και είναι ένα σκληρό µάθηµα για όσους πίστεψαν στην ιερότητα και αποτελεσµατικότητα των θεσµών»,

Transcript

1 ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ KAZINO Το Χρονικό του Εγκλήµατος Αποπλάνηση Αρπαγή Απαξίωση Μαρία Σεφέρου Copyright 2003, Μαρία Σεφέρου

2 Περιεχόµενα Πρόλογος 3 1. Τολµήσαµε να ονειρευτούµε 8 2. Γ. Παπαντωνίου: Ο µοιραίος άνθρωπος Κ. Σηµίτης: Ο µαέστρος του εκσυγχρονισµού Ο Παπαδήµος και οι άλλοι Ο εκσυγχρονισµός του ΧΑΑ Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς - ιοίκηση ΧΑΑ Ο αέρας της ασυδοσίας Αναλυτές, αναλυτές και παπαγαλάκια Η αναβάθµιση Εισροή ξένων κεφαλαίων Οι ξένοι οίκοι Τα Παράγωγα του τζόγου Εισηγµένες της συµφοράς 248 Επίλογος 264 Σηµειώσεις Τέλους Παραποµπές 267 2

3 Πρόλογος Το Χρηµατιστήριο δεν είναι ένας θεσµός όπου µπορούν όλοι να κερδίζουν ταυτόχρονα, κι αυτό το γνωρίζει οποιοσδήποτε αποφασίζει να επενδύσει σ αυτό, όσο άσχετος κι αν είναι µε το αντικείµενο. Είναι δεδοµένο ότι στα χρηµατιστήρια κάποιοι θα κερδίσουν κι άλλοι θα χάσουν. Όµως, είναι άλλο το να κερδίζεις επειδή αγόρασες µετοχές εταιρείας που αύξησε τα κέρδη της µέσα από επιτυχηµένη διαχείριση κι έξυπνες επενδύσεις και άλλο το να κερδίζεις επειδή χρησιµοποίησες εσωτερική πληροφόρηση κι έλαβες µέρος σε δόλια παιχνίδια χειραγώγησης µε τα οποία φούσκωσαν τεχνητά οι µετοχές σου. Αυτό δεν είναι ούτε εξυπνάδα ούτε τύχη. Eίναι σκέτη κατεργαριά, κοινώς απάτη. Και ασφαλώς είναι άλλο το να χάνεις επειδή η εταιρεία στην οποία ήσουν µικροµέτοχος δεν παρουσίασε κέρδη κι έπεσαν ως εκ τούτου οι µετοχές της και άλλο το να πτωχεύεις επειδή αδίστακτοι τζογαδόροι καταβαράθρωσαν τις µετοχές σου µέσα από ένα ανελέητο παιχνίδι υποτιµητικής κερδοσκοπίας. Αυτό δεν το θέλει ούτε ο διάβολος. Είναι σκληρό κι απάνθρωπο να αντλούν οι κερδοσκόποι χαρά µέσα από τη συµφορά και τον πόνο των ανυποψίαστων συνανθρώπων τους που επένδυσαν τον ιδρώτα τους στην ίδια µετοχή αλλά δεν είχαν την πληροφόρηση που διέθεταν οι πρώτοι για το πού θα σταµατούσε η άνοδος και πού η κατρακύλα. εν είναι κατόρθωµα ούτε εύνοια της τύχης για τους βετεράνους του χρηµατιστηριακού τζόγου traders όταν µε ληστρικές επιδροµές οικειοποιούνται τα χρήµατα που οι πολλοί έντιµοι επενδυτές κέρδισαν µε µόχθο µιας ζωής. Είναι καπιταλιστικός αγιογδυτισµός, άσχετα αν κάποιες από τις κερδοσκοπικές κινήσεις που κάνουν οι αετονύχηδες του Χρηµατιστηρίου µπορεί να είναι και νοµότυπες, µέσω απατηλών εργαλείων που τους παρέχει το σύστηµα. Αποκαλυπτικό του τι συµβαίνει στη Σοφοκλέους είναι το µήνυµα µε το οποίο καλωσόρισαν ως πρόεδρο του Χρηµατιστηρίου τον κ. Παναγιώτη Αλεξάκη οι φίλοι του στο.σ. του ΧΑΑ: «Καλωσόρισες στη λίµνη µε τα πιράνχας»! (Οικονοµικός Ταχυδρόµος, 12/08/2000) Όµως, το ανοµολόγητο και πρωτοφανούς έκτασης έγκληµα κατά συρροή και κατ εξακολούθηση, το οποίο θα ενδοσκοπήσουµε στο πόνηµα τούτο ήγουν η βίαιη ανακατανοµή του ελληνικού πλούτου µέσω του ΧΑΑ, καθώς και η φυγή πακτωλού ελληνικών κεφαλαίων στο εξωτερικό, κατά τα έτη έχει τους ηθικούς αυτουργούς του και οφείλουµε να τους αποκαλύψουµε. Είναι όλοι εκείνοι οι πολιτικοί και οικονοµικοί ταγοί του τόπου που απερίσκεπτα και µε ενορχηστρωµένη προπαγάνδα παραπλάνησαν ανυποψίαστους Έλληνες και τους παρέσυραν, ως πρόβατα επί σφαγήν, στο Χρηµατιστήριο, ώστε να υφαρπάξουν τις οικονοµίες τους για να χρηµατοδοτηθεί η αδιέξοδη, όπως στη συνέχεια απεδείχθη, κυβερνητική πολιτική των µετοχοποιήσεων και φυσικά για να ορθοποδήσουν οι εισηγµένες αχαΐρευτες ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το αποτέλεσµα ήταν το µεγαλύτερο µέρος των χρηµάτων του ελληνικού λαού να καταλήξει στις τσέπες διεθνών και ντόπιων αετονύχηδων, µε µεθόδους και κόλπα αδιανόητα για τον υγιή νου, ενώ η υφαρπαγή αυτή κατάφερε στη συνέχεια καίριο πλήγµα σ ολόκληρη την ελληνική οικονοµία Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2001 υπολογίζονταν ότι στη Σοφοκλέους είχαν εξαερωθεί πάνω από 35 τρισ. δραχµές. Έγκυροι οικονοµικοί αναλυτές έγραψαν τότε πως το µεγαλύτερο µέρος εξ αυτών το βούτηξαν ξένοι µεγαλοκερδοσκόποι, µε τη βοήθεια, βέβαια, και τη σύµπραξη που µε το αζηµίωτο τους παρείχαν (εσωτερική πληροφόρηση, χειραγώγηση, κλπ.) οι δικοί µας. Όπως έδειξε στη συνέχεια η θλιβερή πορεία της Σοφοκλέους, τα χρήµατα αυτά δεν επρόκειτο να επιστρέψουν για να επανεπενδυθούν στην Ελλάδα, παρ όλη τη µετέπειτα ελκυστικότητα (απαξίωση) των τιµών των µετοχών του ΧΑΑ., διότι, λέει, οι διαχειριστές τους δεν είχαν τάχα δικαίωµα να τα τοποθετήσουν σε ώριµες αγορές σαν τη δική µας! Η Ελλάδα θύµα του παγκοσµιοποιηµένου αδίστακτου κερδοσκοπικού παιχνιδιού των χρηµαταγορών είχε χάσει πια οριστικά ένα µεγάλο µέρος του πλούτου της. Οι πολλοί φτωχοί της, τα θύµατα, έγιναν πολύ φτωχότεροι, έχοντας αιµοδοτήσει οικονοµικά τους ολίγους καπάτσους θύτες ντόπιους και ξένους οι οποίοι έγιναν αφάνταστα πλουσιότεροι, σφυρίζοντας τώρα αδιάφορα Οι τελευταίοι δεν 3

4 γνωρίζουν τίποτα για το φόνο. Τόσο όµορφος, αγγελικά πλασµένος, είναι ο καπιταλιστικός κόσµος µας! Τόσο πνευµατικός είναι ο πολιτισµός µας. Για τη σφαγή που διεπράχθη στη Σοφοκλέους κατά τα έτη και βύθισε στην απόγνωση εκατοντάδες χιλιάδες ανυποψίαστων νεόκοπων επενδυτών ουδείς πλέον αµφιβάλλει. Εκείνο για το οποίο ίσως κάποιοι οπαδοί ερίζουν ακόµη είναι αν το ληστρικό παιχνίδι των οργανωµένων µεγαλοκερδοσκόπων παίχτηκε µε την ολιγωρία, την ανοχή ή τη σύµπραξη της κυβέρνησης και των θεσµοθετηµένων εποπτικών αρχών. Ήταν άραγε ένα εθνικό έγκληµα εκ προµελέτης ή εξ αµελείας; Αυτό είναι το ερώτηµα. Με τα στοιχεία που θα παραθέσω στο βιβλίο τούτο, ο απροκατάληπτος αναγνώστης θα µπορέσει να βγάλει αβίαστα το δικό του συµπέρασµα, αν και η ετυµηγορία δεν αλλάζει τη βαρύτητα του εγκλήµατος. Βλέπετε, για µια κυβέρνηση δεν ισχύει εκείνο που λέει ο λαός, λόγω βλακείας απαλλάσσεται. «Αποδειχθήκαµε απροετοίµαστοι να συγκροτήσουµε έναν αποτελεσµατικό τρόπο λειτουργίας του Χρηµατιστηρίου, που να εγγυηθεί στο µεγαλύτερο δυνατό βαθµό την ασφάλεια του πολίτη». 1 Τα λόγια αυτά ανήκουν σε στέλεχος πρώτης γραµµής της Κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Σηµίτη, τον κ. Άκη Τσοχατζόπουλο. Ο ίδιος τότε (Ιούλιος 2001) είχε µιλήσει και για «βίαιη ανακατανοµή εισοδήµατος», και είχε παραδεχτεί, κάτι που µέχρι σήµερα δεν έχουν οµολογήσει οι κύριοι υπεύθυνοι της χρηµατιστηριακής τραγωδίας, πως «εδώ έχουµε τεράστια ευθύνη». υστυχώς, όµως, τις ευθύνες που είχε τότε παραδεχτεί ο κ. Τσοχατζόπουλος θα τις διεθνοποιούσε (!) αοριστολογώντας, σχεδόν ενάµισι χρόνο αργότερα. Να τι είπε στη Βουλή στις 21 εκ. του 2002, κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισµού: «Η υπόθεση της παγκοσµιοποιηµένης οικονοµίας, η επικυριαρχία του παγκόσµιου χρηµατιστηριακού καπιταλισµού που δηµιουργούσε εντυπωσιακά κέρδη, µέσα από τη µεγάλη ταχύτητα, γυρίζοντας τα κεφάλαια από χώρα σε χώρα φαίνεται ότι έχει τελειώσει. ( ) ( ) εν περιµένει πλέον ο κόσµος να αντλήσει κέρδη από την παγκοσµιοποιηµένη χρηµατιστηριακή εξέλιξη του καπιταλισµού.» Καταλάβατε, τώρα ποιος έφταιγε για το έγκληµα; Ο παγκόσµιος χρηµατιστηριακός καπιταλισµός! Οι σύντροφοι του κ. Τσοχατζόπουλου, που µε ύπουλο τρόπο έριξαν τον κοσµάκη βορά στον άγριο ντόπιο και ξένο καπιταλισµό, είναι αθώοι! Ο πρώην Υπουργός Εθνικής Άµυνας και µετέπειτα Υπουργός Ανάπτυξης που πάντως βαρύνεται και µε δικές του αµαρτίες τον Ιούλιο του 2001 είχε ακόµη επισηµάνει ότι το Χρηµατιστήριο «λειτούργησε ως πειραµατικό πιλοτικό πρόγραµµα! 2 Χρειαζόµαστε λοιπόν κι άλλους µάρτυρες κατηγορίας για το έγκληµα; Οι µαθητευόµενοι µάγοι της ελεύθερης (ασύδοτης) οικονοµίας έκαναν πειράµατα εις βάρος του Ελληνικού λαού! Πειραµατίζονταν ολέθρια οικονοµικά πειράµατα, που είχαν σαν αποτέλεσµα την υπεξαίρεση του πλούτου πάνω από Ελλήνων πολιτών από ολίγους αετονύχηδες κερδοσκόπους, ντόπιους και ξένους, και τη µεταφορά του όχι σε εγχώριες επενδύσεις, που θα δηµιουργούσαν νέες θέσεις εργασίας, αλλά στα repos ή σε τόπο χλοερό, σ άλλη γη, σ άλλα µέρη, αφήνοντας την Ελλάδα να κλαίει τη γύµνια της. Όσο για κείνους που αµφισβητούν τον αριθµό των επενδυτών οι οποίοι έχασαν χρήµατα στη Σοφοκλέους, θα αναφερθώ στα αποτελέσµατα έρευνας της ALCO για λογαριασµό της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ που δηµοσιεύτηκαν στην πρώτη σελίδα της «Κ» στις 11/03/2001. Η έρευνα κατέδειξε ότι επενδυτές πέρασαν το κατώφλι της Σοφοκλέους από το 1997 µέχρι το (Αν υπολογίσουµε και τις οικογένειές τους, φαίνεται ότι η µισή Ελλάδα επένδυσε τις ελπίδες της στο ΧΑΑ!) Απ αυτούς, σύµφωνα µε την έρευνα, στην τριετία «µόλις το 14%, περίπου , δηλώνει ότι απεκόµισε κέρδη, το 18% εµφανίζεται να έχει µείνει στα ίδια και η συντριπτική πλειοψηφία, το 67% δηλώνει απώλειες.» Ιδού, λοιπόν, η σφαγή των αµνών µε νούµερα! Βέβαια, από το Μάρτιο του 2001 µέχρι το Μάρτιο του 2003 που ολοκληρώθηκε το βιβλίο τούτο, και δεδοµένης της συνεχούς πτωτικής πορείας των µετοχών σε όλο αυτό το διάστηµα, είναι σίγουρο πως όσοι από τους κερδισµένους επανεπένδυσαν, νοµίζοντας πως η Σοφοκλέους κάπου είχε πιάσει πάτο, καταγράφουν σήµερα και αυτοί σοβαρότατες απώλειες από το κεφάλαιό τους. «Ήταν και είναι ένα σκληρό µάθηµα για όσους πίστεψαν στην ιερότητα και αποτελεσµατικότητα των θεσµών», θα πει ο κ. Αντώνης Κεφαλάς («Μέτοχος», 11/10/2002). 4

