ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - ΜΗΧΑΝΗΣ. Διδάσκων: Κωνσταντίνος Στεφανίδης

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΗΥ-464 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - ΜΗΧΑΝΗΣ Διδάσκων: Κωνσταντίνος Στεφανίδης

2 Φανταστείτε ότι έχετε σχεδιάσει μια εφαρμογή για εφήβους για να μοιράζονται μουσική, κουτσομπολιό και φωτογραφίες. Έχετε φτιάξει σε πρωτότυπα την πρώτη σας σχεδίαση και έχετε υλοποιήσει την βασική λειτουργικότητα Πώς θα μάθετε εάν θα τους αρέσει και αν θα το χρησιμοποιήσουν; Θα χρειαστεί να το αξιολογήσετε - αλλά πώς; Σε αυτή και την επόμενη διάλεξη (User Testing) θα πρέπει να εξετάσουμε: Τους λόγους για τη διεξαγωγή αξιολογήσεων Τις διάφορες μεθόδους αξιολόγησης και πώς ταξινομούνται Την ευρετική αξιολόγηση HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 2

3 Η αξιολόγηση είναι αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας σχεδιασμού Οι αρχικές αποφάσεις σχεδιασμού επιβεβαιώνονται ή απορρίπτονται, καθώς αποκαλύπτονται νέες απαιτήσεις και πιθανά προβλήματα αλληλεπίδρασης Η αξιολόγηση βοηθά να εξασφαλιστεί ότι το σύστημα συμπεριφέρεται όπως αναμένεται και να εκτιμηθεί το κατά πόσον πληρούνται οι απαιτήσεις και οι στόχοι που τέθηκαν στη φάση των απαιτήσεων Κατά συνέπεια, η αξιολόγηση προσφέρει έναν τρόπο για την περάτωση της επαναληπτικής διαδικασίας ανάπτυξης HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 3

4 Σχεδιαστικές αποφάσεις «κοινής λογικής» Υπόθεση ότι η προσωπική συμπεριφορά είναι αντιπροσωπευτική Συνεχιζόμενη αποδοχή συνηθειών και παραδόσεων Αυθαίρετες και αβάσιμες υποθέσεις στη σχεδίαση Αβάσιμες και πρόωρες σχεδιαστικές αποφάσεις Αναβολή της αξιολόγησης για κάποια «πιο κατάλληλη στιγμή» Επίσημη αξιολόγηση με ακατάλληλες ομάδες χρηστών Πειράματα που δε μπορούν να αναλυθούν HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 4

5 Παραδοσιακή αξιολόγηση: επικεντρώνεται στη λειτουργικότητα και την εργονομία του συστήματος, στα τελευταία στάδια της διαδικασίας ανάπτυξης Αξιολόγηση ευχρηστίας: επικεντρώνεται στους χρήστες, τις ενέργειες και τη διεπαφή, στο αρχικό στάδιο σχεδιασμού και υλοποίησης Χρησιμοποιείται κυρίως για: να εντοπίσει προβλήματα ευχρηστίας να αξιολογήσει τις εναλλακτικές προτάσεις σχεδίασης να αξιολογήσει την επίδραση της διεπαφής στους χρήστες και να συγκεντρώσει ανάδραση από τους χρήστες, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της σχεδίασης Επιπλέον, η αξιολόγηση ευχρηστίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προβλέψει αν θα επιτευχθούν οι στόχοι ευχρηστίας HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 5

6 Σήμερα οι χρήστες περιμένουν πολύ περισσότερα από απλώς ένα εύχρηστο σύστημα αναζητούν μια ευχάριστη και συναρπαστική εμπειρία Αυτό σημαίνει ότι είναι ακόμη πιο σημαντική η διεξαγωγή μιας αξιολόγησης Όπως σημειώνει η Nielsen Norman Group ( «Η εμπειρία του χρήστη περιλαμβάνει όλες τις πτυχές της αλληλεπίδρασης του τελικού χρήστη... η πρώτη απαίτηση για μια υποδειγματική εμπειρία του χρήστη είναι να πληροί τις ακριβείς ανάγκες του πελάτη, χωρίς φασαρία ή ενόχληση. Επόμενες έρχονται η απλότητα και η κομψότητα, οι οποίες παράγουν προϊόντα που είναι ευχάριστα να έχω, ευχάριστα να χρησιμοποιώ. «Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εμπειρία του χρήστη στη διάλεξη UX HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 6

7 Κάποια από τα πιο δημοφιλή κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την ταξινόμηση των μεθόδων αξιολόγησης στη βιβλιογραφία της Επικοινωνίας Ανθρώπου Υπολογιστή (ΕΑΥ) είναι: Ποιος εμπλέκεται (χρήστες/ειδικοί) Πού διεξάγονται (εργαστήριο/πεδίο εφαρμογής) Η φάση της διαδικασίας ανάπτυξης στην οποία εφαρμόζονται (σχεδίαση/υλοποίηση) Πότε διεξάγονται (πριν (formative)/μετά (summative)) Η τυπικότητά τους (επίσημες/ανεπίσημες) Η αντικειμενικότητα και ο τύπος των αποτελεσμάτων τους (αντικειμενικές/υποκειμενικές, ποιοτικές/ποσοτικές) HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 7

8 Μια κοινή προσέγγιση είναι η ταξινόμηση των αξιολογήσεων σε ανακεφαλαιωτικές (summative) και προκαταρκτικές (formative) Η ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση διεξάγεται μετά την ολοκλήρωση του προϊόντος ή λίγο πριν Συχνά χρησιμοποιείται πριν ή μετά την κυκλοφορία του προϊόντος Αυτός ο τύπος αξιολόγησης ήταν συνηθισμένος στις γραμμικές φάσεις ανάπτυξης, όπως στο μοντέλο του καταρράκτη (waterfall model) Η ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση χρησιμοποιείται πλέον κυρίως για την εκτίμηση της συμβατότητας ενός προϊόντος σε σχέση με κάποιο πρότυπο ή με ένα σύνολο οδηγιών, ή για τη βελτίωση και τη διόρθωση λαθών στη δεύτερη έκδοση (beta version) ενός προϊόντος HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 8

