Μάθημα 21. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ \ ΑΤΟΜΟΥ Το ελάχιστο σωματίδιο χημικού στοιχείου σε ενώσεις του

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μάθημα 21. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ \ ΑΤΟΜΟΥ Το ελάχιστο σωματίδιο χημικού στοιχείου σε ενώσεις του"

Transcript

1 Μάθημα 21 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ \ ΑΤΟΜΟΥ Το ελάχιστο σωματίδιο χημικού στοιχείου σε ενώσεις του «ΛΕYΚΙΠΠΟΣ ΚΑΙ... ΔΗΜOΚΡΙΤΟΣ ΣΤΟΙΧΕIΑ... ΤΟ ΠΛHΡΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΕΝOΝ ΕIΝΑΙ ΦΑΣI,... ΤΟ ΜΕΝ ΟΝ ΤΟ ΔΕ ΜΗ ΟΝ,... ΤΟ ΜΕΝ ΠΛHΡΕΣ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕOΝ, ΤΟ ΔΕ ΚΑΝOΝ ΚΑΙ ΜΑΝOΝ... ΑIΤΙΑ ΔΕ ΤΩΝ OΝΤΩΝ ΤΑYΤΑ ΩΣ YΛΗ» Αριστοτέλης, Μετά τα φυσικά Α 4.985β4 Στην ενότητα «Χημικές ενώσεις και χημικά στοιχεία», είδαμε ότι το νερό μπορεί να διασπαστεί σε δύο άλλες ουσίες, το υδρογόνο και το οξυγόνο. Θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε αυτή τη μεταβολή του νερού με βάση τη μεταβολή στα μόρια του νερού; Ξέρουμε τώρα ότι μια ουσία αποτελείται από μόρια. Έχουν όμως τα μόρια παραπέρα δομή; Ιστορία της χημείας: Η ατομική θεωρία του Dalton O John Dalton (Ντάλτον) ήταν άγγλος χημικός που ανέλυσε κριτικά και με ευφυή τρόπο πειραματικά δεδομένα άλλων επιστημόνων και οδηγήθηκε στη διατύπωση της ατομικής θεωρίας του για την ύλη. Ειδικότερα, ο Dalton στηρίχθηκε στον νόμο της αφθαρσίας της ύλης του Lavoisier και στον νόμο των σταθερών λόγων του Proust και διατύπωσε το 1803 τη θεωρία του. Οι παραδοχές της ατομικής θεωρίας του Dalton είναι οι εξής: Ατομική θεωρία του Dalton 1. Κάθε χημικό στοιχείο αποτελείται από τα δικά του χαρακτηριστικά, αδιαίρετα και μη καταστρεπτά άτομα. 2. Τα άτομα αυτά έχουν χαρακτηριστική μάζα, διαφορετική για κάθε στοιχείο. 3. Οι χημικές ενώσεις είναι συγκεκριμένοι συνδυασμοί αυτών των διαφορετικών ατόμων. 162

2 4. Κατά τις χημικές αντιδράσεις μεταξύ ενώσεων, ούτε δημιουργούνται νέα άτομα ούτε καταστρέφονται τα υπάρχοντα άτομα, αλλά απλώς αυτά αναδιατάσσονται σχηματίζοντας νέες ενώσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Dalton είχε παρατηρήσει ότι ορισμένα στοιχεία σχηματίζουν μεταξύ τους περισσότερες από μία ενώσεις, π.χ. ο άνθρακας με το οξυγόνο το μονοξείδιο και το διοξείδιο του άνθρακα, ή το άζωτο με το οξυγόνο έναν αριθμό οξειδίων του αζώτου. Στο ένα οξείδιο του άνθρακα, ο λόγος των μαζών οξυγόνου και άνθρακα είναι (σύμφωνα με τον νόμο του Proust) σταθερός και ίσος με 1,33/1,00. Στο άλλο οξείδιο, ο λόγος αυτός είναι 2,66/1,00. Οι λόγοι αυτοί είναι τα γραμμάρια (g) του οξυγόνου που ενώνονται με 1 g άνθρακα. Ποια σχέση έχουν αυτοί οι δύο λόγοι;... Έτσι ο Dalton οδηγήθηκε το 1805 στη διατύπωση του νόμου των απλών πολλαπλασίων: Νόμος των απλών πολλαπλασίων του Dalton Όταν δύο στοιχεία ενώνονται για να σχηματίσουν δύο ή περισσότερες χημικές ενώσεις, η αναλογία μαζών του ενός στοιχείου που ενώνεται με μια καθορισμένη ποσότητα του άλλου στοιχείου είναι αναλογία μικρών ακέραιων αριθμών, που αποτελεί την αναλογία ατόμων του στοιχείου στις διαφορετικές χημικές ενώσεις. Ο νόμος των απλών πολλαπλασίων εξηγείται με βάση την ατομική θεωρία. Ουσιαστικά όμως είχε προβλεφθεί από τη θεωρία του Dalton. Να έχεις υπόψη σου Ο Dalton περιέλαβε την ατομική του θεωρία στο σύγγραμμά του «Ένα νέο σύστημα χημικής φιλοσοφίας» που δημοσιεύθηκε το Ο Dalton έκανε επίσης σημαντικές μελέτες για τις ιδιότητες των αερίων και θεωρείται ένας από τους μεγάλους θεμελιωτές της επιστήμης της χημείας. 163

3 Πείραμα 1 Πάρτε προσεκτικά μια φιάλη με πυκνό διάλυμα υδροχλωρικού οξέος και πλησιάστε κοντά στο ανοικτό στόμιο (όχι όμως πολύ κοντά στο στόμιο). Τι παρατηρείτε; Διαπιστώνουμε ότι ενώ η φιάλη περιέχει διάλυμα υδροχλωρικού οξέος, η οσμή οφείλεται στο αέριο υδροχλώριο. (Στο υδροχλωρικό οξύ το υδροχλώριο είναι διαλυμένο μέσα σε νερό). Το υδροχλώριο είναι χημική ένωση αποτελούμενη από τα αέρια στοιχεία υδρογόνο και χλώριο. Σε προηγούμενη ενότητα μελετήσαμε τη διάσπαση του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο με ηλεκτρόλυση. Αντίστοιχα, το υδροχλώριο μπορεί να διασπαστεί σε υδρογόνο και χλώριο και αντίστροφα. Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι κάπου μέσα στο υδροχλώριο είναι «κρυμμένο» το υδρογόνο και το χλώριο. Πώς όμως, με ποια μορφή; 164

4 Το πείραμα του Gay Lussac To 1808 ο Γάλλος φυσικός και χημικός Gay Lussac (Γκε-Λουσάκ) μέτρησε πειραματικά τους όγκους αερίων που αντιδρούν μεταξύ τους υπό καθορισμένες συνθήκες. Ας δούμε το πείραμα αυτό. Στο αριστερό δοχείο του σχήματος τοποθετούμε 1 L υδρογόνου σε πίεση 1 atm και θερμοκρασία 25 o C. Στο δεξιό δοχείο τοποθετούμε 1 L χλωρίου στις ίδιες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης. Τα δύο δοχεία είναι εφοδιασμένα με μετακινούμενο έμβολο και συνδέονται μεταξύ τους. Όταν πιεστεί το έμβολο στο δοχείο που περιέχει υδρογόνο, το υδρογόνο «μεταφέρεται» πιεζόμενο στο δοχείο που περιέχει χλώριο, όπου τα δύο αέρια αντιδρούν μεταξύ τους. Μετά το τέλος της αντίδρασης, επαναφέρουμε τη θερμοκρασία και την πίεση στις αρχικές τους τιμές (25 o C, 1 atm αντίστοιχα). Αυτό το πετυχαίνουμε διατηρώντας τη συσκευή με τα δύο δοχεία σε σταθερή θερμοκρασία και μετακινώντας το έμβολο ώστε η τελική πίεση να επανέλθει στην αρχική της τιμή (1 atm). Τι παρατηρείτε στο παραπάνω σχήμα ότι συμβαίνει στο τέλος του πειράματος; Ποιος είναι ο όγκος του υδροχλωρίου που σχηματίζεται;. Στο τέλος του πειράματος, σχηματίζονται 2 L υδροχλωρίου στις ίδιες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης. Παρατηρούμε λοιπόν ότι: 1 L αερίου υδρογόνου ενώνεται με 1 L αέριου χλωρίου σε ορισμένη θερμοκρασία και πίεση και σχηματίζονται 2 L αέριου υδροχλωρίου, στην ίδια θερμοκρασία και πίεση. Η υπόθεση του Avogadro Υπόθεση του Avogadro Το 1811, ο Ιταλός χημικός Avogadro (Αβογκάντρο) διατύπωσε την εξής υπόθεση, γνωστή ως υπόθεση Avogadro: Ίσοι όγκοι αερίων, στην ίδια θερμοκρασία και πίεση, περιέχουν τον ίδιο αριθμό μορίων. 165

