αλάπηπμεο. Αηηία απηήο ηεο θίλεζεο είλαη ε νινέλα θαη κεγαιχηεξε άκβιπλζε ησλ αξλεηηθψλ ζπλεπεηψλ ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο αιιά θαη ην γεγνλφο φηη ην 80% πεξίπνπ ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο αιιά θαη ησλ εθπνκπψλ CO 2 νθείιεηαη ζηελ αζηηθή δξαζηεξηφηεηα. Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 21

22 Δικόνα 2.1 Covenant of Mayors Γηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζην δίθηπν απηφ, έρνπλ φιεο νη δεκνθξαηηθά εθιεγκέλεο δνκέο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο εληφο ησλ ρσξψλ κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (δεκνηηθέο πεξηθεξεηαθέο αξρέο αιιά θαη δίθηπα απηψλ) αιιά θαη επξσπατθψλ θξαηψλ κε κειψλ πνπ ζπλεξγάδνληαη άκεζα κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Μεγάινο αξηζκφο Γήκσλ ηεο ρψξαο καο έρεη ππνγξάςεη ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ κε πνιινχο απφ απηνχο λα έρνπλ ήδε ππνβάιιεη ην ρέδην Γξάζεο ηνπο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα έρνληαο δερηεί έγθξηζε. Οη δήκνη απηνί πνηθίινπλ γεσγξαθηθά. Τπάξρνπλ αζηηθνί δήκνη φπσο ηνπ Αηγάιεσ θαη ηνπ Ακαξνπζίνπ πνπ ζπκκεηέρνπλ αιιά θαη αγξνηηθνί επαξρηαθνί, φπσο ησλ νθάδσλ ζηε Θεζζαιία αιιά θαη λεζησηηθνί φπσο ν θαπνδηζηξηαθφο δήκνο Οίαο ζηε αληνξίλε. ηελ επφκελε ελφηεηα ζα αθνινπζήζεη ιεπηνκεξέζηεξε αλάιπζε ζρεηηθά κε ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ θαη ηελ Διιάδα. Σα βαζηθά ζεκεία θαη βήκαηα πνπ νθείιεη κία ππνγξάθνπζα αξρή λα ηεξήζεη, φπσο πξνηείλεηαη απφ ην θείκελν ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ είλαη ηα εμήο: Αξρηθά, ζα πξέπεη ε ζπκκεηέρνπζα ηνπηθή αξρή λα πξνβεί ζε κία Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ φζνλ αθνξά ηα γεσγξαθηθά ηεο φξηα, ψζηε λα ππάξρεη ε βάζε γχξσ απφ ηελ νπνία ζα ιεθζνχλ ζπκπαγή κέηξα θαη ελέξγεηεο γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ ηειηθνχ ζηφρνπ. Ο ίδηνο απηφο ζηφρνο ηίζεηαη απφ ηελ ίδηα ηελ ηνπηθή αξρή, κε πξνυπφζεζε βέβαηα λα ηθαλνπνηεί πάληα ηα ζεζπηζκέλα απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε φξηα ηνπ 20% κείσζεο ησλ εθπνκπψλ CO 2. ηε ζπλέρεηα, ε ηνπηθή αξρή ππνγξάθεη ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ θαη δεκηνπξγεί κεηά ην δηθφ ηεο ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα (ΓΑΔ) ην νπνίν θαη ππνβάιιεη πξνο έγθξηζε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Σν ζρέδην απηφ πεξηιακβάλεη εθηφο απφ ηελ ελεξγεηαθή απνηίκεζε θαη φια ηα κέηξα θαη ηηο δξάζεηο πνπ πξφθεηηαη λα αθνινπζεζνχλ γηα ηελ επίηεπμε ησλ αξρηθψλ ζηφρσλ κέρξη ην Βάζεη ησλ πξφηππσλ νδεγηψλ πνπ δίλνληαη απφ ην χκθσλν, ε Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 22

23 πξφνδνο ηνπ ρεδίνπ Γξάζεο είλαη δπλαηφ λα ειέγρεηαη θαη λα επαλεμεηάδεηαη αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα ζχκθσλα κε ηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηεο εθάζηνηε δεκνηηθήο αξρήο. Δθηφο απφ ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ηα απνηειέζκαηα ηεο ζπκκεηνρήο ζην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ είλαη πνιιαπιά. Γεκηνπξγία εηδηθεπκέλσλ θαη ζηαζεξψλ λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο πνπ εληζρχνπλ ηελ ηνπηθή νηθνλνκία, πγηέζηεξν πεξηβάιινλ αιιά θαη πνηνηηθφηεξν βηνηηθφ επίπεδν. Οπσζδήπνηε επίζεο ε ζπκκεηνρή ζην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ κπνξεί λα πξνζθέξεη ελεξγεηαθή αλεμαξηεζία αιιά θαη αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο πεξηνρήο. Δπεηδή ε ζπκκεηνρή ζην χκθσλν είλαη εζεινληηθή θαη ν αξηζκφο ησλ αξρψλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην δίθηπν απμάλεη ζπλερψο, ππάξρνπλ πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο δελ ππάξρεη ε νηθνλνκηθή δπλαηφηεηα αιιά θαη ε ηερλνγλσζία ψζηε λα ππάξμεη αληαπφθξηζε ζηηο αξρηθέο δεζκεχζεηο. Γη απηφ ην ιφγν έρεη δνζεί κία ζπγθεθξηκέλε δπλαηφηεηα ζε δεκφζηνπο δηνηθεηηθνχο νξγαληζκνχο ψζηε λα κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ θαη λα εληζρχζνπλ νηθνλνκηθά θαη ηερλνινγηθά πεξηπηψζεηο δεκνηηθψλ αξρψλ πνπ δελ είλαη απηάξθεηο. Οη νξγαληζκνί απηνί νλνκάδνληαη «πλεξγάηεο ηνπ πκθψλνπ Covenant Coordinators» θαη φπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ κπνξνχλ λα παξέρνπλ ζηξαηεγηθή θαζνδήγεζε θαη ηερλν-νηθνλνκηθή βνήζεηα ζηνπο ππνγξάθνληεο. Αληίζηνηρε βνήζεηα κπνξεί λα δνζεί απφ ην γξαθείν ππνζηήξημεο ηνπ ηδίνπ ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ ζε θαζεκεξηλή βάζε. Άιινη θνξείο πνπ κπνξνχλ λα ρξεκαηνδνηήζνπλ θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ σο ζχκβνπινη γηα ηνπο ζπκκεηέρνληεο είλαη ην Κέληξν Κνηλψλ Δξεπλψλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (JRC) πνπ παξέρεη θπξίσο επηζηεκνληθή θαη ηερληθή βνήζεηα φζνλ αθνξά ηηο απνγξαθέο εθπνκπψλ, ε Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ, ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ε Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ (EIB). ηελ εηθφλα πνπ αθνινπζεί θαίλεηαη ν επξσπατθφο ράξηεο ηνπ πκθψλνπ: Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 23

24 Δικόνα 2.2 Δπξσπατθόο ράξηεο Σπκθώλνπ ησλ Γεκάξρσλ Με κπιε θχθιν επηζεκαίλνληαη νη δήκνη πνπ έρνπλ ππνγξάςεη ην ζχκθσλν. Με θίηξηλν θχθιν νη πεξηνρέο φπνπ εδξεχνπλ πλεξγάηεο ηνπ πκθψλνπ (Covenant Coordinators), κε πξάζηλν νη ππφινηπνη θνξείο ηερλν-νηθνλνηθήο ππνζηήξημεο θαη κε θφθθηλν δηάθνξνη επξσπατθνί ελεξγεηαθνί νξγαληζκνί. Παξαηεξνχκε φηη ηε κεγαιχηεξε ζπκκεηνρή ζην δίθηπν έρνπλ νη ρψξεο ηεο Ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ, ε Ηηαιία, νη Κάησ Υψξεο, ε Γαλία θαη ε Γεξκαλία. Ηδηαίηεξα γηα ρψξεο φπσο ε Ηζπαλία θαη ε Γαλία θάηη ηέηνην κπνξεί λα δηθαηνινγεζεί απφ ηελ έληνλε πξνζπάζεηά ηνπο ηα ηειεπηαία ρξφληα γηα κία πην βηψζηκε ελεξγεηαθή αλάπηπμε κε ηε ζπκκεηνρή ζε κεγάιν βαζκφ ησλ ΑΠΔ. Αμηνπξφζερηε θπζηθά είλαη θαη ε παξνπζία ησλ ππφινηπσλ θξαηψλ φπσο θαη ηεο ρψξαο καο. Απφ ηελ Κχπξν θαη ηηο Καλάξηνπο Νήζνπο, κέρξη ηα βνξεηφηεξα ζθαλδηλαβηθά θαη ξσζηθά άθξα, ππάξρνπλ αξρέο εληαγκέλεο ζην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ. Καζψο κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ απμάλεηαη ζπλερψο ε αλάγθε γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ζην ράξηε απηφ πξνζηίζεληαη θαζεκεξηλά λένη Γήκνη. Δμ αηηίαο ηέινο ησλ κνλαδηθψλ ηνπ ραξαθηεξηζηηθψλ, φληαο ην κνλαδηθφ φξγαλν πνπ θηλεηνπνηεί ηνπηθέο θαη πεξηθεξεηαθέο δξάζεηο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ Δλέξγεηα, ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ ζεσξείηαη απφ ην ζχλνιν ησλ Δπξσπατθψλ Ηλζηηηνχησλ σο έλα εμαηξεηηθφ κνληέιν πνιχ-επίπεδεο δηαθπβέξλεζεο θαη σο έλα πνιχ ρξήζηκν εξγαιείν βειηίσζεο ηεο επξσπατθήο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο θαη ελίζρπζεο ηεο αεηθφξνπ αλάπηπμεο. Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 24

25 2.1.2 Πξνώζεζε ηνπ πκθώλνπ ζηελ Διιάδα Διιεληθνί Γήκνη άξρηζαλ λα εκπιέθνληαη κε ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ απφ ην 2008, φηαλ πξψηνη νη Γήκνη Αηγάιεσ, Σξηθάισλ θαη θχξνπ (κε ηελ επί Καπνδηζηξηαθνχ Νφκνπ κνξθή ηνπο) ππέγξαςαλ ηελ έληαμή ηνπο ζην χκθσλν. Απφ ηφηε ππάξρνπλ 84 ειιεληθέο ππνγξάθνπζεο ηνπηθέο αξρέο, αξθεηέο απφ ηηο νπνίεο έρνπλ ήδε αλαπηχμεη ην δηθφ ηνπο ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα. Ο ράξηεο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ ζηελ Διιάδα θαίλεηαη παξαθάησ: Δικόνα 2.3 Διιεληθόο ράξηεο Σπκθώλνπ ησλ Γεκάξρσλ. Οη πην πνιιέο ζπκκεηνρέο ζην χκθσλν ππάξρνπλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Αηηηθήο. Έληνλε θηλεηηθφηεηα παξαηεξείηαη θαη ζηελ πεξηθέξεηα ηεο Θεζζαιίαο, ζηα λεζηά ησλ Κπθιάδσλ αιιά θαη ζην λνκφ Θεζζαινλίθεο. Κάζε ζπκκεηέρσλ Γήκνο ζην χκθσλν έρεη ζηφρν κεηά ηελ Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ λα ζπληάμεη ην δηθφ ηνπ ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα. Ζ πνξεία θαη ε θάζε ζηελ νπνία βξίζθνληαη νη εθάζηνηε Γήκνη θπζηθά θαη δηαθέξεη. Σν ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηνπο ζηφρνπο ηνπ θαζελφο, νη νπνίνη πνηθίινπλ ζε ζρέζε κε ηα φξηα πνπ ζέηεη ν θάζε Γήκνο, κε ηελ ζηξαηεγηθή πνπ ζα αθνινπζήζεη γηα ηελ επίηεπμή ηνπο, κε ηελ άληιεζε νηθνλνκηθψλ πφξσλ ζρεηηθά κε απηφ αιιά θαη κε ηα ρξνληθά πιαίζηα. ηνλ Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 25

26 παξαθάησ πίλαθα θαίλνληαη φινη νη κέρξη ζηηγκήο ζπκκεηέρνληεο Γήκνη θαη δηαθξίλεηαη επίζεο ε θάζε ζηελ νπνία βξίζθνληαη θαζψο θαη δηάθνξνη ζηφρνη-κέζα πνπ πηνζεηνχλ κε ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζην χκθσλν. Πίνακαρ 2.1 Σπκκεηνρή ησλ ειιεληθώλ Γήκσλ ζην Σύκθσλν ησλ Γεκάξρσλ Γήκνο Σνπηθή Αξρή Πιεζπζκόο Τπνγξαθή Φάζε-status ηόρνο κείσζεο εθπνκπώλ CO 2 Αραξλαί /2009 ππνγξαθήο Αγίαο Βαξβάξαο /2009 ππνγξαθήο Αγ. Αλαξγχξσλ 3/2011 ππνγξαθήο Κακαηεξφ Αγίνπ Γεκεηξίνπ /2011 ππνγξαθήο Αγίνπ Ησάλλε /2009 ππνγξαθήο Ρέληε Αγίνπ ηεθάλνπ /2010 ππνβνιή ρεδίνπ 20% Γξάζεο Αηγάιεσ /2008 ππνβνιή ρεδίνπ 20% Γξάζεο Αικπξνχ 4/2011 ππνγξαθήο Ακπεινθήπσλ 3/2011 ππνγξαθήο Μελεκέλεο Ακπεινθήπσλ 11/2010 ππνγξαθήο Άλσ Ληνζίσλ /2009 ππνγξαθήο Αζπξνπχξγνπ /2009 ππνβνιή ρεδίνπ 25% Γξάζεο Απιψλαο /2009 ππνγξαθήο Αμηνχ 10/2010 ππνγξαθήο Βχξσλα 6/2009 ππνγξαθήο Διιεληθνχ /2011 ππνγξαθήο Φαξθαδφλαο /2009 ππνγξαθήο Υατδαξίνπ 4/2011 ππνγξαθήο Ζξαθιείνπ 3/2011 ππνγξαθήο Υεξζνλήζνπ /2011 ππνγξαθήο Ηιίνπ /2010 ππνγξαθήο Ίνπ /2009 ππνβνιή ρεδίνπ 100% Γξάζεο Ζιηνχπνιεο /2011 ππνγξαθήο Ηηακνχ /2009 ππνγξαθήο Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 26

27 Γήκνο Σνπηθή Αξρή Πιεζπζκόο Τπνγξαθή Φάζε-status ηόρνο κείσζεο εθπνκπώλ CO 2 Καβάιαο /2010 ππνγξαθήο Κέαο /2009 ππνβνιή ρεδίνπ 100% Γξάζεο Κεξαηζηλίνπ 4/2011 ππνγξαθήο Γξαπεηζψλαο Κφξζσλ /2009 ππνβνιή ρεδίνπ 100% Γξάζεο Κξνπίσλ 4/2011 ππνγξαθή Λαγθαδά 4/2011 ππνγξαθή Λακίαο /2009 ππνγξαθή Λαξίζεο /2011 ππνγξαθήο Λεηςψλ /2008 ππνβνιή ρεδίνπ 100% Γξάζεο Λνπηξαθίνπ /2010 ππνβνιήο ρεδίνπ 20% Πεξαρψξαο Γξάζεο Ακαξνπζίνπ /2011 ππνγξαθήο Μεγάξσλ /2011 ππνγξαθήο Μειηζζίσλ /2009 ππνγξαθήο Μήινπ /2009 ππνβνιήο ρεδίνπ 100% Γξάζεο Μνχδξνπ /2009 ππνβνιήο ρεδίνπ 30% Γξάζεο Νέαο Πεληέιεο /2009 ππνγξαθήο Νέαο Βχζζαο /2009 ππνγξαθήο Νεαπφιεσο 5/2011 ππνγξαθήο πθεψλ Νένπ Φπρηθνχ /2009 ππνγξαθήο Νίθαηαο-Ρέληε 4/2011 ππνγξαθήο Νηζχξνπ 948 1/2009 ππνβνιήο ρεδίνπ 100% Γξάζεο Οίαο /2009 ππνβνιήο ρεδίνπ 20% Γξάζεο Παηαλίαο /2009 ππνγξαθήο Παιαηνχ /2010 ππνγξαθήο Φαιήξνπ Παιιήλεο /2009 ππνγξαθήο Παλνξάκαηνο /2009 ππνγξαθήο Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 27

28 Γήκνο Σνπηθή Αξρή Πιεζπζκόο Τπνγξαθή Φάζε-status ηόρνο κείσζεο εθπνκπώλ CO 2 Παηξψλ /2008 ππνγξαθήο Παχινπ Μειά 1/2011 ππνγξαθήο Πνζεηδσλίαο /2009 ππνβνιήο ρεδίνπ 20% Γξάζεο Πξεβέδεο /2009 ππνγξαθήο Πηνιεκαΐδαο /2008 ππνβνιήο ρεδίνπ 21% Γξάζεο Ραθήλαο /2009 ππνγξαθήο Ρφδνπ /2010 ππνγξαθήο αιακίλαο /2011 ππνγξαθήο εξξψλ /2009 ππνγξαθήο θχξνπ /2008 ππνβνιήο ρεδίνπ 100% Γξάζεο νθάδσλ /2009 ππνγξαθήο πάησλ /2009 ππνγξαθήο ηπιίδαο /2009 ππνγξαθήο πθεψλ /2009 ππνγξαθήο Θεξκατθνχ 1/2009 ππνγξαθήο Θέξκεο /2009 ππνβνιήο ρεδίνπ 24% Γξάζεο Σξηθάισλ /2008 ππνβνιήο ρεδίνπ 25% Γξάζεο Βξηιεζζίσλ 3/2011 ππνγξαθήο Τκεηηνχ /2010 ππνγξαθήο Παξαηεξείηαη φηη νη ειιεληθνί Γήκνη ζηελ πιεηνςεθία ηνπο έρνπλ ππνγξάςεη ζρεηηθά πξφζθαηα ην χκθσλν. Αξθεηνί είλαη θαη απηνί φκσο πνπ έρνπλ ππνβάιεη ήδε ην ρέδην Γξάζεο ηνπο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα. Έληνλε ζπκκεηνρή ζην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ έρνπλ κηθξέο λεζησηηθέο θνηλφηεηεο ηνπ Αηγαίνπ, ηα πεξηζζφηεξα απφ ηα νπνία ζηνρεχνπλ ζηελ 100% κείσζε ησλ εθπνκπψλ ξχπσλ ηνπ CO 2. ιεο απηέο νη θνηλφηεηεο ζηεξίδνληαη απφ ην κεραληζκφ «Γάθλε Γίθηπν Αεηθφξσλ Νήζσλ ηνπ Αηγαίνπ». ηελ επφκελε ελφηεηα γίλεηαη μερσξηζηή αλαθνξά ζε απηφ ην δίθηπν αιιά θαη ζε άιια αληίζηνηρα πνπ ζπκκεηέρνπλ σο ππνζηεξηρηέο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ. Παξαθάησ αθνινπζνχλ αλαθνξέο θαη πεξηγξαθή άιισλ πξσηνβνπιηψλ θαη Γηθηχσλ Πφιεσλ γηα ηελ θαζαξή Δλέξγεηα. Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 28

29 2.2 Πξσηνβνπιίεο Διιεληθώλ Γήκσλ Γίθηπν Δλεξγεηαθώλ Γήκσλ (NEPrOM) Σν Γίθηπν Δλεξγεηαθψλ Γήκσλ ηδξχζεθε ηνλ Απξίιην ηνπ 2011 απφ Γήκνπο εληφο ηεο Διιάδαο νη νπνίνη θηινμελνχλ ιηγληηηθέο κνλάδεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. πγθεθξηκέλα, ζηνπο Γήκνπο Ακχληαηνπ, Δνξδαίαο, Κνδάλεο, Φιψξηλαο θαη Μεγαιφπνιεο, γίλεηαη ην 60% ηεο θχξηαο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ηεο Διιάδαο. Καη ζηηο πέληε απηέο πεξηνρέο, ε χπαξμε κεηαιιείσλ εμφξπμεο ιηγλίηε καδί κε ηηο κνλάδεο παξαγσγήο ελέξγεηαο απφ ηελ θαχζε ηνπ ιηγλίηε δεκηνπξγεί αξλεηηθφ αληίθηππν φζνλ αθνξά ηελ πνηφηεηα ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. Δθηφο απφ ηνλ άκεζν πεξηβαιινληηθφ θίλδπλν, νη εθπνκπέο CO 2 είλαη απφ ηηο κεγαιχηεξεο ζηε ρψξα θαη κεηά ηελ εμάληιεζε ησλ απνζεκάησλ ιηγλίηε, αλεπαλφξζσηεο δεκηέο απφ ηα εγθαηαιεηκκέλα κεηαιιεία θαη εγθαηαζηάζεηο ειεθηξνπαξαγσγήο κπνξεί λα θαηαιήμνπλ ζε κφληκεο πεξηβαιινληηθέο πιεγέο. Ζ ίδξπζε ινηπφλ ηνπ Γηθηχνπ Δλεξγεηαθψλ Γήκσλ είλαη κία εθδήισζε ηεο πνιηηηθήο βνχιεζεο ησλ πέληε Γήκσλ ψζηε: λα αληηκεησπίζνπλ αξκνληθά ηα απφ θνηλνχ πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηά ηνπο λα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηελ Κιηκαηηθή Αιιαγή, ππνζηεξίδνληαο ελεξγά ηνλ ζηφρν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα κείσζε ηνπιάρηζηνλ θαηά 20% ησλ εθπνκπψλ CO 2 ην λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο πξνθιήζεηο ηεο κεηα-ιηγληηηθήο πεξηφδνπ, κεηά ηελ εμάληιεζε ησλ απνζεκάησλ ιηγλίηε ζηηο πεξηνρέο ηνπο. λα επεθηείλνπλ ην δίθηπν ψζηε λα ππνδερηνχλ φινπο ηνπο Δπξσπατθνχο Γήκνπο πνπ θηινμελνχλ αλνηρηά κεηαιιεία ιηγλίηε θαη κνλάδεο παξαγσγήο ελέξγεηαο απφ απηφλ. λα είλαη ελήκεξνη γηα ηηο πξνζπάζεηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αεηθφξα ελέξγεηα θαη άιιεο πεξηβαιινληηθέο πξσηνβνπιίεο, ηφζν ζε εζληθφ φζν θαη ζε επξσπατθφ επίπεδν. Σν Γίθηπν Δλεξγεηαθψλ Γήκσλ ζπκκεηέρεη επίζεο σο ππνζηεξηρηήο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, ζπλεξγαδφκελν έηζη κε άιιεο δεκνηηθέο αξρέο ηεο Δπξψπεο πνπ αληηκεησπίδνπλ ηα ίδηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα. Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 29

30 2.2.2 Γίθηπν Αεηθόξσλ Νήζσλ ηνπ Αηγαίνπ (ΓΑΦΝΖ) Σν Γίθηπν Αεηθφξσλ Νήζσλ ηνπ Αηγαίνπ (ΓΑΦΝΖ) απνηειεί κία αζηηθή κε θεξδνζθνπηθή ειιεληθή εηαηξεία ε νπνία κέζσ ησλ νξγάλσλ θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηζπκεί λα ζπκβάιεη: ηε δηαηήξεζε θαη πξνζηαζία ηνπ αηγαηνπειαγίηηθνπ πεξηβάιινληνο ην νπνίν απνηειεί βαζηθφ νηθνλνκηθφ πφξν ζε ηνπηθφ θαη εζληθφ επίπεδν, ηελ ελδπλάκσζε ηνπ ξφινπ ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο θαη ηεο απηνδηνίθεζεο ησλ λεζηψλ, ηε δηακφξθσζε κέζα απφ έλα δηπιφ ζχζηεκα ζηνρνζεηήζεσλ θαη ειέγρσλ, ησλ πξνυπνζέζεσλ γηα πγηή αληαγσληζκφ κεηαμχ ησλ λεζηψλ εθείλσλ πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ πηζηνπνίεζε ηεο πνηφηεηαο, ηδηαίηεξα ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ ηε δεκηνπξγία ησλ βάζεσλ γηα επηθνηλσλία θαη ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ηελ αλάπηπμε ησλ ηνπηθψλ θνηλνηήησλ. Απηή ηε ζηηγκή ζπκκεηέρνπλ ζην δίθηπν ΓΑΦΝΖ 29 λεζηά θαη 2 πεξηθέξεηεο. Σα λεζηά πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ δίθηπν απηφ απνιακβάλνπλ φια ηα δηθαηψκαηα ηνπ πιήξνπο κέινπο, δειαδή επηζηεκνληθή θαη ηερληθή ππνζηήξημε γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ αεηθφξαο ελέξγεηαο θαη βησζηκφηεηαο, πιεξνθφξεζε γηα έξγα θαη πξνγξάκκαηα, δεκνζηφηεηα θιπ. πσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, ην ΓΑΦΝΖ απνηειεί θνξέα ζηήξημεο δεκνηηθψλ λεζησηηθψλ αξρψλ πνπ έρνπλ ππνγξάςεη ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ, αιιά ηαπηφρξνλα ζπκκεηέρεη θαη απφ κφλν ηνπ ζην χκθσλν, σο κέινο ηνπ πκθψλνπ ησλ Νεζηψλ (Isle-Pact) πνπ αλαιχεηαη παξαθάησ. Οη πφξνη ηνπ δηθηχνπ γηα ηελ θάιπςε ησλ ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ κπνξνχλ λα θαιπθζνχλ απφ ζπλεηζθνξέο ησλ κειψλ ηνπ, απφ δσξεέο θαη επηρνξεγήζεηο απφ εζληθνχο θαη δηεζλείο νξγαληζκνχο. Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 30

31 Δικόνα 2.4 Γίθηπν Αεηθόξσλ Νήζσλ ηνπ Αηγαίνπ 2.3 Γίθηπα γηα ηε Βηώζηκε Δλέξγεηα ζηελ Δπξώπε ISLENET Σν ISLENET είλαη έλα δίθηπν Δπξσπατθψλ Νήζσλ γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηελ ελέξγεηα. Πεξηιακβάλεη ζπγθεθξηκέλα αξρέο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο λήζσλ θαη ζθνπφο ηνπ είλαη ε πξνψζεζε ηεο αεηθφξνπ θαη απνηειεζκαηηθήο ελέξγεηαο θαη ηνπ πεξηβαιινληηθνχ management. Οπζηαζηηθά πξνσζεί ηελ πηνζέηεζε ηνπηθψλ ζηξαηεγηθψλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη πξνγξακκάησλ γηα ηελ δηείζδπζε ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. ια απηά κπνξεί λα έρνπλ νπζηαζηηθφ αληίθηππν ζηελ εθάζηνηε ηνπηθή λεζησηηθή νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη κία θαιά ηζνξξνπεκέλε πξνζέγγηζε ηνπ πξναλαθεξζέληνο πεξηβαιινληηθνχ management. Σν δίθηπν ISLENET είλαη κία πξσηνβνπιία ηεο Νεζησηηθήο Δπηηξνπήο (Island Commission) ηνπ CMPR (Conference of Peripheral and Maritime Regions) θαη ππνζηεξίδεηαη απφ ηνπο νξγαληζκνχο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ην πκβνχιην ησλ Γπηηθψλ Νήζσλ (Western Isles Council). Ζ ρψξα νηθνδεζπφηεο ηνπ Western Isles αλαιακβάλεη ηελ δηνηθεηηθή θαη ηελ νηθνλνκηθή δηαρείξηζε γηα ηηο ελέξγεηεο ηνπ θάζε ζπκκεηέρνληνο λεζηνχ. Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 31

32 Δικόνα 2.5 Islenet Σν δίθηπν απηφ πεξηιακβάλεη 5 δηαθνξεηηθά Projects ζηα νπνία κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ νη θνηλσληθνί θνξείο. Απηά είλαη: Σν Isle-Pact Project: Σν ζπγθεθξηκέλν project έρεη πνιιά θνηλά κε ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ. Γηθαίσκα ζπκκεηνρήο έρνπλ λεζηά πνπ αλήθνπλ ζε ρψξεο κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο αιιά κειινληηθά πξνβιέπεηαη δηθαίσκα ζπκκεηνρήο θαη ζε άιια λεζηά ηνπ επξχηεξνπ επξσπατθνχ ρψξνπ. Σν πξφγξακκα απηφ ζπλρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαη ηελ Γεληθή Γηεχζπλζε Δλέξγεηαο. Απηή ηε ζηηγκή ζπκκεηέρνπλ παξαπάλσ απφ 50 λεζηά ηα νπνία πξέπεη: λα πεηχρνπλ ηνλ ζηφρν κείσζεο 20% ησλ εθπνκπψλ CO2 κέρξη ην 2020, λα επηδείμνπλ πνιηηηθή δέζκεπζε ζηνπο γεληθνχο ζηφρνπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ αεηθφξα αλάπηπμε, λα παξάγνπλ κία ζεηξά απφ άκεζα πξαγκαηνπνηήζηκα πξνγξάκκαηα, λα πξνηείλνπλ ζεηξά εξγαιείσλ θαη κεραληζκψλ γηα ηελ νηθνλνκηθή ππνζηήξημε ησλ παξαπάλσ πξνγξακκάησλ θαη λα εληζρχζνπλ γεληθά ην επίπεδν ηεο πεξηβαιινληηθήο επαηζζεζίαο ησλ θαηνίθσλ ηνπο. Σν πξναλαθεξζέλ δίθηπν ΓΑΦΝΖ ζπκκεηέρεη σο κέινο ζην Isle-Pact. Σν πξφγξακκα BIORES: Απηφ έρεη σο ζηφρν ηελ πξνψζεζε ησλ ηερλνινγηψλ γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο απφ βηναέξην πνπ πξνέξρεηαη απφ δεκνηηθά απφβιεηα λεζηψλ ηεο Δπξψπεο. Παξνπζηάδεη έληνλν ειιεληθφ ελδηαθέξνλ γηαηί σο άκεζνπο ζπλεξγάηεο θαη ζπλ-ρξεκαηνδφηεο έρεη θνξείο φπσο ην Δ.Π.Σ.Α θαη ην Παλεπηζηήκην Παηξψλ αιιά θαη ηελ ζπκκεηνρή ηνπ λεζηνχ ηεο άκνπ σο έλα απφ ηα 6 επξσπατθά λεζηά ζηα νπνία ζα αθνινπζεζεί ην πξφγξακκα. Σν BIORES έρεη σο ζηφρν ηελ εμάιεηςε ησλ κε-ηερλνινγηθψλ θξαγκάησλ θαη νηθνλνκηθψλ εκπνδίσλ πνπ εκπνδίδνπλ ηηο επελδχζεηο ζηελ παξαγσγή ελέξγεηαο απφ βηναέξην γηα απηά ηα λεζηά θαη ηελ αλάπηπμε ππνζηεξηθηηθψλ εξγαιείσλ γηα ηελ αλάπηπμε ηέηνησλ επελδχζεσλ. Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 32

33 Σν πξφγξακκα SEC-BENCH: Δδψ αλαπηχζζεηαη έλα δηαδηθηπαθφ εξγαιείν αλαθνξάο κε ζθνπφ ην λα βνεζήζεη λεζησηηθέο θνηλφηεηεο ζην λα αλαγλσξίζνπλ θαη λα ζρεδηάζνπλ ηηο δπλαηφηεηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο πνπ έρνπλ ζε ζρέζε κε ηελ αεηθφξν αλάπηπμε. Υξεκαηνδφηεο ηνπ δηθηχνπ απηνχ είλαη ην ίδην ην ISLENET αιιά θαη άιινη ηνπηθνί επξσπατθνί θνξείο. Σν πξφγξακκα STORIES: Κχξηνο ζηφρνο ηνπ STORIES είλαη λα δηεπθνιπλζεί ε δηείζδπζε ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ζηα λεζηά, κέζα απφ ηξνπνπνηήζεηο ζηηο ππάξρνπζεο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο πνπ ζα σζήζνπλ ηελ πηνζέηεζε ηερλνινγηψλ απνζήθεπζεο ελέξγεηαο. Δδψ ζπκκεηέρνπλ θαη πάιη λεζηά απφ ηνλ Δπξσπατθφ ρψξν θαη ππάξρνπλ 2 ζπλεξγαδφκελα δίθηπα κέζσ ησλ νπνίσλ γίλεηαη αληαιιαγή απφςεσλ θαη εκπεηξηψλ γχξσ απφ ηελ ηερλνινγία θαη ην marketing ησλ Α.Π.Δ. Κχξηνη ζπλεξγάηεο απηνχ ηνπ επξσπατθνχ πξνγξάκκαηνο είλαη ην Δζληθφ Μεηζφβην Πνιπηερλείν (Δ.Μ.Π), ε ειιεληθή Ρπζκηζηηθή Αξρή Δλέξγεηαο (Ρ.Α.Δ) αιιά θαη ην εζληθφ Κέληξν Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (Κ.Α.Π.Δ). Οη δξάζεηο ηνπ δηθηχνπ ISLENET κέζσ ησλ πξνγξακκάησλ ηνπ μεθίλεζαλ λα εθαξκφδνληαη απφ ην 2007 θαη ηα απνηειέζκαηα αλακέλεηαη λα αμηνινγεζνχλ ην 2020, ζε ζρέζε κε ηνπο ζηφρνπο ηεο Δπξσπατθήο Δλεξγεηαθήο Πνιηηηθήο C40 Cities Clinton Climate Initiative Σν C40 Cities είλαη έλα παγθφζκην δίθηπν κεγάισλ πφιεσλ κε θνηλφ ζηφρν ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. Πξνζθέξεη ζηηο πφιεηο απηέο έλαλ απνηειεζκαηηθφ ηξφπν γηα ζπλεξγαζία θαη αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή. Μέζα απφ κία άκεζε ζπλεξγαζία κε ην Clinton Climate Initiative, βνεζάεη ηηο πφιεηο λα κεηψζνπλ ηεο εθπνκπέο πνπ επζχλνληαη γηα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, κέζα απφ κία πνηθηιία πξνγξακκάησλ ζρεηηθά κε ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα θαη ηελ θαζαξή ελέξγεηα. Ο Γήκνο Αζελαίσλ ζπκκεηέρεη απηή ηε ζηηγκή απφ ειιεληθήο πιεπξάο ζην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα. ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ κπνξεί λα βξεη θαλείο ρέδηα Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Αλάπηπμε αληίζηνηρα κε απηά πνπ ππνβάινπλ νη ππνγξάθνληεο ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ. Δδψ ζηελ νπζία ην Clinton Climate Initiative βνεζάεη ηηο πφιεηο πνπ ζπκκεηέρνπλ Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 33

34 ζην C40 Cities λα παξάγνπλ θαη λα θαηαλαιψλνπλ ελέξγεηα πην βηψζηκα. Γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ εκπιεθφκελσλ πφιεσλ ινηπφλ παξέρεηαη έλαο αξηζκφο απφ ππεξεζίεο, νη νπνίεο κπνξνχλ λα πξνζαξκνζηνχλ αλάινγα κε ηηο ηνπηθέο αλάγθεο θάζε θνξά. Απηέο νη ππεξεζίεο έρνπλ λα θάλνπλ κε: Σερληθή ππνζηήξημε, γεληθή ππνζηήξημε ηνπ έξγνπ, αγνξαζηηθή ππνζηήξημε, νηθνλνκηθέο ζπκβνπιέο, δηθηπαθή πξφζβαζε, αλαιπηηθά εξγαιεία κεηξήζεσλ. Δικόνα 2.6 C40 Cities Κεθάιαην 2: Πξσηνβνπιίεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα 34