5 Ας δούµε, όµως, κάποια ενδεικτικά νούµερα για να συνειδητοποιήσουµε το µακελειό: Στο Χρηµατιστήριο Αξιών Αθηνών, τη ευτέρα 6 Απριλίου 1998 ο Γενικός είκτης είχε κλείσει στις 2.135, 31 µονάδες. Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, την Τετάρτη 12 Μαρτίου 2003, ο Γ.. έκλεισε στις 1.477,91 µονάδες, δηλαδή ήταν µειωµένος κατά 30,79% από τότε, ενώ από τα υψηλά (6.355 µονάδες) της 17 ης Σεπτεµβρίου 1999 ήταν µειωµένος κατά 76,74%! (Αξίζει να σηµειωθεί ότι στα επίπεδα αυτά είχε ξαναβρεθεί ο Γ.. το Μάιο του 1990!). Οι περισσότεροι βέβαια τίτλοι της µεσαίας και µικρής κεφαλαιοποίησης είχαν χάσει από 80% µέχρι και 99% της µέγιστης τιµής τους, ενώ η χρηµατιστηριακή αξία των περισσότερων µετοχών ήταν µικρότερη από τη λογιστική, και 69 τίτλοι διαπραγµατεύονταν κάτω από την ονοµαστική τους αξία (ΤΟ ΒΗΜΑ, 21/01/2003)! Για τέτοια κουρελόχαρτα µιλάµε Το τραγικό που συνέβη στην ελληνική κεφαλαιαγορά τα τελευταία δύο χρόνια είναι το ότι οι κερδοσκόποι ( παίκτες ) έχουν πια εκτοπίσει εντελώς τους επενδυτές. Κι όπως είχε πει ο πρόεδρος της Ένωσης Θεσµικών Επενδυτών κ. Αλέξης Πιλάβιος σε συνέντευξη στο ΒΗΜΑ (21/11/1999), όταν το κερδοσκοπικό στοιχείο υπερισχύει του επενδυτικού, η ευστάθεια µιας αγοράς απειλείται. Στην περίπτωση του ΧΑΑ η ευστάθεια δεν απειλείται απλώς. υστυχώς έχει εντελώς ανατραπεί, µε τη συνδροµή, µάλιστα, και των θεσµικών επενδυτών Στη Σοφοκλέους, για πολλούς µήνες τώρα, έχουν αποµείνει µόνο τα φαντάσµατα εκείνων που αυτοκτόνησαν και οι γνωστοί-άγνωστοι αµετανόητοι τυµβωρύχοι, ή καλύτερα, οι νεκροθάφτες της. Οι τελευταίοι ξύνουν καθηµερινά τον πάτο της λυκοφωλιάς, µε τη συνδροµή και της ρουλέτας των Παραγώγων, διακινώντας αέρα και βλαστηµώντας την ξεραΐλα που ενδηµούσε στο άντρο, παρά την ελκυστικότητα των τιµών των µετοχών του. Αναπολούν µε νοσταλγία την περίοδο των παχέων αγελάδων 1998, 1999 τότε που έφαγαν τον αγλέορα των δισ., και αναρωτιούνται εάν και πότε θα ξανάρθουν οι παλιές καλές µέρες Άργε νάρθει κείν η µέρα, κι ήταν όλα σκοτεινά, µουρµουρίζουν, ενώ περιποιούνται τα γαµψά τους νύχια για νάναι ετοιµοπόλεµοι. Η µορφή τους µορφή γερακιού έχει αγριέψει, καθώς αναζητούν τις αιτίες της ανοµβρίας ζεστού, υγιούς χρήµατος στο ναό. Φταίει άραγε η ευρωαναβάθµιση, η πολλή θωράκιση, ή µήπως, ο µη γένοιτο, µας πήραν είδηση και ξύπνησαν τα κορόιδα; Γιατί δεν προσέρχονται πια πρόβατα για κούρεµα; εν απόχτησαν ακόµη λίγο µαλλί ; Γιατί δεν καταφτάνουν κοτόπουλα για µάδηµα όταν τους ρίχνουµε τη βρώµη ; Λες να εξέλιπαν οι αφελείς στον τόπο µας, ή µήπως δεν τους αποµένει ευρώ λόγω της µεγάααλης πτώσης του πληθωρισµού; Αυτά είναι τα αµείλικτα ερωτήµατα που καιρό τώρα βασανίζουν τα γεράκια της Σοφοκλέους και όλο το οικονοµικό επιτελείο της σοσιαλιστικής µας κυβέρνησης. Μιλάµε για πολλή γκίνια στο ναό του χρήµατος και στο Μαξίµου, παρ όλη την αναβάθµιση της κυβέρνησης λόγω της διενεργούµενης τροµοεξάρθρωσης Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της Ελλάδας η άνοδος ή η πτώση του Χρηµατιστηρίου δεν αφορούσε τόσους πολλούς Έλληνες, τόσα πολλά νοικοκυριά. Ποτέ άλλοτε στη νεοελληνική ιστορία, η άνοδος ή η πτώση του ΧΑΑ δεν είχε τόσο άµεσες επιπτώσεις στο σύνολο της ελληνικής οικονοµίας. Κι αυτό διότι µέχρι το 1994, όπως δήλωσε µε αυταρέσκεια ο ίδιος ο κ. Παπαντωνίου στη Βουλή (31/01/2001), το ΧΑΑ ήταν ένα µικροµάγαζο. Η Σοφοκλέους, διαβόητη για τα βίτσια της εταίρα, είχε δεν είχε καµιά πενηνταριά χιλιάδες έµπειρους εραστές που συνουσιάζονταν καθηµερινά µαζί της, ενώ το γέλιο ή το κλάµα τους σπανίως έφτανε στ αυτιά του έξω κόσµου. Ιδού η επιβεβαίωση από το στόµα του λύκου : «Κατ αρχήν, σ ό,τι αφορά την πορεία του ίδιου του χρηµατιστηρίου θέλω να σηµειώσω ότι ο θεσµός του χρηµατιστηρίου αναπτύχθηκε στη διάρκεια της τελευταίας επταετίας. εν υπήρχε ουσιαστικά χρηµατιστήριο στις προηγούµενες δεκαετίες. Υπήρχε ένα µικροµάγαζο µε ελάχιστες συναλλαγές, που ήταν πραγµατικά ο ναός του τζόγου και διαφόρων παιχνιδιών µεταξύ πολύ µικρού αριθµού συναλλασσοµένων αλλά και χρηµατιστών.» 3 Τα χρόνια όµως άλλαξαν, και οι καιροί ου µενετοί, και κρίθηκε απαραίτητο από τους αρµόδιους να αναβαθµίσουν τη µέχρι τότε χαµηλοβλεπούσα εταίρα και να την καταστήσουν τροφαντή κι ελκυστική στο Πανελλήνιο, για το καλό µας. Έτσι, χάρη στις φιλότιµες προσπάθειες των κυβερνώντων, το ΧΑΑ ανδρώθηκε και έγινε µεγάλο µαγαζί, διαβόητος πλέον ναός του τζόγου, όπου τα παιχνίδια χόντρυναν κι έγιναν πολύ πιο άγρια Η οικονοµικο-πολιτική ολιγαρχία του τόπου µας, µαζί µε τους ξένους εταίρους µας έκριναν πως οι τσέπες των µικροµεσαίων των µελισσών είχαν βαρύνει σφόδρα από το µέλι κι 5

6 είχε έλθει το πλήρωµα του χρόνου για να τους ξαλαφρώσουν από το περιττό βάρος, κοινώς να τους τα ξαφρίσουν σοσιαλιστικά, µέσω του απατηλού Λαϊκού Καπιταλισµού. Όπερ και εγένετο, ωιµέ! Ας θυµηθούµε τώρα τι έγραφε ο έγκριτος δηµοσιογράφος κ. Ν. Νικολάου στο ΒΗΜΑ στις 22 Σεπτεµβρίου 1996, ανήµερα των εκλογών, στο άρθρο του µε το σηµαδιακό υπότιτλο «Η κάλπη και το πορτοφόλι»: «Όσο και αν ενοχλεί κάποιους νοσταλγούς του παρελθόντος των πολιτικών παθών, η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια έχει γίνει περισσότερο ωφελιµιστική και µετρά και επιλέγει τα κόµµατα όχι µε ιδεολογικά κριτήρια αλλά µε την ικανότητά τους να αποδώσουν έργο στην οικονοµία, να προσφέρουν δουλειά και καλύτερες αµοιβές στους πολίτες. Έτσι λοιπόν υπάρχει σήµερα ή µάλλον έχει διαµορφωθεί τα τελευταία δέκα χρόνια µια νέα Ελλάδα όπου τον τόνο στην πολιτική ζωή δεν δίνουν πλέον οι µη προνοµιούχοι, αλλά οι αποταµιευτές µε καταθέσεις στις τράπεζες (τα βιβλιάρια καταθέσεων είναι όσα και οι ψηφοφόροι), οι κάτοχοι τίτλων του ηµοσίου που έχουν επενδύσει όλες τους τις οικονοµίες στην εµπιστοσύνη τους στην οικονοµική πολιτική της κυβέρνησης, τα στελέχη των επιχειρήσεων που πάνε καλά, οι νέοι που ελπίζουν ότι η ανάπτυξη θα δηµιουργήσει θέσεις απασχόλησης κ.λπ. Αυτή η µικροαστική κοινωνία λοιπόν, που η πλειονότητά της τα τρία τελευταία χρόνια βελτίωσε από χρόνο σε χρόνο την οικονοµική της θέση και ελπίζει για καλύτερες µέρες τα επόµενα έτη, είναι φυσικό να προτιµά τη συνέχιση µιας γνώριµης και επιτυχηµένης πολιτικής και να φοβάται ή µάλλον να ανησυχεί για αλλαγές που δεν ξέρει πού θα οδηγήσουν την οικονοµία.» 4 Και ο κ. Νικολάου, στο ίδιο άρθρο, προέβλεπε: «Ίσως λοιπόν δεν είναι υπερβολή η εκτίµηση παλαιού κοινοβουλευτικού ότι σήµερα προσέρχονται στην κάλπη και ψηφίζουν επτά και πλέον εκατοµµύρια πολίτες µε το ένα χέρι στην καρδιά και µε το άλλο στην τσέπη τους!( ) Αν λοιπόν οι Έλληνες ψηφίσουν µε το δεύτερο χέρι στην τσέπη, τότε το ΠαΣοΚ θα πρέπει να κερδίσει µε αρκετή διαφορά σήµερα αφού οι προσδοκίες των πολιτών για την πορεία της οικονοµίας µε Πρωθυπουργό τον κ. Κ. Σηµίτη είναι θετικές.» Να λοιπόν που η οικονοµία ήταν, τάχατες, από το 1996 το ισχυρό χαρτί του κ. Σηµίτη, ένα χαρτί, αλίµονο, που σε λίγα χρόνια θα κινδύνευε να γίνει σάβανο για την ελληνική οικονοµία και κυρίως για τους αφελείς µικροεπενδυτές που τον εµπιστεύτηκαν Ευηµερία προσδοκούσαν οι Έλληνες όταν ψήφιζαν Σηµίτη το 1996 κι όταν τον ξαναψήφισαν το Κοίτα όµως τι µας βγήκε! Αντί για την ευηµερία που προσµέναµε, και παρά τον πακτωλό των κοινοτικών πακέτων, ευδοκιµούν και µακροηµερεύουν η φτώχια και η ανεργία! Επιπλέον, µας ξάφρισαν ύπουλα και το κοµπόδεµά µας και µετά µας είπαν ας προσέχαµε! Πόσο άδεια περιεχοµένου ηχούν σήµερα στ αυτιά µας οι προεκλογικές υποσχέσεις του κ. Σηµίτη το 1996: «Εγώ µπορώ να εγγυηθώ ότι το πρόγραµµά µας και οι θέσεις µας είναι µια ολοκληρωµένη πρόταση, που εξασφαλίζει την ανάπτυξη και την ευηµερία. Εγγυάται πραγµατική αύξηση των εισοδηµάτων και επιτυχία των στόχων της οικονοµικής πολιτικής, χωρίς περιπέτειες, δανεισµούς και νέο κύκλο αναζωπύρωσης του πληθωρισµού, όπως µε µαθηµατική ακρίβεια οδηγεί τη χώρα η οικονοµική αντίληψη του κ. Έβερτ. Εµείς δεν θα παίξουµε µε την οικονοµία!» 4 Αν παίξατε λέει; Αναφορικά µε την ανάπτυξη, τα πράγµατα µιλάνε µόνα τους: Έξι χρόνια αργότερα, στην ετήσια έρευνα του διεθνούς ιδρύµατος WORLD ECONOMIC FORUM που γίνεται µεταξύ 80 χωρών του κόσµου, η Ελλάδα κατατάχθηκε προτελευταία ανάµεσα στις ευρωπαϊκές χώρες στο δείκτη ανταγωνιστικότητας για την ανάπτυξη και τελευταία στο µικροοικονοµικό δείκτη ανταγωνιστικότητας («Ε», 29/11/2002). Η τραγική ειρωνεία όµως είναι ότι η Ελλάδα βρέθηκε να υστερεί, είτε σε έναν από τους δύο είτε και στους δύο δείκτες, ακόµη και έναντι έξι υπό ένταξη χωρών (Εσθονίας, Σλοβενίας, Ουγγαρίας, Λιθουανίας, Τσεχίας και Σλοβακίας), οι οποίες βρίσκονταν µέχρι προ δεκαετίας στο γύψο του λεγόµενου «Υπαρκτού Σοσιαλισµού». Ποια δικαιολογία έχουµε άραγε; Όσο για την ευηµερία του κοσµάκη, που τάχα εξασφάλιζε το πρόγραµµα του κ. Σηµίτη, ρωτήστε τον πατέρα-ακάκιο από την ιερά µονή της Εγκλωβισµένης να σας απαντήσει, µε το σταυρό στο χέρι! Και της αφεντιάς του το κοµπόδεµα έκανε φτερά. Τώρα είναι αναγκασµένος να νηστεύει ολοχρονίς κι όχι µόνο τη Σαρακοστή Και περιµένει, και περιµένει, ρωτώντας τους αγίους να του αποκαλύψουν: ποιος θα απεγκλωβιστεί πρώτος, το κοµπόδεµά του από τη Σοφοκλέους ή η ψυχή του από το κουφάρι του; Οι άγιοι όµως σιωπούν. Ίσως τα νέα είναι άσχηµα και δε θέλουν να πικράνουν τον άτυχο µοναχό H δολίως ή αφελώς ενορχηστρωµένη προπαγάνδα υπέρ του ΧΑΑ είχε αρχίσει από το 1996, αναβαθµίστηκε µε την ανάληψη των Ολυµπιακών Αγώνων το Σεπτέµβριο του 1997, 6