5 Πείραμα 2 Χωριστείτε σε ομάδες 2 3 ατόμων και τοποθετήστε μέσα σ ένα κύκλο που θα σχεδιάσετε με κιμωλία πάνω σε ένα τραπέζι όσα πιο πολλά κέρματα των 5 λεπτών μπορείτε. Πρέπει όμως να τηρείτε μια προκαθορισμένη απόσταση ανάμεσα στα κέντρα των κερμάτων (π.χ. το μήκος ενός μολυβιού). Στη συνέχεια επαναλάβετε την ίδια διαδικασία με κέρματα των 10, 20, 50 λεπτών, τηρώντας πάντοτε την προκαθορισμένη απόσταση. Τι παρατηρείτε; Συμφωνούν τα συμπεράσματά σας με την υπόθεση Avogadro;. Πείραμα 3 Σχεδιάστε στον πίνακα ένα δοχείο που περιέχει 1 L αέριο υδρογόνο σε ορισμένη θερμοκρασία και πίεση. Κατόπιν σχεδιάστε με κυκλάκια τα μόρια του υδρογόνου μέσα στο δοχείο. (Στο συγκεκριμένο πείραμα σχεδιάστε 10 κυκλάκια που παριστάνουν 10 μόρια υδρογόνου). Σύμφωνα με τις προηγούμενες ενότητες όπου μελετήσαμε την έννοια του μορίου σε στερεά, υγρά και αέρια, το αέριο υδρογόνο καταλαμβάνει όλο τον όγκο του δοχείου. 166

6 Πείραμα 4 Σχεδιάστε στον πίνακα ένα δοχείο που περιέχει 1 L αέριο χλώριο στην ίδια θερμοκρασία και πίεση. Έχοντας υπόψη το Πείραμα 4, καθώς και την υπόθεση Avogadro, πόσα μόρια αερίου χλωρίου, θα σχεδιάσετε στο δοχείο χρησιμοποιώντας κυκλάκια; Αφού η θερμοκρασία και η πίεση διατηρείται σταθερή, το δοχείο με το αέριο χλώριο, θα περιέχει τον ίδιο αριθμό μορίων με το δοχείο που περιέχει το αέριο υδρογόνο. Πείραμα 5 Σχεδιάστε στον πίνακα ένα δοχείο που περιέχει αέριο υδροχλώριο στην ίδια θερμοκρασία και πίεση. Έχοντας υπόψη το Πείραμα Gay Lussac, το δοχείο θα περιέχει L αερίου υδροχλωρίου. Έχοντας υπόψη σας την υπόθεση Avogadro, καθώς και τα Πειράματα 3 και 4 πόσα μόρια αερίου υδροχλωρίου θα σχεδιάσετε στο δοχείο χρησιμοποιώντας κυκλάκια;.. 167

7 Το δοχείο με το αέριο χλώριο περιέχει τον ίδιο αριθμό μορίων με αυτό που περιέχει το αέριο υδρογόνο. Το δοχείο με το αέριο υδροχλώριο περιέχει 2 L αέριο υδροχλώριο. Σύμφωνα με την υπόθεση Avogadro, το δοχείο αυτό περιέχει 20 μόρια αερίου υδροχλωρίου (θεωρούμε ότι κάθε δοχείο περιέχει 10 μόρια από το κάθε αέριο). Πείραμα 6 Πάρτε δύο ίδια ζευγάρια από πλαστικές μπάλες, το καθένα από τα οποία αποτελείται από δύο διαφορετικού χρώματος και μεγέθους ενωμένες μπάλες και ξεχωρίστε τα δύο αυτά ζευγάρια σε μπάλες ίδιου χρώματος και μέγεθος. Ποια κατά τη γνώμη σας θα μπορούσε να είναι η χρησιμότητα του πειράματος αυτού; Το κάθε ζευγάρι από τις ενωμένες μπάλες παριστάνει το μόριο του υδροχλωρίου, με τη μια μπάλα να παριστάνει το υδρογόνο και την άλλη το χλώριο. Το υδροχλώριο είναι σύνθετο σώμα (χημική ένωση) και αποτελείται από υδρογόνο και χλώριο. Η απλούστερη λοιπόν περίπτωση (παριστάνεται στο Πείραμα 6) είναι να αποτελείται το μόριο του υδροχλωρίου από 1 μονάδα (1 «μόριο») υδρογόνου και 1 μονάδα (1 «μόριο») χλωρίου. Τελικά, αναλύσαμε τα δύο μόρια του υδροχλωρίου σε 2 «μόρια» υδρογόνου και 2 «μόρια» χλωρίου. Πείραμα 7 Πάρτε τις μπάλες ίδιου χρώματος και μεγέθους και ενώστε τις, ξαναφτιάχνοντας ζευγάρια από πλαστικές μπάλες διαφορετικού χρώματος και μεγέθους. Τι διαπιστώνετε;

8 Δεχόμενοι την υπόθεση Avodagro, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το αποτέλεσμα του πειράματός μας (σύνθεση 2 μορίων υδροχλωρίου από 2 «μόρια» υδρογόνου και 2 «μόρια» χλωρίου), δεν συμφωνεί με το πείραμα του Gay Lussac. Άρα, είτε η υπόθεση του Avogadro δεν είναι σωστή, είτε τα μοντέλα που έχουμε χρησιμοποιήσει για να παραστήσουμε τα μόρια δεν είναι σωστά. Πείραμα 8 Πάρτε 2 ζευγάρια από μπάλες διαφορετικού χρώματος και μεγέθους ενωμένες μεταξύ τους ξεχωρίστε τα και ξαναφτιάξτε 2 ζευγάρια από μπάλες, ίδιου χρώματος και μεγέθους, τροποποιήστε δηλαδή τη διαδικασία που ακολουθήσατε στο Πείραμα 7. (Η εκτέλεση του πειράματος θα γίνει θεωρώντας ότι η υπόθεση Avogadro ισχύει). Τι διαπιστώνετε στην περίπτωση αυτή;.... Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα μόρια του υδρογόνου και του χλωρίου είναι διπλά, αποτελούμενα το καθένα από δύο όμοια μέρη. Χωρίσαμε λοιπόν τα 2 μόρια υδροχλωρίου σε 1 μόριο υδρογόνου και 1 μόριο χλωρίου. Αντίστροφα, μπορούμε να συνθέσουμε 2 μόρια υδροχλωρίου ξεκινώντας από 1 μόριο (1 διπλή μπάλα) υδρογόνο και 1 μόριο (1 διπλή μπάλα) χλωρίου. Το δεδομένο αυτό συμφωνεί με την υπόθεση Avogadro καθώς και με το Πείραμα Gay Lussac που χρησιμοποιήσαμε ως πειραματικό δεδομένο. Τελικά συμπεραίνουμε ότι: Το μόριο του στοιχείου υδρογόνου αποτελείται από δύο ακριβώς ίδια μέρη. Το ίδιο ισχύει και για το μόριο χλωρίου. Σε κάθε ένα από τα όμοια αυτά μέρη θα δώσουμε το όνομα άτομα. Τα μόρια δηλαδή αποτελούνται από μικρότερα σωματίδια, τα άτομα. 169

9 Ατομικότητα στοιχείου Ατομικότητα ενός στοιχείου είναι ο αριθμός των ατόμων του στοιχείου από τα οποία αποτελείται το μόριό του. Να έχεις υπόψη σου Ο όρος ατομικότητα ισχύει μόνο για μόρια στοιχείωv και όχι για μόρια χημικών ενώσεων. Για παράδειγμα, το μόριο του υδρογόνου και το μόριο του χλωρίου αποτελούνται από 2 άτομα υδρογόνου και χλωρίου αντίστοιχα (2 ακριβώς ίδια μέρη). Άρα, η ατομικότητα των στοιχείων υδρογόνου και χλωρίου είναι 2. Το μόριο του νερού αποτελείται από 2 άτομα υδρογόνου και 1 άτομο οξυγόνου. Είναι λάθος να πούμε ότι η ατομικότητα του υδρογόνου είναι 2 και του οξυγόνου 1, διότι το νερό είναι χημική ένωση και όχι στοιχείο. Στα μόρια των χημικών ενώσεων, μπορούμε να έχουμε ένα ή περισσότερα άτομα από κάθε στοιχείο που συμμετέχει στην ένωση. Παρατηρούμε ότι το μόριο του υδροχλωρίου αποτελείται από ένα άτομο υδρογόνου και ένα άτομο χλωρίου. Παίρνοντας ως παράδειγμα το μόριο του νερού, διαπιστώνουμε ότι αποτελείται από 2 άτομα υδρογόνου και 1 άτομο οξυγόνου. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι: Ορισμός του Το άτομο είναι το ελάχιστο σωματίδιο ενός χημικού στοιχείου με το οποίο το στοιχείο μπορεί να συμμετέχει σε χημικές ενώσεις. 170