35 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 35

36 Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 36

37 3.1 Αλάπηπμε ρεδίσλ Γξάζεσλ γηα Αεηθόξν Δλέξγεηα πσο έρεη πξναλαθεξζεί, γηα ηε δεκηνπξγία ελφο ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα (.Γ.Α.Δ) είλαη απαξαίηεην λα ππάξμεη αξρηθά κία Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ CO 2 (Β.Α.Δ) θαη ελ ζπλερεία ε απφθαζε γηα ηνλ ζηφρν κείσζεο εθπνκπψλ πνπ ζα πξέπεη λα επηηχρεη ε δεκνηηθή αξρή. Γηα ηελ αλάπηπμε ησλ παξαπάλσ είλαη αλαγθαίν λα ππάξρεη κία νξγαλσκέλε ζηξαηεγηθή, ε νπνία βάζε ελφο ζρεδίνπ ζα νδεγήζεη ζε πνηνηηθά θαη πνζνηηθά απνηειέζκαηα. Γη απηφ ινηπφλ θαη έρνπλ αλαπηπρζεί εηδηθέο κεζνδνινγίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ελφο ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα. ε ζρεηηθή κειέηε ηνπ JRC (Joint Research Centre) (4) ηεο Δπξσπατθήο Commission αλαθέξνληαη πνιιέο απφ απηέο ηηο κεζνδνινγίεο είηε γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ ΓΑΔ είηε γηα ηελ Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ. ηελ ζπγθεθξηκέλε κειέηε γίλεηαη αλαθνξά ζηηο βαζηθφηεξεο θαη επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελεο κεζνδνινγίεο, ρσξίο απηφ λα ζεκαίλεη φηη δελ κπνξνχλ λα ππάξμνπλ θαη άιιεο πνπ λα ηαηξηάδνπλ κε ηηο αλάγθεο θαη ηα ζρέδηα ελφο Γήκνπ. χκθσλα κε ηνπο εηδηθνχο πνπ ζπκκεηείραλ ζε ζρεηηθφ workshop ηεο Ispra, ππάξρνπλ αξθεηά θνηλά ζθάικαηα πνπ θάλνπλ νη δεκνηηθνί ζχκβνπινη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αλάπηπμεο θαη εθηέιεζεο ησλ κέηξσλ ησλ ρεδίσλ Γξάζεο. Γη απηφ ην ιφγν, ε αλάπηπμε κεζνδνινγηψλ γηα ηα ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα θξίλεηαη απαξαίηεηε. Οη επηζηήκνλεο πνπ ζπκκεηείραλ ζε απηφ ην workshop θαηέιεμαλ, φζνλ αθνξά ηα ζθάικαηα θαη ηηο αλαπνηειεζκαηηθέο ηαθηηθέο θαηά ηελ αλάπηπμε ησλ ρεδίσλ Γξάζεο, ζηηο παξαθάησ αηηίεο: Αδπλακία πνιηηηθήο δέζκεπζεο Δλαζρφιεζε κφλν ελφο πξνζψπνπ ή νιηγνκειψλ νκάδσλ κε ην ρέδην Γξάζεο, αληί γηα κεγαιχηεξεο εξγαζηαθέο νκάδεο απνηεινχκελεο απφ αλζξψπνπο δηαθνξεηηθψλ θιάδσλ. Σν γεγνλφο φηη πνιχ απνηειεζκαηηθά θαη νπζηαζηηθά ρέδηα έρνπλ απνηχρεη εμ αηηίαο ηεο έιιεηςεο δηαδηθαζηψλ αλαθνξάο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ έξγνπ. Σνλ αζαθή θαηακεξηζκφ ησλ επζπλψλ θαη ηελ αλππαξμία δηαιφγνπ κε ηνπο άκεζα ελδηαθεξφκελνπο (π.ρ ηελ έιιεηςε γλψζεσλ γχξσ απφ ηελ ελεξγεηαθή αζθάιεηα, φπσο ζπκπέξαλαλ νη εηδηθνί θαηά ηε δηάξθεηα ζπλεληεχμεσλ ζηε νπεδία. Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 37

38 χκθσλα κε ηνπο ίδηνπο, ηα πην δχζθνια βήκαηα είλαη: Μία απφ ηηο πξψηεο δπζθνιίεο πνπ ζπλαληάηαη, ην λα ππνβιεζεί ε ηδέα ηνπ ΓΑΔ κε πεηζηηθφ ηξφπν ζηελ ηνπηθή θπβέξλεζε θαη ζην λα δηεγεξζεί ν ελζνπζηαζκφο ηνπ εθάζηνηε Γεκάξρνπ, πνπ είλαη θαη ην ηδαληθφηεξν πξφζσπν γηα λα πξνθαιέζεη ην γεληθφ ελδηαθέξνλ. Μεξηθέο θνξέο ηα κέηξα πνπ ιακβάλνληαη απφ ην εθάζηνηε Γεκνηηθφ πκβνχιην είλαη αλαθφινπζα φζνλ αθνξά ηελ εθαξκνγή ηνπο ζε ζρέζε κε ηα εζληθά ή ηνπηθά νηθνλνκηθά δεδνκέλα. Πξηλ ηελ απφθαζε γηα ζπγθεθξηκέλα κέηξα, είλαη αλαγθαία ε κειέηε ησλ ηνπηθψλ νηθνλνκηθψλ πιαηζίσλ πνπ ππάξρνπλ. Ζ ζπλερήο θαη ιεπηνκεξήο ζπιινγή ελεξγεηαθψλ δεδνκέλσλ πξέπεη λα γίλεη πξνζερηηθά θαη κε κέηξν. Ζ ζπιινγή δεδνκέλσλ είλαη ηδηαίηεξα πνιχπινθε εξγαζία θαη γη απηφ θαη δελ πξέπεη λα είλαη καθξφρξνλε θαη θνπξαζηηθή δηαδηθαζία, δηφηη ππάξρεη ην ξίζθν ηεο παξάιπζεο άιισλ ζεκαληηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Ζ παξαθνινχζεζε είλαη επίζεο δχζθνιε (έιιεηςε δεδνκέλσλ, δηθνξνχκελε εθηίκεζε ησλ απνηειεζκάησλ) θαη ρξεηάδεηαη έλα νξγαλσκέλν πιάλν πξηλ πξαγκαηνπνηεζεί. Γηα φια ηα παξαπάλσ εκπφδηα θαη δπζθνιίεο ινηπφλ είλαη απαξαίηεην λα ππάξρεη πάληα κία κεζνδνινγία ε νπνία ζα δψζεη ην πιάλν θαη ηα εξγαιεία γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ΓΑΔ. Οη θπξηφηεξεο απηέο κεζνδνινγίεο είλαη νη: ENOVA PEPESEC BELIEF MODEL MOVING SUSTAINABLY SECURE MUSEC ICLEI / NATURAL CAPITALISM SOLUTIONS Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 38

39 CLIMATE COMPASS MINNESOTA PROJECT ηνπο πίλαθεο πνπ αθνινπζνχλ γίλεηαη κία πξνζπάζεηα αλάιπζεο θαη ζχγθξηζεο ησλ παξαπάλσ κεζνδνινγηψλ θαηαζθεπήο ελφο ΓΑΔ. Ζ γεληθή εθηίκεζε θαη νη αξρηθέο πιεξνθνξίεο δίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 3.1 ελψ ηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα δίλνληαη ζηνλ πίλαθα 3.2, κε ηηο πιεξνθνξίεο πάληα λα αληινχληαη απφ ηε κειέηε ηνπ JRC ηεο Δπξσπατθήο Commission (4). Πίνακαρ Βαζηθά ζηνηρεία κεζνδνινγηώλ θαηαζθεπήο ΣΓΑΔ Μεζνδνινγία Υώξεο Πξνγξάκκαηα εθαξκνγήο ζπλεξγάηεο ENOVA NO - Γεληθή άπνςε PEPESEC UK, SE, GR, ES, IT, PO - Σν πξφγξακκα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί κφλν απφ πεπεηξακέλεο δεκνηηθέο αξρέο. BELIEF BG, DE, ES, FR, GB, GR, IT, NL, PO, RO, SI, SK Energie Cities Αζρνιείηαη θπξίσο κε ζέκαηα επηθνηλσλίαο θαη κεηάδνζεο ησλ απνηειεζκάησλ ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο θνξείο MODEL 7 λέα θξάηε κέιε ηεο Δ.Δ + Κξναηία Energie Cites, ENEFFECT Αθνξά θξάηε ηεο αλαηνιηθήο Δπξψπεο θαη ε γεληθή ζηξαηεγηθή ηνπ έρεη κειεηεζεί πξνζερηηθά MOVING SUSTAINABLY Κνηλνπξαμία πφιεσλ απφ: NO, SE, FI, LI, RO, PO, GE, LV, EE Καιχπηεη γεληθά φιεο ηηο πιεπξέο ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ αιιά εμεηδηθεχεηαη αξρηθά ζην ζρεδηαζκφ ζρεδίνπ βηψζηκεο κεηαθνξάο. SECURE DK, IE, EE, SE City of Malmö Πεξηέρεη παξαδείγκαηα απφ.γ.α.δ πνπ έρνπλ ήδε πινπνηεζεί, βνεζψληαο έηζη ηνπο κε πεπεηξακέλνπο κηθξνχο δήκνπο. MUSEC BG, DE, DK, IT, NL Italian Local Agenda 21 Πεξηέρεη θάζε πιεπξά ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ εθηφο ηεο επηθνηλσλίαο θαη είλαη δηαζέζηκν ειεχζεξα ζην δηαδίθηπν Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 39

40 ICLEI/NATURAL CAPITALISM SOLUTIONS CLIMATE COMPASS MINNESOTA PROJECT USA DE USA Πεξηέρεη πνιιά παξαδείγκαηα αιιά θαη εξγαιεία γηα ηελ εθηίκεζε ησλ εθπνκπψλ ζεξκνθεπίνπ απφ ηηο ΖΠΑ Ζ κεζνδνινγία απηή δίλεη ηε δπλαηφηεηα κέζα απφ 7 δηαθνξεηηθέο πξνζεγγίζεηο γηα εμαζθάιηζε θάζε θηινδνμίαο, απφ ηελ πην απαηζηφδνμε κέρξη ηελ πην αηζηφδνμε Γηα ηελ θαιχηεξε εθαξκνγή ηεο κεζνδνινγίαο, ρξεηάδνληαη πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο. ηνλ πίλαθα 3.2 πνπ αθνινπζεί αλαιχνληαη ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο θάζε κεζφδνπ μερσξηζηά: Πίνακαρ 3.2 Πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα κεζνδνινγηώλ ΣΓΑΔ Μεζνδνινγία Πιενλεθηήκαηα Μεηνλεθηήκαηα ENOVA Πεξηέρεη παξαδείγκαηα πνπ βνεζνχλ ζηελ ελζσκάησζε ηνπ ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ ζηε γεληθή ζηξαηεγηθή ηεο πφιεο. Γίλνληαη ζε βάζνο νη ηερληθέο πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηελ Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ θαη ηελ εθαξκνγή ησλ κέηξσλ. Τπάξρνπλ αλαθνξέο ζε εμσηεξηθέο πεγέο. PEPESEC Ζ κεζνδνινγία έρεη εθαξκνζηεί ζε 9 πφιεηο ζηε νπεδία ζε ζπλεξγαζία κε επξσπατθνχο ζπλεξγάηεο θαη πξφγξακκα ηεο IEE (Intelligent Energy Europe). ε θάζε βήκα ηεο κεζνδνινγίαο ππάξρεη θαη αληίζηνηρν ππαξθηφ παξάδεηγκα. Γελ αλαπηχζζεηαη ην βαζηθφ ζεκείν πνπ αθνξά ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ ΓΑΔ. Αζρνιείηαη θπξίσο κε ηε Ννξβεγία. Ζ παξαθνινχζεζε θαη ε αλαθνξά ησλ απνηειεζκάησλ αγγίδνληαη επηθαλεηαθά. Γελ ππάξρεη δηαρσξηζκφο κεηαμχ ηεο εθαξκνγήο ησλ κέηξσλ ζην δεκφζην θαη ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Ζ ζπγθξηηηθή αμηνιφγεζε θαη ε δεκνζίεπζε εκπεηξηψλ δελ πεξηιακβάλνληαη. Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 40

41 BELIEF Ο νδεγφο πεξηέρεη ιεπηνκεξείο κεζφδνπο γηα ην πψο κπνξνχλ λα δηνξγαλσζνχλ επηηπρψο ελεξγεηαθά ζπλέδξηα θαη θφξα. Ζ κεζνδνινγία επηθεληξψλεηαη ζην πψο κπνξεί λα ππάξμεη ππνζηήξημε απφ ηνπο ελδηαθεξφκελνπο πνιίηεο. MODEL Πεξηέρεη κεγάιε πνηθηιία επηηπρψλ παξαδεηγκάησλ απφ ηελ Δπξψπε. πκπεξηιακβάλεηαη κία ηζρπξφηαηε επηθνηλσληαθή ζηξαηεγηθή. Τπάξρεη ιεπηνκεξήο απνγξαθή δηαζέζηκσλ πεγψλ ρξεκαηνδφηεζεο ζηελ Δπξψπε. MOVING Τπάξρεη check list γηα θάζε βήκα. Κάζε SUSTAINABLY βήκα πεξηγξάθεηαη ιεπηνκεξψο κε έκθαζε ζηελ εθηέιεζε ησλ κέηξσλ. SECURE Ζ κεγάιε απιφηεηα ηεο κεζφδνπ ην θαζηζηά ηδαληθφ γηα κία πξψηε πξνζέγγηζε ζηελ επεμεξγαζία ηνπ ΓΑΔ. MUSEC Ο νδεγφο ζπιιέγεη ζπκβνπιέο θαη πξνηάζεηο ππνβνήζεζεο ηεο εθηέιεζεο πνπ έρνπλ εθαξκνζηεί ήδε πξαθηηθά. Καιχπηεη ηα πεξηζζφηεξα βήκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ιεπηνκεξψο. ICLEI/NATURAL Τπάξρεη κεγάιν πιήζνο επηρεηξεκάησλ κε CAPITALISM ηα νπνία κπνξεί λα δηεγεξζεί ην SOLUTIONS ελδηαθέξνλ ησλ πνιηηψλ. Ζ κέζνδνο ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηνλ δηεζλή νξγαληζκφ ηνπηθψλ απηνδηνηθήζεσλ ICLEI. CLIMATE Ο νδεγφο πεξηέρεη ην compendium of COMPASS measures πνπ είλαη έλαο θαηάινγνο απφ κέηξα ψζηε λα βνεζεζεί ν θάζε Γήκνο λα εληνπίζεη ηηο δηθέο ηνπ θηινδνμίεο. MINNESOTA Δπηθεληξψλεηαη πνιχ ζην πξνβιεκαηηθή PROJECT πιεπξά ηεο δηέγεξζεο ελδηαθέξνληνο ησλ πνιηηψλ θαη πεξηιακβάλεη πεξηγξαθή γηα ηνλ ξφιν ηνπ θάζε ελδηαθεξφκελνπ. Ζ κεζνδνινγία δελ πεξηέρεη νδεγνχο γηα ηε ζπιινγή θαη παξαθνινχζεζε ησλ δεδνκέλσλ. Οηθνλνκηθά θαη δηαρεηξηζηηθά ζέκαηα δελ εμεγνχληαη επαξθψο. ην πιαίζην αλάπηπμεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ΓΑΔ δελ ππάξρεη αλαθνξά ζηνπο ιφγνπο επηηπρίαο άιισλ παξαδεηγκάησλ. Γελ απαηηείηαη έλα φξακα ζηφρνο ζηελ πξνηεηλφκελε κεζνδνινγία. Γελ πεξηγξάθεηαη θάπνηα επηθνηλσληαθή ζηξαηεγηθή, ζπγθξηηηθή αμηνιφγεζε θαη αληαιιαγή εκπεηξηψλ κε άιινπο Γήκνπο Τπάξρνπλ αξθεηέο ειιείςεηο ιεπηνκεξεηψλ απφ φιεο ηηο πιεπξέο ηνπ ζέκαηνο. Οη ηνκείο ηεο επηθνηλσλίαο θαη ηεο δηάδνζεο ησλ απνηειεζκάησλ δελ θαιχπηνληαη επαξθψο. Γελ πεξηέρνληαη βαζηθέο νηθνλνκηθέο νδεγίεο. Ζ δηθηχσζε θαη ε αμηνιφγεζε δελ ζεσξνχληαη ζεκαληηθέο γηα ηε δεκηνπξγία ΓΑΔ. Μεξηθέο απφ ηηο πιεξνθνξίεο είλαη δηαζέζηκεο κφλν γηα κέιε ηνπ δηθηχνπ Climate Alliance. Σα βήκαηα ηεο δηαδηθαζίαο ζα πξέπεη λα αθνινπζεζνχλ απζηεξά δηαδνρηθά απφ ηελ αξρή κέρξη ην ηέινο. Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 41

42 πκπεξαζκαηηθά, πξνθχπηεη φηη βήκαηα απφ φιεο ηηο κεζνδνινγίεο ζα κπνξνχζαλ λα πηνζεηεζνχλ κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία κίαο λέαο ζηαζεξήο επηηπρνχο κεζνδνινγίαο. Γη απηφ θαη έρεη επηιερζεί κία αληίζηνηρε βήκα πξνο βήκα δηαδηθαζία πνπ πεξηιακβάλεη πνιιά απφ ηα πξνηεηλφκελα εξγαιεία ησλ παξαπάλσ κεζνδνινγηψλ. Ζ δηαδηθαζία απηή θαίλεηαη παξαθάησ: Όπαξμε πνιηηηθήο δέζκεπζεο θαη ηζρπξνπνίεζήο ηεο αλεμαξηήησο πνιηηηθψλ αιιαγψλ. Απφθηεζε ππνζηήξημεο απφ ηνπο άκεζα ελδηαθεξφκελνπο θνξείο o πκθσλία κε ηνπο ηνπηθνχο παξαγσγνχο Δλέξγεηαο θαη ίδξπζε ηζρπξψλ ζπλεξγαζηψλ o Γεκηνπξγία νκάδαο δηνίθεζεο γηα ην ελεξγεηαθφ πξφγξακκα Γηεπζχλνπζα νκάδα Οκάδα αλαθνξάο Οκάδεο εξγαζίαο o Γεκηνπξγία δνκήο ζπλεξγαζίαο πνπ ζα απνηειείηαη απφ αληηπξνζψπνπο ελδηαθεξφκελσλ δηαθνξεηηθψλ θιάδσλ. o Σκεκαηνπνίεζε ησλ θνηλσληθψλ θνξέσλ θαη θαζνξηζκφο ηνπ ηξφπνπ ελζσκάησζήο ηνπο. o πιινγή ηδεψλ απφ πνιίηεο θαη εηαηξείεο. Απφθηεζε δέζκεπζεο απφ ηνπο θνξείο δεκηνπξγίαο ηνπ πιάλνπ. o Γεκηνπξγία αίζζεζεο θνηλνχ ζπκθέξνληνο o Παξαδεηγκαηηζκφο κε ηελ κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζηα ηδία θηίξηα Θεζκνπνίεζε (δνκέο, κνλάδεο δπλακηθνχ). o Γεκηνπξγία παξαξηήκαηνο πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ κε μερσξηζηέο αξκνδηφηεηεο θαη budget. o Ρχζκηζε, βειηηζηνπνίεζε ησλ εζσηεξηθψλ δηνηθεηηθψλ δνκψλ θαη δηαδηθαζηψλ. o Γηνξηζκφο ππαιιήινπ επηθνηλσλίαο θαη θαζνξηζκφο αξκνδηνηήησλ. Τηνζέηεζε ελφο ζηφρνπ νξάκαηνο πνπ ζα αλαδείμεη θαη ηελ ζηξαηεγηθή πνπ ζα αθνινπζεζεί απφ ην Γήκν. Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 42

43 πιινγή ελεξγεηαθψλ θαη θιηκαηηθψλ δεδνκέλσλ γηα κέηξα, έξεπλεο ή ζηαηηζηηθέο. Βαζηθή εθηίκεζε o Δθηίκεζε ηεο παξνχζαο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο θαη ησλ αεξίσλ ξχπσλ. o Πξφβιεςε κειινληηθψλ ζελαξίσλ Αλάιπζε ηνπ παξφληνο πιαηζίνπ. o πιινγή ησλ επλντθψλ θαη δπζκελψλ ξπζκίζεσλ. o Αλαγλψξηζε παξαγφλησλ επηηπρίαο πξνεγνχκελσλ πεξηπηψζεσλ. o Αλαγλψξηζε ηνπηθψλ θχξησλ νδεγψλ. o Δχξεζε ππφινηπσλ ππαξθηψλ ζηφρσλ. Αλαγλψξηζε ησλ ππαξθηψλ πηζαλνηήησλ ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο απφ ηηο ηνπηθέο ελεξγεηαθέο πεγέο ζηνπο ηνκείο εκπινθήο ηνπ ΓΑΔ. Δθηίκεζε ησλ νηθνλνκηθψλ πεγψλ. o Αλάιπζε ηνπ νηθνλνκηθνχ πιαηζίνπ. o Δπεμεξγαζία επελδπηηθνχ πιάλνπ. o Καηαλνκή νηθνλνκηθψλ πφξσλ αλάινγα κε ηηο πξνηεξαηφηεηεο. o Αλαγλψξηζε πηζαλψλ εμσηεξηθψλ πφξσλ απφ εηαηξείεο, ESCO s θαη επξσπατθέο ρξεκαηνδνηήζεηο. Πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα (ΓΑΔ) o Θέζπηζε νξίσλ θαη ζηφρσλ. o Δπηινγή ησλ θαιχηεξσλ πξαθηηθψλ ελεξγεηψλ. o Πξφηαζε κέηξσλ ζρεηηθψλ κε ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα θαη ηελ αλαλεψζηκε ελέξγεηα. o Αλαγλψξηζε θαιχηεξσλ δξάζεσλ γηα ην ζρέδην θαη επηινγή πξνηεξαηνηήησλ. o Γηνξηζκφο πξνζψπνπ επηθνηλσλίαο θαη θαζνξηζκφο αξκνδηνηήησλ γηα θάζε πξφγξακκα. o Υξνληθφο πξνγξακκαηηζκφο Αληαιιαγή εκπεηξηψλ κε άιιεο ηνπηθέο αξρέο θαη ελδηαθεξφκελνπο θνξείο. o πγθξηηηθή αμηνιφγεζε o Δπηηξνπέο Κιηκαηηθήο Αιιαγήο θαη Δλεξγεηαθήο Απνδνηηθφηεηαο. Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 43

44 Παξαθνινχζεζε θαη αλαθνξέο πξνφδνπ ηνπ πιάλνπ. o Δπηινγή απνηειεζκαηηθψλ δεηθηψλ. o Υξήζε ελφο πνηνηηθνχ δηαρεηξηζηηθνχ εξγαιείνπ. ρεδηαζκφο κίαο επηθνηλσληαθήο ζηξαηεγηθήο πξνψζεζεο δεκνζηνπνίεζεο ησλ παξαπάλσ δξαζηεξηνηήησλ. Αληίζηνηρεο κεζνδνινγίεο ππάξρνπλ θπζηθά θαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ απνγξαθψλ ησλ εθπνκπψλ ξχπσλ CO 2 ζηνπο δήκνπο. Οη κεζνδνινγίεο απηέο πεξηγξάθνληαη αλαιπηηθά ζηελ επφκελε ελφηεηα. 3.2 Απνγξαθή Δθπνκπώλ CO 2 Τπάξρεη κία κεγάιε πνηθηιία κεζνδνινγηψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ απνγξαθή εθπνκπψλ CO 2. Πνιιέο απφ απηέο έρνπλ ηνπηθφ ραξαθηήξα θαη ζρεηίδνληαη κε ην ελεξγεηαθφ ζχζηεκα κία ρψξαο, άιιεο φκσο βξίζθνπλ επξεία εθαξκνγή ζε κεγάιν αξηζκφ ρσξψλ. χκθσλα κε ην ίδην θείκελν (4) ζε ζπλέδξην γηα ηηο κεζνδνινγίεο ησλ ρεδίσλ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα πνπ έγηλε ζηελ Ίζπξα ηεο Ηηαιίαο ην Μάην ηνπ 2009 νξίζηεθαλ θαη πεξηγξάθεθαλ πνιιέο απφ ηηο κεζνδνινγίεο απηέο. Άμηεο αλαθνξάο είλαη νη: A. Emission tracker tool (Clinton Climate Initiative) B. International Local Government GHG emission Analysis Protocol (ICLEI) C. The Greenhouse Gas Protocol: A Corporate Accounting and Reporting Standard D. The Greenhouse Gas Protocol (WRI/WBCSD) E. ADEME tools: Bilan carbone F. California Climate Action Registry Project Protocols G. GRIP tool H. ECORegion (Climate Alliance) Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 44

45 Υσξηθή LCA Γεσγξαθηθά Οξγαληζκψλ Project Δλέξγεηαο Μεηαθνξψλ Βηνκεραλίαο Γεσξγίαο LULUCF Απνβιήησλ Αλάπηπμε Πξνζρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ε παξέλζεζε θαίλεηαη ην φλνκα ηνπ νξγαληζκνχ πνπ αλαπηχζζεη ηε κεζνδνινγία. ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί ππάξρεη κία πεξηιεπηηθή πεξηγξαθή ησλ βαζηθφηεξσλ ζηνηρείσλ ησλ παξαπάλσ κεζνδνινγηψλ. Σα ζηνηρεία πνπ αλαιχνληαη είλαη: Πξνζέγγηζε: ρσξηθή ή LCA δειαδή ζρεηηθή κε ηε δηάξθεηα ηνπ θχθινπ δσήο ηεο κεζνδνινγίαο ξηα: γεσγξαθηθά, νξγαληζκψλ/ιεηηνπξγηψλ, project Σνκείο: ελέξγεηαο, κεηαθνξψλ, βηνκεραλίαο, γεσξγίαο, ρξήζεο γεο, ρξήζεο γεο γηα δαζνθνκία (Land Use Change an Forestry LULUCF), απνβιήησλ Πεδία: πεδίν 1 (εθπνκπέο εληφο δεκνηηθήο αξρήο), πεδίν 2 (έκκεζεο εθπνκπέο εμ αηηίαο ειεθηξνπαξαγσγήο. Θέξκαλζεο/ςχμεο εληφο ηεο δεκνηηθήο αξρήο), πεδίν 3 (άιιεο έκκεζεο εθπνκπέο). Οη κεζνδνινγίεο αλαγξάθνληαη ζηνλ πίλαθα κε ην αξρηθφ γξάκκα πνπ ηνπο δφζεθε ζηελ παξαπάλσ ιίζηα. Με «+» ζεκαδεχνληαη νη θαηεγνξίεο νη νπνίεο πεξηιακβάλνληαη ζηελ εθάζηνηε κεζνδνινγία θαη ζρεηίδνληαη κε ηηο εθπνκπέο CO 2. Πίνακαρ 3.3 Πεξηιεπηηθή πεξηγξαθή κεζνδνινγηώλ ζρεηηθά κε ηηο εθπνκπέο CO 2 Μεζ/ γία Πξνζέγγη ζε ξηα Σνκείο Πεδία A + +* B + +* * C D E F G ** H I *LCA πεξηιακβάλεηαη κφλν ζην πεδίν 3. **ην πεδίν 3 αλαθέξεηαη ε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ εθηφο ηεο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο. Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 45

46 Ζ αμηνιφγεζε ησλ παξαπάλσ κεζνδνινγηψλ κπνξεί λα γίλεη ζε ζρέζε κε ηελ θαηαιιειφηεηα πνπ απηά έρνπλ γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ζηφρσλ ησλ πεξηζζφηεξσλ θαηά κέζν φξν ηνκέσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εθπνκπή CO 2 θαη άιισλ αεξίσλ. ηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδεηαη κία ηέηνηα αμηνιφγεζε ζε ζρέζε κε ηα παξαθάησ θξηηήξηα: Δξγαιείν (ΝΑΗ αλ πεξηιακβάλεηαη εξγαιείν ζηε κεζνδνινγία, ΟΥΗ ζε αληίζεηε πεξίπησζε) Γεσγξαθηθά φξηα Δθπνκπέο CO2 (δει λα πεξηέρνληαη ζηνηρεία γηα απηέο) Σνκέαο Μεηαθνξψλ Μεζνδνινγία γηα ηνλ ηνκέα Μεηαθνξψλ Σνκέαο Δλέξγεηαο (παξαγσγή θαη θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ, ςχμεο/ζέξκαλζεο θαη άιισλ ελεξγεηαθψλ θνξηίσλ) Μεζνδνινγίεο γηα ηνλ Δλεξγεηαθφ ηνκέα (πρ ζπληειεζηέο εθπνκπψλ CO 2 ) Γηα ηελ αμηνιφγεζε ππάξρνπλ ηξεηο δηαθνξεηηθνί βαζκνί: ΝΑΗ εάλ ε κεζνδνινγία ζρεηίδεηαη κε ην θξηηήξην θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ βαζηθή απνγξαθή εθπνκπψλ, ΟΥΗ αλ δελ ππάξρεη ζπζρέηηζε κε ην θξηηήξην θαη ΜΔΡΗΚΧ αλ κπνξεί ππφ νξηζκέλεο ζπλζήθεο λα πεξηιακβάλεη ην θξηηήξην. Πίνακαρ 3.4 Αμηνιόγεζε Μεζνδνινγηώλ θαηαζθεπήο ΣΓΑΔ Δξγαιείν Γεσγξαθηθά φξηα Δθπνκπέο CO 2 Σνκέαο Μεηαθνξψλ Μεζνδνινγία ηνκέα Μεηαθνξψλ Σνκέαο Δλέξγεηαο Μεζνδνινγία Δλεξγεηαθνχ ηνκέα A ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ B ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ C ΝΑΗ ΟΥΗ ΝΑΗ ΟΥΗ ΜΔΡΗΚΧ ΟΥΗ ΜΔΡΗΚΧ D ΟΥΗ ΟΥΗ ΝΑΗ ΟΥΗ ΜΔΡΗΚΧ ΟΥΗ ΜΔΡΗΚΧ E ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΟΥΗ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ F ΝΑΗ ΟΥΗ ΝΑΗ ΟΥΗ ΟΥΗ ΟΥΗ ΟΥΗ G ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ H ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ I ΟΥΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΝΑΗ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ ΜΔΡΗΚΧ Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 46

47 Δίλαη ζαθέο φηη ν θάζε Γήκνο, νξγαληζκφο, εηαηξεία θαη νπνηνζδήπνηε θνξέαο γεληθά ζέιεη λα θαηαζθεπάζεη έλα ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα αλάπηπμεο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ κεζνδνινγία πνπ ηαηξηάδεη ζηηο εθάζηνηε απαηηήζεηο θαη αλάγθεο ηνπ. Ο ζπλδπαζκφο επίζεο πξαθηηθψλ θαη πιεξνθνξηψλ απφ πεξηζζφηεξεο ηεο κίαο κεζνδνινγίεο είλαη θαη ε πην ζπρλή κέζνδνο. Κεθάιαην 3: Μεζνδνινγίεο 47

48 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 48

49 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΔΝΔΡΓΔΗΑΚΟ ΑΠΟΣΤΠΧΜΑ ΓΖΜΟΤ ΑΛΗΑΡΣΟΤ Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 49

50 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 50

51 4.1 Γεληθά Υαξαθηεξηζηηθά Ο Γήκνο Αιηάξηνπ αλήθεη ζηελ πεξηθέξεηα ηεξεάο Διιάδαο, ε νπνία ζπζηάζεθε κε ην πξφγξακκα Καιιηθξάηεο απφ ηε ζπλέλσζε ησλ δχν πξνυπαξρφλησλ δήκσλ Αιηάξηνπ θαη Θεζπηέσλ. Έδξα ηνπ Γήκνπ έρεη νξηζηεί ε θσκφπνιε ηεο Αιηάξηνπ. χκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ 2001, ε έθηαζε ηνπ δήκνπ είλαη 256,89 km 2 θαη ν πιεζπζκφο ηνπ θάηνηθνη. Δπηπιένλ αλήθεη ζηελ πεξηθεξεηαθή ελφηεηα ηεο Βνησηίαο, δειαδή ζην λνκφ Βνησηίαο ζχκθσλα κε ην παξαδνζηαθφ ειιεληθφ ζχζηεκα. Ο δήκνο βξίζθεηαη ζε »Β κνίξεο γεσγξαθηθφ πιάηνο θαη »Α γεσγξαθηθφ κήθνο κε κέζν πςφκεηξν απφ ηε ζηάζκε ηεο ζάιαζζαο ηα 150 m πεξίπνπ. Πίνακαρ 4.1 Γεκνγξαθηθά γεσγξαθηθά ζηνηρεία Γήκνπ Αιηάξηνπ Πιεζπζκόο (θάηνηθνη) Έθηαζε (km 2 ) πληεηαγκέλεο Τςόκεηξν (m) »Β »Α 150 ην Γήκν Αιηάξηνπ αλήθνπλ ηα δεκνηηθά δηακεξίζκαηα: Αιηάξηνπ κε νηθηζκνχο ηελ Αιίαξην θαη ην Μάδη Δπαγγειίζηξηαο κε νηθηζκνχο ηελ Δπαγγειίζηξηα θαη ηε Μνλή Δπαγγειίζηξηαο Πέηξαο κε νηθηζκφ ηελ Πέηξα σιελαξίνπ κε νηθηζκφ ην σιελάξη Τςειάληνπ κε νηθηζκφ ηνλ Τςειάληε Θεζπηέσλ κε νηθηζκφ ηηο Θεζπηέο Μαπξνκκαηίνπ κε νηθηζκφ ην Μαπξνκκάηη Νενρσξίνπ Θεζπηψλ κε νηθηζκφ ην Νενρψξη Παξαθάησ βιέπνπκε δχν θσηνγξαθίεο, κία κε ηνλ πνιηηηθφ ράξηε θαη κία δνξπθνξηθή εηθφλα ηεο πεξηνρήο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 51

52 Δικόνα Γνξπθνξηθή θάηνςε Γήκνπ Αιηάξηνπ Δικόνα 4.2 Γήκνο Αιηάξηνπ ζην Ννκό Βνησηίαο Απφ ηελ πξψηε εηθφλα θαίλεηαη φηη ν δήκνο βξίζθεηαη πνιχ θνληά ζηελ εζληθή νδφ Αζελψλ Λακίαο, γεγνλφο πνπ επεξεάδεη ζεκαληηθά ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο. Γεηηνλεχεη επίζεο κε ηελ ιεθάλε πνπ εθηείλνληαλ ε ιίκλε ηεο Κσπαΐδαο. Ζ απνμήξαλζε απηήο ζηηο αξρέο ηνπ πξνεγνχκελν αηψλα επεξέαζε εμίζνπ ηελ φιε αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο. ηελ Δηθφλα 4.3 βιέπνπκε κία αεξνθσηνγξαθία απφ Βνξξά πξνο Νφην ηεο πφιεο ηνπ Αιηάξηνπ πνπ είλαη θαη ε πξσηεχνπζα ηνπ Γήκνπ. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 52

53 Δικόνα 4.3 Αεξνθσηνγξαθία πόιεο Αιηάξηνπ Ηζηνξηθά ηνηρεία Μεηά ηελ απειεπζέξσζε ηεο Διιάδαο, ζηελ ζέζε ηεο ζεκεξηλήο Αιηάξηνπ ππήξραλ νη κηθξνί αγξνηηθνί νηθηζκνί Μνχιθη θαη Κξηκπάο. Σν φλνκα Αιίαξηνο ρξεζηκνπνηήζεθε αξρηθά γηα ηνλ δήκν πνπ ζπζηάζεθε ζηελ πεξηνρή ην Δπεηδή αξρηθά ην φλνκα Αιίαξηνο ραξαθηήξηδε ηνλ δήκν θαη φρη θάπνηνλ νηθηζκφ θαηέιεμε εζθαικέλα λα αλαθέξεηαη ζε αξζεληθφ γέλνο (ν Αιίαξηνο) αληί ηνπ ζσζηνχ ζειπθνχ (ε Αιίαξηνο). Σν φλνκα Αιίαξηνο απνδφζεθε γηα πξψηε θνξά ζε νηθηζκφ ην 1919, φηαλ ν νηθηζκφο Κξηκπάο κεηνλνκάζηεθε ζε Αιίαξην. Σν 1951 φκσο ν νηθηζκφο θαηαξγήζεθε θαη δχν ρξφληα κεηά, ην 1953, κεηνλνκάζηεθε ζε Αιίαξην ν νηθηζκφο Μνχιθη. Οη νλνκαζίεο Μνχιθη θαη Κξηκπάο δηαζψδνληαη ζήκεξα σο νλνκαζίεο ζπλνηθηζκψλ ηεο πφιεο. Ζ πεξηνρή άξρηζε λα αλαπηχζζεηαη κεηά ηα κέζα ηνπ 19 νπ αηψλα, φηαλ ε αγγιηθή εηαηξεία γηα ηελ απνμήξαλζεο ηεο Κσπαΐδαο Lake Copais Co Lmd, θαηαζθεχαζε ζηελ Αιίαξην ζεκαληηθέο θηεξηαθέο εγθαηαζηάζεηο. ε απηέο ζπκπεξηιακβάλνληαλ βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο, θαηνηθίεο, κχινη, ζηάβινη, γξαθεία, θαη απνζήθεο. Ζ απνμήξαλζε ηεο Κσπαΐδαο, πνπ νινθιεξψζεθε ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1930 είρε σο απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηεο θαιιηεξγήζηκεο γεο θαη επηπιένλ ηελ εμάιεηςε ηεο εινλνζίαο πνπ ηαιαηπσξνχζε ηδηαίηεξα ηελ πεξηνρή. Απηφ είρε σο απνηέιεζκα νη Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 53

54 θάηνηθνη ησλ γεηηνληθψλ νξεηλφηεξσλ ρσξηψλ λα αξρίζνπλ λα κεηαθηλνχληαη πξνο ηελ Αιίαξην, κε απνηέιεζκα ηελ κεγάιε αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ ηεο Αιηάξηνπ, πνπ άξρηζε λα απνθηάεη ζηαδηαθά φςε θσκφπνιεο. εκαληηθφ ζηνηρείν είλαη θαη ε χπαξμε αξραίαο πφιεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Γήκνπ, γλσζηήο θαη σο αξραία Αιίαξηνο. Κνκκάηη ηεο αξραίαο πφιεο δηαηεξείηαη απφ ην ηείρνο ηεο αξραίαο Αθξφπνιεο κε δηάθνξα ηκήκαηα ηεο ιίζηλεο ηζνδνκηθήο ζεκειίσζεο λα δηαζψδνληαη κέρξη ζήκεξα Κιηκαηνινγηθά Υαξαθηεξηζηηθά Ο Γήκνο Αιηάξηνπ σο κέξνο ηεο πεξηνρήο ηεο Βνησηίαο αλήθεη ζηελ θιηκαηνινγηθή δψλε Β ηεο ρψξαο καδί κε ηηο ππφινηπεο πεξηνρέο ηεο ηεξεάο Διιάδαο, ηελ Αηηηθή, ηα λεζηά ηνπ βνξεηναλαηνιηθνχ Αηγαίνπ, ηηο Κπθιάδεο θαη θάπνηα θνκκάηηα ηεο Θεζζαιίαο θαη ηεο Πεινπνλλήζνπ. Μία άπνςε γηα ηηο θιηκαηνινγηθέο δψλεο ηεο ρψξαο ππάξρεη ζηελ εηθφλα 4.4 πνπ αθνινπζεί. Δικόνα 4.4 Κιηκαηηθέο Εώλεο Διιάδαο ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί θαίλνληαη θάπνηα απφ ηα βαζηθφηεξα θιηκαηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. (5) Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 54