7 εντατικοποιήθηκε το 1998 µετά από την υποτίµηση της σκληρής δραχµής κι έπιασε limit up το Σαν αποτέλεσµα, αµύητοι και απληροφόρητοι περί τις χρηµατιστηριακές αλχηµείες µικροµεσαίοι Έλληνες αποταµιευτές, νοµίζοντας πως επένδυαν το κοµπόδεµά τους σ έναν αξιόπιστο θεσµό, που τους είπαν ότι αποτελεί µοχλό ανάπτυξης της οικονοµίας και πως θα βγουν κερδισµένοι, παρασύρθηκαν στο σφαγείο της Σοφοκλέους κι οδηγήθηκαν στη οικονοµική καταστροφή, κάποιοι δε και στα νοσοκοµεία, σε πρόωρο θάνατο ή στην αυτοκτονία.. Στις 4 Σεπτεµβρίου 1996, λίγες µέρες πριν από τις εθνικές εκλογές, ο Γ.. είχε κλείσει στις 934,31 µονάδες µε τζίρο 6,722 δισ. δρχ. Τρία χρόνια αργότερα, ο τζίρος αυτός, µε τη συστηµατική προπαγάνδα και πλύση εγκεφάλου που υπέστη ο λαός, µε επιτήδεια χειραγώγηση των µετοχών και µπόλικο αέρα, και κάτω από τα απλανή βλέµµατα των εντεταλµένων φυλάκων κ. κ. Σηµίτη και Παπαντωνίου, θα πάθαινε κακοήθη τυµπανισµό φουσκώνοντας αρρωστηµένα στα 600 δισ.! Θα µου πείτε η εγκληµατική ιστορία της Σοφοκλέους την τελευταία πενταετία είναι γνωστή και χιλιοειπωµένη. Πολλοί πολλαπλώς έχουν καταγγείλει και καταδικάσει τις ανθρωποθυσίες που προσφέρθηκαν στo βωµό της Σοφοκλέους. Πράγµατι, πολλοί και εν πολλοίς περιέγραψαν τη σύγχρονη Σοφόκλεια τραγωδία, αναζητώντας τους υπαίτιους του µακελειού που βύθισε στη µιζέρια και την απόγνωση, άµεσα ή έµµεσα, τους µισούς Έλληνες και στράγγισε στην κυριολεξία όλη την αγορά από ρευστό. Παρ όλα αυτά, επειδή Tο Έγκληµα έχει τεράστιες κοινωνικές επιπτώσεις, ου µην αλλά και µεταφυσικές παραµέτρους, ένιωσα κι εγώ την ανάγκη και το χρέος να εξιχνιάσω το έπος του Χρηµατιστηρίου και να συνοψίσω τα δραµατικά γεγονότα. Ευελπιστώ να παραδώσω στον αναγνώστη πλούσιο ταξινοµηµένο υλικό για τους αρχιτέκτονες του απατηλού Λαϊκού Kαπιταλισµού και τους συνεργούς τους στη λαϊκή οικονοµική αφαίµαξη, ώστε να εξαχθούν χρήσιµα συµπεράσµατα για το χρηµατιστηριακό θεσµό και γι αυτούς που τον διαφεντεύουν. Συγχρόνως, ελπίζω ότι µε το πόνηµα τούτο θα προφυλάξω στο µέλλον κάποιους έστω αναγνώστες από το ναρκοπέδιο του ΧΑΑ. Αλλά και οι αµετανόητοι εραστές της Σοφοκλέους έχουν να διδαχτούν πολλά από το βιβλίο τούτο, ώστε στο εξής να προφυλάσσονται καλύτερα από τις παγίδες που στήνουν οι αδίστακτοι µεγαλοκερδοσκόποι εις βάρος των έντιµων µακροπρόθεσµων επενδυτών. Πάνω απ όλους όµως, θα ωφεληθούν όλοι οι πρωταγωνιστές και οι παράγοντες της χρηµατιστηριακής τραγωδίας, εάν βεβαίως καταδεχτούν να µελετήσουν το πόνηµα τούτο και να κοιτάξουν τον εαυτό τους στον αµείλικτο καθρέπτη της ΑΛΗΘΕΙΑΣ Σ αυτή την περίπτωση, µπορούµε να ελπίζουµε σε κάτι καλύτερο στο µέλλον. Θέλω προκαταβολικά να ζητήσω συγνώµη απ αυτούς που θα στενοχωρήσω µε το βιβλίο τούτο. Γνωρίζω ότι το νυστέρι της Αλήθειας πονάει όταν µπαίνει βαθιά. Σας διαβεβαιώ πως ούτε για µένα ήταν εύκολη υπόθεση η συγγραφή του πονήµατος αυτού. Απεναντίας, συχνά έφτανα στα όρια της αντοχής µου και σκεπτόµουνα να το παρατήσω. Και ήταν η πίστη µου στο Θεό, και η πεποίθηση πως ένα τέτοιο βιβλίο έπρεπε οπωσδήποτε να γραφτεί για το καλό του τόπου µας, που µε όπλιζε µε δύναµη να συνεχίσω. «Θα γνωρίσετε την Αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει» είχε πει ο Χριστός. Προσπάθησα να είµαι, όσον είναι ανθρωπίνως δυνατόν, αντικειµενική για να µην αδικήσω κανένα. Πολύ περισσότερο που σ ένα τέτοιο εγχείρηµα «Η Αλήθεια είναι πανοπλία και Ασπίδα µου». Εύχοµαι τα αποτελέσµατα του βιβλίου τούτου να είναι θετικά για όλους τους εµπλεκόµενους και βέβαια για τη χώρα µας. Κι ας µη σπεύσουν οι συνήθεις κυνικοί και χλευαστές να πουν ότι αιθεροβατώ. Η προσφορά στην πατρίδα είναι δικαίωµα και χρέος όλων µας. Ας µην ξεχνάµε πως χωρίς οράµατα οι λαοί χάνονται. Μη γένοιτο να συµβεί τούτο και σ εµάς, αν και, δυστυχώς, πολλά σηµάδια σήψης και αποσύνθεσης στον τόπο µας είναι ήδη ορατά. Στο χέρι µας είναι να τα διαψεύσουµε και να γυρίσουµε σελίδα. Άλλωστε, µε το να γράψω τούτο το βιβλίο, απλά ανταποκρίθηκα στην έκκληση του Πρωθυπουργού, που απεύθυνε σε όλους τους Έλληνες πολίτες στις 5 Φεβρουαρίου του 2003 πολύ αργά βέβαια για την καταπολέµηση της διαφθοράς. Παραθέτω την έκκληση του κ. Σηµίτη: «Από αυτό το Βήµα της Βουλής καλώ σε ένα κοινό µέτωπο κατά της πραγµατικής διαφθοράς που ταλαιπωρεί τους πολίτες, όχι κατά της εικονικής που κατασκευάζεται για κοµµατικούς λόγους, να συµβάλλουµε όλοι µαζί, ώστε να αποµονώσουµε και να εξαλείψουµε τις εστίες διαφθοράς, οπουδήποτε και αν βρίσκονται, να συµβάλλουµε όλοι µαζί µε νηφαλιότητα και τεκµηρίωση και όχι για δηµιουργία εντυπώσεων, να συµβάλλουµε όλοι µαζί ως πολίτες όχι µιας αδιάφορης κοινωνίας του 7

8 ωχαδελφισµού ή του εύκολου και επικίνδυνου έτσι θα κάνουν όλοι, αλλά ως πολίτες µιας κοινωνίας σε εγρήγορση, µιας κοινωνίας που πιστεύει σε κανόνες ηθικής, µιας κοινωνίας που πιστεύει σε κανόνες που τιµούµε, σε κανόνες που µας κάνουν υπερήφανους για τη ζωή που ζούµε, σε κανόνες που µας δίνουν το δικαίωµα να λέµε: Εδώ ζούµε για το καλύτερο.» Το πόνηµα τούτο είναι η δική µου ταπεινή συµβολή στο κοινό µέτωπο κατά της πραγµατικής διαφθοράς, στο οποίο µας ζήτησε ο Πρωθυπουργός να συστρατευθούµε. Τώρα, αν κάποια από τα βέλη της τεκµηρίωσης αγγίζουν και τον ίδιο, λυπάµαι, αλλά ας πρόσεχε. 1 Τολµήσαµε να ονειρευτούµε Θ αρχίσω το κεφάλαιο τούτο µε ένα δραµατικό όσο και ποιητικό απόσπασµα από άρθρο µε τίτλο «ΤΙΣ ΠΤΑΙΕΙ» του κ. Σωτήρη Χήνου στον Οικονοµικό Ταχυδρόµο στις 13/01/2001, όταν ακόµη ο Γ.. βρισκόταν στις 3.314,11 µονάδες: «εν πιστεύουµε τίποτε, δεν ελπίζουµε τίποτε και, πλέον, δεν φοβόµαστε και τίποτε. Τις µεγάλες χαρές, δυστυχώς, τις χάσαµε, τις µεγάλες λύπες τις περάσαµε. Κάποιοι από εµάς ήδη πούλησαν. Αποφάσισαν να προβούν στο περιβόητο και στις µέρες µας σωτήριο stop loss. Οι περισσότεροι απλώς ξέρουµε ότι διαθέτουµε ένα χαρτοφυλάκιο, του οποίου η αξία καθηµερινά µειώνεται. εν θεωρούµε ότι η εικόνα αυτή θα αλλάξει. εν ευελπιστούµε σε κάποιο θαύµα που θα µας επιτρέψει να βγούµε αλώβητοι από την περιπέτεια του περυσινού καλοκαιριού». υστυχώς, τα λόγια αυτά, που τότε κάποιοι µπορεί να θεωρούσαν άκρως απαισιόδοξα, αποδείχτηκαν προφητικά. Μόνο που τις µεγάλες λύπες δεν τις είχαµε περάσει ακόµα Ας δούµε όµως την ιστορία από την αρχή. Πώς πιαστήκαµε στην ολέθρια παγίδα; Ο εκσυγχρονιστής Πρωθυπουργός κ. Κωνσταντίνος Σηµίτης µας είπε πως όλοι οι Έλληνες είχαµε δικαίωµα στ όνειρο, κι εµείς, επιρρεπείς κι ευάλωτοι, αφού η υλιστική κουλτούρα µας έχει αφιονίσει ώστε να νοµίζουµε πως η ευτυχία αγοράζεται µόνο µε χρήµα, τον πιστέψαµε Κι ονειρευτήκαµε! Ονειρευτήκαµε, όχι να γίνουµε ζάπλουτοι, αλλά ν ανεβούµε µερικά σκαλιά πάνω από το υπόγειό µας ώστε να βλέπουµε κι εµείς, πότε-πότε, τον καταναλωτικό ήλιο. Μα αλίµονο, όταν ξυπνήσαµε από το λήθαργο, διαπιστώσαµε πως ήταν το κρίµα µας βαρύ και πως τ όνειρο που ονειρευτήκαµε είχε γίνει ένας αδυσώπητος εφιάλτης, που όµοιό του δεν είχαµε ζήσει ποτέ. Όπως ανέφερα και στον πρόλογο, σε ανύποπτο για µας χρόνο, η σοσιαλιστική κυβέρνηση των εκσυγχρονιστών είχε στήσει µια επιστηµονικής φαντασίας ύπουλη προπαγάνδα, επιστρατεύοντας όλα τα ηλεκτρονικά και έντυπα Μέσα Ενηµέρωσης, µε στόχο να µας εκµαυλίσουν στο Χρηµατιστήριο, που ήταν τάχα ο καλύτερος τόπος επένδυσης εν όψει της πτώσης των επιτοκίων και της εισόδου µας στον ευρω-παράδεισο! Κι εµείς, που µέχρι τότε δεν ξέραµε ούτε κατά πού πέφτει η Σοφοκλέους, στη φυσιολογική λαχτάρα µας για µια πιο ανθρώπινη ζωή, τελικά ανταποκριθήκαµε στα απατηλά κελεύσµατα των σειρήνων κούνια που µας κούναγε Ξελιγωµένοι από τη µακροχρόνια λιτότητα, µη έχοντας άλλες προοπτικές, και οι περισσότεροι το καλοκαίρι του 1999, όταν ο Γ. είκτης είχε σκαρφαλώσει στα ψηλά, αγοράσαµε µετοχές ή µερίδια Αµοιβαίων µε χρήµατα που είχαµε κερδίσει µε το σταυρό στο χέρι και αποταµιεύαµε σαν το µυρµήγκι δραχµή-δραχµή για δεκαετίες ολόκληρες Για µας ήταν ή τώρα ή ποτέ! Μια φορά θα µπαίναµε στην ΟΝΕ, µια φορά θα έπεφταν τα επιτόκια,. µια φορά θα παίρναµε την Ολυµπιάδα! Ποια άλλη ευκαιρία θα µπορούσαµε να περιµένουµε; Καταθέσαµε, λοιπόν, στο διαβόητο ΧΑΑ τον ιδρώτα µιας ζωής, ποιος λίγο, ποιος πολύ, για ν αβγατίσει, µπας και ξηµερώσει επιτέλους άσπρη µέρα και για µας Εκείνο που είχαµε καταλάβει δεν διαθέταµε δα και ιδιαίτερες γνώσεις για το Καζίνο της Σοφοκλέους ήταν πως αν πήγαινε καλά η επιχείρηση κι έκανε επενδύσεις, τότε σε ένα, δυο, τρία έστω, χρόνια θα είχε κέρδη, θ ανέβαιναν οι µετοχές της και θάχαµε κι εµείς να λαβαίνουµε το µερδικό µας όταν τις πουλούσαµε. Καθαρά και τίµια πράγµατα, δηλαδή. Με οδύνη, όµως, ανακαλύψαµε, όταν ήταν πια αργά και το κοµπόδεµά µας είχε κάνει φτερά, πως η Σοφοκλέους είναι ο θεσµοθετηµένος ναός του άγριου τζόγου, µια ζούγκλα στην οποία λιοντάρια, ύαινες, τίγρεις και άλλα σαρκοφάγα θηρία ξεσκίζουν καθηµερινά τις σάρκες των αφελών 8

9 φυτοφάγων ζώων που θα ξεστρατίσουν στα ληµέρια τους. Λίγα είναι τα τυχερά ζωάκια που συµπτωµατικά ξεφεύγουν από τα νύχια τους αναίµακτα Μ άλλα λόγια, διαπιστώσαµε κατόπιν εορτής, πως οι πιο πολλοί απ όσους πρωτάρηδες προσήλθαν στο πάρτι δεν δοκίµασαν ούτε µεζέ από τα λαχταριστά εδέσµατα. Οι περισσότεροι έφυγαν µε άδεια στοµάχια, καθ ότι η µαντάµ Σοφοκλέους είναι µια λυκοφωλιά όπου υπεράνω υποψίας αδίστακτοι κερδοσκόποι κοινώς παίκτες ή traders µε βρώµικα κόλπα και παιχνίδια, επιδίδονται σε καθηµερινό πλιάτσικο εις βάρος των µικροεπενδυτών, κάτω από τα βλέµµατα και µε τις ευλογίες της ανάλγητης Πολιτείας. Το τραγικότερο, όµως, ανακαλύψαµε πως µαζί µε το κοµπόδεµά µας, είχαµε χάσει την αθωότητά µας και, σαν τους πρωτόπλαστους, συνειδητοποιήσαµε πως ήµασταν γυµνοί Ναι, δυστυχώς, χάσαµε την ψυχική µας ηρεµία, την ικανότητα που είχαµε ν απολαµβάνουµε, παρ όλη τη φτώχεια µας, τις καθηµερινές µικροχαρές της ζωής. Χάσαµε ακόµη την αισιοδοξία µας για ένα καλύτερο µέλλον, την εµπιστοσύνη µας στους ανθρώπους, στους θεσµούς, στη ηµοκρατία, στην πολιτική, στους πολιτικούς και στην κυβέρνηση. Κάποιοι, έχασαν ακόµη και την εµπιστοσύνη τους στο Θεό που δεν τους προφύλαξε από τους λύκους. Μερικοί από τους τελευταίους αυτοκτόνησαν Κοντολογίς, ανακαλύψαµε µε πίκρα πως δοκιµάζοντας τον απαγορευµένο καρπό είχαµε κιόλας διαφθαρεί, είχαµε σκληρύνει, είχαµε κακιώσει. Τίποτα πια δεν θα ήταν όπως πριν. Μια µόνιµη γεύση πίκρας ήταν στο στόµα µας. Όλα είχαν αλλάξει Κάποιο µικρόβιο, δηλητήριο, σαράκι είχε µπει µέσα µας και µας σιγότρωγε. Ας όψονται αυτοί που µας έκλεψαν το χαµόγελο, την αθωότητα, το βιος µας. Μόνο εκείνοι που µπορούσαν ν αγγίξουν το Θεό µέσα τους θα το ξεπερνούσαν και θα ωρίµαζαν πνευµατικά µέσα από αυτή την εφιαλτική εµπειρία. Μα πόσοι είναι αυτοί; Πόσοι θα µπορούσαν να µεταλλάξουν αυτά τα δηλητηριώδη αρνητικά συναισθήµατα σε θετική ενέργεια για τους ίδιους και την κοινωνία; ύσκολα πράγµατα Ο τότε Υπουργός Εθνικής Οικονοµίας κ. Γιάννος Παπαντωνίου µας είπε πως το Χρηµατιστήριο είναι ο κατ εξοχήν αναπτυξιακός θεσµός και µοχλός ανάπτυξης της οικονοµίας. Όµως, µε οδύνη, πίκρα και οργή ανακαλύψαµε πως είναι απλά µοχλός αφαίµαξης της αποταµίευσης του λαού από τους επιτήδειους και άπληστους µεγαλοµετόχους των εισηγµένων και τους υπόλοιπους γνωστούς-άγνωστους και συνήθεις υπόπτους κερδοσκόπους της Σοφοκλέους, που έχουν πουλήσει την ψυχή τους στον άρχοντα του κόσµου τούτου, το Μαµµωνά. Μας ορµήνεψαν, όλους τους πρωτάρηδες, να µην είµαστε παίκτες αλλά γνήσιοι µέτοχοι, τουτέστιν µακροπρόθεσµοι επενδυτές, κι εµείς καλοπροαίρετα τους πιστέψαµε. Κι αποφασίσαµε να περιµένουµε. Κάποιοι βέβαια απεβίωσαν στην αίθουσα αναµονής Οι υπόλοιποι, έντροµοι και σοκαρισµένοι, µα δυστυχώς µε µεγάλη καθυστέρηση, διαπιστώσαµε ότι η Σοφοκλέους είναι η έδρα της θεσµοθετηµένης αρπαχτής, όπου ληστοσυµµορίες αδίστακτων τζογαδόρων και αεριτζήδων χαϊδευτικά, lobbies µε την κάλυψη του νόµου, µπαινοβγαίνουν δέκα φορές την ηµέρα, ροκανίζοντας τις οικονοµίες των ανυποψίαστων µακροπρόθεσµων µικροεπενδυτών στο άψε-σβήσε, µε αδιανόητα για µας κόλπα και χειραγωγήσεις. Και για να µη θεωρηθεί ότι υπερβάλλω, θα παραθέσω χαρακτηριστικό απόσπασµα από τις ΑΠΟΨΕΙΣ της έγκριτης εφηµερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ. Το άρθρο αυτό («Χρηµατιστήριο και Οικονοµία») είχε δηµοσιευτεί στο φύλλο της 27 ης Ιανουαρίου 2001, όταν ακόµη δεν είχαµε δει τα χειρότερα. (Ο Γ.. βρισκόταν τότε στις 3.071,83 µονάδες, κι όλοι πίστευαν ότι κάπου εκεί ήταν ο πάτος ): «Σε όλα τα χρηµατιστήρια υπάρχουν άνοδοι και πτώσεις. Αλλά τέτοια κατάρρευση; Μήπως έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι το Αθηνών έχει καταντήσει στάδιο για παιχνίδια επιτηδείων που πλουτίζουν σε βάρος των βατράχων της χρηµαταγοράς, που δεν ξέρουν πλέον πού να κρυφτούν και πώς να σωθούν από το ανελέητο ποδοπάτηµα;» Η διακριτικότητα του συγγραφέα είναι εµφανής. Όµως το µήνυµα είναι σαφές, αν και τίθεται µε ερωτηµατικό. Ο Πρωθυπουργός µας έλεγε και ξανάλεγε, σ εµάς τους βατράχους της χρηµαταγοράς, ότι το Χρηµατιστήριο δεν είναι τζόγος. Ιδού του λόγου µου το αληθές: «Καταδικάζαµε και καταδικάζουµε την νοοτροπία του εύκολου πλουτισµού. Το χρηµατιστήριο δεν είναι τζόγος, είναι ένας θεσµός υποστηρικτικός στην ανάπτυξη. Είναι µία διέξοδος µακροπρόθεσµης τοποθέτησης των αποταµιεύσεων των νοικοκυριών. Είναι όµως και πηγή άντλησης κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις για επενδύσεις και ανάπτυξη.» 5 Κι όµως, θεσµοθέτησαν στη Σοφοκλέους τις ανοικτές πωλήσεις (short selling) και τα Παράγωγα, για να µπορούν οι επαγγελµατίες τζογαδόροι να θησαυρίζουν αυθηµερόν, πουλώντας 9

