του Σάσσαρη Σταύρου Σπουδαστή ΠΜΣ «Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές» ΕΚΠΑ/ΤΠΕΔΔ

Transcript

1 του Σάσσαρη Σταύρου Σπουδαστή ΠΜΣ «Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές» ΕΚΠΑ/ΤΠΕΔΔ

2 Περίγραμμα παρουσίασης Εισαγωγή Ιστορία Περιοχής Γεωγραφία Περιοχής Προκλήσεις Ασφαλείας Hard security risks and threats Soft security risks and threats Ενδοκρατικές Συρράξεις Γεωπολιτικές Σταθερές Περιοχής Διακρατικές Εντάσεις «Αδύναμα» / «Αποτυχημένα» Κράτη Τρομοκρατία

3 Περίγραμμα παρουσίασης Ενεργειακή Ασφάλεια Παράνομες Διασυνοριακές Δραστηριότητες Παράνομη Διακίνηση Όπλων Παράνομη Διακίνηση Ουσιών/Ναρκωτικών Παράνομη Διακίνηση Ανθρώπων Οργανωμένο Έγκλημα Εξάπλωση Όπλων Μαζικής Καταστροφής Ασφάλεια Θαλάσσιων Οδών Δημογραφικά Στοιχεία Περιοχής Έλλειψη Υδάτινων Πόρων

4 Απειλές και Προκλήσεις για τη Διεθνή Ασφάλεια

5 Ιστορία Περιοχής

6 Γεωγραφία Περιοχής

7 Χώρες νότιας Ευρώπης Γεωγραφία Περιοχής Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Ελλάδα Χώρες Μέσης Ανατολής Κύπρος, Αίγυπτος, Ιράν, Ιράκ, Ισραήλ, Ιορδανία, Κουβέιτ, Λίβανος, Ομάν, Παλαιστίνη, Κατάρ, Μπαχρέιν, Σαουδική Αραβία, Συρία, Τουρκία, ΗΑΕ, Υεμένη Χώρες Αραβικής Ανατολής (Mashreq) Λίβανος, Παλαιστίνη, Ιορδανία, Συρία, Ιράκ Χώρες Αραβικής Δύσης (Maghreb) Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία, Δυτική Σαχάρα, Μαυριτανία, Λιβύη (Grand Maghreb)

8 Middle East

9 Maghreb

10 Mashreq

11 Sahel

12 Προκλήσεις Ασφαλείας hard security risks and threats Ενδοκρατικές Συρράξεις Ισραήλ-Παλαιστινιακή Αρχή Κυπριακό Δυτική Σαχάρα Διακρατικές Εντάσεις Ελλάδα Τουρκία Ισπανία - Μαρόκο Ενεργειακή Ασφάλεια Διασπορά των Όπλων Μαζικής Καταστροφής Πολλαπλασιασμός των «Εύθραυστων» / «Αποτυχημένων» Κρατών (fragile/failed states) (from state security to human security) Τρομοκρατία

13 Προκλήσεις Ασφαλείας soft security risks and threats Κλιματική Αλλαγή και Περιβαλλοντική Υποβάθμιση Ασφάλεια αγαθών Περιβαλλοντικοί μετανάστες/πρόσφυγες Έλλειψη φυσικών πόρων (νερό, υδρογονάνθρακες) Παράνομη Μετανάστευση Δημογραφικές Τάσεις - Υπερπληθυσμός Παράνομη Διασυνοριακές Δραστηριότητες Διακίνηση Ναρκωτικών και Όπλων Οργανωμένο Έγκλημα Ασφάλεια Θαλάσσιων Οδών

14 Ενδοκρατικές Συρράξεις Μέση Ανατολή Η διαρκή, από το 1948, αντιπαλότητα μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινιακής Αρχής Η προσπάθεια αυτοδιάθεσης των κουρδικών κοινοτήτων σε Τουρκία, Συρία, Ιράκ, Ιράν Το Κυπριακό Η επιδείνωση στις σχέσεις μεταξύ δύο πυρηνικών δυνάμεων της περιοχής, Ινδία-Πακιστάν στην περιοχή του Κασμίρ Η αστάθεια πολιτικής διακυβέρνησης του Ιράκ, μετά από σταδιακή αποχώρηση των ΗΠΑ Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και η αντιπαράθεση με το Ισραήλ Εμφύλια σύρραξη στη Συρία