55 Πίνακαρ 4.2 Κιηκαηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά Γήκνπ Αιηάξηνπ Μήλαο Μέζε κεληαία ζεξκνθξαζία 24ώξνπ ( o C) Μέζε κεληαία ζρεηηθή πγξαζία (%) Μέζε ηαρύηεηα ηνπ αλέκνπ (m/sec) Μέζε κεληαία νιηθή ειηαθή αθηηλνβνιία ζην νξηδόληην επίπεδν (KWh/m 2 ) ΗΑΝ 7,1 74,6 2,2 51,0 ΦΔΒ 8,2 71,7 2,5 70,0 ΜΑΡ 10,6 67,9 2,5 114,0 ΑΠΡ 15,2 60,3 2,5 158,0 ΜΑΗ 20,6 56,1 2,3 206,0 ΗΟΤΝ 25,7 47,6 2,4 216,0 ΗΟΤΛ 27,2 47,6 2,5 220,0 ΑΤΓ 26,2 50,4 2,3 204,0 ΔΠ 22,6 56,2 2,2 153,0 ΟΚΣ 16,9 67,8 2,0 102,0 ΝΟΔ 12,0 74,3 1,7 66,0 ΓΔΚ 8,6 76,0 2,0 49,0 Μ.Ο 16,74 62,54 2,6 134, Τπνδνκέο Ο θχξηνο ηνκέαο αλάπηπμεο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ είλαη ν αγξνηηθφο. Ζ εθηεηακέλε πεδηλή έθηαζε ηνπ δήκνπ είλαη πινχζηα ζε γεσξγηθή παξαγσγή. Ζ βακβαθνπαξαγσγή, ηα θαπλά, ε ειαηνπαξαγσγή, ηα ζηηεξά, ηα φζπξηα, ηα θεπεπηηθά θαη ηα θηελνηξνθηθά πξντφληα απνηεινχλ βαζηθνχο ηνκείο αλάπηπμεο ηεο πεξηνρήο φπσο ζπκβαίλεη θαη ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Βνησηίαο. Οη ππεξεζίεο θαη ν ηξηηνγελήο ηνκέαο ζπκκεηέρνπλ επίζεο ζηελ νηθνλνκία ηνπ δήκνπ φπσο θαη έλα ζεκαληηθφ πνζνζηφ βηνηερληψλ θαη κηθξψλ ηδησηηθψλ εξγνζηαζίσλ. ηνπο κεγαιχηεξνπο νηθηζκνχο φπσο είλαη ινγηθφ ιεηηνπξγεί θαη κεγάινο αξηζκφο Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 55

56 εκπνξηθψλ θαηαζηεκάησλ θαη ρψξνη δηαθφξσλ ρξήζεσλ. Φαλεξή είλαη ε έιιεηςε βηνκεραλίαο γεγνλφο πνπ ραξαθηεξίδεη αθφκε πεξηζζφηεξν ην δήκν σο αγξνηηθφ. ην Γήκν Αιηάξηνπ πεξηιακβάλνληαη δεκνηηθά θηίξηα (10 ζπλνιηθά) φπσο ζρνιεία, ζπλεδξηαθά θέληξα, δεκαξρείν θαη ζθαγεία θαη άιιεο δεκνηηθέο εγθαηαζηάζεηο ζρεηηθέο κε ηελ άληιεζε χδαηνο, ρψξνη αλαςπρήο φπσο γήπεδα, γπκλαζηήξηα, πάξθα θαη αξραία κλεκεία. ιεο νη παξαπάλσ εγθαηαζηάζεηο ζε ζπλδπαζκφ κε ην δεκνηηθφ θσηηζκφ αιιά θαη ηα δεκφζηα έξγα ζε φιεο ηηο θνηλφηεηεο απαηηνχλ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε. Ζ ηξνθνδνζία ηνπ δήκνπ κε ειεθηξηθφ ξεχκα γίλεηαη κέζσ ηνπ θεληξηθνχ δηθηχνπ ηεο Γ.Δ.Ζ. Σα ηειεπηαία έηε, κε ηελ απμαλφκελε αλάγθε γηα παξαγσγή ελέξγεηαο απφ κε ζπκβαηηθέο κνξθέο, πνιινί ηδησηηθνί θαηαλαισηέο έρνπλ ηνπνζεηήζεη Φσηνβνιηατθά Πιαίζηα ζηηο νξνθέο ησλ νηθηψλ ηνπο. πκβαηηθνί ζηαζκνί παξαγσγήο ελέξγεηαο, πδξνειεθηξηθά εξγνζηάζηα θαη ζηαζκνί παξαγσγήο απφ Α.Π.Δ δελ ππάξρνπλ ζηα φξηα ηνπ δήκνπ Αιηάξηνπ. ζνλ αθνξά ζηε ζέξκαλζε ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ θαη ηνλ νηθηψλ απηή γίλεηαη κε θαχζηκε χιε ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο θαη ηελ μπιεία. Ζ δηείζδπζε Φπζηθνχ Αεξίνπ δελ έρεη ζπκβεί αθφκα ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Βνησηίαο θαη δελ ππάξρεη θάπνην εξγνζηάζην ζπκπαξαγσγήο ζεξκφηεηαο. Δλεξγεηαθή θαηαλάισζε επίζεο παξνπζηάδεηαη ζην δήκν θαη απφ ηηο αλάγθεο ηνπ δεκνηηθνχ ζηφινπ πνπ πεξηιακβάλεη δεκνηηθά νρήκαηα, απνξξηκκαηνθφξα, εθζθαθείο, καδηθά κέζα κεηαθνξάο θαη θπζηθά ηδησηηθά νρήκαηα. Χο θαχζηκν εδψ ρξεζηκνπνηείηαη ε βελδίλε θαη ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο. Αληίζηνηρε θαηαλάισζε απαηηείηαη απφ ηα δηάθνξα δεκνηηθά έξγα πνπ ιακβάλνπλ ρψξα θαηά θαηξνχο ζηα φξηα ηνπ δήκνπ. Γηα φιεο ηηο παξαπάλσ ελεξγεηαθέο θαηαλαιψζεηο θξίλεηαη ζεκαληηθφ απφ πιεπξάο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο θαη επαηζζεζίαο λα ππάξμεη έλα ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Αλάπηπμε ηνπ Γήκνπ, ζην νπνίν αξρηθά ζα γίλεη ε θαηαγξαθή ησλ θαηαλαιψζεσλ ελέξγεηαο θαη εθπνκπψλ αεξίσλ CO 2 απηνχ θαη ζηε ζπλέρεηα ζα δνζνχλ πξνηάζεηο γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ε νπνία ζα επηθέξεη πεξηβαιινληηθά αιιά θαη νηθνλνκηθά νθέιε ζην δήκν Αιηάξηνπ θαη ζην επξχηεξν εζληθφ ζχζηεκα. Ήδε απφ ην Μάξηην ηνπ 2011 ν Γήκνο έρεη αξρίζεη ηελ επηδηφξζσζε θαη ηελ επηζθεπή ειεθηξνκεραλνινγηθψλ εγθαηαζηάζεσλ δεζκεχνληαο κέξνο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ, κε ζθνπφ ηελ νηθνλνκηθφηεξε ιεηηνπξγία ηνπο θαη ηελ Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 56

57 εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαηά ηε ιεηηνπξγία απηψλ. Αληίζηνηρεο πξνηάζεηο ζα δνζνχλ θαη ζηελ παξνχζα κειέηε. 4.2 Απνγξαθή Σειηθώλ Καηαλαιώζεσλ θαη Δθπνκπώλ ηε ζπλέρεηα ηνπ θεθαιαίνπ γίλεηαη ε εθηίκεζε θαη ε αλάιπζε ηεο ηειηθήο απνγξαθήο ησλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ θαη εθπνκπψλ αλαθνξάο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Γηα ηελ φιε δηαδηθαζία απνγξαθήο ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ είλαη απαξαίηεην λα νξηζηνχλ ζπγθεθξηκέλνη ζπληειεζηέο εθπνκπψλ. Γηα ηελ απνγξαθή εθπνκπψλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ ρξεζηκνπνηνχληαη νη ηππηθνί ζπληειεζηέο εθπνκπψλ (IPCC), πνπ αθνξνχλ εθπνκπέο ιφγσ ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο εληφο ησλ νξίσλ ηνπ δήκνπ, άκεζσλ κε ηελ θαχζε εληφο ηνπ δήκνπ είηε έκκεζσλ, κε ηελ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη εθηφο ηνπ δήκνπ. Οη ηππηθνί ζπληειεζηέο εθπνκπψλ βαζίδνληαη ζην αλζξαθηθφ πεξηεξρφκελν ηεο θάζε θαχζηκεο χιεο, αθνινπζψληαο ηελ κεζνδνινγία γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζηα πιαίζηα ηεο UNFCCC θαη ηνπ πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην. χκθσλα κε ηηο νδεγίεο πνπ δίλνληαη απφ ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ, γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ απφ ηελ θαηαλάισζε πεηξειαίνπ θίλεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί ν δηνξζσκέλνο ζπληειεζηήο, ζηνλ νπνίν ζα ζπλππνινγηζηεί ην πνζνζηφ βηνληίδει θαηά ην έηνο αλαθνξάο. F diesel-new = PCD*F diesel + PBD*0 φπνπ: F diesel-new ν δηνξζσκέλνο ζπληειεζηήο, PCD ην πνζνζηφ ζπκβαηηθνχ πεηξειαίνπ θίλεζεο, F diesel ν ηππηθφο ζπληειεζηήο εθπνκπψλ πεηξειαίνπ θίλεζεο θαη PBD ην πνζνζηφ βηνληίδει. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 57

58 Οη ηππηθνί απηνί ζπληειεζηέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ βαζίδνληαη ζηηο νδεγίεο IPCC ηνπ 2006 θαη αλαθνηλψλνληαη επίζεο ζην επίζεκν παξάξηεκα-νδεγία ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ γηα ηελ κεζνδνινγία θαηαζθεπήο ελφο ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα (6). Γηα ηα θαχζηκα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην Γήκν Αιηάξηνπ ηνπο βιέπνπκε ζηνλ επφκελν πίλαθα: Πίνακαρ 4.3 Σπληειεζηέο εθπνκπώλ θαπζίκσλ Καύζηκν Σππηθόο πληειεζηήο Δθπνκπώλ (t CO2 /MWh) Πεηξέιαην 0,267 Βελδίλε (θίλεζεο) 0,249 Ξχιν (1) 0,350 Χο έηνο αλαθνξάο επηιέρζεθε γηα ηελ παξνχζα εξγαζία ην Βάζε ησλ επίζεκσλ νδεγηψλ ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, σο έηνο αλαθνξάο πξέπεη λα νξίδεηαη ην 1990 ή ε πιεζηέζηεξε ζε απηφ ρξνλνινγία. Δπεηδή φκσο ηα ζηνηρεία απφ απηά ηα έηε κπνξεί λα κελ είλαη επαξθή νχηε θαη δηαζέζηκα ιφγσ παιαηφηεηαο, πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα λα επηιερζεί νπνηνδήπνηε έηνο πξηλ ην ηξέρνλ σο έηνο αλαθνξάο. Γη απηφ ινηπφλ θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, ην 2009 ζεσξείηαη σο ην έηνο βάζε γηα ην νπνίν ζα γίλεη ε απνγξαθή ησλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ θαη εθπνκπψλ θαη ζηε ζπλέρεηα ζα επηρεηξεζεί κέζσ ησλ πξνηάζεσλ εμνηθνλφκεζεο ε θάιπςε ησλ ζηφρσλ πνπ ζα ηεζνχλ απφ ηνλ ίδην ην Γήκν γηα ην έηνο Σνπηθή Παξαγσγή Δλέξγεηαο Σελ παξνχζα ρξνληθή ζηηγκή, δελ ππάξρνπλ εληφο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ κνλάδεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη γηα ην ιφγν απηφ δελ ζα εληαρζεί ζην ρέδην Γξάζεο ηνπ Γήκνπ ε ειεθηξνπαξαγσγή. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 58

59 4.4 Καηαλάισζε Δλέξγεηαο Ζ θαηαλάισζε ελέξγεηαο πεξηιακβάλεη φια ηα θαχζηκα ηα νπνία θαηαλαιψλνληαη γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Γήκνπ ζηνπο εμήο ηνκείο: Γεκνηηθά Κηίξηα Γεκνηηθφο Φσηηζκφο Κηίξηα Οηθηαθνχ Σξηηνγελή Σνκέα Δγθαηαζηάζεηο Όδξεπζεο Γεκνηηθέο Δγθαηαζηάζεηο ρψξνη Γεκνηηθά Κηίξηα Γηα ηελ θαηαγξαθή ησλ θαηαλαιψζεσλ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ, αληιήζεθαλ δεδνκέλα απφ ηνπο εθθαζαξηζηηθνχο ινγαξηαζκνχο πνπ απνζηέιιεη ε Γ.Δ.Ζ ζηα γξαθεία ηνπ Γήκνπ, νη νπνίνη πεξηιακβάλνπλ ηελ κεληαία θαηαλάισζε ζε KWh. ηνπο ινγαξηαζκνχο απηνχο πεξηιακβάλνληαη: 1 βξεθνλεπηαθφο ζηαζκφο 2 λεπηαγσγεία 2 δεκνηηθά ζρνιεία 1 γπκλάζην δεκαξρείν ν ζπλεδξηαθφ θέληξν δεκνηηθά ζθαγεία ρψξνη αλαςπρήο θαη αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί θαίλνληαη νη ειεθηξηθέο θαηαλαιψζεηο ησλ παξαπάλσ θηηξίσλ γηα ην έηνο 2009: Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 59

60 Πίνακαρ 4.4 Δηήζηεο Ζιεθηξηθέο Καηαλαιώζεηο Γεκνηηθώλ Κηηξίσλ Καηεγνξία Κηίξην Καηαλάισζε (MWh) Γεκνηηθφ ρνιείν Μαδίνπ 0,00 ρνιεία 2 Ο Γεκνηηθφ ρνιείν Άγηνο 12,80 Υαξάιακπνο Σ Βξεθνλεπηαθφο ηαζκφο - 9,70 1 ν Νεπηαγσγείν Αιηάξηνπ 3,90 2 ν Νεπηαγσγείν Αιηάξηνπ 4,40 Γπκλάζην Αιηάξηνπ 11,20 Γεκαξρείν Αιηάξηνπ Γεκαξρείν Αιηάξηνπ 20,30 πλεδξηαθφ Κέληξν πλεδξηαθφ Κέληξν 16,20 Γεκνηηθά θαγεία Γεκνηηθά θαγεία 0,00 Υψξνη Αλαςπρήο Αζιεηηθέο Δγθαηαζηάζεηο ύλνιν Γεκνηηθφ ηάδην Κήπνη Αιηάξηνπ Γήπεδν Μπάζθεη Γήπεδν Τςειάληεο Πάξθν Κπθινθνξηαθήο Αγσγήο Κεληξηθή πιαηεία Αιηάξηνπ Αξραία Αιίαξηνο 6,80 19,0 1,00 5,50 0,00 1, ,40 Γηα ηελ κεηαηξνπή ηνπ πεηξειαίνπ ζε ηζνδχλακε ηηκή Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο (Mwh) ζα ρξεζηκνπνηεζεί ν ζπληειεζηήο κεηαηξνπήο ηνπ παξαθάησ πίλαθα, πνπ νξίδεηαη απφ ηελ βαζηθή νδεγία ηνπ «πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ». Πίνακαρ 4.5 Σπληειεζηήο Μεηαηξνπήο Πεηξειαίνπ Καύζηκν πληειεζηήο Μεηαηξνπήο Πεηξέιαην 10 (KWh/lt) ηελ επφκελν ζρήκα βιέπνπκε ζε πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ ηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 60

61 Δικόνα 4.5 Καηαλνκή Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο δεκνηηθώλ θηηξίσλ Παξαηεξνχκε φηη κεγαιχηεξε ελεξγεηαθή θαηαλάισζε παξνπζηάδεηαη ζηα ζρνιεία, γεγνλφο πνπ πξνθαλψο νθείιεηαη ζηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ ηνπο ζε ζρέζε κε ηα άιια θηίξηα. Αληίζηνηρα κεγάιε θαηαλάισζε ππάξρεη θαη ζηνπο ρψξνπο αλαςπρήο θαη ηηο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, ε νπνία είλαη κηθξφηεξε πξνθαλψο επεηδή απηνί νη ρψξνη ιεηηνπξγνχλ ιηγφηεξεο ψξεο απφ ηα ζρνιεία. Ο Γήκνο Αιηάξηνπ φπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, είλαη ππεχζπλνο γηα ηελ δηαρείξηζε 17 θηηξίσλ (ζε απηά πεξηιακβάλνληαη εθηφο απφ ζρνιεία, δεκαξρείν θιπ θαη εγθαηαζηάζεηο φπσο ν αξραηνινγηθφο ρψξνο). Γηα ηα ζέξκαλζε ησλ θηηξίσλ απηψλ, ρξεζηκνπνηείηαη εμ νινθιήξνπ σο θαχζηκν ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο. Γηα ην ιφγν απηφ, γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο θαηαλάισζεο πεηξειαίνπ γηα ηα Γεκνηηθά θηίξηα, ζα γίλεη ε παξαδνρή φηη ην πεηξέιαην πνπ εηζήρζεθε ζην Γήκν θαηά ην έηνο 2009 θαηαλαιψζεθε φιν. Απφ ηελ παξαγγειία ινηπφλ ζε πεηξέιαην ζέξκαλζεο, κπνξεί λα ππνινγηζηεί θαη ε ηειηθή θαηαλάισζε απηνχ ζηα δεκνηηθά θηίξηα. Γηα ην έηνο 2009 ινηπφλ, ην πνζφ ζε επξψ ηεο παξαγγειίαο ζε πεηξέιαην πνπ εηζήιζε ζην Γήκν είλαη 8755,75. Ζ κέζε ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο γηα ην 2009 ζην λνκφ Βνησηίαο φπνπ ππάγεηαη ν Γήκνο Αιηάξηνπ είλαη 0,780 /lt. Οπφηε ζπλνιηθά γηα ην έηνο απηφ ν 8755,75 Γήκνο θαηαλάισζε 0, ,321 lt πεηξέιαην ζέξκαλζεο. Πνιιαπιαζηάδνληαο ηελ ηηκή απηή κε ηνλ ζπληειεζηή κεηαηξνπήο ζε ειεθηξηθή Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 61

62 ελέξγεηα, πξνθχπηεη φηη φηη ε ηζνδπλακία ησλ ιίηξσλ απηψλ ζε KWh είλαη ,2 KWh άξα 112,3 MWh πεηξέιαην ζέξκαλζεο. Πίνακαρ 4.6 Καηαλάισζε Πεηξειαίνπ Θέξκαλζεο ζε Γεκνηηθά θηίξηα Καύζηκν Σηκή ζε Λίηξα MWh Πεηξέιαην Θέξκαλζεο 8755, ,3 112, Γεκνηηθέο Δγθαηαζηάζεηο Οη δεκνηηθέο εγθαηαζηάζεηο εμεηάδνληαη ρσξηζηά απφ ηα θηίξηα θαη πεξηιακβάλνπλ εγθαηαζηάζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ χδξεπζε θαη ηε δηαρείξηζε απνβιήησλ, φπσο γεσηξήζεηο θαη αληιηνζηάζηα. ηνλ Γήκν Αιηάξηνπ ζπγθεθξηκέλα ππάξρνπλ δχν δεκνηηθέο αληιίεο χδξεπζεο, κία ζηελ πφιε ηνπ Αιηάξηνπ θαη κία ζηελ θνηλφηεηα Τςειάληεο. ηνλ παξαθάησ πίλαθα θαίλεηαη ε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ην 2009 ζηηο δχν απηέο αληιίεο, ζχκθσλα κε ηα εθθαζαξηζηηθά ηηκνιφγηα ηεο Γ.Δ.Ζ: Πίνακαρ 4.7 Καηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο Γεκνηηθώλ Δγθαηαζηάζεσλ Γεκνηηθέο Δγθαηαζηάζεηο Καηαλάισζε (MWh) Αληιία χδξεπζεο Αιηάξηνπ 675,3 Αληιία χδξεπζεο Τςειάληεο 146,7 ύλνιν 822,0 Δικόνα 4.6 Καηαλνκή Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο Γεκνηηθώλ Δγθαηαζηάζεσλ Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 62

63 4.4.3 Γεκνηηθόο Φσηηζκόο Ο Γήκνο Αιηάξηνπ θαηαλαιψλεη ειεθηξηθή ελέξγεηα γηα ην θσηηζκφ ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ ηνπ αιιά θαη γηα ην θσηηζκφ ησλ δξφκσλ θαη ηνλ δεκνζίσλ θνηλφρξεζησλ ρψξσλ ηνπ. πγθεθξηκέλα ζηνπο εθθαζαξηζηηθνχο ινγαξηαζκνχο ηεο Γ.Δ.Ζ ζπκπεξηιακβάλνληαη κεηξήζεηο θαηαλάισζεο απφ: Φσηηζκφ Οδψλ θαη Πιαηεηψλ (Φ.Ο.Π) Αιηάξηνπ Φ.Ο.Π Μαιαθίνπ Φ.Ο.Π ινηπψλ θνηλνηήησλ Γεκνηηθφ θσηηζκφ Αιηάξηνπ (ινηπψλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ) Γεκνηηθφ θσηηζκφ Μαδίνπ Δμσηεξηθφ θσηηζκφ δήκνπ Αιηάξηνπ Φσηηζκφ πάξθνπ Κέληξνπ Τγείαο Φσηηζκφ γεπέδνπ Αιηάξηνπ Φσηηζκφ θεληξηθήο πιαηείαο Αιηάξηνπ Οη θαηαλαιψζεηο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ην θσηηζκφ αλαιπηηθά αιιά θαη ζην ζχλνιφ ηνπο θαίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: Πίνακαρ 4.8 Καηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα δεκνηηθό θσηηζκό Γεκνηηθόο Φσηηζκόο Καηαλάισζε (MWh) ΦΟΠ Αιηάξηνπ 116,2 ΦΟΠ ινηπφλ θνηλνηήησλ 64,4 ΦΟΠ Μαιαθίνπ 14,0 Γεκνηηθφο θσηηζκφο Αιηάξηνπ 164,0 Γεκνηηθφο θσηηζκφο Μαδίνπ 62,1 Δμσηεξηθφο θσηηζκφο δήκνπ Αιηάξηνπ 5,80 Φσηηζκφο πάξθνπ Κέληξνπ Τγείαο 12,1 Φσηηζκφο γεπέδνπ Αιηάξηνπ 8,80 Φσηηζκφο θεληξηθήο πιαηείαο Αιηάξηνπ 3,2 ύλνιν 450,6 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 63

64 ε πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ, ε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ηηο αλάγθεο ηνπ δεκνηηθνχ θσηηζκνχ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ θαίλεηαη ζρεκαηηθά ζηελ Δηθφλα 4.6 πνπ αθνινπζεί: Δικόνα 4.7 Καηαλνκή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα δεκνηηθό θσηηζκό Αμίδεη λα ζρνιηαζηεί εδψ φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηεο ειεθηξνθαηαλάισζεο γηα ην δεκφζην θσηηζκφ θαηαιακβάλεηαη απφ ηελ πφιε ηνπ Αιηάξηνπ, γεγνλφο πνπ είλαη θπζηνινγηθφ εθφζνλ πιεζπζκηαθά ππεξηζρχεη ζε ζρέζε κε ηνπο άιινπο νηθηζκνχο ηνπ νκψλπκνπ Γήκνπ. Σν 2 ν κεγαιχηεξν πνζνζηφ επίζεο γηα ην δεκνηηθφ θσηηζκφ είλαη απηφ ηνπ Φ.Ο.Π ηεο ίδηαο πφιεο Οηθηαθόο Σνκέαο Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο θαηαλάισζεο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο (φρη γηα ιφγνπο ζέξκαλζεο) ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, αλαδεηνχληαη δεκνγξαθηθά ζηνηρεία απφ ηελ ΔΛ.ΣΑΣ πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ην πιήζνο ησλ θαηνηθηψλ αλά θαηεγνξία επηθαλείαο ηνπο. Σα απνηειέζκαηα πνπ αληιήζεθαλ θαίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα ν νπνίνο αθνξά θαη ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ θαηαλάισζε γηα ζέξκαλζε πνπ ζα αλαδεηνχληαη ζηε ζπλέρεηα. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 64

65 Πίνακαρ 4.9 Καηαλνκή Καηνηθηώλ Γήκνπ Αιηάξηνπ κε βάζε ηνλ ηξόπν Θέξκαλζεο Δπηθάλεηα Καηνηθίαο Καηαλνκή Καηνηθηώλ Γήκνπ Αιηάξηνπ κε βάζε ηνλ ηξόπν Θέξκαλζεο Πιήζνο Μνλνθαηνηθηώλ κε Κεληξηθή Θέξκαλζε Πιήζνο Μνλνθαηνηθηώλ κε άιινπ είδνπο ζέξκαλζεο (μπιεία, ειεθηξηζκόο) Πιήζνο Πνιπθαηνηθηώλ κε Κεληξηθή Θέξκαλζε Πιήζνο Πνιπθαηνηθηώλ κε άιινπ είδνπο ζέξκαλζεο (μπιεία, ειεθηξηζκόο) ύλνιν ηνλ επφκελν πίλαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ζρεηηθή κειέηε ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ (39) παξνπζηάδεηαη ε κέζε εηήζηα εηδηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο αλά θιηκαηηθή δψλε ηεο Διιάδαο. Πίνακαρ 4.10 Μέζε Δηήζηα Δηδηθή Καηαλάισζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο αλά Κιηκαηηθή Εώλε Μέζε εηήζηα εηδηθή θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο (kwhe/ m 2.a) Μνλνθαηνηθίεο Γηακεξίζκαηα Κιηκαηηθή Εώλε Διιάδα ζύλνιν Εώλε Α Εώλε Β Εώλε Γ Εώλε Γ Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 65

66 Άξα ζην Γήκν Αιηάξηνπ πνπ αλήθεη ζηε Εψλε Β, φπσο πξνθχπηεη θαη απφ ηνπο παξαπάλσ πίλαθεο αλήθνπλ: m 2 επηθαλείαο κνλνθαηνηθηψλ κε κέζε θαηαλάισζε 41,7 KWh/m 2 πνπ ζα δίλνπλ θαηαλάισζε ίζε κε KWh, δειαδή 6.664,9 MWh m 2 επηθαλείαο πνιπθαηνηθηψλ κε κέζε θαηαλάισζε 45,8 KWh/m 2 άξα κε θαηαλάισζε ίζε κε ,4 KWh, δειαδή 675,5 MWh. Έηζη ζπλνιηθά πξνθχπηεη γηα ηνλ νηθηαθφ ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ φηη θαηαλαιψλεη Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα ίζε κε 7340,4 MWh γηα ην έηνο Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο πεηξειατθήο θαηαλάισζεο ζηνλ Οηθηαθφ ηνκέα, ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη πάιη ζηνηρεία απφ ηελ Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή, ηα νπνία ρσξίδνληαη ζε νκάδεο πξνο επεμεξγαζία κε ηξφπν ηέηνην ψζηε λα γίλνπλ δηαθξηηά ν ηχπνο ησλ θαηνηθηψλ (πρ κφληκε ή εμσρηθή θαηνηθία), ηα ηεηξαγσληθά ηνπο κέηξα, ν ηχπνο ησλ θηηξίσλ πνπ βξίζθνληαη νη θαηνηθίεο θαη ην ηη είδνπο ζέξκαλζε, θεληξηθή ή άιιε ρξεζηκνπνηείηαη ζε απηά. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ θαηαλαιψζεσλ πεηξειαίνπ ζηέξκαλζεο θαη άιισλ θαπζίκσλ ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα, ρξεζηκνπνηνχληαη ηα ζπκπεξάζκαηα θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο ηνπ Α.Π.Θ γηα ηελ Δθηίκεζε ηεο Καηαλάισζεο Δλέξγεηαο Θέξκαλζεο ζε θηίξηα 36 ειιεληθψλ πφιεσλ. (11) Μία απφ ηηο 36 πηινηηθέο πφιεηο πνπ έιαβε ρψξα ε κειέηε είλαη θαη ε πφιε ηνπ Αιηάξηνπ, γεγνλφο πνπ βνεζάεη πνιχ ψζηε ε εθηίκεζε ηεο ηειηθήο θαηαλάισζεο ζε απηή ηελ εξγαζία λα είλαη αθξηβέζηεξε. Γηα ηελ πεξηνρή ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ ινηπφλ ε νπνία αλήθεη ζηελ θιηκαηνινγηθή δψλε Β ηεο ρψξαο, ηα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο θαίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 66

67 Πίνακαρ 4.11 Απνηειέζκαηα κειέηεο Α.Π.Θ γηα εθηίκεζε θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζέξκαλζεο Δλεξγεηαθέο απαηηήζεηο (KWh/m 2 ), θαηαλάισζε θαπζίκνπ (lt πεηξ/m 2 ) γηα ζέξκαλζε Δλεξγεηαθέο απαηηήζεηο (KWh/m 2 ) Καηαλάισζε θαπζίκνπ (lt πεηξ/m 2 ) Γήκνο Αιηάξηνπ ΠΟΛ 1. ΠΟΛ. φρη ΜΟΝ. κε ΜΟΝ. ΠΟΛ. κε ΠΟΛ. φρη κε Θ.Μ Θ.Μ Θ.Μ φρη Θ.Μ Θ.Μ Θ.Μ ΜΟΝ. ΜΟΝ. φρη Θ.Μ φρη Θ.Μ 143,5 47,9 188,5 61,9 16,9 5,6 22,2 7,3 ηε ζπλέρεηα, γηα ηελ εθηίκεζε ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ ηνπ Οηθηαθνχ ηνκέα, αληιήζεθαλ ζηνηρεία απφ ηελ ΔΛ.ΣΑΣ ζρεηηθά κε ην πιήζνο ησλ κνλνθαηνηθηψλ θαη ησλ πνιπθαηνηθηψλ εληφο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ αιιά θαη κε ην αλ απηά δηαζέηνπλ Θεξκηθή Μφλσζε ή φρη θαη ελ ζπλερεία θαηεγνξηνπνίεζε ησλ απνηειεζκάησλ κε βάζε ην εκβαδφλ ηεο επηθάλεηαο θάζε νηθίαο. ια απηά ηα ζηνηρεία ζα βνεζήζνπλ ζην λα γίλεη ν ηειηθφο ππνινγηζκφο κε βάζε ην ζρήκα πνπ αθνινπζεί: 1 Δλέξγεηα Θέξκαλζεο Οηθηαθνύ Σνκέα Κεληξηθή Θέξκαλζε Α Άιινπ είδνπο Θέξκαλζε Β Μνλνθαηνηθίεο Πνιπθαηνηθίεο Μνλνθαηνηθίεο Πνιπθαηνηθίεο Α1 Α2 Β1 Β2 Με Θεξκηθή Μόλσζε Α11 Με Θεξκηθή Μόλσζε Α21 Με Θεξκηθή Μόλσζε Β11 Με ζεξκηθή Μόλσζε Β21 Υσξίο Θεξκηθή Μόλσζε Α12 Υσξίο Θεξκηθή Μόλσζε Α22 Υσξίο Θεξκηθή Μόλσζε Β12 Υσξίο Θεξκηθή Μόλσζε Β22 Δικόνα 4.8 Γηαρσξηζκόο Οηθηώλ γηα Θέξκαλζε 1 Πξέπεη λα ζεκεησζεί όηη ε κειέηε έγηλε γηα ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο δύν ηύπνπο θηεξίσλ (πνιπθαηνηθία θαη κνλνθαηνηθία), ρσξίο απηό λα ζεκαίλεη όηη όινη νη ηύπνη θαηνηθηώλ ηαηξηάδνπλ κε ηα δείγκαηα απηά. Ωζηόζν ιόγσ πιεηνςεθίαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ είδνπο νηθηαθήο δόκεζεο ζην ειιεληθό ζύζηεκα, ηα απνηειέζκαηα πνπ ζα πξνθύςνπλ είλαη πνιύ θνληά ζηελ θπζηθή πξαγκαηηθόηεηα Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 67

68 φπνπ Α1, Α2, Β1 θαη Β2 ν αξηζκφο ησλ κνλνθαηνηθηψλ/πνιπθαηνηθηψλ κε θεληξηθή ζέξκαλζε/άιινπ είδνπο ζέξκαλζε θαη Α ij θαη B ij ην πνζνζηφ ησλ αληίζηνηρσλ νηθηψλ κε ή ρσξίο ζεξκνκφλσζε. Έζησ Δ ν κέζνο φξνο ησλ ηεηξαγσληθψλ κέηξσλ επηθαλείαο ησλ νηθηψλ ζην Γήκν Αιηάξηνπ. Ζ ελέξγεηα πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα γηα ζέξκαλζε κε ζχζηεκα θεληξηθήο ζέξκαλζεο ζα είλαη: Κεληξηθή Θέξκαλζε = Δ * [Α 1 *(61,9Α ,5Α 11 )+Α 2 *(47,9Α ,5Α 21 )], φπνπ νη ζπληειεζηέο πξνθχπηνπλ απφ ηνλ πίλαθα Γηα ηελ άιινπ είδνπο ζέξκαλζε ζα ηζρχεη: Άιινπ Δίδνπο Θέξκαλζε = Δ * [Β 1 *(61,9Β ,5Β 11 )+Β 2 *(47,9Β ,5Β 21 )] Έηζη, απφ ηνπο παξαπάλσ ηχπνπο πξνθχπηνπλ ηα παξαθάησ απνηειέζκαηα: Πίνακαρ Καηαλάισζε γηα Δλέξγεηα Θέξκαλζεο Δπηθάλεηα Καηνηθίαο Δλέξγεηα Θέξκαλζεο Καηνηθίεο κε Κεληξηθή Θέξκαλζε (KWh) Καηνηθίεο κε άιινπ είδνπο ζέξκαλζε (KWh) , , , , , , , , , , , , , , , 79115, , , , 0 ύλνιν , ,390 ην Γήκν Αιηάξηνπ, ην πνζνζηφ εγθαηεζηεκέλσλ ειηαθψλ ζπιιεθηψλ γηα ζέξκαλζε ζηηο θαηνηθίεο εθηηκήζεθε σο 30%. Απφ ζρεηηθή κειέηε (40) πξνέθπςε ν πίλαθαο 4.13 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 68

69 πνπ δίλεη ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο απφ ειηαθνχο ζπιιέθηεο ζηηο πνιπθαηνηθίεο αλά θιηκαηηθή δψλε ζηελ Διιάδα. Πίνακαρ 4.13 Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο από Ζιηαθνύο Σπιιέθηεο ζηηο Πνιπθαηνηθίεο αλά Κιηκαηηθή Εώλε Διάρηζηε Μέγηζηε Μέζνο ξνο (KWh/m 2 ) (KWh/m 2 ) (KWh/m 2 ) Κιηκαηηθή δψλε Α (Νφηηα) 8,6 18,0 13,5 Κιηκαηηθή δψλε Β (Κεληξηθή) 7,4 29,9 16,4 Κιηκαηηθή δψλε Γ (Βφξεηα) 6,6 30,1 14,9 Γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ πνπ αλήθεη ζηελ Κιηκαηηθή Εψλε Β θξαηείηαη ε ηηκή ησλ 16,4 KWh/m 2. Ζ ζρέζε πνπ δίλεη ηελ εμνηθνλφκεζε Δλέξγεηαο κέζσ Ζιηαθψλ πιιεθηψλ είλαη: Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο κέζσ Ζιηαθώλ πιιεθηώλ (KWh) = (KWh/m 2 εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ειηαθψλ ζπιιεθηψλ) * (Αξηζκφο Καηνηθηψλ) * (Μέζνο ξνο Σεηξαγσληθψλ) * (Πνζνζηφ εγθαηεζηεκέλσλ ειηαθψλ ζπιιεθηψλ ζηηο θαηνηθίεο) Πίνακαρ 4.14 Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο κέζσ Ζιηαθώλ Σπιιεθηώλ (KWh) Δπηθάλεηα Καηνηθίαο Πιήζνο Καηνηθηώλ Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο κέζσ Ζιηαθώλ πιιεθηώλ , , , , , , , , , ,0 ύλνιν ,4 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 69