10 «Λοιπόν κ. Άτομο, νιώθετε καλύτερα μετά την αποκάλυψη της ταυτότητάς σας;» Να έχεις υπόψη σου Ο Dalton είχε κάνει ένα σοβαρό λάθος, θεωρώντας ότι η απλούστερη ένωση δύο στοιχείων περιέχει πάντοτε ένα άτομο από κάθε στοιχείο. Σύμφωνα με αυτή την παραδοχή, το μόριο του νερού έπρεπε να αποτελείται από ένα άτομο υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου (θα είχε το μοριακό τύπο ΗΟ). Ο Dalton νόμισε ότι ο νόμος των αέριων όγκων του Gay Lussac δεν συμφωνούσε με την ατομική θεωρία του, με αποτέλεσμα να τον απορρίψει. Με τη σειρά του, ο Gay Lussac απέρριπτε την ατομική θεωρία. Ο μοριακός τύπος H 2 O για το νερό συμβίβασε την ατομική θεωρία με τον νόμο του Gay Lussac. Ο τύπος H 2 O είναι ο αποδεκτός τύπος για το νερό. 171

11 Χημεία και φιλοσοφία Είναι πασίγνωστη και πέρα από κάθε αμφισβήτηση η συμβολή της ανακάλυψης και κατανόησης της λεπτοδομής της ύλης στην πρόοδο των φυσικών επιστημών. Εκτός από τις πρακτικές εφαρμογές, ικανοποιήθηκε και η έμφυτη φιλοσοφική και επιστημονική διάθεση του ανθρώπου. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της ενασχόλησής τους με το πνεύμα και τη φύση, οι Έλληνες φιλόσοφοι ασχολήθηκαν με την ερμηνεία των πραγμάτων του κόσμου και την αναγωγή τους σε μια αρχή. Κοινή φυσική αρχή όλων των όντων είναι το ύδωρ κατά τον Θαλή, το άπειρον κατά τον Αναξίμανδρο, ο αήρ κατά τον Αναξιμένη, το πυρ κατά τον Ηράκλειτο και τα σπέρματα ή χρήματα κατά τον Αναξαγόρα, παντοειδή σώματα δηλαδή που πληρούν όλη την ύλη χωρίς κενό μεταξύ τους. Εξάλλου κατά τον Εμπεδοκλή, τέσσερα είναι τα στοιχεία, τα ριζώματα, από τα οποία αποτελούνται τα πάντα στον κόσμο: γη, ύδωρ, αήρ και πυρ, πάνω στα οποία ενεργούν δύο δυνάμεις, η φιλότης και το νείκος, η μεν συνθετική η δε διαλυτική, από την αντίθεση των οποίων αρμονία γίγνεται. Οι πρώτοι εισηγητές της ατομικής θεωρίας υπήρξαν όμως οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι Λεύκιππος και Δημόκριτος. Ως αρχή των όντων θεωρούσαν τα άτομα, τα οποία έχουν δικό τους βάρος, κινούνται στο κενό, όταν μεν ενώνονται συνθέτουν όλα τα όντα, όταν δε διαλύονται επιφέρουν τη φθορά των όντων. Τα άτομα είναι τόσο μικρά ώστε είναι αόρατα. Επιπλέον, είναι αγέννητα, ανώλεθρα, ομοειδή, αναλλοίωτα, μεταβάλλουν μόνο θέση και διάταξη και διαφέρουν κατά το βάρος τους. Η χρήση της λέξης άτομο προέρχεται από το στερητικό α και τη λέξη τομή, για να δεχτεί ότι τα άτομα δεν «τέμνονται», δεν «κόβονται». Η πρώτη αυτή ατομική θεωρία ξεχάστηκε επί πολλούς αιώνες και επανήλθε στο προσκήνιο μόλις τον περασμένο αιώνα, εξελισσόμενη μέσω της επιστημονικής μεθόδου σε αυστηρή, ακριβή, τελειότατη και αισθητικά υψηλή θεωρία. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι τα άτομα μπορούσαν να εξηγήσουν κάποια φαινόμενασπαζοκεφαλιές. Αλλά στην πραγματικότητα αυτά ήταν όνειρα θερινής νυκτός. Αν πράγματι υπήρχαν, ήταν πάρα πολύ μικρά για να τα αντιληφθεί κανείς με τις αισθήσεις του. Πώς τότε θα ήταν ποτέ δυνατό να παγιωθεί η ύπαρξή τους; Ευτυχώς υπήρχε ένας τρόπος. Το κόλπο ήταν να υποθέσουμε ότι τα άτομα υπάρχουν και κατόπιν να φτιάξουμε μια λογική ακολουθία για τον καθημερινό μας κόσμo. Αν η ακολουθία ταίριαζε με την πραγματικότητα, τότε η ιδέα των ατόμων υποστηριζόταν. Αν όχι, τότε ήταν καιρός να ψάξουμε για μια καλύτερη ιδέα. Chown, M. (2001). The magic furnace: The search for the origin of atoms N. Y: Oxford University Press 172

12 Χημεία και τεχνολογία «Βλέπουμε τα άτομα» Μια σύγχρονη πειραματική μαρτυρία για την ύπαρξη των ατόμων μάς προσφέρει η μικροσκοπία σάρωσης σήραγγας (scanning tunneling microcopy, STM). Έτσι, η τεχνική αυτή, μας αποκαλύπτει ότι η επιφάνεια ενός στερεού υλικού αποτελείται από εξογκώματα λόφους (άτομα), ανάμεσα στα οποία υπάρχουν βαθουλώματα κοιλάδες (κενά). Η σάρωση της επιφάνειας του στερεού γίνεται με τρόπο ανάλογο με τον τρόπο που ένας τυφλός σαρώνει με το ραβδί του το δρόμο μπροστά του: καθώς προχωρά κινεί το ραβδί αριστερά και δεξιά και ταυτόχρονα το χτυπά στο έδαφος. Ένα ατομικό τοπίο από την επιφάνεια καθαρού πυριτίου, φτιαγμένο με την τεχνική της μικροσκοπίας σαρώσεως σήραγγος ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Πού βασίστηκε ο Dalton για τη διατύπωση της ατομικής θεωρίας του; 2. Ποιες οι τέσσερις παραδοχές της ατομικής θεωρίας του Dalton; 3. Ποια παρατήρηση οδήγησε τον Dalton στη διατύπωση του νόμου των απλών πολλαπλασίων; 4. Πώς διατυπώνεται ο νόμος των απλών πολλαπλασίων του Dalton; 5. Πώς η ατομική θεωρία εξηγεί τον νόμο των απλών πολλαπλασίων; 6. Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε ο Gay Lussac με το πείραμά του; 7. Ποια η διατύπωση της υπόθεσης Avogadro; 8. Πώς το πείραμα Gay Lussac καθώς και η υπόθεση του Avogadro βοηθούν στην προσέγγιση της έννοιας του ; 9. Δώστε τον ορισμό της έννοιας του. 10. Τι είναι ατομικότητα ενός στοιχείου; 173