15 Ενδοκρατικές Συρράξεις Maghreb Η, από το 1979, αντιπαλότητα στην περιοχής της Δυτικής Σαχάρας, ενέχει κίνδυνο για τις σχέσεις Μαρόκου Αλγερίας - Μαυριτανίας

16 Γεωπολιτικές Σταθερές Παλαιστινιακό Η εσωτερική κατάσταση στο Λίβανο και ο ρόλος της Hezbollah και η συνεχιζόμενη υποστήριξη του Ιράν (και της Συρίας?) Η μελλοντική κατάσταση στη Συρία Η διαδικασία της Hamas σε πολιτικό κόμμα Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ Η εσωτερική πολιτική του Ισραήλ Ιράκ Οι σχέσεις της Τουρκίας με τους Κούρδους στο Βόρειο Ιράκ Ο ρόλος του Ιράν στο Ιράκ Η αμερικανική εμπλοκή και παρουσία στην περιοχή εσωτερική κατάσταση σε Ιράν και Σαουδική Αραβία

17 Γεωπολιτικές Σταθερές Κουρδικό Η μεγαλύτερη εθνική κοινότητα χωρίς κράτος (25-30 εκ.) Τουρκία, Ιράκ, Ιράν, Συρία Αυτονομία στο Β. Ιράκ από τη δεκαετία του 90

18 Διακρατικές Εντάσεις Ελλάδα-Τουρκία Οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας Οριοθέτηση της αιγιαλίτιδας ζώνης 6 ν.μ. για την Ελλάδα από το : Τουρκία παραχωρεί άδεια διεξαγωγής ερευνών για πετρέλαιο στο Αιγαίο 1974/1976 : Τουρκία πραγματοποιεί έρευνες για πετρέλαιο στο Αιγαίο Μαρ 1987 : κρίση του Sismik-1 «απειλή πολέμου (casus beli)» για την Τουρκία η νόμιμη επέκταση στα 12 ν.μ. σμφ την UNCLOS του 1982 Δεκ 1995-Ιαν 1996 : κρίση των Ιμίων

19 Διακρατικές Εντάσεις Ελλάδα-Τουρκία Τουρκικές αμφισβητήσεις Αποστρατικοποίηση νησιών Ανατολικού Αιγαίου Λήμνος και Σαμοθράκη : στενά Δαρδανελλίων, θάλασσα του Μαρμαρά, Ίμβρος, Τένεδος, Λαγούσες (Σύμβαση της Λωζάννης για τα Στενά του 1923-καταργήθηκε από τη Σύμβαση του Μοντρώ του 1936) έχει αναγνωρισθεί το δικαίωμα της Ελλάδας να τα επανεξοπλίσει Λέσβος, Χίος, Σάμος και Ικαρία : η Ελλάδα έχει μόνον την υποχρέωση να μην εγκαταστήσει ναυτικές βάσεις ή οχυρωματικά έργα, ενώ διατηρεί το δικαίωμα να συντηρεί αριθμό καλουμένων σε στράτευση και χωροφυλακή

20 Διακρατικές Εντάσεις Ελλάδα-Τουρκία Τουρκικές αμφισβητήσεις Αποστρατικοποίηση νησιών Ανατολικού Αιγαίου Νησιά Ν.Α. Αιγαίου : παραχωρήθηκαν «κατά πλήρη κυριαρχία» στην Ελλάδα από την Ιταλία τον Απρ του 1947από τη Σύμβαση Ειρήνης των Παρισίων. Αποστρατικοποιημένες νήσοι που διατηρούν μικρό αριθμό εθνοφυλάκων. Η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος Η Ελλάδα δεν παραιτήθηκε ποτέ από το φυσικό της δικαίωμα για άμυνα σε περίπτωση απειλής