70 Ζ ελέξγεηα ινηπφλ πνπ εμνηθνλνκείηαη απφ ηνπο ειηαθνχο ζπιιέθηεο είλαη ίζε κε 746,6 MWh. Δθηηκάηαη φηη ην πνζνζηφ ησλ ειηαθψλ ζπιιεθηψλ ηζνκνηξάδεηαη κεηαμχ ησλ θαηνηθηψλ κε θεληξηθή ζέξκαλζε θαη απηψλ κε άιινπ είδνπο ζέξκαλζε, νπφηε απφ ηηο ζπλνιηθέο θαηαλαιψζεηο ηνπ πίλαθα 4.12, αθαηξψληαο γηα θάζε κία απφ ηηο δχν θαηεγνξίεο ην 50% ηνπ πνζνχ ελέξγεηαο πνπ εμνηθνλνκείηαη απφ ηνπο ζπιιέθηεο ηνπ πίλαθα 4.14, πξνθχπηεη ε ηειηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο γηα ζέξκαλζε ζην Γήκν Αιηάξηνπ, ε νπνία παξνπζηάδεηαη ζηνλ πίλαθα Πίνακαρ 4.15 Τειηθή Καηαλάισζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο γηα Θέξκαλζε Δίδνο Θέξκαλζεο Δμνηθνλόκεζε από Αξρηθή Σηκή Σειηθή Καηαλάισζε Ζιηαθνύο πιιέθηεο Καηαλάισζεο (MWh) (MWh) (MWh) Κεληξηθή 7.817,4 373, ,1 Άιινπ Δίδνπο 6.127,4 373, ,1 Γηα ην πνζνζηφ ησλ θαηνηθηψλ πνπ έρνπλ ή φρη Θεξκνκφλσζε, δελ ππάξρεη θάπνην επίζεκν ζηνηρείν απφ θάπνηα ππεξεζία φπσο ε ΔΛ.ΣΑΣ. Χζηφζν είλαη γλσζηφ φηη ζηελ Διιάδα κέρξη θαη ην 1980 πνπ θαη άξρηζε λα εθαξκφδεηαη ν θαλφλαο ηεο Θεξκνκφλσζεο, ηα ζπίηηα θαηαζθεπάδνληαλ αζσξάθηζηα ζεξκηθά. Οπφηε αληιψληαο ζηνηρεία απφ ηελ ΔΛ.ΣΑΣ ζρεηηθά κε ηελ ρξνλνινγία νηθνδφκεζεο ησλ θηηξίσλ (πξηλ ή κεηά ην 1980) ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, κπνξνχκε λα βξνχκε ηα δεηνχκελα πνζνζηαά θαηνηθηψλ κε ή ρσξίο Θεξκνκφλσζε, ηα νπνία παξνπζηάδνληαη ζηνλ πίλαθα 4.16 πνπ αθνινπζεί: Πίνακαρ 4.16 Πνζνζηά θαηνηθηώλ Γήκνπ Αιηάξηνπ κε ή ρσξίο Θεξκνκόλσζε Μνλνθαηνηθίεο Πνιπθαηνηθίεο Πξηλ ην 1980 (ρσξίο Θ.Μ.) Μεηά ην 1980 (κε Θ.Μ.) Πξηλ ην 1980 (ρσξίο Θ.Μ.) Μεηά ην 1980 (κε Θ.Μ.) 75,2% 24,8% 66,0% 34,0% Δπνκέλσο ηψξα ππάξρνπλ νη ζπλζήθεο ψζηε λα ππνινγηζηνχλ νη ηειηθέο θαηαλαιψζεηο. ηνλ πίλαθα 4.9 πνπ πξνεγήζεθε παξνπζηάζηεθαλ αλαιπηηθά ηα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία πνπ αληιήζεθαλ απφ ηελ ηζηνζειίδα ηεο ΔΛ.ΣΑΣ θαζψο θαη ηα απνηειέζκαηα γηα ηελ θαηαλάισζε ζε ηζνδχλακεο MWh απφ άιια θαχζηκα γηα ην Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 70

71 Γήκν Αιηάξηνπ, ε νπνία πξνθχπηεη σο απνηέιεζκα ησλ παξαπάλσ ζρέζεσλ γηα θεληξηθή θαη άιινπ είδνπο ζέξκαλζε. ζνλ αθνξά ηηο θαηνηθίεο πνπ ζεξκαίλνληαη κε θαχζηκα άιινπ είδνπο πέξα απφ ην πεηξέιαην, ζε απηέο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ζέξκαλζε ε μπιεία σο βηνκάδα θαη ν ειεθηξηζκφο κέζσ θιηκαηηζηηθψλ κεραλεκάησλ θαη ειεθηξηθψλ θαινξηθέξ. Απεπζείαο ζηνηρεία απφ ηελ ΔΛ.ΣΑΣ ή άιιν θνξέα πνπ λα ζρεηίδνληαη κε ηελ θαηαλάισζε μπιείαο αιιά θαη ειεθηξηζκνχ γηα ζέξκαλζε δελ ππάξρνπλ, νπφηε ζα πξέπεη κε θάπνην ηξφπν λα ππνινγηζηεί ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπ θάζε θαπζίκνπ γηα ηελ θαηεγνξία «θαηνηθίεο κε άιινπ είδνπο ζέξκαλζε». ηελ κειέηε Energy Efficiency Policies and Measures in Greece» (12) ηνπ Κ.Α.Π.Δ έρεη αλαιπζεί ε ζπκκεηνρή ηνπ θάζε θαπζίκνπ ζηελ ηειηθή θαηαλάισζε ησλ λνηθνθπξηψλ γηα φιε ηε ρψξα ηα έηε 1997 θαη Γεδνκέλνπ φηη ηα δεδνκέλα απφ ην 2007 θαη κεηά δελ έρνπλ αιιάμεη δξακαηηθά, κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη θαη γηα ην έηνο πνπ γίλεηαη ε απνγξαθή ησλ βαζηθψλ θαηαλαιψζεσλ θαη εθπνκπψλ ζην Γήκν Αιηάξηνπ ηζρχνπλ ηα ίδηα δεδνκέλα. ην ζρήκα πνπ αθνινπζεί θαίλνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο απηήο: Δικόνα 4.9 Δλεξγεηαθή Καηαλάισζε γηα ζέξκαλζε ζηα ειιεληθά λνηθνθπξηά αλά θαύζηκν Ζ αλαινγία μπιείαο (πξάζηλν) πξνο ειεθηξηζκφ (θίηξηλν) είλαη ίζε κε 2,7833 πξνο 1 κνλάδα. Δπνκέλσο γηα ηελ ζπλνιηθή ελέξγεηα ζέξκαλζεο θαηνηθηψλ κε άιινπ είδνπο Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 71

72 ζέξκαλζε πνπ είλαη 5754,1 MWh, ν επηκεξηζκφο δίλεη: 1521 MWh απφ ειεθηξηζκφ θαη MWh απφ μπιεία ζε ηζνδχλακεο MWh. Σα ηειηθά απνηειέζκαηα γηα ηελ θαηαλάισζε άιισλ θαπζίκσλ ζηνλ Οηθηαθφ Σνκέα παξνπζηάδνληαη ζηνλ Πίλαθα 4.17 πνπ αθνινπζεί: Πίνακαρ 4.17 Καηαλάισζε άιισλ θαπζίκσλ ζηνλ νηθηαθό ηνκέα Γήκνπ Αιηάξηνπ Καύζηκν Καηαλάισζε (MWh) Πεηξέιαην 7.444,4 Ζιεθηξηζκφο γηα ζέξκαλζε 1.521,0 Βηνκάδα (μπιεία) 4.233,2 ύλνιν ,6 ηελ εηθφλα 4.10 θάηλεηαη ζε ζηαηηζηηθή κνξθή πίηαο ε ζπκκεηνρή ηνπ θάζε θαπζίκνπ ζηηο θαηνηθίεο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Δικόνα 4.10 Σπκκεηνρή θαπζίκσλ ζηνλ Οηθηαθό Τνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 72

73 4.4.5 Σξηηνγελήο Σνκέαο ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη πξνζπάζεηα πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαλάισζεο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Ο ηνκέαο απηφο βάζε ησλ νδεγηψλ ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ δελ πεξηιακβάλεη βηνκεραληθέο θαηαλαιψζεηο. πσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ Οηθηαθνχ ηνκέα, θαη εδψ δελ ππάξρνπλ ζπγθεληξσηηθά ζηνηρεία απφ ινγαξηαζκνχο ηεο Γ.Δ.Ζ ή απφ θάπνην άιιν θνξέα, νπφηε ε εθηίκεζε ζα γίλεη αλαγσγηθά. Ζ θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα ηνπ λνκνχ Βνησηίαο ζηνλ νπνίν ππάγεηαη ν Γήκνο Αιηάξηνπ είλαη ,000 MWh (10). ηε ζπλέρεηα, απφ ηε ζειίδα ηεο ΔΛ.ΣΑΣ (7) βξίζθεηαη ην πνζνζηφ ηνπ πιεζπζκνχ ηνπ Ννκνχ Βνησηίαο πνπ αληηζηνηρεί ζην Γήκν Αιηάξηνπ θαη είλαη ίζσ κε 8,5%. Ζ ηειηθή θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα ηνπ Γήκνπ, ζα είλαη ινηπφλ ην 8,5% απηήο ηνπ Ννκνχ. Δπνκέλσο ε ηηκή πνπ πξνθχπηεη είλαη ίζε κε MWh. Πίνακαρ 4.18 Καηαλάισζε Ζ/Δ Τξηηνγελήο ηνκέαο Γεσγξαθηθή πεξηνρή πλνιηθή θαηαλάισζε Σξηηνγελνύο Σνκέα (MWh) Ννκφο Βνησηίαο Γήκνο Αιηάξηνπ Σα ζηνηρεία ησλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ άιισλ θαπζίκσλ γηα ηνλ ηξηηνγελή ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ αληιήζεθαλ απφ ηε Γεληθή Γηεχζπλζε Δλέξγεηαο ηνπ ΤΠ.Δ.Κ.Α θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηε Γηεχζπλζε Πεηξειατθήο Πνιηηηθήο (12). Ο Γήκνο Αιηάξηνπ αιιά θαη ην παξάξηεκα ηεο Γ.Δ.Ζ ηεο πεξηνρήο δελ δηέζεηαλ ζηνηρεία, γη απηφ θαη δεηήζεθε απφ ηε ζπγθεθξηκέλε δηεχζπλζε ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε πεηξειαηνεηδψλ θαη άιισλ θαπζίκσλ ηνπ Ννκνχ Βνησηίαο θαη ζηε ζπλέρεηα αλαγσγηθά βάζεη πιεζπζκηαθψλ θξηηεξίσλ πξνέθπςε ε θαηαλάισζε άιισλ θαπζίκσλ ηνπ ηξηηνγελή ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. πσο ππνινγίζηεθε, ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπ ηξηηνγελή ηνκέα ηνπ Γήκν Αιηάξηνπ ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα ηνπ λνκνχ είλαη ίζν κε 8,5% θαη ην λνχκεξν απηφ πξνέθπςε αλαγσγηθά απφ ζηνηρεία ηεο ΔΛ.ΣΑΣ. (7) Δπίζεο, ζχκθσλα κε ην εζληθφ ρέδην Γξάζεο Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο (10) ν ηξηηνγελήο ηνκέαο αλαινγεί ζην 11% ηεο ηειηθήο εζληθήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο. Σν πνζνζηφ απηφ ζα ρξεζηκνπνηεζεί θαη γηα ηελ πεξίπησζε ηνπ Ννκνχ Βνησηίαο. Απφ ηε Γηεχζπλζε Πεηξειατθήο Πνιηηηθήο Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 73

74 δφζεθαλ ηα ζηνηρεία ηνπ Πίλαθα 4.19 πνπ αθνινπζεί θαη έρνπλ λα θάλνπλ κε ηηο παξαδφζεηο πεηξειαίνπ γηα ην λνκφ Βνησηίαο ην έηνο 2009 ζε κεηξηθνχο ηφλνπο αιιά θαη ην πνζνζηφ απηψλ πνπ αληηζηνηρεί ζην Γήκν Αιηάξηνπ. Σν πνζνζηφ πξνθχπηεη πνιιαπιαζηάδνληαο ηελ θαηαλάισζε ζε κεηξηθνχο ηφλνπο επί ην 11% ηεο ζπκκεηνρήο ηξηηνγελνχο ηνκέα ζηελ θαηαλάισζε θαη ελ ζπλερεία επί ην 8,5% πνπ αληηζηνηρεί ζην Γήκν απφ ην Ννκφ. Έλα κέξνο ηεο αξρηθήο παξάδνζεο πεηξειαίνπ δελ θαηαλαιψλεηαη θαη ρξεζηκνπνηείηαη πάληα θαη ζην επφκελν έηνο πνπ αθνινπζεί, έηζη δηθαηνινγείηαη θάπνην πεξίζζεπκα απφ ηελ ηειηθή ηηκή ησλ παξαδνηέσλ πεηξειατθψλ πξντφλησλ. Πίλαθαο 4.19 Παξαδόζεηο πεηξειαίνπ Ννκνύ Βνησηίαο θαη Γήκνπ Αιηάξηνπ Super Diesel Diesel Μεηξηθνί ηφλνη Ακφιπβδε Ακφιπβδε Θέξκαλζεο Κίλεζεο Ν. Βνησηίαο ζπλνιηθά Γήκνο Αιηάξηνπ (ηξηηνγελήο ηνκέαο) ,3 19,4 77,27 493,3 1 κεηξηθφο ηφλνο ηζνχηαη κε 1000 kg. Σν 1 kg πεηξειατθνχ πξντφληνο ζα πξέπεη λα αληηζηνηρηζηεί ζε ιίηξα. ηνπο 15 βαζκνχο θειζίνπ, ε ππθλφηεηα απηή είλαη ίζε πεξίπνπ κε 0,850 kg/l. Ζ εθηίκεζε απηή ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα φιεο ηηο θαηεγνξίεο πξντφλησλ. Έηζη, πξνθχπηεη ν πίλαθαο 4.20 πνπ δίλεη ηελ ηειηθή θαηαλάισζε πεηξειατθψλ πξντφλησλ ζε ιίηξα αιιά θαη ζε MWh, πνιιαπιαζηάδνληαο ηελ αληίζηνηρε ηηκή πνπ ππνινγίζηεθε ζε ιίηξα κε ηνλ θαηάιιειν ζπληειεζηή αλά πξντφλ. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 74

75 Πίλαθαο 4.20 Καηαλάισζε άιισλ θαπζίκσλ ηξηηνγελνύο ηνκέα Γήκνπ Αιηάξηνπ Γήκνο Αιηάξηνπ Ακφιπβδε Super Ακφιπβδε Diesel Θέξκαλζεο Diesel Κίλεζεο ιίηξα , MWh 4.613,7 210,1 909,2 5803,2 Γηα ηηο αλάγθεο ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα φζνλ αθνξά απηή ηελ ελφηεηα, ε κφλε ηηκή πνπ αθνξά ηελ θαηαλάισζε άιισλ θαπζίκσλ είλαη απηή ηνπ Diesel Θέξκαλζεο ησλ θηηξίσλ απηνχ. Οη ππφινηπεο ηηκέο ζα αλαιπζνχλ μερσξηζηά αξγφηεξα ζηελ ελφηεηα πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο θαηαλαιψζεηο ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ ηνπ Γήκνπ. Δπνκέλσο, ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε άιισλ θαπζίκσλ φζνλ αθνξά ηηο θηηξηαθέο θαη ιεηηνπξγηθέο αλάγθεο ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ είλαη ίζε κε 909,2 MWh Μεηαθνξέο Ο ηνκέαο ησλ Μεηαθνξψλ γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ρσξίδεηαη ζηηο εμήο θαηεγνξίεο: Γεκνηηθφο ηφινο Γεκφζηεο Μεηαθνξέο Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο Σελ έθηαζε ηνπ Γήκνπ εθηφο απφ ηηο ηνπηθέο νδνχο δηαζρίδεη έλα θνκκάηη ηεο παιαηάο Δζληθήο Οδνχ Αζελψλ-Λακίαο πνπ ζπλδέεη πιένλ ηελ πφιε ηεο Θήβαο κε ηε Ληβαδεηά αιιά θαη θνκκάηη ηεο ζηδεξνδξνκηθήο γξακκήο πνπ ζπλδέεη ηελ Αζήλα κε ηηο πφιεηο ηεο Βνξείνπ Διιάδαο θαη ηελ Δπξψπε Γημοηικόρ ηόλορ πσο ζπκβαίλεη ζε θάζε δεκνηηθή αξρή, έηζη θαη ζην Γήκν Αιηάξηνπ, έλα ζχλνιν απφ νρήκαηα δηαθφξσλ εηδψλ (κεηαθνξηθψλ, επαγγεικαηηθψλ, κεραλεκάησλ) Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 75

76 ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ θάιπςε δηάθνξσλ αλαγθψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ θαηά ηε δηάξθεηα θάζε ρξνληάο. ηα νρήκαηα απηά ζπκπεξηιακβάλνληαη Η.Υ γηα ην πξνζσπηθφ ηνπ Γήκνπ, απνξξηκαηνθφξα, δεκνηηθά ιεσθνξεία, κεραλήκαηα εθζθαθήο, θνξηεγά, κεραλήκαηα ρεηξφο θαη άιια. Χο θαχζηκν ηα νρήκαηα απηά ρξεζηκνπνηνχλ θπξίσο ην πεηξέιαην θίλεζεο αιιά θαη θάπνηα απφ απηά βελδίλε. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ησλ θαπζίκσλ απηψλ, αληιήζεθαλ ζηνηρεία απφ ηα αξρεία ηνπ Γήκνπ γηα ην έηνο ηα αξρεία απηά ν Γήκνο δηαηεξεί ζηνηρεία θφζηνπο θίλεζεο γηα θάζε φρεκα αιιά θαη θφζηνπο ηνπ θαπζίκνπ απηνχ αλά κήλα. Έηζη κε πξφζζεζε ησλ ζηνηρείσλ απηψλ πξνθχπηεη ε ηειηθή θαηαλάισζε θαπζίκνπ θάζε νρήκαηνο γηα φιν ην έηνο. Θεσξείηαη φηη ην ζχλνιν ηεο θίλεζεο ησλ νρεκάησλ απηψλ γίλεηαη εληφο ησλ νξίσλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Κάηη ηέηνην δελ ηζρχεη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα, φκσο ζηνηρεία γηα ην πνζνζηφ ησλ κεηαθηλήζεσλ εθηφο ηνπ Γήκνπ δελ ππάξρνπλ, ελψ ηαπηφρξνλα ζεσξνχληαη αζήκαληεο πνζνηηθά ζε ζρέζε κε ηηο εληφο κεηαθηλήζεηο. ηε ζπλέρεηα ν ππνινγηζκφο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζε KWh ησλ νρεκάησλ ηνπ δεκνηηθνχ ζηφινπ γίλεηαη κε πνιιαπιαζηαζκφ ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκνπ επί ηνλ αληίζηνηρν ζπληειεζηή κεηαηξνπήο ζε KWh ηνπ θάζε θαπζίκνπ. Οη ζπληειεζηέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαίλνληαη ζηνλ Πίλαθα 4.21 θαη δίλνληαη θαη ζηα πιαίζηα ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ βάζε ησλ Οδεγηψλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο. Πίνακαρ 4.21 Σπληειεζηέο Μεηαηξνπήο Καπζίκσλ Καύζηκν πληειεζηήο Μεηαηξνπήο (KWh/lt) Diesel Κίλεζεο 10 Βελδίλε 9,2 ηνλ επφκελν πίλαθα είλαη ζπγθεληξσκέλα φια ηα νρήκαηα ηνπ Γεκνηηθνχ ηφινπ καδί κε ηηο εηήζηεο θαηαλαιψζεηο ηνπο ζε θαχζηκν θαη ελ ζπλερεία ζε KWh. Πίνακαρ 4.22 Αλαιπηηθέο Καηαλαιώζεηο Γεκνηηθνύ Σηόινπ Σύπνο/Μάξθα Ορήκαηνο Καύζηκν Καηαλάισζε θαπζίκνπ Καηαλάισζε ζε KWh PASSAT Η.Υ Βελδίλε KOMATSU-ΓΚΡΔΗΝΣΔΡ Diesel KOMATSU-ΣΑΠΑ Diesel Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 76

77 ΗVECO-ΛΔΧΦΟΡΔΗΟ Diesel ΦΟΡΣΖΓΟ-STAYER Diesel MΠΟΤΛΝΣΟΕΑ- OCTABAR Diesel 0 46 ΣΡΑΚΣΔΡ-WESTWOOD 1800 Diesel 0 0 ΣΡΑΚΣΔΡ- INTERNASIONAL Diesel 0 0 ΣΡΑΚΣΔΡ JOHN DEERE Diesel 60 0 ΜΖΥΑΝΖΜΑΣΑ ΥΔΗΡΟ Diesel 0 0 ΜΖΥΑΝΖΜΑΣΑ ΥΔΗΡΟ Diesel 24 0 MITSYBISHI Diesel 0 0 FORD RAGER(ΦΟΡΣΖΓΟ) Diesel MERCENTES (ΦΟΡΣΖΓΟ) Diesel 0 0 MERCENTES (ΤΓΡΟΦΟΡΑ) Diesel 0 0 MERCENTES (ΑΠΟΡΡΗΜΑΣΟΦΟΡΟ) Diesel SI CAS EYROCLEAN Diesel 40 0 MAZDA-ΦΟΡΣΖΓΟ-1800 Βελδίλε ΔΠΗΒΑΣΗΚΟ HYUNDAI Βελδίλε 0 0 ΦΟΡΣΖΓΟ- ΑΠΟΡΡΗΜΑΣΟΦΟΡΟ Diesel 0 0 ΦΟΡΣΖΓΟ-ΑΝΑΣΡΔΠ.- IVECO Diesel 0 0 ΦΟΡΣΧΣΖ ΔΚΚ.- KOMATSU Diesel 0 0 ΦΟΡΣΖΓΟ-TOYOTA Diesel 0 0 ηνλ Πίλαθα 4.22 ηέινο ππάξρεη ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε ηνπ Γεκνηηθνχ ηφινπ. Πίνακαρ 4.23 Σπλνιηθή Καηαλάισζε Γεκνηηθνύ Σηόινπ Καύζηκν Όγθνο (lt) Δλέξγεηα (MWh) Βελδίλε 2826,4 26,003 Diesel 47456,1 474,561 πλνιηθή Καηαλάισζε Γεκνηηθνύ ηόινπ 500, Γημόζιερ Μεηαθοπέρ Λεσθνξεία Απφ ην νδηθφ δίθηπν πνπ βξίζθεηαη εληφο ησλ νξίσλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, δηέξρνληαη ιεσθνξεία ηνπ Κ.Σ.Δ.Λ ησλ δηαδξνκψλ «Αζήλα Ληβαδεηά» θαη «Αζήλα Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 77

78 Άκθηζζα» κε ελδηάκεζε ζηάζε γηα ηε δεχηεξε γξακκή ηελ πεξηνρή ηεο Αξάρνβαο θαη ησλ Γειθψλ πνπ απνηεινχλ ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ ηδηαίηεξα θαηά ηνπο ρεηκεξηλνχο κήλεο. πσο αλαθέξζεθε θαη πξνεγνπκέλσο, ην Γήκν δηαζρίδεη έλα θνκκάηη 20 πεξίπνπ ρηιηνκέηξσλ ηεο παιαηάο Δζληθήο Οδνχ Αζελψλ Λακίαο, απφ ην νπνίν θαη δηέξρνληαη νη παξαπάλσ γξακκέο ηνπ Κ.Σ.Δ.Λ. Γηα ηε κεζνδνινγία ππνινγηζκνχ ησλ θαηαλαιψζεσλ ηνπ ηνκέα ησλ Γεκφζησλ Μεηαθνξψλ αθνινπζείηαη ε εμήο δηαδηθαζία: Αξρηθά απφ ηα αληίζηνηρα παξαξηήκαηα ηνπ Κ.Σ.Δ.Λ. Αηηηθήο, Ληβαδεηάο θαη Άκθηζζαο αληινχληαη ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηα θαζεκεξηλά δξνκνιφγηα ιεσθνξείσλ γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο γξακκέο πνπ δηέξρνληαη απφ ην Γήκν Αιηάξηνπ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ ζπλνιηθψλ ρηιηνκέηξσλ αλά εκέξα πνπ δηαλχνπλ ηα ιεσθνξεία ζηα φξηα απηά, πνιιαπιαζηάδεηαη ν αξηζκφο ησλ δξνκνινγίσλ επί ηα 20 km. ηε ζπλέρεηα ζα πξέπεη ν αξηζκφο ησλ ρηιηνκέηξσλ πνπ ππνινγίζηεθαλ λα πνιιαπιαζηαζηεί επί ηελ κέζε θαηαλάισζε θαπζίκνπ ησλ νρεκάησλ αλά ρηιηφκεηξν. ηνηρεία γηα ηε κέζε απηή θαηαλάισζε αληινχληαη απφ ηηο θαηαζθεπάζηξηεο εηαηξείεο ησλ ιεσθνξείσλ ηνπ Κ.Σ.Δ.Λ. πγθεθξηκέλα ζηηο ειιεληθέο γξακκέο ρξεζηκνπνηνχληαη επηβαηηθά ιεσθνξεία ησλ εηαηξηψλ Mercedes Benz θαη Scania Group. Ζ κέζε θαηαλάισζε πνπ πξνθχπηεη γηα ηα ιεσθνξεία (14) είλαη ίζε κε 0,35 lt/km γηα ηα dieselνθίλεηα ππεξαζηηθά ιεσθνξεία θαη 0,56 lt/km γηα ηα βελδηλνθίλεηα. Γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο γξακκέο ρξεζηκνπνηείηαη σο θαχζηκν ην πεηξέιαην, νπφηε ζα θξαηεζεί ν ζπληειεζηήο κέζεο θαηαλάισζεο 0,35 lt/km. Πξέπεη λα ζεκεησζεί θπζηθά φηη ε κέζε θαηαλάισζε ησλ νρεκάησλ δηαθέξεη αλάινγα πάληα κε ηνλ αξηζκφ επηβαηψλ, ηελ ειηθία ηνπ νρήκαηνο αιιά θαη ηελ πνηφηεηα ηνπ θαπζίκνπ. Σέηνηεο φκσο ιεπηνκέξεηεο μεθεχγνπλ απφ ηα φξηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο, νπφηε γίλεηαη ε παξαδνρή φηη ε κέζε θαηαλάισζε είλαη ίζε κε ηα 0,35 lt/km. Γηα ηε γξακκή Αζήλαο Ληβαδεηάο εθηεινχληαη θαζεκεξηλά 11 δξνκνιφγηα θαη άιια ηφζα γηα ηελ αληίζηξνθε πνξεία, νπφηε ζπλνιηθά 22 δξνκνιφγηα. Γηα ηε γξακκή Αζήλαο Άκθηζζαο εθηεινχληαη ζπλνιηθά = 12 δξνκνιφγηα. Δπνκέλσο θάζε κέξα εθηεινχληαη απφ ην Γήκν Αιηάξηνπ = 34 δξνκνιφγηα ιεσθνξείσλ Κ.Σ.Δ.Λ, άξα δηαλχνληαη εληφο ησλ νξίσλ ηνπ Γήκνπ 34*20 = 680 km. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 78

79 ζνλ αθνξά ην έηνο, κε ηε ζεψξεζε φηη απηφ έρεη 350 κέξεο ψζηε έηζη λα πξνζεγγηζηνχλ θαη νη απψιεηεο δξνκνινγίσλ θαηά πεξηφδνπο απεξγηψλ θαη άιισλ ιφγσλ, βξίζθνληαη ηα εηήζηα ρηιηφκεηξα ίζα κε 680*350 = km. Άξα ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε πεηξειαίνπ γηα ην 2009 ζα είλαη ίζε κε km*0.35 lt/km = lt πεηξειαίνπ θίλεζεο. Πνιιαπιαζηάδνληαο ηειηθά κε ηνλ ζπληειεζηή κεηαηξνπήο πεηξειαίνπ ζε KWh ππνινγίδεηαη ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο ησλ Γεκνζίσλ Μεηαθνξψλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ πνπ είλαη ίζε κε 83300*10= KWh, δειαδή 833,000 MWh. Σα ίδηα ζηνηρεία παξνπζηάδνληαη θαη ζηνλ πίλαθα 4.24: Πίνακαρ 4.24 Γεδνκέλα Γεκόζησλ Μεηαθνξώλ κε Λεσθνξεία Γήκνπ Αιηάξηνπ Γξακκέο Κ.Σ.Δ.Λ Αξηζκόο Γξνκνινγίσλ Μέζε Καηαλάισζε Diesel (lt/km) km δηαδξνκήο εληόο Γήκνπ Αζήλα Ληβαδεηά 22 0,35 20 Αζήλα Άκθηζζα 12 0,35 20 Σξέλα ηα φξηα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ ζπκπεξηιακβάλεηαη επίζεο έλα θνκκάηη ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ ηεο ρψξαο θαη ζπγθεθξηκέλα ηεο γξακκήο πνπ ζπλδέεη ηελ Αζήλα κε ηηο πφιεηο ηεο Βφξεηαο Διιάδαο αιιά θαη ηεο Δπξψπεο. Σν κήθνο ηεο γξακκήο εληφο ησλ νξίσλ ηνπ Γήκνπ είλαη ίζν κε 17,44 km βάζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ δίλνληαη απφ ηνλ Οξγαληζκφ ηδεξνδξφκσλ Διιάδαο. Απφ ην θνκκάηη απηφ δηέξρνληαη θαζεκεξηλά: 6 δξνκνιφγηα ηεο γξακκήο Αζήλα Θεζζαινλίθε + 6 γηα ηελ αληίζηξνθε = 12 ζπλνιηθά. 1 δξνκνιφγην ηεο γξακκήο «Αζήλα Σξίθαια» + ην αληίζηξνθν άξα 2 ζπλνιηθά. 2 δξνκνιφγηα ηεο γξακκήο «Αζήλα Ληβαδεηά», άξα 4 ζπλνιηθά. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 79

80 Πίνακαρ 4.25 Γεδνκέλα Γεκόζησλ Μεηαθνξώλ κε Τξέλα Γήκνπ Αιηάξηνπ Γξακκέο Ο..Δ Αξηζκόο Γξνκνινγίσλ Μέζε Καηαλάισζε (KWh/km) km δηαδξνκήο εληόο Γήκνπ Αζήλα Θεζ/λίθε 12 16,66 17,44 Αζήλα Σξίθαια 2 16,66 17,44 Αζήλα - Ληβαδεηά 4 16,66 17,44 Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη αλαθέξνληαη κφλν νη γξακκέο Αζήλα-Θεζζαινλίθε, Αζήλα- Σξίθαια θαη Αζήλα-Παιαηνθάξζαινο δηφηη φιεο νη ππφινηπεο είλαη γξακκέο αληαπφθξηζεο κέζσ απηψλ. Αθφκα θαη νη γξακκέο κε πξννξηζκφ ηηο ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ γίλνληαη κε κεηεπηβίβαζε απφ ην ζηαζκφ ηεο Θεζζαινλίθεο, κε απνηέιεζκα λα κελ δηέξρνληαη μερσξηζηά δξνκνιφγηα γηα ην εμσηεξηθφ απφ ηνλ Γήκν Αιηάξηνπ. Δπνκέλσο ζπλνιηθά δηέξρνληαη 18 δξνκνιφγηα, άξα ηα ηξέλα δηαλχνπλ ζπλνιηθά 18*17,44 = 313,92 km θαζεκεξηλά εληφο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, επνκέλσο 350*313,92 = km εηεζίσο. Σα ηξέλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνλ Ο..Δ γηα ην ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν ηεο Διιάδνο είλαη ηεο εηαηξείαο ABB Daimler-Benz Transportation ζεηξά 471 θαη άιισλ εηαηξεηψλ φπσο ηεο Siemens, ηεο Alco θαη ηεο Desiro. Δπεηδή απφ ηνλ ίδην ηνλ Ο..Δ δελ κπνξνχζε λα ππάξμεη ελεκέξσζε γηα ηε κέζε θαηαλάισζε ησλ ηξέλσλ ζηελ Διιάδα, αληιήζεθε ε ηηκή ηεο κέζεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ησλ ηξέλσλ απφ ηελ νδεγία IC-8 ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (15). Ζ ηηκή απηή δίλεηαη απεπζείαο ζε KWh/lt θαη είλαη ίζε κε 16,66 KWh/km αλεμαξηήησο θαπζίκνπ. Οπφηε ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο γηα ηα ηξέλα ζα είλαη ίζε κε 4872km*16,66 KWh/km = ,52 KWh, δειαδή ίζε κε 1830,468 MWh. Δπνκέλσο ην ζπλνιηθφ απνηέιεζκα γηα ηελ ηειηθή θαηαλάισζε Δλέξγεηαο ηνπ ηνκέα ησλ Γεκνζίσλ Μεηαθνξψλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ θαίλεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.26: Πίνακαρ 4.26 Σπλνιηθή Καηαλάισζε Γεκόζησλ Μεηαθνξώλ Δίδνο Μεηαθνξώλ Πεηξέιαην (lt) Δλέξγεηα (MWh) Λεσθνξεία ,500 Σξέλα 1830,468 πλνιηθή Καηαλάισζε ,968 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 80

81 ηελ ελφηεηα απηή δελ γίλεηαη αλαθνξά ζρεηηθή κε ηηο εκπνξηθέο ζηδεξνδξνκηθέο γξακκέο δηφηη γηα απηέο δελ ππάξρνπλ επαξθή ζηνηρεία απφ θάπνην νξγαληζκφ, έηζη δελ δίλνληαη πεξηζψξηα νχηε θαλ γηα ππνινγηζκφ ησλ θαηαλαιψζεσλ απηψλ κέζσ παξαδνρψλ Ιδιωηικέρ Μεηαθοπέρ ηνηρεία γηα ηηο θαηαλαιψζεηο ησλ ηδησηηθψλ κεηαθνξψλ θαη ησλ κεηαθνξψλ ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα, αληινχληαη θαη πάιη απφ δεδνκέλα πνπ έδσζε θαηά παξαγγειία ε Γηεχζπλζε Πεηξειατθήο Πνιηηηθήο (13) πνπ θαίλνληαη ζηνλ πίλαθα Απφ ην ρέδην Γξάζεο Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο (2) ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο πξνθχπηεη φηη ην 38% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο αλήθεη ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ. Απφ ηνλ Πίλαθα 4.18 πξνθχπηεη φηη θαηαλαιψλνληαη ,764 ιίηξα βελδίλεο (ακφιπβδεο θαη ζνχπεξ ακφιπβδεο) θαη ,235 ιίηξα diesel γηα θίλεζε ζην Γήκν Αιηάξηνπ. Απφ απηά ζα πξέπεη λα αθαηξεζνχλ νη θαηαλαιψζεηο θαπζίκσλ ηνπ Γεκνηηθνχ ηφινπ θαη ησλ Γεκνζίσλ Μεηαθνξψλ (εθηφο ησλ ηξέλσλ δηφηη ν αλεθνδηαζκφο ηνπο δελ γίλεηαη εληφο Γήκνπ Αιηάξηνπ), ψζηε ην πνζφ πνπ ζα πξνθχςεη λα αθνξά ηηο θαηαλαιψζεηο ησλ Ηδησηηθψλ Ορεκάησλ θαη ησλ κεηαθνξψλ ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα. Αθαηξψληαο ηηο απαξαίηεηεο θαηαλαιψζεηο πξνθχπηεη ν Πίλαθαο 4.27 πνπ δίλεη ηηο θαηαλαιψζεηο ζε ιίηξα θαη ζε MWh γηα ηελ θαηεγνξία απηή. Πίλαθαο 4.27 Καηαλαιώζεηο θαπζίκσλ Ηδησηηθώλ κεηαθνξώλ θαη κεηαθνξώλ ηξηηνγελνύο ηνκέα Γήκνπ Αιηάξηνπ γηα ην Ηδησηηθέο Καηαλάισζε ζε Δθπνκπέο CO 2 ηξηηνγελνύο ηνκέα Καηαλάισζε ζε lt MWh (tn) κεηαθνξέο Βελδίλε , , ,1 Diesel , ,5 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 81