9 Το κύριο μειονέκτημα της ανακεφαλαιωτικής αξιολόγησης είναι ότι τα προβλήματα που εντοπίζονται προκαλούν μεγάλες επαναλήψεις στην ίδια την ακολουθία φάσεων της ανάπτυξης Επιπλέον, η ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση δεν υποστηρίζει μια επαναληπτική διαδικασία βελτίωσης και κατά συνέπεια δεν μπορεί να υποστηρίξει μια ανθρωποκεντρική διαδικασία σχεδίασης Η προκαταρκτική αξιολόγηση διεξάγεται κατά τη διάρκεια όλων των φάσεων του κύκλου ζωής της ανάπτυξης και τα αποτελέσματά της χρησιμοποιούνται στη σχεδίαση Αυτή η έγκαιρη αξιολόγηση αποδίδει το μέγιστο κέρδος, αφού τα προβλήματα αναγνωρίζονται και διορθώνονται νωρίς HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 9

10 Προκαταρκτική αξιολόγηση Ο σεφ που ελέγχει συχνά ένα πιάτο καθώς ετοιμάζεται και κάνει προσαρμογές για να επηρεάσει θετικά το αποτέλεσμα Ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση Αξιολόγηση του πιάτου αφού έχει ετοιμαστεί, όπως ένας κριτικός εστιατορίων που συγκρίνει το γεύμα με άλλα εστιατόρια CS-464: Human Computer Interaction Slide 10

11 Οι μέθοδοι αξιολόγησης ευχρηστίας χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες ανάλογα με το αν απαιτείται η συμμετοχή των χρηστών ή όχι: Εμπειρικές ή βασισμένες στους χρήστες (empirical, or user-based) Μη-εμπειρικές (non-empirical) Εφόσον οι μέθοδοι που βασίζονται στους χρήστες χρησιμοποιούνται κυρίως για την αξιολόγηση της υλοποίησης, αναφέρονται συνήθως στην ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση Οι μη-εμπειρικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται κυρίως κατά τη διάρκεια της σχεδίασης και της δημιουργίας πρωτοτύπων (προκαταρκτική αξιολόγηση) Αυτό βέβαια δε συμβαίνει πάντα. Για παράδειγμα, οι χρήστες χρησιμοποιούνται επίσης και κατά τη σχεδίαση για τη σύγκριση εναλλακτικών λύσεων ή για την αναγνώριση προβλημάτων ευχρηστίας στη διεπαφή HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 11

12 Η εμπειρική αξιολόγηση περιλαμβάνει έλεγχο μιας διεπαφής με πραγματικούς χρήστες και απαιτεί μια προσομοίωση, ένα πρωτότυπο ή την πλήρη υλοποίηση του συστήματος Τα άτομα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικά του πληθυσμού των χρηστών και ένα επαρκές δείγμα είναι απαραίτητο (συνήθως όχι λιγότερο από οκτώ άτομα) Αυτός ο τύπος αξιολόγησης χρησιμοποιείται για να εντοπιστούν λάθη ευχρηστίας, να εκτιμηθεί η γνώμη των χρηστών και να παρατηρηθεί και να μετρηθεί η απόδοσή τους HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 12

13 Η μη-εμπειρική αξιολόγηση, που αναφέρεται και ως προγνωστική αξιολόγηση (predictive evaluation), έχει να κάνει με τη λεπτομερή εξέταση, από ειδικούς ευχρηστίας ή του τομέα εφαρμογής: της σχεδίασης μιας διεπαφής ενός εγγράφου προδιαγραφών ενός αφηρημένου μοντέλου ενός πρωτοτύπου του τελικού συστήματος του τελικού συστήματος Είναι ένα μέσο εντοπισμού και διόρθωσης προβλημάτων ευχρηστίας στα πρώτα στάδια της διαδικασίας ανάπτυξης, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το κόστος, τόσο σε χρόνο όσο και σε προσπάθεια, των ενδεχόμενων αλλαγών στη σχεδίαση HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 13

14 Η μη-εμπειρική αξιολόγηση διαχωρίζεται σε αναλυτικές μεθόδους (analytic methods) και σε μεθόδους επιθεώρησης (inspection methods) Η αξιολόγηση με αναλυτικές μεθόδους ονομάζεται αξιολόγηση βάσει μοντέλων (model-based) και χρησιμοποιείται στις πρώτες φάσεις της ανάπτυξης Αυτές οι μέθοδοι χρησιμοποιούν (προγνωστικά) μοντέλα του συστήματος και του χρήστη, που βασίζονται σε εργασίες και/ή γραμματικές για την πρόβλεψη της απόδοσης του χρήστη και του νοητικού φορτίου Οι αναλυτικές μέθοδοι έχουν πολλά μειονεκτήματα: είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν απαιτούν ιδιαίτερα εκπαιδευμένους ανθρώπους είναι πολύ δαπανηρές είναι πολύ χρονοβόρες δεν προσαρμόζονται εύκολα σε πολύπλοκες, υψηλά αλληλεπιδραστικές διεπαφές δεν προσφέρουν ανάδραση στη σχεδίαση HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 14

15 Κατά συνέπεια, δεν είναι δημοφιλείς στη βιομηχανία λογισμικού και τείνουν να εξαλειφθούν Η ερευνητική κοινότητα φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον στη χρήση μεθόδων αναλυτικής αξιολόγησης και στην ανάπτυξη τμημάτων λογισμικού, που να στοχεύουν στην εν μέρει αυτοματοποίηση της αξιολόγησης ενός αλληλεπιδραστικού συστήματος, χρησιμοποιώντας ένα από τα διαθέσιμα αναλυτικά μοντέλα Η πιο δημοφιλής μέθοδος σ αυτήν την κατηγορία είναι η GOMS (Goals, Operators, Methods, and Selection rules), αλλά υπάρχει και μια μεγάλη ποικιλία άλλων μεθόδων, κάθε μια από τις οποίες καλύπτει διαφορετικές ανάγκες και εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 15

16 Οι μέθοδοι επιθεώρησης έχουν να κάνουν με την επιθεώρηση της σχεδίασης μιας διεπαφής ή ενός πρωτοτύπου από ειδικούς ευχρηστίας, μερικές φορές και με τη συμμετοχή χρηστών και/ή σχεδιαστών, προκειμένου να αναγνωριστούν τα τυχόν προβλήματα ευχρηστίας σε μια υπάρχουσα σχεδίαση της διεπαφής ή σε μια συγκεκριμένη εργασία Αυτές οι μέθοδοι χρησιμοποιούνται για να παρέχουν υποδείξεις για τη διόρθωση προβλημάτων, τη βελτίωση της ευχρηστίας της σχεδίασης ή την εκτίμηση της συμβατότητας με ένα συγκεκριμένο πρότυπο ή σύνολο οδηγιών Ο όρος επιθεώρηση (inspection) χρησιμοποιείται κατ αναλογία με τις επίσημες μεθόδους επιθεώρησης του κώδικα και των λειτουργιών, που έχουν χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη λογισμικού για τη διόρθωση και τη βελτίωση του κώδικα HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 16