21 Διακρατικές Εντάσεις Ισπανία-Μαρόκο Εδαφικές διαφορές Κυριαρχικές διεκδικήσεις 2002 : κρίση των νήσων Perejil/Leila (απαιτήθηκε η μεσολάβηση των ΗΠΑ για αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης)

22 «Αδύναμα» / «Αποτυχημένα» Κράτη Παράγοντες Πολιτική αστάθεια Έλλειψη δημοκρατικών θεσμών Άνιση κατανομή του πλούτου Δημογραφικές εντάσεις Ανεργία Θρησκευτικός φανατισμός Πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, ακόμη και αντιθέσεις μεταξύ των ίδιων των αραβικών χωρών της περιοχής

23 Τουρκία Recep Tayyip Erdogan Διάδοχος της οθωμανικής πολιτιστικής κουλτούρας (σε μία προσπάθεια να αυξήσει την τουρκική επιρροή σε Βαλκάνια και Μ.Α.) Δόγμα παντουρκισμού Κατέχει γεωγραφική θέση με τεράστια γεωπολιτική σημασία τόσο ενεργειακά όσο ως διπλωματικός μεσάζων σε περιφερειακές συρράξεις Προβάλλεται ως το ιδανικό μείγμα πολιτικού Ισλάμ και δημοκρατίας!

24 Τουρκία Αδύναμο πολιτικό σύστημα Αυταρχικής μορφής πολίτευμα Ανικανότητα ελέγχου ανατολικών συνόρων Ανοικτά μέτωπα με Συρία - Κουρδιστάν Ομιχλώδη οικονομική κατάσταση (τουλάχιστον -2% ΑΕΠ) Πιέσεις από μεταναστευτικές / προσφυγικές ροές σε ανατολικά σύνορα Πολιτική διαφθορά Ομιχλώδης κατάσταση στρατιωτικής μηχανής Διπλωματικός απομονωτισμός ως συνέπεια του αυτοπροσδιορισμού της ως περιφερειακή δύναμη Απουσία συνεργασίας με μεγάλους παίκτες της περιοχής Προσπάθεια σχηματισμού σουνιτικής συμμαχίας (με Σ.Αραβία- Μπαχρέϊν-Κατάρ) ως αντίπαλο δέος του σιϊτικού Ιράν (επίσκεψη Pompeo)

25 Bashar al-assad Συρία Κράτη που στηρίζουν τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις Κράτη που στηρίζουν την κυβέρνηση Assad

26 Συρία Military situation in the Syrian Civil War as of January 2017 Controlled by Ba'athist Syrian forces Syrian Democratic Forces (Rojava) ISIL Tahrir al-sham (al-nusra) Syrian opposition forces

27 Συρία Εθνο-θρησκευτική Σύνθεση

28 Τυνησία Ben Ali Κοινωνική και οικονομική πρόοδος Διεθνής συνεργασία σε αντιτρομοκρατικό τομέα και τομές μετανάστευσης Δεκ 2010-Ιαν 2011: Αδυναμία ελέγχου πληθωρισμού και τιμών σε βασικά αγαθά Διαφθορά στην κυβέρνηση Κοινωνικές αναταραχές Βίαιη καταστολή διαδηλώσεων Απώλεια νομιμότητας καθεστώτος Απώλεια ελέγχου Ε.Δ. Πτώση καθεστώτος Εκλογές

29 Αλγερία Abdelaziz Buteflika Ιαν 2011: Αδυναμία ελέγχου των τιμών σε βασικά αγαθά Κοινωνικές αναταραχές Διατήρηση της κυβέρνησης στην εξουσία μετά από μεταρρυθμίσεις Σταθερότητα

30 Μαρόκο King Mohammed VI Αυξημένες αρμοδιότητες μονάρχη Κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες 2011 : Κοινωνικές αναταραχές Εκλογές Μεταρρυθμίσεις Υψηλά επίπεδα φτώχιας Χαμηλοί ρυθμοί ανθρώπινης ανάπτυξης Υπερπληθυσμός και κοινωνικές ανισότητες Ανεργία Πολιτική και οικονομική διαφθορά