13 Για να γνωρίσεις περισσότερα, να σκεφτείς και να καταλάβεις γιατί 1. 2 L αερίου υδρογόνου αντιδρούν με 1 L αερίου οξυγόνου και σχηματίζουν 2 L υδρατμών. Όλοι οι όγκοι μετρήθηκαν στην ίδια θερμοκρασία και πίεση. Να βρείτε την ατομικότητα του οξυγόνου καθώς και από ποια και πόσα άτομα αποτελείται το μόριο του νερού. (Γνωρίζουμε ήδη ότι το υδρογόνο είναι διατομικό μόριο) 2. 1 L αερίου αζώτου αντιδρά με 3 αέριου L υδρογόνου και σχηματίζουν 2 L αέριας αμμωνίας. Όλοι οι όγκοι μετρήθηκαν στην ίδια θερμοκρασία και πίεση. Να βρείτε την ατομικότητα του αζώτου. (Γνωρίζουμε ήδη ότι το υδρογόνο είναι διατομικό μόριο) 3. Αναφέραμε παραπάνω ότι ο Dalton είχε κάνει ένα σοβαρό λάθος για τη δομή των μορίων. Ποιο ήταν αυτό το λάθος και πώς αυτό οδήγησε τον Dalton να απορρίψει τον νόμο των αέριων όγκων του Gay Lussac; 4. Αν σας ζητούσαν να παραστήσετε τα άτομα από τα οποία αποτελούνται τα μόρια διαφόρων στοιχείων όπως οξυγόνο, υδρογόνο, χλώριο κ.ά. κόβοντας κυκλικά κομμάτια χαρτονιού θα χρησιμοποιούσατε κομμάτια ίδιας διαμέτρου και ίδιου χρώματος; Αν όχι, γιατί; 5. Ένας φίλος σας ισχυρίζεται ότι ο όρος ατομικότητα αναφέρεται και στις χημικές ενώσεις πέρα από τα χημικά στοιχεία. Συμφωνείτε; 6. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; α. Τα άτομα των στοιχείων υπάρχουν μόνα τους ή σε συνδυασμό με άλλα άτομα. β. Ο συνδυασμός ατόμων οδηγεί αποκλειστικά σε μόρια στοιχείων. γ. Το άτομο δεν διατηρεί τις μικροσκοπικές ιδιότητες του στοιχείου. δ. Οι έννοιες άτομο και ατομικότητα είναι ταυτόσημες. 174

2.8 Άτομα και μόρια. Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις

2.8 Άτομα και μόρια. Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις 1 Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις 2.8 Άτομα και μόρια 8-1. Ποιος είναι ο σύγχρονος ορισμός για τα άτομα; Άτομο είναι το ελάχιστο σωματίδιο της ύλης που παίρνει μέρος στις χημικές αντιδράσεις και παραμένει

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 23. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ \ ΕΞΙΣΩΣΗΣ Απεικονίζει συμβολικά στο χαρτί μια χημική αντίδραση

Μάθημα 23. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ \ ΕΞΙΣΩΣΗΣ Απεικονίζει συμβολικά στο χαρτί μια χημική αντίδραση Μάθημα 23 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ \ ΕΞΙΣΩΣΗΣ Απεικονίζει συμβολικά στο χαρτί μια χημική αντίδραση Στο τελευταίο αυτό μάθημα θα χρησιμοποιήσουμε τους τρεις βασικούς νόμους της χημείας και τους χημικούς τύπους

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. Οι μεταξύ τους μεταβολές εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την πίεση και είναι οι παρακάτω: ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 19 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Είναι πολύ μακριά το ένα από το άλλο, κινούνται πολύ γρήγορα και συγκρούονται μεταξύ τους και με τα τ

Μάθημα 19 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Είναι πολύ μακριά το ένα από το άλλο, κινούνται πολύ γρήγορα και συγκρούονται μεταξύ τους και με τα τ Μάθημα 19 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Είναι πολύ μακριά το ένα από το άλλο, κινούνται πολύ γρήγορα και συγκρούονται μεταξύ τους και με τα τοιχώματα του δοχείου που τα περιέχει Σε προηγούμενα μαθήματα αναφερθήκαμε

Διαβάστε περισσότερα

20. Οι δύο πρώτοι νόμοι της χημείας 21. Η έννοια του ατόμου 22. Η έννοια του μολ 23. Η έννοια της χημικής εξίσωσης

20. Οι δύο πρώτοι νόμοι της χημείας 21. Η έννοια του ατόμου 22. Η έννοια του μολ 23. Η έννοια της χημικής εξίσωσης 21. Η έννοια του ατόμου 22. Η έννοια του μολ 23. Η έννοια της χημικής εξίσωσης 157 Μάθημα 20 Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΦΘΑΡΣΙΑΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ \ ΚΑΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΛΟΓΩΝ Ακριβείς μετρήσεις έκαναν τη χημεία πραγματική

Διαβάστε περισσότερα

Μετά τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου θα μπορείς:

Μετά τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου θα μπορείς: 2.8 Άτομα και μόρια Μετά τη μελέτη αυτού του κεφαλαίου θα μπορείς: Να αναφέρεις τους κυριότερους σταθμούς στην ιστορική εξέλιξη των αντιλήψεων για την ασυνέχεια της ύλης (τα άτομα και τα μόρια). Να ορίζεις

Διαβάστε περισσότερα

1. ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΟΜΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ

1. ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΟΜΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ 1. ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΟΜΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ Από τα αρχαιότατα χρόνια, έχουν καταβληθεί σηµαντικές προσπάθειες οι απειράριθµες ουσίες που υπάρχουν στη φύση να αναχθούν σε ενώσεις λίγων

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ. Α Λυκείου 12/4/ Στοιχειομετρία Εισαγωγή. Κεφάλαιο 4 - Στοιχειομετρία. 4. Στοιχειομετρία

ΧΗΜΕΙΑ. Α Λυκείου 12/4/ Στοιχειομετρία Εισαγωγή. Κεφάλαιο 4 - Στοιχειομετρία. 4. Στοιχειομετρία 12/4/2014 Σελ: 103 Ε1 4. Στοιχειομετρία Εισαγωγή Θεμέλιος λίθος για τους χημικούς υπολογισμούς αποτέλεσε η ατομική θεωρία του Dalton (1803) η οποία σε γενικές γραμμές περιγράφεται από το παρακάτω σχήμα:

Διαβάστε περισσότερα

H αρχή της διατήρησης της ύλης και η στοιχειομετρία των ενώσεων. Εισαγωγική Χημεία

H αρχή της διατήρησης της ύλης και η στοιχειομετρία των ενώσεων. Εισαγωγική Χημεία H αρχή της διατήρησης της ύλης και η στοιχειομετρία των ενώσεων Εισαγωγική Χημεία Priestley:Παρασκευή Οξυγόνου, 1774 Εισαγωγική Χημεία Antoine Lavoisier: 1743-1794 Διατύπωσε τον νόμο διατήρησης της μάζας

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 4. ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΑ Δύο η περισσότερες ουσίες μαζί φτιάχνουν ένα μείγμα

Μάθημα 4. ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΑ Δύο η περισσότερες ουσίες μαζί φτιάχνουν ένα μείγμα Μάθημα 4 ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΑ Δύο η περισσότερες ουσίες μαζί φτιάχνουν ένα μείγμα Στο προηγούμενο μάθημα διαπιστώσαμε πειραματικά ότι το χώμα είναι ένα μείγμα. Στο μάθημα αυτό θα μελετήσουμε περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

Τα Άτομα των στοιχείων Ισότοπα. Εισαγωγική Χημεία

Τα Άτομα των στοιχείων Ισότοπα. Εισαγωγική Χημεία Τα Άτομα των στοιχείων Ισότοπα Lavoisier: Διατήρηση της μάζας (στις χημικές αντιδράσεις η μάζα των αντιδρώντων είναι ίση με την μάζα των προϊόντων Νόμος Σταθερών Αναλογιών Proust 1754-1826 Διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ. Υλικά σώματα είναι όλα τα σώματα που έχουν μάζα (ποσό ύλης) και καταλαμβάνουν χώρο (όγκο).

ΟΜΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ. Υλικά σώματα είναι όλα τα σώματα που έχουν μάζα (ποσό ύλης) και καταλαμβάνουν χώρο (όγκο). ΟΜΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ Υλικά σώµατα Οτιδήποτε υπάρχει στο σύμπαν είναι ύλη. Η Γη, οι θάλασσες, ο αέρας, ο Ήλιος, τα ά- στρα -καθετί που ο άνθρωπος παρατηρεί, που μπορεί να το αγγίζει ή να το αισθανθεί- είναι ύλη.