17 Τα κύρια πλεονεκτήματα αυτών των μεθόδων είναι ότι είναι φθηνές, γρήγορες και εύκολες στη διαχείριση και την εκτέλεση Το κύριο μειονέκτημά τους είναι ότι τα αποτελέσματα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εξειδίκευση, τη γνώση και την εμπειρία των αξιολογητών Υπάρχουν τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις στην επιθεώρηση μιας διεπαφής: Αξιολόγηση μιας διεπαφής με βάση ένα σύνολο ευρετικών κανόνων (heuristics) σχετικών με την ΕΑΥ Μέθοδοι περιήγησης Επιθεώρηση οδηγιών (guidelines inspection) HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 17

18 Μια τυπική μορφή της ευρετικής αξιολόγησης είναι η επιθεώρηση προτύπων (standards inspection), όπου η διεπαφή αξιολογείται για τη συμβατότητά της με ένα συγκεκριμένο πρότυπο Αυτός ο τύπος επιθεώρησης πρέπει να πραγματοποιείται από ένα άτομο που είναι ειδικός στη χρήση και την εφαρμογή ενός προτύπου Μια άλλη μορφή επιθεώρησης με βάση ευρετικούς κανόνες είναι η επιθεώρηση συνέπειας (consistency inspection), που χρησιμοποιείται για την εξασφάλιση της ομοιογένειας της εμφάνισης ( look and feel ) των προϊόντων της ίδιας εταιρίας ή των διαφορετικών τμημάτων του ίδιου προϊόντος HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 18

19 Μια άλλη προσέγγιση στην επιθεώρηση των διεπαφών είναι οι μέθοδοι περιήγησης (walkthrough), που αναφέρονται και ως storyboarding και tabletopping Αυτές οι μέθοδοι χρησιμοποιούνται στα πρώτα στάδια της σχεδίασης, όταν δεν υπάρχει κάποια προσομοίωση ή πρωτότυπο της διεπαφής, και παρέχουν ένα μέσο για τη συστηματική επισκόπηση της εγκυρότητας της διεπαφής και της ροής της Η κύρια διαφορά με τις ευρετικές μεθόδους είναι ότι επικεντρώνονται κυρίως στις εργασίες και όχι στη διεπαφή HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 19

20 Μια αντιπροσωπευτική μέθοδος είναι η γνωστική περιήγηση, η οποία χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της ευκολίας εκμάθησης μιας διεπαφής Αυτή η μέθοδος βασίζεται στο γεγονός ότι οι χρήστες προτιμούν να μαθαίνουν ένα προϊόν λογισμικού εξερευνώντας το, αντί να διαβάζουν εγχειρίδια ή να εκπαιδεύονται Το κύριο μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι επικεντρώνεται στην ευκολία εκμάθησης, αγνοώντας τις συνέπειες ενδεχόμενων αλλαγών σε άλλους παράγοντες της ευχρηστίας Η μέθοδος αυτή έχει χαρακτηριστεί από τον John May (1993) ως μη πρακτική, απαιτητική σε προσπάθεια, και ακατάλληλη να υποστηρίξει πρακτικά τη θεωρία HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 20

21 Μια επέκταση της παραδοσιακής μεθόδου περιήγησης είναι η πολλαπλή περιήγηση που αναπτύχθηκε από την IBM Μια ομάδα ειδικών ευχρηστίας, χρηστών και σχεδιαστών προϊόντων κρίνουν τη σχεδίαση της διεπαφής, ακολουθώντας ένα σενάριο εργασιών και εξετάζοντας κάθε στοιχείο αλληλεπίδρασης, θέτοντας ένα σύνολο ερωτήσεων όπως, «θα προσπαθήσουν να πετύχουν οι χρήστες το σωστό αποτέλεσμα;» «θα προσέξει ο χρήστης ότι είναι διαθέσιμη η σωστή ενέργεια;» κλπ. HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 21

22 Αυτός ο τύπος περιήγησης δεν ασχολείται απλώς με θέματα εκμάθησης, αλλά και με τη γενικότερη ευχρηστία της διεπαφής Μια πιθανή διαφωνία θα ήταν, εφόσον οι χρήστες συμμετέχουν στη διαδικασία, αυτή η μέθοδος να καταταχθεί στις εμπειρικές μεθόδους Όμως, δεν είναι αυτό το ζήτημα, γιατί οι χρήστες δε συμμετέχουν ως αντικείμενα του πειράματος, αλλά ως ειδικοί ή ως «ζωντανά παραδείγματα» των απαιτήσεων των χρηστών, των προτιμήσεων και των νοητικών μοντέλων τους HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 22

23 Σε σύγκριση με τα εμπειρικά πειράματα, οι μέθοδοι επιθεώρησης βρίσκουν λιγότερα από τα μισά προβλήματα που υπάρχουν σε μια συγκεκριμένη διεπαφή (Desurvire, 1994), αλλά αναγνωρίζουν επιτυχώς τα πιο σημαντικά από αυτά Επιπλέον, οι μέθοδοι επιθεώρησης έχουν αποδείξει ότι μπορούν να εντοπίσουν προβλήματα ευχρηστίας τα οποία παραβλέπονται από τους χρήστες, και αντιστρόφως Για το λόγο αυτό, στην πράξη, αυτές οι δύο κατηγορίες χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 23