82 4.4.7 Γεσξγία Κηελνηξνθία Ζ αγξνηηθή θηελνηξνθηθή παξαγσγηθή δηαδηθαζία παίδεη θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε κίαο πεξηνρήο, γη απηφ θαη φζνλ αθνξά ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα αμίδεη λα δνζεί ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ κειέηε απηήο ηεο δηαδηθαζίαο. Ηδηαίηεξα ζε ρψξεο επλντθνχ θιίκαηνο γηα αγξνηηθή αλάπηπμε φπσο ε Διιάδα, είλαη ζεκαληηθφ λα επηηεπρζεί ε θαιχηεξε δπλαηή ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα γηα ηε γεσξγία θαη ηελ θηελνηξνθία θαη νη ιηγφηεξεο δπλαηέο εθπνκπέο αεξίσλ ξχπσλ. Καηά ηελ αγξνηηθή δξαζηεξηφηεηα, ρξεζηκνπνηνχληαη κεραλήκαηα, νρήκαηα θαη δηαηάμεηο νη νπνίεο ιεηηνπξγνχλ κε ζπκβαηηθά θαχζηκα. Ζ θχζε ηεο παξαγσγηθήο αγξνηηθήο δηαδηθαζίαο απφ κφλε ηεο πνιιέο θνξέο νδεγεί επίζεο ζε εθπνκπή αεξίσλ ξχπσλ κε ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηελ έθιπζε ξχπσλ απφ ηα πεξηηηψκαηα ησλ δψσλ ζηελ θηελνηξνθία. ε έλα ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Αλάπηπμε ελφο Γήκνπ ινηπφλ είλαη απαξαίηεην λα ππάξμεη μερσξηζηή έξεπλα ζρεηηθή κε ηνλ αγξνηηθφ ηνκέα, φηαλ κάιηζηα ην ζρέδην απηφ αλαπηχζζεηαη γηα κία αγξνηηθή πεξηνρή. Γηα ηε κέζνδν ππνινγηζκνχ ησλ θαηαλαιψζεσλ ελέξγεηαο θαη αεξίσλ ξχπσλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ αθνινπζείηαη ε εμήο κεζνδνινγία: Με επίζθεςε ζηνλ ηκήκα Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο ηνπ ππνπξγείνπ Γεσξγίαο (16) γηα ην λνκφ Βνησηίαο (ην νπνίν ηπραίλεη λα έρεη έδξα ηελ πφιε ηνπ Αιηάξηνπ) αληινχληαη ζηνηρεία απφ ηνλ ππεχζπλν γεσπφλν. Σα ζηνηρεία απηά αθνξνχλ ηελ θαιιηεξγήζηκε έθηαζε ηνπ Γήκνπ, ηα βαζηθά αγξνηηθά πξντφληα πνπ απηφο παξάγεη, ηελ έθηαζε ησλ θαιιηεξγεηψλ γηα ην θάζε πξντφλ θαη ηελ κέζε απφδνζε ηνπ πξντφληνο αλά ζηξέκκα γηα ην 2009 πνπ είλαη θαη ε ρξνληά ελδηαθέξνληνο. Οη ζπληειεζηέο κεηαηξνπήο ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο ζε ελέξγεηα, κπνξνχλ λα αλαδεηεζνχλ ζηελ παγθφζκηα βηβιηνγξαθία, δηφηη δελ πεξηιακβάλνληαη ζηηο νδεγίεο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ. ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί θαίλνληαη αλαιπηηθά νη ζπληειεζηέο πνπ αληιήζεθαλ γηα ηα πξντφληα πνπ ελδηαθέξνπλ ην Γήκν Αιηάξηνπ αιιά θαη ηνλ επξχηεξν ειιαδηθφ ρψξν. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 82

83 Πίνακαρ 4.28 Σπληειεζηέο κεηαηξνπήο Αγξνηηθνύ/Κηελνηξνθηθνύ ηνκέα Αγξνηηθό Δίδνο Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα Diesel (νη κνλάδεο δίλνληαη αλά πεξίπησζε) Βελδίλε Βακβάθη 2,294 MWh/ζηξέκκα γηα άξδεπζε 32 lt/ζηξέκκα - Μεδηθή (ηξηθχιιη) - Διαηνπξγία Ακπεινπξγία - 16 lt/ζηξέκκα 0,1000 MWh/ζηξέκκα 1,7069 lt/δέληξν 0,1867 lt/δέληξν ,1698 lt/ηφλν 13 lt/ζηξέκκα ηηεξά - 16 lt/ζηξέκα Με ζήκαλζε επηζεκαίλνληαη νη πεξηπηψζεηο γηα ηηο νπνίεο δελ ππάξρνπλ ζηνηρεία πνπ λα δίλνπλ θάπνην ζπληειεζηή ή θάπνηα θαηαλάισζε. Οη παξαπάλσ ηηκέο αληινχληαη απφ ην παξάξηεκα ηνπ ΦΔΚ Β 1644/ θαη απφ ηηο κειέηεοηνπ ΑΠΘ (17) θαη παλεπηζηεκίνπ ηεο πεξηνρήο ηεο Antalya ζηελ Σνπξθία (18). Γηα ηελ ειαηνπξγία ζπγθεθξηκέλα ηα ζηνηρεία αληιήζεθαλ απφ ζρεηηθή δεκνζίεπζε ηνπ Σερληθνχ Δπηκειεηεξίνπ Διιάδνο γηα ηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη θαηλνηνκίεο ζηε γεσξγηθή παξαγσγή θαη ηελ αγξνηηθή αλάπηπμε (19). Γηα ηε γαιαθηνθνκία θαη ηε κεδηθή, νη ζπληειεζηέο απηνί βξέζεθαλ θαη αλαδήηεζε ηειηθνχ πξντφληνο απφ ηελ ηζηνζειίδα ηεο IPCC. ζνλ αθνξά ην Γήκν Αιηάξηνπ, ε αγξνηηθή ηνπ αλάπηπμε ρσξίδεηαη γεσγξαθηθά ζε δχν πεξηνρέο, ζηηο νπνίεο θαιιηεξγνχληαη δηαθνξεηηθά είδε, ηελ πεξηνρή ηνπ Αιηάξηνπ κε θαιιηέξγεηα βακβαθηνχ θαη κεδηθήο θαη ηελ πεξηνρή ησλ Θεζπηέσλ κε θαιιηέξγεηεο ειαηφδεληξσλ θαη ακπειηψλ. Καη ζηηο δχν πεξηνρέο επίζεο θαιιηεξγνχληαη ζηηεξά. πλνιηθά ινηπφλ ζηελ πεξηνρή θαιιηεξγνχληαη: ζηξέκκαηα βακβάθη κε απφδνζε 330 kg θινχδαο αλά ζηξέκκα, άξα kg βακβαθηνχ. Άξα ζπλνιηθή θαηαλάισζε diesel ίζε κε 6.000*32 = lt δειαδή 1920 ηζνδχλακεο MWh. Δπίζεο, ζχκθσλα κε ηνλ πίλαθα απφ δεκνζηεπκέλε κειέηε ηνπ ΑΠΘ (17) αληινχληαη πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαιιηέξγεηαο βακβαθηνχ θαη Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 83

84 αλαθέξεηαη φηη γηα κία ηππηθή παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαηαλαιψλνληαη θαηά κέζν φξν MJ/ha, δειαδή 1,107 MWh/ζηξέκκα ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαηά ηελ άξδεπζε ησλ θαιιηεξγεηψλ, ιφγσ ησλ αλαγθψλ ζε ξεχκα γηα άληιεζε ηνπ χδαηνο πξνο πφηηζκα. Άξα ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είλαη 1,107*6.000 = 6642 MWh ζηξέκκαηα κεδηθή (ηξηθχιιη) κε απφδνζε kg αλά ζηξέκκα άξα tn ζπλνιηθή παξαγσγή. Γηα 16 lt/ζηξέκκα diesel εηεζίσο πξνθχπηεη ζπλνιηθή θαηαλάισζε ίζε κε lt diesel, δειαδή 880 ηζνδχλακεο MWh ζηξέκκαηα ειαηφδεληξα κε απφδνζε 80 kg ιαδηνχ αλά ζηξέκκα, άξα ζπλνιηθή παξαγσγή tn ιαδηνχ θάζε δχν έηε, άξα 800 tn ιαδηνχ αλά έηνο. Απηφ ζπκβαίλεη δηφηη ε θαιιηέξγεηα γίλεηαη κε παξεληαπηνθνξία, δειαδή κε παξαγσγή θαξπνχ κία θνξά αλά δχν έηε. Οπφηε ζηε ζπλέρεηα ζα γίλεη ε ππφζεζε φηη παξάγεηαη ειαηφιαδν απφ ηα κηζά ειαηφδεληξα ηεο πεξηνρήο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ θαηαλαιψζεσλ γηα ην Σν θάζε ζηξέκκα πεξηέρεη πεξίπνπ 12 δέληξα, νπφηε ην θάζε δέληξν παξάγεη 6,667 kg ιαδηνχ αλά δχν έηε. Λακβάλνληαη έηζη ππφςε ηα απφ ηα ειαηφδεληξα. Πνιιαπιαζηάδνληαο κε ηνπο ζπληειεζηέο ηνπ Πίλαθα 4.27 πξνθχπηεη φηη γηα ηελ ειαηνπξγία θαηαλαιψλεηαη πεηξέιαην ίζν κε δέληξα*1,7069lt/δέληξν = ,8 lt πεηξέιαην ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη σο θαχζηκν γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ ειθπζηήξσλ θαηά ην φξγσκα θαη δέληξα*0,1867 lt/δέληξν = 2.240,4 lt βελδίλεο πνπ ρξεηάδνληαη ηα κεραλήκαηα γηα ην κεραληθφ θιάδεκα ησλ δέληξσλ kg κνχζηνπ απφ ακπεινπξγία κε απφδνζε kg αλά ζηξέκκα, γηα ηελ θαιιηέξγεηα ησλ νπνίσλ ζχκθσλα κε ην Δζληθφ Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα γηα ηελ Δλέξγεηα (20) ρξεηάδεηαη ελέξγεηα ίζε κε MWh. Σν απνηέιεζκα απηφ θαίλεηαη θαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα, φπσο αληιήζεθε απφ ηελ online ππεξεζία ηνπ Δζληθνχ Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο: Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 84

85 Δικόνα 4.11 Καηαλάισζε Ακπεινπξγίαο Γήκνπ Αιηάξηνπ ζηξέκκαηα ζηηεξψλ κε απφδνζε 450 kg/ζηξέκκα, άξα ζπλνιηθή παξαγσγή kg ζηηαξηνχ. χκθσλα κε ηνλ Πίλαθα 4.27 ε θαηαλάισζε γηα ηα ζηηεξά είλαη ίζε κε 16 lt/ζηξέκκα diesel. Άξα ζπλνιηθά θαηαλαιψλνληαη 2.000*16 = lt. Δπνκέλσο, νη ζπλνιηθέο θαηαλαιψζεηο ελέξγεηαο θαη θαπζίκσλ ηνπ αγξνηηθνχ ηνκέα γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ θαίλνληαη ζηνλ Πίλαθα Να ζεκεησζεί φηη γηα ηελ κεηαηξνπή ηνπ diesel θαη ηεο βελδίλεο ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα ρξεζηκνπνηνχληαη νη ζπληειεζηέο ηνπ Πίλαθα 4.21 δηφηη πξφθεηηαη γηα θαχζηκα θίλεζεο ησλ αγξνηηθψλ κεραλεκάησλ νρεκάησλ. Πίνακαρ 4.29 Σπλνιηθή Καηαλάισζε Δλέξγεηαο Καπζίκσλ αγξνηηθνύ Διαηνπξγία Δίδνο Καιιηέξγεηαο Diesel (lt) Βελδίλε (lt) Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα (MWh) Ηζνδύλακεο ζπλνιηθέο MWh Βακβάθη , , ,9 Μεδηθή , ,0 Καιιηέξγεηα , ,4 225,4 225,4 ειαηνηξηβεία 4,2 4,2 ππξελειαηνπξγεία , ,9 Ακπεινπξγία 7.799, ,0 ηηεξά ΤΝΟΛΟ 63052,4 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 85

86 ηε ζπλέρεηα βιέπνπκε ζηελ Δηθφλα 4.14 ζε ζηαηηζηηθή κνξθή ηελ θαηαλνκή ησλ θαηαλαιψζεσλ αλά αγξνηηθφ ηνκέα. Δικόνα 4.12 Πνζνζηηαία θαηαλάισζε αγξνηηθνύ ηνκέα Γήκνπ Αιηάξηνπ αλά είδνο 4.5 Σειηθή Καηαλάισζε Δλέξγεηαο Γηα ηελ ηειηθή Καηαλάισζε Δλέξγεηαο ζην Γήκν Αιηάξηνπ γηα ην έηνο 2009, ζα ρξεζηκνπνηεζεί ε κνξθή ησλ πηλάθσλ πνπ πξνηείλεη ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ ζηηο νδεγίεο ηνπ, ην νπνίν ηαπηφρξνλα είλαη αλαξηεκέλν ζηε επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ δηθηχνπ. ηνλ πίλαθα 4.30 ινηπφλ ηεο επφκελεο ζειίδαο παξνπζηάδνληαη ηα ηειηθά απνηειέζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ κεηά ηε ζπλνιηθή απνγξαθή ησλ θαηαλαιψζεσλ γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ. Απφ ηνλ πξφηππν πίλαθα ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, έρνπλ αθαηξεζεί θαηεγνξίεο θαπζίκσλ νη νπνίεο δελ εκθαλίδνληαη σο πξνο ηελ θαηαλάισζε ζην Γήκν Αιηάξηνπ ή ζηελ Διιάδα, φπσο ζπκβαίλεη γηα παξάδεηγκα κε ην Φπζηθφ Αέξην ή ηε γεσζεξκία. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 86

87 Πίνακαρ 4.30 Τειηθή Καηαλάισζε Δλέξγεηαο Γήκνπ Αιηάξηνπ, έηνο ΣΔΛΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑΚΖ ΚΑΣΑΝΑΛΧΖ (MWh) Οξπθηά Καύζηκα ΑΠΔ Καηεγνξία Ζιεθηξη θή Δλέξγεηα Πεηξέι αην Θέξκαλ ζεο Diesel Βελδίλε Άιιε Βηνκάδα Ζιηαθή - Θεξκηθ ή ύλνιν ΚΣΖΡΗΑ/ΔΞΟΠΛΗΜΟ/ΟΗΚΗΔ Γεκνηηθά Κηήξηα / ρψξνη αλαςπρήο 112,40 112,26 224,66 Γεκνηηθέο Δγθαηαζηάζεηο / αληιίεο χδξεπζεο 822,00 822,00 Σξηηνγελήο Σνκέαο , , ,20 Οηθηαθφο Σνκέαο 8.861, , ,20 746, ,20 Γεκνηηθφο Φσηηζκφο 450,60 450,60 Βηνκεραλίεο - Τπνζύλνιν Κηεξίσλ/Δμνπιηζκνύ/Οηθηώλ 30161, ,86 0,00 0, ,20 746, ,66 ΜΔΣΑΦΟΡΔ Γεκνηηθφο ηφινο 474,56 26,00 500,56 Γεκφζηεο Μεηαθνξέο 2638, ,97 Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο / ηξηηνγελνχο ηνκέα 7155, , ,79 Τπνζύλνιν Μεηαθνξώλ 0,00 0,00 ΓΔΧΡΓΗΑ 10268, ,37 0,00 0, ,32 Βακβάθη 6642, , ,00 Διηέο 204,83 20,61 225,44 Ακπέιηα 7799, ,00 Μεδηθή 1760, ,00 ηηεξά 320,00 320,00 Τπνζύλνιν Γεσξγίαο 14441,00 0, ,83 20,61 0,00 0, ,44 ΤΝΟΛΟ 44602, , , , ,20 746, ,42 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 87

88 4.6 Τπνινγηζκόο Δθπνκπώλ CO 2 Γηα ηελ θαηαγξαθή ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ, είλαη απαξαίηεην φζνλ αθνξά έλα ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα λα επηιερζνχλ αξρηθά ηα αέξηα ελδηαθέξνληνο θαη ελ ζπλερεία λα πξνζδηνξηζηνχλ νη ζπληειεζηέο εθπνκπψλ κέζσ ησλ νπνίσλ ζα ππνινγηζηεί ε ηειηθή θαηαλάισζε απηψλ ησλ αεξίσλ γηα ηελ εθάζηνηε πεξηνρή. Υαξαθηεξηζηηθά ηέηνηα ξππνγφλα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ ζπκβάινπλ ζηελ επηδείλσζε ηεο θαηάζηαζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ζηελ ξαγδαία θιηκαηηθή αιιαγή είλαη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO 2 ), ην κεζάλην (CH 4 ) θαη ην δηνμείδην ηνπ αδψηνπ (N 2 O). Σν ζεκαληηθφηεξν απφ ηα ηξία είλαη ην CO 2, ηνπ νπνίνπ νη εθπνκπέο απφ ηελ γεληθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο είλαη πνιχ πεξηζζφηεξεο ησλ άιισλ δχν. Γη απηφ ινηπφλ θαη ζηηο νδεγίεο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ ζρεηηθά κε ην πψο θαηαζθεπάδεηαη έλα ρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα (6), αλαθέξεηαη φηη εθφζνλ ζε έλα ζρέδην ππνινγίδνληαη νη εθπνκπέο ζε CO 2, ηφηε δελ είλαη απαξαίηεην λα κειεηεζνχλ θαη απηέο ησλ άιισλ αεξίσλ δηφηη ην πνζνζηφ ηνπο είλαη αζήκαλην κπξνζηά ζην CO 2. Καηά πξνζέγγηζε ινηπφλ, νη εθπνκπέο ησλ άιισλ αεξίσλ πιελ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζεσξνχληαη κεδεληθέο. Χζηφζν, εθφζνλ ν θνξέαο πνπ θαηαζθεπάδεη ην ρέδην Γξάζεο ην επηζπκεί, είλαη απνδεθηφ απφ ηηο γεληθέο νδεγίεο λα ππνινγηζηνχλ θαη νη εθπνκπέο ησλ ππφινηπσλ αεξίσλ, κε ηελ πξνυπφζεζε φκσο απηέο λα αλαρζνχλ ζε ηζνδχλακεο εθπνκπέο CO 2 κε ηε ρξήζε ηνπ θαηάιιεινπ ζπληειεζηή. ηελ παξνχζα εξγαζία γίλεηαη κειέηε απνθιεηζηηθά ησλ εθπνκπψλ CO 2 ιφγσ ηνπ φηη ν Γήκνο Αιηάξηνπ είλαη κία αγξνηηθή πεξηνρή ρσξίο βηνκεραληθή δξαζηεξηφηεηα, ε νπνία είλαη απηή πνπ πξνθαιεί κεγαιχηεξε πνηθηιία ζε εθπνκπέο ξχπσλ. Ο ηειηθφο ζπληειεζηήο ζε ηζνδχλακεο MWh δίλεηαη ζε απηή ηελ πεξίπησζε απφ ηνλ παξαθάησ ηχπν: EFE = [(TCE LPE GEP)*NEEFE + CO2LPE + CO2GEP] / (TCE) πνπ: EFE: ηνπηθφο ζπληειεζηήο εθπνκπψλ [t/mwh] TCE: ζπλνιηθή θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο [MWh] LPE: ηνπηθή παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο [MWh] Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 88

89 GEP: πηζηνπνηεηηθά πξάζηλεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηνλ Γήκν [MWh] NEEFE: εζληθφο ζπληειεζηήο εθπνκπψλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο [t/mwh] CO2LPE: ζπληειεζηήο εθπνκπψλ απφ ηνπηθή παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο [t] CO2GEP: ζπληειεζηήο εθπνκπψλ απφ πηζηνπνηεηηθά πξάζηλεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηνλ Γήκν [t]. Δπεηδή φκσο ζην ρέδην Γξάζεο γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ιακβάλνληαη ππ φςηλ κφλν νη εθπνκπέο CO 2, ζα θξαηεζεί σο ζπληειεζηήο απηφο ηεο IPCC πνπ είλαη ίζνο κε 1,149 tn CO 2 /MWh. Ο ζπληειεζηήο απηφο δελ είλαη απνδεθηφο φηαλ ζε πεξίπησζε πνπ εληφο ησλ νξίσλ ηεο πεξηνρήο πνπ κειεηάηαη ππάξρεη παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ή αγνξά πηζηνπνηεκέλεο πξάζηλεο ελέξγεηαο, ζχκθσλα πάληα κε ηηο νδεγίεο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ. ην Γήκν Αιηάξηνπ φκσο ε παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είηε απφ ζπκβαηηθέο πεγέο είηε απφ Α.Π.Δ είλαη κεδεληθή, νπφηε θαη ν παξαπάλσ ζπληειεζηήο είλαη απηφο πνπ ρξεηάδεηαη. ηνλ επφκελν πίλαθα θαίλνληαη φινη νη ηππηθνί ζπληειεζηέο εθπνκπψλ βάζεη ηεο νδεγίαο IPCC 2006 γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε: Πίνακαρ 4.31 Σπληειεζηέο Δθπνκπώλ Οδεγίαο IPCC 2 6 Δίδνο θαπζίκνπ πληειεζηήο Δθπνκπώλ (tn CO 2 / MWh) Βελδίλε (θίλεζεο) 0,249 Πεηξέιαην (diesel) 0,267 Πεηξέιαην (νηθηαθφ 0,279 ζέξκαλζεο) Ξχιν 0 Ζιηνζεξκία 0 Γηα ην μχιν γίλεηαη ε παξαδνρή φηη ζεσξείηαη κε ξππνγφλν θαχζηκν, δειαδή θαζαξή κνξθή ελέξγεηαο φζνλ αθνξά ηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο. Υξεζηκνπνηψληαο ινηπφλ ηνπο παξαπάλσ ζπληειεζηέο γηα φζα απφ απηά ηα θαχζηκα θαηαλαιψλνληαη ζην Γήκν Αιηάξηνπ, πξνθχπηεη ν πίλαθαο 4.32 πνπ είλαη ν ηειηθφο Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 89

90 πίλαθαο ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ CO 2 γηα ην Γήκν. Σν πξνζρέδην απηνχ ηνπ πίλαθα είλαη δηαζέζηκν ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ θαη ζηνλ πίλαθα 4.32 έρεη ηξνπνπνηεζεί γηα ηηο αλάγθεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο. Πίνακαρ 4.32 Τειηθέο Δθπνκπέο CO 2 Γήκνπ Αιηάξηνπ, έηνο 2009 Δθπνκπέο CO2 [tn] / Ηζνδύλακεο Δθπνκπέο CO2 [tn] Καηεγνξία Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα Πεηξέιαη ν Θέξκαλζ εο Οξπθηά Καύζηκα Diesel Βελδίλε ΑΠΔ Άιιε Βηνκάδα ύλνιν ΚΣΖΡΗΑ/ΔΞΟΠΛΗΜΟ/ΟΗΚΗΔ Γεκνηηθά Κηήξηα / ρψξνη αλαςπρήο 129,15 129,15 Γεκνηηθέο Δγθαηαζηάζεηο / αληιίεο χδξεπζεο 944,48 944,48 Σξηηνγελήο Σνκέαο ,34 253, ,00 Οηθηαθφο Σνκέαο , , ,28 Γεκνηηθφο Φσηηζκφο 517,74 517,74 Βηνκεραλίεο - Τπνζύλνιν Κηεξίσλ/Δμνπιηζκνύ/Οηθηώλ ΜΔΣΑΦΟΡΔ 34654, ,65 0,00 0,00 0, ,64 Γεκνηηθφο ηφινο 126,71 6,47 133,18 Γεκφζηεο Μεηαθνξέο 704,60 0,00 704,60 Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο 1910, , ,60 Τπνζύλνιν Μεηαθνξώλ 0,00 0, , ,58 0, ,39 ΓΔΧΡΓΗΑ Βακβάθη 7631,66 512, ,30 Διηέο 54,69 5,13 59,82 Ακπέιηα 8961,05 0, ,05 Μεδηθή 0,00 469,92 469,92 ηηεξά 0,00 85,44 85,44 Τπνζύλνιν Γεσξγίαο 16592,71 0,00 652,77 5,13 0, ,61 ΤΝΟΛΟ 51247, , , ,71 0, ,64 Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 90

91 4.7 Αλάιπζε Απνηειεζκάησλ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη κία επηζθνπηθή πξνζπάζεηα αλάιπζεο ηνπ ελεξγεηαθνχ απνηππψκαηνο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ κε βάζε ηα δεδνκέλα πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ θαηά ην έηνο 2009 αιιά θαη ηα πξνηεηλφκελα κέηξα ελ ζπλερεία γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2. ηνλ πίλαθα 4.13 πνπ αθνινπζεί, παξνπζηάδεηαη ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπ θάζε ηνκέα ζηε ζπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Δικόνα 4.13 Πνζνζηό ζπκκεηνρήο θάζε ηνκέα ζηελ ζπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ γηα ην 2009 ηελ εηθφλα 4.14, παξνπζηάδεηαη ην ίδην πξάγκα αιιά ζπλαξηήζεη ησλ εθπεκπφκελσλ ηφλλσλ CO 2 απηή ηε θνξά. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 91

92 Δικόνα 4.14 Πνζνζηό ζπκκεηνρήο θάζε ηνκέα ζηηο ζπλνιηθέο εθπνκπέο CO 2 ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ γηα ην 2009 Οη ηνκείο νη νπνίνη παξνπζηάδνπλ ηε κεγαιχηεξε θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη θαηά ζπλέπεηα θαη ηηο πεξηζζφηεξεο εθπνκπέο CO 2 είλαη αξρηθά ν Σξηηνγελήο κε ηνλ Οηθηαθφ θαη ελ ζπλερεία ε Γεσξγία θαη νη Μεηαθνξέο.. Κάηη ηέηνην θξίλεηαη ινγηθφ, αθνχ ν Γήκνο Αιηάξηνπ είλαη θαζαξά αγξνηηθφο Γήκνο κε απνηέιεζκα κεηά ηελ απαξαίηεηε κεγάιε θαηαλάισζε γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Σξηηνγελνχο ηνκέα θαη ηνπ Οηθηαθνχ ηνκέα, λα έξρεηαη απηή ηεο Γεσξγίαο. Γηα ην ιφγν απηφ, θξίλεηαη επηηαθηηθή ε αλάγθε γηα πεξεηαίξσ κειέηε θαη πξνζνρή ζηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο κπνξεί λα εμνηθνλνκεζεί ελέξγεηα θαη λα κεησζνχλ νη εθπνκπέο θαηά ηελ αγξνηηθή δηαδηθαζία. ηελ επφκελε εηθφλα 4.15 θαίλεηαη ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπ θάζε θαπζίκνπ ζηε ζπλνιηθή θαηαλάισζή ηνπο γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ. Χο θαχζηκα ζεσξνχληαη νη κνξθέο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα φιεο ηηο αλάγθεο θαη απηέο είλαη: ε ειεθηξηθή ελέξγεηα, ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο, ην diesel θίλεζεο, ε βελδίλε θαη άιινπ είδνπο βηνκάδα φπσο π.ρ ε μπιεία αιιά θαη ε ειηαθή ζεξκηθή ελέξγεηα. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 92

93 Δικόνα 4.15 Σπλνιηθά πνζνζηά θαηαλάισζεο θαπζίκσλ γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ ην έηνο Λφγσ ησλ αλαγθψλ ηνπ Οηθηαθνχ θαη ηνπ Σξηηνγελνχο ηνκέα, ηφζν γηα θσηηζκφ, φζν θαη γηα ρξήζε ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ θαη ζέξκαλζε, ε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ππεξηζρχεη έλαληη ησλ άιισλ κνξθψλ. Σν πεηξέιαην ζέξκαλζεο έξρεηαη δεχηεξν ζηελ θαηαλάισζε γηαηί πάιη δεηείηαη απφ ηνπο δχν απηνχο ηνκείο. Κεθάιαην 4: Δλεξγεηαθφ Απνηχπσκα Γήκνπ Αιηάξηνπ 93

94 Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 94

95 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΠΡΟΣΑΔΗ ΓΡΑΔΧΝ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΔΚΠΟΜΠΧΝ CO 2 Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 95

96 Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 96

97 5.1 Γεκνηηθά θηίξηα Ο ηνκέαο ησλ Γεκνηηθψλ Κηηξίσλ είλαη απηφο γηα ηνλ νπνίν ε εθάζηνηε δεκνηηθή αξρή έρεη ηελ πιήξε επρέξεηα θαη επειημία λα εθαξκφζεη κέηξα γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ηεο θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο θαη ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ. Ο έιεγρνο απηψλ ησλ θηηξίσλ αλήθεη απνθιεηζηηθά ζηνλ Γήκν, γη απηφ θαη ζχκθσλα κε ηηο πξνηάζεηο πνπ παξνπζηάδνληαη ζην πιαίζην ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ (6) νη ζηφρνη εμνηθνλφκεζεο απφ ηα δεκνηηθά θηίξηα ζα πξέπεη λα είλαη πςεινί. Δπηπιένλ, ε γεληθή επξσπατθή ηάζε έξρεηαη λα θέξεη σο παξάδεηγκα πξνο ηνπ ππφινηπνπο πνιίηεο ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ, αθνχ απηά είλαη πάληα ιεηηνπξγηθά θαη επηζθέςηκα ζε θεληξηθά ζεκεία απ φιν ηνλ πιεζπζκφ θαη παίδνπλ κεγάιν ξφιν ζηελ πηνζέηεζε ησλ πνιηηηθψλ θαη πξαθηηθψλ ηεο αεηθφξνπ αλάπηπμεο. Γεληθά, ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα έρεη λα θάλεη είηε κε ηηο άκεζεο αλάγθεο ηνπο ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα, είηε κε ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη θαπζίκσλ γηα ιφγνπο ζέξκαλζεο θαη ςχμεο. Έηζη, ππάξρνπλ δηάθνξνη ιφγνη πνπ πξνθαινχλ ηελ απμεκέλε θαηαλάισζε ελέξγεηαο ησλ δεκνηηθψλ θαη ελ γέλεη φισλ ησλ θηηξίσλ. Μεξηθνί απφ ηνπο νπνίνπο είλαη: Ζ απνπζία ελεξγεηαθήο ζπλείδεζεο ηνπ ζπλφινπ ησλ εκπιεθφκελσλ πνιηηψλ εξγαδνκέλσλ ζε απηά ηα θηίξηα. Ζ παιαηφηεηα ησλ θηηξίσλ. ζα απφ απηά είλαη θαηαζθεπαζκέλα πξηλ ην έηνο 1980 γηα παξάδεηγκα, ζηεξνχληαη ζεξκνκφλσζεο ζην θέιπθφο ηνπο, κε απνηέιεζκα λα απμάλνληαη νη αλάγθεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα ιφγνπο ζέξκαλζεο. Ζ παιαηφηεηα ησλ ηερλνινγηθψλ κεραλεκάησλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηα θηίξηα απηά, φπσο γηα παξάδεηγκα ε χπαξμε παιαηψλ θαη αζπληήξεησλ ζπζηεκάησλ ςχμεο θαη ζέξκαλζεο. Δζθαικέλε επηινγή ηνπ ηξφπνπ ζέξκαλζεο θαη ςχμεο ησλ θηηξίσλ. Με επεκβάζεηο πνπ ζα ζρεηίδνληαη κε ηελ αληηκεηψπηζε ησλ παξαπάλσ πξνβιεκάησλ ζα επηρεηξεζεί ζηελ παξνχζα εξγαζία λα δνζνχλ πξνηάζεηο δξάζεσλ Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 97

98 γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ηεο ελέξγεηαο εληφο ησλ Γεκνηηθψλ Κηηξίσλ φζνλ αθνξά ην Γήκν Αιηάξηνπ. Οη πξνηάζεηο απηέο ζα θηλνχληαη γχξσ απφ δχν επίπεδα: Σελ επέκβαζε κέζσ δξάζεσλ πνπ ζα εθκεηαιιεχνληαη ηελ αλεπηπγκέλε ελεξγεηαθή ηερλνινγία άκεζα ζην θηεξηαθφ πεξηβάιινλ κε ζθνπφ ηελ κείσζε ησλ θαηαλαιψζεσλ ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ Σελ επέκβαζε κέζσ ελεκέξσζεο ηνλ πνιηηψλ-εκπιεθφκελσλ δεκνηψλ κε ηα ζπγθεθξηκέλα θηίξηα (εξγαδφκελνη, επηζθέπηεο) κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε ζπλείδεζεο ελεξγεηαθήο εμνηθνλφκεζεο ζε απηνχο, γεγνλφο πνπ ζα έρεη επαθφινπζα φθεινο θαη ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αληηθαηάζηαζε Λακπηήξσλ Ππξαθηώζεσο Μία απφ ηηο βαζηθφηεξεο θαη πην νηθνλνκηθέο κεζφδνπο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο εληφο ησλ θηηξίσλ είλαη ε αληηθαηάζηαζε ησλ ζπκβαηηθψλ ιακπηήξσλ ππξαθηψζεσο πνπ ζπλεζίδνληαλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη κέρξη ηψξα απφ ελεξγεηαθνχο ιακπηήξεο εμνηθνλφκεζεο. Ζ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ην θσηηζκφ ησλ θηηξίσλ θαη επαθφινπζα θαη ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ απνηειεί έλα ζεκαληηθφ πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. χκθσλα κε ζρεηηθή κειέηε (22), ε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο απφ ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ζπκβαηηθψλ ιακπηήξσλ απφ ελεξγεηαθνχο είλαη ηεο ηάμεο ηνπ 60% ηεο αξρηθά θαηαλαιηζθφκελεο. ε αληίζηνηρε κειέηε ηεο εηαηξείαο Helesco (23) δίλεηαη φηη ην 13,70% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο εληφο ησλ θηηξίσλ ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα αληηζηνηρεί ζηνλ θσηηζκφ. Σν πνζνζηφ απηφ ζα ρξεζηκνπνηεζεί ζηελ παξνχζα εξγαζία θαη γηα φια ηα θηίξηα, φπσο είλαη θαη ηα δεκνηηθά. Λακβάλνληαο ππ φςηλ ηελ ηηκή ηεο θαηαλάισζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ απφ ηνλ πίλαθα 4.30 πνπ είλαη ίζε κε 113,7, βξίζθνπκε φηη ζηνλ θσηηζκφ ησλ θηηξίσλ αλαινγνχλ 0,137*113,7 = 15,6 MWh ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Άξα γηα εμνηθνλφκεζε ίζε κε 60% κεηά ηελ εθαξκνγή ηεο δξάζεο, πξνθχπηεη κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαηά 0,60*15,577 MWh = 9,3 MWh πνπ ηζνδπλακνχλ κε κείσζε εθφκπψλ CO 2 θαηά 10,7 tn CO 2 / έηνο. Δπεηδή ε δξάζε αλακέλεηαη λα νινθιεξσζεί ζην κέζνλ ηνπ 2012, ε ζπλνιηθή Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 98

99 εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο κέρξη ην 2020, δειαδή γηα 8,5 έηε αλακέλεηαη ίζε κε 79,4 MWh. Ζ κείσζε εθπνκπψλ CO 2 κέρξη ην 2020 αλακέλεηαη ίζε κε: [έηε] * [Μείσζε εθπνκπψλ t / έηνο] = 37,6 tn CO 2 Πίνακαρ Δμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο από αληηθαηάζηαζε ιακπηήξσλ ζηα δεκνηηθά θηίξηα πλνιηθή πνζνζηηαία εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο (*100%) Μείσζε Καηαλάισζεο Δλέξγεηαο (MWh) (αλά έηνο) Μείσζε εθπνκπώλ CO 2 (tn CO 2 ) (αλά έηνο) Μείσζε εθπνκπώλ CO 2 (tn CO 2 ) ( ) 0.60*0.137= ,3 10,7 37,6 Ζ ηηκή σζηφζν ησλ ελεξγεηαθψλ νηθνλνκηθψλ ιακπηήξσλ LED είλαη αξθεηά αθξηβφηεξε απφ απηή ησλ ιακπηήξσλ ππξαθηψζεσο. Χζηφζν, πέξα απφ ηα νθέιε ζε κείσζε εθπνκπψλ ξχπσλ, ε απφζβεζε φζνλ αθνξά ην νηθνλνκηθφ ζθέινο γίλεηαη ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Γη απηφ θαη ηα θνλδχιηα γηα ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ιακπηήξσλ πξνηείλεηαη λα αληιεζνχλ απφ ηνπο ηδίνπο πφξνπο ηνπ Γήκνπ εθφζνλ έηζη θη αιιηψο δελ πξφθεηηαη γηα θάπνηα δαπάλε κεγάινπ κεγέζνπο φπσο ζπκβαίλεη ζε άιια κέηξα εμνηθνλφκεζεο. Χο ηδέα, πξνηείλεηαη ε ζπλεξγαζία κε εηαηξεία παξαγσγήο ελεξγεηαθψλ ιακπηήξσλ, ε νπνία ζα δηαλείκεη δσξεάλ έλα κέξνο ησλ ιακπηήξσλ ζε θηίξηα φπσο ηα ζρνιηθά ζπγθξνηήκαηα ζηα πιαίζηα ηεο δηαθεκηζηηθήο ηεο εθζηξαηείαο, κε απνηέιεζκα λα απνθνξηίδεηαη έηζη ν πξνυπνινγηζκφο ηνπ Γήκνπ. Κάηη ηέηνην ζπλέβε ην 2011 ζην Γήκν Ακαξνπζίνπ, φπνπ ζε ζπλεξγαζία κε ηελ εηαηξεία OSRAM Α.Δ δηαλεκήζεθαλ ζπλνιηθά 2880 ελεξγεηαθνί ιακπηήξεο ζηνπο καζεηέο ησλ ζρνιίσλ ηνπ Γήκνπ κε ζθνπφ ηελ εγθαηάζηαζή ηνπο ζηηο νηθίεο ησλ καζεηψλ. Δδψ θάηη ηέηνην κπνξεί λα γίλεη γηα απεπζείαο εγθαηάζηαζε ζηα ζρνιεία. Γηα έλα 6-ζέζην δεκνηηθφ ζρνιείν κε: 6 αίζνπζεο δηδαζθαιίαο κε 4 ζπκβαηηθνχο ιακπηήξεο CFL ησλ 60 Watt ζηελ θάζε αίζνπζα. γξαθείν δηδαζθφλησλ κε 4 ιακπηήξεο. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 99