Διαβάστε περισσότερα

17. Η έννοια του μορίου σε στερεά και υγρά 18. Αεικίνητα μόρια 19. Τα μόρια στα αέρια

17. Η έννοια του μορίου σε στερεά και υγρά 18. Αεικίνητα μόρια 19. Τα μόρια στα αέρια 18 Αεικίνητα μόρια 19 Τα μόρια στα αέρια 129 Μάθημα 17 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΜΟΡΙΟΥ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΙ ΥΓΡΑ Τα μόρια είναι απίστευτα μικρά, αόρατα και ανάμεσά τους υπάρχει κενός χώρος Σε προηγούμενες ενότητες, ασχοληθήκαμε

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις

Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις Ενότητα 6: Ατομικό μοντέλο, άτομα, μόρια, δομή ατόμου Καθηγητής: Καριώτογλου Πέτρος (pkariotog@uowm.gr)

Διαβάστε περισσότερα

25ο Μάθημα ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

25ο Μάθημα ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ 25ο Μάθημα ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ Ένα παιχνίδι ανάμεσα στην πίεση, τον όγκο και τη θερμοκρασία Σε προηγούμενο μάθημα είδαμε ότι ο ατμοσφαιρικός αέρας έχει διάφορες ιδιότητες, όπως μάζα, πυκνότητα, ελαστικότητα,

Διαβάστε περισσότερα

Το άτομο: Άτομα: Ατομική θεωρία του Δημόκριτου: ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 9 9

Το άτομο: Άτομα: Ατομική θεωρία του Δημόκριτου: ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 9 9 ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 9 9 Το άτομο: Άτομα: Τι είναι το άτομο; Το άτομο είναι το μικρότερο σωματίδιο ενός χημικού στοιχείου, που μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1 ΘΕΜΑ 1 Ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1) Το άτοµο του καλίου (Κ) έχει µαζικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 04 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:...

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:... ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :...ΤΜΗΜΑ :...Αρ:... Βαθμολογία εξεταστικού δοκιμίου

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειομετρικοί Υπολογισμοί στη Χημεία

Στοιχειομετρικοί Υπολογισμοί στη Χημεία Στοιχειομετρικοί Υπολογισμοί στη Χημεία Δομικές μονάδες της ύλης ΑΤΟΜΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΩΣΕΙΣ Αριθμός Avogadro N A = 6,02 10 23 mol -1 Δηλαδή αυτός ο αριθμός παριστάνει την ποσότητα μιας ουσίας που περιέχει

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 11. ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μια διαφορά που δεν μπορούμε να τη δούμε. Ουσίες και μείγματα

Μάθημα 11. ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μια διαφορά που δεν μπορούμε να τη δούμε. Ουσίες και μείγματα Μάθημα 11 ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μια διαφορά που δεν μπορούμε να τη δούμε Είμαστε εξοικειωμένοι με πολλές χημικές ουσίες, όπως οξυγόνο, άζωτο, θειάφι, νερό, σίδηρο, αλάτι, χαλκό, γαλαζόπετρα,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 3o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΘΗΒΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΣ (ΧΗΜΙΚΟΣ)

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 3o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΘΗΒΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΣ (ΧΗΜΙΚΟΣ) ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Τι είναι η Χημεία Διεθνές σύστημα μονάδων Γνωρίσματα της ύλης Δομικά σωματίδια της ύλης Με τι ασχολείται η χημεία; Χημεία είναι η επιστήμη των ουσιών, της δομής τους, των ιδιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα. Παράδειγμα 1.4. Παράδειγμα 1.5. Δομικά σωματίδια της ύλης

1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα. Παράδειγμα 1.4. Παράδειγμα 1.5. Δομικά σωματίδια της ύλης Εύχρηστες όμως μονάδες είναι το g/ml (ή g/cm 3 ). Ειδικά στα αέρια, ό- που έχουμε μικρές πυκνότητες, συνήθως χρησιμοποιούμε το g/l. Παράδειγμα 1.4 Το αργίλιο (Al) είναι ένα πολύ εύχρηστο μέταλλο. Ένας

Διαβάστε περισσότερα

19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Μια σπουδαία ικανότητα του νερού, η διαλυτική Ξέρουμε ότι το νερό κάνει έναν κύκλο στη φύση. Εξατμίζεται, γίνεται σύννεφο και πέφτει στη γη ως βροχή. Ένα μεγάλο μέρος από το βρόχινο

Διαβάστε περισσότερα

Συναρτήσει πάλι των x και ψ μπορούμε να υπολογίσουμε τον όγκο του μίγματος σε STP.

Συναρτήσει πάλι των x και ψ μπορούμε να υπολογίσουμε τον όγκο του μίγματος σε STP. Παράδειγμα 4.7 Αέριο μίγμα περιέχει CO και SO. Το μίγμα αυτό ζυγίζει 7,6 g, ενώ ο όγκος του σε STP συνθήκες είναι 3,36 L. α. Πόσα ol κάθε αερίου περιέχει το μίγμα; β. Ποια είναι η μάζα του CO στο μίγμα;

Διαβάστε περισσότερα

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL.

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL. Πυκνότητα Πυκνότητα ορίζεται το φυσικό μέγεθος που δίνεται από το πηλίκο της μάζας του σώματος προς τον αντίστοιχο όγκο που καταλαμβάνει σε σταθερές συνθήκες πίεσης (όταν πρόκειται για αέριο). Ο Συμβολισμός,

Διαβάστε περισσότερα

διατήρησης της μάζας.

διατήρησης της μάζας. 6. Ατομική φύση της ύλης Ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι η ύλη αποτελείται από δομικά στοιχεία ήταν ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Δημόκριτος. Το πείραμα μετά από 2400 χρόνια ήρθε και επιβεβαίωσε την άποψη αυτή,

Διαβάστε περισσότερα

2.6. Ηλεκτρολυτική διάσπαση του νερού χημικές ενώσεις και χημικά στοιχεία

2.6. Ηλεκτρολυτική διάσπαση του νερού χημικές ενώσεις και χημικά στοιχεία 1 2.6. Ηλεκτρολυτική διάσπαση του νερού χημικές ενώσεις και χημικά στοιχεία Ερωτήσεις Θεωρίας 6-1-1. Τι είναι η Η ηλεκτρόλυση είναι μία χημική μέθοδος διασπάσεως του νερού στα συστατικά του. 6-1-2. Σε

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων)

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) 1. Να εξηγήσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές. i. H σχετική ατομική μάζα μετριέται σε γραμμάρια. ii. H σχετική ατομική μάζα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Ο Μ Ε Τ Ρ Ι Α

Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Ο Μ Ε Τ Ρ Ι Α 71 Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Ο Μ Ε Τ Ρ Ι Α Οι μάζες των ατόμων και των μορίων είναι πολύ μικρές και δεν ενδείκνυται για τον υπολογισμό τους η χρήση των συνηθισμένων μονάδων μάζας ( Kg ή g ) γιατί προκύπτουν αριθμοί

Διαβάστε περισσότερα

Η χρονική εξέλιξη της δοµής του ατόµου.

Η χρονική εξέλιξη της δοµής του ατόµου. Ατοµικά πρότυπα Η χρονική εξέλιξη της δοµής του ατόµου. ατοµική θεωρία ηµόκριτου ατοµική θεωρία Dalton πρότυπο Rutherford πρότυπο Schrodinger ~450 π.χ ~1800 µ.χ 1904 µ.χ 1911 µ.χ 1913 µ.χ 1926 µ.χ Σε διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά σωματίδια της ύλης

Βασικά σωματίδια της ύλης 1 Βασικά σωματίδια της ύλης Τα βασικά σωματίδια της ύλης είναι τα άτομα, τα μόρια και τα ιόντα. «Άτομο ονομάζουμε το μικρότερο σωματίδιο της ύλης που μπορεί να πάρει μέρος στο σχηματισμό χημικών ενώσεων».

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 6-ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 6-ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 6-ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 1. Σε δοχείο σταθερού όγκου και σε σταθερή θερμοκρασία, εισάγονται κάποιες ποσότητες των αερίων Η 2(g) και Ι 2(g) τα οποία αντιδρούν σύμφωνα με

Διαβάστε περισσότερα

Γραµµοµοριακός όγκος. Ο Νόµος του Avogadro

Γραµµοµοριακός όγκος. Ο Νόµος του Avogadro ΤΟ MOL ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Γραµµοµοριακός όγκος Ο Νόµος του Avogadro Ελένη ανίλη, Χηµικός, Msc., Ph.D 2 Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ MOL ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ Όπως ήδη ξέρεις τα αέρια είναι πολύ ελαφρά. Είναι δύσκολο να τα ζυγίσουµε όµως

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ Σχολική Χρονιά ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ - ΤΑΞΗ Β. Ονοματεπώνυμο μαθητή/τριας:...