31 Λιβύη Gaddafi 2003: αφοπλισμός οπλοστασίου ΟΜΚ Δραστηριότητα Al-Qaeda Συνεργασία σε μεταναστευτικό τομέα 2011: Βίαιη καταστολή διαδηλώσεων Απειλές κατά γειτονικών κρατών Εμφύλιες διαμάχες εκτοπισμοί πληθυσμών Διεθνή παρέμβαση Πτώση καθεστώς Εκλογές Τρίπολη - Κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας F. Al Saraj Τομπρούκ (95% λιβυκού εδάφους) - Στρατηγός Haftar Η επόμενη πληγή στην περιοχή?

32 Μαυριτανία 2005/2008: στρατιωτικά πραξικοπήματα 2011: εκλογές Mohamed Ould Abdel Aziz Φυλετικές διακρίσεις Κοινωνικές αναταραχές χαμηλής έντασης Πόλεμος κατά της τρομοκρατίας (Al-Qaeda) στα σύνορα με Αλγερία και Μάλι

33 Αίγυπτος Χώρα-κλειδί της Μ.Α. Στρατηγική θέση Ελέγχει τη διώρυγα του Suez Διαμορφώνει την πολιτική της Μ.Α. Όποτε άλλαζε κατεύθυνση η πολιτική της ως προς την αραβοϊσραηλινή διένεξη ή τον ισλαμικό ριζοσπαστισμό, ο υπόλοιπος αραβικός κόσμος ακολουθούσε. Μαζί με τη Σαουδική Αραβία αποτελεί το σουνιτικό αντιστάθμισμα του σιϊτικού Ιράν

34 Ιράν Επίσης χώρα-κλειδί της Μ.Α. Στρατηγική θέση Έχει πρόσβαση στα Στενά του Hormuz (πλειονότητα των παγκόσμιων πετρελαϊκών αποθεμάτων) Διαθέτει σημαντικούς πόρους σε φυσικά και ανθρώπινα αποθέματα Προσπάθεια να καταστεί περιφερειακή δύναμη Διπλωματικώς απομονωμένο, λόγω : Υποστήριξη σε ριζοσπαστικές ισλαμικές οργανώσεις (Hezbollah Hamas) Πυρηνικό πρόγραμμα Προβληματική διακυβέρνηση

35 Ισραήλ Περιβάλλον ασφάλειας σε οικονομικό τομέα Ισχυρή στρατιωτική μηχανή Ανεπτυγμένο τεχνολογικά Διπλωματικώς απομονωμένο, μέχρι πρότινος από κυβέρνηση Obama, λόγω τακτικής των εποικισμών στη Δυτική Όχθη Προβληματισμοί ασφαλείας στην επικράτειά του : Παλαιστινιακή διένεξη Δημογραφική αύξηση του αραβικού πληθυσμού του

36 Σαουδική Αραβία Σταθερό πολίτευμα Τριγμοί στο θρόνο λόγω της διαδοχής του βασιλιά Abdullah Οικονομικές ενισχύσεις ως αντιστάθμισμα για τις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις Κύριος προμηθευτής πετρελαίου για τη Δύση. Συμπλοκές στα Ν.Α σύνορα με την Υεμένη Τρομοκρατία

37 Τρομοκρατία Παράγοντες Ριζοσπαστικοποίησης Ψυχολογικοί Αλγερία Ανησυχία λόγω εγγύτητας με Sahel («παράδεισος» παράνομης διακίνησης, τρομοκρατίας και οργανωμένου εγκλήματος) Πολιτικοί Αλγερία / Τυνησία / Λιβύη Απουσία πολιτικών και κοινωνικών ελευθεριών και δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων MENA Υψηλά επίπεδα διαφθοράς Τυνησία - Αδυναμία διατήρησης συνθηκών ασφαλείας από τις δυνάμεις ασφαλείας Τυνησία - Διαβρωμένη νομιμότητα του πολιτικού καθεστώτος

