Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Transcript

1 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) Κύρια Σημεία Η δηλούμενη επίπτωση της ηπατίτιδας Α είναι σχετικά σταθερή και τείνει μειούμενη, τα τελευταία χρόνια. Για τα έτη : - Η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση του νοσήματος ήταν υψηλότερη στα παιδιά ηλικίας μικρότερης ή ίσης των 14 ετών. - Το ένα τρίτο των δηλωθέντων κρουσμάτων αφορούσε τον πληθυσμό των αθίγγανων. - Η κατανομή του φύλου, καθώς και η ηλικιακή κατανομή των κρουσμάτων στον πληθυσμό των αθίγγανων διέφερε σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Η ηπατίτιδα Α είναι μία οξεία, αυτοπεριοριζόμενη νόσος του ήπατος που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Α (Hepatitis A Virus, HAV). Ο ιός έχει ταξινομηθεί ως μέλος της οικογένειας Picornaviridae [1,2]. Στην Ελλάδα, το νόσημα επιτηρείται μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων. Διαχρονική τάση Συνολικά, το διάστημα δηλώθηκαν 1549 κρούσματα ηπατίτιδας Α (διάμεσος αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων κατ έτος: 120, εύρος: ). Η διαχρονική εξέλιξη της δηλούμενης επίπτωσης του νοσήματος για το διάστημα αυτό παρουσιάζεται στο Γράφημα 1. Η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση στη χώρα ήταν 1,3 κρούσματα ανά πληθυσμού. Αν και η πορεία της επίπτωσης του νοσήματος τείνει μειούμενη τα τελευταία τρία χρόνια, το 2002 και 2007 σημειώθηκε αύξηση των δηλωθέντων κρουσμάτων (ετήσια επίπτωση: 2,2 και 2,5 κρούσματα ανά πληθυσμού αντίστοιχα). Κατανομή κατά ηλικία και φύλο * Κατά το διάστημα , το νόσημα παρουσίασε υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης στα παιδιά ηλικίας <14 ετών (Γράφημα 2), με μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση 3,7 και 3,5 * Σημειώνεται ότι το 2004 το Σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων αναδιοργανώθηκε, για το λόγο αυτό τα δεδομένα που παρουσιάζονται αφορούν το διάστημα

2 κρούσματα ανά πληθυσμού στις ηλικιακές ομάδες 0-4 και 5-14 έτη, αντίστοιχα. Η συχνότητα εμφάνισης του νοσήματος δεν παρουσίασε σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων (57,6% των δηλωθέντων κρουσμάτων ήταν άρρενες). Γεωγραφική κατανομή Η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση για τα έτη ανά γεωγραφική περιφέρεια της χώρας απεικονίζεται στην Εικόνα 1. Υψηλότερη επίπτωση του νοσήματος παρατηρήθηκε στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης (4,8 κρούσματα ανά πληθυσμού) και η χαμηλότερη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (0,2 κρούσματα ανά πληθυσμού). Εποχικότητα Η μέση μηνιαία δηλούμενη επίπτωση του νοσήματος το διάστημα παρουσιάζεται στο Γράφημα 3. Το νόσημα φαίνεται να έχει εποχική διακύμανση με αυξημένο αριθμό δηλωθέντων κρουσμάτων κατά τους χειμερινούς μήνες. Παράγοντες κινδύνου Κατά το διάστημα , 248 (28,6%) από τα δηλωθέντα κρούσματα ηπατίτιδας Α είχαν σύνδεση με άλλο κρούσμα (παρουσία άλλου ατόμου στο περιβάλλον τους με παρόμοια συμπτωματολογία). Ταξίδι στο εξωτερικό (εντός του χρόνου επώασης) ανέφεραν 81 (9,3%) από τα δηλωθέντα κρούσματα. Είκοσι εννέα κρούσματα είχαν εμβολιαστεί κατά της ηπατίτιδας Α. Διακόσια εξήντα (30,0%) κρούσματα ήταν αθίγγανοι. Σε αυτή την ομάδα πληθυσμού παρατηρήθηκε μικρότερη διαφορά στην κατανομή του φύλου (άρρενες/θήλεις: 1,1) σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό (άρρενες/θήλεις: 1,5). Η ηλικιακή κατανομή στον πληθυσμό των αθίγγανων, επίσης, διέφερε σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό: 93,8% των κρουσμάτων ήταν παιδιά ηλικίας < 14 ετών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στον υπόλοιπο πληθυσμό ήταν 23,6%. Συμπέρασμα Η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση της ηπατίτιδας Α στην Ελλάδα για το χρονικό διάστημα ήταν χαμηλότερη από την επίπτωση που δηλώνεται από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της EEA/EFTA (σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα δεδομένα 3,3 κρούσματα ανά πληθυσμού για το έτος 2008) [3]. Στην ερμηνεία της διαφοράς αυτής πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ενδεχόμενη υποδήλωση στα συστήματα επιτήρησης. Τα έτη 2002 και 2007 σημειώθηκαν επιδημίες του νοσήματος στη χώρα, με τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων να εμφανίζεται στον πληθυσμό των αθίγγανων. Η ηπατίτιδα Α στους αθίγγανους εξακολουθεί να είναι νόσημα της παιδικής ηλικίας, στο γενικό πληθυσμό, όμως, εμφανίζονται συχνά πλέον κρούσματα σε επίνοσους ενήλικες. Το γεγονός ότι εξακολουθούν να εμφανίζονται κρούσματα ηπατίτιδας Α στο γενικό πληθυσμό και κυρίως στον πληθυσμό των αθιγγάνων υποδηλώνει την ανάγκη παρακολούθησης της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού και της λήψης μέτρων για την ενίσχυσή της. 2

3 Βιβλιογραφικές αναφορές 1. Hepatitis A, WHO/CDS/CSR/EDC/ Available from: 2. Heymann DL. Control of Communicable Diseases Manual. Washington DC: American Public Health Association; European Centre for Disease Prevention and Control: Annual Epidemiological Report on Communicable Diseases in Europe Stockholm, European Centre for Disease Prevention and Control, Available from: al_report_on_communicable_diseases_in_europe.pdf 3

4 Γράφημα 1. Διαχρονική εξέλιξη της δηλούμενης επίπτωσης (αριθμός κρουσμάτων/ πληθυσμού) της ηπατίτιδας Α στην Ελλάδα, Σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων,

5 Γράφημα 2. Διαχρονική εξέλιξη της δηλούμενης επίπτωσης (αριθμός κρουσμάτων/ πληθυσμού) της ηπατίτιδας Α στην Ελλάδα ανά ηλικιακή ομάδα, Σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων,

6 Εικόνα 1. Μέση ετήσια επίπτωση της ηπατίτιδας Α ανά περιφέρεια της χώρας (αριθμός κρουσμάτων/ πληθυσμού), Σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων,

7 Γράφημα 3. Μέση μηνιαία δηλούμενη επίπτωση (αριθμός κρουσμάτων/ πληθυσμού) της ηπατίτιδας Α στην Ελλάδα, Σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων, Συγγραφή: Θεολογία Σιδερόγλου, Κασσιανή Μέλλου Γραφείο Τροφιμογενών Νοσημάτων Σεπτέμβριος