10 µετοχές που δεν έχουν και παίζοντας µε αέρα και στοιχήµατα! Για τέτοιες µακροπρόθεσµες τοποθετήσεις µιλάνε οι άνθρωποι. Για τέτοια πολιτική αναξιοπιστία και υποκρισία εις τη νιοστή µιλάµε εµείς Κι όταν ο είκτης ανηφόριζε στα ψηλά, σκαρφαλώνοντας εκεί µε επιτήδεια χειραγώγηση και µπόλικο αέρα, κυρίως όµως µε τη βοήθεια της προπαγάνδας των φουσκωµένων ευρωπροσδοκιών, ο Πρωθυπουργός µαζί µε τον Υπουργό Εθνικής Οικονοµίας κοµπορρηµονούσαν πως το Χρηµατιστήριο ήταν ο καθρέφτης της Ελληνικής Οικονοµίας, που τάχατες ανθούσε. Μα όταν ο είκτης ξεφούσκωνε και προσγειωνόταν ανώµαλα στη γκρίζα πραγµατικότητα, o ίδιος και το πρωτοπαλίκαρό του αµφότεροι µαθητευόµενοι µάγοι της ελεύθερης (ασύδοτης) οικονοµίας ισχυρίζονταν ότι αυτό ήταν άσχετο και ανεξήγητο, ότι σε κάθε περίπτωση δεν αντανακλούσε την καλή πορεία της οικονοµίας µας, και πάντως δε θάπρεπε οι πολιτικοί να το πιάνουν στο στόµα τους. Το Χρηµατιστήριο είχε γίνει πια απαγορευµένη λέξη. Μας είπαν να επενδύουµε από το περίσσευµά µας. Μα τη στιγµή που ο Γ. είκτης ήταν πάνω από τις µονάδες, οι κρατικοί µεγαλοτραπεζίτες οι ίδιοι που µια βδοµάδα νωρίτερα έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για το αφύσικο φούσκωµα δελέαζαν τους αποπλανηµένους επενδυτές µε µετοχοδάνεια δεκαπέντε εκατοµµυρίων, ενισχύοντας έτσι την ψευδαίσθηση πως ο Γ.. θα συνέχιζε την ανοδική του πορεία. εν υπήρχε καλύτερη συνταγή για να βυθίσουν στη χρεοκοπία και την απόγνωση χιλιάδες νοικοκυραίους µε τις οικογένειές τους Όταν ο δείκτης κατρακυλούσε, η κυβέρνηση, οι ειδικοί και τα εντεταλµένα παπαγαλάκια της οικονοµικής ολιγαρχίας µας ολοκλήρωναν το έγκληµα, σφυροκοπώντας µας λέγοντας: µην πουλάτε, µην πουλάτε τις µετοχές σας. Κι εµείς οι ευκολόπιστοι αφελείς δεν πουλήσαµε, για να δούµε τρία χρόνια αργότερα το κεφάλαιό µας να έχει συρρικνωθεί στο 10% ή και 5% της αξίας του και ν ανακαλύψουµε, όταν ήταν πια αργά, ότι οι ντόπιοι και ξένοι έµπειροι παίκτες από την αρχή της κρίσης ξεπουλούσαν µαζικά, σπάζοντας τις φούσκες τους στα ανυποψίαστα κεφάλια των νεόκοπων µικροµεσαίων επενδυτών, καγχάζοντας χαιρέκακα ΧΑΑ, Χα, Χα! Για τέτοιο εθνικό έγκληµα χωρίς τιµωρία µιλάµε Να ένα σκαστό παράδειγµα από την έγκριτη εφηµερίδα ΤΑ ΝΕΑ: (Θα παραλείψω το όνοµα του καθηγητή, για να µην τον εκθέσω στους φοιτητές του) «Αυτά που συµβαίνουν στο ελληνικό Χρηµατιστήριο ανήκουν στον χώρο του παραλόγου, λέει στα ΠΡΟΣΩΠΑ ο καθηγητής του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, κύριος... Η άνοδος αυτή δεν στηρίζεται πουθενά. Πρόκειται για µία αυτοεπιβεβαιούµενη θετική προσδοκία ανόδου του Χρηµατιστηρίου, που συνεπάγεται την ανάληψη υπερβολικού κινδύνου από τους επενδυτές. Είναι µία κλασική κερδοσκοπική φούσκα.... Ο ίδιος, αφού ξεκαθαρίζει ότι την τελευταία περίοδο αποεπενδύει, δηλαδή αποχωρεί από τη χρηµατιστηριακή αγορά την ώρα που χιλιάδες άλλοι εισέρχονται µε µία αχαλίνωτη όρεξη για αγορές µετοχών, τονίζει ότι η πορεία της χρηµατιστηριακής αγοράς δεν µπορεί να εξηγηθεί µε καµία από τις οικονοµικές θεωρίες περιγραφής των χρηµατιστηριακών επιδόσεων.» 6 Ώστε, λοιπόν, ο ευυπόληπτος καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών, που οι οικονοµικές του γνώσεις δεν συγκρίνονται µε τις δικές µου ή εκείνες του µπάρµπα Μήτσου από την Κάτω Χαλεπιά και του Αγαθοκλή από το Γκαντεµοχώρι, είχε βάλει ο εντιµότατος το δάχτυλο στο µέλι της κερδοσκοπικής φούσκας και έγλειφε! Σάρωνε τα χρήµατα που κάποιοι, κινούµενοι στο χώρο του παραλόγου, σκορπούσαν στο δρόµο! Πουλούσε τα παραφουσκωµένα χαρτιά του στους ανυποψίαστους παράλογους! Αυτό µας είπε πως έκανε ο κ. καθηγητής υποθέτω πως ΤΑ ΝΕΑ είναι αξιόπιστη πηγή. Μα αν δεν υπήρχαν οι παράλογοι σε ποιους θα πουλούσε τις φούσκες του για να θησαυρίσει αποεπενδύοντας ; Στα φαντάσµατα ή στους εξωγήινους; Χρησιµότατη η φυλή των παραλόγων για τους λογικούς! Έτσι δεν είναι; Οι τελευταίοι θάπρεπε να πίνουν νερό στ όνοµά τους Ο αξιότιµος κ. καθηγητής δεν βγήκε να µας προειδοποιήσει για τον παραλογισµό µας και να αποεπενδύσει ο ίδιος στις µονάδες εκεί που οι ξένοι οίκοι θα µας έλεγαν δυο χρόνια αργότερα πως ήταν η φυσιολογική τιµή του Γ.. του ΧΑΑ ούτε στις 4.000, ούτε στις µονάδες. Όοοχι βέβαια! Βγήκε όµως να πουλήσει γύρω στις µονάδες, δηλαδή λίγο προτού οι µεγαλοτραπεζίτες ηχήσουν άγαρµπα τις καραµούζες της ανώµαλης προσγείωσης και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δώσει εντολή στις χρηµατιστηριακές για κλείσιµο του αέρα. υστυχώς, το ίδιο ήθος επέδειξε ολόκληρη η οικονοµική αφρόκρεµα του τόπου µας οι άρπαγες. Μιλάω για όλους εκείνους που δηµιουργώντας µια τεχνητή ευρω-ευφορία έστησαν την 10

11 Επιχείρηση Σκούπα στο ΧΑΑ για να υφαρπάξουν δολίως το κοµπόδεµα των µη προνοµιούχων και περί τις χρηµατιστηριακές απάτες άσχετων συνανθρώπων τους, µε θεσµική πάντα κάλυψη! Ελάχιστοι βέβαια από µας γνώριζαν τότε πως στην Ενωµένη Ευρώπη όπου το ενιαίο νόµισµα ήδη κυκλοφορούσε στις 12 από τις 15 χώρες-µέλη στην οποία προσβλέπαµε για καλύτερες µέρες, οι φτωχοί είχαν ξεπεράσει τα 55 εκατοµµύρια, ενώ το 1975, όταν το όνειρο της ΟΝΕ ήταν ακόµη θολό, οι φτωχοί ήταν πολύ λιγότεροι: 38 εκατοµµύρια! Όσο για την κρίση της ανεργίας που έπληττε τις ευρωπαϊκές οικονοµίες, αυτή ήταν η σοβαρότερη από τη δεκαετία του 30 7 Σε τέτοιο, λοιπόν, ευρω-παράδεισο είχαµε ξελιγωθεί να µπούµε! Αλλά αυτό είναι µια µικρή λεπτοµέρεια Κι όταν εµείς οι άσχετοι στερέψαµε από ρευστό, κι ενώ το ΧΑΑ βρισκόταν ακόµη στα ψηλά και οι επαΐοντες ήταν σταθερά πωλητές παρ όλο που δηµόσια προέβλεπαν πως το ΧΑΑ θα εξακολουθούσε να ανεβαίνει τότε, για να µην αδικηθούν οι Τράπεζες, και για να συνεχίσουν να εισπράττουν οι Χρηµατιστηριακές εταιρείες προµήθειες και το κράτος φόρους µε το µπες-βγες, µας συµβούλεψαν να κάνουµε, λέει, αναδιάρθρωση χαρτοφυλακίου, πουλώντας αυτές που αποκάλεσαν µετοχές-φούσκες. Για άλλη µια φορά τους πιστέψαµε και πουλήσαµε τις µετοχές της λεγόµενης περιφέρειας µετοχές εταιρειών που οι ίδιοι είχαν εγκρίνει για να µπουν µαζικά στο Χρηµατιστήριο για ν αγοράσουµε βαριά χαρτιά, που τάχα ήταν σίγουρα. Με την πάροδο του χρόνου, όµως, έντροµοι διαπιστώναµε πως ολόκληρο το ΧΑΑ ήταν µια απατηλή φούσκα, και πως των ίδιων των δήθεν βαριών χαρτιών ο πάτος ήταν άπατος. Ωιµέ! Στις 12 Μαρτίου του 2003, ο FTSE/ASE έκλεισε στις 716,30 µονάδες. Πέντε χρόνια ενωρίτερα, στις 6 Φεβρουαρίου του 1998, ο ίδιος δείκτης είχε κλείσει στις 811,77 µονάδες, δηλαδή 13,33% ψηλότερα! Μ άλλα λόγια, ακόµη και τα λεγόµενα βαριά χαρτιά (blue chips) του ελληνικού Χρηµατιστηρίου, του καθρέφτη της οικονοµίας µας, δηλαδή η σπονδυλική στήλη της οικονοµίας µας, αυτά τα πέντε χρόνια είχαν κάνει ένα εφιαλτικό ταξίδι στο απόλυτο Τίποτα Ένα ταξίδι που το µόνο που πέτυχε ήταν η µεγαλύτερη και πιο βίαιη ανακατανοµή του ελληνικού πλούτου, από τους ολίγα έχοντες πολλούς στους τα πολλά κατέχοντες, και συνήθως µε δόλια µέσα αποκτήσαντες, εσαεί δε αχόρταγους ολίγους πλουτοκράτες, ντόπιους και ξένους. Κι όλ αυτά, σύµφωνα µε το άρθρο ένα της Σατανιστικής Βίβλου, Βόηθα µε φτωχέ να µη σου µοιάσω. Και σα να µην έφτανε ο πόνος που χάσαµε το βιος µας, οι εκατοντάδες χιλιάδες των χαµένων κι εγκλωβισµένων πρωτάρηδων µικροεπενδυτών, που οδηγηθήκαµε ως πρόβατα επί σφαγήν στο θυσιαστήριο της Σοφοκλέους τοις κείνων ρήµασι πειθόµενοι, χλευαστήκαµε δηµοσίως από τους ειδικούς. Μας είπαν άπληστους, που κυνηγούσαµε, λέει, τον εύκολο πλουτισµό. Κάποιος µάλιστα ανώνυµος ( Ειδικός Συνεργάτης!) µέσα από το έγκριτο ΒΗΜΑ (19/09/1999) µας κατηγόρησε, εµµέσως πλην σαφώς, πως προσβληθήκαµε από µαζική παραφροσύνη. Μας αποκάλεσαν τυχοδιώκτες, παίκτες, ρέποντες λόγω καταγωγής (!) προς το τζόγο, συναισθηµατικά ακραίους, και δε συµµαζεύεται Ο δε Πρωθυπουργός µας, νίπτοντας τας χείρας του από του αίµατος των αυτοχειριασθέντων, διεµήνυσε κυνικά κι ανάλγητα στους χαµένους πως ό,τι ανεβαίνει, κατεβαίνει, κι ας πρόσεχαν. Ας πρόσεχε λοιπόν κι αυτός, θα του πω κι εγώ µε τη σειρά µου Ας πρόσεχε, διότι τώρα είναι πια αργά ν αποσυνδέσει τ όνοµά του από τη Μεγάλη Ληστεία που συντελέστηκε στη Σοφοκλέους εις βάρος των µικροεπενδυτών. Επαναλαµβάνω, ακόµη κι αν τούτο για τον ίδιο ήταν αδίκηµα εξ αµελείας δεν έχει σηµασία. Το αποτέλεσµα είναι που µετράει. Και το αποτέλεσµα έδειξε ότι όσον αφορά το Χρηµατιστήριο, ο κ. Σηµίτης απεδείχθη εντελώς ακατάλληλος ως τιµονιέρης της χώρας µας. Έχοντας καταγγείλει όλ αυτά, δε θέλω να δώσω την εντύπωση ότι καταφέροµαι κατά του ΠΑΣΟΚ για να πριµοδοτήσω κάποιο άλλο κόµµα. Τα ίδια θα έγραφα αν αυτά είχαν συµβεί µε κυβέρνηση Νέας ηµοκρατίας. Απλά την Αλήθεια προσπαθώ να αναδείξω. Άλλωστε και η Νέα ηµοκρατία έχει ευθύνη που δεν ύψωσε εγκαίρως τη φωνή της για να προειδοποιήσει τον κοσµάκη για το αφύσικο όσο και επικίνδυνο φούσκωµα του Χρηµατιστηρίου το Μόνο όταν άρχισε η πτώση βρήκε η Ν.. τη λαλιά της! Και φυσικά θεωρώ συνένοχους τους Βουλευτές όλων των κοµµάτων που έλαβαν µέρος στη Μεγάλη Ληστεία. Πολλά από τα ονόµατα Βουλευτών που θησαύρισαν το 1998 και 1999 τζογάροντας καθηµερινά στη Σοφοκλέους ήταν ήδη γνωστά από τη χρυσή εποχή. Μάλιστα πρόσφατα σε άρθρο των ηµήτρη Τζαθά και Βούλας Κεχαγιά στα ΝΕΑ (22/04/2003) δηµοσιεύτηκε ολόκληρος ο µακρύς κατάλογος των Υπουργών της κυβέρνησης (δύο 11