24 Μέθοδοι αξιολόγησης Εμπειρικές (Με βάση τους χρήστες) Μη-εμπειρικές Αντικειμενική Εκτίμηση Υποκειμενική Εκτίμηση (Τεχνικές Ερωτήσεων) Μέθοδοι Επιθεώρησης Μέθοδοι βασισμένες στη θεωρία Έκφραση σκέψεων, Πρωτόκολλο ερωτήσεων απαντήσεων Συνεργατική αξιολόγηση, Εκμάθηση μέσω ανακάλυψης με συνεργασία, Καθοδήγηση Αναδρομικός έλεγχος Μέτρηση απόδοσης Ερωτηματολόγια Νοητική προσπάθεια Ομάδες συζητήσεων Συνεντεύξεις Ικανοποίηση χρηστών & Παρατηρούμενη ευχρηστία Ευρετικοί κανόνες σχετικοί με HCI Ευρετική (Expert) Αξιολόγηση Επιθεώρηση προτύπων (Τήρηση & Συμμόρφωση) Επιθεώρηση συνέπειας Περιηγήσεις / Storyboarding / Tabletoping Γνωστική Περιήγηση Πολλαπλή Περιήγηση Γενικού σκοπού Έντυπης μορφής Οδηγίες (Guidelines) Εργαλεία για εργασία με οδηγίες Για συγκεκριμένες πλατφόρμες (Styleguides) HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 24

25 Παράγοντες για το διαχωρισμό των τεχνικών αξιολόγησης: Σχεδίαση έναντι υλοποίησης Μελέτες στο εργαστήριο έναντι του τομέα εφαρμογής Υποκειμενικές μέθοδοι έναντι αντικειμενικών μεθόδων Ποιοτικοί έναντι ποσοτικών δεικτών μέτρησης Παρεχόμενη πληροφορία Αμεσότητα απόκρισης Βαθμός παρεμβολής (intrusiveness) Πόροι HY-464: Επικοινωνία Ανθρώπου - Μηχανής Διαφάνεια 25

26

27 Είναι η πιο δημοφιλής μέθοδος επιθεώρησης ευχρηστίας Πραγματοποιείται ως μια συστηματική επιθεώρηση της ευχρηστίας της σχεδίασης μιας διεπαφής Ο στόχος της είναι να εντοπιστούν τα προβλήματα ευχρηστίας στη σχεδίαση, έτσι ώστε να μπορέσουν να διορθωθούν στα πλαίσια μιας επαναληπτικής διαδικασίας σχεδίασης Ένα μικρό σύνολο αξιολογητών εξετάζουν τη διεπαφή και κρίνουν τη συμμόρφωσή της με αναγνωρισμένες αρχές ευχρηστίας, τους «ευρετικούς κανόνες» (heuristics) Διαφάνεια 27

28 Γενικά, είναι δύσκολο η ευρετική αξιολόγηση να πραγματοποιηθεί από ένα μόνο αξιολογητή, γιατί ένα άτομο δε θα μπορέσει ποτέ να εντοπίσει όλα τα προβλήματα ευχρηστίας σε μια διεπαφή Ευτυχώς, η εμπειρία από πολλά διαφορετικά έργα έχει δείξει ότι διαφορετικοί άνθρωποι εντοπίζουν διαφορετικά προβλήματα ευχρηστίας Συνεπώς, είναι δυνατόν να βελτιωθεί σημαντικά η αποτελεσματικότητα της μεθόδου εμπλέκοντας διαφορετικούς αξιολογητές Διαφάνεια 28

29 (19) Ένα παράδειγμα από μια μελέτη ευρετικής αξιολόγησης στην οποία συμμετείχαν 19 αξιολογητές για να εντοπίσουν 16 προβλήματα ευχρηστίας σε ένα σύστημα φωνητικής απόκρισης για την πρόσβαση πελατών στους λογαριασμούς τους Κάθε ένα από τα μαύρα τετράγωνα υποδεικνύει τα ευρήματα ενός από τα προβλήματα ευχρηστίας από έναν αξιολογητή Η εικόνα δείχνει με σαφήνεια ότι υπάρχει ένας σημαντικός βαθμός μη-επικάλυψης μεταξύ των συνόλων των προβλημάτων ευχρηστίας που εντοπίστηκαν από διαφορετικούς αξιολογητές Διαφάνεια 29

30 Σίγουρα κάποια προβλήματα ευχρηστίας είναι εύκολο να βρεθούν και εντοπίζονται σχεδόν από όλους. Υπάρχουν όμως και ορισμένα προβλήματα που εντοπίζονται από πολύ λίγους αξιολογητές Επιπλέον, δεν μπορεί να προσδιοριστεί ο καλύτερος αξιολογητής και να στηρίζεται η αξιολόγηση στα προβλήματα που αυτός εντοπίζει Καταρχήν δεν είναι απαραίτητο ότι το ίδιο άτομο θα είναι ο καλύτερος αξιολογητής κάθε φορά Επιπλέον κάποια από τα πιο δύσκολα στον εντοπισμό προβλήματα ευχρηστίας (στο προηγούμενο παράδειγμα αναπαρίστανται από τις στήλες που βρίσκονται πιο αριστερά) εντοπίζονται από αξιολογητές που κατά τα άλλα δε βρίσκουν πολλά προβλήματα ευχρηστίας Συνεπώς, είναι απαραίτητο να συμμετέχουν διαφορετικοί αξιολογητές σε μια ευρετική αξιολόγηση Συνίσταται η συμμετοχή 3 έως 5 αξιολογητών, αφού περισσότεροι αξιολογητές δεν προσθέτουν παραπάνω πληροφορία Διαφάνεια 30

31 Η ευρετική αξιολόγηση πραγματοποιείται έχοντας κάθε αξιολογητή να εξετάζει μόνος του τη διεπαφή Μόνο αφού έχουν ολοκληρωθεί όλες οι αξιολογήσεις επιτρέπεται να επικοινωνήσουν οι αξιολογητές και να συγκεντρώσουν τα σχόλιά τους Αυτή η διαδικασία είναι σημαντική για να εξασφαλιστεί ότι οι αξιολογήσεις είναι ανεξάρτητες και αντικειμενικές Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης μπορούν να καταγραφούν είτε ως γραπτές αναφορές από κάθε αξιολογητή είτε έχοντας τους αξιολογητές να εκφωνούν τα σχόλιά τους σε έναν παρατηρητή καθώς εξετάζουν τη διεπαφή Οι γραπτές αναφορές έχουν το πλεονέκτημα της παρουσίασης ενός επίσημου αρχείου της αξιολόγησης, αλλά απαιτούν επιπλέον προσπάθεια από τους αξιολογητές και πρέπει να μελετώνται και να συνοψίζονται από ένα άτομο που ορίζεται ως υπεύθυνος της αξιολόγησης Διαφάνεια 31