38 Τρομοκρατία Παράγοντες Ριζοσπαστικοποίησης Ιδεολογικοί Θρησκευτικός Φονταμενταλισμός Οπισθοδρόμιση - Μεσσαιωνισμός Κοινωνικοί Εκπαίδευση Μαυριτανία - Προκατάληψη ενάντια σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες Μαυριτανία - Προκατάληψη ενάντια σε εθνοτικές ομάδες Μαρόκο Χάσμα ανάμεσα σε αστικές και αγροτικές περιοχές

39 Τρομοκρατία Παράγοντες Ριζοσπαστικοποίησης Οικονομικοί Μαρόκο - Οικονομική δυσπραγία και αποστέρηση-φτώχια Μαρόκο Οικονομική εξαθλίωση και υπερπληθυσμός των παραγκουπόλεων Υψηλός πληθωρισμός Αλγερία - Υψηλά επίπεδα ανεργίας στους νέους Μαρόκο Χαμηλά επίπεδα ανθρώπινης ανάπτυξης Η περιοχή διακρίνεται από τεράστιες διαφοροποιήσεις ακόμη μεταξύ των κρατών ίδιων φυλετικών ομάδων.

40 Παράγοντες Ριζοσπαστικοποίησης (Πηγές: World Bank, International transparency, Reporters without Borders, FAO, International Labour Organization) HDI : Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης Gini index : Δείκτης διασποράς εισοδήματος ανάμεσα στους πολίτες ενός κράτους (0=απόλυτη ισότητα, 100=απόλυτη ανισότητα)

41 Ενεργειακή Ασφάλεια Το 65% του πετρελαίου που καταναλώνεται στην Ευρώπη διέρχεται από την Μεσόγειο θάλασσα. Το 86% του καταναλισκόμενου πετρελαίου εισάγεται. Το 2030 το ποσοστό του εισαγόμενου επί του καταναλισκόμενου πετρελαίου θα ανέλθει σε 93%. Το 64% του καταναλισκόμενου στην Ευρώπη φυσικού αερίου προέρχεται από εισαγωγές. Το 2030 το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 84%. Κάθε σχέδιο ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ πραγματεύεται την διαφοροποίηση των πηγών παροχής ενέργειας και την εξισορρόπηση των ενεργειακών εισαγωγών που προέρχονται από τα ανατολικά της

42 Ενεργειακή Ασφάλεια Το 2002, η ΕΕ εισήγαγε το 28% από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ (κυρίως Ρωσία), το 25% από τη Μέση Ανατολή, το 21% από την Αφρική και το 20% από τη Νορβηγία. Οι νότιες ακτές της Μεσογείου αποτελούν τον αντίποδα των πετρελαϊκών εισαγωγών της ΕΕ από τις ανατολικά σύνορά της Η Αλγερία αποτελεί τον αρχαιότερο εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο Ηλιακά πάρκα στις χώρες της Βορείου Αφρικής αποδίδουν κατά τρεις φορές περισσότερο από τα αντίστοιχα που βρίσκονται στην Ευρώπη.

43 Ενεργειακή Ασφάλεια Η πρόσφατη ανακάλυψη, εξόρυξη και εκμετάλλευση σε περιοχές της Αν. Μεσογείου από Κύπρο και Ισραήλ αποτελεί μοχλό πίεσης για την έρευνα σε Μαρόκο, Τυνησία, Λιβύη και Αίγυπτο. Σταδιακή και τμηματική απεξάρτηση από το αλγερινό πετρέλαιο (τρεις αγωγοί). Η κυριαρχία των στρατηγικών εισαγωγών από την Μ.Α. και την Ευρασία στις αρχές των 21 ου αι. αντικαθίσταται από τις εισαγωγές από τη Β. Αφρική.