12 στους τρεις!) και Βουλευτών όλων των κοµµάτων που συµµετείχαν στο χτηµατιστηριακό φαγοπότι. Σήµερα, βέβαια, όλοι αυτοί έχουν λουφάξει καταπίνοντας τη γλώσσα τους και προσποιούµενοι πως δεν ξέρουν τίποτα για το φόνο. Όµως, αν είχαµε γνήσια ηµοκρατία, αν υπήρχε πολιτικό ήθος στη χώρα µας, εύκολα όλοι οι τζογαδόροι του Κοινοβουλίου που θησαύρισαν στην επίµαχη περίοδο θα µπορούσαν να εντοπιστούν και να απαιτηθεί να επιστρέψουν τα κλοπιµαία. Εξάλλου, ο κατόπιν εορτής Νόµος 2843/2000, που δηµοσιεύθηκε στο ΦΕΚ στις 12 Οκτωβρίου του 2000, και απαγορεύει στα µέλη της κυβέρνησης, τους ειδικούς και τους γενικούς γραµµατείς µόνο το να κάνουν «παιχνίδι» στο Χρηµατιστήριο, είναι κουτσός. Έπρεπε να συµπεριλαµβάνει και τους Βουλευτές και να απαγορεύει σ όλους αυτούς κάθε ανάµιξη στο Χρηµατιστήριο, για τον απλούστατο λόγο ότι τα πρόσωπα τούτα έχουν προνοµιακή πρόσβαση σε πληροφόρηση που δεν την έχει ο απλός πολίτης-επενδυτής. Συγνώµη φίλοι καταληστευθέντες και εσαεί χειµαζόµενοι συµπατριώτες. εν ήθελα να σας προκαλέσω οργή µ αυτά που σας θυµίζω. Αντίθετα, αντί της οργής ή της αποστροφής, θα ήταν πιο χρήσιµος ο προβληµατισµός, η συνειδητή προσγείωση στην οδυνηρή πραγµατικότητα, και µια περίσκεψη για το τι δει γενέσθαι. Εδώ θα ήταν χρήσιµο να διαβάσουµε και την κυνικά ρεαλιστική άποψη του κ. Ν. Α. Κεράνη, οικονοµικού αναλυτή της ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΧΕ, που είχε διατυπώσει τον Αύγουστο του 2000 όταν ακόµη ο Γ.. του ΧΑΑ ήταν στις µονάδες σε άρθρο του στο ΒΗΜΑ µε τίτλο Η υπερβολική απαισιοδοξία είναι λάθος : «Το να λέµε πως η αγορά πρέπει να αντιστραφεί είναι εύκολο. Το θέµα είναι ότι το χρηµατικό απόθεµα που µεταγγίστηκε από τις τσέπες των πολλών στις τσέπες των λίγων δεν βρίσκεται πλέον σε χέρια αφελών. Ποιος αλήθεια πιστεύει ότι η αγορά θα αποζηµιώσει όλους όσοι έχασαν τα χρήµατά τους; Είναι η αγορά ευαγές ίδρυµα; εν νοµίζω να το πιστεύει κανείς αυτό.» 8 Όχι βέβαια! εν πιστεύει κανείς πως η αγορά είναι ευαγές ίδρυµα. Σκέτο λησταρχείο είναι! Όλοι το µάθαµε τώρα υστυχώς ο κ. Κεράνης επαληθεύτηκε τραγικά. ύο χρόνια αργότερα, και για πολλούς µήνες, ο Γ. είκτης του ΧΑΑ είχε βαλτώσει γύρω στις µονάδες, για να κατρακυλήσει στις 1.501,90 µονάδες στις 11 Μαρτίου του Γιατί, όµως, οι µεγαλοκαρχαρίες, που κέρδισαν τα πολλά δισ. από το ΧΑΑ στην περίοδο των παχέων αγελάδων, δεν τα επέστρεφαν στο ναό για να τα επανεπενδύσουν, αφού πια η Σοφοκλέους είχε πιάσει πάτο; εν έβλεπαν τις ευκαιρίες; Γιατί περίµεναν από εµάς τους ψόφιους να το σηκώσουµε; Γιατί κάποιοι κατηγορούσαν εµάς, τα θύµατα, για υπερβολική απαισιοδοξία, αντί να κατηγορήσουν τους θύτες που ανάπαυαν τα κλεµµένα δισ. στα repos ή τα είχαν φυγαδεύσει στο εξωτερικό; Θα µου πείτε, µην κάνω αφελείς ερωτήσεις Όµως το άκρον άπατον του θράσους ήταν όταν κάποιοι µας µάλωσαν κι από πάνω, γράφοντας: «Εσύ από πότε έχεις να αγοράσεις;» (ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 07/10/2002). Τι να σας πω, γέλασα πολύ όταν διάβασα το άρθρο αυτό της καλής εφηµερίδας Και ο αρθρογράφος, µε τους κατάλληλους συλλογισµούς, κατέληγε: «Άρα δεν υπάρχουν σκοτεινά σενάρια ούτε βρόµικα παιχνίδια. Eκείνο που υπάρχει είναι η αδιαφορία των χιλιάδων µικροεπενδυτών και η έλλειψη στήριξης στο χρηµατιστήριο από τις επιχειρήσεις και την κυβέρνηση.» Καταλάβατε; Όλα λειτουργούν καλά και άγια στο ΧΑΑ! Άδικα το κατηγορούν οι κακές γλώσσες. Η αδιαφορία των χιλιάδων µικροεπενδυτών ήταν αυτή που ρήµαξε τη Σοφοκλέους! Ε, εσύ µικροεπενδυτή, από πότε έχεις να αγοράσεις; Καλά, δεν ντρέπεσαι να µην εκκλησιάζεσαι τακτικά στο ναό του τζόγου; Πάντως, για να σοβαρευτούµε, το ξεπάτωµα της Σοφοκλέους είχε τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις σε όλη την Ελληνική Οικονοµία, αν και οι υπεύθυνοι της τραγωδίας δεν τολµούσαν να το οµολογήσουν ανοικτά. εν ήταν µόνο οι επενδυτές που έχασαν το βιος τους, οι εκατοντάδες ΕΛ Ε που έκλεισαν, οι χρηµατιστές που µελαγχόλησαν από τις αναδουλειές και απέλυαν προσωπικό, ο Οικονοµικός Τύπος που έµενε στα αζήτητα. Είχε επέλθει κάµψη των επενδύσεων, αύξηση της ανεργίας και κάµψη της κατανάλωσης. Η Ελλάδα είχε οδηγηθεί, δυστυχώς, σε οικονοµική ύφεση, και το µόνο που µπορούµε να ευχηθούµε αυτή την ώρα είναι τα µη χειρότερα Το παραδέχτηκε, µάλιστα, όταν ακόµη δεν είχαµε φτάσει στα χάλια του Ιανουαρίου του 2003, και ο κ. Άκης Τσοχατζόπουλος, σε συνέντευξή του στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ (27/01/2001): «Αποκτήσαµε µία οδυνηρότατη εµπειρία. ( ) Ξυπνήσαµε απότοµα από αυτή την ψευδαίσθηση, µε τροµακτικές απώλειες, που οδήγησε ουσιαστικά σε αφαίµαξη οικονοµικής δύναµης και ρευστού χρήµατος από 12

13 όλη την ελληνική αγορά.» (Μόνο που η οµολογία αυτή δεν εξαγνίζει τον κ Τσοχατζόπουλο, αφού δύο µέρες αργότερα στη Βουλή έδωσε ψήφο εµπιστοσύνης στο Γιάννο Παπαντωνίου, κύριο υπεύθυνο για τη συλλογική ψευδαίσθηση ) υστυχώς για όλους µας, ήταν ωσάν η χώρα µας να είχε λάβει µέρος σε µια ζωντανή ταινία θρίλερ, µε συντριπτικό, τραυµατικό, ολέθριο για τον τόπο finale. Κι επειδή ο πνιγµένος από τα µαλλιά πιάνεται, η στοργική κυβέρνησή µας, παρ όλο τον πακτωλό των πακέτων που µας έρχονταν ακόµη από την ΟΝΕ, κατέφυγε πάλι σε δάνειο! ανεισµός! Παλιά µου τέχνη κόσκινο! Να τι έγραψε σχετικά η έγκριτη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ στις 17/04/2002, σε άρθρο µε τίτλο «Ανάσα µε δανεισµό 1,12 τρισ. δρχ.»: «Νέο δάνειο για το άνοιγµα του προϋπολογισµού στο πρώτο δίµηνο του έτους. Σε νέο δανεισµό ύψους 1,1192 τρισ. δρχ. (3,5 δισ. ευρώ) προχωρεί το Ελληνικό ηµόσιο µέσω της έκδοσης νέου 20ετούς οµολόγου. ( ) Ο δανεισµός θα συµβάλει στην κάλυψη των αυξηµένων δανειακών αναγκών στο πρώτο δίµηνο του έτους εξαιτίας της µεγάλης απόκλισης που παρουσίασαν δαπάνες και έσοδα από τους προγραµµατισµένους στόχους. Σύµφωνα µε τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισµού, στο πρώτο δίµηνο του έτους το άνοιγµα της δηµοσιονοµικής διαχείρισης αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ (680 δισ. δρχ.). Μόνο στο πρώτο δίµηνο του έτους οι δανειακές ανάγκες έφτασαν το 1,2 δισ. ευρώ.» 9 Όπως καταλαβαίνετε, το να ονοµάζει κανείς τη θηλιά στο λαιµό ανάσα χρειάζεται µεγάαλη φαντασία! Για τέτοια ανάπτυξη, λοιπόν, µιλάµε, για τέτοια νοικοκυρεµένη διαχείριση ε βαριέστε ος ηµίν σήµερον! Σε είκοσι χρόνια ποιος ζει ποιος πεθαίνει Ας τα βολέψουµε τώρα όπως, όπως. Αύριο, µεθαύριο θάχουµε εκλογές. Αυτό µετράει, διάολε Και για να µην θεωρηθεί πάλι από κάποιους ότι καταστροφολογώ, θα παραθέσω αποσπάσµατα από άρθρο της έγκριτης ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ που δηµοσιεύθηκε στη στήλη Απόψεις, στις 28/01/2001 όταν ακόµη ο Γ.. ήταν στις 3.071,83 µονάδες µε τον χαρακτηριστικό τίτλο Κάποιοι πρέπει να πληρώσουν. «Eίναι πράγµατι, µια θλιβερή διαπίστωση: Το Χρηµατιστήριο Αθηνών νοσεί βαρύτατα. ( ) Ο αναβρασµός είναι µεγάλος, όπως και το πρόβληµα που τείνει να κλονίσει τον κοινωνικό ιστό και να οδηγήσει σε περιπέτειες την πραγµατική οικονοµία, αφού κλονίζει την εµπιστοσύνη των πολιτών σε ένα θεσµό, όπως είναι το Χρηµατιστήριο, απειλεί την υγιή οικονοµική δραστηριότητα, µειώνει τη ρευστότητα, επηρεάζει τις επιχειρήσεις και πλήττει το βιοτικό επίπεδο. ( ) Aυτό, όµως, που έγινε δεν απογίγνεται. Οι επιτήδειοι θησαύρισαν, ενώ οι απλοί επενδυτές ( ) θρηνούν στα ερείπια των προσδοκιών τους, τις οποίες είχαν στηρίξει και σε κυβερνητικές διαβεβαιώσεις και εκτιµήσεις αρµοδίων φορέων, ότι το Χρηµατιστήριο, ως καθρέπτης της οικονοµίας, θα πάει καλά και ακόµη καλύτερα! ( ) Έτσι έχουν τα πράγµατα και δυστυχώς κανένας δεν αναλαµβάνει ευθαρσώς τις ευθύνες του. εν θα λύσει το πρόβληµα, αλλά τουλάχιστον θα ξέρουµε ότι δεν πληρώνουν µόνον τα θύµατα, αλλά και ορισµένοι θύτες ή ηθικοί αυτουργοί του δράµατος.» 10 Την εποχή που γράφονταν οι γραµµές αυτές, δύσκολα θα µπορούσε ο αρθρογράφος της Ε, αλλά και οποιοσδήποτε αναλυτής ή επενδυτής, να φανταστεί, πως δύο χρόνια αργότερα (12/03/2003) ο Γ.. του ΧΑΑ θα καταποντιζόταν στις 1.477,91 µονάδες, χάνοντας 51,89% ακόµη! Κι όµως συνέβη κι αυτό και, το χειρότερο, κανείς δεν ανέλαβε ευθαρσώς τις ευθύνες του Χαρά στην αντοχή µας! Ας µελετήσουµε, λοιπόν, τώρα µε ψυχραιµία, αντικειµενικότητα και διάκριση τα πρακτικά της Μεγάλης Λεηλασίας. Τα στοιχεία, βεβαίως, που θα παραθέσω εδώ δεν εξαντλούν όλα όσα παραπλανητικά ελέχθησαν από τους υπεύθυνους της χρηµατιστηριακής τραγωδίας, ούτε απεικονίζουν κάθε αδικία που διέπραξαν. Θα ήταν ανθρωπίνως αδύνατο και να συλλέξω και να επεξεργαστώ τέτοιον όγκο πληροφοριών και, σε κάθε περίπτωση, δε θα µπορούσαν να αποτυπωθούν όλα τα σηµεία και τέρατα σε ένα εύχρηστο, εύληπτο και κανονικού µεγέθους πόνηµα. 13