32 Η συμμετοχή ενός παρατηρητή επιβαρύνει κάθε συνεδρία αξιολόγησης, ωστόσο μειώνει το φόρτο εργασίας των αξιολογητών Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης είναι διαθέσιμα αρκετά σύντομα μετά από την τελευταία συνεδρία αξιολόγησης, αφού το μόνο που χρειάζεται ο παρατηρητής είναι να κατανοήσει και να οργανώσει ένα σύνολο προσωπικών σημειώσεων και όχι ένα σύνολο αναφορών γραμμένων από άλλους Ο παρατηρητής μπορεί να βοηθήσει τους αξιολογητές να χρησιμοποιήσουν τη διεπαφή σε περίπτωση που υπάρχουν προβλήματα, όπως για παράδειγμα με ένα ασταθές πρωτότυπο, και να βοηθήσει αν οι αξιολογητές έχουν περιορισμένη πείρα στο πεδίο εφαρμογής και χρειάζεται να τους εξηγηθούν κάποια συγκεκριμένα ζητήματα της διεπαφής Διαφάνεια 32

33 Συνήθως μια συνεδρία ευρετικής αξιολόγησης διαρκεί μια ή δύο ώρες, για κάθε ανεξάρτητο αξιολογητή Πιο μακρόχρονες συνεδρίες αξιολόγησης μπορεί να είναι απαραίτητες για μεγαλύτερες ή περισσότερο πολύπλοκες διεπαφές με ένα σημαντικό αριθμό στοιχείων διαλόγου. Θα ήταν όμως καλύτερο να διαχωριστεί η αξιολόγηση σε αρκετές μικρότερες συνεδρίες, κάθε μια από τις οποίες να επικεντρώνεται σε ένα τμήμα της διεπαφής Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας αξιολόγησης, ο αξιολογητής διερευνά τη διεπαφή αρκετές φορές και επιθεωρεί τα διάφορα στοιχεία διαλόγου συγκρίνοντας τα με μια λίστα αναγνωρισμένων αρχών ευχρηστίας (ευρετικοί κανόνες) Οι ευρετικοί κανόνες είναι γενικοί κανόνες που περιγράφουν κοινές ιδιότητες εύχρηστων διεπαφών Διαφάνεια 33

34 Επιπρόσθετα με τη λίστα των γενικών ευρετικών κανόνων, ο αξιολογητής προφανώς μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιεσδήποτε επιπλέον αρχές ευχρηστίας ή αποτελέσματα που έχει υπόψη και τα οποία μπορεί να είναι σχετικά με ένα συγκεκριμένο στοιχείο διαλόγου Επιπλέον, είναι πιθανόν να αναπτύξει εξειδικευμένους ευρετικούς κανόνες που ταιριάζουν σε μια συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων συμπληρωματικά με τους γενικούς κανόνες Ένας τρόπος για τη δημιουργία μιας συμπληρωματικής λίστας εξειδικευμένων ευρετικών κανόνων είναι η διεξαγωγή μιας ανάλυσης ανταγωνιστικότητας (competitive analysis) και αξιολόγησης με χρήστες των υπαρχόντων στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων, με τελικό στόχο να δημιουργηθούν γενικές αρχές οι οποίες να εξηγούν τα προβλήματα ευχρηστίας που εντοπίζονται Διαφάνεια 34

35 Κατά κύριο λόγο, οι αξιολογητές αποφασίζουν μόνοι τους πώς θέλουν να προχωρήσουν με την αξιολόγηση της διεπαφής Ωστόσο, μια γενική σύσταση θα ήταν να εξετάσουν τη διεπαφή τουλάχιστον δύο φορές Το πρώτο πέρασμα θα είχε ως στόχο να αποκτήσουν μια αίσθηση για τη ροή της αλληλεπίδρασης και τη γενική εμβέλεια του συστήματος Η δεύτερη εξέταση της διεπαφής επιτρέπει στον αξιολογητή να επικεντρώνεται σε εξειδικευμένα στοιχεία της διεπαφής ενώ γνωρίζει πώς αυτά ταιριάζουν στο ευρύτερο σύνολο Διαφάνεια 35

36 Αφού οι αξιολογητές δε χρησιμοποιούν το σύστημα για να διεκπεραιώσουν πραγματικές εργασίες, είναι πιθανό να πραγματοποιηθεί ευρετική αξιολόγηση σε διεπαφές που υπάρχουν μόνο στο χαρτί και δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί Αυτό καθιστά την ευρετική αξιολόγηση κατάλληλη για χρήση νωρίς στον κύκλο ζωής της μηχανικής ευχρηστίας Αν το σύστημα πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ως μια διεπαφή για το ευρύ κοινό ή αν οι αξιολογητές είναι ειδικοί στο πεδίο εφαρμογής, τότε οι αξιολογητές θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το σύστημα χωρίς επιπλέον βοήθεια Αν το σύστημα εξαρτάται από το πεδίο εφαρμογής και οι αξιολογητές είναι σχετικά αρχάριοι για το συγκεκριμένο πεδίο, τότε θα είναι απαραίτητο να τους δοθεί βοήθεια, ώστε να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τη διεπαφή Διαφάνεια 36

37 Μια προσέγγιση που έχει εφαρμοστεί με επιτυχία συμπεριλαμβάνει ένα αντιπροσωπευτικό σενάριο χρήσης το οποίο δίνεται στους αξιολογητές και στο οποίο καταγράφονται τα βήματα που πρέπει να πραγματοποιήσει ένας χρήστης για να διεκπεραιώσει ένα σύνολο ρεαλιστικών εργασιών Ένα τέτοιο σενάριο θα πρέπει να διαμορφώνεται βάσει μιας ανάλυσης εργασιών των πραγματικών χρηστών και της εργασίας τους, έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό της τελικής χρήσης του συστήματος Διαφάνεια 37