100 αίζνπζα εθδειψζεσλ κε 8 ιακπηήξεο θπιηθείν κε 2 ιακπηήξεο εξγαζηήξην Φπζηθνρεκείαο κε 4 ιακπηήξεο γπκλαζηήξην κε 6 ιακπηήξεο άιινπο 3 ιακπηήξεο γηα άιινπο ρψξνπο απαηηείηαη ζπλνιηθή ηζρχο 3060 Watt γηα πιήξε ιεηηνπξγία φισλ ησλ ιακπηήξσλ. Γηα 70% ιεηηνπξγία απηψλ ιφγσ κε ρξήζεο φισλ ησλ αηζνπζψλ αιιά θαη ιφγσ ηνπ φηη ην ζρνιείν είλαη αλνηρηφ θαηά ηεο ψξεο ηεο κέξαο θαη αθαηξψληαο ζαββαηνθχξηαθα θαη δηαθνπέο, πξνθχπηεη ζπλνιηθή θαηαλάισζε ίζε κε 3084,5 KWh ην έηνο γηα ηνπο ζπκβαηηθνχο ιακπηήξεο. Γηα αληηθαηάζηαζή ηνπο κε ιακπηήξεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ηχπνπ LED tube T8 210mm ηζρχνο 20 Watt πξνθχπηεη θαηαλάισζε ίζε κε 1028,160 KWh, άξα ζπλνιηθή εμνηθνλφκεζε 2056,32 KWh εηεζίσο. Γηα αληηθαηάζηαζε ησλ 51 ιακπηήξσλ ηνπ θηηξίνπ άκεζα απαηηνχληαη 1530, ελψ γηα ηελ αλαλέσζε ησλ ήδε ππαξρφλησλ ιακπηήξσλ κεηά ηελ ιήμε ηνπ ρξφλνπ δσήο ηνπο (θφζηνο 20 /ιακπηήξα) απαηηνχληαη 510, άξα απαηηνχληαη 1020 παξαπάλσ γηα ηνπο λένπο ιακπηήξεο. χκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπο, απηνχ ηνπ ηχπνπ νη νηθνλνκηθνί ιακπηήξεο έρνπλ ρξφλν δσήο πεξίπνπ ψξεο, άξα γηα ηε ζπγθεθξηκέλε εηήζηα ιεηηνπξγία ηνπο πνπ είλαη ίζε κε 1440 ψξεο, ε δηάξθεηα δσήο απηψλ ησλ ιακπηήξσλ εάλ αληηθαηαζηήζνπλ ηνπο ππάξρνληεο ζπκβαηηθνχο ζα είλαη ίζε κε 34 πεξίπνπ έηε. Ζ νηθνλνκηθή απφζβεζε έηζη αλακέλεηαη λα μεθηλήζεη ζηα 3 έηε απφ ηελ αληηθαηάζηαζε. Πξνηείλεηαη ε αξρηθή επέλδπζε ελφο θεθαιαίνπ ίζν κε ην έηνο 2012 γηα ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ιακπηήξσλ ζηα δεκνηηθά θηήξηα. Ζ εηήζηα εμνηθνλφκεζε ρξεκάησλ είλαη ίζε κε Έηζη, ε Καζαξή Παξνχζα Αμία γηα 25 έηε κεηά ηελ εθαξκνγή ηεο δξάζεο ζα είλαη ίζε κε , Γξάζεηο ζε ρνιηθά θηίξηα ηελ βνξεηναλαηνιηθή πιεπξά ηεο πφιεο ηνπ Αιηάξηνπ, επί ηεο νδνχ Γεκνθξαηίαο ε νπνία ζπλδέεη ηνλ θχξην αζηηθφ νηθηζκφ κε ην ζηδεξνδξνκηθφ ζηαζκφ, βξίζθεηαη ην Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 100

101 θηίξην ηνπ Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ. Ζ πςειφηεξε ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζρνιηθνχ θηηξίνπ ζε ζρέζε κε ηα ππφινηπα ηνπ Γήκνπ, είλαη αθνξκή ψζηε λα επηρεηξεζεί ε κείσζε απηήο ηεο θαηαλάισζεο θαη ε ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα θαηά ηε ιεηηνπξγία ηνπ. Σν ζρνιείν απηφ κπνξεί λα εληαρζεί ζην πξφγξακκα «Δμνηθνλνκψ» ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο (24) γηα ηελ αλαβάζκηζή ηνπ ζε «πξάζηλν ζρνιείν», κέζσ δηάθνξσλ δξάζεσλ γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ηεο ελέξγεηαο αιιά θαη ρξήζεο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. Ζ ρξεκαηνδφηεζε ησλ δξάζεσλ πνπ ζα πξνηαζνχλ, κπνξεί λα γίλεη απφ ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα, φπσο έρεη ήδε ζπκβεί ζε άιιεο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο πνπ επηρείξεζαλ ηελ αλαβάζκηζε ησλ ζρνιείσλ ηνπο ζε «πξάζηλα» ζρνιεία. ζνλ αθνξά ην ζπγθεθξηκέλν θηίξην, απηφ είλαη θαηά ην ήκηζπ δηψξνθν κε θεξακνζθεπή ζε πεξηνρή φπνπ ππάξρεη απνπζία ζθίαζεο απφ άιια θηίξηα, ή απφ πςειέο δεληξνζηνηρίεο νξεηλνχο φγθνπο. Σν θηίξην ζεξκαίλεηαη θεληξηθά κέζσ θαπζηήξα πεηξειαίνπ θαη δελ πεξηιακβάλεη ζεξκνκφλσζε θαη θιηκαηηζκφ. ηελ εηθφλα 5.1 θαίλεηαη ζε θσηνγξαθία ε βνξεηνδπηηθή πιεπξά ηνπ θηηξίνπ απηνχ. Δικόνα 5.1 Φσηνγξαθία Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ ε κειέηε ηνπ Δζληθνχ Αζηεξνζθνπείνπ Αζελψλ (22) πξνηείλνληαη δηάθνξα κέηξα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζηα θηίξηα, ηα νπνία είλαη ζπκβαηά θαη κε ηέηνηνπ είδνπο ζρνιηθά θηίξηα. Αξρηθά, φζνλ αθνξά ηελ θαιχηεξε απφδνζε ζέξκαλζεο ηνπ θηηξίνπ ηνπ Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ πξνηείλνληαη: Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 101

102 Πξνζζήθε ζεξκνκφλσζεο εμσηεξηθψλ ηνίρσλ κε εμνηθνλφκεζε 31% ηεο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο πνπ ήδε θαηαλαιψλεηαη. Πξνζζήθε ζεξκνκφλσζεο νξνθήο κε εμνηθνλφκεζε 5,5% ηεο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο. Δγθαηάζηαζε δηπιψλ παινζηαζίσλ κε εμνηθνλφκεζε 12% ηεο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο. πληήξεζε ησλ θεληξηθψλ ζσκάησλ ζέξκαλζεο κε εμνηθνλφκεζε 11% ηεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο. Δγθαηάζηαζε ζεξκνζηαηψλ αληηζηάζκηζεο κε εμνηθνλφκεζε 5% ηεο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο. Δγθαηάζηαζε ζεξκνζηαηψλ ρψξνπ κε εμνηθνλφκεζε 5% ηεο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο. πλνιηθά πξνθχπηεη έλα πνζνζηφ εμνηθνλφκεζεο ηεο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο ίζν κε 69,5%. Ζ ζέξκαλζε ησλ ρψξσλ φπσο εηπψζεθε παξαπάλσ γίλεηαη κέζσ θαπζηήξα κε θαχζηκν ην πεηξέιαην. Δπεηδή δελ ππάξρνπλ αθξηβή ζηνηρεία γηα ηελ παξαγγειία ζε πεηξέιαην ηνπ θάζε θηηξίνπ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ μερσξηζηά αιιά κφλν ζπγθεληξσηηθά γηα φιν ην Γήκν, ν πξνζδηνξηζκφο ηεο θαηαλάισζεο ζε πεηξέιαην ηνπ Γπκλαζίνπ ζα γίλεη αλαγσγηθά. Απφ ηνλ πίλαθα 4.4 πξνθχπηεη φηη ην 9,93% ηεο θαηαλάισζεο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο ησλ Γεκνηηθψλ Κηηξίσλ αλήθεη ζην Γπκλάζην. Γίλεηαη ε ππφζεζε φηη ην ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηελ ελέξγεηα ζέξκαλζεο, δειαδή κε ην πεηξέιαην. ην πξνεγνχκελν θεθάιαην ππνινγίζηεθε ην πεηξέιαην πνπ θαηαλαιψζεθε γηα ην έηνο 2009 ζηνλ Γήκν Αιηάξηνπ, ην νπνίν είλαη ίζν κε 11255,321 lt. Άξα αλαγσγηθά ζην Γπκλάζην ζα θαηαλαιψζεθαλ 0,0993*11255,321 = 1117,650 lt πεηξέιαην. Απηά αληηζηνηρνχλ ζε 11176,5 ηζνδχλακεο KWh, δειαδή 11,177 MWh. Άξα γηα 69,5% εμνηθνλφκεζε, εμνηθνλνκνχληαη 0,695*11,117 = 7,768 MWh ηζνδχλακεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ε νπνία αλ πνιιαπιαζηαζηεί επί ην ζπληειεζηή κεηαηξνπήο ζε ηζνδχλακνπο ηφλνπο CO 2 δίλεη ηειηθή εμνηθνλφκεζε ίζε κε 8,9 tn CO 2 αλά έηνο. Έπεηηα, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα εγθαηάζηαζεο Φσηνβνιηατθψλ Πιαηζίσλ ζηελ θεξακνζθεπή ηνπ θηηξίνπ ψζηε λα ζπλδεζεί ε φιε πξνζπάζεηα εμνηθνλφκεζεο Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 102

103 ελέξγεηαο θαη κε ηελ δηείζδπζε ησλ Α.Π.Δ ζηελ πεξηνρή. ηελ εηθόλα 5.2 θαίλεηαη κία δνξπθνξηθή θάηνςε ηνπ Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ. Δικόνα 5.2 Γνξπθνξηθή θάηνςε Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ Ο πξνζαλαηνιηζκφο ηεο εηθφλαο είλαη ζχκθσλνο κε ηα ζεκεία ηνπ νξίδνληα, έηζη θαίλεηαη φηη ην θηίξην έρεη δχν επηθάλεηεο κε πξνζαλαηνιηζκφ θαη θιίζε πξνο ηα λφηηα ηδαληθέο γηα ηελ ηνπνζέηεζε Φσηνβνιηατθψλ Πιαηζίσλ, ηελ λφηηα πιεπξά ηεο ζθεπήο ηνπ πξψηνπ νξφθνπ ηνπ θάησ κηζνχ ηνπ θηηξίνπ θαη ηελ αληίζηνηρε πιεπξά ηεο ζθεπήο ηνπ δεπηέξνπ νξφθνπ ηνπ πάλσ κηζνχ ηνπ θηηξίνπ. Σν αμηνπνηήζηκν φζνλ αθνξά πηζαλή Φσηνβνιηατθή εγθαηάζηαζε Δκβαδφ ησλ δχν απηψλ ζθεπψλ είλαη ζπλνιηθά ίζν κε = 190 m 2. ηελ εηθόλα 5.3, ππάξρεη ν ράξηεο ειηαθήο ελέξγεηαο θαη δπλακηθνχ ηεο Διιάδαο, φπσο δίλεηαη απφ ην Joint Research Center ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (25). Δικόνα 5.3 Φάξηεο Ζιηαθήο Δλέξγεηαο θαη Γπλακηθνύ Διιάδνο Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 103

104 Οη δηάθνξεο απνρξψζεηο δίλνπλ ηελ απφδνζε ζε KWh αλά κνλάδα εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο (KWp) γηα ηηο δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. Γηα ηελ πεξηνρή ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ ε απφδνζε θπκαίλεηαη θνληά ζηηο 1350 KWh/KWp. Γηα ηελ εγθαηάζηαζε 1 KWp απφ Φσηνβνιατθά απαηηνχληαη πεξίπνπ 10 m 2 γηα θεξακνζθεπέο θαη 15 m 2 γηα ηαξάηζεο. Άξα ζην ζπγθεθξηκέλν ζρνιηθφ θηίξην είλαη δπλαηφ λα εγθαηαζηαζνχλ 19 ΚWp, επεηδή φκσο ην πξφγξακκα ζέηεη σο φξην εγθαηάζηαζεο ηα 10 KWp αλά θηίξην, κπνξνχλ λα εγθαηαζηαζνχλ κέρξη θαη 10 KWp Φσηνβνιηατθήο Ηζρχνο ζην Γπκλάζην, δεδνκέλνπ πάληα φηη ν πξνζαλαηνιηζκφο απηψλ είλαη λφηηνο θαη ε θιίζε ηνπο 30 ν. Οπφηε ε ζπγθεθξηκέλε εγθαηάζηαζε είλαη δπλαηφ λα παξάγεη ελέξγεηα ίζε κε 10KWp*1350KWh/KWp = KWh, δειαδή 13,500 MWh. ην θεθάιαην 4 δίλεηαη ε θαηαλάισζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο ηνπ Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ ίζε κε 11,235 MWh. Άξα είλαη μεθάζαξν φηη ην ζρνιηθφ απηφ θηίξην κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη απηφλνκα κεηά ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Φσηνβνιηατθνχ πζηήκαηνο. Τπάξρεη κάιηζηα πεξίζζεπκα παξαγφκελεο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο απφ ηα Φσηνβνιηατθά, ε νπνία κπνξεί θάιιηζηα λα δηαλέκεηαη κέζσ δηαζχλδεζεο ζην δίθηπν ηεο Γ.Δ.Ζ, δίλνληαο έηζη παξάιιεια νηθνλνκηθά νθέιε ζην Γήκν Αιηάξηνπ. Ζ κείσζε ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ ζε CO 2 απφ απηή ηε δξάζε ινηπφλ ζα είλαη ίζε κε 11,235MWh*1,149tn CO 2 /MWh = 12,9 tn CO 2 αλά έηνο. Ζ δξάζε αλακέλεηαη λα νινθιεξσζεί εληφο ηνπ έηνπο ηνλ πίλαθα 5.2 παξνπζηάδεηαη ε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη κείσζε εθπνκπψλ CO 2 απφ φιεο ηηο δξάζεηο ζπλνιηθά πνπ πξνηείλνληαη κε ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζρνιηθνχ θηηξίνπ ηνπ Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ ζην πξφγξακκα «Δμνηθνλνκψ». Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 104

105 Πίνακαρ 5.2 Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο από ζπκκεηνρή Γπκλαζίνπ Αιηάξηνπ ζην Γξάζε πξόγξακκα «Δμνηθνλνκώ» Δμνηθνλόκεζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο (MWh) Μείσζε Δθπνκπώλ CO 2 (tn) Δπεκβάζεηο γηα ηελ απφδνζε ηεο Θεξκηθήο 7,8 8,9 Δλέξγεηαο Δγθαηάζηαζε Φσηνβνιηατθνχ 11,2 12,9 πζηήκαηνο χλνιν (2012) 19,0 21,8 ύλνιν γηα 8,5 έηε ( ) 66,5 76,4 Ζ ζπλνιηθή κείσζε ην 2020 δίλεηαη απφ ηε ζρέζε: [πλνιηθή Μείσζε CO 2 tn / 2020]= [έηε] * [Μείσζε εθπνκπψλ t / έηνο] Σν αξρηθφ θφζηνο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δχν παξαπάλσ δξάζεσλ ππνινγίδεηαη ζηα γηα αγνξά, εγθαηάζηαζε θαη ζπληήξεζε ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ θαη ζηα γηα ηεο ππφινηπεο επεκβάζεηο, εάλ ν Γήκνο αλαιάβεη ν ίδηνο ην θφζηνο θαη δελ εληαρζνχλ νη δξάζεηο ζε θάπνην πξφγξακκα. Άξα γηα ζπλνιηθφ αξρηθφ θφζηνο ίζν κε θαη εηήζηα εμνηθνλφκεζε ρξεκάησλ ίζε κε 2280,ε Κ.Π.Α 25 έηε κεηά ηελ εθαξκνγή ησλ δξάζεσλ ζα είλαη ίζε κε Γηάθνξεο αθφκα δξάζεηο κπνξνχλ λα αθνινπζεζνχλ γηα ηελ ελεκέξσζε θαη επαηζζεηνπνίεζε ησλ καζεηψλ ησλ ζρνιείσλ ζε ζέκαηα ζρεηηθά κε ηελ αεηθφξα αλάπηπμε θαη ηελ πξάζηλε ελέξγεηα. Μέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο «αεηθφξν ζρνιείν» (27), φια ηα ζρνιεία ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ ζηνλ δηαγσληζκφ γηα ην «βξαβείν αεηθφξνπ ζρνιείνπ» ην νπνίν ηειεί ππφ ηελ αηγίδα ηνπ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο, ηνπ Κ.Α.Π.Δ θαη ηνπ Σ.Δ.Η Ζπείξνπ, ζηνλ νπνίν ηα ζπκκεηέρνληα ζρνιεία δηαγσλίδνληαη κεηαμχ ηνπο κε θξηηήξην ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηβαιινληηθήο ζπλείδεζεο θαη ηηο νξγαλσκέλεο δξάζεηο πνπ απηά αθνινπζνχλ γηα Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 105

106 ηελ αλάπηπμε απηήο. Έηζη νη καζεηέο κπνξνχλ δηαζθεδαζηηθά θαη επράξηζηα λα αζρνιεζνχλ θαη λα επηδηψμνπλ φρη κφλν ηελ καδηθή επαηζζεηνπνίεζε γχξσ απφ νηθνινγηθά δεηήκαηα αιιά θαη ηελ βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο ηνπο φζνλ αθνξά ηελ θαηαλάισζε. Σν γεγνλφο απηφ ζα έρεη αληίθηππν ζηελ γεληθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο, αθνχ σο πνιίηεο ηεο επξχηεξεο θνηλσλίαο κπνξνχλ λα επαλαιακβάλνπλ θαη ζην ζπίηη ηνπο ηηο πξαθηηθέο πνπ αθνινπζνχλ ζηα πιαίζηα ηέηνησλ πξνγξακκάησλ, σζψληαο θαη ηνπο ππφινηπνπο πνιίηεο (γνλείο, ζπγγελείο θιπ) ζε κία νηθνλνκηθφηεξε ελεξγεηαθή θαζεκεξηλφηεηα. Σέινο, κε ηε βνήζεηα ησλ δαζθάισλ θαη θαζεγεηψλ, κπνξνχλ λα δηεμαρζνχλ εκεξίδεο θαη ζεκηλάξηα ελεκέξσζεο γηα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε θαη ηελ ελεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα είηε εληφο ησλ ζρνιηθψλ θηηξίσλ ηνπ Γήκνπ, είηε ζην ζπλεδξηαθφ θέληξν απηνχ, κε εηζεγεηέο εηδηθνχο επηζηήκνλεο θαη πξνζθεθιεκέλνπο φινπο ηνπο πνιίηεο ηνπ Γήκνπ. Δικόνα 5.4 Αεηθόξν Σρνιείν 5.2 Γεκνηηθόο Φσηηζκόο Ζ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο απφ ην Γεκνηηθφ Φσηηζκφ, κπνξεί λα επηηεπρζεί μαλά κε ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ππαξρφλησλ ιακπηήξσλ Hg ησλ δξφκσλ, πιαηεηψλ θαη δεκνζίσλ ρψξσλ κε αληίζηνηρεο θσηεηλφηεηαο ιακπηήξεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο. χκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ησλ ιακπηήξσλ εμνηθνλφκεζεο, κπνξεί λα επηηεπρζεί κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κέρξη θαη 60% απφ ηελ αληηθαηάζηαζε. Δπεηδή φκσο ην θφζηνο γηα ηελ άκεζε αληηθαηάζηαζε ησλ ιακπηήξσλ πνπ ήδε ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη κεγάιν, πξνηείλεηαη ε άκεζε Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 106

107 αληηθαηάζηαζε ηνπ 50% ησλ ππαξρφλησλ ιακπηήξσλ θαη ε ζηαδηαθή αληηθαηάζηαζε ηνπ ππφινηπνπ 40% ησλ ζπκβαηηθψλ ιακπηήξσλ Hg κεηά ην πέξαο ηνπ ρξφλνπ δσήο ηνπο. Πξνηείλεηαη επίζεο ην 10% ησλ ιακπηήξσλ ηνπ Γήκνπ λα αληηθαηαζηαζεί κε ειηαθά θψηα δξφκνπ (SPL), ηα νπνία είλαη αλεμάξηεηα ηνπ δηθηχνπ ηεο Γ.Δ.Ζ, αθνχ θέξνπλ ζηε δηάηαμή ηνπο Φσηνβνιηατθφ πιαίζην ψζηε λα έρνπλ απφιπηε ελεξγεηαθή απηνλνκία. Έηζη ινηπφλ κπνξεί λα αθαηξεζεί απφ ηελ ζπλνιηθή θαηαλάισζε γηα ην θσηηζκφ ην 10% αθνχ νη ειηαθνί απηνί ιακπηήξεο δελ έρνπλ θακία εμάξηεζε απφ ην δηαζπλδεδεκέλν ζχζηεκα. Σαπηφρξνλα εληζρχεηαη ε δηείζδπζε ησλ Α.Π.Δ ζην Γήκν Αιηάξηνπ θάηη ην νπνίν θξίλεηαη σο ζεκαληηθφ απφ ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ. ην θεθάιαην 4, ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο γηα ην δεκνηηθφ θσηηζκφ ππνινγίζηεθε ίζε κε 450,5 MWh. Έηζη ινηπφλ: Έλα κέξνο απηήο ηεο ελέξγεηαο εμνηθνλνκείηαη άκεζα κε ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ κηζψλ απφ ηνπο ππάξρνληεο ιακπηήξεο κε ελεξγεηαθνχο. Άξα ππνζέηνληαο ξεαιηζηηθφ πνζνζηφ εμνηθνλφκεζεο ην 55%, ε ελέξγεηα πνπ ζα εμνηθνλνκεζεί απφ απηή ηε δξάζε ζα είλαη ίζε κε 0,55*0,5*450,542 = 123,9 MWh άκεζα κέζα ζην έηνο 2012, πνπ ζεκαίλεη κείσζε θαηά 142,4 tn CO 2 αλά έηνο. Γηα ην ππφινηπν 40% ησλ ιακπηήξσλ, φπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ ε αληηθαηάζηαζε ζα γίλεη ζηαδηαθά. Τπνινγίδεηαη φηη ζα νινθιεξσζεί ην έηνο 2014 φηαλ θαη ζα ιήμεη ε πεξίνδνο δσήο ηνπο. Άξα απφ ην 2014 θαη κεηά απφ απηή ηε δξάζε ζα επηηεπρζεί εμνηθνλφκεζε ίζε κε 0,4*0,55*450,542 = 99,1 MWh. Άξα ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηα έηε κέρξη ην 2014 ζα εμνηθνλνκείηαη ελέξγεηα ίζε κε (7/8,5)*99,119 = 81,6 MWh αλά έηνο, άξα ζα ππάξρεη κείσζε εθπνκπψλ CO 2 θαηά 93,8 tn CO 2. Γηα ην 10% ησλ ιακπηήξσλ πνπ ζα αληηθαηαζηαζνχλ κε ειηαθνχο πνπ θέξνπλ θσηνβνιηατθφ πιαίζην εμνηθνλνκείηαη ελέξγεηα ίζε κε 0,1*450,542 = 45,1 MWh γηα θάζε έηνο θαη κείσζε εθπνκπψλ ίζε κε 51,8 tn CO 2. Ζ δηάξθεηα δσήο απηψλ ησλ θσηηζηηθψλ δηαηάμεσλ εθηηκάηαη πεξίπνπ ζηηο ψξεο, έρνπλ πςειή απφδνζε ζηε ρψξα καο ιφγσ ηεο πςειήο ειηνθάλεηαο θαη πξνηείλεηαη λα αληηθαηαζηήζνπλ ιακπηήξεο πνπ βξίζθνληαη ζε ζεκεία φπνπ απαηηείηαη λα ππάξρεη θσηηζκφο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο, αθφκα θαη ηηο πξψηεο πξστλέο ψξεο (πρ θφκβνη, δηαζηαπξψζεηο νδψλ, θεληξηθέο πιαηείεο θαη θεληξηθά ζεκεία ησλ νηθηζκψλ). Έηζη εληζρχεηαη πεξηζζφηεξν ε πξνζπάζεηα εμνηθνλφκεζεο Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 107

108 ελέξγεηαο αθνχ ηε ζέζε ησλ ιακπηήξσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ γηα κεγαιχηεξε δηάξθεηα ζα ιακβάλνπλ πιένλ νη ειηαθνί ησλ κεδεληθψλ ξχπσλ. Δπεηδή φκσο ην θφζηνο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ δηαηάμεσλ είλαη κεγάιν ιφγσ ηεο θσηνβνιηατθήο ζπζηνηρίαο θαη ηνπ ξπζκηζηή πνπ πεξηιακβάλεη, πξνηείλεηαη σο δξάζε ρακειφηεξεο πξνηεξαηφηεηαο γηα ηελ εμνηθνλφκεζε απφ ην θσηηζκφ. Δικόνα 5.5 Φσηνβνιηατθή θνιώλα θσηηζκνύ δξόκνπ ηνλ πίλαθα 5.3 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδεηαη ε ζπλνιηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ε κείσζε εθπνκπψλ CO 2 απφ ην δεκνηηθφ θσηηζκφ βάζε ησλ δξάζεσλ πνπ πξνηείλνληαη παξαπάλσ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο κείσζεο ησλ εθπνκπψλ CO 2 πνιιαπιαζηάδνληαη νη ηηκέο ηεο ελέξγεηαο επί ηνλ ζπληειεζηή κεηαηξνπήο πνπ είλαη ίζνο κε 1,149 tn CO 2 / MWh. Γξάζεηο Γεκνηηθόο Φσηηζκόο Άκεζε αληηθαηάζηαζε 50% ησλ ζπκβαηηθψλ ιακπηήξσλ ηαδηαθή αληηθαηάζηαζε ζπκβαηηθψλ ιακπηήξσλ Αληηθαηάζηαζε Πίνακαρ 5.3 Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο ζην Γεκνηηθό Φσηηζκό Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο Μείσζε εθπνκπώλ CO 2 Δμνηθνλφκεζε Δλέξγεηαο ην 2020 (MWh) Δμνηθνλφκεζε Δλέξγεηαο αλά έηνο (MWh) Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 αλά έηνο (tn CO 2 ) Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 ην 2020 (tn CO 2 ) 123,9 433,6 142,4 498,3 81,6 285,7 93,8 328,3 Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 108

109 10% ησλ 45,1 157,7 51,8 181,2 ιακπηήξσλ κε ειηαθνχο ΤΝΟΛΟ 250,3 877,0 287,9 1007,7 Μέξνο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε απηψλ ησλ δξάζεσλ κπνξεί λα γίλεη θαηαξράο κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο «Δμνηθνλνκψ». Ο Γήκνο κπνξεί λα αλαιάβεη επίζεο απφ ηνπο δηθνχο ηνπ πφξνπο ηελ θάιπςε ελφο κέξνπο ηνπ θεθαιαίνπ πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ιακπηήξσλ, αθνχ ε απφζβεζε κέζσ ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο απφ ηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο Γ.Δ.Ζ πνπ νθείιεη λα πιεξψλεη ζα είλαη γξήγνξε. Ο Γήκνο κπνξεί επίζεο κέζσ δηαγσληζκνχ λα αλαζέζεη ζε ηδησηηθέο ελεξγεηαθέο εηαηξείεο ηελ πξαγκαηνπνίεζε απηψλ ησλ δξάζεσλ, εμνθιψληαο ηηο εηαηξείεο απηέο απφ ηελ αμία ηεο εμνηθνλφκεζεο πνπ ζα πξνθχπηεη κεηά ηελ πξαγκαηνπνίεζή ηνπο. Γηα ηηο δξάζεηο απηέο ππνινγίδεηαη έλα αξρηθφ θφζηνο ηεο ηάμεο ησλ Ζ εμνηθνλφκεζε ρξεκάησλ είλαη ίζε κε ην έηνο, άξα ε ΚΠΑ γηα δηάξθεηα δσήο ηεο επέλδπζεο ίζε κε 20 ρξφληα ζα είλαη: , Οηθηαθόο Σνκέαο Απφ ην 4ν θεθάιαην θαη ηνλ πίλαθα 4.32 είλαη θαλεξφ φηη νη εθπνκπέο CO 2 ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα θαηαιακβάλνπλ κεγάιν πνζνζηφ απφ απηφ ησλ ζπλνιηθψλ εθπνκπψλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Γη απηφ θαη ε αλάγθε κείσζεο ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο θαη ελ ζπλερεία ησλ εθπνκπψλ CO 2 ζηηο νηθίεο ηνπ Γήκνπ θξίλεηαη σο επηηαθηηθή. Γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ εμνηθνλφκεζεο, είλαη δπλαηφ λα εληαρζεί κέξνο ησλ νηθηψλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ ζε ζεζκνζεηεκέλα πξνγξάκκαηα ηνπ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο, φπσο ην πξφγξακκα «Δμνηθνλνκψ θαη Οίθσλ» (26) θαη ην «Δηδηθφ Πξφγξακκα Αλάπηπμεο Φσηνβνιηατθψλ πζηεκάησλ ζε Κηεξηαθέο Δγθαηαζηάζεηο» (28). Μέζσ ησλ πξνγξακκάησλ απηψλ, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ε ππάξρνπζα ηερλνινγία ε νπνία ζρεηίδεηαη κε ηελ δηείζδπζε ησλ Α.Π.Δ ζηηο θαηνηθίεο αιιά θαη κε άιιεο δξάζεηο γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ηεο ελέξγεηαο κε ηειηθφ ζθνπφ πάληα ηελ κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα. Κάηη ηέηνην δελ έρεη κφλν πεξηβαιινληηθά νθέιε αιιά θαη Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 109

110 νηθνλνκηθά γηα ηνλ θάζε ηδηψηε, αθνχ εμνηθνλνκψληαο ελέξγεηα, κεηψλεη θαη ην θεθάιαην πνπ δαπαλά εηεζίσο γηα απηή Πξόγξακκα «Δμνηθνλόκεζε θαη νίθνλ» χκθσλα κε ηνλ «Οδεγφ Δθαξκνγήο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Δμνηθνλφκεζε θαη Οίθνλ» (26) ηνπ ΤΠ.Δ.Κ.Α, ν ηνκέαο ησλ θηηξίσλ θαη ν ηνκέαο ησλ κεηαθνξψλ απνηεινχλ ηνπο κεγαιχηεξνπο θαηαλαισηέο ελέξγεηαο ζηε ρψξα, κε ηα θηίξηα ζηελ Διιάδα λα επζχλνληαη γηα ην 36 % ηεο ζπλνιηθήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο. Ζ ειεθηξηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα ζπκκεηέρεη θαηά 27% ζην ζχλνιν ηεο ηειηθήο θαηαλάισζεο ηνπ Μ.Ο. ηεο πεληαεηίαο ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα, ελψ ην ππφινηπν 73% δαπαλάηαη γηα ηηο ζεξκηθέο αλάγθεο, θπξίσο γηα ζέξκαλζε ρψξσλ θαη δεζηφ λεξφ ρξήζεο. Ζ εηθφλα απηή νθείιεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηελ παιαηφηεηα ησλ θηηξίσλ, θαζψο θαη ζηελ ελεξγεηαθή ςυμπεριφορά ησλ θαηνίθσλ. Τθίζηαηαη, επνκέλσο, ηδηαηηέξσο ζεκαληηθή αλάγθε εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα αιιά θαη κεγάιν πεξηζψξην γηα απηή. Με γλψκνλα ηα παξαπάλσ, ζρεδηάζηεθε θαη ην πξφγξακκα «Δμνηθνλφκεζε θαη νίθνλ». Σν πξφγξακκα απηφ, βαζίδεηαη ζην λέν Δπξσπατθφ Καλνληζκφ (ΔΚ), αξηζ. 397/2009 (ΔΔ L126/ ) ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 6εο Μαΐνπ 2009, κε ηνλ νπνίν ηξνπνπνηείηαη ν Καλνληζκφο αξηζ. 1080/2006, βάζεη ηνπ νπνίνπ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ρξεκαηνδφηεζεο, κέζσ ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, δξάζεσλ βειηίσζεο ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο θαη ρξήζεο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο ζηα θηίξηα ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα θαζψο θαη ζηνλ Καλνληζκφ αξηζ. 539/2010 ηεο 16εο Ηνπλίνπ 2010 (ΔΔ L158/ ), κε ηνλ νπνίν ηξνπνπνηείηαη ν Καλνληζκφο αξηζ. 1083/2006, βάζεη ηνπ νπνίνπ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα δαπαλψλ απφ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε Σακείσλ ή άιισλ ζπζηεκάησλ θηλήηξσλ ζρεηηθψλ κε ηηο αλσηέξσ δξάζεηο. Δικόνα 5.6 Πξόγξακκα «Δμνηθνλνκώ θαη νίθνλ» Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 110

111 Σν Πξφγξακκα ζπγρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ΔΣΠΑ)) θαη απφ Δζληθνχο Πφξνπο, κέζσ ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ (ΠΔΠ) θαη ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ «Αληαγσληζηηθφηεηα θαη Δπηρεηξεκαηηθφηεηα» (Δ.Π.Α.Δ.) θαη «Πεξηβάιινλ θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε» (Δ.Π.ΠΔΡ.Α.Α.) ηνπ ΔΠΑ Γηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζην Πξφγξακκα έρνπλ κφλν θπζηθά πξφζσπα πνπ: έρνπλ δηθαίσκα θπξηφηεηαο (πιήξνπο ή ςηιήο) ή επηθαξπίαο ζε επηιέμηκε θαηνηθία. πιεξνχλ ηα ειςοδηματικά θξηηήξηα ησλ παξαθάησ θαηεγνξηψλ Α ή Β. o Οθεινχκελνη θαηεγνξίαο Α: νη νθεινχκελνη ησλ νπνίσλ ην αηνκηθφ δεισζέλ εηζφδεκα δελ μεπεξλά ηηο ή ην νηθνγελεηαθφ δεισζέλ εηζφδεκα δελ μεπεξλά ηηο o Οθεινχκελνη θαηεγνξίαο Β: νη νθεινχκελνη ησλ νπνίσλ ην αηνκηθφ δεισζέλ εηζφδεκα είλαη κεγαιχηεξν ησλ θαη δελ μεπεξλά ηηο ή ην νηθνγελεηαθφ δεισζέλ εηζφδεκα είλαη κεγαιχηεξν ησλ θαη δελ μεπεξλά ηηο Σα θίλεηξα γηα ελεξγεηαθή εμνηθνλφκεζε πνπ πξνζθέξεη ην πξφγξακκα πξνο ηνπο δηθαηνχρνπο είλαη: Δπηδφηεζε επηηνθίνπ, επηρνξήγεζε θεθαιαίνπ θαη θάιπςε ηνπ θφζηνπο ησλ ελεξγεηαθψλ επηζεσξήζεσλ. πγθεθξηκέλα, νη σθεινχκελνη ησλ δχν θαηεγνξηψλ Α θαη Β εληάζζνληαη θαη αληηζηνηρία ζηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο θηλήηξσλ: Καηεγνξία θηλήηξσλ Α: Δπί ηνπ ηειηθνχ επηιέμηκνπ πξνυπνινγηζκνχ, δάλεην χςνπο 65% κε επηδφηεζε επηηνθίνπ 100% θαη επηρνξήγεζε χςνπο 35%. Καηεγνξία θηλήηξσλ Β: Δπί ηνπ ηειηθνχ επηιέμηκνπ πξνυπνινγηζκνχ, δάλεην χςνπο 85% κε επηδφηεζε επηηνθίνπ 100% θαη επηρνξήγεζε χςνπο 15%. Ο επηιέμηκνο πξνυπνινγηζκφο αλά αίηεζε σθεινχκελνπ δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ηηο ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ ΦΠΑ θαη ηέινο θαιχπηεηαη απφ ην Πξφγξακκα ην ειάρηζην θφζηνο ησλ δχν ελεξγεηαθψλ επηζεσξήζεσλ. Οη θαηεγνξίεο ησλ Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 111