14 2 Γ. Παπαντωνίου: Ο µοιραίος άνθρωπος Η αγωνιώδης προσπάθεια της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Σηµίτη να προσελκύσει νέους επενδυτές στο Χρηµατιστήριο είχε αρχίσει πολύ πριν από την εποχή που εµείς οι αµύητοι το συνειδητοποιήσαµε. Υπάρχει σχετική οµολογία του Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ κ Κίµωνα Κουλούρη, καταγεγραµµένη στα Πρακτικά της Βουλής, κατά τη συζήτηση του σκανδάλου της έλτα Χρηµατιστηριακή, το Νοέµβριο του 1996: «Ποιες προβλέπεται να είναι οι επιπτώσεις απ όλα όσα τραγικά συµβαίνουν στο Χρηµατιστήριο στην αγωνιώδη προσπάθεια της Χώρας να προσελκύσει νέους επενδυτές;» 11 Αυτή ήταν η ερώτηση του κ. Κουλούρη προς την κυβέρνηση του κ. Σηµίτη. Στην αγωνιώδη αυτή προσπάθεια ήταν επόµενο να είναι σηµαιοφόρος ο τότε Υπουργός Εθνικής Οικονοµίας κ. Γιάννος Παπαντωνίου. Αυτό δεν κρύβεται άλλωστε. Και σαν πρωταγωνιστής στο έπος του Χρηµατιστηρίου, είναι και ο κύριος υπεύθυνος, µαζί µε τον Πρωθυπουργό της χώρας φυσικά, για τη µετέπειτα καταλήστευση των µικροεπενδυτών από τους επιτήδειους. Και δυο λόγια για να θυµηθούµε τι θέσεις κατείχε ο κ. Γιάννος Παπαντωνίου στην επίµαχη περίοδο: Ο κ. Παπαντωνίου αποτέλεσε επιλογή δύο Πρωθυπουργών, του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κώστα Σηµίτη, και ήταν από τους µακροβιότερους Υπουργούς Εθνικής Οικονοµίας στην ιστορία του ελληνικού κράτους. Τον Οκτώβριο του 1993 επανεκλέγεται βουλευτής Α Αθήνας και αναλαµβάνει Υπουργός Αναπληρωτής Εθνικής Οικονοµίας. Το Μάιο του 1994, µετά τον θάνατο του Γιώργου Γεννηµατά, ορίζεται Υπουργός Εθνικής Οικονοµίας. Το Σεπτέµβριο του 1996 επανεκλέγεται βουλευτής Α Αθήνας και αναλαµβάνει Υπουργός Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών. Τον Απρίλιο του 2000 επανεκλέγεται βουλευτής Α Αθήνας και παραµένει Υπουργός Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών. Τον Οκτώβριο του 2001 αναλαµβάνει Υπουργός Εθνικής Άµυνας. Στο κεφάλαιο τούτο, παράλληλα µε την πορεία της Σοφοκλέους, θα µελετήσουµε και θα αναλύσουµε τις απόψεις και τους χειρισµούς του κ. Παπαντωνίου σχετικά µε το Χρηµατιστήριο, όπως καταγράφηκαν στον Τύπο, ώστε να τεκµηριωθεί η Αλήθεια στο στόµα πολλών µαρτύρων. Έτσι είναι βέβαιο πως δεν θα τον αδικήσουµε. Άλλωστε, δεν τον κατηγορούµε εµείς. Εκ των λόγων του θέλει καταδικαστεί, εκ των έργων του και εκ των συνεπειών τους Σχετικά µε το διαβόητο σκάνδαλο της έλτα Χρηµατιστηριακή, η έγκριτη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ είχε γράψει (17/11/1996): «Aναµφίβολα η κρίση που χτύπησε και συγκλόνισε επί δέκα ηµέρες τη Σοφοκλέους ήταν απλώς η πληγή που κακοφόρµιζε για παρά πολλά χρόνια και αποκάλυψε έναν βαρύτατα ασθενούντα οργανισµό που λέγεται ελληνικό Xρηµατιστήριο. Kατά τον υπουργό Eθνικής Οικονοµίας Γιάννο Παπαντωνίου, αλλά και τον στενό του συνεργάτη καθηγητή Σταύρο Θωµαδάκη, πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η κρίση αυτή ήταν αναπόφευκτη, από τη στιγµή που η κυβέρνηση έβαλε σε εφαρµογή συγκεκριµένο πλαίσιο µέτρων για την εξυγίανση του Xρηµατιστηρίου.» 12 Να µια ιδιότυπη αυτοκριτική του κ. Παπαντωνίου! Άκουσον, άκουσον! Επειδή, λέει, είχαν θέσει σε εφαρµογή µέτρα εξυγίανσης, γι αυτό ξέσπασε η κρίση! Ήταν αναπόφευκτη, βρε αδελφέ! Άρα δεν έφταιγε ούτε ο ίδιος, ούτε ο κ. Θωµαδάκης, ούτε ο εκσυγχρονιστής Πρωθυπουργός κ. Σηµίτης! Η σκασµένη εξυγίανση έφταιγε! Μ άλλα λόγια, κάθε φορά που ξεσπάει κάποιο σκάνδαλο, οφείλεται σε καινούργια µέτρα εξυγίανσης! Αλλιώς δεν θα το παίρναµε είδηση. Θα παρέµενε στο σκοτάδι, όπως τόσα που γίνονται καθηµερινά στο θερµοκήπιο Ελλάς 14

15 Είναι απορίας άξιον πώς από το 1993 που ο κ. Παπαντωνίου ήταν Υπουργός Αναπληρωτής Εθνικής Οικονοµίας, ή έστω από το 1994 που ήταν Υπουργός Εθνικής Οικονοµίας, δεν πήρε είδηση την πληγή που κακοφόρµιζε στον βαρύτατα ασθενούντα οργανισµό του Ελληνικού Χρηµατιστηρίου Τρία ολόκληρα χρόνια δεν έφτασε η µπόχα στα ρουθούνια του; Ή µήπως έπρεπε να ολοκληρωθεί το έγκληµα, να χάσει ο κοσµάκης τα λεφτά του, και µετά να το πάρει είδηση; Είναι χαρακτηριστικό πως υπήρχε «προφητική» έκθεση - προειδοποίηση από το 95 στελέχους της Eπιτροπής Kεφαλαιαγοράς (!) που «προειδοποιούσε την κυβέρνηση για το σαθρό υπόβαθρο του ελληνικού Χρηµατιστηρίου και προέβλεπε τη θύελλα που, τελικά, ενέσκηψε. Tην έκθεση αυτή, όµως, ουδόλως έλαβαν υπόψη αλλά αντιθέτως επιµελώς απέκρυψαν.» 13 Βέβαια, όπως περίτρανα απέδειξε η ζοφερή πραγµατικότητα, και παρά την υποτιθέµενη εξυγίανση που είχε από τότε αρχίσει, τα θύµατα της «έλτα» δεν ήταν τα τελευταία. Η Σοφοκλέους συνεχίζει να λειτουργεί µέχρι σήµερα σαν «Eλντοράντο για τους ντόπιους χρυσοθήρες του εύκολου και παράνοµου κέρδους». 12 Μόνο που σύντοµα έλαβαν µέρος στο φαγοπότι και πολλοί ξένοι χρυσοθήρες υψηλοί προσκεκληµένοι των οικονοµικών παραγόντων της χώρας µας! Με τoν ίδιo Πρωθυπουργό, τον ίδιο Υπουργό Εθνικής Οικονοµίας και τον ίδιο πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τρία χρόνια αργότερα θα εκδηλωνόταν στον ίδιο χώρο µια καινούργια µεγαλύτερη κρίση. Ω της συµφοράς! Η τραγική διαφορά είναι ότι τούτη τη φορά τα θύµατα θα µετρούνταν σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες κι όχι σε µερικές χιλιάδες. Ποια δικαιολογία άραγε µπορεί να βρεθεί για τους πολιτικο-οικονοµικούς µας ταγούς; ΚΑΜΙΑ, φυσικά Είναι διάτρητοι, όπως διάτρητος είναι και ο θεσµός του ΧΑΑ! Πού βρισκόταν όµως τότε ο Γενικός είκτης; Για την ιστορία αναφέρουµε ότι στις 21 Νοεµβρίου 1996 ηµέρα που την αίθουσα συνεδρίασης του ΧΑΑ είχε επισκεφθεί ο ειδικός ανακριτής κ. Kων. Γκανιάτσος, στο πλαίσιο των ερευνών του για το σκάνδαλο της «έλτα» ο Γ.. τιµών µετοχών υποχώρησε κατά 0,44% και διαµορφώθηκε στις 913,10 µονάδες, µε ύψος συναλλαγών 6,2 δισ. δρχ. Ένα χρόνο αργότερα, η τελευταία χρηµατιστηριακή συνεδρίαση της πρώτης εβδοµάδας του Σεπτεµβρίου 1997 θα χαρακτηριζόταν από νευρικότητα λόγω, λέει, της αγωνίας για την απόφαση ανάληψης των Ολυµπιακών Αγώνων του 2004 από την Ελλάδα. Την Παρασκευή 5/9/1997 ο Γ. είκτης, έχοντας ξεκινήσει έντονα πτωτικά (η γνωστή πατέντα ), έκλεισε ελαφρά υψηλότερα από το προηγούµενο κλείσιµο, στις µονάδες. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης είχε, λέει, γνωστοποιηθεί το κρυφό χαρτί της Ελληνικής Επιτροπής ιεκδίκησης των Ολυµπιακών αγώνων για ανάληψη από την Ελλάδα των εξόδων των 16,5 χιλιάδων περίπου αθλητών και συνοδών, σε περίπτωση που θα παίρναµε την Ολυµπιάδα! Την ίδια µέρα, λίγες ώρες αργότερα, η ιεθνής Ολυµπιακή Επιτροπή στη Λωζάνη εµπιστεύθηκε τελικά στην Ελλάδα τη διεξαγωγή των Ολυµπιακών Αγώνων του Η χώρα µας θα ήταν η µικρότερη διοργανώτρια χώρα στην ιστορία του θεσµού, και κανείς τότε δεν µπορούσε να διανοηθεί το αλαλούµ που θα ακολουθούσε κατά τη διάρκεια κατασκευής των Ολυµπιακών έργων Τη ευτέρα, 8/9/1997, η Σοφοκλέους πήρε φωτιά! Τούτη τη φορά διαψεύστηκε το χρηµατιστηριακό αξίωµα : «αγόραζε στη φήµη και πούλα στην είδηση». Προφανώς οι επιτήδειοι έκριναν αλλιώς. Να τι έγραψαν ΤΑ ΝΕΑ την εποµένη για τη συνεδρίαση αυτή: «Άναψε χθες το Χρηµατιστήριο Αθηνών και οι δείκτες για τις τιµές των µετοχών τρελάθηκαν. Μέσα σε ατµόσφαιρα πυρετού, που δηµιούργησε η ανάθεση των Ολυµπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα, οι τιµές των µετοχών ανέβηκαν στα ύψη. Ο Γενικός είκτης για τις τιµές των µετοχών εκτοξεύθηκε από την πρώτη στιγµή της συνεδρίασης στο ανώτατο όριο (+8%) και παρέµεινε εκεί µέχρι τη λήξη της συνεδρίασης.» 14 Σε άλλη στήλη, η ίδια εφηµερίδα έγραψε: «Η αύξηση του Γενικού είκτη κατά 7,96% είναι η µεγαλύτερη που σηµειώθηκε από καταβολής των ηλεκτρονικών συναλλαγών του ΧΑΑ. Ο Γενικός είκτης έκλεισε στις 1.663,69 µονάδες, υπολειπόµενος κατά 64 µονάδες από το τελευταίο ιστορικό ρεκόρ του το οποίο εκτιµάται ότι θα καταρριφθεί σήµερα.» 15 υστυχώς όµως η εκτίµηση δεν επαληθεύτηκε. Η ολυµπιακή ευφορία κράτησε µόνο µία ηµέρα, διότι αυτό προφανώς συνέφερε τους µυηµένους και παιχνιδιάρηδες µεγαλοκερδοσκόπους! Στις 9//9/1997, αφού οι τιµές απογειώθηκαν σχεδόν στο limit up στα πρώτα 15 λεπτά, κι όλα έδειχναν ότι η συνεδρίαση θα εξελισσόταν όπως και η προηγούµενη, όλως περιέργως 15