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ Σχολική Χρονιά ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ - ΤΑΞΗ Β. Ονοματεπώνυμο μαθητή/τριας:... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ Σχολική Χρονιά 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ - ΤΑΞΗ Β Ονοματεπώνυμο μαθητή/τριας:... Τμήμα:... :... Βαθμός/Ολογράφως:... Χρόνος: 2 ώρες Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Μίγματα - Διαλύματα:

Μίγματα - Διαλύματα: ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 49 Μίγματα - Διαλύματα: Μίγματα: Τι είναι τα μίγματα; Μίγματα ονομάζονται τα υλικά που αποτελούνται από δύο ή περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

2.2 ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

2.2 ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ 2.2 ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ Έστω ότι μια ποσότητα αερίου έχει όγκο V, πίεση P και απόλυτη θερμοκρασία Τ. Διατηρώντας σταθερή τη θερμοκρασία Τ του αερίου, μεταβάλλουμε τον όγκο μέχρι την τιμή V,

Διαβάστε περισσότερα

1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα

1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα 1.3 Δομικά σωματίδια της ύλης - Δομή ατόμου - Ατομικός αριθμός - Μαζικός αριθμός - Ισότοπα Θεωρία 3.1. Ποια είναι τα δομικά σωματίδια της ύλης; Τα άτομα, τα μόρια και τα ιόντα. 3.2. SOS Τι ονομάζεται άτομο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ (S.I.)

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ (S.I.) ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ (S.I.) Το 1960 καθορίστηκε μετά από διεθνή συμφωνία το Διεθνές Σύστημα Μονάδων S.I. (από τα αρχικά των γαλλικών λέξεων Système International d Unités). Το σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις

3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις 3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Μοριακή μάζα και τυπική μάζα μιας ουσίας Η έννοια του mole Εκατοστιαία περιεκτικότητα από το χημικό τύπο Στοιχειακή ανάλυση: Εκατοστιαία περιεκτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ Σχολικό Έτος 016-017 67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ο ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΑΕΡΙΑ 1. Σχετικές Ατομικές και Μοριακές Μάζες Σχετική Ατομική Μάζα (Α r) του ατόμου ενός στοιχείου, ονομάζεται ο αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 11 η : Χημική ισορροπία. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 11 η : Χημική ισορροπία. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 11 η : Χημική ισορροπία Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Η Κατάσταση Ισορροπίας 2 Πολλές αντιδράσεις δεν πραγματοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ ΘΕΜΑ 1 ο (7+8+10=25 μονάδες) 1) 2 mol HNO 3 (νιτρικού οξέος) περιέχουν: α) 6 άτομα οξυγόνου, β) 28g αζώτου, γ) 96g οξυγόνου, δ) 6 mol

Διαβάστε περισσότερα

Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας:

Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας: 12 Κεφάλαιο 1ο 1.2 ΟΞΕΑ ΚΑΤΑ ARRHENIUS Που οφείλεται ο όξινος χαρακτήρας; Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας: Τα γράμματα είναι τα σύμβολα των χημικών

Διαβάστε περισσότερα

12. Κατά την ηλεκτρόλυση του νερού συλλέξαμε 1g υδρογόνου και 8g οξυγόνου. Πόσα g νερού ηλεκτρολύθηκαν;..

12. Κατά την ηλεκτρόλυση του νερού συλλέξαμε 1g υδρογόνου και 8g οξυγόνου. Πόσα g νερού ηλεκτρολύθηκαν;.. 2.7 XHMIKΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ 1.Ποιές μεταβολές ονομάζονται χημικές αντιδράσεις; Ποιες ουσίες σε μια χημική αντίδραση ονομάζονται αντιδρώντα και ποιες προϊόντα ; 2.Να αναφέρετε τρία παραδείγματα χημικών αντιδράσεων.

Διαβάστε περισσότερα

Καταστατική εξίσωση ιδανικών αερίων

Καταστατική εξίσωση ιδανικών αερίων Καταστατική εξίσωση ιδανικών αερίων 21-1. Από τι εξαρτάται η συμπεριφορά των αερίων; Η συμπεριφορά των αερίων είναι περισσότερο απλή και ομοιόμορφη από τη συμπεριφορά των υγρών και των στερεών. Σε αντίθεση

Διαβάστε περισσότερα

Το δοκίμιο αποτελείται από 9 σελίδες και περιλαμβάνει τρία μέρη Α, Β και Γ. Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη σύμφωνα με τις οδηγίες.

Το δοκίμιο αποτελείται από 9 σελίδες και περιλαμβάνει τρία μέρη Α, Β και Γ. Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη σύμφωνα με τις οδηγίες. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 Τάξη: B Μάθημα: Φυσική Βαθμός: Ολογράφως:. Ημερομηνία: 08/06/2015 Διάρκεια: 2 Ώρες (Φυσική και Χημεία) Υπογραφή:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΑΝΣΥ ΠΡΙΦΤΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ. «Η Ύλη Συγκροτείται Από Αόρατα Κινούμενα Σωματίδια»

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΑΝΣΥ ΠΡΙΦΤΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ. «Η Ύλη Συγκροτείται Από Αόρατα Κινούμενα Σωματίδια» «Η Ύλη Συγκροτείται Από Αόρατα Κινούμενα Σωματίδια» ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ υδρογόνου; ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορούμε άραγε να μετρήσουμε τη μάζα ενός ατόμου ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δύσκολο, επειδή τα άτομα είναι πολύ μικρά σωματίδια, έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 18. ΑΕΙΚΙΝΗΤΑ \ ΜΟΡΙΑ Τα μόρια κινούνται διαρκώς και ασκούν δυνάμεις μεταξύ τους

Μάθημα 18. ΑΕΙΚΙΝΗΤΑ \ ΜΟΡΙΑ Τα μόρια κινούνται διαρκώς και ασκούν δυνάμεις μεταξύ τους Μάθημα 18 ΑΕΙΚΙΝΗΤΑ \ ΜΟΡΙΑ Τα μόρια κινούνται διαρκώς και ασκούν δυνάμεις μεταξύ τους Στο προηγούμενο μάθημα ασχοληθήκαμε με την έννοια του μορίου και τις ιδιότητές του στις στερεές και στις υγρές ουσίες

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο «Βεργίνα» Λάρνακας Σχολική Χρονιά ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016

Γυμνάσιο «Βεργίνα» Λάρνακας Σχολική Χρονιά ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Γυμνάσιο «Βεργίνα» Λάρνακας Σχολική Χρονιά 2015 2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ Τάξη: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ημερομηνία: 10/06/2016 Διάρκεια: 90 λεπτά (ΧΗΜΕΙΑ / ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΒΑΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΣ:..

Διαβάστε περισσότερα

2.7 Χημική αντίδραση

2.7 Χημική αντίδραση 1 2.7 Χημική αντίδραση Ερωτήσεις θεωρίας με απάντηση 7-1. Τι ονομάζουμε φαινόμενο στη Φυσική και στη Χημεία; Φαινόμενο είναι η μεταβολή 7-2. Τι ονομάζουμε φυσικά φαινόμενα ή φυσικές μεταβολές; Είναι οι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: (ΦΥΣΙΚΗ) -ΧΗΜΕΙΑ ΒΑΘΜΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 5/6/2015 Αριθμητικά.. ΤΑΞΗ: Β ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Ολογράφως: ΥΠ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01 03 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Τι ονομάζουμε χημική αντίδραση; Πότε μια χημική αντίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΙΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΤΙΒΑ Α

ΠΩΣ ΙΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΤΙΒΑ Α 1 ΠΩΣ ΙΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΤΙΒΑ Α Πριν προχωρήσουµε στον τρόπο που συνδέονται τα άτοµα σκέψου τα παρακάτω και επιστράτευσε τη φαντασία σου για να µπορέσεις να καταλάβεις καλύτερα πως

Διαβάστε περισσότερα

28ο Μάθημα ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

28ο Μάθημα ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 28ο Μάθημα ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μια διαφορά που δεν μπορούμε να τη δούμε Στα προηγούμενα μαθήματα, αναφέραμε και χρησιμοποιήσαμε πολλές φορές διάφορες χημικές ουσίες, όπως οξυγόνο, θειάφι,

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: Βασικές Έννοιες Φυσικής. Ενότητα: Ατομική φύση της ύλης. Διδάσκων: Καθηγητής Κ. Κώτσης. Τμήμα: Παιδαγωγικό, Δημοτικής Εκπαίδευσης