44 Net oil and gas import dependency in selected countries, (%) Source : IEA (2012), World Energy Outlook 2012

45 Πετρέλαιο : Παγκόσμια Ισορροπία Εμπορίου

46 Παγκόσμια Αποθέματα Πετρελαίου (2015) Source : The Nature Of Markets

47 Παραγωγή Πετρελαίου στις Χώρες MENA

48 Main Gas Fields in the Eastern Mediterranean Sea

49 Israel s Natural Gas Field and Infrastructures

50 Φυσικοί Πόροι Ενεργειακές Οδοί

51 Turkey s Oil and Gas Pipeline Network Source : US Department of Energy

52 Oil and Pipeline Infrastucture in the Middle East Source : US Energy Information Administration

53 Παράνομες Διασυνοριακές Δραστηριότητες Παράνομη Διακίνηση Ναρκωτικών Ουσιών Παράνομη Διακίνηση Όπλων Παράνομη Διακίνηση Ανθρώπων Οργανωμένο Έγκλημα

54 Παράνομη Διακίνηση Όπλων Από την Αραβική Άνοιξη το 2011, η μαύρη αγορά όπλων παράγει κέρδη ενός δισ. δολ. ετησίως. Πλαστά συνοδευτικά έγγραφα και διεφθαρμένοι υπάλληλοι δυσκολεύουν στον εντοπισμό του παράνομου οπλισμού. Τα όπλα συνήθως εισάγονται ως ανθρωπιστική βοήθεια σε περιοχές υπό κρίση. Στον δείκτη για την κρατική διαφθορά που αφορά το εμπόριο όπλων το 50% των κρατικών υπαλλήλων ανήκουν σε κράτη της Μ.Α. Η διαφθορά στο εμπόριο όπλων αντιπροσωπεύει το 40% της συνολικής διαφθοράς παγκοσμίως. Σύμφωνα με το Violations Documentation Center, η θνησιμότητα αντικαθεστωτικών μαχητών, αμάχων και καθεστωτικών δυνάμεων στη Συρία έχει αυξηθεί με ευθεία αναλογική σχέση με τις πωλήσεις παράνομων όπλων στο Λίβανο.

55 Παράνομη Διακίνηση Όπλων Κύριες πηγές παράνομων όπλων είναι : Η επανενεργοποίηση αδρανοποιημένων όπλων Κλοπή από στρατιωτικές εγκαταστάσεις Υπεξαίρεση νόμιμων όπλων Πώληση νόμιμων όπλων σε παράνομες αγορές Μετατροπή αεροπίστολων Η Europol εκτιμά ότι, το 2014, μισό εκατ. παράνομα όπλα βρίσκονταν στις ευρωπαϊκές αγορές με τάσεις αύξησης τους. Η επιχείρηση Bosphorus, το 2016, στα σύνορα Βουλγαρίας-Τουρκίας, οδήγησε στη σύλληψη 250 ατόμων και την κατάσχεση όπλων και πυρομαχικών, ενώ, τον Ιαν 2017 στην Ισπανία ανάλογη επιχείρηση κατήσχε όπλα.

56 Παράνομη Διακίνηση Όπλων Source : Small Arms Survey 2013,

57 Παράνομη Διακίνηση Ναρκωτικών Source : UN Office on Drugs and Crime World Drug Report 2011

58 Παράνομη Διακίνηση Ναρκωτικών Κατασχέσεις κοκαΐνης (για ποσότητες άνω των 100kg) Source : UN Office on Drugs and Crime

59 Παράνομη Διακίνηση Ναρκωτικών Κατασχέσεις σε μεταμφεταμινούχες και μη ναρκωτικές ουσίες το 2008 (ποσότητες σε μετρικούς τόνους) Source : UN Office on Drugs and Crime

60 Παράνομη Διακίνηση Ναρκωτικών Κύριες παγκόσμιες διακομιστικές ροές κοκαΐνης Source : UN Office on Drugs and Crime

61 Παράνομη Διακίνηση Ναρκωτικών Κύριες διακομιστικές ροές κοκαΐνης Source : UN Office on Drugs and Crime

62 Παράνομη Διακίνηση Ναρκωτικών Κύριες υποσαχάριες διακομιστικές ροές κοκαΐνης Source : US National Counterterrorism Center