16 εκδηλώθηκε µαζική προσφορά τίτλων και οι τιµές άρχισαν να κατρακυλούν! Οι σβέλτοι προφανώς ήθελαν να τσεπώσουν, στο άψε σβήσε, τα κέρδη από την εικοσιτετράωρη επένδυσή τους! Ανάµεσα σ αυτούς που έσπρωξαν µεγάλα πακέτα µετοχών στους άσχετους γράφτηκε πως ήταν και ο ευυπόληπτος ΟΤΕ! Έτσι τα κέρδη της ηµέρας για τον Γ.. συρρικνώθηκαν µόλις στο 1.49%, ενώ οι καµένοι µικροεπενδυτές που είχαν αγοράσει το πρωί στο limit up, αποτιµούσαν τις ηµερήσιες χασούρες τους σχεδόν στο 7% για τα βαριά χαρτιά και σε πολύ περισσότερο για µετοχές της περιφέρειας. Την εποµένη και τη µεθεποµένη ο δείκτης έκλεισε µε αρνητικό πρόσηµο σηµειώνοντας σηµαντικές απώλειες. Μ άλλα λόγια, η ολυµπιακή ευφορία, που αποτυπώθηκε στο ταµπλό της Σοφοκλέους στις 8/9/1997, ήταν κι αυτή µια φούσκα, ένα κατασκευασµένο πυροτέχνηµα Αυτά τα υπενθυµίζω για να καταλάβει ο αναγνώστης τα χοντρά και ανελέητα παιχνίδια που παίζονται στο ΧΑΑ εις βάρος των µικροεπενδυτών, ευελπιστώντας πως κάποιοι παθόντες θα αφυπνιστούν και στο εξής θα αποφεύγουν το ναό του τζόγου σαν το διάολο το λιβάνι. Με την ευκαιρία, θυµόσαστε τα παραληρήµατα, τα γλέντια και τα πανηγύρια που έγιναν σε όλη την Ελλάδα µε την ανακοίνωση της είδησης για την ανάληψη της Ολυµπιάδας; Τώρα ψάχνουν µε το κερί να βρουν εθελοντές για τους Ολυµπιακούς του 2004! Είµαστε ή δεν είµαστε λαός µόνο για τα πανηγύρια; ώσε φιέστες στον Έλληνα και πάρε του την ψυχή Στις 21 Οκτωβρίου του 1997, σε συνεδρίαση της Βουλής, ο κ. Παπαντωνίου έκανε ένα σύντοµο απολογισµό για ν αποδείξει στους αντιπάλους του ότι το ΧΑΑ ήταν δικό τους παιδί. Την προηγουµένη ο Γ.. είχε κλείσει στις 1.745,93 µονάδες ( σ.σ. στο επίπεδο αυτό θα επέστρεφε πέντε χρόνια αργότερα, συγκεκριµένα στις 10 Οκτωβρίου του 2002). Παραθέτω χαρακτηριστικά αποσπάσµατα από την οµιλία του υπουργού: «Θέλω, όµως, πολύ συνοπτικά να υπενθυµίσω στο Σώµα τι έχουµε κάνει τα τελευταία τρία χρόνια για την εύρυθµη λειτουργία και τη σωστή ανάπτυξη και εξυγίανση του Χρηµατιστηρίου Αξιών Αθηνών.( ) ( ) Έχουµε ένα πλήρες νοµοθετικό πλαίσιο και η πληρότητα και η επάρκεια του πλαισίου αυτού εξηγεί την πολύ σηµαντική και θεαµατική πρόοδο που σηµειώθηκε στις συναλλαγές του Χρηµατιστηρίου. Θα δώσω τα εξής τρία στοιχεία, τα οποία παρακαλώ να συγκρατήσετε. Είναι χρήσιµα για τη συζήτηση αλλά και για τη γνώση του ελληνικού Κοινοβουλίου και ευρύτερα της κοινής γνώµης για το τι πραγµατοποιήθηκε τα τελευταία τρία χρόνια. Σ ό,τι αφορά τη χρηµατιστηριακή αξία όλου του όγκου των εταιρειών αυξήθηκε από δύο τρισεκατοµµύρια ( ) δραχµές το 1993 σε δέκα τρισεκατοµµύρια ( ) δραχµές το Υπάρχει πενταπλασιασµός και αν αφαιρεθεί ο πληθωρισµός είναι βέβαιο ότι υπάρχει περίπου τριπλασιασµός ή τετραπλασιασµός σε σταθερές πραγµατικές δραχµές. Ο όγκος των συναλλαγών αυξήθηκε από τρία δισεκατοµµύρια ( ) δραχµές την ηµέρα το 1993 σε δεκαοκτώ δισεκατοµµύρια ( ) δραχµές την ηµέρα το Άρα και εδώ έχουµε έναν εξαπλασιασµό σε τρέχουσες τιµές, πενταπλασιασµό περίπου σε πραγµατικές τιµές, σταθερές τιµές, στη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας. Και τέλος, ο αριθµός των εισηγµένων εταιρειών αυξήθηκε από εκατόν σαράντα το 1993 σε διακόσιες είκοσι οκτώ σήµερα. Άρα στο διάστηµα των τελευταίων τεσσάρων ετών προστέθηκαν περίπου τόσες εταιρείες, όσες υπήρχαν στο Χρηµατιστήριο σε όλες τις προηγούµενες δεκαετίες. Άρα διευρύνθηκε πολύ σηµαντικά ο αριθµός των εισηγµένων εταιρειών, άρα η συµµετοχή της ελληνικής επιχείρησης, της ελληνικής οικονοµίας, των οικονοµικών µονάδων µέσα στο παιχνίδι του Χρηµατιστηρίου για την άντληση κεφαλαίων από το Χρηµατιστήριο. Αυτά είναι σηµαντικά στοιχεία και πιστεύω ότι διαγράφουν µια πολύ θετική πορεία και προοπτική για το ελληνικό Χρηµατιστήριο.» 16 Κρίµα που τότε δεν προσέξαµε δεόντως τη φράση: «Παιχνίδι του Χρηµατιστηρίου». Ώστε, λοιπόν, «παιχνίδι» θεωρούσε ο κ. Παπαντωνίου το Χρηµατιστήριο! Και παιχνίδι µακάβριο, όντως, ήταν Απόδειξη ότι το 2002 ο ηµερήσιος τζίρος επέστρεψε στα επίπεδα του 1997! Οµολογουµένως, όµως, η οµιλία αυτή του κ. Παπαντωνίου ήταν µια απροκάλυπτη διαφήµιση του ΧΑΑ, που ήταν επόµενο, ανθρώπινο, να προσελκύσει και νέα υποψήφια θύµατα στο άντρο της Σοφοκλέους. Βέβαια, ο καηµένος ο κ. Παπαντωνίου δεν είχε ακόµη αντιληφθεί ότι το παιδί που ανέτρεφε, που το 1993 είχε καµιά σαρανταριά χιλιάδες κωδικούς και το 1996 έφτασε στους , 16

17 για να ξεπεράσει τους κωδικούς το 1999, ήταν ένα τέρας στον κόρφο του που θα καταβρόχθιζε όχι µόνο τους µικροµεσαίους άπειρους επενδυτές, αλλά θα επιχειρούσε να πνίξει και τον ίδιο τον πατέρα του. Εξ ου και η µετέπειτα φυγάδευσή του, όπως-όπως, σε άλλο Υπουργείο. υστυχώς όµως γι αυτόν, το πλυντήριο του ανασχηµατισµού δεν τον εξαγνίζει Και µάλιστα, ακούστε το ανέκδοτο, τον Οκτώβριο του 1998 βραβεύτηκε από το περιοδικό Euromoney ως ένας από τους τρεις καλύτερους Υπουργούς οικονοµικών του κόσµου! 17 Φανταστείτε να µην ήταν ο καλύτερος τι θα είχαµε πάθει Τη ευτέρα 27 Οκτωβρίου του 1997 ξεσπάει κρίση στο Χρηµατιστήριο του Χονγκ Κονγκ που προκαλεί πτώση και στα χρηµατιστήρια της ύσης. Αυθηµερόν εκδηλώθηκαν µαζικές πωλήσεις δραχµών που έγιναν κυρίως από επενδυτές του εξωτερικού, και για τη στήριξη του εθνικού νοµίσµατος «η Τράπεζα της Ελλάδος παρενέβη διοχετεύοντας σηµαντικά ποσά συναλλάγµατος.» 18 Το βράδυ της 28 ης Οκτωβρίου κορυφαίος παράγοντας του Υπουργείου Εθνικής Οικονοµίας σπεύδει να καθησυχάσει το κοινό λέγοντας ότι «η πολιτική της σκληρής δραχµής αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της οικονοµικής µας πολιτικής και η κυβέρνηση είναι αποφασισµένη να τη στηρίξει µε κάθε µέσο.» 18 Την ηµέρα εκείνη ο Dow Jones ανέκαµψε θεαµατικά, και την εποµένη (29/10/1997) το ανοδικό µήνυµα προσελήφθη τόσο από τα ασιατικά όσο και τα ευρωπαϊκά χρηµατιστήρια, πλην του δικού µας! Το ΧΑΑ δεν έλεγε να σταµατήσει τον κατήφορο. Η κυβέρνηση ανησύχησε διότι η υποχώρηση των τιµών στις µετοχές θα είχε αρνητική επίπτωση στο πρόγραµµα των µετοχοποιήσεων και στην εξέλιξη της αύξησης του µετοχικού κεφαλαίου Τραπεζών και επιχειρήσεων. Θορυβηµένος ο κ. Γιάννος Παπαντωνίου λόγω και των πιέσεων εναντίον της σκληρής δραχµής, διεµήνυσε ότι: «εν υπάρχει κανείς λόγος αλλαγής της οικονοµικής µας πολιτικής. Η σταθερότητα της συναλλαγµατικής ισοτιµίας της δραχµής αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο αυτής της πολιτικής. Η κυβέρνηση είναι αποφασισµένη, όπως και στο παρελθόν, να τη στηρίζει µε κάθε µέσο. ( )Είναι φανερό ότι τα φαινόµενα αυτά δεν έχουν καµία σχέση µε τις εξελίξεις και την προοπτική της ελληνικής οικονοµίας. Βρισκόµαστε στο καλύτερο σηµείο των τελευταίων ετών. Το δηµόσιο έλλειµµα και ο πληθωρισµός έχουν πέσει στο χαµηλότερο επίπεδο της τελευταίας εικοσιπενταετίας, µε ταυτόχρονη ισχυρή ανάκαµψη της οικονοµίας». 19 Πολύ σύντοµα ο ελληνικός λαός θα διαπίστωνε στην τσέπη του πόσο ακρογωνιαίος λίθος ήταν για τον κ. Παπαντωνίου η σταθερότητα της συναλλαγµατικής ισοτιµίας της δραχµής. Αλλά αυτό είναι µια µικρή λεπτοµέρεια που έχει σχέση µε την πολιτική αξιοπιστία της κυβέρνησης του κ. Σηµίτη Άλλωστε, η σκληρή δραχµή υποτιµήθηκε για το καλό µας Για την ιστορία να αναφέρουµε ότι το «τείχος άµυνας του εθνικού νοµίσµατος» ήταν τα υψηλά επιτόκια, που στις 31 Οκτωβρίου 1997, για δανεισµό µιας ηµέρας, «έφθασαν στο 150% στη διατραπεζική αγορά όπου το χρήµα αγοράζεται και πωλείται µεταξύ των Τραπεζών.» 20 Όπως έγραψαν ΤΑ ΝΕΑ την εποµένη, «Η απόφαση αυτή είχε ληφθεί µετά την επικοινωνία του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος µε τον υπουργό Εθνικής Οικονοµίας και τον Πρωθυπουργό. Ο υπουργός Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών κ. Γ. Παπαντωνίου προσερχόµενος στο Υπουργικό Συµβούλιο δήλωσε: Είναι µια παροδική κρίση την οποία θα αντιµετωπίσουµε µε αποφασιστικότητα όπως το 1994 και µε την ίδια επιτυχία». 20 Συγχρόνως, «η κυβέρνηση δια του Πρωθυπουργού κ. Κ. Σηµίτη αλλά και του υπουργού Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών κ. Γ. Παπαντωνίου εξέφραζε την αισιοδοξία ότι η αγορά µπήκε σε πιο ήρεµα νερά» 20 Πάντως, από το περιβάλλον του υπουργού Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών κ. Γ. Παπαντωνίου «διατυπώνονταν σαφείς προειδοποιήσεις ότι τα επιτόκια θα διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα όσο καιρό χρειάζεται». 20 Και πράγµατι αυτό συνέβη Για τέτοιες θυσίες στο βωµό της «σκληρής δραχµής» µιλάµε! Σχολιάζοντας την πολιτική αυτή, µια εβδοµάδα αργότερα, «χρηµατιστηριακοί αναλυτές, δήλωσαν απολύτως ικανοποιηµένοι από τον τρόπο που χειρίζεται το θέµα της δραχµής η Τράπεζα της Ελλάδος και απέκλειαν πλέον τριγµούς στο µέτωπο αυτό». 21 Πόσο µακριά νυχτωµένοι βρίσκονταν κι αυτοί! Σε συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» (17/11/1997) ο υπουργός Εθνικής Οικονοµίας έστειλε «µηνύµατα σε πολλούς αποδέκτες». Περιγράφοντας τις προοπτικές που διαφαίνονταν για τη δραχµή την επόµενη χρονιά, εν όψει της δηµιουργίας του ευρώ τον Μάιο του 1998 και της συγκρότησης της Νοµισµατικής Ένωσης την 1/1/99, είπε πως «δεν µπορεί ποτέ να αποκλεισθεί ότι η 17

18 δραχµή θα υποστεί νέες πιέσεις». Έδωσε όµως και το στίγµα των αντιµέτρων που θα έπαιρνε η κυβέρνηση για να αντιµετωπίσει τις πιέσεις αυτές λέγοντας: «Πρέπει να είµαστε έτοιµοι. εν θα διστάσουµε να αυξάνουµε τα επιτόκια όταν χρειάζεται». Βαθµολογήστε τώρα, έστω και κατόπιν εορτής, την αξιοπιστία και την αποτελεσµατικότητα της οικονοµικής πολιτικής του πρώην τσάρου της οικονοµίας και της σοσιαλιστικής µας κυβέρνησης! Έχει άραγε κανείς υπολογίσει τι στοίχισε στον Έλληνα φορολογούµενο η πολιτική της σκληρής δραχµής µέχρι να καταλάβει η κυβέρνηση Σηµίτη ότι έπρεπε να την υποτιµήσει; Στην ίδια συνέντευξη, πιστός στις παρεµβάσεις του για διαφήµιση-στήριξη του ΧΑΑ, ο κ. Παπαντωνίου παραπλάνησε για άλλη µια φορά τους επενδυτές. «Όταν µάλιστα ερωτάται από τα ΝΕΑ για το τι συνιστά στους επενδυτές που βλέπουν τις τελευταίες εβδοµάδες τον Γενικό είκτη Τιµών να υποχωρεί, λέει: Τους συνιστώ µεγάλη ψυχραιµία. Η πεποίθησή µου είναι ότι η προοπτική του Χρηµατιστηρίου είναι πολύ θετική και γι αυτό να µην παρασύρονται από προσφορές υψηλών επιτοκίων, διότι τα υψηλά επιτόκια δεν θα κρατήσουν πολύ.( ) Τονίζει όµως ότι το βασικό εργαλείο για να ανακάµψει το Χρηµατιστήριο θα είναι η γρήγορη εξοµάλυνση της τραπεζικής αγοράς και η µείωση των πολύ υψηλών σηµερινών επιτοκίων. Και συµπληρώνει: Όταν γίνει αυτό και είναι θέµα ηµερών, ή ολίγων ηµερών, πιστεύω ότι το Χρηµατιστήριο θα πάρει την ανάσα, για την οποία µιλάµε.» 22 Από το 1997, λοιπόν, ο κ. Παπαντωνίου επέσειε το µπαµπούλα της τάχατες επικείµενης πτώσης των τραπεζικών επιτοκίων θέµα ηµερών, ή ολίγων ηµερών! για να δελεάσει, ή µάλλον να εκµαυλίσει ανυποψίαστους επενδυτές στο ΧΑΑ. Να υπενθυµίσω εδώ ότι η πολυδιαφηµισµένη µείωση των επιτοκίων άρχισε δειλά-δειλά δυο χρόνια αργότερα, στις 15 εκεµβρίου 1999, όταν είχε πλέον συντελεστεί το Έγκληµα στη Σοφοκλέους. Οι αρχιτέκτονες της καταλήστευσης του λαού ντόπιοι και ξένοι είχαν φροντίσει ώστε η Σοφοκλέους να έχει πιάσει οροφή πριν από την έναρξη της σταδιακής µείωσης των επιτοκίων. Έτσι, οι επενδυτές-θύµατα, αναµένοντας την πραγµατική πτώση των επιτοκίων και την ως εκ τούτου, τάχα, αθρόα προσέλευση καινούργιων προσκυνητών στο ναό του χρήµατος πράγµα που, όπως ήθελε το παραµύθι, θα επανέφερε το είκτη στα ψηλά και ψηλότερα επίπεδα δεν πούλησαν τις µετοχές τους ώστε να απεγκλωβιστούν έστω µε µικρότερες ζηµιές. Ο κυρ-ανέστης, η κυρ-αγαθή, ο µπάρµπα Γιώργης, σκέφτηκαν: «Αν είχαµε ένα οικόπεδο δίπλα από κάτι χωράφια στα οποία η κυβέρνηση µας είχε υποσχεθεί ότι θα γινόταν πολιτιστικό πάρκο, θα το πουλούσαµε υπό το κράτος πανικού λιγότερο απ όσο το είχαµε αγοράσει ή θα περιµέναµε την αναβάθµιση της περιοχής για να πιάσει και το οικόπεδό µας καλύτερη τιµή; Προφανώς θα περιµέναµε.» Αντιστάθηκαν, λοιπόν, στον πανικό και δεν πούλησαν. Όµως, αλίµονο, βαβαί, παπαί! Οποία συµφορά! Αντί για το πάρκο που τους είχαν υποσχεθεί, τα πέριξ χωράφια έγιναν στη συνέχεια χωµατερή, κοινώς χαβούζα, και κατέρρευσε η αξία του οικοπέδου τους! Τώρα δεν θέλει κανείς ν αγοράσει το οικόπεδό τους Ποιος φταίει, λοιπόν, για το έγκληµα; Ο κυρ-ανέστης, η κυρ-αγαθή, ο µπάρµπα Γιώργης που ξεγελάστηκαν µε τις ψεύτικες υποσχέσεις της κυβέρνησής τους ή η ίδια η κυβέρνηση που δολίως, ή έστω αφελώς, τους εξαπάτησε; Αυτά τα λίγα, για να µη ρίχνουµε όλο το φταίξιµο στους εαυτούς µας και χάνουµε την αυτοεκτίµηση όσοι από µας έχουµε µάθει ν αναλαµβάνουµε ευθαρσώς τις ευθύνες µας αλλά και για απάντηση στο σοσιαλιστή Πρωθυπουργό µας, που όψιµα τάχα λυπήθηκε που δεν προσέξαµε Όσο για την άνοδο που θα ερχόταν τάχα µε την πτώση των επιτοκίων, θα θυµάστε βέβαια το κωµικοτραγικό: κάθε φορά που ο κ. Παπαδήµος έριχνε τα επιτόκια ω της γκαντεµιάς! ο είκτης του ΧΑΑ έπεφτε εντυπωσιακά αντί ν ανεβαίνει! Καλά, εδώ µιλάµε για πολλή γκίνια και για µυστήρια πράγµατα, που µόνο µε τη µεταφυσική µπορεί να εξηγηθούν. Οι εγκέφαλοι της Μεγάλης Ληστείας αρχιερείς του Μαµµωνά πρέπει να έχουν διαβολικό χιούµορ, εκτός από τις άλλες οργανωτικές της ληστρικής επιδροµής ικανότητές τους. Μετά την υποτίµηση της δραχµής, Σάββατο 14 Μαρτίου του 1998, η χρηµαταγορά είχε εισέλθει δυναµικά σε ανοδική τροχιά. Οι τιµές των µετοχών είχαν πάρει φόρα και µέσα σε 9 συνεδριάσεις ο δείκτης είχε αυξηθεί κατά 413,63 µονάδες. 18