Τίτλος Μαθήματος: Βασικές Έννοιες Φυσικής. Ενότητα: Ατομική φύση της ύλης. Διδάσκων: Καθηγητής Κ. Κώτσης. Τμήμα: Παιδαγωγικό, Δημοτικής Εκπαίδευσης Τίτλος Μαθήματος: Βασικές Έννοιες Φυσικής Ενότητα: Ατομική φύση της ύλης Διδάσκων: Καθηγητής Κ. Κώτσης Τμήμα: Παιδαγωγικό, Δημοτικής Εκπαίδευσης 6. Ατομική φύση της ύλης Ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι η

Διαβάστε περισσότερα

4η Ι ΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ. οµή του ατόµου. Ατοµικός αριθµός Μαζικός αριθµός Ισότοπα Σελ

4η Ι ΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ. οµή του ατόµου. Ατοµικός αριθµός Μαζικός αριθµός Ισότοπα Σελ 4η Ι ΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ οµή του ατόµου. Ατοµικός αριθµός Μαζικός αριθµός Ισότοπα Σελ. 13-15. Τον 5ο π.χ. αιώνα οι Έλληνες φιλόσοφοι ηµόκριτος και Λεύκιππος, διατύπωσαν την άποψη ότι η ύλη αποτελείται από πολύ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Η ύλη συναντάται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: Στερεή: έχει καθορισμένη μάζα, σχήμα και όγκο. Υγρή: έχει καθορισμένη μάζα και όγκο, ενώ σχήμα κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου που το

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ Στην αέρια φυσική κατάσταση όλες οι καθαρές ουσίες ακολουθούν μια παρόμοια συμπεριφορά. Δηλαδή, εάν παρατηρηθεί ο μοριακός τους όγκος στους 0 ο C και 1 ατμ., 1 mol του κάθε αερίου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Ενότητα : ΝΟΜΟΙ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ: ΙΣΟΧΩΡΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΝΟΜΟΣ CHARLES ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Θεωρητική υποστήριξη

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Ενότητα : ΝΟΜΟΙ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ: ΙΣΟΧΩΡΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΝΟΜΟΣ CHARLES ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Θεωρητική υποστήριξη 1 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Διδάσκων καθηγητής: Αντώνιος Αλεξ. Κρητικός Τάξη : Β Μάθημα : Φυσική Κατεύθυνσης Ενότητα : ΝΟΜΟΙ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ: ΙΣΟΧΩΡΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΝΟΜΟΣ CHARLES Οι μαθητές/τριες να μπορέσουν: ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: Χημεία ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 6/6/2014

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: Χημεία ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 6/6/2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: Χημεία ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 6/6/2014 ΤΑΞΗ: Β ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ: 6 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:...

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος:

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής κατάστασης; 3 1.3

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g)

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g) Α. Θεωρητικό μέρος Άσκηση 5 η Μελέτη Χημικής Ισορροπίας Αρχή Le Chatelier Μονόδρομες αμφίδρομες αντιδράσεις Πολλές χημικές αντιδράσεις οδηγούνται, κάτω από κατάλληλες συνθήκες, σε κατάσταση ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές αντιδράσεις Χημικές εξισώσεις Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί

Χημικές αντιδράσεις Χημικές εξισώσεις Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί Χημικές αντιδράσεις Χημικές εξισώσεις Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί Εκπαιδευτική βαθμίδα: Γυμνάσιο Προαπαιτούμενες γνώσεις: Καθαρές ουσίες, άτομα, μόρια, προσομοιώματα ατόμων και μορίων, σύμβολα των συνηθισμένων

Διαβάστε περισσότερα

Δραστηριότητες των μαθητών (Ντάλτον (Dalton) και τα άτομα) 1

Δραστηριότητες των μαθητών (Ντάλτον (Dalton) και τα άτομα) 1 Δραστηριότητες των μαθητών (Ντάλτον (Dalton) και τα άτομα) Δραστηριότητα 1 Θα παρακολουθήσετε ένα video με αφήγηση ή θα ακούσετε μια ιστορία από το δάσκαλό σας για τον John Dalton και την ατομική θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: 1 ο ΜΕΡΟΣ (1 η διδακτική ώρα) 1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΣΑΝΤΟΥΙΤΣ. Διάβασε και συμπλήρωσε τα κενά

Ονοματεπώνυμο: 1 ο ΜΕΡΟΣ (1 η διδακτική ώρα) 1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΣΑΝΤΟΥΙΤΣ. Διάβασε και συμπλήρωσε τα κενά 1 ΣΤΟ ΙΙΧΕ ΙΙΟΜΕΤΡ ΙΙΑ ΧΗΜ ΙΙΚΩΝ ΑΝΤ ΙΙΔΡΑΣΕΩΝ ΦΥΛΛΟ ΕΡ ΓΓΑΣ ΙΑΣ Ι -- ΓΓ ιια ττον Μαθη ττή Αν ττ ιιδρασ ττήρ ιια, Προ ϊϊόν ττα κα ιι Υπολε ίίμμα ττα ΤΑΞΗ- ΤΜΗΜΑ.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:..././201.. Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ-ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ημερομηνία :29 / 05 / 2017

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ-ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ημερομηνία :29 / 05 / 2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ-ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Μάθημα : Χημεία Ημερομηνία :29 / 05 / 2017 Tάξη : B Γυμνασίου Xρόνος : 1,5 ώρα (Χημεία - Bιολογία) :

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 10. ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Ο ρόλος που μπορεί να παίζει το νερό στις χημικές αντιδράσεις

Μάθημα 10. ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Ο ρόλος που μπορεί να παίζει το νερό στις χημικές αντιδράσεις Μάθημα 10 ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Ο ρόλος που μπορεί να παίζει το νερό στις χημικές αντιδράσεις Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε τη χημική αντίδραση ανάμεσα σε δύο στερεά που είχε ως αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα στο Πρώτο Κεφάλαιο 2/11/2014

Διαγώνισμα στο Πρώτο Κεφάλαιο 2/11/2014 Χημεία Α Λυκείου Διαγώνισμα στο Πρώτο Κεφάλαιο 2/11/2014 1 ο Θέμα.... Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.8 επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1.1. Ποιο από τα επόμενα σωματίδια δεν έχει ηλεκτρικό φορτίο; α)το πρωτόνιο,

Διαβάστε περισσότερα

Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου

Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου 1 ο Κεφάλαιο Όλα τα θέματα του 1 ου Κεφαλαίου από τη Τράπεζα Θεμάτων 25 ερωτήσεις Σωστού Λάθους 30 ερωτήσεις ανάπτυξης Επιμέλεια: Γιάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός Ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Η ενέργεια ιοντισµού

Διαβάστε περισσότερα

panagiotisathanasopoulos.gr

panagiotisathanasopoulos.gr Χημική Ισορροπία 61 Παναγιώτης Αθανασόπουλος Χημικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών Χημικός Διδάκτωρ Παν. Πατρών 62 Τι ονομάζεται κλειστό χημικό σύστημα; Παναγιώτης Αθανασόπουλος Κλειστό ονομάζεται το

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016 2017 Βαθμός αριθμητικώς: Ολογράφως: Υπογραφή Εισηγητή: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Μάθημα: Χημεία Ημερομηνία:26 Μαΐου 2017

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Δειγματικό Εξεταστικό Δοκίμιο. ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ (μονάδες 35) ΤΑΞΗ : Β

ΓΡΑΠΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Δειγματικό Εξεταστικό Δοκίμιο. ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ (μονάδες 35) ΤΑΞΗ : Β ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ Βαθμός Αριθμ:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Δειγματικό Εξεταστικό Δοκίμιο Ολογρ:... Υπογρ. Καθηγητή:... ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ (μονάδες 35) ΤΑΞΗ : Β ΧΡΟΝΟΣ : 2 Ώρες

Διαβάστε περισσότερα

1. Το στοιχείο Χ έχει 17 ηλεκτρόνια. Αν στον πυρήνα του περιέχει 3 νετρόνια περισσότερα από

1. Το στοιχείο Χ έχει 17 ηλεκτρόνια. Αν στον πυρήνα του περιέχει 3 νετρόνια περισσότερα από Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Το στοιχείο Χ έχει 17 ηλεκτρόνια. Αν στον πυρήνα του περιέχει 3 νετρόνια περισσότερα από τα πρωτόνια, να υπολογισθούν ο ατομικός και ο μαζικός του στοιχείου Χ 2. Δίνεται 40 Ca. Βρείτε