63 Διαδρομές Παράνομης Διακίνησης Ανθρώπων από την Αφρική στην Ευρώπη Source : Migrant smuggling routes from Africa to Europe. United Nations Office on Drugs and Crime. Organized Crime and Irregular Migration from Africa to Europe Report, 2006

64 Διαδρομές Παράνομης Διακίνησης Ανθρώπων από την Αφρική στην Ευρώπη Source : The Wall Street Journal

65 Διαδρομές Παράνομης Διακίνησης Ανθρώπων από την Αφρική στην Ευρώπη Source : International Business Time

66 Οργανωμένο Έγκλημα Ετήσιος τζίρος από εμπόριο ναρκωτικών δισ. δολ. Το σύστημα hawala (μεταφορά ή εμπιστοσύνη), το ανεπίσημο σύστημα μεταφοράς κεφαλαίων, παράλληλο με τους παραδοσιακούς τραπεζικούς διαύλους, χρησιμοποιείται κατά κόρον για «ξέπλυμα» χρημάτων και χρηματοδότηση τρομοκρατικών δραστηριοτήτων.

67 Εξάπλωση των ΟΜΚ (Weapons of Mass Destruction) Προκαλούν θάνατο και καταστροφή Σε μεγάλη κλίμακα Χωρίς διάκριση Διακρίνονται σε : Πυρηνικά Βιολογικά Χημικά Συνθήκη για τη μη διάδοση πυρηνικών όπλων του 1970 Πρώτος Πυλώνας: Μη διάδοση Ιράν : παράβαση της συνθήκης Δεύτερος Πυλώνας: Αφοπλισμός

68 Εξάπλωση των ΟΜΚ (Weapons of Mass Destruction) Επιτροπή για την Πρόληψη της Διάδοσης των ΟΜΚ και την Τρομοκρατία (γνωστή ως Επιτροπή Graham/Talent)- ΗΠΑ (2001) Κορυφαία προτεραιότητα έχει τεθεί η διακοπή των προγραμμάτων πυρηνικών όπλων του Ιράν και της Β. Κορέας Σε συνεργασία με Πακιστάν Καταστροφή τρομοκρατικών φυλάκων Εξάλειψη ριζοσπαστικής ιδεολογίας και συμπεριφορών Ασφάλιση πυρηνικών και βιολογικών υλικών 2001 : Ιράκ-αφοπλισμός «οπλοστασίου» από ΟΜΚ 2003 : Λιβύη-αφοπλισμός οπλοστασίου από ΟΜΚ

69 Ασφάλεια Θαλάσσιων Οδών Επηρεάζει τις δραστηριότητες 500 εκατ. κατοίκων χωρών της Μεσογείου χιλιάδες εξ αυτών διαβιούν σε παράκτιες περιοχές Mediterranean countries initiatives (concerning energy security, counterimmigration, counter-terrorism, counter-trafficking) NATO Mediterranean Dialogue (1994-) (security and stability) Barcelona Process ( ) / Union for the Mediterranean (UfM) (2008-) (economy, environment, energy, health, migration, education and social affairs) 5+5 Dialogue (1990-) (general topics for practical cooperation)

70 Ασφάλεια Θαλάσσιων Οδών Mediterranean countries initiatives Operation Atalanta EU antipiracy ops Horn of Africa Operation Ocean Shield EU/NATO antipiracy ops HoA / Indian ocean Operation Sophia EU anti-illegal immigration (antismuggling/antitrafficking) ops FRONTEX EU external boarder security agency

71 Δημογραφικά Χαρακτηριστικά

72 Έλλειψη Υδάτινων Πόρων

73 Water Exploitation Index for renewable freshwater resources in Mediterranean countries ( )

74 Water Exploitation Index for renewable freshwater resources in Mediterranean countries ( )

75 Urban population growth of the Mediterranean countries

76 Παράγοντες που θα καθορίσουν το Περιβάλλον Ασφαλείας της Μεσογείου στο Μέλλον

77 Συζήτηση