19 Στις 27 Μαρτίου 1998 το Χρηµατιστήριο Αθηνών κατέκτησε ένα νέο ιστορικό ρεκόρ. Ο Γενικός είκτης έκλεισε στις 2.063,32 µονάδες. Στο θέµα αυτό είχε αναφερθεί και ο κ. Γιάννος Παπαντωνίου, µετά το Υπουργικό Συµβούλιο της ηµέρας εκείνης. ήλωσε χαρακτηριστικά: «Τις τελευταίες δέκα ηµέρες εισέρευσαν στη χώρα µας περίπου 3,5 δισ. δολάρια, ως αποτέλεσµα της αλλαγής της ισοτιµίας». Και συµπλήρωσε: «Υπάρχει µια αύξηση της τάξης του 30% στο Χρηµατιστήριο και υπερβαίνουµε πλέον το όριο των µονάδων.» Aναφέρθηκε επίσης στην ανατίµηση της δραχµής κατά 3% σε σχέση µε τη νέα ισοτιµία της Αυτό είναι δείγµα της εµπιστοσύνης των αγορών στη νέα αυτή ισοτιµία, τόνισε ο κ. Παπαντωνίου.» 23 Η επιχειρηµατολογία του κ. Παπαντωνίου και η διαφήµιση της υποτίµησης της δραχµής και της ανόδου του χρηµατιστηριακού δείκτη ήταν βέβαια εκ του πονηρού. ιότι η εµπιστοσύνη των αγορών ήταν απλά ένα συνηθισµένο παιχνίδι των αετονύχηδων που καραδοκούν για κάτι τέτοιες ειδήσεις ώστε να διαµορφώσουν τάσεις στην αγορά και να αποκοµίσουν γρήγορα κέρδη. Απόδειξη είναι ότι ένα µήνα αργότερα, όταν κυκλοφόρησαν φήµες για περαιτέρω υποτίµηση της δραχµής, εκλήφθηκαν ως άσχηµο νέο και αφορµή για µετατροπή δραχµών σε συνάλλαγµα και αλλοπρόσαλλα χρηµατιστηριακά παιχνίδια! Ιδού η µαρτυρία: «Οι µετοχές στην αρχή υποχωρούσαν σε ποσοστό µέχρι και 4%. Όµως ξαφνικά, εµφανίστηκαν αγοραστές και ο δείκτης τινάχθηκε προς τα πάνω. Παιχνίδι µε τις φήµες για τις ισοτιµίες γίνεται στην αγορά, ενώ οι αποταµιευτές και οι επιχειρήσεις µετατρέπουν σε συνάλλαγµα τις καταθέσεις τους και σε δραχµές τα συναλλαγµατικά δάνειά τους. Το Χρηµατιστήριο από την άλλη πλευρά έχει γίνει ασανσέρ που ανεβοκατεβαίνει ανάλογα µε την κατεύθυνση που παίρνουν οι φήµες. Τη ευτέρα µε τη βουτιά του 7% έφτασε στο υπόγειο ενώ χθες έφθασε στο ρετιρέ µε άνοδο 6,31%.» 24 Όσο για τη χρησιµότητα της υποτίµησης, για την οποία o κ. Παπαντωνίου µέχρι πρότινος ορκιζόταν πως δεν πρόκειται να γίνει «Όχι υποτίµηση, ανεξαρτήτως πιέσεων και ύψους επιτοκίων» είχε εισηγηθεί από το 1994 στον Ανδρέα Παπανδρέου 25 να τι είχε πει και ο πρόεδρος της Alpha Τράπεζας Πίστεως κ. Ι. Κωστόπουλος, µόλις δυο εβδοµάδες πριν πραγµατοποιηθεί: «εν πρόκειται να γίνει υποτίµηση της δραχµής όπως γράφουν µερικοί εκ του πονηρού αναλυτές! Είναι ό,τι χειρότερο θα µπορούσε να συµβεί για την οικονοµία. εν θα µας ωφελούσε σε τίποτε. Μην κοιτάτε την Ιταλία που υποτίµησε πριν από λίγα χρόνια το νόµισµά της. Η Ιταλία είναι µεγάλη παραγωγός και έχει πολλά προϊόντα προς εξαγωγή. Εµείς τι θα πουλήσουµε; Αντίθετα θα χάσουµε πολλαπλάσια από τις εισαγωγές που θα ακριβύνουν». 26 Εκ του πονηρού, λοιπόν, ήταν οι φήµες για δήθεν υποτίµηση της δραχµής, και εκ του αγαθού η ίδια η υποτίµηση που επακολούθησε, πιάνοντας όλους τους αγαθούς Έλληνες στον ύπνο και παρασύροντάς τους στο Χρηµατιστήριο, που άρπαξε την ευκαιρία για εκτόξευση! Οι αετονύχηδες, βέβαια, όπως πάντα, γνώριζαν το µυστικό και έκαναν τις ενδεδειγµένες κινήσεις για να κερδοσκοπήσουν. Όσο για τις επιπτώσεις της υποτίµησης στην οικονοµία, αυτές τις καταλαβαίνει ο καθένας που διαθέτει κοινό νου. Να τι έγραφε ο κ. Νίκος Νικολάου στα ΝΕΑ: «Η χαµένη αξιοπιστία της οικονοµικής πολιτικής της κυβερνήσεως προφανώς και δεν ανακτάται µε την υποβάθµιση της σηµασίας των όσων δραµατικών συνέβησαν το Σάββατο. Η δραχµή υποτιµήθηκε και όλοι οι Έλληνες πολίτες, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, έγιναν πτωχότεροι. ( ) Όµως οι εισοδηµατικές απώλειες των πολιτών από την υποτίµηση είναι επίσης δεδοµένες. Και δεν είναι σωστό η κυβέρνηση να το αποκρύπτει και ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Εθνικής Οικονοµίας να προβαίνουν σε διαγγέλµατα και ανακοινώσεις και να µη λένε καν τη λέξη της υποτίµησης. Και ούτε λίγο ούτε πολύ, να παρουσιάζεται αυτό το σκληρό και οδυνηρό µέτρο σαν εθνική νίκη! Λίγη σεµνότητα δεν θα έβλαπτε!» 27 Πού να βρεθεί η σεµνότητα σε τούτο τον τόπο Είναι κι αυτή είδος υπό εξαφάνιση. υο εβδοµάδες αργότερα, στην οµιλία του µε την οποία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 5 ου ιεθνούς Οικονοµικού Φόρουµ στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια των οποίων είχαν απειληθεί επεισόδια από εργαζοµένους ο κ. Γιάννος Παπαντωνίου αναφερόµενος στην υποτίµηση της δραχµής είπε ότι ήταν «η πιο δύσκολη και προγραµµατισµένη κίνηση που έκανα και δικαιώθηκα από τα γεγονότα». Από ποια γεγονότα όµως δικαιώθηκε; Ο υπουργός ανέφερε ότι «στο σύντοµο διάστηµα των δέκα ηµερών από την ανακοίνωση της συµµετοχής στον µηχανισµό ισοτιµιών τα µακροπρόθεσµα 19

20 επιτόκια υποχώρησαν κατά 2,5%, τα συναλλαγµατικά διαθέσιµα ενισχύθηκαν κατά 3,6 δισ. και οι τιµές των µετοχών παρουσίασαν άνοδο της τάξης του 29%.» 28 Όπως βλέπετε, οι τιµές των µετοχών για τον κ. Παπαντωνίου ήταν ουσιαστικός παράγοντας της ελληνικής οικονοµίας, ασχέτως αν, όπως η θλιβερή πραγµατικότητα θα αποδείκνυε αργότερα, αυτές ήταν χειραγωγούµενες, δηλαδή τιµές χωρίς αντίκρισµα, που δεν είχαν καµία σχέση µε την ευρωστία και την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Ήταν όµως απαραίτητη η συµµετοχή της Ελλάδας τότε στο Μηχανισµό Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών, πράγµα που είχε σαν συνέπεια την υποτίµηση; Να τι είχε γράψει ο κ. Νίκος Νικολάου στο ΒΗΜΑ λίγες µέρες µετά την υποτίµηση: «Έχει αναπτυχθεί µια ολόκληρη µυθολογία γύρω από τους λόγους που ανάγκασαν την κυβέρνηση να πάρει τη σκληρή απόφαση για υποτίµηση του εθνικού νοµίσµατος. Προφανώς υφαίνεται ένας ολόκληρος ιστός για να αποκρυβεί η αλήθεια και για τις αιτίες και για τις επιδιώξεις. Π.χ. στο πλαίσιο της µυθολογίας αυτής οι κυβερνητικοί παράγοντες µεταθέτουν όλο το βάρος της πολιτικής στην ένταξή µας στον Μηχανισµό Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών προσπαθώντας να µας πείσουν ότι η δραχµή υποτιµήθηκε ακριβώς για να εισέλθουµε στον ΜΣΙ, που είναι ο προθάλαµος του ευρώ.( ) Ουδέν αναληθέστερον! ( ) Ο διοικητής µάλιστα της Τράπεζας της Ελλάδος µήνες τώρα όταν ερωτάτο αν η ένταξή µας στον ΜΣΙ θα συνοδευτεί από υποτίµηση απαντούσε κατηγορηµατικά ότι σύµφωνα µε ερµηνεία της Συνθήκης του Μάαστριχτ που έχει γίνει µε πρωτοβουλία της Βρετανίας δεν προαπαιτείται η ένταξη στον ΜΣΙ για συµµετοχή στην τρίτη φάση της ΟΝΕ.( ) Εν πάση περιπτώσει η ουσία, την οποία δεν αποτολµά να πει η κυβέρνηση, είναι ότι η υποτίµηση έγινε υπό το κράτος της ισχυρής πίεσης εναντίον της δραχµής από τους ξένους επενδυτές και της αδυναµίας της Τράπεζας της Ελλάδος να υπερασπίσει την παλαιά ισοτιµία µε τα συναλλαγµατικά διαθέσιµα που είχε. εν είναι αλήθεια λοιπόν ότι η υποτίµηση ήταν δική µας επιλογή στην οποία δήθεν καταλήξαµε για να εισέλθουµε σίγουρα στην ΟΝΕ. ηλαδή αν ο πληθωρισµός και τα ελλείµµατα πορεύονταν σύµφωνα µε τις κοινοτικές προδιαγραφές θα χρειαζόταν η υποτίµηση για να µετάσχουµε στην ΟΝΕ; Προφανώς όχι!» 29 Αυτά τα λίγα όσον αφορά το µεγάλο επίτευγµα της υποτίµησης! Όµως αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο κ. Παπαντωνίου θα παρουσίαζε µια αποτυχία της οικονοµικής του πολιτικής, που ήταν βέβαια και πολιτική του κ. Σηµίτη, σαν επιτυχία. Στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της 2ας Μαΐου 1998, όπου έγινε η τελική επιλογή των χωρών-µελών της Ε.Ε. που θα συµµετείχαν άµεσα στην έναρξη της τρίτης φάσης της Οικονοµικής και Νοµισµατικής Ένωσης (ΟΝΕ) χρησιµοποιώντας το ευρώ υπό την λογιστική του µορφή από 1 ης Ιανουαρίου 1999 η Ελλάδα ήταν το µόνο µέλος που αποκλείστηκε. Ήθελε να συµµετάσχει αλλά δεν µπόρεσε διότι δεν εκπλήρωνε τα δηµοσιονοµικά κριτήρια. Έπρεπε να περιµένει µέχρι την 1 η Ιανουαρίου του 2001 για να εισέλθει στο νυµφώνα Κι όµως, η κυβέρνηση παρουσίασε αυτή την ήττα της Ελλάδας σαν νίκη. Προέβαλε την αποτυχία σαν επιτυχία! Ο κ. Παπαντωνίου, µάλιστα, είπε πως «όλοι οι οµόλογοί του στο Eco/Fin συνεχάρησαν την ελληνική κυβέρνηση για την οικονοµική επίδοσή της και την προσέγγισή της στα κριτήρια συγκλίσεως του Μάαστριχτ.»! 30 Ο υπουργός είπε ακόµη ότι «Η πανηγυρική αναγνώριση από την Ευρώπη ότι η Ελλάδα θα είναι σε δύο χρόνια το 12 ο µέλος της ΟΝΕ µας έδωσε νέα ορµή ως κυβέρνηση». Και πρόσθεσε ότι τώρα «εµείς µε τη συνέχεια και συνέπεια στην πολιτική µας πρέπει να ανταποκριθούµε στις θετικές προσδοκίες όλων των αγορών για την ελληνική οικονοµία». 31 Εξάλλου, «Ο ίδιος ο κ. Κ. Σηµίτης, συγχαίροντας το υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας, είπε ότι η δήλωση των 14 αποτελεί αναγνώριση της εικόνας που κατέκτησε η χώρα και συµµερίστηκε την άποψη του Γιάννου Παπαντωνίου ότι η Ελλάδα χρίστηκε 12 ο µέλος της ΟΝΕ. ( ) Πρόσθεσε ακόµη ότι µε την ΟΝΕ θα υπάρξουν µεταφορές κεφαλαίων, επενδύσεις κεφαλαίων στην Ελλάδα, απασχόληση, µείωση επιτοκίων, το καλάθι της νοικοκυράς θα είναι φθηνότερο, όπως είπε χαρακτηριστικά.» 32 Όνειρα εαρινής νυκτός! υο χρόνια µετά την είσοδό µας στην ΟΝΕ, τα ξένα κεφάλαια συνεχίζουν να µας προσπερνάνε αδιάφορα, ενώ ο πληθωρισµός στη χώρα µας είναι σχεδόν διπλάσιος του µέσου κοινοτικού. Για τόοοση φτήνια µιλάµε! Όµως, άλλοι αλλιώς είδαν τότε την αναγνώριση αυτή και δεν ένιωσαν την ανάγκη για να πανηγυρίσουν. Να τι έγραφε ο Ριχάρδος Σωµερίτης στο ΒΗΜΑ για το θέµα: 20