38 Ένας κατάλογος προβλημάτων ευχρηστίας στη διεπαφή, με αναφορές στους κανόνες ευχρηστίας που κατά τη γνώμη του αξιολογητή παραβιάζονται από τη σχεδίαση κάθε φορά Δεν είναι αρκετό οι αξιολογητές απλώς να πουν ότι δεν τους αρέσει κάτι. Πρέπει να εξηγούν γιατί δεν τους αρέσει, με αναφορά στους σχετικούς ευρετικούς κανόνες ή σε άλλα αποτελέσματα ευχρηστίας Οι αξιολογητές πρέπει να προσπαθούν να είναι όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένοι και να παρουσιάζουν κάθε πρόβλημα ευχρηστίας ξεχωριστά Για παράδειγμα, αν υπάρχουν τρία λάθη σε ένα συγκεκριμένο στοιχείο διαλόγου, θα πρέπει να καταγραφούν και τα τρία, με αναφορά στις διάφορες αρχές ευχρηστίας που εξηγούν γιατί αυτά αποτελούν προβλήματα ευχρηστίας Διαφάνεια 38

39 Υπάρχουν δύο κυρίως λόγοι για να σημειωθεί κάθε πρόβλημα ξεχωριστά: Πρώτον, ακόμα και αν ένα στοιχείο διαλόγου πρόκειται να αντικατασταθεί από μια νέα σχεδίαση, υπάρχει ο κίνδυνος της επανάληψης κάποιων προβληματικών ζητημάτων που το αφορούν εκτός και αν όλα αυτά τα ζητήματα είναι γνωστά Δεύτερον, μπορεί να μην είναι δυνατόν να διορθωθούν όλα τα προβλήματα ευχρηστίας σε ένα στοιχείο διεπαφής ή να αντικατασταθούν από μια νέα σχεδίαση, ωστόσο θα ήταν δυνατόν να διορθωθούν μερικά από τα προβλήματα αν αυτά ήταν όλα γνωστά Διαφάνεια 39

40 Η ευρετική αξιολόγηση δεν παρέχει ένα συστηματικό τρόπο για τη διόρθωση των προβλημάτων ευχρηστίας, ούτε ένα τρόπο για την αποτίμηση της πιθανής ποιότητας τυχόν επανασχεδιάσεων Ωστόσο, επειδή η ευρετική αξιολόγηση έχει ως στόχο να επεξηγήσει κάθε πρόβλημα ευχρηστίας που παρατηρείται με αναφορά σε αναγνωρισμένες αρχές ευχρηστίας, συχνά θα είναι σχετικά εύκολο να δημιουργηθεί μια αναθεωρημένη σχεδίαση σύμφωνα με τις οδηγίες που παρέχονται από την αρχή που παραβιάστηκε Επίσης, πολλά προβλήματα ευχρηστίας έχουν προφανείς διορθώσεις αμέσως μόλις εντοπιστούν Για παράδειγμα, αν το πρόβλημα είναι ότι ο χρήστης δεν μπορεί να αντιγράψει πληροφορία από ένα παράθυρο σε ένα άλλο, τότε η λύση προφανώς είναι να συμπεριληφθεί μια τέτοια λειτουργία αντιγραφής Παρομοίως, αν το πρόβλημα είναι η ασυνεπής χρήση τυπογραφικών στοιχείων (π.χ., σχετικά με κεφαλαία / πεζά ή με γραμματοσειρές) η λύση είναι να επιλεχθεί μια μορφή τυπογραφικών στοιχείων για ολόκληρη τη διεπαφή Ωστόσο, ακόμα και γι αυτά τα απλά παραδείγματα, ο σχεδιαστής δεν έχει πληροφορία που θα τον βοηθήσει να σχεδιάσει τις ακριβείς αλλαγές στη διεπαφή Διαφάνεια 40

41 Οι βαθμοί σοβαρότητας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό πόρων που είναι απαραίτητοι για την επίλυση των σημαντικότερων προβλημάτων. Μπορούν επίσης να παρέχουν μια αρχική εκτίμηση των απαιτήσεων για επιπλέον προσπάθειες βελτίωσης της ευχρηστίας Αν οι βαθμοί σοβαρότητας υποδεικνύουν ότι σε μια διεπαφή παραμένουν αρκετά καταστρεπτικά προβλήματα ευχρηστίας, κατά πάσα πιθανότατα δε θα ήταν συνετό να κυκλοφορήσει στην αγορά το σχετικό λογισμικό Ωστόσο, μια εταιρεία μπορεί να αποφασίσει να προχωρήσει στην έκδοση ενός συστήματος με αρκετά προβλήματα ευχρηστίας, αν όλα κρίνονται ως κοσμητικά προβλήματα Διαφάνεια 41

42 Η σοβαρότητα ενός προβλήματος ευχρηστίας είναι ένας συνδυασμός τριών (+1) παραγόντων: Είναι συχνό ή σπάνιο; Της συχνότητας με την οποία προκύπτει το πρόβλημα Της επίδρασης του προβλήματος Θα είναι εύκολο ή δύσκολο για τους χρήστες να το ξεπεράσουν; Κάποια προβλήματα ευχρηστίας μπορεί να έχουν καταστρεπτική επίδραση στη δημοτικότητα ενός προϊόντος, ακόμα και αν είναι «αντικειμενικά» αρκετά εύκολο να ξεπεραστούν + Της οικονομικής επίδρασης (market impact) του προβλήματος Της επιμονής του προβλήματος Είναι ένα πρόβλημα που οι χρήστες μπορούν να ξεπεράσουν αν το γνωρίζουν ή θα ενοχλούνται επανειλημμένα από αυτό; Διαφάνεια 42

43 Αν και η σοβαρότητα αποτελείται από αρκετές παραμέτρους, είναι σύνηθες να συνδυάζονται όλες οι παράμετροι σε ένα μοναδικό βαθμό σοβαρότητας ως μια συνολική αποτίμηση ενός προβλήματος ευχρηστίας, για να διευκολύνεται ο καθορισμός προτεραιοτήτων και η λήψη αποφάσεων Η ακόλουθη κλίμακα από το 0 έως το 4 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατάταξη των προβλημάτων ευχρηστίας: Δε συμφωνώ καθόλου ότι είναι πρόβλημα ευχρηστίας Αισθητικό πρόβλημα μόνο: Δε χρειάζεται να διορθωθεί εκτός και αν υπάρχει επιπλέον χρόνος διαθέσιμος Μικρό πρόβλημα ευχρηστίας: Θα πρέπει να δοθεί χαμηλή προτεραιότητα στην επίλυσή του Μείζον πρόβλημα ευχρηστίας: Σημαντικό να διορθωθεί, οπότε πρέπει να του δοθεί υψηλή προτεραιότητα Καταστροφή ευχρηστίας: Επιβάλλεται να διορθωθεί πριν προωθηθεί το προϊόν στην αγορά Διαφάνεια 43