Διαβάστε περισσότερα

6. To στοιχείο νάτριο, 11Na, βρίσκεται στην 1η (IA) ομάδα και την 2η περίοδο του Περιοδικού Πίνακα.

6. To στοιχείο νάτριο, 11Na, βρίσκεται στην 1η (IA) ομάδα και την 2η περίοδο του Περιοδικού Πίνακα. Όλα τα Σωστό-Λάθος της τράπεζας θεμάτων για τη Χημεία Α Λυκείου 1. Το ιόν του νατρίου, 11 Νa +, προκύπτει όταν το άτομο του Na προσλαμβάνει ένα ηλεκτρόνιο. 2. Σε 2 mol NH 3 περιέχεται ίσος αριθμός μορίων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο 1. Πόσα ηλεκτρόνια στη θεµελιώδη κατάσταση του στοιχείου 18 Ar έχουν. 2. Ο µέγιστος αριθµός των ηλεκτρονίων που είναι δυνατόν να υπάρχουν

ΘΕΜΑ 1 ο 1. Πόσα ηλεκτρόνια στη θεµελιώδη κατάσταση του στοιχείου 18 Ar έχουν. 2. Ο µέγιστος αριθµός των ηλεκτρονίων που είναι δυνατόν να υπάρχουν ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο Απαντήσεις των ερωτήσεων από πανελλήνιες 2001 2014 ΘΕΜΑ 1 ο 1. Πόσα ηλεκτρόνια στη θεµελιώδη κατάσταση του στοιχείου 18 Ar έχουν µαγνητικό κβαντικό αριθµό m l = 1 ; α. 6. β. 8. γ. 4. δ. 2.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική)

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική) ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΜΑΘΗΜΑ: XMEIA (35/100) ΤΑΞΗ: Β Γυμνασίου ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 4 /6/2013 ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική) ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Αριθμητικά:.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. δ. 39 φορές μεγαλύτερη από το της μάζας του ατόμου του 12 C 12 Μονάδες 5

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. δ. 39 φορές μεγαλύτερη από το της μάζας του ατόμου του 12 C 12 Μονάδες 5 ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 25-02 - 2018 Μαρία Βασιλείου, Σπύρος Παπαμιχάλης, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Με ποιο όργανο μετριέται το βάρος;

Με ποιο όργανο μετριέται το βάρος; Φύλλο Εργασίας 3 Μετρήσεις μάζας - τα διαγράμματα Τι είναι η μάζα; H μάζα ενός σώματος εκφράζει την ποσότητα της ύλης που περιέχεται στο σώμα αυτό. Συμβολίζεται με το γράμμα m. Η μάζα ενός σώματος είναι

Διαβάστε περισσότερα

3.2 Οξυγόνο. 2-3. Ποιες είναι οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου. Οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα.

3.2 Οξυγόνο. 2-3. Ποιες είναι οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου. Οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα. 93 Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις 3.2 Οξυγόνο 2-1. Ποιο είναι το οξυγόνο και πόσο διαδεδομένο είναι στη φύση. Το οξυγόνο είναι αέριο στοιχείο με μοριακό τύπο Ο 2. Είναι το πλέον διαδεδομένο στοιχείο στη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ-ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ημερομηνία :29 / 05 / 2017

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ-ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ Ημερομηνία :29 / 05 / 2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ-ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Μάθημα : Χημεία Ημερομηνία :29 / 05 / 2017 Tάξη : B Γυμνασίου Xρόνος : 1,5 ώρα (Χημεία - Bιολογία) :

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΝΟΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΝΑΝΟΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ NTSE - Nan Technlgy Science Educatin Prject N: 511787-LLP-1-2010-1-TR-KA3-KA3MP ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑΝΟΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Εικονικό εργαστήριο: http://vlab.ntse-nantech.eu/nanvirtuallab/ 1 ΜΕΛΕΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Καύση λέγεται η εξώθερμη αντίδραση μιας ουσίας με το οξυγόνο (είτε με καθαρό οξυγόνο είτε με το οξυγόνο του ατμοσφαιρικού αέρα), που συνοδεύεται από εκπομπή φωτός

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική)

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική) ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA (35/100) ΤΑΞΗ: Β Γυμνασίου ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 8/6/2015. ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική) ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Αριθμητικά:.

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 14. ΤΟ ΟΞΥΓΟΝΟ \ ΚΑΙ ΤΟ ΑΖΩΤΟ Απαραίτητα για τη ζωή

Μάθημα 14. ΤΟ ΟΞΥΓΟΝΟ \ ΚΑΙ ΤΟ ΑΖΩΤΟ Απαραίτητα για τη ζωή Μάθημα 14 ΤΟ ΟΞΥΓΟΝΟ \ ΚΑΙ ΤΟ ΑΖΩΤΟ Απαραίτητα για τη ζωή Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε ότι το οξυγόνο και το είναι τα δύο βασικά συστατικά του αέρα. Σ αυτό το μάθημα θα μελετήσουμε περισσότερο τα δύο

Διαβάστε περισσότερα

Συμπληρωματικό Φύλλο Εργασίας 3+ ( * ) Μετρήσεις Μάζας Τα Διαγράμματα

Συμπληρωματικό Φύλλο Εργασίας 3+ ( * ) Μετρήσεις Μάζας Τα Διαγράμματα Συμπληρωματικό Φύλλο Εργασίας 3+ ( * ) Μετρήσεις Μάζας Τα Διαγράμματα ( * ) + επιπλέον πληροφορίες, ιδέες και προτάσεις προαιρετικών πειραματικών δραστηριοτήτων, ερωτήσεις... Στην αρχαιότητα πίστευαν ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015 2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΒΑΘΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Αριθμητικά... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 06/06/2016 ΒΑΘΜΟΣ:... Ολογράφως..... ΤΑΞΗ: Β Υπ. Καθηγητή... ΧΡΟΝΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Χημεία Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α, Β ΤΑΞΕΙΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΠΑΛ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Α ΓΕΛ 15 / 04 / 2018

Χημεία Α ΓΕΛ 15 / 04 / 2018 Α ΓΕΛ 15 / 04 / 2018 Χημεία ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: A1. Το χημικό στοιχείο Χ ανήκει

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης

Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 1 Ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων 1 Εισαγωγή Δομή του ατόμου Δημόκριτος Αριστοτέλης Dalton Thomson 400 π.χ. 350π.χ. 1808 1897 Απειροελάχιστα τεμάχια ύλης (τα

Διαβάστε περισσότερα

P 1 V 1 = σταθ. P 2 V 2 = σταθ.

P 1 V 1 = σταθ. P 2 V 2 = σταθ. ΝΟΜΟΙ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ 83 Την κατάσταση ενός αερίου μέσα σε ένα δοχείο μπορούμε να την κατανοήσουμε, άρα και να την περιγράψουμε πλήρως, αν γνωρίζουμε τις τιμές των παραμέτρων εκείνων που επηρεάζουν την συμπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Σάββατο 14 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΘΕΜΑ Α ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΚΗ, Η ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Η ΦΥΣΙΚΗ, Η ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Εισαγωγικό Μάθημα 2 Η ΦΥΣΙΚΗ, Η ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Τι μελετούν η φυσική και η χημεία Συνεχίζοντας την εισαγωγή μας στις φυσικές επιστήμες, θα σταθούμε ξεχωριστά στο αντικείμενο μελέτης καθεμιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2011

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2010-2011 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 Τάξη: B Βαθμός: Μάθημα: Φυσικά (Φυσική και Χημεία) Ολογράφως:.. Ημερομηνία: 02/06/2011 Διάρκεια: 2 Ώρες Υπογραφή:

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα 23-1. Τι εκφράζουν οι συντελεστές μιας χημικής αντίδρασης; Οι συντελεστές σε μία χημική εξίσωση καθορίζουν την αναλογία mol των αντιδρώντων και προϊόντων στην αντίδραση.

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων.

Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. 1) Αντιδράσεις σύνθεσης: Στις αντιδράσεις αυτές δύο ή περισσότερα στοιχεία ενώνονται προς σχηματισμό μιας χημικής ένωσης. π.χ. C + O 2 CO 2 2) Αντιδράσεις αποσύνθεσης:

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειομετρία. Το mol (ή και mole)

Στοιχειομετρία. Το mol (ή και mole) Στοιχειομετρία. Το mol (ή και mole) Μια παρουσίαση για την Α Λυκείου ΕΠΑΛ από τον Π.ΑΡΦΑΝΗ, 2011 Μια χημική αντίδραση Κάντε κλικ στην εικόνα Μια χημική αντίδραση Ωραίες οι αντιδράσεις ιδίως αν γίνεται

Διαβάστε περισσότερα