112 δξάζεσλ-παξεκβάζεσλ πνπ θαιχπηεη ην πξφγξακκα θαίλνληαη ζηελ εηθφλα 5.7 πνπ αθνινπζεί, φπσο απηέο νξίδνληαη απφ ην ζπγθεθξηκέλν νδεγφ: Δικόνα 5.7 Καηεγνξίεο παξεκβάζεσλ πξνγξάκκαηνο «Δμνηθνλόκεζε θαη νίθσλ» Γηα ηνπο θαηνίθνπο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, απαηηείηαη ε ελεκέξσζή ηνπο φζνλ αθνξά ην δηθαίσκα ζπκκεηνρήο ηνπο ζην πξφγξακκα «Δμνηθνλφκεζε θαη νίθνλ» θαη ε γλσζηνπνίεζε πξνο απηνχο ηνπ ζπλνιηθνχ θέξδνπο πνπ κπνξνχλ λα έρνπλ απφ ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο πνπ ζα επηηεπρζεί κεηά απφ ηελ εθαξκνγή ησλ πξνηεηλφκελσλ δξάζεσλ. ηνλ πίλαθα 5.4 παξνπζηάδεηαη ε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ε κείσζε εθπνκπψλ CO 2 πνπ πξνθχπηεη ζην Γήκν Αιηάξηνπ, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη έλα 5% ησλ λνηθνθπξηψλ δερηνχλ λα ζπκκεηέρνπλ ζην πξφγξακκα έπεηηα απφ ελεκέξσζε ζηφρνο ν νπνίνο είλαη εθηθηφο. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 112

113 Πίνακαρ 5.4 Δλεξγεηαθή εμνηθνλόκεζε Μείσζε εθπνκπώλ CO 2 από ζπκκεηνρή ζην πξόγξακκα «Δμνηθνλόκεζε θαη νίθσλ» γηα ηνλ νηθηαθό ηνκέα Γήκνπ Αιηάξηνπ. Καηεγνξία: Θέξκαλζε Πνζνζηό Δμνηθνλόκεζεο Δλέξγεηαο (* 100 %) Πνζνζηό Δθαξκνγήο (*100%) Δμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο (ΜWh αλά έηνο) Μείσζε εθπνκπώλ (tn αλά έηνο) Θεξκνκφλσζε εμσηεξηθψλ ηνίρσλ 0,47 0,05 174,9 201,0 Θεξκνκφλσζε νξνθήο 0,10 0,05 37,2 42,8 Γηπιά παινζηάζηα 0,17 0,05 63,3 72,7 Κεληξηθφ ζχζηεκα ζέξκαλζεο 0,20 0,05 74,4 85,5 Θεξκνζηάηεο Αληηζηάζκηζεο 0,03 0,05 11,2 12,8 Θεξκνζηάηεο Υψξσλ 0,03 0,05 11,2 12,8 ύλνιν 372,2 427,7 Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ελέξγεηαο πνπ εμνηθνλνκείηαη θαη ηελ ζπκπιήξσζε ηεο 4εο ζηήιεο ηνπ πίλαθα, πνιιαπιαζηάδεηαη ε ζπλνιηθή ελέξγεηα πνπ θαηαλαιψλεηαη ζην Γήκν απφ πεηξέιαην ζέξκαλζεο επί ην πνζνζηφ εμνηθνλφκεζεο απφ θάζε δξάζε θαη ελ ζπλερεία επί ην πνζνζηφ εθαξκνγήο ζηηο νηθίεο ηνπ Γήκνπ. Ζ ελέξγεηα πνπ εμνηθνλνκείηαη πνιιαπιαζηάδεηαη ηέινο επί ηνλ ζπληειεζηή κεηαηξνπήο ζε ηζνδχλακνπο tn CO 2 πνπ είλαη ίζνο κε 0,279 tn CO 2 / MWh, εθφζνλ αθνξά πεηξέιαην ζέξκαλζεο θαη είλαη ίζε κε 119,3 tn CO 2 ην έηνο. Ζ ζπλνιηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ην έηνο 2020 ζα δίλεηαη απφ ην γηλφκελν: [έηε] * [Μείσζε εθπνκπψλ t / έηνο] άξα ζα είλαη ίζε κε 417,6 tn CO Δλεκέξσζε Δθπαίδεπζε Πνιηηώλ γηα Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο πσο αλαθέξζεθε θαη ζε πξνεγνχκελε ελφηεηα, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα είλαη ε δηάζεζε γηα αιιαγή ηεο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο ησλ ίδησλ ησλ εκπιεθφκελσλ πνιηηψλ πνπ απαξηίδνπλ ηνλ ηνκέα απηφ. Ο Γήκνο Αιηάξηνπ, κπνξεί κέζσ εθπαηδεπηηθψλ ζεκηλαξίσλ πνπ ζα ιάβνπλ ρψξα ζηα ζρνιεία ή ζην ζπλεδξηαθφ θέληξν, φπσο αλαθέξζεθε θαη ζε πξνεγνχκελε ελφηεηα, λα επηηχρεη ηελ ελεκέξσζε ηνλ πνιηηψλ θαη ηελ αθχπληζή ηνπο φζνλ αθνξά ηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε θαη ηνπο ηξφπνπο εμνηθνλφκεζεο Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 113

114 απηήο. Αληίζηνηρα, πξνηείλεηαη λα εθδνζεί ελεκεξσηηθφ θπιιάδην ην νπνίν ζα δηαλέκεηαη δσξεάλ ζηνπο δεκφηεο θαη ζα πεξηέρεη πξνηάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο αιιά θαη πεξηγξαθή ησλ πξνγξακκάησλ ζηα νπνία κπνξεί λα ζπκκεηέρεη ην θάζε λνηθνθπξηφ, φπσο γηα παξάδεηγκα ην πξφγξακκα «εμνηθνλφκεζε θαη νίθνλ» θαη ην «ρηίδνληαο ην κέιινλ» πνπ ζρεηίδνληαη κε παξεκβάζεηο εληφο ησλ θηηξίσλ. Γηα ηελ αιιαγή ηεο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο ησλ δεκνηψλ, κπνξνχλ λα πξνηαζνχλ κέηξα κεδεληθνχ νηθνλνκηθνχ θφζηνπο, φπσο ε ιεινγηζκέλε ρξήζε ησλ νηθηαθψλ ζπζθεπψλ αιιά θαη άιια πνπ απαηηνχλ ηελ δαπάλε ρξεκάησλ φπσο ε αληηθαηάζηαζε ησλ ιακπηήξσλ κε ιακπηήξεο εμνηθνλφκεζεο. πγθεθξηκέλα: Γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο κε ζθνπφ ηελ κηθξφηεξε θαηαλάισζε ελέξγεηαο αλά νηθία, νη θάηνηθνη κπνξνχλ λα ελεκεξσζνχλ ζρεηηθά κε ηηο ζεηηθέο ζπλέπεηεο πνπ κπνξεί λα πξνζθέξεη ε αιιαγή απηή φρη κφλν γηα ην πεξηβάιινλ αιιά θαη γηα ηελ ηζέπε ηνπο. Με ιεινγηζκέλε ρξήζε ησλ νηθηαθψλ ζπζθεπψλ, κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ θιηκαηηζκνχ κε ηνλ απνδνηηθφηεξν ηξφπν (πρ κε ζσζηφ αεξηζκφ ηνπ ζπηηηνχ θαη κε νηθνλνκηθή ιεηηνπξγία ησλ θιηκαηηζηηθψλ ζσκάησλ), κε ηελ πξνψζεζε ησλ νηθνινγηθψλ ηξφπσλ ζέξκαλζεο (πρ ελεξγεηαθά ηδάθηα), κε ηε κείσζε ηεο ζπαηάιεο λεξνχ ρξήζεο (γηα πιχζηκν) θαη ζέξκαλζεο αιιά θαη ηελ αληηθαηάζηαζε παιηψλ ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ κε λέεο απνδνηηθφηεξεο ελεξγεηαθά, εθηηκάηαη φηη κπνξεί λα επηηεπρζεί κέρξη θαη 10% εμνηθνλφκεζε ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα θαη 10% εμνηθνλφκεζε ηεο ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ιφγνπο ςχμεο, ζέξκαλζεο, λεξνχ. Θεσξείηαη επίζεο φηη ην 10% ησλ ζπλνιηθψλ λνηθνθπξηψλ ζα αιιάμεη ηελ ελεξγεηαθή ηνπ ζπκπεξηθνξά κεηά ηελ ελεκέξσζε εθπαίδεπζε αιιά θαη θπιιάδηα πνπ ζα κνηξάζεη ν Γήκνο, ζηφρνο πνπ ζεσξείηαη εθηθηφο. Έηζη, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο ηηκέο ησλ πηλάθσλ 4.30 θαη 4.32 πξνθχπηνπλ: 0,1*0,10*7340,4 = 73,4 MWh εμνηθνλφκεζεο απφ ηελ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, δειαδή 84,3 tn CO 2 αλά έηνο θαη 0,1*0,10*7444,4 = 74,4 MWh εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο γηα ηελ ςχμε ζέξκαλζε, δειαδή 85,5 tn CO 2 αλά έηνο. Οπφηε ζπλνιηθά ε κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 ιφγσ ηεο ελεκέξσζεο ησλ πνιηηψλ εθηηκάηαη ίζε κε 169,8 tn CO 2 αλά έηνο. Άξα ην 2020 εθηηκάηαη κείσζε: 594,4 tn CO 2 Μία ελδεηθηηθή δξάζε πνπ απαηηεί κεδεληθφ θφζηνο θαη κπνξεί λα πηνζεηεζεί ζρεδφλ απφ ην ζχλνιν ησλ θαηνίθσλ, είλαη ην θιείζηκν ησλ ηειενξάζεσλ θαη απφ Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 114

115 ηε ιεηηνπξγία αλακνλήο. Μία κέζε ηειεφξαζε θαηά ηε ιεηηνπξγία αλακνλήο έρεη ηζρχ 8W. χκθσλα κε ηε βάζε δεδνκέλσλ ηεο Eurodata TV (29), ην κέζν λνηθνθπξηφ ζηελ Δπξψπε παξαθνινπζεί ηειεφξαζε γηα 3,48 ψξεο ηελ εκέξα. Άξα νη ζπζθεπέο παξακέλνπλ ζε ιεηηνπξγία αλακνλήο 20,52 ψξεο αλά εκέξα. Δθηηκάηαη φηη ππάξρεη 1 ζπζθεπή ηειεφξαζεο θαηά κέζν φξν ζε θάζε λνηθνθπξηφ. Αλ ινηπφλ ην 70% ησλ λνηθνθπξηψλ ζηηο 1866 νηθίεο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ πεηζηεί λα θιείλεη ηηο ηειενξάζεηο θαη απφ ηελ αλακνλή, ηφηε εθηηκάηαη εμνηθνλφκεζε ηεο θαηαλάισζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαηά: 8W*360εκέξεο*20,52ψξεο/εκέξα*1866θαηνηθίεο*0,7 = ,120 Wh = 77,193 MWh, δειαδή 88,695 tn CO 2 αλά έηνο, άξα 310,4 tn CO 2 ην Δίλαη θαλεξφ φηη απφ κία ηφζν απιή θαη άλεπ θφζηνπο δξάζε, εμνηθνλνκείηαη ζεκαληηθφ πνζνζηφ ελέξγεηαο ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα. Τπνινγίδεηαη επίζεο φηη κεηά ηελ ελεκέξσζε θαη ηελ εθπαίδεπζε απφ εηδηθνχο θνξείο θαη θπιιάδηα, ην 20% ησλ λνηθνθπξηψλ ζα πηνζεηήζεη ηε δξάζε γηα αιιαγή ησλ ιακπηήξσλ κε ιακπηήξεο εμνηθνλφκεζεο. Σν κέηξν απηφ εμνηθνλνκεί κέρξη θαη 60% ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα ην θσηηζκφ, επεηδή φκσο ην θφζηνο γηα ηελ αιιαγή κπνξεί λα επηβαξχλεη νηθνλνκηθά φζα λνηθνθπξηά δελ έρνπλ εληαρζεί ζε θάπνην απφ ηα πξνγξάκκαηα «Δμνηθνλφκεζε θαη νίθνλ» θαη «Υηίδνληαο ην κέιινλ», ζα ιεθζεί σο πνζνζηφ εμνηθνλφκεζεο ην 40% ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ην θσηηζκφ, αθνχ ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ε αληηθαηάζηαζε ζα γίλεη ζηαδηαθά κεηά ην πέξαο δσήο ησλ ππαξρφλησλ ιακπηήξσλ.. χκθσλα κε ηε κειέηε ηεο Helesco ζρεηηθή κε ηελ εθηίκεζε ηνπ απνηππψκαηνο ηνπ CO 2 ησλ ειιεληθψλ λνκψλ απφ ελεξγεηαθέο ρξήζεηο ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα (23), γηα ην θσηηζκφ θαηαλαιψλεηαη ην 13,7% ηεο ζπλνιηθήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα. Άξα ε ελεξγεηαθή εμνηθνλφκεζε κεηά απφ απηή ηε δξάζε ζα είλαη ίζε κε: 0,2*0,4*0,137*7340,4= 80,5 MWh αλά έηνο, άξα κείσζε 92,4 tn CO 2 αλά έηνο, νπφηε ην 2020 ζα επηηεπρζεί απφ ην κέηξν κείσζε ίζε κε 323,5 tn CO Φσηνβνιηατθά ζηηο Οηθηαθέο ηέγεο Ζ Δπξσπατθή Έλσζε, ζηα πιαίζηα ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, πξνσζεί θαη ηελ παξαγσγή θαζαξήο ελέξγεηαο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο ψζηε απηή λα θαιχπηεη ην 20% Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 115

116 ηεο ζπλνιηθά παξαγφκελεο ελέξγεηαο ην ηε ρψξα καο, ην πιαίζην παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ Α.Π.Δ νξίδεηαη απφ ηνπο Νφκνπο 3468/2006 γηα ηελ «Παξαγσγή Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο απφ Α.Π.Δ θαη ΖΘΤΑ», 3734/2009 γηα ηελ «Πξνψζεζε ηεο ζπκπαξαγσγήο δχν ή πεξηζζνηέξσλ κνξθψλ ελέξγεηαο» θαη 3851/2010 γηα ηελ «Δπηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο Κιηκαηηθήο Αιιαγήο». ε απηή ηελ θαηεχζπλζε, ην 2009 εγθαηληάζηεθε ην πξφγξακκα «Φσηνβνιηατθά ζηηο ηέγεο» (30), πνπ αθνξά ηελ εγθαηάζηαζε Φσηνβνιηατθψλ πζηεκάησλ ζηηο νξνθέο ησλ θηηξίσλ ηνπ νηθηαθνχ θαη ηνπ ηξηηνγελή ηνκέα κε εγθαηεζηεκέλε ηζρχ κέρξη 10 KWp. Γηθαίσκα έληαμεο ζην Πξφγξακκα έρνπλ θπζηθά πξφζσπα κε επηηεδεπκαηίεο θαη θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα επηηεδεπκαηίεο πνπ θαηαηάζζνληαη ζηηο πνιχ κηθξέο επηρεηξήζεηο, ηα νπνία έρνπλ ζηελ θπξηφηεηα ηνπο ην ρψξν ζηνλ νπνίν εγθαζίζηαηαη ην Φσηνβνιηατθφ χζηεκα. Προχποθζςεισ για την ζνταξη φωτοβολταϊκοφ ςυςτήματοσ ςτο Πρόγραμμα είναι: ε χπαξμε ελεξγήο ζχλδεζεο θαηαλάισζεο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο ζην φλνκα ηνπ θπξίνπ ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζην θηίξην φπνπ ην ζχζηεκα εγθαζίζηαηαη. κέξνο ησλ ζεξκηθψλ αλαγθψλ ζε δεζηφ λεξφ ρξήζεο ηεο ηδηνθηεζίαο ηνπ θπξίνπ ηνπ θσηνβνιηατθνχ, εθφζνλ απηή ρξεζηκνπνηείηαη γηα θαηνηθία, πξέπεη λα θαιχπηεηαη κε ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, φπσο ελδεηθηηθά ειηνζεξκηθά, ειηαθνί ζεξκνζίθσλεο. ε κε χπαξμε δεκφζηαο ελίζρπζεο ζην πιαίζην ηνπ Αλαπηπμηαθνχ Δπελδπηηθνχ λφκνπ, φπσο θάζε θνξά ηζρχεη, ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε δξάζεσλ ρξεκαηνδφηεζεο (πρ. ζην πιαίζην ΔΠ ηνπ ΔΠΑ) θαη γεληθφηεξα νπνηνπδήπνηε άιινπ πξνγξάκκαηνο ρξεκαηνδφηεζεο. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 116

117 Δικόνα 5.8 Φσηνβνιηατθά πιαίζηα ζε θεξακνζθεπή Γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ηεο ζχλδεζεο ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο, ν ελδηαθεξφκελνο ππνβάιεη αίηεζε πξνο ηελ Γ.Δ.Ζ. Σα έμνδα αγνξάο θαη εγθαηάζηαζεο ησλ Φσηνβνιηατθψλ Πιαηζίσλ ρξεψλνληαη ζηνλ ίδην ηνλ ηδηψηε, φκσο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα πιεξσκήο απηψλ κέζσ δαλείνπ. Πνιιά δάλεηα ρνξεγνχληαη πιένλ απφ ηξάπεδεο ηδησηηθέο θαη θξαηηθέο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο πξάζηλεο ελέξγεηαο κε ηελ εγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ, ηα νπνία θαιχπηνπλ ην 100% ησλ εμφδσλ. Ζ απνπιεξσκή ησλ δαλείσλ κπνξεί λα γίλεηαη απφ ηα ρξήκαηα πνπ θεξδίδεη ν ηδηψηεο απφ ηελ ηηκή πψιεζεο πξνο ηελ Γ.Δ.Ζ ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεη ην ζχζηεκά ηνπ. πγθεθξηκέλα: ε ηηκή απνδεκίσζεο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο απφ Φ/Β είλαη: 0,55 /KWh ε ηηκή πνπ αγνξάδεη ν ηδηψηεο ελέξγεηα απφ ηε Γ.Δ.Ζ είλαη: 0,12 /KWh Βάζε ησλ «Οδεγηψλ γηα ηελ Δγθαηάζηαζε Φ/Β πζηεκάησλ ζε Κηεξηαθέο Δγθαηαζηάζεηο» (28) γηα ηελ εγθαηάζηαζε 1 KWp θσηνβνιηατθψλ, ρξεηάδνληαη πεξίπνπ 10 η.κ. / KWp γηα θεξακνζθεπή θαη 15 η.κ. / KWp γηα δψκα. Ζ απφδνζε ησλ Φσηνβνιηατθψλ γηα ηελ πεξηνρή ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, είλαη ίζε κε 1350 (KWh/έηνο)/KWp φπσο αλαθέξζεθε θαη ζηελ ελφηεηα Σν θφζηνο αλά εγθαηεζηεκέλν KWp θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 4000 /KWp κε ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο πηζαλήο αζθάιηζεο ηνπ θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ απφ δνιηνθζνξά θαη θαηαζηξνθή. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 117

118 Ο πξνζαλαηνιηζκφο ησλ Φσηνβνιηατθψλ Πιαηζίσλ πξέπεη λα είλαη λφηηνο κε θιίζε 30 κνηξψλ ψζηε λα επηηπγράλεηαη ε κέγηζηε απφδνζε απφ ηελ πξφζπησζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ζηνπο θσηνβνιηατθνχο ζπιιέθηεο. Δίλαη θαλεξφ φηη απφ ηελ δηαθνξά ηεο ηηκήο απνδεκίσζεο απφ ηελ ηηκή αγνξάο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ν ηδηψηεο πνπ επελδχεη ζε θσηνβνιηατθφ ζχζηεκα κπνξεί λα έρεη κεγάιν νηθνλνκηθφ φθεινο σο ζηαζεξφ εηζφδεκα απφ ηελ επέλδπζε, θάλνληαο απφζβεζε ζε κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα. Γη απηφ ην ιφγν ν Γήκνο Αιηάξηνπ αιιά θαη ν θάζε Γήκνο, ζηελ πξνζπάζεηα ελεκέξσζεο εθπαίδεπζεο ησλ πνιηηψλ γχξσ απφ ζέκαηα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, είλαη απαξαίηεην λα ελεκεξψζεη ηνπο πνιίηεο θαη γηα ηελ πεξίπησζε ηνπ πξνγξάκκαηνο «Φσηνβνιηατθά ζηηο ηέγεο» θαη ηα θέξδε πνπ κπνξεί λα πξνζθέξεη απηφ ηφζν ζηελ εμνηθνλφκεζε ρξεκάησλ γηα ηνλ πνιίηε αιιά θαη ζην πεξηβάιινλ. χκθσλα κε ηελ Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή, ζην Γήκν Αιηάξηνπ, ν νηθηαθφο ηνκέαο πεξηιακβάλεη 1868 θηίξηα (7), πνπ ε πιεηνςεθία απηψλ είλαη κε θεξακνζθεπή. Με επηθάλεηα νξνθήο κεγαιχηεξε ησλ 100 m 2 είλαη 660 απφ απηά ηα ζπίηηα. Απφ απηά, ζην 80% πνπ είλαη ρηηζκέλν κε πιηθά ηνχβια, κπεηφλ ή ηζηκέλην κπνξνχλ λα εγθαηαζηαζνχλ θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα. Δθηηκάηαη φηη χζηεξα απφ ηελ ελεκέξσζε ησλ πνιηηψλ, έλα 5% ησλ λνηθνθπξηψλ κπνξεί λα πεηζηεί ζην λα επελδχζεη ζηα Φσηνβνιηατθά θαη λα ζπκκεηέρεη ζην πξφγξακκα. Έλαο ηέηνηνο ζηφρνο είλαη θπζηθά εθηθηφο θαη αληηζηνηρεί ηειηθά ζε αξηζκφ πεξίπνπ 40 ζπηηηψλ ζηα νπνία ζα πξνηαζεί ε εγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθψλ. Δπεηδή ε επηθάλεηα ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θαηνηθηψλ είλαη κεγαιχηεξε ησλ 100 m 2, γίλεηαη ε ππφζεζε φηη ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο εγθαζίζηαηαη ε κέγηζηε δπλαηή θσηνβνιηατθή ηζρχο πνπ είλαη ίζε κε 10 KWp. Έηζη ππάξρνπλ ζπλνιηθά εγθαηεζηεκέλα ζηελ θαηεγνξία απηή 25*10 = 250 KWp. Γηα κέζε απφδνζε 1350 (KWh/έηνο)/KWp, ζα παξάγεηαη ζπλνιηθά ειεθηξηθή ελέξγεηα ίζε κε 250*1350 = KWh, δειαδή 337,500 MWh αλά έηνο απφ ηηο θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θαηνηθηψλ. Γηα νηθηαθά θηίξηα κε επηθάλεηα κηθξφηεξε ησλ 100 m 2 πξνηείλεηαη ε εγθαηάζηαζε θαηά κέζν φξν 7 KWp ζε άιια 35 ζπίηηα. Άξα ε ζπλνιηθή Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 118

119 εγθαηεζηεκέλε ηζρχο ηεο θαηεγνξίαο απηήο ζα είλαη 35*7 = 245 KWp πνπ δίλεη παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ίζε κε KWh, δειαδή 330,750 MWh. πλνιηθά ινηπφλ ζα παξάγνληαη απφ ηα εγθαηεζηεκέλα Φσηνβνιηατθά πζηήκαηα ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ 668,250 MWh ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ αληηζηνηρνχλ ζε κείσζε εθφκπψλ CO 2 θαηά: 668,250MWh*1.149(tn CO 2 /MWh) = 767,8 tn CO 2. Γηα κία θαηνηθία ζηελ πεξηνρή ηνπ Αιηάξηνπ κε: Αμηνπνηήζηκε επηθάλεηα θεξακνζθεπήο 100 m 2 Δγθαηάζηαζε κέρξη θαη 10 KWp απφ Φσηνβνιηατθά Μέζε απφδνζε πεξηνρήο ιηζε κε KWh εηεζίσο Πψιεζε ζηε ΓΔΖ κε 0,55 /KWh Κφζηνο εγθαηάζηαζεο ίζν κε 4000 /KWp, δειαδή ζπλνιηθά 100% δαλεηνδφηεζε απφ ηξάπεδα δεκνζίνπ ή ηδησηηθνχ δηθαίνπ κε εηήζην επηηφθην 4% θαη δηάξθεηα απνπιεξσκήο 25 έηε 135 αλά έηνο γηα ζπληήξεζε εμνπιηζκνχ ππνινγίδεηαη φηη ηα έζνδα ηνπ ηδηνθηήηε ζα είλαη ίζα κε 6750 αλά έηνο. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο δαλείνπ ζα είλαη ίζν κε κε κέζε εηήζηα δφζε ίζε κε Δπνκέλσο ην θαζαξφ θέξδνο αλά έηνο ηνπ ηδηνθηήηε ζα είλαη ίζν κε 4150 ην έηνο. Ζ Κ.Π.Α ηεο επέλδπζεο γηα 25 έηε δηάξθεηαο ζα είλαη ίζε κε ,7. Έλα κέζν ειιεληθφ λνηθνθπξηφ θαηαλαιψλεη εηεζίσο KWh ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, γηα ηελ νπνία πιεξψλεη 0,12 /KWh, άξα δαπαλά 2034 εηεζίσο. Δίλαη θαλεξφ φηη κε ηελ επέλδπζε ζηα Φσηνβνιηατθά, ην ίδην λνηθνθπξηφ φρη κφλν αλαθνπθίδεηαη απφ ηηο δαπάλεο γηα ηελ ελέξγεηα, αιιά σο παξαγσγφο απηήο βγάδεη θέξδνο ελψ ηελ ίδηα ζηηγκή ζπκκεηέρεη ζηελ πξνζπάζεηα πνπ γίλεηαη γηα βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο θαη επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο ρψξαο φζνλ αθνξά ηε δηείζδπζε ησλ Α.Π.Δ ζηελ ειεθηξνπαξαγσγή. Αθφκα θαη ζε πεξίπησζε πνπ θάπνηνο Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 119

120 ηδηψηεο ζειήζεη λα επελδχζεη ζε Φσηνβνιηατθφ χζηεκα ρσξίο ηελ ζχλαςε δαλείνπ κε ηξάπεδα, απφ ηα παξαπάλσ λνχκεξα πξνθχπηεη φηη ζε 6 πεξίπνπ ρξφληα ζα έρεη πεηχρεη ηελ απφζβεζε ηνπ αξρηθνχ θεθαιαίνπ πνπ μφδεςε θαη απφ θεη θαη πέξα ζα θεξδίδεη ην 100% ησλ εζφδσλ ηεο ειεθηξνπαξαγσγήο. ηνλ πίλαθα 5.5 πνπ αθνινπζεί, ππάξρεη ε ζπλνιηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 πνπ κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηελ εθαξκνγή ησλ παξαπάλσ δξάζεσλ θαη κέηξσλ πνπ πξνηείλνληαη γηα ηνλ Οηθηαθφ Σνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ Πίνακαρ 5.5 Δμνηθνλόκεζε θαη κείσζε εθπνκπώλ CO 2 έπεηηα από δξάζεηο κέηξα ζηνλ Οηθηαθό Τνκέα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ Γξάζεηο Μέηξα Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο (MWh / έηνο) Μείσζε Δθπνκπώλ CO 2 (tn CO 2 / έηνο) Μείσζε Δθπνκπώλ CO 2 ην 2020 (tn CO 2 ) Πξόγξακκα «Δμνηθνλνκώ θαη Οίθσλ» 1126,3 1281,3 2802,9 Δλεκέξσζε Δθπαίδεπζε πνιηηώλ Φπιιάδηα, ζεκηλάξηα ελεκέξσζεο Κιείζηκν αλακνλήο ζπζθεπψλ Αιιαγή ιακπηήξσλ κε ιακπηήξεο εμνηθνλφκεζεο 147,8 639,9 2239,6 77,2 88,7 310,4 80,5 92,4 323,5 «Φσηνβνιηατθά ζηηο ηέγεο» 668, ,4 ΤΝΟΛΟ 2.511, , ,8 5.4 Μεηαθνξέο χκθσλα κε ηε κειέηε ηνπ ηκήκαηνο Πεξηβάιινληνο θαη Μεηαθνξψλ ηνπ Κ.Α.Π.Δ (31) νη παξεκβάζεηο ζηνλ ηνκέα ησλ Μεηαθνξψλ ελφο Γήκνπ κπνξνχλ λα γίλνπλ ζηνπο παξαθάησ ηξεηο άμνλεο: Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 120

121 Παξεκβάζεηο ζε νρήκαηα ηνπ Γεκνηηθνχ ηφινπ. Παξεκβάζεηο ζηε δεκνηηθή/δεκφζηα ζπγθνηλσλία. Παξεκβάζεηο ζηηο κεηαθηλήζεηο ηδησηηθψλ θαη εκπνξηθψλ νρεκάησλ εληφο ηνπ Γήκνπ Γεκνηηθόο ηόινο Ζ εθαξκνγή δξάζεσλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζην δεκνηηθφ ζηφιν ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ κπνξεί λα θέξεη φρη κφλν απνηειέζκαηα ζρεηηθά κε ηελ βειηίσζε ηνπ ελεξγεηαθνχ απνηππψκαηνο ηνπ Γήκνπ αιιά θαη λα ιεηηνπξγήζεη θπξίσο σο παξάδεηγκα γηα ηελ ελεξγεηαθή ζπκπεξηθνξά ησλ δεκνηψλ θαη άιισλ ελδηαθεξφκελσλ πνιηηψλ. Τπάξρνπλ κεζνπξφζεζκεο δξάζεηο νη νπνίεο είλαη ρακεινχ θφζηνπο θαη κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ άκεζα ζηελ πξνζπάζεηα γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ρξεκάησλ αιιά θαη καθξνπξφζεζκεο φπσο ε αλαλέσζε νρεκάησλ ηνπ δεκνηηθνχ ζηφινπ κε άιια θηιηθφηεξα πξνο ην πεξηβάιινλ φζνλ αθνξά ηελ θαηαλάισζε Ανηικαηάζηαζη Παλαιών Οσημάηων με Δνεπγειακά Αποδοηικόηεπα Ζ αληηθαηάζηαζε παιαηψλ νρεκάησλ πνπ θαηαλαιψλνπλ ζεκαληηθά πνζά ελέξγεηαο ιφγσ ηνπ κεγάινπ αξηζκνχ ρηιηνκέηξσλ πνπ δηαλχνπλ γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, κπνξεί λα επηθέξεη νηθνλνκηθφ φθεινο καθξνπξφζεζκα ζην Γήκν, σζηφζν ε επηξξνή ηνπο ζηελ βειηίσζε ηνπ ελεξγεηαθνχ απνηππψκαηνο δελ κπνξεί λα είλαη ηφζν απνηειεζκαηηθή, δηφηη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ νρεκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηεί ν Γήκνο είλαη κηθξφο. Σαπηφρξνλα, ιφγσ νηθνλνκηθήο θξίζεο ζεσξείηαη δχζθνιν λα δαπαλεζνχλ ηφζν κεγάια θνλδχιηα φζν απαηηνχληαη γηα ηελ αγνξά πνιιψλ λέσλ νρεκάησλ, γεγνλφο πνπ ζα κπνξνχζε λα δψζεη θαιχηεξα απνηειέζκαηα. Γηα ην ιφγν απηφ, πξνηείλεηαη ε αληηθαηάζηαζε δχν εθ ησλ θαηαλαισηηθφηεξσλ νρεκάησλ ηνπ ζηφινπ, ηνπ απνξξηκκαηνθφξνπ κάξθαο MERCEDES θαη ηνπ αζηηθνχ ιεσθνξείνπ IVECO πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηηο αλάγθεο ησλ δεκφζησλ κεηαθνξψλ εληφο ησλ νηθηζκψλ ηνπ Γήκνπ. Σα δχν απηά νρήκαηα θηλνχληαη κε θαχζηκν ην πεηξέιαην. Πξνηείλεηαη ε αληηθαηάζηαζή ηνπο κέρξη ην έηνο 2015 κε λέα νρήκαηα αληίζηνηρνπ θπβηζκνχ θαη ίδηαο ιεηηνπξγίαο πνπ σο θαχζηκν ζα ρξεζηκνπνηνχλ Φπζηθφ Αέξην. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 121

122 ηνλ λνκφ Βνησηίαο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ πεξηνρή ηεο Θήβαο ε νπνία απέρεη κεξηθά ρηιηφκεηξα απφ ην Γήκν Αιηάξηνπ, ππάξρεη πξαηήξην θαπζίκσλ κε δπλαηφηεηα αλεθνδηαζκνχ θαη ζε Φπζηθφ Αέξην, έηζη ε θαζεκεξηλή ρξήζε ησλ παξαπάλσ νρεκάησλ είλαη εθηθηή. πγθεθξηκέλα, ην απνξξηκκαηνθφξν θαηαλάισζε 9655 lt πεηξειαίνπ ην 2009 πνπ ηζνδπλακνχλ κε KWh θαη ην ιεσθνξείν 3533 lt πεηξειαίνπ, δειαδή ηζνδχλακεο KWh. Απφ ηελ πξναλαθεξφκελε κειέηε ηνπ ηκήκαηνο Πεξηβάιινληνο θαη Μεηαθνξψλ ηνπ Κ.Α.Π.Δ κπνξεί λα επηηεπρζεί κείσζε ζηελ θαηαλάισζε θαπζίκνπ κέρξη θαη 50% κε ηε ρξήζε Φπζηθνχ Αεξίνπ ή δηπινχ θαπζίκνπ (Φπζηθνχ Αεξίνπ θαη βελδίλεο) ζηα νρήκαηα. Οπφηε κεηά ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ νρεκάησλ κε άιια πνπ θαηαλαιψλνπλ Φπζηθφ Αέξην εθηηκάηαη φηη ε θαηαλάισζή ηνπο ζε ηζνδχλακεο KWh ζα είλαη ην έηνο ηεο αληηθαηάζηαζεο ίζε κε KWh θαη KWh γηα ην απνξξηκκαηνθφξν θαη ην ιεσθνξείν αληίζηνηρα. ην 50% ζα κεησζεί θαη ην θφζηνο ζε ρξήκαηα πνπ δαπαλά ν Γήκνο γηα ηνλ αλεθνδηαζκφ ησλ ζπγθεθξηκέλσλ νρεκάησλ. Ζ κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 απφ ηε ζπγθεθξηκέλε δξάζε ζα είλαη ίζε κε 17,6 tn CO 2 αλά έηνο (πνιιαπιαζηάδνληαο ηελ θαηαλάισζε ζε MWh επί 0,267 πνπ είλαη ν ζπληειεζηήο κεηαηξνπήο ζε ηζνδχλακνπο ηφλνπο CO 2 απφ πεηξέιαην) θαη εθηηκάηαη φηη ε αληηθαηάζηαζε ζα γίλεη ζηα ηέιε ηνπ Ζ ζπλνιηθή εμνηθνλφκεζε απφ ην ζπγθεθξηκέλν κέηξν ζα είλαη ίζε κε: 52,8 tn CO 2 ην Με ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ δχν απηψλ νρεκάησλ εμνηθνλνκνχληαη 6.591,7 lt πεηξειαίνπ θίλεζεο. Με κέζε ηηκή πεηξειαίνπ θίλεζεο απηή ηε ζηηγκή ζηελ πεξηνρή ηνπ Αιηάξηνπ ίζε κε 1,359 /lt, πξνθχπηεη εμνηθνλφκεζε 8958,2 ην έηνο. Με ζρεηηθή έξεπλα ζην δηαδίθηπν πξνθχπηεη φηη ε κέζε ηηκή αγνξάο ελφο λένπ απνξξηκκαηνθφξνπ ίδηνπ θπβηζκνχ κε θηλεηήξα Φ.Α θνζηίδεη πεξίπνπ ελψ ε ηηκή ηνπ αζηηθνχ ιεσθνξείνπ θπκαίλεηαη θνληά ζηα Έηζη γηα ζπλνιηθφ θφζηνο επέλδπζεο ηα θαη δηάξθεηα δσήο ηεο ηα 10 έηε, ε Κ.Π.Α ηεο επέλδπζεο ζα είλαη ίζε κε 7.011,8. Απνξξηκκαηνθφξα Φπζηθνχ Αεξίνπ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί ήδε ζην Γήκν Θεζζαινλίθεο αιιά θαη ζην Γήκν Πεξηζηεξίνπ ζηελ Αηηηθή. Λεσθνξεία αζηηθψλ κεηαθηλήζεσλ Φπζηθνχ Αεξίνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηελ Δ.Θ.Δ.Λ ζην λνκφ Αηηηθήο. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 122