44 Είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν καλές εκτιμήσεις της σοβαρότητας από τους αξιολογητές κατά τη διάρκεια της συνεδρίας ευρετικής αξιολόγησης, γιατί επικεντρώνονται περισσότερο στον εντοπισμό νέων προβλημάτων ευχρηστίας Επίσης, κάθε αξιολογητής θα βρει μόνο ένα μικρό αριθμό των προβλημάτων ευχρηστίας, έτσι οι βαθμοί σοβαρότητας μόνο για το σύνολο των προβλημάτων που εντόπισε αυτός ο αξιολογητής θα είναι ατελείς Ωστόσο, οι βαθμοί σοβαρότητας μπορούν να συγκεντρωθούν αποστέλλοντας ένα ερωτηματολόγιο στους αξιολογητές μετά από τις συνεδρίες αξιολόγησης, καταγράφοντας το πλήρες σύνολο των προβλημάτων ευχρηστίας που έχουν βρεθεί και ζητώντας τους να βαθμολογήσουν τη σοβαρότητα κάθε προβλήματος Διαφάνεια 44

45 Αφού κάθε αξιολογητής έχει εντοπίσει μόνο ένα υποσύνολο των προβλημάτων που περιλαμβάνονται στη λίστα, τα προβλήματα πρέπει να περιγράφονται σε λογική έκταση, πιθανόν χρησιμοποιώντας στιγμιότυπα της οθόνης (screendumps) για την αναπαράστασή τους Οι περιγραφές μπορούν να δημιουργηθούν από τον παρατηρητή της αξιολόγησης μέσω της συγκέντρωσης των σχολίων που πραγματοποιήθηκαν από εκείνους τους αξιολογητές που εντόπισαν κάθε πρόβλημα ή, αν χρησιμοποιούνται έγγραφες αναφορές, οι περιγραφές μπορούν να συντεθούν από τις περιγραφές των αναφορών Αυτές οι περιγραφές επιτρέπουν στους αξιολογητές να αποτιμήσουν τα διάφορα προβλήματα αρκετά εύκολα, ακόμα και αν δεν τα έχουν εντοπίσει κατά τη δική τους συνεδρία αξιολόγησης Διαφάνεια 45

46 Συνήθως, οι αξιολογητές χρειάζονται περίπου 30 λεπτά για να βαθμολογήσουν τη σοβαρότητα των προβλημάτων ευχρηστίας Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κάθε αξιολογητής θα πρέπει να παρέχει τους ατομικούς του βαθμούς σοβαρότητας ανεξάρτητα από τους άλλους αξιολογητές Συχνά, οι αξιολογητές δε θα έχουν πρόσβαση στο πραγματικό σύστημα ενώ μελετούν τη σοβαρότητα των διαφόρων προβλημάτων ευχρηστίας Διαφάνεια 46

47 Είναι πιθανό οι αξιολογητές να μπορούν να αποκτήσουν επιπλέον στοιχεία με την επανεξέταση τμημάτων της διεπαφής, παρά αν βασίζονται στη μνήμη τους και στις γραπτές περιγραφές των προβλημάτων Η εμπειρία δείχνει ότι οι βαθμοί σοβαρότητας από έναν μόνο αξιολογητή δεν είναι αξιόπιστοι Καθώς ζητείται από περισσότερους αξιολογητές να κρίνουν τη σοβαρότητα των προβλημάτων ευχρηστίας, η ποιότητα του μέσου βαθμού σοβαρότητας αυξάνεται σημαντικά, και η χρήση του μέσου όρου ενός συνόλου βαθμολογιών από τρεις αξιολογητές είναι ικανοποιητική για πολλούς πρακτικούς λόγους Διαφάνεια 47

48 Η ευρετική αξιολόγηση προορίζεται σαφώς ως μέθοδος «οικονομικής μηχανικής ευχρηστίας» Ανεξάρτητες έρευνες έχουν πράγματι επιβεβαιώσει ότι η ευρετική αξιολόγηση είναι μια πολύ αποδοτική μέθοδος μηχανικής ευχρηστίας Η ευρετική αξιολόγηση, ως οικονομική μέθοδος μηχανικής ευχρηστίας, δεν εγγυάται να παρέχει «τέλεια» αποτελέσματα ή να εντοπίσει όλα τα προβλήματα σε μια διεπαφή Διαφάνεια 48

49 Τα προβλήματα ευχρηστίας μπορούν να εντοπιστούν με 4 διαφορετικούς τρόπους: Σε ένα μοναδικό σημείο στη διεπαφή Σε δύο η περισσότερα σημεία τα οποία πρέπει να συγκριθούν για να εντοπιστεί το πρόβλημα Ως πρόβλημα της συνολικής δομής της διεπαφής Ως κάτι που έπρεπε να συμπεριλαμβάνεται στη διεπαφή, αλλά προς το παρόν λείπει Από μια ανάλυση 211 προβλημάτων ευχρηστίας (Nielsen 1992) προέκυψε ότι η διαφορά μεταξύ των τεσσάρων κατηγοριών ήταν μικρή και όχι ιδιαίτερα σημαντική Με άλλα λόγια, οι αξιολογητές ήταν περίπου εξίσου καλοί στον εντοπισμό και των τεσσάρων ειδών προβλημάτων ευχρηστίας Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ της υλοποίησης της εκτελέσιμης διεπαφής και του εντοπισμού προβλημάτων ευχρηστίας ως προς τη θέση τους ήταν σημαντική Διαφάνεια 49

50 Αν και η ευρετική αξιολόγηση εντοπίζει πολλά προβλήματα ευχρηστίας που δεν εντοπίζονται από τον έλεγχο με χρήστες, ισχύει η περίπτωση ότι μπορεί να μην εντοπίζει ορισμένα προβλήματα που βρίσκονται από τον έλεγχο με χρήστες Οι αξιολογητές είναι πιθανό να παραβλέπουν προβλήματα ευχρηστίας αν το σύστημα εξαρτάται πολύ από το πεδίο εφαρμογής και οι ίδιοι έχουν περιορισμένη εμπειρία στο πεδίο Αφού κάθε διαφορετική μέθοδος (ευρετική αξιολόγηση, έλεγχος με χρήστες) εντοπίζει προβλήματα ευχρηστίας που παραβλέπει η άλλη μέθοδος, συνίσταται να χρησιμοποιούνται και οι δύο μέθοδοι Διαφάνεια 50

51 Επειδή δεν υπάρχει λόγος να επενδύονται πόροι στην αξιολόγηση μιας διεπαφής με πολλά γνωστά προβλήματα ευχρηστίας ενώ πολλά από αυτά μπορεί να προκύψουν ξανά, συνήθως είναι καλύτερο να χρησιμοποιείται επαναληπτική σχεδίαση με χρήσεις των δύο μεθόδων αξιολόγησης Συνήθως, πρώτα πραγματοποιείται η ευρετική αξιολόγηση για να εντοπιστούν και να εξαλειφθούν τα περισσότερο «εμφανή» προβλήματα ευχρηστίας της διεπαφής Μετά από μια επανασχεδίαση της, η διεπαφή θα πρέπει να υποβληθεί σε έλεγχο με χρήστες για να ελεγχθεί το αποτέλεσμα του βήματος της επαναληπτικής σχεδίασης καθώς και για να εντοπιστούν τα προβλήματα ευχρηστίας που υπολείπονται και δεν εντοπίστηκαν από την ευρετική αξιολόγηση Διαφάνεια 51

52 Υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για την εναλλαγή μεταξύ της ευρετικής αξιολόγησης και του ελέγχου με χρήστες Πρώτον, ένα «πέρασμα» ευρετικής αξιολόγησης μπορεί να εξαλείψει ένα πλήθος προβλημάτων ευχρηστίας χωρίς την ανάγκη «σπατάλης» χρηστών, οι οποίοι ορισμένες φορές μπορεί να είναι δύσκολο να βρεθούν και όταν είναι πολλοί είναι δύσκολη η διαχείριση τους Δεύτερον, αυτές οι δύο κατηγορίες μεθόδων αξιολόγησης της ευχρηστίας έχουν δείξει ότι εντοπίζουν αρκετά διακριτά σύνολα προβλημάτων ευχρηστίας. Συνεπώς συμπληρώνουν η μια την άλλη αντί να οδηγούν σε ταυτόσημα ευρήματα Διαφάνεια 52

53 Ορατή κατάσταση του συστήματος Το σύστημα πρέπει πάντα να πληροφορεί τους χρήστες σχετικά με το τι συμβαίνει, μέσω κατάλληλης ανάδρασης σε λογικά χρονικά πλαίσια Αντιστοιχία μεταξύ του συστήματος και του πραγματικού κόσμου Το σύστημα πρέπει να «μιλά τη γλώσσα» των χρηστών, με λέξεις, φράσεις και ιδέες οικείες στο χρήστη, παρά με ορολογία του συστήματος Ακολουθήστε συμβάσεις του πραγματικού κόσμου, κάνοντας την πληροφορία να παρουσιάζεται σε μια φυσική και λογική σειρά Διαφάνεια 53

54 Έλεγχος και ελευθερία του χρήστη Οι χρήστες συχνά επιλέγουν λειτουργίες του συστήματος κατά λάθος και χρειάζονται προφανείς «εξόδους κινδύνου» για να φύγουν από μια μη επιθυμητή κατάσταση χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν εκτενείς διαλόγους Υποστηρίζετε την αναίρεση (undo) και την επανάληψη (redo) Συνέπεια και συμμόρφωση με πρότυπα Οι χρήστες δεν πρέπει να χρειάζεται να αναρωτιούνται αν διαφορετικές λέξεις, καταστάσεις ή ενέργειες σημαίνουν το ίδιο πράγμα. Ακολουθείτε τις συμβάσεις πλατφόρμας Διαφάνεια 54

55 Πρόληψη σφαλμάτων Ακόμα καλύτερη από τα καλά μηνύματα σφαλμάτων είναι μια προσεκτική σχεδίαση η οποία εξαρχής εμποδίζει να προκύψει ένα πρόβλημα Αναγνώριση αντί της ενθύμησης Κάντε τα αντικείμενα, τις ενέργειες και τις επιλογές ορατές Ο χρήστης δεν πρέπει να είναι αναγκασμένος να θυμάται πληροφορία από ένα τμήμα του διαλόγου σε ένα άλλο Οι οδηγίες χρήσης του συστήματος θα πρέπει να είναι ορατές ή εύκολα ανακλήσιμες οποτεδήποτε χρειάζεται Διαφάνεια 55

56 Ευελιξία και αποδοτικότητα στη χρήση Επιταχυντές που δεν φαίνονται στον αρχάριο χρήστη μπορεί συχνά να επιταχύνουν την αλληλεπίδραση του έμπειρου χρήστη, με αποτέλεσμα το σύστημα να φροντίζει τόσο για τους αρχάριους όσο και για τους έμπειρους χρήστες Επιτρέπετε στους χρήστες να προσαρμόζουν τις συχνές ενέργειες Αισθητική και μινιμαλιστική σχεδίαση Οι διάλογοι δεν θα πρέπει να περιέχουν πληροφορία η οποία δεν είναι σχετική ή η οποία σπάνια χρειάζεται Κάθε επιπλέον τμήμα πληροφορίας σε ένα διάλογο ανταγωνίζεται με τα σχετικά τμήματα πληροφορίας και περιορίζει την ορατότητά τους Διαφάνεια 56

57 Βοηθήστε τους χρήστες να αναγνωρίζουν σφάλματα, να προβαίνουν σε διάγνωση της αιτίας τους και να ανακάμπτουν από αυτά Τα μηνύματα σφαλμάτων θα πρέπει να εκφράζονται σε απλή γλώσσα (χωρίς κώδικες), να υποδεικνύουν με ακρίβεια το πρόβλημα και να προτείνουν μια λύση εποικοδομητικά Βοήθεια και τεκμηρίωση Αν και είναι καλύτερο ένα σύστημα να μπορεί να χρησιμοποιείται χωρίς τεκμηρίωση, μπορεί να είναι απαραίτητο να παρέχεται βοήθεια και τεκμηρίωση Οποιαδήποτε τέτοια πληροφορία θα πρέπει να είναι εύκολο να αναζητηθεί, να επικεντρώνεται στις εργασίες του χρήστη, να καταγράφει διακριτά βήματα που πρέπει να διεξαχθούν και να μην είναι υπερβολικά μακροσκελής Διαφάνεια 57

58 Διαφάνεια 58

59 CS-464: Human Computer Interaction Slide 59