123 Ο Γήκνο Αιηάξηνπ κπνξεί λα έξζεη ζε επηθνηλσλία κε ηνπο παξαπάλσ Γήκνπο θαη ηελ Δ.Θ.Δ.Λ γηα ζπκβνπιέο φζνλ αθνξά ηελ ηερλνγλσζία θαη ηνλ ηξφπν παξαγγειίαο θαη αγνξάο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ νρεκάησλ Δκπαίδεςζη Οδηγών για Οικολογική Οδήγηζη (eco driving) To eco driving είλαη κία θαηλνηνκία ηνπ Κ.Α.Π.Δ, κε ζθνπφ ηελ θαιιηέξγεηα νηθνινγηθήο ζπλείδεζεο φζνλ αθνξά ηελ νδεγεηηθή ζπκπεξηθνξά ησλ ειιήλσλ. Βάζεη ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ eco driving, απφ ηελ νηθνινγηθή νδήγεζε κπνξεί λα επηηεπρζεί εμνηθνλφκεζε κέρξη θαη 15% ηνπ θαπζίκνπ. Ο Γήκνο Αιηάξηνπ κπνξεί λα αλαζέζεη ζε ζρνιή νδήγεζεο ηελ εθπαίδεπζε ησλ νδεγψλ ηνπ Γεκνηηθνχ ηφινπ ζρεηηθά κε ηηο κεζφδνπο ηνπ eco driving. Ζ εθπαίδεπζε απηή κπνξεί λα γίλεη ζε ζπλεδξίεο εληφο ηνπ Ζ εμνηθνλφκεζε θαπζίκσλ επαθφινπζα θέξλεη θαη ηελ κείσζε εθπνκπψλ CO 2 απφ ηηο κεηαθηλήζεηο ηνπ δεκνηηθνχ ζηφινπ. Γηα 15% εμνηθνλφκεζε θαη 133,2 tn εθπεκπφκελνπ CO 2 ην 2009, κεηψλνληαη νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 19,9 tn CO 2 αλά έηνο. Ζ ζπλνιηθή κείσζε ην 2020 ππνινγίδεηαη ίζε κε 69,9 tn Δικόνα 5.9 Eco Driving Σν eco driving πξνηείλεη ηξφπνπο νηθνινγηθφηεξεο νδήγεζεο κεδεληθνχ θφζηνπο πξνο ηνπο νδεγνχο, φπσο γηα παξάδεηγκα ε νδήγεζε κε ζηαζεξή ηαρχηεηα, ε νκαιή επηβξάδπλζε, ην ζβήζηκν ηνπ θηλεηήξα ζηηο ζηάζεηο, ηε ζπλεηή ρξήζε ηνπ Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 123

124 θιηκαηηζκνχ εληφο ηνπ απηνθηλήηνπ θιπ. Γηα ηελ δηεμαγσγή ησλ ζεκηλαξίσλ εθπαίδεπζεο ησλ νδεγψλ ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ απφ ηδησηηθή ζρνιή νδήγεζεο, απαηηνχληαη θάπνηα έμνδα ηα νπνία κπνξεί ν Γήκνο λα πιεξψζεη απφ ηνπο δηθνχο ηνπ πφξνπο. Χζηφζν, ε δξάζε απηή κπνξεί λα θαιπθζεί νηθνλνκηθά απφ ην πξφγξακκα «Δμνηθνλνκψ» (24) ζην νπνίν θαη πξνδηαγξάθεηαη σο πξαθηηθή γηα ηελ κείσζε ησλ εθπνκπψλ ζε επίπεδν ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο. Σν πξφγξακκα είρε πξνθεξπρζεί πξηλ πεξίπνπ 2 ρξφληα αιιά δελ πινπνηήζεθε πνηέ σο ηψξα. Σν 2011 φκσο ελεξγνπνηήζεθε μαλά, άξα ν Γήκνο Αιηάξηνπ κπνξεί λα ζπλδπάζεη ηελ παξαπάλσ πξνηεηλφκελε δξάζε κε ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα γηα ηελ νηθνλνκηθή θάιπςε Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο Μεηαθνξέο Σξηηνγελνύο Σνκέα Eco Driving για ιδιώηερ Μέζσ θπιιαδίσλ ελεκέξσζεο, ν Γήκνο Αιηάξηνπ κπνξεί λα απεπζπλζεί θαη ζηνπο νδεγνχο ησλ Ηδησηηθψλ Ορεκάησλ αιιά θαη ζηνπο νδεγνχο νρεκάησλ ηνπ εκπνξηθνχ ηξηηνγελνχο ηνκέα κε ζθνπφ ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ζε απηή ηελ θαηεγνξία ησλ Μεηαθνξψλ. Έλα ζεκαληηθφ θξηηήξην γηα ηελ ζπκκεηνρή ησλ νδεγψλ πνιηηψλ ζε απηή ηελ πξνζπάζεηα, είλαη ην φηη κε κεδεληθφ αηνκηθφ θφζηνο έρνπλ πνιιαπιά νθέιε, ηφζν νηθνλνκηθά αθνχ ζα δαπαλνχλ ιηγφηεξα ρξήκαηα γηα ηα θαχζηκά ηνπο, φζν θαη ηερλνινγηθά αθνχ κε ηελ νηθνινγηθή νδήγεζε ηα νρήκαηα θαηαπνλνχληαη ην ιηγφηεξν δπλαηφ. Παξάιιεια κε ηα παξαπάλσ έξρνληαη θαη ηα πεξηβαιινληηθά νθέιε, αθνχ νη ίδηνη νη πνιίηεο ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζηελ βειηίσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζπλζεθψλ δηαβίσζεο ηεο πεξηνρήο ηνπο. Δθηηκάηαη φηη κεηά ηελ ελεκέξσζε, έλα 30% ησλ πνιηηψλ ζα αξρίζεη λα αθνινπζεί ηηο νδεγίεο ηνπ eco-driving. Οπφηε γηα 15% εμνηθνλφκεζε θαπζίκσλ πνπ πξνζθέξεη ην eco-driving ε ζπλνιηθή κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 γηα ηνλ ηνκέα ησλ ηδησηηθψλ κεηαθνξψλ θαη απηψλ ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα αλακέλεηαη ίζε κε: 0,3*0,15* 1740,10 = 78,3 tn CO 2 απφ βελδίλε θαη 0,30*0,15*1910,50 = 86 tn CO 2 απφ πεηξέιαην, δειαδή ζπλνιηθά 164,3 tn CO 2. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 124

125 Υπήζη Βιοκαςζίμων χκθσλα κε ην ΤΠ.Δ.Κ.Α (20), ζηα πιαίζηα πνιηηηθήο γηα ηελ πξνψζεζε ησλ θαζαξφηεξσλ θαπζίκσλ θαη νρεκάησλ ζηηο νδηθέο κεηαθνξέο, ε Δπξσπατθή Έλσζε έρεη ζέζεη ήδε ηνλ ζηφρν ηεο ππνθαηάζηαζεο ηνπ 20% ησλ ζπκβαηηθψλ θαπζίκσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηηο κεηαθνξέο κε ελαιιαθηηθά θαχζηκα κέρξη ην Γηα ηνλ ζθνπφ απηφ ε Δ.Δ έρεη ήδε πξνβεί ζε έθδνζε Οδεγηψλ, απνθάζεσλ θαη πξνηάζεηο νδεγηψλ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο αγνξάο ησλ ελαιιαθηηθψλ θαπζίκσλ ζηα θξάηε-κέιε: Μέρξη ην 2010, ην 5,75% ησλ θαπζίκσλ κεηαθνξψλ πξέπεη λα απνηειείηαη απφ βηνθαχζηκα, (νδεγία 2003/30/ΔΚ), κε ηελ ελδερφκελε πξννπηηθή λα απμεζεί ε αλαινγία απηή ζε 8% κέρξη ην ην Υάξηε Πνξείαο γηα ηηο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο (32) πξνηείλεηαη ν θαζνξηζκφο ελφο ειάρηζηνπ δεζκεπηηθνχ ζηφρνπ γηα ηα βηνθαχζηκα ζην 10% φζνλ αθνξά ηα θαχζηκα νρεκάησλ κέρξη ην δεκηνπξγία πιαηζίνπ γηα ηελ κείσζε ή απαιιαγή ησλ βηνθαπζίκσλ ή άιισλ ελαιιαθηηθψλ θαπζίκσλ φπσο θπζηθφ αέξην, πγξαέξην απφ ηνλ εηδηθφ θφξν θαηαλάισζεο ζηνλ νπνίν ππφθεηληαη ηα ζπκβαηηθά πγξά θαχζηκα. (Οδεγία 2003/96/ΔΚ). πξφηαζε νδεγίαο COM(2005) 261, γηα ηελ θνξνιφγεζε επηβαηηθψλ νρεκάησλ αλάινγα κε ηηο εθπνκπέο CO2, πξνθεηκέλνπ λα ελζαξξπλζεί ε αγνξά θαζαξψλ θαη πεξηζζφηεξν ελεξγεηαθά απνδνηηθψλ νρεκάησλ. Πξφηαζε νδεγίαο COM(2005) 634, ε νπνία ζα πξνβιέπεη ηελ πξνψζεζε θαζαξψλ νρεκάησλ νδηθήο κεηαθνξάο γηα ηε κείσζε ησλ ξχπσλ κε ππνρξεσηηθή πνζφζησζε θαζαξψλ νρεκάησλ «Enhanced environmentally friendly vehicle» («EEV») (directive 2005/55/EC/ ) ζηε πξνκήζεηα βαξέσλ νρεκάησλ γηα θνξείο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Οη δεκφζηνη νξγαληζκνίθνξείο ζα ππφθεηηαη ζηελ ππνρξέσζε λα δηαζέηνπλ ειάρηζηε πνζφζησζε 25% ησλ εηήζησλ πξνκεζεηψλ ηνπο (αγνξέο ή ρξεκαηννηθνλνκηθή κίζζσζε) νρεκάησλ άλσ ησλ 3,5 ηφλσλ γηα «βειηησκέλα θαη ζεβφκελα ηo πεξηβάιινλ νρήκαηα». χκθσλα κε ηελ ζηξαηεγηθή ηεο ΔΔ γηα ηηο εθπνκπέο CO2 ζηα ειαθξά νρήκαηα κεηαθνξάο εκπνξεπκάησλ, ζα πξέπεη λα επηηεπρζνχλ γηα ηα ζρεηηθά θαηλνχξγηα Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 125

126 νρήκαηα θαηά κέζνλ φξν εθπνκπέο CO2 140 g/km κέρξη ην 2008/09 θαη 120 g/km κέρξη ην Ζ πξνψζεζε ινηπφλ ησλ βηνθαπζίκσλ κέζσ ηνπ βηνληίδει έρεη ήδε επεθηαζεί ζε φιε ηελ Διιάδα, κε απνηέιεζκα θαη ζην Γήκν Αιηάξηνπ λα πεξηέρεηαη πνζνζηφ βηνθαπζίκνπ ζηα θαχζηκα θίλεζεο πνπ δηαλέκνληαη απφ ηα πξαηήξηα πξνο ηνπο ηδηνθηήηεο ησλ ηδησηηθψλ νρεκάησλ. Σν ίδην ζπκβαίλεη θπζηθά θαη κε ηα νρήκαηα ησλ Γεκνζίσλ Μεηαθνξψλ αιιά θαη κε απηά ηνπ Γεκνηηθνχ ηφινπ. Χο παξνχζα ηηκή ηνπ πνζνζηνχ ζπκκεηνρήο ηνπ βηνληίδει ζηα θαχζηκα ζεσξείηαη ην 6%, εθφζνλ ζχκθσλα κε ην ΤΠ.Δ.Κ.Α ην 2010 απηφ ήηαλ ίζν κε 5,75%. Δθφζνλ ην 2015 εθηηκάηαη φηη ην πνζνζηφ απηφ ζα θηάζεη ζην 8% θαη ν δεζκεπηηθφο ζηφρνο γηα ην 2020 είλαη ίζνο κε 10%, γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε κειέηε εθηηκάηαη φηη ην πνζνζηφ ηνπ βηνληίδει ζηα ειιεληθά θαχζηκα είλαη 7% θαηά κέζν φξν ζηε δηάξθεηα απηήο ηεο δεθαεηίαο. Έηζη ινηπφλ, νη εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθαινχληαη απφ ην πεηξέιαην θαη ηελ βελδίλε θίλεζεο ζην Γήκν Αιηάξηνπ, ζα κεησζνχλ θαηά 7% αλά έηνο κέρξη ην Απηφ ην κέηξν είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξα Δλέξγεηα, αθνχ έρεη κεδεληθφ θφζηνο γηα ην Γήκν θαη είλαη πξντφλ θξαηηθήο πνιηηηθήο. Έηζη, νη εθπνκπέο CO 2 ζα κεησζνχλ θαηά 0,07*3650,6 = 255,542 tn CO 2 ζηνλ ηνκέα ησλ Ηδησηηθψλ κεηαθνξψλ θαη ηνλ κεηαθνξψλ ηνπ Σξηηνγελνχο ηνκέα. 0,07*704,60 = 49,322 tn CO 2 ζηνλ ηνκέα ησλ Γεκνζίσλ κεηαθνξψλ. 0,07*126,71 = 133,180 tn CO 2 ζην Γεκνηηθφ ηφιν. Άξα ζπλνιηθά ζα κεησζνχλ νη εθπνκπέο CO 2 ιφγσ ηεο δηείζδπζεο ησλ βηνθαπζίκσλ θαηά 438,044 tn αλά έηνο. ηνλ πίλαθα 5.6 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδεηαη ε ζπλνιηθή κείσζε εθπνκπψλ CO 2 γηα ηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ γηα ην Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 126

127 Πίνακαρ 5.6 Μείσζε εθπνκπώλ CO 2 ζηνλ ηνκέα Μεηαθνξώλ Γήκνπ Αιηάξηνπ Γξάζεηο ζηνλ Σνκέα Μεηαθνξώλ Μείσζε Δθπνκπώλ CO 2 ην 2020 (tn) Γεκνηηθφο ηφινο 52,8 Γεκφζηεο Μεηαθνξέο 49,3 Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο / ηξηηνγελή ηνκέα 163,4 ύλνιν Γεσξγία Ο Γήκνο Αιηάξηνπ είλαη έλαο θαη εμνρήλ αγξνηηθφο Γήκνο θαη ε νηθνλνκία ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ζηεξίδεηαη θαηά ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ζηελ αγξνηηθή αλάπηπμε. Απφ ηηο αξρέο ηνπ πεξαζκέλνπ αηψλα κάιηζηα κεηά θαη ηελ απνμήξαλζε ηεο ιίκλεο ηεο Κσπαΐδαο, ν ραξαθηήξαο απηφο εληζρχζεθε αθφκε πεξηζζφηεξν κηαο θαη δεκηνπξγήζεθαλ λέεο θαιιηεξγήζηκεο εθηάζεηο θαη εληφο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Σν πφηηζκα ησλ κεγάισλ γεσξγηθψλ εθηάζεσλ εληφο ηνπ Γήκνπ γίλεηαη κε λεξφ πνπ αληιείηαη απφ γεσηξήζεηο άληιεζεο χδαηνο. χκθσλα κε ηνλ Οδεγφ ηνπ Μπξκεγθηνχ ηνπ Κ.Α.Π.Δ (9), ζηελ Διιάδα ην 86% ησλ πδάηηλσλ πφξσλ πνπ αληινχληαη πξννξίδεηαη γηα γεσξγηθή ρξήζε, έλαληη ηνπ 10% θαη ηνπ 4% γηα νηθηαθή θαη βηνκεραληθή ρξήζε αληίζηνηρα. ε ζρεηηθή κειέηε ηνπ Πνιπηερλείνπ Κξήηεο θαη ηνπ Δ.Θ.Η.Α.Γ.Δ (33) εθηηκάηαη φηη απφ ην λεξφ άξδεπζεο πνπ αληιείηαη, κφλν ην 55% ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηελ θαιιηέξγεηα, ελψ 12% ράλεηαη θαηά ηε κεηαθνξά, ην 8% θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ζηνλ αγξφ θαη ην 25% ράλεηαη ιφγσ ππέξ-άξδεπζεο. Οη δξάζεηο νη νπνίεο είλαη δπλαηφ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ ζην Γήκν Αιηάξηνπ νθείινπλ λα θηλνχληαη γχξσ απφ ηελ πξνζερηηθή θαηαλάισζε λεξνχ γηα άξδεπζε ησλ γεσξγηθψλ εθηάζεσλ αιιά θαη ηε βειηίσζε ησλ κεζφδσλ άληιεζεο ηνπ λεξνχ. Δλδεηθηηθά κέηξα πνπ κπνξνχλ λα πξνηαζνχλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε άξδεπζε είλαη ηφζν πξνο ην Γήκν φζν θαη πξνο ηνπο αγξφηεο είλαη: Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 127

128 Μείσζε ησλ απσιεηψλ λεξνχ κε ηε βειηίσζε ή αληηθαηάζηαζε ηνπ δηθηχνπ κεηαθνξάο θαη δηαλνκήο ηνπ λεξνχ. Τπνρξεσηηθή εγθαηάζηαζε ζχγρξνλσλ ζπζηεκάησλ άξδεπζεο (ζηαγφλεο, θιπ) πνπ εμνηθνλνκνχλ λεξφ, κεηά απφ ζρεηηθή κειέηε. ρεδηαζκφ ηεο άξδεπζεο κε βάζε ηηο ζπλζήθεο ηεο πεξηνρήο (θιίκα, έδαθνο) θαη ηηο αλάγθεο ζε λεξφ ηεο θαιιηέξγεηαο. Λεηηνπξγία ελφο ζπζηήκαηνο ελεκέξσζεο ησλ αγξνηψλ γηα ην ζρεδηαζκφ ηεο άξδεπζεο θαη ηηο αλάγθεο ηεο θαιιηέξγεηαο ζε λεξφ. Δθαξκνγή ηερληθψλ άξδεπζεο γηα απνθπγή ηεο αιάησζεο ησλ εδαθψλ. Άξδεπζε ζπλήζσο θαηά ηηο βξαδηλέο ψξεο γηα κείσζε ησλ απσιεηψλ ιφγσ εμάηκηζεο. Γηα ηελ πξνψζεζε απηψλ ησλ ηερληθψλ απαηηείηαη εθπαίδεπζε ησλ αγξνηψλ θαη ησλ δηαρεηξηζηψλ ησλ ηερλνινγηψλ γχξσ απφ ηελ άξδεπζε. Γηα ην ιφγν απηφ ν Γήκνο κπνξεί λα δηνξγαλψζεη θαη πάιη ζεκηλάξηα ελεκέξσζεο θαη εθπαίδεπζεο ησλ αγξνηψλ θαη ησλ ελδηαθεξφκελσλ θαιψληαο σο εηζεγεηέο αλζξψπνπο ηνπ Τπνπξγείνπ Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ αιιά θαη εηδηθνχο γεσπφλνπο επηζηήκνλεο. Έρεη ππνινγηζηεί ζην 4ν Κεθάιαην φηη ε ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηελ βακβαθνθαιιηέξγεηα ζρεηίδεηαη ζην ζχλνιφ ηεο κε ηελ άξδεπζε θαη νη εθπνκπέο ηεο είλαη ίζεο κε 8.144,3 tn CO 2. Δθηηκάηαη φηη κε ηελ εθαξκνγή ησλ κέηξσλ πνπ ζα πξνηαζνχλ απφ ηνπο εηδηθνχο επηζηήκνλεο εθπαηδεπηέο ησλ αγξνηψλ ηνπ Γήκνπ, κπνξεί λα εμνηθνλνκεζεί κέρξη θαη 10% ελέξγεηα απφ ηελ άξδεπζε, άξα θαηά αληίζηνηρν πνζνζηφ ζα κεησζνχλ θαη νη εθπνκπέο. Ζ κείσζε απηή ζα είλαη ίζε κε 0,1*8144,3 = 814,4 tn CO 2 κεηά ην έηνο εθαξκνγήο. Αλ νη δξάζεηο απηέο νινθιεξσζνχλ εληφο ηνπ 2012, ηφηε ε εθηηκψκελε κείσζε εθπνκπψλ ην 2020 ζα είλαη ίζε κε 2.850,5 tn CO 2. Γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο ηειε-ελεκέξσζεο ησλ αγξνηψλ κπνξεί λα αθνινπζεζεί ην παξάδεηγκα ηεο Κξήηεο. ηελ πεξηνρή ηεο Κξήηεο αλαπηχρζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο BEWARE έλα ηέηνην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα ελεκέξσζεο ησλ αγξνηψλ γηα ηνλ νξζφ ζρεδηαζκφ ηεο άξδεπζεο, βαζηζκέλν ζε ξεαιηζηηθά δεδνκέλα ζρεηηθά κε ην θιίκα, ην έδαθνο θαη ηηο θαιιηέξγεηεο. Οη αγξφηεο Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 128

129 κπνξνχλ κε έλα απιφ ηειεθψλεκα λα ελεκεξσζνχλ γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζηηγκήο φζνλ αθνξά ηελ άξδεπζε. Ζ ελεκέξσζε γίλεηαη κέζσ απηνκάηνπ ηειεθσλεηή θαη ζπζηήκαηνο αλαγλψξηζεο θσλήο. Σν πξφγξακκα απηφ ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δ.Δ θαη ηελ Πεξηθέξεηα Κξήηεο. χκθσλα κε ηε κειέηε ηνπ Γξ Υαξηδνπιάθε Κσλζηαληίλνπ (34) κπνξεί λα επηηεπρζεί απφ 9 κέρξη 20% εμνηθνλφκεζε λεξνχ άξδεπζεο απφ ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο θαη κεηά. ηελ εηθφλα 5.6 θαίλνληαη νη δπλαηφηεηεο εμνηθνλφκεζεο λεξνχ άξδεπζεο φπσο επίζεκα αλαθνηλψλνληαη ζηε κειέηε ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Διηάο γηα ζπγθεθξηκέλεο θαιιηέξγεηεο. Δικόνα 5.10 Γπλαηόηεηεο εμνηθνλόκεζεο ύδαηνο κέζσ ζπζηήκαηνο ηειε-ελεκέξσζεο. Λφγσ ηνπ δηαθνξεηηθνχ θιίκαηνο ηνπ λνκνχ Βνησηίαο απφ ηελ Κξήηε, εθηηκάηαη φηη απφ ην κέηξν απηφ ζα έρεη κηθξφηεξα απνηειέζκαηα απφ ηελ Κξήηε. Έζησ ινηπφλ φηη ζα επηηεπρζεί 7% εμνηθνλφκεζε λεξνχ άληιεζεο απφ ην ζχζηεκα φζνλ αθνξά ηελ ειαηνπξγία θαη 10% ζηελ ακπεινπξγία. ηνλ πίλαθα 5.22, νη εθπνκπέο CO 2 γηα ηελ ειαηνπξγία είλαη 59,82 tn CO 2 θαη γηα ηα ακπέιηα 8961,1 tn CO 2. Άξα κπνξεί λα επηηεπρζεί κείσζε ίζε κε 4,2 tn CO 2 γηα ηηο ειηέο θαη 896,1 tn CO 2 γηα ηα ακπέιηα, δειαδή ζπλνιηθά 900,3 tn CO 2 αλά έηνο. Αλακέλεηαη ην ζχζηεκα λα ιεηηνπξγήζεη απφ ην 2013 θαη κεηά, άξα ην 2020 ε κείσζε ζα είλαη ίζε κε 3151,1 tn CO 2. Πίνακαρ 5.7 Μείσζε εθπνκπώλ CO 2 ζηνλ ηνκέα Γεσξγίαο Γήκνπ Αιηάξηνπ Γξάζεηο ζηνλ Σνκέα Γεσξγίαο Μείσζε Δθπνκπώλ CO 2 ην 2020 (tn) Δθπαίδεπζε γηα απνδνηηθφηεξε άξδεπζε 2850,5 χζηεκα ηειε-ελεκέξσζεο αγξνηψλ 3151,1 ύλνιν 6001,6 Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 129

130 5.6 Άιιεο Γξάζεηο Πξνηάζεηο Αηνιηθή Δλέξγεηα χκθσλα κε ηελ Απφθαζε ηεο Ρ.Α.Δ ππ αξηζκφλ 1522/2011 (35) έρεη ρνξεγεζεί άδεηα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ αηνιηθφ ζηαζκφ ηζρχνο 39 MW ζηε ζέζε «Πνπξλάξη» ηεο 6εο Γεκνηηθήο Δλφηεηαο Αιηάξηνπ ην Ζ εγθαηάζηαζε απηή δελ είλαη δπλαηφ λα ιεθζεί ππφςε ζην ρέδην Γξάζεο Αεηθφξαο Δλέξγεηαο δηφηη ε εγθαηεζηεκέλε ηεο ηζρχο μεπεξλάεη ηα 20 MW πνπ είλαη ην φξην ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ γηα ηελ Αηνιηθή Δλέξγεηα. Δπεηδή φκσο ζηα γεσγξαθηθά φξηα ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ ππάξρνπλ πεξηνρέο κε επλντθέο ηαρχηεηεο αλέκνπ, ζρεδηάδεηαη απφ ην Γήκν κία ελαιιαθηηθή πεξίπησζε αηνιηθνχ πάξθνπ εληφο ηεο πεξηνρήο ηνπ. ηελ εηθφλα 5.11 θαίλεηαη ν αηνιηθφο ράξηεο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ, φζνλ αθνξά ηηο ηαρχηεηεο αλέκνπ. Δικόνα 5.11 Φάξηεο αηνιηθνύ δπλακηθνύ Γήκνπ Αιηάξηνπ Σα ζηνηρεία ηνπ ράξηε πξνέξρνληαη απφ ην Κέληξν Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. ηηο νξεηλφηεξεο πεξηνρέο ηνπ Γήκνπ, φπσο απηή βνξείσο ηεο θνηλφηεηαο ηεο Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 130

131 Δπαγγειίζηξηαο, ζεκεηψλνληαη εηήζηεο κέζεο ηαρχηεηεο αλέκνπ ηεο ηάμεο ησλ 6-8 m/s. ηελ εηθφλα 5.8 δίλεηαη ην ηερληθά εθκεηαιιεχζηκν αηνιηθφ δπλακηθφ ζε ζπλάξηεζε κε ηελ ηαρχηεηα ηνπ αλέκνπ φζνλ αθνξά ηνλ ειιαδηθφ ρψξν, φπσο απηφ πξνθχπηεη απφ ηελ έξεπλα ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο (37). ην ίδην γξάθεκα παξνπζηάδεηαη ε κέζε εηήζηα παξαγφκελε ελέξγεηα ζε MWh ζε ζπλάξηεζε κε ηελ ηαρχηεηα αλέκνπ γηα ηξείο δηαθνξεηηθνχο ηχπνπο αλεκνγελλεηξηψλ. Δικόνα 5.12 Μέζν εηήζην αηνιηθό δπλακηθό ζπλαξηήζεη ηαρύηεηαο αλέκνπ, Διιάδα. Πξνηείλεηαη ε αγνξά θαη ε εγθαηάζηαζε κίαο αλεκνγελλήηξηαο ησλ 300 KW ζε ρψξν πνπ αλήθεη ζην Γήκν θνληά ζηελ πεξηνρή ηεο Δπαγγειίζηξηαο. Με κία κεηξηνπαζή εθηίκεζε αλακέλεηαη κέζε εηήζηα ηαρχηεηα αλέκνπ ίζε κε 6,5 m/s ζχκθσλα κε ηνλ ράξηε αηνιηθνχ δπλακηθνχ ηεο εηθφλαο 5.7, άξα ε αλεκνγελλήηξηα ζα παξάγεη εηεζίσο θαηά κέζν φξν πεξίπνπ 700 MWh. Γηα ηελ παξαγσγή 1 MWh ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ ζπκβαηηθέο κνλάδεο εθπέκπνληαη 1,149 tn CO 2 άξα γηα παξαγσγή πξάζηλεο ελέξγεηαο απφ ηελ αλεκνγελλήηξηα, ζα αθαηξεζεί απφ ηηο ζπλνιηθέο εηήζηεο εθπνκπέο CO 2 ηνπ Γήκνπ ην πνζφ πνπ παξάγεη ε αλεκνγελλήηξηα πνιιαπιαζηαζκέλν κε απηφ ην ζπληειεζηή. Σν πνζφ απηφ είλαη ίζν κε 804,3 tn CO 2 αλά έηνο. Αλακέλεηαη ε ιεηηνπξγία ηεο αλεκνγελλήηξηαο λα μεθηλήζεη ην 2013 γηα ιφγνπο θφζηνπο θαη εγθαηάζηαζεο. Ζ ζπλνιηθή κείσζε εθπνκπψλ CO 2 ην 2020 ζα είλαη ίζε κε 2815,1 tn CO 2 ην Σν θφζηνο ηεο ζπγθεθξηκέλεο δξάζεο είλαη αξθεηά κεγάιν θαη δχζθνιν λα θαιπθζεί απφ ηνπο ηδίνπο πφξνπο ηνπ Γήκνπ. Σαπηφρξνλα, δελ ππάξρεη θάπνην πξφγξακκα θξαηηθφ ή ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζην νπνίν λα κπνξεί λα εληαρζεί ε δξάζε. Πξνηείλεηαη ε απφ θνηλνχ ζπκκεηνρή ζηε δξάζε ηνπ Γήκνπ καδί κε εηαηξεία Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 131

132 ηδησηηθνχ ζπκθέξνληνο πνπ ζα κνηξαζηνχλ αξρηθά ην θφζηνο θαη ελ ζπλερεία ην φθεινο απφ ηελ πψιεζε ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο ζηε Γ.Δ.Ζ. Ζ κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 πνπ κφιηο εθηηκήζεθε είλαη αξθεηά κεγάιε θαη κπνξεί λα βνεζήζεη ην Γήκν ζηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηνπ γηα ην Δλεκέξσζε Δθπαίδεπζε αηόκσλ Σξηηνγελνύο ηνκέα Με ιεινγηζκέλε ρξήζε ησλ ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ, κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ θιηκαηηζκνχ κε απνδνηηθφηεξν ηξφπν (πρ κε ζσζηφ αεξηζκφ ησλ ρψξσλ θαη κε νηθνλνκηθή ιεηηνπξγία ησλ θιηκαηηζηηθψλ ζσκάησλ), κε ηελ πξνψζεζε ησλ νηθνινγηθψλ ηξφπσλ ζέξκαλζεο (πρ ελεξγεηαθά ηδάθηα), κε ηε κείσζε ηεο ζπαηάιεο λεξνχ ρξήζεο (γηα πιχζηκν) θαη ζέξκαλζεο αιιά θαη ηελ αληηθαηάζηαζε παιηψλ ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ κε λέεο απνδνηηθφηεξεο ελεξγεηαθά, εθηηκάηαη φηη κπνξεί λα επηηεπρζεί κέρξη θαη 10% εμνηθνλφκεζε ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλεηαη φρη κφλν ζηνλ Οηθηαθφ Σνκέα φπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, αιιά θαη ζηνλ Σξηηνγελή. Ο Γήκνο Αιηάξηνπ κπνξεί ζηα πιαίζηα ησλ ζεκηλαξίσλ εθπαίδεπζεο ησλ πνιηηψλ φζνλ αθνξά ηνλ Οηθηαθφ Σνκέα, λα δηνξγαλψζεη παξάιιειεο ζπλεδξίεο πνπ αθνξνχλ ηνλ Σξηηνγελή Σνκέα ηεο πεξηνρήο. Λφγσ ησλ δχζθνισλ νηθνλνκηθψλ ζπγθπξηψλ, ε πηνζέηεζε κίαο πην βηψζηκεο ελεξγεηαθά ζπκπεξηθνξάο ρσξίο άκεζεο δαπάλεο, απνηειεί πξνηεξαηφηεηα γηα ηα άηνκα πνπ εκπιέθνληαη ζηηο ππεξεζίεο ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα, γη απηφ θαη εθηηκάηαη φηη ην 25% απηψλ ζα εθαξκφζνπλ ηηο παξαπάλσ πξνηάζεηο. Έηζη κπνξεί λα επηηεπρζεί κείσζε θαηαλάισζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ίζε κε 0,1*0,05* = 497,875 MWh ην έηνο, δειαδή κείσζε εθπνκπψλ CO 2 θαηά 572,1 tn ην έηνο.. Γεδνκέλνπ φηη νη αιιαγέο απηέο ζα μεθηλήζνπλ απφ ην κέζνλ ηνπ 2012, αλακέλεηαη ζπλνιηθή κείσζε εθπνκπψλ ίζε κε 2002,2 tn CO 2 ηνλ πίλαθα 5.8 θαίλνληαη νη αλακελφκελεο κεηψζεηο εθπνκπψλ CO 2 ην 2020 γεληθά γηα θάζε θαηεγνξία πνπ αλαιχζεθε ζηηο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπο. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 132

133 Πίνακαρ 5.8 Δμνηθνλόκεζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο ΣΟΜΔΗ ΒΑΗΚΔ δξάζεηο/κέηξα Τινπνίεζε [ρξόλνο έλαξμεο θαη ιήμεο] Καζαξή Παξνύζα Αμία (ΚΠΑ) (Δπξώ) Αλακελόκελε από θάζε κέηξν εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο [MWh/έηνο] Αλακελόκελε από θάζε κέηξν παξαγσγή ελέξγεηαο από αλαλεώζηκεο πεγέο [MWh/έηνο] Αλακελόκελε από θάζε κέηξν κείσζε CO2 [t/έηνο] ηόρνο εμνηθνλόκεζεο ελέξγεηαο αλά ηνκέα [MWh] ηόρνο ηνπηθήο παξαγσγήο από αλαλεώζηκεο πεγέο αλά ηνκέα [MWh] ηόρνο κείσζεο CO2 αλά ηνκέα [t] θαη πεδία δξάζεο αλά πεδίν δξάζεο ην 2020 ην 2020 ην 2020 ΓΔΧΡΓΗΑ 5.223, ,6 Όιεο νη θαηεγνξίεο θαιιηεξγεηώλ ΚΣΖΡΗΑ. ΔΞΟΠΛΗΜΟ/ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ ΚΑΗ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΔ: Δθπαίδεπζε γηα απνδνηηθφηεξε άξδεπζε βακβαθνθαιιηεξγεηψλ χζηεκα ηειε-ελεκέξσζεο αγξνηψλ ,8 814, ,6 900, ,3 724, ,3 Γεκνηηθά θηίξηα, εμνπιηζκόο/εγθαηαζηάζεηο Αληηθαηάζηαζε Λακπηήξσλ ππξαθηψζεσο κε ελεξγεηαθνχο Γξάζεηο ζην Γπκλάζην Αιηάξηνπ ,3 10, ,2 21,8 Καηνηθίεο Τξηηνγελήο Τνκέαο Γεκνηηθόο δεκόζηνο θσηηζκόο Φσηνβνιηατθά ζε ζηέγεο ,3 668,3 767,8 Δλεκέξσζε - Δθπαίδεπζε πνιηηψλ ,8 169,8 "Δμνηθνλφκεζε θαη νίθσλ" ,7 119,3 Δλεκέξσζε - Δθπαίδεπζε πνιηηψλ Φσηνβνιηατθνί Λακπηήξεο Οδψλ ,5 572, ,3 45,1 288 Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 133

134 ΜΔΣΑΦΟΡΔ: 2.003,80 508,4 Γεκνηηθόο ζηόινο Αγνξά ελεξγεηαθά απνδνηηθψλ νρεκάησλ Δθαξκνγή Οηθνινγηθήο Οδήγεζεο ,8 65,4 17, ,8 52,8 Αύμεζε ρξήζεο Βηνθαπζίκσλ Βηνθαχζηκα ,6 438 ΣΟΠΗΚΖ ΖΛΔΚΣΡΟΠΑΡΑΓΧΓΖ: Αηνιηθή Δλέξγεηα Αλεκνγελλήηξηα ,3 ΤΝΟΛΟ: 8.633,42 822, , Σειηθόο ηόρνο Μείσζεο Δθπνκπώλ CO 2 Λακβάλνληαο ππφςε ηηο ζπλνιηθέο εθπνκπέο CO 2 ην 2009 ηνπ πίλαθα 4.32 πνπ είλαη ίζεο κε 58724,3 tn CO 2, πξνθχπηεη ν αλακελφκελνο εθηηκψκελνο ζηφρνο πνπ κπνξεί λα νξηζηεί γηα ην ρέδην Γξάζεο Αεηθφξαο Δλέξγεηαο ηνπ Γήκνπ Αιηάξηνπ. Ο ζηφρνο απηφο είλαη ίζνο κε 16148,3/58724,3 = 0,275. Άξα κε ηελ εθαξκνγή φισλ απηψλ ησλ δξάζεσλ, κπνξεί λα επηηεπρζεί κείσζε ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ απφ CO 2 ίζε κε 27,5%. Ο ζηφρνο απηφο είλαη απνδεθηφο δηφηη μεπεξλάεη ην ειάρηζην δπλαηφ 20% πνπ νξίδεη ε Δπξσπατθή Έλσζε θαη ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ. Αθαηξψληαο απφ ηηο δξάζεηο γηα ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ ηελ ηνπηθή ειεθηξνπαξαγσγή απφ ηελ αλεκνγελλήηξηα, δξάζε ε νπνία απαηηεί πςειφ γηα ηελ επνρή θφζηνο, ν ζηφρνο πέθηεη ζην πνζνζηφ ηνπ 22,7% πνπ είλαη θαη πάιη απνδεθηφ θαη πην ξεαιηζηηθφ απφ ηελ πξνεγνχκελε ηηκή. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO

135 ηα επφκελα δχν δηαγξάκκαηα πνπ αθνινπζνχλ, παξνπζηάδεηαη ε ζπκκεηνρή ησλ δξάζεσλ γηα θάζε ηνκέα ζηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ην πνζνζηφ ηεο κείσζεο ηνπ θάζε ηνκέα ζε ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο ηνπ, κεηά ηελ εθαξκνγή ησλ δξάζεσλ αληίζηνηρα. Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO

136 Δηθφλα 5.13 πκκεηνρή δξάζεσλ αλά ηνκέα ζηε Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ην Δηθφλα 5.14 Πνζνζηφ κείσζεο εθπνκπψλ CO 2 θάζε ηνκέα ζε ζρέζε κε ηηο δηθέο ηνπ εθπνκπέο γηα ην Γήκν Αιηάξηνπ ην Κεθάιαην 5: Πξνηάζεηο Γξάζεσλ γηα Μείσζε Δθπνκπψλ CO 2 136